Doarpskrantsje Easterein septimber 2021

Page 1

DOARPSKRANTSJE EASTEREIN septimber 2021



Kolofon

Nûmer 8 – Septimber 2021 Redaksje: Bauke de Boer Marijke de Boer Nathalie Oliveiro Helga Develing Klaas de Jager Einredaksje: Mattie Dijkstra Foto foarside: Rigt Bergsma Opmaak: Froukje Dijkstra Printwurk: Drukkerij Van der Eems Kopij Doarpskrantsje: doarpskrante@easterein.nl as by Nathalie Oliveiro, Dobbelân 7 Webside Easterein.nl: info@easterein.nl Twitter: @easterein_frl Facebook: Fraach&oanbod&sa Advertinsje? Mail nei doarpskrante@easterein.nl Rekkennûmer: NL70 RABO 0349 5017 26 û.f.f. Doarpskrante De redaksje fan de Doarpskrante stelt har net oanspraaklik foar de ynhâld fan ynstjoerde stikken. De redaksje behâldt har it rjocht foar om artikels yn te koartsjen of mooglik te redigearren. Troch it ynstjoeren fan tekst- as beeldmateriaal jouwe jo tastimming foar it fermannichfâldigjen hjirfan.

Kopijdatum: Woansdei 22 septimber



Doarpsaginda Septimber 03 septimber 05 septimber 08 septimber 10 septimber 15 septimber 19 septimber 21 septimber 22 septimber

09:00 11:00 07:00-08:30 10:00 07:00-08:30 12:00 07:00-08:30 07:00-08:30

26 septimber 29 septimber

16:00 07:00-08:30

Doarpsfeest Oranje en Heitelân, De Skoalleseize Stipersdei KF Easterein, De Skoalleseize Grize kontener Boeren PC, De Skoalleseize Griene kontener Slotpartij (mei bbq) KF Easterein, De Skoalleseize Ald papier kontener Grize kontener Lêste ynleverdei kopij Doarpskrante Blues Cruise Eastersnein, Bergsma Easterein Griene kontener

Dizze ynformaasje komt fan easterein.nl en út de mailtsjes dy’t wy krije. Ha jo ek wat foar de doarpsaginda? Mail it dan nei doarpskrante@easterein.nl

ng fan... Ut de húshâldi Wa binne dit?



Bedankt Graag wil ik iedereen bedanken, voor het medeleven en de condoleanceberichten bij het overlijden van mijn man Wiebe Boersma. Het heeft me een warm gevoel gegeven, heel veel dank daarvoor. Joke Boersma

Bêste doarpsbewenners, Jan Rinse Blanksma leit yn Frankryk yn it sikehûs. Hy moat dêr yn elts gefal noch wol in pear wike bliuwe. Wat soe it no moai wêze dat Jan Rinse dêr in hiel soad post krijt fanút Easterein. It adres wêr’t jim it hinne stjoere kinne is: ResidHome, appartement 306, 3-5 boulevard Francois Grosso, 06000 Nice, Frankrijk Anna Joke Bakker-Bruinsma

Kollekte Nationale MS Fonds Begjin july is der kollekteard foar it Nationale MS Fonds. Dit hat € 461,59 opbrocht. Dêrneist is der gebrûk makke fan de mooglikheid om mobiel te donearjen. Hoefolle dat is is net bekend mar jimme hawwe as doarp jim belutsenheid sjen litten. Tige tank der foar. De kollektanten ek tige tank sûnder jimme wie dit net slagge. Anneke Elgersma


Voorpret

Troch Helga Develing Wij kozen ervoor in Easterein te gaan wonen, omdat het zo’n actief dorp is. Veel verenigingen en veel te doen. Corona gooide roet in het eten. Maar er gloort hoop... Gaan we deze zomer dan wel alles meemaken dat ons zo aantrekkelijk leek aan Easterein? En wát kunnen we eigenlijk gaan beleven? De zomer loopt al ten einde en we hebben niet heel veel kunnen doen. Maar toch al wel meer dan vorige zomer: we, Wouter en ik, hebben zitten genieten van het Skilplein konsert van de Wilhelmina Feriening. We hebben bardienst gedaan bij een kaatstoernooi, waarna we gezellig met nog wat mensen hebben zitten kletsen. We hebben in het kader van Tsjerkepaad de Martinikerk van binnen bekeken, wat een prachtig doksaal! En we hebben een kaatstoernooi bezocht, waarbij we weer wat meer duidelijkheid over de regels van deze sport hebben gekregen. Wat gaat de nazomer ons brengen? Blues Cruise Eastersnein ‘Mijn’ Wouter houdt erg van muziek. Dus toen hij las dat er bij Restaurant Bergsma bluesmiddagen werden gehouden moesten we daar natuurlijk naar toe. Ook goed voor de integratie. Ik weet onze eerste middag Blues Cruise nog heel goed. Vanaf 16.00 uur staat op de aankondiging. ‘Nou ja’, dachten we, ‘dan begint het rond half vijf en dan zal het wel rond zeven uur afgelopen zijn’. Dus stonden we rond kwart over vier in een nog vrij lege zaal. Er werd al wel gespeeld. We vonden het jammer dat het niet zo druk was, maar de muziek was prima. Toen we na een tijdje om ons heen keken had de zaal achter ons een metamorfose ondergaan. Het was heel vol met dansende, pratende, lachende en drinkende mensen. Breed publiek Omdat we ook mensen wilden leren kennen, we woonden toen nog geen maand in Easterein, liepen we een beetje door de zaal. En zo kwamen we inderdaad in contact met andere mensen. Uit Noord-Holland. Elke Blues Cruise Eastersnein kwamen zij de Afsluitdijk over. Zij vertelden ons dat er best een vaste groep toehoorders was, en vanuit een héél wijde omgeving. En ja, we hebben die middag allerlei mensen gesproken, maar niet veel Eastereiners. Wel één, een buurman uit onze straat. Dat was heel gezellig, maar hij ging al wel volgende maand verhuizen naar een ander dorp. Van integreren kwam niet veel die middag, maar we werden wel fan van Blues Cruise Eastersnein.


