SUBS
SUBS
MAGAZINE
DE FRISC SUBS-KAMP
2010 OFFICIER/
JUDOKA MISSIE IN
HAÏTI
EN
MEER! SUBS-MAGAZINE
JAARGANG 10
NUMMER 2
SUBS-MAGAZINE
///
VOORWOORD / INHOUDSOPGAVE
///
RUBRIEK
PROEVEN AAN HET MARINELEVEN Begin mei was het weer zo ver: zestig SUBSleden hadden een plaatsje weten te veroveren in het SUBS-kamp en konden op het recreatieterrein van zwembad ‘De Schots’ in Den Helder drie dagen proeven aan het leven en werken bij de marine. Meestal was het hartstikke leuk, soms was het een beetje afzien, maar saai… dat was het in elk geval nooit! Foto’s van de activiteiten vind je op pagina 20 en 21. Dan twee meiden die allebei in het buitenland hun mannetje hebben gestaan – maar wel op heel verschillende manieren. Op pagina 28 t/m 31 vertelt Margriet Landman hoe het was om vanaf de Hr.Ms. Pelikaan medische hulp te verlenen vlak na de aardbeving in Haïti. In de chaos en ellende
probeerde zij als verpleegkundige zoveel mogelijk mensen te helpen. Heel wat leuker zijn de ervaringen van Elisabeth Willeboordse, judoka met een topsport aanstelling bij de marine. Zij deed niet alleen mee aan de Zomerspelen in Peking in 2008, maar heeft ook nog een verkorte opleiding aan het KIM gedaan én is druk met haar studie geneeskunde! In de toekomst wil ze als arts hulp gaan bieden in noodsituaties waar dan ook ter wereld. Lees haar verhaal op pagina 16 t/m 19. SUBS-coördinatoren Silvana Amerika Wendy van Overloop
PAGINA 03
WIST JE DAT… DE FRISC
PAGINA 06
EEN BAKKIE DOEN BIJ… SOUSA GOMES, MATROOS OD
PAGINA 10
AANTREDEN MET ADELBORST OSKAM
PAGINA 12
SUBS DUIKEN DIEPER... HOE HOLLAND KIJKT EN SCHIET
PAGINA 16
DE TOPSPORT AANSTELLING VAN JUDOKA ELISABETH WILLEBOORDSE
PAGINA 20
SUBS-KAMP 2010
PAGINA 22
NEWS & VIEWS… SAIL AMSTERDAM 2010
PAGINA 24
BACK TO SCHOOL… OPLEIDING TECHNISCHE DIENST
PAGINA 28
ACTIE IN RAMPGEBIED HAÏTI
FOTO COVER: DE RHIB VAN HR.MS. TROMP TIJDENS DE ANTI-PIRATERIJ-MISSIE ‘ATALANTA’.
02
SUBS
RUBRIEK /// WIST JE DAT... /// FRISC
TEKST: RITA MESHULAM FOTO’S: DEFENSIE MATERIEEL ORGANISATIE
DE FRISC EEN VEELZIJDIG NIEUW LANDINGSVAARTUIG BINNEN NU EN DRIE JAAR KRIJGT DE MARINE ER 48 BOOTJES BIJ DIE VOOR VERSCHILLENDE DOELEINDEN GEBRUIKT GAAN WORDEN. DEZE FRISC’S (FAST RAIDING, INTERCEPTION, AND SPECIAL FORCES CRAFT) KOMEN IN PLAATS VAN DE VAARTUIGEN DIE MOMENTEEL WORDEN INGEZET BIJ AMFIBISCHE ACTIES EN PRE-LANDING OPERATIES (LCRM’S, LANDING CRAFT RUBBER MOTORISED) EN BIJ HUMANITAIRE ACTIES, ANTI-DRUGS- EN INFANTERIEOPERATIES IN HET CARIBISCHE GEBIED (RRC’S, RIGID RAIDING CRAFT). MAAR WAT IS ER ZO NIEUW EN ANDERS AAN DE FRISC?
Zoals het nu is, kunnen de twee landing platform docks (LPD’s) van de marine, de Rotterdam en de Johan de Witt, een heel mariniersbataljon met bijbehorende logistieke en gevechtssteun aan land brengen met behulp van helikopters en landingsvaartuigen. Maar omdat het bij amfibische operaties meestal gaat om geheime acties, is het de bedoeling dat de vaartuigen niet te snel gespot worden, zodat het verrassingselement zoveel mogelijk uitgebuit kan worden. Dan heb je kleine, snelle landingsvaartuigen nodig waarmee je op meerdere plaatsen tegelijkertijd met groepen van bijvoorbeeld acht personen aan land kunt gaan. En dat is waar de FRISC heel geschikt voor is. Omdat deze bootjes klein en snel zijn, wordt de kans op detectie kleiner, en is er minder tijd nodig om vanaf de LPD’s aan land te komen. Bovendien kunnen de huidige LCRM’s geen grote afstanden afleggen. Daardoor is het moeilijk om ze een eind uit de kust vanaf een LPD aan land te laten gaan. Voor de nieuwe FRISC’s is dat nou juist geen probleem. 03
FRISC /// WIST JE DAT... /// RUBRIEK
Militaire en tactische bijstand In de buurt van Curaçao en Aruba is er nog een andere reden om de bestaande vaartuigen te vervangen door FRISC’s. De RRC’s die daar veel gebruikt worden, zijn aan vervanging toe. Binnenkort zijn ze niet meer in staat om alle eilanden flexibel over zee te kunnen bereiken. Dan kunnen ze niet meer ingezet worden bij verdedigingstaken en het verlenen van militaire en tactische bijstand. De FRISC kan dat straks wel. Ook kan het nieuwe vaartuig worden ingezet vanaf het ondersteuningsschip de Pelikaan, dat standaard opereert in de West. ARTIST IMPRESSION VAN EEN BOARDING CRAFT INTERCEPTOR (BCINT)
Vuur uitbrengen De FRISC is een veelzijdige opvolger van zowel de LCRM als de RRC. Hij is wendbaarder en kan over een grotere afstand in een hogere zeegang met meer mensen langer en harder varen. Sommige FRISC’s zijn bovendien geschikt om vanaf de nieuwe patrouilleschepen andere bootjes te onderscheppen. Ook kunnen de vaartuigen in beperkte mate vuur uitbrengen. De bouw van de FRISC’s wordt gerealiseerd in Engeland bij Marine Specialised Technology in Liverpool. De bedoeling is dat alle types – en dat zijn er vijf – over drie jaar klaar zijn. Met de nieuwe vaartuigen zal de marine nog beter in staat zijn om verschillende belangrijke taken snel en goed uit te voeren. De mensen die er in de toekomst mee zullen werken, kijken er al nu al naar uit! PROEFVAART MET EEN DEMONSTRATOR
