Pook Jaargang 3 Editie 1 by Bert Cambier

jaargang 3 editie 1

het meest belangwekkende magazine sinds Time.

ringelblum & the fur, goes & de gasten, professor stijn vanheule, inspector veggie, marije langelaar, a song called city, meetjesland vakantieland, de kerk van waarschoot herrijst uit de as, de bende van adegem, het boek van cirque constance, de trendwatcher, de pen van de paster, delphine lecompte, politiek en intrige in fabrieksdorp zelzate, oemtatravel, lente in de lochting

Pookabonnee worden? Tzal wel!

Voor slechts 10 euroots droppen wij 3 Pooks in uw gleuf! Steun deze fanatieke letterzetters en vervoeg de Pookclub via oemtata@gmail.com!

Pook is ook per stuk te koop bij onze beste kameraden

Café Oemtata (Ertvelde), Eethuisje Samovar (Ertvelde), Café Passé (Assenede) Frituur Johan Spier (Ertvelde), Café De Ruine (Lembeke)

Pookredacteur worden? Verkooppunt worden? Een sponsorpagina? Meld je als de bliksem aan via oemtata@gmail.com!

dankt joshu genku goes & de gasten cafe passe stijn vanheule inspector veggie william wauters rik willemen marije langelaar de bende van adegem bart van damme cirque constance tim bottelberghe ringelblum the fur die zukunft muziekclub n9 pim de rudder vzw oemtata dieter de craene hugo notteboom de rode ridder paul vergauwe

redactie micheline en benny de kreijger sven de scheemaeker lieselot mechelinck michiel vergauwe lise fore bert cambier evelyn de craene paul de neve

EK V AN •C CIR U QU 19 LTU EC UR • ON EM BA STA NC ME RD E R ’S M EE TJ ES LA ND SE M UZ IE K C O LU M N

HET BO

VAN D E P A ST ER

15 •

14 • D E PEN ►

►

•

►

13 • EEN EETBARE TUIN VOOR LUIE DONDERS

►

E FO

ACHT

N EN M

T MA 4 • ME

►

26 • DE BENDE VAN ADEGEM

►

29 • H

GE B

•H

► ►

►

D 23 •

►

R VE

•H

30 •

ET GED

•

TJES

•F

ICHT

MEE

LAN

AKA

NTIE

In tijden van muzieketablissementen die zich de vraag moeten stellen hoe ze in godsnaam gaan voldoen aan de nieuwe geluidsnormen, in een periode waarin elke gemeente en gemeenschap op zoek gaat naar efficiëntiewinsten ten koste van de olie die de solidariteit smeert en in een tijdsbestek waarin ontheemden een lening moeten aangaan om hun status kenbaar te maken, voel ik me gehuld in een latexpakje, maatje 32. Strak, dat wel, maar verdomd oncomfortabel en gedepriveerd van enige ruimte voor eender welke uitspatting. Een conformistisch dieet dringt zich op. De rangen worden gesloten. Nauwgezet en met oog voor detail.

I In zo’n tijden word ik oprecht blij van een schrikkeljaar nu en dan, een ei met twee dooiers, het tochtgat onder de deur in onze teerbeminde herberg of een hip gesluierde boeddhist met regenboogtrui achter het loket van de plaatselijke rijbewijzendienst. Lang leve dat kiertje waar zelfs de beste illusionisten der ‘Waterdichte Wereldsystemen’ geen blijf mee weten. De geschiedenis herhaalt zichzelf, maar dat hoeft gelukkig niet altijd het ergste te betekenen. Het is immers voor de achtste keer dat uw vertrouwde Pookredactie hetzelfde kunstje over doet en volgens enkele hardnekkige criticasters mag dat een klein wonder heten.

LAN

SIE

•

►

T TO OO CH EC S P R A NS WA •I ► VAN 09 K KER ► DE 10 • HER ► DWATC E TREN 12 • D

E GI EG V R

A NA

IJN M

E ER

L EE

►

A SH

ITY

G Geschiedenis schrijven, jawel! Ook deze keer hebben we het heetste nieuws, de zielenroerselen van de hipste mensen around in Rock ’n ‘roll niemandsland en enkele interessante human interest onderwerpen gebundeld in uw favoriete lijfblad. En met gaarnte! Een wijze dame vertelde me onlangs dat je veel kan oogsten als je veel zaadjes in de grond steekt en ze met liefde en toewijding vertroetelt. Zie hier onze oogst… Enjoy!

|eDc|

POOK

Hoge bomen Prof. Stijn Vanheule over de inflatie van etiketten, psycho-analyse en het ideaal van de normaliteit

“bij iedereen is er een hoek af”

Heel wat persoonlijkheden van vroeger en nu zouden vandaag als kleuter wellicht met een etiket opgezadeld worden: Bart Peeters, Bill Clinton, Beethoven, Dali, Churchill. Google linkt hen al snel aan ADHD. Even vlot vind je beroemdheden met autisme: Bill Gates, Da Vinci, en sinds kort ook Prins Filip… Volgens een nieuw schandaalboek maakt de prins wel eens lijstjes, bv. van de boeken die hij leest. En dat is één van de kenmerken - naast houterig gedrag - van het syndroom van Asperger (vorm van autisme).

POOK

Hoge bomen

P pilletjes geven “Gedrag dat wat afwijkt van de norm krijgt vandaag vrij snel een etiket. We wanen ons allen specialist en denken te snel in labels. Een leek kent de consequenties van die termen niet, en weet niet wat ze exact betekenen. Toch gaat men het wel op van alles en nog wat toepassen. Van het moment dat een kind een beetje actief is, of niet de beste is in het opletten in de klas, denkt men aan ADHD. De leek gaat ervan uit dat ADHD een soort ziekte is die in het hoofd van het kind zit. Pilletjes to the rescue. Die veronderstelling klopt niet. Er zijn allerlei andere factoren die meespelen in druk gedrag van kinderen. We denken veel te snel dat we weten wat het is.” Aan het woord is dr. Stijn Vanheule, vader van drie kinderen en professor in de psychotherapie. Hij woont ergens boven Gent. Zijn passies zijn wandelen en mountainbiken in de

natuur. “Maar goed eten en drinken, daar hou ik ook wel van.” Hij studeerde psychologie en doctoreerde (proefschrift over burn-out) pas na een paar jaar werken in de gehandicaptensector. Later volgde hij o.m. een master in statistiek. Onze professor groeide op in Ertvelde - onze hoge boom - en is een felle verdediger van de psychoanalyse. Hij gaat bewust voor de therapie vanop de sofa. Net nu breinonderzoek steeds vaker uitwijst dat er vooraf al heel wat lijkt vast te liggen... “We weten dat psychische problemen samenhangen met de manier van functioneren van ons brein. Interventies brengen verandering aan in ons brein. Neem een gemakkelijk voorbeeld: medicatie. Pillen slikken beïnvloedt actief het functioneren van de hersenen.” Recent onderzoek leert echter dat het allemaal niet zo eenvoudig is. In dat onderzoek werden drie groepen jongeren gedurende zes maanden gevolgd. “De ene groep kreeg medicatie, de andere groep sociale ondersteuning, de derde groep gedragsbegeleiding. Na zes maanden was er geen verschil tussen die drie manieren van begeleiden. Alle kinderen waren er duidelijk beter aan toe. Opmerkelijk: zodra de medicijnen werden stopgezet bij de eerste groep kwam het druk, onaangepast gedrag meteen terug.” Die pillen onderdrukken dus bepaalde breincircuits en dat heeft een direct effect op het gedrag. Maar medicatie leidt niet tot een structurele verandering. “Vandaar dat het gedrag terugkeert als het onderdrukkende middel weg is. Het kind leert zichzelf niet reguleren wanneer het enkel medicatie krijgt. Je kijkt ook niet naar de context die ervoor zorgt dat je

“Het DSM-handboek wordt samengesteld door commissies waar we van weten dat ze voor twee derden bevolkt worden door mensen uit de farma-industrie” kind zo opgefokt geraakt”, zo stelt professor Vanheule. De diagnose ADHD werd de laatste jaren te licht uitgesproken, Rilatine te vlot voorgeschreven. “Wie zo handelt, houdt geen rekening met de goede praktijk van recent wetenschappelijk onderzoek. Dat stoort me. We stellen gewoon vast dat psychotherapie bij behandeling van depressie even effectief is als medicatie. Het is dus een valse tegenstelling om bepaalde dingen al te zeer aan ons brein toe te schrijven. Eigenlijk is het een geïntegreerd geheel. We zijn dat brein, maar ook factoren zoals verbeelding, ons denken of spreken, spelen daarop in.” Wat je meemaakt en de omgeving waar je in opgroeit, hebben evenzeer invloed. Actuele onderzoeken naar de grote psychiatrische stoornissen bevestigen dat je het niet in één register kan vatten. “Erfelijkheid speelt een rol, maar ook omgevingsfactoren zoals het opgroeien in een stad, cannabisgebruik op jonge leeftijd, het meemaken van een trauma. Psychische problemen en psychiatrische stoornissen ontstaan op het interactiepunt van het lichaam met zijn erfelijke belasting en met allerlei sociale invloeden die erop inspelen.”

labels Terug naar het probleem van de etiketten. We onthouden dat Jan Modaal te snel labels kleeft. Ouders maken er zelfs gebruik van om op de eerste rij te staan… Doktersattesten bezorgen leerkrachten extra

werk: die leerling met concentratieproblemen heeft recht op meer examentijd, die met dyslexie mag meer fouten schrijven. Je zal zelf vandaag maar een kind hebben dat extra zorgen vraagt. “Een label is dan vaak een noodzakelijk kwaad omdat het je toegangsticket voor de zorg is. Het bezorgt recht op extra begeleiding. Strikt gezien krijg je zo’n label echter pas bij een psychiatrische stoornis.” Daar loopt het dus fout. Vanheule vindt dat er veel meer gekeken moet worden naar wat de ondersteuningsnoden van een kind zijn, bv. op school. “In elke klas zitten lastige kinderen. Maar daarom moeten we hen nog niet labelen met psychiatrische terminologie. Je moet wel gepast zoeken, er beter op inspelen. In sommige, heel complexe gevallen kan medicatie en psychiatrische interventie een oplossing zijn. Maar nooit in de aantallen die we nu zien. De laatste 20 jaar is het aantal diagnoses, niet alleen voor ADHD, maar ook voor depressie, overdreven toegenomen.”

farma-industrie Prof. Vanheule stelt dat de grenzen vanaf wanneer een probleem kan worden vastgesteld, erg vervaagd zijn, mede onder invloed van de farmaceutische industrie. Die evolutie zorgt ervoor dat ook normaal menselijk gedrag in aanmerking komt voor bepaalde diagnoses. Diagnoses worden vastgesteld aan de hand van het DSM-handboek (Diagnostic and

POOK

Hoge bomen ► • http://st ijn

vanheule.p

sychoanaly

sis.be

‘Opvoeden vanuit de apothekerskast?’ door Prof. Vanheule op 26 april in raadzaal te Ertvelde (org. Gezinsbond i.s.m. Davidfonds)

Statistical Manual of Mental Disorders), uitgegeven door de Amerikaanse psychiatrische vereniging (ontwikkeld om tussen psychiaters over diagnoses te communiceren). Prof. Vanheule: “Het DSM-handboek wordt samengesteld door commissies waar we van weten dat ze voor twee derden bevolkt worden door mensen uit de farma-industrie. Ze hebben er alle belang bij die criteria zo ruim mogelijk te formuleren, zodat meer mensen die medicijnen kunnen krijgen. Zij willen vooral verkopen. Het ideaal van wetenschappelijke kennis, het goed kunnen inspelen op problemen, negeren ze compleet.”

jongeren zijn kwetsbaar Vanheule steekt bewust zijn nek uit als het over jongeren gaat. Zo vindt hij het niet kunnen dat een diagnose bij hen niet met dezelfde voorzichtigheid wordt gesteld als bij volwassenen. “Een volwassene kan geen diagnose krijgen als deze het er zelf niet mee eens is, een kind wel. Dat is onbegrijpelijk. Een kind kan nochtans al op kleuterleeftijd aangeven dat er een probleem is, en dat iets moeilijk gaat. Een DSM-diagnose bij een kind velt men puur op basis van het oordeel van derden. Dat choqueert me. Goede diagnostiek moet vertrekken van de kindervaring. De criteria voor ADHD zijn puur vanuit observatieperspectief geschreven. Daar staat niet in wat de zelfbeleving van het kind is.” Bij volwassenen kan dat niet meer: daar heb je een veel actievere rechtenbeweging. “Tot 1980

Het ideaal van de normaliteit

beschouwde men homoseksualiteit als een psychiatrische stoornis. Die diagnose is pas uit de DSM verdwenen na druk van de homorechtenbeweging. Tegelijk besliste men dat meerderjarigen geen diagnose meer kunnen krijgen als ze er zelf niet mee akkoord gaan.”

“Zoals Dirk De Wachter (auteur van o.a Borderline Times) zegt: ‘we zijn gewoon geobsedeerd door een ideaal van normaliteit’. Maar wie voldoet er aan dat ideaal? We zijn allemaal te perfectionistisch ingesteld. Mijn boodschap is dan ook: wees voldoende tolerant. Bij iedereen is er een hoek af. We moeten daar leren mee leven, zonder dat iedereen een diagnose moet krijgen.” De professor vergelijkt het met onze politici die nachtenlang discussiëren en ’s morgens opnieuw paraat staan, werkweken kloppend van 70 uren. “Dat waren ook niet diegenen die vroeger stil op hun bankje zaten in de klas. Die hadden toen al die drive. Dat soort mensen dreigt vandaag gelabeld te worden. Dat lees je ook vaak in biografieën van kunstenaars. Denk aan mensen als Fabre, en Erwin Mortier. Zij zeggen zelf dat ze vandaag een diagnose zouden krijgen. Door zo lichtzinnig te pathologiseren, dreigen kinderen die echt zware zorgnoden hebben, uit de boot te vallen. Vandaag geraakt een groep kinderen met de zwaarste problemen moeilijk binnen in de psychiatrie. Kinderen met psychosen en drugproblematiek bijvoorbeeld. Probeer ze maar eens door te verwijzen, dat is schrijnend.” Ons gesprek dwaalt af naar de psychoanalyse, een stokpaardje van de professor. Psychoanalyse is altijd al controversieel geweest. Remember Freud. Die argwaan vindt de professor oké. Eindeloos lange therapieën zijn niet de oplossing. “Psychoanalyse moet een kritische functie

Druk op leerkrachten “We zien dat de druk op scholen vandaag enorm is toegenomen. De leerplannen vragen veel energie. Tegelijk is elke ouder zich sterk bewust van zijn rechten. Hun kind moet elk jaar slagen. In zo’n maatschappij, en met zoveel druk op de ketel van die klas, bestaat de neiging om kinderen die zich niet kunnen handhaven in de klas, individueel te bestempelen als pathologisch. Het toekennen van die labels komt er dus deels wegens druk van de omgeving: het is het gevolg van een pedagogisch klimaat, eerder dan van een stoornis bij een kind.” Stijn Vanheule vindt het fundamenteel verkeerd dat een label nodig is om extra ondersteuning te kunnen genieten in de klas. “Zoiets moet eigenlijk kunnen op basis van inschatting. Als een kind problemen heeft met aandachtig lezen, moet het daarvoor speciale begeleiding krijgen. Dat moet een aandachtspunt zijn i.p.v. te zeggen dat kind heeft ADHD en kan daarom niet aandachtig lezen. Onderschat het effect van zo’n etiket niet. Een kind draagt dat mee, dat heeft gevolgen op hun zelfbeeld. Het kind zal zichzelf als afwijkend gaan beschouwen t.a.v. andere kinderen.” 04

hebben t.a.v. de psychologie.” Hij verwijst naar het debat dat daarover wordt gevoerd en waar hij zich ook roert. Vandaag is de media een publieke arena geworden. Af en toe laat men wetenschappers of politici op elkaar los. Zoiets komt de geloofwaardigheid niet ten goede. “Zelf vind ik het een moeilijk evenwicht. Nadenken over onze samenleving, problemen blootleggen, dat is mijn maatschappelijke rol. Maar je riskeert in een debat terecht te komen waar alleen plaats is voor polarisatie, niet meer voor reflectie. Tijdens lezingen en bij mijn studenten merk ik dat er een nieuwe generatie is die nadenkt en zoekende is. Tegelijk zijn er belangen die haaks staan op dat kritische denken. De farma-industrie, de media die hun blaadjes moeten verkopen. De consumptiemaatschappij heeft veel goeds opgeleverd, maar we mogen ons niet zomaar bij alles neerleggen. De Oemtata is een mooi voorbeeld van zo’n tegenreactie; een café dat draait op basis van vrijwilligheid, dat een bepaalde sociale functie opneemt, met een groep een draagvlak rond iets creëert. Of denk aan TEJO dat op vrijwillige basis hulpverlening biedt aan jongeren in Antwerpen (straks ook in Gent). Zulke initiatieven naar verandering die opborrelen van onderuit zie je ook in de kinderopvang, de gehandicaptensector. Dat stemt me hoopvol.” |PE|

RIEME IS NOG PLAATS VOOR... EEN...

