Akkerbouwkrant mei 2019

Akkerbouwkrant INNOVATIE & ONDERNEMEN

AkkerbouwActueel.nl

# 2 - mei 2019

Deze krant is een speciale uitgave van Prosu Media Producties voor akkerbouwers in Nederland.

Teeltoptimalisatie DOSSIER:

MECHANISATIE

IN DEZE EDITIE O.A. VEREDELING AARDEVO P.2

PRECISIELANDBOUW ACTUELE AKKERVRAAG P.4

AAN TAFEL BIJ...

DIRK GESINK P.6

GEWASBESCHERMING

Steyr introduceert karakteristieke akkerbouwtractor met traploze transmissie Vorige maand is de Steyr Expert CVT geïntroduceerd. Een logisch antwoord op de variabele transmissie tractoren van New Holland en Case IH. De vier nieuwe types werden in Oostenrijk gepresenteerd en bevatten tussen de 110 en 140 pk vermogen, een 4,4 liter vier cilinder motor die volgens de nieuwste fase 5-milieunormen draait en zijn voorzien van allerlei extra’s. De traploze transmissie op deze compacte uitvoeringen kan bediend worden door middel van een multihendel. Productspecialist Thijs Maes: “Wij verwachten dat deze nieuwe efficiënte uitvoeringen het heel goed gaan doen bij de akkerbouwers in Nederland.”

Nedato is ontstaan doordat telers hun krachten bundelden

Samen staan we sterk

in een coöperatie. Wij zijn de telersorganisatie waar intensieve samenwerking voorop staat. Elke teler die bij ons is

De akkerbouwsector is voor Steyr handelingssysteem. Samen met de aangesloten, bieden wij een persoonlijke en professionele NEDATO SINDS een belangrijke markt, omdat begeleiding. Zo helpen wij om het maximale rendement uittraploze transmissie zorgt dat voor 1963 uw bedrijf te halen.

Telers zijn bij Nedato écht verzekerd van telers vaak intensief gebruikmaken een heel gemakkelijk bedienbare hun afzet. Onze verkoop is gericht op Retail, Food Services, van een trekker en daar speelt machine.” de verwerkende industrie en export. Maar ook Horeca MEER 500 het Oostenrijkse merk slim op in. en cateringbedrijven. Een korte keten, duurzame teelt en DAN TELERS transparantie de pijlers onder onze coöperatie.

“Op deze zijn serie zit kopakker-maVolgens Maes is de vraag naar nagement ingebouwd waardoor tractoren met deze eigenschappen EXPORT 40 NAAR hij nog gebruiksvriendelijker (met vooral in het kleinere segment de VERSCHILLENDE LANDEN onder andere elektrohydraulische laatste jaren alsmaar toegenomen: joystick, red.) is. Bovendien is hij “De Expert CVT is ontwikkeld door voorzien van het gepatenteerde ons Research & Development team onderhoudsvrije uitlaatgasnabeomdat wij hierin meerwaarde zien, Nedato B.V “Wij zijn een van de weinige spelers met de

KETEN IN BEELD” Uitgelichte artikelen...

VOLLEDIGE

maar ook zeker omdat er vanuit de sector steeds meer interesse voor bleek te zijn. De nieuwe serie onderscheidt zich van de massa en combineert compacte afmetingen van een wendbare viercilindertractor met het eersteklas cabinecomfort en kenmerken van grotere Steyr-modellen. Het resultaat is de eerste Steyr-tractor in de 100 HP-klasse met de continu variabele S-ControlTM-transmissie. De interesse is dan ook al heel groot.”

tractoren die zelfs presteren onder de zwaarste, dagelijkse omstandigheden en die de flexibiliteit bieden die nodig is om de werkzaamheden gedaan te krijgen. Vanuit het vertrouwen in het merk zullen er direct nadat ze in de Benelux zijn gearriveerd, diverse demo’s in Nederland gaan rijden. Telers die geïnteresseerd zijn kunnen de nieuwe modellen bezichtigen bij hun lokale Steyr-dealer en een demo opvragen. ■

DIVERSE DEMO’S IN NEDERLAND Toch wachten de meeste telers met het aanschaffen van deze nieuwste Steyr totdat ze hem voor het eerst in de markt zien. De Expert CVT draait momenteel nog niet in Nederland, maar Maes verwacht dat eind mei de eerste trekkers worden afgeleverd: “We bouwen

MEER INFORMATIE? Meer informatie: thijs.maes@caseih.com www.steyr-traktoren.com/nlbenelux of via uw Steyr-dealer

BAYER P. 8 CORTEVA P. 16 BASF P. 18 HOLLAND FYTO P. 26

TELERSORGANISATIE NEDATO P.10

GROENBEMESTERS JBM ECO MULCHER P.12

BEREGENING JEAN HEYBROEK P.14 BROERE P.22

MACHINE UITGELICHT POLARIS P.20

INNOVATIES RASSENSCHOT P.24

HYGIËNE MECHATEC P.25

MESTSTOFFEN TRADECORP P.28

SORTEREN TOLSMA P.30

World Class Potatoes

Jan van der Heijdenstraat 48 3261 LE Oud-Beijerland The Netherlands +31 (0)186 64 59 45 info@nedato.nl www.nedato.com

Verduurzaming moet beloond worden TELERSORGANISATIE 10

MTS Tonkes uit Zeewolde

MTS Grijsen uit Zeewolde

"Ik heb hoge verwachtingen"

"Liever sorteren dan huis schoonmaken"

GEWASBESCHERMING 16

SORTEREN 30

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

2 Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen

#2

DOSSIER:

VEREDELING Aardevo general manager Paul van den Wijngaard: “We zijn bezig met een ontwikkeling die niet direct morgen voor grote veranderingen gaat zorgen, maar wel in de toekomst”

VIJF VRAGEN AAN:

Paul van den Wijngaard (Aardevo) Zaadfirma KWS en de Amerikaanse aardappelverwerker J.R. Simplot zijn in februari een joint venture genaamd Aardevo gestart om samen de veredeling van hybride aardappelen verder te ontwikkelen. Het bedrijf heeft als hoofdlocatie het veredelingsstation in Nagele, maar is zowel in Europa als de Verenigde Staten actief. In de rubriek ‘Vijf vragen aan…’ komt Aardevo general manager Paul van den Wijngaard aan het woord en daarin wordt duidelijk dat de oprichting van de joint venture slechts het begin is.

1. VERTEL EENS WAT MEER OVER JEZELF? “Ik ben sinds een jaar in dienst van KWS en sinds 1 februari qua functie overgedaan naar Aardevo waarbij ik verantwoordelijk ben voor alles wat te maken heeft met het veredelingsproces van hybride aardappelen. Mijn achtergrond is niet rechtstreeks verbonden met de akkerbouw, maar voordat ik hier aan het werk ging heb ik voor Wageningen Research gewerkt, maar dan aan de dierlijke kant.

Daarvoor heb ik negen jaar bij Syngenta gewerkt als zaadfysio-

logisch specialist voor groente en ook een klein beetje akkerbouwmatig. Dit is feitelijk mijn eerste akkerbouwbaan, waarbij ik mijn kennis en ervaring in de andere branches wel gebruik voor het optimaliseren van processen en het communiceren richting de markt.”

2. DE COMMUNICATIE OVER AARDEVO BEGON VORIG NAJAAR. IS ER SINDSDIEN VEEL GEBEURD? “We zijn bezig met een ontwikkeling die niet direct morgen voor grote veranderingen gaat zorgen,

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

Van den Wijngaard: “Resistentie is een belangrijk doel voor de komende tijd”

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen 3

mei 2019

maar wel in de toekomst. Nadat we de joint venture in oktober vorig jaar bekend hebben gemaakt is er niet ontzettend veel veranderd: we gaan gewoon door waarmee we al bezig waren. Wel is de periode tussen oktober en februari gebruikt om de start voor te bereiden. De samenwerking met Simplot is ook sterk geïntensiveerd, onlangs hebben er in de VS ook de eerste gesprekken plaatsgevonden voor het opstarten van een veredelingsprogramma in Noord-Amerika, een voor dat werelddeel volkomen nieuw en uniek project.”

“ONTWIKKELING OM REKENING MEE TE HOUDEN” Van den Wijngaard vervolgt: “Vanuit de markt was er ook veel aandacht en ik denk ook dat de oprichting van Aardevo een goede gelegenheid is geweest om de ontwikkelingen op het gebied van hybride aardappelveredeling nogmaals onder de aandacht te brengen. De grootste boodschap die wij willen uitdragen richting de akkerbouw is: deze ontwikkeling is er één om rekening mee te houden.”

3. WAAR STAAN WE DAN NU? “Bij hybride veredeling worden homozygote vader- en moederlijnen gekruist. De definitieve introductie van hybride aardappelen zal naar verwachting over acht tot tien jaar plaatsvinden, zo verwachten wij.

Dat betekent dat we nu in de overgang van onderzoeksproject naar ontwikkeling van een veredelingsprogramma zitten. Het onderzoeksproject is succesvol verlopen en we gaan door met het verder ontwikkelen van hybride aardappelen. Het is niet zo dat over tien jaar heel Nederland vol staat met hybride aardappelpercelen, maar dan zal ons eerste commerciële product geïntroduceerd worden. Qua schaalgrootte moet je dan denken aan het voorzichtig vullen van de eerste arealen. De hybride aardappel zal op dit moment ook concurrerend zijn met de marktstandaard in de gangbare teelt, want anders heeft introductie weinig zin. Wij denken dat we met hybride veredeling sneller toegevoegde waarde aan aardappelrassen kunnen meegeven als het gaat om kwaliteit, resistentie en opbrengst.”

4. WAT IS DE EERSTE HORDE DIE GENOMEN DIENT TE WORDEN? “Hoe dichter we bij marktintroductie komen, hoe meer proefvelden er aangelegd zullen worden. Dat betekent dat we over vijf tot zeven jaar met die proeven zullen starten.

Tussentijds werken wij aan het

opzetten van de productlijnen. Dat is mooi en lastig omdat we op een heel bijzonder punt staan. Denk aan de ontwikkelingen die mais en suikerbieten hebben ondergaan. Die teelten zijn ook totaal veranderd en wij zijn ook bezig met een totaal andere manier van aardappelveredeling. Het grootste voordeel van onze manier van veredeling is dat het veel efficiënter is dan de systemen die we nu kennen.

Bij hybride rassen ben je namelijk niet afhankelijk van die ene kruising die gemaakt wordt, maar er kan veel gerichter geselecteerd worden uit ouderlijnen om eigenschappen samen te brengen die zorgen voor betere prestaties afgestemd op de wensen van de teeltomgeving en de mate van ziektedruk in dat gebied. Resistentie is dan ook een belangrijk doel voor de komende tijd, ook omdat de mogelijkheden met chemische gewasbescherming steeds geringer worden en de klimaatverandering vraagt om andere veredelingsmethoden.”

“De grootste uitdaging is niet het product op de markt brengen, maar het daarna omvormen van product naar een ander teeltsysteem. Om de akkerbouwers en de supply-chain te overtuigen om aardappelen te telen uit direct gezaaide aardappelen in plaats van pootaardappelen zal letterlijk flink wat voeten in de aarde hebben.”

5. WAT ZIJN DE AMBITIES RICHTING DE NABIJE EN VERRE TOEKOMST? “We zullen enerzijds rationeel de voordelen van een dergelijk teeltsysteem moet aantonen en anderzijds bestaande stigma’s moeten doorbreken. De huidige teeltmethoden zijn niet toekomstig bestendig en dus is het logisch dat de hele landbouw openstaat voor nieuwe ontwikkelingen.

Verandering gaat altijd gepaard met culturele en emotionele uitdagingen. Het klimaat wordt steeds onvoorspelbaarder. Voor zowel de lange als korte termijn richten wij ons dan ook op het ontwikkelen van robuuste rassen die niet gevoelig zijn voor bodemgesteldheid of klimatologische omstandigheden.

En dat kan – relatief – gemakkelijker met de effectieve veredelingsmethoden die horen bij de overgang naar hybride en diploïde aardappelteelt.” ■ Aardevo is een samenwerking tussen KWS en Simplot, voor meer informatie kijk op www. kwsbenelux.nl

VOORWOORD Teeltoptimalisatie na extreem jaar De eerste vraag is natuurlijk: hoe extreem was 2018? Want is extreem wellicht de norm en hoe moet de teelt daarop ingericht worden? Allemaal zaken die menig teler de afgelopen winter in gedachten heeft gehad. Nu een deel van de gewassen gezaaid (of gepoot) zijn, komen deze vragen ongetwijfeld naar boven.

Hoe kan ik vanaf nu de teelt zo begeleiden dat aan het einde van het seizoen de opbrengst en de kwaliteit maximaal zijn?

Helaas zult u in deze editie geen pasklaar antwoord krijgen op die vragen. Wel belichten we enkele zaken die zouden kunnen helpen bij het behalen van de doelstelling. Zaken als hybride veredeling, dripirrigatie en data-logging zouden in de (nabije) toekomst weleens van doorslaggevend belang kunnen zijn. We gingen langs bij irrigatiespecialisten Broere Beregening en Jean Heybroek om de laatste stand van zaken op te tekenen. We spraken met akkerbouwer Derk Gesink over het loggen van data en vroegen Delphy-adviseur Herman Krebbers welke toekomst datalogging heeft.

