Voorwoord Met dank aan alle dichters! Gedichtendag is het jaarlijkse poëziefeest van Nederland en Vlaanderen. Poetry International en Stichting Lezen Vlaanderen kozen voor de 11e Gedichtendag op 28 januari 2010 voor het thema Over de grens. Poëzie over de landsgrenzen, over de grens van de taal, over de grens van de kunstdiscipline of over de grens van het betamelijke. Dagblad Trouw zocht het dichterbij: de eigen buurt. Gedichtendag is het feest van alle poëzie. Nederland kent zo’n 750 dichters die minstens één bundel hebben uitgegeven bij een uitgeverij. Die 750 vormen echter maar het topje van de ijsberg: onderzoek wijst uit dat zo’n miljoen Nederlanders gedichten schrijft. Onder het wateroppervlak krioelt het dus van de poëzie in de vorm van ontroerende, schokkende, vrije, strenge, troostende, opruiende, vormvaste, lyrische, rijmende, experimentele of ontluisterende gedichten. Dat deze rijkdom via uitgever en boekhandel de weg naar de lezer nooit vindt is onterecht: alle poëzie wordt immers geschreven om gelezen te worden.
www.trouw.nl/schrijf
Dagblad Trouw biedt met Dicht in de buurt deze verborgen rijkdom een podium en laat daarmee de veelzijdigheid, de variatie en de inspiratie van dichtend Nederland zien. Uit meer dan 1.000 gedichten die binnenstroomden spreekt de persoonlijke beleving van onbekend dichttalent van zijn of haar directe omgeving; in realistische of fantasierijke beschouwingen over stad, dorp of streek, de bewoners ervan of over het wonderschone of foeilelijke landschap. Een rijke oogst die door Trouw per regio is gebundeld en zo toegankelijk is gemaakt voor een bijzonder publiek. Een publiek dat bekend is met de omgeving in de versregels, of misschien zelfs wel zichzelf herkent. Een mooi kado aan Gedichtendag! Met dank aan alle dichters. Bas Kwakman Directeur Poetry International
www.trouw.nl/schrijf
Inhoud 1 Onder de golven van de tijd 2 Les-Baux-de-Provence 3 costa verde 4 heimwee naar morgen 5 Sinjoren Buurtvoetbal 6 pastorale 7 retour au siphon 8 Eiffel + Edison = Disney 9 Vergane glorie... 10 Mijn stadje, mijn schatje 11 Van dingen die komen gaan 12 Le Voyage Au Rien 13 Drie Lierse gedichten 14 Groeten uit Watou 15 Rad van fortuin 16 Het gedicht Rendez vous in Antwerpen 17 Verrekijkend 19 Amsterdam - Parijs, via Leuven 20 Sneeuwzang in Teuven 21 Minderbroedersrui 22 GEDICHT VOOR DAMIAAN 23 In memoriam Guido Wulms 24 Brussels lof 25 De Heldenmoedstraat 26 Brussel Zuidstation 27 Manneke Pis 28 Opera 29 Le Vert Mont 30 Atomium, de mol 31 Gent: de feesten 32 kunst is een gibraltees 33 Tyne Cot 34 Als,.. www.trouw.nl/schrijf
35 Last Post 36 Kanaalannalen 37 HAGELAND 38 GEEF ALLE KINDEREN 39 ERFGOED VAN CHOCOLADE 40 GEETBETS 41 LUBBEEK 42 SINT DAMIAAN VAN MOLOKAI 43 BIERBEEK 44 GLABBEEK 45 Brugge 46 Bruggemanie 47 De Touareg van Stekene 48 HERKOMS: ANTWERPEN 49 Lente 50 Onze vos kent geen grenzen 51 Een boterham met eenzaamheid 52 Watou 53 GEMPE 54 Van Molenbeek naar Anderlecht 55 Brussel Schuman 56 Schwarze Lรถcher
www.trouw.nl/schrijf
1. Onder de golven van de tijd Patrick Maroye (Brakel - vlaamse ardennen (BelgiĂŤ))
Hieronder lig ik stil verdronken verdriet onder een oneindige waterspiegel die mijn tristesse weerkaatst In het water echoot een rimpelloze droom terwijl mijn verleden vergaat in ongewilde vredigheid De tijd likt mijn wonden zand dekt mij zachtjes toe hoe langzaam stikt een dorp in ongewenste intimiteit Hieronder hoop ik tot jij mij bevrijdt neem mijn roep mee verder dan de horizon
www.trouw.nl/schrijf
2. Les-Baux-de-Provence Tom van Haerlem (Saint-RĂŠmy-de-Provence (Frankrijk))
Ik heb eens, lang geleden, in een bast boven Les Baux, jouw lange naam gekrast. Bladerende jaren zijn lang vergleden; zon en schaduw speelden met je, zoiets als vingertoppen doen met snaren. Bries betaste al je letters, streelde, aaide, wreef ook als het waaide, graaide naar je. Hars heeft er gelopen; traag, al gommend in mijn sporen. Ben je weggeveegd vroeg ik me af ? Dus, met wat weemoed naar weleer, naar jou, mijn mooie van Provence, ben ik laatst teruggekeerd, zoekend naar een kuiltje, beide handend tastend naar mijn brandend brailleschrift. De kerven, die ik zotte krabbels noemde, vond ik niet; wel de plataan die jou warm had opgenomen. Ik dacht aan barmhartigheid.
www.trouw.nl/schrijf
3. costa verde Enno Paulusma (Viveiro)
ware ik orkaan, ik zou mij duizendmaal bedenken alvorens ik zou bulderen langs de deining van haar kust ik zou haar branding blijven strelen tot zij zich spieg’len zou in het diep van eigen zee bewust wordt dat zij het mooiste uitzicht vindt maar ach, ik ben de wind laat mij haar schoonheid zacht omarmen ik zal gaan liggen in de luwte van haar bos waarin ik mij, tot aan de storm, berust
www.trouw.nl/schrijf
4. heimwee naar morgen Enno Paulusma (San Pantale贸n de Cabanas)
terwijl de laatste avond zwoel zijn eerste adem gaf krekels ons bespeelden met hun spel was het tijd die ons zichzelf niet gunde vals een vrolijk deuntje floot versneld verdampte tot minuten van vaarwel dit mag geen afscheid zijn las ik in humide ogen zag daar al een teken van de opkomende zon kan ik de hunkering wel dragen, het besef dat nevel van verlangen bossen groener kleurt morgen, morgen kom ik terug om te sterven in haar schoot tot ik gedij in eeuwig dagen rond de bergen van Ma帽贸n
www.trouw.nl/schrijf
5. Sinjoren Buurtvoetbal joost houtman (Antwerpen (België))
een zelfverklaarde oorlog der gammele benen, een treffen van weinig trefzekere lamme goedzakken niet meer of minder dan een allegaartje overjaarse miniemen, antihelden van de meest ordinaire der vulgaire sporten, het donderdagavondse zaalvoetbal Is het dat? Ja? Gaan we lachen, ja? wij, stilisten van het werkmansballet, die gezet vol pret hopen op hét Hét, die ene overstap die ene slalom tussen een wirwar van kromme benen die ene magistrale krulbal die ene redding op gevaar van lijf en leden wij hollen, bollen en tollen achter dat balletje aan, en wij doen dat zo eerlijk heerlijk begeerlijk dat de Rik de Saedeleers, Frank Raesen, Evert ten Napelsen van deze wereld staan te drummen om ons te verslaan om onze wedstrijd te verslaan
www.trouw.nl/schrijf
We komen allemaal uit de buurt Sinjoor, Pagadder, Inwijkeling Onderwijzer, airconditionist, bandwerker, tuinman, biersteker, ondernemer en occasionele dopper verenigd op de betonnen grasmat in gelul en gebral in bru, aquarius en duvel in kwajongenstreken Liberté, égalité, fraternité Nog iemand iets drinken?