TIETENBAR

Wat ontbreekt er volgens u in uw gemeente? Laat het ons weten via devootvantieten@gmail.com en breng ondernemers op een goed idee!

POOK

Cirque Constance Roadshow 2012 One year later

De Cirque Constance Roadshow draait weer op volle toeren. Wanneer u dit leest zijn de finalisten die het podium van de N9 villa op 19 april betreden al gekend. Pook zocht voor de start Ringelblum en The Fur op, de winnaar en runner-up van de Roadshow 2012. Wij wilden wel eens weten wat zo’n overwinning met een muzikant doet.

“Er wordt niet meer gevochten “tijdens onze optredens”

Ringelblum Wie was vorig jaar jullie favoriet bij aanvang van de Roadshow? Koerian (bas): Om eerlijk te zijn hadden we de concurrentie niet echt bestudeerd, we gingen uit van onze eigen sterkte. We kenden The Crumble Thief bijvoorbeeld wel van op optredens, maar hadden verre van iedereen live bezig gehoord. En op opnames afgaan is sowieso vrij moeilijk, die zeggen vaak erg weinig over hoe een groep echt klinkt. Achteraf waren we wel onder de indruk van de andere finalisten. Vooral van The Fur. Hadden jullie zelf verwacht in de finale terecht te komen? We wisten wel dat onze nummers goed waren en dat de band er enorm hard was op vooruit gegaan. De finale kwam dan ook niet helemaal onverwacht. Wat heeft de overwinnig voor jullie betekend? Het is simpel. De Roadshow is een wedstrijd die je als Meetjeslandse band móet gewonnen hebben. Op het podium van de N9 staan was fantastisch, evenals het optreden op het Cirque Constance Festival zelf. Het heeft ons binnen het Meetjesland wel wat naambekendheid opgeleverd.

Wat hebben jullie met de gewonnen prijzen gedaan? De dag studiotijd was fantastisch! We hebben een demo kunnen opnemen in The Mic in Ruiselede die misschien zelfs meer dan de overwinning zelf deuren opende. Met de bon voor Sonnor hebben we van die kleine, irritante benodigdheden gekocht die een band altijd nodig heeft: drumvellen, gitaarsnaren …

Voor onszelf was het ook een opsteker, een teken dat de nieuwe richting die we waren ingeslagen werkte. Hebben jullie er veel optredens door kunnen versieren? Hier en daar heeft het wat deurtjes geopend, onder meer in de Pingouin, op het Herbakkersfestival en op de opening van JC Kubiek in Eeklo. Nu, de Meetjeslandse podia zijn op zich niet echt talrijk en ze zijn ook vaak gericht op het hardere werk. Cirque Constance was voor ons vooral belangrijk als bevestiging van ons kunnen, als teken dat het goed zat en dat we als band iets hadden om op verder te bouwen. En dat is eigenlijk nog veel belangrijker dan podiumkansen.

Wie zijn jullie favorieten in de huidige Roadshow? We verwachten veel van Summerbummerdownerdrone. Al is twee keer winnen misschien te veel van het goede… Rad Dogs, een project met leden van The Crumble Thief en Jerusalem Syndrom, kan ook wel potten breken. 06

Wat is het bizarste dat jullie hebben meegemaakt op een optreden? Bij optredens van onze vorige band (Crucifixx, red.) is er nog gevochten geweest. Sinds we de Roadshow gewonnen hebben is ons publiek veel respectvoller geworden. Wat brengt de toekomst? Het jaar van Cirque Constance was het eerste jaar dat we bezig waren. De voorronde in Opsenter was zelfs ons allereerste optreden. Nu proberen we nieuwe en vooral betere nummers te schrijven. We zouden deze zomer graag de studio in duiken om een goede demo klaar te hebben voor Humo’s Rock Rally. Ondertussen schrijven we ons voor zoveel mogelijk andere muziekwedstrijden in.

POOK

Cirque Constance Roadshow 2012 One year later

LLA

IL |

0:30

PR E.BE ► STANC 19 A UECON ► W.CIRQ W W ►

Finale Cirque Constance Roadshow 2013

T The Fur Wie was vorig jaar jullie favoriet bij aanvang van de Roadshow? Jens Hugo (gitaar): Dat was zonder twijfel The Tragedy We Live In. Die mannen kunnen een ongelooflijke sfeer creëren. Een bijzonder intense band! Hadden jullie zelf verwacht in de finale terecht te komen? We zaten nog niet echt strak toen, en onze sound was ook nog niet af. Maar we stonden wel met volle goesting op het podium van den Oemtata. Blijkbaar hebben we daar onze stempel gezet en mochten we door naar de finale. Schept in de finale staan een band met de andere muzikanten? Uiteraard. ’t Is een kleine wereld, hé. We ontmoetten veel gelijkgezinde muzikanten met een passie voor muziek, en dat resulteert in fijne tijden. De sfeer die tijdens de finale in N9 villa hing was magisch! Wat heeft de Roadshow voor jullie betekend? Sinds de Roadshow kennen ze ons wel in het Meetjesland. We hebben nu ook een zeer goede band met Cirque Constance zelf, en krijgen steeds meer uitnodigingen om her en der te gaan spelen.

“Als alles goed gaat steken we in het najaar ook de grens over”

Wat hebben jullie met de gewonnen prijzen gedaan? De bandcoaching van Pop College hebben we niet gebruikt, omdat onze agenda dat niet toeliet. Met het prijzengeld hebben we drumhoezen gekocht. Wie zijn jullie favorieten voor deze Roadshow? De naam Summerbummerdownerdrone doet alleen maar het beste vermoeden. En ik ben ook benieuwd naar Blow. Tot nu toe heb ik ze enkel nog maar gezien in de straten van Gent. Welke Meetjeslandse band ontbreekt volgens jullie in de Roadshow? Novis! Ik heb die in een ver verleden eens bezig gezien en vond het toen al een volwassen band. Ze zijn nu opnieuw begonnen met een nieuwe zanger. Dat belooft! Hebben jullie grote of speciale dingen gepland in de nabije toekomst? Binnenkort hebben we eindelijk onze eerste lading t-shirts binnen. In de zomer spelen we op de Gentse Feesten en er staan ook opnames gepland. Als alles goed gaat steken we in het najaar ook de grens over. Als dat geen primeur is! |BeCa|

POOK

Column

MIJN NAAM IS HAAS

S Sjonge jonge, een column. Bijna gefundeerde meningen spuien. In een laatste paragraaf ervoor zorgen dat de tekst samenhangend is. Lui van allerlei slag in naam van het literatuurtje de besmeurde onderbroek aan de straatkant hangen. Juridisch ingedekt. Misschien moet ik dat laatste toch even navragen bij onze voorzitter, maar ongeacht de uitkomst.. De column, het ambacht van het boven alles en iedereen verheven wezen. Bereid jullie voor loopneusjes. Mijn naam is Haas. Geruggesteund door de almachtige anonimiteit zal ik hier mijn brein de losse teugel geven. Over de geplaveide Romeinse weg van de associatieve methode zal het ook hoogdunkende alfabeetjes als jij niet ontzien! Overlaatst was het exact twee dagen in de toekomst vooraleer ik een filmpje kreeg doorgedeeld op feeshboek over hoe wel negendertig vogelsoorten midden in broedseizoen op een idyllisch eiland lagen te sterven en creperen van tsjoepen van cokafleskes en andere plastieken rommel dat die vogelkens daar den dag voordien for lunch hadden naar binnen gewerkt. De stralende zon Zonnedorp was er niks bij - kon ze niks bommen, ze gingen bij bosjes neer. De vlijtige filmmaker had de nog warme lijkjes van de gulzige gevleugelden opengemaakt met het

scherp van zijn mes, om de kleurrijke plastieken vuilnisbeltjes in hun ingewanden aan de kaak te stellen. Ik, Haas, vond die beelden er best geweldig artistiek uitzien (Ik durf vrijuit spreken, want mijn naam is Haas). Consumentisme, afvalberg, dooie vogel. En dat lieve alfabeetjes, is jullie schuld. Jup. Zo is dat. En coka is dan nog niet eens gezond!

de mens en vele andere diersoorten nog slechts ongeveer vier jaar te leven zouden hebben. Einstein is al even geweldig dood en die gast draait zich om in het graf bij het aanzien van de hedendaagse awards die de generaties na hem uitdelen - liefst op televisie, om er snel nog wat reclame voor plastic tussen te wurmen - aan pesticidefluiden, voor de best onderhouden hof. Tua culpa es ook, ridder der onverschilligheid! Ik durf er mijn lauwe hazeklootjes op te verwedden dat jullie het al warm krijgen..

Al net iets meer dan een tijd crasht er langs de highway der desinformatie vol betekenisloze boodschappen over frisdranken, weinig boeiende politieke onkunde en afstompende fictie een vergankelijk bericht over het alarmerend afnemen van de bijenpopulatie. Bijen, de bestuivers van de aarde, the evokers of life. Ook van het onze. Recent onderzoek wijst uit dat bijen net zo goed tegen het slikken van pesticiden kunnen als de mens dat kan. Zelfs ik, Haas, ken geen enkele bij die zonder voorbedachte rade de menselijke populatie heeft weten te decimeren omdat de mens nu eenmaal graag bloemen plukt, om toch nog eens - toch niet zonder anticonceptie! - van de grond te kunnen gaan. Geen bestuiving, geen leven jongus! Het negeren van die collectieve verantwoordelijkheid kost jullie achter-achter-achterkleinkinderen wellicht het leven. Einstein voorspelde al dat als de bijen van het aardoppervlak zouden verdwijnen,

Edoch, genoeg van al dat groene geblaf. Een haas lust ook wel een lasagne met paardenvlees. Vorige zondagavond stond ik nog hoogst onverwacht - ik doorhuppelde vol levenslust een ietwat slecht onderhouden tuin in Sint-Laureins - oog in oog met de memmen van Ann Ceurvels, die onmetelijk te laat waren gecast voor alweer een Vlaamse misdaadserie zonder allure. Een alweer onmetelijke tijd geleden Google kent haar nog net in kleur - deed zij nog menig haas opkijken, maar met het huidige tepelhof van Ann Ceurvels kan je gerust een balletje slaan, laat ik je dat zeggen. Zonder veel deductie ga ik er maar van uit dat ook dat jullie schuld is. For shame! |HaaS| 08

â&#x20AC;&#x153;Ik durf er mijn lauwe hazeklootjes op te verwedden dat jullie het al warm krijgenâ&#x20AC;?

POOK

Inspector Veggie bezocht De Lieve’s Bistronoom

“Ze laat het druivensap met grote slokken in haar oesofagus klotsen”

K Koning Winter geselt de gouw waar uw immer toegewijde gastronomische toetssteen resideert. Tenenkrullend schraapt hij een centimeterdikke ijslaag van de slaapkamerruiten om zich te vergewissen van de ernst waarmee het winterseizoen zijn tanende heerschappij probeert te rekken. Met sneeuw beladen wolken bewegen zich door het grauwe zwerk, voortgestuwd door een meedogenloos gierende zuidwester. Maar op een aarzeling, die niet langer dan een oogwenk duurt, na, daalt ondergetekende de majestueuze trap af die de woonvertrekken in de residentie scheidt van de kamers waar Morpheus doorgaans de plak zwaait. Zijn tred verraadt, buiten de summiere trilling door winters lijden veroorzaakt, vooral een diepgewortelde vastberadenheid om zijn trouwe lezers te behoeden van jammerlijke dwalingen bij het selecteren van een eetgelegenheid in het Meetjesland; een taak waarvan de ernst als het rotsblok van Sisyphus op de schouders van de immers goedlachse inspecteur rust. Een glas vers geperst sinaasappelsap en een blik op de heetste nieuwsfeiten in de courant van die winterse zondag verder, besluit uw nasnuffelaar zich op de digitale snelweg te begeven en aldus een afspanning te selecteren die zich, volstrekt onwetend, aan de periodieke enquête waar u steevast het relaas in uw lijfblad van terugvindt, zal onderwerpen. Algauw valt de penetrante blik op de webstek van De Lieve’s Bistronoom. De sfeervolle internetpagina bestaat het zelfs een vermelding te maken van “een vegetarisch hoekje”. Op de drempel van een feeërieke nacht in de sponde van

uw vorser en de ijskoude realiteit van het seizoen, ontwaakt een frêle Meetjeslandse jongedame. Ook zij daalt de eiken treden af en wanneer ze de woonkamer betreedt en nog net de handcomputer van ondergetekende hoort dichtslaan, wordt ze geconfronteerd met het idee om bovenvermelde bistronoom met een bezoek te vereren. Gerustgesteld omtrent ‘s meisjes onafgebroken onwetendheid met betrekking tot de ware identiteit van uw voedselcriticus, wordt de afspraak geregeld. Een halve zonnewende later rijdt de gemechaniseerde arrenslee van Franse makelij de rijzige poort van De Lieve’s binnen. Enkeldiep in een sneeuwtapijt pogen uw dierbare recensent en zijn nog steeds van de partij zijnde grietje de poort naar culinaire hemel dan wel hel te vinden. Een ommegang rond het statige pand brengt soelaas. Met zware dreunen van zijn reeds blauw uitslaande kneukels, weet de enquêteur de aandacht te trekken van de bewoners van de trattoria. Krakend op haar hengsels onthult de openzwaaiende deur een bijzonder

