België

Rebellen leven in de schaduw

Door: Karel Michiels

Wij, Belgische reggaefans, hebben nooit te klagen gehad. In de jaren zeventig, tachtig en negentig, toen het gebruik van cannabis nog niet zo wijd verspreid was, werden we op concerten en festivals gewoon met rust gelaten. Er liep altijd wel ergens een undercover agent rond om mogelijke dealers op te sporen, maar ik heb nooit geweten dat iemand werd aangesproken, laat staan opgepakt of bestraft omdat hij/zij een spliff opstak.

De rust in ons groengeelrode paradijsje werd midden jaren negentig bruusk verstoord door een overijverige, ganja-hatende procureur die de politie opdracht gaf om op Reggae Geel voortaan een strenge aanpak te hanteren. Het was uit met de pret. Bijna alle bezoekers van het festival moesten passeren langs een afschrikwekkende controlepost van politiebusjes, drugshonden en speciaal uitgeruste agenten. Auto’s werden uitgekamd, ook de autobussen die van het station kwamen, mensen gefouilleerd en velen zelfs anaal onderzocht (vandaar die grote voorraad rubberen handschoenen). Nog nooit was er op Reggae Geel een probleem geweest met overlast of wangedrag. Nog nooit had de politie er moeten ingrijpen, om wat voor reden dan ook. En toch moesten wij collectief vernederd worden.

Reggae Geel

Niet dat de verbittering lang stand hield. Op het festivalterrein bleek immers algauw dat er net zoveel ganja circuleerde als altijd. Ik hoorde verhalen van mensen die hun voorraad enkele dagen al ergens hadden verstopt, voor de omheiningen waren geplaatst. Ik zag kleine growers die gouden zaken deden. Dat moet pas echt een vernedering geweest zijn, voor die procureur dan. Want geloof het of niet: die man kwam ’s avonds ook persoonlijk polshoogte nemen op het festival, met een entourage van senioren die al even weinig voeling hadden met reggae als hijzelf. Beste bewijs: het gezelschap zette zich aan het drinken, wat op een reggaefestival echt wel misplaatst is. En hoe meer de procureur dronk, hoe meer hij zich ergerde aan de blowers backstage. Op dit festival wordt backstage traditioneel evenveel ganja geconsumeerd als op de wei, en dat was onze man natuurlijk een doorn in het oog. Het volgende jaar liet hij een verbod afkondigen: er mocht backstage niet meer geblowd worden. Die arme vrijwilligers van Reggae Geel moesten ons plots aanmanen om de spliffs te doven, in opdracht van de procureur. Geen hond die er zich iets van aantrok natuurlijk (zelfs niet de drugshond) maar de sfeer was wel verpest.

Gedoogbeleid

Gelukkig hebben het feitelijke gedoogbeleid (sinds 2003) en de grote politiehervorming de bevoegdheden en prioriteiten van de politie grondig hertekend. Er staat nu een redelijke, verstandige man aan het hoofd van de nieuwe regionale politiezone, en die heeft besloten om ook op Reggae Geel een gedoogbeleid te voeren. Een vijftiental undercover agenten verspreiden zich over het terrein, sporen dealers en probleemgebruikers op, maar laten de mensen voor de rest begaan, zoals het altijd gegaan is in de reggae.

Maar dat is openlucht. In de zalen dreigt het rookverbod de reggaepret te bederven. Ik heb het er op deze plaats al eerder over gehad, maar het probleem blijft zich stellen, zeker nu er ook weer meer weerstand komt tegen cannabisgebruik, zoals we dat ook zien in Nederland. Het wordt hoe langer hoe lastiger om nog een locatie te vinden voor feestjes of concerten. Waar roken verboden is, wordt het verbod steeds vaker gehandhaafd, toch in gemeentelijke zalen. Waar je nog wel mag roken, mag je dan vaak weer niet blowen. En dan heb ik het nog niet over de massieve bassen die onvermijdelijk met de reggae verbonden zijn.

Rebel Music

Zo komt het dat organisatoren van reggaeconcerten, en vooral van reggaefeestjes, nog altijd hun toevlucht (moeten) zoeken in ondergrondse of afgelegen zaaltjes en kraakpanden. Ik sta als prille vijftiger soms wel eens plaatjes te draaien op plaatsen waarvan ik denk: ben je hier niet wat te oud voor geworden? Maar ik voel me goed onder die mensen, beter dan in welk ander gezelschap of welke blitse club dan ook. Reggae music is rebel music, en rebellen leven in de schaduw. Ik ben trouwens niet de enige oude zak die reggae party’s frequenteert. In dit genre bestaat er geen generatiekloof.

En de grote concertzalen? Daar is toch al weinig reggae te zien. In Petrol (Antwerpen) is roken en dus ook blowen gewoon toegelaten. In de Vooruit (Gent) is roken verboden maar staat iedereen te blowen. Ook in de AB (Brussel) is roken verboden èn moeten zaalwachters overtreders berispen en indien nodig naar de uitgang begeleiden. Het is alweer een tijd geleden dat er reggae te zien was in de AB, maar de laatste keer (Groundation) heeft het verbod twintig minuten stand gehouden. Toen stak iemand het vuur in zijn spliff, en een kwartier later was er voor de zaalwachters geen houden meer aan. Ze gaven de strijd op.

Wij, Belgische reggaefans, hoeven nog altijd niet te klagen.