Issuu

KONFERENCJE

Prof. David Ost z Hobart and William Smith Colleges (New York) wygłasza swój referat

Polska transformacja – oczekiwania i rzeczywistość Jubileusz 40-lecia istnienia Katedry Nauk Politycznych stał się znakomitą okazją do organizacji w murach naszej Uczelni, w dniach 26–27 maja 2010 r., międzynarodowej konferencji naukowej „Polska transformacja – oczekiwania i rzeczywistość”. Co więcej – konferencja ta wpisała się w obchody jubileuszu 85-lecia Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Trzecią rocznicą będącą inspiracją do zorganizowania tego przedsięwzięcia było 20-lecie polskiej transformacji, a nawet w nieco szerszym ujęciu – 20-lecie przemian ustrojowych w Europie Środkowej i Wschodniej. Zasadniczym celem konferencji była próba odpowiedzi na pytania o charakter, przebieg i skutki przemian systemowych – zarówno politycznych, jak i gospodarczych – zapoczątkowanych przed 20 laty, a także porównanie ówczesnych oczekiwań społecznych związanych z tą transformacją z istniejącą obecnie rzeczywistością polityczną, społeczną i ekonomiczną. Honorowy patronat nad konferencją objął prezydent Krakowa – prof. Jacek Majchrowski, a także Polskie Towarzystwo Nauk Politycznych reprezentowane na obradach przez przewodniczącą Zarządu Głównego PTNP – prof. Teresę Sasińską-Klas. Na czele Komitetu Honorowego konferencji stanął Rektor UEK – prof. Roman Niestrój, a w skład tego Komitetu wszedł również m.in. dziekan Wydziału Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych UEK – prof. Kazimierz Zieliński. Rada Naukowa konferencji składała się z uczonych, reprezentujących polskie i europejskie uczelnie wyższe, a jej przewodniczącym został kierownik Katedry Nauk Poli-

tycznych – prof. Jerzy Kornaś. Z kolei Komitet Organizacyjny konferencji składał się z pracowników Katedry Nauk Politycznych pod kierownictwem dr Joanny Dzwończyk. W konferencji wzięło udział wielu wybitych zagranicznych i polskich znawców problematyki transformacji w krajach postsocjalistycznych, którzy w swych badaniach szczególne miejsce poświęcili Polsce. Spośród uczestników, którzy zaprezentowali swe referaty, warto wymienić choćby Davida Osta – amerykańskiego socjologa i politologa, profesora nauk politycznych z Hobart and William Smith Colleges (New York), badacza zagadnień związanych z polityką, kulturą i historią obszarów Europy Wschodniej i Środkowej, w tym głównie z Polską, autora słynnej „Klęski Solidarności”, czy Domenico Mario Nutiego – profesora ekonomii reprezentującego rzymski Uniwersytet „La Sapienza”. Jeśli chodzi o polskich uczonych w konferencji wzięli udział m.in. profesorowie: Erhard Cziomer, Juliusz Gardawski, Leszek Gilejko, Mariusz Gulczyński, Jerzy Ja-

skiernia, Tadeusz Kowalik, Edward Olszewski, Henryk Przybylski czy wspomniana już Teresa Sasińska-Klas. Zorganizowanie konferencji nie byłoby możliwe bez pomocy finansowej władz Uniwersytetu, a także licznych sponsorów do których należały następujące firmy i instytucje: ARTEFE S.A., BUDOSTAL 2 S.A., Dyckerhoff Polska Sp. z o.o., Fundacja Wspomagania Oświaty w Połańcu, Huta Szkła Gospodarczego Tadeusz Wrześniak Sp. z o.o., Małopolskie Centrum Kształcenia Krzysztof Mrowca, Podwawelska Spółdzielnia Spożywców, Studio Graficzne Sobiepański-Trocha, SŁAWPOL, SZYMBUD oraz Związek Nauczycielstwa Polskiego. Patronat medialny nad konferencją objęło Radio TOK FM oraz tygodnik „Przegląd”. Pierwszy dzień konferencji, wypełniony obradami raz obradami w panelach, odbył się w murach naszej Uczelni. Otwierający konferencję prof. Roman Niestrój, odnosząc się do jubileuszu Katedry, przedstawił również zarys historii UEK. Następnie w imieniu prezydenta Krakowa głos zabrała Elżbieta Lęcznarowicz – zastępca prezydenta ds. edukacji i spraw społecznych, po niej zaś przewodnicząca Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych – prof. Teresa Sasińska-Klas. Prof. Jerzy Kornaś, kierownik Katedry Nauk Politycznych, przedstawił jej historię oraz plany na przyszłość. Po części oficjalnej rozpoczęły się obrady plenarne. Jako pierwsza głos zabrała prof. Teresa Sasińska-Klas, która przedstawiła społeczną ocenę transformacji ustrojowej w Polsce. Profesor David Ost skoncentrował się na konsekwencjach wycofania z języka debaty publicznej, jak też naukowej kategorii „klasa społeczna”. Prof. Domenico Mario Nuti scharakteryzował aktualną sytuację krajów wchodzących niegdyś w skład Związku Radzieckiego. Swego rodzaju kontynuacją problematyki międzynarodowej było wystąpienie prof. Erharda Cziomera, który omówił konsekwencje, jakie rodzi polskie zaangażowanie w projekt Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej. W drugiej części obrad plenarnych prof. Mariusz Gulczyński odniósł się do wydarzeń ostatniego 20-lecia, zwracając uwagę, że zapoczątkowana w 1989 r. transformacja stanowi czwartą z kolei próbę modernizacji Polski (po doświadczeniach I i II Rzeczypospolitej oraz PRL). Prof. Edward Olszewski przedstawił aktywność polskich partii politycznych w strukturach międzynarodowych, w tym zwłaszcza na forum Parlamentu Europejskiego. Prof. Tadeusz Kowalik szukał odpowiedzi na pytanie

