pirozi_53

‫‪53‬‬

‫ﺗﻮ ﻗﻮى ﭘﻨﺠﻪ‪ ،‬ﺷﮑﺎر اﻓﮕﻦ و ﻣﻦ ﺻﯿﺪ ﺿﻌﯿﻒ‬ ‫ﺗﺮﺳﻢ از ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﺷﺖ ﻧﺮﺳﺪ ﻓﺮﯾــــﺎدم‬ ‫ﻓﺮوﻏﻰ ﺑﺴﻄﺎﻣﻰ‬

‫ﺳﺎل دوم‬

‫دور ﺳﻮم ﻧﺸﺮاﺗﻰ‬

‫ﺷﻤﺎرة ﭘﻰﻫﻢ ﭘﻨﺠﺎه و ﺳﻮم‬

‫ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ‪ 18‬ﻗﻮس ‪ 1393‬ﺧﻮرﺷﯿﺪى ـ ‪ 5693‬ﺟﻤﺸﯿﺪى‬

‫ﭼﺮاغ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻟﻨﺪن‬

‫| ﻣﺴﻌﻮد ﻧﯿﺴﺘﺎﻧﻰ |‬

‫آﯾﺎ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬آﺧﺮﯾﻦ ﭼﺮاغ را ﻫﻢ ﮔﻢ ﻣﻰﮐﻨﺪ؟‬

‫ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻟﻨﺪن در ﺑﺎرة اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﺑﯿﺶ از ‪40‬‬ ‫ﮐﺸـــﻮر ﺑﺮﮔﺰار و ﺑﺎ اراﯾﮥ ﯾﮏ ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن رﺳﯿﺪ‪.‬‬ ‫اﯾﻦ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ‪ ،‬واﭘﺴـــﯿﻦ زﻣﯿﻨـــﻪ و ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاى اداﻣﮥ ﻫﻢ‬ ‫ﮐﺎرىﻫﺎى ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن اﺳﺖ و از آن‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﻧﺨﺴـــﺘﯿﻦ ﻓﺮﺻﺖ‪ ،‬ﺑﺮاى ﺣﮑﻮﻣﺖ وﺣﺪت ﻣﻠﻰ ﯾﺎد‬ ‫ﻣﻰﺷـــﺪ ﺗﺎ از ﻣﺠﺮاى آن‪ ،‬ﺑﺮاى ﺑﻬﺘﺮﺷـــﺪن وﺿﻌﯿﺖ در‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬ﮐﺎرى ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳـــﺮان ﺣﮑﻮﻣـــﺖ وﺣﺪت ﻣﻠﻰ‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﻃﺮﺣﻰ از اﺻﻼﺣﺎت ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ رﻓﺘﻨﺪ‬ ‫و ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ در اﯾﻦ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺖآوردﻫﺎﯾﻰ‬ ‫ﮐﻼﻧﻰ دﺳﺖ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ آن ﻫﻢ‪ ،‬ﺗﻮاﻓﻖﻧﺎﻣﻪﯾﻰ ﺑﻮد ﮐﻪ‬ ‫از ﺳﻮى اﻋﻀﺎى اﯾﻦ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ‪ ،‬ﺑﻪ اﻣﻀﺎ رﺳﯿﺪ و ﯾﮏ ﺑﺎر‬ ‫دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺟﺎىﮔﺎه اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬در ﻣﺤﻮر ﺗﻮﺟﻪ اﯾﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﮐﻪ ﺑﯿﺶﺗﺮﯾﻦ ﮐﻤﮏﻫﺎ را ﺑﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن داﺷـــﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻗﻰ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اﯾﻦ ﺗﻮاﻓﻖﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﮐﺸـــﻮرﻫﺎى ﮐﻤﮏدﻫﻨﺪه و ﭘﺸـــﺘﯿﺒﺎن‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬ﯾﮏ ﺑﺎر دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻪ اداﻣﮥ ﮐﻤﮏﻫﺎىﺷﺎن‪ ،‬ﺗﺄﮐﯿﺪ‬ ‫ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﮐﻤﮏﻫﺎ را »ﻣﺸﺮوط« ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ‬

‫︨﹑م ︎﹫︣وزی‬ ‫ِ‬

‫ِ‬ ‫ﺣﮑﻮﻣﺖ وﺣﺪت ﻣﻠﻰ!‬ ‫ﺳﺮان‬ ‫ﻓﺴﺎد را ﺑﺰداﯾﯿﺪ‬ ‫از آن ﺟﺎﯾـــﻰ ﮐـــﻪ ﻧﺒﺎﯾـــﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﯿﻤـــﮥ ﺧﺎﻟـــﻰِ ﭘﯿﺎﻟﻪ‬ ‫ﻧﮕﺮﯾﺴﺖ‪ ،‬در ﺟﺮﯾﺎن ‪ 13‬ﺳﺎل ﮔﺬﺷـــﺘﻪ‪ ،‬اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪،‬‬ ‫دﺳﺖ آوردﻫﺎﯾﻰ )ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺷـــﮑﻨﻨﺪه( در زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎى‬ ‫ﮔﻮﻧﺎﮔـــﻮن )از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮ از ﻫﻤﻪ آزادى ﺑﯿﺎن ‪(...‬‬ ‫داﺷﺘﻪ اﺳـــﺖ‪ .‬در ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻘﺎط ﮐﺸﻮر‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﻦ دﺳﺖ‬ ‫آوردﻫﺎ ﺑﯿﺶ ﺗﺮ ﺑﻮده اﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ از اﯾﻦ ﮐﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‪،‬‬ ‫داراى ﻧﻈﺎم ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷـــﻮﻧﺪه از ﻣﺮﮐﺰ اﺳـــﺖ‪ ،‬اﯾﻦ‬ ‫دﺳـــﺖ آوردﻫﺎ‪ ،‬در وﻻﯾﺖ ﻫﺎ‪ ،‬ﻧﯿﺰ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﺮﺧﻮرد‬ ‫ﺣﮑﻮﻣـــﺖ ﻣﺮﮐﺰى‪ ،‬ﺑـــﻪ ﺧﻄﺮ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷـــﺪﻧﻰ اﻧﺪ و‬ ‫ﻫﻤﻮاره‪ ،‬در ﻟﺒﮥ ﭘﺮﺗﮕﺎه ﻗﺮار داﺷـــﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ‪ ،‬ﺑﺎ ﮐﻢ‬ ‫ﮐﺎرى ﻫﺎى ﻣﻮﺟـــﻮد در ﺟﺮﯾﺎن ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﭘﺴـــﯿﻦ از‬ ‫ﺳﻮى وزﯾﺮان ﺳﺮﭘﺮﺳـــﺖ‪ ،‬وﺿﻌﯿﺖ اﻣﻨﯿﺘﻰ ﭘﺎى ﺗﺨﺖ‬ ‫و دﯾﮕﺮ وﻻﯾﺖ ﻫﺎى ﮐﺸـــﻮر‪ ،‬ﻧﺎﮔﻮار ﺷـــﺪ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺖ‬ ‫رﺳﺎﻧﻰ ﮐﻢ‪ ،‬و ﺣﮑﻮﻣﺖ دارى ﺑﺪ‪ ،‬اداﻣﻪ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ‪ ،‬در ﺑﺨﺶ دﺳﺖ آوردﻫﺎى ﻣﻨﻔﻰ‪ ،‬در ﺟﺮﯾﺎن ‪13‬‬ ‫ﺳﺎل ﭘﺴﯿﻦ‪ ،‬ﻓﺴـــﺎد ادارى در ﮐﺸﻮرﻣﺎن‪ ،‬ﺑﻪ اژدﻫﺎى‬ ‫ﻫﻔﺖ ﺳـــﺮى ﺑﺪل ﺷﺪه اﺳـــﺖ ﮐﻪ ﺑﺰرگ ﺷﺪ ِن اﯾﻦ‬ ‫ﻫﯿﻮﻻى ﺑﻨﯿﺎدﺑﺮاﻧﺪاز ﻫﻢ ﮔﺎم ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻫﺎى ﻓﺮاوان و‬ ‫ﺑﻰ ﭘﯿﺸـــﯿﻨﮥ ﮐﺸـــﻮرﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪،‬‬ ‫آﺑﺮوى اﻧﺪﮐﻰ ﻫﻢ ﮐﺸـــﻮرﻣﺎن داﺷﺖ‪ ،‬از ﻣﯿﺎن رﻓﺖ‬ ‫و دﯾﮕﺮ ﺑﺎ اداﻣﮥ اﯾﻦ روﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد و ﺷـــﺮﯾﮑﻰ‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻧﯿﺴﺘﯿﻢ‪.‬‬ ‫اداﻣﻪ ﺻـ ‪2‬‬

‫اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﻣﮑﻠﻒ اﺳـــﺖ ﺗﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ اﺻﻼﺣﺎت ﺧﻮﯾﺶ را‬ ‫ﭘﯿـــﺎده ﮐﻨﺪ‪ .‬زﻣﯿﻨﻪﻫـــﺎ اﯾﺠﺎد ﭼﺎرﭼﻮبﻫـــﺎى ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺮاى‬ ‫ﺣﮑﻮﻣـــﺖدارى ﺧـــﻮب را ﻓﺮاﻫﻢ ﺑﺴـــﺎزد‪ ،‬درآﻣﺪﻫﺎى‬ ‫ﺧﻮﯾـــﺶ را از ﻃﺮﯾﻖ اﺟﺮاى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫـــﺎى زﯾﺮﺑﻨﺎﯾﻰ و راه‬ ‫ﺑﺮدﻫﺎى درآﻣﺪزا‪ ،‬ﺑﯿﺶﺗﺮ ﺑﺴـــﺎزد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در آﯾﻨﺪه‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﮐﻤﮏﻫﺎى دﯾﮕﺮان ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻧﺒﺎﺷـــﺪ و ﺳـــﺮ ﭘﺎى اﻗﺘﺼﺎد‬ ‫ﺧﻮﯾﺶ ﺑﺎﯾﺴﺘﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﺸـــﻮرﻫﺎى ﻫﻤﮑﺎر ‪ ،‬ﺑﺮ ﺗﺠﻬﯿﺰ‪ ،‬آﻣﻮزش و ﻣﻘﺘﺪرﺷـــﺪ ِن‬ ‫ﻧﯿﺮوﻫﺎى اﻣﻨﯿﺘﻰ اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﺗﺄﮐﯿﺪ ﮐﺮدﻧـــﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﯾﮏ ﺑﺎر دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻪ »ﺑﻬﺸﺖ‬ ‫ﻫﺮاساﻓﮕﻨﺎن« ﺑﺪل ﺷﻮد‪.‬‬ ‫در ﻣﯿﺎن دﯾﮕﺮ اﻋﻀﺎى اﯾﻦ ﮐﻨﻔـــﺮاس‪ ،‬ﺟﺎن ﮐﺮى‪ ،‬وزﯾﺮ‬ ‫اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﮥ آﻣﺮﯾـــﮑﺎ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن را ﺑﻪ ﯾﮏ‬ ‫ﻗﺪرت ﻣﻨﻄﻘﻪﯾﻰ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫اﻋﻀﺎى اﯾـــﻦ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﮐﻪ ﻫﻤﺎن ﻧﻤﺎﯾﻨـــﺪهﮔﺎن و ﯾﺎ ﻫﻢ‬ ‫اﻋﻀﺎى ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺗﻮﮐﯿﻮ ‪ 2012‬ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺗﻌﻬﺪاتﺷﺎن‬ ‫را ﯾـــﮏ ﺑﺎر دﯾﮕﺮ ﺗﺠﺪﯾﺪ ﮐﺮدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﻬﺪات‬ ‫اداﻣﻪ ﺻـ ‪2‬‬ ‫ﺧﻮﯾﺶ ﭘﺎﺑﻨﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫| ﺗﺎﺑﺶ ﻓﺮوغ ـ ﺑﻬﺎر ﻣﻬﺮ |‬ ‫ﺑﻰ ﺑﻰ ﺳﻰ‬

‫ﭘﺮوﻧﺪه ﺻﻠﺢ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﮥ ﻓﺮﺟﺎم ﻣﻰرﺳﺪ؟‬

‫ﺧﺒـــﺮ ﮔﻔﺖ وﮔﻮﻫﺎى ﭘﻨﻬﺎن اﺷـــﺮف ﻏﻨﻰ و ﺳـــﺮان‬ ‫ﻃﺎﻟﺒـــﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﯿﭻ روﯾﻰ ﺑﻪ ﮐﺴـــﺎﻧﻰ ﮐـــﻪ روﯾﺪادﻫﺎى‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن را دﻧﺒـــﺎل ﻣﻰ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺒﺮ ﺷـــﮕﻔﺖ اﻧﮕﯿﺰى‬ ‫ﻧﯿﺴـــﺖ‪ .‬ﺣﺎﻣﺪ ﮐﺮزى ﻧﯿﺰ در ‪ 13‬ﺳـــﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎرﻫﺎ‬ ‫ﭼﻨﯿـــﻦ ﮔﻔﺖ وﮔﻮﻫﺎﯾـــﻰ را در ﻣﻘﺎﻃـــﻊ ﺧـــﺎص ﺑﺎ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن و ﺳـــﺮان ﮔـــﺮوه ﻃﺎﻟﺒﺎن آﻏـــﺎز ﮐﺮد و ﺑﺎ‬ ‫ﻧﺎاﻣﯿﺪى ﺗﻤﺎم و ﺑﺪون رﺳـــﯿﺪن ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﺸـــﺨﺼﻰ ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺎﯾﺎن ﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﺗﻼش ﻫـــﺎى ﺣﺎﻣﺪ ﮐﺮزى ﺑﺮاى رﺳـــﯿﺪن ﺑـــﻪ ﺗﻮاﻓﻖ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳـــﻰ ﺑﺎ ﻃﺎﻟﺒﺎن‪ ،‬ﺟﺪى ﺗﺮﯾﻦ ﺑﺨﺶ از ﮐﺎرﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎم‬ ‫دارى اوﺳـــﺖ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ در ﻣﻮاﻗﻌﻰ ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺒﯿﻨﻰ زﯾﺎد‪،‬‬

‫از ﻣﻬﺎرت ﻫﺎى ﺳﯿﺎﺳـــﺖ ﮔﺬاران ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻧﻰ و ﺣﺎﻣﯿﺎن‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻰ آﻧﻬﺎ ﺑﻰ ﺧﺒﺮ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺗـــﺮور ﺑﺮﻫﺎن اﻟﺪﯾﻦ رﺑﺎﻧﻰ‪،‬‬ ‫رﺋﯿﺲ ﺷـــﻮراى ﻋﺎﻟﻰ ﺻﻠﺢ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن در ﺧﺰان ‪2011‬‬ ‫ﻣﯿﻼدى آن ﻫﻢ ﺗﻮﺳﻂ "ﺳﻔﯿﺮ ﺻﻠﺢ ﻃﺎﻟﺒﺎن"‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ اى‬ ‫از اﯾﻦ روﯾﮑﺮد ﺑﻪ ﺻﻠﺢ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﮐﺮزى ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 20‬ﺑﺎر ﺑﻪ اﺳﻼم آﺑﺎد رﻓﺖ و ﺷﺎﯾﺪ در‬ ‫ﺣﺎﺷـــﯿﻪ ده ﻫﺎ ﻧﺸﺴـــﺖ ﺑﺰرگ و ﮐﻮﭼﮏ ﺟﻬﺎﻧﻰ در‬ ‫ﻣﻮرد اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‪ ،‬از ژﻧﺮال ﻫﺎ و دوﻟﺘﻤﺮدان ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻧﻰ‬ ‫ﻃﻠـــﺐ ﺣﻤﺎﯾـــﺖ ﮐﺮد‪ .‬رﻫﺎﯾـــﻰ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑـــﻪ ﻫﻔﺘﺼﺪ ﻣﺮدم اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﻧﯿﺮوﻫـــﺎى اﻣﻨﯿﺘﻰ ﺧـــﻮد را در ﺟﻨﮓ‬ ‫زﻧﺪاﻧﻰ ﻃﺎﻟﺐ از ﺑﺎزداﺷـــﺘﮕﺎه ﺑﮕﺮام‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳـــﺖ ﺑﺮادر روﯾﺎروى ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﻰﺑﯿﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷـــﺪ ﮐﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎى او‬ ‫اداﻣﻪ ﺻـ ‪3‬‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪن ﻃﺎﻟﺒﺎن و ﻓﺮاﺧﻮان ﭘﯿﺎﭘﻰ ﺻﻠﺢ ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻰ ﮐﻪ در ﻧﻈﺮ ﻣﺮدم‪ ،‬ﺷﮑﺴﺖﺧﻮرده ﺑﯿﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻦ و ﻧﺨﺴـــﺖ وزﯾـــﺮ اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‬

‫| ﻣﺘﻦ‪ :‬ﺳﻨﺪى َﮔﻞ |‬ ‫| ﺑﺮﮔﺮدان ﺑﻪ ﭘﺎرﺳﻰ‪ :‬ﻣﻬﺸﯿﺪ ﻓﻠﺴﻔﻰ |‬ ‫| ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از‪ :‬وﺑﺴﺎﯾﺖ ﺧﺒﺮى ﺗﻠﮕﺮف ﻟﻨﺪن‪ ،‬ﭼﻬﺎر دﺳﻤﺒﺮ ‪| 2014‬‬

‫در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ دﯾﻮﯾﺪ ﮐﻤﺮون در ﮐﻨﻔﺮاﻧﺴـــﻰ در ﻟﻨﺪن‪ ،‬از‬ ‫رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‪ ،‬اﺷﺮف ﻏﻨﻰ ﻣﯿﺰﺑﺎﻧﻰ ﻣﻰ ﮐﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺳـــﻨﺪى َﮔﻞ از ﻣﻼﻗﺎت اﺧﯿﺮش ﺑﺎ ﻧﺨﺴـــﺖ وزﯾﺮ‪ ،‬دﮐﺘﺮ‬ ‫ﻋﺒﺪاﷲ ﻋﺒﺪاﷲ ﻣﻰ ﮔﻮﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺸﺴﺖ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﻰ از اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﮐﻪ اﻣﺮوز در ﻟﻨﺪن آﻏﺎز ﻣﻰ ﺷﻮد‪ ،‬از‬ ‫اﻫﻤﯿﺖ ﻓﺮاواﻧﻰ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ .‬اﻣﯿﺪ ﻣﻰ رود ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ روﺳﺎى‬ ‫ﺟﺪﯾﺪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر اﺷﺮف ﻏﻨﻰ و رﺋﯿﺲ اﺟﺮاﯾﻰ او‬

‫ِ‬ ‫ﺧﻼف ﺳﻠﻒ ﺧﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻣﺪ ﮐﺮزى ﺑﻪ ﻓﺴﺎد‬ ‫دﮐﺘﺮ ﻋﺒﺪاﷲ ﮐﻪ ﺑﺮ‬ ‫آﻏﺸﺘﻪ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﻧﻘﻄﻪ ى آﻏﺎز ﺟﺪﯾﺪى ﺑﺮاى اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ‬ ‫ﭘﯿﺶ از ﭘﯿﺶ ﻣﻮرد ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻃﺎﻟﺒﺎﻧﻰ ﻗﺮار دارﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺎﮐﺴـــﺘﺎن‬ ‫ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺷـــﺎن ﻣﻰ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻏﺮﺑﻰ ﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﯾﺪ از ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﻃﺎﻟﺒﺎن‬ ‫دﺳﺖ ﻧﮕﻪ دارﯾﻢ وﮔﺮﻧﻪ ﻣﺒﺎرزه ده ﺳﺎل اﺧﯿﺮﻣﺎن و ﺟﺎن ﺻﺪﻫﺎ‬ ‫ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾﻰ و آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﻰ ﮐﻪ در آن از دﺳﺖ رﻓﺖ ﺑﯿﻬﻮده ﻣﻰ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺴﯿﺎر وﻗﺖ ﺷـــﺪه ﺑﻮد ﮐﻪ داﮐﺘﺮ ﻋﺒﺪاﷲ ﻋﺒﺪاﷲ را ﻧﺪﯾﺪه ﺑﻮدم‪،‬‬ ‫ﻫﻤﯿﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ وﻗﺘﻰ ﯾﮏ دوﺳﺖ ﻣﺸﺘﺮﮐﻤﺎن ﺑﻌﺪ اﻟﻈﻬﺮى‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺷـــﺶ ﺑﻪ ﻣﻦ زﻧﮓ زد ﺧﯿﻠﻰ ﺧﻮﺷﺤﺎل و ﺷﮕﻔﺖ‬ ‫اداﻣﻪ ﺻـ ‪2‬‬ ‫زده ﺷﺪم‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪:‬‬

‫﹞‪︢﹎ ﹩‬ار﹬﹜‪.‬‬ ‫﹨︀ی ︠‪﹢‬د‬ ‫︋︣ ︠︴︀‬ ‫ا︨️ ﹋﹤‬ ‫﹞︧︐︺︀ری‬ ‫︑︖︣︋﹤‬ ‫ﻣﺒﺎرﮐﺒﺎد!‬ ‫ﻫﻤﮕﺎن‬ ‫ﮐﺸﻮر ﺑﮥ‬ ‫ﻓﻮﺗﺒﺎل‬ ‫ﭘﻮﺷﺎن‬ ‫ﭘﯿﺮوزي﹡︀مﻣﻠﯽ‬ ‫اداﻣﻪ ﺻـ ‪2‬‬