gezellig interieur dat, onzer beider aanwezigheid niet te na gesproken, van alle menselijke aanwezigheid verstoken blijkt te zijn. De kelner wijst ons, na ons volgens de betere etiquetteregels van mantel en sjaal te hebben ontdaan, naar een tafeltje belendend aan de reusachtige open haard. Terwijl de eerste vlammende likjes het pas toegevoegde hout teisteren, werpt een eenzaam tweetal een blik op de aangereikte spijskaart. Wanneer tellen later de zeer voorname kelner de vraag stelt of wij een aperitiefje wensen te nuttigen, antwoorden we positief en slurpen even later, onder begeleiding van een verzorgd bordje olijven, van een zeer genietbare huiscocktail terwijl de verwarmende gloed van de vuurplaats de porto van het meisje van een lichtbordeaux-gekleurde schijn voorziet. Na het bestellen van de hoofdschotel is het wachten geblazen. Wanneer de immer attente zaalmeester de gelagzaal betreedt met de bestelde spijzen, laat een eerste indruk het beste vermoeden. Het bord waarmee uw speurder geconfronteerd wordt, is zowel qua uit-

zicht alsook odor indrukwekkend. Wanneer zijn vlijmscherpe gebit de eerste zelfgemaakte ravioli’s aan stukken rijt en aldus de inhoud ervan over zijn smaakpapillen drapeert, blijken de eerdere indrukken een goede maatstaf te zijn geweest. De uit paddenstoelen en een overheerlijk sausje bestaande pastatasjes zijn qua smaak en, excusez le mot, cuisson tot in de perfectie bereid en het amalgaam van gewokte groenten die instaan voor het escorteren van de pastakussentjes zijn van een vrijwel identieke genietbaarheid. Voor de begeleiding van de maaltijd dient er een keuze gemaakt te worden uit de indrukwekkende wijnlijst die een accuraat beeld geeft van de imposante kelder onder het restaurant. We kiezen voor een huiswijn afkomstig uit de Bourgognestreek. Een wijn die zeer in de smaak valt bij de ondertussen rood aangelopen disgenote. Ze laat het druivensap immers met grote slokken in haar oesofagus klotsen. Ze zou deze gulzigheid later toewijzen aan de, naar haar smaak, ietwat te zilte smaak van de lauw-warme carpaccio van mediterrane groenten die zij voorgeschoteld krijgt. Bij het afsluiten van deze ietwat surrealistische ervaring en het opzoeken van de nachtelijke kilte besluiten we dat deze kok getalenteerd is en de wil tentoon spreidt deze talenten te delen met zijn clientèle. Ook de vegetarische medemens wordt met open armen ontvangen. De gezellige inrichting, de attente bediening en een zeer goede prijskwaliteitsverhouding zorgen ervoor dat dit etablissement op goedkeurend geknik van uw inspecteur kan rekenen. |InspectorVeggie|

POOK

De kerk van Waarschoot: worth a visit ► ► ►

RUST LIC

NIM

ISM

Toen ik ‘en passant’ eens binnensprong in de vernieuwde Sint-Ghislenuskerk te Waarschoot, was ik postief verrast over de knappe architectuur. Toch had ik al vaker horen waaien dat menig Waarschootenaars de renovatie dik tegenvallen vonden. Na van een collega-architect te horen wat voor een gedrocht hij het wel niet vond, had uw Pookredacteur wel genoeg van dergelijk gezever...

O Op nieuwjaarsnacht 2002 stond de Waarschootse kerk in lichterlaaie. Enkel het schip en de toren stonden nog overeind, de zijbeuken waren volledig verwoest. De gemeente Waarschoot lanceerde hierna een open oproep (in de volksmond een ‘architectuurwedstrijd’, procedure waarbij het programma en budget worden beschreven en ontwerpbureau’s een kandidaat-ontwerp kunnen indienen). Een nieuwe kerk, alsook de heraanleg van de dorpskern moesten ontworpen worden. Vijf kandidaten werden geselecteerd en voorgesteld aan het selectiecomité, waarna Stramien als winnaar uit de bus kwam. Dit Antwerpse bureau voor architectuur en stedenbouw heeft reeds tal van bekende projecten in hun portfolio. Surf zeker eens eens naar hun web-

OOK GOD HEEFT SMAAK site en je zal meteen een aantal projecten herkennen. Reden genoeg voor Pook om de ciricasters lik op stuk te geven… Met die bagage op zak trok ik opnieuw richting Waarschootse kerk, klaar voor een kritische blik. Op het nieuwe dorpsplein springt meteen de ruïne van de oude kerk in het oog. De originele zuilen en toren staan gestript voor de moderne nieuwbouw. Door de oorspronkelijke poort treedt je als bezoeker binnen, loodrecht uitkijkend op de ruïne. De toegang tot de kapel doet dienst als overgang tussen oud en nieuw. Ik was altijd al geïntrigeerd door kapellen; zij voelen nooit zo bombastisch aan als kerken, en stralen heel wat meer rust uit. Deze kapel beaamt dit: het ritme van de betonbalken in het plafond werkt

op maat van de mens. De voorste muur van de kapel bestaat uit vier stukken geschrankt beton, waar natuurlijk licht wordt tussen geduwd. Langs de spleten valt het licht, in de vorm van een kruis, binnen in de kapel. Door de lage ramen heb je als bezoeker ook zicht op lage beplanting. Niets vermoedend bevind je je eigenlijk in een ruimte vol spiritualiteit en rust, op slechts enkele meters van het straatgebeuren. Toch vertelt de waard van café ‘De Biechtstoel’ in Waarschoot me dat het net die muur is die het meest besproken is door kritische inwoners. “Komende van richting Eeklo, zorgt ‘de bunker’ voor een belemmerd zicht op het dorp.” De meerwaarde die deze muur voor het interieur betekent, kan ik doch enkel bejubelen. 10

Een gigantische schuifdeur scheidt de doorgang naar de grote kerk af. Achteraan is het plafond laag, waardoor het rustige gevoel van de kapel nog even blijft verder zinderen. Hierna bereikt het plafond een andere, veel hogere dimensie. Achter het altaar prijkt een gigantische raampartij waardoor je vrij zicht krijgt op de ruïne van de oude kerk, met daarachter ook het dorpsplein. Het enorme volume van de kerk overheerst wel wat, maar toch voel je je op je gemak. Hedendaagse stoelen staan netjes in rijen. Zonlicht heerst over de ruimte en geeft kleur aan de eenvoudige materialen. Dit staat in contrast met de donkere, gotische architectuur die de originele kerk kenmerkte. Toch gaat er ook aandacht naar de geschiedenis van het gebouw en haar

“Zonlicht heerst over de ruimte en geeft kleur aan eenvoudige materialen”

omgeving. De minimalistische details van het nieuwe gebouw maken het mogelijk om de restanten van de oude kerk steeds ‘in memoriam’ te herinneren. Zo zijn er bijvoorbeeld oude glas-in-loodramen verwerkt in de achterwand. Ook enkele overgebleven kunstwerken krijgen een ereplek in de kerk: een speciale nis in de dikke betonnen muur werd bijvoorbeeld vrijgehouden voor één enkel beeldhouwwerk. De hoeveelheid katholieke kunstwerken en ornamenten is eerder bescheiden, in tegenstelling tot de veel voorkomende overdaad in klassieke katholieke kerken. Ze vallen zeker niet op in hoeveelhied, maar worden wel zorgvuldig worden geïntegreerd, wat me opnieuw overtuigt van hoe spiritueel de minimalistische architectuur toch werkt. Opnieuw zorgen lage ramen voor rustgevend licht en zicht op de omliggende tuinen. Het complex werd zeer flexibel ontworpen, daar Stramien ook andere paden voor het ontwerp in concideratie hield. Indien de kerkfunctie ooit vervalt,

kunnen de ruimtes afzonderlijk of samen ook als polyvalente zaal gebruikt worden. Stramien ontwierp bijvoorbeeld ook een cultureel centrum aan de andere zijde van de ruïne, waarbij de tuin kan gebruikt worden voor recepties. De nieuwe Waarschootse kerk doet denken aan le Notre dame du Haut, de kerk van Ronchamp, ontworpen door Le Corbusier. In dit gebouw uit 1950 worden twee uitersten beton en licht - samengesmolten tot een spiritueel geheel. Le Corbusier zelf omschreef de plek als een “van stilte, van gebed, van rust, van geestelijke vreugde”. Le Notre Dame du Haut bewees reeds in de jaren vijftig dat moderne architectuur perfect kan functioneren als gebedsoord. Dit ontwerp van Stramien bewijst dit ongetwijfeld opnieuw. Ik heb de waard van café ‘De Biechtstoel’ alsnog gewaarschuwd; de Waarschootse kerk wordt ongetwijfeld nog bezocht door bussen vol Chinezen… |LiFo|

POOK

De trendwatcher

Esthetiek aan de laars gelapt

In een winkeletalage op de Brabantdam in Gent hangt het volgende: unique and different is the next generation of beautiful – Taylor Swift. Of het promisqueus countrysterretje al dan niet unique en different is, laten we even buiten beschouwing. Ze heeft echter wel gelijk. Trendwatcher Tom Palmaerts van Trendwolves zei het al in P-magazine begin dit jaar: “Het moet niet mooi zijn, als het maar anders is. Voor het eerst in twintig of dertig jaar komt een generatie die een nieuwe visie op schoonheid zal ontwikkelen. Lelijkheid vormt bij ontwerpers en vormgevers een constante.” Nu iedereen, maar echt iéderéén creatief bezig is, grijpen designers en kunstenaars bewust naar lelijkheid in een poging om op te vallen tussen alle anderen. De regels van de estetiek worden aan de laars gelapt want échte creatievelingen herken je aan de afstotelijkheid in hun werk.

Trends filteren uit de overload aan informatie die kranten, tijdschriften en andere media over ons heen spuwen is niet iedereen gegeven. Evenmin het uithoudingsvermogen om wekelijks naar de kop van Jani Kazaltzis of Tiani Kirilov te kijken op tv. Pook bespaart u die ellende en vertelt u gewoon wat u moet weten.

bezig met gedrochten op de catwalk te sturen, maar de laatste modeweken spannen toch de kroon. Tijdens de afgelopen modeweek in Parijs stonden duizenden blogsters te drummen en te duwen onder de Eifeltoren om te kunnen fotograferen of om zelf gefotografeerd te worden. Sommigen in een outfit waar Salvador Dali een puntje aan zou kunnen zuigen. Nu pretendeer ik geen modekenner te zijn. Integendeel. Maar je kan die kleren gewoon niet mooi noemen, laat staan draagbaar. Waarom dan? Opvallen, zich onderscheiden. Modeblogs schieten als paddestoelen uit de grond en aangezien enkel vooraanstaande bloggers een zitje krijgen bij de grote modeshows, moeten ze het maar van de streetstyle hebben. Dit tot grote frustratie van sommige ontwerpers die de spotlights moeten delen met kleine meisjes met

een camera en een macbook. Ontwerpers voelen zich bedreigd en proberen zich te laten gelden door met de meest opvallende creaties voor de dag te komen. Zelfs de immer sobere Chanelgod Karl Lagerfeld heeft dit jaar een uitschieter van formaat gemaakt. Een hoolahoophandtas? Karl toch! Ook de ontwerpers van het modehuis Céline hebben het ‘thinking outside the box-idee’ wel heel erg letterlijk genomen met hun Big Bird pumps en hun ‘blauwe meme-gaatiets-uit-de-brievenbus-gaan-halensandalen.’

Weg met retro Terugblikken, eindejaarsvragen, vintage, ... Zo 2012! Wie niet hele dagen nostalgisch wil zitten wezen heeft aan retro geen boodschap meer. De trend om terug te blikken op het verleden is dood en begraven. Alles moet nieuw zijn, raar, absurd. God behoede dat onze kledij en levenstijl aan onze ouders of grootouders kan worden gelinkt! Deze nieuwe trend doet een beetje aan Punk denken, waarbij de afkeer voor autoriteit die de jeugd toen voelde ook vertaald werd in absurdisme. Punk vond dankzij de massamedia een groot publiek en dat lijkt ook nu te gebeuren. Zo heeft men het tegenwoordig over Seapunk, een stijl van elektronische muziek die wordt beschreven als “house en techno van de jaren negentig, gemengd met pop en R&B

Ooh Fashion! Iedereen kan tegenwoordig rokjes naaien en met een spiegelreflexcamera werken. Vormgeving is velen ook niet vreemd. Hoe moet je je in godsnaam nog onderscheiden? Het antwoord is: durven. Durven afstappen van het esthetische, het schoonheidsideaal. Bewust zoeken naar lelijkheid, absurditeit, draken van ontwerpen. Modeontwerpers zijn al een tijdje 12

van de voorbije twintig jaar en overgoten met een narcotische energie die doet denken aan new-age en versneden hiphopcasettebandjes. ”Het eerste en voorlopig enige seapunk record label Coral Records Internazionale, werd opgericht in 2011 door Albert Redwine (ook bekend als Ultrademon op soundcloud), wiens muziek voornamelijk via sociale media wordt verspreid.

Gaga en zeehonden De nieuwe stroming vertaalt zich ook in beeld. Een van de pioniers binnen deze trend is Amerikaan Kevin Heckart. De jongeman uit Kansas maakt – veel te letterlijk - oogverblindende ontwerpen. De roze, turquaze en blauwe designs zijn schreeuwerig, bijna afgrijselijk en doen meteen denken aan Lady Gaga, Nicki Minaj en Katy Perry. Want blauw haar, op de zee geïnspireerde kledij en bijhorende make-up kenmerken de Seapunkmode. Als dit de nieuwe trends zijn, geef ons dan maar lekker mainstream en retro. Muziek uit de jaren ’60, ’70 en ’90 en kledij uit diezelfde decennia. Geef mij trouwens ook maar gerust het behangpapier uit de wasstal van mijn grootmoeder, want op onze ouders en voorouders lijken zag er nooit eerder zo aantrekkelijk uit. |ZlotY|

POOK

Lente in de lochting

Een eetbare tuin voor luie donders

A Aardpeer Deze geweldige groente is meer dan een flauwe woordspeling op de alomtegenwoordige aardappel. Beter nog: de aardpeer was hier eerst. Een lekkere inheemse groente waar je geen spat werk aan hebt. Gewoon een zestal knollen per vierkante meter planten in maart of april en klaar is kees. De plant wordt minstens twee meter hoog en bloeit in de nazomer met helgele bloemen die naar zonnebloemen neigen. Overigens erg mooi als windscherm. Oogsten doe je in het najaar en de winter. Je hoeft je ook helemaal niet te haasten, de plant is bijzonder winterhard. De knollen kunnen de strengste vorst verdragen en hebben een nootachtige smaak. Voor wie wil koken met aardpeer: recepten vind je bij bosjes op het web. Erg lekker in combinatie met pastinaak.

