‘Bij controles gaat het om de drie-eenheid’

TEKST: SUZANNE DOCTER BEELD: NATIONALE POLITIE

Jaarlijks worden in Nederland zo’n 3000 vrachtwagens gecontroleerd door het team Transport en Milieucontrole (TMC) van de Nationale Politie. Joost de Jong en Roelof Hagenauw werken als controleur bij het TMC. Zij geven een inkijkje in hun werk.

‘Joost en Roelof zijn naar een melding van een Litouwse vrachtwagen die ter hoogte van Strand Nulde over de weg slingerde’. Hun leidinggevende Hielke de Haan wijst op twee lege stoelen in een kantoorruimte van de Nationale Politie in Driebergen. Hielke vertelt alvast hoe het TMC in elkaar zit. ‘Binnen het TMC onderscheiden wij vijf processen: techniek en beladingseisen, arbeidstijdenwet, vervoer van afvalstoffen, vervoer van gevaarlijke stoffen. En de poot handhaving plus die samenwerkt met bijvoorbeeld de ILT, FIOD, AID en de Arbeidsinspectie. Alle 50 medewerkers van het TMC hebben één van de processen als specialisme. Voor Joost en Roelof is dat techniek en beladingseisen.’

Alsof het afgesproken werk is, stappen zij dan de kantoorruimte binnen. ‘Loos alarm’, haalt Joost zijn schouders op. ‘Er was geen aanwijzing voor het gebruik van alcohol of verdovende middelen. Misschien was de chauffeur even afgeleid tijdens het rijden’, zegt hij terwijl hij gaat zitten voor een vraag-antwoordgesprek. Roelof is onder de truck gaan liggen. Alles van de assenverdeling tot de belading en de papieren was in orde.’

Wat is belangrijk bij controles?

‘Dat je let op de drie-eenheid’, benadrukt hij. ‘De chauffeur, het voertuig en de lading. Als je

iemand staande houdt omdat hij belt achter het stuur, loop je ook meteen een rondje om zijn wagen en vraag je om zijn papieren.’

Eén van jullie was ooit zelf vrachtwagenchauffeur?

Joost steekt lachend zijn vinger op. ‘Ik ben niet gemaakt om dagenlang van huis te zijn. Ik ben bij de politie gaan werken, maar de transportsector blijft boeien. Daarom heb ik bewust op een baan bij het TMC gesolliciteerd.’

Roelof vult aan: ‘Ik was automonteur en wilde wat anders. Mijn vriendin stond niet achter mijn keuze om chauffeur te worden. Daarom werd het de politie. Bij het TMC komt alles wat ik leuk vind samen: techniek, de transportsector, politiewerk en veel buiten zijn.’

Hoe ziet een gemiddelde werkdag er uit?

‘Dat verschilt per dag’, zegt Hielke. ‘Er zijn meerdere keren per week geplande controles voor vrachtwagens waarbij TMC-collega’s assisteren. Vaak hebben die een thema variërend van gevaarlijke stoffen tot illegaal vuurwerk en bietenvervoercontroles. Daarnaast zijn er vrije diensten waarbij de controleurs zelf bepalen welke hoek van het land ze ingaan.’ Joost vult aan: ‘Dan rijd je een route waarvan je weet dat je bepaalde bedrijven of transporteurs uit bepaalde sectoren tegenkomt. Zo heb je zondagavond chauffeurs die vanuit het Noorden richting Frankrijk rijden. En op vrijdag krijg je Scandinaviërijders terug die richting Aalsmeer en Rotterdam rijden. Zo kun je allerlei stromen onderscheiden en heel specifiek controleren.’

Wat is voor jullie een interessante bestemming tijdens een vrije dienst?

‘Het Rotterdamse havengebied om zeecontainervervoerders te controleren’, vertelt Roelof. ‘Die zijn vaak te zwaar. Ook is het interessant om exceptioneel vervoer te controleren omdat daar veel haken en ogen aan zitten.’ ‘Wij hebben het meest boeiende proces om te controleren’, vult Joost aan. ‘Wij krijgen met alle soorten vervoerders te maken en kunnen assisteren bij alle TMCcontroles. Pas bij de afhandeling heb je expertise nodig van collega’s met specialistische kennis over ADR ofzo.’

Waar controleren jullie op?

‘Van containervervoerders wil je bijvoorbeeld weten wat de aslasten zijn’, legt Roelof uit. ‘Overbelading, met name aslastoverschrijding, is een belangrijke veroorzaker van sporen in de weg. Een truck met containers mag niet zwaarder zijn dan 50 ton. In de buurt van Rotterdam zie je vaak genoeg wagens van 75 ton. Zo’n zware jongen hoor je en zie je. Op een gegeven moment ken je de zware rijders ook.’

Hoe gaat wegen in zijn werk?

‘We hebben weegplaten zodat we auto’s zelf kunnen wegen. Bij trucks met opleggers moet je uitvlakken. In Rotterdam bij Rijkswaterstaat hebben we weegsleuven waar we onze weegplaten in kunnen leggen. Soms nemen we een wagen mee naar een vaste weegbrug voor het totaalgewicht.’