Daarnaast ook aandacht voor nieuwe ontwikkelingen, zoals de Steyr Expert CVT. Maar ook de Polaris Ranger Diesel en elektrisch uitvoering, die beide prima gebruikt kunnen worden tijdens het monitoren in het veld.

Een noodzakelijke bezigheid, omdat de luizen en insectendruk dit jaar weleens (extreem) hoog zou kunnen zijn. Crop Advisors van Bayer vertellen welke problemen zij verwachten in de bietenteelt en Holland Fytoadviseur Gerbert Barneveld laat zijn licht schijnen over de pootgoedteelt.

En als het groeiseizoen dan uiteindelijk toch soepel verloopt, dan volgt er de selectie, bewaring en uitlevering. Bij akkerbouwbedrijf Grijsen in Zeewolde gebruiken ze voor het afleveren van hoogwaardige producten de SAMRO stenen- en kluitenscheider van TolsmaGrisnich. U leest er alles over verderop in deze krant. En als we dan toch aan het scheiden zijn: Peterse Mechanisatie ontwikkelde onlangs het rassenschot. Hierdoor kunnen er meerdere rassen en/of klassen worden meegenomen tijdens het poten.

Kortom: weer genoeg te lezen over de ontwikkelingen in akkerbouwland.

Met agrarische tekstgroeten, Richard Bender – Eindredacteur

“Wij richten ons voornamelijk op het ontwikkelen van robuuste rassen die niet gevoelig zijn voor bodemgesteldheid of klimatologische omstandigheden”

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

4 Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen

#2

DOSSIER:

PRECISIELANDBOUW

DELPHY'S ACTUELE AKKERVRAAG:

Hoe belangrijk wordt datasharing?

Digitalisering, big-data en datasharing. Het zijn termen die de akkerbouwer van nu regelmatig om de oren geslingerd krijgt. Maar wat is het, wat hebben we eraan en gaat het ons daadwerkelijk helpen bij het optimaliseren van de teelt? In de Actuele Akkervraag komt Delphy-adviseur Herman Krebbers aan het woord. Krebbers is nauw betrokken bij diverse initiatieven rondom datasharing en logging, waaronder FarmCube en Delphy Digital.

WELKE ONTWIKKELEN ZIET DELPHY? Krebbers: “We zien dat er veel kansen liggen door data te implementeren in het management. In de glastuinbouw wordt data al gebruikt om de groei te optimaliseren middels het verzamelen en combineren van CO2, temperatuur-, luchtvochtigheid-, windrichting- en weerstationsgegevens. Maar dat gebeurt natuurlijk in een geconditioneerde omgeving, terwijl de akkerbouw te maken heeft met open teelten. Maar het principe is hetzelfde: een aantal parameters vaststellen om vervolgens daarop te gaan sturen voor het optimaliseren van de teelt. Ik denk persoonlijk dat het in de akkerbouw garandeert die kant op zal gaan.”

WELKE PARAMETERS ZIJN DAN CRUCIAAL? Krebbers: “Dat is een lastige vraag en precies om die reden zijn wij ge-

start met Delphy Digital. Daar kijken we gezamenlijk naar mogelijkheden om data te gebruiken voor het teeltadvies. Ideeën zoals FarmCube, waarbij alle data van één bedrijf op een centrale plek wordt bewaard dragen hier ook aan bij. Want als telers een duidelijke balans kunnen opmaken van de input, de groeiomstandigheden waaronder bepaalde data zijn verzameld, wat zijn dan de essentiële factoren binnen die omstandigheden? Door dit uiteindelijk te linken aan opbrengst in kilo’s én in kwaliteit krijgen die data ook een (financiële) waarde.”

“OBJECTIEVE METINGEN NODIG”

HOE HAAL JE DAN MAXIMAAL RENDEMENT UIT DATA? “Dat is de grote vraag. Iedereen is op zoek naar een werkwijze om de potentie optimaal te benutten. Er is nog geen objectieve benchmark en die moet je wel hebben om een soort richtlijn te kunnen hanteren.

Deze kan op verschillende manieren bewerkstelligen. Eén van de opties is een heleboel data van verschillende percelen bij elkaar voegen en vergelijken. Dat doen wij als Delphy zijnde nu ook al in bepaalde studiegroepen en daarmee doen we een aanzet tot een eerste vorm van benchmarking. Weliswaar beperkt in een studiegroep en nu geen grootschalige datasharing.”

Krebbers vervolgt: “Een andere optie is het systeem, dat loonwerkers nu gebruiken voor perceel-specifieke opbrengstmetingen gemeten vanuit de hakselaars, doorvoeren in de akkerbouw. Zo kan je direct vanuit de trekker kijken hoe het mogelijk is dat iemand structureel aan de onderkant van de opbrengst zit. Maar dan zijn er wel objectieve metingen nodig, registratie van de meest essentiële parameters bij elke gewasteelt: bemesting, gewassen en gewasbescherming. Eigenlijk een

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

uitbreiding van het al bestaande teeltregistratiesysteem gecombineerd met zaken als rassenkeuze en een veranderende mindset. Dat doen we nu al in studiegroepen en wij denken dat daarin nog veel meer mogelijk is. Koppeling van data met landbouwkundig teeltkennis voor optimalisering en vertaling naar praktische handelingen in het veld zijn daarbij een belangrijke voorwaarde. Daar richten onze adviseurs zich dan ook op.”

ANALYSE Krebbers denkt dan met name aan een analyse van het uitgevoerde werk. “In de afgelopen jaren zie ik veel satelliet- en dronebeelden voorbijkomen, maar daar wordt te weinig mee gedaan. Als inzichtelijk wordt of de grondbewerking goed gedaan is of er niet te vroeg over het land gereden is met zwaar materieel, is het zaaibed netjes gemaakt en is het zaaien netjes uitgevoerd, dan vormen die data de eerste beperking van het verlies.”

“Ook kijken we als Delphy naar de verschillende zones in het veld”, aldus Krebbers. “Als door middel van datasharing inzichtelijk wordt welke zones meer of minder opleveren

en wat daar de mogelijke oorzaken van kunnen zijn, dan kunnen akkerbouwers daarop inspelen met de beschikbare apparatuur dan worden de opbrengstverschillen per perceelzone minder.”

WORDEN BOEREN DAN TOCH WEER ICT’ER? Krebbers: “Nee, het is absoluut niet de bedoeling dat de boer een ICT’er is. Met zonekaarten kan je weliswaar snel en gemakkelijk zien wat er aan de hand is, maar het interpreteren en de waarnemingen van de akkerbouwer zelf is nog altijd bepalend.

Een indicatie van de groeiverschillen – wat wij bij Delphy de bodemspiegel noemen – is slechts het begin. Maar dit moet altijd gekoppeld worden aan andere data en veldinspecties om de oorzaken op te sporen. Door toepassing van bijvoorbeeld precisielandbouw de potentie optimaal benutten, zonder de bodem uit te putten blijft ook in de toekomst met datasharing de grootste uitdaging.” ■

Bewezen betrouwbaar tegen Phytophthora

De beste bescherming, door: • flexibele dosering voor lage, normale en hoge infectiedruk • optimale bladbescherming voor gezonde groei en maximale oogst • allerbeste knolbescherming.

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

6 Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen

#2

DOSSIER:

AAN TAFEL BIJ...

Akkerbouwer Derk Gesink: “De data kan worden gebruikt bij het spuiten, (eco)ploegen en het vergelijken van brandstofverbruik”

DERK GESINK:

“Meer invloed op teeltprocessen door data-loggen” In de rubriek Aan tafel bij praten we met akkerbouwer Derk Gesink over het loggen van data in de trekker. De Groninger besloot onlangs om hiermee te starten en heeft grote verwachtingen van het data-loggen. Het doel van Gesink is om door middel van die verzamelde data meer inzicht te krijgen in mogelijkheden van een perceel en een gewas. Om te beginnen verzamelt Gesink data vanaf de spuittrekker om dit later ook uit te breiden naar andere toepassingen, zoals het ploegen, bemesten of inzaaien van percelen.

Velen zullen Gesink wellicht kennen vanwege zijn deelname aan AgroFuture en in dat licht is het ook niet verrassend dat juist hij als één van de eerste telers begonnen is met het loggen van data op de trekker. “We beginnen voorzichtig met het testen van het logsysteem op de spuittrekker. Daarbij is data verzamelen nog niet direct het belangrijkste aspect. We willen eerst kijken of het systeem wel tegen spanningsverschillen in de cabine kan, want het is natuurlijk een heel verschil of je een computer aan het

stroomnet hangt of in de trekker. Als dit werkt dan kan er door middel van de data die de trekker al verzameld een analyse gemaakt worden van de effecten die de werkzaamheden hebben op de bodem. Nu is het vooral zaak het kastje storingsvrij te laten werken en dan in het najaar te gaan gebruiken op het land.”

GEGEVENS COMBINEREN Het uiteindelijke doel is om gegevens die de trekker genereert te combineren met de GPScoördinaten. “Die gegevens kunnen

“BODEMVERDICHTING IN KAART BRENGEN DOOR TREKKRACHTVERSCHILLEN TE METEN” dan gebruikt worden om kaarten van te maken. Stel je voor: je gaat over een perceel de trekkrachten verschillen meten, dan is dat als een soort bodemkaart te gebruiken die inzichtelijk maakt waar de grond makkelijker of moeilijker te bewer-

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

ken is. Hierdoor kun je een betere afweging maken welke grondbewerkingsmachine je in moet zetten of aan moet schaffen, omdat er vooraf op een vrij simpele manier verschillen in de bodem zichtbaar worden” Eenmaal een dergelijke kaart in handen kan de teler zaken als bodemverdichting aanpakken. “Het is natuurlijk niet zo dat elke meter geregistreerd wordt, maar als een perceel in verschillende verdichtingszones kan worden ingedeeld dan zou dat al heel mooi zijn. Het totale teeltmanagement kan daarmee geoptimaliseerd worden, zeker op het gebied van grondbewerkingen of de diepte van het ploegen. Het wordt nu vaak met een sensor voorop de trekker gedaan, maar als je dit van tevoren al kunt meten kan er vooraf geanalyseerd worden welke opdrachten er aan de trekker worden meegegeven:

waar mag die wel omhoog trekken en waar niet. Zodoende heb je zelf iets meer invloed en sturing op het ploeg- of cultiveringsproces.”

AMERIKAANS IDEE Die extra grip is voor Gesink heel belangrijk en die wens heeft ook mede gezorgd voor het idee om data vanuit de trekker te gaan loggen. “Ik liep al langer met het idee rond. Vanuit AgroFuture hadden we er ook al eens naar gekeken, omdat het in Amerika al langer wordt gedaan. Het is naar mijn mening een heel gemakkelijke manier om de teelt te optimaliseren: je koopt voor een paar honderd euro computeronderdelen, maakt een kastje voor in de trekker en je kan aan de slag. Dat kastje genaamd IsoBlue is door een Amerikaanse universiteit ontwikkeld en dus ook heel specifiek gemaakt voor de Amerikaanse omstandigheden. Toevallig kwam

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen 7

mei 2019

ik via FarmHack in aanraking met twee enthousiaste jongens die wel verstand hebben van dergelijke technieken en gezamenlijk zijn we aan de slag gegaan om een versie te maken die ook voor de Nederlandse markt geschikt is.”

Gesink zat dus al langer op dat spoor, maar zoals zo vaak ontbrak het hem aan tijd om er iets mee te doen. “We zijn natuurlijk ook gewoon boer, dus dan is zoiets te tijdrovend. Maar samen met die twee jongens, Auke en Roel, die er echt plezier aan beleven om zoiets uit te zoeken, was één en één al snel twee.

Zij zijn echt de drijvende krachten achter het bruikbaar maken van de IsoBlue. Zij hebben het technisch werkend gekregen en zij ontcijferen de codes die uit de trekker komen.

Ik ben dan ook vooral data voor ze aan het verzamelen, zij doen de feitelijke ontwikkeling.”

EFFICIËNTERE TEELTBEGELEIDING Het sympathieke aan dit initiatief is dat de gegenereerde data eigendom van de boer blijft. “Er zit geen verdienmodel achter, zoals je weleens bij andere grote merken ziet. Wij hebben er gewoon veel lol in om hiermee te werken. Het is niet veel werk: ik zet het kastje

aan en het loopt. Data-loggen doen we natuurlijk al langer, maar dit is weer een extra mogelijkheid zonder dat er weer een duur abonnement aan vastzit. Iedereen probeert een verdienmodel te bedenken bij precisielandbouw en wij boeren moeten dat allemaal maar zien op te hoesten. De kosten liggen vaak

enorm hoog en dat is bij dit project juist niet het geval. Dit is laagdrempelig en de kans is heel groot dat er bruikbare data uitkomt die je verder helpt in je bedrijfsvoering. De data kan gebruikt worden bij (eco)ploegen, maar ook voor het onderling vergelijken van brandstofverbruik.

