KATEDRALNY SHOW
KATEDRALNY SHOW
Katedra Statystyki
Katedra Statystyki, siedzą – od lewej: dr Alina Karska, dr hab. Michał Woźniak prof. UEK, dr hab. Barbara Podolec prof. UEK, prof. dr hab. Józef Pociecha, dr hab. Anna Malina prof. UEK, dr Kinga Szymanowicz; w I rzędzie stoją od lewej: dr Sabina Denkowska, mgr Katarzyna Frodyma, mgr Jadwiga Kostrzewska, dr Stanisław Wanat, dr hab. Barbara Pawełek, dr Artur Lipieta, mgr Joanna Burkot, dr Ewa Soja, dr hab. Jolanta Kurkiewicz prof. UEK; w II rzędzie stoją od lewej: dr Marcin Salamaga, dr Sławomir Śmiech, mgr Sabina Augustyn, mgr Kamil Fijorek, mgr Roman Huptas, dr Paweł Ulman, mgr Mateusz Baryła, mgr Oskar Knapik, dr Michał Major, mgr Agnieszka Wałęga, dr Janusz Niezgoda. Na zdjęciu brakuje: dr. hab. Andrzeja Sokołowskiego, prof. UEK, dr Krystyny Baranek, dr. Krzysztofa Jakóbika, dr. Daniela Kosiorowskiego, dr Moniki Papież, mgr. Marcina Stonawskiego. Tytułem wstępu, czyli rzecz o statystyce Czym jest statystyka? Można spodziewać się różnych odpowiedzi w zależności od tego, do kogo adresowane jest pytanie. W kilku słowach można powiedzieć, powtarzając za C.R. Rao, że „statystyka jest zarówno nauką, techniką, jak i sztuką – nowo odkrytą logiką traktowania niepewności i podejmowania roztropnych decyzji”. Głębszą refleksję nad tymi słowami pozostawiamy już Czytelnikowi. Who is who, czyli skład osobowy Katedry Katedra Statystyki powstała w 1950 r. Jej twórcą i pierwszym kierownikiem był prof. dr inż. Jerzy Fierich. Po śmierci prof. J. Fiericha w 1965 r. kierownikiem Katedry został prof. dr hab. Kazimierz Zając, który na tym stanowisku pozostał aż do przejścia na emeryturę w 1986 r. Następcą prof. K. Zająca został prof. dr hab. Aleksander Zeliaś, który kierował Katedrą przez następne dwie dekady. Czwartym z kolei kierownikiem Katedry, po śmierci w 2006 r. swojego poprzednika, został prof. dr hab. Józef Pociecha. Trzeba podkreślić, że prof. K. Zając, mimo sędziwego wieku, wciąż utrzymuje życzliwe relacje z pracownikami Katedry i nadal często
26
można go spotkać na trzecim piętrze pawilonu A. Katedra Statystyki jest jedną z największych katedr działających na naszym Uniwersytecie – obecnie zatrudnione są w niej 32 osoby (stan w dniu 24 lutego 2010 r.), pracujące w pięciu zakładach. Dr hab. Jolanta Kurkiewicz, prof. UEK kieruje Zakładem Demografii, w którym zatrudnionych jest 2 adiunktów – dr Krzysztof Jakóbik i dr Ewa Soja oraz 2 asystentów – mgr Oskar Knapik oraz mgr Marcin Stonawski. W skład Zakładu Statystyki, na czele którego stoi dr hab. Andrzej Sokołowski, prof. UEK, wchodzi 3 adiunktów (dr Sabina Denkowska, dr Daniel Kosiorowski i dr Marcin Salamaga), 3 starszych wykładowców (dr Krystyna Baranek, dr Alina Karska i dr Kinga Szymanowicz) oraz 2 asystentów (mgr Sabina Augustyn i mgr Kamil Fijorek). W Zakładzie Statystycznych Metod Kontroli Jakości, którego kierownikiem jest dr hab. Michał Woźniak, prof. UEK, pracuje dr Michał Major i dr Janusz Niezgoda (obaj na stanowisku adiunkta) oraz jeden z najmłodszych stażem asystentów w Katedrze – mgr Mateusz Baryła. Zakład Statystyki Społecznej tworzą dr hab. Barbara Podolec, prof. UEK (kie-
