Studenten die hier komen, kiezen niet voor een gemakkelijke klus. In de twee townships Breipaal (voor kleurlingen, 18.000 inwoners) en Bogani (7000 zwarte inwoners), weet je vaak niet waar je moet beginnen door de ellendige omstandigheden waaronder mensen leven en wonen: armoede, werkloosheid, alcohol- en drugsverslaving, huiselijk geweld en seksueel misbruik zijn de meest voorkomende problemen. Kinderen worden vaak fysiek en emotioneel verwaarloosd. Soms zijn ze verslaafd aan alcohol, lijm of dagga (hash, wiet). Of ze hebben aids, tbc of het foetaal alcoholsyndroom (FAS). Veel kinderen verlaten voortijdig de school. Er is sprake van grote leerachterstanden, gedragsproblemen en bendevorming op school. Het ontbreekt aan betrokkenheid van ouders bij school en passend onderwijs is er niet. In beide townships is afvalverwerking een groot probleem. Het project heeft als doel: empowerment van de lokale bevolking. Een ander woord voor het zelf doen. Veiligheid Om in contact te komen met de lokale bevolking rijden Arjen en zijn vrouw José een
aantal keer per week met hun auto door Breipaal en Bogane, stappen uit en knopen een praatje aan. Op deze manier proberen ze het vertrouwen van de mensen te winnen. Ook bezoeken ze de scholen, de poli en een mevrouw die gehandicapte kinderen opvangt. Niet gemakkelijk, want de mensen die in de buurt van deze vrouw wonen, geloven dat zij daardoor ook gehandicapte kinderen krijgen. Het zijn tevens de plekken waar je de studenten van Arjen kunt aantreffen. ‘Normaal gesproken komen hier geen blanken’, zegt Nieuwenhuis, maar de mensen zijn inmiddels aan de ‘langman’ gewend en als we rondtoeren, wordt er vanuit de krotten vrolijk gezwaaid. Twee weken geleden braken er onlusten uit in Bogane. De mensen, die in de diamantmijn in de buurt werken, waren boos op de mijnbazen, omdat er Mozambikanen en Zimbabwanen waren aangenomen, die hun werk inpikken omdat ze goedkoper zijn. De politie greep hardhandig in en schoot met rubberen kogels. Op zulke momenten waagt
Arjen zich er niet en blijven de studenten, die er projecten hebben, thuis. Veiligheid staat voorop. Voetbalveldje Ze zijn eenvoudig begonnen met het starten van projecten, Zo kunnen kinderen tussen acht en twaalf jaar nu drie keer per week op het voetbalveldje aan de rand van Breipaal meedoen met sport en spel. Denise, derdejaars sociaalpedagogische hulpverlening, staat voor het eerst met een andere student op het voetbalveld als we ’s middags langskomen. Uit alle hoeken van de township komen door het struikgewas kinderen die zich aansluiten bij haar groepje. Ze moet nog wennen aan het idee, om daar te gaan staan en te kijken of er kinderen komen. Maar José zal nog een aantal weken aanwezig zijn op dit tijdstip zodat ze kan leren omgaan met de kinderen en haar veiligheid goed leert inschatten. ‘Let goed op hun ogen’, zegt Nieuwenhuis tegen de nieuwe studenten. Daaraan kun je vaak zien of ze verslaafd zijn aan alcohol of drugs. In het weekend krijgen de kinderen vaak geen eten, maar een verdovend middel. ➤
Alfabetisering Eline (20), Madelies (21) en Charlotte (20) gingen vooral naar Zuid-Afrika uit nieuwsgierigheid naar de geschiedenis en cultuur van het land. De drie doen de opleiding social work aan een hogeschool in Kortrijk, België. Samen hebben ze vier maanden de tijd om een project op te zetten aan de hoérskool in township Bogane. Hier zitten 800 kinderen tussen de 12 en 18 jaar. Het percentage analfabeten is erg groot. De eerste twee weken dachten de studenten nog aan een project met kippen. Maar daar komen slangen op af. Nu hebben ze besloten om een leesproject te starten: kinderen die wel kunnen lezen en schrijven, worden mentor van een kind dat analfabeet is. Alleen zijn er geen boeken in de schoolbibliotheek en de bieb in Douglas vraagt te veel geld voor het uitlenen. Daarnaast zijn vandaag 18 van de 27 leraren niet aanwezig. Dat is wel vaker zo. Een docent krijgt namelijk standaard een aantal ziekteverlofdagen. Als die nog niet zijn opgenomen, blijft hij gewoon weg. De oudste leerling moet de orde houden. De klassen zijn groot, 63 kinderen. Van individuele aandacht is geen sprake. Toch hopen de studenten iets duurzaams tot stand te brengen in vier maanden. Iets waar de school ook wat aan heeft; een eis vanuit hun opleiding.
11032014 TRAJECTUM#7
23