Aan de temperaturen valt het nog niet echt te merken, maar aan de lengte van de dagen zeer zeker wel: de lente is in het land. Het moment bij uitstek voor lui met groene vingers om zich vol overgave op de lochting te storten. Mesten, spitten, harken, zaaien. Klinkt vermoeiend allemaal, en om eerlijk te zijn: dat is het ook. Omdat we vermoeden dat ieder van u wel tuk is op een fraai stukje groen in de achtertuin, maar vaak over de tijd noch de kennis beschikt om er iets toonbaar van te maken, schiet Pook u graag ter hulp. We wekten Frank C. uit E., notoir tuinier en kenner van obscure groenten, uit zijn winterslaap om raad te vragen. De übermoestuinier wreef zich kort in de ogen, schudde even meewarig het hoofd bij zoveel onwetendheid en lepelde uw reporter achteloos vijf gouden tuintips op. Als uw tuin hierna nog steeds een steriele vlek gras of een orgie van onkruiden is, trek u dan vooral terug op een appartement en val ons godverdomme niet meer lastig. Bisschopsmuts is een echte blikvanger wegens de werkelijk spierwitte vrucht in de vorm van een mijter. Wordt gegeten zoals pompoen en courgette. Neemt behoorlijk wat plaats in, één plant per kleine vierkante meter is meer dan voldoende. De vruchten zijn plukrijp als ze een diameter van tien à vijftien centimeter hebben.

Pronkbonen Een haag van beuk, taxus of laurier is zo passé. Probeer het eens met pronkbonen om het metsersgat van je buur niet meer te moeten zien. Deze plant groeit metershoog als ze ergens tegenaan kan klimmen. Bij voorkeur maak je met stokken een raamwerk. De zaden plant je in de volle grond vanaf half mei. Naast prachtige, eetbare (!) bloemen en een unieke schutting heb je algauw kruiwagens vol lekkere boontjes.

Bisschopsmuts

Tuinmelde

Ideaal alternatief voor wie sierpompoenen een gruwelijke uiting van kleinburgerlijkheid vindt. De teeltwijze is zoals courgette, kinderlijk eenvoudig dus. Gewoon zaaien in de volle grond vanaf de tweede helft van mei (vroeger kan ook, maar best achter glas, en nadien uitplanten).

Deze sierlijke groente heeft het zowat allemaal: met zijn rode tint is het niet alleen een fijn kleuraccent in je tuin, het is ook een groente die onmogelijk kan mislukken. Je kunt echt blijven oogsten, melde groeit voortdurend aan. Ook heb je je hiermee een groente in huis

gehaald waarmee je zelfs bij snobs kunt uitpakken. Aangezien tuinmelde ontzettend vlug verwelkt en heel kort na het afsnijden opgegeten dient te worden, is het nergens te koop in de winkel. Tuinmelde is een voorloper van spinazie die je op dezelfde manier kunt bereiden. Verse blaadjes mengen in salades kan ook perfect. Zaaien doe je in het voorjaar. En met een beetje geluk is het een blijver in je tuin die elk jaar vanzelf opnieuw opduikt.

Wonderboom De wonderboom is een exoot met een fenomenale groeikracht. De grote zaden kunnen al in februarimaart binnenshuis gezaaid worden, want ontkiemen eerder traag (kan tot twee maand duren). Uitplanten kun je niet voor het laatste risico op vorst geweken is (half mei). Eens aan het groeien is er geen houden meer aan. Op enkele maanden tijd heb je een metershoge plant met enorme bladeren. En als we zeggen enorm bedoelen we ook enorm: tot een halve meter diameter. Ideaal dus om je tuin op korte termijn veel volume te geven. Houdt van veel zon. Niet eetbaar, voor alle duidelijkheid. |sDs|

Tuinmelde

POOK

De pen van de Paster

WEG MET DE PAUS

H Het was een boeiende vastentijd in Rome. De aankondiging van het ontslag van de paus, het eindeloze overlopen van het scenario voor de komende dagen, de life verslaggeving… Eerst die afscheidsceremonie: met de helikopter een rondje rond de toren van de Sint-Pietersbasiliek om de mensen die erop verzameld waren te groeten, dan een prachtige tocht over Rome met het Colosseum, om dan richting Castel Gandolfo te vliegen, een laatste verschijning op het balkon en op de vastgestelde tijd het sluiten van de poorten. Dan de niet-gehaaste afreis van de kardinalen naar Rome, ze lieten op zich wachten. Ze wisten reeds een maand dat ze naar Rome moesten en van overal in de wereld kun je in 24 uur in Rome zijn, maar ze hadden geen haast. Daarna de voorbereidingen voor het conclaaf; het plaatsen van de vloer, de tafels en vooral de schoorsteen op de Sixtijnse kapel. De start met de processie en het sluiten van de deuren. En dan wachten… met een lifestream van de schoorsteen – je moet het maar bedenken. Die meeuw – was die gedresseerd? - ze dacht dat haar ‘moment de gloire’ gekomen was en waande zich de duif uit de ark van Noach. Maar ondertussen gebeurende het, want plots was er witte rook. Niet een klein beetje, hij bleef maar komen, duidelijker en overtuigender kon niet. En dan die uitbundige klokken. En dan opnieuw een uur wachten opdat gans Rome met het openbaar vervoer naar het Sint-Pietersplein kon komen. Dan de verstomming en de onzekerheid. Wat zegt hij?

Wie hadden ze gekozen? Verbijstering alom. Zelfs Rik Torfs kon niet direct een grapje bedenken en dat wil wat zeggen. Jan Becaus wist het ook even niet en moest uit het zicht van de camera in zijn fiches graven. André Vermeulen in zijn nopjes als bij het eurovisiesongfestival. De lijstjesmakers daarentegen eraan voor de moeite. Toch wel verwonderlijk dat zo’n vastgeroeste instelling er toch weer in slaagde om verrassend uit de hoek te komen. Misschien het overwegen waard. Franciscus. Niemand

die dit had verwacht, maar direct wisten we wel dat we ons niet langer hoeven zorgen te maken over de kleur van schoenen die de paus moet dragen. En zoals het hoort de dag erna de analyse van wie hij was, waar hij voor staat, wat hij niet zal doen en dat hij geen heilige is. Troost, zelfs Franciscus was dat in zijn jonge jaren niet. Wat mij opviel waren de tussentitels in evenzovele artikels en commentaren: ‘de paus moet dit’ en ‘de paus moet dat’.. Het verwondert mij steevast hoe sommigen weten wat iemand 14

“Direct wisten we dat we ons niet langer hoeven zorgen te maken over de kleur van schoenen die de paus moet dragen”

anders moet doen. Geloof me, ik spreek uit ervaring. Eigenlijk komt het altijd op dit neer: de paus moet toegeven dat wat wij denken en verkondigen juist is en de enige en verstandige en zekere weg naar de toekomst. We verwachten van hem dat hij onze manier van omgaan met seksualiteit, voortplanting, relatievorming en euthanasie onderschrijft, anders zal hij het geweten hebben. Alsof dat de enige topics zijn die van belang zijn. Maar, stel dat hij er iets over zegt, en het is niet wat wij denken, gaan we dan niet meteen zeggen dat hij zich er niet moet mee bemoeien? Dat deed hij dus niet. Hij had het over de armen, de machtelozen die niet mogen vergeten worden. Zij die geen stem hebben en die hij een stem wil geven. Franciscus is geen bevrijdingstheoloog maar heeft wel het volk van Argentinië gehoord. En dat heeft andere problemen en vragen dan wij. Of neen, het zijn onze vragen, maar we beseffen het nog niet. Alhoewel: Griekenland, Italië, Spanje, Ierland, Cyprus,… Wie volgt? België of Wallonië of Brussel of Vlaanderen … kortom wij. Waar zijn wij mee bezig? Franciscus spreekt van ecologie, Franciscus spreekt over de toekomst van de wereld van de armen. Een sterker signaal is niet mogelijk. Er is weer hoop voor onze wereld en onze kerk. En nog wel in die oude, vastgeroeste kerk. Ik heb een goed gevoel. Weg met de paus (de vorige) en nog beter (met de nieuwe): op weg met de paus. |Pastoor Johan Balcaen|

POOK

Interview

Pook sprak met Bart van Damme en Tim Bottelberghe, bezielers van het boek “Cirque constance. ‘n Eigenzinnige kijk op rock ‘n ‘roll niemandsland”

Bart Van Damme - auteur

Tim Bottelberghe - producer

Een festival uit de poldergrond stampen, een Meetjeslands muziekconcours op poten zetten, een muzikantendag organiseren tussendoor, dat leek ons nog behapbaar voor een bende dolle vrienden die zich ondertussen bijna een decennium geleden verenigden in vzw Plan B. Tussen pot en pint het idee opperen om een boek te schrijven, dat hadden we ook al vaak gehoord. Maar het ook effectief doén, van concept bedenken over letters op papier zetten tot een boekvoorstelling organiseren, dat vindt Pook toch wel héél erg straf. Vzw Plan B heeft zichzelf alweer overtroffen, deze keer met Bart van Damme en Tim Bottelberghe, respectievelijk auteur en producer van dienst, in de hoofdrollen. Zij legden het gros van de Meetjeslandse Muzikanten op de rooster en bundelen hun verhalen in een eigenzinnige (roze!) kaft. Aan de toog van N9 Fabriek vroegen we hen hoe het knotsgekke idee werkelijkheid werd en wat de ambities zijn.

Dominiek Claeys - fotograaf

POOK

Bart van Damme en Tim Bottelberghe

H Heren, eerst en vooral proficiat! Vertel eens, hoe is het zo ver kunnen komen? Tim: Eigenlijk is alles heel organisch gegroeid. Vzw Plan B heeft ondertussen een lange geschiedenis en is door een samenloop van omstandigheden ontstaan. Jurgen De Wever en ikzelf waren ooit erg actief in Jeugdhuis Opsenter te SintLaureins. Stilaan ontgroeiden we het jeugdhuis, wat ons naar het idee leidde om een vzw op te richten, eigenlijk niet goed wetend welke richting we daarmee wilden uitgaan. Tot Koen Van Hoecke, met een Palm in de hand, ergens aan een Meetjeslandse toog verkondigde dat hij een festival wilde organiseren. Een beetje later organiseerden Sofie De Muynck, Micheline De Kreijger en Stefanie Franque een feestje op een Kaprijkse wei, genaamd Trois Parties. Aangezien daar een heuse logistieke organisatie mee gepaard ging, werd het idee geopperd om er meteen een tweede festivaldag met optredens aan te koppelen. Het festival was geboren. Omdat we geen middelen hadden, is onze filosofie altijd geweest dat we gratis of toch goedkope bands wilden programmeren. Die noodzaak werd op termijn een deugd; heel wat Meetjeslandse muzikanten bleken op zoek te zijn naar podiumkansen in de eigen regio. Vzw Plan B was een feit, en via De Wever’s vernuft versierden we enige

“Ik heb me gevoeld als Kuifje in Wonderland”

Euhm… Bart: Grapje! Alle interviews uit het boek hebben echt plaatsgevonden, alhoewel… Zat Guido Belcanto écht aan de toog in Café Passé? Is de bende van Cirque Constance echt in Cadzand geweest om zich herinneringen te laten ontfutselen? Het zijn vragen waarrond ik graag wat mysterie laat bestaan. Tim: We hebben Bart alle literaire vrijheid gegeven, maar de lezer mag op zijn twee oren slapen. Alle interviews uit het boek hebben plaatsgevonden, en elke muzikant heeft de kans gehad om alles na te lezen. Zo professioneel zijn we wel geweest (lacht).

tijd later Europese subsidies, waarmee we het digitale Meetjeslands Muziekplatform konden oprichten. Bart, die ik kende via het werk en uit de Meetjeslandse loopgrachten, bleek een begenadigd schrijver te zijn en werd dan ook vaste columnist van het Muziekplatform. En dan hebben we het nog niet eens gehad over het boek… Tim: Juist, ja. Het idee om een boek uit te brengen over de Meetjeslandse muziekscene is ongeveer anderhalf jaar geleden ontstaan. Micheline is met dat idee op de proppen gekomen, ik ben er mee naar Bart gestapt en hij heeft quasi onmiddellijk toegehapt. Bart: Het is heel droog, maar een boek schrijven kan je nu eenmaal thuis doen. Vroeger was ik vaak ’s avonds weg om op te treden, maar nu kon ik én met muziek bezig zijn, én toch thuis zijn bij mijn gezin. De tv bleef al eens vaker onaangeroerd om aan het boek te werken. Heerlijk. Tim: Bart deed de eerste interviews eind 2011 met Piet Notteboom (leadzanger Summerbummerdownerfolk, red.) en Ostrogoth. Bart: Eigenlijk hebben er nooit interviews plaatsgevonden hoor. Ik heb gewoon wat rond gemaild naar Cirque Constance-lui, op die manier gepolst naar wat roddels, en daar dan een boek van gemaakt. Veel gemakkelijker! (grijnst)

Welke anekdotes uit het boek dragen jullie voorkeur weg? Bart: Ik vond het interview met Frank Zaman van Z-noiZ heerlijk om te doen. Z-noiZ was destijds een turbulente rockgroep. Toen ze moesten optreden in de Kempen, liep er het één en ander fout. De geluidsman had problemen, Zaman zat vast op de ring van Antwerpen en was vreselijk geïrriteerd. Er waren duidelijk spanningen in de groep. Maar dan speelden ze een machtig optreden en ontstond het nummer ‘The Bridge’, een al even machtig nummer. Heerlijk, dat uit die spanningen dergelijk pareltje is ontsproten. Tim: Mijn favoriete anekdote komt ook van Z-noiZ. Toen de groep 16

prijzengeld ontving voor hun prestaties in Humo’s Rock Rally, werd hen gevraagd wat ze met het geld gingen doen, waarop een bandlid antwoordde dat zijn dakgoot dringend moest geschilderd worden. Schitterend toch? Rock ’n roll meets huiselijkheid. Wat willen jullie bereiken met het boek? Tim: Dit boek past eigenlijk binnen onze algemene doelstelling, en dat is lokaal muzikaal talent ondersteunen door een platform te voorzien. Wat N9 professioneel doet in het Meetjesland, doen wij voor amateurkunstenaars. We willen de samenwerking met N9 verder uitbouwen zodat een brug kan geslagen worden tussen amateurkunsten en de professionele industrie. Dit boek past binnen deze doelstelling, in die zin dat we aantonen dat er wel degelijk een Meetjeslandse muziekscene is waaruit heel wat nationaal of internationaal succesvolle artiesten zijn voortgekomen. Denk maar aan Jasper Steverlinck, Peter van de Veire, Lize Accoe, Eden of Luc De Vos.

POOK

Goed om weten

“Ongeacht wat de toekomst brengt, gaat er een enorme charme uit van een boek, zeker in dit digitale tijdperk” Bart: Wist je trouwens dat Jasper Steverlinck ooit nog in mijn voorprogramma heeft gespeeld? Dat vind ik fantastisch (lacht). Hij was toen een jonge gast van veertien, vijftien jaar, maar toen hij zijn keel openzette stond iedereen aan de grond genageld. Wat een talent. Of De la Vega met Lize Accoe bijvoorbeeld. Die hebben het van een klein repetitiekot geschopt tot optredens voor 60.000 toeschouwers. Niet slecht, me dunkt. Tim: We mogen trots zijn op wat we verwezenlijkt hebben, maar we staan met onze twee voeten op de grond. Dit boek is geenszins een sluitstuk, maar eerder een basis waarop we verder kunnen bouwen. Ongeacht wat de toekomst brengt, gaat er een enorme charme uit van een boek, zeker in dit digitale tijdperk.

