Polskie Towarzystwo Pielęgniarstwa Infuzyjnego
ul. Żelazna 59 00-848 Warszawa
e-mail: biuro@ptpi.pl Stanowisko Polskiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Infuzyjnego z dnia 2 sierpnia 2024
w sprawie standardu stosowania drenów przedłużających z kranikiem trójdrożnym dołączanych do krótkich kaniul dożylnych obwodowych
Stosowanie elementów linii naczyniowej (np. drenu przedłużającego z kranikiem trójdrożnym) jest niezbędnym i zalecanym elementem tworzącym bezpieczną linię naczyniową przez światowe towarzystwa naukowe, np. Infusion Nurses Society (USA) oraz krajowe Rekomendacje Ekspertów Grupy Roboczej Bezpieczny Dostęp Naczyniowy Koalicji na Rzecz Bezpieczeństwa Szpitali i Polskiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Infuzyjnego.
Stosowanie drenów przedłużających wydłuża żywotność kaniuli, zmniejsza powikłania związane z uszkodzeniem śródbłonka naczyniowego (głównie mechanicznego zapalenia żyły) na skutek manipulacji przy kaniuli oraz zakażeń związanych z obecnością dostępu naczyniowego, a co za tym idzie pozwala uniknąć kolejnych prób wprowadzania nowych kaniul przed zakończeniem terapii dożylnej.
Pojawienie się krwi w przedłużeniu z kranikiem dołączonym do kaniuli naczyniowej może mieć kilka przyczyn:
1. Zbyt niskie ciśnienie w linii dożylnej: Gdy ciśnienie w linii dożylnej jest niskie, np. z powodu zbyt małej prędkości przepływu płynu infuzyjnego, krew może cofać się do linii.
2. Uszkodzenie sprzętu: Nieszczelności lub uszkodzenia w sprzęcie mogą prowadzić do pojawienia się krwi w przedłużeniu.
3. Ułożenie kończyny pacjenta. Oddziaływanie siły grawitacji.
4. Zmiany ciśnienia pacjenta: Zmiany ciśnienia żylnego pacjenta, np. podczas kaszlu, kichania czy zmiany pozycji ciała, mogą spowodować cofanie się krwi do przedłużenia.
5. Problemy z infuzją: Jeżeli podawanie płynów lub leków przez kaniulę jest przerwane lub nieefektywne, może to prowadzić do cofania się krwi.
6. Niskiej jakości sprzęt: nieszczelność kranika w opcji zamkniętej.
Aby zapobiec takim sytuacjom, ważne jest regularne monitorowanie linii naczyniowej, zapewnienie odpowiedniego przepływu płynów oraz sprawdzanie poprawności położenia kaniuli. Ważnym elementem utrzymania systemu zamkniętego linii naczyniowej jest stosowanie zaworów bezigłowych z neutralnymi, dodatnimi lub dwukierunkowymi zastawkami podłączonymi do portu otwartego kranika, które zabezpieczają przed cofaniem się krwi (w przeciwieństwie do zastawek o ciśnieniu ujemnym, które wymagają odpowiedniej sekwencji przepłukanie-odłączenie strzykawki, aby osiągnąć taki efekt).
REGON: 525087173 NIP: 5273052671 KRS: 0001031785
Polskie Towarzystwo Pielęgniarstwa Infuzyjnego
ul. Żelazna 59 00-848 Warszawa
e-mail: biuro@ptpi.pl
Nie zostały opisane przypadki, aby cofanie się krwi do linii naczyniowej mogło mieć związek z terapią przeciwkrzepliwą. Najlepszym sposobem prewencji jest wprowadzenie całego pakietu tzw. „dobrych praktyk”, które zawierają m.in.: ustawiczną edukację całego personelu medycznego i właściwe stosowanie standardów obsługi linii naczyniowej ze wszystkimi jej elementami, tj. dbanie o drożność kaniuli i linii naczyniowej, stosowanie przedłużeń i zaworów bezigłowych, stosowanie właściwych opatrunków mocujących oraz właściwą higienę rąk przed, w trakcie i po zakończeniu procedury.
Powyższe postępowanie powinno być zawarte w aktualnych procedurach szpitalnych.
Zalecana literatura:
1. Latos M, Jadczak M, Szczypta A, Kołatek M, Solecki M, Szymczak A, Dzięciołowski J, Jurkiewicz M, Dąbrowska D, Smyrek K, Krusińska K, Wołosianka J, Woda A, Wróblewski Ł, Sadownik B, Pytel M, Łodzińska M, Wi_ P. Bezpieczny dostęp naczyniowy. Rekomendacje Ekspertów Grupy Roboczej Bezpieczny Dostęp Naczyniowy [online]: (h_ps://deklaracja-bezpiecznyszpital.pl/wp- content/uploads/ 2023/11/Raport-Rekomendacje-Ekspertow-Grupy-Roboczej-Bezpieczny-DostepNaczyniowy_WWW-1.pdf ), 15-11-2023, aktualizowany 31-05-2024.
2. Nickel B, Gorski L, Kleidon T, et al. Infusion Therapy Standards of Pracice, 9th Ediion. J Infus Nurs. 2024;47(1S Suppl 1):S1-S285. doi:10.1097/NAN.0000000000000532.
3. Pinrui M, Van Boxtel T, Scoppe_uolo G, et al. European recommendaions on the proper indicaion and use of peripheral venous access devices (the ERPIUP consensus): A WoCoVA project. J Vasc Access. 2023;24(1):165-182. doi:10.1177/11297298211023274.
Prezes PTPI (-) mgr Maciej Latos
W imieniu Rady Naukowej PTPI powyższe stanowisko opracowała: Malgorzata Jadczak magister pielęgniarstwa specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej terapii Uczelnia Łazarskiego Wydział Medyczny Szpital Grochowski Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Ekspert Koalicji na Rzecz Bezpieczeństwa Szpitali Polskie Towarzystwo Pielęgniarstwa Infuzyjnego
REGON: 525087173 NIP: 5273052671 KRS: 0001031785