04
RUBRIEK /// WIST JE DAT... /// FRISC
FRISC: de vijf varianten RC: SCC: BCSO: BCMCT: BCINT:
Raiding Craft (voor landingen op stranden) Support Craft Carribean (voor operaties in het Caribische gebied) Boarding Craft Special Operations (voor het transport van speciale eenheden) Boarding Craft Maritime Counter Terrorism (voor boardings tegen terroristische acties) Boarding Craft Interceptor (voor boardings waarbij vooral de doelschepen moeten worden onderschept)
FACTS & FIGURES FRISC ROMP: VOORTSTUWING: MOTOREN: MAXIMUM SNELHEID: AANTAL PERSONEN PER VAARTUIG: WATERVERPLAATSING:
12 X 3.30 M OF (ALLEEN BIJ DE SCC) 9.50 X 3.50 M STERN DRIVE OF (ALLEEN VOOR DE RC) WATERJETS 2 DIESELMOTOREN AAN BOORD GEMIDDELD 40 KNOPEN (74 KM PER UUR) MAXIMAAL 10 MAXIMAAL 7 TOT 8 TON
05
TEKST: KRIS MANDERS / FOTO’S: PETER VAN BASTELAAR
SOUSA GOMES, MATROOS OD /// EEN BAKKIE DOEN BIJ... /// RUBRIEK
SOUSA GOMES MATROOS OPERATIONELE DIENST “QUICK REACTION DRILL! QUICK REACTION DRILL!” SCHREEUWT HET HOOFD OPERATIONELE DIENST VANAF DE BRUG VAN HR.MS. TROMP. ONGEVEER DE HELFT VAN DE BEMANNING VAN DE BRUG TREKT IN TEAMS KOGELWERENDE VESTEN AAN, ZET EEN HELM OP EN NEEMT POSITIE IN. TWEE MINUTEN LATER VOLGT HET SEIN DAT DE OEFENING TEN EINDE IS.
06
SOUSA GOMES
RUBRIEK /// EEN BAKKIE DOEN BIJ... /// SOUSA GOMES, MATROOS OD
DE ROERGANGER EN DE UITKIJK OP DE BRUG
Dit soort oefeningen doen ze natuurlijk niet voor niets. De Tromp neemt deel aan de anti-piraterij-missie ATALANTA langs de kust van Oost-Afrika. Een van de roergangers van het schip is Sousa Gomes (26), Matroos der Eerste Klasse bij de Operationele Dienst. Hij werkt nu zesenhalf jaar bij de marine en heeft in die tijd al op verschillende schepen gevaren. “Tussendoor heb ik nog een uitstapje gemaakt. Toen ik bij mijn chef aangaf dat een individuele uitzending mij ook wel aansprak, kon ik kort daarna voor vierenhalve maand als beveiliger naar Afghanistan”, vertelt Sousa. Hij stond op post bij de poort van de VNvliegbasis in Kandahar en deed daar de controle, zodat het personeel op de basis in alle veiligheid hun werk kon doen. Heel spannend was dat niet altijd. “Maar het werken met andere militairen uit Engeland, Canada en Amerika vond ik superleuk. Ik had fijne collega’s en verder was het ook gezellig op het kamp.”
Niet alleen sturen Als klein jongentje wist Sousa al dat hij later bij Defensie wilde werken. “Het leek me lekker stoer, net als in de film. Ik heb heel lang gedacht dat ik bij de landmacht wilde, maar later trok de marine me toch meer. Ik dacht: ik probeer het gewoon.” Spijt heeft hij nooit gehad. “Als roerganger bestuur je niet alleen het schip, je bent daarnaast ook uitkijk. Je houdt het zicht buiten in de gaten. We willen altijd graag weten wat er boven, naast en vooral onder ons gebeurt. Zijn er andere schepen? Zijn er bijzonderheden of oefeningen? Allemaal zaken waar we rekening mee moeten houden.” Verder houdt Sousa ook de indicaties van alle machines in de gaten. “Als er een machine uitvalt, geef ik een alarm door en meld ik dit meteen aan de officier van de wacht. Ook bij man-overboord moet ik direct handelen en achter het roer gaan zitten.”
07
SOUSA GOMES, MATROOS OD /// EEN BAKKIE DOEN BIJ... /// RUBRIEK
“Omdat ik zo breed mogelijk ingezet wil worden, wil ik me graag specialiseren in Elektronische Oorlogsvoering (EOV) of Air Control. Betekent wel dat je in de commandocentrale komt te werken, maar die afwisseling lijkt me juist leuk. Ik heb daarom een verzoek ingediend om de korporaalsopleiding in te mogen.”
HR. MS. TROMP TIJDENS DE ANTI PIRATERIJ MISSIE
Verdachte bootjes Tijdens zo’n anti-piraterij-missie moet je rekening houden met andere dingen dan bij een ‘gewone’ missie. “We moeten in ieder geval goed zichtbaar zijn als marineschip, en we moeten voldoende weerstand kunnen bieden. We stralen macht uit en laten zien dat dit voor ons een serieuze zaak is. Zo zorgen we voor veiligheid op zee. Je weet natuurlijk wat je moet doen als er iets gebeurt. Daar hebben we voor geoefend. Je moet vooral letten op kleine verdachte bootjes die er niet horen te zijn. Maar je let eigenlijk op alles.”
ACTIE VANUIT DE LUCHT
08
RUBRIEK /// EEN BAKKIE DOEN BIJ... /// SOUSA GOMES, MATROOS OD
Beetje zenuwachtig
“Terug naar mijn roots!”