Steverlinck. Als je het boek leest, krijg je ook goesting om nummers te beginnen opzoeken. Iets waar elke muziekfanaat gevoelig voor is, lijkt me.

Waarom zou iemand uit het Pajottenland dit boek in zijn of haar boekenkast moeten staan hebben? Bart: Ik denk dat het een illusie is dat de Meetjeslandse muziekscene uniek is in haar soort. Dezelfde dynamiek vind je bijvoorbeeld ook terug in Limburg, waar destijds met Stijn Meuris heel wat bewoog. Of neem Izegem, ook daar bestaat er een sterke muziekscene rond een zeer goeddraaiend jeugdhuis. Daarenboven blijkt uit alle verhalen die werden opgetekend voor dit boek, de liefde voor muziek, wat toch een universeel gegeven is. Tim: Ik denk dat het boek ook aantrekkelijk is voor liefhebbers van muziek uit andere regio’s door figuren als Luc De Vos of Jasper

Tot slot: hoe beviel het jullie, een boek publiceren? Bart: Ik heb me gevoeld als Kuifje in Wonderland. Dit is het werk van een hele ploeg, wat het nog zo leuk maakte. De Cirque Constance-vrienden, Jos Notteboom die het artwork op zich nam, fotograaf Dominiek Claeys; het zijn allemaal bijzonder fijne mensen… Tim: We hebben Bart heel veel vrijheid gegeven, kunnen bouwen op een breed netwerk en talentvolle mensen als Dominiek en Jos, en dat is een succesvolle formule gebleken... ’t Is gewoon vree wijs.

In de epiloog laten jullie Elia De Mey en Laurens Wille aan het woord. Vanwaar die keuze? Bart: We wilden afsluiten met een blik op de toekomst. Dit boek is er niet gekomen vanuit een nostalgisch gevoel. Integendeel. 20 jaar nadat Luc De Vos, Peter van de Veire en Jasper Steverlinck de Meetjeslandse akkers onveilig maakten, blijken diezelfde akkers nog steeds betreden te worden door even gedreven artiesten. Generaties volgen elkaar op. Wist je trouwens dat Elia De Mey het neefje is van Frank Zaman? Allemaal één geweldige pot nat!

En niet nog een kleine beetje. |eDc|

POOK

Cultuuremmer

De Pook-redactie vroeg me naar een film die mijn leven veranderde, maar een dergelijke egocentrische oefening levert vnl. obscure films op waarmee ik een puur persoonlijke band heb en die bijgevolg tot weinig lezenswaardige regels zouden leiden. Trouwe lezers van dit filmhoekje weten ondertussen dat kwaliteit en het cinefiel belang steeds voorop staan en dat de van bovenaf opgelegde Pook-regels steeds in alle vrijheid geïnterpreteerd worden. Onder het motto ‘weg met het ego, leve de ander!’ focust dit artikel bijgevolg op een film die niet onmiddellijk mijn leven heeft veranderd, maar er misschien wel toe bijgedragen heeft dat van anderen te veranderen: Rosetta (1999). Zoals gewoonlijk bij de gebroeders Dardenne is deze film, die niet meer dan terecht de gouden palm wist te versieren in Cannes, gesitueerd in een achtergesteld milieu in het Waalse Seraing. Rosetta focust op

het wel en wee van het gelijknamige hoofdpersonage, een jong meisje dat met haar (van alcohol en seks afhankelijke) moeder op een camping woont en obsessief op zoek is naar werk - om het even welk werk, en om het even op welke manier ze eraan geraakt. Een baan staat voor haar gelijk aan een beter leven: de camera zit dicht op de huid, de documentaire-illusie is nooit veraf, de film is ruw, meedogenloos, aangrijpend - maatschappelijk geëngageerde cinema die wekenlang blijft nazinderen. De film inspireerde de toenmalige regering om de nieuwe regeling (prompt tot het ‘Rosettaplan’ gedoopt) m.b.t. werkgelegenheid voor schoolverlaters te accelerereren. Wie zegt dat kunst de problemen nooit uit de wereld zal helpen en enkel kan dienen tot het draaglijker maken van problemen, krijgt lik op stuk. Het eerste statement blijft overeind, maar Rosetta bewijst hoe

Veur ‘t zelfste geld / Goes & de Gasten

Rosetta / Gebroeders Dardenne

film

cd 18

kunst niet enkel tot bewustmaking kan leiden, maar tevens een impact kan hebben op het streven naar een betere wereld. ‘Je m’appelle Rosetta - J’ai trouvé un travail - J’ai trouvé

un ami - J’ai une vie normale - Je ne tomberai pas dans le trou - Bonne nuit.’

Aardvark is dood, maar uit de as verrezen Goes en de Gasten. Michel Goessens verzamelde voor zijn nieuwe plaat Veur ’t zelfste geld dezelfde muzikanten rondom zich die ook meespeelden op Eerlijk Echt, de laatste plaat van Aardvark (en de zandmannen). Enkel compagnon de route Werner Dumez, die al sinds het begin samen met Goes de kern vormde van Aardvark, ontbreekt. Er is dan ook geen mondharmonica meer te horen op deze nieuwe plaat. En hadden we dat niet op voorhand geweten, we hadden hem niet gemist ook. Want Goessens doet opnieuw waar hij zo goed in is: in simpele liedjes dagdagelijkse taferelen beschrijven. Die taferelen spelen zich af in het Slejns, maar zouden net zo goed diep in de Limburg kunnen voorvallen. We moesten vaak grinniken bij het horen van herkenbare verhalen. Zoals dat van Nonkel Georges, die op reis gaat naar de zon, de zee … en de meis-

jes. Of De jongsten van Laroy, die alles al gezien, gehoord en beleefd heeft. Goes mikt regelmatig op de - toegegeven, soms iets te - gemakkelijke lach, maar is vooral op zijn sterkst tijdens de ingetogen nummers. Van Au Gedroomd, waarop Goes zichzelf enkel begeleidt op gitaar, is zonder twijfel het sterkste nummer van de plaat. Het nummer gaat niet, in tegenstelling tot wat de titel doet vermoeden, over de vrouw van zijn dromen, maar wel over een verloren vriend die hij ooit leerde kennen op een CM-kamp in Heer-sur-Meuse. We komen wel af, over de vereenzaamde oudere medemens, is nog zo’n nummer dat drijft op melancholie. Een pluim ook voor de Gasten, die met onder andere banjo, mandoline, akoestische gitaren, beperkte percussie en contrabas Veur ’t zelfste geld een sober roots-geluid meegeven. Schone! www.goesendegasten.be |BeCa|

|Gertjan Willems - Die Zukunft|

POOK

Ik, ijdel kieken, had me tijdens de boekvoorstelling Cirque Constance, ’n eigenzinnige kijk op rock ‘n’ roll niemandsland stellig voorgenomen dat deze avond niet om mij zou gaan, maar om al wie de rock ‘n’ roll begeert en bedrijft in ons streekje vol koeien en varkens. Niet gemakkelijk want op het ene moment kreeg ik een micro van AVS door mijn strot geramd, daarna moest ik voor de fucking Pookredactie uit Ertvelde of all places komen aandraven om op de foto te staan en als klap op de vuurpijl werd ik door ons aller presentator Geert Faes ook tot tweemaal toe op het podium getrokken. En toch, gij droom van een plaatje, toch ben ik er in geslaagd om ondanks de roep van De Media om mij als gezicht van het boek te profileren af en toe een hoekje op te zoeken en mij te gaan omscholen tot de gluurder die ik het liefste ben. De man in het hoekje die, armen gekruist, als een strenge Marc

Didden zich verschuilt in de zaal en observeert om daarna thuis achter de laptop keihard uit te halen en onbeschroomd mijn liefde voor rock ‘n’ roll te gaan betuigen. En wat heb ik gezien? Dat Bart Koubaa, nochtans vele jaren en gedaanteverwisselingen later, nog steeds dat straffe en interessante podiumbeest is dat Ze Noiz als een komeet door het Vlaamse poplandschap deed schieten. En dat Goes van De Gasten met gelijk welke song de snaren beroerd, de snaren van de kleine lachende man achter de toog cynisch voor het kleine mensje dat we allen zijn. Zo schoon. Koubaa en Zaman, ooit de Kaïn en Abel van Ze Noiz, kregen er zelf zowaar kippenvel van op de armen. Van de versie van ‘hun’ She’s all right. Of wat ik dacht van de stem van Jonathan Matthys (zanger Powerstroke) en de gitaarcapriolen van Elia De Mey (gitarist Novis II)? Het legendarische Ostrogoth stond erbij en keken ernaar. Net als Zaman die zijn neefje zag bloeien als een wild boterbloempje in een hellende alpenweide. En dan de power van The Sloofs die Anja van Gorky reanimeerden tot een verschrikkelijke geile tante. Vos en manager Noelle knikten tevreden bij zoveel lef. Maar de waarnemer in mij hoorde

Gij schone, prachtige en welgevormde muziekliefhebber, (ik stel me de gemiddelde Pooklezer voor als een prachtige jongedame bij gebrek aan ruimte voor gewone jongens als mezelf in de diepe grotten mijner fantasie).

M U ZI E K C O SE LU D N

RD’S MEETJE A B SL

Cultuuremmer

“Vele anderen zitten al te popelen om iets nieuws op de rock ‘n’ rollkaart te serveren.”

ook heel graag de hymne Hey Little Baby terug van Peter De Zutter en ik stond als een uil op een kluit te kijken naar Jürgen De Blonde van De Portables die de ouwe kraker VibØ uit de diepe voorgeborchten van het oude Cold Wave verleden opdiepte als was het een fris groentensoepje. Verbluffend, kreeg ik van mijn maatje en boekproducer Tim Bottelberghe te horen. Wat kan ik daar aan toevoegen? En de hamvraag over The Fur blijft: brachten ze nu een eigen nummer of een nummer van Looplizard. Dat ze kunnen spelen, dat werd in elk geval bewezen. Van Eden, Lize Accoe, JP De Brabander, Fien De Geyter (wat een bassiste!) en David Van Belleghem wisten we dat al natuurlijk. Allez, liefste pook van mijn lendenen, ’t was nen schonen avond en hij blijft maar in mijn hoofd rondtollen. Dat zijn zo van die momenten waarvan je denkt: grijp ze vast, ze komen niet meer terug. En ontbrak er nog iets? Ja natuurlijk. Ik blijf het jammer vinden dat Piet Notteboom van Summerbummerdownerfolk niet aan de slag is gegaan met Gorki of Ze Noiz. Had toch wat gegeven, me dunkt. En ik heb zoveel spijt dat ik Jürgen De Blonde van De Portables niet ge-

ïnterviewd heb voor het boek. Ook het ontbreken van Sweet Dick Willy in het boek, nochtans een klepper van een naam uit mijn rock ‘n’ rollhoogdagen, blijf ik een jammere zaak vinden. Maar ’t is beloofd: daar gaan we nog aan werken. Deze avond, lief Pooksken, komt niet meer terug. Maar Koen, Micheline, Tim, Milena, Sofie, Laurens, Philip, Elke, Ewald, Bert, Evelyn, Pablo, Willem, Jos, Dominiek, Jurgen, Stijn, Michiel en vele, vele anderen van en rond Cirque Constance (sorry voor wie ik vergat...) zitten eigenlijk al te popelen om iets nieuws op de rock ‘n’ rollkaart te serveren. De film? De plaat? De reis? Het hoorspel? Het gezelschapsspel? We weten het zelf nog niet. Maar het komt. Eerste afspraak alvast half september op ons festival in de Stroomstraat in Kaprijke. Warme, natte zoenen en flink wat pletsen op mijnen kop vanwege mijn lieftallige echtgenote, B.A.R.D. is in the house (maar niet voor lang meer want er staat binnenkort nog een Sparta Piewsken in den Oemtata op mij te wachten van enen KVZ uit Zelzate).. |BarD|

POOK

Wereldbeeld Rik Willemen

POOK

Het verhaal

George de touwslager vindt een mondharmonica

George de touwslager vindt een mondharmonica in de treinwagon. Hij is onderweg naar zijn bedlegerige schoonmoeder. Onderweg met koorden. Als dat maar niet onheilspellend klinkt… De mondharmonica ligt in een poel ketchup op de grond. George raapt het instrument op en zuigt de ketchup uit de tien gaatjes. Hij spuwt de ketchup in een stoffen zakdoek waarop heidense hoefdieren geborduurd zijn. Nu blaast George tweelettergrepige woorden in gaatje vier: ‘HYMEN KOEKOEK TARWE KWADRAAT DEKHENGST ZENUW ECHO PATER LATER TATER GIETER MIETER TIETEN KNUPPEL LEVER VITTER.’ De trein stopt en een spichtige vrouw met een tatoeage van een verdoofde varaan op haar linkerhandrug zet zich ostentatief naast George. Ze is dan ook zijn oudste dochter. Ze heet Lydia en ze heeft reeds drie brandstichtingen op haar kerfstok. Haar vader blaast ‘KERFSTOK’ in gaatje zes. Oh het klinkt melancholisch, zo melancholisch. George barst in tranen uit. Lydia bast: ‘Je bent bespottelijk sentimenteel! Ik begrijp dat moeder naar Boston is getrokken met die twintig jaar jongere goochelaar. Ik vergeet zijn naam… Weet jij nog hoe hij heette?’ George weet het; hij weet nog alles: de naam van de goochelaar, zijn sterrenbeeld, de naam van de moeder van de goochelaar, het sterrenbeeld van de moeder van de goochelaar, het lievelingsgerecht van de schuldbemiddelaar van de goochelaar, de bloedgroep van de duivenmelker van de goochelaar,

