Schrijftaal mbo

Schrijf taal

Schrijf taal

Auteur

Drs. T. de Vries

Redactie

Singeling Tekstproducties, Amersfoort

Opmaak binnenwerk

Ton de Vries

Tekst en communicatie, Bilthoven

Opmaak omslag

Enof ontwerp + communicatie, Utrecht

Over ThiemeMeulenhoff

ThiemeMeulenhoff ontwikkelt zich van educatieve uitgeverij tot een learning design company. We brengen content, leerontwerp en technologie samen. Met onze groeiende expertise, ervaring en leeroplossingen zijn we een partner voor scholen bij het vernieuwen en verbeteren van onderwijs. Zo kunnen we samen beter recht doen aan de verschillen tussen lerenden en scholen en ervoor zorgen dat leren steeds persoonlijker, effectiever en efficiënter wordt.

Samen leren vernieuwen.

www.thiememeulenhoff.nl

ISBN 978 90 06 48769 5 Zevende druk, eerste oplage, 2018

© ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, 2018

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Deze uitgave is volledig CO2-neutraal geproduceerd. Het voor deze uitgave gebruikte papier is voorzien van het FSC®-keurmerk. Dit betekent dat de bosbouw op een verantwoorde wijze heeft plaatsgevonden.

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j° het Besluit van 23 augustus 1985, Stbl. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO), Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp (www.stichting-pro.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Voor meer informatie over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieen in het onderwijs zie www.auteursrechtenonderwijs.nl.

De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

Vooraf

De 7e druk van Schrijftaal is ingrijpend herzien. Schrijftaal is nu de eerste volledige methode Schrijven en Taalvaardigheid Nederlands mbo voor niveau 2F en 3F. Nieuw is de module Oefenexamens.

Alle theorie, voorbeelden en opdrachten staan in één boek, overzichtelijk geordend in zes modulen:

1 Schriftelijk communiceren

2 Spelling

3 Stijl

4 Grammatica

5 Tekstcorrectie (taalvaardigheid)

6 Oefenexamens niveau 2F en 3F

Schrijftaal biedt een gerichte training voor:

• het instellingsexamen Schrijven en Taalvaardigheid Nederlands mbo voor de niveaus 2F en 3F;

• de verschillende examens Correspondentie van de Stichting Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens en Schoevers.

Schrijftaal kan gemakkelijk in elk onderwijsprogramma ingepast worden. Bij beroepsgericht onderwijs is de flexibiliteit van Schrijftaal evident: voor gerichte training in ondersteunende lessen en workshops biedt Schrijftaal dan dé oplossing. Elk hoofdstuk kan namelijk als een afzonderlijk studieonderdeel doorgewerkt worden.

Met Schrijftaal kunt u rekening houden met de eisen die gelden voor de verschillende opleidingen. U zet voor uw student(en) een traject op maat uit, afhankelijk van de diverse leerdoelen. Zo sluit u optimaal aan op uw eigen onderwijssituatie en de diverse keuzemogelijkheden binnen bestaande verschillende leertrajecten.

Daarnaast is Schrijftaal zeer geschikt voor zelfstudie. De opbouw van elk hoofdstuk is functioneel, helder en overzichtelijk: van theorie naar voorbeeld, gevolgd door gevarieerde opdrachten die zeer geschikt zijn voor zelfstandig werken. Op de behandelde stof wordt niet onnodig diep ingegaan. De opdrachten zijn afwisselend en veelzijdig. Naast schrijfopdrachten zijn er ook opgaven waarin de student gevraagd wordt deze te corrigeren, met andere woorden: waarbij de eindredactie van een tekst moet worden gevoerd.

Daarnaast heeft het boek een uitgebreide naslagwerkfunctie en is het een vraagbaak bij talloze taalkwesties.

Alle voorbeelden in dit boek zijn cursief gedrukt. Een sterretje of asterisk (*) voor een woord of zin betekent dat de desbetreffende taalvorm niet correct (gespeld) is. Een  duidt op een verwijzing naar een ander hoofdstuk in het boek. Met het uitgebreide register achter in het boek is de gewenste infor matie snel te vinden.

Bij Schrijftaal hoort de ondersteunende website www.schrijftaal.com met daarop:

• een studiewijzer;

• alle uitwerkingen;

• kennistrainingen die bestaan uit oefeningen (meerkeuzevragen en open vragen) met antwoorden aansluitend bij het boek. De studiewijzer is gratis te downloaden.

Ik bedank mijn collega de heer drs. T.C. Wernsen voor zijn kritisch commentaar. Zijn op- en aanmerkingen vormden een positieve bijdrage tot de totstandkoming van deze zevende, geheel herziene druk. Tevens ben ik de Stichting Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens zeer erkentelijk voor het beschikbaar stellen van hun examens.

Voor op- en aanmerkingen en opbouwende kritiek houd ik mij aanbevolen.

Drs. T. de Vries

www.schrijftaal.com

De met een * aangegeven opdrachten zijn ontleend aan of bewerkingen van examens van de Stichting Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens te Amersfoort

31

41

en afzeggen 33

47

59

en instanties 77

81

97

89

119

symbolen en eenheden 125

127

129

129

-en en -s 133

tweeklanken en medeklinkers 135

spellingsproblemen 141

153

165

vorm 175

169

166

167

173

tautologie en pleonasme 177

179

180

indringers in de taal 181

183

186

187

191

194

Schriftelijk communiceren

Inleiding

Hoewel veel communicatie verloopt via de telefoon, sms’jes en allerlei soorten formulieren 'schrijven' we nog steeds. Wellicht meer dan ooit!

In een sms’je of een e-mail aan een bekende is de stijl veelal informeel. Maar voor alle zakelijke, schriftelijke communicatievormen gelden bepaalde regels of voorschriften

Zakelijk communiceren

Met zakelijk communiceren bedoelen we niet alleen brieven zoals offertes, aanmaningen, klachtenbrieven, verzoeken om informatie, circulaires, enzovoort. Ook een e-mail, advertentie, persbericht, voorwoord, artikeltje, ingezonden stuk en dergelijke zijn vormen van schriftelijke communicatie.