“Sinds de Tromp in het gebied is waar de piraten het meest actief zijn, wordt er niet meer geoefend. In het begin was ik wel een klein beetje zenuwachtig. Aan boord wordt ook veel gepraat over allerlei denkbare scenario’s: een gekaapt schip, piratenbootjes, boardings. Aan de andere kant kan het ook rustig zijn; soms gaat het vooral om ‘aanwezig zijn’. En ik heb alle vertrouwen in mijn collega’s. We doen het toch met z’n allen.”
“Wat ik verder bijzonder vind aan deze reis is dat het de eerste keer is dat ik in Afrika kom. De havens die we bezoeken zijn misschien niet allemaal even spectaculair. Maar in Kenia kunnen we op safari en in Djibouti kunnen we een duik nemen. En voor mij is het allemaal wel extra bijzonder. Ik kom namelijk zelf uit Afrika, uit Angola. Ik ga dus eigenlijk terug naar mijn roots… Dat vind ik wel heel apart!”
A IN ATALANT D, E I T A R E PEN OP N ONTWA URENDE E D E D G R E T E F S . P HEE ELOKALI ITSLAND DE TROM RATEN G BERECHT IN DU I P 3 8 TOTAAL ER 10 WORDEN N A V R A A D 09
TEKST EN FOTO’S: GEERTJE OSKAM
KRUISREIS NAAR CURAÇAO /// AANTREDEN MET ADELBORST OSKAM /// RUBRIEK
AANTREDEN MET ADELBORST OSKAM GEERTJE OSKAM (20) UIT IJSSELSTEIN IS ADELBORST TECHNIEK. ZE VOLGT SINDS 2007 DE OPLEIDING TOT OFFICIER VAN DE TECHNISCHE DIENST AAN HET KONINKLIJK INSTITUUT VOOR DE MARINE (KIM). IN SUBS-MAGAZINE SCHRIJFT ZIJ ELK KWARTAAL OVER HAAR BELEVENISSEN BIJ DE KONINKLIJKE MARINE.
DE ADELBORSTEN KRUISREIS NAAR
CURAÇAO
Soms, als je maandenlang achter elkaar op het KIM in de schoolbanken zit, vraag je je wel eens af hoe het ook alweer is om te varen.En juist op dat moment komt er een volgende vaarperiode aan. Voor de adelborsten van de Technische Dienst stond er voor de maand februari een kruisreis op het schema. Iedere adelborst maakt in zijn tweede of derde studiejaar een kruisreis mee.
Ik had het geluk dat ik drie weken mee mocht varen met de Hr.Ms. Van Speijk; het stationsschip in de West. Mijn reis begon in het besneeuwde Den Helder, maar eindigde op het zonnige Curaçao. De oversteek duurde in totaal zestien dagen. Tijdens deze zestien dagen op zee heb ik veel geleerd. Het is goed om te zien hoe de theorie die je op het KIM geleerd hebt, aan boord in praktijk wordt gebracht.
10
AAN BOORD VAN DE HR.MS. VAN SPEIJK
RUBRIEK /// AANTREDEN MET ADELBORST OSKAM /// KRUISREIS NAAR CURAÇAO
Varen, werken en fit blijven
In mijn vrije tijd was ik te vinden in mijn slaapverblijf, de longroom, het sporthok of achter de computer. De longroom is de huiskamer van alle officieren aan boord. Hier wordt de maaltijd genuttigd, koffie gedronken, film gekeken of een spelletje gespeeld. Aan boord kun je gebruik maken van verschillende faciliteiten. Je kunt dus tegelijkertijd varen, werken, fit blijven én contact houden met het thuisfront.
Aan boord was ik ingedeeld bij een zeewachtsdivisie van de Technische Dienst. Dit betekende voor mij dat ik de wacht liep met twee matrozen en één sergeant van de TD van 04.00-08.00 uur en van 16.00-20.00 uur. Tijdens deze wacht werden rondes gelopen door de machinekamers en eventuele problemen verholpen. Aan de hand van deze opdrachten moest ik in korte tijd zoveel mogelijk te weten komen van het leven aan boord en het werk bij de Technische Dienst.
Paradeerrol
DE OVERSTEEK NAAR HET ZONNIGE CURAÇAO
Na veel geleerd te hebben op een vrij wilde zee kwamen we bij Curaçao aan. De binnenkomst van het stationsschip gaat altijd gepaard met een ceremonie. Vóór het binnenvaren in de haven worden vanaf het schip eerst 21 saluutschoten gelost en staan we op paradeerrol. Dit betekent dat de ingedeelde bemanning over de lengte van het schip opgesteld staat in het ‘tropentenue’, een wit uniform speciaal voor tropische gebieden.
Toen we eenmaal afgemeerd waren en de werkzaamheden waren afgerond, kon ik het eiland helaas nog niet bezichtigen. Ik was die dag namelijk ingedeeld als toegevoegd officier van de wacht. Gelukkig heb ik daarna nog wel vier dagen kunnen genieten van het zonnige Curaçao, voordat ik weer terug moest vliegen naar het koude Nederland. GENIETEN OP HET BEKENDE STRAND MAMBOO BEACH
11
SENSOREN EN WAPENS VAN OPV /// SUBS DUIKEN DIEPER /// RUBRIEK
B SE N U S I K E R AAT G P D UI E POR SUBNS(30)DOE D AAL VOREMAUNIT BAIJRINEK.T R K I M UI D EC KA OE E SP IME ERZ LIJK AAL DER D A T K J ON IN AR AN P. N W EN R KO K K IN E RWE EL IJ DE H ON
HOE HOLLAND KIJKT EN SCHIET SENSOREN EN WAPENS VAN OPV TEKST: JAIME KARREMAN / FOTO’S: THALES NEDERLAND
IN 2011 WORDT DE EERSTE OPV VAN DE HOLLAND-KLASSE IN DIENST GESTELD. VANAF DAT MOMENT HEEFT DE MARINE ER EEN NIEUWE SERIE SENSOREN EN WAPENSYSTEMEN BIJ. WE HEBBEN EERDER STILGESTAAN BIJ DE OCEANGOING PATROL VESSELS, MAAR LATEN WE ONS NU VERDIEPEN IN DE SENSOREN EN WAPENS VAN DE NIEUWE MARINESCHEPEN. HOE KIJKEN EN LUISTEREN DE NIEUWE SCHEPEN EIGENLIJK?
