Voorwoord Met dank aan alle dichters! Gedichtendag is het jaarlijkse poëziefeest van Nederland en Vlaanderen. Poetry International en Stichting Lezen Vlaanderen kozen voor de 11e Gedichtendag op 28 januari 2010 voor het thema Over de grens. Poëzie over de landsgrenzen, over de grens van de taal, over de grens van de kunstdiscipline of over de grens van het betamelijke. Dagblad Trouw zocht het dichterbij: de eigen buurt. Gedichtendag is het feest van alle poëzie. Nederland kent zo’n 750 dichters die minstens één bundel hebben uitgegeven bij een uitgeverij. Die 750 vormen echter maar het topje van de ijsberg: onderzoek wijst uit dat zo’n miljoen Nederlanders gedichten schrijft. Onder het wateroppervlak krioelt het dus van de poëzie in de vorm van ontroerende, schokkende, vrije, strenge, troostende, opruiende, vormvaste, lyrische, rijmende, experimentele of ontluisterende gedichten. Dat deze rijkdom via uitgever en boekhandel de weg naar de lezer nooit vindt is onterecht: alle poëzie wordt immers geschreven om gelezen te worden.
www.trouw.nl/schrijf
Dagblad Trouw biedt met Dicht in de buurt deze verborgen rijkdom een podium en laat daarmee de veelzijdigheid, de variatie en de inspiratie van dichtend Nederland zien. Uit meer dan 1.000 gedichten die binnenstroomden spreekt de persoonlijke beleving van onbekend dichttalent van zijn of haar directe omgeving; in realistische of fantasierijke beschouwingen over stad, dorp of streek, de bewoners ervan of over het wonderschone of foeilelijke landschap. Een rijke oogst die door Trouw per regio is gebundeld en zo toegankelijk is gemaakt voor een bijzonder publiek. Een publiek dat bekend is met de omgeving in de versregels, of misschien zelfs wel zichzelf herkent. Een mooi kado aan Gedichtendag! Met dank aan alle dichters. Bas Kwakman Directeur Poetry International
www.trouw.nl/schrijf
Inhoud Flevoland 1 Onderhuurders in het voorbijgaan 2 Tulpenkind 3 Swifterbantmensen 4 Almere bij nacht 5 Waar ik woon? 7 Thuis 8 Noordoostpolder 9 Toverballen 10 Spegelmaten boppe LelystĂŞd 11 Beste sterveling 12 Almeerderhout Almere 13 Rode deur 14 De Kunstlinie 15 De Groene Kathedraal 16 Grondlegger 17 Oostvaaders plassen 18 BMX-en 19 O D E A A N F L E V O L A N D 20 Magic 21 Voorjaarsleger 22 Modderschouw 23 Ik hoor de meeuwen mantelen 24 Almere 25 Wereldzee in zakformaat 26 Rotterdamse Hoek 27 Schokland 28 Mijmerflits van een fietser op een Almeers wortelpad 29 Rode Wachters 30 Het Muzenpark 31 Knardijk 32 IJsselmeer, de bovenbuur 33 DE GANG VAN EEN REGENDRUPPEL. 34 dijk
www.trouw.nl/schrijf
Inhoud Limburg 1 Amen in de gloria 2 Het plein der Leegte - Geleen 3 Het plein der leegte - Geverik 4 Maastricht 5 Phoenix 6 Alla Carbonara 7 Miljoenenstad 8 Roosevelt, een laan 9 Niets is onduidelijk 10 Vrouwen van Sint Anna 11 NeuriĂŤnd hoogrood lied 12 Het zou nog zomers duren 13 Op zorgeloze vleugels 14 verborgen rust 15 Engelenpraat 16 light verse 17 Wij wisten niet waarom 18 De laatste krachttoer 19 Valkenburg aan de geul... 20 Tot de tijd zich vertraagde 21 Op het kerkhof in Margraten... 22 Panorama N. 23 Keutenberg 24 De Cauberg... 25 De Limburgse mijnen... 26 Grenzeloos 27 Het vroege zonlicht 28 Rond als de Aarde 29 Martha 30 Het schattenboek 31 Fromberg 32 Eyserbos 33 Een vaststaande gewoonte 34 Je reikt al www.trouw.nl/schrijf
35 Ooievaarspaar in hartje Gennep 36 Avond 37 Kamergenot 38 Juli 39 Vrij 40 De helling van de Sint Pietersberg 41 zomer in het Ingendael 42 Haiku (bontje) 43 Reis metertijd 44 Klokken van Beesel 45 Limburgers van harte 46 Venray, Leunen, Veulen 47 ‘n Dichter is altijd in de buurt 48 Sneeuwstraat 49 ‘De op straat gevonden roos’ 50 Het steile pad 51 Sjins Boulevard 52 [ Marjolein ] 53 November 54 acht treden hoog 55 de merelflat 56 Verdriet van Limburg
www.trouw.nl/schrijf
Deel 1 - Flevoland 1. Onderhuurders in het voorbijgaan John Zwart (Noordoostpolder gletschermorene bij urk)
We zijn anders niet dan onderhuurders in het voorbij gaan en zijn beland op land dat we bodem heten om niet te vergeten hoe wind en waterklanken daarbij behoren: het kabbelen klotsen kolken waaruit het is herboren en waar tijdelijk ingetoomd het tij zijn tijd wacht met onmenselijk geduld zoals het land als het met recht weer bodem is wacht tot het eens weer rijzen zal wij zijn te klein en duren niet genoeg en kunnen niet bevatten hoe eens dit land het huilen van de wolven hoorde hoe hier de mammoet liep en toen de zee haar rechten nam het onder haar wateren rusten mocht hoe het slechts tijdelijk is dat ingetoomd de zee ons dit land nu toont dat weer voorbij gaat als vrije loop zijn loop neemt - we kunnen het niet bevatten want wij zijn klein van stuk en kort van duur slechts onderhuurders in het voorbij gaan
www.trouw.nl/schrijf
2. Tulpenkind Ewout Visscher (Creil)
Met de klei tot aan mijn enkels en mijn hoofd net boven peil sta ik tulpen te onthoofden bij een boer, net onder Creil. De tragiek van vruchtbaar land, verzadigd en gecultiveerd. Waar kromme lijnen spannend zijn, de horizon het landschap domineert. Daar, daar kom ik vandaan en ik zal er blijven komen. Al was het voor de wind, of tegen, de oneindig lange rijen bomen. Getekend door het menselijk ontwerp heeft toch de lucht vrij spel gekregen. Zij raakt haar aan en speelt ermee, waar ooit de zee werd voortgedreven. Hier sta ik dan, rasechte polderjongen, tussen kleuren golvend op de wind. Ik buk mij weer, strek, pluk en bedenk: dit zijn mijn roots, ik ben een tulpenkind!
www.trouw.nl/schrijf
3. Swifterbantmensen John Zwart (Swifterbant)
Klokbekers liggen in de grond, asvlek merkt het haardvuur; tij vloeide zorgzaam sediment, conserveerde oercultuur. Onberoerd bleef het daar rusten tot het opeens te kijken lag. Nieuw land duikt op, dijkomringd als gold het hier de jongste dag. Maar dit is ouder dan het oude - waar dagelijks werd rondgewroet hier toont zich even prehistorie totdat die dragline graven moet.
www.trouw.nl/schrijf
4. Almere bij nacht Coby Poelman-Duisterwinkel (Almere)
Hemellichamen welven zich over het goudgele vlas, het stadshart met verlaten terras tot boven de haven waar het water zal keren ook als het nacht is in Almere.
www.trouw.nl/schrijf
5. Waar ik woon? Marrie Rusch-Heite (Emmeloord)
Ik woon in het huis op nummer zeven om met de broeders de bijbel te lezen ik woon in het huis ernaast twee kinderen ben ik zonder haast ik woon in de kinderboerderij naast de school in het hok van het hangbuikzwijn zijn zwerende ogen zijn de mijn’ ik woon in de woonboot bij de brug met kachel en waterturen ik kruip in de kleine schuur op de wal en loer naar de overburen ik woon bij de Turk m’n blauwe koolrabiwang ik hang in de nevel de webben vol rijm heb ik zelf gehaakt de bloemenzaakgeur mij eigen gemaakt maar het eigenst is mij de es bij de brug z’n stamoog, de besneeuwde boog kon de wenk van mijn vader zijn.
www.trouw.nl/schrijf
7. Thuis Maria van Daalen (Almere)
mijn Sepiastraat is okergeel // de hoge lucht ziet blauw zonlicht opent raam en schaduw // zingt ik ben van jou de hoek is rond het hart is rood // een lied dat hier begon waar ligt het smeltpunt van geluk // en waar de horizon
www.trouw.nl/schrijf
8. Noordoostpolder H.W. Hoekstra (Emmeloord)
Gerucht van arbeid op de ruime akkers omlijst door helder groen van jong geboomt De kleuren fel - de lijnen strakker dan elders. De uitgekomen droom der pioniers. En dan de prille dorpen met zorg gerangschikt in het vlakke land ‘t Is samen tot een feest geworden bij winterstilte en zomerbrand De rechte dijken weren ‘t rappe water Het land is veilig als de zee zich kromt bij storm en ontij, nu en later. Rijk polderland, goedgeefse grond.