Aan de orde komen:

1.1 briefindeling

lay-out, briefhoofd, dagtekening, adressering, onderwerp, aanhef, afsluiting en ondertekening, bijlage(n)

1 .2 structuur brief en e-mail inleiding – kern – slot, openingszinnen, slotzinnen, stappenplan brief schrijven

1.3 e-mail

1.4 uitnodigen en afzeggen uitnodiging, bevestiging afspraak, afzegging, slecht-nieuwsbrief

1 .5 klagen klachtenbrief, beantwoording klachtenbrief

1 .6 kopen en betalen verkoopbrief/direct mail, bestelling, betalingsverzoek, betalingsherinnering, aanmaning

1.7 informeren informatieaanvraag, informatieve circulaire en brief, mededeling en bericht, voorwoord, flyer, internetpagina, toelichting

1.8 overheden en instanties verzoek om medewerking, bezwaarschrift

1.9 relatiebeheer goodwillbrief, bedankbrief, excuusbrief, felicitatiebrief

1.10 schrijven voor een publiek ingezonden brief of e-mail, persbericht, artikeltje

1.11 solliciteren personeelsadvertentie, sollicitatiebrief, curriculum vitae

1.1 Briefindeling

Aan de orde komen:

1.1.1 Lay-out

1 1.2 briefhoofd

1 1.3 dagtekening

1.1.4 adressering

1.1.5 onderwerp

1.1.6 aanhef of aanspreekvorm

1.1.7 afsluiting en ondertekening

1.1.8 bijlage(n)

1.1.1

Lay-out

Met de lay-out van een brief bedoelen we de opmaak, de indeling van de vaste onderdelen en de rangschikking van de alinea’s.

Amerikaans briefmodel

Alle vaste onderdelen van een brief beginnen aan de linkerzijde van het blad. In een variant hierop staat de adressering (na een regel wit) onder het briefhoofd, gevolgd (na een regel wit) door de dagtekening. Plaats een komma na de aanhef en na 'Hoogachtend'.

Amerikaans briefmodel

• Briefhoofd

• Dagtekening

• Geadresseerde

• Onderwerp

• Aanhef

• Inhoud brief

• Afsluiting en ondertekening

• Bijlage(n)

Huisstijl

Bedrijven en instellingen onderscheiden zich graag met een eigen huisstijl. Denk aan zaken als vorm, kleur, logo en model. De 'vaste gegevens' staan doorgaans in de kop van de brief. Alle uitgaande brieven hebben eenzelfde indeling en maken gebruik van hetzelfde lettertype en dezelfde korpsgrootte.

Evenwichtige lay-out

• Een zakelijke brief schrijf je op A4-formaat. Memo’s, telefoonnotities en visitekaartjes hebben doorgaans een ander formaat.

• Zorg altijd voor een evenwichtige lay-out. Sla bij voorkeur telkens één regel over tussen de vaste onderdelen van de brief, behalve tussen de onderwerpregel en de aanhef, tussen de slotzin en de ondertekening en in de ondertekening zelf. Spring bij een nieuwe alinea niet in, maar sla een regel over. Begin niet elke zin op een nieuwe regel. Kleine variaties mogen.

• Houd boven en onder, links en rechts een marge aan van ongeveer 2,5 cm.

• Door -/2 rechts onderaan het eerste blad van je brief te plaatsen geef je aan dat je brief doorloopt op een tweede blad. Op het tweede blad komt dan links bovenaan -2- te staan.

Voorbeeld Amerikaans model

briefhoofd Sunenergy

Zonnebaan 123

3692 XP UTRECHT

communicatienummers Telefoon (030) 123 45 67

Fax (030) 123 45 68

E-mail info@sunenergy.nl

Internet www.sunebergy.nl

dagtekening Utrecht, 9 februari 20..

adressering Dierenpension Buwalda

T.a.v. mevrouw G. de Wild

Dorpsweg 89

3738 ZZ MAARTENSDORP

onderwerpregel Onderwerp: aanvraag informatie

aanhef Geachte mevrouw De Wild,

inhoud brief Bij uw bezoek aan de Energiebeurs in Utrecht vroeg u naar uitgebreide informatie over de plaatsing van zonnepanelen in uw bedrijf.

Hoe weet u hoeveel zonnepanelen u nodig hebt?

· Kunt u subsidie krijgen op zonnepanelen?

· Wat kosten zonnepanelen?

· Wat is de levensduur van zonnepanelen? Enzovoort.

Graag informeren wij u hierover.

Bij deze brief vindt u een uitgebreide brochure waarin wij ingaan op deze en andere veel gestelde vragen.

Mocht u specifieke vragen hebben over uw situatie, aarzelt u dan niet om contact met ons te zoeken. Graag bespreken wij onze mogelijkheden voor u.

Wij vertrouwen erop dat wij u hiermee voldoende hebben geïnformeerd.

ondertekening Met vriendelijke groet, naam bedrijf Sunenergy

naam ondertekenaar + functie

E.M. Zonneveld

bijlage(n) Bijlage: brochure zonnepanelen

1.1.2 Briefhoofd

Onderdelen van het briefhoofd

1 Naam van de afzender

2 Straatnaam en huisnummer [of postbus en nummer] Toevoegingen als a, 2 hoog, enzovoort komen na het huisnummer, maar daarvan gescheiden door een spatie.

3 Cijfers postcode [dan één spatie], hoofdletters postcode [dan twee spaties] + de naam van de plaats in hoofdletters [richtlijnen PostNL]

4 Zo nodig de vermelding van NEDERLAND in hoofdletters.

Briefhoofd particulier

Een briefhoofd van een particulier bevat doorgaans alleen de naam en het adres van de afzender, maar kan uiteraard ook bankrekeningnummers, telefoon- en faxnummer, e-mail- en internetadres bevatten.

• Schrijf nooit in het briefhoofd mijnheer, de heer of dhr. voor de naam. Een vrouw kan Mevrouw voor haar naam zetten.

• Partners en/of samenwonenden schrijven beide persoonsnamen. Zo nodig zet je Mevrouw voor de naam van de vrouw.

• Gebruik de afkorting P/a (per adres) bij een tijdelijk adres.

• Een academische titel (met beginhoofdletter) mag voor de naam in het briefhoofd, maar is niet verplicht.

Voorbeelden

briefhoofd particulier

Mevrouw E. Boon Bosweg 123 4012 VT SMEEDE

Briefhoofd bedrijf of instelling

P. Ham en mevrouw J. Kaas

P/a Castellum 22 3991 DS HOUTEN

Bedrijven gebruiken briefpapier met een voorbedrukt briefhoofd met daarin alle relevante gegevens van een bedrijf of instelling: bedrijfsnaam, afdel ing, post- en bezoekadres, telefoon- en telefaxnummers, servicenummers en rekeningnummers, e-mail- en internetadres. Let erop dat postbusadres en bezoekadres beide een eigen postcode hebben!