Kijken Veel marineschepen kijken én luisteren. Maar de sonar – die werkt met geluid - is aan boord van een OPV alleen om mijnen op te sporen; niet voor onderzeeboten. De OPV’s gaan vooral kijken. En dankzij een systeem als de GATEKEEPER is het letterlijk kijken: de omgeving van het schip wordt met camera’s in beeld gebracht. Het bedrijf dat voor de belangrijkste sensoren gaat zorgen is Thales Nederland uit Hengelo. Deze sensoren worden in de ‘geïntegreerde mast’ geplaatst. Dit is één mast, met daarin alle radars en camera’s. In de mast zijn trappen en dekken gebouwd, zodat technici de systemen van binnenuit kunnen onderhouden en repareren. Handig en veilig. 12
EÉN MAST MET DAARIN ALLE RADARS EN CAMERA'S
RUBRIEK /// SUBS DUIKEN DIEPER /// SENSOREN EN WAPENS VAN OPV
Eén van de sensoren in deze mast is de SMILE radar. De radar is ontworpen om een groot gebied van het luchtruim rond de OPV in beeld te brengen en tegelijkertijd de zee af te speuren. Maar de radar is ook geschikt voor operaties met helikopters. De SMILE kan daarnaast gebruikt worden om de wapens te richten en een doel te raken. De SMILE is familie van de grotere APAR, en heeft dus ook vier vaste platen zonder draaiende delen. Dankzij de zeer geavanceerde techniek kan de radar veel verschillende taken tegelijk uitvoeren en de hele omgeving voortdurend in de gaten houden. Draaiende radars kijken steeds één kant op en kunnen daardoor wel eens later informatie oppikken dan gewenst.
Contacten opsporen en volgen Ook de andere radar in de mast bestaat uit vier vaste platen. Dit is de SEASTAR en is speciaal ontworpen om volledig automatisch de zee af te speuren naar schepen, maar vooral naar kleine snelle bootjes (met bijvoorbeeld piraten), mensen in het water en periscopen. De radar kan 200 contacten tegelijk opsporen en volgen. Net als de SMILE is de SEASTAR speciaal ontworpen voor kustgebieden. Hier varen veel kleine bootjes, vliegen vogels en zorgen land en gebouwen voor veel verwarring bij de radar. Beide radars kunnen de ongevaarlijke dingen in de omgeving ‘herkennen’, zodat niemand een vogel aanziet voor een raket. EEN AANTAL TESTEN VOOR DE SMILE RADAR IS UITGEVOERD IN DE TESTKAMER
13
SENSOREN EN WAPENS VAN OPV /// SUBS DUIKEN DIEPER /// RUBRIEK
Thales GATEKEEPER is geen radar, maar eigenlijk een serie heel geavanceerde beveiligingscamera’s. Deze camera's brengen alles wat er rond het schip gebeurt in beeld met hd – of infraroodcamera’s. Dit systeem heeft veel voordelen. Een radar kan objecten alleen opsporen en probeert ze te herkennen op basis van hun snelheid en grootte. Maar met de GATEKEEPER kan de bemanning nu ook zelf zien wat voor vliegtuig of schip er op ze af komt, en zelfs inzoomen op de naam of een nummer. Een ander belangrijk voordeel is dat dit systeem geen signaal uitzendt. Een radar zendt een radarstraal uit, en vijandelijke eenheden kunnen de zender daardoor eenvoudig opsporen en herkennen. Als een marineschip niet ontdekt wil worden, moeten de radars uitgezet worden. Dankzij de nieuwste techniek kan de bemanning dan nog steeds een groot gebied in de gaten houden. GATEKEEPER is volledig automatisch; het kan snelle rubberbootjes en andere kleine doelen in het water of in de lucht zelf opsporen en volgen. Zijn de beelden later nog een keer nodig? De meest interessante beelden worden bewaard in een database. Het is zelfs mogelijk om de camerabeelden direct door te sturen naar een telefoon of andere monitoren.
Schieten Voor het eerst zorgt de Italiaanse firma Oto Melara voor bijna de gehele bewapening van de OPV’s. Dat heeft alles te maken met het soort wapens; de OPV’s zijn de eerste grote schepen sinds lange tijd die een bewapening hebben die volledig uit kanonnen bestaat. Het bekendste kanon is wel de 76mm Oto Melara. Het kanon dat tegen andere schepen en vliegtuigen ingezet kan worden, stond eerder op M-fregatten. Het type wordt gebruikt door 53 landen aan boord van meer dan 1000 marineschepen. Dit is ook meteen het zwaarste wapen van de OPV’s.
DE GATEKEEPER
14
RUBRIEK /// SUBS DUIKEN DIEPER /// SENSOREN EN WAPENS VAN OPV
OTO MELARA 12,7 MM
Nieuw in de wapenfamilie van de marine is de OTO Melara Modular Advanced Remotely controlled Lightweight Naval Weapon Station (MARLIN). Met een kaliber van 30mm is het de helft lichter dan het kanon, maar het heeft dan ook een veel hogere vuursnelheid. Snelle kleine bootjes zullen niet aan dit systeem ontkomen. Iedere OPV krijgt ook 12,7mm Oto Melara HITROLE NT machinegeweren. Dit kleinere wapensysteem is volledig automatisch en kan van binnen uit het schip worden geladen. Het is bovendien voorzien van een laser, waarmee de bemanning het richtpunt kan controleren. Als piraten onder schot worden gehouden, zorgt de rode laserstraal ook direct voor een waarschuwing.
De wapens zijn aangesloten op de sensoren aan boord en worden bestuurd vanuit de commandobrug. De kanonnen kunnen nu dus ook doelen volgen die alleen zijn opgespoord met de informatie van de camera’s, zonder de radar te gebruiken. Kijken en schieten dus!
