~;nier ""'"' Rrkel. In Kring-Nieuws nr. 80 stond een artikel van C.de Bekker-Dupont. Daarin kwam de vraag aan de orde "hoeveel is een cromstert waard?" Eind december ontvingen wij van één onze leden hierop een reaktie. Op zijn verzoek wordt het hieronder (anoniem) geplaatst. Nu zijn munteenheden en hun waarde in het economisch verkeer door de eeuwen heen voortdurend aan verandering onderhevig. Denk maar aan de "daalder". Die wordt al rond 1700 niet meer geslagen, maar de term staat nog steeds voor het bedrag van 1~ gulden (en ••••.. op de markt is je gulden een daalder waard, als je de reklame kunt geloven). In de eerste helft van de 15e eeuw, waar de geschiedenis van het gasthuis voor zinnelozen, Reinier van Arkel, als oudste psychiatrische ziekenhuis van Nederland, begint worden vele soorten munten gebruikt. Naast de genoemde Peterguldens waren on der andere gelderse, rijnse (of overlandse) en arnhemse guldens in omloop. Al deze {gouden) muntstukken konden in waarde worden uitgedrukt in kleinere eenheden, zilveren munten met verschillende benamingen als "plakkers", "witten", "kromstaarten" of "stuivers". De kromstaart was van oorsprong een vlaams zilverstuk (zie de kromstaart van de vlaamse leeuw)l). In 1440 was de Petergulden evenveel waard als 28~ cromstert. Deze verhouding was van diverse faktoren afhankelijk, als de prlJS van de grondstoffen {goud-zilver), van de plaats van aanmaak, van het gewicht van de betreffende muntsoorten en dergelijke. Enkele voorbeelden 2) : arnhemse gulden (gelre 1402 en 1435, als rekeneenheid 15 kromstaarten. rijnse gulden (bourgondische Nederlanden 1466-1496, als rekeneenheid 28 stuivers 1) zie onderstaande kopie van een kromstaart, afkomstig uit brochure van het muntenkabinet van het Centraal Museum te Utrecht. 2) ontleend aan een artikel van H.Enno v.Gelder in Aula-uitgave "De Nederlanden in de late Middeleeuwen".
)
Zilveren kromstaart van bisschop Frederik van Blankenheim ( 1393-1423) geslagen tussen 14 16 en 1423. Vz: leeuw met kromme staart en wapenschild +FREDERICVS EPC TRAIECTENSIS, kz: BLAN in kruis +MONETA NQVA EPC.TRAIECT--- - -- ·-· ·
- 7 -