Weer van start! Voor wie het niet weet: Blues Cruise Eastersnein is, behalve in de zomermaanden, op de laatste zondag van de maand. Wat waren we blij toen we lazen dat Blues Cruise weer van start zou gaan! Die zondagen kregen een kruis in de agenda: niets afspreken! En nu de Blues Cruise van augustus niet door kon gaan, verheugen we ons op die van september. Na vier uur richting Bergsma, luisteren naar muziek, praten met mensen, wat drinken, misschien zelfs een beetje dansen. Eventueel een hapje eten. Want dat moet ik ook nog even rechtzetten: Blues Cruise is niet om zeven uur afgelopen. De muzikanten hebben duidelijk veel plezier in deze sfeervolle, ontspannen setting en een middag Blues Cruise eindigt ergens in de avond. Ik heb er zó ontzettend veel zin in...

Waar vind je een AED in Easterein? Een Automatische Externe Defibrillator (AED) is een draagbaar apparaat dat het hartritme weer kan herstellen bij een hartstilstand. Dit gebeurt door het geven van een elektrische schok. Ook in Easterein zijn een aantal te vinden: • Andries Joustrastrjitte 16, plek buitenmuur woning, permanent beschikbaar • Restaurant-Partycentrum Bergsma, Sibadawei 2, plek buitenmuur, permanent beschikbaar • Sporthal de Greidhoeke, Stittenserleane 29, plek buitenmuur, permanent beschikbaar • Martinitsjerke, Tsjerkebuorren 2, plek buitenmuur, permanent beschikbaar • Huisartsenpraktijk Hoepman, Van Eijsingaleane 10, plek binnen, beschikbaar tijdens openingsuren • De Skoalleseize, It Heechhiem 11, plek binnen, beschikbaar tijdens openingsuren • Drukkerij Van der Eems, Sibadawei 20, plek binnen, beschikbaar tijdens openingsuren • Bos Mechanisatie, Sibadawei 24, plek binnen, beschikbaar tijdens openingsuren

De cursief gedrukte AED’s staan geregistreerd bij HartslagNu.nl



De Pinne

Troch Bauke de Boer Hoi allemaal! Wij zijn Mie en Marnix en wonen met veel plezier op de Hôfsleane sinds 01 december 2020. Vorige zomer waren we op vakantie bij een B&B in ZuidwestFriesland om de omgeving te ontdekken en een paar huizen te zien. Het idee om Friesland te ontdekken kwam omdat de overgrootvader van Marnix Fries was en hij daar vroeger vaak ging logeren. We waren op slag verliefd op dit huis aan de Hôfsleane en hebben de beslissing genomen om vanuit onze huurwoning in Alkmaar te verhuizen. Mie en ik hebben elkaar leren kennen op vakantie in Italië in 2008. Mie komt oorspronkelijk uit Denemarken en is 3,5 jaar geleden naar Nederland verhuisd om samen te kunnen gaan wonen. We zijn super blij met onze beslissing om naar Easterein te verhuizen en zijn warm ontvangen door de buurtbewoners met heel veel kerstkaartjes en cadeautjes. We zijn lid van de dorpsvereniging en hopen in de toekomst bij veel leuke activiteiten aan te kunnen sluiten nu dat er weer wat meer mogelijk is.

Mie werkt in het speciaal onderwijs in Sneek en ik werk als officier voor de Koninklijke Marine. Mie is creatief en houdt van wandelen en zingen. Marnix speelt piano als hobby en vindt tuinieren leuk. Samen houden we van reizen, familie & vrienden. We hopen jullie allemaal snel een keertje tegen te komen in Easterein.


Ferwûndering

Troch Helga Develing Elke maand ga ik als nieuwbakken Fryslân bewoner op zoek naar antwoorden. Ik zie hier dingen die ik als Westers stadsmens niet ken of niet begrijp. Dingen die me verwonderen en nieuwsgierig maken. Afgelopen zomer mocht ik een training bezoeken bij Fierljep Feriening Winsum e.o. Toen ik bedacht dat ik wel eens wilde ljeppen, dacht ik aan met een pols over een smal slootje springen. Met mooi weer, want ik zou er vast en zeker in springen. Maar toen ik na een kaatswedstrijd aan Dieuwke vroeg of zij iemand wist die met mij wilde ljeppen werd het plan ineens heel anders. Naïef Als naïeve westerling dacht ik dat iedere Fries wel een keer met een pols over een sloot zou zijn gesprongen. En toen ik las dat fierljeppen alleen door niet-Friezen wordt gebruikt, maar Friezen het over ljeppen hebben, nam ik dat ook direct aan. Ondanks dat dat stuk door een niet-Fries was geschreven. Maar hij had er onderzoek naar gedaan, dus hij zou het wel weten. Beide ideeën heb ik moeten bijstellen. Terug naar mijn gesprek met Dieuwke. Verrast reageerde zij op mijn vraag: wat een leuk idee! En dan wilde zij mee, want zij had ook nog nooit gefierljept. (Dit is vast geen goed Frysk, maar die vervoegingen heb ik nog niet onder de knie.) En zij kende wel iemand die het ons misschien zou kunnen leren. Niks over een slootje springen. Haar neef deed het echte werk, heeft dus aan fierljeppen gedaan, en hij kon misschien wel wat voor ons regelen. Maar eerst ging ze op vakantie. En dus liet ik het even voor wat het was en hield me met allerlei andere dingen bezig. Totdat mijn vakantie er bijna opzat. Hoe zat het nu met dat fierljeppen? Dus appte ik Dieuwke maar even. Zij appte al snel terug: ze ging er achteraan. Training En zo werd ik ineens op een mooie vrijdagmiddag door haar gebeld. We konden diezelfde avond meedoen aan een training in Winsum. Ik kreeg instructies per mail en werd nog zenuwachtig ook. Nu ging het dan toch echt gebeuren! Na een lichte avondmaaltijd, nooit zwaar tafelen voor een training, hees ik mezelf in sportkleding. Ik zou dit serieus gaan doen. Een beetje giebelig zitten Dieuwke en ik in de auto. We vinden het allebei best een beetje spannend.