www.trouw.nl/schrijf
6. pastorale anna maria (Damme (BelgiĂŤ))
de ochtend geurt naar gras ze oogluikt licht langs halmen strijkt rond een kromme appelboom bereikt de rechte rijen populieren daarginds, voorbij het zicht de middag trilt in zomerlucht op korenaren en kasseien ze blinkt in strak smal water glinsterlijn tot een belfort daarginds, voorbij de populieren de avond komt met kamperfoelie klinkt van kikkers, zwaar voldaan rekken de weilanden zich loom en leggen zich ter ruste onder rood daarginds, voorbij ‘t kanaal de nacht brengt door het open raam witte stilte onder volle maan een nevel waarin koeien onaards zweven, en reeds de geur van gras daarginds, voorbij
www.trouw.nl/schrijf
7. retour au siphon anna maria (Damme oostkerke (BelgiĂŤ))
ach, brugge is niet wat ze was toen ik haar zag in jonge jaren haar stenen waard om te bewaren een fenix rijzend uit zijn as de wereld loopt nu in de pas om naar haar schoonheden te staren met straten vol van handelaren commercie groeit als bloeiend vlas pas aan de kruising van kanalen van populieren, westenwind kan ik mijn vlaamse jeugd aandoen daar ligt een gasthof uit verhalen waar vlaanderen zichzelf hervindt: ik eet er paling in het groen
.
www.trouw.nl/schrijf
8. Eiffel + Edison = Disney Hans Mellendijk (Parijs (Frankrijk))
Aan de voeten, de stad zoveel witter in zonlichtgeschitter dan in het hoofd. De verleidelijke vlieglust weerstaan. Op de top beloond met ontmoeting der aannemers. Zowaar Gustave Eiffel en Thomas Alva Edison ... De ijzertovenaar uit Dijon en the wizard of Menlo Park. Mechanica, electronica, La France ontmoet Amerika in wassenbeelden. In een experimentele ruimte. Maar niet tot leven. In de verte gloren verbeeldingenieurs van Disney in de gezichten.
www.trouw.nl/schrijf
9. Vergane glorie... Van Mierlo Hugo (Turnhout (BelgiĂŤ))
was het de winter, de eerste zon of nog het laatste restje sneeuw, ik voelde mij verward gevangen zoals een opgesloten spreeuw en ging rusteloos op pad ik ging op pad naar straten en naar stegen, herinneringen van heel ver verleden waar ik gelopen en geslapen, verliefd miskend en soms ook volgezopen mijn leven ooit had doorgebracht ik ging op pad en vond mijn jeugd alleen nog terug in oude knoken zere knieĂŤn en vermoeide ogen op een terrein volgebouwd dat vandaag niet meer het mijne was
www.trouw.nl/schrijf
10. Mijn stadje, mijn schatje Van Mierlo Hugo (Turnhout (BelgiĂŤ))
als je ooit in Turnhout komt wandel dan even in het centrum rond ja, kijk in het midden van de straat of daar juist om de hoek hangen gedichten, geschreven op doek even lezen glimlachend ontspannen verleden jaar werden ze opgehangen mijn stadje is soms toch een schatje
www.trouw.nl/schrijf
11. Van dingen die komen gaan Frouke Arns (Blankenberge (BelgiĂŤ))
vlaggen klappertanden strakgespannen op de oostenwindse boulevard houdt het zich stil achter warm beslagen glazen sneeuwt het meeuwen op de ribbelakker van het water waait een wierig meisje wilde haren achterna zachtzand, lange schelpennagels om te kroelen en te krabben in haar zakken scherven zomerlicht
www.trouw.nl/schrijf
12. Le Voyage Au Rien Hans Mellendijk (De hoge venen & varsseveld)
Naarns was e ewest. Toen ze ‘m d’r naor vroogen. Met kameraode an ‘t endejaor ’t lief en ’t leed en ‘t wee d’r uut lopen. Middewinter stappen in Ardennense snee. In ’t dal deur witte wieve umgeven, de Roerspróng. Slierten uut de neusgaete, smeltend ies op de tóng. De wandeling wier ‘m zwoor te mude van ’t slagmaols stiegen en dan weer dalen. Mangs onder ’t haspelen de starke verhalen. De zörge ónder de hakke vermalen. Maor dan op ens kramp in beide vute. En toon e ’t andere dal ezeen had, bo wisse. Met in de wiedte zien harbarg in winterse kleur. Lonken de dorst naor la bière trappiste en nam e mooi den ene weg binnendeur. Hee had ’t mangs wal ezeen. Beren mietereg langs ’t veen. Aover de opgevroren pómpamp dan doornopper aover de kamp. Knaeden deur de dikken drek polsen e deur ’t water. ’t Lak wal of e steeds wieter van de kante leep. ’n Gieter, lekken de schoene. Geklater. Hee zakken dieper weg. Verrek.
www.trouw.nl/schrijf
Laot de klok van de barak maor luden. Zoegend water onder ’t zoerste zoer. Dan trok e zich d’r uut, ’n hele toer. Laot ons veur ’n damp en grauw huden. ‘T schoem op de mónd, zög zich de longen vól, springend van pól töt pól, belandende e uutendelek op harde bevroren grónd. Toen e de drab van de schoene lilek tegen de pöste en de prikkels sloeg aoverdech e de tocht en joeg uut ‘t zicht van ‘t lachende volk, tooschouwers baoven de kolk schamperend langs rikkenspöste kabaats, kaboengs in ’t rónd. Bloed op de baodem, buten aosem zöt e zien veurolders daor kieken staon. Naor zien gehampel in ’t veen, ’t angaon. Zee joegen de vaarsen vanuut de vassels de stal uut, ‘t veld op en sloegen de prikkel tegen de verzenen.