‫ا︨﹊︀ر وا﹬﹚︡‬

‫دور ﺳﻮم ﻧﺸﺮاﺗﻰ‬

‫︨﹑م ︎﹫︣وزی‬ ‫ِ‬

‫اداﻣﮥ ﺳﺮﻣﻘﺎﻟﻪ‬

‫ِ‬ ‫ﺣﮑﻮﻣﺖ وﺣﺪت ﻣﻠﻰ!‬ ‫ﺳﺮان‬ ‫ﻓﺴﺎد را ﺑﺰداﯾﯿﺪ‬ ‫‪ ...‬ﻣﯿﻠﯿﺎردﻫﺎ داﻟﺮ در اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﺳـــﺮازﯾﺮ ﺷﺪ و‬ ‫ﺷـــﮑﺎرﭼﯿﺎن ﻣﻔﺴﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳـــﺘﻔﺎده از ﻣﻘﺎم ﻫﺎﯾﻰ ﮐﻪ‬ ‫در زﻣﺎن ﺣﺎﻣﺪ ﮐﺮزى داﺷـــﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻧﺪازة زور‬ ‫ﻣﻮﻗـــﻒ ﺧـــﻮدش‪ ،‬ﺗـــﺎ ﮐﯿﺴـــﻪ در ﺑﺮ داﺷـــﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﺮداﺷـــﺖ و ﺑﻪ ﺣﺎل ﺷـــﻬﺮوﻧﺪان و آﺑﺮوى ﻣﻠﻰ‪،‬‬ ‫رﺣﻢ ﻧﮑﺮد‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﮥ اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن در ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﺎم ﻫﺮاس اﻓﮕﻨﻰ‬ ‫و ﻃﺎﻟﺐ‪ ،‬ﮔﺮه ﺧﻮرده اﺳـــﺖ و ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﭘﺲ از آن ﮐﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن در ‪ 13‬ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫وﺟﻮد درﯾﺎﻓـــﺖ ﻣﯿﻠﯿﺎردﻫﺎ داﻟﺮ ﮐﻤـــﮏ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ِ‬ ‫ﺗﺮﯾﺎك ﺣﮑﻮﻣﺖ‬ ‫اﯾﻦ ﮐـــﻪ ﮐﺎر ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﮐﺸـــﺖ‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‪» ،‬ﺑﻰ ﻫﻮده و ﺑﻰ دﺳﺖ آورد« ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻞ‬ ‫ﻓﺮاﯾﻨـــ ِﺪ ﻗﺎﭼﺎق ﻣـــﻮاد ﻣﺨﺪر ﮔﺴـــﺘﺮش ﯾﺎﻓﺖ و‬ ‫ﻣﻌﺘـــﺎدان در اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‪ ،‬ﺑﺮاى اوﻟﯿـــﻦ ﺑﺎر در‬ ‫ﺗﺎرﯾـــﺦ اﯾﻦ ﮐﺸـــﻮر‪ ،‬ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﻰ ﺷـــﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺳـــﻮﻣﯿﻦ‬ ‫ﺑﺪﻧﺎﻣـــﻰ و ﺑﻰ آﺑﺮوﯾـــﻰ اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن را ﻧﯿـــﺰ‪،‬‬ ‫ﺣﮑﻮﻣـــﺖ ﺣﺎﻣـــﺪ ﮐﺮزى رﻗﻢ زد ﮐـــﻪ آن ﻫﻢ‪،‬‬ ‫»اول ﺷﺪن« در ﻓﺴﺎد ادارى ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﯾﻦ ﻫﻤﻪ‪ ،‬اﻣﺎ‪ ،‬ﯾﮏ ﺑﺎر دﯾﮕﺮ‪ ،‬اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن و ﺑﻪ‬ ‫وﯾـــﮋه ﺣﮑﻮﻣﺖ وﺣﺪت ﻣﻠـــﻰ‪ ،‬ﻓُﺮﺻﺘﻰ را ﺑﻪ ﻧﺎم‬ ‫ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻟﻨﺪن‪ ،‬ﺑﻪ دﺳـــﺖ آورد ﺗـــﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در‬ ‫آﯾﻨﺪه‪ ،‬ﺷـــﺎﻧﻪ ﻫﺎى ﺧﻮد را از زﯾـــﺮ ﺑﺎر ﺣﮑﻮﻣﺖ‬ ‫دارى ﺑﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺮون آورد و در ﺿﻤـــﻦ‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪ ﮐﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﻓﺮداﯾـــﻰ ﺑﻬﺘﺮ از اﻣﺮوز را رﻗﻢ ﺧﻮاﻫﺪ زد‪.‬‬ ‫اﻣﺮوز‪ ،‬اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﺑﻪ دﺳـــﺖ و ﭘﺎ ﮐﺮد ِن آب رو‬ ‫در زﻣﯿﻨـــﮥ ﺣﮑﻮﻣـــﺖ دارى ﺧـــﻮب‪ ،‬ﺗﻮﺳـــﻂ‬ ‫ﺣﮑﻮﻣـــﺖ وﺣـــﺪت ﻣﻠﻰ‪ ،‬ﻧﯿـــﺎز دارد‪ .‬زﯾﺮا‪ ،‬در‬ ‫ﺟﺮﯾـــﺎن ﺣﺎﮐﻤﯿـــﺖ ﺣﺎﻣﺪ ﮐـــﺮزى‪ ،‬اﯾـــﻦ ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﺣﮑﻮﻣـــﺖ دارى ﺑﺎ اﺑﺘـــﮑﺎر ﻋﻄﺎﻣﺤﻤﺪ ﻧﻮر‪ ،‬واﻟﻰ‬ ‫ﺑﻠﺦ ﺑﻮد ﮐـــﻪ ﺑﻬﺘﺮ از ﻫﻤﮥ واﻟﯿﺎن‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴـــﺘﻪ ﺑﻮد‬ ‫ﻫﻢ رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺮدم را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد و ﻫﻢ زﻣﯿﻨﻪ‬ ‫ﻫﺎى رﺷـــﺪ اﻗﺘﺼﺎدى و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى را ﻓﺮاﻫﻢ‬ ‫ﺳـــﺎزد‪ ،‬دﯾﮕﺮان ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﺣﺎﮐﻤـــﺎن اداره ﯾﻰ ﺑﻮدﻧﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﺷـــﻬﺮوﻧﺪان‪ ،‬ﭘﯿﻮﺳـــﺘﻪ اﻋـــﻼم ﻧﺎرﺿﺎﯾﺘﻰ ﻣﻰ‬ ‫ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑـــﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ‪ ،‬ﻧﯿﺎز اﺳـــﺖ ﺗﺎ ﻓﺮداﯾﻰ‬ ‫آﺑﺮوﻣﻨﺪى را ﺳـــﺮان ﺣﮑﻮﻣﺖ وﺣﺪت ﻣﻠﻰ رﻗﻢ‬ ‫ﺑﺰﻧﻨﺪ و اﯾﻦ ﮐﺸـــﻮر را ﺑﺎرى ﻫﻢ ﮐﻪ ﺷـــﺪه ﻧﺰد‬ ‫ﺷـــﺮﯾﮑﺎﻧﺶ‪» ،‬رو ﺳﺮخ« ﺑﺴﺎزﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ‪ ،‬ﺳـــﺮان ﺣﮑﻮﻣﺖ وﺣﺪت ﻣﻠﻰ‪ ،‬در‬ ‫ﮐﻨﻔﺮاﻧـــﺲ ﻟﻨﺪن‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪ ﮐﺮدﻧـــﺪ و ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ »ﺗﻌﻬـــﺪ« ﻧﻤﻰ ﺗﻮاﻧﺪ آﺑﺮوى رﻓﺘﮥ اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‬ ‫را ﺑـــﺎز ﮔﺮداﻧﺪ؛ ﺑﺎﯾـــﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﯾـــﻦ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬ ‫ﺑﻬﺘـــﺮ ﮐﻤﮏ ﻫـــﺎ ﺑﻪ ﺳـــﻮد ﻣـــﺮدم و ﮐﺸـــﻮر‪،‬‬ ‫ﺟﻠﻮﮔﯿـــﺮى از ﻓﺴـــﺎد‪ ،‬ﻓﺴـــﺎدزداﯾﻰ و ﺗﺎﻣﯿـــﻦ‬ ‫ﻋﺪاﻟﺖ و ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻨﺪى ﺳـــﺮﯾﻊ و دﻗﯿﻖ اﺳـــﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺣﮑﻮﻣـــﺖ دارى ﺧـــﻮب را ﺑﻪ ﺑـــﺎر ﻣﻰ آورد و‬ ‫ﺷـــﻔﺎﻓﯿّﺖ ﻣﻰ آﻓﺮﯾﻨـــﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺎز ﻫـــﻢ‪» ،‬ﮔﺮﮔﺎﻧﻰ«‬ ‫ﮐﻪ »ﮔﻮﺳـــﻔﻨﺪى« ﺑﻪ ﻧﺎم ﮐﺎﺑﻞ ﺑﺎﻧﮏ را درﯾﺪﻧﺪ و‬ ‫ﮐﺴـــﺎﻧﻰ از اﯾﻦ دﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﺷـــﺘﻬﺎى واﻓﺮ و ﻣﻌﺪه‬ ‫ﻫﺎى ﺧﺎﻟﻰ ﺷـــﺪه‪ ،‬وارد ﺑﺨﺶ اﻗﺘﺼﺎدى ﺣﮑﻮﻣﺖ‬ ‫وﺣﺪت ﻣﻠﻰ ﺷـــﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣﯿـــﺪى از آﯾﻨﺪه ﻧﻤﻰ ﺗﻮان‬ ‫داﺷـــﺖ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳـــﺎﻟﻢ و ﺑﻪ ﺳﻮد ﺷـــﻬﺮوﻧﺪا ِن‬ ‫ﮐﻤﮏ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻢ اﻋﺘﺒـــﺎر ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺟﻬﺎﻧﻰ را‬ ‫ﺑﺮ ﻣﺎ ﺑﯿﺶ ﺗﺮ ﺑﺴـــﺎزد‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﺎﻋـــﺚ آﺑﺎدى و رﻓﺎه‬ ‫در ﮐﺸـــﻮر ﺷـــﻮد و ﻫﻢ ﺑﺎ اﯾـــﻦ ﮐﺎر‪ ،‬ﻣﻰ ﺗﻮان‬ ‫آﺑﺮوﯾﻰ ﺑﺮاى ﺧﻮد و ﮐﺸـــﻮرﻣﺎن‪ ،‬دﺳـــﺖ و ﭘﺎ‬ ‫ﮐﻨﯿﻢ و ﮔﺎﻣﻰ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳـــﻮى »ﺑﻬﺘﺮﺷﺪن« ﺑﺮدارﯾﻢ‪.‬‬ ‫ﻋﺪاﻟﺖ ﻣﺤﻮرى‪ ،‬دورى از ﻣﺴـــﺎﯾﻞ ﺳﻤﺘﻰ‪ ،‬ﻗﻮﻣﻰ‬ ‫و ﺣﺰﺑـــﻰ در ﻣﺪﯾﺮﯾـــﺖ ﮐﻤﮏ ﻫـــﺎ‪ ،‬ﺗﺸـــﺨﯿﺺ‬ ‫ﻧﯿﺎزﻫـــﺎى اوﻟـــﻰ و ﺑـــﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮى ﺳـــﻮدﻣﻨﺪاﻧﮥ‬ ‫ﮐﻤﮏ ﻫـــﺎ در زﻣﯿﻨﻪ ﻫـــﺎى زﯾﺮﺑﻨﺎﯾـــﻰ و اﯾﺠـــﺎد‬ ‫ﺣﮑﻮﻣـــﺖ دارى ﺑﻬﺘـــﺮ‪ ،‬ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ آﻏـــﺎزى ﺑﻬﺘﺮ‬ ‫ﺑﺮاى اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﺑﺎﺷـــﺪ و ﻓﺮداﯾﻰ ﺑﻬﺘﺮ از اﻣﺮوز‬ ‫و دﯾﺮوز را ﺑﺮاى اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن رﻗﻢ ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫ﺳﺎل دوم‬

‫ﺷﻤﺎرة ﭘﻰﻫﻢ ﭘﻨﺠﺎه و ﺳﻮم‬

‫ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ‪ 18‬ﻗﻮس ‪ 1393‬ﺧﻮرﺷﯿﺪى ـ ‪ 5693‬ﺟﻤﺸﯿﺪى‬

‫آﯾﺎ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬آﺧﺮﯾﻦ ﭼﺮاغ را ﻫﻢ ‪...‬‬

‫آﻧﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ ﭘﺎﯾﺎن ‪ 2015‬ﻣﯿﻼدى ﮐﻤﮏﻫﺎى ﺷﺎن‪،‬‬ ‫اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷـــﺖ و ﺗﺎ ‪ ،2017‬ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ‪ ،‬اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن را‬ ‫ﻫﻤﮑﺎرى ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫در ﺑﺨـــﺶ ﻟﺰوم ﺑﺎﻻﺑﺮد ِن درآﻣﺪﻫﺎى اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‪ ،‬ﺑﺮاى‬ ‫اﯾﺴـــﺘﺎدن روى ﭘﺎى ﺧﻮدش‪ ،‬ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺷﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺸﻮر‬ ‫ﺑﺎﯾـــﺪ‪ ،‬از زﻣﯿﻨﻪﻫﺎى ﻣﻮﺟﻮد اﻗﺘﺼـــﺎدى ﮐﻪ ﺧﯿﻠﻰ ﻣﻬﻢ و‬ ‫درآﻣﺪزا ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﺳـــﺘﻔﺎدة ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺒﺮد و ﺧﻮدش را ﺑﻪ‬ ‫ﭘـــﺎى ﺧﻮد اﯾﺴـــﺘﺎده ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨـــﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ در ﺑﺨﺶ ﺳـــﻮم‬ ‫اﻋﻼﻣﯿﻪ‪/‬ﺗﻮاﻓﻖﻧﺎﻣـــﮥ ﮐﻨﻔﺮاﻧـــﺲ ﻟﻨﺪن‪ ،‬ﮐـــﻪ در ﺑﺨﺶ‬ ‫»اﺻﻼﺣﺎت دﺳـــﺘﻮر ﮐﺎر« آﻣﺪه اﺳـــﺖ‪ ،‬از ﭘﺮوژهﻫﺎى‬ ‫ﮐﻼﻧﻰ ﯾﺎد ﺷﺪه و ﭼﻨﯿﻦ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫»دوﻟﺖ اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﯾﮏ راهﺑﺮد اﺻﻼﺣـــﻰ ﮐﻪ در زﻣﯿﻨﮥ‬ ‫اﺗﺼـــﺎل ﻣﻨﻄﻘﻪﯾـــﻰ‪ ،‬ﺣﮑﻮﻣﺖدارى ﺧﻮب و ﺳـــﺮﻣﺎﯾﻪ‬ ‫ﮔﺬارى در ﺑﻬﺮهورى ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد را ﻣﻌﺮﻓﻰ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﺮﮐﺰ اﯾﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋى ﻫﻤﮑﺎرى اﻗﺘﺼﺎدى ﻣﯿﺎن اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و‬ ‫ﻣﻨﻄﻘـــﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺠﺎرت ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ‪ ،‬اﻧﺮژى و ﺳـــﺮﻣﺎﯾﻪ‬ ‫ﮔﺬارىﻫﺎﯾﻰ ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴـــﺘﻘﯿﻢ ﺑـــﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ و ﺛﺒﺎت‬ ‫ﻣﻨﻄﻘـــﻪ و ﺧﺎرج آن ﻣﻰﺑﺎﺷـــﺪ‪ .‬ﺷـــﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪهﮔﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺳﺮﯾﻊ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن در زﻣﯿﻨﻪ ﭘﯿﺶﺑﺮد اﺗﺼﺎل ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫ﯾﻰ از ﻃﺮﯾـــﻖ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰمﻫﺎﯾﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪CAREC,SAARC,‬‬ ‫‪ RECCA, ECO, SCO‬و ﭘﺮوژهﻫﺎﯾﻰ ﺷـــﺒﯿﻪ ‪CASA‬‬ ‫‪ TAPI ,1000‬و ‪ ،TUTAP‬اﻗﺪاﻣـــﺎت اﻋﺘﻤﺎدﺳـــﺎزى‬ ‫اﻗﺘﺼﺎدى »ﻗﻠﺐ آﺳـــﯿﺎ« ﭘﺮوﺳﻪ اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎرﯾﮑﻪ‬ ‫»ﻻﭘﯿﺲ ﻻزوﻟﻰ« و ﺑﻨﺪر »ﭼﺎﺑﻬﺎر« اﺷﺎره ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪهﮔﺎن ﺑﺮ اﻫﻤﯿﺖ ﻫﻤﮑﺎرى ﻣﻨﻄﻘﻪﯾﻰ ﺑﺮاى ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬ ‫ﺑﺤﺮانﻫﺎ و ﺗﻼشﻫﺎى ﮐﺎﻫﺶ رﯾﺴـــﮏ در اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‬ ‫ﺗﺄﮐﯿﺪ ﮐﺮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑـــﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﻬﺪ و ﻧﯿﺰ راهاﻧﺪازى ﭘﺮوژه‬ ‫ﻫﺎﯾﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎﺳـــﺎ ‪)1000‬اﯾﺠﺎد ﺧﻂ آﻫﻦ(‪ ،‬ﺗﺎﭘﻰ )اﻧﺘﻘﺎل‬ ‫ﮔﺎز ﺗﺮﮐﻤﻨﺴﺘﺎن از ﺧﺎك اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن و از آن‬

‫ﺟﺎ ﺑﻪ ﻫﻨﺪ(‪ ،‬و ‪ ،...‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ زﻣﯿﻨﻪﺳﺎز درآﻣﺪﻫﺎى ﮐﻼﻧﻰ‬ ‫ﺑﺮاى اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﯾﺎد ﺑﺮد ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻟﻨﺪن‪ ،‬آﺧﺮﯾﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاى اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﺴﺎزد و اﯾﻦ ﻓﺮﺻﺖ‪ ،‬دﯾﮕﺮ ﻣﯿﺴﺮ ﻧﺸﻮد‪.‬‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن در ﺟﺮﯾﺎن ‪ 13‬ﺳﺎل ﮔﺬﺷـــﺘﻪ‪ ،‬ﺧﯿﻠﻰﻫﺎ از دﯾﺪ‬ ‫ﺗﻮﺟﮥ ﮐﻤﮏدﻫﻨﺪهﮔﺎن‪ ،‬ﻣﺴﺘﻌﺪﺗﺮ ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺟﺎى ﻧﻬﺎدﯾﻨﻪ‬ ‫ﺳﺎزى ﻓﺴـــﺎد‪ ،‬اﯾﻦ ﭘﺮوژهﻫﺎ را ﻋﻤﻠﻰ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺧﻂ آﻫﻦ‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﺗﻨﻬﺎ در ﺑﻠﺦ ﻗﺪﻧﻤﺎﯾﻰ ﮐﺮد و درآﻣﺪزا ﺑﻮد و‬ ‫دﯾﮕﺮ وﻻﯾﺖﻫﺎ‪ ،‬از اﯾﻦ ﮐﺎروان ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐـــﻪ اﮔﺮ ﺳـــﺮان ﺣﮑﻮﻣﺖ وﺣـــﺪت ﻣﻠﻰ‬ ‫ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮاﻓﻘﺎت ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻟﻨـــﺪن ﻧﯿﺰ‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاى‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‪ ،‬ﺧﯿﻠﻰ زﯾﺎد ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺑﺎﺷـــﺪ و زﯾﺮﺑﻨﺎى ﯾﮏ‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻣﻘﺘﺪر از دﯾﺪ اﻗﺘﺼﺎدى و ﻧﻈﺎﻣﻰ را ﺑﻪ ﺟﺎ ﻧﻬﺪ‪.‬‬ ‫در ﺟﺮﯾﺎن ‪ 13‬ﺳـــﺎل ﮔﺬﺷـــﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره از اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬از‬