“De taxichauffeur heeft een zoon met MS en een dochter die compulsief haiku’s schrijft. Over de dochter maakt hij zich grote zorgen” Foto Paul Vergauwe

de favoriete misdaadroman van de konijnenfokker van de goochelaar enzovoort… Maar George de touwslager zwijgt grimmig. Grimmiger is zijn zwijgen nooit geweest. ‘Je zwijgen is nooit grimmiger geweest,’ bevestigt zijn dochter ietwat onthutst, een beetje bang zelfs. ‘Wil je een bluesliedje voor me spelen, Papa? Over een arme garnalenpeller die in de steek wordt gelaten door zijn harpij van een vrouw die er vanonder muist met een rattenverdelger, Papa? En geef je de garnalenpeller vier dochters met

amfibische tatoeages op hun ledematen en brandstichtingen op hun kerfstokken, Papa?’ Vraagt ze om haar vader te paaien. De touwslager gehoorzaamt. Hij speelt hemeltergend hortend, en steekt achteraf de schuld op de trein. Wanneer de conducteur komt negeert hij George en zijn dochter. De eindhalte heet Adinkerke. Lydia neemt zonder boe een taxi naar haar toekomstige biograaf. De taxichauffeur heeft een zoon met MS en een dochter die compulsief haiku’s schrijft. Over de dochter maakt hij zich grote zor22

gen. Op 200 meter van het station staat het hoekhuis waarin de bedlegerige schoonmoeder van George haar eigen morfinepomp mag hanteren om haar knellende tumoren het hoofd te kunnen bieden. Het is de derde dag na tweede kerstdag en zijn schoonmoeder krijst: ‘Ga weg, onnozelaar! Ik begrijp dat mijn dochter naar Baltimore is getrokken met een twintig jaar oudere doopfotograaf. Zijn naam ligt op het puntje van mijn tong… Herodes?’ ‘Ja. Herodes, Ma. Hij heette Herodes…’ ‘Praat me niet naar de mond! Hij werd Melchior genaamd. Godverdomme!!’ George de touwslager haalt de mondharmonica uit zijn binnenzak en voor zijn schoonmoeder verbouwereerd kan zijn duwt hij het instrument in haar luchtpijp. Met de steel van een vliegenmepper duwt hij de mondharmonica dieper. De schoonmoeder van de touwslager wordt blauw. Hoe blauwer ze wordt hoe beter de blues klinkt die ze onwillekeurig uitstoot. Terwijl Lydia haar toekomstige biograaf pijpt op de dakparking van een goudvissenspeciaalzaak zoekt haar vader de collectie Beierse vingerhoeden van wijlen zijn schoonmoeder. Hij vindt ze niet. Gefrustreerd verlaat hij het hoekhuis. In de kriepende terugtrein merkt George de touwslager opnieuw een mondharmonica op. De mondharmonica ligt in een opengereten tochthond. Hij raapt de tochthond op en de mondharmonica blijkt een naai-etui te zijn, maar alle naalden zijn verdwenen. |Delphine Lecompte|

POOK

De foto

Michiel Vergauwe, Parijs, maart 2013

POOK

Politiek en intrige in fabrieksdorp Zelzate

Met man en macht

M Menig politiek journalist zou de wenkbrauwen fronsen wanneer hij een week lang verslag zou uitbrengen over Zelzate. Het door het kanaal Gent-Terneuzen in tweeën gezaagde dorp van staal liet de laatste jaren niemand meer onverschillig. Was het niet door het opgeklopte jongerengeweld, dan was het door revolutionaire dokters of door blauw trompetgeschal van een ‘wannabe burgemeester’. Ja, er valt altijd wel iets te zeggen over de politieke microkosmos Zelzate, waar de polarisatie niet enkel langs de traditionele partijgrenzen loopt, maar ook ver daarbuiten. Een juiste lidkaart en de juiste vrienden ope-

nen veel deuren in Zelzate, wat uiteraard geen uitzonderlijk gegeven is, maar in de gemeente van Eddy Wally zit je immers dicht bij de karikatuur. Wanneer je dan Jan met de pet vraagt hoe hij erover denkt, dan reageert deze er nogal meewarig en cynisch op: “macht bij volmacht”, zegt hij al schertsend en laat er verder de slaap niet voor. Nee, sinds de uitslag van de verkiezingen verkeert het meest vergrijsde dorp van Vlaanderen in opperste ideologische verwarring. Na een quasi tachtig jaar lang socialistisch bestuursmonopolie vond er een politieke aardverschuiving plaats. Op 13 november 2012 kleurde

Zelzate immers niet langer rood maar blauw. Maar laat je als lezer van deze op het eerste zicht revolutionaire gebeurtenis niet misleiden. De ziel van Zelzate blijft nog steeds rood, al laat de uitslag misschien anders vermoeden. Het begon allemaal met de overstap van twee gemeenteraadsleden van SP.a naar Open VLD in het laatste jaar van de vorige legislatuur. Dit gebeurde omdat deze heren zich niet meer konden vinden in de manier waarop de toenmalige burgemeester De Vilder de lakens uitdeelde in het schepencollege. Dat is althans de officiële versie, maar in de feiten spelen er ongetwijfeld 24

minder koosjere motieven mee. ‘Overloperij’ en opportunisme zijn vieze woorden in de politiek, maar in Zelzate hebben sommige leden van de huidige gemeenteraad er een sport van gemaakt. Niet dat dit nadelig is voor de Zelzatenaar, want zeg nu zelf, iedereen tracht toch te overleven in deze economisch grillige tijden? De enige fractie waar sinds 30 jaar geen ‘overloperij’ of opportunisme te betreuren valt, is de fractie van PVDA+. Het is de partij die de tweede grootste werd met 6 zetels en tegen wil en dank terug naar de oppositiebanken werd verwezen. Het feit dat deze partij terug in de oppositie zit, heeft veel

POOK

Politiek en intrige in fabrieksdorp Zelzate

“Menig politiek journalist zou de wenkbrauwen fronsen wanneer hij een week lang verslag zou uitbrengen over Zelzate”

te maken met haar houding. Ze wil namelijk eerst onderhandelen op basis van beleidskeuzes om dan pas de mandaten te verdelen. Maar dat is jammer genoeg buiten de rest gerekend. De twee overlopers hebben volgens SP.a het verschil gemaakt, want nu is VLD-SD de grootste partij met 8 zetels, terwijl de SP.a blijft steken op 5 zetels. En zo geschiedde: Zelzate kreeg een donkerblauw bestuur omdat Frank Bruggeman erin geslaagd was om zes jaar lang oppositie te voeren binnen de vorige meerderheid en omdat De Vilder als ‘persona non grata’ werd beschouwd door een groot deel van de Zelzatenaren. Alles wat namelijk was mis gelopen in de vorige legislatuur werd in de schoenen van De Vilder geschoven, terwijl Bruggeman evenzeer verantwoordelijk was voor de financieel rampzalige toestand waarin onze gemeente verkeerde en trouwens nog altijd verkeert. Zelzate heeft dus geen diepblauw bestuur omdat mensen bewust hebben gekozen voor een liberaal beleidsprogramma maar simpelweg omdat ze De Vilder niet meer lustten als burgemeester. Maar genoeg over de verkiezingen! Je zou nu denken dat Zelzate vertrokken

is voor 6 jaar stabiel bestuur met een donkerblauwe coalitie aan het bewind, terwijl SP.a en PVDA+ in de oppositie zitten. Maar helaas pindakaas! Frank Bruggeman is nog steeds niet benoemd als burgemeester, er is nog steeds geen begroting en de ene beroering volgt tegenwoordig de andere op. Dat er niet koosjer wordt omgesprongen met het verwerven van volmachten is ook weeral geen uniek gegeven, maar oudere mensen omkopen met paaseitjes of hen chanteren en onder druk zetten was volgens SP.a een brug te ver. Ze diende daarom twee klachten in tegen toenmalig OCMW-voorzitter Frank Bruggeman. De ene klacht werd ingediend bij de raad van verkiezingsbetwistingen om de geldigheid van de verkiezingen aan te vechten en de andere werd ingediend tegen de persoon van Frank Bruggeman zelf omwille van het naar eigen zeggen frauduleus verwerven van volmachten. De klacht bij de raad van verkiezingsbetwistingen werd reeds behandeld en nietig verklaard wegens het ontbreken van bewijslast, maar de klacht tegen Bruggeman zelf wordt nog

steeds onderzocht. Het is daarom dat Freddy De Vilder nog steeds waarnemend burgemeester is van Zelzate, terwijl deze zit opgescheept met een schepencollege dat wordt geregisseerd door Bruggeman. Ja, u leest het goed, de kemphanen van het vorige bestuur zijn terug tijdelijk tot elkaar veroordeeld. ‘Wannabe burgemeester Bruggeman laat nu bij wijze van protest zijn haar groeien tot hij benoemd kan worden als burgemeester. Hier en daar wordt nu al de spot gedreven met de blauwe ‘Samson’ of de terugkeer van de ‘Yeti’, maar nog meer wordt hij uitgespuwd door de Zelzatenaren die niet gekozen hebben voor naakte ontslagen binnen het OCMW, inkomensverhoging voor het schepencollege en het mogelijks betalend maken van het containerpark in de toekomst. De laatste weken kleurde Zelzate dan misschien niet rood in de beslissingen van de gemeenteraad, het deed dat wel op straat omdat een groot deel van de Zelzatenaren het niet eens is met de maatregelen van het nieuwe schepencollege. ‘Non si paga’, wij betalen niet, luidde het eendrachtig op de twee vorige ge-

meenteraadszittingen. Op de voorlaatste zitting kende het kersverse college zichzelf allerlei gadgets toe, waaronder smartphones, notebooks en de verhoging van financiële tussenkomst in telefonie en internetverbinding. Het college liet dit stemmen in de gemeenteraad terwijl het enkele dagen voordien triomfantelijk in de krant verklaarde dat het Zelzate terug financieel gezond zou maken door jaarlijks 1.4 miljoen euro te besparen. Daarnaast liet de kersverse OCMW-voorzitter van CD&V, die voordien beweerde nooit te zullen deel uitmaken van een coalitie waar Frank Bruggeman de leiding van nam, aan de OCMWraad weten dat er 19 full time-equivalenten zullen worden afgedankt, wat neerkomt op 26 ontslagen. Sindsdien staat Zelzate in rep en roer en zijn er bijna wekelijks acties waarin de oppositie van PVDA+ en SP.a de mensen blijft mobiliseren om tegen deze beslissingen in te gaan. Voorlopig is dat met succes, want de aangekondigde ontslagen werden vorige week ingetrokken door de acties aan het gemeentehuis en de staking op het OCMW. Zelzate heeft misschien zijn stem uitgebracht tegen Freddy De Vilder, maar het heeft zijn stem niet uitgebracht voor een man die ondanks zijn verkiezingsbeloftes toch mensen ontslaat en lastenverhogingen nastreeft. Met veel bombarie verklaren dat de gemeente aan de financiële afgrond staat terwijl de partij van Frank Bruggeman zelf 18 jaar lang deel heeft uitgemaakt van het bestuur is op zijn minst hypocriet te noemen. Jan met de pet beklaagt het stemgedrag van vele Zelzatenaren die zich om de tuin hebben laten leiden door Bruggemans brood-en spelenstrategie en sinterklaaspolitiek. Maar het dorp van staal blijft zich roeren en de strijd woedt voort! Non Si Paga! |De rode Ridder|

POOK

Er was eens in het Meetjesland

Na de eerste Wereldoorlog terroriseerde een befaamde bandietenbende gedurende maanden de landelijke dorpen van ons Meetjesland. Oscar Merci en de zijnen waren gespecialiseerd in nachtelijke rooftochten. Geweld, vuurwapens en roofmoord waren hun handelsmerk. “Uw geld of uw leven!”

De grooten Oorlog

Zoete koek en de ronde

In tegenstelling tot wat velen denken, trad de Duitse bezetter best brutaal op. Goederen zoals vee, graan en eieren werden opgeëist, boetes werden wel erg vlotjes uitgeschreven en de domste futiliteiten leidden tot represailles. Zo werden de Maldegemnaren eens collectief beboet (20.000 Mark) omdat er een steen op de spoorweg was gevonden. Madness. Tijdens de aftocht van den Duits in oktober 1918 kregen Maldegem, Middelburg, Adegem en Eeklo het zwaar te verduren. De dorpen waren onderwerp van stevige plunder- en vernietigingstochten. De Duitsers verborgen ook her en der springtuig, om zo mogelijk nog meer slachtoffers te maken. De feestvreugde in oktober over het einde van de oorlog was toch iets te voorbarig. Duitse vliegtuigen mitrailleerden en bombardeerden de straten van Maldegem en de omliggende woonkernen. De wapenstilstand van 11 november betekende voor velen een kans om het trauma te verwerken door opnieuw aan de slag te gaan op de hoeve of in het bedrijf. Werk vinden was echter niet evident. In het voorjaar van 1919 waren er zo’n miljoen werklozen, en dubbel zoveel mensen waren afhankelijk van overheidssteun. Velen versasten naar de mijnstreken of verhuurden zich als werkman voor de wederopbouw. De bevolking kreeg ook af te rekenen met de Spaanse griep, en velen vielen ten prooi aan achtergebleven munitie. De prijzen bleven hoog en sommigen hebben het nu slechter dan in den oorlog. Er was tekort aan zowat alles en de Voedingscomiteit verdeelde voedselrantsoenen onder de bevolking...

Ondanks alle miserie kwam ‘t gewone leven weer op gang. Er werden recepten bedacht om met weinig toch iets lekkers te maken, zoals de Zoete koek. Het recycleren van textiel werd een alomtegenwoordige bezigheid. Dat verklaart bovendien waarom de zolder van mijn grootmoeder zaliger was volgestouwd met stoffen, knopen, naaigaren en stikpatronen. Nu goed, er werden oneindig veel prijskampen georganiseerd; koepel- en krulbollingen, ringstekingen, kaarten biljartwedstrijden. Niet zelden waren er mooie prijzen te winnen. Op zondag 23 maart 1919 werd al de eerste na-oorlogse Ronde van Vlaanderen gereden; Boven Ronse loopt van Lerberghe weg en wint vier minuten voorsprong. Hij ontbond alle duivels en komt veertien minuten voor den anderen aan in den velodrom.

Een volk zonder werk wordt bandiet “Tis de grootsten dief van oostekloe!”, riep mijn grootvader zaliger zowat iedereen na. De buurman had de hamer gepikt, en de overbuurvrouw een kleine schroevendraaier voor den elentriek. Ik lachte de beschuldigingen weg als paranoïde ouwpeetengedrag, maar zijn angst voor diefstal valt te kaderen in de tijdsgeest van het interbellum, toen koebeest, peird en kar de meest waardevolle bezittingen waren van den Vlaamschen boer. Naast dagelijkse ongevallen met achtergebleven oorlogstuig, voedselschaarste en gebrek aan steenkool, teisterde ook een nooit geziene 26

golf van diefstallen, roofmoorden en andere ruige bandietenstreken het naoorlogse Vlaanderen. De oorzaak daarvan ligt in de chaos van de oorlog en de hoge werkloosheid. De pacifisten bebruikten dan ook volgende slogan: “Een volk zonder werk wordt bandiet”. Die misdaadgolf zette al in tijdens de oorlog. Er werden vooral levensmiddelen gepikt; kippen, varkens, koeien, zeep. De dieven gingen brutaal te werk. Varkens en kalveren werden ter plekke geslacht. De politie was in die periode erbarmelijk slecht georganiseerd en inefficiënt, en kampte met een nijpend tekort aan manschappen en middelen. In het voorjaar van 1919 verscheen dan eindelijk de ‘Wet tot aanstelling van rechterlijke officieren en agenten bij de Parketten’ in het Staatsblad. Zodoende kregen de parketten meer middelen om de misdaadgolf te breken.

de Bende van Adegem In de Bende van Adegem zaten 28 leden, waarvan er veertien moesten terechtstaan voor zware misdrijven. Hoewel de geschiedenis van de bende pas na de oorlog begon, waren de meeste leden al actief tijdens de oorlog. Het eerste feit waarvan de bende werd beschuldigd was het stelen van een paard eind oktober 1918 bij landbouwer August van Meenen uit Maldegem. In de daarop volgende maanden ging het team in wisselende opstelling in Maldegem nog aan de haal met een resem koeien en paarden, die dan werden doorverkocht aan een heler in Brugge. In maart 1919 planden kopman Oscar Merci, René Claeys,

POOK

Er was eens in het Meetjesland

“Zij zelven hadden niet eens de moeite gedaan hun wezen zwart te maken. De inbrekers worden van langsom stouter” Het portret van Philemon Roelandt dat door de gerechtelijke politie verspreid werd om zijn aanhouding te bespoedigen.

