Simon Ster 41.1

Simon

Het 53e Bestuur Zuid-Korea Het Manhattan Project Staut: Condoleezza Rice

Jaargang 41 | nummer 1 | oktober 2009

20

12 | Het zal jullie niet ontgaan zijn dat er een nieuw bestuur is. ze stellen zich even voor.

| De werktuigbouwkundigen hebben Zuid-Korea onveilig gemaakt.

| Terug denken aan mooie tijden en goeie muziek, een grote chaos.

| Een immens project met grote gevolgen.

34

32 Colofon December 2009/ 41e jaargang nr. 1 De ‘Simon Ster’ is een uitgave van de Werktuigkundige Studievereniging Simon Stevin van de Technische Universiteit Eindhoven. De ‘Simon Ster’ verschijnt zes maal per jaar.

Hoofdredactie Bart Welling

Redactie Edward de Boer, Thom Bruynseels, Daan Dams, Emile Demarteau, Ruud Hawinkels, Twan Schout, Tom Schenkels

Ontwerp Vormgeving vM-design

Vormgeving Bart Welling, Ruud van der Looij

Illustraties en foto’s Hoofdredacteur & leden der W.S.V. Simon Stevin

Adres

Oplage

Technische Universiteit Eindhoven W-Hoog 1.13 Den Dolech 2 5612 AZ Eindhoven Postbus 513 5600 MB Eindhoven Telefoon: (040) 247 33 13 Telefax: (040) 243 49 70 E-mail: redactie@simonstevin.tue.nl Homepage: wsv.simonstevin.tue.nl

900

Financieel

© Simon Stevin MMIX Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het bestuur der W.S.V. Simon Stevin.

De hoofdredactie behoudt zich te allen tijde het recht artikelen in te korten of te wijzigen. Plaatsing van een artikel houdt niet in dat het de mening weergeeft van W.S.V. Simon Stevin.

ABN-AMRO: 52.90.96.358

Abonnementen Er bestaat de mogelijkheid de Simon Ster thuis te ontvangen. Men kan zich abonneren op de Simon Ster voor € 16 per jaar, inclusief verzendkosten.

Indien u geïnteresseerd bent of meer informatie wilt, kunt u contact opnemen met de hoofdredactie op bovenstaand adres.

Drukker Thieme Media Services

Iedereen kan kopij inleveren bij de redactie in de Simonkamer, W-Hoog 1.13, of per e-mail: redactie@simonstevin.tue.nl

Inhoudsopgave Redactief Smile of Science

4

Excursie ExxonMobil

7

Voorstellen

8

Karikatuur 53e bestuur

12

Foutje moet kunnen

17

Studiereis Zuid-Korea

20

Staut

26

Kijk in de sterren

30

Woodstock

32

Het Manhattan Project

34

Atacama Large Millimeter Array

36

Beloning slecht voor prestatie?

38

Activiteiten

41

Opdracht

42

Sterrenhoekjes

42

Activiteitenkalender

43

Adverteerders Wervingsdagen

6

VanDerLande

16

Shell

19

AkzoNobel

29

Huisman

40

Bosch Rexroth

44

De afgelopen maand is er veel gebeurd. Tijdens de wisselings-ALV is het nieuwe bestuur aangesteld. Met zeven enthousiaste mannen gaan ze de vereniging besturen. Tijdens de constitutieborrel heeft iedereen de kans gekregen om het nieuwe bestuur te feliciteren. Het daaropvolgende weekend werd de Simonkamer onder handen genomen en is er een nieuwe indeling gemaakt voor het meubilair. Hierna begon het besturen pas echt. Meteen zijn er al leuke activiteiten georganiseerd. Er is een wijnproefavond geweest en we zijn wezen waterskien. Ook was er een zeer geslaagde excursie naar ExxonMobil georganiseerd.

Maar natuurlijk is er naast de leuke activiteiten ook nog hard gewerkt. We moesten allemaal nog veel over onze functie leren en we beginnen het nu arrdig onder de knie te krijgen. Je hebt nu de eerste Simon Ster van het 53e bestuur in je handen. Ook hieraan is hard gewerkt. Ik moest de software nog onder de knie krijgen en had een commissie waar ik achteraan moest zitten. Uiteindelijk zijn alle artikelen binnen gekomen en kon het inplakken beginnen.

Het inplakken bleek toch nog een flink karwei. Ik kon al een beetje met InDesign overweg, maar kende nog niet alle functies en snelknoppen.

Hierdoor ging het in het begin een stuk langzamer.

Na flink wat hulp van oud Hoofdredacteuren ging het allemaal een stuk beter en heb ik nu InDesign aardig door, bedankt hiervoor.

Naast de nodige aandacht voor het nieuwe bestuur, staan er veel interessante artikelen in. De studiereis naar Zuid-Korea wordt uitvoerig beschreven en ook Staut is weer een mooi artikel geworden.

Ik wens jullie veel plezier met het lezen van deze nieuwe Simon Ster, mijn eerste Simon Ster.

Bart Welling

4

Smile of Science

Twan Schout

De zin en onzin achter de techniek

Geneeskunde

Chemie

Nobelprijs

Communicerende apen spreken nog geen taal

De Nobelprijs voor de geneeskunde gaat dit jaar naar de drie wetenschappers Elizabeth Blackburn, Jack Szostak en Carol Greider. Zij leerden ons meer over de uiteindes van chromosomen, telomeren genaamd.

Ons DNA, de lange moleculen die onze genetische informatie bevatten, zit verpakt in chromosomen, waarvan wij mensen er 46 hebben. Aan het uiteinde van deze structuren zitten de zogenoemde telomeren, die voorkomen dat het DNA bij elke vermenigvuldiging een stukje korter wordt. Hoe ze dat doen, werd aan het licht gebracht door de drie winnaars van de Nobelprijs voor de geneeskunde.

De ontdekking hangt samen met een aantal grote medische vraagstukken.

Ten eerste speelt het korter worden van de telomeren een rol bij veroudering (al zijn daarbij ook andere factoren van belang). Ten tweede weten we inmiddels dat kankercellen een verhoogde telomeraseactiviteit hebben en daardoor in staat zijn zich te blijven delen zonder daarbij te verouderen.

Deze bevinding zou kunnen leiden tot een nieuwe behandelingsmethode voor de ziekte. Ten derde zijn er erfelijke ziektes waarbij de telomerase zijn werk juist niet goed doet, met beschadigde cellen tot gevolg.

Orang-oetans die een vijand aan zien komen plukken een groot blad dat ze voor hun mond houden als ze een alarmsignaal maken. Door het blad klinkt het geluid vier keer zo laag als normaal. De orang-oetan hoopt zo het roofdier te laten denken dat hij heel groot is om zo de vijand af te schrikken.

Er zijn meer diersoorten die naar elkaar of naar een potentiĂŤle vijand communiceren. Mieren scheiden geurstoffen af om te waarschuwen bij gevaar en bijen hebben een speciale dans om de locatie van voedsel door te geven. Vervetten (een apensoort) hebben drie verschillende geluiden waarmee ze elkaar kunnen waarschuwen op een python, een adelaar of een luipaard. Dat is al bijna taal te noemen.

De taalkundige Charles Hockett beschreef in 1960 dertien kenmerken die de menselijke taal onderscheid van andere communicatiesystemen.

Aan een aantal van deze kenmerken voldoen sommige vormen van dierencommunicatie, maar de menselijke taal is de enige die voldoet aan alle dertien punten.

Er zijn drie belangrijke kenmerken, die bij de meeste dierencommunicatie niet aanwezig zijn: De mens kan spreken over iets dat er op dat moment niet is; hij kan delen van een taal (woorden) combineren om uitingen te vormen (zinnen) en de taal is niet aangeboren maar wordt aangeleerd.

Hoewel dieren dus zeker met elkaar communiceren, kan het nog geen taal genoemd worden. Mogelijk dat dierentalen een aanwijzing vormen voor het ontstaan van menselijke taal.

Taalkundigen zijn het daar echter nog niet over eens. Een deel ziet taal als een zelfstandige module in de hersenen die alleen bij mensen is ontstaan, anderen denken dat taal gevormd is door de menselijke intelligentie.

5

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

Meteorologie

Psychologie

KNMI meet foute temperatuur

Macho gaat liever niet naar dokter

In de Bilt, waar het KNMI gevestigd is, heeft het KNMI de afgelopen jaren consequent de verkeerde temperatuur gemeten. De gebruikte thermometer stond dicht bij een rij bomen die de laatste jaren steeds hoger is geworden. Daardoor gaf de thermometer een temperatuur aan die gemiddeld een halve graad te hoog was.

Uit Amerikaans sociologisch onderzoek blijkt dat macho mannen niet snel naar de dokter gaan, omdat dat voor mietjes zou zijn.

De meetfout kwam aan het licht door toedoen van concurrent Meteoconsult.

Dit bureau las al jaren lagere temperaturen af in het nabijgelegen Cabauw. Afgelopen zomer was het verschil ineens verdwenen. Uit navraag bleek dat het KNMI afgelopen winter de thermometer verplaatst heeft naar een meer open locatie.

Opvallend is dat het KNMI dit in stilte gedaan heeft terwijl het normaal gesproken middels persberichten graag de publiciteit opzoekt.

Sociologe Kristen Springer van de State University (New Jersey, VS) onderzocht duizend enquêtes van mannen van middelbare leeftijd. Hierbij keek ze vooral naar de correlatie tussen antwoorden op vragen over opvattingen over mannelijkheid, baan of opleiding en of de mannen gehoor geven aan de jaarlijkse oproepen voor de drie belangrijkste preventieve gezondheidstesten: griepprik, lichamelijke checkup en prostaatonderzoek.

Dit bleek onafhankelijk te zijn van de baan en het opleidingsniveau. Waarom de macho mannen liever niet naar de dokter gaan is niet duidelijk. Mogelijk zijn ze overtuigd van de weerbaarheid van hun lichaam of hebben ze het gevoel onverwoestbaar te zijn.

Springer stelt wel dat het goed mogelijk is dat dit machogedrag een oorzaak is van het feit dat mannen een kortere levensverwachting hebben dan vrouwen. Gemiddeld gaat een man vijf jaar eerder dood.

Uit het onderzoek bleek dat de macho’s, die hun mannelijkheid sterk idealiseren, twee keer zo weinig naar de dokter gaan dan de niet macho’s.

Evolutie

Vogelsauriër met vier vleugels In China is een fossiel van een sauriër met vier vleugels gevonden. Het beest was zo groot als een duif en had zowel aan de voor als de achterpoten lange slagpennen. Met deze “vleugels” zou het beest in staat moeten zijn geweest tot een glijvlucht en mogelijk zelfs tot een slagvlucht.

Wetenschappers zijn blij met de vondst omdat ze denken dat het een

belangrijke link is in het evolutieproces van dinosauriërs naar vogels. Op grond van andere kenmerken past hij in een groep van sauriërs die dicht bij de vroege vogels zit. Dit zou kunnen betekenen dat de ontwikkeling van vogels een tussenfase met vier vleugels heeft gehad.

Het vogelachtige beest moet ongeveer 155 miljoen jaar geleden in het noordwesten van het huidige China geleefd hebben.

S `hmhmfrc`fdm Kijk in de Sterren 2/ mnu . 2 cdb 1//8 heet, heter, heetst

ehqrs bnms `bs

28 workshops, 4 lezingen en een uitdagend debat!

Workshops o.a.: - Sollicitatie & CV - Arbeidsmarktoriëntatie & sollicitatietraining - Contractonderhandeling - Speedreaden (also in English) - Technical entrepreneurship

Lezingen o.a.:

- Jort Kelder: ‘Hoe word je rijk?’ (dinsdag 1 dec. Blauwe Zaal) - Rabobank: ‘Succesvol van start’ - TUe: ’Promoveren, ja!’

Rbgqhie id rmdk hm no vvv-vdquhmfrc`fdm-mk.sq`hmhmfrc`fdm

7

Excursie ExxonMobil

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

Daan Dams

30 September verzamelden we ‘s ochtends in alle vroegte op het station voor onze reis naar Rotterdam Centraal. Samen met Japie en Industria ging we op excursie naar ExxonMobil, de grootste private olieonderneming ter wereld. Aangekomen in Rotterdam werden we opgewacht door een werknemer van het bedrijf. We werden met zijn allen naar een dubbeldekker begeleid die ons naar de raffinaderij in de Rotterdamse havens bracht.

Eenmaal op de plaats van bestemming aangekomen kregen we eerst een algemeen praatje met betrekking tot veiligheid. Dit hield in dat als er op de site een alarm af zou gaan wij dicht bij onze begeleider moesten blijven en die persoon zou er dan voor zorgen dat er niks met ons kon gebeuren. Daarna kregen we het programma te horen dat bestond uit: een algemene introductie, site tour, lunch, simulatortraining en als afsluiting een diner.

De algemene introductie werd gedaan door Dick Oomen de Chemical site manager van ExxonMobil in Rotterdam. Hij vertelde dat het bedrijf al 126 jaar bestaat. De raffinaderij waar wij ontvangen werden bestaat al sinds 1960. Verder is het een Amerikaans bedrijf en daardoor zijn ze bijna overal ter wereld vertegenwoordigd op een paar landen na zoals Irak en Noord-Korea. De onderneming telt ongeveer 81.000 werknemers.

Na de introductie kregen we een inleidingsinstructie tot de simulator. De simulator die wij mochten bedienen wordt normaal gesproken gebruikt voor de training van de mensen die in de controlekamer achter de panelen zitten. Daarna kregen we een lunch, en toen de broodjes op waren mochten we eindelijk echt de site op. Eerst gingen we naar de controlekamer van het chemische gedeelte van de raffinaderij, daar kregen we een rondleiding en de daadwerkelijke oefening op de simulator. We moesten een gedeelte van de fabriek optimaliseren. Toen dat gedaan was gingen we fietsen halen waarmee we over de raffinaderij zijn gaan fietsen. Eenmaal op de fiets kregen we een hele uitgebreide tour over de site.

Na de tour kregen we nog een quiz en toen die afgelopen was werden we terug naar de bus begeleid die ons naar het centrum van Rotterdam bracht. Daar kregen we een erg goed diner waar ook jonge ingenieurs van ExxonMobil aanwezig waren die je nog alles kon vragen wat je wilde weten. Na een zeer goed en vooral gezellig diner werden we weer naar het station gebracht. Daar pakte we de trein terug naar Eindhoven en na een aantal liedjes gezongen te hebben kwamen we weer aan in de stad.

Ik wil ExxonMobil graag bedanken voor deze geweldige excursie!

8

Voorstellen

53e bestuur

Ze zijn al een tijdje aan de gang en de Simonkamer is flink op de schop gegaan, maar wie zijn die mensen nou van het nieuwe bestuur? Hier de kans om ze beter te leren kennen.