‫ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻦ ﺑﻪ اﯾﻦﺳﻮ‪ ،‬ﺣﻤﺎﯾﺖﻫﺎى ارزشﻣﻨﺪ ﺻﻮرت‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ و ﺣﺎﮐﻤﺎن اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬اﻧﺪﯾﺸﯿﺪﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﻤﮏ‬ ‫ﻫﺎ و ﺗﻮﺟﻬﺎت ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺟﻬﺎﻧﻰ‪ ،‬ﺑﺮاى ﻫﻤﯿﺶ اﺳـــﺖ و ﺑﺎﯾﺪ‬ ‫ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺷـــﺎن ﻣﻰاﻓﺘﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﯿﺴـــﮥ ﺧﻮﯾﺶ ﻓﺮو‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺳـــﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺷـــﻬﺮوﻧﺪان ﻣﻰداﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ‬ ‫ﮐﺪام از اﯾﻦ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ‪ ،‬ﭼﺮاﻏﻰ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن آن را‬ ‫در ﺗﺎرﯾﮑـــﻰ ﮔﻢ ﮐﺮد؛ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ »ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻟﻨﺪن و‬ ‫ﺗﻮاﻓﻘﺎت اﯾﻦ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ« ﻣﻦﺣﯿـــﺚ »آﺧﺮﯾﻦ ﭼﺮاغ« در‬ ‫دﺳﺘﺎن ﺣﮑﻮﻣﺖ وﺣﺪت ﻣﻠﻰ اﺳﺖ و ﺑﺎﯾﺪ دﯾﺪ ﮐﻪ ﺳﺮان‬ ‫ﺣﮑﻮﻣﺖ وﺣﺪت ﻣﻠـــﻰ‪ ،‬آﯾﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ ﭼـــﺮاغ‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن را از اﯾﻦ ﺗﻨﮕﻨﺎى ﺗﺎرﯾﮏ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺮاخﻧﺎى روﺷﻨﻰ‬ ‫ﻫﺎ ﺑﺮﺳـــﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﯾﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ اﯾﻦ ﭼﺮاغ را ﻫﻢ ﺳﺮان اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬ ‫ﮔﻢ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ؟ ﭘﺮﺳﺸـــﻰ در ﭘﺎﯾﺎن ﮐﺎر اﯾﻦ ﺣﮑﻮﻣﺖ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﮔﻮﻧﮥ ﺧﻮد ﮐﺎر ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻮاﻫﺪ ﯾﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫‪ ...‬ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ و ﻧﯿﻢ‪ .‬و ﻣﻦ در ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ‬ ‫دﻟﯿﻞ ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﺷﺪﯾﺪ اﻣﻨﯿﺘﻰ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻢ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﯾﮏ ﻣﻮﺗﺮﺑﺮاﯾﻢ روان‬ ‫ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﻮﺗﺮى ﮐﻪ ﭘﯿﺘﺮ ﺟﻮﯾﻨﺎل ﯾﮏ دوﺳﺖ ﻗﺪﯾﻤﻰ دﯾﮕﺮ‬ ‫در ﺳﯿﺖ ﭘﺸﺖ ﺳﺮش ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد رﺳﯿﺪ و ﻣﺎ در اﻣﺘﺪاد ﺷﺐ‪ ،‬ﺧﭗ و‬ ‫ﭼﭗ ﺑﻪ ﺳﻮى ﺧﺎﻧﻪ ى داﮐﺘﺮ ﻋﺒﺪاﷲ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﺟﺪا از ﺳﺮك‬ ‫ﻫﺎى ﭘﺮ از ﭼﻘﺮ و ﭼﻘﻮر و ﻧﻔﻮس ﻋﻈﯿﻢ روزاﻓﺰون ﮔﺪاﯾﻰ ﮔﺮﻫﺎ و‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻨﮑﻪ ﮐﺸـــﻮر از ﻓﻘﺮ رﻧﺞ ﻣﻰ ﺑﺮد ﭼﯿﺰى ﮐﻪ اﯾﻦ روزﻫﺎ‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺗﺎن را در ﮐﺎﺑﻞ ﺟﻠﺐ ﻣﻰ ﮐﻨﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻮﺗﺮﻫﺎى ﻟﻨﺪﮐﺮوزر‬ ‫ﺗﺎزه از ﮐﺎﻏﺬ‪-‬ﭘﯿﭻ ﺑﺎز ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺨﺎﻃﺮ وﺟﻮد دﯾﻮارﻫﺎى ﮐﺎﻧﮑﺮﯾﺘﻰ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺮاى ﺟﻠﻮﮔﯿﺮى از اﻧﺘﺤﺎرى‬ ‫ﻫﺎﯾﻰ ﮐﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻣﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﺳـــﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻰ ﮐﻮﺑﻨﺪ ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ اى را ﮐﻪ‬ ‫زﻣﺎﻧﻰ ﻣﺎﻣﻦ ﻗﺪﯾﻤﻰ و زﯾﺒﺎى ﺧﺎﻧﻮادﮔﻰ ﺑﻮد ﻧﺸـــﻨﺎﺧﺘﻢ‪ .‬ﺧﺎرج از‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﺮﺑﺎزان اﻣﻨﯿﺘﻰ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ دﯾﺪه ﻣﻰ ﺷﺪﻧﺪ اﻣﺎ داﺧﻞ‬ ‫آرام و ﺧﺎﻟﻰ ﺑﻮد‪ .‬دﻗﺎﯾﻘﻰ ﻧﺸﺴﺘﯿﻢ و ﭼﻨﺪ ﺷﭗ ﭼﺎى ﺳﺒﺰ ﻧﻮﺷﯿﺪﯾﻢ ﺗﺎ‬ ‫ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺑﺎ ﯾﮏ ﺟﺎﮐﺖ ﭘﺸﻤﻰ ﺷﯿﮏ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﺑﺎﻻﺗﻨﻪ اش را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه‬ ‫ﺑﻮد –ﮐﺎﺑﻞ ﺷـــﺶ ﻫﺰار ﭘﺎ از ﺳﻄﺢ درﯾﺎ ارﺗﻔﺎع دارد و در زﻣﺴﺘﺎن‬ ‫ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺮد اﺳﺖ‪ -‬ﺳﺮ رﺳﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺒﺪاﷲ ﺳﺮاﺳﺮ ﻟﺒﺨﻨﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﺸﻤﺎن ﺳﯿﺎه ﺑﺮاق‪ ،‬ﻣﻮﻫﺎﯾﻰ ﺗﯿﺮه و ﯾﮑﺎن‬ ‫ﺗﺎرﻫﺎى ﻣﺎش‪-‬ﺑﺮﻧﺠﻰ ﺷﺪه ﮐﻪ ﺷﺎﻧﻪ ﮐﺮده ﺑﻮد ﭘﺸﺖ ﺳﺮش‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ‬ ‫ﻣﻰ آﯾﺪ در ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ روﺣﻰ اﺳـــﺖ‪ .‬از او ﭘﺮﺳـــﯿﺪم آﯾﺎ اﯾﻦ‬ ‫اﺋﺘﻼف ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻰ دﻫﺪ؟ ﮔﻔﺖ ﻣﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎورﯾﻢ ﮐﻪ اﯾﻦ اﺋﺘﻼف ﺑﺎﯾﺪ‬ ‫ﺑﺮاى ﻧﺘﯿﺠﻪ دادن ﺳـــﺎﺧﺘﻪ ﺷـــﻮد‪ .‬وى اﻓﺰود‪ :‬ﻣﻰ داﻧﯿﺪ؟ ﻣﺎ ﺧﯿﻠﻰ‬ ‫ﻧﺰدﯾـــﮏ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻰ ﺑﻮدﯾﻢ‪ ،‬ﺧﯿﻠـــﻰ‪ .‬ﺟﻤﻠﻪ اى ﮐﻪ از ﯾﮏ‬ ‫ﺟﻬﺎدى ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﻋﺒﺪاﷲ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﯾﺎدم آﻣﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺮك ﻫﺎ‬ ‫ﺧﻮاﻫﯿﻢ آﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺒﺪاﷲ ﮔﻔﺖ‪) :‬دوﯾﺪ( ﮐﻤﺮون ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﻣﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ در‬ ‫ﻣﻮرد اﯾﻨﮑﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ را‬ ‫ﺟﻠﺐ ﮐﻨﺪ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮم اﯾﻦ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﮑﺎر اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ‬ ‫اﺋﺘﻼف از ﺣﺲ ﻫﻤﻨﻮاﯾﻰ زﯾﺎدى در ﮐﺸﻮر و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻻﺑﻰ ارﺗﺶ‬ ‫در ﻣﺠﻠﺲ اﺷﺮاف از ﻃﺮﯾﻖ ﻟﻮرد ﮔﺎﺛﺮى‪ ،‬ﻟﻮرد رﯾﭽﺎردز و ﺳﺎﯾﺮ‬ ‫روﺳﺎى ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﯾﻪ دوﻟﺘﻰ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬‬ ‫داﮐﺘﺮ ﻋﺒﺪاﷲ ﮐﻪ ﮔﻮﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻰ ﺧﻮاﻫﺪ از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﻗﺼﻪ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ‬ ‫از ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻟﺬت ﺧﺎﻃﺮه اى را ﺑﺎزﮔﻮ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﻦ در‬ ‫ﯾﮏ ﺳـــﻔ ِﺮ او و ﺗﻌﺪادى از ﻫﻤﮑﺎراﻧﺶ ﺑﻪ ﻟﻨﺪن‪ ،‬دﯾﺪار از ﺳﺮك‬ ‫داوﻧﯿﻨﮓ را ﺑﺮاﯾﺸﺎن ﺗﺪارك دﯾﺪه ﺑﻮدم‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ‬

‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮم اﺣﺘﻤﺎﻻ )ﻟﻮرد( ﭼﺎرﻟﺰ ﭘﺎول ﻣﺸﺎور دﻓﺘﺮ‬ ‫اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻰِ ﺧﺎﻧﻢ ﺗﺎﭼﺮ اﯾﻦ ﮐﺎر را ﮐﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ آﻧﻬﺎ ﺧﻮ ِد ﺧﺎﻧﻢ‬ ‫ﺗﺎﭼﺮ را ﻧﺪﯾﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﺒﺪاﷲ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ اﻗﺎﻣﺘﺶ در ﻣﻨﺰل واﻟﺪﯾﻦ‬ ‫ﭘﯿﺘﺮ در ﭼﯿﺴﻮﯾﮏ اﺷﺎره ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد ﮐﯿﻔﻰ ﮐﻪ او از ﻣﺮور ﮔﺬﺷـــﺘﻪ ى ﻣﺎن ﻣﻰ ﮐﺮد‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ‬ ‫ﺟﻠﻮى ﺧﻮدم را ﺑﮕﯿـــﺮم و از ﮔﺰارش دوره ﻫﺎى اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﮐﻪ در‬ ‫دﺳﺖ ﺗﻬﯿﻪ ﺑﻮد ﯾﺎد ﮐﺮدم‪ :‬دﻗﯿﻘﺎ زﻣﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ى اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻫﻨﻮز‬ ‫در ﺗﻮازن ﺛﺎﺑﺖ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد و ﻋﻼوه ﺑﺮ آن اﻓﺮاد زﯾﺎدى ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺷـــﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺪاﷲ آراى ﺑﯿﺸﺘﺮى ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻗﯿﺒﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ آورده –‬ ‫وى اﻓﺰود‪" :‬در ﻫﺮ دوﺑﺎر" – ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺗﻮﺳـــﻂ ﺳﻔﯿﺮش ﺑﻪ ﺷﺪت از‬ ‫رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺷﺪن داﮐﺘﺮ اﺷﺮف ﻏﻨﻰ‪ ،‬ﭘﺸﺘﻮ ِن داﻧﺶ آﻣﻮﺧﺘﻪ ى‬ ‫آﻣﺮﯾﮑﺎ و وزﯾﺮ ﭘﯿﺸﯿﻦ ﻣﺎﻟﯿﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮى ﮐﺮده ﺑﻮد ﺗﺎ از داﮐﺘﺮ‬ ‫ﻋﺒﺪاﷲ‪ ،‬وزﯾﺮ ﭘﯿﺸﯿﻦ اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺗﺎﺟﯿﮏ‪ ،‬ﯾﺎ‬ ‫ﻓﺎرﺳﻰ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد اﮔﺮﭼﻪ ﭘﺪر وى در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﭘﺸﺘﻮن‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد ﺗﺌﻮرى ﭘﺸﺖ ﭘﺮده اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‪ ،‬ﻋﻘﯿﺪه اى ﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺣﻀﻮر ﭼﻬﻞ درﺻﺪى ﭘﺸﺘﻮن ﻫﺎ در ﻧﻔﻮس‪ ،‬ﮐﺸﻮر‬ ‫ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﭘﺸـــﺘﻮن اداره ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻨﮑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ اﻗﻠﯿﺖ‬ ‫ﻗﻮﻣﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺗﻤﺎم ﺷﺎﻫﺎن ﭘﺸﺘﻮن ﺑﻮده اﻧﺪ‪ .‬ﻧﻈﺮ ﻋﺒﺪاﷲ را درﺑﺎره‬ ‫ﺻﺤﺖ اﯾﻦ ﻻﺑﻰ در ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﭘﺮﺳـــﯿﺪم‪ .‬از ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ اﺟﺘﻨﺎب‬ ‫ورزﯾﺪ و آن ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﯾﮏ دﯾﭙﻠﻤﺎت واﻗﻌﻰ ﺳﺖ ﻓﻘﻂ ﮔﻔﺖ اﯾﻨﻬﺎ‬ ‫را ﻣﻰ داﻧﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ ﭘﺲ از ﭼﻬﻞ و ﭘﻨﺞ دﻗﯿﻘﻪ ﭘﺲ از ﺣﻀﻮر ‪ 15‬ﯾﺎ ‪ 20‬ﻣﺸﺎور داﮐﺘﺮ‬ ‫ﻋﺒـــﺪاﷲ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﺟﻮان ﺑﻮدﻧﺪ آﻧﺠﺎ را ﺗﺮك ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﺑﺮاﯾﻢ ﺟﺎى‬ ‫ﺳـــﻮال ﺑﻮد ﮐﻪ آﯾﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎن آﻧﻬﺎ در ﻣﻮرد ﺷﮕﺮدﻫﺎى ﻗﻮى ﺗﺮى ﺑﺮ‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎى اﺋﺘﻼف ﭼﻮن ﺗﻌﯿﯿﻦ وزرا ﺑﻪ وﯾﮋه ﻫﻔﺖ وزارت ﻣﻬﻢ ﺗﺮ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﯾﺎ ﺧﯿﺮ‪ .‬ﺷـــﻨﯿﺪه ﺑﻮدم ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﻌﯿﯿﻨﺎت ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻮاﻓﻖ‬ ‫ﭘﻨﺠﺎه‪-‬ﭘﻨﺠﺎه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ داﮐﺘﺮ ﻋﺒﺪاﷲ ﻣﻰ ﮔﻔﺖ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭘﯿﭽﯿﺪه‬ ‫ﺗﺮ از اﯾﻨﻬﺎﺳـــﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰ رﺳﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺸﺎورى ﮐﻪ در آن ﺑﯿﻦ‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻢ ﻣﺤﻤﻮد ﺻﯿﻘﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻔﯿﺮ ﺳﺎﺑﻖ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﺮزى در اﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ‬ ‫و ﺑﻌﺪا ﻣﻌﯿﻦ وزﯾﺮ ﺧﺎرﺟﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﺴﺎد در وزارت ﺧﺎﻧﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎ‬ ‫داده ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻰ او درﺑﺎره ﻓﺴﺎد ﺑﻪ ﮐﺮزى ﺷﮑﺎﯾﺖ ﮐﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫درﯾﺎﻓﺘﻰ اش اﯾﻦ ﺑﻮد‪" :‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ رﺳﯿﺪﮔﻰ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد" ‪ .‬اﻣﺎ دو‬ ‫ﻣﺎه ﺑﻌﺪ وﻗﺘﻰ ﻫﯿﭻ اﺗﻔﺎﻗﻰ ﻧﯿﺎﻓﺘﺎد وى در اﺳﺘﻌﻔﺎﻧﺎﻣﻪ ى ﺧﻮد ﺑﻪ ﮐﺮزى‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ‪ " :‬ﻣﻦ ﻧﻤﻰ ﺗﻮاﻧﻢ ﻋﻀﻮى از ﯾﮏ دوﻟﺖ ﻓﺎﺳﺪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬واﻗﻌﺎ‬ ‫ﻧﻤﻰ ﺧﻮاﻫﻢ ﺧﻮدم را ﺗﺎ اﯾﻦ ﺣﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﯿﺎورم"‪.‬‬

‫در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ از ﻣﻮاﻧﻊ ﺿﺪ اﻧﺘﺤﺎرى ﻣﻰ ﮔﺬﺷﺘﯿﻢ‪ ،‬ﻧﻮﺑﺖ ﻣﻦ ﺷﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺎ را ﺟﻠﻮى ﭼﺸـــﻤﺎﻧﻢ ورق ﺑﺰﻧﻢ‪ :‬ﺧﺎﻧﻪ ى داﮐﺘﺮ‬ ‫ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﺎ آن ﺑﺎﻏﭽﻪ ى زﯾﺒﺎﯾﺶ و ﮐﻔﺘﺮﻫﺎى ﺳـــﯿﻨﻪ ﺳـــﭙﺮ ﻓﻮق‬ ‫اﻟﻌﺎده اش وﻗﺘﻰ در اﻃﺮاف آﺷـــﯿﺎﻧﻪ ى ﺷﺎن ﺑﺎ ﻏﺮور ﻗﺪم ﻣﻰ‬ ‫زدﻧﺪ‪ .‬ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اى ﺑﺎ ﺷـــﮑﻮه ﮐﻪ ﻋﺒﺪاﷲ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻰ اش اﺣﻤﺪ ﺷﺎه‬ ‫ﻣﺴـــﻌﻮد وزﯾﺮ دﻓﺎع دوﻟﺖ ﻣﺠﺎﻫﺪﯾﻦ ﮐﻪ رژﯾﻢ ﮐﻤﻮﻧﯿﺴـــﺘﻰ‬ ‫رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻧﺠﯿﺐ اﷲ را ﺑﺮداﺷـــﺘﻪ ﺑـــﻮد‪ ،‬و رﺋﯿﺲ ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ‬ ‫دوﻟﺖ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﺮاى ﻫﻢ اﺷﻌﺎر ﭘﺎرﺳﻰ ﻣﻰ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺧﺠﺎﻟﺖ‬ ‫ﻣﻰ ﮐﺸﯿﺪم وﻗﺘﻰ آﻧﻬﺎ از ﻣﻦ ﻣﻰ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﺮاﯾﺸﺎن ﮐﻤﻰ اﺷﻌﺎر‬ ‫اﻧﮕﻠﯿﺴﻰ ﺑﺨﻮاﻧﻢ‪ .‬ﻋﺒﺪاﷲ ﻣﺮد دﺳﺖ راﺳﺖ و ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻣﺴﻌﻮد‪،‬‬ ‫ﻣﺴﺘﻌﺪﺗﺮﯾﻦ ﻣﺮد ﻧﺴﻞ ﺧﻮﯾﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﯾﮏ داﮐﺘ ِﺮ ﺟﻮا ِن ﭼﺸﻢ ﮐﻪ‬ ‫ذﮐﺎوت و ﻣﻬﺎرت ﻫﺎى زﺑﺎﻧﻰ اش ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺴﻌﻮد را در اواﺳﻂ‬ ‫دﻫﻪ ﻫﺸﺘﺎد ﺟﻠﺐ ﮐﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻋﺒﺪاﷲ در ﺳﺎﻟﻬﺎى ﻣﺪﯾﺪ ﭼﯿﺰﻫﺎى‬ ‫زﯾﺎدى از ﻣﺤﻀﺮ وى آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در راه ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳـــﻮى ﻣﻬﻤﺎن ﺧﺎﻧﻪ ﻣـــﻰ رﻓﺘﻢ ﺑﺎ ﺧﻮدم ﻓﮑﺮ ﻣﻰ‬ ‫ﮐﺮدم ﭼﺮا داﮐﺘﺮ ﻋﺒﺪاﷲ در ﭼﻨﯿﻦ وﺿﻌﯿﺖ روﺣﻰ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮد‬ ‫و ﭼﮕﻮﻧﻪ آن ﺷﺐ ﺑﺴﯿﺎر راﺣﺖ و دل ﺟﻤﻊ ﺑﻮد‪ .‬روى ﻫﻢ رﻓﺘﻪ‪،‬‬ ‫آﯾﻨﺪه ﺑﺮاى اﺋﺘﻼف ﻏﻨﻰ‪-‬ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﺴﯿﺎر ﺧﻮﺷﺤﺎل ﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻧﻈﺮ‬ ‫ﻧﻤﻰ آﯾﺪ‪ .‬ﺳﻪ اﻧﻔﺠﺎر ﻟﺤﻈﺎﺗﻰ ﭘﯿﺶ از اﯾﻨﮑﻪ ﮐﺎﺑﻞ را ﺗﺮك ﮐﻨﻢ‬ ‫آﻧﺠـــﺎ را ﺗﮑﺎن داد و ﺟﺎن ﻫﻔﺖ ﯾﺎ ﻫﺸـــﺖ ﭘﻮﻟﯿﺲ را ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻠﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎﯾﻰ ﮐﻪ ﺳـــﺮﺑﺎزان ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻧﺒﺮدﻫﺎى ﺷﺪﯾﺪى در آن‬ ‫ﮐﺮده اﻧﺪ و ﺟﺎن ﻫﺎى زﯾﺎدى از دﺳﺖ داده اﻧﺪ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﯾﮏ‬ ‫ﮔﺪام ﺑﺎروت اﺳﺖ‪ .‬ﻧﯿﺮوﻫﺎى اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻫﺮ روز ﺗﻌﺪاد ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺗﺤﻤﻠﻰ از ﺳﺮﺑﺎزان ارﺗﺶ و ﭘﻮﻟﯿﺲ را از دﺳﺖ ﻣﻰ دﻫﻨﺪ‪ .‬آﯾﺎ‬ ‫ﻃﺎﻟﺒﺎن اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻰ ﮐﺸـــﺪ ﺗﺎ ﺗﻘﺮﯾﺒﻦ ﻫﻤﻪ ى ﻣﺎ ﺧﺎرج ﺷـــﻮﯾﻢ و‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺳﯿﻄﺮه اش را دوﺑﺎره ﺑﺮ ﮐﺸـــﻮر ﺑﺠﻮﻻﻧﺪ؟ ﺗﻌﺪادى از‬ ‫ﻧﺎﻇﺮﯾـــﻦ ﺧﺎرﺟﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮد ﻣﻦ ﻓﮑﺮ ﻣﻰ ﮐﻨﯿﻢ ﭘﺎﺳـــﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ‬ ‫ﺳﻮال ﻣﺜﺒﺖ اﺳـــﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮﺧﻰ از ﻣﺮدم اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﮐﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ‬ ‫ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدم ﺑﺎور داﺷـــﺘﻨﺪ ﻃﺎﻟﺒﺎن ﺗﻮاﻧﺎﯾﻰ ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬ ‫ﮐﻨﺘﺮل اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن را ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷـــﺖ‪ .‬داﮐﺘﺮ ﻋﺒﺪاﷲ اﺣﺘﻤﺎﻻ‬ ‫ﯾﮑﻰ از آﻧﻬﺎﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎه ﻫﺎى ﭘﯿﺶ رو ﻧﺸﺎن ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪.‬‬ ‫ﺗﻼشﻫﺎى ﺣﺎﻣﺪ ﮐﺮزى ﺑﺮاى رﺳـــﯿﺪن ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ ﺳﯿﺎﺳـــﻰ ﺑﺎ‬ ‫ﻃﺎﻟﺒـــﺎن‪ ،‬ﺟﺪىﺗﺮﯾﻦ ﺑﺨـــﺶ از ﮐﺎرﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎمدارى اوﺳـــﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﺮﭼﻨﺪ در ﻣﻮاﻗﻌﻰ ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺒﯿﻨﻰ زﯾﺎد‪،‬‬