Communicatienummers

Communicatienummers en -adressen volgen na één regel wit. Vermeld een fax- en/of telefoonnummer zoals PostNL dit doet. Let op de spaties.

Telefoon (030) 123 45 67 of Telefoon 030 – 123 45 67

Telefoon, fax, e-mail en internet kun je afkorten tot T, F, E en I. Internationale telefoon- en faxnummers noteer je zonder haakjes, maar met spaties tussen land- en netnummer én tussen net- en abonneenummer. Het internationale toegangsnummer van Nederland is +31.

Telefoon +31 30 123 45 67 of T +31 30 123 45 67

Een servicenummer kun je met of zonder een streepje noteren; bijvoorbeeld:

T 0800 0543 of T 0800–0543

De aanduiding e-mail en internet schrijven we met een beginhoofdletter, maar het e-mail- en internetadres zélf met kleine letters.

Bankrekeningnummers noteer je volgens het IBAN-systeem

Voorbeeld briefhoofd bedrijf

Aannemersbedrijf BouwGarant

Bezoekadres Hessenlaan 12, 3732 EV DE BILT

Postadres Postbus 1018, 3732 EA DE BILT

Telefoon (030) 123 45 678

Fax (030) 123 45 679

E-mail info@bouwgarant.nl

Internet www.bouwgarant.nl

KvK Utrecht nr. 012345678 Bank NL62 INGB 0009123456

Btw-nummer NL 1234.56.789.B01 NL53 RABO 1234567890

1.1.3 Dagtekening

Vermeld respectievelijk de woon- of vestigingsplaats met een beginhoofdletter, dan een komma en dan de datum. Schrijf de maand voluit in kleine letters. Een nul voor een cijfer in een getal onder de tien mag. In circulaires en mailings is soms een 'ruimere' datering mogelijk.

Fout is een vermelding in cijfers. Dus niet: *21/07/.. of 21-07-..

Voorbeelden

datering in brief en circulaire

Vlaardingen, 22 maart 20..

’s-Heerenberg, 06 juli 20..

Leiden, 27 december 20

1.1.4 Adressering

Onderdelen van de adressering

Haarlem, voorjaar 20 Veendam, datum postmerk

Lisse, herfst 20..

1 Naam persoon (particuliere brief) of bedrijf of instelling (zakelijke brief) Bij een bedrijf zo nodig daaronder afdeling, gebouw en/of kamernummer.

2 Straatnaam en huisnummer; bij een bedrijf meestal het postbusnummer Vermeld in géén geval de woorden 'bezoekadres' en 'postadres'.

Toevoegingen als a, 2 hoog, enzovoort komen na het huisnummer (met kleine letters), maar daarvan gescheiden door een spatie.

3 Cijfers postcode [dan één spatie], hoofdletters postcode [dan twee spaties] + naam van de plaats in hoofdletters [richtlijnen PostNL]

4 Zo nodig de naam van het land van bestemming in hoofdletters

Adressering op de envelop

De adressering op de envelop dient exact dezelfde te zijn als die in de brief.

Op de voorzijde van de envelop onderscheiden we drie zones:

• de frankeerzone: de ruimte in de rechterbovenhoek

• de adresseerzone middenonder

• de afzenderzone linksboven of linksonder.

Aan (de) is overbodig en T.a.v. (met beginhoofdletter) is niet verplicht.

Hogeschool De Haar

Afdeling H&R

T.a.v. de heer A. van Delden

Postbus 101

6710 BK EDE

Hogeschool De Haar

Afdeling H&R

De heer A. van Delden

Postbus 101

6710 BK EDE

Aanduidingen als Aantekenen, Per expresse, Vertrouwelijk komen in hoofdletters boven de adressering zowel in de brief als op de envelo p.

AANTEKENEN

Mevrouw W. Harreveld

Rozenlaan 4

4122 YG ZEIST

Gebruik de afkorting P/a bij een tijdelijk adres en T/o (tegenover) bij personen die op een ark of woonboot wonen die tegenover een genummerd pand ligt. Deze afkortingen plaatsen we voor de straatnaam!

De heer J. Kapteijn

Woonboot ‘Elizabeth’

T/o Rijnkade 98

4200 AZ ARNHEM

Correcte naamaanduiding

Mevrouw S. van der Tussen

P/a Coolsingel 1204

1200 XZ ROTTERDAM

Voor de naam van de persoon komt Mevrouw of De heer en géén afkorting als Mw., Mevr., Dhr., enzovoort. Schrijf nooit meneer, mijnheer of juffrouw. Gebruik zo nodig het keuzestreepje of het voegwoord of bij onduidelijkheid.

De heer of mevrouw A. van Grutten

De Landstal 8

1018 PT KOEDIJK

• Voorvoegsels in persoonsnamen

De heer/mevrouw A. van Grutten

De Landstal 8

1018 PT KOEDIJK

Voorvoegsels van een naam krijgen een kleine letter als er een voorletter (initiaal), voornaam of andere familienaam aan voorafgaat. Is dit niet het geval, schrijf dan het (eerste) voorvoegsel met een hoofdletter.

Het afgekorte voorvoegsel ’t krijgt nooit een hoofdletter.

Mevrouw J. van het Lam naast: De heer Van der Valk

De heer K.W. van der Valk naast: Mevrouw ‘t Lam

In de adressering van een gehuwde vrouw krijgt een eventueel voorvoegsel van de meisjesnaam een kleine letter. Plaats geen spatie voor en na het streepje.

Mevrouw G. van der Valk-van Houten

Mevrouw P. ’t Lam-van Zijl

Adressering gehuwden

Je kunt wel of geen voorletters in de adressering van gehuwden plaatsen

Een eventueel voorvoegsel van de meisjesnaam begint met een kleine letter.

Ook kunnen getrouwde stellen hun eigen achternaam blijven gebruiken

Let op de volgende mogelijkheden van adressering:

De heer en mevrouw Van der Valk-van Houten

De heer en mevrouw K.W. van der Valk

De heer K.W. van der Valk en mevrouw W. van Houten

Adressering partners en/of samenwonenden

Schrijf beide persoonsnamen zo nodig met de toevoeging mevrouw

De heer S. de Vries en mevrouw J. Haveman

De heren Van der Valk en De Smedt

Adressering bestuur, college, commissie

De adressering kan als volgt:

Het bestuur van Hogeschool De Haar College van B en W van de gemeente [naam gemeen te] of: College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente [naam gemeente]

De Commissie [naam commissie]

Functies, titulatuur en academische graden

Laat een functie liever weg in de adressering. Zo nodig vermeld je de functie van de geadresseerde direct onder diens naam

Weder-Hevige College

T.a.v. de heer P. de Kwaadsteniet

Afdelingsdirecteur

Postbus 82

4112 LG SMEEDE

Titulatuur en academische graden worden in de correspondentie steeds minder gebruikt. Indien nodig maak je gebruik van de juiste aanduidingen. De meeste woordenboeken bevatten een uitgebreide lijst met voorbeelden van de adressering en de bijbehorende aanhef.

