Dostęp centralny krótkoterminowy
POLSKIE TOWARZYSTWO PIELĘGNIARSTWA INFUZYJNEGO
LISTOPAD 2023
Autor
Afliacja
Ilona Rozalska-Walulewicz
Zakład Pielęgniarstwa Anestezjologicznego i Intensywnej Opieki Medycznej Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polskie Towarzystwo Pielęgniarstwa Infuzyjnego
Wprowadzenie Centralny dostęp dożylny definiuje się jako wprowadzenie cewnika do żyły głównej górnej lub dolnej. Istnieją różnego rodzaju cewniki, można je sklasyfikować np. pod kątem czasu trwania terapii jako krótkoterminowe, długoterminowe czy pośrednie. W zależności od ilości świateł istnieją cewniki jedno- i wieloświatowe (dwu-, trzy-, pięcioświatłowe). W zależności od miejsca założenia można wyróżnić cewniki obwodowe lub centralne. Wykorzystywane one są m.in. w celu podawania leków, prowadzenia leczenia żywieniowego, płynoterapii, monitorowania hemodynamicznego, wykonywania hemodializy czy plazmaferezy.
Implantacja Implantacja centralnego cewnika żylne (CVC - ang. Central Venous Catheter) jest procedurą inwazyjną, wykonywaną często, a w przypadku pacjentów oddziałów intensywnej terapii (OIT) zwykle standardowo e względu na specyfikę podawanych roztworów. Jest ona związana z przerwaniem ciągłości skóry, przez co pacjenci są narażeni na powikłania w postaci miejscowej lub uogólnionej infekcji łożyska naczyniowego. Prawidłowa opieka nad dostępem centralnym gwarantuje zminimalizowanie powikłań oraz zmniejszenie kosztów hospitalizacji. Opiera się ona na przestrzeganiu pewnych zaleceń oraz wprowadzeniu do codziennej opieki zasad dobrej praktyki.
Konieczne jest prowadzenie szkoleń podstawowych i przypominających, ponieważ bezpieczeństwo terapii dożylnej uzależnione jest m.in. od: wiedzy personelu czy prawidłowego przygotowania i podania leków. Najważniejsze zasady dotyczą zakładania CVC, opatrunku i jego wymiany, linii naczyniowej, utrzymania dostępu naczyniowego oraz dokumentacji. Zakładanie cewnika należy wykonywać w miejscu, gdzie można uzyskać warunki aseptyczne. Procedurę powinno się rozpocząć od aseptycznego przygotowania personelu i pacjenta. Operator powinien stosować