‘Schaakbond moet vliegwiel zijn voor kansrijke initiatieven’

Sinds de Bondsraad van 28 november heeft de KNSB een nieuwe voorzitter: Bianca de Jong-Muhren (34). De vrouwengrootmeester maakte jarenlang deel uit van de nationale damestop en was in 2014 medeoprichter van de ChessQueens. “Corona heeft de schaakwereld blijvend veranderd,” aldus De Jong-Muhren, inwoner van Delfgauw in Zuid-Holland.

Gefeliciteerd met jouw benoeming. Ben je gevraagd of heb je gesolliciteerd?

“Bedankt! Eigenlijk is het een combinatie van beide. Medio 2020 heeft Iozefina Werle (Nederlands dameskampioen en algemeen bestuurslid, BS), mij al eens informeel gepolst of ik voorzitter wilde worden. Dat was bij mijn afscheid als voorzitter van de ChessQueens.”

“Mijn eerste gedachte was: daar heb ik helemaal geen tijd voor met een drukke baan en twee jonge kinderen. Ik weet hoeveel tijd en energie Marleen van Amerongen in deze functie heeft gestoken.”

“Na goed overleg met mijn man (IM JanWillem de Jong, BS) bleek echter dat we dit thuis konden opvangen. Daarnaast raakte ik enthousiast over de ambitieuze toekomstplannen van de KNSB. Wat ook meespeelde is dat ik geloof in diversiteit. Het huidige bestuur is een prachtige groep mensen, en een mooie afspiegeling van mannen en vrouwen en van jeugd en ervaring.”

“Daarnaast hebben Marleen van Amerongen en Frank Lommers, de waarnemend voorzitter, mij snel wegwijs gemaakt in de organisa- tie en in de toekomstplannen. Verder vind ik het leuk om alvast bezig te zijn met de viering van het 150-jarig bestaan in 2023. Dit alles heeft mij doen besluiten om te solliciteren. Ook omdat ik graag iets terug wil doen voor de Nederlandse schaakwereld.”

Wat bedoel je daarmee?

“Schaken heeft mij veel opgeleverd, ook in mijn maatschappelijke carrière. Daarbij denk ik bijvoorbeeld aan de vele deelnames aan EK’s en WK’s als jeugdspeler. Later heb ik met het Nederlands team vaak meegedaan aan Olympiades. Hierdoor heb ik veel mensen ontmoet en aardig wat van de wereld gezien.”

“Schaken heeft mij niet alleen een groot netwerk opgeleverd maar mij ook veel vaardigheden geleerd die ik ook buiten het schaakbord gebruik. Denk aan strategisch denken, anticiperen op onverwachte situaties of beslissingen nemen onder tijdsdruk. Als KNSB-voorzitter hoop ik dus wat terug te kunnen doen voor de Nederlandse schaakwereld. Overigens is het wel aardig om te vermelden dat mijn vader negen jaar bestuurslid is geweest van de KNSB toen ik jeugdspeler was!”

Hoe is het om KNSB-voorzitter te worden in coronatijd?

“Natuurlijk is dit geen gemakkelijke periode voor zowel de KNSB als de Nederlandse schaakgemeenschap. Veel clubs, inclusief de jeugdafdelingen, hebben sinds maart niet of nauwelijks kunnen spelen, terwijl vrijwel alle toernooien zijn geschrapt. Dit heeft de KNSB zo’n acht procent van zijn ledenbestand gekost, zowel jeugdspelers als senioren. Dat is natuurlijk zorgelijk, ook vanwege de financiële consequenties. De schaakbond is momenteel een gezonde organisatie en dat willen we natuurlijk zo houden.”

“Toch zijn er ook kansen. Er zijn diverse nieuwe online-activiteiten ontstaan, zoals toernooien en trainingen. Ik denk dat in het post-coronatijdperk internetschaken een substantiële rol zal blijven spelen, naast de reguliere clubavonden, competities en toernooien. Daar liggen ook kansen. Vooral jongeren willen zich tegenwoordig minder snel binden aan een vereniging of aan een vaste clubavond.”

Hoe kan de KNSB daarop inspelen?

“Door heel goed te kijken wat er leeft in alle segmenten. Als voorzitter wil ik met veel mensen gaan praten. Zowel met topschakers maar ook met clubschakers, de jeugdafdelingen en de regionale bonden. Ik ben natuurlijk zelf ook jeugdspeler en clubschaker geweest maar ken ook de topschakers vrij goed. Deels door de internationale toer- nooien die ik heb gespeeld, deels doordat ik van 2007 tot en met 2015 heb gewerkt voor de persdienst van Tata Steel Chess.”