www.trouw.nl/schrijf
9. Toverballen Frouke Hansum (Almere)
Bij de huizen aan het Giethoornpad in Almere-Stad Wij zijn de toverballen van de stad, zuig, roep ons groen, jonge blommen van het echnaton. Wit ons, irritante populierenpluizen. Rij ons ijzergrijs, auto’s, voor de sport. Rode snavel in de gracht, kwaak ons oranje, als je kan. Vaders, moeders in connexxion, eet en drink, wij zijn het voorgerecht als u de stad inrijdt, uw zalm, olijven en citroen. Opa’s, oma’s in de kiekendief, wij zijn de wijn en het dessert, uw chocola en druiven. Wij blijven jong, kleuren mee, als u de stad gegeten heeft.
www.trouw.nl/schrijf
10. Spegelmaten boppe Lelystêd Jacobus Quiryn Smink (Lelystad)
Yn ’t autorút op ’e A6 de pipen stean Op it is in Jetses op kerton mei wite Bomwolriik moai tsjin it lofte blau De symfony fan triedden en masten fan Stiel en fol muzyk slipet it kabineglês Wyn dy lit ballerina’s op ien foet stean De dames en hearen fan ’e sintrale dy Stekke de polder yn guon mei sjouwurk Twa ammerkes wetterhelje oan it jok Oaren kleie mei hege earms wanhopich De himel oan foar al dy bliere stroom Op ’e trie dy bene oer de bosken hinne De kabels hingje oan de beamtoppen ta En de dize dy slokt Eiffelklonen op De stielen dragers en kleiers it sicht út Earne yn ljochtstêden út boksen komme Troch fiberglês en dêr hat men gjin weet Fan ’t wiidskonkich polderfolk op ’e sjou Mar de mealende ballerina’s fan ’e wyn Wurde mâl wat har beweecht bin se kwyt De efterútspegel bemjit har lytse maten
www.trouw.nl/schrijf
11. Beste sterveling Frouke Hansum (Almere)
Ik weet het, stoere man, je was liever daar waar je normaal gesproken je spieren traint rond deze tijd, je hartslag telt, hijgend bouwt aan een lijf dat jaren stevig blijft je kathedraal van vlees twee keer per week op helse apparaten water wordt zweet. Je komt hier gewoon per ongeluk, met je vrouw, een vriend, het weer was mooi, je moest en zou even mee een ritje maken, de polder in. Nu zit je hier, in het schip op de bodem van de zee. Je hebt geluk, het is zondagmorgen en de auto’s van de Waterlandseweg slapen nog. Nu kun je ze horen: alle woorden die je ooit gesproken hebt in de populieren, in de wind. Kies een plekje ergens onderaan een groene zuil. Of loop je liever door naar een kapelletje?
www.trouw.nl/schrijf
Is het geen lieflijke ontvangst, na al die drukte van daarginds? In deze ritselzaal kun je rustig oefenen, langzaam draait je denken om. Kijk omhoog naar de groene golven zet je voet op de ribben van een kruisgewelf. Zie hoe je stam zijn vel alvast laat glijden bast tussen de schelpen, de wind neemt mee en brengt terug. Drink wat regen en glans in de zon laat je bladeren maar gaan. Leg je erbij neer: jouw kathedraal is dood. Leve de kathedraal.
www.trouw.nl/schrijf
12. Almeerderhout Almere Rim Sartori (Almere)
We wandelen over verlopen schelppaden en ruiken de geur van vers gemaaid gras. Even stilstaan en luisteren naar het fluitconcert door het gemengd vogelkoor. Op het uiterste puntje van een tak zit een kiekendief te loeren De waterhoentjes duikelen vrolijk in de vijver, hun kontjes hoog geheven. Een zwaan met haar kroost zwemt deftig voorbij. In de sloot klapt een vissenstaart uit het niets omhoog. Plots vliegt een valk boven ons hoofd een prooi in zijn poten! Snerpende kreten uit het bos en opstuivende vogels, twee wegrennende reeĂŤn. Alles lijkt zo puur natuurlijk. Wij worden er stil van -
www.trouw.nl/schrijf
13. Rode deur Niels Blomberg (Gemaal Blocq van Kuffeler)
Het werkeiland ligt in de dijk als de prooi in de python, klaar om te worden opgenomen in het land dat nog niet is. Het huis van pompen groeit, de kolos die het water weerstaat met de rode patrijspoort van staal en van rubber. Start nu de pompen, verwijder de damwand. Water slaat stuk op de muur van beton, duwt dan de deur al dichter en dichter. Veilig is hij die de pompen moet smeren. Open de deur en ruik hoe de geur van diesel verwaait in de gloednieuwe landwind.
www.trouw.nl/schrijf
14. De Kunstlinie Niels Blomberg (Almere)
Het land gaf aan het water wat het eerst had afgenomen Bezegeld en beklonken met een woud van palen Lieslaarzen voor de kunst Stelten voor de muziek Ondersteuning voor hen die de ruimte verdelen in nat en droog in hoog en laag in rood en groen en blauw Laat duizend palen groeien laat duizend plannen bloeien Het glazen huis koestert het inzicht in de verdeling van de wereld Het glazen huis biedt uitzicht op water en land op mens en dier op hemel en aarde Leg je oor tegen de ruit en hoor het geruis van het Weerwater echo van de Zuiderzee.
www.trouw.nl/schrijf
15. De Groene Kathedraal hein walter (almere)
In dit door de hemel overdekte huis, waar kapelaan noch priester preekt, geen dominee de zondagsrust verbreekt, voelt God zich vast en zeker thuis: een kathedraal gebouwd op droog gevallen grond, geen pracht of praal, alleen het wonderlijk verhaal van groei, de weg omhoog. Populieren als pilaren, en meer niet. Geen biechtstoel, ook geen altaar, nergens Christus aan het kruis, en toch is God hier bijna tastbaar. Zijn adem, die ook Adam leven liet, maakt dit lichthuis levensvatbaar.
www.trouw.nl/schrijf
16. Grondlegger Justin Zaaijer (Almere)
Lieve poldergrond‌ Voel je dat? Voel je wat je draagt? De grootsheid Waar je onderstaat, De wortels van een nieuw begin. Hoor je dat? Hoor je dat De wind waait Tussen breekbare pilaren Die de hemel hoog houden. Lucht Ruimte Zie je dat? De zon schijnt hier Een schaduwspel te spelen Met de groene ornamenten Die deze kathedraal zo sieren. Licht Tijd Lieve poldergrond‌ Voel je dat? De bedrijvigheid van vingers Die beschrijven hoe ik vanuit De grond van mijn hart geniet. Leven Energie
www.trouw.nl/schrijf
17. Oostvaaders plassen annemieke steenbergen-spijkerman (lelystad)
Ik houd van water en de weidsheid van het land aan vogels heb ik al jong mijn hart verpand. Ik houd van hun snavels en die Belgische taferelen als of ze de godganse dag de wolken bevelen te drijven als watten enthousiast als zatten boven de zuchten van de zee zo namen de beelden van zeearenden me hier mee zo blik ik met ook die vogels mee naar benee. Om weer mee te stijgen en te dalen mee te reizen in hun ogen die als kleine kralen. Dagen kransen en buiken vol schransen, drijf ik mee in een der verchroomde sleeĂŤn al vliegend geven ze me waanzinnige ideeĂŤn. En ik houd van de burlende edelherten, een kennismaking met het authentieke Nederland natuur van duizenden jaren geleden. Hier heb ik net als vogels die bidden al heel wat enthousiaste kreten in stilte beleden.