Zee hadden ok met hun verzenen tegen de prikkel geslagen maor veural met hun verzenen in het veld estaon in de pröt gepokkeld en wieter egaon. En hadden ‘m töt zo wiet ebrach. Met de verzenen vaste in ’t veld.
www.trouw.nl/schrijf
Niet wieter ekommen dan Varsseveld. Naarns was e ewest. Nów jao dan. In zien heufd was ‘t één grote gengeleri-je, op zien best.
www.trouw.nl/schrijf
13. Drie Lierse gedichten Casper Koolsbergen (Lier)
1. Gras tussen de kinderhoofdjes, groen had ik gedacht je te vinden in Lier, vriendelijk voortbordurend op het patroon dat de schrijver eens schiep, alsnog stille daden bij zijn woorden voegend tussen de stenen. Razende autowielen leggen je aan hun banden. 2. Vertelselblauwe lucht, helder had ik gedacht je spiegelbeeld te zien kabbelend in de Nethe, koepelend je hemel boven vuurrode daken, spitsvondig rond torens en vanen nog dezelfde gedachten spinnend waarmee de schrijver weefde. Welvaart vertroebelt je beeld, antennes prikken je lek.
www.trouw.nl/schrijf
3. Waar vind ik je nog, schone stad van de schrijver, leesbaar gemaakt met zijn woorden... o ja, tussen hemel en aarde hangend een enkel straatnaambord dat opeens zijn boekdelen spreekt, onder begijnenvestbomen een oude vrouw die desgevraagd kostbare druppels put uit haar geheugen. Maar thuisgekomen pak ik het boek en drink je weer met volle teugen.
www.trouw.nl/schrijf
14. Groeten uit Watou Gert J. Peelen (Watou poperinge (BelgiĂŤ))
Beste Rutger, wij waren in Watou, punt van de landtong die onze taal nog spreekt. Wij sliepen tussen nacht en morgen en zagen op het plein met Hugo’s naam. Zijn beeltenis was uitgespaard terwijl zijn stem weerklonk. Verder geen nieuws. Een meisje en een jongen, amper veertien, speelden het liedje van verlangen rond jouw kubus. Je kent dat wel. Zij durfden nog niet binnen want dat is iets voor later.
www.trouw.nl/schrijf
15. Rad van fortuin Frouke Arns (Brugge (België))
was het te Brugge eind dertiende eeuw dat wij in elkaars voetstappen vielen mijn rokken doortrokken van modder, een hard gelag jouw handen als leer na het looien, zo zacht aan mijn lijfje, je gooide de maan aan de hemel, tooide met sterren mijn vlechten, de steegjes ons speelveld, jouw schreeuw in mijn schoot, we lustten het leven te hooi en te gras vandaag zag ik je weer, langs de snelweg met panne, een klapband dwong je tot pas op de plaats. stapvoets reed ik voorbij en zag in een flits aan je houding, je schouders, dat rad van fortuin in je ogen dat jij ons ook wist. ik gaf er een draai aan en zong: amai, wij hebben bestáán.
www.trouw.nl/schrijf
16. Het gedicht Rendez vous in Antwerpen Jean-Paul Bacro (Antwerpen (BelgiĂŤ))
Ik stond al vroeg op het perron Van het koude Centraal Station. Ik bleef ongerust te wachten Op zoek naar krullende haren. Een rooskleurige panter Lachte me toe, nog onzeker. Ik improviseerde kunstig. Mijn wachtwoord was overbodig. Goeie tijd hebben wij gehad: Drink, pizza, ronde van de stad... Maar ik kon toch niet begrijpen Dat zij zoveel moest nadenken. Meisje dat zwijgt is een parel ! Was het hier een echt voordeel ? Mijn lieve Kay is toch een vrouw Die van grote warenhuizen houdt. Zoveel jurken en japonnen Vielen onder onze ogen Maar een voorschot kreeg haar voorkeur Als kledingstuk voor de zomer. Mooie dag ging te snel voorbij En ik nam afscheid van Kay Die eensklaps wilde opbellen Zodat ik haar hand moest kussen. Dikke kussen op haar wangen Heb ik voor later moeten uitstellen. Haar gezelschap vond ik erg fijn Maar ik haalde nog net mijn trein
www.trouw.nl/schrijf
17. Verrekijkend Van Mierlo Hugo (De Haan (België))
verrekijkend naar berg en dal alwaar heuvels getopt heel spits soms verstopt bruinverbrand of nog wat roodjes menig achterkant doorkliefd met koordjes golvende gleuven liggen in ‘t zand verborgen sleuven aan ‘t exotisch strand
pa, vroeg één van mijn zoontjes zijn ze mooi de silicoontjes...
www.trouw.nl/schrijf
19. Amsterdam - Parijs, via Leuven Kees Godefrooij (Leuven (België))
Om niet bij jou in Parijs te geraken - je gaf Amsterdam nooit meer dan een vier besloot ik van Leuven mijn huis te maken edoch tevergeefs, ik miste je zwier ik zou aan de Seine een woonboot kraken maar jij verhoedde dit waterplezier ‘dat is verboden, we zijn hier voor zaken en het gezag tolereert geen geklier’. Jij weet het spleen van Parijs te belichten ‘bestaan als verleiding’ bedenk je zacht ‘de stad zal je bloed aan haar ziel verplichten zie hoe ze broeit als het toonbeeld van macht zij vormt sinds eeuwen een brug naar gedichten want jij bent het dier, maar zij is je vacht!’
www.trouw.nl/schrijf
20. Sneeuwzang in Teuven Richard Steegmans (Teuven Voeren (BelgiĂŤ))
het kraaien van vogels is hoog tegen de heuvelrug opgehouden geen bodem of boomtakken om het geluid ver te dragen verse sneeuw zingt van geen parels in de oren velden aan het berusten in spanning geluid geboren zonder weerkaatsing het spoor aangehoord is verdunning zo aangeland kent stilte geen muur of snelheid om voorop storm brekend doorheen te stappen laadt het geweer van de jager zich ploffend in zijn terugslag op een achtergrond slierten rook bij het daglicht ingedeeld klokgelui dat op zijn traagst de tijd voller treft watten van sneeuw soms gelicht uit eigen geluid om als grondtoon stiltes in het dorp te ondergraven
www.trouw.nl/schrijf
de roep van vreugde om leegte vastgeklonken onder bedelving waardeschaal uit witte doek onder het mikken van de schilder vlaktemaat voor ontluistering stemklemmen bij de ontdekking van een sneeuwhol, in strijd met het opdraven van verdonkering hier schaadt niet wie schopt om ergens aan te ontkomen als de gevallen vlokken zich aan elkaar kluisteren raakt de absorptie uitgewerkt, draagt het geluid weer verder hoort de wandelaar uit de wind zich al op zijn stappen terugkeren
www.trouw.nl/schrijf
21. Minderbroedersrui Yves JORIS (Antwerpen (België))
Pol groet ‘s morgens de dingen Dag Albanees op weg naar ‘t Falconplein Dag Pools meisje dat niet in ons land mag zijn. Dag meisje mijn, klein en fijn Met wit poppengezicht van porselein. Dag Poolse porseleinen meid Die wordt opgewacht op de hoek Door een donkere wagen, die toetert en FOOOOOOOOOeeeeetert In de stilstaande straat. Dag chauffeur die tiert en raast In de stilstaande straat. Dag razende chauffeur Van de dure Duitse wagen. Dag dure wagen die stilstaat In de drukke straat. Dag waggelende wandelaar Langs wachtende wagens. Waarheen waggelt de wandelaar Langs de wagens in de straat? De wandelaar is te laat, Hij mag niet op straat. Dag dood vogeltje op de stoep Dag vogel-lief-lijk naast hondenpoep. Poep op de stoep! Op de hoek weer geroep Van de razende chauffeur. www.trouw.nl/schrijf
Vogel in de lucht. Dag luchtige vluchtvogel, Vliegende vluchteling Vlugvlerkende vogel Neem dat meisje met je mee. In plaats van de razende man In de BMW.
