CULTUUR
Het Humanistisch Sculpturenpark KUNST OP DE CAMPUS VAN DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Het principe van het University Sculpture Park, waarbij universiteiten de sculpturen uit hun kunstcollectie op de campus tentoonstellen en omkaderen als een waar openluchtmuseum, is voornamelijk in de Verenigde Staten goed gekend. Daar zijn er zo’n veertigtal voorbeelden van te vinden. Hoewel het concept in Europa nog niet veel ingang heeft gevonden, moeten we vanuit Vlaanderen niet ver reizen om zelf een universitair sculpturenpark te kunnen bezichtigen. Er bevindt er zich namelijk een op de Brussels Humanities, Sciences & Engineering Campus van de Vrije Universiteit Brussel (VUB), en wel met een zeer bijzondere insteek: het Humanistisch Sculpturenpark. Bjorne Baeten
Veertien monumentale openluchtsculpturen vormen samen de permanente collectie van het Humanistisch Sculpturenpark. De komende twee jaar wordt de verzameling bovendien aangevuld door tien tijdelijke openluchtsculpturen van opkomende kunstenaars. Met hun zorgvuldige inbedding in de groene, open ruimtes van het universiteitsterrein vormen de kunstwerken een unieke, culturele bezienswaardigheid. Het ontdekken van kunst in de open lucht stimuleert de zintuigen op een manier die onmogelijk nagebootst kan worden in – vaak haast steriele – museum- en galerieruimtes. Een confrontatie met openluchtsculpturen kan dan ook nooit tweemaal op dezelfde manier ervaren worden. Denk maar aan de veranderende omgevingsomstandigheden zoals de seizoenen en het weer, die de kunstobjecten letterlijk telkens in een ander daglicht plaatsen. Ook de vrijheid van de toeschouwer om zich rond de sculpturen te bewegen en ze vanuit verschillende perspectieven te bekijken, creëert een vrij spel van wisselende indrukken. Geen alledaags museumbezoek dus.
34 > juli 2021
De collectie openluchtsculpturen van het Humanistisch Sculpturenpark vond haar oorsprong in 1980, ondertussen ruim veertig jaar geleden. De eerste sculptuur kwam er als een schenking door de Oudstudentenbond aan de VUB. Het doel van de verenigde oud-studenten was in de eerste plaats om het esthetische uitzicht van het universiteitsterrein te bevorderen. Sinds de bouw van de campus, die aanving nadat de VUB zich in 1969 als een autonome Nederlandstalige universiteit afsplitste van de Franstalige Université Libre de Bruxelles, werden er op het voormalige militaire oefenplein in Etterbeek verschillende functionele, grijze gebouwen opgetrokken. Daarbij was er tijdens de beginjaren van de universiteit nog weinig aandacht voor de aanleg van de omgeving. De komst van de eerste openluchtsculptuur bracht daar verandering in. Sindsdien breidt de verzameling openluchtsculpturen tot op heden verder uit dankzij het initiatief en de expertise van professor emeritus Willem Elias, die gedurende zijn loopbaan aan de VUB bijzonder hard gestreefd
heeft naar de aanwezigheid van kunst op de campus. Zo ontstond er doorheen de jaren een universitaire sculpturencollectie met een humanistische insteek als rode draad. De kunstenaars die met hun werk gerepresenteerd zijn in het Humanistisch Sculpturenpark resoneren dan ook niet enkel als invloedrijke namen uit de Belgische kunst, maar kunnen ook beschouwd worden als vrijdenkers pur sang. Ze gaven op artistieke wijze uiting aan principes zoals het Vrij Onderzoek, vrijzinnigheid, wetenschap, democratie, vriendschap en compassie. De humanistische boodschap die de openluchtsculpturen inhoudelijk verbindt, is echter geen toevalligheid, maar vormde de expliciete aanleiding voor de verwerving en plaatsing van de betreffende sculpturen op de campus. Kortom, de verzameling fungeert als een visuele herinnering aan de waarden en de filosofie van de VUB, of stelt ze net in vraag.
DEGEUS