www.trouw.nl/schrijf
18. BMX-en petra luijten (almere)
Rol, rol, roetsj, roetsj Klabam, plof, boem Hij vliegt Zij zweeft Ratsj, pang Kick flip Wham, sjoefff, sjoefff Kedeng
www.trouw.nl/schrijf
19. O D E A A N F L E V O L A N D Jaap van Halteren (Zeewolde)
Waar eens de zilte zee doorklieft door botters kiel En ’t stoere vissersvolk brood uit het water toog De schipper stuurt naast God en richt het oog omhoog. Daar groeit nu golvend graan ontkiemd der aarde schoot. O stoere vissersvolk uw zilveren schat werd goud. Of heb ik met dit woord mij al te zeer verstout? Als ik mijn ogen sluit hoor ik het eeuwig ruisen voel ik het spattend nat nog langs de boegen bruisen zie ik een havenlicht en vrouwenogen turen door zwarte nacht omstuwd, belevend angstig’uren. de bulderend orkaan spelend met mens en boot gebed tot God voor hen die zijn in nood. Hier schiep de mens een tuin, een kleine HOF van Eden gelijk eens Israel door de Jordaan getreden als teken van ZIJN trouw, zo gaan gebaande wegen nu door de zee en wordt hierdoor verkregen een hecht symbool van hoop der voorspraak dat weleer bewaarheid wordt het woord: DE ZEE WAS ER NIET MEER
www.trouw.nl/schrijf
20. Magic petra luijten (almere)
Haar dreadlocks dansen, zijn kale kop glanst rollend, draaiend door het skatepark hij lacht, zij jumpt een air in de lucht ze doen een grab, grind, loa kang en truespin de moeder zucht zij spelen, vallen en rollen zijn ĂŠĂŠn met de halfpipe spreken hun eigen taal
www.trouw.nl/schrijf
21. Voorjaarsleger Annemieke van Rooijen (Dronten)
Rijdend in april langs polderlanderijen Zien we van verre al hun felgekleurde kop: Soldaten, strak geschaard in rechte rijen In eendere samenhang, de bonte vlag in top. Trillend felle zee, vol overvloedig deinen Druppels op een eeuwig wisselend palet Alsof een reuzenhand trefzekere lijnen En kleurenvlakken in het landschap zet. Winterbleek laaft het hart zich aan de overdaad Van het leger dat hier weken bivakkeert En zich in voorjaarsschreeuw te buiten gaat. De boer verleent slechts tijdelijk deze gunst. De troepen moeten wijken; men combineert Bedrijfsbelang hier moeiteloos met kunst.
www.trouw.nl/schrijf
22. Modderschouw Frouke Hansum (Almere)
Word wakker, mens, er groeien planken op het veld. De akker krijgt een vreemde bult. Een waterschip met bun ontworstelt zich aan golven grond. Erfenis van de verborgen zee. Ooit zwommen er vissen in haar buik, verslonden werd ze door het slib, wachtte tot de boer haar vond en pennen haar beschreven. Nu rust ze, weer toegedekt, in het talud. Vanaf de snelweg toeter ik, slaap zacht. Ontdekt en herbegraven, een praam, een kogge, overnaadse romp, bodem karveel, een modderschouw bewaard in water. In de polder rijzen groene piramides op. Word wakker. Even maar, is de tijd voor ons. Je handen mogen bouwen. Het oude land verwacht een nieuwe schat. Denk een schip onder je voet.
www.trouw.nl/schrijf
23. Ik hoor de meeuwen mantelen annemieke steenbergen-spijkerman (lelystad)
Steeds hoor ik weer keer op keer aan beide oren over een voren ‘n zilverreiger, een arend, een ouder lied waardoor ik vertederd in lachdeuken schiet. Me verplaats naar ergens tussen die aren het gras als de polder me dit gebiedt stt, stt zegt en fluistert “stiltegebied�. En op juiste hoogte bij die verre toren aan de kust de natuur de mens in mij steeds wakker sust en kust ik vertederd in lachrimpels schiet van de tonen en de streken van een prachtige karakiet. Me verplaats met die vogels oeverloos geniet tussen het weeribbenriet Denk ... ik hou van de zachtheid van dit water de gemalen de weidsheid, het Hollandse land. Aan vogels heb ik als kind vogelbeschermend al jaren dubbel en dwars mijn hart oprecht verpand.
www.trouw.nl/schrijf
24. Almere Maria van Daalen (Almere)
De zwanen zwemmen windstil in Almere. Rietkragen fluisteren. Het avondlicht schildert de grote ruime hemel dicht met kleurig goud tussen de wolkenveren. Zilveren vliegtuigen die hoog passeren, worden elk een knipogend landingslicht, een nieuwe ster. De nacht heeft geen gewicht. Een vleermuis tuimelt langs de coniferen. Het lijkt zo makkelijk: maak hier een stad. Gewoon wat huizen, bomen, wegen, mensen. Het land uit zee ligt open, krijgt een naam. Op zand met schelpen groeit een tuin, langzaam. Tussen de werkelijkheid en de wensen maken we dagelijks ons eigen pad.
www.trouw.nl/schrijf
25. Wereldzee in zakformaat Niels Blomberg (IJmeer)
Dit is een wereldzee in zakformaat een Aralmeer dat niet is opgedroogd waar af en toe een eiland wordt verhoogd maar dat men verder bij het oude laat Het IJmeer is een polderoceaan het buitengaats van de Oranjesluizen het binnengaats gezien vanaf Enkhuizen Je raakt de overzijde bijna aan Het ziet hier wit van zeilen en van zwanen door wateren en winden voortgedreven De luchten zitten vol van vogelleven en vol van kristallijne vliegtuigbanen Hier is het water getemd door de dijken Vanaf het meer kun je alles bekijken Hier is het uitzicht nog redelijk ruim Muiden met Muiderslot toren van Naarden plaatsen van grote historische waarde Diemercentrale getooid met een pluim Rembrandt- en Breitner- en Mondriaantoren Molens in Flevoland laten zich horen Paaseilandbeelden met Hollandse aard Amsterdam Durgerdam Uitdam en Marken Eertijdse haven van botters en barken Dan volgt het eind bij het Markense paard
www.trouw.nl/schrijf
Wanneer men ooit de ruimte delen gaat in water wonen weg en nog wat zaken dan zal hij nooit uit mijn geheugen raken mijn eigen wereldzee in zakformaat
www.trouw.nl/schrijf
26. Rotterdamse Hoek Bas Visscher (Rotterdamse hoek, noord-oostpolder)
Puin uit de oorlog werd vernuftig hergebruikt Rotterdam, o Rotterdam, met je oude binnenstad Nu lig je hier Voelbaar, Tastbaar, Je leven ontbloot De angsten van de oorlog De bommen, en de dood Je ligt nu om de polder heen, Je beschermt boer en stedeling Je bent zó stil… Zó stil… De laatste bom… echoot nóg na.
www.trouw.nl/schrijf
27. Schokland Janny (Ens)
Onze Polder wijd en kaal Heeft zo zijn eigen unieke verhaal Schokland, voormalig eiland in de Zuiderzee Gaat zo maar in die polder mee Museum Schokland, met zijn expositie’s uniek Schitterend in de zon bij ochtendkriek Haven, Kerkje, Ruïne, Vuurplaat prachtig en zowaar Gesteentetuin en bezoekerscentrum zijn ook daar Stenen in alle soorten en maten te zien En een prachtige wandelroute bovendien Voor kinderen ook veel vertier Met rugzak op pad in deze wereld hier Dat stukje polder geeft mij veel plezier Lekker buiten, gezond voor mens en dier Dicht bij de dijk en het water van het ketelmeer Schokkerhaven en nog veel meer Wijd is de verte en ver is de blik Het geeft mij steeds opnieuw weer schik Dit stukje Schokland, polder, waar ik niet geboren ben Maar toch van hou, en wat ik ken Gods schepping, het heeft me geraakt Door mensenhanden opnieuw tot leven gemaakt Laten we zuinig zijn op dit erfgoed Het kostte menig traan, zweet en bloed.
www.trouw.nl/schrijf
28. Mijmerflits van een fietser op een Almeers wortelpad Frouke Hansum (Almere)
Voorwie- /ah /\ wortel ! –/ kon / t hoog /\ \ \ laag _ au^ ach- terwiel- \ / wortel – oh gg SShh..... Scheld zachtjes! Je stuitert op een arm van de tijd Zie, de aders kloppen vlak onder de huid, wild en onstuitbaar als het eeuwig jonge bos en de zee, die lange sprongen neemt Hou je adem in. Zweef over het stuiterpad Stijg boven de huizen Kijk: het oude nieuwe groen de schittering van water Kom met je kwast en blikken verf Maandag: Workshop Monument Maak je ouders blij Verf de aders blauw Maak je wilde ouders / _ Zeeblauw \ ^- _ ^ /
www.trouw.nl/schrijf
29. Rode Wachters Annemieke van Rooijen (Almere)
Dit land was ooit woest en verlaten wie hier niet aarden kon werd weggeblazen. Kijk naar ons kaarsrechtlijnig rood in drooggevallen zee deert ons geen blauwe bliksem zijn wij profiel en silhouet voor de stad voor wie gaat of komt hoe ver dan ook waar je kracht ligt of je wortels, kijk naar ons durf, leef, kies kleur. Kom thuis.
www.trouw.nl/schrijf
30. Het Muzenpark Rim Sartori (Almere Muziekwijk)
Het gezin draait vrolijk rond als de wind zijn wangen bolt; blote voetjes in het gras. Soms staat het gezin bijna stil als de wind niet blazen wil; moeders ligt lekker lui in de zon. Het groene laken kort geschoren. Het loze vissertje aan de waterkant hengelt vergeetmijnietjes voor zijn mand wandelaars lopen rustig langs terwijl een fietser naar een meisje op skeelers sjanst. Diffuus licht valt als heldere honing door de struiken en bomen. Uit Irak, de Vleugelnoot en scharlakenrood getooid een Amerikaanse Paardekastanje. Zij alle staan broederlijk bij elkaar, pronkend met hun V-gebaar.