Er zijn ontzettend veel dingen die

in de trekker wordt opgeslagen, zonder dat wij daar als akkerbouwer gebruik van maken. Door al die data te loggen en te delen met elkaar kunnen we weer stappen zetten richting een efficiëntere teeltbegeleiding en heb je meer invloed op de teeltprocessen.” ■

Het logkastje genaamd IsoBlue is door een Amerikaanse universiteit ontwikkeld en door twee enthousiaste jongens geschikt gemaakt voor de Nederlandse markt.

Hoewel iedereen vaak met zijn eigen ding bezig is, blijkt ook nu dat het akkerbouwwereldje maar klein is: “Het is vaak zo dat er op meerdere plekken met hetzelfde idee wordt rondgelopen. Dit is daar ook weer een mooi voorbeeld van, maar gelukkig hebben we elkaar op het juiste moment getroffen om gezamenlijk dit project op te kunnen pakken.”

Opbouwzaaimachine Cataya Met tankinhoud van 650 liter tot 1.270 liter

Mechanische aandrijving of elektrische aandrijving met ISOBUS

SmartCenter – voor eenvoudig instellen

Nieuw Precis doseersysteem

Zaaitechniek met RoTeC enkele schijfkouter of TwinTeC dubbele schijfkouter

www.kampsdewild.nl

amz_r3_19_k075_j260x194_4c_nl.indd 1

05.04.19 09:35

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

8 Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen

#2

DOSSIER: GEWASBESCHERMING

Aardvlo

Bietenkever

Bietenvlieg schade

Larve bietenvlieg

“Telers moeten zich voorbereiden op onvoorspelbaar bietenseizoen” Het is altijd afwachten hoe een groeiseizoen gaat verlopen, maar als de voortekenen niet bedriegen dan kan het weleens een zeer grillig bietenjaar worden. De oorzaak: grote insectenproblemen.

“Vooral het bietenvergelingsvirus en de bietenkever kunnen grote schade veroorzaken in de bieten”, stellen Crop Advisors Sjors Leermakers en Harm Groeneweg van Bayer.

In gebieden waar bodeminsecten verwacht kunnen worden doen akkerbouwers met suikerbieten er goed aan om pillenzaad dat behandeld is te gebruiken ter bestrijding van ondergrondse insecten.

Daarnaast roepen beide heren op om bovengrondse plaaginsecten nauwlettend in de gaten te houden.

“En dat houdt concreet in dat er van begin april tot half juli wekelijks gecontroleerd moet worden op alle bladinsecten en - waar nodig - op tijd ingrijpen met een insecticide.”

BIETENVERGELINGSVIRUS EN BIETENKEVER Hoewel Leermakers het lastig vindt om aan te geven waar de grootste problemen verwacht worden waarschuwde hij in de bietenkoerier ook al voor het bietenkevertje en die boodschap herhaalt hij hier nogmaals: “Het bietenvergelingsvirus (door luizen) en het bietenke-

“WEKELIJKSE CONTROLE OP BLADINSECTEN” vertje staan met stip bovenaan het gevarenlijstje. Bietenvergelingvirus vormt een groot gevaar voor de bietenteelt. Luizen - en dan met name de groene perzikluis - kunnen dit virus razendsnel verspreiden over het veld, waardoor in korte tijd veel planten besmet raken. De opbrengst kan daardoor gemakkelijk met tientallen procenten kelderen, zeker wanneer er vroeg gezaaid is”, aldus de Crop Advisor van Bayer.

NOODZAAK Omdat streng winterweer is uitgebleven kunnen de luizen wel eens vroeg aanwezig zijn, vooral omdat er afgelopen najaar nogal veel luizen in de bieten gevonden zijn. “De

noodzaak om de gewassen vroeg te monitoren is dit jaar misschien wel groter dan ooit”, aldus Leermakers.

OUDE PROEFRESULTATEN Deze uitspraak komt niet zomaar uit de lucht en is gebaseerd op de nieuwe teeltomstandigheden die ontstaan zijn door het verbod op zaadbehandeling met neonicotinoïden. Een maatregel waardoor we volgens de experts weer terug in de tijd gaan. Harm Groeneweg: “Om helder te krijgen met welke plagen we destijds te maken hadden en hoe heftig die soms waren, hebben we ons weer moeten verdiepen in onderzoeken en adviezen uit de jaren '80 en begin jaren '90”, vertelt de ervaringsdeskundige, die juist in die jaren veel ervaringen op heeft gedaan door betrokken te zijn bij diverse onderzoeksprojecten.

Groeneweg: “Bij het analyseren van die oude proefresultaten valt meteen op dat er enorme verschillen zijn tussen behandelde en onbehandelde objecten. Zo valt in een jaar met veel bietenkevers de opkomst in een object met onbehandeld zaad terug naar 34.000 planten. Op een ander onbehandeld proefperceel

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

met veel springstaarten blijven er slechts 15.000 planten over.”

Soortgelijke schades zijn er ook gerapporteerd bij emelten, ritnaalden en miljoenpoten. “We weten natuurlijk niet hoe al deze beestjes zich de afgelopen decennia ontwikkeld hebben, maar we moeten er vanuit gaan dat ze niet weg zijn”, waarschuwt bietenspecialist Sjors Leermakers.

In gebieden waar bodeminsecten verwacht kunnen worden doen bietentelers er wat hem betreft goed aan om behandeld pillenzaad te gebruiken tegen ondergrondse insecten. “Daarnaast is het zaak om bovengrondse plaaginsecten nauwlettend in de gaten te houden.

En dat betekent concreet: van begin april tot half juli wekelijks controleren op alle bladinsecten en - waar nodig - op tijd ingrijpen met een insecticide.”

SPUITADVIES Met zoveel onzekerheden is het lastig om vooraf een schadedrempel vast te stellen, maar de Crop Advisors adviseren om de komende maanden een maximum van twee luizen per tien planten aan

te houden. Leermakers: “Vind je er meer, dan is het raadzaam om te spuiten, bijvoorbeeld met 0,15 l/ ha Bariard of 0,15 l/ha Calypso.”

Bietenkevers komen vooral voor op de wat zwaardere kleigronden.

Hoewel het grootste gevaar ondergrondse vraatschade aan wortels en kiemplant betreft, kan dit insect ook bovengronds flinke schade aanrichten aan bladeren en stengels.

“Zodra de temperatuur boven de vijftien graden komt, gaan de kevers vliegen en kunnen ze zich massaal over het bietenperceel verspreiden.

Het is daarom belangrijk om die vluchten in de gaten te houden en zo nodig een bespuiting uit te voeren”, zo waarschuwt Leermakers.

“Ter bestrijding van de bietenkever kunnen onder andere de middelen Bariard (0,15 l/ha), Calypso (0,15 l/ha) of Decis (0,3 l/ha) worden ingezet. Belangrijk hierbij is om de kevers goed te raken. Het beste lukt dat door de bestrijding in de avond uit te voeren.” ■ MEER INFORMATIE OVER BAYER AGRO SCIENCE? Kijk op: www.agro.bayer.nl of neem contact op met uw adviseur.

WIN STP AKK ER

NIET TE MISSEN BIG BALER VOORRAADACTIE!

KOOP EEN NIEUWE BIGBALER PLUS VOOR 01/07/2019 EN BETAAL PAS VANAF 2020!

• INTERESSANTE VOORRAADAANBIEDINGEN OP DE LAATSTE 2019 MODELLEN • FLEXBALE FINANCIERING • VANAF 0% OP 36 MAAND

Ga snel langs bij uw dealer voor de voorwaarden.

DE BESTE PERS. DE BESTE SNIJKWALITEIT. DE HOOGSTE CAPACITEIT. DE BESTE PAKVORM/VULLING.

Actie geldig tot 30 juni 2019.

10 Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen

#2

DOSSIER:

TELERSORGANISATIE

Planetproof moet telers meer geld gaan opleveren.

“Verduurzaming van teelt zal beloond moeten worden” Aardappeltelers hebben de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in het verduurzamen van de teelt. Een beloning voor die moeite bleef echter uit. Telersorganisatie Nedato probeert daar verandering in te krijgen door een gesprek met alle betrokken partijen op gang te brengen waarbij de akkerbouwer rechtstreeks beloond wordt voor zijn inspanningen.

Nedato-directeur Wim van de Ree ziet nog een aantal andere (teelttechnische) uitdagingen, waaronder kiemremming en loofdoding. Door het verbieden van essentiële middelen zal er in het komende seizoen fors naar alternatieven moeten worden gezocht. “Het verduurzamen van primaire producten moet in een structuur gebeuren, want anders zie je qua verkoopprijs niks terug van een investering. Maar als iedereen de neuzen dezelfde kant op heeft staan, dan betekent dit heel veel voor de akkerbouwsector.

En dan draait het zeker niet alleen om de teelt van aardappelen, maar om alle akkerbouwteelten.”

DUURZAME AARDAPPELTEELT Met de introductie van het SMK certificeringsschema ‘Planetproof’ wordt een eerste aanzet gegeven aan die ambitie. Planetproof be-

“STRUCTUUR AANBRENGEN IN VERDUURZAMING” oogt een duurzame en kwalitatief hoogstaande aardappelteelt. Van de Ree: “Vanuit de maatschappij stijgt de vraag naar duurzaam produceren. Telers willen daar graag in meegaan. Maar er wordt heel veel van ze gevraagd, terwijl er nauwelijks iets tegenover staat.

De investering bestaat niet alleen uit flinke financiële injecties, maar ook uit extra risico’s gedurende het teeltseizoen. Als er minder

chemie wordt gebruikt, dan stijgen ook de kansen voor ziekten en plagen. Daarom is er bij dit nieuwe certificaat gekozen voor de insteek om inzichtelijk te maken hoeveel dat verduurzamen kost en welke risico`s er worden genomen. Die kosten worden vervolgens vertaald naar een prijs per kilogram.”

SAMENWERKEN IN KETEN Om dat te bewerkstelligen is het nodig dat de gehele keten meewerkt. Van de Ree verwacht dat daarbij nog wel wat hobbels genomen moeten worden. “Er zijn momenteel een aantal privaat publieke samenwerkingen (PPS) waarin de overheid, de universiteit Wageningen en het bedrijfsleven onderzoek doen naar eerlijke prijsvorming. Die nulmeting is in januari gestart en maakt inzichtelijk wat de kosten van een akkerbouwteelt zijn voor en na een duurzaamheidsinitiatief. Vergelijk het met een Beter Leven-keurmerk bij pluimvee.

Uiteindelijk zal de keten (consument, tussenhandel of retail) die meerwaarde moeten opbrengen.

Maar dat gaan ze alleen doen als je

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

met duidelijke cijfers kan aantonen dat er meerwaarde is en daar wordt nu dus keihard aan gewerkt.

KEURMERK Het vermarkten gaat volgens Van de Ree gebeuren door middel van keurmerken, zoals Campina dat ook doet met weidemelk. “Diezelfde weg kunnen we ook met plantaardige producten bewandelen.

Nedato is daar voorstander van, maar het zal vanuit de hele sector en de periferie ondersteund moeten worden. Wij spelen daarin maar een kleine rol.”

SCEPTISCH Veel telers reageren toch wat sceptisch op de plannen van Planetproof. Van de Ree hoort die geluiden ook: het lijkt allemaal te mooi om waar te zijn. “Er zijn inderdaad akkerbouwers die direct zeggen: dat gaat jullie toch niet lukken.

Maar we willen het in ieder geval wel proberen, want wij vinden dat de telers hier recht op hebben. De kans dat dit slaagt, is in ieder geval groter dan de vorige pogingen.

De natuur- en milieuorganisaties

staan ook achter deze plannen. Het Planetproof-schema is heel stevig, telers moeten er echt wel wat voor doen: een ander gewasbeschermingsmiddelenpakket, een schoon erf en extra teeltrisico’s. Als er dan geen beloning tegenover staat, dan haken mensen snel af. Voor aardappelen zal de beloning tussen de twee en drie cent per honderd kilo hoger gaan liggen.”

OVER NEDATO Als coöperatie met ruim vijfhonderd geselecteerde telers vormen wij sinds 1963 een ultrakorte keten van teler tot klant. Een korte keten, duurzame teelt en transparantie zijn de pijlers onder onze coöperatie. De kennis die we vergaren, koppelen we terug naar onze telers.

Zo zijn zij in staat om voortdurend hun processen en technieken met respect voor de natuur te innoveren. ■ MEER INFORMATIE OVER TELERSORGANISATIE NEDATO? Tel.: 0186 – 645 945 E-mail: info@nedato.nl Website: www.nedato.com

Samen staan we sterk Nedato is ontstaan doordat telers hun krachten bundelden in een coöperatie. Wij zijn de telersorganisatie waar intensieve samenwerking voorop staat. Elke teler die bij ons is aangesloten, bieden wij een persoonlijke en professionele begeleiding. Zo helpen wij om het maximale rendement uit uw bedrijf te halen. Telers zijn bij Nedato écht verzekerd van

NEDATO SINDS

1963

hun afzet. Onze verkoop is gericht op Retail, Food Services, de verwerkende industrie en export. Maar ook Horeca en cateringbedrijven. Een korte keten, duurzame teelt en transparantie zijn de pijlers onder onze coöperatie.