“Het huidige Visiedocument 2018-2021 is een prima uitgangspunt om het jeugd- en schoolschaak te stimuleren, de schaakverenigingen te versterken, meer mensen aan het schaken te krijgen en kansrijke initiatieven te steunen. In de loop van 2021 zal er een nieuwe versie komen voor 2022-2025. Daarom is dit een prima moment om te starten als voorzitter.”

Heb je een eigen stijl?

“Ja, dat denk ik wel. Ik vind het belangrijk om met een enthousiaste en gevarieerde groep mensen nieuwe initiatieven te ontwikkelen. Waarbij ik de aanpak misschien wel net zo belangrijk vind als het resultaat.”

“De uitdagingen zijn groot, zeker in coronatijd. De KNSB heeft een relatief klein bondsbureau en beperkte financiële middelen. Zoals ook al staat in het huidige Visiedocument denk ik dat wij als schaakbond niet alles zelf moeten oppakken, maar als een soort vliegwiel kansrijke initiatieven moeten versnellen. Denk aan de schaaktafels van Jesús Medina Molina, de kinderboekenserie ‘Simon de Schaker’ van Joyce van der Meijden en vele anderen.”

“Verder zullen we nieuwe sponsoren moeten aantrekken. Dat is niet eenvoudig in deze tijd maar ook weer niet onmogelijk. Zo heb ik bij de ChessQueens gezien dat enthousiasme, een duidelijke visie en een positief klimaat ervoor zorgden dat veel bedrijven uit zichzelf naar ons toekwamen. Sponsoring hoeft trouwens, zeker in deze mijn kennis en ervaring van het bedrijfsleven daarvoor inzetten.”

Je bent na Marleen van Amerongen de tweede vrouwelijke voorzitter. Vind je dat bijzonder?

“Jazeker, ik geloof in rolmodellen. Als jeugdspeler was Judit Polgár mijn grote voorbeeld omdat zij zich als enige vrouw wist te handhaven in de wereldtop. Zo hoop ik als voorzitter ook weer een rolmodel te zijn.”

Je was een van de oprichters van de Chessqueens in 2014 en bent vijf jaar voorzitter geweest. Kun je die ervaring gebruiken als KNSB-voorzitter?

“Dat denk ik zeker! ChessQueens richt zich op het ondersteunen van twee pijlers: de Nederlandse damestop en breedteschaak bij meisjes en vrouwen. Deze doelstellingen zijn volgens mij prima te vertalen naar bredere doelgroepen. Ik vind het belangrijk dat zoveel mogelijk kinderen op de basisschool in aanraking komen met schaken. Maar er moeten dan voor deze kinderen ook voldoende mogelijkheden zijn voor een vervolg bij een jeugdschaakclub of een online platform. Het mooiste is natuurlijk als schoolkinderen hun verdere leven blijven spelen.”

Lukt het om zelf te blijven schaken?

“Dat zal lastig worden maar ik hoop toch nog regelmatig mee te doen aan een Rapidtoernooi of zo. In het seizoen 2017-2018 ben ik gestopt bij Stukkenjagers. Sindsdien speel ik voornamelijk voor mijn plezier, zoals een Rapid- of kroegloperstoernooi. (Lachend) Ik

Bianca de JongMuhren (Gouda, 1986)

Bianca de Jong-Muhren werd in 1998 als twaalfjarige Nederlands meisjeskampioen tot en met twintig jaar. Zij vertegenwoordigde Nederland op diverse EK’s en WK’s voor de jeugd. Hoogtepunt was een gedeelde eerste plaats tijdens het EK t/m 18 jaar van 2004 in Turkije.

Als volwassene behoorde Bianca jarenlang tot de nationale damestop. Ze speelde diverse malen voor Nederland op de Schaakolympiade. Ook eindigde ze driemaal als tweede tijdens het Nederlands kampioenschap. De nieuwe KNSB-voorzitter is sinds 2007 damesgrootmeester (WGM).

Sinds 2020 is Bianca de Jong-Muhren vestigingsdirecteur van Bergman Clinics Bewegen in Rijswijk en toezichthouder bij ouderenzorginstelling Het Laar in Tilburg. Hiervoor werkte zij tien jaar als registeraccountant bij PricewaterhouseCoopers (PwC) in Rotterdam. Bianca studeerde bedrijfseconomie en deed een master accountancy aan de Universiteit van Tilburg, gevolgd door een postdoctorale opleiding accountancy aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.