Hoe bepaal je wie je aan de kant zet?

‘Deels via meldingen die je binnenkrijgt via de ANPR-app (kentekenherkenningsapp, red.) op je telefoon. Bijvoorbeeld omdat een voertuig in het systeem staat wegens eerder gesignaleerde overtredingen en nu langs een camera in de buurt rijdt’, legt Joost uit. ‘Ook doe je veel vanuit ervaring en op eigen gevoel. Dat is haast niet uit te leggen, zelfs niet aan collega’s zonder ervaring in de transportsector. Door veel langs weg te staan leer je wat er misgaat in welke sector en op welke routes dat gebeurt.’

Wat is belangrijk als je iemand staande houdt?

Joost: ‘Dat je chauffeurs altijd met respect behandelt en het gesprek aangaat. Het zijn mensen die hard werken en wij controleren of ze dat volgens de regels doen. Het is belangrijk om uit te leggen wat je doet en waarom je dat doet. Misschien baalt een chauffeur dan van een bekeuring, maar begrijpt hij wel wat hij verkeerd doet.’

Delen jullie altijd boetes uit?

‘We waarschuwen ook en hanteren daarbij marges’, stelt Roelof. ‘Soms klagen chauffeurs dat we ze aan de kant zetten om hun lading te controleren en daarna doorzoeken totdat we iets vinden. Maar wij controleren áltijd op alles. En als ik via onze afhandelapp MEOS zie dat iemand al twee keer gewaarschuwd is, volgt nu wel een boete. Ook zijn er zaken die we standaard beboeten. Zoals wagens die te lang, te hoog of écht veel te zwaar zijn.’

Waarom is jullie werk belangrijk?

‘Soms voelt het alsof ons werk een druppel op de gloeiende plaat is’, verzucht Roelof. ‘We willen het aantal overtredingen terugdringen. Dat kun je alleen doen door heel veel te controleren. Anders denken transporteurs ‘de pakkans is nihil, ik gok het er op’. Dat hoop je te voorkomen. Al hou je mensen die je meermaals staande houdt en stug doorgaan.’

Heeft bij hen helemaal niets effect?

‘Nu is het ERRU-register in het leven geroepen. Ondernemers krijgen strafpunten en kunnen hun NIWO-vergunning kwijtraken. Dat moet nog gaan lopen. Maar ik denk dat het meer effect heeft, dan wanneer je een vrachtwagen tijdelijk in beslag neemt. Dan kruipt een chauffeur gewoon achter het stuur van een andere truck.’

Welke overtredingen komen jullie vaak tegen?

‘Verkeerde verlichting, te lang, te hoog, overbeladen’, somt Joost op. ‘Ook wordt geregeld gerommeld met de snelheidsbegrenzing, zodat een truck de snelheid kan bereiken tot wel 110 kilometer per uur. Verder zie je chauffeurs sjoemelen met rij- en rusttijden. De pakkans is hier kleiner en boetes zijn lager dan in Duitsland en Frankrijk.’

Welke tip wil je transportondernemers geven? ‘Verdiep je in wet- en regelgeving’, oppert Roelof. ‘Vaak denken mensen dat ze weten hoe

iets zit, maar is dat niet zo. Bedenk voor je gaat

transporteren: ‘mag dit, voldoet mijn wagen alle eisen, kan ik de lading goed zekeren?’ Bel ons bij twijfel. Wij vertellen graag hoe het zit.’

Tot slot, wat is het meest bizarre dat je ooit meemaakte?

‘Een ‘LZV’ van 84 ton in plaats van de toegestane 60 ton’, vertelt Roelof. ‘Hij kwam voorbij dansen over de weg. Als een wagen zo zwaar is, loop je het risico dat je hem niet meer onder controle houdt en niet meer kunt remmen.’ Zijn collega Joost zette ooit de achtervolging in op vier Albanezen met een gestolen vrachtwagen en een gestolen lading aluminium. ‘Toen ze langsreden met een vrachtwagen van een Brabants bedrijf met een Poolse kentekenplaat dachten we ‘vreemd, dat bedrijf heeft geen Poolse wagens rijden’. Ons onderbuikgevoel klopte. Uit zo’n verhaal blijkt maar weer dat alles draait om de kennis je hebt door heel veel naar vrachtwagens te kijken.’

Nationale Politie

Sinds 1 januari 2013 kennen we in Nederland één Nationale Politie. Deze omvat drie Regionale Eenheden en één Landelijke Eenheid. De Nationale Politie is belast met het handhaven van de wetten van Neder-

land, het bewaren van de openbare orde en het verlenen van hulp. Bij de Landelijke Eenheid zijn vooral taken ondergebracht die regio-overschrijdend zijn, bijvoorbeeld beveiligen van VIP’s, internationale politiesamenwerking, bovenregionale rechercheonderzoeken, gebruik en beheer specifieke middelen en toezicht en opsporing op de hoofdinfrastructuur.