MARLIN
15
JUDOKA OP TOPNIVEAU /// ELISABETH WILLEBOORDSE /// ARTIKEL
TEKST: SANNE VERBRUGGEN / FOTO’S: DIRECTIE VOORLICHTING & COMMUNICATIE EN PERSONEELSVOORZIENING KM
LUITENANT TER ZEE, AMBASSADEUR BIJ DE MARINE ÉN JUDOKA OP TOPNIVEAU TOPSPORT AANSTELLING BIJ DE KONINKLIJKE MARINE
De Olympische Winterspelen zijn weer achter de rug. Voor judoka en luitenant ter zee Elisabeth Willeboordse zijn de Spelen een mooie tijd om op terug te kijken. In 2008 deed zij mee aan de spelen in Peking, waar zij in het bekende Holland House een bronzen medaille in ontvangst heeft genomen.
De zachte weg Elisabeth Willeboordse, 31 jaar, leidt een druk bestaan. Als ambassadeur van de Koninklijke Marine, student én judoka op topniveau. “De sport heeft mij ontwikkeld tot wie ik nu ben.” De gedachte achter de sport vindt Elisabeth erg mooi. Judo betekent zachte weg. Met deze sport leer je een overwinning te behalen op een tegenstander zonder uiting van wilde agressie. Dat Elisabeth de ‘zachte weg’ goed beheerst blijkt wel uit alle binnenlandse en internationale prijzen die ze heeft gewonnen.
16
ARTIKEL /// ELISABETH WILLEBOORDSE /// JUDOKA OP TOPNIVEAU
De Defensie Topsport Selectie Tijdens de Grand Prix van Rotterdam in 2007 waren toenmalig staatssecretaris Van der Knaap met de coรถrdinator van de Defensie Topsport Selectie (DTS) aanwezig. Zij waren erg onder de indruk van de prestaties en hebben mij een topsport aanstelling bij de marine aangeboden. Op dat moment was ik al gestart met mijn studie Geneeskunde en daarom werd mij ook de mogelijkheid geboden om na het afronden van mijn geneeskundige opleiding een functie als arts bij de marine te vervullen. Elisabeth heeft sinds 2008 dan ook een topsport aanstelling bij de marine. Dat wil zeggen dat zij als lid van de Defensie Topsport Selectie een functie als ambassadeur vervult. Daarnaast krijgt ze als militair voldoende gelegenheid om sport op topniveau te beoefenen.
17
JUDOKA OP TOPNIVEAU /// ELISABETH WILLEBOORDSE /// ARTIKEL
Gelijk aan de rest In september 2008 is Elisabeth begonnen aan haar Officiers Opleiding voor Specialisten aan het Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM) in Den Helder. Zij heeft de verkorte versie van 7 à 8 weken gevolgd. “Dit was een geweldige ervaring! Voor mij had het zelfs nog iets uitdagender gemogen, maar ik heb in deze periode zeker mijn grenzen verlegd. Op de periode van zeeziekte na, heb ik er alleen maar positieve herinneringen aan overgehouden.” Elisabeth vond het erg prettig dat zij tijdens haar opleiding op het KIM niet als bekende topsporter gezien werd, maar als een aspirant officier. “Je bent gelijk aan de rest, dat vind ik het mooie aan defensie.”
Militair arts Op dit moment kijkt Elisabeth enorm uit naar de start van haar carrière als arts bij de marine. “Het maatschappelijk diensverlenende aspect trekt me enorm aan. Je bent niet alleen werkzaam in Nederland, maar over de hele wereld. Na haar opleiding tot basisarts volgt zij ook nog een opleiding van twee jaar tot militair arts met daarin een module tropengeneeskunde.” Elisabeth wil dan ook na het afronden van haar opleiding graag op uitzending bijvoorbeeld missies in Afghanistan, hulpverlening bieden zoals in Haïti, jungletrainingen in Suriname maar ook het assisteren van de mariniers in het ijskoude Noorwegen. “Dit zijn hele verschillende situaties en daar moet je goed op voorbereid zijn.”
18
ARTIKEL /// ELISABETH WILLEBOORDSE /// JUDOKA OP TOPNIVEAU
Schouders eronder! “De combinatie geneeskunde en topsport is soms erg lastig. Zo was ik in 2007 en 2008 erg druk met de voorbereidingen voor de Olympische Spelen. Ik was al genomineerd, maar moest uiteraard nog veel trainen. Je tijd goed indelen is in zo’n situatie erg belangrijk. Je moet dan ook echt je schouders eronder zetten. Rond de Olympische Spelen ging de focus naar judo en op dit moment heeft mijn studie weer meer prioriteit.”
Olympische Spelen In 2008 heeft Elisabeth meegedaan aan de Olympische Spelen in Peking. Ook de Winterspelen van dit jaar heeft zij goed gevolgd. “Als je ziet hoe er door de Nederlanders naar de Spelen gekeken wordt: het enthousiasme en de blijdschap als er een medaille gewonnen wordt. Dat is gewoon super. Vooral van de beelden van het Holland Heineken House kreeg ik kippenvel. Het moment dat je op dat podium staat, heeft zoveel impact. Je hebt dan zo lang en zo hard gewerkt voor een medaille en dat is dan ook nog gelukt! Als ik nu terugkijk waren de Zomerspelen het mooiste moment van mijn leven, maar ik realiseer me dat nu pas, nu het achter de rug is.” Over diskwalificatie van Sven Kramer, omdat hij twee keer achter elkaar de binnenbaan nam, heeft zij haar eigen mening: “Ik kan me zo goed voorstellen wat er is gebeurd. Als je bezig bent met een wedstrijd is er gewoon geen mogelijkheid tot denken. Als je denkt, ben je te laat.”
ELIZABETH IN MARINE UNIFORM
WIL JE MEER LEZEN OVER ELISABETH WILLEBOORDSE? ZE HOUDT EEN BLOG BIJ OP WWW.DEFENSIETOPSPORT.NL VEEL LEESPLEZIER!