www.trouw.nl/schrijf
31. Knardijk Niels Blomberg (Knardijk)
De schaduw van Lely’s liniaal, achttien en een halve kilometer van Wolderwijd naar Markermeer, op de grens van binnendijks en binnendijks Ooit beschermde hij de weke onderbuik van Lely’s eigen stad, stond pal in de strijd tegen het wassende water Ooit Nu is hij de Don Quijote die vecht tegen het water dat al lang is weggepompt door de windmolens Het groene lint is twee keer doorgeknipt om het water door te laten (Ook dat nog) Maar aan het einde staan de vogelaars op zijn brede rug te turen naar de Oostvaardersplassen Hij biedt houvast aan statieven, leidt buitenlands verkeer in goede banen Zijn rol is nog lang niet uitgespeeld
www.trouw.nl/schrijf
32. IJsselmeer, de bovenbuur Niels Blomberg (IJsselmeer)
Hij is de bovenbuur van Flevoland Hij houdt het NAP nog wel in ere Van ons gescheiden door een dijkenrand Die doorloopt vanaf Rutten tot Almere De bovenbuur drukt duidelijk een stempel Op ‘t daaglijks leven in de jong klei Zijn kwel schuift hij naar binnen bij de drempel Zijn masten glijden aan de kim voorbij Je ziet in Flevoland veel vogels broeden Die weten ook wel waar je wezen moet De buurman kan ze allemaal wel voeden De Kaderrichtlijn Water doet hem goed Zo’n grote plas, daar kun je zwemmen, varen En sommigen die wonen er zelfs aan De buurman heet ze welkom op zijn baren En ook zorgt hij voor water uit de kraan Hij houdt van al die schaatsers als het vriest In schaatspak of gewoon in wollen truien Wanneer de scheepvaart dan voor breken kiest Dan gaat de buurman maar eens lekker kruien De bovenbuurman wil wat hoger wonen zo’n anderhalve meter zelfs wellicht Hoe hoog zullen de masten zich vertonen? We wachten nu op het verhuisbericht
www.trouw.nl/schrijf
33. De gang van een regendruppel. p
Henk Spa (Lelystad)
Als een baksteen viel ik uit de lucht, ik was daar niet alleen tijdens die vlucht. Er waren veel lotgenoten om mij heen, die waren met mij op de been. Toen viel ik met een schok op het land en zij drongen met mij in het modderige zand. Ook daar was ik niet alleen ik voelde een hoop nattigheid om mij heen. Het werd donker daar in de grond,tot ik na enigetijd een draineerbuis vond. O, wat was die buis glad en lang,hij hield mij enige tijd in gevang. Toen kwam ik in het volle licht en viel een eindje, een kleine sloot kwam in het gezicht. Vandaar kwam ik in een brede sloot, O,wat werd de wereld voor mij groot. De sloot ging over in een tocht en deze eindigde met een lange bocht. Hierna kwam ik in een breed kanaal, aan het eind er van stond een groot gemaal. Toen kreeg ik een klap een vloek een zucht, heel even zweefde ik door de lucht. Om terug te keren in een heel groot meer, O, lieve mensen daar ben ik weer. Soms voelde ik vissen om mij heen, een hele school die weer snel verdween. Toen kwam ik na verloop van tijd, ineens in botsing met een lange dijk. Daar schoof ik toen een tijd langs heen,totdat een sluiskolk en de zee verscheen.
www.trouw.nl/schrijf
Soms kreeg ik nog gezelschap van een boomblad mee, zij vergezelde mij een stukje naar de zee. Daar verblijf ik dan vele uren dagen maanden en jaren in een massa vol gevaren. Totdat ik weer wordt opgenomen,zo kan ik nog van vele tochten dromen.
www.trouw.nl/schrijf
34. dijk Jaap van ‘t Riet (dijk Lelystad-Enkhuizen)
verlatenheid ijs strekt zich eind’loos uit Markerwaard is aangelegd IJsselmeer lijkt Zuiderland ganzen trekken verder foerageergebied zoekend vinden slechts sneeuw en mist en verlatenheid
www.trouw.nl/schrijf
Limburg 1. Amen in de gloria
Lilian Caessens (Obbicht)
In Obbicht slingert hoger dan normaal de Maas ze wringt zich in de bocht en er weer uit. Zijn het de takken die als deken ons vanzelfsprekend uit de regen houden of de bank die rond de boom Kaapse violen draagt? Jaar in jaar uit de eik die kringenkreunend lang op kerkgangers wacht. Straks dreigen wolken paarden naar hun stal en die gaat stalken is de Heer die komen zal.
www.trouw.nl/schrijf
2. Het plein der Leegte - Geleen Eric van Hoof (Geleen)
het geroep van de bar verderop lost op aan de randen van dit plein wolken zijn alle figuren die je ooit wilde een persoon is als de wind, draaiend hij stelde zich voor als de oude Maurits en hij schuifelde als het dagboek van een herdershond hij plaatste Pinkpop in sepia samen met cafés die langzaam wegdreven over de Rijksweg richting Maastricht en zijn verhalen over het bombardement op de Groenstraat en die bladeren zijn droge botten die verkalkt kleur geven aan de straat “mensen zijn sepiakleurig tegenwoordig” de man keek over het plein ingeklemd tussen zerken met balkons waar hij als schaduw over drijft dit plein ik heb er al die tijd alleen gezeten
www.trouw.nl/schrijf
3. Het plein der leegte - Geverik Eric van Hoof (Geverik)
Maastricht-Aachen airport heeft vliegtuigen die verworden tot wensdromen en industrie die grenst aan verstedelijking. Glooiende borsten verbergen de stalen erecties van de oude DSM niet meer onder die natuurlijke lingerie. ‘Ze verwekken nog steeds kinderen in die bosjes’ Logisch, want de spruiten staan als loodsen in het weiland en schaduw is altijd veiliger. Overdag brullen boeren verwensingen over velden waar ze prikkeldraad planten en vliegtuigen zaaien. ‘s Avonds schijnen de lampen over de landingsbanen als over pleinen vol leegte. Dit is mijn Limburg. Mijn.
www.trouw.nl/schrijf
4. Maastricht Coen van Dam (Maastricht)
Ik fietste door de straten De straten van Maastricht Ik kon het niet laten Voelde mij verplicht Een stuk te schrijven Over gaten In de straten Van Maastricht En ook al zal het wel niet baten Toch schreef ik toen dit gedicht Ik liet me niet verleiden Door voorbijfietsende meiden Met een trendy blonde lok Of een veel te korte rok ’t waren zomerzwoele dagen, nee We hadden niets te klagen Toch hield ik mijn blik gericht Op ’t straatbeeld van Maastricht De brug die stond net open Verplicht een meter lopen Dat kost tijd en tijd is geld Anders had ik reeds besteld Een biertje hier een biertje daar Op de terugweg nog een paar Zo voer ik door deze stad Mijn oude fiets een beetje zat
www.trouw.nl/schrijf
5. Phoenix Lilian Caessens (Born)
Het toch al kleinzerig land neigt bruin van de modder naar de homp op het veld. Het schrille wit ligt ver uit het zicht verderop, rottend op de vuilnisbelt. Met een blik op de brakke zomp, de zoom van de Maas en de lichtgewicht suikerbiet. Aan de ene kant dit, aan de andere kant jij. Geen sinecure dit vervreemdend stapsgewijs uitzien naar alles is geweest en bijna voorbij.