Tegen zevenen komen we aan bij Fierljep Feriening Winsum e.o., waar trainer Wim ons staat op te wachten. Door de vakantie is het nog rustig en dus kunnen we wel meedoen. Eerst een warming-up, dan techniek trainen en dan springen. Een groepje jongeren, meisjes en jongens, lopen naar het veld en daar moeten we twee rondjes om het veld lopen. Ik loop eerst met een meisje mee achterin, kan ik gelijk een paar vragen stellen. Als zij afhaakt wil ik wel nog dat tweede rondje. Ik zou immers serieus meetrainen. En even nog een rondje hardlopen moet lukken. Ik zet wat aan, maar haal de anderen niet meer in. Ze lopen stevig door. Na die twee rondjes dacht ik klaar te zijn met lopen. Maar nee hoor, er moeten nog heel wat spieren worden opgewarmd. Dus worden er nog wat vierkantjes gelopen en oefeningen gedaan. Schouders, nek, knieën en enkels moeten worden losgemaakt. Voor het klimmen, springen en landen. En de buik, oei, dat heb ik een paar dagen later nóg gevoeld. Techniek Na de warming-up volgt het trainen van de techniek. Er staan een aantal palen klaar die daarvoor gebruikt worden. Alle jongeren springen en klimmen in die palen. Eerst wordt de zwaai getraind: iedereen moet in de paal springen en de benen naar voren zwaaien. Door een goede zwaai krijg je je pols over het kantelpunt heen. Daarna moeten ze klimmen. Met alleen de armen 20 keer optrekken in de paal. Afhankelijk van de lengte van de paal en het lijf van de jongere komt dat neer op zo’n drie à vier keer ver de paal inklimmen. Met alleen armkracht.

Het trainen van de techniek: eerst de zwaai oefenen en dan op alleen armkracht de paal in.


Dieuwke en ik mogen ook even klimmen. Ik sla de zwaai over, dan val ik direct uit die paal vrees ik. Maar ik kom toch wel een paar stukjes omhoog. Ik probeer te doen wat trainer Wim de anderen zei: helemaal strekken en recht naar boven. Ik kom hoger dan ik zelf verwachtte. Trainer Wim waarschuwt me dat ik niet te ver moet gaan. Ik heb geen fietsband om mijn voet gewikkeld. Die geeft niet alleen meer grip, maar ook bescherming. ‘s Avonds thuis ontdek ik al een blauwe plek op mijn wreef: mooi aandenken. Techniek is heel belangrijk bij het fierljeppen. Als we later naar het springen kijken zie je dat ook. Als je niet goed inspringt, kom je niet over het kantelpunt. Als je de pols niet op de juiste plek pakt, gaat het mis. Als je niet snel genoeg klimt, kom je niet hoog genoeg. Als je niet recht genoeg klimt, kantelt je pols. Voor elke sprong zie je de atleet focussen, een prachtig gezicht. De sprong Na het trainen van de techniek wordt er droog gesprongen. In de laagte ligt een grote zandbak. De jongeren nemen een aanloopje, springen in een pols en landen in de zandbak. Trainer Wim raadt me af het te proberen. Ik zou heel gemakkelijk blessures op kunnen lopen. Om te mogen springen zou ik eerst moeten leren vallen. Ik herinner me een vriendinnetje dat bij het leren vallen bij jiu jitsu haar sleutelbeen brak. Ik zie bij de sprongen van de anderen ook de risico’s: verkeerd neerkomen, terugvallen met de pols. Ik volg de wijze raad van trainer Wim op en houd het bij kijken. Na het droog springen mogen degenen die gevorderd genoeg zijn vanaf de schans springen. Er zijn verschillende schansen, waarbij de grootte van de sprong verschilt. Een langere schans is een kortere sprong. En dan zien we het echte werk: pols klaarzetten, die moet precies goed staan. Sticker plakken op waar je de pols moet pakken. Voor de aanloop een enorme focus en dan… Achter de fierljeppers loopt altijd iemand anders. Hij of zij coacht de springer, tijdens de aanloop en de klim. Als diegene inschat dat je niet goed gaat uitkomen, roept hij dat je moet loslaten. Als het er goed uitziet hoor je: klimmen, klimmen, klimmen! Op de site kun je eens kijken hoe zo’n sprong er dan uitziet (www.easterein.nl). Fierljep Feriening Tussen alle oefeningen door vindt trainer Wim tijd om ons een en ander uit te leggen. Er zijn zo’n vijf of zes verenigingen in Fryslân, maar tot mijn stomme verbazing wordt de sport ook in Zuid-Holland en Utrecht beoefend. Een dag na ons bezoek is er een tweekamp, waarbij de top van Fryslân het zal opnemen tegen de top van Holland. Met trots vertelt de trainer ons dat er


zeven deelnemers van deze vereniging in die selectie zitten. Er vindt jaarlijks een NK plaats, maar de meeste fierljeppers vinden het FK de belangrijkste wedstrijd. Mijn houten stok in de schuur is natuurlijk waardeloos: hier worden aluminium polsen gebruikt, en polsen van carbon. Die zijn ook veel langer dan mijn houten pols, een pols kan met 11,5 meter lang zijn. En met opzetstuk meet zo’n pols 13,25 meter! En ook al kwam ik dan die paal best een stukje in, ik ben te oud om het nog goed te kunnen leren. Met fierljeppen moet je zo jong mogelijk beginnen. Maar pas als je je zwemdiploma hebt, anders kun je geen lid worden. Iedereen kan het leren, en Fierljep Feriening Winsum e.o. heeft zeker nog plek voor nieuwe leden. Om het goed te kunnen, moet je wel een beetje atletisch zijn. En, dat is misschien nog wel belangrijker, inzet en motivatie hebben. Tsja, atletisch lukt wel aardig, inzet en motivatie ook, maar een echte fierljepper zal ik niet meer kunnen worden.

Vlnr: Ik mocht mijn benen wel gebruiken, gelukkig.... • Droog springen en klimmen. • Een sprong door de lucht, over het water. Het échte werk! Ferwûndering Fietsen en autorijden doe ik regelmatig. Ik heb wel eens een zweefvliegtuig gevlogen. Ik heb in de cockpit van een trein mogen zitten en ben wel eens in een vrachtwagencabine meegereden. Ik heb een keer mogen plaatsnemen op de chauffeursstoel van een stadsbus. Maar een trekker… dat genoegen heb ik nog nooit mogen smaken. Hoe voelt dat? Zo hoog boven op die grote, brede wielen. Rustig rijdend over het land? Misschien mag ik eens met iemand mee op een trekker, en misschien mag ik dan ook wel even zelf rijden…