Voorzitter Mijn naam is Jos Feijen (19<leeftijd<20 [jaar]) en ik ben geboren in München. Echter, voordat ik hiervan bewust werd verhuisde ik naar Doornenburg, een zeer pittoresk dorpje in de Betuwe waar de historische publiekstrekkers niet ontbreken. Nadat ik het één en ander heb opgestoken op de basisschool en een basis wis- en natuurkundekennis heb verkregen in de eerste 3 jaar van het VWO, heb ik het profiel Natuur en Techniek gekozen. Dit was logisch omdat ik (of eigenlijk mijn vader) in de tweede al had besloten dat Werktuigbouw mijn ding was. Drie gezellige jaren, drie klassenfeesten en een examenfeest later was het tijd om het ouderlijk huis te verlaten en mijn leven en studie voort te zetten in Eindhoven.

Dat doe ik nu al twee jaar en het gaat goed. In het begin was het uiteraard even wennen: nieuwe studie, op kamers en de verantwoordelijkheid die dat met zich meebrengt. Mijn eerste halfjaar was ik dan ook nog niet actief bij Simon Stevin, ik ging alleen met activiteiten mee maar organiseerde zelf nog niets. Daarna begon ik actief te worden bij de Vereniging door de constructiewedstrijd te organiseren. In mijn tweede jaar heb ik mijn tijd gevuld bij URE. Hier heb ik eerst gewerkt aan de koppeling en de versnellingsbak actuator. Later heb ik, na bijna coureur geworden te zijn, geholpen om de auto in elkaar te zetten.

Daarnaast besteed ik mijn tijd aan mijn vriendin en aan (zaal) voetbal. Vanaf het middenveld probeer ik het spel een beetje te sturen en in de zaal probeer ik mijn goaltjes mee te pakken.

Ik heb gekozen om Voorzitter te worden omdat ik bestuursleden van dienst wil zijn door overzicht te bewaren en ze te helpen waar nodig. Daarnaast lijkt het mij leuk om contacten te mogen onderhouden met de faculteit, andere (studie)verenigingen en

53e bestuur onze zusterverenigingen in Enschede en Delft. Ook schijn ik, daar ik nog nooit anders gedaan heb, nogal goed te zijn in blaten.

Secretaris Hallo, ik ben Jasper Beerens en ik ben alweer 20 jaar geleden geboren in het pittoreske brouwersplaatsje Dommelen. Daar heb ik ook 18 jaren van mijn leven doorgebracht voordat ik naar het geweldige Eindhoven verhuisd ben.

Wat onderwijs betreft heb ik eerst op de basisschool Agnetendal gezeten en daarna op de middelbare school van SG Were Di. Vervolgens heb ik natuurlijk gekozen voor Werktuigbouwkunde.

Opgegroeid met het aan Lego superieure K’nex zat het ontwerpen van vakwerken er al vroeg in.

Ik ben na een half jaartje studeren op kamers gegaan en woon nu met twee bestuursgenoten in een gezellig huis. Ik heb zodoende leren koken en wassen en vrijwel al mijn kleren hebben nog hun

9

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

originele kleur als ze uit de wasmachine komen.

In mijn vrije tijd ga ik graag hockeyen met mijn sterrenteam Heren 4 van H.O.D. uit Valkenswaard. Als bijbaan werk ik in de weekenden als chauffeur rondom Eindhoven. Als Werktuigbouwer is er niets gavers dan als baan in dikke auto’s rond te mogen rijden.

Na het bruisende uitgaansleven van Valkenswaard achter mij gelaten te hebben ga ik graag naar Stratumseind. Eerst wordt er natuurlijk wel geborreld in de Weeghconst.

Dan heb je natuurlijk nog Simon Stevin, de vetste vereniging van allemaal. In mijn eerste jaar ben ik bij de fabuleuze ‘Ter land, ter zee en in de lucht’-commissie gegaan. Onder leiding van René Thijssen hebben wij hier een winnend ontwerp gemaakt, maar het heeft helaas niet door kunnen gaan. In mijn tweede jaar heb ik in de Symposiumcommissie gezeten en het Symposium georganiseerd. De ultieme commissie wordt natuurlijk het 53e bestuur waar ik sinds een aantal weken de Secretaris van mag zijn.

Secretaris is natuurlijk de mooiste functie en ik klim tegenwoordig vaak in de pen om zo mooi en uitgebreid mogelijke brieven te schrijven. Ook zal ik komend jaar in de zeilwagencommissie gaan.

Er zal samen met de zes andere bestuursleden een geweldig jaar neergezet worden met vette activiteiten en nu al een hoop nieuwe eerstejaars actieve leden.

In mijn eerste jaar bezocht ik regelmatig de borrel in de Weeghconst en aan het einde van mijn eerste jaar ben ik in de Constructiewedstrijdcommissie gegaan. Een prachtige commissie natuurlijk. Wie wil dat nu niet, al die eerstejaars in het water gooien?

Helaas zal ik er dit jaar zelf ook weer aan moeten geloven.

Verder zit ik sinds vorig jaar in de BACo. Hier heb ik al een aantal gezellige borrels en andere activiteiten georganiseerd. Achter de tap staan is natuurlijk ook erg leuk, je leert er veel mensen kennen binnen de Vereniging. Dit jaar blijf ik in de BACo zodat ik mijn serieuze functie als penningmeester kan afwisselen met een wat minder serieuze activiteiten in de BACo. Ik sport natuurlijk ook af en toe. Vorig jaar heb ik gezaalvoetbald bij Totelos, maar daar heb ik nu geen tijd meer voor. Dit jaar ga ik misschien in het nieuwe zaalvoetbalteam van Simon Stevin.

Soms duik ik ’s morgens nog even het zwembad in om een aantal baantjes te zwemmen, maar dit wil er nog wel eens bij in schieten.

Samen met jullie en de rest van mijn bestuur gaan we weer een mooi verenigingsjaar neerzetten. Ik heb er zin in!

Onderwijscommissaris & Hoofdredacteur Penningmeester Hallo, ik ben Sjors Jansen, de penningmeester van dit bestuur.

Ruim twintig jaar geleden ben ik geboren op een boerderij in Angeren. Dit is een klein plaatsje tussen Arnhem en Nijmegen. Op deze boerderij heb ik achttien jaar gewoond. Na het standaard duplo, lego, technisch lego verhaal heb ook ik voor Werktuigbouwkunde gekozen. Behalve de Betuwelijn rijden er niet veel treinen in mijn omgeving, dus om de reistijd wat in te korten ben ik meteen op kamers gegaan. Nu woon ik in een gezellig flatje met onder andere de Voorzitter van dit bestuur. In dit huis is het natuurlijk altijd gezellig: De Hertog Jan staat altijd koud en er is altijd voldoende vlees in huis.

Hallo iedereen! Ik ben Bart Welling, 21 jaar en ik kom uit Doetinchem. Voor de genen die het niet weten, dat ligt in de altijd wonderschone Achterhoek. Toch wel even twee uur met de trein van Eindhoven af. Ik krijg dan ook vaak de vraag waarom ik niet naar Enschede ben gegaan. Eindhoven kwam mij gewoon veel leuker en beter over.

Ik ben meteen op kamers gegaan en na een jaar op een kleine kamer te hebben gezeten ben ik verhuisd naar de Bondstraat. Daar woon ik nu met 2 bestuursgenoten en nog 2 andere huisgenoten samen.

In mijn jongere jaren speelde ik veel met duplo en toen ik wist dat

10

je het niet moest op eten ook met de kleinere variant LEGO. Na een goede weddenschap van mijn vader gewonnen te hebben, had ik in ene keer de grootste k’nex doos die er op dat moment te koop was. Opeens was ik verslaafd aan het ‘k’nexen’ en moest ik steeds meer k’nex hebben om mijn behoefte te bevredigen. Daarnaast vond ik de exacte vakken ook het leukst en na twee jaar een super enthousiaste natuurkunde leraar te hebben gehad wist ik het zeker. Het zou werktuigbouwkunde worden.

In mijn eerste jaar ben ik in de “Ter land, ter zee en in de lucht” commissie gegaan onder leiding van één van mijn voorgangers René Thijssen. Na een mooi ontwerp te hebben gemaakt waar veel uren in zijn gaan zitten, is ons ontwerp niet op de juiste plaats binnen de tros terecht gekomen en konden we niet mee doen. In mijn tweede jaar heb ik mijn Simon carrière voortgezet door in de redactiecommissie te gaan. Samen met Daan heb ik de rubriek “Profiel” gedaan. Dit alles smaakte naar meer. Vanaf mijn eerste jaar leek mij bestuur leuk om te doen en nu zit ik in het 53e bestuur waar ik de functies Onderwijscommissaris en Hoofdredacteur vervul.

Komend jaar ga ik er als Onderwijscommissaris voor zorgen dat al jullie ideeën, klachten en adviezen volop de aandacht krijgen.

Kom voor alles wat je maar kunt bedenken bij me aankloppen of stuur een mailtje. Verder zal ik dit jaar jullie studieboeken regelen, en zal ik de las-, draai- en freescursussen organiseren. Als Hoofdredacteur zal ik dit jaar er zes keer voor zorgen dat er een mooie Ster in de kasten ligt.

het Atheneum met nog wat extra vakken zoals Latijn en Spaans gevolgd. De eerste jaren dat ik daar rondliep wist ik bijgod niet wat ik moest gaan studeren. In mijn zesde jaar kwam daar iets meer duidelijkheid in. Het zou werktuigbouwkunde in Eindhoven worden of ik zou voor de vliegeniersopleiding van de luchtmacht gaan. Uiteindelijk ben ik de keuringen voor de luchtmacht gaan volgen en ben daar uiteindelijk redelijk ver in gekomen. Op een gegeven moment hadden we intro in Eindhoven waar ik me erg goed heb vermaakt. De week daarna was het introkamp waar ik helaas niet bij kon zijn in verband met een keuring voor de luchtmacht. Na een aantal dagen in Soesterberg te hebben gezeten kreeg ik te horen dat ik net niet goed genoeg was. Op dat moment stond voor mij pas echt met honderd procent zekerheid vast dat ik hier ging studeren. Inmiddels ben ik alweer twee jaar bezig en heb ik alles gehaald, dus zit ik hier wel goed. Vandaar dat ik me ook zo aangetrokken voelde tot het worden van bestuur. Nu is het dan eindelijk zover en ik heb er super veel zin in om er een knallend jaar van te maken!

Natuurlijk ben ik de afgelopen jaren niet alleen maar bezig geweest met mijn studie en bestuur. Ik ben ook vaak te vinden op de hockeyclub van Helmond alwaar ik in Heren 1 speel en coach ben van MC1. Daarnaast heb ik een super lief vriendinnetje genaamd Heike en ben ik ook vaak in de lokale tapasbar van Helmond te vinden waar ik in de bediening werk.

Komend jaar vervul ik de functies van Commissaris Externe Betrekkingen en Excursiecommissaris in het 53e bestuur. Ik ben verantwoordelijk voor de contacten met de bedrijven en hun sponsoring voor onze Vereniging. Als Excursiecommissaris ben ik verantwoordelijk voor de excursies en de organisatie daarvan. Ik heb erg veel zin in dit jaar en hoop dat vele van jullie mij zullen vergezellen op super mooie excursies en andere activiteiten! Tot ziens in de Simonkamer!

Commissaris Externe Betrekkingen, Excursiecommissaris Hallo, ik ben Daan Dams en ik ben zo’n 21 jaar geleden geboren in Helmond. In Aarle-Rixtel (Een dorp naast Helmond) ben ik opgegroeid en ook naar de basisschool gegaan: OBS de Driehoek. Op dat moment wist ik nog niet wat ik later ging studeren. Ik zat wel al hele dagen te spelen met (Technisch) LEGO en een hele mooie oude marklin modeltrein en bijbehorende modelspoorbaan.

Toen ik na acht jaar basisonderwijs klaar was ging ik naar het dr. Knippenbergcollege te Helmond. Daar heb ik de zes jaar van

Commissaris Bijzondere Activiteiten Hey! Ik ben Stijn Bertens en zag voor het eerst het licht op vrijdag 2 oktober 1987 in het pittoreske Tilburg vlakbij de metropool

11

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

Udenhout. In die laatste woonplaats ben ik bijna 21 jaar blijven hangen. Inmiddels woon ik in het wonderschone Eindhoven op kamers. Toch ga ik nog bijna elk weekend langs moeders om te werken, te voetballen bij het sterrenensemble “Ut Zeuvende” en natuurlijk de was af te gooien.

woonde ik in het prachtige plaatsje Spoordonk, een plaatsje ergens in het midden tussen Eindhoven en Tilburg. Sinds ongeveer 2 maanden is deze prachtige plaats ingeruild voor het ietsjes grotere Eindhoven. De reden hiervan ligt voor de hand, ik ging bestuur doen.

Zoals bij de meesten begon mijn schoolcarrière met het verkennen van klimrekken en Duplo. Toen ik op het einde van het stadium van de zandbak en het voetbalveldje zat, dacht ik de basisschool ontgroeid te zijn en ben ik naar het Cobbenhagen College in Tilburg gegaan. Daar heb ik, tegelijkertijd met het verbeteren van mijn lambal-skills, het VWO (N&T-profiel) keurig in 6 jaar gehaald.

In mijn jonge leven al was ik bezig met techniek, ik moest alles waar techniek in zat hebben en vervolgens zou het gesloopt worden zodat ik kon zien hoe het werkte. En zoals het een te jonge werktuigkundige beaamd moest het daarna weer in elkaar gezet worden. Dit wilde vaak lukken, maar nog vaker ging het helemaal mis.

Hoewel ik me vroeger met verbrandingstechnologie (fikkie steken) bezig heb gehouden, mijn vader werktuigbouwkundige was en mijn broer en zus ook diezelfde richting gekozen hebben, meende ik elektrotechniek te moeten gaan doen. Daar haalde ik echter niet veel punten en strandde al na een half jaar in de goot.

Ik besloot het jaar daarna mijn leven te beteren en verder te gaan als W’er. Hier ging het natuurlijk meteen voor de wind en aan het eind van mijn eerste jaar ben ik op kamers gegaan. Ik werd weliswaar steeds actiever op de borrels, maar echt actief voor Simon werd ik pas toen ik werd geronseld voor het 53e bestuur der W.S.V. Simon Stevin. De rol die ik moest gaan vervullen stond bijna letterlijk op mijn buik geschreven. Omdat ik namelijk een hechte band heb met cafés, was het eigenlijk voor iedereen al duidelijk dat ik de nieuwe Commissaris Bijzondere Activiteiten zou gaan worden.

Komend jaar ga ik dus samen met de BACo weer hele gezellige borrels en activiteiten organiseren. Ik heb er in ieder geval veel zin in, dus houd allemaal de posters in de gaten en kom regelmatig naar de Weeghconst!

Zeilwagencommissaris & Vice-Voorzitter Hoi, ik ben Ruud van de Looij en bezit op het moment de prachtige leeftijd van 20 jaar. Het grootste gedeelte van dit leven

Ook was tijdens deze jonge jaren al een belangrijke beslissing gemaakt, ik zou naar de TU gaan. De vraag was alleen welke.