www.trouw.nl/schrijf
22. GEDICHT VOOR DAMIAAN Ina Stabergh (Leuven (België))
Hoe één man de wereld kon veroveren, angst en vernedering ombuigen tot hoop en ogen openen voor onuitgesproken verlangens om aangeraakt te worden met handen en met woorden. Hoe in elke mens een weg begint naar een ster. Soms met kuilen, bochten en ravijnen, met eilandjes vol bloemen glad en razendsnel rechtdoor, of met kraters die ontoegankelijk lijken. Zo zong Damiaan zijn lied van Tremelo tot Hawaï en Molokaï, het eiland van eenzaamheid. Hij sloot het ene gordijn en opende een nieuwe wereld, waar niemand klom op andermans schouders. Samen gaven zij alles een nieuwe naam, verzachten de pijn, bouwden een kerk en huizen, verzorgden bannelingen, werkten in de tuin en op het kerkhof en maakten muziek met en zonder instrumenten. Tot de ziekte stil en ongemerkt ook hem kwam vinden en de graankorrels zich openden op zijn gelaat. Tussen de rotsen en het water, bij de wortels van de pandanus van zijn eerste nacht, wou hij begraven worden. Damiaan de heilige held van een wereld zonder grenzen www.trouw.nl/schrijf
23. In memoriam Guido Wulms Mieke van Baal (Sint truiden (BelgiĂŤ))
Voor je het weet is het voorbij Je klapwiekt recht omhoog om zicht te krijgen op wat je achterliet Je lijf, je diepste zwijgen je felste schrijven Voor je het weet is het voorbij waan je je onhoorbaar Maar zwijgzame vogels worden het meeste gehoord Uitgerekend zij.
www.trouw.nl/schrijf
24. Brussels lof peter van breusegem (Brussel (BelgiĂŤ))
Bekend niet enkel om zijn witloof en zijn spruitjes, Naast strips (het journalistje met de kleine kuif), Biedt Brussel schrijversfestivals een vette kluif, Gebraden met sjalot en geconfijte uitjes. Verlaat de platgetreden paden, lieve luitjes Ga kijken naar het standbeeld van de Oorlogsduif Omsmeed door lover van olijf en wingerddruif En kijk naar voorbij wandelende korte truitjes En trap net niet in duiveneierstruif. Wat afgedwaald Ben ik, ter zake want het beeld was ver gezocht! Daar waar Pasquino zijn paskwillen heeft herhaald, En veertien regels van het groot beschrijf gewrocht, Zijn vogels uit de luchten naar omlaag gedaald, Om uit te rusten van de eindeloze tocht.
www.trouw.nl/schrijf
25. De Heldenmoedstraat Peter Van Breusegem ( Jette (België))
Een straat in Jette is genoemd naar Heroïsme: De Heldenmoedstraat in een tussenstand van tijd, Herinnert aan de grote massa-sneuvelstrijd, Slachtoffers van agressie en van terrorisme, Van nazi’s en fascisten of van communisme, Hun beeld is afgeknaagd door tanden van de tijd. De Heldenmoedstraat is tot spijt van wie benijdt, Geen parel aan de kroon van Brussels urbanisme. Ik heb geen tijd of aandacht voor de wantoestand. Ik rijd er eerst voorbij en kan de straat niet vinden. Het is slecht weer, het regent en ik heb het land, Aan Jette, in de koude herfst met gure winden. Ik moet op huisbezoek in een bescheiden pand. Het is vandaag geen dag om strijd mee aan te binden.
www.trouw.nl/schrijf
26. Brussel Zuidstation Peter Van Breusegem (sint-gillis (België))
Komt hij of komt hij niet? Ik zit in mijn Peugeootje. Om zes uur in de ochtend langs de Fonsny laan De motor draait zodat de ruiten niet beslaan Studío Brussel op ‘t armzalig radiootje Een half uur over tijd. Genomen in het ootje? Is het wellicht een spoorweggril der Deutsche Bahn? Of is het stel entgleist en van het spoor gegaan? Ik heb de pest in maar ik kan tegen een stootje. Minuten tellen op het klokje van ’t dashboard. Daar valt mijn blik op de kartonnen dozen; En dat daar volk in slaapt, al komt het slaap tekort: Een zwerverkoppel van de stam van de daklozen. Ze worden wakker en herschikken hun abort; En blijven bij stationsuitgang wat naverpozen.
www.trouw.nl/schrijf
27. Manneke Pis Peter Van Breusegem (Brussel (BelgiĂŤ))
Een traliehek, een hoge nis. Zie wie daar prijkt Hier staat een bronzen Brussels manneke te pissen Er komen bustoeristen zich van vergewissen Al is het allemaal wat kleiner dan het lijkt Het is hem om het even of er iemand kijkt. Niets stoort hem in zijn eeuwenoude mijmernissen De hand aan het geslacht, het plasdoel niet te missen Wijl hij met zijn gezeik de middenstand verrijkt Vier eeuwen lang geplast in ongebroken zwijgen. Met klaterende straal in ‘t aardse tranendal, Hij kan er blijkbaar niet genoeg van krijgen De schaterende minimale waterval Met druppeltjes die biggelen en neder zijgen Ga lekker door en spat uw plas op het heelal.
www.trouw.nl/schrijf
28. Opera Peter Van Breusegem (Brussel (BelgiĂŤ))
Hier zijn we weer verzameld: parelkettingteven! Hier zijn we openbaar en toch geheim te saam. De zangeres staat bij het ruitenloze raam, En zingt dat zij haar web van waan begint te weven, En straks gaat haar gedrag nog over alle schreven, Want zij zoekt instinctief naar toekomsterfgenaam. De mannen treft in dezen geen andere blaam, Dan dat ze zaad aan eicel over willen geven. Daar klinkt een GSM en met een zware tred, Verlaat een man de zaal en is dus weggeroepen, Een advocaat of arts daar had ik om gewed, Of een politicus op weg naar moede troepen, Of voor mijn part naar het onechtelijke bed, Of - hoe banaal - gewoon omdat hij erg moet poepen.