www.trouw.nl/schrijf
6. Alla Carbonara Cartouche (Schinveld)
Hier hellen de straten licht kreunend op hun ondergrond van zand en leem - krijt, trias en carboon, leven op vindersloon patroon van baas en knecht naar velden geschind in eeuwen lange knoken - arbeid tot aan de grens van woeste ‘zelkant’, bodem voor zware kost gries, eieren, spek en bonen in overvloed. Breukvlak en beweging voelbaar nog in de zetting van de voet, de trilling van het donker in de onderlaag waarin gitzwart gestapeld goud bijeengeraapt naar boven werd gesjouwd, geblakerd als een moedwillig aangestoken brand woedend om de wereld weer te stoten opwaarts in de vaart van volkenbond. Bergen kool en steen zijn in de loop van vergruizing opgegaan in groen geloogde landschapsplooien open verleden in antracietgrijs stof geschreven op het corps van een fanfare maar de blues wordt hier niet meer geleefd
www.trouw.nl/schrijf
al walmt zij wel als carbonara adem diep in onze longen na in “witste nog, d’r lètste koempel deet de lamp oeët” van Carboon
www.trouw.nl/schrijf
7. Miljoenenstad Danny Danker (Roermond)
de snelheid van tijd in geleidelijk meer vertraagde beweging scheert schier en schrander aan aangedragen vrijheid voorbij geen van de zeven verzucht een andere wind maar vraagt een omkeerbaarheid in opstand ik, gekluisterd aan het raam van een restaurant waar veel leven voorbij loopt en soms binnenkomt om honger te stillen argentijns, ook hun keuze, kijkt hij in flits of het haar ook behaagt zij zonder aandacht voor zijn onzekerheid herschikt haar haar en kijkt wat rond als ik besluit om haar ogen te volgen vinden die stilstand op het flets bedrukt portret van een toekomstig koning en zijn gade boven een boog en aquaria en staar weer naar het bord voor mij -warm vlees ingekaderd in gezond lijkend groen-
www.trouw.nl/schrijf
er nog valt zoveel weg te slikken om me heen worden botten blind afgekloven en ik vrees de doden in de winter
www.trouw.nl/schrijf
8. Roosevelt, een laan M. Willems (Maastricht)
Hier liggen de gegoeden immers al na middernacht - met geschikte dochters die mij niet kennen In bedden, met een motor erin Hoef ik nog maar minuten, wankel zonder auto, zonder fiets Ze rollen aan, gepaarde lampen spatten pekelwater, klaar om toe te slaan Wie duldt een snelweg in haar hart? sluip ik langs de rijen, ĂŠĂŠn verkeerde beweging en ik ben niet meer
www.trouw.nl/schrijf
9. Niets is onduidelijk Lilian Caessens (Born)
Hier word ik wijzer, hier aan de gracht aan wie ik geworden ben. Er is alleen maar waarheid en een kijken naar de sterren rond de straat. Blikje hier water daar eend op de keien kopzorg langs de rug. Het gaat vanzelf dit eigenaardig hangen het verstaan van het grote niets. Daarachter in de verte weet ik mij een vondeling een die terugkeert, weer verdwijnt.
www.trouw.nl/schrijf
10. Vrouwen van Sint Anna Mieke van Baal (Venray)
Met hun lach zonder gezicht en de sporen van hun onophoudelijk pijnigen staan zij stil en staren in de verte Wanneer de wind waait schreeuwt ĂŠĂŠn van hen hun borsten reiken naar de aarde Vrouwen zonder weg naar de wereld dolen rond en rond ondoordringbaar is hun taal
Wanneer de woede van de wind toeneemt wordt het geschreeuw luider wakkert het vuur aan Vrouwen wiens handen het strelen zijn verleert hun denken gegroeid als een abces wiegen onophoudelijk Doodalleen in de samengebalde magerte van hun lijf - leggen zij zich op de aarde De wolken zingen zich leeg in haar naaktheid legt het water een roos op de wond.
www.trouw.nl/schrijf
11. Neuriënd hoogrood lied Mieke van Baal (Venlo)
Als ik kom is de lucht op zijn mooist neuriënd hoogrood lied stap na stap draag ik liefdevol herfstgekleurde bloemen naar je graf ik dek je zachtjes toe.
www.trouw.nl/schrijf
12. Het zou nog zomers duren Mieke van Baal (Heijen)
Dit was voor mij gewoon. Je groeide op, je ging weg. Dit was voor mij gewoon. Kinderkleren te krap, volwassen zoon. Nog niet. Het zou nog zomers duren. De jongen. Tas en schoenen neergesmeten. Nog niet. Eerst het zweven in de lucht. De eindeloze rondjes op het ijs. Nog niet. de eerste kus. De onbegrepen wirwar van de wereld. Een welkom. Een vaarwel. Dit was voor mij gewoon. De reiskist klaar. Verhaal verteld. De tranen van het ogenblik.
www.trouw.nl/schrijf
13. Op zorgeloze vleugels Mieke van Baal (Venlo)
Omdat ik weet hoe je was besta je ik draag je ring je allermooiste tas. Elke dag herinnert er wel iets aan jou. Was je die vlinder laatst? die tergend traag aan kwam vliegen uitdagend, kleurrijk en dan dat kloekmoedige dalen en stijgen dat wegvliegen op zorgeloze vleugels. Alles van jou is hier.
www.trouw.nl/schrijf
14. verborgen rust Tsila (Koningsbosch)
soms loop ik op de tast, in het volle licht doe ik in het donker, ook mijn ogen dicht verlang ik naar mijn binnenplaats omsloten door vier muren alleen maar buiten, boven er is geen wind, het is er stil er raken mij slechts zonnestralen alleen zo nu en dan vliegen duiven op ik kijk ze na wie ging er eerst, wie volgde maar ze gaan tegelijk als worden ze geroepen door een stem die ik niet hoor ze hebben hier geen doel zijn hier slechts om terug te keren de klank van duivenvleugels lokt mij binnen brengt mij ook weer buiten
www.trouw.nl/schrijf
15. Engelenpraat Mieke van Baal (Venlo)
1 Vannacht was je weer in mijn droom. Je leek zo dichttbij. Waar was het? Je lachte en zei onverstaanbare dingen.
2 Vanmorgen belde je zoon, de jongste, die zijn moeder zo mist “Dag jongen�, zeg ik, en argeloos laat ik jou praten met hem. Dezelfde raad, dezelfde stem. Vanzelf rolt engelenpraat van moeder naar kind. Je doet het goed zo tussen ons in.
www.trouw.nl/schrijf
16. light verse Klari Boer (Maastricht)
het Centre Céramique ligt in Maastricht aan een rivier met eindeloze stromen waar mensen in de kelder samenkomen want daar wordt met Quirien en Frits gedicht we werken urenlang intens gericht en worden door hen aan de hand genomen “kom, leg het vast in strofen, ga niet dromen, dan komt er wel iets uit van vers of licht” als water van de Maas dat wegloopt naar de zee laat ik de vele woorden rustig drijven en weet hier zit de nieuwe dichter van Maastricht genoeg gedacht over rijm, metrum en trochee dus sluit ik af en eindig nu dit schrijven met stoppen wordt het wel gedicht
www.trouw.nl/schrijf
17. Wij wisten niet waarom Mieke van Baal (Venlo)
Wij wisten niet waarom, waardoor het kwam. Jij was er al voordat ik werd geboren. Maar als ik luisterde kon jij het horen en als jij viel dan was ik vleugellam. Wij kleurden alles hemelsblauw, oranjerood. Geloofden in onmogelijke dingen. Zodat jij nu die vogel bent die zwevend nog kan zingen. Als ik maar in mijn handen klap en op en neer blijf springen.
www.trouw.nl/schrijf
18. De laatste krachttoer Mieke van Baal (Venlo)
De laatste krachttoer is begonnen; van het einde een nieuw begin maken met kleurkrijt makkelijk genoeg zo vaak hebben wij de straat in vakken verdeeld de cijfers eindeloos ver uit elkaar gezet op ĂŠĂŠn been gehinkeld en het allermoeilijkste versje gezongen Nu nog die grote sprong maken.
www.trouw.nl/schrijf
19. Valkenburg aan de geul... H.G.J. Ramaekers (Hulsberg)
Valkenburg, plaats waar ik ben geboren waar nog dieren draven in alle drukte en men aangenaam stilte kan horen Valkenburg, in de schoot der heuvelen waar velen mijmeren en minnekozen en op een bankje kunnen keuvelen Valkenburg, land van grot en vuursteenmijn met zijn grote kastelen, Schaelsberg en kluis geborgen goed om te gaan en te zijn Valkenburg, een plaats om graag te komen waar beekjes en beken mooi meanderend water al eeuwen langs laten stromen Valkenburg, product van moeder natuur waarvan men met sterk verlangen mag hopen op een vrij voortbestaan van lange duur
www.trouw.nl/schrijf
20. Tot de tijd zich vertraagde Mieke van Baal (Venlo)
Het kwam zo verschrikkelijk dichtbij maar we wilden nog niet we treuzelden en treuzelden, trachten zonder blikken en blozen de tijd om de tuin te leiden verstoppertje spelen en bij hoog en laag beweren dat er te snel was afgeteld we nog geen tijd hadden gehad om een goede schuilplaats te zoeken net zolang ruziĂŤn, tot de tijd zich vertraagde en wij in het donker tevreden huiswaarts gingen.
www.trouw.nl/schrijf
21. Op het kerkhof in Margraten... H.G.J. Ramaekers (Margraten)
Zomeravond…in alle stilte, uitrustend op een eiken bank, zit ik bij de oorlogsgraven, van hen die hun leven gaven, waarvoor onze oprechte dank… …doch ondanks alles voel ik kilte. De kilte van dierbare doden, makkers, nog jong van lijf en geest, waarschijnlijk veilig bij de Heer, maar ik overdenk telkens weer, waren die helden niet geweest… …was ons de vrede niet geboden. Afscheid nemen van dit aardse rijk, is voor iedere mens een must, maar zó jong z´n leven geven, doet zeker de eer beleven, te genieten van vree en rust… …in het heerlijke Hemelse Rijk.