19
SUBS-KAMP /// 2010 /// ARTIKEL
TEKST: RITA MESHULAM FOTO’S: PERSONEELSVOORZIENING KM
SUBS-KAMP 2010: LEKKER VEELZIJDIG! DUIKEN, ROEIEN, KLIMMEN, ABSEILEN, EEN LPD BEZOEKEN… “Ik moet absoluut mee op SUBS-kamp, omdat…” Door die zin op een originele manier aan te vullen, maakten lezers van SUBS-magazine kans om er dit jaar bij te mogen zijn. Een greep uit de reacties: “Ik zou graag een paar dagen in een tentenkamp in Den Helder willen blijven, al was het alleen maar om mijn opa te pesten omdat hij bij de commando’s heeft gezeten…”, “Mijn verjaardag op 5 mei wordt helemaal compleet als ik die drie dagen mee mag survivallen” of “Zoiets beleef je maar één keer in je leven… zeg nou zelf, wie wil dit nou niet? SUBS 4ever!” Uiteindelijk gingen er zestig jongeren mee. Een ervaring om nooit te vergeten!
Met roeibootjes peddelen de SUBS-leden naar de marinekazerne om daar vanaf de klimtoren te kunnen abseilen. Een sportief uitje!
Zwembad ‘De Schots’ in Den Helder: duiken, omgaan met een reddingsvlot, de waterhindernisbaan trotseren… wel even wat anders dan je A-diploma halen! 20
ARTIKEL /// 2010 /// SUBS-KAMP
…En toch schept het een band om samen af te zien!
Al met al kregen de deelnemers in drie dagen tijd een goed beeld van het (over)leven en (samen)werken bij de marine. Plus een fantastische tijd om nog lang van na te genieten!
SUBS-KAMP VIND JE OP WWW.SUBS.NL
Een schip van binnen bekijken, dat hoort er natuurlijk ook bij! Voor veel deelnemers was het de eerste keer dat ze een rondleiding kregen op zo’n groot schip als de Hr.Ms. Rotterdam.
EEN UITGEBREIDER VERSLAG VAN HET
Het marineleven kent ook de nodige ontberingen. Vroeg in de ochtend sporten na een toch al zware nacht (met weinig slaap en een uur wachtlopen!), eten van een noodrantsoen: het was niet altijd alleen maar een feestje…
21
SAIL 2010 /// NEWS & VIEWS /// RUBRIEK
SAIL AMSTERDAM 2010 DOE JE NIETS LIEVER DAN HET BEZICHTIGEN VAN KLEINE BOOTJES, REPLICA’S EN MODERNE MARINESCHEPEN, EN VIND JE HET HEERLIJK OM IN DE BUURT VAN HET WATER TE ZIJN, KOM DAN NAAR HET GROOTSTE EVENEMENT VAN NEDERLAND: SAIL AMSTERDAM 2010. DE SAIL VINDT PLAATS VAN DONDERDAG 19 AUGUSTUS TOT EN MET MAANDAG 23 AUGUSTUS 2010, OP EN ROND HET IJ.
>
VAN KLEIN ZEILBOOTJE TOT GROOT MARINESCHIP Op donderdag 19 augustus kun je vanaf de kade de indrukwekkende intocht van (inter)nationale zeilbootjes, driemasters en marineschepen bekijken. Het is een geweldig spektakel om deze schepen langs elkaar te zien manoeuvreren. De honderden schepen komen vanuit IJmuiden en meren aan in de buurt van de terminal van Amsterdam. Het thema van 2010 is: een nautische ontmoeting tussen verleden, heden en toekomst. Dagelijks vindt er een wisselend programma plaats van culturele en sportieve activiteiten. Activiteiten voor jongeren vinden plaats aan de kade in Amsterdam-Noord (Gedempte Insteekhaven). Vanaf het Centraal Station en het Java-eiland brengen veerbootjes je gratis naar de Gedempte Insteekhaven. 22
RUBRIEK /// NEWS & VIEWS /// SAIL 2010
TEKST: WENDY VAN OVERLOOP / FOTO’S: SAIL AMSTERDAM
> REIZEN OVER 5 CONTINENTEN Op het jongerenterrein in Amsterdam-Noord wordt aandacht besteed aan vijf grote havensteden. Vanuit de Amsterdamse haven maak je een reis over vier andere continenten, langs de havensteden Casablanca, New York, Sydney en Tokio.
Wanneer je tijdens je reis een klimtoren, brugsimulator of een duiker in een duiktank ziet, ben je beland in de wereld van de marine. Hier staat de SUBS-tent opgesteld, waar je op vertoon van je ID-pasje een ‘gadget’ kunt ophalen. Daarnaast kun je in de tent even bijkletsen met andere SUBS-leden of op de fatboy even uitrusten en nagenieten van je reis.
> UITTOCHT Tijdens de uittocht op maandag 23 augustus kun je zien hoe de marineschepen de Tromp, Mercuur, Dolfijn, Hydra en Snellius weer terug varen naar de vertrouwde thuishaven in Den Helder of misschien wel naar Rotterdam voor het volgende evenement: DE WERELDHAVENDAGEN OP 2, 3 EN 4 SEPTEMBER. 23
KORPORAAL TECHNISCHE DIENST (TD) /// BACK TO SCHOOL /// RUBRIEK
TEKST EN FOTO’S: RITA MESHULAM
“NU LEREN, STRAKS LEKKER WEER VAREN!”
DE KORPORAALSOPLEIDING TECHNISCHE DIENST (TD) VANAF ZIJN ACHTTIENDE VOER STEPHAN HUISMAN (24) ALS MATROOS TECHNISCHE DIENST MEE OP VERSCHILLENDE SCHEPEN, DE LAATSTE JAREN VOORAL OP DE TROMP. MAAR NU IS HIJ WEER TERUG IN DE SCHOOLBANKEN. IN AUGUSTUS 2009 BEGON HIJ AAN DE KORPORAALSOPLEIDING TD. DAT BETEKENT: VEEL (NIEUWE) THEORIE EN DIEPGANG, VEEL HUISWERK, MAAR OOK GOEDE SAMENWERKING BINNEN EEN HELE FIJNE KLAS, VINDT HIJ ZELF. EN… IN JANUARI 2011 TERUG NAAR DE TROMP, WAAR HIJ DAN INEENS ZELF DE LEIDING HEEFT OVER EEN AANTAL MATROZEN!