rownik) oraz dr Paweł Ulman (adiunkt) i mgr Agnieszka Wałęga (asystent). Dr hab. Anna Malina, prof. UEK kieruje Zakładem Teorii Prognoz, w którym zatrudnionych jest 5 adiunktów: dr hab. Barbara Pawełek, dr Artur Lipieta, dr Monika Papież, dr Sławomir Śmiech i dr Stanisław Wanat oraz 3 asystentów: mgr Katarzyna Frodyma, mgr Roman Huptas i mgr Jadwiga Kostrzewska. Sekretariat Katedry prowadzi mgr Joanna Burkot. Co w statystyce piszczy, czyli o działalności naukowej słów kilka Zainteresowania naukowo-badawcze pracowników Katedry to prawdziwa mozaika. Znajdziemy tu specjalistów zajmujących się szeroko pojętą statystyką i jej różnymi zastosowaniami. Tematyka prac naukowo-badawczych pracowników Katedry koncentruje się wokół zagadnień teorii statystyki, metod analizy szeregów czasowych, modelowania i prognozowania zjawisk społeczno-gospodarczych, statystycznych metod kontroli jakości, metod analizy budżetów gospodarstw domowych, metod analizy procesów demograficznych oraz probabilistycznych metod w auditingu. W przybliżeniu odpowiada to przyjętemu podziałowi na zakłady, choć rysuje się tu pewnego rodzaju zróżnicowanie. Część bowiem osób
swoje zainteresowania skierowało w stronę teorii statystyki, ale wielu uważa, podobnie jak H. Steinhaus, że „tak jak gwiazdy są ważniejsze od astronomii, a róże od botaniki, tak ważniejsze są zastosowania statystyki od niej samej”. Wyniki prowadzonych badań naukowych są publikowane w postaci licznych artykułów i monografii, zarówno w języku polskim, jak i angielskim. Pracowników Katedry można także spotkać na krajowych i zagranicznych konferencjach, podczas których prezentują swoje osiągnięcia. Ważnym elementem działalności Katedry jest opracowywanie podręczników z takich dziedzin, jak: statystyka, rachunek prawdopodobieństwa, demografia, statystyka społeczna i prognozowanie ekonomiczne. W ramach Katedry Statystyki podejmowane są działania zmierzające do integracji środowiska naukowego. Katedra jest inicjatorem m.in. Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej im. Profesora Aleksandra Zeliasia nt. Modelowanie i prognozowanie zjawisk społeczno-gospodarczych. IV konferencja z tego cyklu odbędzie się 20–23 kwietnia 2010 r. w Zakopanem. Konferencja ta jest „spadkobierczynią” Ogólnopolskiego Seminarium Naukowego na temat „Przestrzenno-czasowe modelowanie i prognozowanie zjawisk gospodarczych”, które odbyło się 28 razy w Zakopanem. Ponadto co trzy lata organizowane jest spotkanie naukowe PolishSlovak-Ukrainian Scientific Seminar Statistical Analysis of Socio-economic Consequences of Transition Processes in CentralEast European Countries. Tradycją Katedry jest także zaangażowanie w organizację Konferencji Statystyków, Ekonometryków i Matematyków Polski Południowej – Seminarium im. prof. Z. Pawłowskiego. Oprócz konferencji cyklicznych Katedra organizuje wiele innych spotkań o charakterze naukowym. Na przykład Zakład Demografii Katedry Statystyki we współpracy z Sekcją Analiz Demograficznych PAN zorganizował Konferencję Naukową nt. Wpływ procesów demograficznych na kształtowanie stanu i struktury zasobów ludzkich – stan aktualny i perspektywy. Konferencja ta odbyła się w Niedzicy w dniach 26–28 września 2007 r. Katedra Statystyki może poszczycić się długoletnią współpracą z uczelniami zagranicznymi, m.in. na Słowacji (University of Economics in Bratislava), Ukrainie (Kyiv National University of Economics named after Vadym Hetman, Lviv Acade-
my of Commerce, Odessa State University of Economics, Kharkov University of Economics, Doneck National University), a także z kilkoma szkołami wyższymi w Niemczech. Uzupełnieniem współpracy zagranicznej są ożywione kontakty z krajowymi ośrodkami akademickimi. Przychodzi student do statystyka…, czyli działalność dydaktyczna Pracownicy Katedry prowadzą zajęcia dydaktyczne na wszystkich wydziałach naszego Uniwersytetu. Studenci mogą spotkać się z nimi zarówno na przedmiotach podstawowych (statystyka, statystyka opisowa, statystyka matematyczna, rachunek prawdopodobieństwa, metoda reprezentacyjna, statystyka