Dr. of dr., Drs. of drs.? Wél of géén hoofdletters?

Schrijf titels met een kleine letter gevolgd door een punt: dr., drs., ir., ing., mr. De (Engelse) bachelor- of mastertitels worden met hoofdletters geschreven en krijgen géén punt. Deze titels komen na de naam (eventueel na een komma). Bachelors krijgen BA, masters krijgen MA achter hun naam.

• Meer dan één titel?

Als voor de naam meerdere titels staan, worden die gescheiden door een spatie.

De volgende regels gelden:

- mr. of dr. komt voor ir.

- ir. komt na mr. en/of dr., en voor drs.

- drs. en ing. komen altijd als laatste

De adressering op de envelop en in de brief kan er als volgt uitzien:

De heer J. van Vliet BA Mevrouw B.J. ten Cate MA

De heer mr. ir. D.W. Tiemens Mevr. mr. drs. L. van Klaarwater

De heer prof. dr. R. van Wijk Mevr. drs. K. van Willigen

• s s t t ?

De vermelding s.s.t.t. (salvis titulis: 'behoudens titels') is verouderd.

Gebruik deze afkorting alleen als je niet weet welke graad iemand heeft.

De aanduiding Mevrouw of De heer kan in dat geval achterwege blijven.

H. van Woerkom s.s.t.t.

• Dra of drs ?

De afkorting van een vrouwelijke doctorandus is niet dra., maar drs.

• Titel aan het begin van een zin?

Schrijf een titel alleen met een hoofdletter als de titel het eerste woord van een nieuwe zin is. De titels die volgen, schrijf je met kleine letters.

Mr. ir. D.W. Tiemens is verhuisd naar Arnhem.

Dr. W. van Hulten houdt vandaag spreekuur in kamer C.01.

Prof. dr. R. van Wijk geeft vandaag geen college.

1.1.5 Onderwerp

De onderwerp- of betreftregel vermeldt het onderwerp van de brief. Na Onderwerp komt een dubbele punt, gevolgd door een korte omschrijving in twee à drie trefwoorden (dus geen zin!) die met een kleine letter begint, tenzij het een eigennaam betreft. Gebruik geen lidwoorden en voorzetsels en sluit niet af met een punt.

• De 'Onderwerpregel' wordt niet gecursiveerd, vetgedrukt of onderstreept.

Gebruik liever niet de Latijnse afkorting d.d. (de dato) wat betekent: 'van de datum' In plaats van d.d. is het woordje van duidelijker.

Voorbeelden onderwerpregel

Onderwerp: uw brief van 30 juni 20..

Onderwerp: aflevering meubelen Break

Onderwerp: opstalverzekering

Onderwerp: Amerikareis juni 20..

Uw kenmerk, ons kenmerk

Bedrijven hanteren doorgaans een uitgebreider Onderwerp. Deze geven onder andere aan wie de brief behandeld heeft en verantwoordelijk is voor de inhoud en waar de brief in de administratie (het archief) terug te vinden is. Bij Uw kenmerk komt de code (omschrijving) die de briefschrijver hanteerde in zijn brief.

Voorbeeld uitgebreide vaste omschrijving

Afdeling: schadeverzekeringen

Ons kenmerk: G412/2001-01-12

Uw kenmerk: opstalverzekering, polisnummer 1235.222.412

Behandeld door: mevrouw T. van Zaalen

Telefoon: (030) .. .. .. (rechtstreeks)

Onderwerp: wijziging opstalverzekering

1.1.6 Aanhef of aanspreekvorm

Begin de aanhef met een hoofdletter en sluit af met een komma. Vermeld in geen geval de initialen (voorletters). Woorden als mevrouw en heer worden met een kleine letter geschreven. Schrijf de beginletter van de achternaam met een hoofdletter, evenals de eerste letter van voorzetsels en lidwoorden die deel uitmaken van de achternaam.

Aanhef: één persoon

Bij informele brieven en kaarten (kerstpost, vakantie- en verjaardagspost) kan de voornaam worden gebruikt, eventueel gevolgd door de achternaam. Wees echter formeel in een zakelijke brief Gebruik een keuzemogelijkheid als je niet weet of de geadresseerde een man of vrouw is.

Voorbeelden informele en formele aanhef

Beste Theo, Beste Theo Wernsen, Lieve Anita, Beste familie Van der Hoeven,

Aanhef: twee personen

Geachte mevrouw/heer De Waal, Geachte mevrouw, heer, Geachte mevrouw/heer Van Tienen, Geachte mevrouw/heer,

Gehuwden spreek je aan zonder vermelding van de initialen. Laat de meisjesnaam van de echtgenote in de aanhef weg.

Geachte heer en mevrouw De Winter,

Gebruik ook bij samenwonenden geen initialen of voorletters.

Geachte heer De Vries, geachte mevrouw Van Hoppen, Geachte heren Wernsen en De Vries, Geachte mevrouw Karelsen en mevrouw Van Maanen,

Aanhef: bestuur, college, commissie

De aanhef kan als volgt:

Bestuur: Geachte bestuur, Geachte leden van het bestuur, College: Geacht college, Geachte dames en heren, Commissie: Geachte commissie, Geachte leden van de commissie,

Aanhef: groep of instantie

In een mailing of circulaire is de aanhef sterk afhankelijk van de doelgroep. Geachte collega’s, Geachte bewoner(s), Geachte mevrouw/heer, Geachte relatie,

Geachte belangstellende, Geachte verzamelaar, Geachte klant, Beste watersportliefhebber

Titulatuur en academische graden

Titulatuur en academische graden worden in de correspondentie steeds minder gebruikt. Je kunt het beste op de envelop en in het adresblok de titel vermelden en de brief zelf beginnen met Geachte mevrouw …, of Geachte heer …,.

Veelvoorkomende fouten in de aanhef

• Géén functie of beroep Fout is: *Geachte juf, *Geachte leraar, enzovoort.