‫ﻣﻦ و ﻧﺨﺴﺖ وزﯾﺮ ‪...‬‬

‫دور ﺳﻮم ﻧﺸﺮاﺗﻰ‬

‫ﺳﺎل دوم‬

‫ﺷﻤﺎرة ﭘﻰﻫﻢ ﭘﻨﺠﺎه و ﺳﻮم‬

‫ﭘﺮوﻧﺪه ﺻﻠﺢ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﮥ ﻓﺮﺟﺎم ‪...‬‬

‫ﻏﻨﻰ ﺷﮑﻨﻨﺪﮔﻰ وﺿﻌﯿﺖ ﺳﯿﺎﺳﻰ ﺣﮑﻮﻣﺘﻰ را ﮐﻪ رﻫﺒﺮى‬ ‫ﻣﻰﮐﻨﺪ ﺑﻪ درﺳﺘﻰ ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﺪ‪ .‬ﺷﺮﯾﮑﺎن ﻗﺪرت او‪ ،‬دﺷﻤﻨﺎن‬ ‫دﯾﺮوز ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﺎ اﺗﮑﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﭙﯿﻤﺎﻧﺎن ﺧﻮد در‬ ‫ﻣﻨﻄﻘـــﻪ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﻰ و ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺴـــﯿﺞ ﻣﺮدﻣﻰ و ﺟﻨﮕﯿﺪن در‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻃﺎﻟﺒﺎن را دارﻧﺪ‪ .‬ﺷﮑﺴـــﺖ ﻏﻨﻰ در ﮔﻔﺖوﮔﻮﻫﺎى‬ ‫ﺻﻠـــﺢ ﺑﺎ ﻃﺎﻟﺒﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎى ﺿﻌـــﻒ او در ﯾﮏ ﺣﮑﻮﻣﺖ‬ ‫ﻣﺸﺘﺮك ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﺷـــﺮف ﻏﻨﻰ ﻣﯿﺮاثدار ﯾﮑﻰ از ﻧﺎﮐﺎمﺗﺮﯾﻦ ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎى‬ ‫ﺻﻠﺢ ﺟﻬﺎن اﺳـــﺖ‪ .‬دﻻﯾﻞ او ﺑﺮاى دﺳـــﺖﯾﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﺻﻠﺢ‬ ‫ﻣﻮﺟﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﭼﻬﺎردﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ را‬ ‫در ﺑﺤﺮان و ﺟﻨﮓ ﮔﺬراﻧﺪهاﻧﺪ و از اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﺧﺴـــﺘﻪ‬ ‫ﺷـــﺪهاﻧﺪ‪ .‬روﯾﺎﻫﺎى ﺑﻠﻨﺪﭘﺮوازاﻧﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﭘﯿﺸﯿﻦ ﺑﺎﻧﮏ‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻰ‪ ،‬ﺑﺮاى آوردن اﺻﻼﺣﺎت ﺳـــﺎﺧﺘﺎرى ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻫﺮ‬ ‫ﭼﯿﺰى واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻠﺢ اﺳﺖ‪ .‬ﺻﻠﺤﻰ ﮐﻪ ﻏﻨﻰ ﺑﺎ اﺷﺘﯿﺎق ﺑﻪ‬ ‫دﻧﺒﺎل دﺳـــﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ آن اﺳـــﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﻣﻮاﻧﻊ‬ ‫ﭘﯿﭽﯿﺪه داﺧﻠﻰ و ﻣﻨﻄﻘﻪاى روﺑﺮو اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ‬ ‫ﯾﮏ‪ :‬ﻏﻨﻰ ﺷـــﮑﻨﻨﺪﮔﻰ وﺿﻌﯿﺖ ﺳﯿﺎﺳﻰ ﺣﮑﻮﻣﺘﻰ را ﮐﻪ‬ ‫رﻫﺒﺮى ﻣﻰﮐﻨﺪ ﺑﻪ درﺳﺘﻰ ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺎى ﻗﺪرت او‪،‬‬ ‫دﺷﻤﻨﺎن دﯾﺮوز ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﺎ اﺗﮑﺎ ﺑﻪ ﻫﻢﭘﯿﻤﺎﻧﺎن‬ ‫ﺧـــﻮد در ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﯾـــﻰ و ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺴـــﯿﺞ ﻣﺮدﻣﻰ و‬ ‫ﺟﻨﮕﯿﺪن در ﺑﺮاﺑﺮ ﻃﺎﻟﺒﺎن را دارﻧﺪ‪ .‬ﺷﮑﺴﺖ ﻏﻨﻰ در ﮔﻔﺖ‬ ‫ﺧﺮ ا ﺳـــﺎ ن ﺑـــﻪ ﻫﻨـــﺪ آ ن روز اﻧﺘﻘـــﺎل ﯾﺎﻓﺖ و‬ ‫ﻫﻔﺘﺼﺪ ﺳـــﺎل اﯾﻦ زﺑﺎ ن د ر آﻧﺠـــﺎ ﺑﻪ ﺣﯿﺚ ز ﺑﺎ ن‬ ‫رﺳـــﻤﻰ ادارى و ﻋﻠﻤﻰ ﺑﻮد ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﯾـــﺪ ﮔﻔﺖ ﮐـــﻪ د ر وﺟـــﻪ ﺗﺴـــﻤﯿﻪ )درى ( ﺑﺎ‬ ‫ا رﺗﺒـــﺎ ط ﺑـــﻪ زﺑـــﺎ ن ﭘﺎرﺳـــﻰ درى ﻧﻈـــﺮ ﻫﺎى‬ ‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اراﺋﻪ ﺷـــﺪه اﺳـــﺖ ﮐﻪ وﺟﻪ درﺳﺖ‬ ‫آ ن ﻣﻔﻬﻮم د ر ﺑﺎ رى اﺳـــﺖ زﯾـــﺮ ا ﻣﻌﻨﺎى ا ﺻﻠﻰ‬ ‫)در( در ﮔﺎه و درﺑـــﺎر ﻣﻰ ﺑﺎﺷـــﺪ؛ ﭼﻮن زﺑﺎن‬ ‫ﭘﺎ رﺗـــﻰ در ﻣﻨﺎﻃﻖ وﺳـــﯿﻊ ا ﻣﭙﺮ اﺗﻮرى ﭘﺎ ر ﺗﻬﺎ د ر‬ ‫ﺷـــﺮق و ﻏﺮب آرﯾـــﺎن در درﺑﺎرﻫـــﺎ و ﻣﺮاﮐﺰ‬ ‫ﺷـــﻬﺮى ﺑﻪ ﺣﯿﺚ زﺑـــﺎ ن رﺳـــﻤﻰ ‪ ،‬د ر ﺑﺎرى و‬ ‫اد ا رى ﺑـــﻪ ﮐﺎ ر ﻣﯿﺮﻓـــﺖ ‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺑـــﺮ آ ن زﺑﺎ ن اﯾﻦ‬ ‫د ر ﺑﺎرﻫـــﺎ ﮔﺮﭼـــﻪ ﭘﺎرﺗﻰ ﺑـــﻮد ﻣﻨﺤﯿـــﺚ ز ﺑﺎ ن‬ ‫د ر ﺑـــﺎرى ﺻﻔﺖ د رى ر ا ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓـــﺖ ﯾﻌﻨﻰ‬ ‫زﺑﺎن اﺳـــﺖ ﭘﺮور ده درﺑﺎر و ﺑﻪ ﻗﻮل ﺻﻔﺎ ﭼﻮن‬

‫وﮔﻮﻫـــﺎى ﺻﻠﺢ ﺑﺎ ﻃﺎﻟﺒﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨـــﺎى ﺿﻌﻒ او در ﯾﮏ‬ ‫ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﺸﺘﺮك اﺳﺖ‪ .‬اﺷـــﺮف ﻏﻨﻰ و رﻫﺒﺮان ﻃﺎﻟﺒﺎن‬ ‫ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه ﻣﺸﺘﺮﮐﻰ دارﻧﺪ‪ .‬ﭘﺸﺘﻮنﻫﺎى ﻏﻠﺰاﯾﻰ؛ ﺗﺒﺎرى ﮐﻪ‬ ‫اﺷـــﺮف ﻏﻨﻰ ﻧﯿﺰ ﺑﺪان ﻣﻨﺴﻮب اﺳـــﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ از ﻣﻨﻈﺮ‬ ‫رواﺑﻂ ﺗﺒﺎرى و ﻗﺒﯿﻠﻪاى‪ ،‬او ﻧﺰدﯾﮑﻰ ﺑﯿﺸـــﺘﺮى ﺑﻪ ﺳـــﺮان‬ ‫ﻃﺎﻟﺒﺎن دارد‪.‬‬ ‫دو‪ :‬ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻏﻨﻰ ﺑـــﺮاى اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺴـــﺌﻮﻟﯿﺖﻫﺎى اﻣﻨﯿﺘﻰ‪،‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺼﺮف داﺧﻠﻰ دارد و اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻪ درد‬ ‫ﮔﻔﺖوﮔﻮﻫﺎى ﺻﻠﺢ ﻣﻰﺧـــﻮرد‪ .‬او ﺑﺎ اﯾﻦ ﭘﯿﺶﻓﺮض ﺑﻪ‬ ‫ﮔﻔﺖوﮔﻮﻫﺎ وارد ﻣﻰﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﺤﺖ رﯾﺎﺳﺖ او‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزان‬ ‫ﺧﺎرﺟﻰ ﺟﺒﻬﻪﻫﺎى ﺟﻨﮓ را ﺑﻪ اﻓﻐﺎنﻫﺎ واﮔﺬار ﮐﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﺣـــﺎﻻ ﻃﺎﻟﺒﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﻢوﻃﻨﺎن ﺧﻮدﺷـــﺎن ﻗﺮار دارﻧﺪ و‬ ‫ﻧﯿﺎزى ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺟﻨﮓ اداﻣﻪ ﺑﯿﺎﺑﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﺳﻬﻢ‬ ‫ﺑﺰرگ او در رﻫﺎﯾﻰ ‪ 700‬زﻧﺪاﻧـــﻰ ﻃﺎﻟﺐ ﻧﯿﺰ ﻣﻰ واﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫اﻋﺘﻤﺎدﺳﺎزى ﻣﯿﺎن او و ﻃﺎﻟﺒﺎن ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻪ‪ :‬ﻣﺎﻣﻮرﯾﺖ رزﻣﻰ اﮐﺜﺮ ﻫﻢﭘﯿﻤﺎﻧﺎن اﺋﺘﻼف ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺿﺪ‬ ‫ﻃﺎﻟﺒﺎن ﺑﻪ رﻫﺒﺮى اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﯾﮑﺎ در اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‪ ،‬ﺗﺎ‬ ‫ﯾﮏ ﻣﺎه دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن ﻣﻰرﺳﺪ ـ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻰ اوﺑﺎﻣﺎ‬ ‫اﯾﻦ ﻣﺎﻣﻮرﯾﺖ را ﺗﺎ ﭘﺎﯾﺎن ﺳﺎل ‪ 2015‬ﺗﻤﺪﯾﺪ ﮐﺮد ـ و ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻧﻘﺶ ﺗﺴـــﻬﯿﻞﮐﻨﻨﺪﮔﺎن آﻣﻮزش و ﺗﺠﻬﯿﺰ ﻧﯿﺮوﻫﺎى اﻣﻨﯿﺘﻰ‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن را ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﯾﮏ دﺳﺘﺎوﯾﺰ ﻗﺎﺑﻞ اﺗﮑﺎ‬ ‫ﺑﺮاى رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر اﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﻼش ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻃﺎﻟﺒﺎن را ﺑﻪ‬

‫ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ‪ 18‬ﻗﻮس ‪ 1393‬ﺧﻮرﺷﯿﺪى ـ ‪ 5693‬ﺟﻤﺸﯿﺪى‬

‫ﭘﯿﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﺻﻠﺢ ﺗﺮﻏﯿﺐ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻬﺎر‪ :‬در ﺻﻮرﺗﻰ ﮐـــﻪ اﯾﻦ ﮔﻔﺖوﮔﻮﻫـــﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ وارد‬ ‫ﻣﺮاﺣﻞ ﻋﻤﻠﻰﺗﺮى ﺷـــﻮد‪ ،‬ﺑﺤﺚ ﺑﺮﮔﺰارى ﻟﻮﯾﻪ ﺟﺮﮔﻪ در‬ ‫‪ 2016‬و اﺣﺘﻤﺎل ﺗﻌﺪﯾﻞﻫﺎى ﮔﺴـــﺘﺮده در ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻰ‪،‬‬ ‫ﻣﺸﻮق دﯾﮕﺮى اﺳـــﺖ ﮐﻪ ﻏﻨﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ از آن در ﮔﻔﺖ‬ ‫وﮔﻮﻫﺎ ﺑﻬﺮه ﺑﺒﺮد و ﺑﺎ ﺑﻌﻀـــﻰ از ﺗﻌﺪﯾﻞﻫﺎى ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ‬ ‫ﻃﺎﻟﺒﺎن در ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻰ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮاﻧﻊ‬ ‫ﯾﮏ‪ :‬دﺷـــﻮار ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰرﺳﺪ ﮐﻪ اﺷﺮف ﻏﻨﻰ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫ﯾﮏﺟﺎﻧﺒﻪ و ﺑﺪون راﯾﺰﻧﻰ و ﻣﺸـــﻮرت ﺑﺎ ﺷـــﺮﮐﺎى ﺿﺪ‬ ‫ﻃﺎﻟﺒﺎﻧﻰ ﻗﺪرﺗﺶ‪ ،‬راه را ﺑﺮاى ﭘﯿﻮﺳـــﺘﻦ اﯾﻦ ﮔﺮوه و ﻫﻀﻢ‬ ‫آن در ﺳـــﺎﺧﺘﺎر ﺳﯿﺎﺳﻰ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺣﺮﯾﻔﺎن ﺳﯿﺎﺳﻰ ﻏﻨﻰ‬ ‫ﻗﻄﻌﺎ ﺑﺮ ﭘﺬﯾﺮش ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ اﺳﺎﺳـــﻰ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن از ﺳﻮى ﻃﺎﻟﺒﺎن‬ ‫ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد‪ ،‬زﯾﺮا ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ اﯾﻦ اﺻﻞ‪ ،‬از ﺑﺎزدارﻧﺪه‬ ‫ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﮔﻔﺖوﮔﻮ ﺑﺎ دوﻟﺖ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن از ﺳﻮى ﻃﺎﻟﺒﺎن‬ ‫ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﺷـــﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎ اﻣﺎرت رادﯾـــﮑﺎل و ﺗﻨﺪروﯾﻰ ﻣﻰ‬ ‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﯿﭻ ﺧﻮاﻧﺶ ﻣﻌﺘﺪﻟﻰ از اﺳـــﻼم ﺳﺎزﮔﺎرى‬ ‫ﻧﺪارد و ﺗﻤﺎم ارزشﻫﺎى دﻣﻮﮐﺮاﺗﯿﮏ را ﻧﻔﻰ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫دو‪ :‬ژﻧﺮالﻫﺎى ﺳﯿﺎﺳﺖﮔﺬار در ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ﺑﻪ درﺳﺘﻰ از ﻧﻮع‬ ‫دﯾﺪ آﻣﺮﯾﮑﺎ و ﻧﻮﺳـــﺎن در ردهﺑﻨﺪى اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎ در اداره‬ ‫دﻣﻮﮐﺮاتﻫﺎ در واﺷـــﻨﮕﺘﻦ ﺑﺎ ﺧﺒﺮ اﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﻰداﻧﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫دﻣﻮﮐﺮاتﻫﺎ دﻏﺪﻏﻪ داﺧﻠﻰ دارﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﮕﺮاﻧﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬

‫ﻗﻀﺎﯾـــﺎى ﺟﻬﺎﻧﻰ‪ .‬ﺑﺮاى ﺳﯿﺎﺳـــﺖﮔﺬاران دﻣﻮﮐﺮات در‬ ‫واﺷﻨﮕﺘﻦ‪ ،‬ﺟﻨﮓ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن رﺳﯿﺪه و " ﻓﺮزﻧﺪان"‬ ‫ﺷﺎن ﻗﺮار اﺳﺖ " ﭘﯿﺮوز ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ‪".‬‬ ‫ﻫﻤﺮاﻫﺎن ﺟﻬﺎﻧﻰ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن اﮔﺮ ﺑﻪ ﻓﮑﺮ ﺑﺴﺘﻦ ﭘﺮوﻧﺪه ﺻﻠﺢ‬ ‫در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻧﯿﺖ ﻫﻤﮑﺎرى ﺑﺎ دوﻟﺖ اﯾﻦ ﮐﺸﻮر‬ ‫را دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ در راﺿﻰ ﮐﺮدن ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬارﺗﺮﯾﻦ ﺑﺎزﯾﮕﺮان‬ ‫ﻣﻨﻄﻘـــﻪ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص ﭘﺎﮐﺴـــﺘﺎن ﻣﺴـــﺌﻮﻟﯿﺖ ﺑﺰرﮔﺘﺮى را‬ ‫ﺑﭙﺬﯾﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻰﺑﺮﻧﺎﻣﮕﻰ دﻣﻮﮐﺮات ﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ وﺣﺸﺖ روزاﻓﺰون‬ ‫داﻋﺶ و ﮔﺴﺘﺮش ﻧﻔﻮذ ﭘﻮﺗﯿﻦ در اوﮐﺮاﯾﻦ ﮐﻪ از اﻋﻀﺎى‬ ‫ﭘﯿﻤﺎن ﻧﺎﺗﻮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ ﮐﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪ ﺣﺪى ﮐﻪ از‬ ‫آن ﺗﻮﻗﻊ ﻣﻰرود‪ ،‬ﻗﺮار ﻧﯿﺴـــﺖ ﭘﺲ از اﯾﻦ در رﺧﺪادﻫﺎى‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻰ دﺧﺎﻟﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻧﻰﻫﺎ اﯾﻦ ﺿﻌﻒ را ﻣﻰداﻧﻨﺪ و‬ ‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﺮﺑﺎزان آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﻰ ﮐﻮﻟﻪ ﭘﺸﺘﻰﻫﺎىﺷﺎن را‬ ‫ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ و از اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬آن ﮔﺎه ﻓﺮﺻﺖ دﯾﮕﺮى ﺑﺮاى‬ ‫آﻧﻬﺎ ﻣﯿﺴﺮ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻫﺮ ﮔﻔﺖوﮔﻮى ﭘﻨﻬﺎن و ﭘﯿﺪا‬ ‫ﺑﺎ ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻓﻘﻂ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰارى ﺑﺮاى وﻗﺖﮐﺸﻰ‬ ‫از ﺳـــﻮى ژﻧﺮالﻫﺎى ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻧﻰ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬اﺷﺮف ﻏﻨﻰ‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﯾﮏ و ﻧﯿﻢ دﻫﻪ ﺳﯿﺎﺳـــﺖورزى ﺣﺎﻣﺪ‬ ‫ﮐﺮزى ﺑﺎ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن را ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﺳﻪ‪ :‬ﺟﻠﺐ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺳـــﻌﻮدىﻫﺎ و ﭼﯿﻨﻰﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﻧﻔﻮذ ﺑﺮ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﺖﮔﺬاران ﭘﺎﮐﺴـــﺘﺎﻧﻰ‪ ،‬اﺑﺘﮑﺎر ﺟﺎﻟﺒﻰ ﺑﻮد ﮐﻪ اﺷﺮف‬ ‫ﻏﻨـــﻰ اﻧﺠﺎم داد‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻔﺎوت و ﻋﻤﻖ رواﺑﻂ اﺳـــﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ‬ ‫اﺳﻼم آﺑﺎد ﺑﺎ رﯾﺎض و ﭘﮑﻦ در ﯾﮏ ﺳﻮى ﻣﻌﺎدﻟﻪ و رواﺑﻂ‬ ‫ﮐﺎﺑﻞ ﺑﺎ رﯾﺎض و ﭘﮑﻦ در ﺳﻮى دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬ ‫رواﺑﻂ ﭼﯿﻦ و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدى ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﻌﻨﺎدارﺗﺮ از آن‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴـــﺎﻟﻪ ﻃﺎﻟﺒﺎن در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﻼشﻫﺎى دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻘﻄـــﻪ اﺧﺘﻼف ﻣﯿﺎن ﭘﺎﮐﺴـــﺘﺎن ﺑﺎ ﭼﯿﻦ ﯾﺎ‬ ‫ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ﺑﺎ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﻌﺎدﻟﻪ‬ ‫ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺟﻨﮓ ﭘﻨﻬﺎﻧﻰ را ﺣـــﻞ ﮐﻨﺪ و ﺗﻮازن ﭘﺎﯾﺪارى در‬ ‫ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺸﺮوع ﭘﺎﮐﺴـــﺘﺎن و ﻫﻨﺪ در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن اﯾﺠﺎد‬ ‫ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻬﺎر‪ :‬ﻃﺎﻟﺒﺎن ﭘﺎﯾﮕﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﮔﺴـــﺘﺮدهاى ﺑﺮاى ﺑﺴـــﻂ‬ ‫ﺗﻔﮑﺮ ﺧـــﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻪ رﻏـــﻢ اﯾﻦ ﮐﻪ در ﺑﯿﺸـــﺘﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﺗﻼش ﻣﻰﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد رﻋﺐ و وﺣﺸـــﺖ‬ ‫ﺣﻀﻮرش را ﺗﺜﺒﯿﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺧﯿﺰشﻫﺎى ﻣﺮدم ﻋﻠﯿﻪ اﯾﻦ ﮔﺮوه‬ ‫ﺣﺘﻰ در ﻣﻨﺎﻃﻘﻰ ﮐﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻰرﻓـــﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه اﯾﻦ ﺟﺮﯾﺎن‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن از اﯾﻦ ﻗﻀﯿﻪ دارد‪.‬‬ ‫ﺑﺮرﺳـــﻰ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ دورﻧﻤﺎى‬ ‫رﺳـــﯿﺪن ﺑﻪ ﺻﻠﺢ را ﻫﻤﭽﻨﺎن در ﻫﺎﻟﻪاى از اﺑﻬﺎم ﻗﺮار ﻣﻰ‬ ‫دﻫﺪ‪ .‬ﻃﺎﻟﺒﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ از اﯾﻦ ﮐﻪ ﻣﻌﻀﻞ درون اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻌﻀﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪاى اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺮاﻫﺎن ﺟﻬﺎﻧﻰ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن اﮔﺮ ﺑﻪ‬ ‫ﻓﮑﺮ ﺑﺴـــﺘﻦ ﭘﺮوﻧﺪه ﺻﻠﺢ در اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﻫﺴـــﺘﻨﺪ و ﻧﯿﺖ‬ ‫ﻫﻤﮑﺎرى ﺑﺎ دوﻟﺖ اﯾﻦ ﮐﺸـــﻮر را دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ در راﺿﻰ‬ ‫ﮐـــﺮدن ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬارﺗﺮﯾـــﻦ ﺑﺎزﯾﮕﺮان ﻣﻨﻄﻘـــﻪ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص‬ ‫ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ﻣﺴـــﺌﻮﻟﯿﺖ ﺑﺰرﮔﺘﺮى را ﺑﭙﺬﯾﺮﻧﺪ‪ .‬ﺷﻮراى اﻣﻨﯿﺖ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ در ﻫﻤﺴـــﻮﯾﻰ ﺑﺎ ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺸﺮوع‬ ‫دوﻟﺖ اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﻓﺸـــﺎرﻫﺎى ﻻزم را ﺑﺮ ﺳﯿﺎﺳﺖﮔﺬاران‬ ‫ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻧﻰ وارد ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﯿﺶ از اﯾﻦ ﮐﻪ ﻃﺎﻟﺒﺎن ﺑﻪ ﺷـــﺒﮑﻪ ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﺑﺰرگ ﮔﺮوه‬ ‫ﻫﺎى ﺗﺮورﯾﺴﺘﻰ ﭼﻮن داﻋﺶ ﺑﭙﯿﻮﻧﺪد‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺎﯾﺪ‬ ‫ﺗﻼشﻫﺎى ﺻﻠﺢ در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺷﺎﯾﺪ ﮔﺮه‬ ‫ﮐﻮر 'ﺻﻠﺢ اﻓﻐﺎﻧﻰ' زودﺗﺮ ﺑﺎز ﺑﺸﻮد‪.‬‬