społeczna, demografia, prognozowanie i symulacje, statystyczna kontrola jakości, wielowymiarowa analiza statystyczna, metody aktuarialne, statystyka pracy, ekonomia dobrobytu stosowana, analiza statystyczna w badaniach rynku), jak i wykładach do wyboru (np.: metody probabilistyczne w auditingu, modelowanie ryzyka, programowanie w środowisku R). Katedra Statystyki zainicjowała utworzenie specjalności pod nazwą Modelowanie i prognozowanie procesów gospodarczych dla studentów kierunku Informatyka i ekonometria. W odpowiedzi na wyzwania współczesnej gospodarki, a także zapotrzebowanie ze strony pracodawców rozszerzono ofertę dydaktyczną. W tym roku akademickim zostanie przeprowadzony po raz pierwszy nabór na kierunek unikatowy Analityka gospodarcza. W jego ramach będzie można uzyskać pogłębioną wiedzę z zakresu mikro- i makroekonomii, finansów i rachunkowości oraz metod ilościowych. Szczególny nacisk położony zostanie na praktyczne aspekty analiz gospodarczych, a także wykorzystanie w nich metod i narzędzi informatycznych. W przyszłości planowane jest także uruchomienie anglojęzycznych studiów na tym kierunku. Katedra Statystyki we współpracy ze StatSoft Polska prowadzi także studia podyplomowe pod nazwą Praktyczne prognozowanie i analiza szeregów czasowych. Czas relaksu i nie tylko… W wolnych chwilach pracownicy Katedry to zapaleni sportowcy, którym nieobca jest siatkówka, koszykówka czy tenis. W końcu nie samą statystyką człowiek żyje! W zimie pracownicy dzielnie
szusują na nartach czy łyżwach, natomiast w sezonie letnim można ich spotkać w górach, a nawet pod wodą. Wszak nurkowanie to pasja niektórych z nas. Mamy również wśród nas maratończyka. Aby odpocząć od nauki i dydaktyki podróżujemy – zwiedziliśmy już wszystkie państwa europejskie, zawitaliśmy też do Maroka, Tunezji, Egiptu, Turcji, Iraku, USA i Kanady, a nawet do dalekich Chin i Japonii. Do listy naszych pasji zaliczyć możemy fotografikę i kolekcjonowanie monet. Działamy też na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Możemy się pochwalić, że w 2009 r. zajęliśmy II miejsce w organizowanym na naszym Uniwersytecie konkursie na najbardziej ekologiczną jednostkę. Wolny czas niektórych pracowników Katedry wypełnia, oprócz rozrywki, także działalność organizacyjna. Wspomnieć należy, że przewodniczącym Oddziału Krakowskiego Polskiego Towarzystwa Statystycznego w kadencji obejmującej lata 2010–2013 jest prof. J. Pociecha. Wielu pracowników Katedry jest członkami krajowych i międzynarodowych stowarzyszeń i organizacji. Sprawowali oni bądź nadal sprawują ważne funkcje również na naszym Uniwersytecie, takie jak: prorektor, dziekan, prodziekan, członek Senatu, członek Rady Wydziału Zarządzania itd. Z grona pracowników Katedry wywodzi się także obecny dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w Krakowie. Od 2009 r. przy Katedrze funkcjonuje studenckie Koło Naukowe Analizy Danych, którego działalność ma na celu zainteresowanie studentów Uniwersytetu statystyką i jej zastosowaniami. W bieżącym roku akademickim członkowie koła przygotowali referaty m.in. na I Międzynarodową Konferencję Kół Naukowych nt. Współczesne kierunki rozwoju nauk ekonomicznych (Kraków, 9–10.12.2009) oraz X Ogólnoukraińską Konferencję Studentów i Doktorantów nt. Theoretical and Applied Aspects of Financial Systems Analysis (Lwów, 25–26.03.2010). Na zakończenie tej krótkiej prezentacji Katedry Statystyki życzymy Czytelnikom „Kuriera UEK” dużo satysfakcji z badań naukowych prowadzonych z wykorzystaniem metod statystycznych. dr hab. Barbara Pawełek mgr Agnieszka Wałęga
27