MADDE KULLANIMI-HEPATİT C
POPÜLER SAĞLIK DERGİSİ
Epidomiyolojisi Tanı ve Tedavisi Türkiye çalışmasında Türkiye’de hepatit C sıklığı %1 olarak bulundu. Bunların da %92’si genotip 1b. Bu oranlara bakıldığında ülkemizde yaklaşık 800 bin kişi HCV ile enfekte demektir. Bizim şu an ulaşabildiğimiz bunların çok düşük bir kısmıdır. Geri kalanlar nerede bilmiyoruz. Ulaşıp, tedavi etmemiz lazım. En önemli portörler damar içi madde kullanıcıları gibi görünüyor. Doç. Dr. Enver Üçbilek Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı
HCV ne zaman tanımlanmaya başlandı? HCV 1970’li yıllarda tanınmaya başladı ve 1989 yılında hepatit C virüsü adını aldı. 90’lı yıların başında klasik interferon tedavileriyle HCV tedavi edilmeye başlandı. HCV hastaların %80’ inde kronikleşiyor. Bizim gördüklerimizin çoğunluğu kronik Hepatit C olguları. Asemptomatik hastalıktan siroz ve hepatosellüler karsinoma kadar geniş bir spektrumda hastalar işle karşılaşabiliyoruz. Dünyada hepatosellüler kanserin en sık nedenlerinden biri hepatit C virüsüdür. Son verilere göre Hepatit C Sıklığı prevelansı nedir? En sık hangi ülkelerde ve popülasyonda görülüyor? Ülkemizde durum nedir? Hepatit C’nin tüm dünyada yaklaşık ortalama sıklığı %2.8. Mısır, Moğolistan, Çin ve Afrika’da biraz daha sık görülüyor.Türk Karaciğer Araştırmaları Derneği TURHEP
44 PS / KASIM - ARALIK 2018
Sık görülen semptomları ve genotipler hangileri? Aslında belirgin bir semptomu yok. Çoğu hasta asemptomatik. Akut HCV’de grip benzeri semptomlarla karşılaşabiliyoruz. Non-spesifik semptomlarla karşımıza çıkabiliyor.6 ana genotipi ve alt tipleri var. Dünyada en sık bulunan genotip 1 ve alt tipi olan genotip 1b. Özellikle Avrupa’da ve Türkiye’de en sık görülen tip bu. Ülkeler göre farklı tipler görülebiliyor. Tanıyı kesinleştirmek adına hangi testlerin yapılması öneriyorsunuz? Öncelikli olarak iki tanı testimiz var. Biri antikor testi, diğeri de HCV-RNA’yı saptayan testler. Anti-HCV testi pozitif saptanırsa bu hasta hepatit C virüsü ile karşılaşmış demektir. Ancak aktif infeksiyon olup olmadığını HCV-RNA testine bakarak söyleyebiliriz. Bulaşı bu kadar kolay bir hastalıktan tanı da zorluklar yaşanıyor mu? Hepatit C dünyadaki bulaşıcı hastalıklar arasında önemli yer tutuyor. Hepatit C hastalarında yapılan çalışmalarda hem karaciğer nedenli ölümler hem de tüm
nedenli ölümler normal popülasyondan daha fazla görülüyor. Ayrıca bulaşıcı bir hastalık olarak korunmamız gerekiyor. Geçen yıl Dünya Sağlık Örgütü tarafından yayınlanan Global Hepatit Raporuna göre Hepatit C hastalarının yalnızca %20’sine tanı koyabiliyoruz. Geç tanı konulduğununda tedavide başarı nasıl ? Geç tanı konulan hepatit C hastalarının sadece %7’sini tedavi edebiliyoruz. Erken tanı koymada ve tedavi etmede halen başarılı değiliz. Tüm dünyada da böyle. Bu konuda çalışmalar yapılıyor. Damar içi madde bağımlılığında hepatit C ile ilgili, toplumda ve özellikle sağlık meslek gruplarında farkındalık düzeyi nedir? Hem toplumda hem de sağlık personelinde bu hastalar ile ilgili farkındalık düzeylerinin çok da iyi olmadığını düşünüyorum. Hepatit C’nin yayılımında özellikle sağlık personeli suçlanıyor. Sağlık personeli ve güvensiz enjeksiyonlar suçlanıyor ama bu gelişmiş ülkelerde giderek azalıyor. Eski hepatit C’ler, genellikle yaşlı ve kan transfüzyonu ile bulaşmış olanlardı. 90’lı yılların başından beri artık tüm kan ürünlerinde anti-HCV bakılıyor. Bu nedenle bu yolla bulaşma artık çok nadir. Ancak damar içi madde bağımlıları enjektör paylaşımı ile hastalığı bulaştırabiliyor. Bulaşma yolları uyarıları bir farkındalık yaratmadı mı sizce ? En önemli kısım; damar içi ilaç bağımlıları.