www.trouw.nl/schrijf
22. Panorama N. Frans Terken (Noorbeek)
Vind maar eens een tuin in dit landschap vogels jagen het grijs uit de hemel verdwaalde ballon verstrikt in klimop struiken zijn met een paletmes gesnoeid bloemschermen van de hortensia schouderen hun waaiers in de wind het veld loom in de paarden verguld van namiddagzon staarten halsstarrig tegen vliegen achterin past het vakwerkhuis afgemeten tussen fruitbomen en heuvel wacht het op de voorjaarsgasten het tuimelraam verdraait maartse lucht ongevraagd kantelt het hier naar binnen weerzien met de eerste grond neergelegd als in een zuurvrij kader uitzicht met de hand gesneden het vergeefse van bewaren
www.trouw.nl/schrijf
23. Keutenberg Miel Vanstreels (Schin op Geul)
Muur der stilte, in zijn buurt groeit de nervositeit, zie ze rijden die zonen van mij enig mededogen is er niet bij
www.trouw.nl/schrijf
24. De Cauberg... H.G.J. Ramaekers, Hulsberg (Hulsberg)
Geregeld wordt deze helling genoemd, in wielersportkringen vele malen; een berg bij velen berucht en beroemd, onderwerp van lief- en leedverhalen. Stijgingspercentage van twaalf procent, vraagt van iedereen de nodige kracht; iemand die de moordende berg goed kent, weet ook dat hij veel onheil heeft gebracht. De wielersport in zomerse dagen, vroegere winters het sleeënd publiek, om genietend een kansje te wagen; toch krijgt deze Cauberg dikwijls kritiek. Een afdaling is niet zonder gevaar, heeft ook levens geëist, van jong en oud; de veiligheid wordt beter, jaar na jaar en nu gaat gelukkig steeds minder fout. De Cauberg is en blijft een momument, in ons mooi Valkenburgse Heuvelland; voor vele inwoners komt een moment, dat zij mogen rusten aan Cauberg’s rand.
www.trouw.nl/schrijf
25. De Limburgse mijnen... H.G.J. Ramaekers (Hulsberg)
Meer dan vijftig jaar geleden, voor’t eerst afgedaald in de mijn; voor velen was’t daar beneden, noodzakelijk om er te zijn. De bevolking van Nederland, had behoefte aan’t zwarte goud; mijnwerkers met hun sterke hand, hakten kool, velen hadden koud. De mijnen waren stimulans, voor de Limburgse industrie; gaven vele mensen de kans, op goed leven in harmonie. Maar vóór de jaren zeventig, kwam voor allen de tegenslag; wat gebeurde blijft levendig, was iets dat niet gebeuren mag. Eén voor één alle mijnen dicht, zogenaamd als overbodig, voor Haagse politiek gezwicht en het was niet meer zo nódig. Nu zijn we weer jaren later, met vervangende industrie; geen mens denkt nog aan die flater, aan moord op de mijnindustrie.
www.trouw.nl/schrijf
We leven in een nieuwe eeuw, om het zwarte goud of kolen, geeft men nauwelijks nog ’n schreeuw; wat nú telt is wind en molen. de komst van hamster...bever...das, maakt Limburg weer natuurgebied, dat met heuvels en hun gewas, voor het toerisme toekomst biedt. Mijnen zijn nu geschiedenis, wat er blijft is de nostalgie, naar romantiek in duisternis, van Limburgs gouden industrie.
www.trouw.nl/schrijf
26. Grenzeloos Mieke van Baal (Venlo)
De gedachte, dat de aarde weet waar je bent; kracht geput afgedaald tot je diepste wortels. De gedachte, dat de sterren weten waar je bent; uit het weerloze geklommen tot je hoogste hoogte. Nu ben je als de vogels; van de aarde niet, van de hemel niet, grenzeloos die gedachte koester ik.
www.trouw.nl/schrijf
27. Het vroege zonlicht Mieke van Baal (Venlo)
Uitbundig bloeien de wintertwijgen. Het vroege zonlicht glijdt vertroostend langs de muur. Gewillig water stroomt door de rivier. Roerloos heeft de hemel zich geopend. Een verre echo zingt herinnering. Zo licht, zo vederlicht, zo vredig. De vogels komen! Jij gaat mee. We hebben de luiken gesloten. Bloemen gestrooid op je purperen kleed. Geboortegrond onder je kussen gelegd. Het vroege zonlicht glijdt vertroostend langs de muur.
www.trouw.nl/schrijf
28. Rond als de Aarde Mieke van Baal (Heijen)
Hoe ik veranker in een kring van vrouwen, rond als de aarde, met opgetrokken knieĂŤn, de armen verstrengeld. De verborgen borsten tarten oeroude krachten, het noodlot, het lied van de donkere jaren. Wat niet loslaat, wat niet zegbaar is weerklinkt, rolt in kreten van de heuvel. Beurtelings is moeder dochter, spreken we dezelfde taal, beurtelings is dochter kind. Hoe ik veranker in een kring van vrouwen, draagsters van leven, krachten gebundeld; Een orkaan van adem.
www.trouw.nl/schrijf
29. Martha Mieke van Baal (Venlo)
Vandaag houd ik me op in de stad - aan de randen waar je woonde ik groet het huis - sta even stil want hier tussen deze muren heb je gezongen ik zoek de straten de pleinen waar we zaten in de klimmende zon ik lees de dagen die je met je woorden vulde duurzame herinneringen voor ze vager worden en je gezicht - je adem - je gebaren worden opgenomen, stilgelegd.
www.trouw.nl/schrijf
30. Het schattenboek Mieke van Baal (Venlo)
Door een ruimte van bijna veertig jaar moet ik gaan om ons terug te vinden het schattenboek - hoe of het was de zon de lange weg naar school het knikkeren op het plein de dag dat het gehoela hoep begon En waar we ook waren: samen, handenvol vuurrode kersen maar ook bramen aan doornenstruik het echte leven wachtte ons.
www.trouw.nl/schrijf
31. Fromberg Miel Vanstreels (Ubachsberg)
Tussen wijnranken en vergezichten, voor wie geen haast heeft, voor wie geen zin heeft in aanklampen of gaten dichten
www.trouw.nl/schrijf
32. Eyserbos Miel Vanstreels (Eys)
Als een engel, als een adelaar zo moet je hier omhoog, mijn sleuren mijn harken ‘t is geen lust voor het oog
www.trouw.nl/schrijf
33. Een vaststaande gewoonte Mieke van Baal (Heijen)
In dagelijkse regelmaat van avond ligt de maas aan onze voeten haar stroming, een vaststaande gewoonte vanaf de dageraad rondom haar uitgestald in doorzichtige lichtheid heeft ze de dag doorstaan, in het ritme van hemellichamen, op de hartslag van hoogvliegers de overgang van dag naar nacht, de schildering van het verdwijnend vuur is een gift wij, die als verwondert licht trouw aan beide zijde staan, tussen ons zweeft een gedicht.
www.trouw.nl/schrijf
34. Je reikt al Mieke van Baal (Venlo)
Je reikt al bijna achter de sterren de vrije vlucht langs lucht en water zo hand in hand laat droom en werkelijkheid je steeds meer slapen.
www.trouw.nl/schrijf
35. Ooievaarspaar in hartje Gennep Mieke van Baal (Gennep)
Uit verre oorden zijn ze neergestreken. Met zware vleugels van de lange vlucht. Hun onberispelijk wit doet kleur verbleken. Twee aardse engelen uit een wolkenlucht. Hooghartig klepperend spreidt hij nu zijn vlerken. Behaagd zijn wijfje met een takkendek. Verliefd beloont ze hem voor al zijn werken. Wat sprokkelwerk met zijn oranje bek. Wie kan het paren van een ooievaar doorgronden? Zo zonder gĂŞne op een eeuwenoud stadhuis. Al duurt het hooguit maar een paar seconden. Na afloop buigen ze naar kerk en kruis. De zwarte ogen glanzen opgewonden. Zo dicht bij God voelt mens en dier zich thuis.
www.trouw.nl/schrijf
36. Avond Bart Steen (Bingelrade)
Het schijnsel van de maan maakt de deken van rust steeds lichter. Hier maakt de schemer zacht zingend plaats, voor een tastbare herinnering in de nacht. Als stemmen dan verstillen, wordt zelfs het ijskoude asfalt nog zacht.