o przyczynę porażki opcji socjaldemokratycznej na początku przemian ustrojowych, zwłaszcza w sferze gospodarczej. Wątek ten kontynuował prof. Juliusz Gardawski, który przedstawił bilans dialogu społecznego w Polsce w latach 1989–2009. Prof. Jerzy Jaskiernia przedstawił dylematy towarzyszące budowie modelu ustroju politycznego w Polsce, szczególnie akcentując problemy wynikające z połączenia systemu parlamentarno-gabinetowego z relatywnie silną pozycją głowy państwa. Ostatnie z wystąpień w części plenarnej, które wygłosił prof. Marian Stępień, dotyczyło – pogarszającej się niestety – sytuacji kultury w okresie transformacji. Obie części obrad plenarnych zakończone zostały dyskusją, w której udział brali zarówno prelegenci, jak i – co szczególnie godne podkreślenia – obecni na obradach studenci. Druga część obrad toczyła się w odbywających się równolegle czterech panelach.

Pierwszy dotyczył dylematów polskiej konstytucji. Jego moderatorem był prof. Jerzy Jaskiernia, a dyskutantami byli dr Leszek Bielecki, dr Klaudia Klecha, dr Arkadiusz Ptak, dr Piotr Ruczkowski oraz dr Izabela Rycerska. Problematyka, której tematem przewodnim była konstytucja, obejmowała wiele zagadnień, spośród których wymienić można choćby samorząd terytorialny, Trybunał Konstytucyjny czy problem ratyfikacji umów międzynarodowych. Panel drugi poświęcony był polskiej polityce zagranicznej po 1989 r. Przewodniczyła mu prof. Małgorzata Pietrasiak (UŁ), a jego uczestnikami byli: prof. Andrea Ciampani, prof. Robert Jakimowicz, dr hab. Piotr Mickiewicz, dr Karolina Kotulewicz oraz mgr Katarzyna Lipska. Tematyka podejmowana przez panelistów dotyczyła przede wszystkim relacji Polski z innymi, często bardzo odległymi krajami (Korea Północna, Wietnam), integracji euro-

Kierownik Katedry Nauk Politycznych prof. Jerzy Kornaś podczas prezentacji historii Katedry

pejskiej, jak też dążeń naszego kraju do odgrywania istotnej roli na arenie międzynarodowej, zarówno w wymiarze politycznym, jak i gospodarczym. Tematyką trzeciego panelu, któremu przewodniczył prof. Edward Olszewski, były kierunki transformacji polskiego systemu politycznego. Jego uczestnicy – prof. Henryk Przybylski, prof. Krzysztof Szaflarski (GWSH), dr Artur Lipiński, mgr Łukasz Danel i mgr Emilia Kijanka – dyskutowali nad zagadnieniami zarówno bardziej ogólnymi, jak przyszłość polskiej transformacji w warunkach globalizacji, jak i szczegółowymi, dotyczącymi kondycji polskiej lewicy czy propozycji zmian ordynacji wyborczej. Ostatni – czwarty panel – poświęcony był społecznym aspektom minionych 20 lat. Paneliści pod kierunkiem prof. Juliusza Gardawskiego: prof. Leszek Gilejko, dr Joanna Dzwończyk, dr Bogusław Jagusiak, dr Agnieszka Latosińska i dr Arnold Warchał, dyskutowali zarówno o aktorach dokonujących się w Polsce po 1989 r. przemian, ze szczególnym uwzględnieniem roli związków zawodowych w procesie transformacji, jak i filozoficznych wyborach, które legły u podstaw polskich reform społeczno-politycznych i gospodarczych. Godnym odnotowania jest aktywny udział studentów w obradach panelowych. Po ich zakończeniu uczestnicy konferencji udali się na Zamek Królewski w Niepołomicach, gdzie wraz z zaproszonymi gośćmi, wśród których pokaźną część stanowili pracownicy KNP, wzięli udział w uroczystej kolacji obfitującej w liczne atrakcje, jak chociażby pokaz walk rycerskich. Drugiego dnia konferencji miało miejsce jej podsumowanie oraz oficjalne zakończenie, po którym jej uczestnicy mieli okazję zwiedzić Wystawę malarstwa i rzeźby europejskiej w salach Zamku Królewskiego w Niepołomicach. Przeniesiona czasowo z Muzeum Czartoryskich ekspozycja obejmująca dzieła dawnych mistrzów włoskich, flamandzkich, holenderskich, niemieckich, francuskich i hiszpańskich, pozwala dokonać syntetycznego przeglądu dziejów europejskiej sztuki malarskiej i rzeźbiarskiej od wieku XIV po czasy współczesne. Ostatnim akcentem jubileuszowej konferencji był uroczysty obiad w podziemiach Zamku Królewskiego, po którym uczestnicy zostali odwiezieni do Krakowa. dr Joanna Dzwończyk – przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego Konferencji mgr Łukasz Danel – Sekretarz Komitetu Organizacyjnego Konferencji