MEER 500 DAN TELERS EXPORT 40 NAAR

VERSCHILLENDE LANDEN

Nedato B.V

“Wij zijn een van de weinige spelers met de

VOLLEDIGE

KETEN IN BEELD”

World Class Potatoes Jan van der Heijdenstraat 48 3261 LE Oud-Beijerland The Netherlands +31 (0)186 64 59 45 info@nedato.nl www.nedato.com

12 Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen

#2

DOSSIER:

GROENBEMESTERS

Gewassen vermalen met de JBM Eco Mulcher, dat werkt!

Diverse gewassen en groenbemesters (zoals bv. een gras-klaver) zijn lastig om te bewerken en blijft een uitdaging voor ieder bedrijf die met landbouwgrond te maken heeft. Met de JBM Eco Mulcher wordt in een handomdraai gras/ klaver/ lucerne/ japanse haver maar ook gewasresten en groenten vermalen zonder het te vermoezen.

Door de hoge snelheid van de 2 rotorassen met speciale vast messen over de volle breedte wordt het gewas wegpakt en vermaalt tot een diepte van max. 5 cm in de grond.

De gewasresten worden samen met de minimale hoeveelheid grond naar achter verspreidt. In combinatie met zuurstof zorgt dit ervoor dat het organische materiaal sneller kan besterven en verteren.

Doorgroei van Gras-Klaver wordt zo tot 99% teruggedrongen doordat het gras maximaal wordt opgepakt zonder stukken graspollen terug te zien op het land.

MINIMALE GRONDVERPLAATSING Een groot voordeel is dat door de werking van de Eco Mulcher een minimale grondverplaatsing plaatsvindt met als gevolg dat het land zijn draagkracht behoudt en de bodem een minimale bewerking heeft ondergaan.

Ook grotere gewassen zoals rode kool, boerenkool, en andere akkergewas zijn geen probleem voor de Mulcher, het wordt tot grovere droge stukken vermalen en op het land achtergelaten.

“DOORGROEI VAN GRAS-KLAVER WORDT TOT 99% TERUGGEDRONGEN“ COMBINATIE MET ECOPLOEG Doordat de toplaag en beworteling ook worden losgewoeld is het verwerken van gemulchte materiaal met een eco ploeg (zonder voorschaar) een ideale combinatie. W.N. Kramer adviseert om het gemul-

chte materiaal eerst nog een paar dagen te laten liggen. Irene Kramer, directrice W.N. Kramer geeft aan: “Dat is het beste voor het optimale verteringsproces en daarna ondiep ploegen is dan een prima combinatie”.

MEERDERE BREEDTES VERKRIJGBAAR De JBM Eco Mulcher is in diverse breedtes te verkrijgen: • 1.80 werkbreedte - 2.20 buitenwerks - vanaf 70 pk • 2.60 werkbreedte - 3.00 buitenwerks - vanaf 85 pk Andere breedtes zijn op aanvraag.

Daarnaast is het ook mogelijk om de JBM Eco Mulcher als frontuitvoering geleverd te krijgen. ■

Het gewas wordt over de volle breedte weggepakt en vermalen.

MEER INFORMATIE Heeft de JBM Eco Mulcher uw interesse gewekt? Bel of mail ons, we staan u graag ter woord.

Bron: W.N. Kramer Irene Kramer: irene@wnkramer.nl 06-51346064

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

Toplaag en beworteling worden losgewoeld

HAK Schoffeltechniek

EX-serie

LTC1

XHR-serie K.A. Havelaar & Zn bv Spectrumlaan 11 2665 NM BLEISWIJK Telefoon: +31 (0) 79 593 1307 Fax: +31 (0) 79 593 1164

Importeur:

www.havelaar.biz www.HAKnl.com E-mail: info@havelaar.biz

@AKKERBOUWACTUEEL

AkkerbouwActueel Uw leverancier van propaan en (mobiele) opslagtanks BOL | van Staveren is voortgekomen uit de samenwerking van twee familiebedrijven.

Ons merk SuperGaz staat voor transparante prijsvorming van propaan op basis van de notering op de dag van levering en maximale vrijheid met een propaantank in eigendom. Dagelijks de dagprijs ontvangen?

Informeer bij uw vertegenwoordiger.

W W W. A L B E R S A L L I G AT O R . C O M

Alligator mestopslag K

Alligator Winbag ®

Alligator Bagtank

Biogas opslag

keu IWA r mes in g va n uw tops la sy va n a s t e e m g f€2 75,( e xc l. BT W

Albers Alligator, al meer dan 35 jaar kwaliteitsproducten voor opslag van MEST, BIOGAS en industriële vloeistoffen.

)

SINDS 1901

Wageningen, T 0317 419 144, info@albersalligator.com, www.albersalligator.com

Transparant, flexibel en voordelig in propaan!

www.bolvanstaveren.nl

0800 0234 238

14 Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen

#2

DOSSIER:

BEREGENING

Bij de drip-taperollen voor de Aqua-Traxx op de vestiging van Spranco Matic in het Belgische Minderhout v.l.n.r. Gunther Vermeiren, Liesbeth Wachters, Jarl Vaerten.

“Steeds meer telers zien de voordelen van dripirrigatie” Er is steeds minder water beschikbaar en dus is het zaak voor de land- en tuinbouw om zuinig om te gaan met het beschikbare water. Jean Heybroek levert al vele jaren de Toro Aqua-Traxx druppelirrigatie, dat zorgt voor een enorme waterbesparing. De Aqua-Traxx is een uniek gepatenteerd druppelirrigatiesysteem speciaal ontwikkeld voor irrigatie in de akkerbouw, volle grond groenteteelt en sierteelt. Voor meerjarige teelt levert Jean Heybroek ook het Toro Neptune druppelirrigatie-systeem.

De drip-tape heeft een hoge uniformiteit en is eenvoudig aan te leggen. De polyethyleen slang garandeert een precieze en uniforme water- en meststofdistributie (fertigatie) naar alle planten. Hierdoor zorgt deze bevloeiingsmethode naast waterbesparing ook voor een hogere kwaliteit en opbrengst.

Bij onze zuiderburen is druppelirrigatie aan een enorme opmars bezig. In België zijn de watervoor-

“ONTWIKKELINGEN GAAN SNEL” raden namelijk zo mogelijk nog schaarser dan in Nederland: het land behoort tot de vier landen met de minste watervoorraad ter wereld. Het bedrijf Spranco-Matic richt haar activiteiten meer dan ooit op

water. Vanuit hun ervaringen met drip in de fruitteelt zijn ze onlangs begonnen met het actief aanbieden van de druppelirrigatie-systemen van Jean Heybroek. Gunther Vermeiren, samen met Stefaan Boudewijns en Jan Cox, eigenaar van Spranco-Matic: “Telers in België kijken echt de kat uit de boom en kiezen voor zekerheid. Pas als er concrete resultaten zijn, wordt de stap gezet. Dankzij de recente wetenschappelijke publicaties gaan de ontwikkelingen op het gebied van dripirrigatie nu ineens een stuk sneller.”

STIJGENDE INTERESSE VANUIT AARDAPPELSECTOR Ook het Belgische proefstation voor openluchtteelten ziet de kansen voor het systeem en startte

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

gezamenlijk met Bodemkundige dienst van België een intensief proeftraject dat inmiddels al vier jaar loopt. Jarl Vaerten van de Bodemkundige dienst: “Vanuit die onderzoeksresultaten komt er nu meer en meer de vraag, ook vanuit de aardappelsector, om druppelirrigatie-slangen aan te leggen. En die stijgende interesse van pootgoeden consumptietelers loopt eigenlijk synoniem aan de andere hoogwaardige waterbehoeftige teelten als asperges en prei. Milieukundig is het ook een goede methode: er wordt water bespaard en doordat de bodem vochtig blijft, neemt de plant de beschikbare stikstof beter op. De plant benut hierdoor zijn potentieel en er is minder stikstof uitspoeling naar het oppervlaktewater.”

Liesbeth Wachters van het Belgische proefstation ziet dezelfde trendlijnen: “We zagen ook kansen vanwege de bemestingsmogelijkheid met een dripslang. Dat vormt in hoog salderende intensieve teelten een mooie combinatie met het op peil houden van de waterhuishouding, omdat zowel de bemesting als het water veel dichter bij de plant gebracht kan worden en dat is effectiever. Die bewustwording wordt ook onder telers steeds groter.”

“DICHTER BIJ DE PLANT”

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen 15

mei 2019

WATERBESCHIKBAARHEID Het onderzoek door beide instanties wees ook uit dat de waterkwaliteit en de manier van aanleggen heel belangrijk zijn voor het succes: met name de aanvoer- en capaciteitsberekeningen moeten kloppend zijn. In het verleden is dat nog weleens misgegaan, waardoor zowel akkerbouwers in Nederland als België nog altijd twijfelachtig zijn over de werking van druppelslangen. Vermeiren: “Initieel leverden wij enkel aan aardbeientelers, dus de fruitsector. Maar in de Kempen, net over de grens bij Breda, liggen goede zandgronden waar de hoogwaardige akkerbouwgewassen prima geteeld kunnen

worden en aangezien het juist op die gronden enorm belangrijk is om de waterbeschikbaarheid op peil te hebben, leveren we ook aan die bedrijven.”

“DRIPIRRIGATIE SERIEUZE OPTIE” Door de droogte van vorig jaar is het aanboren van bronnen nog sterker aan banden gelegd en daardoor weten telers ook steeds vaker zelf Spranco-Matic te vinden. “Vroeger werd er een put geboord en kwamen wij niet snel in beeld. Inmiddels is drup-

pelbevloeiing via de Toro AquaTraxx bij al die akkerbouwers een serieuze optie geworden. Het jaar 2019 is wat dat betreft echt een kantelpunt. Voorheen moesten we telers overtuigen en nu worden de resultaten van het proefstation en de Bodemkundige dienst in diverse studiegroepen gedeeld. Daarbij worden ook de eventuele aanloopproblemen besproken, waardoor iedereen zo langzaam maar zeker een goed beeld krijgt van de optimale werking op hun percelen en in hun gewas.”

MINI-KNOLLEN TELER Die kentering doet zich zowel in België als Nederland voor.

Gerard Schoot Uiterkamp van Jean Heybroek was onlangs nog bij een mini-knollenteler in de Noordoostpolder en ook daar is besloten om met drip te gaan werken. “Tien jaar geleden hebben ze het ook geprobeerd, dat liep uit op een teleurstelling. Maar inmiddels is het systeem zo ver doorontwikkeld dat ze het nu weer willen proberen.

Akkerbouwers zoals hij snappen dat we die kant op moeten. De veranderende klimatologische omstandigheden en de regelgeving rondom irrigatie vragen om dit soort oplossingen. De droogte heeft veel telers pijn gedaan, niet alleen tijdens het groeiseizoen, maar ook in de bewaring. Door druppelslangen

in de bodem te plaatsen wordt de grond gekoeld en kan er een beter bewaarbaar product geoogst worden. Dat is vaak een onderbelicht punt, maar ook dat wordt met de langere bewaarcyclussen en hogere retail-eisen steeds belangrijker.” ■ MEER INFORMATIE OVER TORO AQUA-TRAXX? Jean Heybroek Groentechniek Website: https://www. jeanheybroek.com/groentechniek/ merken/toro-aqua-traxx/ E-mail: info@jeanheybroek.com Tel.nr: 030 – 639 46 11

Gunther Vermeiren: “Dankzij de recente wetenschappelijke publicaties gaan de ontwikkelingen op het gebied van dripirrigatie nu ineens een stuk sneller”

PRECISIE BEMESTING

INNOVATIEF ECONOV; 12 secties, in alle mogelijke combinaties

Aansturing van secties in “croissant”vorm, de enige stroowerkelijkheid Viervoudige overlap achter de strooier Modulatie van strooihoeveelheid via GPS, links en rechts onafhankelijk ISOBUS aansturing, ook via tractorscherm

(Links) Sidijk mede-eigenaar Ronald Rotteveel en (midden) technisch commercieel medewerker 12 SECTIES VOORBert EEN Henneveld.

MAXIMALE NAUWKEURIGHEID

Werkbreedte tot maximaal 50 meter

Tel. 0184 69 27 32

www.farmstore.nl

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

16 Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen

#2

DOSSIER:

GEWASBESCHERMING

Akkerbouwer Jan Dirk Tonkes uit Zeewolde heeft hoge verwachtingen van Corteva Zorvec in zijn aardappelteelt

“Blij met nieuw sterk phytophthora middel” Het nieuwste phytophthora-bestrijdingsmiddel Zorvec is voor aardappeltelers een mooie aanwinst. Terwijl er diverse producten verdwijnen, is dit middel van fabrikant Corteva juist toegevoegd aan het productgamma (Corteva is ontstaan uit een fusie van Dow en Dupont). Zorvec Enicade is het eerste product uit een nieuwe fungicide-groep ter bestrijding van Phytophthora infestans. De werkzame stof van Zorvec is oxathiapiprolin en heeft een werking op meerdere stadia van de phytophthoraschimmel. Het voorkomt dat de schimmel celwanden op kan bouwen. “Ik heb er hoge verwachtingen van”, vertelt akkerbouwer Jan Dirk Tonkes uit Zeewolde.