www.trouw.nl/schrijf
37. Kamergenot Henk van Diermen (Maastricht)
Mijn dochter woont in een studentenflat; ze heeft me op een dag eens meegenomen. Zittend aan mijn bureau, vertrouwde stoel, weet ik me gastvrij daarin opgenomen. Filmsterren hangen lachend aan de wand, omgeven door modern gevleugeld woord; in 24-karaats blauw en groen, gekleurde eigen sfeer, en niets wat hoort. Haar ronde spiegel, tussen jonge posters, uit zich als een patrijs, de poort op buitenlucht en ’t frisse groen, geen spiegelbeeld, dat zich verstoort. De oude stoel van oma naast een groentekist, bakstenen bijzettafels, als rotsvaste punten in een modern gemobileerde kamer, waar jong noch oud om voorrang stunten. Mijn oude boekenplanken dragen kennis, ze buigen voor het economisch leven; naast al dat management is efficiënt aan Rembrandtbijbel ook een plaats gegeven. ‘k Hoop dat ze hier met veel plezier studeert en mocht ze in mijn stoel van studie gapen, dan vindt ze rust in oma’s oude zorg of kruipt in eigen bed om uit te slapen.
www.trouw.nl/schrijf
38. Juli J.C. Aachenende (Susteren)
Overwoekerd met hoog opgeschoren onkruid - maar er zijn ook klaprozen, de zigeunerinnen onder de bloemen en klein na誰eve eikjes die twee takken en vijf blaadjes omhoogduwen voor een plaats onder de zon ligt daar op zijn verroeste rails te baden in de laatste stralen van de zomerdag het verlaten rangeerstation Susteren.
www.trouw.nl/schrijf
39. Vrij Leo Raaphorst (Ospel, gemeente Nederweert)
Heerlijk zo te zweven, in geruisloos gerucht, gewichtloos voortgedreven, Een donsje in de lucht. Gedachtenloos mijn denken, de tijd ontbreekt geheel, niets is er te krenken, een avondwandelimg in De Peel. In die vrijheid zweven, los van alle aardse schijn, zo vrij, al is het maar voor even, moet heel dicht bij de hemel zijn.
www.trouw.nl/schrijf
40. De helling van de Sint Pietersberg annemieke steenbergen-spijkerman (Maastricht)
Denkend aan kasteel Lichtenberg Het klooster “ Slavante “en burgerij Een tiental sterke paarden en stroomopwaarts Een stad achter ons latend zie ik een brug Overal leven en vriendelijk maanlicht een gezicht De Maas in een oudere droom voortkabbelen. Als vonken vuurslag een vleermuis opgejaagd Aan een wand laat vastklampen Bij een zandgat een trechtervormige opening. Langzaam en voorzichtig volg ik het spoor In mijn oor richt me op de richting Met de neus in de wind als een kind. Hoe laat je iets uitrommelen aan klanken Met je innerlijke gids ontdekkingstochten Je kamers doorwandelen in een winternacht Jezelf als vermoeide vriend mee lopen. Ik zag een tweetal op pad gaan Er schemerde een flauw licht op Maastricht. Mollen kwamen uit de grond. En of deze steengroeve me bekend was Ik om gebrek aan weten moest bidden Begaf me gauw allesbehalve treurig op weg Spaarde uit de grond en mijn eigen mond. Deze droom roomde de regels om zin te vinden. Het was en is winter met deze mijnen boven me Water dat van een glazen plafond landde.
www.trouw.nl/schrijf
Bij het ontwaken een der schragen met mijn lot bewogen Nog steeds een vormsel een duur levensmiddel in mijn ogen Zag ik in deze duisternis vonken een ogenblik maken Zonder meer een herinnering een ach en zus en zo slaken. Als of een aardbeving de grond had geopend voor voeten Ik in een nieuwe gang zou komen om even het verleden In het nu het toen te mogen bewonen tij tijd wilde verschonen. Waagde ik me met fakkels in ongekende diepte Domweg liggend dromend in eigen bed. Wat is daar in de grond verzonken Liet men er destijds terstond in zeven dagen zoeken In deze afgelegen hoeken voor het boeken van bestaan Er klonken uit open boeken meer dan eens die ene naam. Al was leven een kluwen garen En werd dit een bijzondere droom om bestaan uit te baren. Ik bewaar de beelden de bomen de ruimte en de salon. Bewaar elk beeld en de beeltenissen aan het plafond. Ik wees me zelf op de getekende lijnen Zonder te dolen ook de binnen en buitenste pleinen. Wellicht staan er duizenden wegen ooit open Waar denkelijk elk dier en de dingen uit biotopen De doolhoven zo helder en klaar hier gezien Jou en mij ooit vertellen wat in mergelgrond was te zien.
www.trouw.nl/schrijf
41. zomer in het Ingendael elly blom (Valkenburg)
de blanke bloesem is gevallen een loper voor de zomerbruid de junizon rijpt vrucht en veld... glanzende blaadjes in het nieuwe groen een felle bui met frisse levensadem geeft ruisend lucht en ruimte aan de geest de wind speelt door de takkenharp wuivende grassen fluisteren en uit de mozarthemel klinkt muziek in zware slingers knikt de rijpe hop bedwelmend geurt de grond en dompelt het land in avondrust
www.trouw.nl/schrijf
42. Haiku (bontje) Jan Bontje, Spijkenisse (Maastricht)
stadswal om Maastricht poortje niet poĂŤtisch meer: opening gedicht
www.trouw.nl/schrijf
43. Reis metertijd Els Keldermans (Valkenburg aan de Geul)
Met pijn in mijn hart Ik heb het gehad Ik ga naar de plek Een stek Van 29 jaar geleden Toen met de trein heen gereden Nu met de fiets Is dat niets Al aarzelend de ru誰ne bekijken Een toerist zal blijken Dat ik ook nu geniet En een grote klaproos ziet Wiet Nee, papaver Klaver Kamille Een margriet Ik heb geen verdriet De grote rode bloem leggend op de bank als afscheid Van de strijd Met veel beleid De foto genomen De man met wimpel en zwaard Een ridder op het zwarte paard Een zoenend paar Dan naar het schavot Alle stenen zijn kapot Naar de ridderzaal En zonder kabaal Theatraal In gedachten op diamanten schoenen www.trouw.nl/schrijf
Zonder boenen Gedanst Engelse wals De tango Hallo, Ho Ik heb het zo koud en dorst Te schrijven in het belevingsboek Dat lag in een hoek Het laatste poortje door Wat ik eerst niet dorst Allengs ,ik heb zo’…n dorst Doe mij Jasmijn Thee graag Bij de Valkenburgse ruïne De toerist vandaag
www.trouw.nl/schrijf
44. Klokken van Beesel Hanneke P.F.J. Eggels (Beesel)
De toren voert het beieren in de morgen over het land zo ver waait de kersebloesem bij de Maas, dat haar klanken oeverloos wit draaien wimpelen het beieren in de morgen over het land rimpelen in de voren de aren het beieren in de morgen over het land oeverloos wit waaieren wimpelen over het land de torenklokken
www.trouw.nl/schrijf
45. Limburgers van harte Vol Vertrouwen (Venray)
Ons hoor je niet klagen Het bevalt ons hier best Deze grond, deze vette klei Waar we vele decennia geleden Op zijn neer gestreken Een baan Een volle maag Warme voeten Een dak boven het hoofd Elkaar begrijpen En elkaar verstaan En voor wie ietsje meer wil Mag die alsjeblieft verder gaan? Wij willen onze idealen niet begraven In het Limburgse zand Wij willen gewoon meedoen In dit shuun Limburgse land Kijk…….we zijn ook al goed geïnformeerd Karnaval, De Schutterij feesten Here Geert en Rowwen Heze Toon Hermans, André Rieu Fortuna- Sittard Roda JC Zondags in het café een pilsje Een potje kaarten, een pijltje darten, wat biljarten Zeg het nou zelf Zie je het nou écht niet Geen Limburgers van geboorte Maar wel Limburgers van harte. Vol Vertrouwen uit V
www.trouw.nl/schrijf
46. Venray, Leunen, Veulen Leo van der Sterren (Venray)
Venrayseweg, zo smal. We moeten wijken voor een groene trekker met een giertank. Dit is het malse boerenland. Zelfs lijken doden wijzen waar men door bier denkt. De vee- en akkerman regeert het hier. Gelovig met de pet op lederhoofd. Vanuit zijn boerenhoevendom bestiert de botterik dat wat de grond belooft. En soms wel geeft en soms niet geeft. De moeder kuurt, maar het geloof oogt groot. Het land loopt leeg, de lusten stuk gereefd – de god voedt meer dan brood bij hongersnood. De dorpen leunen schrijlings op hun klacht. Het land heeft vast het land. Geen bierhuis, winkel, of vlag. En school verbruit het beetje kracht van elke stuk gelulde boerenkinkel. Gevloeide mest die moederachtig stinkt. Een groene trekker sleept een knalrood eiland naar zee. Het land heeft steeds de regels. Hinkt een veulen, lamgevleugeld, in een weiland.