‫درى ﺻﻔﺖ اﺳﺖ ﺑﺮاى زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻰ!!!‬ ‫ﻣﺤﯿـــﻂ ﺟﺪﯾـــﺪ ﺗﺪ اول اﯾـــﻦ زﺑـــﺎ ن د ر ﻣﺪﺗﻰ‬ ‫ﻣﺘﻤـــﺎدى در ﺑﺎرﻫﺎى ﻣﺸـــﺮق آرﯾﺎن درﺑﺎرﻫﺎى‬ ‫ﻃﺎﻫﺮى‪ ،‬ﺻﻔﺎرى‪ ،‬ﺳـــﺎﻣﺎﻧﻰ‪ ،‬ﻏﺰﻧﻮى و ﺟﺰ آﻧﻬﺎ‬ ‫ﺑﻮد ﺑﻪ درى ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ‪.‬‬ ‫و ﻫﻤﭽﻨـــﺎ ن اﯾـــﻦ ا ﺻﻄﻼح ﮐﻪ ﺑـــﻪ ﺣﯿﺚ ﺻﻔﺖ‬ ‫زﺑـــﺎ ن ﻓﺎ رﺳـــﻰ ﺑـــﻪ ﮐﺎ ر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯿﺸـــﻮد ﭘﺲ ا ز‬ ‫ﺑﺎ ﻟﻨﺪﮔـــﻰ زﺑﺎ ن ﭘﺎ رﺳـــﻰ در درﺑﺎ رﻫـــﺎ ﺑﻪ ﺣﯿﺚ‬ ‫ﺻﻔﺘﻰ‪ ،‬ﺑﻪ آ ن اﻓﺰوده ﺷـــﺪه اﺳـــﺖ و ﻓﻘﻂ ﺑﻌﺪ‬ ‫از اﯾﺠﺎد ﻣﺮزﻫﺎى ﺳﯿﺎﺳـــﻰ ﺟـــﺪا اﻓﺘﺎده اﻧﺪ و‬ ‫ﻟﻬﺠـــﻪ ﻫﺎﯾﺸـــﺎ ن ﺗﻔﺎوت ﭘﯿﺪ ا ﮐﺮده اﺳـــﺖ‪ .‬ا ﻟﺒﺘﻪ‬ ‫ﮐﺎ ﻣﻼ روﺷـــﻦ اﺳـــﺖ ﮐﻪ د ر ﻫﺮ زﺑﺎﻧﻰ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ‬

‫آﻓﺮﯾﻨﻨﺪ اﺳـــﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨـــﺪ و از اﯾﻦ ﮐﺎ ر ﮔﺰﻧﺪى‬ ‫ﺑـــﻪ زﺑﺎﻧﻬـــﺎى دﯾﮕـــﺮ ﻣﺎ ﻧﻨﺪ ﭘﺸـــﺘﻮ ﻧﻤﻰ رﺳـــﺪ ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧـــﻪ ﮐﻪ ﻓﺎ رﺳـــﻰ زﺑﺎ ﻧﺎ ن اﺟـــﺎ زه ﻣﯿﺪ ﻫﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﭘﺸـــﺘﻮ ز ﺑﺎﻧـــﺎ ن از ﮐﻠﻤﺎت ر اﯾﺞ ﺑﯿﻦ ﭘﺸـــﺘﻮ‬ ‫ﻣﻨﺎﻃـــﻖ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻟﻬﺠﻪ ﻫـــﺎى ﻣﺨﺘﻠـــﻒ وﺟﻮد زﺑﺎﻧﺎن آن ﺳﻮى ﻣﺮز اﺳـــﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫دارد‪ .‬اﮔﺮ ﮐﺴـــﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃـــﻖ ﻫﺰاره ﺟﺎت ﺑﺮود‬ ‫ﻣـــﻰ ﺑﯿﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﺗﻔـــﺎوت ﻟﻬﺠﻪ ﺑﺰرﮔﻰ ﺑﺎ درى‬ ‫زﺑﺎﻧﺎن ﻫﺮات و ﮐﺎﺑﻞ دارﻧﺪ وﻟـــﻰ ﺑﺎ آﻧﻬﻢ ﻧﻤﻰ‬ ‫ﺗﻮ اﻧﯿـــﻢ ﺑﮕﻮﯾﯿﻢ ﮐﻪ ﻫﺰ ا ره ﻫـــﺎ د رى ﺗﮑﻠﻢ ﻧﻤﻰ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻰ ﻣﺸـــﺨﺺ ﺷـــﺪ ﮐﻪ ﻓﺎ رﺳـــﻰ و درى ﯾﮏ‬ ‫زﺑﺎ ن ﻫﺴـــﺘﻨﺪ و ﻓﻘـــﻂ د ر ﻟﻬﺠﻪ ﺑﺎ ﻫـــﻢ ﺗﻔﺎو ت‬ ‫د ا رﻧـــﺪ ﺑﺎﯾـــﺪ ﺑﭙﺬﯾﺮﯾـــﻢ ﮐـــﻪ درى زﺑﺎﻧﺎ ن ﻣﻰ‬ ‫ﺗﻮاﻧﻨـــﺪ از ﻟﻐﺎﺗﻰ ﮐﻪ ادﯾﺒﺎن ﻓﺎرﺳـــﻰ در اﯾﺮان‬ ‫ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ ﺗﻤـــﺪ ن و ﺗﺤﻮﻻت ز ﻧﺪ ﮔﻰ ﻣﻰ‬

‫‪3‬‬

‫دور ﺳﻮم ﻧﺸﺮاﺗﻰ‬

‫ﺳﺎل دوم‬

‫ﺷﻤﺎرة ﭘﻰﻫﻢ ﭘﻨﺠﺎه و ﺳﻮم‬

‫ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ‪ 18‬ﻗﻮس ‪ 1393‬ﺧﻮرﺷﯿﺪى ـ ‪ 5693‬ﺟﻤﺸﯿﺪى‬ ‫ﻣﺘﺼﺪى ﺻﻔﺤﻪ‪ :‬ﺻﺎﻟﺢ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻠﯿﻖ‬

‫دو ﺷﻌﺮ از اﺳﺘﺎد واﺻﻒ ﺑﺎﺧﺘﺮى‬

‫�ﻨﺎن �ﺒﺎد!‬

‫ﻣﺒﺎد ﺑﺸﮑﻨﺪ اى رودﻫﺎ ﻏﺮور ﺷﻤﺎ‬ ‫ﮐﻪ اﯾﻦ ﺻﺤﯿﻔﻪ ﺷﺪ آﻏﺎز ﺑﺎ ﺳﻄﻮر ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺷﺒﺎن ﺗﯿﺮة ﻟﺐ ﺗﺸﻨﻪ ﮔﺎن ﺑﺎدﯾﻪ را‬ ‫ﺷﮑﻮه ﺻﺒﺢ دﻣﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﺣﻀﻮر ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻫﺰار دﺷﺖ ﺷﻘﺎﯾﻖ‪ ،‬ﻫﺰار ﭼﺸﻤﻪ ﻧﻮش‬ ‫ﺑﺸﺎرﺗﯽ اﺳﺖ ز آﯾﻨﺪه ﻫﺎى دور ﺷﻤﺎ‬ ‫ﭼﻪ ﺷﺎدﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﮐﺎﺑﻮس ﻣﺮگ ﻣﻰ ﺧﻨﺪﯾﺪ‬ ‫دو روى ﺳﮑﻪ ﻫﺴﺘﯽ اﺳﺖ ﺳﻮگ و ﺳﻮر ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺷﮑﯿﺐ زﺧﻤﻰ ﻣﺮﻏﺎﺑﯿﺎن ﺳﺎﺣﻞ را‬ ‫ﺗﻮان ﺑﺎل ﻋﻘﺎﺑﺎن دﻫﺪ ﻋﺒﻮر ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻣﺒﺎد ﺧﺴﺘﻪ ﺷﻮد دﺳﺖ ﻫﺎى ﺟﺎرى ﺗﺎن‬ ‫ﻣﺒﺎد ﺗﻨﮓ ﺷﻮد ﺳﯿﻨﻪ ﺻﺒﻮر ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻣﺒﺎد ﺳﺎﯾﻪ اﺑﻠﯿﺲ ﺳﺎر و ﺳﻮﺳﻪ ﻫﺎ‬ ‫ﺷﺒﻰ ﮔﺬر ﮐﻨﺪ از ﮐﻮﭼﻪ ﺷﻌﻮر ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻣﺒﺎد ﺗﯿﺮه ﻣﺮداﺑﯿﺎن ﺗﺒﯿﺮه زﻧﺪ‬ ‫ﻣﺒﺎد ﺑﺸﮑﻨﺪ اى رودﻫﺎ ﻏﺮور ﺷﻤﺎ‬

‫دو ﺷﻌﺮ از ﺷﺎدروان رازق ﻓﺎﻧﻰ‬

‫��ف و ���‬

‫ﻃﻌﻨﻪ ﺑﺮﺧﺴﺘﻪ رﻫﺮوان ﻧﺰﻧﯿﺪ‬ ‫ﺑﻮﺳﻪ ﺑﺮ دﺳﺖ رﻫﺰﻧﺎن ﻧﺰﻧﯿﺪ‬ ‫ﭼﻮن ﮐﻤﺎن ﮐﻬﻨﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﺮ‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺪف ﺗﯿﺮ ازآن ﮐﻤﺎن ﻧﺰﻧﯿﺪ‬ ‫ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺮ زﻧﺪه ﮔﺎن ﮐﻨﯿﺪ اى ﻗﻮم‬ ‫ﺗﺎج ﺑﺮ ﻓﺮق ﻣﺮدﮔﺎن ﻧﺰﻧﯿﺪ‬ ‫ﻫﯿﭽﮕﺎﻫﻰ ﺧﺰف ﮔﻬﺮ ﻧﺸﻮد‬ ‫ﺧﺎك در ﭼﺸﻢ ﻣﺮدﻣﺎن ﻧﺰﻧﯿﺪ‬ ‫ﭼﻮن ﺧﻮد ازﻫﻤﺮﻫﺎن ﻗﺎﻓﻠﻪ اﯾﺪ‬ ‫ﻫﻤﺮهء دزد ﮐﺎروان ﻧﺰﻧﯿﺪ‬ ‫ﺑﺎده ﺑﺎ دوﺳﺖ در ﻋﯿﺎن ﭼﻮ ﺧﻮرﯾﺪ‬ ‫ﻟﻘﻤﻪ ﺑﺎ ﻏﯿﺮ در ﻧﻬﺎن ﻧﺰﻧﯿﺪ‬

‫ﺻﺪف‬

‫ﻫﻤﻪ ﺟﺎ دﮐﺎن رﻧﮓ اﺳﺖ ﻫﻤﻪ رﻧﮓ ﻣﯿﻔﺮوﺷﻨﺪ‬ ‫دل ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﯿﺸﻪ ﺳﻮزد ﻫﻤﻪ ﺳﻨﮓ ﻣﯿﻔﺮوﺷﻨﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺮﺷﻤﻪ ﯾﻰ ﻧﮕﺎﻫﺶ دل ﺳﺎده ﻟﻮح ﻣﺎ را‬ ‫ﭼﻪ ﺑﻪ ﻧﺎز ﻣﯿﺮﺑﺎﯾﺪ ﭼﻪ ﻗﺸﻨﮓ ﻣﯿﻔﺮوﺷﺪ‬ ‫ﺷﺮرى ﺑﮕﯿﺮ و آﺗﺶ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﺰن ﺗﻮ اى آه‬ ‫ز ﺷﺮاره ﯾﻰ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺷﺐ دل ﺗﻨﮓ ﻣﯿﻔﺮوﺷﺪ‬ ‫ﺑﻪ دﮐﺎن ﺑﺨﺖ ﻣﺮدم ﮐﻰ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﯾﺎرب‬ ‫ﮔﻞ ﺧﻨﺪه ﻣﯿﺴﺘﺎﻧﺪ ﻏﻢ ﺟﻨﮓ ﻣﯿﻔﺮوﺷﺪ‬ ‫دل ﮐﺲ ﺑﻪ ﮐﺲ ﻧﺴﻮزد ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺣﺪى‬ ‫ﮐﻪ ﻏﺰال ﭼﻮﭼﻪ اش را ﺑﻪ ﭘﻠﻨﮓ ﻣﯿﻔﺮوﺷﺪ‬ ‫ﻣﺪﺗﯿﺴﺖ ﮐﺲ ﻧﺪﯾﺪه ﮔﻬﺮى ﺑﻪ ﻗﻠﺰم ﻣﺎ‬ ‫ﮐﻪ ﺻﺪف ﻫﺮ آﻧﭽﻪ دارد ﺑﻪ ﻧﻬﻨﮓ ﻣﯿﻔﺮوﺷﺪ‬ ‫ز ﺗﻨﻮر ﻃﺒﻊ ﻓﺎﻧﻰ ﺗﻮ ﻣﺠﻮ ﺳﺮود آرام‬ ‫ﻣﻄﻠﺐ ﮔﻞ از دﮐﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺗﻔﻨﮓ ﻣﯿﻔﺮوﺷﺪ‬

‫‪4‬‬

‫دو ﺷﻌﺮ از ﮐﺎﻇﻢ ﮐﺎﻇﻤﻰ‬

‫����ﺞ‬

‫اﯾﻦ ﭘﯿﺎده ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬آن وزﯾﺮ ﻣﻰﺷﻮد‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ﭼﯿﺪه ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬دار و ﮔﯿﺮ ﻣﻰﺷﻮد‬ ‫اﯾﻦ ﯾﮑﻰ ﻓﺪاى ﺷﺎه‪ ،‬آن ﯾﮑﻰ ﻓﺪاى ُرخ‬ ‫در ﭘﯿﺎدﮔﺎن ﭼﻪ زود ﻣﺮگ و ﻣﯿﺮ ﻣﻰﺷﻮد‬ ‫ﻓﯿﻞ ﮐﺞروى ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﺮﺷﺖ ﻓﯿﻠﻬﺎﺳﺖ‬ ‫ﮐﺞروى در اﯾﻦ ﻣﻘﺎم دﻟﭙﺬﯾﺮ ﻣﻰﺷﻮد‬ ‫اﺳﭗ ﺧﯿﺰ ﻣﻰزﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺴﺖوﺧﯿﺰ ﮐﺎر اوﺳﺖ‬ ‫ﺟﺴﺖوﺧﯿﺰ اﮔﺮ ﻧﮑﺮد‪ ،‬دﺳﺘﮕﯿﺮ ﻣﻰﺷﻮد‬ ‫آن ﭘﯿﺎده ى ﺿﻌﯿﻒ ‪،‬راﺳﺖ راﺳﺖ ﻣﻰرود‬ ‫ﮐﺞ اﮔﺮ ﮐﻪ ﻣﻰﺧﻮ َرد‪ ،‬ﻧﺎﮔﺰﯾﺮ ﻣﻰﺷﻮد‬ ‫ﻫﺮﮐﻪ ﻧﺎﮔﺰﯾﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺎن ﮐﺞ ﺑﺮ او ﺣﻼل‬ ‫اﯾﻦ ﭘﯿﺎده ﻗﺎﻧﻊ اﺳﺖ‪ ،‬زود ﺳﯿﺮ ﻣﻰﺷﻮد‬ ‫آن وزﯾﺮ ﻣﻰ ُﮐﺸﺪ‪ ،‬آن وزﯾﺮ ﻣﻰﺧﻮرد‬ ‫ﺧﻮرد و ﺑﺮد او ﭼﻪ زود ﭼﺸﻤﮕﯿﺮ ﻣﻰﺷﻮد‬ ‫ﻧﺎﮔﻬﺎن ﮐﻨﺎر ﺷﺎه ﺧﺎﻧﻪﺑﻨﺪ ﻣﻰﺷﻮد‬ ‫زﯾﺮ ﭘﺎى ﻓﯿﻞ‪ ،‬ﭘﻬﻦ‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﻤﯿﺮ ﻣﻰﺷﻮد‬ ‫آن ﭘﯿﺎده ى ﺿﻌﯿﻒ ﻋﺎﻗﺒﺖ رﺳﯿﺪه اﺳﺖ‬ ‫ﻫﺮﭼﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ دﯾﺮ ﻣﻰﺷﻮد‬ ‫اﯾﻦ ﭘﯿﺎده‪ ،‬آن وزﯾﺮ‪ ...‬اﻧﺘﻬﺎى ﺑﺎزى اﺳﺖ‬ ‫اﯾﻦ وزﯾﺮ ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬آن ﺑﻪزﯾﺮ ﻣﻰﺷﻮد‬

‫ﺳﺎزی �ن‬

‫ﺳﺎزى ﺑﺰن ﮐﻪ دﯾﺮ زﻣﺎﻧﻰ اﺳﺖ ﻧﻐﻤﻪﻫﺎ‬ ‫در دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺎ و ﺗﻮ ﺷﯿﻮن درﺳﺖ ﺷﺪ‬ ‫دﺳﺘﻰ ﺑﺪه ﮐﻪ ـ ﮔﺮﭼﻪ ﺑﻪ دﻧﯿﺎ اﻣﯿﺪ ﻧﯿﺴﺖ ـ‬ ‫ﺷﺎﯾﺪ ﭘﻠﻰ ﺑﺮاى رﺳﯿﺪن‪ ،‬درﺳﺖ ﺷﺪ‬ ‫ﺷﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﺎز ﻫﻢ ﮐﺴﻰ از ﺑﻠﺦ و ﺑﺎﻣﯿﺎن‬ ‫ﺑﺎ ﮐﺎروان ﺣﻠّﻪ ﺑﯿﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﺎن‬ ‫وﻗﺖ وﺻﺎل ﯾﺎر دﺑﺴﺘﺎﻧﻰ آﻣﺪه اﺳﺖ‬ ‫ﺑﻮﯾﻰ ﻋﺠﯿﺐ ﻣﻰرﺳﺪ از ﺟﻮى ﻣﻮﻟﯿﺎن‬ ‫ﺳﯿﻤﺮغ ﺳﺎﻟﺨﻮرده ﮔﺸﻮده اﺳﺖ ﺑﺎل و ﭘﺮ‬ ‫»ﺑﺮ ِﮔﺮ ِد او ﺑﻪ ﻫﺮ ﺳﺮ ﺷﺎﺧﻰ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن«‬ ‫ﻣﺎ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎى ﺗﻮأم ﺳﯿﺒﯿﻢ و دور ﻧﯿﺴﺖ‬ ‫ﺑﺎرى دﮔﺮ ﺷﮑﻮﻓﻪ ﺑﯿﺎرﯾﻢ ﺗﻮأﻣﺎن‬ ‫ﺑﺎ ﻫﻢ رﻫﺎ ﮐﻨﯿﻢ دو ﺗﺎ ﺳﯿﺐ ﺳﺮخ را‬ ‫در ﺣﻮﺿﻬﺎى ﮐﺎﺷﻰ ﮔﻠﺪار ﺑﺎﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑﺮ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎى ﮐﻬﻨﻪ ﺧﻄﻰ ﺗﺎزه ﻣﻰﮐﺸﯿﻢ‬ ‫از ﮐﻮﭼﻪﻫﺎى ﻗﻮﻧﯿﻪ ﺗﺎ دﺷﺖ ﺧﺎوران‬ ‫ﺗﯿﺮ و ﮐﻤﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻦ و ﺗﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻮﻃﻦ‬ ‫ﻟﻔﻆ درى ﺑﯿﺎور و ﺑﮕﺬار در ﮐﻤﺎن‬

‫دو ﺷﻌﺮ از وﻫﺎب ﻣﺠﯿﺮ‬

‫�ﺠﺎ ��ﻢ ات ؟ !‬

‫ﮔﻬﻰ ﺑﻪ ﮔﺮﯾﻪ ﺑﮕﯿﺮم ﮔﻬﻰ ﺻﺪا ﮐﺸﻢ ات‬ ‫ﺑﮕﻮ ﭼﻘﺪر ﺑﻪ اﯾﻦ دوش ﺑﯿﻨﻮا ﮐﺸﻢ ات‬ ‫ﻫﻨﻮز ﺗﺸﻨﻪء آزار و اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻨﻰ‬ ‫ﻫﻨﻮز ﻋﺎﺷﻖ دﯾﻮاﻧﻪء ﺟﻔﺎ ﮐﺸﻢ ات‬ ‫اﮔﺮ ﺑﺮﯾﺰم ﻃﺮح ﺗﺮا ﺑﻪ ﻧﻘﺎﺷﻰ‬ ‫ﻏﺮﯾﺐ و ﺑﻰ ﺳﺮو ﭘﺎ ﻣﺜﻞ ﺑﺎد ﻫﺎ ﮐﺸﻢ ات‬ ‫وﻟﻰ ﺑﻪ ﻫﺌﯿﺖ ﺧﻨﯿﺎ ﮔﺮى اﮔﺮ آﯾﻢ‬ ‫ﮐﺪام ﭘﺮده ﺑﮕﯿﺮم ﮐﻪ در ﻧﻮا ﮐﺸﻢ ات‬ ‫ﺗﻮ ﮐﻮﻟﻪ ﺑﺎر ﺑﺰرﮔﻰ ﺑﻪ دوش ﮐﻮﭼﮏ ﻣﻦ‬ ‫ﺑﻪ ﺣﯿﺮﺗﻢ ﮐﻪ ﺑﻤﺎﻧﻢ ﺑﻪ راه ﯾﺎ ﮐﺸﻢ ات‬ ‫ﮐﺪام ﮐﻮﭼﻪ رﺳﺎﻧﺪ ﺗﺮا ﺑﻪ آراﻣﺶ‬ ‫ﻣﺠﯿﺮ ! ﺷﺎﻋﺮ ﺑﻰ آرزو ﮐﺠﺎ ﮐﺸﻢ ات؟!‬

‫ﯾﮏ �ﻮ� ﺑﺎغ ���‬

‫اﻧﮕﺎر در ﻧﮕﺎه ﺗﻮ ﺟﺎدو ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫ﯾﺎ ﭘﺸﺖ ﭼﺸﻢ ﻫﺎي ﺗﻮ آﻫﻮ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫در روي ﺗﻮ ﭼﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در روﺑﺮوي ﺗﻮ‬ ‫ﺧﻮرﺷﯿﺪ‪ ،‬ﺷﺮم ﮐﺮده ﺑﻪ زاﻧﻮ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫ﯾﮏ ﺑﻮﺳﺘﺎن ﻃﺮاوت و ﯾﮏ ﮐﻮﭼﻪ ﺑﺎغ ﻋﻄﺮ‬ ‫در ﺟﺎﻧﺖ اي ﺷﮕﻮﻓﻪ ﺧﻮﺷﺒﻮ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫ﺳﺮﺷﺎرم از ﺗﻨﻔﺲ اﻣﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫آﺧﺮ ﭼﻪ راز در ﻧﮕﻪ ﺗﻮ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ‬