www.trouw.nl/schrijf
29. Le Vert Mont Chris Coolsma (Boeschepe (BelgiĂŤ))
onder het laatste licht van de verdwijnzon vervagen de heuvels naar het ijlste grijs en uit de zwijgende dorpen wijzen vingers naar de lucht alsof daar iets te vinden is ergens maait iemand driftig zijn gras en ze hebben de honden aangezet het wordt er stiller van niet zo veel later twinkelen lichten van vuurtorens aan de grens van onze wereld kijk: de sterren hebben zich in de aarde genesteld
www.trouw.nl/schrijf
30. Atomium, de mol Peter Van Breusegem (Brussel (BelgiĂŤ))
Atomium, metaalkristal van negen bollen, In stevig evenwicht op ronde piĂŤdestal. Een uitvergrote praalwagen van carnaval Omgeven door een wolk van smog en voorjaarspollen Nu regent het, er vallen oude toverkollen Dan komt een lauwe zonnestraal en die valt pal Op elke bol die beurtelings weerlichten zal Het Belgische toeristlokaas doet centen rollen Er komen Aziaten, busladingen vol Ze trekken met hun fototoestellen te velde En sjokken achter een gesloten parasol Niet wetend wat de kleine lettertje vermelden Op elke reproductie rust een hoge tol Rechthebbende maakt steeds het copyright te gelde
www.trouw.nl/schrijf
31. Gent: de feesten Marco Molling (Gent (België))
Gisteren gestolen, wat een waanzinmaand! vanavond in een bloemenbed hervonden nog geen beddenlaken zal geplooid! ik voel weer het kloppen van de stad herinner mij de jacht door de nacht zij – aangeschoten – raakte mij ik weet weer hoe de jager zijn wond vergat herinner het mij nu de klokken negen slaan het vergeesten tussen feesters ik drijf op een Nijl van in dierlijke vetten gebakken patatten en verscheurde pamfletten van halfverteerde brokken en verscharreld bier doortrokken zo lang koffie ons Iers verhit in de zon die kil de wallengrauwte toont wacht coma aan de Galgenpoort en de DJ duwt de DJ duwt de DJ duwt de massa voort
www.trouw.nl/schrijf
32. kunst is een gibraltees ivo (Mortsel (BelgiĂŤ))
als een aapje op Gibraltar zoekt kunst naar de hoogste top steeds weer gevoelens wegen als kronkels gelaagd verheven zoeken naar het ultieme van de top toeristen verbazen voor wat het aapje allemaal kan en doet het aapje als Gibraltees bewijst zijn nut ook al blijft die hangen op zijn trots niet bewust van een wereld die zegt: we haben es nicht gewĂźsst nergens, elders, zoekt men aapjes die verheven zoeken naar een top die eindeloos lijkt ik ben een Gibraltees geweest als een aapje op een stok en keer verloren terug naar de plaats die mij trok
www.trouw.nl/schrijf
33. Tyne Cot Jan Theuninck (Zonnebeke (BelgiĂŤ))
Tyne Cot toen jullie naar het front trokken waren jullie levende helden en nu liggen jullie op de heuvel waar alleen papavers bloeien
www.trouw.nl/schrijf
34. Als,.. Jana Peeters (Lille (BelgiĂŤ))
Als het leven simpeler was dan God in de hemel, en jij je angsten verdreef door af en toe naar mij te kijken, en ik je blik beantwoordde met een zachte rustige wuifkus, zou alles dan zoveel gemakkelijker zijn? En als mensen in de hemel leefde met rijstpap en gouden lepeltjes en de zon opkwam voor het ochtend werd en de schemering van het water ook op mijn huid zichtbaar was, zou alles dat zoveel gemakkelijker zijn? En als ik ik niet was en jij niet jij wie waren wij dan En zou alles dan zoveel gemakkelijker zijn?
www.trouw.nl/schrijf
35. Last Post Philip Meersman (Ieper (BelgiĂŤ))
Late koperstotenschallen kaatsen doodsboogkaal poortsblokkennamen ongevonden onontbonden ranggeschikt geborgen morgen daalt de stilte neer Kaas smaakt naar meer mannen graven grachten wachten weten meten afstandskansen kunnen keren morgen daalt de stilte neer bergen bodies bergen beitels schrapen stenen weduwwenen meer mannen recruteren morgen daalt de stilte weer
www.trouw.nl/schrijf
36. Kanaalannalen Peter Van Breusegem (anderlecht (BelgiĂŤ))
Het zeekanaal loopt langs de kade regelrecht Het water spiegelt een Magritte wolkendek Het glanst, het glundert en het glinstert zinnelijk Een windje heeft er rimpelglimpen op gelegd Zo ver je kijkt van Molenbeek naar Anderlecht Het breekvlak strekt zich uit, verstild aanlokkelijk Een koele onderstroom schuilt ondoorgrondelijk Wat zinkt wordt opgeslokt en later opgedregd. Van Anderlecht strekt het zich uit naar Molenbeek, Met wolkenweerglans en dan ook weer even zonder, Om beurt verduisterd en verdonkerd. Dan weer bleek, Het fluisterklotst en flimmerflonkert om de vlonder. Uit vochtige betovering der havenstreek Ontsnapt een lied onpeilbaar diep van minnewonder.
www.trouw.nl/schrijf
37. HAGELAND Ina Stabergh (BOUTERSEM (BelgiĂŤ))
Met de blik op oneindig en vooruit op stap in het land van hagen en heggen, waar herders met hun schapen van het ene bos in het andere verdwaalden zonder huis of stal op hun weg. Waar wolven leefden om roodkapjes in sprookjes zin te geven. Waar mythen van reuzen, baronnen en heren zich leenden tot namen geven aan dorpen en steden. Het land met in elke porie het zaad voor een boom. Het fruit in kleuren en geuren van bloesem tot vrucht; Het land dat de schaduw, het vermoeden van andere landen in zich draagt. Waar je met sneeuw op de heuvels door Klein Zwitserland dwaalt. Of Frankrijk met druiven op warme bodem, met de kleur van roest en gesmolten ijzer, in golven alsof de zee pas teruggetrokken, gestold ligt van aan de horizon tot aan de rivier. Terwijl de Kelten in Ierland stenen tot muurtjes hadden gestapeld, verzonnen zij hier meidoornhagen.
www.trouw.nl/schrijf
Zoveel dromen, zoveel omfloerste schoonheid tussen neveldraden boven gras als de zon boven de heuvels klimt en kasten en kapellen op haar route met een verhaal verbindt.
www.trouw.nl/schrijf
38. GEEF ALLE KINDEREN Ina Stabergh (BEKKEVOORT (BelgiĂŤ))
Geef alle kinderen een korf vol rozenblaadjes een verhaal op elk blad en tijd om kind te zijn. Geef ze een schaal vol bessen en geurige oliĂŤn herinneringen en vreugde in spel en aanwezigheid. Laat de kinderen leven met hun lievelingskleuren zonder angst voor de pijn die uit wonden stroomt. Laat de grondvesten beven voor al wie de levensdraad van een kind aan stukken snijdt, de veren rukt uit hun veilig nest. Geef elk kind de tijd om kind te zijn.
www.trouw.nl/schrijf
39. ERFGOED VAN CHOCOLADE Ina Stabergh (DIEST (BelgiĂŤ))
Tussen de Halve Maan en de Hof voor Begijnen: een droom van zwemmen in chocolade, onder een hemel vol engelenvleugels met boorden van Chanel. Op de Heizel bij de tuin van Vier Seizoenen en het Atomium: paviljoenen vol chocolade. Ook Ridder Jacques op zijn steigerend paard met zicht op de wereld van 1958 en later. Diest en een paar andere steden wisten toen al wat erfgoed was en wat bedoeld voor zes maanden is nu de vijftig nabij: bestemmingswijziging van gebouwen. Samen met het geloof van toen in vrede, vrijheid en vooruitgang, wordt het oude Jacquespaviljoen bijna identiek bewaard aan de Omer Vanaudenhovelaan.
