GİRİŞİMSEL RADYOLOJİ
POPÜLER SAĞLIK DERGİSİ
OBEZİTE VE HEMOROİD TEDAVİSİNDE GİRİŞİMSEL RADYOLOJİ Prof. Dr. Fahrettin Küçükay Eskişehir Osmangazi Üni.Tıp Fakültesi Radyoloji AD Girişimsel Radyoloji Obezite nedenleri içerisinde hormonal bozukluklar yer alıyor. Bu hormanlar içerisinde en önemlisi; iştah artırıcı veya açlık hissi yaratan ghrelin hormonudur. Kişilerde, ghrelin hormonunun fazla salgılanması aşırı açlık hissine neden oluyor. Bu hisse başa çıkamayanlarda obezite oluşumu başlıyor. Ghrelin hormon salgısının azaltılması neticesinde, obeziteye yakalanmış kişiler için zayıflama süreci başlıyor. Dünya üzerindeki obezite hastaları için yeni uygulanmaya başlayan damar içi ameliyatsız çözüm; iştah artırıcı hormon olarak bilinen ghrelinin daha az salgılanması için yapılıyor. Kesi gerektirmeden yapılan tedavi sonrasındaki ilk 6 ay, mevcut kilolarda yüzde 10-20 kayıp yaşanıyor. Midenin fundus denilen kısmından üretilen ghrelin hormonunun daha az salgılanması için fundus kısmını besleyen atardamarda tıkama işlemi yapılıyor. Kesi gerektirmeyen işlemde; ince tel ve borular kullanılarak midenin sol kısmındaki atardamara ulaşılıyor. Mikrokürecikler kullanılarak yapılan tıkama işlemi, geleneksel cerrahi yöntemlerinin doğurduğu riskleri ve
ORGAN NAKLİ İŞLEMLERİNDE GİRİŞİMSEL RADYOLOJİ Prof. Dr. Ramazan Kutlu İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD Öğretim Üyesi Organ nakli işlemlerinde, Girişimsel Radyoloji çok geniş bir müdahale alanına sahiptir. Hem damar dışı (nonvasküler) işlemler, hem de damar ile ilgili (vasküler) işlemler bu operasyonlarda kullanılmaktadır. Girişimsel Radyoloji’nin yaptığı müdahaleler ile, organ nakli işlemlerinden sonra gelişebilecek bir çok sorun çözülmekte ve takılan organın dolayısıyla hastanın hayatı kurtarılabilmektedir. 52 PS / MART - NİSAN 2018
komplikasyonları içermiyor. Her tedavi gibi ghrelin hormon salgısını azaltan damar içi tıkama işleminin de riskleri bulunuyor. Söz konusu riskler; yaşa ve sağlık durumuna göre değişiklik gösteriyor. KOMPLİKASYON ORANI OLDUKÇA DÜŞÜK İşlem sonrasında ortaya çıkma durumları az da olsa, görülebilecek komplikasyonlar şunlardır: İşlem yapılan yerde ağrı, yüzde 2 ihtimalle apse, yüzde 4 ihtimalle iskemi, hedeflenilen bölge dışında tıkama işlemi, kanama. Şu an oldukça yeni ve deneysel tedavi yöntemi olan bu işlem öncelikle morbidobezite nedeniyle ameliyat olması gereken ve fakat yüksek riskler nedeni ile ameliyat olamayan hastalarda uygulanabilmektedir. HEMOROİD AMELİYATSIZ TEDAVİ EDİLEBİLİYOR Hemoroid’in temel oluşum mekanizması; anüs bölgesindeki atardamarlarla toplardamarlar arasında oluşan yüksek basınçlı bağlantı ve buna bağlı olarak anüsteki toplardamarlardaki ağrılı genişlemedir. Basur tedavisinde her geçen gün yeni tedavi yöntemleri ortaya
Organ nakli sadece ameliyatla ilgili bir işlem olmayıp bir ekip işidir ve radyologlar nakillerin planlanmasında vericilerin ve alıcıların ameliyat öncesi değerlendirilip uygunluğunun belirlenmesinde, ameliyat esnasında yapılan damar, safra yolu gibi bağlantıların ve organın değerlendirilmesinde ve nakil sonrasında hastanın takibinde oluşabilecek kanama, tıkanıklık, darlık, kaçak, enfeksiyon gibi komplikasyon ve problemlerin tanı ve tedavisinde çok önemli bir rol oynarlar. Bu tür problemlerin çözümünde hastanın yeniden cerrahi yapılması yerine küçük bir iğne deliğinden girilerek daralan damarların balonlarla genişletilmesi gerekirse stent adı verilen özel cihazların damar içerisine yerleştirilerek açıklığın sağlanması, tıkalı damarların içerisindeki pıhtıların çıkartılması ve pıhtı eritici ilaçların verilmesi, kanamalarda damarların içerisine saç telinden ince sarmallar ya da zamk benzeri tıbbi sıvılarla tıkanıp kanamanın durdurulması,
çıkmaktadır. Fakat bu tedavilerin büyük bir kısmı anüs yoluyla uygulanan tedavilerdir ve hastaya konfor açısından rahatsızlık vermektedir. Hemoroidal arter embolizasyonu (Genişlemeye yol açan basur damarlarının atardamar yolundan girilerek tıkanması işlemi) oldukça yeni, etkili, güvenli ve ameliyata gerek göstermeyen tedavidir. Bu tedavi cerrah ve gastroenterologların gözetiminde Girişimsel Radyologlar tarafından uygulanmaktadır. Kasıktaki atardamardan girilerek hemoroid damarlarını oluşturan ve besleyen atardamara tıkayıcı bir madde verilir bu da zaman içinde genişlemiş basur damarlarında sönmeye neden olur. Bu damarların tıkanması bölgedeki organlarda beslenme bozukluğuna neden olmamaktadır. İşlem süresi yaklaşık 20 dakikadır ve ağrısız acısız bir işlemdir. Hasta işlemden sonra aynı gün taburcu edilmekte ve günlük hayatına devam edebilmektedir. Tedavi anüs yoluyla uygulanmadığından hastalar tedaviyi daha rahat tolere edebilmektedirler. Tedavi hastada şikayete neden olan her türlü evredeki basur için uygulanabilir. Tedaviye bağlı risk ve komplikasyon oranları %5 in altındadır.
safra yollarındaki tıkanıkların açılıp safra akışkanlığının sağlanması, abse ya da diğer birikintilerin kateter denilen özel borularla boşaltılması, tümör gelişen organlarda tümörden tanı konulmasına yönelik özel iğnelerle parça alınıp biyopsi yapılması ve konulan tanıya göre damar içerisinden tümöre dek ilerleyip özel ilaçların kanserli dokuya verilmesi ve tümörü besleyen damarların tıkanması ya da besleyici damarlardan radyoaktif madde verilmesi, ciltten özel iğnelerle tümöre ulaşıp özel enerji uygulamaları (radyofrekans, mikrodalga gibi) yapılarak kanserli dokunun tedavisi gibi pek çok etkin tedavi yöntemleri başarı ile uygulanmaktadır. Yine mevcut hastalıkları nedeniyle nakile uygun olmayan hastaların çeşitli yöntemler uygulanıp organ nakline uygun hale getirilmesi de mümkün olmaktadır. Bu nedenle girişimsel radyologlar bu ekibin nakil süreçlerinin her safhasında ayrılmaz bir parçasıdır.