• Géén titel in de aanhef Fout is: *Geachte drs. Wernsen,

• Géén initialen of voorletters Fout is: *Geachte heer J. Jansen,

• Géén 'meneer' en 'mijnheer' Fout is: *Geachte meneer, *Geachte meneer De Wit, *Geachte mijnheer, Wel goed in de spreektaal: 'Meneer De Wit, hier is het contract.'

• Géén L S of Lectori salutem Fout is: *L.S.,

• Géén 'Beste'. Fout is: *Beste Van Heumen, *Beste Van Dijk,

• Géén 'mijne heren' Fout is: *Mijne heren, Deze aanhef is verouderd.

• Géén afkortingen Fout is: *Geachte mevr., *Geachte hr.,

• Herhaal niet de aanhef in de openingszin Fout is: *U zult zich ongetwijfeld afvragen en ik zal het u dan ook uitleggen, geachte heer Harreveld, waarom wij ...

1.1.7 Afsluiting en ondertekening

Onderteken een brief met: Met vriendelijke groet of Hoogachtend gevolgd door een komma, daaronder de handtekening en daaronder de naam. Andere mogelijkheden zijn afhankelijk van de relatie tot de geadresseerde: Met de meeste hoogachting, Hartelijke groeten, Met de beste groeten . Laat wel voldoende ruimte vrij voor de handtekening.

Hoogachtend of Met vriendelijke groet (en)

Gebruik Hoogachtend in een formele brief, of bij een minder prettige relatie. Zowel Met vriendelijke groet als Met vriendelijke groeten is correct. Dit is een kwestie van persoonlijke voorkeur.

Voorbeelden

ondertekening

zakelijke brief

Bij een zakelijke brief zijn er verschillende mogelijkheden. Model a met de naam van de afdeling direct onder de bedrijfsnaam lijkt het meest gebruikt te worden. Doorgaans gelden bepaalde huisstijlafspraken. Plaats in ieder geval nooit een handtekening door een tekst!

Model a

Hoogachtend, Benelux Verzekeringen

Afdeling Sparen

handtekening

Drs. P.W. Spaarman

Adviseur

Bedrijfsnaam in ondertekening

Model b

Hoogachtend, Benelux Verzekeringen

handtekening

Drs. P.W. Spaarman

Adviseur Afdeling Sparen

Juridisch gezien is het verstandig de naam van het bedrijf in de ondertekening op te nemen, ook al wordt deze reeds vermeld in het briefhoofd.

• Naam, functie en titel van de ondertekenaar Huisstijlafspraken (in een bedrijf of inst elling) bepalen het wel of niet vermelden van de voornaam. Vermeld alleen de functie als dit van belang is voor de relatie. Eventuele academische titels krijgen een hoofdletter aan het begin van de regel.

• De heer of mevrouw in de ondertekening? Plaats voor de naam van de ondertekenaar nooit De heer Wél is de vermelding Mevrouw toegestaan.

Ondertekening i.o.

Bij een ondertekening door een ander dan van wie de naam genoemd is, zijn er verschillende mogelijkheden: i.o. (= in opdracht), p.o. (= per order), p.p. ( = per procuratie/bij volmacht) en b.a. (= bij afwezigheid).

De gemachtigde schrijft i.o., p.o., p.p. of b.a. gevolgd door zijn of haar handtekening op dezelfde regel. De naam van degene die in opdracht ondertekent, wordt dus verder niet genoemd.

Hoogachtend, Energie Direct

i.o. handtekening

Drs. J. de Boer

Hoofd Incassoafdeling

Ondertekening door twee of meer personen

Bij een ondertekening door twee of meer personen worden de handtekeningen onder óf naast elkaar geplaatst. De hoogste in functie plaatst als eerste zijn handtekening: 'bovenaan' of 'links'. Bij gelijkheid in functie kun je kiezen.

Hoogachtend, Weder-Hevige College

Domein Zakelijke Dienstverlening

handtekening handtekening

Mevrouw A. Allesweter

Afdelingsdirecteur

P. Xienix

Teamleider

Ondertekening mede namens

Het kan zijn dat meer mensen verantwoordelijk zijn voor de inhoud van een brief, maar dat slechts één persoon ondertekent. Denk aan een verzoek of een bezwaarschrift. Gebruik dan de aanvullende slotformule Mede namens …

Hoogachtend,

Mede namens de bewoners van Vogelzanglaan 1 t/m 8

handtekening

Mevrouw J. Haveman

Ondertekening overheidsinstantie

Bij een dergelijke ondertekening komt eerst de functieaanduiding (met een hoofdletter), dan de naam van de ondertekenaar, dan de handtekening.

Hoogachtend,

De Burgemeester van de Gemeente Smeede

J. Hulleman

handtekening

Postscriptum of naschrift

In een direct mail en/of circulaire kan een PS (postscriptum) een goed middel zijn om een aanbieding of een oproep nog eens extra onder de aandacht van de lezer te brengen.

Plaats het PS na een witregel onder de afsluiting.

PS Stuur nu het aanvraagformulier in. Het verplicht u tot niets.

1.1.8 Bijlage(n)

Als je bijlage(n) meezendt, verwijs je daarnaar in je brief. Bij één bijlage noteer je 'Bijlage', gevolgd door een dubbele punt en een korte omschrijving van de bijlage. Nummer bij twee of meer bijlagen en geef aan om wat voor een bijlage het gaat. De omschrijving van de bijlage(n) begint met een kleine letter!

Vermeld de bijlage(n) twee regels onder de ondertekening en liever niet onderaan de laatste pagina van je brief.

De bijlage zelf heeft een kopregel of titel. Rechtsboven op de bijlage zelf komt te staan: bijlage 1, enzovoort. Nummer de bladzijden van de bijlagen. Verzend je ook nog een informatiepakket of artikel , vermeld dan Separaat

C.c. / C.e.

C.c. / C.e. (kopie conform of eensluidend afschrift) zijn afkortingen die soms op de plaats van de bijlage staan. In dat geval ontvangt de genoemde persoon of instantie een kopie van de brief.

Voorbeelden

vermelding bijlage(n), c.c. en separaat

Bijlage: kopie contract

Separaat: informatiepakket

C.c.: mevrouw O. Meijer

of: Bijlagen: 1. kopie contract

2. kopie nota 0123

of: Kopie naar mevr. O. Meijer

1-01x Kies het juiste antwoord.

