Okolice wulkanu Damavand / Iran
Tadeusz Piotr Prociak
Wydawnictwo BIMART
Krajobrazy magiczne
3
Jezioro Tyberiadzkie / Izrael
Wczesny wieczór… zmęczone słońce chyli się ku zachodowi. Pojedyncze chmury nad horyzontem nabierają złotobrązowego odcienia. Powietrze staje się gęste od światła, które delikatnie otula każdy element krajobrazu. I zawsze ten sam dylemat: oddać się kontemplacji zapierającego dech w piersiach widowiska czy też spróbować zatrzymać je w kadrze. Dylemat jest tym większy, że chwila jest wyjątkowa i tę wyjątkowość chciałoby się w jakiś sposób zachować. Do realizacji tego celu fotografia zdaje się być medium wręcz idealnym. Zamykając czas i przestrzeń w dwóch wymiarach sprowadza je do rozsądnych wielkości. Wystarczy tylko znaleźć się w odpowiednim miejscu, w odpowiednim czasie. Do tego trzeba dodać tylko trochę szczęścia, umiejętności przewidywania, wrażliwości… Potem pozostaje cierpliwie czekać na ten jedyny, niepowtarzalny i decydujący moment, w którym kompozycja, światłocień oraz napięcia między elementami w kadrze będą w idealnej harmonii. Krajobrazy magiczne nie są przewodnikiem turystycznym po najpiękniejszych miejscach na Ziemi. Każdy krajobraz potencjalnie nosi w sobie piękno - to od nas zależy czy umiemy je dostrzec. To dlatego obok zdjęć z Himalajów, Patagonii czy też Kapadocji, w albumie pojawiają się prace z moich ukochanych Sudetów i to z miejsc, które nie są zbyt znane. Wybór fotografii jest na wskroś subiektywny i częstokroć mogło się zdarzyć, że prezentowane miejsce było jedynie pretekstem do stworzenia wizualnie intensywnego obrazu, zawieszonego poza czasem i przestrzenią, a przez to niejako „bezterminowego”. Z przyczyn kronikarskich wspomnę, że materiał do albumu został zrealizowany na pięciu kontynentach, w trakcie kilkunastu wypraw w latach 2004-2009. Dlaczego fotografuję krajobraz? Po pierwsze: ten rodzaj fotografii wymaga aktywności w przestrzeni przyrodniczej (a zbytnio nie przepadam za „rzeczywistością zurbanizowaną”) oraz pozwala na chwilę wytchnienienia od zdjęć typowo komercyjnych, które wykonuję w studiu (fotografia reklamowa, katalogowa etc.). Po drugie: krajobraz jest wizualnie niestabilny: pora roku i dnia, oświetlenie, zachmurzenie, ale także moje osobiste oczekiwania w stosunku do przestrzeni i fotografii jako medium nastawionego na rejestrację - to wszystko wpływa na końcowy, zawsze niepowtarzalny obraz. Po trzecie: fotografia pejzażu uczy pokory i cierpliwości, a takowej mi brakuje. Po czwarte: zmusza mnie do trzymania formy - ponieważ dotarcie do miejsc, które chcę pokazać na zdjęciach niejednokrotnie wymaga sporego wysiłku. Ale najważniejsze jest chyba to, że fakt obcowania z „krajobrazami magicznymi” daje możliwość zaciągnięcia swoistego hamulca bezpieczeństwa oraz refleksji, na którą z powodu permanentnego braku czasu, nie zawsze mnie stać. Oddając w Państwa ręce album Krajobrazy magiczne chciałbym, aby stał się on dla Was źródłem wielu wizualnych wzruszeń i doznań estetycznych, jakie były moim udziałem zarówno w trakcie pracy w terenie jak i przy opracowywaniu niniejszego wydawnictwa. Tadeusz Piotr Prociak
Krajobrazy magiczne
5
6
Krajobrazy magiczne
Okolice Rio de Janeiro / Brazylia
8
Krajobrazy magiczne
Wulkan Pico de Orizaba / Meksyk
10
Krajobrazy magiczne
Wodospady Iguaรงu / Brazylia, Argentyna
12
Krajobrazy magiczne
Morze Martwe / Izrael
14
Krajobrazy magiczne
Dolina Horcones / Argentyna
Pustynia Wadi Rum (Jordania) - 2008 r. Cel wyprawy: fotografowanie granitowych i piaskowcowych formacji skalnych, a takĹźe naskalnych petroglifĂłw.