‫ﯾﮏ �ل �ﻤﺎ�ﯽ‬

‫آﻧﮑﻪ ﺷﻤﺸﯿﺮ ﺳﺘﻢ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺎ آﺧﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫ﺧﻮد ﮔﻤﺎن ﮐﺮده ﮐﻪ ﺑﺮده ﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻰ ﺑﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫ﻫﺎى ﻣﯿﻬﻦ‪ ،‬ﺑﻨﮕﺮ ﭘﻮر ﺗﻮ در ﭘﻬﻨﻪ رزم‬ ‫ﭘﯿﺶ ﺳﻮﻓﺎر ﺳﺘﻢ ﺳﯿﻨﻪ ﺳﭙﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫ﻫﺮ ﮐﻪ ﭘﺮورده داﻣﺎن ﮔﻬﺮ ﭘﺮور ﺗﺴﺖ‬ ‫زﯾﺮ اﯾﻮان ﻓﻠﮏ ﻏﯿﺮ ﺗﻮ ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫دل ُﮔﺮدان ﺗﻮ و ﻗﺎﻣﺖ ﺑﺎﻟﻨﺪه ﺷﺎن‬ ‫ﭼﻪ ﺑﺮ اﻓﺮوﺧﺘﻪ اﺳﺖ و ﭼﻪ ﺑﺮ اﻓﺮاﺧﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫ﮔﺮﭼﻪ ﺳﺮ ﺣﻠﻘﻪ و ﺳﺮﻫﻨﮓ ﮐﻤﺎﻧﺪاراﻧﺴﺖ‬ ‫ﺗﯿﻎ اﻟﺒﺮز ﺑﻪ ﭘﯿﺸﺖ ﺳﭙﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻮه ﺗﻮ‪ ،‬وادى ﺗﻮ‪ ،‬دره ﺗﻮ‪ ،‬ﺑﯿﺸﻪ ﺗﻮ‬ ‫در ﺳﺮاﭘﺎى ﺟﻬﺎن وﻟﻮﻟﻪ اﻧﺪاﺧﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫روى او در ﺻﻒ ﻣﺮدان ﺟﻬﺎن ﮔﻠﮕﻮن ﺑﺎد!‬ ‫ﻫﺮ ﮐﻪ ﺑﮕﺬﺷﺘﻪ ز ﺧﻮﯾﺶ و ﺑﻪ ﺗﻮ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ‬

‫دور ﺳﻮم ﻧﺸﺮاﺗﻰ‬

‫ﺳﺎل دوم‬

‫ﺷﻤﺎرة ﭘﻰﻫﻢ ﭘﻨﺠﺎه و ﺳﻮم‬

‫ﭼﺮا روﻧﺪ ﻣﻠﺖﺳﺎزى در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ‪...‬‬

‫ﺑﻪ ﺑﺎور ﮔﻠﻨﺮ‪ ،‬ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﻢ ﭘﯿﺎﻣﺪ اﺟﻨﺘﺎب ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﮔﺬار ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺪرﻧﯿﺘﻪ اﺳـــﺖ‪ .‬ﺑﺮاى اﺛﺒﺎت اﯾﻦ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻰ‬ ‫ﮐﻨﺪ؛ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺻﻨﻌﺘﻰ ﻣﻰﺷـــﻮد ﯾﺎ در ﺣﺎل ﺻﻨﻌﺘﻰ ﺷﺪن‬ ‫اﺳـــﺖ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﯾﮏ ﻧﻮع ﯾﮑﺴﺎنﺳﺎزى و اﯾﺠﺎد ﻓﺮﻫﻨﮓ و‬ ‫زﺑﺎن اﺳـــﺘﺎﻧﺪارد و ﻫﻤﮕﺎﻧﻰ اﺳـــﺖ و ﺣﻀﻮر ﮔﺮاﯾﺶﻫﺎ و‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎى ﻣﺤﻠـــﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ رﻫﮕﯿﺮ ﺷـــﮑﻞﮔﯿﺮى اﯾﻦ‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻧﻮ ﺑﺎﺷـــﻨﺪ‪ .‬ﻻﺟﺮم دوﻟﺖ ﻣﺪرن ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﯾﮑﺴـــﺎن‬ ‫ﺳﺎزى را ﺷﺪت ﻣﻰﺑﺨﺸﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﮕﺎﻧﻰﮐﺮدن ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻰ‬ ‫ﭘﺮدازد‪.‬‬ ‫اﻧﺪرﺳﻦ )‪ (2006‬و اﯾﺮﯾﮏ ﻫﺎﺑﺰﺑَﻮم )‪ (1983‬ﺑﺎ آن ﮐﻪ ﻣﻠﺖ‬ ‫و ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﻢ را ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎى ﻣﺪرن ﻣﻰداﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﺎورﻧﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺳـــﺎﺧﺘﻪ ﺷـــﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﻫﺎﺑﺰﺑﻮم‬ ‫اﺳـــﺘﺪﻻل ﻣﻰﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺑﯿﺸـــﺘﺮ ﻣﺮﻫﻮن ﺳـــﻨﺖﻫﺎى‬ ‫اﺑﺪاﻋﻰ و دﺳـــﺖآورد ﻣﻬﻨﺪﺳـــﻰ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ اﻧﺪ و اﺳﺎﺳﻦ‬ ‫ﺑﺮاى ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻋﻼﻗﻪﻫﺎ و ﻧﻔﻊ ﻧﺨﺒﮕﺎن اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﻧﺪرﺳﻦ‬ ‫ﻫﻢ ﺑﺮ ﻫﻤﯿﻦ اﻣﺮ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﮐﺮده ﻣﻠﺖ را ﯾﮏ اﺟﺘﻤﺎع ﺗ َ​َﺼ ّﻮرى‬ ‫ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬او ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﺎور اﺳـــﺖ ﮐـــﻪ اﺟﺘﻤﺎع ﯾﮏ ﺗﺼﻮﯾﺮ‬ ‫ﺣﮏﺷﺪه در روان اﻧﺴـــﺎنﻫﺎﯾﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪﮔﻮﻧﮥ‬ ‫ﺗﺨﯿﻠﻰ در آن ﺳﻬﻢدار ﻣﻰداﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﯿﻦ ﺳﯿﺮ ﺧﯿﻠﻰ ﮐﻮﺗﺎه‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه ﻣﻠﺖ و ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ ﻣﻰروﯾﻢ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻬﻢ‬ ‫را ﭘﺎﺳﺦ ﺑﮕﻮﯾﻢ؛ ﻣﻠﺖ و ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ ﭼﯿﺴﺖ؟‬ ‫ﭘﯿﺶ از ﭘﺎﺳﺦﮔﻔﺘﻦ ﺑﻪ ﭘﺮﺳـــﺶ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻻزم ﻣﻰ ﺑﯿﻨﻢ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﺧﯿﻠﻰ ﮐﻮﺗﺎه ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﻬﻢ دﯾﮕﺮ ﺑﭙﯿﭽﻢ‪ .‬ﻧﺨﺴـــﺖ اﯾﻦﮐﻪ در‬ ‫ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﻢ و ﻗﻮﻣﯿﺖ ﻣﮑﺘﺐﻫـــﺎى ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻰ‬ ‫وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﻮﺷـــﺘﮥ ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺠﺎل ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬ ‫ﻫﻤﮥ آﻧﻬﺎ را ﻧﻤﻰ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﺑﺎزﻫﻢ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪ ﺧﯿﻠﻰ ﮐﻮﺗﺎه ﻣﻰ‬ ‫ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ روﯾﮑﺮد ﻋﻤﺪه ﺑﻪ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ ﺑﭙﺮدازم‪ .‬اﯾﻦ‬ ‫روﯾﮑﺮدﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨـــﺪ از؛ ﻣﮑﺘﺐ ﮐﻬﻦﮔﺮاﯾﻰ‪ ،‬ﻣﮑﺘﺐ اﺑﺪى‬ ‫ﮔﺮاﯾﻰ و ﻣﮑﺘﺐ ﻧﻮﮔﺮاﯾﻰ‪ .‬ﮐﻬﻦﮔﺮاﯾﺎن در ﮐﻞ ﺑﻪ دو اﺻﻞ‬ ‫ﺑﺎورﻣﻨﺪﻧﺪ؛ ﻧﺨﺴـــﺖ‪ ،‬ﻣﻠﺖ و ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﻢ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎى ﻧﻮ‬ ‫ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و دودﯾﮕﺮ‪ ،‬ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎى ﻃﺒﯿﻌﻰ و ﺟﻬﺎن ﺷﻤﻮﻟﻨﺪ‪ .‬در‬ ‫اﯾﻦ ﻣﮑﺘﺐ ﮐﻬﻦ ﺑﻮدن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎى اﺳﺎﺳﻰ ﺑﻮدن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫روﺳـــﻮ ﯾﮑﻰ از ﭘﯿﺶﮔﺎﻣﺎن اﯾﻦ ﻣﮑﺘﺐ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﺎور اﺳـــﺖ‬ ‫ﮐﻪ؛ ﺑﺮاى رﯾﺸﻪﯾﺎﺑﻰ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺑﺮﮔﺮدﯾﻢ‪ .‬ﭼﻮن‬ ‫ﻣﻠﺖﻫﺎ ازﻟﻰ اﻧﺪ و رﯾﺸﻪ در ﻧﺨﺴـــﺘﯿﻦ ﭘﯿﻮﻧﺪﻫﺎى اﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﺎ‬ ‫وﻗﺖ و ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎى ﭘﺴﯿﻦ و دﯾﮕﺮﮔﻮﻧﻰﻫﺎى دورﯾﻦ دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﺑﺪىﮔﺮاﯾـــﺎن ﺑـــﻪ اﯾﻦ ﺑﺎورﻧـــﺪ ﮐﻪ ﭘﺪﯾﺪهﻫـــﺎى ﻣﻠﺖ و‬ ‫ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﻢ در ﻫﺮ دورهﯾﻰ از ﺗﺎرﯾﺦ وﺟﻮد داﺷـــﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاى اﯾﺸـــﺎن ﻣﻠـــﺖ و ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﻢ ﺑﯿﺸـــﺘﺮ زادة ﺗﮑﺎﻣﻞ‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ و ﭘﯿﺸـــﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻧﺴﺎﻧﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻬﻢ‬ ‫ﺗﺮﯾﻦ ﻓﺮﺿﯿﮥ اﯾﻦ ﻣﮑﺘﺐ اﯾﻦ اﺳـــﺖ ﮐﻪ دوﻟﺖﻫﺎ زادة ﻣﻠﺖ‬ ‫ﻫﺎﯾﻨـــﺪ و ﻣﻠﺖ ﯾﮏ ﭘﺪﯾﺪه ﻃﺒﯿﻌﻰ اﺳـــﺖ‪ .‬ﻧﻮﮔﺮاﯾﺎ ِن ﭼﻮن‬ ‫ﮔﻠﻨﺮ و اﻧﺪر ُﺳـــﻦ ﺑﻪ اﯾـــﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﮐـــﻪ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎى ﻣﻠﺖ و‬ ‫ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺳـــﺪهﻫﺎى ﭘﺴﯿﻦ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ و ﭘﻰآﻣﺪ‬ ‫اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌﺘﻰ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪدارى اﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻓﺰوده ﺑﺮ اﯾﻦ داﻧﺸـــﻤﻨﺪان ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ را دو ﺑﺨﺶ ﮐﺮده‬ ‫اﻧﺪ؛ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ ﻗﻮﻣﻰ و ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ ﻣﺪﻧﻰ‪ .‬اﯾﻦ دوﯾﻰ در‬ ‫ﻣﺎﻫﯿـــﺖ و ﺗﻌﺮﯾـــﻒ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﻢ زادة ﺳـــﯿﺮ و ﺟﺮﯾﺎن‬ ‫ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﻢ آﻟﻤﺎﻧﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﺘﺎب ﻣﻬﻢ َﻫﻨﺲ ﮐﻮﻫﻦ‬ ‫)‪ (1967‬زﯾﺮ ﻋﻨﻮان "ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﻢﻫﺎى ﻏﺮﺑﻰ و ﺷﺮﻗﻰ" ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺤﺚ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﮥ ﮐﻮﻫﻦ‪ ،‬ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﻪ‬ ‫اﯾﻦ اﯾﺪه اﺳـــﺘﻮار ﺑـــﻮد ﮐﻪ ﻣﻠﺖ ﯾﮏ اﻧﺠﻤـــﻦ ﻋﻘﻼﻧﻰ از‬ ‫ﺷﻬﺮوﻧﺪاﻧﻰ اﺳـــﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎ و ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺸﺘﺮك‬ ‫ﺑﺎﻫﻢ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻰﺧﻮرﻧﺪ‪ .‬درﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﻢ ﺷـــﺮﻗﻰ‬ ‫)ﺷﺮق رود َرﯾﻦ( ﺑﺎورﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ و رﯾﺸﻪﻫﺎى ﻗﻮﻣﻰ و‬ ‫ﻣﺎﯾﻞ ﺑـــﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ارﮔﺎﻧﯿﮑـــﻰ ﻣﻠﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺑـــﻪ ﮔﻮﻧﮥدﯾﮕﺮ‬ ‫ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ ﻗﻮﻣﻰ دوﻟﺖ و ﻣﻠﺖ را ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﯾﮏ ﮔﺮوه‪،‬‬

‫ﻗﻮم و ﻓﺮﻫﻨﮓ داﻧﺴـــﺘﻪ ﻣﻠﺖ را ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨـــﺪ ﻃﺒﯿﻌﻰ ﻣﻰ‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻰﮐﻪ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ ﻣﺪﻧﻰ ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از ﻧﮋاد‪،‬‬ ‫رﻧﮓ‪ ،‬ﻋﻘﯿﺪه‪ ،‬ﺟﻨﺲ‪ ،‬زﺑﺎن و ﻗﻮﻣﯿـــﺖ ﻣﻠﺖ را در ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬ ‫ﺷﻬﺮوﻧﺪى ﺷﺪن ﺑﺎﺷﻨﺪﮔﺎن ﯾﮏ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻠﺖ و ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ ﭼﯿﺴﺖ؟‬ ‫اﻧﺘﻮﻧـــﻰ ﺳـــﻤﯿﺖ )‪ (2001‬ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﻢ را ﯾﮏ ﺟﻨﺒﺶ‬ ‫اﯾﺪﯾﻮﻟﻮژﯾﮏ ﺑﺮاى دﺳﺖﯾﺎﻓﺘﻦ و ﺣﻔﻆ اﺳﺘﻘﻼل‪ ،‬وﺣﺪت‬ ‫و ﻫﻮﯾﺖ ﻣﺮدﻣﺎﻧﻰ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻰﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﯾﮏ ﻣﻠﺖ‬ ‫ﻋﻤﻠﻰ و ﺷﺪﻧﻰ ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ .‬وا ُﮐﺮ ﮐﺎﻧ ُﺮ )‪ (1994‬ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ‬ ‫را ﺑﯿﺶ از ﻫﺮﭼﯿﺰ ﻋﺸـــﻖ ﺑﻪ ﻣﻠﺖ‪ ،‬ﻗﻮم و وﻓﺎدارى ﺑﻪ دوﻟﺖ‬ ‫ارﺿﻰ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﺑﺎﻻ ﯾﺎدآور ﺷـــﺪم‪،‬‬ ‫ﮔﻠﻨﺮ )‪ (2006‬ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ را ﭘﻰ آﻣﺪ اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﮔﺬار‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺪرﻧﯿﺘﻪ ﻣﻰداﻧﺪ‪ .‬ﻣﻠﺖ را ﻫﻢ ﺑﺮ اﺳـــﺎس ﻋﺎﻣﻞﻫﺎى ﻋﯿﻨﻰ‬ ‫ﭼﻮن زﺑﺎن‪ ،‬ﮐﯿﺶ‪ ،‬رﺳﻢ‪ ،‬ﺳـــﺮزﻣﯿﻦ و ﻫﻢ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻋﺎﻣﻞ‬ ‫ﻫﺎى ذﻫﻨﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ روﯾﮑﺮدﻫﺎ‪ ،‬درﯾﺎﻓﺖﻫﺎ و اﺣﺴﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ‬ ‫ﮐﺮده اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒـــﺎرت دﯾﮕﺮ ﻣﻠﺖ را ﻣﻰﺗﻮان اﺟﺘﻤﺎع ﺛﺎﺑﺘﻰ‬ ‫از ﻣﺮدم ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎى زﺑﺎن‪ ،‬ﻗﻠﻤﺮو‪ ،‬زﻧﺪﮔﻰ اﻗﺘﺼﺎد ﻣﺸﺘﺮك و‬ ‫ﺧﻠﻖ و ﺧﻮﯾﻰ رواﻧﻰ ﻣﻮﺟﻮد در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺸﺘﺮك ﺗﻌﺮﯾﻒ‬ ‫ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺎ آﻧﮑﻪ ﺳـــﺎﺧﺘﺎرﮔﺮاﯾﺎﻧﻰ ﭼﻮن اﻧﺪرﺳﻦ ﻣﻠﺖ را ﯾﮏ‬ ‫اﺟﺘﻤﺎع ﺳﯿﺎﺳﻰ و ﺗﺼﻮرى ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﯿﻠﺮ )‪(1996‬‬ ‫ﻣﻠﺖ را اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻰﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ واﺳـــﻄﮥ ﺑﺎورﻫﺎى‬ ‫ﻣﺸﺘﺮك و ﺗﻌﻬﺪ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺪاوم ﺗﺎرﯾﺨﻰ‬ ‫دارد و ﺑﻪ واﺳﻄﮥ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺸﺨﺺ و ﻓﺮﻫﻨﮓﻓﺮاﮔﯿﺮ ﺧﻮد‬ ‫را از اﺟﺘﻤﺎعﻫﺎى دﯾﮕﺮ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﻤﯿﺖ )‪(2001‬‬ ‫ﯾﮏ اﺟﺘﻤﺎع اﻧﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ دارﻧﺪة اﺳـــﺘﻄﻮرهﻫﺎى ﻣﺸﺘﺮك‪،‬‬ ‫ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﺸـــﺘﺮك‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺸﺘﺮك‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد واﺣﺪ‪ ،‬ﺣﻖ و‬ ‫ﺗﻌﻬﺪﻫﺎى ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺮاى ﻫﻤﮥ اﻋﻀﺎﯾﺶ ﺑﺎﺷﺪ را‪ ،‬ﻣﻠﺖ ﻣﻰ‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻧﺎﮔﺴﺴـــﺘﻨﻰ ﻣﻠﺖ و دوﻟﺖ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻔﻰ از‬ ‫دوﻟﺖ و ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﻰ وا ﻣﻰدارد‪ .‬ﺳـــﻤﯿﺖ )‪ ،(2001‬دوﻟﺘﻰ‬ ‫را ﻣﻠﻰ ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪ ﺑﻪ واﺳـــﻄﮥ اﺻﻮل ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﻢ ﻣﺸﺮوع‬ ‫ﺷـــﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﺷـــﻬﺮوﻧﺪان آن داراى ﻣﯿﺰاﻧﻰ از وﺣﺪت و‬ ‫ﯾﮏﭘﺎرﭼﮕﻰ ﻣﻠﻰ اﻣﺎ ﻧﻪ ﻫﻤﮕﻮﻧﻰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬و ﻫﻮﯾﺖ‬ ‫ﻣﻠﻰ را ﺑـــﺎز زاﯾﻰ و ﺑﺎزﺧﻮاﻧﻰ داﯾﻤـــﻰ ارزشﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻤﺎدﻫﺎ‪،‬‬ ‫اﺳﻄﻮرهﻫﺎ و ﺳـــﻨﺖﻫﺎﯾﻰ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻰﮐﻨﺪ ﻣﯿﺮاث ﻣﻠﺘﻰ را‬ ‫ﺗﺸـــﮑﯿﻞ و ﻫﻮﯾﺖ ﻓﺮدى ﺷﻬﺮوﻧﺪ آن ﻣﻠﺖ را ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﻰ‬ ‫دﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬ ‫دوﻟﺖ‪ ،‬ﻣﻠﺖ و ﻫﻮﯾﺖﻣﻠﻰ از ﺑﺤﺚﺑﺮاﻧﮕﯿﺮﺗﺮﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎى‬ ‫ﺗﺎرﯾﺦ ﺳﯿﺎﺳـــﻰ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن اﺳـــﺖ‪ .‬ﺗﺎرﯾﺦﻧﻮﯾﺴﺎن اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬ ‫ﻏﺒﺎر )‪ ،(1374‬ﻓﺮﻫﻨﮓ )‪ ،(1385‬ﺗﺎرﯾﺦ اﯾﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ را ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻪ دوره ﻗﺴﻤﺖ ﮐﺮده اﻧﺪ؛ آرﯾﺎﻧﺎ‪ ،‬ﺧﺮاﺳﺎن و اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ .‬از‬ ‫ﻫﺰارة ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد ﺗﺎ ﻗﺮن ﭘﻨﺠﻢ ﺗﺮﺳﺎﯾﻰ ﻧﺎم اﯾﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫آرﯾﺎﻧﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻫﻮﯾﺖ ﺑﺎﺷـــﻨﺪﮔﺎﻧﺶ آرﯾﺎﯾﻰ‪ .‬از ﻗﺮن‬ ‫ﭘﻨﺠﻢ ﺗﺎ ﻗﺮن ﻧﺰدﻫﻢ ﺗﺮﺳﺎﯾﻰ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن اﻣﺮوز را ﺑﺎ ﻣﺮزﻫﺎى‬ ‫ﮔﺸـــﺎدهﺗﺮى ﺧﺮاﺳـــﺎن ﻣﻰﺧﻮاﻧﻨﺪه اﻧـــﺪ و ﻣﺮدﻣﺎﻧﺶ را‬ ‫ﺧﺮاﺳﺎﻧﻰ‪" .‬در ﻗﺮن ﻧﺰدﻫﻢ ﺧﺮاﺳﺎن ﺟﺎى ﺧﻮدش را ﺑﻪ اﺳﻢ‬ ‫ﺗﺎزه )اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن( ﮔﺬاﺷـــﺖ‪ .‬در ﻗﺮن دﻫﻢ ﺧﻮرﺷـــﯿﺪى‬ ‫ﮐﻠﻤﮥ)اﻓﻐﺎن( ﮐﻪ ﻣﻌﺮب )اوﻏﺎن( ﺑﻮد در ﻣﻮرد ﻗﺴـــﻤﺘﻰ از‬ ‫ﻗﺒﺎﯾﻞ ﭘﺸﺘﻮن ﮐﺸـــﻮر در آﺛﺎر ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن اﺳﻼﻣﻰ ﭘﺪﯾﺪار‬ ‫ﺷﺪ و ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﻣﻔﻬﻮم آن وﺳﯿﻊﺗﺮ ﺷﺪه ﻣﯿﺮﻓﺖ ﺗﺎ در ﻗﺮن‬ ‫ﻫﮋدﻫﻢ ﺣﺎوى ﮐﻠﯿﻪ ﭘﺸـــﺘﻮﻧﻬﺎى ﮐﺸـــﻮر ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬و اﻣﺎ ﻧﺎم‬ ‫)اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن( ﺑﺮاى ﺑﺎر اول در ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ در ﻣﻮرد ﻗﺴﻤﺘﻰ‬ ‫از وﻻﯾﺎت ﺷﺮﻗﻰ ﮐﺸﻮر اﻃﻼق ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬در ﻗﺮن ﭼﻬﺎردﻫﻢ‬ ‫اﯾﻦ اﺳـــﻢ ﻣﺨﺼﻮص ﻋﻼﻗﻪ ﺗﺨﺖ ﺳﻠﯿﻤﺎن و ﻣﺎﺣﻮل آن در‬ ‫ﻣﺸﺮق ﮐﺸﻮر ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اداﻣﻪ دارد ‪...‬‬