Jong-Feintepartij op zaterdag 10 juli 2021 Het was de eerste keer dat deze partij niet op een woensdag werd gehouden. Dit mocht de pret niet drukken voor de 57 jonge kaatsers die richting Easterein gingen. Het was al een gezellige drukte toen ik het terrein opliep. In de verte zag ik al een tentje staan waar 2 wat oudere mannen mij vriendelijk welkom heten. Nadat ik een lijst en een boekje van hen had gekregen en nog de woorden; ”een fijne dag” toegewenst stapte ik de kantine binnen voor een heerlijk bakje koffie. Vanuit de kantine zag ik dat alle keurmeesters de laatste instructies van de scheidrechters kregen. Klokslag 10 uur verzocht de voorzitter Sjaarda de eerste parturen op het veld te verschijnen. Het publiek op de banken, het bestuur in de bestuurswagen en de schrijvende pers ernaast genietend van prachtige kaatspartijen. Natuurlijk gebeuren er buiten het veld dingen die eruit springen zoals: de dames die met een golf- en bolderkar gevuld met koffie, koek, soep en broodjes en fris de hele dag de keurmeesters van eten en drinken voorzagen. De dag vloog voorbij en vlak voor de finale kwam ik Jan Hiemstra tegen, de sponsor van de wisselprijs en medeoprichter van deze partij. Hij vertelde me dat hij blij was dat er vandaag weer om de Sulveren Leest gekaatst kon worden en hij genoot van het goede kaatsen van de jongens. Alleen had hij gehoopt dat er meer parturen waren geweest. Maar ja, de jeugd heeft zoveel andere dingen vertelde hij nog, vroeger bestond zijn jeugd uit de 4 K’s; kaatsen, korps, kerk en kroeg. Het werd tijd voor de finale. Door een erehaag van alle keurmeesters en bestuursleden betraden de parturen van Berltsum en Eksmoarre het kaatsveld. Nadat het Frysk volkslied door Tryntsje Bouma was gezongen ontstond er een zeer spannende finale. Waar iedereen op hoopte gebeurde ook, alle bordjes kwamen aan de telegraaf te hangen en op de stand 5-5 6-6 pakte Berltsum de laatste punten. De uitslag: 1. Berltsum – 2. Eksmoarre – 3. Dronryp Zo kwam er een einde aan een perfect georganiseerde kaatsdag. Skreaun troch in besiker fan de Jong-Feintepartij die anonym bliuwe wol. Namme is bekind by de einredaksje.


Yn en om Easterein (De Pôlehoeke) Troch Jan Hiemstra

Tusken Grieneleane en Sjaardaleane rint de Skoallestrjitte. Dat wie jierrenlang hiel oars. Earst op 5 maaie 1960 waard dizze strjitte offisjeel iepene troch boargemaster Alta. De strjitte kaam yn it plak fan in sintelpaad troch it lân nei de ‘nije skoalle’ en sa hoegden de bern net mear oer in paad mei oant beide kanten stikeltried as ôfskerming tsjin it fee. De namme fan de strjitte kaam der doe foar it earst, want oant dy tiid hiene wy it oer de Pôle of de Pôlehoeke as wy it rychje huzen bedoelden dat begûn by it hoekhûs oan de Griene leane (no nr 5) en einige mei no nr 20 en foar de strjitte Vrijburg. Vrijburg wie doe de namme fan acht keamerwenten dy ’t ôfbrutsen binne. No wie de namme Pôle wol wat twaslachtige oantsjutting, want ek Meilahuzen waard de Pôle neamd. Minsken wennen der foar de oarloch lykwols hiel wat op de Pôle yn it doarp en dat docht bliken út de foto dy ’t no folget.

De bewenners fan de Pôle likernôch 1925.

It mei dúdlik wêze: oanwaaks om de skoalle op nivo te hâlden wie der genôch en net allinne yn dit part fan it doarp, mar ek yn al dy oare lytse húskes. En as dy bern kâns seagen op de foto te kommen dan wiene se derby. It binne foaral famkes dy’t der sa ’t it liket spesjaal foar oanklaaid binne: de kreaze skelk foar,


de hoed op de holle en sels de skuon oan en dat wie yn in tiid dat klompen de dracht wiene wol hiel lúks. Fierder steane steane der ek in pear jonges, sa te sjen yn it pak, en memmen dy ’t harren foar de foto optúgd ha. Guon mei de floddermûtse op en beppe hat sels de hoed opsetten, by pake ûntbrekt de pet net. En no de huzen. De earste twa blokken wiene twa ûnder ien kap en steane der no noch as frijsteande huzen mei de nrs 10 en 12; ek it blokje fan fjouwer diakonijwenten (keamerwenten) dat dan folget bestiet noch en is ferboud ta twa ûnder ien kap mei de de nrs 18 en 20. Wat dan folge wie Vrijburg, it blok fan acht keamerwenten. Oan dit diel fan no de Skoallestrjitte stiene 16 wenromten, en dêr komt dan it blok dat op de hoeke fan de Grieneleane en de Skoallestrjitte mei fiif ‘wenten’ noch by sadat der op de Pôle 21 selsstannige wenromten wiene! De lytsten sieten yn it blok op ‘e hoeke mei en bestiene út in glopke, in keammerke mei in bedstee en in ljedderke nei boppen mei in souderke der ’t sliept wurde koe. Dan kamen der twa blokken mei fjouwer wenten der ’t wat mear romte yn siet, mar yn it blok fan fjouwer en it blok fan acht siet ek net de measte romte: in gong mei in trep nei de souder der ’t sliept wurde koe, in in keamer mei twa bedsteden en dêr moasten de minsken it mar mei dwaan.

Vrijburg mei it paadsje, it houten húske (wc) en de lantearnepeal der nêst yn de fyftiger jierren. De blinen hingje noch nêst de ruten.