Ervaringen heeft Tonkes uiteraard nog niet met het product, maar hij is gemotiveerd om ermee aan de slag te gaan: “Ik had het product vorig jaar ook al willen gebruiken, maar toen was er nog geen toelating. Gelukkig is dat nu wel het geval.” Tonkes is blij met het middel, omdat hij consumptie-aardappelen teelt in een gebied waarin er jaarlijks sprake is van een hoge phytophthora-druk. “Die druk wordt elk jaar hoger, waardoor ik met de bestaande middelen en spuitschema’s niet meer goed uit de voeten kan. Het is voor mij in de afgelopen jaren wel duidelijk geworden dat de phytophthora-stammen veranderen, waardoor de bekende middelen steeds meer moeite hebben om phytophthora de baas te blijven. Zorvec Enicade zou dat wel moeten kunnen.”

Tonkes heeft niet de illusie dat het middel ervoor gaat zorgen dat hij op zijn gemakje phytophthora-vrij kan telen. In Flevoland is de druk daarvoor gewoon te hoog doordat er veel biologische boeren zijn die geen bestrijding mogen uitvoeren. Toch is hij van mening dat de aardappelteler er een sterk wapen bij heeft. “Het gevaar is dat phytophthora vrij snel resistent kan worden voor dit soort systemische middelen. Wij moeten als akkerbouwers dan ook heel voorzichtig met dit product omgaan en ons aan de spelregels houden en dat ben ik ook zeker van plan. Zoveel middelen met werkzame stoffen komen er niet meer op de markt, dus we moeten hier zuinig op zijn.

Er is namelijk niet zomaar weer een ander middel voorhanden.”

INNOVATOR De bewustwording dat de stammen hard veranderen en agressiever worden, is bij Tonkes wel goed doorgedrongen, mede vanwege zijn ervaringen in de voorgaande teeltjaren. “Het woekert door de hele polder heen, waardoor ik afgelopen tijd geen Innovator meer heb kunnen telen. De teelt van Innovator is noodzakelijk om de aaltjes te kunnen bestrijden. Helaas is het ras ook heel phytophthora-gevoelig en werd het risico te groot. Ik ga dit jaar voor het eerst weer proberen om het ras wel te telen en ik verwacht dat Zorvec ervoor zorgt dat de phytophthora onderdrukt wordt.”

VOORDELEN Zorvec heeft een opwaartse systemische werking waardoor het niet alleen werkt op het behandelde blad, maar ook op de aangroei.

Hierdoor hoeft de teler tijdens de snelle loofgroeifase minder snel het veld in, het geeft een 3-4 dagen langere bescherming dan de overige middelen. Zorvec is snel regenvast, want het wordt binnen twintig minuten opgenomen in de waslaag.

Eigenlijk komt de introductie van het middel net op tijd voor Tonkes, want de problemen waren in 2016 en ook later in het seizoen van 2017 zo groot dat hij op dat moment weinig plezier meer beleefde aan de teelt van aardappelen: “Als ik een alternatief had gehad, dan was ik er allang mee gestopt bij wijze van spreken. Maar als akkerbouwer kun je de bedrijfsvoering en het vruchtwisselschema niet zomaar veranderen. Je kan wel kiezen voor tarwe bijvoorbeeld, maar dat levert gewoon te weinig op.”

UITVOERIG GETEST Het product is veelvuldig getest bij de WUR in Lelystad. Zorvec liet telkens betere resultaten zien dan bestaande middelen. Corteva’s productmanager Allard Jukema: “Het is een echte innovatie, we zijn er best een beetje trots op dat we dit middel kunnen introduceren.

Het product biedt voordelen voor de aardappelteler. Zorvec geeft èn een langere èn een betere bescherming. In proefvelden zien we dat zelfs met het drie dagen langere spuitinterval de bescherming nog steeds beter is. Dit geeft de teler meer rust en flexibiliteit in het schema.” ■ MEER INFORMATIE OVER ZORVEC? Allard Jukema – Productmanager Corteva E: allard.jukema@corteva.com T: 06 – 2007 8675 W: www.zorvec.nl

Jan Dirk Tonkes: “Ik verwacht dat Zorvec ervoor zorgt dat de phytophthora onderdrukt wordt”

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

NIEUW

De beste bescherming tegen phytophthora Zorvec EnicadeÂŽ is het nieuwe sterke phytophthoramiddel voor toepassing in de snelle loofgroeifase.

zorvec.nl Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor het gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

18 Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen

#2

DOSSIER:

GEWASBESCHERMING

BERT WESTHOFF, AKKERBOUW SPECIALIST BASF:

“Scala effectief op bladvlekken en sterk in resistentie-management.”

Het nieuwe fungicide Scala gooit hoge ogen als het gaat om de bestrijding van bladvlekken in uien. “Minstens zo goed als de marktreferentie”, aldus Bert Westhoff. “Ook de werking op stemphylium is prima en Scala is zacht voor het gewas.” Door de nieuwe actieve stof is Scala bovendien een nuttig wapen in de strijd tegen resistentie. “De puzzel wordt eenvoudiger.”

“Voor de schimmelbestrijding in uien hebben we nog best wel wat middelen beschikbaar, maar die zijn allemaal gebaseerd op actieve stoffen die gevoelig zijn voor resistentie. Daardoor hebben die middelen beperkingen bij het aantal bespuitingen en moet je ze afwisselen met andere middelen om resistentie-opbouw tegen te gaan”, vertelt Bert Westhoff van BASF. De productadviseur en technisch specialist volgt de ontwikkelingen op het gebied van de gewasbescherming in de uienteelt op de voet. “De stoffen die vroeger als resistentiebreker fungeerden, zoals fluazinam en chloorthalonil, zijn niet meer toegelaten of zitten in hun opgebruikperiode. De actieve stof van Scala is pyrimethanil. Deze stof komt uit een volledig nieuwe groep en dat maakt het middel heel geschikt als afwisselpartner in allerlei schema’s. Dat is belangrijk voor de uienteelt. ” MOOIE RESULTATEN Scala kreeg in het voorjaar van

2018 een toelating na een relatief korte beproevingsperiode. “Het ging om een wederzijdse erkenning van een toelating uit een ander land; daardoor ging de aanvraag vrij snel”, verklaart Westhoff. “We kennen Scala al van toelating in andere gewassen. Vooral in fruit is het een groot product met prima ervaringen”, vervolgt hij. Ook voor de bladvlekkenbestrijding in uien mogen telers hoge verwachtingen hebben. “Ik heb in de proeven hele mooie resultaten gezien, het zag er echt prima uit”, meldt Westhoff.

“Scala kan zich moeiteloos meten met de marktreferentie.” Door de hete en droge zomer is Scala in het eerste jaar na toelating vrijwel niet gebruikt in zaaiuien maar Westhoff weet dat er in eerstejaars plantuien en zilveruien al wel ervaringen zijn opgedaan. “Die ervaringen zijn zonder meer goed en de telers zijn tevreden.” En hoewel de bestrijding van valse meeldauw in uien vaak de boventoon voert, moeten uientelers het belang van een effectieve bladvlekkenbestrijding volgens

Westhoff niet onderschatten. “Als je bladvlekken niet in de hand houdt, kunnen ze een uiengewas in een paar weken volledig te gronde richten.”

VROEG IN HET SEIZOEN Een belangrijk kenmerk van Scala is dat het geschikt is voor toepassing vroeg in het seizoen. “Scala is zacht voor de uienplant en geeft geen groeivertraging. Juist in de periode van bolvorming is de ui daar heel gevoelig voor. En in die periode steken ook de bladvlekken vaak

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

de kop op”, weet Westhoff. “Een gewas dat vlot doorgroeit is altijd weerbaarder dan een gewas met stress.” Een schema met SignumScala-Signum-Scala op de eerste vier bespuitingen is wat Westhoff betreft dan ook een uitstekende optie in zaaiuien. En niet alleen voor de bladvlekken want Scala is ook effectief tegen stemphylium.

Wie Scala later in het seizoen wil inzetten als afwisselpartner voor fungiciden uit andere groepen maakt met het middel eveneens een goede keuze. “De veiligheid-

stermijn van Scala is twee weken, dus daar zit geen beperking. En de licht curatieve werking van Scala kan later in het seizoen goed uit de verf komen”, stelt Westhoff. Hij is er van overtuigd dat BASF met Scala een belangrijke troef voor de uienteelt in handen heeft. “De toelatingsaanvraag voor Scala laat zien dat het BASF serieus is met de Nederlandse uienteelt. We blijven onze nek uitsteken.” ■

Snel van start met uw Gecombineerde opgave Indienperiode 1 maart tot en met 15 mei 2019

• Heb uw eHerkenning of DigiD bij de hand • Bekijk de handige checklist op rvo.nl/gecombineerde-opgave • Werk eerst uw percelen bij • Begin op tijd en voorkom vertraging Op www.rvo.nl/gecombineerde-opgave vindt u alles wat u nodig hebt, waaronder een handige checklist en een overzicht met de belangrijkste wijzigingen ten opzichte van vorig jaar.

Onze medewerkers helpen u graag We zijn op werkdagen bereikbaar van 08.30 tot 17.00 uur op 088 042 42 42 (lokaal tarief).

Vanaf 1 april beantwoorden wij ook uw vragen op de maandag- en donderdagavond.

U kunt daarvoor vanaf eind maart een belafspraak inplannen op mijn.rvo.nl/ gecombineerde-opgave.

20 Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen

#2

DOSSIER: DOSSIER:

MACHINE GEWASBESCHERMING UITGELICHT

De Polaris Ranger Diesel is speciaal gemaakt om de meest extreme (weers)omstandigheden te doorstaan en dus perfect voor akkerbouwers in Nederland

Nieuwe Polaris Ranger Diesel perfect voor Nederlandse akkerbouw Het merk Polaris werd in 1853 in de Amerikaanse staat Minnesota opgericht. Of het nu gaat om kracht, comfort of styling: Polaris heeft voor elk gebruik de juiste (landbouw)machine.

Onafhankelijke vering, elektrisch inschakelbaar differentieel, servostuur en Lock & Ride accessoires zijn gemeengoed bij Polaris.

De Polaris Ranger Diesel is het nieuwste paradepaardje van deze off-road fabrikant. Speciaal gemaakt om de meest extreme weersomstandigheden te doorstaan en dus ook perfect voor het grillige Nederlandse weer. Bovendien maakt ons land dit jaar kennis met de eerste elektrische Ranger van Polaris, de Ranger EV. Op veel akkerbouwbedrijven staat wel een quad of een buggy, maar de Ranger Diesel gaat vanwege zijn robuuste en krachtige bouw de concurrentie aan met de gevestigde orde. Hij kan prima over natte kavels of door gortdroog terrein rijden. Dankzij de extra grote laadruimte en drie zitplaatsen kan er ook veel (materieel) worden meegenomen in deze vernieuw-

de uitvoering. Afgelopen maand vertelde Rodrigo Lorenzo, vicepresident en algemeen manager van Polaris Off Road, tijdens de Europese lancering rondom het idyllische Graythwaite Estate in het Noorden van Engeland, dat de ontwerpers van de Ranger Diesel vanuit het hoofdkantoor in Minnesota (VS) en de fabriek in Polen hebben aangestuurd op

De Polaris Ranger Diesel beschikt over een extra spatbord, waardoor er veel minder modder in de motor komt.

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen 21

mei 2019

Dankzij de extra grote laadruimte kan er veel materieel worden meegenomen in deze vernieuwde uitvoering van de Ranger Diesel. betrouwbaarheid, duurzaamheid en vermogen. Daarbij zijn extreme omstandigheden leidend geweest: van Siberische kou tot woestijnhitte. Lorenzo: “Voor de akkerbouwers in Nederland zijn die extreme niet direct van toepassing, maar juist omdat de Ranger Diesel op alles is voorbereid weet je zeker dat hij je nooit in steek laat. Bovendien hebben we op deze nieuwe uitvoering een extra spatbord achter de wagen gemonteerd, waardoor er veel minder modder in de motor komt.

Die aanpassing is ideaal voor met name de Nederlandse en Belgische markt waar veel onder natte en modderige omstandigheden gewerkt moet worden. Zo hoef je als bestuurder nooit na te denken of je ergens wel/niet kan komen. En dat is natuurlijk wel een heel prettige gedachte.”

"ER IS ALTIJD EEN ACCESSOIRE DIE JE RANGER NOG HARDER EN SLIMMER LAAT WERKEN" Lorenzo beseft dat veel telers geneigd zijn te kiezen voor een quad of een 4x4 personenauto: “Vergeet niet dat Polaris meer dan tweehonderd speciaal ontwikkelde acces-

soires biedt om elke rit efficiënter te maken. Van cabinesystemen tot lieren: er is altijd een accessoire die je Ranger nog harder en slimmer laat werken. Het Ranger Pro Shield cabinesysteem heeft een drie keer betere stof- en waterafdichting dan de concurrentie die dankzij de verschillende voorruit, deur- en achterkant en dak-opties rijplezier garanderen onder alle omstandigheden.”