1 Hieronder staan vier briefhoofden. Welk briefhoofd is correct?

1a De heer K. Bruinsma

Paulus Potterlaan 8 4012 GP SMEEDE

1b K. Bruinsma P. Potterlaan 8 4012 GP SMEEDE

2 Hieronder staan vier briefhoofden. Welk briefhoofd is correct?

2a Mevr. P. PUNSELIE Boterbloemstraat 78

4012 GP SMEEDE

2b P. Punselie Boterbloemstraat 78 4012 GP Smeede

1c K. Bruinsma Paulus Potterlaan 8 4012 GP SMEEDE

1d Dhr. K. Bruinsma Paulus Potterlaan 8 4012 GP SMEEDE

2c Mevr. P. Punselie Boterbloemstraat 78 4012 GP SMEEDE

2d Mevr. P. Punselie Boterbloemstraat 78

4012 GP SMEEDE

3 Hieronder staan vier dagtekeningen uit een brief. Welke dagtekening is correct?

3a Barneveld, 8 december 20..

3b B’veld, 8 december 20..

3c Barneveld, 08 december 20..

3d Barneveld, december 20..

4 Hieronder staan vier dagtekeningen uit een circulaire. Welke dagtekening is correct?

4a Amsterdam, 8 oktober 20..

4b A’dam, oktober 20..

4c Amsterdam, begin oktober 20..

4d Amsterdam, oktober 20..

5 Hieronder staan vier adresblokken. Welk adresblok is correct?

5a Aan mevrouw G. ter Steege

Boterbloemstraat 4

4123 BV SMEEDE

5b Mevrouw G. ter Steege Boterbloemstraat 4

4123 BV SMEEDE

5c Mevrouw Ter Steege Boterbloemstraat 4

4123 BV SMEEDE

5d Mw. G. ter Steege Boterbloemstraat 4 4123 BV SMEEDE

6 Hieronder staan vier adresblokken. De brief bevat een opzegging van een abonnement en wordt daarom aangetekend verzonden. Welk adresblok is correct?

6a AANTEKENEN

Collector Productions

Afdeling Abonnementen

Klipperkade 27

8863 ZK HARLINGEN

6b Aantekenen

Collector Productions

Afdeling Abonnementen

Klipperkade 27

8863 ZK HARLINGEN

6c Aangetekend Collector Productions

Afdeling Abonnementen

Klipperkade 27

8863 ZK HARLINGEN

6d Collector Productions

AANTEKENEN

Afdeling Abonnementen

Klipperkade 27

8863 ZK HARLINGEN

7 Hieronder staan vier adresblokken. De brief is bestemd voor mevrouw E. Hoek die tijdelijk op een ander adres woont. Welk adresblok is correct?

7a Aan mevrouw E. Hoek

Per adres Bosweg 9 3467 NB KARELSTAD

7b Mevrouw E. Hoek

P/a Bosweg 9 3467 NB KARELSTAD

7c Mevrouw E. Hoek P/a: Bosweg 9 3467 NB KARELSTAD

7d Mevrouw E. Hoek Per / adres Bosweg 9 3467 NB KARELSTAD

8 Je schrijft een brief naar het College van B en W. Welke aanspreekvorm is goed?

8a Geacht college,

8b Mijne heren,

8c Geachte burgemeester en wethouders, 8d Geachte raad,

9 Je bent werkzaam in een groot concern. Je dient een verzoekschrift in bij je directeur, mevrouw E. de Kwaadsteniet. Welke aanspreekvorm is goed?

9a Geachte mevrouw,

9b Geachte mevrouw De Kwaadsteniet,

9c Geachte directeur, 9d Geachte mevrouw de Kwaadsteniet,

10 Je bent werkzaam bij een verzekeringsmaatschappij. Je verzendt een verzekeringsbewijs naar de heer S. Mulder. Welke aanspreekvorm is goed?

10a Geachte heer, 10b Geachte meneer,

10c Geachte heer Mulder, 10d Geachte meneer Mulder,

11 Je schrijft een officieel verzoekschrift aan het College van B en W van je woonplaats.

Je sluit je brief af met:

11a Met de meeste hoogachting,

11b Met vriendelijke groet, 11c Met groet, 11d Hoogachtend,

12 Hieronder staan vier schrijfwijzen van bijlagen van een brief. Welke schrijfwijze is correct?

12a Bijlagen: 3

12 b Bijlagen: 1 antwoordkaart

2 folder reizen

3 kortingsbon

12c Bijlagen: 1 Antwoordkaart

2 Folder reizen

3 Kortingsbon

12d Bijlagen: antwoordkaart

folder reizen kortingsbon

1.2 Structuur brief en e-mail

In dit hoofdstuk geven we je een aantal tips voor het schrijven van een goede brief of e-mail. Aan de orde komen:

1.2.1 inleiding – kern - slot

1 2.2 openingszinnen

1 2.3 slotzinnen

1 2.4 stappenplan brief schrijven

1.2.1 Inleiding - kern - slot

Structuur brief De inhoud van een brief of e-mail zélf vertoont een bepaalde structuur. Een brief of e-mail bestaat uit drie vaste onderdelen: inleiding, kern en slot.

Inleiding met daarin de aanleiding en het doel van de brief of e-mail

Kern met daarin de uitwerking

Slot met daarin een voorstel, bedankje, toezegging, advies, oplossing, samenvatting of verzoek

Alinea’s in de brief

Ieder onderdeel kan op zijn beurt weer bestaan uit een of meer alinea’s. Een brief of e-mail zal dus altijd minstens drie alinea’s tellen.

Ga van deze driedeling uit.

Het aantal alinea’s in je brief is sterk afhankelijk van de soort brief of e-mail, het onderwerp, het doel en de doelgroep

Fout is het om van iedere zin een aparte alinea te maken. Dat geeft een onrustig en onoverzichtelijk uiterlijk. Zet die zaken bij elkaar die echt bij elkaar horen en sla na elke alinea steeds een regel over.

Signaal- en verwijswoorden

Zorg voor het noodzakelijke verband tussen de alinea’s. Verbind daarom de alinea’s en de zinnen met goede signaal- en verwijswoorden én de juiste voegwoorden.

Verwijswoorden zijn bijvoorbeeld: deze, die, dit, dat, waarover, waarbij, maar ook persoonlijke en bezittelijke voornaamwoorden als hij, zij, hem, haar, uw, mijn, onze, enzovoort.

Signaalwoorden gebruik je om het zinsverband te accentueren: bijvoorbeeld bij een opsomming, tegenstelling, toelichting, oorzaak, reden, enzovoort.

1.2.2 Openingszinnen

Je kunt kiezen voor een directe benadering door te verwijzen naar iets wat gebeurd is: bijvoorbeeld een gebeurtenis, bestelling, verzoek, telefoontje, een gesprek of een ontvangen brief.