79'')77:30 %*:%00)2

U &P ?9o o 0

s Ös¤¤ « ±±¢ ¤ Í¢ ¢s« â ¡« ~ × ¡ÂÈ I±× ¾P¤ ª È »¾± ¾sªªs sÈ Ö ¾Â sÈ « ¾± ¾± «È «÷ âÍ Ö ¤÷ Ö¤ Â Ö ¾Ös« ¾Â « Ö Â ±ª~ « ¾È ª È ¢±±¤ Ý ¾ssÈs¾ª « × È¾ ¡¢ »¾± Í È « â± sÈ ¡ Ö È Ö ¾~¾s« È « « » ¾ «ü ªs« ¾ ×ss¾±» È × ¤ ¤Í¢Èü

II¾±  ±« ¤ ¾ « ¾Ös¾ «  ¢ͫ ¾Ös ±s  ±s « d±ªª ¤Â 2 Í×s¾ «

d ¡ ¤ ¾ « ¡ ± ¡ s« ¾Â ¢Í«È «¢ «÷ ×ss¾ ±±¾ ¡ s« ¾Â ¢Í«È ± «÷ ~ È ¾ ¢ Íâ  ¢Í«È ªs¢ «ü

8

±Í × ÈÂ~ ±Í ss¤ þ d «Â × È ~ ss¤ þ ªss¤ d ¡ ~ « ¡ ª « ªss¤ « ¡ss¾ ¾sÈ Â «s~ ¤ « ùù

¾s ÂÖ ¾s« ¾ «

¤ «

'DDURP JD MH QDDU %DODQVLH d ¤ ¡ ¡ ±±¢ Ⱬ ¾ ¤ Ö « « ¤ ¢¢ ¾ ~¤ ¡Ö « È «þ I¤s« s« «Í ¡ L U&P «Ès¢ »¾ ¢ « × ¡ « ±¾ª ¾ « ¡ ¾ss «ss¾ ª± ¤ ¡¢ « Ös« ±«â ~ ¤ « ü

×××ü~s¤s«Â ü«¤ èî éí ñè îé éñ ;


Vrijburg waard yn 1882 setten troch de tsjerkfâden op in stik grûn dat kocht wie fan de diakens. De diakens wiene yn dy tiid de earmmasters fan it doarp en hiene jild nedich om harren taak út te oefenjen. Earme minsken wiene der by de rûs, mar earmesoarch wie noch gjin oerheidstaak. Ek de tsjerkfâden bekroaden har om earme minsken. Foar it skipkefolk dat yn de opfeart yn gammele boatsje wenne waarden tal fan keamerwenten setten sa as op Vrijburg, Elba en ‘t Heechhiem. Der is gjin inkele orizjinele keamerwente út dy tiid bewarre bleaun, mar oan tal fan bûtenkanten is noch te sjen wêr’t se stiene. Dit jildt net foar Vrijburg want dat waard yn 1968 sloopt. De huzen oan de strjitte Vrijburg kinne je as ferfanging sjen.

De Tsjerne is wer iepen! Jaaa, nei in hiele lange stilte meie we wer los yn de Tsjerne. De darters smite harren earste pylkjes fan it seizoen op freed te jûn 7 septimber. Eltsenien is fan herte wolkom om oan te skowen en in pilske te dwaan. Fansels jilde de coronarigels noch wol. Activiteiten Ek organisearje we wer kinderdisco’s en de spokentocht foar de jeugd! We binne noch drok dwaande mei de planning. Hjir ynkoarten mear oer. Opknappe Tsjerne Yn de simmer ha we dwaande west mei it opknappen fan de Tsjerne. Sa ha de wc’s, doarren by de yntree, en de muorren binnen in lik ferve krigen. Ek ha we besocht om it by de bar wat geselliger te meitsjen. We ha noch in pear aksjes op it programma stean. We hoopje dy dit seizoen noch út te fieren. We binne hiel bliid, dat we wer wat dwaan kinne as bestjoer foar de jeugd en doarpsgenoaten. We ha der sin oan. Sjogge we jim ek gau ris wer? Groetnis fan it bestjoer, Astrid, Kees, Sieta, Kelly, Sanne en Franca


LAAT ACHTER JE WAT WAS, BEWEEG, GROEI! • Begeleiding en heling bij: belemmerende overtuigingen, terugkerende emoties en/of lichamelijke klachten, depressiviteit, burn-out, het verwerken van een trauma. • Begeleiding ouders en kinderen bij opvoedingsvragen. • Klankreizen en meditatie.


Hoe ist no mei... Baukje Leemburg de Jong Troch Bauke de Boer

Ja, en dan word je gevraagd om een stukje in de dorpskrant te schrijven als ‘oud Oosterender’. Baukje Leemburg de Jong, voor bekenden misschien beter bekend als Baukje “Spar”. Als jongste van vier kinderen opgegroeid in het dorp waar mijn ouders de Spar winkel runden, waar ook mijn zussen en broer werkten en Jan en Geeske later de winkel overnamen. Ik zelf heb als enige niet in de winkel gewerkt, wel in vrije tijd meegeholpen natuurlijk. Heb er de lagere school doorgebracht, op gymnastiek gezeten en later damesvoetbal gespeeld, waar mijn broer ook trainer van was. Naar ‘de Tsjerne’ gingen we ook waar toen jeugdclub was. Na mijn opleiding in Leeuwarden heb ik bij de gezinsverzorging in Bolsward gewerkt. Ik ben in 1981 getrouwd met Tamme Leemburg. Twee kinderen gekregen, een dochter, inmiddels 39 en een zoon van 36 en zijn we trotse pake en beppe van vier kleinkinderen. Ik woon sinds 1980 in Jirnsum, waar ik vroeger toen ik net het rijbewijs had, wel bestellingen voor de winkel moest halen in een Spar depot in Oldeboorn. Dan reed ik door Jirnsum, de Rijksweg, en dacht altijd wat is dit een donker en triest dorp, laat ik nu net in die straat wonen, al bijna 40 jaar! Maar in de jaren kom je erachter dat het net een zelfde dorp is als Oosterend. Rijk aan verenigingsleven en sport waar we altijd wel actief bij betrokken waren en zijn o.a. bij tennis, biljarten en voetbal en heb jaren volleybal gespeeld. Tamme heeft 15 jaar in de merkecommissie meegedraaid, dus zo raak je al snel betrokken in het dorp en is ook nog steeds actief lid van de voetbalclub. Inmiddels zijn we uit het werk en genieten van onze vrije tijd en horen nog geregeld nieuwtjes uit het dorp Oosterend, heb er nog een zus en een broer wonen en een zus in Wommels. We zijn ook lid van ‘Easterein van earder en no’, is ook altijd leuk om de oude foto’s te bekijken, zo blijf je toch nog wat betrokken bij je oude dorp, waar ik altijd met plezier heb gewoond. Groet Baukje Leemburg de Jong