Zes jaar geleden koos Stephan voor de Technische Dienst omdat hij het geweldig vond om met metaal te werken. Werktuigbouw, metaaltechniek, draaien, frezen, stellages monteren, daar lag zijn hart. “En eigenlijk nog steeds”, geeft hij toe. “Maar er is sindsdien een hoop veranderd qua techniek. Nu vind je op de schepen steeds meer computergestuurde systemen. Daar wordt in deze opleiding ook veel aandacht aan besteed. Dat is nieuw voor mij en soms best pittig, maar gelukkig worden we goed begeleid, dus tot nu toe red ik het allemaal prima.” HIER WORDT HET MEET EN REGELPROCES UITGELEGD
24
RUBRIEK /// BACK TO SCHOOL /// KORPORAAL TECHNISCHE DIENST (TD)
Rijkste studenten De korporaalsopleiding TD is een samenwerkingsverband tussen het ROC Kop van Noord-Holland en Tetrix Bedrijfsopleidingen (voor het algemene gedeelte en de theorie) en de KMTO (Koninklijke Marine Technische Opleidingen, voor de praktische scheepsgerichte taken en het leidinggeven aan boord). De opleiding duurt ruim zeventig weken en is verdeeld in projecttaken, oftewel verschillende modules van elk acht weken, waarvan aan het eind telkens een toetsenweek volgt. “Aan het eind van de opleiding krijgen we een diploma dat landelijk erkend is, MBO Mechatronica WEB 3 – mechanica, elektrisch en elektronica. Handig voor als je ooit een keer de dienst uit gaat.” Dat Stephan en zijn klasgenoten de rijkste studenten van Nederland zijn, beseft hij maar al te goed. “Onze hele opleiding wordt betaald, en dan krijgen we ook nog salaris!”
EEN SCHROEFJE PAKKEN UIT DE WERKKAST
25
KORPORAAL TECHNISCHE DIENST (TD) /// BACK TO SCHOOL /// RUBRIEK
Hoe ziet een opleidingsweek er nou uit? “Maandags volgen we praktijklessen in de werkplaats. Op dinsdag en woensdag hebben we theorieles in de vakken Nederlands, Engels, wis- en natuurkunde, informatietechniek, programmeren, elektrotechniek en beroepspraktijkvorming (BPV). Donderdags starten we met een mentor uur. Tijdens dit uur bespreken we met onze mentor wat er goed gaat en ook wat er verbeterd kan worden, daarna gaan we sporten. Donderdagmiddag hebben we theorieles en vrijdag is een praktijkdag. En elke avond huiswerk hè? Dat is wel wennen hoor, na zes jaar varen!”
DE APPARATUUR VOOR HET VAK BESTURINGSTECHNIEK
26
Knikkers en golfballen afvuren Een van de leukste dingen die Stephan tot nu toe tijdens de opleiding heeft gedaan was het maken van een nep-goalkeeper, voor het vak BPV. “Onze groepsopdracht was het bouwen van een goalkeeper. Het moest een wapen worden van maximaal één bij één meter, met een voorraadbak, een toevoer, en het afvuurmechanisme zelf. De afstand tot het doel moest zeven keer de loop zijn. Als munitie hebben we knikkers en golfballen gebruikt. Voor het sorteersysteem zijn we een kijkje gaan nemen bij een bollenfabriek, om inspiratie op te doen voor een lopende band en een sorteerrekje. We hadden er ook nog een bezemsysteem bij bedacht voor als de bal op de band of op het rekje vast zou komen te zitten. Hartstikke leuk om te doen, en het werkte ook nog allemaal. Aan het eind van het project stonden er vier werkende goalkeepers!”
RUBRIEK /// BACK TO SCHOOL /// KORPORAAL TECHNISCHE DIENST (TD)
MEET EN REGELTECHNIEK
Vrienden blijven vrienden In het verleden waren de opleidingen TDE (Electro) en TDW (Werktuigtechniek) gescheiden, nu volgen de leerlingen van beide richtingen heel lang dezelfde opleiding. Omdat de vakken veel dichter bij elkaar liggen door de opkomst van de elektronica in technische installaties. In de huidige TD-opleiding wordt er pas aan het eind onderscheid gemaakt tussen de beide richtingen. Wel gaan leerlingen zich op een gegeven moment specialiseren, omdat het onmogelijk is om álle installaties op een schip te beheersen. “Ook is er al bekend wie na de opleiding op welk schip gaat werken, zodat je weet welke scheepstypegerichte opleiding je gaat volgen. Zelf ga ik in januari weer terug naar de Tromp. Daar verheug ik me al wel op. Lekker weer varen, en veel oude bekenden tegenkomen.” Maar.. als korporaal heeft hij dan misschien wel leiding over matrozen waar hij vroeger mee bevriend was. Zou dat niet lastig zijn? “Welnee, dat blijven gewoon mijn vrienden. En dat ik dan hun leidinggevende ben, wil niet zeggen dat ik de baas ga spelen. Ik werk zelf natuurlijk gewoon mee. Alleen ligt de eindverantwoordelijkheid dan bij mij. Verder vind ik het geweldig dat ik tegen die tijd veel meer kennis van zaken heb van datgene waar we met z’n allen aan bezig zijn!”
27
ACTIE IN RAMPGEBIED HAÏTI /// MARGRIET LANDMAN /// ARTIKEL
TEKST: RITA MESHULAM FOTO’S: MARGRIET LANDMAN
ACTIE IN RAMPGEBIED HAÏTI Toen Haïti op 12 januari 2010 werd getroffen door een enorme aardbeving, schoot ook de Nederlandse marine te hulp. Vanuit Curaçao stoomde het ondersteuningsschip de Pelikaan vlak na de beving richting de hoofdstad Port au Prince. Ook Margriet Landman, Korporaal van de Geneeskundige Dienst, was ingedeeld; dit werd haar eerste humanitaire missie. Via satellietbeelden van CNN werd haar onderweg al duidelijk wat voor enorme chaos ze zou aantreffen. Voor SUBS-magazine doet ze haar verhaal.