Louis De Sutter en Victor Mortier een overval op veekoopman en herbergier Edmond van de Casteele. Edmond werd na zijn slaapmutske op de weg terug naar huis verrast door de vier snodaards. “Wat moet gij van mij hebben?” Het waren zijn laatste woorden: Claeys, Merci en Mortier trakteerden Edmond op zes kogels. De rabouwen beroofden hem van zijn portefeuille, en lachten terwijl met de aardige smoelen die het slachtoffer trok. De buit was 3.750 frank. Enkele uren na de moord was het parket ter plaatse. Onderzoeksrechter Verwilghen vond het vreemd dat de menschen van boven Eeclo zoveel schrik hadden om iets te verklaren. Verwilghen zou zich vastbijten in een reeks onopgehelderde veediefstallen en zoo snuffelend voort kreeg de onderzoeksrechter in handen de draden eener na-oorlogschen bindersbende in Vlaanderen. Het zou echter nog meer dan een jaar duren voor alle bendeleden achter slot en grendel zaten.

Uw Geld of uw leven! Onder de leiding van Oscar Merci en zijn eerste luitenant Alphonse Naudts ging de bende gericht te werk met veel fysiek geweld en de slagzin “Uw geld of Uw leven!”. En zij hielden woord. In ’t Getrouwe Maldeghem van zondag 27 april 1919 verscheen het volgende:

met haar nicht en ’t koeierke in den kelder gesloten, toegehouden met een bezemsteel door de handhave van de deurklink. ... De vermoorde had sinds lang niet meer alleen geslapen. Hoe wisten de moordenaars dat hij daar lag? Rond de 600 frank is gestolen. Het parket geweest zijnde is De Coninck dinsdag onder grooten toeloop begraven. Er lopen vermoedens op een van ’t Vossenhol. Eind mei werden vier leden op heterdaad betrapt, aangehouden en veroordeeld. Maar daarmee bleek de bende niet te zijn opgerold.. Op de Vierweegshe in Ursel werd eind oktober 1919 de 85-jarige Francies De Meyere overvallen en doodgestoken voor de ogen van zijn gehandicapte zoon Henri. In ’t Getrouwe Maldegem stond te lezen: “Ja, die Henri mag ons Heere danken dat hij dat nog zeggen kan. Zij wisten toch wel dat goeden oogen in den kop had en wel ter tale was. Zij zelven hadden niet eens de moeite gedaan hun wezen zwart te maken. ... De inbrekers worden dus van langsom stouter. Het volk meent nochtans dat het eene en dezelfde bende is, die dezen derden moordaanslag in de buurt heeft gepleegd.”

claeys spreekt ’t Getrouwe Maldegem publiceerde op 28 november 1920 dit bericht: Ontdekking van de moordenaarsbende

Sedert 8 dagen zijn 8 gewichtige aanhoudingen gedaan in zake de moord op de kleinlandbouwer De Coninck, verleden jaar te Kleit. De jonge Claeys van Ursel, nu wonende te Eekloo en ziek liggende te Gent, zou in ’t vooruitzicht van de dood, bekentenis gedaan hebben aan de moord te hebben meegeholpen. Zijne mededaders zouden zijn zekere Grammens, die men Kultere heet, en die door de gendarmen van Maldegem dan is aangehouden. De derde zou zijn Louis de Sutter van Adegem Steenweg naar Balgerhoeke. Een vierde is zekere Mprtier en die moet van Beernem zijn. Natuurlijk brengt men die aanhoudingen ook in verband met de moorden van den Appelboom. En de menschen zijn blij dat er wat klaarte komt, nu juist voor den langen donkeren winter. De loslippigheid van de op sterven liggende René Claeys heeft tot de aanhouding geleid van Grammens, De Sutter, Mortier en andere. De kopstukken waren echter nog op vrije voeten.

Moord te Kleit

... Binst den eersten slaap werd ingebroken door ’t voutevensterken, donderdag 11 ure. Hier slaapt dat manneken, hoorde het koeiereken zeggen dat opgeschrikt was. En stille zijn, of… En ’t verroerde hem niet meer. Twee mannen trokken ’t zoldertrapken op en schoten, twee daalden tot bij de vrouw met dezelfde bedreiging. Gust moet getroffen zijn in zijn bed, een kogel van nevens de eene oor naar de andere, een in den linker schouder en een in de linker hand. Ze hoorden hem vallen, hij was dus uit zijn bed gesprongen. “Schiet nog maar eens”, zegden zij. Vier of vijf schoten zijn gelost. Dan moest de vrouw de sleutels geven en ze werd

Het huizeken van Adegem, waar de kapitein Merci zich met een zijner handlangers verschanste en welk men in brand moest steken om hen te vangen. Maar Merci schoot steeds voort op de politie, die antwoordde en den schurk doodde. Den anderen bandiet moest zich half-verstikt overgeven. (Ons Land 18 feb. 1922)

“Zijn ogen puilden uit en het schuim stond op zijn lippen. Merci’s doodreutel verflauwde en hij blies den laatsten adem uit kwart voor 6 ure” Oscar Merci en Alphonse Naudts hadden veiliger oorden opgezocht. Zij verbleven in Marchienne-au-Pont bij een oude bekende uit Beernem die er een logement uitbaatte. In november 1920 vluchtten ze met valse identiteitsbewijzen de grens over. Ze trokken naar Reims en streken na korte tijd neer in Selles, waar ze het niet konden laten de plaatselijke bakker voor de ogen van zijn gezin neer te knallen en te beroven. Ze keerden snel terug naar Charleroi. Het Belgische gerecht zat intussen ook niet zomaar te kaarten en te saffen. Ze hadden reeds uitgedokterd dat ze in Marchienne-au-Pont moesten gaan neuzen. Op 10 december gingen de autoriteiten over tot actie, edoch bij de poging tot aanhouding onstond een waar vuurgevecht à la Capone! De agenten vielen zonder kruit en dienden zowaar de strijd te staken. Ondertussen was ook de rijkswacht opgetrommeld, maar van de adempauze maakten Naudts en Merci gebruik om via het aanpalende gebouw de benen te nemen. De achtervolgers stonden erbij en keken ernaar. Een fabriekswachter die de schoten hoorde en een kijkje ging nemen, werd nog snel in de vlucht en zonder pardon neergelegd.

Wilt ge ons hebben? Kom ons dan halen! Merci en Naudts zouden zich inschrijven in het vreemdelingekorps, maar niet vooraleer zij in Adegem wraak zouden nemen op een agent en de veldwachter. Zij vertrokken te voet vanuit Charleroi en begaven zich via Zottegem naar Gent. Ze sliepen in schuren en vrieskou, regen en sneeuw waren hun deel. Vanuit Gent namen ze de trein naar Adegem, waar ze onderdak zochten bij Camiel Naudts, broer van. Onder bedreiging van een revolver werd het echtpaar Naudts verplicht de boeven alles voor te zetten wat ze wensten. Maar toen zij daar onverwachts binnenvielen, verliet Ernest Naudts, de derde broer, net het huis. Na een goeiendag te hebben gewisseld lieten ze Ernest vertrekken, een onbegrijpelijke fout. Al snel waren gendarmen, districtbevelhebber en gerechtelijke politie op de hoogte. ’s Nachts

werd het huisje omsingeld en op zaterdag 18 december ging de actie ‘Fort Chabrol’ bij het ochtendgloren van start. De twee werden herhaaldelijk gesommeerd zich over te geven, maar dat lokte niets uit dan vloeken en verwensingen als van razende onmachtige duivels. “Wilt ge ons hebben? Kom ons dan halen!”, klonk het weerwoord. Rond half negen werd besloten tot het beschieten van het huis, wat onmiddellijk met een vuursaldo vanuit de stal werd beantwoord. Kogels doorboorden vensterluiken en het verbrijzelde vensterglas rinkelde in de woning. Ondertussen had de rijkswachts evenveel moeite met de toegestroomde ramptoeristen dan met de twee bandieten. Toen de gerechtelijke politie om elf uur arriveerde werden ook zij hartelijk begroet met lood. Intussen was het echtpaar Naudts erin geslaagd de woning te ontvluchten...

Den laatsten adem van Oscar Merci Rond de middag was het hevig beginnen waaien en regenen. De twee snodaards schoten voortdurend vanuit de keuken, de deuropening, de vensters. Ten slotte gaf de Procureur des Konings bevel tot het in brand steken van het huis. Uit een gat in de gevel sloeg het vuur als uit een ovenmuil. De dieven openden alle ramen om het spel zo lang mogelijk te rekken. Ze zaten als ratten in de val. Rond 17 uur werd Oscar Merci neergeschoten. En men zag Oscar Merci aan de afgebrande deur van het stalleken loodzwaar ten gronde ploffen. Van Naudts was echter geen spoor. Rijkswachters, politie en zelfs burgers snelden toe. Merci bleek op Naudts te liggen en leefde nog: nog steeds hield hij zijn Browning in de vuist geklemd, zijn ogen puilden uit en het schuim stond op zijn lippen. Een kogel had zijn hart doorboord, een andere was door de keel gevlogen. Merci’s doodreutel verflauwde alsmaar en hij blies den laatsten adem uit kwart voor 6 ure. Naudts zou bedwelmd zijn geweest door de rook en zou al minutenlang bewusteloos hebben gelegen. Na een half uur beademing wisten ze hem te reanimeren.

Het laatste kopstuk Het laatste kopstuk Philemon Roelandt keerde in 1921 terug naar Knesselare. Hij ging er bij zijn zuster Marie inwonen. In het huizeken nummer 15, van de rooden koer in grootte letters door de Duitschers op de roode deur geschilderd, woonde een jonge vrouw, wier man in Amerika zat en haar geburen verstonden niet hoe ze altijd groote-mans-hemden waschte en te drogen hing. Zoo kwam het uit dat haar broer des nachts bij haar overkwam, en die broer was Philemon Roelandt, van SintJooris, ook gewoond hebbende in Maldeghem, recht voor ’t Kasteeltje dan nog, en die nu ophezocht werd als luitenant van de bende van Merci.. Toen ook de veldwachter zijn aanwezigheid in het snotje kreeg, werden de gendarmen opgetrommeld om hem te gaan arresteren. Roelandt vluchtte daarbij naar de zolder. Na opnieuw een vuurgevecht waar Tarantino een halve epic mee zou vullen kon ook de laatste voortvluchtige worden ingerekend.

De bende gestraft In 1922 maakt Vlaanderen zich op voor een stevige rechtzaak. Na bijna een maand werd op 15 maart uitspraak gedaan over 330 schuldvragen. Naudts en Roelandt kregen de doodstraf, Victor Mortier en Hendrik Grammens werden veroordeeld tot 25 jaar dwangarbeid. Louis De Sutter werd veroordeeld tot levenslange dwangarbeid. Anderen kregen straffen van 15 jaar dwangarbeid tot zes maanden gevang. Naudts werd twintig jaar later zowaar gratie verleend door een twijfelachtige burgemeester. Naudts kwam dus vrij, maar verloor in 1942 alsnog tragikomisch het leven door de kogel, toen hij op heterdaad werd betrapt door de rijkswacht in navolging van een afpersingszaak. Met deze laatste stuiptrekking van de onverbeterlijke Naudts viel definitief het doek over de geschiedenis van de Bende van Adegem. Colruytbende eat your heart out.. |mve| bron: ‘De Bende van Adegem’ (Hugo Notteboom, Adegem, 1994)

POOK

Het gedicht

Stoel

Ik stond naast een tafel en het verontrustte mij dat ik zo alleen was en opeens hoorde ik het kloppen erg zachtjes weliswaar maar iets maakte zich kenbaar. Het was zo subtiel dat ik moest knielen, zo vond ik de stoel en ik raakte het hout zoals je een tong raakt, ik legde mijn vinger in een nerf, het begon onmiddellijk te schemeren en dieren stonden om ons heen. Inmiddels was ik al niet veel groter dan een speldenpunt en innerlijk dronken de stoel zond mij zijn gedachten, vrij technisch maar gevolgd door het ruisen van bomen voor even, een seconde of drie werd ik stoel. Het was zalig, zalig dat hout in mijn wervels! De klop in mijn been, een bestaan zonder bloed of gedachten. En stil te staan eeuwig. En opgetild. En altijd die functie en een innerlijk waaien van de bomen afkomstig. Marije Langelaar

POOK

Meetjesland vakantieland

de kunstroute Heb je daar veel aan In de wereld bekendstaan Als één van de grootsten? Wat is het leven, de dood, het niets, Die vragen blijven, beroemd of niet. Roger Raveel, 1921-2013 De Morgen, 5 januari 2006

We kennen allemaal de grote namen: MAS, SMAK, musea voor schone kunsten... Maar hoe zou het gesteld zijn met de Meetjeslandse kunstwereld? Met deze vraag in het achterhoofd gingen uw edele Pookredacteurs op zoek naar zij die kunst verzamelen en tentoonstellen. En erg ver moesten zij helemaal niet zoeken…

POOK

Meetjesland vakantieland

M museum joshu Genku Onze eerste stop is het Joshu Genku-museum op de hoeve van de Hogevorst te Bassevelde. Insiders kennen deze plek maar al te goed, wegens de nabijheid van de Cirque Constance-weide. We kunnen een bezoek aan het Joshu Genku-museum kan dan ook aanraden als zingevende uitstap tijdens de exuberante festiviteiten in september. We hebben er een afspraak met Rosa, de curator van de site. Zij leidt ons rond door de verschillende ruimtes. Oprichter van dit museum is de Kaprijkse multidisciplinaire kunstenaar Marc Du Pré. Hijzelf is niet aanwezig, want hij woont in Bretagne, waar hij ook actief is in de kunstwereld. Het museum verwijst naar zijn pseudoniem Joshu Genku, een naam die hij gekozen heeft bij het begin van zijn zen-art-periode. Deze kunstenaar is muzikant, componist, schrijver, pedagoog, raadgever, wetenschapper, I Tjing leraar en zowaar Meester in de gevechtskunsten. Zijn werk getuigt van een hoger doel: de zelfverwezenlijking van de mens. Het museum stelt werken tentoon van Joshu Genku, maar ook van leerlingen die cursussen of stages

Galerie William Wauters bij hem volgen. Er is een overzicht te zien van verschillende disciplines en ook in de tuin zijn er installaties en beeldhouwwerken te bezichtigen. Momenteel zijn er tal van activiteiten en workshops die aangeboden worden ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan. Een greep uit het aanbod: beeldhouwen, bronsgieten, creatie van maskers in klei, portrettekenen, raku en haiku. Alle lessen worden volgens het zomaar-principe, gratis, doorgegeven. Er wordt wel een bijdrage gevraagd voor materiaalonkosten. De lessen zijn voor iedereen toegankelijk, zowel beginners als mensen met ervaring zijn welkom. Naar het principe van de stichter: “De dag dat er op een appel die aan een boom groeit geld staat, zal ik geld vragen voor mijn werk.” Info en inschrijvingen: 09/373.90.67 of 0477/13.62.08 museumjoshugenku@live.be Permanente tentoonstelling van Joshu Genku te bezichtigen alle dagen van 14.00 tot 18.00 uur behalve op vrijdag, van 30 maart tot 31 oktober 2013.