‫ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ‪ 18‬ﻗﻮس ‪ 1393‬ﺧﻮرﺷﯿﺪى ـ ‪ 5693‬ﺟﻤﺸﯿﺪى‬

‫ﻣﺄﻣــــﻮرﯾﺖ ﮐﺎﺑـــﻞ‬

‫دﯾﺮة ﻏﺎزى ﺧﺎن‬ ‫زﻣﯿﻦ ﻫﺎى اﻃﺮاف دﯾﺮة ﻏﺎزى ﺧﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﺣﺎﺻﻞ ﺧﯿﺰاﺳﺖ‪ :‬ﺷﻬﺮ‬ ‫ﺑﻄﻮر ﮔﻮارا درﯾﮏ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﻫﻤﻮار واﻗﻊ ﺷﺪه‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 4‬ﻣﯿﻞ از‬ ‫اﻧﺪوس ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺘﻪ و ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﻏﻬﺎ و درﺧﺖ ﻫﺎى ﺑﻠﻨﺪ اﺣﺎﻃﻪ‬ ‫ﺷﺪه ﮐﻪ در ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﺧﺮﻣﺎ ﻏﻠﺒﻪ دارد‪ .‬درﺣﻘﯿﻘﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد‬ ‫ﮐﻪ دراﻃﺮاف دﯾﺮه‪ ،‬ﮐﻢ از ‪ 80‬ﻫﺰار درﺧﺖ ﺧﺮﻣﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ آﻧﻬﻢ ﺑﺎ ارزش ﺗﺮﯾﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﯾﻦ ﻣﺤﻞ رﻧﮓ ﺑﻮده و ‪ 2‬ﻫﺰار ﻣﻦ‬ ‫آن اﻣﺴـــﺎل ﺑﻪ ﻏﺮب ﺻﺎدر ﺷﺪه اﺳـــﺖ؛ ﻣﻦ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪم‪ ،‬اﯾﻦ‬ ‫ﻣﻘﺪارى اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺤﻞ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻧﻮع آن‬ ‫ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ‪ 65‬روﭘﯿﻪ ﻓﻰ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻓﺮوش ﻣﯿﺮﺳﺪ‪ ،‬ﮐﯿﻔﯿﺖ وﺳﻄﻰ آن‬ ‫ﺣﺪود ‪ 50‬و ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ آن ﺣﺪود ‪ 32‬اﺳﺖ‪ :‬اﯾﻦ ﺻﺎدرات ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﻰ‬ ‫ﺣﺪود ﯾﮏ ﻟﮏ روﭘﯿﻪ اﺳـــﺖ‪ .‬رﻧﮓ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه در ﺑﻬﺎوﻟﭙﻮر‬ ‫داراى ﮐﯿﻔﯿﺖ ﭘﺎﺋﯿﻦ اﺳﺖ؛ اﻣﺎ ارزان ﺗﺮ ﺑﻮده و در ﭘﻬﻠﻮى ﻓﺮوش‬ ‫ﻣﺤﻠﻰ داراى ﺑﺎزارﻫﺎى در ﮐﺎﺑﻞ و ﺑﺨﺎرا ﻣﻰ ﺑﺎﺷـــﺪ‪ .‬ﭘﻨﺒﮥ دﯾﺮة‬ ‫ﻏﺎزى ﺧﺎن داراى ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻋﺎﻟﻰ و ﻧﺮم اﺳﺖ؛ ‪ 25‬ﻫﺰار ﻣﻦ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ‪ :‬اﯾﻦ ﻣﻘﺪارى اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺎﻻ ﺻﺎدر ﻣﻰ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﯿﺸﮑﺮ ﻧﯿﺰ زرع ﻣﻰ ﺷـــﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻘﺪار آن ﮐﻢ ﺑﻮده و ﻣﺤﺼﻮل‬ ‫ﺳﺎﻟﯿﺎن اﺧﯿﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﻞ از ﻧﮕﺎه ﻏﻠﻪ ﻏﻨﻰ ﺑﻮده و ﮔﻨﺪم و ﺟﻮ آن‬ ‫ﻋﺎﻟﻰ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮﻧﺞ آن ﺳﺮخ رﻧﮓ و داراى ﮐﯿﻔﯿﺖ ﭘﺎﺋﯿﻦ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻗﯿﻤﺖ ﺑﺮﻧﺞ در ﺟﻮن ‪ 1837‬ﻗﺮار زﯾﺮ ﺑﻮده‪ ،‬روﭘﯿﮥ راﯾﺞ آن ﻣﺮﺑﻮط‬ ‫ﺷـــﺠﺎع اﻟﻤﻠﮏ و ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻣﻌﺎدل ﺷﮑﺎرﭘﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻢ اﮐﻨﻮن‬ ‫ﺷﺮح داده ﺷﺪ‪:‬‬

‫ﺑﺮﻧﺞ‪ ،‬ﻓﻰ ﻣﻦ ‪ 40‬ﺳﯿﺮه‪ 80 ،‬روﭘﯿﻪ ﺑﺮاى ﯾﮏ ﺳﯿﺮ‪ 3 ......‬روﭘﯿﻪ‬ ‫‪ 2‬اﻟﻰ ‪1,75‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺞ‪ ،‬درﺟﻪ دوم‪ 1,5 ،‬ﻣﻦ‪.............................،‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﮔﻨﺪم‪ 1,5 ،‬ﻣﻦ‪............................................. ،‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻏﻠﻪ‪ 70 ،‬ﺳﯿﺮ‪..................................................،‬‬ ‫‪1‬‬ ‫دال ﯾﺎ ﻣُﻬﺮى‪ 2 ،‬ﻣﻦ‪.......................................،‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻣﻮﻧﮓ ﯾﺎ ﻣﺎش‪ 50 ،‬ﺳﯿﺮ‪..................................،‬‬

‫روﻏﻦ‪ ،‬ﻓﻰ ﻣﻦ‪.............................................،‬‬ ‫ﺗﯿﻞ‪ ،‬ﻓﻰ ﻣﻦ‪.................................................،‬‬ ‫ﻧﻤﮏ‪ ،‬ﻓﻰ راﺟﺎ‪ ،‬ﯾﺎ ﯾﮏ ﻣﻦ‪....................،25 ،‬‬ ‫ﻧﻤﮏ ﺑﻮﻣﻰ‪ 2 ،‬ﻣﻦ‪..........................................‬‬ ‫ﮔﺮ ﯾﺎ ﻣﻮﻻس‪................................................‬‬ ‫ﻧﯿﺸﮑﺮ‪ ،‬ﻓﻰ ﻣﻦ‪..............................................‬‬

‫دﯾﺮة ﻏﺎزى ﺧﺎن در وﻗﺘﯿﮑﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﮐﺎﺑﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﺎﯾﺪ ﺳﺎﻻﻧﮥ ﺣﺪود‬ ‫‪ 12‬ﻟﮏ روﭘﯿﻪ داﺷﺖ؛ ﺣﺎﻻ ﻋﺎﯾﺪ آن ﺣﺪود ‪ 8,5‬ﻟﮏ روﭘﯿﻪ و‬ ‫آﻧﻬﻢ در ﻃﻮل دو ﯾﺎ ﺳﻪ ﺳﺎل اﺧﯿﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻤﻠﮑﺘﻰ ﮐﻪ اﯾﻦ‬ ‫ﻣﻘﺪار ﻋﺎﯾﺪ دارد ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺳـــﻨﮕﻮر در ﺷﻤﺎل و ﺣﺮﻧﺪ دﺟﯿﻞ در‬ ‫ﺟﻨﻮب اﺳﺖ؛ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﮐﻮﺷﻰ در ﻣﻘﻄﻊ اﻧﺪوس‪ .‬ﻣﺎﻟﯿﻪ ﻣﺮﺑﻮط‬ ‫ﻋﯿﻦ ﺷﺨﺼﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺎﻻ ﺣﺎﮐﻢ ﻣﻠﺘﺎن ﺑﻮده و رو ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬روﺳـــﺘﺎ ﻫﺎى اﻃﺮاف دﯾﺮة ﻏﺎزى ﺧﺎن ﻓﻮق اﻟﻌﺎده زﯾﺎد‬ ‫اﺳﺖ‪ :‬آﻧﻬﺎ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻫﻤﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن اﻧﺪ؛ در ﺷﻬﺮ دﯾﺮة ﻏﺎزى ﺧﺎن‬ ‫دو ﻗﺒﯿﻠﮥ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻣﻌﺎدل وﺟـــﻮد دارد‪ ،‬درآن ﺣﺪود ‪ 125‬ﻣﻌﺒﺪ‬ ‫ﻫﻨﺪو و ‪ 110‬ﻣﺴﺠﺪ ﺧﻮرد و ﺑﺰرگ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪ .‬دﯾﺮة ﻏﺎزى‬ ‫ﺧﺎن ﺑـــﺎ ﺗﻤﺎم ﻣﻤﺎﻟﮏ اﻃﺮاف ﺧﻮد ﺗﻮﺳـــﻂ راه ﻫﺎى ﺧﻮب‬ ‫ارﺗﺒﺎط دارد‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎى ﺳﻤﺖ ﻏﺮب ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﯿﭽﺼﻮرت ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺗﻤﺠﯿﺪ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﺎزارﻫﺎ ﯾﺎ ﻣﺤﻼﺗﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻨﺘﻬﻰ‬ ‫ﻣﻰ ﺷﻮد‪ ،‬ﺧﺎﻟﻰ از ﻣﻔﺎد ﻧﯿﺴﺖ‪ :‬اﺳﻨﻰ‪ ،‬ﺣﺮﻧﺪ‪ ،‬ﮐﻮچ‪ ،‬ﮔﻨﺪاوه‪،‬‬ ‫ﻣﯿﺘﺎن‪ ،‬ﺷـــﮑﺎرﭘﻮر‪ ،‬ﺑﻬﺎوﻟﭙﻮر‪ ،‬ﺧﯿﺮﭘﻮر‪ ،‬اوﻻه‪ ،‬ﯾﺎن‪ ،‬ﺣﯿﺪرآﺑﺎد‪،‬‬ ‫ﻣﻠﺘﺎن‪ ،‬ﻻﻫﻮر و اﻣﺮﺗﺴﺮ‪.‬‬ ‫ﺑﺎزار دﯾﺮة ﻏﺎزى‬ ‫ﻣﻦ ﮔﺰارش ﺧﻮد از اﯾﻦ ﺷﻬﺮ را ﺑﺎ ﺷﻤﺎرش اﻧﻮاع دﮐﺎن ﻫﺎى‬ ‫ﺑﺎزارآن ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن ﻣﯿﺮﺳـــﺎﻧﻢ ﮐﻪ از ﻧﮕﺎه اﺣﺼﺎﺋﯿﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﻫﻤﯿﺖ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ دﮐﺎن ﻫﺎ در ﺑﺎزار دﯾﺮة ﻏﺎزى ﺧﺎن در اﻧﺪوس‬ ‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﮐﺎﻻ )ﺗﮑﻪ(‬ ‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن اﺑﺮﯾﺸﻢ‬ ‫ﺑﺎﻓﻨﺪﮔﺎن ﮐﺎﻻى ﺳﻔﯿﺪ‬ ‫ﺑﺎﻓﻨﺪﮔﺎن اﺑﺮﯾﺸﻢ‬ ‫ﭘﺎك ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﭘﻨﺒﻪ‬ ‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﭘﻨﺒﻪ‬ ‫ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻏﻠﻪ‬ ‫ﺑﻮت و ﮐﻔﺶ ﺳﺎزان‬ ‫ﻋﯿﻦ ﭼﯿﺰ‪ .....‬ﻫﻨﺪو‬ ‫ﮐﻼه ﺳﺎزان‬ ‫ﺧﯿﺎﻃﺎن‬ ‫ﻗﺼﺎﺑﺎن‬ ‫ﺳﺒﺰى ﻓﺮوﺷﺎن‬ ‫ﻣﯿﻮه ﻓﺮوﺷﺎن‬ ‫ﺷﯿﺮﻓﺮوﺷﺎن‬ ‫ﺷﯿﺮﯾﻨﻰ ﻓﺮوﺷﺎن‬ ‫آﺷﭙﺰان‬ ‫ﺣﮑﯿﻤﺎن‬ ‫ﺑﻘﺎﻻن‬ ‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻋﺎج‪ ،‬ﺷﯿﺸﻪ وﻏﯿﺮه‬ ‫آﻫﻨﮕﺮان‬ ‫ﻣﺴﮕﺮان‬ ‫زرﮔﺮان‬ ‫آﻻت ﺑﺮﻧﺪه‬ ‫ﺧﺮاﻃﺎن )ﭼﺮﺧﮑﺎران(‬ ‫ﺑﺎﻧﮑﺪاران‬ ‫ﺳﺮاﺟﺎن‬ ‫ﺷﺴﺘﻮﮐﺎران‬ ‫رﻧﮕﻤﺎﻻن‬ ‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺗﻨﺒﺎﮐﻮ و ﺑﻨﮓ‬ ‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻧﻤﮏ و " ِﮔﻞ ﺳﺮﺷﻮ"‬ ‫ﻧﻞ ﻓﺮوﺷﺎن‬ ‫ﮐﺎﻏﺬ ﻓﺮوﺷﺎن‬ ‫دﮐﺎﻧﻬﺎى ﺑﺴﺘﻪ و ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬

‫‪8,5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3,5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3,5‬‬ ‫‪16‬‬

‫ﺗﻌﺪاد دﮐﺎن‬ ‫‪115‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪128‬‬ ‫‪112‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪219‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪165‬‬ ‫‪1597‬‬

‫‪5‬‬

‫ﻃﺮاﺣﻰ‪ :‬ﭘﺎر ﮔﺮاﻓﯿﮏ‬ ‫ً‬ ‫‪pirozi.weekly@gmail.com‬‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻰ ﻓﯿﺴﺒﻮك‪www.facebook.com/piroozi :‬‬

‫‪0786865006‬‬

‫دور ﺳﻮم ﻧﺸﺮاﺗﻰ‬ ‫| ﻏﻔﺮان ﺑﺪﺧﺸﺎﻧﻰ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ‪ ،‬ﻫﺎﻟﻨﺪ |‬

‫درآﻣﺪ‬ ‫اﯾﻦ ﻧﺒﺸـــﺘﻪ درﻧﮕﻰ اﺳﺖ ﺑﺮ ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ‬ ‫ﮐﻪ‪ ،‬ﭼﺮا روﻧﺪ ﻣﻠﺖ ﺳـــﺎزى در اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﻧﺎﮐﺎم ﺷﺪ؟‬ ‫ﻣﮕـــﺮ ﭘﯿـــﺶ از آن ﮐـــﻪ ﺳﺮﭼﺸـــﻤﻪ ﻫﺎى ﻧﺎﮐﺎﻣـــﻰ‬ ‫ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﻢ در اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن را ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺑﮕﯿﺮم‪ ،‬ﻻزم‬ ‫ﻣﻰ داﻧﻢ ﻧﮕﺎه ﺑﺴـــﯿﺎر ﮐﻮﺗﺎه ﺑﻪ ﺧﺎﺳـــﺘﮕﺎه ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ‬ ‫در ﻏﺮب داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـــﻢ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺪاﻧﯿﻢ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ ﭼﯿﺴﺖ‪،‬‬ ‫در ﮐﺠﺎ و ﭼﻪ ﮔﻮﻧﻪ آﻏﺎز ﺷـــﺪه اﺳﺖ؟ اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺳﻪ‬ ‫ﺑﺨـــﺶ دارد‪ .‬در ﺑﺨﺶ ﯾﮑـــﻢ ﺑﻪ ﮔﻮﻧـــﻪ ﺧﯿﻠﻰ ﮐﻮﺗﺎه‬ ‫رﯾﺸـــﻪ ﻫﺎى ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﻢ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد‪ .‬در‬ ‫ﺑﺨـــﺶ دوم ﺑـــﺮ ﻣﻰ ﮔﺮدم ﺑﻪ ﺳـــﯿﺮ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﻢ در‬ ‫اﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‪ .‬در ﺑﺨﺶ ﭘﺎﯾﺎﻧـــﻰ ﻫﻢ ﭘﺲ از ﯾﮏ ﮐﺎوش‬ ‫ﮐﻮﺗﺎه‪ ،‬ﭘﺮﺳـــﺶ ﻣﻄﺮح ﮐﺮده را ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻮاﻫﻢ ﮔﻔﺖ‪.‬‬ ‫رﯾﺸﻪ ﻫﺎى ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ‬ ‫داﻧﺸـــﻤﻨﺪان ﭼﻮن‪ ،‬ﮔﻠﻨﺮ )‪ (2006‬و اﻧﺪر ُﺳﻦ )‪(2006‬‬ ‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﮐﻪ ﺳـــﺮﻣﺎﯾﻪ دارى و در ﮐﻨﺎر آن ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫ﺻﻨﻌﺖ ﭼﺎپ‪ ،‬ﻓﺮوﭘﺎﺷـــﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺎى دﯾﻨﻰ و ﺗﻐﯿﯿﺮ در‬ ‫ﻣﺎﻫﯿـــﺖ زﺑﺎن ﻻﺗﯿـــﻦ‪ ،‬از ﻧﺨﺴـــﺘﯿﻦ ﺳـــﻨﮓ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎى‬ ‫| ﺿﯿﺄاﻟﺤﻖ ﻓﯿﺮوز ﮐﻮﻫﻰ |‬

‫زﺑﺎن �ر�ﯽ �ی‬ ‫در اﯾﻦ اواﺧﺮ ﮔﺮوه ﻫﺎ و ﺗﺸﮑﻞ ﻫﺎى ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﭘﺮورده ﺷـــﺪه ى اﺳـــﺘﺨﺒﺎرات ﺑﯿﺮوﻧـــﻰ و ﻣﻨﻄﻘﻮى‬ ‫ﻣﺒﺎﺷـــﻨﺪ ﻣﯿﺨﻮاﻫﻨﺪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻰ درى را ﺑﻪ دو زﺑﺎن ﻣﺠﺰا‬ ‫ﺗﻘﺴـــﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺎرﺷﺎن ﯾﺎ از روى ﺧﺼﻮﻣﺖ اﺳﺖ‬ ‫و ﯾﺎ ﻫﻢ از روى ﺑﻰ ﺧﺒﺮى ﺷﺎن از ﺗﺎرﯾﺦ زﺑﺎن و ادﺑﯿﺎت‬ ‫ﻓﺎرﺳـــﻰ درى ﮐﻪ در ﻫﺮدو ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮاى آﯾﻨﺪه ﺧﻮد ﺷﺎن‬ ‫و ﺗﻤﺎم ﻣﻠﺖ ﺳـــﻮد ﻧـــﺪارد ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻠﺤﻮظ ﺧﻮاﺳـــﺘﻢ‬ ‫ﭘﯿﺮاﻣﻮن زﺑﺎن ﻓﺎرﺳـــﻰ درى ﻣﻄﻠﺐ داﺷـــﺖ ﺑﺎﺷـــﻢ ‪.‬از‬ ‫آﻧﺠﺎﯾﯿﮑﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻰ درى ﯾﮑﻰ از زﺑﺎﻧﻬﺎى دوره ى‬ ‫| ﻧﻮﯾﺴـــﻨﺪه‪ :‬اﻟﮑﺴـــﺎﻧﺪر ﺑﺮﻧﺰ |‬ ‫| ﺑﺮﮔﺮدان‪ :‬دﮐﺘـــﻮر ﻟﻌﻞ زاد |‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺗﺮاﻓﯿﮏ دﯾﺮة ﻏﺎزى ﺧﺎن‬ ‫ﺗﺎﺟﺮان ﺗﻮﻟﯿﺪات ﺑﻮﻣﻰ ﺧﻮد را از ﯾﮏ ﻫﻤﺴﺎﯾﮥ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎر‬ ‫ﻣﻔﯿـــﺪ واﻗﻊ ﺷـــﺪه‪ ،‬ﺑـــﺎ ﻣﻔﺎد زﯾـــﺎدى ﺻـــﺎدر ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ؛‬ ‫ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن آﻧﻬﺎ را ﺗﺒﺪﯾﻞ و از ﻣﻤﺎﻟﮏ ﻣﺠﺎور اﻟﺒﺴﻪ وارد‬ ‫ﻣـــﻰ ﮐﻨﻨﺪ ﯾﮑﺠﺎ ﺑـــﺎ اﻣﺘﻌﮥ ﺧﺎرﺟﻰ ﮐﻪ ﺑـــﺮاى ﻣﺼﺎرف‬ ‫داﺧﻠﻰ ﻣﯿﺮﺳﺪ‪ .‬ﺧﻮد دﯾﺮة ﻏﺎزى ﺧﺎن ﯾﮏ ﺷﻬﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪى‬ ‫)ﺳﺎزﻧﺪه( اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻮﺳـــﻂ ﻣﻠﺘﺎن و ﺑﻬﺎوﻟﭙﻮر ﭘﯿﺸﻰ ﻣﻰ‬ ‫ﮔﯿﺮد ﮐﻪ در ﻫﻤﺴﺎﯾﮕﻰ آن ﻗﺮار دارد‪ .‬زﻣﺎﻧﻰ ﺗﺠﺎرت آن‬ ‫ﺑﺎ ﻏﺮب و ﺣﺘﻰ ﺑﺎ ﺷﺮق ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻮده اﺳﺖ؛ ﺑﺎ وﺟﻮد‬

‫ﺳﺎل دوم‬

‫‪weekly‬‬ ‫ﺷﻤﺎرة ﭘﻰﻫﻢ ﭘﻨﺠﺎه و ﺳﻮم‬

‫ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ‪ 18‬ﻗﻮس ‪ 1393‬ﺧﻮرﺷﯿﺪى ـ ‪ 5693‬ﺟﻤﺸﯿﺪى‬

‫ﭼﺮا روﻧﺪ ﻣﻠﺖﺳﺎزى در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻧﺎﮐﺎم ﺷﺪ؟‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻧﺨﺴﺖ‬