Alvorens deze beslissing te maken is er nog een tussenstop gemaakt aan een VWO in Boxtel. Hier ben ik zonder kleerscheuren door beide Natuurprofielen gegaan. De reden hiervoor was simpel. Ik deed niets. Thuis ging het echter wat anders, hier was ik nog steeds bezig met vanalles en nog wat en zijn er de nodige kleerscheuren ontstaan.

Toch was de beslissing redelijk snel gemaakt voor welke TU het werd, ik wilde niet op kamers dus Eindhoven werd de keuze. En in Eindhoven was de keuze ook niet meer moeilijk, met al mijn technische sloopwerk in mijn jeugd werd het werktuigbouwkunde. In het begin goed studerend heb ik niet veel bij Simon Stevin gedaan maar wel me P binnen gehaald. Ik ben wel begonnen met ‘Te land ter zee en in de lucht’ maar door een fout van de Tros is dit nooit doorgegaan.

In het tweede jaar werd de keuze om bestuur te worden redelijk snel gemaakt en vormde er een groep voor ons bestuur. Uiteindelijk is zoals te zien alles goed gekomen en bekleed ik nu de fantastische functies zeilwagencommissaris en vice-voorzitter. Ik ga ervan genieten en tot in de Simonkamer.

12

Karikatuur 53e bestuur

Simon Stevin en haar zeven bestuursdwergen

Het bestuur is nu een aantal weken bezig om ervoor te zorgen dat alle leden denken dat zij hardwerkende jongens zijn. Hoewel wij hier ondertussen wel van overtuigd zijn, heeft het bestuur ook nog wat verborgen kanten. Als ware Storyredacteurs hebben we geprobeerd om erachter te komen wat het bestuur zoal bezig houdt als ze geen boeken verkopen of bier drinken in de Weeghconst.

Thomas Haartsen Tom Schenkels Jos “Doc” Feijen Net zoals bij sneeuwwitje is Jos “Doc” Feijen de hoofddwerg van het stel. Jos is geboren in München en hier en daar kun je iets van zijn Duitse roots herkennen. Zoals iedereen weet ligt München in `Bayern’, wat natuurlijk gewoon Duits is voor `Bavaria’.

Om zich aan zijn geboorteplaats te herinneren neemt Jos dan ook regelmatig een degelijke hoeveelheid Bavaria tot zich. Een dwergenlichaampje kan echter niet zo veel alcohol hebben dus na een aantal biertjes gaan de luikjes bij Jos dicht en zoekt hij een comfortabel liggend struikje op.

Na een goede nachtrust in de bosjes is Jos weer helemaal fris en monter. Hij is er dan ook helemaal klaar voor om zijn bestuursgenoten aan te sturen om hun taken goed uit te voeren. Alsof het Duitse herders zijn commandeert hij zijn bestuursgenoten tot deze doen wat hij van ze verlangt en terugblaffen wordt niet geaccepteerd. Bij officiële gelegenheden doet hij zijn hondjes zelfs een hondenpenning om, om te laten zien dat ze zijn bezit zijn.

Natuurlijk is al die dominantie erg vermoeiend, dus na een week hard werken is Jos aan de nodige ontspanning toe. In zijn vrije tijd bakt hij het liefst koekjes en speelt hij met badeendjes.

13

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

Jasper “Stoetel” Beerens Deze jongeman houdt ervan om naast zijn functie als Secretaris te figureren in animatiefilms. Buiten zijn debuut als dwerg Stoetel in `Sneeuwwitje en de zeven dwergen’, heeft hij namelijk ook een glansrol vervuld als Sid in de `Ice-age’ trilogie. Blijkbaar gaan de rollen als sullig animatiefiguur hem als natuurlijk af. Zoals bij velen bekend kan dwerg Stoetel in `Sneeuwwitje en de zeven dwergen’ niet praten. Dit is echter een mooi stukje acteerwerk van Jasper want in het echte leven blaat deze Secretaris er op los dat het een lieve lust is.

Net als in `Sneeuwwitje’ is hij vaak het slachtoffer van de andere dwergen van het bestuur. Zijn bestuursgenootjes scheppen er veel genoegen in hem te betrappen op het morsen van bier en hem vervolgens tot verscheidene push-ups aan te zetten. Aan het eind van dit jaar zal hij naar alle waarschijnlijkheid een rol in Tarzan aangeboden krijgen, waarin hij zijn gespierde doch sullige torso tentoon kan spreiden.

Het is natuurlijk niet gemakkelijk om met een dergelijke slachtofferrol om te gaan. Daarom reageert deze jongeman regelmatig zijn opgekropte frustraties af door middel van overmatig tanden poetsen. Een celebrity die de rol van Sid vervult, een figuur gekenmerkt door een tweetal in het oog springende voortanden, kan uiteraard niet zonder oogverblindende tandpasta-smile in de Weeghconst zijn entree maken. Ondanks de economische crisis blijft dankzij Jasper de Zendiumfabriek floreren.

Sjors “Grumpie” Jansen Als penningmeester van de dwergenmijn wordt deze bestuursdwerg getypeerd door zijn serieuze angry-face. Eenieder die onzorgvuldig met geld omgaat of declaraties te laat inlevert, moet vrezen voor Sjors zijn dwergenknuistjes om zijn of haar keel.

Natuurlijk is deze bestuursdwerg niet zomaar aan zijn carrière als penningmeester begonnen. Dit Betuwse Flipje uit Angeren is, vermoedelijk vanwege zijn opvoeding tussen de tractoren, geïnteresseerd geraakt in de Werktuigbouwkunde. Hier voelde hij zich gelijk op zijn gemak. Hij is hier namelijk nog steeds onder de boeren en regelmatig met zijn allen zat. Iets wat hem schijnbaar aan thuis doet denken.

Ondanks dat de Werktuigbouwkunde bevalt heeft deze doldwaze dwerg meer nodig in het leven. Geld vindt hij bijzonder belangrijk en het liefst zou hij er zoveel van willen hebben als zijn dwergenarmpjes dragen kunnen.

Uiteraard heeft Sjors nog meer talenten. Buiten het beheren van de verenigingsfondsen kan hij naar het schijnt ook zeer goed omgaan met pluimvee. De beste jongen claimt namelijk ook heel goed voor kippetjes te kunnen zorgen. Als vaders en moeders van huis zijn, draagt hij de verantwoordelijkheid over 11.000 kippen die stuk voor stuk hunkeren naar zijn aandacht. Dat doet hij er toch mooi maar eventjes bij.

14

Met het beheren van geld en kippen hebben wij al 2 unieke talenten van Sjors geïdentificeerd, al hebben we er tot op heden niet meer dan dat kunnen ontdekken.

Bart “Bloosje” Welling Deze dwerg is te herkennen aan zijn extravagante bos haar. De voor- en achterkant van deze dwerg is vaak lastig te onderscheiden door deze in het oog springende coiffure. De beste manier om te achterhalen tegen welke kant gesproken moet worden is dan ook te kijken in welke richting hij loopt.

Hoewel deze dwerg vaak verward wordt met een schaap is het toch duidelijk een achterhoeker. De grootste zonde is dan ook het tot zich nemen van een bepaalde alcoholische versnapering waarnaar in de achterhoek vaak als ‘bier’ wordt gerefereerd.

Hoewel in de achterhoek over het algemeen alleen nuchtere boeren wonen bevestigen ook hier uitzonderingen de regel. Bart zit dan ook graag met een glaasje Grolsch in het gras om aldaar de bloemetjes te bestuderen. Als een ware hippie knoopt hij daarna de bloemetjes aan elkaar tot een ketting. Als een trotse pauw, of schaap zo je wilt, loopt hij vervolgens, immer op slippers, rond met de ketting om zijn nek.

Naast Grolsch drinken, schapen nadoen en bloemetjes knopen, is deze dwerg bereid om op elke mogelijke manier geld te verdienen. Wanneer je een mooi youtube filmpje wilt maken is Bart dan ook graag bereid om voor een kleine vergoeding een wc-borstel in zijn mond te stoppen.

Daan “ Niezel” Dams De meeste werktuigbouwers zijn nuchter genoeg om zich niet te laten inpalmen door de vele hockeymeisjes die op donderdagavond door de stad lopen en proberen in zo kort mogelijke tijd zoveel mogelijk jongens te scoren. Daan lijkt in dit opzicht niet op de meeste werktuigbouwers want buiten het feit dat hij zich laat inpalmen door de vele hockeymeisjes zoekt hij ze zelfs op!

Wekelijks is Daan dan ook te vinden op de hockeyvelden alwaar hij zijn gespierde lichaam tentoonspreid aan de vele dames langs de kantlijn. Hoewel deze dames er vaak appetijtelijk uitzien is dit niet Daan’s doelgroep. Na zijn training gaat hij dan ook met alle plezier 13-jarige meisjes ‘trainen’.

Zoals Daan zijn charmes loslaat op de 13-jarige meisjes (dit zijn enkel geruchten) laat hij het komende jaar zijn charmes los op de bedrijven die als vliegen rond zijn neus zoemen. Hij zal dit jaar niet meer zachtjes in de oren van de meisjes moeten slijmen maar door de hoorn van de telefoon bij bedrijven gaan slijmen.

In samenwerking met zijn Helmondse vrienden zal dit jaar de verenigingskas dan ook goed gespekt worden.

15

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

Stijn “Giechel” Bertens Net als Sjors is Stijn als Commissaris Bijzondere Activiteiten belast met het beheren van een aanzienlijk deel van de liquide middelen. Deze booze-dwarf heeft namelijk de verantwoordelijkheid over de drank en de Weeghconst. Sneeuwwitje is in de Weeghconst niet toegestaan want daar wordt uitsluitend zuiver bier geschonken.

Ondanks het feit dat bierbeheer een uiterst serieuze taak is, is dit moeilijk om aan Stijn af te zien. Het grootste deel van de dag lijkt hij bezig te zijn met het maken van grappen. Je zult hem dan ook regelmatig lachend treffen en kunt hem dus herkennen aan zijn karakteristieke dwergenlachje, een geluid dat het midden houdt tussen dat van een orang-oetan en een hyena. De bijbehorende grijns op zijn gezicht, welke bijna 24/7 aanwezig is, is zo breed dat zijn hoofd uit 2 aparte helften lijkt te bestaan. De enige momenten waarop deze grijns verdwijnt is als het bier in de Weeghconst op is, of als Jos zijn badeend afpakt.

Naar eigen zeggen is de grootste hobby van Stijn het dragen van stropdassen. Mogelijk doet hij dit om zijn adolescente gedrag te verhullen en serieus genomen te worden, hij is immers de opa van het bestuur. Degenen die hem kennen weten echter dat geen stropdas in de wereld hem kan helpen om dit doel te bereiken.

Ruud “Dommel” van de Looij Als beundwerg heeft Ruud er zijn hobby van gemaakt om zoveel mogelijk producten van ducttape te produceren. Naast een portemonnee en een steek, het prachtige hoofddeksel wat met carnaval veelvuldig te bewonderen is, is het dan ook zeer waarschijnlijk dat er dit jaar een zeilwagen van ducttape aan de vloot toegevoegd gaat worden. Wat betreft de rest van de vloot kan dit niet veel goeds betekenen aangezien staal gerepareerd met ducttape in de grijpgrage handjes van de gemiddelde werktuigbouwer niet lang dienst zal doen.

Aangezien deze jongen zwaar katholiek is opgevoed door de Katholieke Plattelands Jongeren in het pittoreske Spoordonk is het dan ook van levensbelang dat in zijn bijzijn de naam van de Heer niet ijdel gebruikt wordt.

Hoewel Ruud een echte werktuigbouwer lijkt te zijn en dan ook geregeld met een lasapparaat te vinden is, heeft hij een baan in de agrarische industrie gevonden. De boomkwekerij waar deze dwerg zijn centjes bijverdient mag dan ook van geluk spreken dat er nog geen bomen in vlammen zijn opgegaan wanneer Ruud, in navolging van zijn grote held B.A. Baracus weer eens hout probeert te lassen. Deze rasechte Werktuigbouwer is ook nog eens gezegend met groene vingertjes.

Zoals blijkt heeft het 53e bestuur een aantal verborgen kanten.

Nu deze duidelijk zijn voor de rest van de vereniging staat niets ze meer in de weg om er een mooi jaar van te maken. Hoewel Jos wat moeite zal krijgen om het zooitje ongeregeld onder controle te houden, wensen ze toch alle succes en geluk toe.

16

Advertorial

VanDerLande Dik 2,5 jaar geleden is het al weer dat ik afstudeerde aan de faculteit Werktuigbouwkunde en sindsdien ben ik aan het werk bij Vanderlande Industries (VI) in Veghel. Tijdens mijn studie heb ik al regelmatig contact gehad met VI. Eerst tijdens een symposium over nieuwe technieken in goederentransport en later tijdens mijn bestuursjaar in verband met sponsoring en diverse activiteiten.

Marijn Oudijk Toen het einde van mijn studie in zicht kwam en ik mij ging oriënteren op een baan stond VI dan ook hoog op mijn verlanglijstje.

De cultuur van het bedrijf evenals de reputatie van wereldspeler in de Material Handling systemen waren voor mij reden om te solliciteren. Daarna is het allemaal snel gegaan en nu zit ik hier al weer een tijdje.

VI is vooral bekend van het leveren van (grote) bagage-afhandeling systemen over de hele wereld. Bijna iedereen die wel eens gevlogen heeft, heeft weleens een deel van onze systemen gezien bij de check-in of de reclaim-carrousel. Behalve bagage systemen leveren wij ook systemen voor expres-parcel bedrijven (UPS, DHL, etc) en distributie centra (Amazon, Bakker Bart, etc). Naast het ontwikkelen en installeren van zulke systemen zijn wij ook actief op het gebied van service. Zo zijn er op Schiphol alleen al 80 collega’s dag en nacht actief om de systemen draaiend te houden.

Op dit moment ben ik Competence Manager Cranes. In grote distributie centra (Nike) of op grote luchthavens (Heathrow) staan vaak automatische magazijn-kranen. Die kunnen dozen, bakken of koffers (voor ons maakt dat eigenlijk niet uit) automatisch opslaan in een magazijn en op het juiste moment weer gaan halen. VI maakt deze kranen niet zelf, maar heeft daar een partner voor. Het is mijn verantwoordelijkheid om alle zaken tussen deze partner, VI en de klanten te regelen.

Dat betekent dat ik samen met de leverancier en onze engineering afdeling standaarden afspreek. Uiteraard werkt een kraan op vele manieren, zowel op mechanisch- als op controls gebied, met de rest van het systeem samen en alle betrokken partijen moeten weten wat hun verantwoordelijkheid is en wat van hun verwacht wordt. Iedereen wil graag de beste oplossing voor zichzelf en één van de uitdagende aspecten van mijn functie is om uit al die wensen en meningen een strategie te bepalen die voor VI als geheel het beste is. En dat kan best eens lastig zijn als je met een Spaanse collega rond de tafel zit, elkaar niet goed verstaat en andere belangen hebt. Maar uiteindelijk zul je het toch als één team moeten klaren.