OPTIMAAL RIJCOMFORT Naast de enorme kracht van het Off Road-voertuig is de Ranger ook prima te besturen op de openbare weg. Akkerbouwers die naar verderop gelegen percelen moeten rijden en bijvoorbeeld kleine hoeveelheden gewasbeschermingsmiddelen mee willen nemen kunnen met de Ranger snel en comfortabel van A naar B. Lorenzo: “De regelgeving in Nederland zorgt er wel voor dat er dan een kenteken op de Ranger geplaatst dient te worden, maar eenmaal geregistreerd kan de Polaris voor vele kilometers rijplezier zorgen. Bij het ontwikkelingsproces hebben we het voertuig dusdanig gebouwd dat boeren uit landen als Canada, Australië of Amerika de gehele dag comfort hebben, want in die landen zitten ze soms wel tien uur lang in de Ranger. Dat betekent voor akkerbouwers in de Benelux dat ze meeprofiteren van dit extra comfort, ook al zitten zij vaak veel korter in de wagen.”

De testrit in het Verenigd Koninkrijk toonde in elk geval één ding aan: geen hindernis is de Polaris Ranger te gek. De optimale vering zorgt ervoor dat elke hobbel zonder moeite genomen kan worden.

Diepe plassen of modderige ondergronden doorstaat hij moeiteloos en op droge, stoffige dagen kan hij met hoge snelheid over het terrein heen. Akkerbouwbedrijven met flinke erfoppervlaktes waar ook de perceelafstanden groot zijn, veel bewaarschuren staan en/of akkers die moeilijk bereikbaar zijn vanwege ruw terrein (denk aan de erosiegevoelige akkerbouwgronden in Limburg waar ook bergop- of afwaarts gereden wordt) kunnen volgens Lorenzo zeker baat hebben bij dit voertuig. “Met 1143 kilogram aan trekvermogen en 720 kilo aan laadvermogen, is deze Ranger meer dan capabel. Mede dankzij

de grootste bodemspeling in zijn klasse: namelijk 33 centimeter; rijdt hij moeiteloos door de Limburgse heuvels of langs de soms drassige akkers in Midden- en NoordNederland.”

DIEPE PLASSEN OF MODDERIGE ONDERGRONDEN DOORSTAAT HIJ MOEITELOOS

aandrijving op alle vier de wielen automatisch wordt ingeschakeld wanneer het voertuig meer tractie nodig heeft. Als die tractie niet meer nodig is, dan schakelt het systeem automatisch terug naar tweewiel-aandrijving. Door de moderne Polaris-technologie, zoals het motorremsysteem (EBS), laat de Polaris Ranger je nooit in de steek: weer of geen weer”, zo besluit Lorenzo die de Ranger Diesel en de EV via de gebruikelijke landbouwdealernetwerken gaat aanbieden. ■ VIND EEN DEALER BIJ U IN DE BUURT! www.polarisbenelux.com/dealers

WEER OF GEEN WEER “De Polaris Ranger Diesel beschikt over on-demand vierwielaandrijving (AWD), wat betekent dat

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

22 Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen

#2

DOSSIER:

BEREGENING

“Extra flexibiliteit door diepere ligging dripslangen“ Vlak voor de opkomst van de uienplant heeft Broere Beregening medio april bij akkerbouwer Pieter van Leeuwen Boomkamp dripirrigatie aangebracht onder het uienperceel. De slangen zijn bewust nog voor het zaaien ingebracht en liggen op twaalf centimeter diepte. De teler uit Nijkerk hoopt daarmee in tijden van tekorten efficiënt en snel de waterhuishouding op peil te houden.

André van Spengen, accountmanager bij Broere Beregening: “Wij proberen de dripslangen in de uien op basis van GPS dieper te leggen. Voordeel daarvan is dat de teler er gewoon overheen kan zaaien en ook aan het einde van het seizoen kan er geoogst worden zonder dat de slangen eerst verwijderd dienen te worden.”

Het uienperceel bij Van Leeuwen Boomkamp dient als praktijkvoorbeeld voor de grotere flexibiliteit als er gekozen wordt voor dieperliggende dripirrigatie. “Het voorkomt een enorme arbeidspiek in het voorjaar en najaar”, aldus Van Spengen. “Het systeem kan een diepere ligging prima aan. Wel is het belangrijk om de juiste slang te kiezen en geen hele lange beurten te geven. Bij normaal gebruik zorgt de capillaire werking in de grond ervoor dat het water moeiteloos omhoog komt.”

DRIPIRRIGATIE MAKKELIJKER DAN BEREGENEN MET HASPEL In het buitenland wordt het dieper neerleggen van dripslangen al langer gedaan en daar is gebleken dat de afgifte prima is, zeker als de uienwortels wat langer worden en ze naar de dripslang toegroeien.

Bijkomend voordeel daar is ook dat de wildschade aan de slangen drastisch wordt verminderd. “Dat is ook een reden waarom wij en Pieter van

Leeuwen Boomkamp – die in een bosrijk gebied uien teelt – graag de grond in willen met die slangen.”

Naast de grip op de waterhuishouding merkt Van Spengen dat veel telers overgaan op dripirrigatie, omdat het veel makkelijker is dan beregenen met een haspel. “Je zet een pomp aan en het werkt. Daarbij komt dat het waterverbruik veel lager ligt. Aangezien er steeds minder water beschikbaar komt, is dat ook geen onbelangrijk argument.”

Het laatste voordeel ten opzichte van de conventionele beregeningsmethodes is de flexibiliteit: “Je bent niet meer afhankelijk van het weer”, aldus Van Spengen. “Dat klinkt misschien raar, maar bij harde wind is beregenen met een haspel niet optimaal en daar heb je met drip geen last meer van.”

GOEDKOPERE SLANGEN Die voordelen plus de ervaringen van afgelopen teeltseizoen zorgen ervoor dat dripirrigatie in 2019

misschien wel zijn definitieve doorbraak meemaakt: “Ja, de interesse komt overal vandaan. Er worden steeds meer proeven gelegd bij bedrijven die willen bekijken of deze manier iets voor hun is. Uiteraard heeft het extreem droge en warme zomerweer in 2018 daaraan bijgedragen. Wij hebben als bedrijf ook ons best gedaan om aan die stijgende behoefte gehoor te geven door onze slangen bij een andere leverancier te halen. We ontvangen het materiaal nu rechtstreeks uit de fabriek, waardoor we lagere prijzen kunnen hanteren richting onze klanten. Want hoe je het ook went of keert: de prijs blijft een belangrijk aspect. De marges in de akkerbouw staan onder druk en iedere euro is er één. Door deze nieuwe leverancier is onze prijs per meter een stuk acceptabeler geworden voor telers die met drip willen gaan werken. We merken dat die gunstige prijszetting ervoor zorgt dat meer akkerbouwbedrijven gaan nadenken over deze optie. In de uien zijn de jaarlijkse kosten per hectare met dertig procent gedaald ten opzichte van de prijzen die we vorig jaar moesten hanteren.”

Naast de toepassing in de uienteelt zien ze bij Broere Beregening ook steeds meer vraag naar dripirrigatie vanuit de bloembollenteelt, pioenen en aardappelen. “De eerste percelen van zowel poot- als consumptieaardappelen zijn inmiddels voorzien van ons dripsysteem”,

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

vertelt Van Spengen. “Vanuit zowel de uien- als aardappeltelers is de vraag groeiende zeker tijdens de droogte in april, omdat beregenen met een haspel zo vroeg in het groeiseizoen ervoor kan zorgen dat het gewas, dat net boven staat, kapot gaat van die harde waterstraal.

Dripirrigatie is wat dat betreft een stuk milder voor het (jonge) gewas.

Aan de andere kant bij gewassen als spruitkool, waar de insectendruk (witte vlieg) echt heel hoog is, werkt een haspel wel gewoon beter omdat je dan het gewas ook direct schoonspuit. We zien bij biologische telers dan ook vaak een combinatie van drip en haspel: enerzijds om het waterverbruik te verlagen en anderzijds die ziektedruk zo laag mogelijk te houden.”

“MET DIEPLIGGENDE DRIPSLANGEN GAAT ZAAIEN EN POTEN GEWOON DOOR“ KLIMATOLOGISCHE OMSTANDIGHEDEN Een laatste aspect waarvan Van Spengen wel gecharmeerd is, betreft de teeltoptimalisatie: “Ik

heb dit jaar een klant gehad die gewacht heeft met uien zaaien totdat wij alle materialen konden leveren, want hij wil binnen twee weken na het zaaien de mogelijkheid hebben om water te gaan geven en dan kom je vanzelf uit bij drip. Deze teler stemt de teelt af op de irrigatie en die situatie gaan we in de komende tijd steeds meer zien. Veel akkerbouwers beseffen ook dat de klimatologische omstandigheden vragen om dit soort beslissingen, want medio april werd er al gesproken over een beregeningsverbod met een haspel en als je daar zo vroeg in het seizoen al mee te maken krijgt, dan word je vanzelf zenuwachtig. Dripirrigatie kan in tijden van droogte veel langer worden toegepast.

Provincies als Overijssel en Gelderland hebben nu al plannen om zelfs aparte regelgeving voor beregenen en drip te hanteren en ook in andere provincies wordt daar steeds meer over nagedacht.”

■ MEER INFORMATIE? Broere Beregening B.V. T: 182 - 394 496 E: andre@broereberegening.nl www.broereberegening.nl

24 Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen

#2

DOSSIER:

INNOVATIES

Peterse Mechanisatie-verkoopmedewerker Emiel Hefting: “Veel akkerbouwers hebben al interesse getoond in ons rassenschot”

“Simpele en praktische oplossing voor het wisselen van rassen” Peterse Mechanisatie in het Groningse Uithuizen heeft zich in de afgelopen decennia meer en meer gespecialiseerd in de aardappel-, uien- en worteltechniek. Bij het bedrijf dat bestaat uit acht medewerkers houden ze wel van een uitdaging. Dit voorjaar hebben ze meerdere Miedema snarenbedpootmachines voorzien van kiepbunker en aanaardkappen verkocht. Hierop ingeruild zijn machines met een kistenkantelaar. Met dit type machine kunnen ze twee partijen aardappelen meenemen en kan er in het veld gewisseld worden van ras. De klant wilde graag deze mogelijkheid ook op zijn nieuwe pootmachine. Met dit idee is Marcel Peterse gelijk aan de slag gegaan. Dit heeft geresulteerd in het ‘Rassenschot’.

Verkoopmedewerker Emiel Hefting licht de werking van het zogeheten rassenschot toe: “Als de pootmachine start met een nieuwe rij en er zit nog een restant in, dan is het een kwestie van bunker omhoog, schot naar beneden en dan kan de volgende partij erachter gegooid worden.”

De aanleiding was dus de mogelijkheid om twee verschillende rassen mee te kunnen nemen, waardoor er veel tijd bespaard kan worden door de akkerbouwer die het schot gebruikt. “Anders moet de teler weer terug of vooruit rijden tijdens het poten en dat wil je natuurlijk niet, want je wil niet twee of drie keer door de rij heen rijden”, zo verklaart Hefting. “Het rassenschot is inmiddels in deze regio vrij bekend en we hebben ook al meer akkerbouwers die interesse getoond hebben in deze redelijk simpele en praktische oplossing.”

PERFECTIONEREN Het rassenschot is naar wens van en in samenspraak met de klant gebouwd. Maar deze eerste versie

is nog niet helemaal perfect: “Hij werkt goed, maar we gaan hem nog iets veranderen. Er komt bovenin nog een rooster, waardoor je door de plaat heen kunt kijken.

Het schot krijgt ook nog een mooi kleurtje en wordt ietsje hoger dan hij nu is. Maar dat zijn kleine dingen die je merkt als je het gaat gebruiken”, aldus Hefting.

“NIET MEERDERE KEREN HEEN EN WEER RIJDEN” Het schot gaat door een slede en wordt hydraulisch aangedreven.

Daarbij is het natuurlijk belangrijk dat er geen aardappelen tussen het schot en de kist komen te zitten. “De chauffeur moet wel even in de bak kijken. Stel, ze komen uit de rij rijden en er zitten twee soorten in de bak, dan is het zaak het goed te verdelen en het deel waar het tussenschot zit vrijmaken van

product. Dan kan het schot door die slede naar beneden geschoven worden, zonder schade aan te richten.”

PRETTIGER WERKEN Bij Peterse mechanisatie – dat in 1981 in handen van de familie Peterse is gekomen – denken ze dat dit rassenschot dé oplossing is om in de machine met een kiepbunker twee rassen mee te nemen.

“Nu het poten en aanaarden in één werkgang ook in dit gebied zijn opgang kent, hopen ze ook met deze maatwerkoplossing meerwaarde te bieden aan de aardappeltelers. Wij leveren aan akkerbouwers in heel Nederland en doen best veel maatwerk. Dit is zeker een toepassing die we aan dat stukje maatwerk gaan toevoegen.