‫آﮔﺎﻫﻰ ﻣﻠﻰ و ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﻢ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻰ روﻧﺪ‪ .‬اﯾﺸﺎن‬ ‫ﺑـــﻪ اﯾﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﮐـــﻪ آﮔﺎﻫﻰ ﻣﻠﻰ ﺑﺎ ﮐﺎر اوﻣﺎﻧﯿﺴـــﺖ ﻫﺎ‬ ‫ﺑﺮاى اﺣﯿﺎى ادﺑﯿﺎت ﭘﯿﺶ‪-‬ﻣﺴـــﯿﺤﻰ و ﮔﺴﺘﺮش آن از‬ ‫راه ﭼﺎپ آﻏﺎز ﻣﻰ ﺷﻮد‪ ،‬ﮐﻪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰ ﺷﻮد‬ ‫ﺗﺎ زﺑﺎن ﻻﺗﯿﻦ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎى ﻣﺘﻔﺎوت از ﮐﻠﯿﺴـــﺎ ﻧﻮﺷـــﺘﻪ‬ ‫ﺷـــﻮد‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ اﺳـــﺖ ﮐـــﻪ زﺑـــﺎن ﻻﺗﯿﻦ و ﮐﻠﯿﺴـــﺎى‬ ‫ﮐﺎﺗﻮﻟﯿﮏ آﻫﺴـــﺘﻪ آﻫﺴـــﺘﻪ ﭼﯿﺮﮔﻰ و ﻋﻈﻤﺖ ﺧﻮد را‬ ‫از دﺳـــﺖ ﻣﻰ دﻫﻨﺪ و ﺑﺮاى ﻧﺨﺴـــﺘﯿﻦ ﺑﺎر ﻣﺎرﺗﯿﻦ ﻟﻮﺗﺮ‬ ‫ﺑﺮﮔـــﺮدان ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣـــﮥ ﺧﻮد ﺑـــﻪ زﺑـــﺎن آﻟﻤﺎﻧﻰ را در‬ ‫دروازه ﻫﺎى ﮐﻠﯿﺴـــﺎى وﯾﺘﻨﺒُﺮگ ﻣﯿﺨﮑﻮب ﻣﻰ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﯿﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻃـــﻰ ﯾﮏ دﻫﻪ ﻫﺰاران ﻧﺴـــﺨﻪ از ﮐﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس ﺑﺮﮔﺮدان ﺷـــﺪه و ﮐﺎر ﭼﺎپ و ﺑﺮﮔﺮداﻧﻰ اﺑﺰار‬ ‫ﻧﻮﯾﻰ ﺑﺮاى ﻧﻔﻮذ در ذﻫﻦ آدم ﻫﺎ ﻣﻰ ﺷـــﻮد‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﻧﻪ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺴـــﯿﺞ ﻣﺮدم ﺑﺮاى ﻫﺪف ﻫﺎى ﺳﯿﺎﺳـــﻰ و‬ ‫ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﻧﺨﺴـــﺘﯿﻦ ﺳﻠﺴـــﮥ ا ُﺳﺘﺎن ﻫﺎى‬ ‫ﻣﺘﺤـــﺪ ﻫﺎﻟﻨﺪى و ﺟﻤﻬﻮرى ﻣﺸـــﺘﺮك اﻟﻤﻨﺎﻓﻊ ﭘﯿﻮرﺗﯿﻦ‬ ‫ﻫﺎى ﻫﺎﻟﻨﺪ در اروﭘﺎ ﻣﻰ ﺷـــﻮد ﮐﻪ ﺧﻮد ﻧﺨﺴـــﺘﯿﻦ ﮔﺎم‬ ‫آﺷﮑﺎر ﺑﻪ ﺳـــﻮى آﮔﺎﻫﻰ ﻣﻠﻰ و ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اداﻣﻪ ﺻـ ‪5‬‬

‫درى ﺻﻔﺖ اﺳﺖ ﺑﺮاى زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻰ!!!‬ ‫ﻧﻮﯾﻦ آرﯾﺎﻧﻰ و ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه آن ﺑﺎﺧﺘﺮ و ﺣﻮزه ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎ اﺳﺖ‬ ‫‪ ،‬اﯾـــﻦ زﺑﺎن ﭘﺲ از ﺗﮑﻮﯾﻦ و ﺷـــﮑﻞ ﮔﯿـــﺮى از ﻫﻤﯿﻦ‬ ‫ﺳـــﺮزﻣﯿﻦ ﺑﺎﺧﺘﺮ ﺑﻪ ﻏﺮب در ﻓﺎرس ﯾﺎ اﯾﺮان ا ﻣﺮوزى در‬ ‫ﺷـــﻤﺎل در ﻓﺮا رود ﺑﻪ ﺑﺨﺎرا و ﺳﻐﺪ در ﺷﺮق و ﺟﻨﻮب ﺑﻪ‬ ‫ﺷـــﺒﻪ ﻗﺎره ﻫﻨﺪ ﮐﺴـــﺘﺮش ﭘﯿﺪا ﮐﺮدو رﯾﺸـــﻪ آن ﺑﻪ زﺑﺎن‬ ‫اوﯾﺴـــﺘﺎ ﺑﺮ ﻣﯿﮕﺮدد‪ .‬ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮔﺬاﺷﺖ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ زﺑﺎن‬ ‫ﭘﻬﻠﻮى اﺷـــﮑﺎﻧﻰ در ﺑﻠﺦ ﺷـــﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ و رﺷﺪ ﻧﻤﻮد در‬ ‫اﯾﺮان اﻣﺮوزى زﺑﺎن ﭘﻬﻠﻮى ﺳﺎﺳﺎﻧﻰ رواج داﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﺳﯿﺮ‬ ‫ﻧﺰوﻟﻰ ﺧـــﻮد را ﻃﻰ ﻣﻰ ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﺑـــﺎ رﻓﺘﻦ زﺑﺎن ﭘﻬﻠﻮى‬ ‫اﺷـــﮑﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻓﺎرس‪ ،‬زﺑﺎن ﭘﻬﻠﻮى ﺳﺎﺳـــﺎﻧﻰ از ﺑﯿﻦ‬ ‫رﻓﺖ و زﺑﺎن ﭘﻬﻠﻮى اﺷـــﮑﺎﻧﻰ ﺟﺎﻧﺸـــﯿﻦ آن ﺷﺪﮐﻪ ﺑﺮاى‬ ‫اﺛﺒـــﺎت اﯾﻦ ادﻋﺎى ﺧـــﻮد ﻣﯿﺘﻮان از اوﻟﯿﻦ ﺷـــﺎﻋﺮ زﺑﺎن‬ ‫ﻓﺎرﺳـــﻰ ﺣﻨﻈﻠﻪ ﺑﺎدﻏﯿﺴـــﻰ ﮐﻪ زاد ﮔﺎﻫـــﺶ ﺑﺎدﺧﯿﺰ ﯾﺎ‬ ‫ﺑﺎدﻏﯿﺲ اﻣﺮوزى ﻣﯿﺒﺎﺷـــﺪ ﮐﻪ ﻫﻢ ﺳـــﺮﺣﺪ ﺑﺎ ﻓﺎرﯾﺎب و‬ ‫ﻫﺮات اﺳـــﺖ ﻧﺎم ﺑـــﺮد و ﻫﻤﭽﻨﺎن از داﺳـــﺘﺎن ﮐﻪ ﻧﺎﺻﺮ‬ ‫ﺧﺴﺮو ﺑﻪ ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮد ﺑﯿﺎن داﺷـــﺘﻪ ﻣﯿﺘﻮان ﺳﻮد ﺟﺴﺖ‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮐﺸـــﻒ ﮐﺘﯿﺒﻪ ى زﺑـــﺎن ﭘﺎرﺗﻰ در ﻓﺎرس ﭘﺲ از‬ ‫ﻧﻔﻮذ ﭘﺎرﺗﻬﺎ ﺑﺪاﻧﺠﺎ و ﮐﺘﯿﺒﻪ ى اردوان ﭘﻨﺠﻢ )‪224 -213‬‬ ‫ﻣﯿﻼدى( در ﺷﻮش و ﺣﺘﻰ ﮐﺸﻒ ﮐﺘﯿﺒﻪ ﻫﺎى ﺷﺎﻫﺎن اول‬

‫ﺳﺎﺳـــﺎﻧﻰ ﺑﻪ زﺑﺎن ﭘﺎرﺗﻰ در ﻓﺎرس ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺘﯿﺒﻪ ى ﺷﺎه ﭘﻮر‬ ‫اول )‪ (273 -241‬و ﮐﺘﯿﺒﻪ ﻫﺎى ﺷﻬﺮ دورا ﻫﻤﻪ دال ﺑﺮان‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﯿﺶ از ﺗﺮوﯾﺞ ﻟﻬﺠﻪ ى ﭘﻬﻠﻮى ﺳﺎﺳﺎﻧﻰ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﺳﺎﺳـــﺎﻧﯿﺎن در ﻓﺎرس زﺑﺎن ﭘﺎرﺗﻰ ﻣﻨﺤﯿﺚ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﭘﺎرﺗﻬﺎ‬ ‫ﺟﺎى زﺑﺎن آراﻣﻰ ﮐـــﻪ ازﻋﺼﺮ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸـــﻰ ﻫﺎ در آﻧﺠﺎ‬ ‫رواج داﺷـــﺖ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده ﺑﻮد و ﺟﺎى زﺑﺎن ﯾﻮﻧﺎﻧﻰ زﻣﺎن‬ ‫ﯾﻮﻧﺎﻧﯿﺎن را ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺖ ﻣﯿﺸـــﻮد ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﭘﻬﻠﻮى‬ ‫ﺳﺎﺳﺎﻧﻰ رﯾﺸﻪ در زﺑﺎن ﭘﺎرﺗﻬﺎ دارد‪.‬‬ ‫و اﻣﺎ زﺑﺎن ﭘﺎرﺳﻰ درى اﺳﺎﺳﺎ زﺑﺎن دوره ﻣﯿﺎﻧﻪ ى آرﯾﺎﻧﻰ‬ ‫ﯾﻌﻨﻰ ﭘﺎرﺗﻰ) ﭘﺮﺛﻮى‪ ،‬ﭘﻬﻠﻮى اﺷـــﮑﺎﻧﻰ( در ﻫﻤﯿﻦ ﺳـــﺮ‬ ‫زﻣﯿﻦ در ﺣﻮزه ى ﺑﻠﺦ‪ ،‬ﻫﺮات و ﺳﯿﺴـــﺘﺎن ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه‬ ‫اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﻣﻰ ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻨﻮﯾﺴـــﻢ ﮐﻪ آﯾﺎ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳـــﻰ اﯾﺮاﻧﻰ و‬ ‫درى اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻧﻰ ﻫﺮدو ﯾﮏ زﺑﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﯾﺎ دو زﺑﺎن؟ اﮔﺮ‬ ‫دو زﺑﺎن ﺑﺎﺷـــﻨﺪ ﭼﺮا ﺗﻤﺎم ﻣﺘﻮن ادﺑﻰ ‪ ،‬ادﯾﺒﺎن ﻣﺸـــﻬﻮر‬ ‫ﺗﺎرﯾـــﺦ ‪ ،‬آﺛﺎر ادﺑـــﻰ ﻣﻬﻢ ‪ ،‬و ﮐﻠﻤﺎت و واژه ﻫﺎﯾﺸـــﺎن‬ ‫ﻣﺸﺘﺮك اﺳـــﺖ؟ ﻣﺜﻼ آﯾﺎ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ دﯾﻮان ﺣﺎﻓﻆ ﻣﺮﺑﻮط‬ ‫ﺑﻪ ﻓﺎرﺳـــﻰ زﺑﺎﻧﺎن ﺑﺎﺷـــﺪ و رﺑﻄﻰ ﺑﻪ زﺑﺎن درى ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬ ‫اداﻣﻪ ﺻـ ‪3‬‬ ‫ﺑﺎﺷـــﺪ؟ ﯾﺎ ﻣﺜﻼ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻓﺮدوﺳﻰ ‪ ،‬دﯾﻮان ﺷﻤﺲ ‪ ،‬ﻣﺜﻨﻮى از اﯾﻦ ﺟﺎﺳـــﺖ ﮐﻪ ﻣﺮاﮐﺰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ و ادﺑﻰ از ﺑﺎ ﺧﺘﺮ و‬

‫ﻣﺄﻣــــﻮرﯾﺖ ﮐﺎﺑـــﻞ‬

‫ورود زﯾﺎد اﻣﺘﻌﮥ ﺑﺮﺗﺎﻧﻮى ﺣـــﺎﻻ ﻧﻤﯿﺘﻮاﻧﺪ رﻓﺎه ﻗﺒﻠﻰ ﺧﻮد‬ ‫را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑﮕﺬارد‪ ،‬ﺑﺎآﻧﻬﻢ ﺗﻮﻟﯿﺪات ﺑﻮﻣﻰ آن ﺳـــﺎﻟﻢ و‬ ‫درﺣﺎل رﺷﺪ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻟﺒﺎس ﻫﺎى اﺑﺮﯾﺸﻤﻰ‬ ‫راﻫﺪار و ﺳﺎده )ﮔﻠﺒﺪن و دارى( اش ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻮده‪،‬‬ ‫ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺑﻪ ﻻﻫﻮر و ﺳﻨﺪ ﺻﺎدر ﺷﺪه و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺼﻨﻮﻋﺎت‬ ‫ﺗﻤﺎم ﻣﻤﺎﻟﮏ دﯾﮕﺮ ﺗﺮﺟﯿﺢ داده ﻣﻰ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاى ﺷﺮق ﻫﻢ‬ ‫اﺑﺮﯾﺸﻢ ﺧﻮد و ﻫﻢ ﻣﻮاد ﺧﺎم ﺣﺎﺻﻠﻪ از ﺑﺨﺎرا و ﻏﺮب را‬ ‫ارﺳـــﺎل ﻣﻰ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاى ﻏﺮب ﻧﯿﺰ ﭘﻨﺒﻪ و ﭘﺎرﭼﻪ ﻫﺎى ﺳﻔﯿﺪ‬ ‫درﺷـــﺖ ﻣﻰ ﻓﺮﺳـــﺘﺪ ﮐﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪات ﺻﺎدرة آن‬ ‫ﺑﻮده و ﺧﺮاﺳـــﺎن در ﭘﻰ آﻧﺴﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺋﯿﮑﻪ ﻣﻮﻗﻒ آن ﻫﻨﻮز‬ ‫در رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﮐﺎﻻى اﻧﮕﻠﯿﺴـــﻰ ﻗﺮار دارد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎ ﺟﺎﺋﯿﮑﻪ‬

‫ﻣﻌﻨﻮى ‪ ،‬ﮔﻠﺴـــﺘﺎن ﺳـــﻌﺪى و ﻏﯿﺮه ﺟﺰء ﮔﻨﺠﯿﻨﻪ ﻫﺎى ادﺑﻰ‬ ‫ﮐﺪام زﺑﺎن اﺳـــﺖ؟ ﻓﺎرﺳﻰ ﯾﺎ درى؟ آﯾﺎ ﻣﻰ ﺗﻮان درى زﺑﺎن‬ ‫ﻫﺎ را از اﻓﺘﺨﺎر داﺷﺘﻦ ﻣﻮﻟﻮى ﻣﺤﺮوم ﮐﺮد؟‬ ‫از ﻃﺮف دﯾﮕـــﺮ اﻣﺮوز ﻟﻐﺘﻨﺎﻣﻪ دﻫﺨﺪا ﮐﻪ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺮﺟﻊ‬ ‫ﮐﻠﻤﺎت ﻓﺎرﺳﻰ اﺳﺖ ﯾﺎ ﻣﺜﻼ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻌﯿﻦ ﮐﻪ در درﺟﻪ دوم‬ ‫اﻋﺘﺒﺎر واﻗﻊ اﺳﺖ ﻣﺤﺼﻮل زﺣﻤﺖ ادﯾﺒﺎن ﻓﺎرﺳﻰ زﺑﺎن اﯾﺮان‬ ‫اﺳـــﺖ و آﯾﺎ اﮔﺮ اﯾﻦ ﻟﻐﺘﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎ را از درى ﺧﺎرج ﮐﻨﯿﻢ درى‬ ‫زﺑﺎﻧﺎن ﮐﺪام ﮐﺘﺎب ﻣﺮﺟﻊ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻟﻐﺖ درى دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻢ‬ ‫ﺗﺮاز دﻫﺨﺪا ‪ ،‬ﻣﻌﯿﻦ ‪ ،‬ﻋﻤﯿﺪ و ﻏﯿﺮه ﺑﺎﺷـــﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ آن ﻣﺮاﺟﻌﻪ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ؟ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ واﺿﺢ ﻣﻰ ﺷـــﻮد ﮐﻪ ﻓﺎرﺳﻰ و درى ﯾﮏ‬ ‫زﺑﺎن ﻫﺴـــﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﺸﺘﺮك‪ ،‬ﻣﺘﻮن ادﺑﻰ ﻣﺸﺘﺮك و‬ ‫ﺗﺎرﯾﺦ ادﺑﻰ ﻣﺸـــﺘﺮك ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨﺎن زﺑﺎن ﭘﺎرﺳﻰ‬ ‫ﺑﺮاى ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎر در ﻋﺼﺮ ﺻﻔﺎرى ﻫﺎ در ﺳﺪه ﺳﻮم ﻫﺠﺮى‬ ‫وارد در ﺑﺎر ﺷـــﺪ و ﺗﻮﺳﻂ ﺻﻔﺎرﯾﺎن ﺗﺎ ﺣﺪود ﺳﻨﺪ ﮔﺴﺘﺮش‬ ‫ﯾﺎﻓﺖ و در ﻋﺼﺮ ﻏﺰﻧﻮﯾﺎن ﺑﺎ ﻧﯿﺮوﻣﻨﺪى ﺗﻤﺎم ﺗﺎ ﻻﻫﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫ﯾﺎﻓﺖ و در آﻏﺎز ﺳﺪه ى ﻫﻔﺘﻢ ﻫﺠﺮى ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﻮارزﻣﺸﺎه‬ ‫ﮐﻪ در داﺧﻞ ﻓﺮﺳﻮد ه ﺷﺪه ﺑﻮد در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﺠﻮم ﻣﻐﻞ از ﻣﯿﺎن‬ ‫رﻓﺖ ﺑـــﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﯾﻰ ﮐـــﻪ ﻏﺰﻧﻮﯾﺎن و ﻏﻮرﯾﺎن ﻧﯿـــﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ‬ ‫ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ دﭼﺎر ﺷﺪﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺗﻘﺎﺿﺎ وﺟـــﻮد دارد‪ ،‬زﯾﺮا ﮐﯿﻔﯿﺖ آن ﺑـــﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﭘﺎﺋﯿﻦ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاى ﭘﺎرﭼﻪ ﻫﺎى ﭘﻨﺒﮥ ارزان ﻗﯿﻤﺖ ﺑﺮﺗﺎﻧﻮى‬ ‫اﻣﺴـــﺎل ﺑﻪ ﻧﯿﻢ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ؛ ﺳـــﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻘﺪار‬ ‫ﻓﺮوﺷـــﺎت ﺣﺪود ‪ 50‬ﻫﺰار روﭘﯿﻪ ﺑﻮده و اﻣﺴﺎل ﮐﻤﺘﺮ از‬ ‫‪ 24‬ﻫـــﺰار ﺑﻮد‪ .‬اﻧـــﻮاع ﭼﯿﺖ ﻫﺎى ﮔﻠـــﺪار و ﻟﻨﮕﻰ ﻫﺎى‬ ‫درﺷﺖ ﻓﻬﺮﺳﺖ اﻟﺒﺴﮥ ﺗﻮﻟﯿﺪى را ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻣﻰ ﺳﺎزد‪ :‬ﻫﯿﭻ‬ ‫ﯾﮏ از ﭘﺸـــﻢ ﺳـــﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﺳـــﺖ‪ .‬ارزش اﯾﻦ ﮐﺎﻻﻫﺎ‬ ‫ﺣـــﺪود ﯾﮑﻨﯿﻢ ﯾﺎ دو ﻟﮏ روﭘﯿﻪ ﻣﻰ ﺑﺎﺷـــﺪ و ﺑﺨﺶ زﯾﺎد‬ ‫آﻧﻬـــﺎ ﺻﺎدر ﻣﻰ ﺷـــﻮد‪ .‬اﻧﻮاع درﺷـــﺖ ﻗﺎﺷـــﻖ‪ -‬ﭘﻨﺠﻪ‪،‬‬ ‫ﮐﺎردﻫﺎ‪ ،‬ﻗﯿﭽﻰ ﻫﺎ و ﭼﺎﻗﻮ ﻫﺎ و آﻧﻬﺎﺋﯿﮑﻪ ﺗﻮﺳـــﻂ ﻣﻠﻮاﻧﺎن‬ ‫اﺳـــﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮد‪ ،‬ﻧﯿﺰ در دﯾﺮة ﻏﺎزى ﺧﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و‬

‫ﺻﺎدر ﻣﯿﺸﻮد‪ .‬ﺑﺎزار آن ﻣﺘﺸﮑﻞ از ‪ 1600‬دﮐﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫‪ 530‬دﮐﺎن آن ﻣﺼﺮوف ﺑﺎﻓﻨﺪﮔﻰ و ﻓﺮوش ﮐﺎﻻﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺷـــﻬﺮ ﯾﮏ ﻧﻤﺎى رﻓﺎﻫﻰ دارد ﮐﻪ درﻣﺠﻤﻮع ﻣﺨﺘﺺ ﺑﻪ‬ ‫ﺣﻤﺎﯾﺖ آﻗﺎى وﯾﻨﭽﻮرا اﺳـــﺖ ﮐﻪ ﺗـــﺎ اﯾﻦ اواﺧﺮ رﺋﯿﺲ‬ ‫ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﻮده اﺳـــﺖ‪ .‬ﻧﻔﻮس آن ﺣﺪود ‪ 25‬ﻫﺰار ﻧﻔﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰ ﺷـــﻮد ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻠﻮچ ﻫﺎ ﺣﺪود ‪ 300‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ‬ ‫اﻋﻤﺎر ﺷـــﺪه و ﻧـــﺎم آن ﻣﺪﺗﻬﺎ درﺑﯿﻦ "ﻏـــﺎزى ﺧﺎن" و‬ ‫"ﺣﺎﺟﻰ ﺧﺎن" در ﻧﻮﺳـــﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﻗﺒﻼ ﺗﺎﺑﻊ‬ ‫ﺗﺨﺖ ﮐﺎﺑﻞ ﺑﻮده‪ ،‬اﻣﺎ ﺣﺪود ‪ 25‬ﺳـــﺎل ﻗﺒﻞ ﺑﺪﺳﺖ ﺳﯿﮑﻪ‬ ‫ﻫﺎ اﻓﺘﯿﺪه اﺳﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ آﻧﺮا دراﺧﺘﯿﺎر ﺑﻬﺎول ﺧﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﻋﻼﻗﮥ ﺑﻪ ﻧﮕﻬﺪارى آن ﻧﺪاﺷـــﺘﻪ و اﻓﺴـــﺮان آن‬ ‫ﺗﻘﺼﯿﺮ زﯾـــﺎدى در اﺧﺎذى ﻣﺮدم داﺷـــﺘﻨﺪ؛ اﻣﺎ از ‪1832‬‬ ‫ﺑﺪﯾﻨﺴـــﻮ ﮐﻪ ادارة آن ﺑﺪﺳـــﺖ ﺳـــﯿﮑﻪ ﻫﺎ اﻓﺘﯿﺪه‪ ،‬ﺑﻄﻮر‬ ‫روزاﻓﺰوﻧﻰ ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اداﻣﻪ ﺻـ ‪5‬‬