www.trouw.nl/schrijf
47. ‘n Dichter is altijd in de buurt Anonima (America)
Daar waar de dichter gaat binnen, boven of buiten Nederland. Het is in de buurt van hem of haar elk moment. Zij of hij maakt het plein, de dijk een paleis of café. En dé plek om zichzelf te zijn.
www.trouw.nl/schrijf
48. Sneeuwstraat Jan Huinck (Maastricht)
Piepend verstoort een late fietser de stilte van onze vers besneeuwde straat. Het grauwe asfalt lijkt geheel bekleed met fijne poedersuiker die al geruime tijd geruisloos uit de hemel wordt gestrooid. Eindelijk is het stormachtig aanzwellen en afnemen van het dagelijks verkeers- lawaai gaan liggen. Schaars oranje straatlicht kleurt deze alles bedekkende wittigheid en weerkaatst betoverend tegen de schemerige huizengalarij. Onverwacht is deze ziekmakende overvolle verkeersader door onze woonwijk omgetoverd in een romantisch winterdecor. Alhoewel het de moeizaam voortploegende fietser alleen maar mankracht kost is er geen enkele reden om zijn dynamo zo zwaar te laten zwoegen. Het metalen vastgevroren wieltje produceert slechts kermend krijsend piepgeluid zonder daarbij stroom of watt te wekken. De ijzige sneeuw verstopt zich fijntjes met een slippend giergeluid tussen het dynamische karkas en de bevroren buitenband.
Terwijl de fietser langzaam verder giert, het koude duister www.trouw.nl/schrijf
tegemoet, verwissel ik snel mijn trui en kleding voor een zacht fluwelen pyjama en duik met een warme kruik onder de dekens. De zwoegende weggebruiker is vanuit m’n bed niet langer zichtbaar maar hoorbaar des te meer. De sneeuw werkt echter als een dempende witte deken die al gauw het laatste beetje decibel tot nul heeft gereduceerd. Behaaglijk draai ik me om in bed, nog nagenietend van deze uiterst zeldzame en aanhoudende koude stilte. Welterusten.
www.trouw.nl/schrijf
49. ‘De op straat gevonden roos’ Karlijn Calis (Maastricht)
‘De op straat gevonden roos’ De op straat gevonden roos, Die voor het prachtige leven koos. Die dacht, dit gaat mij veel te snel, Ik vind mijn eigen weg wel. Hij wachtte en hij wachtte, Vertrapt en meegesleurd, Zou nog meer pijn, De pijn verzachten? Hij lag daar maar, Droogde op, En toen de zon weer opkwam, Zei hij: ‘STOP’. En nu sta ik op en ik loop, Ik laat mijn eigen leven niet op z’n beloop. Gisteren was de dag dat ik in mijn tranen verzoop, Vandaag heb ik weer nieuwe hoop. De op straat gevonden roos, Die voor een andere weg koos, Die dacht dit gaat me veel te snel, Ik vind mijn eigen weg wel.
www.trouw.nl/schrijf
50. Het steile pad els keldermans (Gulpen)
Het pad naar boven Lekker weg van de weg Zeg Stijl Met stijl Hand in hand zoals het hoort Niet door de draaipoort Hijgend als een paard In een slakkenvaart Eindelijk een bankje in zicht Ik draai me om, wat een uitzicht Een appeltje voor de dorst En een theedoek zodat ik niet morst Schillend in vier parten De vermoeidheid speelde ons parten Zoet zaten we te praten Dat hadden de twee dames ook in de gaten Na wat rust En de dorst geblust De bocht om naar de top Kom op, kom naar nog een bocht of twee Is er de top En dan gaan we stijl naar benee Onderweg zien we nog een bank Daar zitten de twee dames op een mooie blanke bank Nog een inspecterende heer tellend Vertellend Over de bloemen en de beesten Liepen we naar het vastgenagelde kopje koffie In gedachten drinkend aan een mok Kijkend naar de koekenpan zittende fiets www.trouw.nl/schrijf
Pompend aan de de waterfietspomp zien we niets De lamp geeft geen licht Allicht Het is hergebruikte kunst Kunst Om te bedenken Kunst Om een glim Van een lach Te schenken
www.trouw.nl/schrijf
51. Sjins Boulevard Els Keldermans (Schin op Geul)
In de voorstad van valkenburg Op Sjins boulevard Werd de kerst ietwat verward Door een windvlaag Strandde de kerstboom zacht In de sneeuwvacht Met allen, veerde hij weer op Al schuivend overeind Door de shovel Jofel tot een feest eind Door de gezamenlijke duiten Schitterde de boom in alle ruiten Tot groot vermaak Na oud jaar gestaakt Werd er koninklijk geruimd Een takkenwerk Afgezaagd Ontgroend tot de top In mootjes die troep Hard verwarmend lekker plat Hij heeft een mooie tijd gehad De ongewilde kou bracht brandhout mee Alleen, Als hij ijs en ijskoud is Brand hij tervree Zu Sammen, met een borrel naderhand Werd er gelachen met stand Langs het strand van schoon witte smart
www.trouw.nl/schrijf
52. [ Marjolein ] Emile BudĂŠ (Maastricht)
Daar zie ik je staan, je voeten op de kleinste korrel krijt, je bloei ongenaakt, in blakende kleur strooit de vruchtbaarheid je purperrode geuren, dalen van een bloemgewassen laken Lokken je tuilachtige pluimen warmteminnend over de flanken, in de lendenen boeien mij de sprongen van de sprinkhaan
www.trouw.nl/schrijf
53. November I.C van Wijk-Smit (Geysteren)
De grauwe morgen glijdt tijdloos over in een grijze middag een donkere dampige dag begint Mistflarden stijgen uit de grond naar boven verwaaien in het bos uiteen Een vleugje flauwe zon breekt door de wolken stofzonnestralen ziften tussen kale stammen door Als betoverd lopen we over de fairways witglanzend glinstert het gras op de baan zoekend naar de bal om verder te gaan de zachte grond veert onder onze voeten kristallen rijgen zich aan takken en aan sparren er is geen wind die wil verwarren De prikkelkou weeft wolkjes voor ons uit stevig doorstappend spelen we ons behaaglijk warm Het is rustig in het bos nevel smoort elk geluid
www.trouw.nl/schrijf
54. acht treden hoog Rita (Duras)
acht treden hoog omhelst hij mij streelt striemend zacht mijn wangen rondom wiegende stilte een zuchtje warmte aait mijn rug twee takjes ver verstrooid gefladder gezelschap van een mus terwijl ik mij in bochten wring en rek en strek en hang bloedt langs mijn vingers zurig rood de vrucht van zijn bestaan verzadigd en gekraakt loop ik de weg terug mijn emmertje tot boven vol met krieken en geluk
www.trouw.nl/schrijf
55. de merelflat Rita (Duras)
in onze kamperfoelie huist een schattig merelpaar ze voelen er zich o zo goed het drukke winterrestaurantje is nu een heuse merelflat… van uit hun pergolaatje vliegen ze heen en weer of stoppen zich deskundig weg in onze grote groene heg waar ook de mussen wonen een and’re keer scheren ze “whoesj” over de groententuin de boomgaard in je vindt er zoveel lekkers tenminste… als je vliegen kan soms willen ze gewoon eens uit ze zitten dan met ronde borst en vrolijk luid gekwiet boven op het druivenrek van waar je alles ziet wij zijn heel blij met onze buurtjes hier is een plek voor iedereen ook in de vlier wacht nog een nest wie weet kan jij daarheen www.trouw.nl/schrijf
56. Verdriet van Limburg Ies Janssen (Herkenbosch)
Nee ik ben niet gevraagd om te komen Nee ze hebben mij niet binnengehaald Nee er stond geen welkomstcomité klaar Als Brabander naar Roerdalen/Herkenbosch - Het verdriet van Limburg kende ik toen nog niet Ik, Koningsgezinde temidden van de vlaggenloze Ze hadden het over het Bourgondische, carnavaleske, gezelligheid troef, aspergevelden en vergezichten Maar niemand hier zegt “goeie dag”: geen goede morgen, geen goede middag, geen goede avond; mombakkesen Carnaval is hier uitgestorven, een welleer waarop men nu nog zuur lacht - ook de kerk is stiekem leeg De mannen stoere binken en rollenpatroon dialect vast Men weet niet hoe snel de asperges, dat witte goud, uit de molshopen te steken en naar de “Preuzen” te brengen Wij lopen hier op prei, biet en kartonnen kruimelvlaai Nee ze gaan zo aan je voorbij, alsof je niet bestaat; een scheet bent - een niet geïntegreerde allochtoon die hun “enne” niet spreekt Het verdriet van Limburg; de penetratie in de reet van Duitsland. Mijn vlag, de nationale driekleur hangt er hier altijd eenzaam bij.
www.trouw.nl/schrijf
www.trouw.nl/schrijf