Correcte beginzinnen

Mogelijke openingszinnen zijn:

Helaas [Tot onze spijt] moeten wij u meedelen, dat

– Op 1 juni plaatsten wij bij u de volgende bestelling:

Hartelijk dank voor uw verzoek van ...

– Onlangs hebben wij uw … in … van … gelezen

– Uw belangstelling voor ... stellen wij zeer op prijs.

Géén clichés! Gebruik géén clichés, versleten uitdrukkingen en foutieve beknopte bijzinnen

als:

* Ondergetekende neemt de vrijheid ...

* In antwoord op uw schrijven ...

* In goede orde ontvingen wij uw …

• Openingszin

* Ingesloten zenden wij u …

* Refererend aan ...

* Met referte aan …

Herhaal in de openingszin niet de omschrijving die bij 'Onderwerp' al staat. Dus niet beginnen met:

*In uw verzoek van 12 juni jl. vraagt u ons ... als er bij Onderwerp al staat: uw verzoek van 12 juni jl.

• Naar aanleiding van Gebruik Naar aanleiding van als er echt sprake is van een aanleiding!

Goed is: Naar aanleiding van uw bestelling van ... moeten wij u helaas …

Beter: Noem alleen de aanleiding en kondig deze niet aan. Dus:

– Helaas kunnen wij de door u bestelde opbergrekken niet meer leveren. Onze leverancier heeft laten weten dat hij deze rekken niet meer maakt.

Wie een zin begint met Naar aanleiding van verzandt al gauw in een onleesbare, lange aanvangszin. Verdeel je informatie over twee of meer zinnen. Niet:

* Naar aanleiding van uw e-mail van 19 mei jl. waarin u verzoekt om toezending van documentatie over digitale piano’s, zenden wij u met genoegen onze brochure over ons productaanbod.

Wel:

Hartelijk dank voor uw verzoek om documentatie. Uw belangstelling voor onze digitale piano’s stellen wij zeer op prijs. Graag zenden wij u …

• Hierbij of hierdoor?

Mag je hierbij alleen gebruiken als je naar een bijlage verwijst?

Ja! Hierbij kan gebruikt worden om te verwijzen naar een bijlage:

Hierbij ontvangt u onze brochure over groepsreizen.

Hierbij betekent 'bij dezen', 'door middel van (deze brief)'.

Dus: Hierbij delen wij u mee dat wij uw verzoek niet inwilligen. Het is onjuist om hierdoor te gebruiken. Overigens geldt bij dezen als verouderd

• Ik of wij? Je of u?

In de meeste gevallen kun je wij gebruiken; immers, je schrijft je e -mail of brief namens de organisatie. Dus:

Met deze brief vragen wij u om aanvullende informatie.

– We zullen u volgende week hierover berichten.

• Ik-vorm

Gebruik de ik-vorm als je in je brief naar jezelf verwijst. Bijvoorbeeld naar een telefoongesprek dat je met die persoon hebt gevoerd.

Op 6 juni heb ik telefonisch met u gesproken over uw aanvraag.

• Je of jullie?

Spreek in een zakelijke brief of e -mail de geadresseerde nooit aan met je of jullie.

1.2.3 Slotzinnen

Het slot van de brief kan bestaan uit een verzoek, een wens of een opdracht. De slotzin is een volledige zin die eindigt met een punt.

• Géén lange slotzin

Dus niet: *Wij zouden het zeer op prijs stellen als u het volledig ingevulde aanvraagformulier aan ons zou willen terugsturen

Wel: Wilt u het aanvraagformulier volledig invullen en aan ons terugsturen?

• Sluit niet af met Bij voorbaat dank. Dat is spreektaal.

Correcte slotzinnen Mogelijke slotzinnen zijn:

– Met belangstelling zien wij uw antwoord tegemoet.

– Graag vernemen wij uw mening over deze kwestie

Wij verzoeken u ons uw beslissing zo spoedig mogelijk mee te delen.

– Graag zien wij uw order tegemoet.

– U kunt erop rekenen dat uw order stipt wordt uitgevoerd.

– Wij vertrouwen erop dat u onze klacht correct afhandelt

– Wij rekenen op uw medewerking in deze kwestie.

– Voor uw moeite zeggen wij u bij voorbaat dank

Géén clichés! Gebruik géén clichés of versleten uitdrukkingen als:

* Hopende u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben, ...

* Vertrouwende u hiermee van dienst te zijn geweest, ...

* Inmiddels verblijven wij, ...

* In afwachting van ... tekenen wij, ...

* Vertrouwende op uw medewerking, ...

1-02x

Verbeter onderstaande openings- en slotzinnen. Let erop dat sommige zinnen ook veel te lang zijn. Zo nodig maak je twee zinnen.

1 Wij hebben uw zending in goede orde ontvangen.

2 Hopende op uw medewerking vernemen wij nog wel van u.

3 Ingesloten zenden wij u uw nieuwe lidmaatschapskaart.

4 Rekenend op uw medewerking.

5 Onder dankzegging aanvaarden wij uw bijdrage.

Kies het juiste antwoord.

6 a In de hoop u overtuigd te hebben van het nut van een dergelijke overeenkomst, teken ik, hoogachtend, ...

b Ik hoop dat ik u overtuigd heb van het nut van een dergelijke overeenkomst. Ik teken, hoogachtend,

c Ik hoop dat ik u overtuigd heb van het nut van een dergelijke overeenkomst. Hoogachtend,

7 a Onderwerp: uw brief van 19 juni jl.

b Onderwerp: Uw brief van 19 juni jl.

c Onderwerp; uw brief van 19 juni jl.

8 a Vriendelijke groet,

b Met vriendelijke groet,

c Groet,

1.2.4 Stappenplan brief schrijven

Aan de hand van een stappenplan laten we zien hoe je een brief opstelt op basis van een lijstje van gegevens ('telegramstijlgegevens') en een op basis van een case.

In beide gevallen schrijven we een verzendklare brief, waarin alle vaste onderdelen (briefhoofd, dagtekening, enzovoort) worden verwerkt. De brief moet bij wijze van spreken zo verzonden kunnen worden. Dit stappenplan geldt uiteraard ook voor het schrijven van een (uitgebreide) e-mail.

Uitwerking van verstrekte gegevens Verstrekte gegevens Ga uit van (een lijstje) van verstrekte gegevens. Dit zijn je bouwstenen. Bepaal welke gegevens bij elkaar horen in een alinea en plaats deze in een logische volgorde. Daarna werk je je gegevens uit tot goedlopende zinnen.