www.trouw.nl/schrijf
40. GEETBETS Ina Stabergh (GEETBETS (België))
Langs weerszijden van de Gete, op de grens van ich, mich en oech ligt Geetbets. Wellicht ouder dan de stenen ‘dissel’, zesduizend jaar geleden gebruikt om bomen en struiken om te hakken. Het dorp waar Godfried Wendelen pastoor werd nadat hij de wereld had bereist, de sterren benoemd en in Latijnse verzen over manen, eclipsen en slingertijd had geschreven. Tijdgenoot van Rubens, Galilei en Descartes. Ergens het begin van een groot verhaal. Iemand had in de tuin van de pastorie een ginkgo peplant. Vol sappen die de stromen versnellen en de geschiedenis een geheugen geven. Mogelijk een exemplaar van de eerste boom in het prehistorisch landaschap. Hoe onder die Chinese tempelboom tegen een achtergrond van sterren de verhalen van een dorp de verten naderbij brengen, ook de kinderen tillen tot die eerste stap om mee richting te geven aan het verlangen. Blauwe reigers, wilde eenden, duiven en waterhoenders spiegelen in hun vlucht de vijvers van verdwenen kastelen met het Warandebos als laatste getuige. Hier werd Thomas Preston, een Ierse
www.trouw.nl/schrijf
verzetstrijder, Heer van Betz. Hier kwam Willem van Oranje, Koning van Engeland, de streek verkennen. Inspecteren. Jaren later het klooster van OriĂŤnten plunderen. Hoe onder een Chinese tempelboom de kinderen met sterren in de ogen elkaars verte dichterbij halen. Met hun verhalen touwladders vlechten tussen ontelbare mensen over alle grenzen heen. Ruimte voor al de sterren in kinderogen
www.trouw.nl/schrijf
41. LUBBEEK Ina Stabergh (LUBBEEK (BelgiĂŤ))
Midwinter met pakjes en slingers in de bomen. In gedachten vliegen met de Prins boven het land van kleine en grote heerlijkheden. Rijden in verlichte kamers, sfeer scheppen en elkanders wereld verkennen. Door bewasemde ruiten jezelf zien in dat andere huis aan de overkant van de straat. Ooit woonden hier Alvermannen onder de beuk bij de tumulus. In en met hun verhalen dansend op de oever van de rivier. Zoveel te zien. Brouwerijen, het bed van Napoleon, kermissen langs weerszijden van de grote baan en het Chartreuzenbos naast al wat de stad ook bezat. Zelfs een mosterdman. Beken. Bomen. Bergen. Personen. Samen het land van professoren en doktoren voor grote en kleine kwalen. Land van hagen en heggen waar kinderen kunnen dromen van kastelen, prinsen en Mega Mindy’s in alle bomen. Land waar Conscience passeerde en woorden en beelden verzamelde voor zijn latere verhalen.
www.trouw.nl/schrijf
Land waar Clem Schouwenaars genietend zijn laatste woorden schreef. Op de achtergrond de gedachte: Altijd zal iemand herinneren wat op de kleine, op de grote wegen ligt, in elke mens een plaatsje vindt.
www.trouw.nl/schrijf
42. SINT DAMIAAN VAN MOLOKAI Ina Stabergh (TREMELO (België))
Damiaan kende de weg van hart tot hart, van hier naar Molokaï. Sprak de taal van ogen en handen, heilig en gewoon in elk gebaar. Ook toen de graankorrels zich openden op zijn gelaat bleef hij groeien. Zie hoe dat ene wonder zijn sporen trekt in alle richtingen, eeuwig voort.
www.trouw.nl/schrijf
43. BIERBEEK Ina Stabergh (BIERBEEK (BelgiĂŤ))
Zoals een boom, een birre of bron zo wijst de watertoren de weg naar het dorp, de kern waar een eeuwigheid geleden het diepe borrelen ontsprong. Een zomerlang aan de hand van bewoners, nu en vroegere tijden, dwalen door holle en binnenwegen, luisteren naar verhalen over wijn en bier en het lege glas van Keizer Karel. Hoe Mathildes’ voorouders hier hun eerste stappen hadden gezet. Vele stedelingen naar de gordel tussen werkplaats en dorp gingen om er te wonen en genieten van ruimte en rust. Van verhaal tot verhaal in mensen, gebouwen en bomen sporen trekken. Horen dat Kamillus, Zalige Walter, Hilarius en Hermelindus weer leven in de namen van erfgoed en borelingen. Van Noord naar Zuid, kleine hand in grote hand, wandelend langs beken en rivieren door het boek van landschappen, zien hoe de kleuren van de regenboog in bloemen, vogels en vlinders zich spiegelen in kinderogen.
www.trouw.nl/schrijf
Hoe in dit Darwinjaar, vanuit de eerste kiemen in moeras en rivier miljoenenjaren oude schelpen, vissen en kikkers, dichterbij dan de Galapagos, ook het Hageland licht werpt voor wie wil zien. In gedachten grenzen verleggen, verder reizen dan de wereldbol op de watertoren en telkens terugkeren naar Bierbeek en de borre, bron van rust, levenslange verwondering en gorgelend verlangen.
www.trouw.nl/schrijf
44. GLABBEEK Ina Stabergh (GLABBEEK (België))
Het dorp op het kruispunt van wegen, zit nog vers in mijn geheugen. Ik heb de dagen niet geteld die ik als kind met vader mee mocht rijden in de Hagelander wielerkaravaan. Sigaretten gooien was nog niet taboe. Zoals op sepiafoto’s blijven verhalen uit de kinderjaren bewaard. Levende schakels langs de wegen die wij gaan. Hier hangt dauw boven de weiden en de koeien van wie de melk met karren naar de melkfabriek werd gebracht. Nu bloeit uitdagend en vruchtbaar De Roos op de ruïne. Tussen de torens van het verleden en oude kastelen, nu een Arcadia voor late rustmomenten, bladert men door verhalen en schilderijen van Magritte. Hoor jij ook het fluisteren van de bomen en de vogels die hun taal hebben aangepast? En ruik je de bloesems van de appelbomen en donker fruit dat straks om de hoek wordt gewogen en geveild? Voeg aan paarse jasmijnen, rozen en appelbloesems een vleugje geheim toe en meng zoals in Grasse een eigen parfum: Glabbeek in en flesje voor wie van ver komt voor schoonheid en heimweegeuren. Kijk hoe hoog en groen de kathedralen langs de weg. Zo anders dan de bossen met labyrinten in het midden van elk leven, met vogels die lokken en hazen die sneller lopen naar waar de bomen in de horizon overgaan.
www.trouw.nl/schrijf
Langs hier liepen de Romeinen, de kruisvaarders voor Godfried naar Jeruzalem, kinderen, kunstenaars, wielertoeristen en wandelaars om zich even God in een geurige wereld te wanen.