Wilhelmina nijs Flessenaksje foar Wilhelmini’s De moanne augustus wiene wy de klub foar de flessenaksje by de Jumbo supermarkt yn Wommels. De opbringst giet nei it jeugdkorps sadat sy in tenue krije. Ek binne we lâns de doarren west foar jimme flessen. Tige tank. Letter litte we sjen wat it wurden is foar ús jeugd. In polo of toch in hoodie. Ynsammeling âld izer op sneon 16 oktober 2021 Omdat we it âld papier no misse moatte, hawwe we betocht om no in kearke âld izer op te heljen. De kontainer stiet op sneon 16 oktober op it plak fan de âld papierkontainers op de Fabrykswei. We komme ek lâns mei trekker en wein. Jo kinne it op 16 oktober moarns om 9 oere oan de dyk sette. Net earder want dan binne we bang dat oaren it miskien meinimme. It kin op itselfde plak wêr’t jo earder it âld papier setten. Of skilje efkes mei Tineke Meijer op 06-4240 9757. Dan komme we by jo thús mei in pear spierballen. Yn it krantsje fan novimber hearre jo wat it oplevere hat. Tige tank! Jeugdfestival 2 july: simmerse ôfslúting fan it seizoen Mei de fersoepelings foar de jeugd koene sy wol wer mei elkoar los. De diriginten fan ferskate jeugdkorpsen hiene in goed plan! Mei elkoar wille meitsje stie foarop. Yn Sondel wie it in drokte fan belang. Yn totaal 76 jonges en famkes fan de ferienings fan Easterein, Arum, Aldegea, Balk, Wyckel, Sleat en Sondel. It wie in prachtige sinnige dei.


Earst waard der serieus oefene op de nûmers dy ‘t se mei elkoar diene. Dernei ûntspanning mei sport en spel en natuerlik koene hamburgers en iisko’s net ûntbrekke. As ôfslúting joech elke feriening in lyts konsertsje fan trije nûmers. En ek twa nûmers fan it komplete grutte orkest fan alle jeugdleden en wat hulpen mei elkoar. In korps fan 90 minsken! Sy krigen in daverjend applaus. In top middei. Dit kin noch wolris. Us programma komt wer los We hawwe stiekem wer wat plannen foar kommend seizoen makke. Hopelik slagget it dit kear al! Us Skilpleinkonsertsje op moandei 5 july fielde gau wer hiel fertrouwd. Mei publiek én applaus sa at ús dirigint Wilbert Zwier doe ek sei. Dat is prachtich. Net allinnich muzyk meitsje foar dysels, mar ek foar jimme. Dat smakket nei mear. Foar yn‘e aginda alfêst: snein 14 novimber yn ‘e middei yn Bergsma Easterein.

Nij boek ald-Eastereiner Freddie Scheltema It nije boek fan ald-Eastereiner Freddie Scheltema leit no yn de winkels. It boek, mei de titel ‘It Frysk is dea en oare fleurige ferhalen’, is in samling fan koarte ferhalen mei gedichten. It is proaza oer it deistige libben mar wol mei in flinke knypeach. Want der mei best wat mear lake wurde yn de Fryske literatuer. It is de skriuwer syn fiifde boek mar syn tredde yn it Frysk. Syn eardere wurk waard nominearre foar de Douwe Tamminga priis en de Rink van der Velde priis. ‘It Frysk is dea en oare fleurige ferhalen' is útjûn troch Bornmeer.



Verkeersschool Grutte Pier

Foar frijheid en ûnôfhinklikens Ik sil my efkes foarstelle. Ik bin Peter Wijnia, 48 jier en sûnt juny ferline jier de grutske eigner fan myn eigen ferkearsskoalle oan de Terp yn Wommels. Ik wenje dêr tegearre mei Hilde en diels mei ús sammenstelde gesin. Yn earste ynstânsje begien mei de rydynstruksje foar de auto (rydbewiis B) en yn maaie dit jier ek as motorrydynstrukteur (rydbewiis A). Hoe’t ik dêr ta kaam bin? Ik ha oant 2019 yn ferskeidene funksjes wurke op it gebied fan produksje-, logistyk- en projektmanagement binnen de libbensmiddelenyndustry. De lêste 12 jier by Friesland Campina yn benammen de tsiissektor. Nei alle wurk- en libbenserfaring kaam ik op in punt dat ik tocht: “wat is no echt it leafst wat ik doch?” Antwurd op dy fraach is: “minsken fersterke yn wêr’t se goed yn binnen en wat se graach dwaan wolle”. Dêrneist ha ik in passy foar auto’s en noch mear foar motorfytsen. In kombinaasje like in moaie basis om wat mei te dwaan. Ik bin starten mei de oplieding ta rydynstrukteur ein 2019 en nei wat tsjinslach troch de Koroana rigels úteinlik slagge foar de WRM (Wet Rijonderricht Motorrijtuigen) papieren foar de auto en letter ek foar de motor. En dit is wier ien fan de bêste karren dy’t ik makke ha yn myn libben. Lokkich en súksesfol; it lêste troch tefreden aspirant auto- en motorriders. Jim sille my wol gau ris los sjen op it Mutifunksjonele terrein yn Easterein: “stjoer-oefeningen mei de auto of AVB- (algemene voertuigbeheersing) oefeningen mei de motor”. Wolkom om ris del te kommen foar fragen, ynformaasje of gewoan efkes sjen, leuk! Of sjoch myn websides ris: verkeersschoolgruttepier.nl / motortoursgruttepier.nl



Zyarda

Troch Karin Everhardus Een stuk kleiner was Easterein, zo halverwege de vorige eeuw. Toen brak een tijd aan, van kleinschalige uitbreidingen. Niet alleen verschenen er nieuwe huizen, tevens kwamen er straten bij. Het begon in 1946. Huizen waren vernield of onbewoonbaar geraakt tijdens de oorlog, de woningnood was hoog. Toen kwamen de eerste nieuwbouwplannen ter tafel. Bij het verlaten van het dorp over de Wynserdyk, voorbij het ‘Zonne’hoekhuis naar links, daar lag ooit een sintelpad. Het was smal en liep simpelweg het land in. Daar, waar tegenwoordig de Sjaardaleane loopt. Overwinnaar Sjaarda is een naam die teruggaat op Sjaard, een oeroude mannenvoornaam. Volgens de oudfriese spelling was het een afkorting van Sighart ofwel Si-jaart. De betekenis hiervan was ‘zegaart’, in hedendaagse taal ‘overwinnaar’. Het Friese geslacht Sjaarda - ook wel gespeld als Ziarda, Siaerda of Sjaardema is eveneens eeuwenoud. De eerste familie met deze naam kwam in Franeker voor. In het begin van de 13e eeuw woonde daar ene Sicco Syarda. De vroegste vermelding van de naam in Easterein, gaat terug tot eind 15e eeuw. Toen woonde hier een zekere ‘Albert thoe Syaarda’. Let wel, het ‘thoe’ geeft aan wáár deze Albert woonde. De boerderij of zathe heette zo, het was toen nog geen achternaam.