Zoals gezegd is er nu al best veel interesse voor, dus door dit schot verder te ontwikkelen kunnen we als dealer echt toegevoegde waarde vormen richting die teler. Dat doen we nu al door bijvoorbeeld een ‘open rooibek’, een bypass in een aardappelrooier te bouwen of de montage van VF banden. In alle gevallen geldt: als het ervoor zorgt dat de akkerbouwer prettig en praktisch kan werken, dan is onze missie geslaagd.” ■ MEER INFORMATIE OVER HET RASSENSCHOT? Peterse Mechanisatie Tel.nr.: 0595 – 431 347

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

“Als het rassenschot ervoor zorgt dat de akkerbouwer prettig en praktisch kan werken, dan is onze missie geslaagd”

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen 25

mei 2019

DOSSIER:

HYGIËNE

BOXER WASSER:

“Bedrijfshygiëne wordt steeds belangrijker” Het gebruik van een Boxer kistenwasser voor akkerbouwmatige toepassingen neemt de afgelopen tijd fors toe. Dat heeft een aantal redenen: de aandacht voor het milieutechnische aspect van kistenreiniging, de vraag naar betrouwbare schoonmaaksystemen zodat het gevaar op residuen nihil wordt en de MIA/ VAMIL-regeling die ervoor zorgt dat de investering deels kan worden afgetrokken. Eén van de meest gevraagde systemen is volgens CAV-Agrotheek gewasbeschermingsspecialist Pieter van Straten de Mechatec Boxer kistenwasser: “Telers hebben vaak specifieke wensen en daar kan deze wasser aan voldoen.”

De ervaringen die Van Straten heeft met de Boxer wasser is dat het moment waarop de kisten gereinigd worden enorm kan verschillen: “De ene wil gelijk na het verwerken de kisten schoonmaken, terwijl de andere zegt: ik ga aan de slag als alles leeg en klaar is.

Het principe van wassen is overal hetzelfde: hoge druk, draaikop en schoonmaken. Het mooie van de Boxer van Mechatec is dat je de kisten gewoon vanuit de normale heftruckstand in de afstapelaar kan plaatsen en hij meerdere kisten achter elkaar door kan reinigingen.

Dat zorgt voor een enorme tijdbesparing voor de teler. Er kunnen met dit systeem – als de kisten redelijk vuil zijn – gemakkelijk vijftig kisten per uur van binnen en buiten worden gereinigd.”

REINIGEN EN ONTSMETTEN Naast de besparing in tijd is er ook de besparing van water, het zogeheten waterhergebruiksysteem.

Van Straten: “Ik heb bij Gerard Rikkenberg van AT Texel gezien dat het werkt. Die hebben samen met Hoekenga Mechanisatie zelfs een bedrijfje genaamd Clean Kist opgericht om deze methode te promoten. Samen met Rikkenberg en Hoekenga heb ik de machine van Texel naar de Wieringermeer gehaald om dat bij een aantal boeren uit te proberen. En ook daar zagen we duidelijk voordelen, vooral omdat je niet alleen het water hergebruikt, maar ook ontsmet. De kist wordt gewassen, het vuile water wordt op allerlei grote en kleinere delen (onder andere ook zand- en kleidelen) gereinigd. Vervolgens gaat er een ontsmettingsmiddel bij

en zo kunnen de kisten in één werkgang met een enorme capaciteit schoongemaakt worden. Alle telers waarbij we de Boxer hebben getest, waren dan ook heel enthousiast, vooral vanwege die capaciteit. De kisten kunnen drie hoog tegelijk op de wasser gezet worden en na afloop worden ze automatisch drie hoog opgestapeld.”

De recirculatie van water is de reden dat de machine in aanmerking komt voor subsidie via de MIA-VAMIL-regeling, want zo is de erfemissie nagenoeg nihil. “Ik zie de toekomst voor deze machine dan ook rooskleurig in omdat erfemissie met de Boxer tot een minimum wordt beperkt. Bij CAV-Agrotheek verhuren we, in samenwerking met ATT, de machine aan boeren en brengen hem met een trailer naar het erf. Het enige dat de teler nodig heeft, is een aansluitingspunt voor schoon (leiding)water.

Er zit al een stroomaggregaat op, dus daar hoeven ze niet aan te denken. Het bedieningsgemak is enorm en de kist is optisch schoon.

De Boxer maakt de kist grondvrij, maar als de kisten wat ouder zijn en er hebben rotte aardappelen ingezeten, dan zie je nog weleens een afdruk van die aardappel in de plank. Daarom is dat ontsmette water zo belangrijk, waardoor een teler na het volledige reiniging- en ontsmettingsproces met een gerust

hart weer een nieuw product in de kist kan bewaren. Bedrijfshygiëne wordt steeds belangrijker, zeker als je denkt aan pootgoed, bruinrot/ringrot, bacteriën en aaltjes. Akkerbouwers willen de kisten gewassen hebben en de schuren grondvrij maken voordat er weer producten de bewaarplaats in gaan.” ■

MEER INFORMATIE? Mechatec b.v.

Henk Petter T: +31 (0) 527 760100 E: henkpetter@mechatec.nl W:www.mechatec.nl

In combinatie met de stapelaar reinigt en ontsmet het systeem met gemak 50 kisten per uur.

Met het reinigen en ontsmetten met water besparing door hergebruik / recirculatie komt de Boxer wasser in aanmerking voor de MIA-VAMILregeling.

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

26 Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen

#2

DOSSIER:

GEWASBESCHERMING

“Effectiever luizen op afstand houden” Gerbert Barneveld van Holland Fyto waarschuwde tijdens het virussymposium in maart van dit jaar al voor een hoge virusdruk in het lopende teeltseizoen. Barneveld ziet meerdere oorzaken voor dit probleem: zwaardere druppels die zich minder makkelijk hechten aan het gewas, virusgevoelige akkerranden, maar bovenal het steeds beperktere middelenpakket om virussen en plagen te voorkomen. “Virussen kan je niet bestrijden, je moet virusoverdracht voorkomen”, stelt hij resoluut vast.

Uitvoerig onderzoek in pootaardappelen door Proeftuin Zwaagdijk bracht naar voren dat een combinatie van bestrijdingsmiddelen met minerale olie en hulpstof Prolong XP het meest effectief is voor het beperken van virusoverdracht in pootgoed. Barneveld: “Door vernieuwde driftreducerende maatregelen gaat het druppelspectrum veranderen. Wanneer telers niet beschikken over zeer kostbare ondersteunende technieken, zal de gemiddelde druppelgrootte grover worden. Dit gaat leiden tot een slechtere bedekking.”

“PROLONG XP: BETERE HECHTING, BEDEKKING EN BENUTTING” Barneveld vervolgt: “Grovere en daardoor zwaardere druppels hechten zich minder makkelijk aan het gewas en dat leidt tot minder benutting van kostbare gewasbeschermingsmiddelen. Prolong XP draagt bij aan een betere hechting en bedekking en daardoor meer benutting. Het werkt bij systemi-

sche en niet-systemische fungiciden en insecticiden in diverse akkerbouwgewassen.”

ONDERZOEK MET TANKMIXEN Vanaf 2012 tot heden heeft er jaarlijks onafhankelijk onderzoek plaatsgevonden die de uitspraken van Barneveld bevestigen. “Er zijn al die jaren wekelijks gewasbehandelingen uitgevoerd met verschillende tankmixen. Nadat de loofdoding bij de aardappelen had plaatsgevonden zijn er virusanalyses gedaan. Daaruit bleek dat Prolong XP een meerwaarde biedt in de beperking van virusoverdracht in vergelijking met tankmixen zonder deze toevoeging. Deze werking is bij Proeftuin Zwaagdijk bewezen ongeacht de samenstelling.”

ketdosering aan te houden. “Door het zeer beperkte middelenpakket zijn alle beschikbare middelen waardevol, omdat achteraf corrigeren steeds lastiger tot onmogelijk wordt.”

“HET GEWAS ERVAART MINDER GROEIREMMING” NEVENEFFECTEN Het gewasbeschermingsprogramma wordt door deze toevoeging effectiever en heeft daarnaast nog

en duurwerking hebben op het gewas.”

enkele teelttechnische neveneffecten. “Betere virusbestrijding, het middel zorgt volgens het meerjarig gemiddelde voor vijftien procent betere werking. Het gewas ervaart minder groeiremming wanneer Prolong XP is toegevoegd aan de virusolie, waardoor de teler minder opbrengstverliezen ervaart. Voor de mensen die geen virusolie willen gebruiken blijft Prolong XP interessant, omdat de voordelen ook zonder toepassing van minerale olie blijven. Ook wordt het gebruik van fungicidemiddelen in de teelt effectiever, omdat Prolong XP ervoor zorgt dat ook phytophthora-middelen een betere bedekking

MILIEUVOORDELEN Tot slot heeft het middel ook voordelen richting perceelemissie-eisen: “Omdat er meer actieve stof op het gewas blijft, vindt er ook minder afspoeling richting het oppervlaktewater plaats en dat is met de huidige milieuwetgeving natuurlijk ook niet onbelangrijk.” ■ MEER INFORMATIE OVER PROLONG XP? W: www.hollandfyto.nl E: G.Barneveld@hollandfyto.nl

BEPERKEN VIRUSOVERDRACHT RESULTAAT

PT Zwaagdijk

VOORTSCHRIJDEND RESULTAAT VIRUSONDERZOEK AARDAPPELEN - % Yn-VIRUS 2012 - 2018 70

60

50

40

LANGERE WERKING En daar blijft het volgens Barneveld niet bij: “Prolong XP is uniek omdat het in staat is de uv-afbraak te beperken. Die vertraging zorgt ervoor dat de insecticiden langer werken en dus bijdragen aan het minimaliseren van virusoverdracht.”

30

20

10

0

2012

ETIKETDOSERING Barneveld benadrukt dat het wel belangrijk is om daarbij echt de eti-

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

2013

2014

2015

2016

2017

1 = UNTREATED

2 = SUMICIDIN 0,2

3 = SUMICIDIN 0,2 + OLIE H6,25

4 = SUMICIDIN 0,2 + PROLONG XP 0,1%

5 = SUMICIDIN 0,2 + OLIE H 6,25 + PROLONG XP 0,1%

6 = SUMICIDIN 0,2 + OLIE H 3,125

7 = SUMICIDIN 0,2 + OLIE H 3,125 + PROLONG XP 0,1%

2018

Onderzoeksresultaten met tankmixen

Hét agro-weerstation voor akkerbouwers Meet temperatuur, luchtvochtigheid, neerslag en wind.

2

km/u

70%

6.7

mm

18o Vraag een offerte aan op www.sencrop.nl of bel 085 888 2810

VIRUSREDUCTIE IN POOTGOED

dé booster in de strijd tegen virusoverdracht!

MEER INFORMATIE OP WWW.HOLLANDFYTO.NL

28 Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen

#2

DOSSIER:

MESTSTOFFEN

der opbrengstenverlies door stress kzij Tradecorp

lgreen kuma ®

OPBRENGST :

gde weerbaarheid tegen stress olerantie voor hitte en droogte vitaal fotosynthese activiteit

65 Ton

Phylgreen Kuma 55 Ton

Praktijk

+2.65 t/ha +6.3%

Ton Op de afbeeldingen is het verschil goed te zien. Op de linkerfoto (foto 1220) zijn de50aardappelen behandeld met Phylgreen Kuma. De aardappelen op rechter foto zijn dat niet.

Opbrengst

Met een verhoogt aantal knollen: +5,5%. Gemiddelde over 4 jaar op verschillende rassen.

Proefboerderij Rusthoeve, 2015-2018

PHYLGREEN KUMA:

“De gevolgen van klimatologische stress verminderen”

ogte stress

april-juni

Potentieel

Hitte stress

Zwakte

juni

september

Tradecorp Nederland

Plantenvoeding-specialist Tradecorp is vooral bekend Boris Berkhout geworden vanwege het effectieve micronutriënten en 06 538 92 078 bberkhout@tradecorp.sapec.pt meststoffenprogramma voor akkerbouwdoeleinden, maar het bedrijf ontwikkelt en produceert ook al jaren biostimulanten.

In de afgelopen seizoenen is er veel tijd, geld en energie gestopt in universitaire studies en veldproeven. En daarin werd telkens duidelijk dat Phylgreen Kuma, een plantversterkende biostimulant, een positieve werking heeft op het beperken van verliezen tijdens (abiotische) stressmomenten – droogte, warmte, kou en vocht.

Dankzij meerjarig wetenschappelijk en praktijkonderzoek naar de effecten van biostimulanten is Tradecorp een voorloper als het gaat om de toepassing in akkerbouwteelten. Productspecialist Boris Berkhout: “Phylgreen Kuma verhoogt aantoonbaar de tolerantie en de weerbaarheid tegen abiotische stress, waardoor telers een kwalitatief beter oogstresultaat behalen.”

