KANSER TEDAVİSİNDE PERKÜTAN TÜMÖR ABLASYONU
“Tümör Ablasyonu’’ tümöre US,BT,MR görüntüleme klavuzluğunda özel iğneler ile girilerek, tümörün yakılarak tahrip edilmesidir. Son yıllarda yaygın olarak kullanılan bu yöntem için kullanılan teknikler sürekli olarak gelişme göstermektedir. En sık kullanılan Radyofrekans Ablasyon ve Mikrodalga Ablasyondur. EN SIK KARACİĞER KANSERLERİNDE UYGULANIYOR En sık karaciğerde, karaciğerin kendi kanseri olan hepatoselüler kanser ve kalın bağırsak, meme, mide vb. kanserlerin metastazlarında uygulanmaktadır. Cerrahi tedavi bu hastaların yaklaşık % 20’sine uygulanabildiğinden, cerrahi uygulanamayan hastalar için ablasyon yöntemleri ciddi bir alternatif oluşturmaktadır. Karaciğer kanserinde, özellikle 2 cm’den küçük tümörlerde uluslararası algoritmada da ilk tercih edilen yöntemdir. Tümör çapı büyüdükçe bu yakma yönteminin etkisi de azalıyor. Kanser ölüm sıralamasında ilk beşte bulunan kalın bağırsak kanserinin diğer metastazlarında ciddi bir rol oynuyor. Ancak bu hastalarda tek başına ve ilk seçenek olarak kullanmıyoruz. Geleneksel olarak da ilk tercih edilmesi gereken; mümkün olduğu zaman altın standart dediğimiz cerrahi yöntemdir. CERRAHİYLE UYGUN OLMAYAN HASTALARDA AVANTAJLI Bazı hastaların cerrahi tedaviye uygun olamamalarının değişik sebepleri var.
Tümör ameliyatla çıkarılamayacak bir yerde yerleşmiş olabilir. Tümörün boyutu, yaygınlığı cerrahiye izin vermeyebilir veya tümöre ait faktörler cerrahiye izin verse dahi hastanın genel itibarla durumu ameliyata uygun olmayabilir. Yandaş hastalıkları nedeniyle ameliyatı kaldıramayacak bir hasta olabilir. Bu durumda olan hastalarda girişimsel radyolojik işlemler ve lokal ablasyon yöntemi önemli bir avantaj diyebiliriz. Hastalarda sadece iğne deliği ile girilerek dokulara zarar vermeden ve genel anestezi gerektirmeden hastaya en az zarar vererek bu işlemleri gerçekleştiriyoruz. AKCİĞER KANSERİ VE DİĞER ORGAN TÜMÖRLERİNDE ETKİN KULLANILIYOR Akciğer kanserlerinde veya akciğere metastaz yapmış tümörlerde benzer gerekçelerle lokal ablasyon yöntemleri etkin bir biçimde kullanılıyor. Ameliyat olması gereken hastalar ameliyat olabiliyorsa ilk tercih yine cerrahi tedavi olmalı. Farklı sebeplerle cerrahi yapılamayan hastalara ablasyon yöntemleri yine BT kılavuzluğunda tümör görülerek çevre dokulara zarar vermeyecek şekilde uygulanır. Özel iğneler bu tümörün içine yerleştirilerek lezyonun boyutuna göre 3-8 dakika değişen işlem süreleri ile işlem gerçekleştirilir. Böbrek fonksiyonları sınırda olup ameliyat için uygun olmayan hastaların, tek böbrekli olan hastaların böbrek-böbrek üstü tümörlerinde, kemik tümörlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu kadar
Prof. Dr. Devrim Akıncı TGRD Genel Sekreteri Hacettepe Üniv. Tıp Fak. Radyoloji AD
yaygın olmasa da özel seçilmiş, ameliyata uygun olmayan meme ve prostat kanserlerinde de uygulanmaya başlanmıştır. Bu tedavi yöntemi diğer tedavi yöntemlerinden kemoterapiye, cerrahiye ve ışın tedavisine engel değildir. Hatta bazı durumlarda ameliyatın yerine geçebileceği gibi, bazı durumlarda birlikte kullanılması bu tip işlemlerin tedavi yöntemlerinin etkinliğini arttırmaktadır. Girişimsel radyologlar olarak multidisipliner bir yaklaşımla hastanın tedavisini üstlenen uzmanlarla birlikte karar verip, hangi tedavi uygunsa farklı zamanlarda birlikte veya eş zamanlı olarak kullanırız. ABLASYON’UN AVANTAJLARI Uygun hastalarda cerrahi tedaviye göre avantajları genel anestezi gerektirmemesi, iğne deliğinden yapılabilmesi, hastanın aynı gün veya ertesi gün evine gidebilmesi ve normal hayatına dönebilmesidir. Birden fazla kez tekrarlanabilir ve komplikasyon oranları daha düşüktür. POPÜLER SAĞLIK MART - NİSAN 2016 37