Naast de gedefinieerde standaarden maken we ook afspraken met betrekking tot prijs en levertijd. Die kunnen door de Sales medewerkers gebruikt worden in aanbiedingen naar klanten. Na-

tuurlijk komen daar weer allemaal nieuwe wensen uit naar voren (het moet altijd sneller en goedkoper, maar vaak ook ‘anders’) en zo creëer je een verbeter traject waar iedereen bij betrokken is. Het uiteindelijke doel is natuurlijk om onze marktpositie te behouden en waar mogelijk te verbeteren.

Naast het continu verbeteren zijn we ook bezig met het ontwikkelen van nieuwe producten. Waar heeft de markt behoefte aan? Wat past in onze productportfolio? Wat heeft toegevoegde waarde? Kortom, waar moeten we onze aandacht op richten?

Al met al een leuke uitdagende baan bij een bedrijf wat mij erg aanspreekt. Ik zou iedereen dan ook aanraden tijdens je studie al eens voorzichtig met verschillende bedrijven in contact te komen.

Dat kan met een excursie, een workshop, een stage of wat dan ook. Je weet maar nooit wat je er aan over houdt!

17

Foutje moet kunnen

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

De 6 grootste wetenschappelijke blunders

Wetenschappers hebben altijd gelijk, we plaatsen hen op een voetstuk, gaan ervan uit dat het de exwperts zijn en we kopen dingen als het wetenschappelijk bewezen is dat ze beter werkenâ&#x20AC;Ś Maar wetenschappers zijn ook maar mensen, het is natuurlijk niet eerlijk om altijd alleen maar perfectie van hen te verwachten, toch?

Daan Dams De aarde: het middelpunt van het universum De mens en zijn grote gezamenlijke ego: De astronoom Ptolemaeus bedacht in de tweede eeuw dat de aarde het middelpunt van het universum was, en hij omvatte dat in een model. Zijn model bleef niet 20 of 30 jaar aannemelijk, het was 1400 jaar later dat Copernicus zijn opvatting presenteerde over het heliocentrisch model. Hij was niet de eerste die de suggestie deed dat de aarde om de zon heen draait, maar hij kreeg de meeste aanhangers. Toch hield de katholieke kerk tot 90 jaar na de publicatie van Copernicus vast aan het oude idee. Zoals de Engelsen het zo goed kunnen zeggen: Old habits die hard.

De Aarde is 6000 jaar oud Ooit werd de Bijbel gezien als een wetenschappelijk werk.

Veel mensen namen gewoon aan dat de Bijbel gelijk had zelfs als het zeer ongeloofwaardig was. Als voorbeeld nemen we de leeftijd van onze planeet. In de 17e eeuw pakte een religieuze scholier de Bijbel en begon te rekenen. Hij schatte dat de aarde in het jaar 4004 voor Christus geschapen werd. Voeg daar ongeveer 1700 jaar extra aan toe om in de 18e eeuw te komen en dan kom je op een leeftijd

18

van 5700 jaar. Rond die tijd ontdekte de westerse, Bijbellezende geologen dat de Aarde constant in beweging is en veranderde. Waarschijnlijk zaten ze er een beetje naast.

Huidige schattingen, gebaseerd op metingen met radioactiviteit, plaatsen de leeftijd van de aarde op ongeveer 4,5 miljard jaar. In de 19e eeuw realiseerden geologen zich dat als er werkelijk geologische veranderingen optraden dat, dat dan wel heel erg langzaam ging en als Darwin dan toch gelijk had betreft de evolutie (dat ook een langzaam proces was), de Aarde veel en veel ouder was dan eerst werd gedacht. Uiteindelijk werd het door de metingen met radioactieve stoffen duidelijk dat de 19e eeuwse geologen gelijk hadden.

voordat er een scalpel opgepakt werd om te opereren.

Het resultaat hiervan laat zich raden; nog meer ziektes en ontstekingen. De doktoren van die tijd gaven de schuld veelal aan vieze lucht. De “ziektekiemen theorie” (het revolutionaire idee dat ziektekiemen ziektes en ontstekingen veroorzaken) ging al een tijdje de ronde, maar de chirurgen gingen pas luisteren toen Louis Pasteur in 1860 achter het idee ging staan. Het duurde een tijdje maar uiteindelijk kwamen artsen zoals Joseph Lister erachter dat het de ziekenhuizen en doktoren waren die de ziektekiemen in de patiënten brachten. Uiteindelijk was het Lister die het idee had om wonden voortaan goed schoon te maken en te desinfecteren.

De atoom is het kleinste bestaande deeltje Geloof het of niet, maar we waren niet helemaal dom in de oude tijd. Het idee dat materie bestond uit smallere individuele deeltjes (atomen) bestaat al meer dan duizenden jaren. Maar het idee dat er nog iets kleiners is kon men niet begrijpen. Het was pas in het begin van de 20e eeuw, toen natuurkundige zoals J.J. Thompson, Ernest Rutherford, James Chadwick en Neils Bohr om de hoek kwamen kijken, dat we begonnen te begrijpen dat er ook zulke deeltjes bestonden als protonen, neutronen en elektronen.

Dat zijn de basisdeeltjes van een atoom. Daarna is het alleen maar verder en verder gegaan naar quarks, Higgsdeeltjes, anti-elektronen en muon neutrinos. Laten we hopen dat het hier ophoudt en dat we er niet na verloop van tijd achterkomen dat alles nog gecompliceerder is dan nu.

DNA is niet zo belangrijk DNA werd in 1869 ontdekt, maar lange tijd daarna was het nog steeds de ondergewaardeerde assistent van de proteïnes. Zelfs na experimenten in het midden van de 20e eeuw die bewezen dat DNA wel degelijk het genetisch materiaal bevat, hielden veel wetenschappers vast aan het idee dat de proteïnes de sleutels zijn tot erfelijkheid. Volgens hen was DNA gewoon te simpel om zoveel informatie te dragen. Totdat in 1953 Watson en Crick hun dubbele DNA-helix model presenteerde. Toen begonnen biologen pas te begrijpen dat een molecuul dat zo simpel is zoveel betekent voor de mens.

Ziektekiemen in de chirurgie Het was tot in de late 19e eeuw dat artsen niet de noodzakelijkheid inzagen van het wassen van de handen,

De bloedsomloop Op dit moment hoef je geen dokter te zijn om te weten hoe belangrijk het hart is voor het menselijk lichaam.

Maar in het oude Griekenland kon je een dokter zijn en dit niet eens weten. Doktoren zoals de Griekse arts Glaudius Galenus (131 n.Chr – tussen 201 en 216 n.Chr) geloofde dat de lever het bloed door het menselijk lichaam liet circuleren. Terwijl het hart vitale pit (wat het dan ook moge zijn) circuleert. Galenus hypothiseerde zelfs dat het bloed in een op en neer gaande beweging bewoog en zo werd geconsumeerd door de organen als brandstof. Deze ideeën bleven voor veel mensen gedurende een zeer lange tijd aannemelijk. Totdat de Engelse arts William Harvey in 1628 zijn boek “exercitatio anatomica de motu cordis et sanguinis in animalibus” beschrijft hoe de bloedsomloop in elkaar steekt. Het duurde dus even maar na een aantal honderd jaren wisten we eindelijk hoe de bloedsomloop werkelijk werkt. Waarschijnlijk is dit het beste compliment dat je Galenus kan maken, zijn opvatting bleef minstens 1400 jaar de juiste.

We weten op dit moment dus al redelijk veel. Maar dat we overal alles vanaf weten is gewoon nog onmogelijk.

Misschien worden enkele wetenschappelijke theorieën die nu de ronde doen over 10, 20 of misschien wel 1000 jaar weerlegd. En dan zullen de generaties die na ons komen lachen over onze rare theorieën.

20

Studiereis Zuid-Korea

Engineering The Future

De studiereis van 2009 ging naar niets minder dan Zuid-Korea. 13 Augustus tot en met 5 september gingen 30 studenten met drie PhD begeleiders deze uitdaging aan: ‘Korea, Engineering the Future!’, laat dat maar eens zien!

Jorine Heling De commissie Voorzitter Geert-Jan Evers is de held die ruim anderhalf jaar geleden besloot een poging te wagen om deze commissie met maarliefst acht eigenwijze maar enthousiaste werktuigbouw kerels in toom te houden. Met Frank Coerver als secretaris en Leo van der Linden als ‘man van het geld’ aan zijn linker en rechterhand durfde hij het dagelijks bestuur wel aan. Maarten Beelen en Ralf Stamps besloten het excursieprogramma onder hun leiding tot een hoogtepunt te brengen. De taalbarrière en het eeuwige ‘ik-zeg-wel-ja-maar-bedoel-misschien-wel-nee’ geroep uit Azië zagen zij als een mooie uitdaging. Rick Peters en Joris Michielsen vonden het duidelijk wel verstandig om ervoor te zorgen dat de logistieke zaken ook tot in de puntjes geregeld zouden worden, want zonder vervoer kom je uiteraard nergens! Als het aan hen lag, zou zelfs de taxi van en naar de kroeg vooruit geboekt worden. Last but not least, was er nog Harm Clements, die samen met onze eerder genoemde Frank de taak op zich wilde nemen

het broodnodige geld wel degelijk in de pocket te krijgen. Samen struinden ze bedrijven af om hen te overtuigen dat deze missie naar Zuid-Korea ook voor hen wel degelijk interessant kon zijn.

Vrij belangrijk, want voor niets gaat de zon op, maar voor niets gaat geen vliegtuig naar Korea.

21

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

Het voortraject Tijdens het voortraject werd er door de deelnemers twee blokken hard gewerkt aan een vijftal casussen. Deze casussen zijn naast het feit dat ze erg leerzaam zijn, ook een noodzakelijk onderdeel van de studiereisfinanciering. Daarnaast werd een filmavond georganiseerd en een echte Korea-avond, waar een Koreaans diner genuttigd werd met enkele educatieve presentaties over Korea en een spectaculaire Hapkido demonstratie werden gegeven.

Tenslotte was er nog de supergave groepsactiviteit waar een heuse Zeepkisten Grand Prix gehouden werd. Hier werd flink aan de groepsbuilding gewerkt.

oul. We bezochten onze eerste tempel, maakten met 33 fototoestellen allemaal dezelfde foto’s, bekeken de smalle steegjes met typische architectuur, verbaasden ons over de gemiddelde lengte van de Koreanen en probeerden langzaam te wennen aan de warme temperaturen en hoge luchtvochtigheidsgraad.’s Avonds genoten we van ons eerste Koreaanse diner: een heuse Korean barbeque, op de grond in kleermakerszit aan lage tafels. Ladingen met spek, vele side dishes waaronder hete pepers, pittige sausjes, vreemde groenten en andere rare dingen, en natuurlijk cola, bier en soju. (Een door ons geliefd traditioneel Koreaans drankje)

De reis 13 Augustus was het dan zover, om zeven uur ’s ochtends stond iedereen met slaperige oogjes klaar voor de reis naar het verre Azië. Ruim 20 uur later stonden we dan ook aan de andere kant van de wereld en kregen we een warm en vochtig onthaal van Koreaanse atmosferen! Van de drie weken, zouden we de eerste week in de hoofdstad Seoul verblijven, daarna een week langs verschillende plaatsen door het land naar het zuiden reizen, dan een paar dagen op het honeymoon eiland Jeju bijkomen en tenslotte weer een week in Seoul doorbrengen.

Seoul - deel 1 Op het vliegveld bij aankomst ontmoetten we 2 Koreaanse studenten, Jieun en Jung Woo, oftewel Jane en Justin, die ons zouden vergezellen tijdens onze reis en die tevens als tolk zouden dienen.

Na een bustrip naar onze verblijf plaats viel onze mond open van verbazing toen we warempel een heel huis tot onze beschikking bleken te hebben voor alleen onze groep. Onze gaarheid van de vermoeiende reis weerhield ons er niet van vele nieuwe indrukken en ervaringen op te doen tijdens onze eerste city trip door Se-

De volgende dagen werd een kijkje genomen in de geschiedenis van Korea met een bezoek aan het War Memorial en aan de Seodaemun Prison. De eerste marktbezoeken waren een feit, er werd bij nacht vanuit een enorme uitkijktoren over een groot deel van Seoul gekeken en we maakten voor het eerst kennis met het uitgaansleven van Seoul. En het ging een keer gebeuren: de eerste bezoeken in drie-delig pak stonden op de planning. We bezochten Seoul National University (SNU), de meest prestigieuze universiteiten van Zuid-Korea en het Korean Institute of Science and Technology (KIST). Ook moesten we geloven aan onze eerste Koreaanse regenbui en Norebang; Karaoke op z’n Koreaans. Een R&B club vormde het tijdelijke afscheid van Seoul en een korte nacht maakte de busreis de volgende ochtend lekker rustig.

Daejon Tijdens de trip naar Daejon maakten we een stop voor een rondleiding door het Hwaseong Fort, een zeer monumentale en toeristische plek die bescherming tegen de Japanners heeft geboden in de 19e eeuw. Dankzij een verblijf in het love-motel Cupido en het

22

schroef onderzocht wordt en een Ocean Engineering Basin, waar golven, wind en stroming nagebootst worden. We sloten af met een bezoek aan het Korean Institute of Machinery & Materials (KIMM), maar eigenlijk was drie bedrijven op een dag een beetje veel van het goede.

De volgende dag wederom een excursieprogramma, maar echt een onvergetelijke dag. Te beginnen met het National Fusion Research Institute (NRFI), een onderzoeksinstituut op het gebied van kernfusie, waar we de controlroom gezien hebben en ook daadwerkelijk rond de fusiereactor KSTAR hebben gelopen. Met NRFI draagt Zuid-Korea sinds 2008 haar steentje bij in het project ITER, waar de grote landen van de wereld samenwerken in het onderzoek naar kernfusie. Alsof dit al niet indrukwekkend genoeg was, overtrof het Korean Atomic Energy Research Institute (KAERI) dit nog eens door ons met onze neus op het kernsplijting proces te drukken. Dit kan bijna letterlijk genomen worden, want we mochten daadwerkelijk de kernreactor van dichtbij bekijken en we waren slechts een glasplaat en wat water verwijderd van de reactor met verse uranium staven. Het mocht toevallig zo zijn dat in verband met onderhoud de reactor die dag uit stond en dan ‘schijnt’ het op het gebied van straling veilig te zijn. Echter dat er geen hekjes rondom de bassins stonden waar de verse maar ook de gebruikte uranium staven op de bodem lagen en we er dus gewoon een duik in hadden kunnen nemen, deed ons anders vermoeden. Toch was het een super vette ervaring, en hoe gaaf is het dat we nu licht geven in het donker! bezoek aan onze eerste SPA (sauna’s, theebaden, watervalbaden, en nog meer baden) leerden we weer een nieuwe kant van de Koreanen kennen. Fris en fruitig begonnen we aan het bezoek aan Daejon Science Town, waar we bij drie bedrijven een kijkje in de keuken zouden nemen. Bij het Korean Advanced Institute of Science and Technology (KAIST), een universiteit die door de regering uit de grond gestampt is, maakten we kennis met vele interessante opstellingen met als hoogtepunt de wereldberoemde humanoid robot HUBO. Hierna bezochten we het Korean Ocean Research & Development Institute, waar onder andere erg interessant onderzoek gedaam wordt naar de ideale combinatie van vormen van de schroef en romp. We bezochten hier de Full Mission Simulator, een scheepsbrug simulator waar ook de Navy getraind wordt; een Towing Tank waar schaalmodellen van acht meter lengte door water getrokken worden om de vorm van de romp te testen; een cavitatie tunnel waar de cavitatie aan de

Gyeong-Ju In Gyeong-Ju maakten we kennis met het ‘Koreaanse matras’, wat eigenlijk gewoon geen matras was. Je slaapt daar met een aantal personen in een relatief klein kamertje gewoon op de houten vloer met slechts een dun dekentje. We bezochten in deze oude hoofdstad onder andere Hyundai Motor Company en Hyundai Heavy Industries, gingen op bezoek bij de wethouder die geen Engels sprak, hadden weer vele malen goede Korean barbecues.