“VERLIEZEN BEPERKEN” NEGATIEF EFFECT STRESSMOMENTEN VERLAGEN Phylgreen Kuma is een vloeibare mix van aminozuren en het zuiver koudgetrokken zeewierextract

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

tradecorp.nl Louizalaan 500 B-1050 Brussel (België)

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen 29

mei 2019

Phylgreen. “De teler brengt het middel aan op het blad. Dit zou ook via de wortels kunnen, maar via het blad zorgt het product ervoor dat het akkerbouwgewas preventief weerbaarder wordt.

Tradecorp heeft de afgelopen tijd veel onderzoek gedaan naar het werkingsmechanisme en uit studies van de universiteit van Belfast is gebleken dat Phylgreen Kuma het negatieve effect van stressmomenten verlaagt. Normaal gesproken gaat een plant zelf zijn weerstandsmechanismen in werking zetten om zich tegen stress te beschermen. Maar omdat dit systeem doorgaans traag werkt, kost het de plant veel tijd om te reageren en te herstellen, waardoor veel energie die anders benut kan worden voor groei en productie, verloren gaat. Door het toevoegen van Phylgreen Kuma komt dit proces sneller op gang en kan een plant direct reageren als er zich een stresssituatie voordoet waardoor de tolerantie tegen stress verbetert en energieverliezen ten gevolge van de stress beperkt blijven.”

AARDAPPELPROEVEN Berkhout doelt daarmee op het zogeheten ‘genetisch primen’: een proces waarbij door het inzetten van een ‘primer’ zoals Phylgreen Kuma, de plant in een verhoogde staat van alertheid verkeert waardoor deze een efficiëntere

groeicurve vertoont en aan het einde van een groeiseizoen resulteert dit in een beter product. “We doen nu voor het vijfde achtereenvolgende jaar proeven in de aardappelteelt en elk jaar zagen we een duidelijke meeropbrengst van zes tot zelfs tien procent.” De proeven worden uitgevoerd bij proefboerderij Rusthoeve onder wisselende omstandigheden. “In het begin draaide de proeven met name om het aantonen van die verhoogde weerbaarheid en energie. Een aardappelplant is tijdens de knolzetting heel gevoelig voor temperatuurverschillen. Als het kwik boven de twintig graden komt, dan ervaart de plant al stress. Er gaat dan meer energie naar ‘ademhaling’ dan naar het fysiologische proces (knolzetting, red.) en dan verliest de aardappel daar eigenlijk al opbrengst.”

Bij de Rusthoeve werd vastgesteld dat door Phylgreen Kuma rond de knolzetting toe te passen het zettingsproces efficiënt verloopt, ook als de omstandigheden verre van ideaal zijn. “We zien structureel meer knollen bij aardappelplanten waar Phylgreen Kuma is ingezet, ongeacht het ras of grondsoort.

Dit is toe te schrijven aan een hogere tolerantie van het gewas tegen hitte of droogte”, zo stelt Berkhout vast. “De kosteninvestering voor telers is zeker gezien de verliesbeperkingen en de verhoog-

de productkwaliteit relatief klein.

Telers zijn gewend om gedurende het seizoen bij te sturen als de omstandigheden daar om vragen.

Door gebruik van Phylgreen Kuma hoeft er minder werk verricht te worden om het groeiseizoen soepel te laten verlopen als deze plantversterker preventief is ingezet.”

“STRUCTUREEL MEER KNOLLEN” ONDERGRONDSE EFFECTMETING De effecten zijn bij groententeelt visueel goed zichtbaar, bij aardappelen moet men het effect vooral ondergronds bekijken. “Op het gewas zie je eigenlijk niks. Dat komt omdat de plant van nature ook mechanismen heeft die ervoor zorgen dat stress door hoge of lage temperaturen, vocht of droogte worden bestreden. Bovengrondse groei is soms juist een teken dat er te weinig energie in de knol gestopt wordt. Bij het bemonsteren van knollen worden de verschillen – als er sprake is (geweest) van stress - wel direct zichtbaar: meer knollen en betere kwaliteit tijdens de jeugd- en uitgroeifase door een gezonde energiebalans in de aardappelplant. Afgelopen seizoen

zagen we tijdens de oogst overal waar Phylgreen Kuma was ingezet duidelijk minder vergroeiingen en doorwas.”

MEER INFORMATIE OVER PHYLGREEN KUMA? Tradecorp Nederland W: www.tradecorp.nl E: bberkhout@tradecorp.sapec.pt

Afgelopen jaren heeft Tradecorp het product bij diverse akkerbouwbedrijven afgeleverd en al die telers werken nog steeds met het product. Dat heeft deels te maken met de klimaatverandering waarin extremen (stressmomenten) vaker voorkomen en deels te maken hebben met de stijgende vraag naar biostimulanten. Phylgreen Kuma is dan één van de meest onderzochte producten en dat wekt vertrouwen bij de akkerbouwer die het product op zijn gewas aanbrengt. Berkhout: “De meeste telers kiezen voor Phylgreen Kuma omdat het zorgt voor minder energieverlies tijdens stressmomenten.

Iedere akkerbouwer die serieus met zijn vak bezig is, weet wat de gevolgen zijn van bijvoorbeeld hitte- of droogtestress. Het grootste probleem is echter dat stress op het moment dat het zich voordoet onzichtbaar is en de effecten zich pas openbaren als het te laat is.

Daarom besluiten steeds meer telers om een product als Phylgreen Kuma preventief in te zetten, zeker na de extreme droogte van vorig jaar. Want ook voor aardappeltelers is voorkomen nog altijd beter dan genezen.” ■

Minder opbrengstenverlies door stress dankzij Tradecorp

phylgreen kuma ®

9 9 9 9

OPBRENGST :

Verhoogde weerbaarheid tegen stress Meer tolerantie voor hitte en droogte Langer vitaal Hogere fotosynthese activiteit

Potentieel 65 Ton

Phylgreen Kuma 55 Ton

Praktijk 50 Ton

+2.65 t/ha +6.3% Opbrengst

Met een verhoogt aantal knollen: +5,5%. Gemiddelde over 4 jaar op verschillende rassen.

Proefboerderij Rusthoeve, 2015-2018

Droogte stress

Hitte stress

Zwakte

april-juni

juni

september

Tradecorp Nederland Boris Berkhout 06 538 92 078 bberkhout@tradecorp.sapec.pt

tradecorp.nl Louizalaan 500 B-1050 Brussel (België)

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

30 Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen

#2

DOSSIER:

SORTEREN

Niek Grijsen (links), Willy Grijsen (midden) en Dirk Grijsen (rechts) hebben samen een maatschap in Zeewolde en daar zijn de ervaringen met de Samro van Tolsma-Grisnich positief.

“Liever aardappelen sorteren dan het huis schoonmaken” Bij maatschap Grijsen in Zeewolde maken ze voor de sortering van de tafelaardappelen gebruik van de Samro, een stenen- en kluitenscheider van Tolsma-Grisnich die is uitgerust met geavanceerde sensortechnieken. Op het akkerbouwbedrijf worden uien, bieten, pastinaak en tarwe geteeld, maar de belangrijkste teelt is aardappelen. Van de honderd hectare die het bedrijf in bewerking heeft, wordt jaarlijks ruim twintig hectare in het bouwplan vrijgemaakt voor de aardappelteelt. Ook vindt er veel inpak- en sorteerwerk voor onder meer Agrico plaats op het bedrijf en om dat zo optimaal mogelijk te laten verlopen werd de Samro aangeschaft: “Onze ervaringen met deze machine zijn heel positief“, aldus Niek Grijsen.

De Samro magnetiseert de kluiten uit de partij en zodra de machine de gemagnetiseerde kluit herkent, wordt het object uit de partij gehaald. De stenen worden door klankherkenning eruit gehaald. Dit principe is uniek in de aardappelverwerking. Grijsen: “De aardappelen gaan geleidelijk door de machine en met een klein wipje worden de stenen of kluiten eruit gefilterd. Ik durf wel te stellen dat wanneer de

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

machine goed is afgesteld, hij minimaal negentig tot vijfennegentig procent herkent en eruit haalt.”

Het aantal stenen en kluiten varieert van jaar tot jaar. Bij Grijsen staat de scheider echter bijna altijd aan omdat er sorteerwerk voor derden wordt gedaan: “En die kiezen bewust voor ons, omdat ze weten dat wij een Samro hebben staan en dat staat garant voor hoge kwaliteit

en een schone aflevering. Bij het sorteren lag de focus voorheen altijd op het kluiten rapen, maar nu die eruit zijn, hebben we een veel betere kijk op de aardappel zelf. Hierdoor worden halve, groene of aangevreten aardappelen sneller herkend. Bij het afleveren van tafelaardappelen zijn dat soort dingen heel belangrijk, want wij leveren aan De Kock en die worden ook steeds kritischer.”

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen 31

mei 2019

Willy Grijsen: “Voorheen zaten we met vier man in het hokje en nu zit ik lekker alleen te werken”

“DE STENEN- EN KLUITENSCHEIDER BESPAART VEEL MANKRACHT” Daarnaast zorgt deze scheider er ook voor dat Grijsen een hogere

capaciteit haalt en dat is ook nodig want er worden op piekmomenten wel vier of vijf vrachtwagens per dag gesorteerd. “Zonder deze machine zouden we nooit een capaciteit van ongeveer dertig kisten per uur kunnen halen. Doordat we nu met één persoon en niet met vier lezers werken, kunnen we die snelheden halen en toch maximale kwaliteit afleveren. Het scheelt dus ook ontzettend veel mankracht. Voor sorteerbedrijven als wij, pootgoedtelers en aardappeltelers die veel

kleine aardappeltjes (0-35) hebben, is een (dubbele) kluitenscheider niet genoeg als je echt capaciteit wilt draaien. Dan is de Samro echt een uitkomst.”

BETERE PARTIJBEOORDELING Voor telers die een nog hogere capaciteit willen, is er een bredere uitvoering en voor akkerbouwers die eigenlijk met minder capaciteit ook wel uitkomen een smallere. Willy Grijsen staat als de vrouw des huizes dagelijks in het sorteerhok en is

ook dolenthousiast over de scheider van Tolsma-Grisnich: “Het is ideaal.

Ik zou niet anders meer willen, het is echt heerlijk. Voorheen moest ik me concentreren op de kluiten, maar nu kan ik ook echt de aardappelen zelf lezen en beoordelen. Ik ga elke dag met plezier mijn hokje in om te sorteren.”

ARBEIDSVREUGDE De aardappel moet wel goed droog zijn, want als condensvorming in de bewaring de aardappel vochtig heeft gemaakt, dan wil de scheider die aardappelen er weleens uit filteren. Dat betekent dat er niet te vroeg met sorteren begonnen moet worden, maar dankzij de enorme capaciteit die ze bij Grijsen kunnen draaien met de Samro is dat eigenlijk nooit een probleem. Willy Grijsen: “Voorheen zaten we met vier man in het hokje en nu zit ik lekker alleen te werken met de radio aan en een flesje water erbij. Het is echt een verademing: ik ga liever aardappelen sorteren, dan het huis schoonmaken.” ■ MEER INFORMATIE OVER DE SAMRO STENEN- EN KLUITENSCHEIDER? Tolsma-Grisnich Website: www.tolsmagrisnich.nl Tel.nr.: 0527 - 634510

COLOFON De Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen is een special interest uitgave dat deel uitmaakt van het kennis- en communicatiepodium www.akkerbouwactueel.nl.

Uitgever van het kennisplatform is Prosu Media Producties.

Bladmanagement: Jan Geert Vedelaar (06 - 51 26 87 55) jangeert.vedelaar@prosu.nl Adverteren: Lisanne Andeweg (06 - 51430780) lisanne.andeweg@prosu.nl Eline Kortes (06 - 20979024) eline.kortes@prosu.nl Jan Geert Vedelaar (06 - 51 26 87 55) jangeert.vedelaar@prosu.nl Oplage: 7.400 exemplaren Doelgroep: Akkerbouwers 30ha+

en akkerbouwmatige

loonwerkers in Nederland Frequentie: Vier keer per jaar Redactie: Richard Bender, Edwin van der Beek Fotografie: Geraldine Nikkels en diverse toeleveranciers Vormgeving: Stefan Pruijssen Drukwerk: Hoekstra Krantendruk

AkkerbouwActueel is een uitgave van

Prosu Media Producties Postbus 283, 8250 AG Dronten T 0320 286939 | F 0320 286985 akkerbouwactueel@prosu.nl

www.prosumediaproducties.nl

Niek Grijsen: “De Samro staat garant voor hoge kwaliteit en een schone aflevering”

Akkerbouwkrant Innovatie & Ondernemen, een uitgave van www.akkerbouwactueel.nl | no. 2 | 2019

NIEUW

Daar doe je het voor

• Effectief tegen bladvlekken en stemphylium • Unieke werkzame stof • Veilig voor het gewas

BASF Nederland B.V. Agricultural Solutions | Postbus 1019 | 6801 MC Arnhem T. (026) 371 72 71 | www.agro.basf.nl Facebook: @BASF.Agro.nl | Twitter: @BASFagronl | Scala® is een geregistreerd handelsmerk van BASF. Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.