www.trouw.nl/schrijf
45. Brugge Marlise Joubert (Brugge (België))
onthou jy ook die vaart deur kanale die onvertaalde eeue van Brugge toegemessel met miljoene steentjies trapgewels en kei: op Simon Stevenplein sit ek weer na meer as dertig jaar ek eet garnaalkrokette en jy ʼn pasta carbonara ons word verruk met kaleidoskopiese tonele van Enzor met intieme kersligkamers van Rik Wouters maar wat het geword van die ou gekromde vroutjies soos swart swane langs stegies al hekelende aan Belgiese kant die stad sluit ons toe in skilderye van klip in versierde nisse staan Maria-beeldjies winkende na goue vrede alles was vloeiend soos akwarelle in die oë waar sal dit stol waar sal dit vassit later rooiwangkinders skarrel oor die koue plein ʼn perdekoets droom verder oor ʼn brug
www.trouw.nl/schrijf
onthou jy die vaart deur klotsende mure die mos op die rug van ons woorde die sneeuende eende langs kanale van gister onthou jy nog
www.trouw.nl/schrijf
46. Bruggemanie Louis Esterhuizen (Brugge (België))
moenie vergeet nie, maar jy staan vierbeen vas op die simon stevin-plein toe veertien horlosies in veertien torings gesinchroniseerd na die twaalf toe spring – slaggereed staan jy met haar in jou arms in die aftel op die plein en voel deur haar baadjie en jas die loomte, die desimale komma waarvan simon stevin (onder andere) die uitvinder was in die drywende nasleep van ’n eeueoue verwaarlosing, die versteende droom wat nou ’n stad geword het met eksieperfeksie verordeninge moenie vergeet nie jy voel jou ontuis hier jy voel afrika
www.trouw.nl/schrijf
47. De Touareg van Stekene Philip Meersman (Stekene (België))
De Touareg van Stekene schuift karavaantrekkend in de mistige morgendauw over gemaaide velden langs koeverlaten weien. Verweg loeit het vergeten rund haar eenzaamheid bijeen. De kameel kauwt groen ongeïnteresseerd grenssprieten tijddodend bewust potenplaatsend in voorgetrokken zaaigleuven. Melkslierten omarmen klam oplossend het wegschrijdende silhouet. Arthuriaanse graalgedachten weerspiegelen zusterfeeïg ontknoptgroene wilgenwachters. Een zwakwakkerende zon worstelt moeizaam stralen door de matgesluierende wattenwolken. Witgouden priemt een straaltje warmte een dromende merrie wakker. Ze hinnikt verdwaast en graast schouderschuddend de exotische beelden weg.
www.trouw.nl/schrijf
48. HERKOMS: ANTWERPEN Marlise Joubert (Antwerpen (België))
vlug ek uit die erosie van barbiturate weet ek ook daar was Antwerpen ons nagte saam in Amper Elders-gastehuis: ons verloor ons jare van herkoms sak af in vervloë argitektuur besoek alle kunsmuseums eet crispy wafels met room uitsmijters of ʼn kippe kroket stap oor De Groene Plein en altyd was daar vlokke warrelende sneeu enkels wat knak trappe op en af en die bloed van my nageslag sypel al hoe verder weg word lig soos sluiers watervlaktes sterf iewers op die kaggelrak in ʼn kroeg staan ʼn koperketel waarvan die verhaal roesgeslote bly ek het verlang na landskappe uit ons vorige lewe na rotse en berge en ʼn wilde see langs uitgerolde strande na die duiwe in ons tuin in die stadskouburg was ʼn rou-register om ʼn laaste groetwoord neer te skryf aan Hugo Claus www.trouw.nl/schrijf
49. Lente Louis Esterhuizen (Antwerpen (België))
Dat jaargetye bestaan, is nodig, Heer, dink jy sinies terwyl vriend Peter sy prysvers lees tydens die opening van ’n nuwe gebou vir het Vlaams Fonds voor de Letteren – Julle hoor van die somer wat visryke waters is. Van die herfs wat witte uilen sneeu terwyl die dood aan deure pluk. Winter se kwyldrade teen ’n ruit. En dan, uiteindelik, is dit lente se beurt: die verdwaalde lied van ’n nagtegaal, boeke wat bome word. Julle loop deur kamers vol befondsde titels, kyk na rakke met vars ammunisie gepak in ’n toegewyde aanslag op vergetelheid. Retireer oplaas na buite. In ’n skuilhoek staan julle en rook terwyl ’n yswind sy reën straataf dryf – Om te rook, is eintlik maar om altyd apart te wil wees, sê sy en ja, deur die venster kyk julle na die bondels om tafels, die praatjies wat beleefd geskommel word in ronde glase. Zet het raam eens open, liplees sy die gemonteerde vers teen die muur: Nu wij nog bestaan, fluister jy die mantra van afwesiges www.trouw.nl/schrijf
en stuur ’n gebluste fakkel die donker in. * Twee nagte tevore het dit soos nou droewiglik gereën toe Hugo Claus besluit het. Genoeg is genoeg. Hy het na die muur gedraai en – soos afgespreek – gesterf. Vir ’n oomblik al die strate wat maande lank om sy hospitaalkamer vergete lê, hul waardigheid ontneem: Meester van het leven koos het uur van zijn dood, proklameer al die koerantopskrifte dié nuus – Blaai om. Na gedane sake. * Hier het Herman de Coninck gebly, beduie Peter na ’n huis terwyl julle na afloop van sy voorlesig deur ysreën kroegwaarts koes. Dis ’n gewone huis in ’n gewone straat. Die kroeg se naam is ‘t Hof van Ellende en by die deur bied ’n Hugo Claus-gedig teen die ruit tydelike toegang tot gebottelde troos – www.trouw.nl/schrijf
* Nu nog vergeet ik weer de goden en hun ministers, zij is het die mij versplintert, veroordeelt en vergeet, zij van alle seizoenen maar vooral van de winter want zij word mooier, kouder naarmate ik verder sterf.
www.trouw.nl/schrijf
50. Onze vos kent geen grenzen Eddy Van de Velde (Sint-Gillis-Waas (België))
Waar de zon zich spiegelt in de Saleghemse kreken, populieren ruisend tot je spreken, waar schapen grazen op de groene dijken, je over de Turfbankenpolder uit kan kijken. waar vlinders wemelen in bloemrijke ruigten, de rietvelden eerbiedig voor je buigen. Na hun zwerftocht door het Oost-Vlaamse land, zijn hier de vossen aanbeland. En al zagen zij een statige molen of een idyllisch bruggetje op hun pad, hier is de vos zijn ware habitat: Het Panneweel, de Geule, de Krekeldijk hier heeft de vos zijn doel bereikt. Dit weidse landschap, zo enig en zo puur, hier is de vos nog één met de natuur. De zon verwarmt zacht zijn donkerrode vacht, de neus in de wind voor al die geurenpracht, turend over de vlakten, speurend naar een buit, de oren spits, opmerkzaam elk geluid, kijkt nog even achterom, wordt niet meer opgejaagd, hier krijgt de vos de rust waar hij om vraagt. Hier zal onze vos de passie preken, al de grenzen openbreken, van de vrijheid kunnen dromen, om hier beeldig thuis te komen.