Sommigen maakten een wandeling naar de top van de berg om met de monniken thee te drinken, anderen zochten de verfrissing in een tropisch zwemparadijs en we proefden de rijke cultuur

23

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

Jeju –do Met een klein propellervliegtuig werden we naar het tropische ‘honeymoon eiland’ Jeju gevlogen. Na acht drukke dagen eindelijk de tijd om volledig te relaxen! Twee vrije dagen leverde diverse creatieve activiteiten op: jetskiën en bier drinken op het strand, mountainbiken door de heuvels, watervallen bezoeken, scooterrijden over het eiland, het worldcup stadion bezoeken, een duiktrip maken of zelfs de hoogste berg van Zuid Korea beklimmen! Dat laatste resulteerde in 6 uur lopen (in plaats van de voorspelde 10 uur), met een uitzicht op de top van maar liefst 1 meter de mist in!

van het mooie Gyeong-Ju. Vier studenten vonden dit nog niet uitdagend genoeg en gingen in vier afzonderlijke gastgezinnen een dag en nacht meedraaien. Om even verder te gaan met de culturele activiteiten in deze stad, leerden we trommelen in een Koreaanse drumschool, bezochten we nog meer tempels, kochten veel mensen een paraplu tegen de zon (gewoon omdat het kon), speelden we een heuse interland tegen een officieel voetbalteam, konden we daarbij ondanks onze coach Hiddink helaas niet winnen maar hadden we wel veel plezier. Tot slot hebben we zelfs opgetreden op een groot plein met honderden toeschouwers.

Tijdens de groepsactiviteiten bezochten we een Folk Village, een soort nep prehistorisch dorp en kregen we een rondleiding door de lavatubes. Omdat we daarna kletsnat geregend werden en daardoor niet de schijnbaar prachtige vulkanische krater Sunrise Peak hebben kunnen beklimmen, hebben we een rondvaartboot ‘beklommen’waarmee we door de mist rond de krater gevaren zijn.

Om tussen al die cultuur nog wat aan de essentie van een studiereis herinnerd te worden, bezochten we ook nog POSCO en POSTECH, beiden gestationeerd in Pohang aan de kust. Bij POSCO, de op drie na grootste staalproducent ter wereld, was het hoogtepunt de walsstraat, waar roodgloeiende gegoten platen staal van enkele meters lang en tientallen centimeters dik, een factor 100 dunner en dus ook langer gewalst werden. POSTECH, een van de betere universiteiten in Azië, is opgericht door POSCO en we hebben hier een indrukwekkende deeltjesversneller mogen bekijken.

Seoul - deel 2

Busan Een bezoek aan een grote vismarkt in Busan, deed enkelen van ons verreiken met de ervaring ooit levende inktvis gegeten te hebben en anderen hielden het gewoon bij een dood visje. Na dit bezoek reden we door naar het vliegveld waar we als popsterren werden onthaald, omdat we allemaal lang, blond, mooi, Europees en zooooo knap zijn.

Helemaal weer ontspannen kwamen we weer terug in Seoul.

Dankzij onze begeleiders, die een dag van de organisatie op zich namen om de commissie ook eens vrij te geven, konden we een diner bij de Hooters ook op ons afvinklijstje zetten. Wij hadden niet verwacht dat er meer foto’s van ons gemaakt zouden worden dan dat wij van hen zouden maken, maar het was toch echt zo.

Uiteraard stonden ook nog wat excursies op het programma in Seoul, zo bezochten we bijvoorbeeld Samsung Electronics. De showroom bevatte vele werktuigkundige hoogstandjes met onder andere vele telefoons, LCD televisies, LED technologie, touchscreens, blu-ray spelers, mp3-spelers, digitale fotolijsten, laptops en printers, maar met als hoogtepunt een Kim-Chi koelkast. Deze ‘ietwat’ pittig bereide kool, wat werkelijk in ieder restaurant geserveerd wordt, had schijnbaar een bijzondere en zorgvuldige bereiding en had ook een zeer speciale bewaringstemperatuur, vandaar deze unieke koelkast! Bij het hier op volgend bezoek aan Samsung Advanced Institute of Technology (SAIT) kregen we een rondleiding door de cleanroom, inclusief luchtdouche, waar vele robots opgesteld stonden voor onderhoud en ook duurtests uitgevoerd werden. Het bezoek aan de concurrent LG Displays

24

had logischerwijs vele overeenkomsten met Samsung, maar had ook zijn eigen charme. De soort machines die we bij Samsung in testfase zagen stonden bij LG daadwerkelijk in de fabriek te draaien en dat was veel gaver om te zien.

Ook was er nog voldoende cultureels te beleven, dus naast een bezoek aan het Korean Folk Village, konden we ook de voetbal wedstrijd van de topclub FC Seoul tegen Ulsan niet aan ons voorbij laten gaan. De commissie had prima plaatsen voor ons geregeld in het die-hard supporters vak, maar ons Hollands gejuich mocht niet baten, Seoul verloor met 0-2. Maar wat is er nou meer cultuur dan een heuse Templestay tussen de boeddhistische monniken?

Deze laatste dagen werd nog de Electronics market bezocht en werd er wederom flink genoten van Seoul by night, en werd daarbij menig club (MaSS, M2, 63-building) en karaokebar bezocht.

De afsluitende dag was niet minder vet dan alle andere; met een bezoek aan de DMZ werd onze reis voltooid. Zeer indrukwekkend om langs de kilometers hekwerk met prikkeldraad en honderden bezette wachtposten te rijden, met een van de militairen te praten, de grens van een afstand te bekijken, steeds dichterbij te komen en uiteindelijk ook enkele meters over de grens te mogen in relatief zwaar bewaakte VN-vergaderhuisjes van Noord en Zuid Korea..

Vol van zo vele nieuwe ervaringen en belevenissen in een land en in een werelddeel dat stiekem toch zo anders is dan het onze, vlogen we weer huiswaarts en kwam een einde aan deze fantastische reis. Commissie, bedankt!!!

Templestay

We kregen allemaal een soort bruine pyjama aan, leerden de gebruiken van de tempel, hoe je moest lopen en groeten, en hoe te bidden tot Boeddha. We kregen eenvoudige maaltijden, moesten zelf onze spullen afwassen, moesten een buiging maken voor en na het eten, leerden de gong luiden, deden mee aan het gebedsrituelen en ceremonies en eindigden voor het slapengaan met een yoga sessie, waarbij we allemaal geheel konden ontspannen. Om 21 uur was het tijd om op een Koreaans matras te slapen en om 4 uur werden we alweer gewekt. Opnieuw het luiden van de gong gevolgd door het ochtendgebed, wat eigenlijk niets was in vergelijking met de 108 kniebuigingen die daarop volgden. Dit fysieke maar ook mentaal zware ritueel van ruim een uur werd gelukkig opgevolgd door een boswandeling waarbij eindelijk de zon opkwam. Om het spirituele nog even voort te zetten, gingen we ons bezinnen tijdens het naaien van een chop-stick zakje, maar dat leidde bij al die werktuigbouwkunde mannen vooral tot het tegenovergestelde: frustratie. Ons bezoek werd afgesloten met een gesprek met de vice-Abbot, een hooggeplaatste monnik, en een rondleiding door het museum. Dit alles maakte het een erg bijzondere en prettige ervaring.

25

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

26

Staut

Condoleezza Rice

Volgens Forbes was ze de machtigste vrouw ter wereld, ze werkte voor beide presidenten Bush en ze had een behoorlijke vinger in de pap bij de voorbereidingen voor de Irakoorlog. Condoleezza Rice werkte zich op eigen kracht naar de hoogste regionen van de Amerikaanse politiek. Wat drijft haar en hoe hield ze zich staande tussen de ervaren rotten in Washington?

Ruud Hawinkels Biografie Alabama in de jaren ’50 was geen prettige staat om als zwarte Amerikaan te wonen. Het is de staat waar Rosa Parks in 1955 in opspraak kwam, doordat ze haar plaats in de bus niet wilde opgeven voor een blanke en waar in 2004 nog vóór het behoud van apartheidswetten werd gestemd (hoewel deze niet meer worden toegepast, omdat de federale wetgeving dit verbied). Rice werd hier in 1954, in Birmingham geboren.

Haar ouders, docenten op een middelbare school, wilden haar zo goed mogelijk opvoeden zodat ze eerlijke kansen zou krijgen.

Op haar derde begon ze met pianolessen en al vlug bleek ze een bijzonder talent te zijn. Na school nam ze, naast pianolessen, ook nog Frans en Spaans en of dat nog niet genoeg was, ging ze ook nog kunstschaatsen. Tegen Oprah verklaarde Rice later dat alle zwarte ouders in Birmingham hun kroos pushte om beter te worden dan zij het hadden gedaan.

Ondanks de vele hobby’s ging Rice in sneltrein vaart door haar opleiding, ze mocht zelfs de eerste en de zesde klas overslaan.

Op haar vijftiende volgde ze haar laatste jaar High school tegelijk met haar eerste jaar op de Universiteit van Denver en hoewel ze korte tijd probeerde professioneel pianiste te worden, veranderde

een college over internationale politiek van Josef Korbel, vader van Madeleine Albright, haar leven. In 1974, 19 jaar oud, kreeg (lees: verdiende) Rice haar bachelor Politicologie. Een jaar later mocht ze haar Master diploma ophalen.

Na enkele kleine baantje haalde Prof. Korbel haar over om te promoveren. Vier jaar later mocht ze zich PhD in de Politicologie noemen. Haar proefschrift had betrekking op de Tsjechoslowaakse Communistische Partij.

De Universiteit van Stanford bood haar een baan aan als docente politicologie en in ’87 promoveerde ze tot Universitair Hoofddocent met een specialisme in de Sovjet politiek. In die tijd een heet hangijzer, door de dreigende opheffing van de Unie.

Later werd ze door de Rector Magnificus van Stanford voorgedragen als zijn opvolger. In 1993 werd Rice de eerste vrouwelijke, de eerste Afro-Amerikaanse en de jongste Rector Magnificus van Stanford. Met deze aanstelling werd ze tevens professor.

Politieke carrière De Sovjet politiek was zonder twijfel het belangrijkste punt in het buitenlandbeleid van de Amerikaanse President in die tijd. Rice

27

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

Het buitenlandbeleid van Bush wordt vooral gekenmerkt door de reactie op de aanslagen op 11 september. Vanaf die desastreuze dag is het alle hens aan dek om terroristen te vinden en uit te schakelen. Alle internationale betrekkingen worden hiervoor uit de kast getrokken en op de proef gesteld.

In de periode na 11 september verandert het buitenlandbeleid onder druk van Cheney van een analyse georiënteerde aanpak naar een reactie georiënteerde. Het was niet meer belangrijk of het bewijs waterdicht was, het was belangrijk welke reactie er van de VS kwam. Cheney verwoordde dit tijdens een vergadering met Rice en CIA directeur Tenet als ‘Als er één procent kans is dat Pakistaanse geleerden al- Qaida helpen met het ontwikkelen of bouwen van een kernwapen, dan moeten we daarop reageren als was het een zekerheid’. Deze norm zou een kader worden voor het buitenlandbeleid van President Bush. De regering kreeg vergaande volmachten, waardoor de CIA meer ruimte kreeg om burgers af te luisteren en gevangenen te ondervragen. Dit laatste werd nog een moeilijk punt voor Rice.

werd hierdoor al snel ‘ontdekt’ door Brent Scowcroft die verschillende hoge functies had onder presidenten Ford en Bush Sr. Hij haalde Rice over om haar academische carrière even op een laag pitje te zetten om speciale assistent voor Sovjet en Oost-Europese zaken te worden onder de eerste President Bush. In 1991 keerde ze terug naar Stanford om daar vervolgens Rector te worden. Dit bleek een jaar later een goede keuze te zijn, want uit onvrede over het buitenlandbeleid van President Carter stapte Rice in ’82 over van de Democraten naar de Republikeinen. Daardoor was er geen plek voor haar onder de Democratische President Clinton.

In 2000 echter nam ze een jaar verlof van Stanford om President Bush Jr. te helpen met het buitenlandbeleid tijdens zijn verkiezingscampagne. Na de verkiezingen benoemde Bush haar tot National Security Advisor (NSA) en zegde ze haar positie op Stanford op.

De National Security Advisor is de hoogste adviseur voor de president als het gaat om veiligheidskwesties. Hij of zij behoort niet tot het kabinet en zou daardoor onafhankelijk advies kunnen uitbrengen.

Deze ‘onafhankelijke’ adviezen van Rice lijken zwaar onder druk te staan van de ervaren rotten in het kabinet. Zij lijken zo hun eigen agenda te hebben wat betreft het buitenlandbeleid van President Bush. Vice-President Cheney en Minister van Defensie Rumsfeld hadden tijdens hun periode onder de eerste President Bush er al op gehamerd dat Saddam Hussein verwijderd moest worden en nu tijdens hun tweede termijn onder Bush Jr. zien ze hun kans schoon.

De ondervragingstechnieken van de CIA waren al niet geheel onomstreden, maar toe Rice de opdracht gaf dat Waterboarding, in het Nederlands ook wel schijnverdrinking genoemd, mocht worden toegepast op terroristen, ging dat voor veel juristen, politici en militairen te ver. Later zou Rice voor een onderzoekscommissie moeten verschijnen en verklaren dat zij het waterboarden niet autoriseerde, maar dat zij slechts de boodschap van de regering aan de CIA had doorgegeven.