16
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
17
18
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
19
20
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
21
22
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
23
24
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
25
26
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
27
Masyw Wirunga (Rwanda) - 2008 r. Cel wyprawy: fotografowanie ostatnich żyjących rodzin goryli górskich.
28
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
29
30
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
31
32
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
33
34
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
35
Pustynia Atakama (Chile) - 2008 r. Cel wyprawy: fotografowanie krajobrazów pustynnych, salarów, gejzerów, lagun oraz rzadkich gatunków zwierząt. Altiplano (Boliwia) - 2005 i 2008 r. Cel wyprawy: fotografowanie wulkanów, salarów, gejzerów oraz lagun; zdobycie wulkanu Licancabur.
36
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
37
38
Krajobrazy magiczne
Dolina Ĺšmierci (Valle de la Muerte) / Chile
Dolina Śmierci (Valle de la Muerte) / Chile
Dolina Księżycowa (Valle de la Luna) / Chile 40
Krajobrazy magiczne
Pustynia Atakama z lotu ptaka / Chile
Salar de Atacama / Chile
Flamingi na Altiplano / Boliwia
Wikunie / Chile Krajobrazy magiczne
43
44
Krajobrazy magiczne
Panorama z wulkanu Licancabur / Boliwia
Laguna Verde / Boliwia
Gejzery El Tatio / Chile
46
Krajobrazy magiczne
Altiplano / Boliwia
Góry Simen (Etiopia) - 2007 r. Cel wyprawy: fotografowanie bazaltowych formacji skalnych oraz małp - dżelad brunatnych; zdobycie szczytu Ras Dashen.
48
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
49
50
Krajobrazy magiczne
Okolice szczytu Imetgogo
52
Krajobrazy magiczne
Panorama gรณr Simen
Kanion Geech Abbys
Okolice szczytu Ras Dashen
DĹźelady brunatne
DĹźelady brunatne Krajobrazy magiczne
55
Okolice Chenek
56
Krajobrazy magiczne
Okolice Sangbahar
Amazonia (Ekwador, Kolumbia) - 2005 r. Cel wyprawy: fotografowanie fauny i flory dorzecza Amazonki.
58
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
59
60
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
61
62
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
63
64
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
65
Himalaje (Nepal) - 2004 r. Cel wyprawy: fotografowanie najwyższych gór świata, symbolicznego cmentarza w okolicy Mount Everestu, dokumentowanie pracy tragarzy na szlakach powyżej Namche Bazaar.
66
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
67
68
Krajobrazy magiczne
Okolice przełęczy Cho La
Tawoche Peak
Pheriche
Jaki o świcie Krajobrazy magiczne
71
Ama Dablam
72
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
73
Widok ze szczytu Gokyo Ri
Mount Everest i Lhotse Krajobrazy magiczne
75
76
Krajobrazy magiczne
Panorama Himalajรณw (pierwszy z lewej Cho Oyu)
Panorama ze szczytu Gokyo Ri
Lodowiec Ngozumba
Sudety (Polska, Republika Czeska) - do 2009 r. Mam ogromne szczęście, że jestem mieszkańcem tych pięknych gór. Wystarczy statyw, aparat i już mogę zacząć fotografować zjawiskowe pejzaże.
78
Krajobrazy magiczne
Grzbiet Lasocki / Polska
80
Krajobrazy magiczne
Gล azy Krasnoludkรณw w Gorzeszowie / Polska
Broumovské stěny / Republika Czeska
82
Krajobrazy magiczne
Adršpašsko-teplické skály / Republika Czeska
84
Krajobrazy magiczne
Jezioro Bukówka / Polska
Wzgórza Bramy Lubawskiej / Polska
Adršpašsko-teplické skály / Republika Czeska
Kolorowe Jeziorka w Wieściszowicach / Polska
Rezerwat Kruczy Kamień w Lubawce / Polska
Kolorowe Jeziorka w Wieściszowicach / Polska Krajobrazy magiczne
87
ĹšnieĹźka / Polska
Torfowiska w Karkonoskim Parku Narodowym / Republika Czeska 88
Krajobrazy magiczne
Wodospad na Ĺ omnicy / Polska
Kapadocja (Turcja) - 2004 i 2009 r. Cel wypraw: fotografowanie powulkanicznych krajobrazรณw i tufowych formacji skalnych.
