TALA - Overijssel Bouwt en Ontwikkelt 2023

TALA

IEKE SELEN EN VICTOR DE BEUS

“Bij Tala is volledig duurzaam bouwen de standaard”

Wie praat met Victor de Beus en Ieke Selen van bouwbedrijf Tala hoort en ziet het. Zelfs tussen de regels door. Hun bevlogenheid, hun motivatie en hun filosofie om met volledig duurzame bouw meetbare impact te maken op mens, maatschappij en natuur. Ze koppelen twee grote problemen van deze tijd aan elkaar, namelijk het woningtekort en de klimaatproblemen. Dat doen ze in Sallandse Broekland door het ontwerpen en bouwen van circulaire huizen van hout voor woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars onder het mom: “Schaalbaar, betaalbaar en haalbaar.”

Wij behoren nu al tot een klein groepje koplopers in het land

Het begon als borrelpraat ergens eind 2019, zo begint De Beus. Hij zat met ondernemer Sebastiaan Dekkers na te denken over wat zij konden doen om de gevolgen van de klimaatverandering tegen te gaan. Beiden hadden zo hun zorgen. Al snel werd samen met anderen de focus op woningbouw gelegd.

Vrij dramatisch

Ook architect Ieke Selen haakte aan. Hij is bij Tala verantwoordelijk voor ontwerp en projecten. In zijn vorige werk frustreerde het traditionele en starre gebruik van materialen en afvalstromen hem. “Het energieverbruik in woningen was de laatste jaren sterk verbeterd, maar over het materiaalgebruik en vervuiling tijdens de bouwfase werd toen helemaal niet nagedacht. Terwijl de bouw voor 40 procent verantwoordelijk

Modelwoning in Zwolle, een korte pitch door Ieke en Victor aan bezoekers van de Nationale Conferentie Circulaire Economie

is voor de uitstoot van CO2. Beton is functioneel een goed product, maar kijk je naar de duurzaamheid, dan is het vrij dramatisch. Kijk eens op een willekeurige bouwplaats, naar het energieverbruik en de afvalstromen. Waarom gaat dat zo zoals het gaat? Kan het niet duurzamer, veiliger, efficiënter en sneller? Dat vonden wij wel. Hoogste tijd voor een materialentransitie.”

Biobased materialen

En zo ontstond eind 2020 Tala, wat staat voor Take A Look Around. Met als doel maximaal circulair, CO2 positief en duurzaam bouwen van modulaire woningen. Van compacte flexwoningen voor eenpersoonshuishoudens tot rijtjeshuizen en vierlaags-appartementencomplexen. Van twee tot zes modules, altijd volgens het permanent bouwbesluit. Daarbij wordt gebruik gemaakt van 90 procent biobased materialen zoals kruislaaghout (CLT), houtvezelisolatie of vlas en houten of bamboe gevelbekleding.

“We zijn het gewoon gaan doen. Alles zelf ontwerpen, ontwikkelen en produceren”, vervolgt Victor. “Met een groepje mensen die de kennis hadden en enthousiast waren, waarbij er ook veel aandacht voor werkgeluk moest zijn. Wat we nu hebben is hoe we het toen bedacht hadden. Hier in Broekland zijn de kantoor en productieorganisatie met elkaar verbonden. Er werken nu ruim 20 mensen en we groeien dit jaar door naar 40.”

Woning Nerf, project Olstergaard voor SallandWonen

“Het mooie is dat mensen letterlijk aankloppen om te kijken of ze zich bij ons aan kunnen sluiten. Ze zien wat hier gebeurt, hebben dezelfde filosofie en willen daar graag aan bijdragen. Daar gaan mensen op aan. Als ik zie wat we nu bereikt hebben met zijn allen in die korte tijd, dan is dat tof, absurd en overtreft het mijn stoutste dromen”, aldus Victor. “Wij behoren nu al tot een klein groepje koplopers in het land.”