Protest tegen waterboarding

28

Secretary of State In 2004 werd Rice aangesteld om Colin Powell op te volgen als Minister van Buitenlandse zaken. Dit is de belangrijkste ministers post in de Amerikaanse politiek. Deze minister is de vierde in lijn van opvolging van de President en heeft grote invloed op het buitenlandbeleid van een President. De aanstelling van Rice werd door de Senaat goedgekeurd met het hoogst aantal tegen stemmen sinds de oprichting van het ambt. Veel tegen stemmen waren vanwege de aanpak van de oorlog tegen terrorisme en Rice’s rol bij ondervragingstechnieken van de CIA. In de tijd dat Rice minister werd was de rust weer wat wedergekeerd. De meeste controversiële beslissingen waren genomen, de oorlogen waren begonnen en de terroristische dreiging was verminderd. Nu was het een kwestie van afmaken en voorbereiden op een nieuw tijdperk.

Rice transformeerde het Ministerie van Buitenlandse zaken, zodat het beter opgewassen was tegen de uitdagingen van de nieuwe geopolitieke betrekkingen. Grote buitenposten moesten afslanken terwijl kleine kantoren meer mankracht kregen om de positie van de VS in dat land te versterken.

Condoleezza Rice begroet militairen in Libanon

Naast de reorganisatie van haar departement had Rice haar handen vol om de internationale gemeenschap te overtuigen van de voordelen van de oorlog tegen terrorisme. Bondgenoten haakten af en de morele kracht van de VS was danig aan het afbrokkelen na de eenzijdige inval in Irak. Het enige succes op dit gebied kwam uit India. Dat land tekende het Indo-VS Nucleair Verdrag dat de nucleaire activiteiten van India (dat het non-proliferatie verdrag niet heeft getekend) onder toezicht van het IAEA zette.

Een van de weinige succes van Bush’s buitenlandbeleid.

Rice was een groot voorvechter van nieuwe democratieën. Ze steunde democratische regeringen om een stevige basis te creëren in die landen. Dit speerpunt bracht haar in problemen toen de Palestijnse bevolking de terroristisch te boek staande organisatie Hamas verkozen tijdens democratische, vrije verkiezingen. Rice zette zich in voor het Palestijns-Israelisch conflict, maar zoals zoveel pogingen faalde deze. De VS hadden, mede door haar, geen vrienden gemaakt in de Arabische wereld, waardoor dit conflict nog ingewikkelder werd dan het vóór President Bush was geweest.

Condoleezza Rice en George W. Bush

Een tweede contradictie van haar steun aan democratische regeringen was de steun die de totalitaire regimes in Egypte en Saoedi-Arabië van de VS ontving. Het is begrijpelijk dat de VS een van de weinige bevriende Arabische regimes wilde behouden, maar het strookte niet met het beleid van minister Rice.

Rice’s rol in de Irakoorlog lijkt redelijk beperkt. Ze leek het eens te zijn met Cheney en Rumsfeld, wat haar degradeerde tot assistent van beide heerschappen. Als Minister van Buitenlandse zaken heeft ze veel werk verzet voor President Bush, maar de opdracht was schier onmogelijk.

Condoleezza Rice met minster Buitenlandse zaken van Saoedi-Arabië

29

Advertorial

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

AkzoNobel Naam: Sybren Bakker Werkt bij: AkzoNobel Industrial Chemicals in Rotterdam Functie: Projectengineer Opleiding: Werktuigbouwkunde Waar: TU Delft

Na mijn studie Werktuigbouwkunde Meet- en Regeltechniek aan de TU Delft ben ik in februari 2004 aan de slag gegaan bij AkzoNobel in het Botlekgebied. Als Projectengineer voer ik bij de service unit Business projecten uit op het gebied van procesautomatisering. Ik houd me bezig met onder meer de optimalisering van procesbesturing, verbetering van de mens-machine interface en het verbeteren of vernieuwen van regelsystemen. Voornamelijk gaat het om projecten bij het MEB, het membraanelectrolysebedrijf.

In het MEB worden chloor, natronloog, bleekloog en waterstof geproduceerd. Zout, dat per schip wordt aangevoerd, is de grondstof voor de chloorfabricage. In elektrolysecellen zet een elektrische stroom pekel (zout opgelost in water) om in chloor, natronloog, bleekloog en waterstof. Chloor wordt via pijpleidingen aan klanten geleverd, die samen met AkzoNobel op hetzelfde bedrijventerrein gevestigd zijn. Zij gebruiken het als grond- of hulpstof voor een groot aantal toepassingen, zoals in tandpasta, plakband, regenkleding, sladressing en dashboardonderdelen. Natronloog wordt per pijpleiding, tankwagen of schip bij de klant bezorgd. Bij waterstof gebeurt dat enkel per pijpleiding. Natronloog wordt onder andere voor waterontharding gebruikt en bleekloog voor desinfectie van zwembad- en drinkwater. Als werktuigbouwkundige kom ik dus ook veel met chemie in contact.

Ik vind AkzoNobel een prima werkgever om mijn horizon bij te verbreden. Ik kan mijn studie in de praktijk brengen en die blijkt echt totaal anders

dan de theorie. Procesautomatisering is meestal een van de laatste onderdelen van een project.

Toch kom ik er niet pas op het einde bij kijken, maar beweeg me tussen de verschillende aspecten. Als laatste is de combinatie tussen uitvoerend werk doen en zaken als aansturing, kostenbeheersing en planning een erg interessante. Ik krijg de kans vaardigheden op te doen, die ik de rest van mijn carrière goed zal kunnen gebruiken.

Over de verre toekomst heb ik nog geen concrete ideeĂŤn. Voorlopig vind ik het erg leuk om zo dicht mogelijk bij de productie te blijven. Ik wil vooral veel praktijkervaring opdoen, vuile handen maken.

En waar doe je dat beter dan in deze dynamische omgeving?

Kijk in de Sterren

Nucleaire duikboot

Canada is bezig met het ontmantelen van kernonderzeeërs in Rusland. In het verre oosten van Rusland is Canada twee kernonderzeeërs aan het transporteren op een zogehete ‘heavy-lift vessel’.

Bart Welling

31

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

De kernonderzeeër die hier getransporteerd wordt is een Victor-class onderzeeër. In juli 2009 is de Victor-class onderzeeër succesvol getransporteerd aan boord van de heavy-lift vessel ‘Transshelf’. De nucleaire hulzen worden in Zvezda leeggehaald en veilig opgeborgen.

In 1967 is de Victor-class kernonderzeeër in gebruik genomen door de Sovjet-Unie. De Victor-class onderzeeërs hadden de vorm van een regendruppel. Dit stond hen toe om met een hoge snelheid voort te bewegen.

Ze waren voornamelijk ontworpen om de oppervlakte vloot van de Sovjet-Unie te beschermen en Amerikaanse onderzeeërs aan te vallen.

Er zijn drie versies van de Victor-class ontworpen. Hiervan zijn er in totaal 49 geproduceert. De lengte van de onderzeeërs ligt tussen de 93 en 102 meter en wegen rond de 7000 ton. Ze kunnen 80 dagen achtereen onder het wateroppervlak rondvaren.

32

Woodstock

500.000 hippies bij elkaar

Rolling Stone spreekt over de gebeurtenissen in het weekend van 15 t/m 18 augustus in 1969 als een van de 50 momenten die de geschiedenis van de Rock en Roll veranderden. The New York Daily News schreef destijds over “Hippies mired in a sea of mud”.

The New York Times vertelde over afschuwelijke files, drugs gebruik maar ook over verrassend weinig geweld en schijnbaar enorm enthousiaste bezoekers. De documentaire uit 1970 liet de wereld iets geweldigs zien, maar wat gebeurde er nu eigenlijk precies op de Woodstock Aquarian Music And Art Fair in 1969?

Edward de Boer Organisatie Het begon allemaal meer dan veertig jaar geleden toen twee rijkeluiszoontjes onder de naam “Challenge International” een advertentie plaatsten in de New York Times: “Young men with unlimited capital looking for interesting, legitimate investment opportunities and business propositions.” Een boodschap die tegenwoordig ondenkbaar zou zijn, maar uiteraard werd hier spoedig op gereageerd en wel door de bevriende en samenwonende muzikant Artie Kornfeld (26) en hippie-winkeleigenaar Micheal Lang (24). De combinatie van kapitaal en hippies bleek ultiem en spoedig werd de Woodstock Aquarian Music And Art Fair in het leven geroepen. De initiële opzet was een klein festival met muziek en kunst. Het kapitaal bleek oneindig genoeg om grootse bands te boeken zoals Creedence Clearwater Revival, The Who, Jimi Hendrix en vele anderen. En dankzij deze grote namen transformeerde het festival in iets groots.

Logistieke chaos Hoewel het plan was om het festival plaats te laten vinden in het door Bob Dylan bewoonde dorpje Woodstock, besloot de lokale overheid vier dagen voor aanvang van het festival van niet. Het gevolg was een logistiek drama. Een melkboer in het 60 kilometer verderop gelegen plaatsje Bethel was gelukkig bereid om zijn 270

hectare voor een bedrag van $50.000 te laten ruïneren, maar vier dagen bleek te weinig om het festival fatsoenlijk op te bouwen.

De Arts Fair werd grotendeels geschrapt, en drie dagen voor het festival kwam de organisatie voor de moeilijke beslissing om ofwel de omheining af te maken, of alle aandacht te richten op het podium. De beslissing werd echter voor hun genomen toen grote aantallen enthousiastelingen al dagen van te voren naar het terrein toe kwamen.

Het aantal bezoekers bleek problematisch. Hoewel de organisatie hoopte op 50.000 bezoekers, vlogen er in de voorverkoop 186.000 kaarten over de toonbank. Niet uit het veld te slaan werkte de organisatie dan ook hard om voor de eerste dag ruimte te maken voor 200.000 man. Maar de chaos werd compleet toen er zo’n 650.000 man vertrokken in een tocht die vanaf New York (150 km) gemiddeld acht uur duurde. 500.000 gelukkigen haalde het tot het festivalterrein.

The Please Force Naast een onvermijdelijke hoeveelheid New Yorkse politie en State Troopers, werd de orde op het festival terrein voornamelijk bewaakt door een hippie gemeenschap genaamd “The Hog Farm“. Ze gingen door het leven als “The Please Force”, en gingen

33

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

schobbejakken te lijf met uitspraken als “please don’t do that!”.

Zij hielden zich tijdens het festival bezig met het verzorgen van de hippies in gratis keukens en het bewaren van de orde. Hoewel de politie redelijk veel problemen had met de LSD-trippende liefhebbers van de vrede, wist “The Please Force” iedere vechtpartij of opstoot op te lossen door grote hoeveelheden ballonnen in groepen relschoppers te gooien. Dit veroorzaakte zoveel verontwaardiging dat de ruziemakers al snel bezig waren met het overtikken van het speelgoed en vergaten dat ze ruzie hadden.

Ook het oplossen van vechtpartijen door het gooien van taarten bleek erg effectief.

De gecombineerde kracht van de politie en vrijwilligers bleek echter niet genoeg om te zorgen dat mensen het terrein enkel konden betreden met een kaartje. Talloze inventieveilingen liepen simpelweg om de schaarse omheining heen met tot gevolg dat organisator Lang de legendarische woorden sprak: “It’s a free festival from now on!”.

drie doden, 5162 gewonden en twee geboortes Hoewel Woodstock een weekend lang veranderde in de op twee na grootste stad in de staat New York (compleet met straten als “Groovy Way”, “Gentle Path en “High Way”), verklaarde de plaatselijke gouverneur het al snel tot rampgebied. Eten bleek schaars en er werden 5162 mensen behandeld door medici, waarvan 797 gevallen met drugsgebruik te maken hadden (naar schatting gebruikte negen op de tien marihuana). Helaas stierven ook drie bezoekers aan hippie-waardige oorzaken. Uiteraard stierf er iemand aan een LSD-trip en ook een onbehandelde blindedarmontsteking is stom te noemen, maar in een slaapzak overreden worden door een tractor scoort hoog in de lijst van meest sneue sterfgevallen.

Gelukkig werden er ook twee baby’s geboren.

Het festival had inderdaad een ramp kunnen worden, ware het niet dat het Amerikaanse leger ingreep en de mensenmassa voorzag van eten en medische hulp. Zoals eerder vermeld zorgde de drukte voor een logistiek probleem, en alleen met behulp van legerhelikopters bleek het mogelijk om de artiesten op het podium te krijgen. Uiteraard zorgde de schaarste in eten ook voor een flinke prijsstijging, deze zogenaamde kapitalistische exploitatie leidde echter tot zoveel verontwaardiging dat een hamburgerstand werd afgebrand omdat de prijs verviervoudigd was.

Optredens Om wachttijden te beperken was de organisatie op het idee gekomen om een draaibaar podium te creëren. Het idee was dat terwijl de ene band optrad, de andere band alvast kon opbouwen.

De realiteit was echter dat de grote hoeveelheid toeschouwers op de rand van het podium, de wieltjes van het podium deden bezwijken met als gevolg nog grotere wachttijden doordat er nu een onhandig niet draaibaar podium ontstaan was. De organisatie had ook de grootste moeite om de acts het podium op te krijgen.

Het programma werd volkomen door elkaar gegooid doordat velen te stoned waren om op te treden en alles enorm uit liep.

Ook werd een optreden van “The Who” getergd door een activist

die het nodig vond om de microfoon te grijpen om te speechen over de kwaadheden van die tijd. Gitarist Pete Townshend behandelde de radicaal echter even delicaat als zijn eigen versterkers, en ramde de achterkant van zijn Marshal in diens rug. Met de belofte dat de volgende onderbreker vermoord zou worden ging het concert rustig verder.

Dankzij de grote mensenmassa bleek de geluidsinstallatie ook lang niet sterk genoeg om alle 500.000 bezoekers mee te laten genieten van de optredens. Daarnaast werd het festival, ondanks de massaal zingende hippies met sterke teksten als “No rain, no rain, no rain…”, bruut verstoord door onweer en plensbuien. De vele millimeters regen deden de geluidsinstallatie ook geen goed, en deze moest ook een flinke periode worden stilgelegd.

Uiteindelijk kon in de vroege ochtend van 19 augustus hoofdact Jimi Hendrix optreden in een compleet modderlandschap voor een groepje van maar 30.000 resterende maar uitgeputte liefhebbers. Voornamelijk dankzij mooie opnames werd dit hèt legendarische optreden van een nog legendarischer festival, hoewel veel bezoekers daar weinig van mee kregen.

Aftermath Ondanks al deze opmerkelijkheden wordt het festival gezien als de mooiste in zijn soort en een van de belangrijkste gebeurtenissen in de pop historie. Voor een ieder die niet overreden werd door een tractor moet het een geweldig festival zijn geweest, maar voor de organisatie moet het minder plezant zijn geweest.

Na afloop stond de organisatie namelijk 1.4 miljoen dollar in het rood en waren ze 80 rechtzaken rijker. Echter dankzij mooie opnames van dit bizarre evenement brachten de bioscoopkaartjes van de film alleen al 50 miljoen dollar binnen. Ondanks een paar schamele pogingen op een Woodstock revival is het festival nooit noemenswaardig herhaald. Boer Max Yasgur weigerde het jaar erna ook een festival op zijn terrein met de woorden “As far as I know, I’m going back to running a dairy farm.”.