De tweede site die we bezoeken, is de Galerie William Wauters, aan de bosrand van de Lembeekse bossen, te bereiken via de Antwerpse Heirweg. Het gebouw, de galerie, dat geplant staat in het bos, is al een kunstwerk an sich. De galerie werd opgericht in 1979 en tot op heden werden er al meer dan 300 (!) tentoonstellingen georganiseerd. Pook had een gesprek met galeriehouder William Wauters en nam het hedendaagse galeriehouderschap onder de loep. Hoe is het begonnen? “De doelstelling was een kunstencentrum uit te bouwen in het Meetjesland, dat toen eigenlijk een artistieke woestijn was. Het was de bedoeling om in de galerie debutanten kansen te geven, muzikale avonden te organiseren en poëzie aan bod te laten komen. Ik heb altijd al een behoefte gehad om deel te nemen aan het artistieke gebeuren en om dingen te doen. Zo heb ik in 1964 samen met Jean-Pierre De Smet de Lazy River Jazz Club opgericht te Gent. Van in het begin heb ik geopteerd om schilderwerken en beeldhouwwerken tentoon te stellen. De laatste jaren heb ik dit ook uitgebreid naar fotografie. Ook in het bos dat de galerie omringt

worden met regelmaat tentoonstellingen gehouden met monumentale sculpturen van beeldhouwers uit binnen- en buitenland.” Heb je bij de vele kunstenaars die al de revue passeerden ook grote namen geprogrammeerd? “Ik zou het een ramp vinden indien ik een Rembrandt of een Van Gogh niet zou hebben laten exposeren. Als galeriehouder moet je een kunstenaar goed in de markt kunnen plaatsen. Er is altijd die dualiteit tussen handel en kunst. Maar voor mij is authenticiteit en artistieke bevrediging altijd het belangrijkste geweest. Kunst als belegging waarbij men veel werken opkoopt om te hopen dat er één kunstenaar is die veel opbrengt, is niet aan mij besteed.” Hoe ziet u de toekomst van de galerie? “Ik wil de galerie graag uitbreiden naar een cultureel centrum, met aandacht voor literatuur, poëzie en try-outs voor jonge klassieke muzikanten.” Galerie William Wauters is open elke vrijdag, zaterdag en zondag van 14:00 tot 18:00 uur, en op afspraak via william@galeriewilliamwauters.be www.galeriewilliamwauters.be

POOK

Meetjesland vakantieland

“In een atelier kan je de gedrevenheid en inspiratie van de kunstenaar ruiken en zien”

G Galerij Pim De Rudder We blijven in Assenede en zetten onze weg verder naar de galerij van Pim De Rudder. Tijdens ons gesprek wordt het duidelijk; deze man heeft Assenede op de kaart gezet als kunstzinnige gemeente. Of - om de zinspeling niet te laten liggen - hij heeft Assenede in het ‘kunst’licht gezet. We worden ontvangen door Pim in zijn galerij, tegelijk zijn ouderlijk huis. Eens gezeten aan de grote tafel en met een Pim-bier in de hand, mogen we onze vragen afvuren aan de grote kunstpaus van het Meetjesland. Waaraan herken je een goede kunstenaar? “Ik herken het aan zijn/haar atelier. In een atelier kan je namelijk de gedrevenheid en inspiratie van de kunstenaar ruiken en zien. Het ligt er daarom niet wanordelijk bij, dat hangt af van de mens zelf. Ik herinner me nog het atelier van Gilbert De Cock en de sfeer dat het uit-

straalde. Zijn atelier lag er gelekt bij zoals het kabinet van een tandarts en toch spatte de creativiteit er vanaf.” Hoe is het voor u begonnen? “Ik heb architectuur gestudeerd en heb dan contact gezocht met kunstenaars. Want ik vind dat plastische kunst niet zonder architectuur kan. Dat ik in Assenede mijn atelier heb is omdat ik hier toevallig geboren ben. Ik ben hier geworteld en zou het mij niet anders kunnen inbeelden.”

kinderen - in de Oemtata gehangen, en is het er ook verder bijgewerkt.”

stuur van Assenede en aan erfgoedcel Meetjesland.”

Welke rol kan kunst voor Assenede en het Meetjesland spelen? “Kunst kan voor het Meetjesland een aantrekkingspool zijn. Dit is het eigenlijk altijd geweest. Veel beroemde mensen en politiekers zijn hier geweest omdat er hier vanalles bruiste en iedereen erbij wou zijn.”

Recentelijk werd de kunstenaar Roger Raveel begraven, welke invloed heeft Raveel gehad volgens u? “Raveel heeft een grote invloed uitgeoefend. Hij had veel volgelingen, onder andere via de School van Deinze. Zijn naïef en kinderlijk schilderen vol leven en plezier was heel vernieuwend. In het begin heeft hij ook veel moeilijke jaren gehad omdat hij niet erkend werd. Ik heb Raveel persoonlijk gekend. In 1964 heeft Hugo Claus hier werk van hem opgehangen. Zij waren goede vrienden. Ik zal mij Roger Raveel vooral herinneren als een kinderlijk gebleven kunstenaar tot aan zijn 92 jaar.”

Je bent drijvende kracht achter het initiatief voor de oprichting van het Mus-CoKu in het oude gemeentehuis van Assenede. Hoe staat het met deze plannen? “In 2006 was er een belofte van zittend Burgemeester Philippe De Coninck. Ook Fientje Moerman, gouverneur Balthazar en vele anderen hebben hun steun betuigd. Toch merken we, de vrienden van Mus-CoKu, dat er plannen zijn in een andere richting. Daarom doet er een petitie de ronde om de burgemeester te herinneren aan deze belofte. Deze petitie zal overhandigd worden aan het gemeentebe-

Is er veel veranderd in vergelijking met vroeger? “Vroeger was ik één van de enigen. Momenteel is er vlugger een komen en gaan. Er zijn ook meer mensen gekomen die zich kunstenaar noemen. Het gaat er zakelijker en formeler aan toe. Vroeger waren het mondelinge overeenkomsten, nu werkt iedereen met contracten. Kunstwerken werden ook uitgeleend. Zo heeft er in de jaren ’60 nog een werk van Raveel - via mijn 32

Galerij Pim De Rudder vzw Hoogstraat 6, 9960 Assenede Open op vrijdag, zaterdag en zondag van 12:00 tot 18:00 uur. |kRijGerS|

POOK

Good to know

POOK

Fotoreportage

Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Dieter De Craene

Eerste Meetjeslan dse jamsessie

POOK RELEASE OEMTATA 21 DECEMBER 2012

POOK

Fotoreportage

POOK

Oemtatravel

Op reis naar het einde van de dag

O Op een dag ben je een gevorderde dertiger en neemt de onrust enkel in omvang toe. Je zit in je zetel, de houtkachel knettert, de winter kondigt met wilde, kille vlagen zijn komst aan. De nacht wordt steeds langer. Je tochthond aan de achterdeur staart je kalmpjes aan, afwachtend. Je moet een plan verzinnen, de leegte te lijf gaan, hier blijven biedt weinig soelaas. Je bent helaas geen moslim, een blootsvoetse pelgrimstocht naar Mekka is geen optie. Het zou nochtans deugd doen, wandelen, rustig nadenken, op weg naar een bestemming vol zingeving en traditie. Santiago de Compostella bewaar je voor je zestigste verjaardag. Wanneer de kinderen het huis uit zijn en de leegte van het nest je het huis uitjaagt. Je leven stap voor stap overdenken, in het voetspoor van duizenden zoekende zielen voor je. Je denkt aan het antwoord van de priester toen je hem vroeg waarom

hij katholiek en geen hindoe was. ‘Omdat het mijn traditie is. Mijn geschiedenis. Onze traditie en onze geschiedenis. Simpel. Ik lees wel over het confucianisme, het boeddhisme en het hindoeïsme, maar als buitenstaander. Het raakt me niet wezenlijk. Als ik de Bijbel lees ben ik geen buitenstaander. Ik zit er middenin. Dit zijn mijn wortels.’ Wat zijn mijn wortels?, vraag je je wanhopig af. Je bezoekt een vriend, nog steeds in gedachten verzonken. Hij legt een lp op. Steekt kaarsen aan, veel kaarsen. De nabijheid van een kapel met traditie brengt je niet tot rust. De muziek wel, die is vrolijk en treurig tegelijk. De tekst is apart. Wijkt af van platgetreden paden. ‘We hebben niet zo lang meer’, zegt de vriend, ‘en hij wordt er niet jonger op’, doelend op de zanger van het lied. ‘Zijn gezondheidstoestand is wankel, zijn vrouw is overleden en de kinderen doen het niet goed. En we hebben hem nog nooit ontmoet. Het is nu of nooit. De tijd, die vervloekte kameleon, speelt in ons nadeel.’

Plots wordt alles duidelijk, een bestemming verschijnt helder aan de horizon. Plots weet je waar je wortels liggen, aan welke bron alles ontspringt. Je gaat samen op stap, vertrekt bij het krieken van de dag. Nog meer vrienden vervoegen zich. Je neemt een oude weg die niemand meer kent. Een kasteel met een hoge, witte poort nodigt uit. Het ligt er verlaten bij. De boeren zijn gevlucht. Je wandelt verder door een bos. De volksmond fluistert al heel lang over de gevaren van de Berenbos, maar de beren zijn weg. De bomen ook. Het bos blijkt niet meer dan een ring van groen te zijn, alle bomen binnenin zijn gekapt. Een bos waaruit het hart is weggesneden. Zelfs de bossen zijn hier façade geworden, jammert een metgezel, een groene jongen. De man die we zoeken is waarachtig, weerlegt een ander beslist. Je nadert stilaan een grensstad vol fabrieken, steekt een rivier over en verdwaalt in groezelige stegen. Je vraagt de weg, een vrouw met vier tanden stuurt je

Foto’s: GSM van Dieter De Craene 36

vriendelijk knikkend de verkeerde kant uit. Het begint heel zachtjes te regenen. De buurt lijkt al heel lang verstoken van zonlicht. Je vraagt je af waar de bewoners nog in geloven. Het is niet ver meer. Nat en koud bereik je je bestemming. De inkomhal is een schrijn, een eerbetoon aan de zanger. De vele successen opgetast in de ene vitrinekast na de andere. Een heel leven bijeengepakt op tien vierkante meter, talloze, roemrijke gebeurtenissen als kleurrijke maar dode vlinders aan een wand geprikt. Je verwacht muziek maar er hangt een eerbiedige stilte. De zanger krijg je niet te zien. Je neemt de bus terug. Het schemert, dag en nacht zijn nog nauwelijks van elkaar te onderscheiden. Zo wil je leven, denk je bij jezelf, vol overgave, met vuur en overtuiging, en koppig je eigen weg inslaan, vallen en opstaan, en geliefd zijn door het ganse volk. |sDs|

POOK

Sponsorpagina

Cirque Constance Roadshow Halve finalisten: E.P.R., TwentyFour, The Zaranoffs, Woolf, Blow, Our lips are sealed, Mocking Jay en Deer Boa Finale Roadshow > 19/04 in N9 Villa te Eeklo Tickets zijn die avond aan de kassa te koop. Kom op tijd want vol=vol

“Cirque Constance, ’n eigenzinnige kijk op rock ’n roll niemandsland“ Het boek is nu te koop bij muziekwinkel Sonnor, Boelare Eeklo en boekhandel Johan Buysse, Stationsstraat Waarschoot voor slechts 15 euro

Boekvoorstelling 3 maart

“Bedankt aan iedereen die er bij was en meegewerkt heeft om deze avond memorabel te maken!”

Cirque Constance Festival > 13-14 september 2013 !

POOK

Sponsorpagina

Er waart een geest doorheen het web, de geest van die Zukunft... Vanaf heden ook op uw tablet.” Een hartverwarmende babbel nodig? Bel ons gratis op 0800 668 60.” Wees welkom in onze zelfhulpgroep.”

POOK

Sponsorpagina

ALLE DAGEN HOPEN VANAF 19:00u ZONDAG 15:00u

WOENSDAG EN DONDERDAG WANHOPEN

NU OOK OP DINSDAG DE MEEST GROOVY KEET VAN DE WERELD DOORNENDIJK 1 ASSENEDE 0474496607

POOK

Sponsorpagina

www.n9.be @muziekclubn9 facebook.com/n9eeklo

AGENDA

APRIL - MEI 2013

VR 12/04 > GABRIﾃ記 RIOS (US/BE) / HYDROGEN SEA (BE) pop van eigen bodem

sold out!

VR 19/04 > FINALE CIRQUE CONSTANCE ROADSHOW 2013 finale rockconcours

ZA 27/04 > GREEKADELIA (EL)

folktronica uit Griekenland

VR 03/05 > THE HENHOUSE PROWLERS (US) bluegrass de luxe

VR 10/05 > C.J. CHENIER & THE RED HOT LOUISIANA BAND (US) de zoon van de zydeco koning

VR 17/05 > ORCHESTRE INTERNATIONAL DU VETEX (FR/BE/BA/AR/RS) rumba balkanika

ZA 25/05 > RENATO BORGHETTI QUARTET (BR)

de meester van de diatonische accordeon

s ticket

& info

.BE 9 N . W WW 9 villa

N rten in Eeklo e c n o 0 alle c 5, 990 6 1 t a stra Molen

aanv an telke g ns om 2

JONGERENKORTING Scholier, student of CJP-kaart?

3 EURO KORTING per concert!

EEKLO

IS NOOD AAN...

GELOOFWAARDIGE ENQUĂ&#x160;TEURS Wat ontbreekt er volgens u in uw gemeente?

Laat het ons weten via geertjerijdttepaard@gmail.com en breng ondernemers op een goed idee!

19 04

poemtata op reis met peter holvoet-hanssen

26 05

poemtata in villa voortman met bekendmaking van de winnaars

07-08-09 06

23 06

van de poeziewedstrijd, en met o.a. ester naomi perquin, charles ducal en philip hoorne

oemtata kermisweekend met gigs, randloper spaghettinight, matine en rommelmarkt

poemtata en het voorleesfeest voorleessessies

op diverse locaties in het centrum van ertvelde met o.a. mama lien, opa chris, joke schauvliege en marijke pinoy

12-13-14 07

rock earthfield ‘tuin der lusten’ edition met o.a. stadt, ONs, woodplay,

24-25-26 07

poemtata op de gentse feesten drie dagen gratis poezie in de lakenhalle gent

23-24-25 08

oemtata kermisweekend

25 08

bruno deneckere & fernand zeste, the moonshine playboys and many more

met o.a. astrid lampe, mark van tongele en rodaan al galidi

met gigs, de eerste grote prijs van hyfte en oemta dell’arte kunstenfestival

oemta dell’arte kunstenfestival met erotische fabels, straattheater, poemtata’s kijkdozenkabinet, live graffiti, jazz, hiphop, the four aces quartet en premonition (ccr tribute band)