90
Krajobrazy magiczne
Grzyb skalny na tle wulkanu Erciyes Dagu
92
Krajobrazy magiczne
Okolice Gรถreme
Uรงhisar
Krajobrazy magiczne
93
94
Krajobrazy magiczne
Skalny wielbłąd
Krajobrazy magiczne
95
Okolice Ürgüp
Okolice Uçhisar 96
Krajobrazy magiczne
Dolina Pasabaglari
98
Krajobrazy magiczne
Okolice Ürgüp
Góry Ruwenzori (Uganda) - 2008 r. Cel wyprawy: fotografowanie niezwykłych krajobrazów tzw. Gór Księżycowych oraz endemicznej flory.
100
Krajobrazy magiczne
Okolice Fresh Field Pass
102
Krajobrazy magiczne
Dolina rzeki Mubuku
104
Krajobrazy magiczne
Senecje
Zbocza Mount Kinyangoma Krajobrazy magiczne
105
Dolina rzeki Mubuku
Szczyt Margherita 106
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
107
108
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
109
Mount Baker
110
Krajobrazy magiczne
Krajobrazy magiczne
111
Andy (Argentyna, Boliwia, Peru, Ekwador) - 2005, 2006 i 2008 r. Cel wypraw: fotografowanie górskich pejzaży, zdobycie wulkanów: Cotopaxi, Pichincha i szczytów: Huayna Potosi oraz Aconcagua.
112
Krajobrazy magiczne
Widok z wulkanu Pichincha / Ekwador
114
Krajobrazy magiczne
Aconcagua / Argentyna
116
Krajobrazy magiczne
Dolina Horcones / Argentyna
Dolina Horcones / Argentyna
Okolice Aconcagui / Argentyna
Wulkan Antisana / Ekwador
Nevado Huascarรกn (Cordillera Blanca) / Peru 118
Krajobrazy magiczne
Cordillera de los Andes / Argentyna
Cień Aconcagui / Argentyna
Huayna Potosi (Cordillera Real) / Boliwia
Wulkan Sangay / Ekwador Krajobrazy magiczne
121
122
Krajobrazy magiczne
Cień wulkanu Cotopaxi / Ekwador Widok z wulkanu Cotopaxi / Ekwador
Masyw Kilimanjaro (Tanzania) - 2004 r. Cel wyprawy: fotografowanie flory, fauny oraz zanikających lodowców Kilimanjaro, zdobycie najwyższego szczytu Afryki.
124
Krajobrazy magiczne
Mount Meru
Rรณwnikowy las deszczowy
Kibo - najwyższy wierzchołek Masywu Kilimanjaro
Kibo - najwyższy wierzchołek Masywu Kilimanjaro Krajobrazy magiczne
127
128
Krajobrazy magiczne
Lodowiec na Kibo Mawenzi - jeden z trzech wierzchołków Masywu Kilimanjaro
Dendrosenecio kilimanjari
Mawenzi w chmurach
Lodowiec na Kibo Krajobrazy magiczne
131
132
Krajobrazy magiczne
Cień Kibo
Patagonia (Argentyna, Chile) - 2009 r. Cel wyprawy: fotografowanie parkรณw narodowych oraz pingwinรณw.
134
Krajobrazy magiczne
Okolice El Calafate / Argentyna
136
Krajobrazy magiczne
Lodowiec Perito Moreno / Argentyna
Lodowiec Perito Moreno / Argentyna
Lodowiec Perito Moreno / Argentyna
Krajobrazy magiczne
139
140
Krajobrazy magiczne
Panorama Cerro Torre i Cerro Fitz Roy / Argentyna
Panorama lodowca Perito Moreno / Argentyna
Okolice Cerro Fitz Roy / Argentyna
Szczyt Cerro Torre / Argentyna
142
Krajobrazy magiczne
Szczyt Cerro Fitz Roy / Argentyna
144
Krajobrazy magiczne
Okolice El ChaltĂŠn / Argentyna
Ushuaia / Argentyna
Ushuaia / Argentyna
Ushuaia / Argentyna Krajobrazy magiczne
147
148
Krajobrazy magiczne
Pingwiny Magellana na Wyspie Magdaleny / Chile
150
Krajobrazy magiczne
Spis treści 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Wadi Rum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wirunga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Atakama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Simen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Amazonia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Himalaje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sudety . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kapadocja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ruwenzori . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Andy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kilimanjaro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Patagonia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16 28 36 48 58 66 78 90 100 112 124 134