34

Het Manhattan Project

De eerste atoombom

De naam “The Manhatten Engineer District”, vaak afgekort tot “The Manhattan project” was de codenaam voor het project dat tijdens de tweede wereldoorlog moest leiden tot de ontwikkeling en productie van de eerste atoombom. De naam komt voort uit het gebruik van het U.S. Army Corps of Engineers om een project te vernoemen naar de locatie van het hoofdkwartier dat bij dit top-seMark Smid cret project, in ieder geval op papier, in Manhattan stond.

Twan Schout In 1938 werd kernsplijting ontdekt door de Duitse natuurkundigen Otto Hahn en Fritz Strassman. Door uranium met neutronen te beschieten werden er niet zoals verwacht kleine delen van het atoom afgeschoten, maar bleek het mogelijk te zijn het atoom volledig te splitsen waarbij enorme hoeveelheden energie vrij komen. De oorlog was nog niet begonnen en natuurkundigen verspreid over de wereld vormden nog steeds een kleine collegiale groep. De nieuwe bevindingen verspreiden zich dus snel. Al snel werd ontdekt dat bij de splitsing van een atoom uranium niet alleen energie, maar ook enkele losse neutronen vrij komen die er voor kunnen zorgen dat volgende uraniumatomen ook splijten.

Deze neutronen zorgen er dus voor dat er een kettingreactie plaats vindt. Op deze manier zou het mogelijk zijn een enorm krachtige bom te maken. Een kilo uranium (het formaat van een golfbal) zou ontploffen met de kracht van 20.000 ton TNT. In de praktijk bleek het maken van een atoombom toch niet zo heel eenvoudig te zijn. Om de kettingreactie in stand te houden is er een kritieke massa nodig. Daarnaast is natuurlijk uranium van zichzelf niet explosief. Uranium bestaat uit twee isotopen, U235 en U238. Van deze isotopen is alleen U235 geschikt voor het maken van een bom, wat betekend dat deze isotoop uit uranium

gefilterd moet worden voor de productie van een atoombom.

Omdat de isotopen op een klein verschil in massa na identiek zijn is dit een lastig en traag karwei. Van U238 kan ook plutonium gemaakt worden. Dit gebeurd als een neutron wordt opgenomen in het atoom. Het atoom splitst vervolgens in een proton en een elektron waardoor er een nieuw element ontstaat, plutonium.

Plutonium is net als U235 splijtbaar en is met chemische methodes te scheiden van uranium.

Terwijl wetenschappers hier achter kwamen was Hitler’s NaziDuitsland bezig Europa te veroveren. Onder aanmoediging van de Britten besloot de regering van de Verenigde Staten een project op te zetten onder leiding van luitenant-generaal Leslie R. Groves van het U.S. Army Corps of Engineers. Het doel van het project was onderzoek naar de ontwikkeling en productie van een atoombom. Het Manhattan Project was geboren.

Het project werd meteen goed aangepakt. Een hele vallei rond Oak Ridge, Tennessee werd gekocht. Hier werden door duizenden mensen de fabrieken voor het verrijken van uranium gebouwd.

In Hanford, Washington, werd een stuk woestijn gekocht. 45.000 bouwvakkers werkten daar aan de enorme fabrieken voor de

35

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

productie van plutonium. In Los Alamos, New Mexico, werd een laboratorium opgezet waar onder leiding van Robert Oppenheimer gewerkt werd aan de ontwikkeling en vervolgens de productie van de bom. In het begin was dat nog kleinschalig, met tweedehands apparatuur, van 1943 tot het einde van de oorlog verdubbelde de populatie op deze locatie iedere 90 dagen.

um-polonium ontsteker die bij de implosie een grote hoeveelheid neutronen produceert om de reactie op gang te brengen. Een bom van dit type werd 9 augustus 1945 boven Nagasaki afgeworpen, vanwege de bolvorm kreeg deze bom de bijnaam “Fat Man”

Vanwege de top-secret status van het project wisten de meeste werknemers niet precies waar ze aan werkten. Aan alle werknemers werd slechts verteld wat ze moesten weten om hun werk te kunnen doen, niks meer. De productie werd iedere paar dagen in een gewone koffer door een koerier opgehaald die het dan weer doorgaf aan een volgende koerier die het naar de eindbestemming bracht, het lab in Los Alamos, waar niet over de ontwikkeling van een bom werd gesproken, maar over het ontwikkelen van “the gadget”.

Figuur 1: Nagasaki na de bominslag

Figuur 2: Wetenschappers in Los Alamos

In Los Alamos werden meerdere ontwerpen voor een atoombom uitgewerkt. Uiteindelijk werd er een ontwerp voor een op uranium gebaseerde bom uitgevoerd en een ontwerp voor een plutonium bom. Het ontwerp van de op uranium gebaseerde bom was simpel. Met een conventioneel explosief werd een uranium “kogel” tegen een uranium ring geschoten. Door de kracht worden de kogel en het doel samengevoegd zodat de kritische massa overschreden wordt wat leidt tot een explosie. Het nadeel van dit ontwerp is dat het zeer inefficiënt is. Bijna al het uranium dat in de fabrieken in Oak Ridge was geproduceerd was nodig voor het maken van één bom. Daardoor is er maar één exemplaar gemaakt. De bom met de bijnaam “Little Boy”die op 6 augustus 1945 boven Hiroshima tot ontploffing gebracht is.

Doordat plutonium minder stabiel is dan uranium is het ontwerp met een kogel en een doel niet bruikbaar, daarom was er een ander ontwerp nodig. Het uiteindelijke ontwerp is een bijna massieve bol plutonium van bijna kritische massa, met daar om heen explosieven. Als die ontploffen wordt de bol samengeperst tot het kritische punt bereikt is. Geheel in het midden zit een berylli-

Het afwerpen van Little Boy en Fat Man maakte een einde aan de tweede wereldoorlog. Maar tegen welke prijs? In Los Alamos werd het nieuws van Hiroshima en Nagasaki met gemengde gevoelens ontvangen. Het werk van de laatste jaren was succesvol, maar waren de wetenschappers daarom verantwoordelijk voor alle slachtoffers? Ook tijdens het ontwikkelingsproces waren er al veel morele vragen. Veel wetenschappers die meewerkten hadden, misschien tegen beter weten in, de hoop dat de atoombom niet alleen een einde zou maken aan de tweede wereldoorlog, maar aan oorlog in het algemeen, welk land zou een ander land met kernwapens aan durven te vallen? Andere wetenschappers hoopten dat de bom uiteindelijk niet mogelijk was en sommige wetenschappers wisten wat de gevolgen konden zijn, maar vonden de natuurkundige uitdaging te groot. Victor Weisskopf, die in Los Alamos aan het Manhattan Project werkte zag het als volgt: “Human existence is based upon two pillars: Compassion and knowledge. Compassion without knowledge is ineffective, knowledge without compassion is inhuman.”

Laura Fermi, de vrouw van Enrico Fermi, een van de belangrijkste wetenschappers van het project en een van de belangrijkste natuurkundigen van de vorige eeuw, zou later zeggen: “Er waren, boven alles, veel morele vragen. Ik kende wetenschappers die gehoopt had dat de bom niet mogelijk was, maar daar was het en het had al zo veel gemoord en vernietigd. Was oorlog of wetenschap verantwoordelijk? Hadden de wetenschappers moeten stoppen toen ze wisten dat de bom mogelijk was?”

Ongeacht de morele juistheid van de ontwikkeling van de atoombom blijft het een feit dat er in het Manhattan Project een enorm project was, waar in korte tijd een enorme prestatie is geleverd.

Uiteindelijk werkten er meer dan 130.000 mensen, de totale kosten waren ruim 2 miljard dollar (tegenwoordig 20 miljard­ollar) en twintig van de medewerkers hebben een Nobelprijs ontvangen.

36

Atacama Large Millimeter Array Luisteren naar kleine golfjes

Lopend op de Chajnantor hoogvlakte in Chili zal binnenkort heel wat meer te zien zijn dan de saaie rotsformatie die het nu is. Op 29 september is namelijk de eerste van 50 schotelantennes voor het ALMA project geplaatst. Het ALMA project dat ontwikkeld is door de ESO (zie kader) zal ervoor zorgen dat in samenwerking met de andere grote antennes op deze wereld het volledige spectrum van golflengtes kan worden onderzocht op zoek naar het begin van het universum Tom Schenkels Op zoek naar het begin van het universum

De zon die lachtâ&#x20AC;Ś

ALMA heeft als groot voordeel dat het golflengtes tussen de 0,3 en 9,6 millimeter kan opvangen. Dit is de bandbreedte die normaal gesproken tussen het infrarode en het radiografische gebied valt. Veel sterren en sterrenstelsels die miljarden jaren geleden ontstaan zijn in het begin van het universum zenden licht uit dat bij aankomst op aarde enkel nog bestaat uit korte golflengtes.

Buiten het onderzoek dat gedaan kan worden naar de ver van ons afstaande sterrenstelsels kan ALMA ook gebruikt worden voor onderzoek naar de zon.

Buiten de korte golflengtes die opgevangen worden van ver verwijderde sterrenstelsels is er ook nog het fenomeen roodverschuiving. Roodverschuiving ontstaat door het dopplereffect. De sterrenstelsels die bestudeerd worden door ALMA bewegen zich met enorme snelheid weg van de aarde. Door deze beweging verschuiven de golflengtes richting de golflengte van rood licht. Het gevolg is dat de golflengtes van de op te vangen signalen binnen het spectrum van ALMA vallen. De ALMA zal dankzij dit spectrum opnames kunnen maken die met optische apparatuur zoals de Hubble Space Telescope niet mogelijk zijn. Het verschil is te zien in figuur 1.

Figuur 1: Lichte verschillen

De telescopen die op dit moment in gebruik zijn hebben spectra die in een veel lager of veel hoger golflengtegebied liggen dan het spectrum van ALMA. De straling die de zon uitstraalt in het spectrum van ALMA ontstaat door hele andere fysische processen dan de straling met andere golflengtes. ALMA opent dus een totaal nieuw onderzoeksgebied wat betreft de zon.

Een onderzoeksgebied waar ALMA een vooruitgang kan gaan boeken is het onderzoek naar filamenten. Filamenten zijn grote â&#x20AC;&#x2DC;wolkenâ&#x20AC;&#x2122; in de atmosfeer van de zon. Deze wolken bestaan typisch uit 100 miljard ton materiaal en hebben een temperatuur van ongeveer 6500 K. Veel filamenten ontstaan en verdwijnen vanzelf weer. Soms komt het echter voor dat ze met een enorme explosie van de zon geblazen worden. De hoogste explosie van een filament die ooit is waargenomen was 350.000 km hoog, 28 keer de diameter van de aarde.

Figuur 2: Vlam van 350.000 km

37

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

Figuurtjes maken voor professionals Hoewel er op dit moment pas één van de 50 antennes is geplaatst zal uiteindelijk een groot deel van de hoogvlakte vol komen te staan. De antennes die ieder een schotel hebben met een diameter van twaalf meter kunnen vervolgens in verschillende opstellingen worden geplaatst. De verschillende arrays die gemaakt kunnen worden hebben verschillende afstanden tussen de schotels. Zo zijn de compacte arrays te gebruiken om een hoge gevoeligheid te krijgen voor zogenaamde ‘extended sources’, bronnen die dichtbij genoeg staan zodat ze niet als punt gedefinieerd hoeven worden zoals sterren. De uitgebreidere arrays, met een basislijn tot achttien km, zorgen voor een hoge ‘spatial resolution’. Hoe hoger de spatial resolution hoe nauwkeuriger verschillende bronnen onderscheiden kunnen worden.

Wanneer 49 antennes deze hachelijke operatie overleefd hebben zal eind 2010 de laatste antenne geplaatst worden. In 2011 zal de array dan in werking worden gesteld en zullen we hopelijk meer te weten komen over het ontstaan van het universum.

Naast de hoofd-array van ALMA kan er ook nog gebruik gemaakt worden van ACA, Aracama Compact Array. ACA bestaat uit nog eens vier antennes met een diameter van twaalf meter en twaalf antennes met een diameter van zeven meter. Deze array zal het grootste deel van de tijd in een vaste configuratie blijven staan om plaatjes te maken op grote schaal die door ALMA minder goed worden vastgelegd.

Figuur 3: ALMA atenne op vrachtwagen

Dat smaakt naar meer Hoewel de eerste antenne geplaatst is, is er nog een lange weg te gaan. Het plaatsen van een enkele antenne is namelijk niet zomaar even gedaan. Elke antenne weegt ongeveer 100 ton en moet met een vrachtwagen over slingerende weggetjes naar een hoogte van ongeveer 5000 meter gebracht worden.

European southern observatory Al sinds 1953 wordt er in Europa gesproken over de wenselijkheid van een astronomisch observatorium. Het doel van ESO was in die tijd om ervoor te zorgen dat Europese wetenschappers de mogelijkheid kregen om zoveel mogelijk zicht te krijgen op de ruimte. Dit gaat het beste vanaf het zuidelijk halfrond, vandaar southern observatory.

Tegenwoordig is ESO een van de grootste internationale wetenschappelijke organisatie op het gebied van astronomie.

De wetenschappers van ESO hebben de beschikking over drie unieke observatoria in de Atacama woestijn in Chili, ongeveer 600 km ten noorden van Santiago de Chile. De eerste is een systeem bestaande uit verschillende optische telescopen met een diameter tot 3,6m. Op dit moment is het systeem uitgerust met de meest nauwkeurige spectrograaf ter wereld. De belangrijkste is de Very Large Telescope (VLT). Deze staat op 2600 m hoogte en bestaat uit vier telescopen met elk een hoofdspiegel met een diameter van 8,2 m. Met één van de telescopen kan een beeld gemaakt

worden van objecten die 4 miljard keer zwakker zijn dan wat met het blote oog gezien kan worden. Door gebruik te maken van een interferonmeter is de scherpte van het systeem gelijk aan die van een telescoop van 200 m lang.

Het derde systeem waar gebruik van gemaakt wordt is het ALMA systeem.

Natuurlijk is ook ESO bezig met de toekomst en, hoewel ALMA nog niet af is, is er alweer begonnen aan een nieuw systeem. Het nieuwe systeem zal een hoofdspiegel krijgen met een diameter van 42 m. De naam die het project heeft is dan ook erg toepasselijk. European Extremely Large optical/infrared Telescope (E-ELT) zal het grootste oog op het universum worden en er wordt verwacht dat het net zoveel invloed zal hebben op ons denken over het universum als de ontdekkingen van Galileo 400 jaar geleden.

38

Beloning slecht voor prestatie?

The candle problem

In deze tijden van financiële crisis wordt er hevig gediscussieerd over het aanpakken van de grote bonussen van bankiers. Juist die mensen, die zichzelf verrijkt hebben met hoge bonussen, hebben onverantwoordelijke beslissingen genomen, die mede oorzaak zijn van het ontstaan van de grote problemen in de financiële wereld. Dat er zoveel fouten zijn gemaakt zou misschien wel verklaard kunnen worden door een bij psychologen lang bekend fenomeen. De vraag is: zijn beloningen eigenlijk wel goed voor de prestatie?