In het begin van de 16e eeuw was de zathe in bezit van de Meylema’s of Mellema’s. Dit was een ander oud Eastereinder boerengeslacht dat al twee ‘eigenerfde’ boerderijen had, nl. Groot en Klein Meilahuis. De benaming van het tegenwoordige buurtschap Meilahuizen, stamt hier van af. Desondanks bleef de Sjaarda zathe zijn originele naam behouden. Omstreeks 1560 kocht ene Gatze Pieters de boerderij. Hij was hoogstwaarschijnlijk degene, die de naam van de zathe als familienaam in gebruik nam. Daarmee was de eerste generatie van Sjaarda’s in Easterein een feit. Huisjes Het stuk land ter linkerzijde van de Wynserdyk - ook wel omschreven als liggende “vanaf de Hijdaarderweg tot (...) voor de zgn. slabarten” - was tot eind 1947 in bezit van de pastorie. Toen pas werd na goedkeuring van de Kerk, de grond aan de gemeente verkocht. ‘Barte’ is het oudfriese woord voor loopplank, hieruit mag blijken dat het aangekochte land aan water grensde, misschien tot aan de Wijnservaart. Met de aanleg van de woningen werd het sintelpad verbreed en vernieuwd, waarmee het een klinkerdijk werd. Er kwamen drie blokken van ieder twee woningen, gebouwd door de destijds hier net nieuw gevestigde dorpstimmerman en -aannemer. Voorbij aan deze zes huisjes, staat nog een vierde blok van twee onder 1 kap. Deze werd in opdracht van de toenmalige Coöperatieve StoomZuivelfabriek ofwel de boterfabriek - gebouwd, voor fabriekspersoneel. De constructie is net iets anders, de rechtse woning is iets groter en de ingang zit aan de zijkant. Er was echter één nadeel bij het betrekken van een ‘fabriekshuisje’... Zodra je als bewoner niet meer voor de fabriek werkte, diende je uit te kijken naar andere woonruimte. Binnen De huisjes waren er beter aan toe dan de gemiddelde arbeiderswoningen, die tot dan toe gebouwd waren. Na binnenkomst via de voordeur, betrad je een halletje van waaruit geen ladder maar een échte trap naar boven leidde. Achter en onder de trap, daar bevond zich een moderniteit - voor die tijd dan - namelijk een watercloset. Nadat het dorp in 1946 was aangesloten op het waterleidingnet, werd de aanleg van deze sanitaire ruimte mogelijk. De aanwezigheid hiervan was de reden, dat de eerste bewoners veel aanloop konden verwachten. Want de bezoekers waren o zo nieuwsgierig om de wc


te bekijken, en de dapperen óók om die te gebruiken. Dat was wel wat anders, dan door weer en wind naar buiten te moeten gaan. Om een overkapt ‘hûsketûntsje’ oftewel een ‘privaatton’ te bezoeken... Smerig en al, vanwege de vaak meerdere huishoudens die er gebruik van maakten. In de kamer was geen bedstee meer te bekennen, voor de nachtrust ging men naar de zolderverdieping waar - als er niet al te veel kroost was - elk gezinslid zijn eigen bed had. Aan de achterkant was een aparte keuken, met aansluitend een stenen schuurtje. Daarbuiten beschikte men over een grote lap grond - vele malen groter dan het huisje dat zo’n 40 m2 mat... - waarop de meeste bewoners groente gingen verbouwen. Wat een luxe en vooruitgang voor die tijd! Alhoewel een badkamer toen nog niet in beeld was. Om te kunnen baden werd nog steeds gebruik gemaakt van de overbekende grote wastobbe. Ligging Na het passeren van de vier beschreven huizenblokjes en de afslag naar de Skoallestrjitte, nadert de Sjaardaleane de dorpsgrens. Omringd door weilanden, loopt de weg verder tot een afslag naar links volgt. Hieraan ligt nr. 17, een boerderij die begin 20ste eeuw omschreven werd als een “foech komelkersbedriuw” (klein boerderijtje). De Sjaardaleane zwenkt mee naar links, om uiteindelijk dood te lopen bij de Oosterendervaart en het erf van nummer 19. Dit is de locatie van de voormalige, oorspronkelijke Sjaarda zathe. Van de originele boerderij is tegenwoordig zo goed als niets meer terug te vinden. In de loop der eeuwen is er heel wat verbouwd, gemoderniseerd en uitgebreid. De verbinding van en naar Easterein was voor de voormalige boerderij bepaald niet direct. Via een forse omweg over de eerder genoemde ‘sla(ch)barten’ heen, kon men in het dorp komen.


U kunt ook reserveren via l e.n www.metzstyl

Terp 27 8731 AX Wommels tel. 0515 333 873 www.metzstyle.nl

Maandag 8.30-12.30 13.30-16.00 uur* Dinsdag 8.30-12.30 13.30-18.00 uur Woensdag 8.30-12.30 13.30-18.00 uur Donderdag 8.30-12.30 13.30-20.00 uur Vrijdag 8.30-12.30 13.30-20.00 uur Zaterdag 8.00-12.30 uur * onder voorbehoud