Krajobrazy magiczne
151
Wodospady Iguaรงu / Brazylia, Argentyna
Jeziora Plitwickie / Chorwacja
Swanetia / Gruzja
Gรณry Trodos / Cypr
Wฤ wรณz Samaria / Grecja
Wysokie Taury / Austria
Dolomity / WÅ‚ochy
WybrzeĹźe Adriatyku
Tadeusz Piotr Prociak (ur. 1965 r.) z zawodu fotograf i projektant graficzny, a z zamiłowania podróżnik. Absolwent Wyższego Studium Fotografii w Warszawie (1993 r.). Założyciel i właściciel Agencji Fotograficznej PRO-FOT. Autor czterech wystaw indywidualnych: „Zderzenia z formą”, „Penetracje”, „Fotografia anektowana” oraz „Dotyk lustra”. Udział w kilkudziesięciu wystawach zbiorowych w Polsce i za granicą. Laureat krajowych i międzynarodowych konkursów fotograficznych. Autor cyklów wykładów na Wyższym Studium Fotografii oraz Jeleniogórskiej Wszechnicy Fotograficznej. Kierownik artystyczny kilkunastu plenerów oraz warsztatów twórczych. Specjalizuje się w fotografii aktu i pejzażu oraz projektowaniu okładek i kalendarzy (ponad 1000 prac skierowanych do produkcji). Projektuje także plakaty, katalogi, reklamy prasowe, opakowania. Jest autorem kilkunastu książek i przewodników oraz ekspertem w czasopiśmie „Fotografia & aparaty cyfrowe”, w którym prowadzi kilka działów autorskich. Od wielu lat tworzy stałe cykle fotograficzne m.in.: FOTO-GRAFIA (od 1990 r.), MARZENIA O SNACH SZESNASTOLATKA (od 1990 r.), MOJE DEMONY MAJĄ SMUTNE OCZY (od 1999 r.), EXODUS (od 2002 r.), MUŚNIĘCIA (od 2002 r.), LUSTRA (od 2002 r.).
Aconcagua / Argentyna
Od 2003 roku realizuje projekt pt. CZAS KAMIENIA. Akcja rozpoczęta na Górze Mojżesza na Synaju polega na przewożeniu i zakopywaniu materiałów nietrwałych (fotografie) oraz trwałych (kamienie) m.in. na szczytach gór. Przemierzywszy do tej pory ponad 400 tysięcy kilometrów (stan na grudzień 2009 r.) Tadeusz Piotr Prociak zdobył kilkanaście górskich szczytów (w tym m.in. najwyższe szczyty Europy, Afryki, obu Ameryk oraz najwyższy czynny wulkan świata), na których zakopał tzw. „kapsuły przetrwania”. Trasę akcji wyznaczają zarówno miejsca o uniwersalnym przesłaniu kulturowym (np. spalona przez Herostratesa świątynia Artemidy w Efezie, Ararat) jak i miejsca ważne dla autora w wymiarze osobistym (np. symboliczny grób Scotta Fischera w okolicy Mount Everest w Himalajach, obserwatorium Dżaj Singha w Jaipurze, szczyt Mount Blanc czy też Kilimanjaro). W trakcie podróży realizowany jest swoisty fotopamiętnik, który jest, tak jak cała akcja, próbą odniesienia się autora do procesów globalizacji oraz zagrożeń, jakie ze sobą niosą. W skład fotopamiętnika wchodzą wciąż rozbudowywane cykle: ALIENACJE, COCA-COLA, CIEŃ WIELKIEJ GÓRY, FOTOGRAFUJĄCY, ZNAKI, KRAJOBRAZ W STRONĘ KICZU, TRAGARZE, TRANSFORMACJE, FORMY.
Żadna część albumu nie może być reprodukowana, fotokopiowana, rejestrowana w systemie przechowywania danych, przetwarzana analogowo lub cyfrowo, przekazywana drogą elektroniczną bez pisemnej zgody autora. KRAJOBRAZY MAGICZNE Copyright by Agencja Fotograficzna PRO-FOT / Tadeusz Piotr Prociak; e-mail: profot@wp.pl Projekt, fotografie, koncepcja plastyczna, opracowanie graficzne: Tadeusz Piotr Prociak Wydawca: Wydawnictwo BIMART, 58-304 Wałbrzych, ul. Dąbrowskiego 9a, tel./fax: +48 074 842 51 19; www.bimart.com.pl; e-mail:bimart@bimart.com.pl Wydanie I Wałbrzych 2009 ISBN 978-83-60013-36-6