Thom Bruynseels Om een korte illustratie te geven van dit bedoelde fenomeen kijken we eerst naar een psychologische test: het zogenaamde “candle problem”. Een simpele test , bedacht door Karl Dunker in 1945. In deze test werd aan mensen een tafel gepresenteerd met daarop een kaars, lucifers en een doosje met punaises.

De proefpersonen werden vervolgens gevraagd om de kaars aan de muur te bevestigen met behulp van de geleverde voorwerpen, zodanig dat de kaars niet op de tafel zou kunnen druppelen . Met dit gegeven probeerden de proefpersonen bijvoorbeeld de kaars aan de muur te smelten, of met punaises in de muur te drukken, terwijl hierbij de kaars natuurlijk nog altijd zou druppelen. Pas na vijf tot tien minuten bedachten de meesten dat het doosje van de punaises eigenlijk heel handig was om onder de kaars te plaatsen en vervolgens aan de muur te bevestigen . Het feit dat men dit niet eerder bedacht, komt door een idee dat “functional fixedness” wordt genoemd. Men ziet een doosje met punaises, maar ziet alleen maar de functie van het doosje als zijnde het bewaren van de punaises, en niet als mogelijk bruikbaar object.

Dit simpele experiment is jaren later opnieuw gebruikt door een wetenschapper genaamd Sam Glucksberg om iets heel anders aan te tonen. Door het experiment te herhalen, waarbij de proefpersonen werden ingedeeld in twee verschillende groepen.

Bij de ene groep werd het experiment opnieuw uitgevoerd, waarbij de proefpersonen verteld werden dat het ging om een test waarbij gekeken werd naar de tijd dat mensen er over deden. Aan de andere groep werden beloningen beloofd, vijf dollar voor de 25% snelste, en twintig dollar voor de aller-snelste persoon. En wat bleek? De proefpersonen uit de groep met beloning deden er gemiddeld 3,5 minuut langer over. Ongelofelijk nietwaar?

39

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

Om even duidelijk te maken: Het gaat hier niet om een eenmalig experiment. Vergelijkbare experimenten in de afgelopen 40 jaar bewijzen namelijk precies hetzelfde. Het geven van beloningen voor het verrichten van bepaalde taken levert geen betere prestaties op. In plaats van te stimuleren door middel van bonussen, en dat is wat in veel bedrijven gebeurt, gebeurt daardoor juist het omgekeerde . Soms stimuleert het niet, en soms werkt het zelfs averechts.

Dit is een van de meest robuuste ontdekking in de sociale wetenschap van de afgelopen eeuw. Maar daarbij ook de meest genegeerde.

Sam Glucksburg heeft dit experiment nader onderzocht en het daarbij licht aangepast, hij presenteerde het probleem zo, dat de doos voor de punaises los lag van de punaises. Opnieuw werden er twee groepen gemaakt, de ene groep met, en de andere zonder beloning. Ditmaal schoot de groep met beloning de andere groep zonder pardon voorbij. Hoe kan dit nou? Het komt omdat het probleem met de doos los eigenlijk wel heel erg simpel is, “the candle problem for dummies.” Als het einddoel makkelijk te bereiken is, en de finish duidelijk in zicht is presteren we wel beter met een beloning als motivator.

Het idee hierachter is dat een beloning er van nature voor zorgt dat je in een richting gaat kijken, het doel is duidelijk, je zoomt er als het ware op in. En dat is precies waarom beloningen in dat soort gevallen prima werken. Je gaat enkel voor je einddoel, met een gerichte blik. Als een atleet op de 100 meter sprint.

Maar waarom werkt het dan niet voor “the candle problem” ? Het antwoord ligt hem in het feit dat het doel dan niet zo duidelijk is. Je zult creatief moeten zijn. Je moet om je heen kijken om een antwoord te vinden, dat niet voor de hand ligt. De beloning beperkt als het ware ons gezichtsveld en daarmee onze mogelijkheden.

Het rare is alleen dat deze wetenschappelijk kennis loodrecht staat tegenover wat er tegenwoordig in bedrijven gebeurd. Standaard management systemen werken over het algemeen veelal met extrinsieke factoren zoals bonussen om medewerkers te motiveren voor hun werk. Nu zou dat prima werken voor simpele problemen als “the candle problem for dummies”, maar dat is helemaal niet waar de mensen in de westerse economie mee bezig zijn. Er moet gewerkt worden aan complexe problemen, ingewikkelde strategieën en baanbrekende ontdekkingen. En daar is creativiteit en vindingrijkheid voor nodig. Er is vaak geen duidelijk doel, en de mogelijkheden om daar te komen zijn vaak eindeloos.

Met de huidige economische malaise zou het misschien verstandig zijn om nog eens goed te kijken naar de manier waarop mensen volgens oude managementregels aangestuurd worden. De wetenschap heeft namelijk al lang een antwoord gevonden op de vraag wat mensen wél motiveert. Het gaat hierbij om intrinsieke factoren, het verlangen om dingen te doen die het verschil maken, omdat we het leuk vinden, omdat het interessant is en omdat ze deel uitmaken van iets belangrijks. Management methoden zijn geen wetten, ze zijn bedacht door mensen, en ze werken, maar dat betekent niet dat ze altijd hetzelfde moeten blijven. Wil je de mensen motiveren dan zul je ze moeten aanspreken met meer op de intrinsieke kant gerichte middelen.

Om het hele verhaal nog wat extra kracht bij te zetten nog even een mooi voorbeeld van een deze andere manier van motiveren. In de jaren 90 begon Microsoft aan het project Encarta. Goed betaalde managers overzagen de mensen die zouden gaan schrijven en publiceren, met de juiste drijfveren om het geheel binnen de deadline te halen. Een paar jaar later ontstond vanuit een geheel andere groep mensen het idee om een encyclopedie op te zetten, waarbij de mensen uit vrije wil stukken mochten schrijven. Een belachelijk idee, zouden de mensen bij Microsoft gezegd hebben. Dat Wikipedia momenteel dé populairste encyclopedie te wereld is bewijst natuurlijk zeer duidelijk het tegendeel.

Het wordt misschien eens tijd om nog eens goed na te denken over de huidige manier van werken.

Harde feiten bewijzen dat intrinsieke motivators veel beter werken dan extrinsieke, bij de hedendaagse “candle problems” op de werkvloer. En dit gegeven is al 40 jaar bekend, en toch wordt er amper iets mee gedaan. Tijd voor verandering?

41

Activiteiten Waterskiën Op 2 oktober zijn we met zijn allen naar aquabest gegaan om daar te waterskiën. Simon Stevin had de baan voor 2 uur afgehuurd, zodat de werktuigbouwers in alle rust konden waterskiën Om het niet al te koud te krijgen hadden we eerst een wetsuit aangetrokken. Daarna moesten we naar een introductiefilmpje kijken, wat meer op een aflevering van Laurel en Hardy leek.

Uiteindelijk mochten we het water op. De meesten hadden het nog nooit gedaan en dat leverde in het begin mooie valtaferelen op. De gene die het al konden begonnen al snel met het uitproberen van andere dingen. Het wakeboard werd erbij gepakt en sommigen durfden het zelfs aan om op één ski een rondje te maken.

Na twee uur in het water gelegen te hebben, waren allemaal kapot en was het tijd om weer om te gaan kleden. We kregen allemaal nog een drankje als afsluiter en langszaam aan was iedereen weer op weg naar Eindhoven.

Na een goede nachtrust had de dag erna waarschijnlijk iedereen overal spierpijn. Dit op de koop toe nemend, was het een zeer leuke en geslaagde activiteit.

Wijnproefavond Om de voorraad van de Simonwijn aan te vullen, moesten we op zoek naar een nieuwe rode wijn. Om het noodzakelijke met het aangename te verenigen, hebben we op een nazomeravond onder het genot van een mooie Franse chanson en stokbrood een aantal wijnen geproefd. De wijnen en alle benodigdheden werden geleverd door wijnhandel Henri Bloem. Deze zaak leverde ook een wijnkenner die ons van alles leerde over de verschillende smaken die je in de wijnen kunt herkennen. Zoals verwacht dronk bijna iedereen alle wijn op waardoor de Spietons leeg bleven. Dit kwam de gezelligheid tijdens deze avond zeker ten goede.

Aan het eind van de avond waren er twee witte, twee rosé en maarliefst vier rode wijnen geproefd en werd er een winnaar gekozen. De nieuwe Simonwijn is de Italiaanse “Sportoletti, Assisi Rosso” uit 2007. Al met al was het een gezellige avond waar de ene meer herinneringen aan overgehouden heeft dan de andere.

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

42

Opdracht Ook deze jaargang kunnen er weer borrelkaarten gewonnen worden. Voor elke ster zal er een andere opdracht of puzzel verzonnen worden, waarmee een borrelkaart gewonnen kan worden.

Deze borrelkaart is te gebruiken in de ‘weeghconst’.

Wil je kans maken op deze borrelkaart? Lever dan het gevraagde in in de Simonkamer of stuur het per e-mail naar redactie@ simonstevin.tue.nl. Vermeld hierbij duidelijk je naam. De prijs wordt verloot onder de inzendingen en de winnaar zal bekend worden gemaakt in de volgende uitgave van de Simon Ster.

De oplossing is als volgt: 601 is kleiner dan 210 maar groter dan 29, zodat ze tien potjes speelden. In totaal bedroegen de inzetten 1+2+4+8+...+29=1023 cent. Als de winst in totaal voor Mike x cent bedroeg en voor Steve y cent, dan geldt dat x + y = 1023 en x - y = 601; als we dat oplossen, zien we dat x = 812 en y = 211.

Alleen de inzetten in het eerste, tweede, vijfde, zevende, en achtste potje zijn bij elkaar 211. Dat zijn dus de potjes die Mike won.

De winnaar is Paul Kooiman, hij kan de borrelkaart komen ophalen in de Simon Kamer.

Oplossing Ster 40.5 Mike ging zitten en begon de kaarten te schudde. “Wat is de inzet?” vroeg hij.

“Laten we er een gokpartijtje van maken.” antwoordde Steve, terwijl hij een aantal bankbiljetten en munten op tafel legde. “Bij het eerste potje betaalt de verliezer 1 cent, bij het tweede 2 cent enzovoort. Elke keer verdubbelt de inzet.”

“Goed” lachte Mike, zijn geld tellend. “Ik heb maar �6,01 en ik speel sowieso niet meer dan tien potjes.” ze gingen spelen en speelden potje na potje, totdat Mike tenslotte opstond. “Ik heb je net mijn laatste cent gegeven.” verklaarde hij, “maar volgende week krijg ik je wel.”

Opdracht Ster 41.1 De opdracht is simpel maar vergt wel veel creativiteit. Plak een Simonsticker op een zo origineel mogelijke plek en maak daar een foto van. Stuur deze foto op of print hem uit en lever hem in. Tussen de inzendingen wordt de origineelste uitgekozen. In Ster 41.2 wordt dan vermeld wie gewonnen heeft.

Hoeveel potjes speelden ze, en welke potjes werden door Mike gewonnen?

Sterrenhoekjes TomS: “Ik heb de plant net twee liter water gegeven.”

Thomas: “Oh, de plant heeft een Duitse borrel gehad… “ David: “De moeilijkheid is een beetje dat je niet je eigen vlekken gaat voortplanten” Trom: “ Oktober komt weer in de maand” Tom tijdens presentatie lustrumster: geen bier op mn sterretje!

Thomas: “Redbull is best duur” Maarten: “Ja anders kunnen ze Bavaria cityracing niet betalen” Voor alle eerste jaars die moeite met Matlab hebben, Roel (9de jaars): “Ik heb pas een jaar door hoe ’n for-loop werkt” Sam tijdens de intro: “Bier drinken? Dat moet ik morgen ook nog!”

Sjors: “In de snaaikast liggen 800 zakjes thee en wel 3000 verschillende soorten”

Maarten heeft geen internet in ’t lab meer: “Ik was dat geSOG zo beu; Ik heb de kabel eruit getrokken” Nicole zit een maand in het buitenland; Maarten: “Tja ik ben nu een maand mijn secretaresse kwijt” Ruud: “Ik heb vorige week elke donderdag…”

TomS: “Ik moet voor 71 man eten maken, ik bel mn moeder wel ff” Jos lacht om een grap van Ruud en zegt: Haha een sterrenhoekje! …of is dat een standaardgrap?

Daan: “Dan rijd je af op een gebouw dat voornamelijk bestaat uit beton en staal” Jasper: “Ik ben blij dat ik geen vrouw ben, anders was ik 1x per maand chagrijnig ipv elke ochtend”

Gijs( je) over Vera en Gerben: “Je bent half symbiose met die gast” Caroline: “Ik wilde een bitter lemon, schatje” Sam: “Ja maar, ik kon alleen het bier onthouden” Ruud: “Hoe spel je subtiel?”

43

Activiteitenkalender

Simon Ster 41.1 | oktober 2009

Simon Stevin organiseert weer een aantal activiteiten, bij deze een update van wat er allemaal aan zit te komen. Houd de posters in de gaten!

Diesweek (week 46) In week 46 viert W.S.V. Simon Stevin haar 53e verjaardag. In deze week hebben we een dies-excursie, een dies-borrel en een dieslezing gepland. Oftewel een volle en actieve week om de verjaardag van de Vereniging te vieren.

WASborrel (13 november) 13 november houdt de WAS een oud-actieve-leden-borrel. Zoals de naam al suggereert is deze borrel voor alle oud-actieve leden van Simon Stevin. Het thema van de borrel is: “Reizen uit den Ouden Doosch”. Speciale aandacht dus voor alle reis commissies en deelnemers. Ga naar www.simonstevin.tue.nl/was/ en schrijf je snel in.

Cursus speedlearning (17 november) 17 november wordt er een cursus speedlearning gegeven. Hier leer je snel en efficiënt studeren. Wil je sneller studeren en meer tijd overhouden voor leuke dingen dan moet je zeker mee doen.

Diesborrel

Muziekquiz (25 november) Wegens doorslaand succes organiseert de BACo ook dit jaar weer de muziekquiz. Denk jij alles te weten van muziek en wil je mooie prijzen winnen? Doe dan mee en test je muziekkennis.

Film marathon (2 december) Vind jij het ook zo saai om in je eentje een film te kijken? Doe dan 2 december mee met de film marathon. Lekker met elkaar een aantal goeie films kijken.

Sinterklaasborrel (3 december) Het duurt nog even maar Sinterklaas komt er weer aan. En omdat wij allemaal in Sinterklaas geloven hebben wij op 3 december de Sinterklaasborrel in de Weeghconst. De Goedheiligman zal weer langskomen om enkele stoute W-ers te corrigeren. In de Simonkamer ligt te zijner tijd het Grote Boek van Sinterklaas, waarin jij hem kunt vertellen welke verdraaide W-er jou afgelopen jaar een poets heeft gebakken.

Sinterklaasborrel