Het was circa 1925 dat er een reed (rijweg) bij kwam, doorgetrokken vanaf het oostelijk uiteinde van De Streek. Daaraan was destijds een boerenbedrijf gevestigd, dat later als woonhuis - nr. 13 - in gebruik werd genomen. De weg werd in opdracht van de gemeente aangelegd om makkelijker bij de dwinger (vuilnisbelt) aan de Oosterendervaart te kunnen komen. Hiertoe ging de nieuwe weg rechts om de toenmalige boerderij heen en liep verder langs de vaart tot aan de dwinger. Deze lag - hemelsbreed gezien- tussen De Streek nr. 13 en de Sjaarda zathe in. Daarop zorgde de toenmalige Sjaarda - Yde Minnes - voor een aansluiting van zijn zathe op de nieuwe weg. Wat een verbetering en opluchting, zo konden de boerderijbewoners in een veel kortere tijd het dorp bereiken! Op een gegeven moment zal de dwinger buiten gebruik zijn geraakt, toen werd de (tegen die tijd hopelijk verbeterde) omweg weer de gebruikelijke route. Behalve dat er nieuwe wegen kwamen, verdwenen er dus ook. Deze topografische kaart geeft de situatie in 1953 weer. Nog steeds In de jaren ‘70 hadden de Sjaarda’s die op de gelijknamige zathe boerden, helaas geen opvolger meer. Nadat zij met pensioen gingen, kwam de zathe in andere handen. Hiermee is de familie echter niet uit Easterein verdwenen. Sinds 1918 wonen er namelijk Sjaarda’s op de ernaast gelegen boerderij, Sjaardaleane nr. 17. De woning leek zo rond die eerdere eeuwwisseling haast ‘vervloekt’ te zijn. Drie maal achter elkaar kwamen de jonge ouders na een paar jaar huwelijk al te overlijden, met achterlating van hun verweesde kinderen. Deze boerderij is van generatie op generatie overgegaan tot de huidige bewoners, nog steeds Sjaarda’s. Meer dan 400 jaar alweer leeft dit geslacht hier. Daarmee moge duidelijk zijn dat ze behoren tot de oudere, nog steeds bestaande dorpsgeslachten. Misschien wel de alleroudste van het dorp, van Easterein.



Nijs fan de bieb Je kunt de bibliotheek weer bezoeken op maandag en vrijdag van 14.00 - 17.30 uur en op woensdag van 10.00 - 17.30 uur. Op alle andere uren kun je boeken e.d. kwijt in de inleverbus aan de zijkant naar de AED. Wij willen voorzichtig weer aan de slag met activiteiten. Deze winter hopelijk weer Ferdivedaasje op freed, Digitaal Café, boekbesprekingen en Digitaalhuis (leer beter Nederlands). Meer informatie straks op onze website wommels@bmf.nl of in de volgende Doarpskrante. De eerste boekbespreking in november gaat over de roman: “De avond is ongemak” van Marieke Lucas Rijneveld. Zaterdag 11 september is het Uitfestival. Ook de bibliotheek doet mee met een Doe-activiteit in de bieb. En we hebben een route samen met andere cultuuraanbieders. En langs de route zijn HAPPY STONES te vinden voor de kinderen t/m 6 jaar. Zet met je vader/moeder/pake/beppe of andere volwassene de stenen die je tegen komt op de foto en laat de foto’s die middag of de week daarna zien in de bieb. Je krijgt dan een aardigheidje en degene die de meeste stenen vindt wint een prijs. Dus laat voor de zoekers die na jou komen de stenen liggen. Succes en veel plezier!

Ut de húshâlding fan... Oplossing Dizze kear in foto út de húshâlding fan Famylje Bruinsma: Anne Joke, Wietske, Enne J. en Auke Bruinsma


De koksmûtse: Caramel Shortcake (Twix taart) Troch Annebeth de Jong

Ingrediënten Bodem • 120 gram ongezouten roomboter • 55 gram suiker • snuf zout • 180 gram zelfrijzend bakmeel Vulling • 60 gram ongezouten roomboter • 1 blikje gecondenseerde melk • 4 el donkerbruine basterdsuiker

Topping • 200 gram melkchocolade • 40 gram witte chocolade Benodigdheden • Mixer met deeghaken • Steelpannetje • Springvorm (26 cm) • Spuitzak

Bereiding bodem Mix de boter, suiker en zout romig. Voeg het zelfrijzend bakmeel in gedeeltes toe en mix tot al het meel goed is opgenomen. Bekleed een ingevette vorm met het deeg. Prik gaatjes in de bodem en bak deze in 20 minuten gaar op 180 °C (boven- en onderwarmte). Bereiding vulling Smelt de boter in een pannetje. Voeg de melk en suiker toe. Blijf roeren op een laag vuur tot alle suiker is opgelost. Zet dan het vuur hoger en blijf roeren met een garde. Breng het mengsel aan de kook en laat dit ongeveer 10 minuten koken terwijl je blijft roeren. De karamelvulling is klaar als deze genoeg is ingedikt. Giet de vulling op de afgekoelde koekbodem en verspreid dit met een spatel gelijkmatig in de vorm. Zet de taart even in de koelkast zodat de karamel kan afkoelen. Bereiding topping Wanneer de karamel is afgekoeld, smelt je de melkchocolade au bain-marie. Zodra alle chocola gesmolten is, haal je de kom van het pannetje water. Zet even opzij, de chocolade is warm genoeg en zal niet gelijk weer stollen. Doe de witte chocola ondertussen in een wegwerp spuitzak en smelt de chocola in de magnetron. Giet de melkchocolade in de vorm en verspreid deze egaal over de karamel. Knip nu het puntje van de spuitzak af en spuit lijnen van links naar rechts over de taart heen. Pak een mes of cocktailprikker en haal deze van boven naar beneden door de chocola heen, zo ontstaat het


patroon op de taart. Dus eerst naar beneden, stukje opschuiven en dan naar boven. Dit blijven herhalen tot het patroon op de hele taart goed is. Laat de chocolade uitharden voordat je hem aansnijdt. Tips Bij het indikken van de karamel kun je het best stoppen op het moment dat je denkt dat de karamel nog iets te dun is. Tijdens het afkoelen zal de karamel nog verder indikken, zo heb je uiteindelijk de perfecte dikte. Bewaren Bewaar de taart niet in de koelkast, dan wordt de karamel erg hard en is de taart moeilijk aan te snijden. Afgedekt met folie kun je hem tot een week buiten de koelkast bewaren. Bron: https://www.laurasbakery.nl/caramel-shortcake

Fizel

D R O G I ST E R I J - PA R F U M E R I E

TERP 52, 8731 BA WOMMELS TELEFOON 0515 333 210


Bernehoekje

Troch Froukje Dijkstra



“Duurzaamheid zit in ons hart”

Duurzaamheid is het goed doorgeven aan de volgende generatie. Dit zit in het hart van ons familiebedrijf. Omdat elke generatie een mijlsteen voor de volgende wil leggen. Dit vraagt om langetermijnvisie. Voor ons is de relatie tussen leven en werken – ons bedrijf en de samenleving – zonneklaar. Werken is voor ons daarom ook synoniem aan meewerken aan een duurzame(re) wereld. Juist daarom produceren wij drukwerk CO2 neutraal!

VA NDER EEM S . NL E A S T EREIN / H EEREN V EEN