“Op Curaçao hebben we op de ziekenboeg een rampenpakket staan. Het pakket bestaat uit 25 kisten waarmee je een kleine hulppost kunt opzetten in primitieve omstandigheden. De kisten worden aan boord van de Pelikaan geladen. Op 15 januari varen we naar Aruba, waar nog meer goederen aan boord worden gebracht, evenals een aantal voertuigen, wapens en munitie, en 58 mariniers. Iedereen werkt de hele nacht door om alles zo snel en goed mogelijk in te delen. Het ziekenhuis op Aruba doneert aan ons schip pijnmedicatie en infuusmiddelen. Om zeven uur de volgende ochtend gaan we met volle vaart en een vol schip op naar Haïti.” 28
“Ter voorbereiding worden we aan boord ingelicht over de medische toestand in het land en wat we allemaal kunnen verwachten. Vreselijk. Slechte hygiëne, tyfus, malaria, gele koorts, knokkelkoorts, wormen, open TBC, uitdroging, vieze wonden en nog veel meer. De bemanning van de Pelikaan moet hiervoor gevaccineerd worden en malariapillen slikken.”
ARTIKEL /// MARGRIET LANDMAN /// ACTIE IN RAMPGEBIED HAÏTI
DE MEDISCHE ADMINISTRATIE
Overal klinken sirenes “Maandag 18 januari naderen we de haven van Port au Prince. Het water is troebel en vervuild. De stank van brand komt ons tegemoet. Het land ligt in een stofwolk. Helikopters vliegen af en aan en overal klinken sirenes. Alles staat schots en scheef. Er wordt gecheckt of we kunnen afmeren; dat lukt in een industriële haven vlak bij een sloppenwijk. De steiger is al voor meer dan de helft weggeslagen.”
DE CHAOS NA DE AARDBEVING
“Onze prioriteit is het verspreiden van water en voedsel, vooral in weeshuizen. Op weg daarheen is de omgeving erg stoffig en vies. Veel is er weggezakt of ingestort. Nog niet alle gebouwen zijn doorzocht, dus waarschijnlijk liggen er nog mensen onder het puin. Hier en daar zien we een spandoek of een bord met de tekst: WE NEED HELP!!! Echt bizar.”
WE NEED HELP
29
ACTIE IN RAMPGEBIED HAÏTI /// MARGRIET LANDMAN /// ARTIKEL
Vijf dagen zonder schoon water “Een van de weeshuizen ligt in de bergen. We moeten wel drie uur rijden. Hier zijn nog nauwelijks hulpverleners geweest. De mensen bestormen onze auto’s om hulp te krijgen. Eenmaal bij het weeshuis blijkt dat ze het daar vijf dagen lang zonder schoon water hebben moeten doen. Veel kinderen zijn er slecht aan toe. Het wordt een lange, slopende dag.” “’s Nachts slaap ik op de Pelikaan. Op woensdagochtend 20 januari volgt een hevige naschok. ook voelbaar op het schip. Onze steiger was al beschadigd maar is nu ernstig beschadigd. Overdag gaan we naar een groot tentenkamp om een vrachtauto vol eten en drinken uit te laden. Er wordt bijna om gevochten; de slachtoffers verdrukken elkaar om maar iets te pakken te krijgen.”
HET UITREIKEN VAN VOEDSEL EN DRINKWATER
Niet genoeg materiaal “Een paar dagen later blijkt dat er inmiddels genoeg medisch personeel in het land is, maar dat het ontbreekt aan voldoende materiaal. In sommige ziekenhuizen kunnen geen operaties meer gedaan worden omdat de infuusmiddelen op zijn en op de hulpposten is geen steriel materiaal meer. Gelukkig kan een aantal gewonden door de Amerikanen worden overgevlogen naar de US Comfort, een ziekenhuisschip.”
EEN WEESHUIS IN DE BERGEN HET ZIEKENHUISSCHIP
30
ARTIKEL /// MARGRIET LANDMAN /// ACTIE IN RAMPGEBIED HAÏTI
“Dinsdag 26 januari volgt er weer een flinke naschok, zwaarder dan de vorige. Het schip begint te trillen als een drilboor. Nu is de steiger echt niet meer te gebruiken en kunnen we daar niet meer laden en lossen. En dat terwijl we nog met een ruimte vol voeding en materiaal zitten, dat we ondertussen uit Cuba hebben opgehaald. De volgende dag komt er een landingsvaartuig langszij. Samen doen we er acht uur over om alles uit te delen. Vervolgens moeten alle spullen en voertuigen van de mariniers weer aan boord, want donderdag gaan we het missiegebied verlaten.”
ONDERSTEUNINGSSCHIP DE PELIKAAN
Op audiëntie bij de koningin “Bij thuiskomst in Nederland worden alle hulpverleners die in deze periode in Haïti hebben gewerkt, verwacht op Paleis Huis Ten Bosch, bij de koningin. Een lakei draagt ieders naam, functie en activiteit voor aan koningin Beatrix en prins Willem-Alexander, die je vervolgens de hand schudden. Tijdens de staande receptie lopen de koningin en de prins afzonderlijk van elkaar de zaal door en spreken zo met de hulpverleners. Deze grote blijk van waardering is een mooie afsluiting van een zware maar leerzame periode. Ondanks alle ellende die ik heb gezien, ga ik naar huis met een goed gevoel.”
31
COLOFON
SUBS-MAGAZINE IS EEN UITGAVE VAN DE KONINKLIJKE MARINE. HET IS BESTEMD VOOR ALLE LEDEN VAN SUBS -DÉ JONGERENCLUB VAN DE MARINE- EN VERSCHIJNT VIER KEER PER JAAR.
AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE:
DRUK
Silvana Amerika Wendy van Overloop Jaime Karremann Rita Meshulam Geertje Oskam Kris Manders Sanne Verbruggen Margriet Landman Defensie Materieel Organisatie (DMO) Audiovisuele Dienst Defensie (AVDD) Thales Nederland Tetrix Bedrijfsopleidingen
Thieme MediaCenter Zwolle
Ben je nog geen lid van SUBS en wil je je inschrijven? Surf dan naar www.subs.nl en klik op ‘Word SUBS-lid’.
VORMGEVING
AFMELDEN
Krijn Ontwerp, Nijmegen
Wil je geen lid meer zijn van SUBS? Mail dit dan ff naar info@subs.nl.
REDACTIEADRES
Koninklijke Marine SUBS-magazine Postbus 2630 1000 CP Amsterdam INSCHRIJVEN
SUBS SUBS-MAGAZINE
JAARGANG 10
NUMMER 2
JUNI 2010