Klimaat en woningtekort

De missie en visie van Tala richt zich op het gebruik van natuurlijke bouwmaterialen, beamen Victor en Ieke. Zoals hout, maar ook vlas, hennep en bamboe. Ieke: “Het voordeel van hout is dat het in duurzaam beheerde Europese bossen oneindig beschikbaar is. Het levert minder afval op, het werkt heel precies en het is lichter, waardoor transport en funderen gemakkelijker zijn. Voor houtvezelisolatie wordt zaagsel van zagerijen gebruikt zonder toevoegingen, dat kan later zo de composthoop op. Daarnaast slaan natuurlijke materialen heel veel CO2 op, dat wij voor zeer lange tijd vastleggen in onze huizen. Veel meer dan wij bij de bouw uitstoten.”

Ook zijn de woningen snel en flexibel te bouwen en voldoen ze nu al aan alle duurzaamheidsambities en toekomstige wetgeving, waaronder aan de MilieuPrestatie Gebouwen (MPG) van ruim onder de 0,5. Het modulaire concept maakt de woningen standaard ook geschikt voor tijdelijke flexwoningen. “De woning is niet tijdelijk en heeft altijd een permanente kwaliteit, maar kan wel meerdere keren verplaatst worden”, verduidelijkt Victor.

Onder één dak

“Alleen, je kunt nog zo’n fantastisch duurzaamheidsverhaal hebben, maar als je vervolgens in een woning zit waar het niet goed en gezond wonen en leven is, dan kom je nergens. Wooncomfort is cruciaal. In indeling, uitstraling en maatvoering. Geen rechthoekige containers. We bouwen in modules, maar na oplevering, mag niemand dat zien.”

Victor: “Het ontwerp en de productie gebeurt allemaal hier in de fabriek onder één dak, compleet met sanitair en installatiewerk. We kunnen hier continue werken en voeren allerlei kwaliteitschecks uit. Eén woning kunnen we in één dag plaatsen met minimale impact op de omgeving. Schaalbaar, betaalbaar en haalbaar dus.”

Interieur van de modelwoning

En nu we het toch over een driedelige opsomming hebben, vertelt Ieke nog iets meer over de werkwijze. “We maken bij elke materiaalkeuze dezelfde afweging. Ten eerste: is het materiaal eeuwig hernieuwbaar? Ten tweede, wat is de CO2 footprint? En als derde, zijn de bouwmaterialen zo verwerkt dat ze allemaal losmaakbaar zijn en eindeloos her te gebruiken zijn?”

Vliegwiel

Eén van de eerste klanten is woningcorporatie SallandWonen, die negen duurzame woningen laat plaatsen in het vooruitstrevende project Olstergaard in Olst. De oplevering is in mei. “We zijn heel trots dat we hieraan mogen bijdragen. Het mooie is ook dat bewoners echt inspraak hebben gehad. Je bent soms geneigd je volledig te richten op de directe opdrachtgever, in dit geval de corporatie, maar er gaan gewoon echte mensen wonen. Daarom konden ze hier in de fabriek kijken hoe het straks verderop wordt opgebouwd.” “Daarna gaan we verder met de bouw van 16 flexwoningen met een tijdelijke bestemming. Hopelijk dienen deze opdrachten als vliegwiel. We willen uiteindelijk naar het ontwerpen, ontwikkelen en bouwen van 800 modules op jaarbasis.”

En dan tot slot. “Ons concepten lenen zich perfect als flexwoningen, die steeds meer gebruikt worden om sneller het woningtekort op te lossen. Iedereen ziet wel dat het deze kant opgaat. Dat kan bijna niet anders. Er komt weten regelgeving aan dat duurzamer bouwen verplicht. Ook gaat de vervuiler straks meer betalen, waardoor traditionele bouwmaterialen nog duurder worden. Alleen wachten wij daar niet op. Wij doen dit nu al, echt uit overtuiging”, aldus Victor, waarbij Ieke nog aanvult: “Je wilt iets nalaten voor je kinderen en impact maken. Dat motiveert mij iedere dag.”

Woningfabriek van Tala in Broekland