www.trouw.nl/schrijf
51. Een boterham met eenzaamheid Peter Van Breusegem (Brussel (BelgiĂŤ))
I Daar ga ik om mijn half gesneden witje Genoeg voor ‘t avondmaal en een ontbijt Het zorgt voor een verpozing en een ritje Een adempauze en een kort respijt En ook al neem je nog een zeven granen Met hout gebakken op de ovensteen Je kunt er niet veel langer meer om heen Straks eet je brood belegd met zilte tranen De stemming smeult weer op het laagste pitje Er is een vraag die in mijn vezels snijdt Laat mij nu weten toch ik bid je O zeg me godverdomme waar gij zijt. II Diep opgeweld uit klieren en organen Een zondvloed die vertrekt uit grote teen Langs bekken, wervelzuil en schedelbeen Een golf die zich verspreidt langs zenuwbanen En dan snik ik het uit:Waar zit je Wat deed je zoal in de tussentijd? Sta je of lig je, waak je of pit je? De vraag die me aan stukken rijt. Er daalt een waas neer voor de oogmembranen Een snik mondt uit in oeverloos geween Een zuigelinggekrijs in volle speen Er biggelt vocht uit openstaande kranen www.trouw.nl/schrijf
III Weergalmend lang vergeten zomerhitje De eeuwige terugkeer van ‘t voorafgegane Waarom nu weer dat weemoedmelodietje? Met wroegingbommen en met spijtvulkanen Ik eet mijn maaltijd moederziel alleen Een sneetje broods. Een plak verlatenheid Gepekeld en gekruid en toebereid Besprenkeld met gemalen steen en been Het smaakt naar kalk bestrooid met poederkrijt Ik wil het nu wel weten, toe, waar zit je? Ben je gelukkig ergens en geniet je? Steeds weer dezelfde vraag die nimmer slijt. Slot Al ween ik zeeĂŤn vol en oceanen En huil ik als de stormwind van orkanen Ik eet mijn boterham met eenzaamheid Met steeds die ene vraag er in geheid En dat al sinds de dag dat je verdween. Wat dreef je en waar ging je heen? Hoe ben je en wat doe je en waar zit je? Ik wilde je nog wel maar je verliet me
www.trouw.nl/schrijf
52. Watou Marijke Oomen (Watou (BelgiĂŤ))
Ongemerkt een grens overschrijden, spervuur van teken en beeld. Aan spanten het transparant van webben, in het gebint beeft spiegeling van licht. Zon valt door takken, rafelende voorhang, verft in gouden banen het verval. Op het oud slagveld, rustplaats, monument voor de vergetenen van dit zandlemig land - langs worteldraden aan het leven nog gehecht – staat hier de barricade van de taal, in lichtweefsel het uitgebroken beeld.
www.trouw.nl/schrijf
53. GEMPE Ina Stabergh (TIELT-WINGE (België))
Er was eens, neen het is geen sprookje, een watermolen, drie haringen en een klooster op ‘s Heren-Eiland niet ver van de stad. De molen draaide dag en nacht het water, de wind bracht verre verhalen op de rug van paarden naar ‘De Drie Haringen’ naast het klooster. Daar leefden de acht dochters van Reinier van Udekom en andere juffrouwen samen onder priorgezag. De grond was moerassig, het drinkwater beperkt en het hoefgetrappel leidde af van hun dagelijks gebed. In een bos aan de overkant, tussen vogels en konijnen, werd een nieuw klooster gezet. Even later sneed de grote baan Gempe middendoor. Het klooster werd kasteel, de afspanning is verdwenen en de molen draait traag en zingend het water uit en in de Wingebeek.
www.trouw.nl/schrijf
54. Van Molenbeek naar Anderlecht Peter Van Breusegem (Sint-Jans-Molenbeek (BelgiĂŤ))
Het zeekanaal loopt regelrecht Van Molenbeek naar Anderlecht Het is voor een getrainde loper Niet ver vanaf Sint-Jan de doper De leeggeroofde Toekomststraat Koolmijnenkade, desolate Resten van de industrie Een puinhoop en een krot of drie Wat vreemdelingen en migranten Asielzoekers die lanterfanten In toepassing van volkenrecht Van Molenbeek naar Anderlecht Van Anderlecht naar Molenbeek De wind die naar het Noorden week Het fonkelen van roerend water En fluisteren van stroomgeklater En in de kraag van de brugstijlen Daar wou wat drijven en verwijlen Een plastic fles was aangespoeld Een kinderschoentje losgewoeld Een sokje veeleer dat daar dreef Een voetspoor in het water schreef. Een bang vermoeden hield geen steek Van Anderlecht naar Molenbeek.
www.trouw.nl/schrijf
Van Molenbeek naar Anderlecht, De voettocht vergt een schoengevecht Gezien de scheve tegelpaden De glasscherven, de steile kaden Neem nu het brokkelend cement De roest, het hondenexcrement Het water ligt horizontaal En loodrecht staat lantaarnpaal Hierover ligt het Klein Kasteeltje De hele wereld in een beeldje Waarom gaan we naar Anderlecht? Want Molenbeek was ook niet slecht. Van Anderlecht naar Molenbeek Alsof je naar het Noorden keek Een aak met op de stevenplecht Een vrouwenboezem aangehecht Voer in een rotvaart ons voorbij De Marie-Ange, een harpij Met in haar kielzog klotsgerucht Voorbij met pluim vol diesellucht Een groene Nissan op het dek Met imperiaal en fietsenrek Het maakt een mens geheel van streek Van Anderlecht naar Molenbeek In Molenbeek is het Gerecht Een moordenaar uit Anderlecht Door speurwerk op het spoor gekomen Heeft hem in hechtenis genomen Een griezelig sluipmoordverhaal Een seriemoord met groot schandaal Het pand van Pandy staat er nog “Want Og, de Koning van Magog,� De zelfverklaarde theoloog Loste zijn prooien op in loog Hij loog, maar was naar later bleek De wurgengel van Molenbeek
www.trouw.nl/schrijf
De vaart buigt af in Anderlecht In Molenbeek was hij nog recht Daar wordt het water een stuk smaller En dit lied wordt ook steeds maller Bespoten schutting, kraakgebouw De plannen op het weefgetouw Vernietiging op grote schaal Verwaarloosd oudstadsareaal Ik heb mijn lenzen uitgedaan En ben dan maar naar bed gegaan Tableau vivant en levensecht Mijn bril ligt nog in Anderlecht Van Molenbeek naar Anderlecht Het water spiegelt wolkendek Het glanst en glinstert zinnelijk Het fluistert, het krioelt en flonkert Om beurt verduistert en verdonkert En zingt een lied onpeilbaar diep Van wateroppervlak dat riep De koele onderstroom die lokt Die adem in de luchtpijp stokt Geflonker en dan donker goud Forever young en eeuwig oud. Van Anderlecht naar Molenbeek
www.trouw.nl/schrijf
55. Brussel Schuman Philip Meersman (Brussel (België))
De Kraai krijst graaiend over Schuman square “remember me” keelt de langhangende Berliamontbanner “Aids is still among us Protect yourself” Wetstraatgroen gillen d’ochtendlichten stichtende literatuur condooms zijn niet duur doch duurzaam. Eenzaam wacht een mistverlangende pendelaar op zijn Waverse Lijn Ontmaagd overstijgt de vakantieverlangende ochtendvlucht de Brusselse buildingblokken terwijl Oranginaogend de zon zichzelf wakkerworstelt.
www.trouw.nl/schrijf
Nog even even nog voor de schemersmog zich loswrikt van de Cinquantenaire Le Drapeau Belge wappert dapper de joggenden een rondje meer toe ex patria hollenz-e hun homegedachten na gisteren scheen een rondje meer makkelijker binnen te lopen lopen hopen hopen op maandagmorgenmails.
www.trouw.nl/schrijf
56. Schwarze LĂścher Hans Mellendijk (Oberhausen (Duitsland))
Landmark in het land der Marken. In de oren diep geruis. Euro’s construeerden heelal op aarde. Heelal op aarde diepte in omhoog zwart gat, nevel zoog ons de sterren in. Bijna thuis.
www.trouw.nl/schrijf
www.trouw.nl/schrijf