Inleiding Begin altijd met een verwijzing naar de voorgeschiedenis of met een vermelding van de aanleiding.

Kern Alle verstrekte gegevens verbind je op de juiste manier. Als dat nodig is, vul je ontbrekende gegevens aan.

Slot Rond correct af met een conclusie, een vraag of een verzoek.

Signaal- en verwijswoorden in de brief

Zorg voor het noodzakelijke verband tussen de alinea’s in je brief. Verbind daarom de alinea’s en de zinnen met goede signaal- en verwijswoorden én de juiste voegwoorden.

Verwijswoorden zijn bijvoorbeeld: deze, die, dit, dat, waarover, waarbij, maar ook persoonlijke en bezittelijke voornaamwoorden als hij, zij, hem, haar, uw, mijn, onze, enzovoort.

Signaalwoorden gebruik je om het zinsverband te accentueren: bijvoorbeeld bij een opsomming, tegenstelling, toelichting, oorzaak, reden, enzovoort.

Bouwsteencorrespondentie

We spreken van bouwsteencorrespondentie als je door middel van een aantal standaardzinnen een brief samenstelt.

Deze vorm is alleen geschikt voor teksten die elke keer hetzelfde zijn en waarin slechts een datum, bedrag of naam behoeft te worden 'geplaatst'.

Denk aan een betalingsherinnering van een energiebedrijf of een brief waarin wordt meegedeeld wanneer iets thuisbezorgd wordt. Je begrijpt dat dit niet de meest creatieve brieven zijn.

Geen standaardregels

Bedenk dat voor de meeste mensen het schrijven van een goede brief of een circulaire een grote opgave is. Standaardregels zijn hier niet voor.

De een kiest voor een creatieve brief en de ander geeft weer de voorkeur aan een strakke, zakelijke brief.

Een brief van een notaris- of advocatenkantoor zal er inhoudelijk , en naar de vorm heel anders uitzien dan die van een uitzendbureau of een reisbureau dat zich gespecialiseerd heeft in jongerenreizen. Een zakelijke brief dient vooral beknopt en duidelijk te zijn. Vermeld niet meer dan strikt noodzakelijk is. Blijf altijd correct en vriendelijk ook al ben je als schrijver zeer verontwaardigd. Toon respect voor de lezer. Een offertebrief is dan ook anders van opbouw en toon dan een aanmaning. Daarentegen kunnen een circulaire of een ingezonden brief expressiever van karakter zijn. Ga echter niet overdrijven.

In het volgende voorbeeld laten we zien hoe je op basis van een lijstje met verstrekte gegevens ('telegramstijl' dus) een verzendklare brief maakt. Voorbeeld uitwerking telegramstijlgegevens

Jan de Wit is de bedrijfsleider van de goedlopende kantoorboekhandel 'De Paperclip' aan de Slotlaan in Zeist.

Op 12 oktober plaatst hij een bestelling bij de firma G. van der Stegge i n Gorinchem. Bij deze firma bestelt hij wel vaker artikelen, niet in het minst vanwege de korte levertijd van de firma Van der Stegge. De bestelde artikelen (een collectie populair geprijsde agenda’s en kalenders voor het nieuwe jaar) wil hij uiterlijk 1 november ontvangen; dit in verband met de te verwachten koopdrukte voor Sinterklaas en Kerstmis. De firma Van der Stegge kan helaas door de grote vraag naar dit soort artikelen niet aan haar veertiendaagse levertijd voldoen. De verkoopleidster, mevrouw G. den Hartog, schrijft een brief aan de hand van de volgende punten:

– Dank order. Bestellingen altijd stipt binnen veertien dagen. Nu niet mogelijk.

– Vraag op dit moment groot. Voorraad aanvullen. Voorstel: levering één week later. Indien bezwaarlijk, levering soortgelijk artikel mogelijk, echter in iets hogere prijsklasse.

– Vraagt begrip. Verwacht spoedig reactie.

Opgave:

Schrijf de brief van de firma G. van der Stegge aan de bedrijfsleider van Kantoorboekhandel 'De Paperclip'. Dateer de brief 15 oktober. Mevrouw G. den Hartog, verkoopleidster, ondertekent de brief.

Adressen:

Firma G. van der Stegge Kantoorboekhandel 'De Paperclip'

Keilerpad 69

4205 ZL Gorinchem

 Stap 1

We noteren eerst de vaste gegevens. Laat exact zien wie aan wie schrijft!

De afzender is ...

De juiste datering is ...

Let op de correcte adressering!

Jan de Wit is de bedrijfsleider van de kantoorboekhandel. Gebruik dus een T.a.v. Vanzelfsprekend is het overbodig om zijn functie te vermelden.

Slotlaan 461

3701 GH Zeist

Firma G. van der Stegge

Keilerpad 69

4205 ZL GORINCHEM

Gorinchem, 15 oktober 20..

Kantoorboekhandel 'De Paperclip'

T.a.v. de heer J. de Wit

Slotlaan 461

3701 GH ZEIST

Geef een korte omschrijving bij Onderwerp. Onderwerp: uitvoering bestelling

De brief is gericht aan de heer J. de Wit. Gebruik dus een persoonlijke aanhef.

Geachte heer De Wit,

Schrijftaal is al jaren dé succesvolle uitgave voor schriftelijke communicatieve vaardigheden in het middelbaar beroepsonderwijs, cursorisch onderwijs en hoger onderwijs (pabo). Het boek is speciaal bedoeld voor de leerlingen die vanwege hun opleiding (secretarieel, juridisch, economisch, pabo) een hoog niveau schriftelijke vaardigheid moeten halen.

Schrijftaal behandelt de domeinen schriftelijk communiceren, taalverzorging (spelling, stijl, grammatica) en tekstcorrectie. Schrijftaal bevat 60 typen van schriftelijke communicatievormen en in totaal 256 oefenopgaven!

Schrijftaal

• Maatwerk door gerichte training van schriftelijke communicatieve vaardigheden;

• Zeer geschikt voor ondersteunende lessen, workshops en zelfstandig werken;

• De ideale ondersteuning in competentiegericht onderwijs;

• De taalvraagbaak bij opdrachten in projectvorm;

• Leerboek, werkboek en naslagwerk ineen.

Bezoek ook de bijbehorende website www.schrijftaal.com voor de studiewijzer, alle uitwerkingen en kennistrainingen. 97 89006 487695