Zorg voor maatwerk dat past bij een specifieke situatie, dorp of regio.
Binnen de scenario’s dient bijzondere aandacht te worden gegeven aan de positie van kleine scholen. Denk daarbij aan de volgende aspecten en opgaven.
Hoe kan de kwetsbaarheid van kleine scholen worden verminderd? Twee groepen in één lokaal is verantwoord met het oog op de kwaliteit van het onderwijs en de sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen. Wanneer is het moment gekomen dat het leerlingenaantal onverantwoord laag is? Wat betekent de fusie van een school voor kinderen en ouders? Wat gebeurt er met het gebouw? Wat doet het met het dorp? Wat zijn de kansen?
Vooropgesteld dat maatwerk het uitgangspunt is, vindt Penta Primair het belangrijk om een ondergrens voor de schoolgrootte vast te stellen. Daarbij gaan we uit van de school als eenheid van bekostiging: de inkomsten op schoolniveau bepalen hoe groot de speelruimte is. Schoolgrootte: de norm Kwetsbaarheid wordt vooral veroorzaakt doordat tal van omstandigheden en factoren zich in samenhang voordoen en daardoor elkaars effecten versterken. Denk aan: de ontwikkelingen vanuit Passend Onderwijs, de hoge eisen die we stellen aan de kwaliteit van het onderwijs, de inspanning die het voor leerkrachten met zich meebrengt om binnen Passend Onderwijs het handelingsgericht werken professioneel te realiseren, de beperktere sociale ontwikkeling van kinderen in te kleine groepen, alsook de marginale financiële ruimte en de exploitatielast door overcapaciteit in gebouwen. Op grond van deze effecten is Penta Primair van mening dat een school daarom een minimale omvang moet hebben van vier groepen. Een mening die in de organisatie breed wordt onderschreven. Dit betekent: in een school minimaal vier combinaties van elk twee leerjaren. Die groepen kennen meerdere niveaus, die door middel van effectief klassenmanagement voldoende aandacht van de leerkracht krijgen. Bij doelmatig klassenmanagement zijn drie niveaus voor een leerkracht goed te hanteren. Meer niveaus vragen om extra ondersteuning, maar het formatiebudget voorziet helaas niet in middelen voor een klassenassistent of een onderwijsondersteuner. Gezien de beschikbare formatie, ligt het kritische aandachtspunt op de scholen van Penta Primair bij 100 leerlingen. Daalt dit aantal, dan moeten een omgevingsanalyse en een prognose een nadere oriëntatie op de toekomst mogelijk maken. Voor vier groepen ligt de uiterste grens bij 85 leerlingen (afhankelijk van de verdeling tussen van 4 tot 7 jaar en 8 jaar en ouder, omdat de bekostiging verschilt). Aangezien scholen met minder dan vier groepen kwetsbaarder zijn, gaan we met deze scholen in gesprek over de toekomst. In samenspraak met de directie, het personeel en de ouders willen we zoeken naar scenario’s die recht doen aan de specifieke situatie. Dit kan leiden tot een fusie of andere vormen van samenwerking. Zo nodig wordt een dorpsraad gevraagd mee te denken, en in elk geval wordt de lokale overheid in een vroegtijdig stadium betrokken, als economisch eigenaar van de gebouwen. Een school heeft dus 100 leerlingen met 85 als ondergrens. Met inachtneming van deze norm… kunnen 4 groepen worden geformeerd. Dit geeft verantwoorde mogelijkheden voor instructie en klassenmanagement, en aandacht voor sociaal-emotionele ontwikkeling; zijn de mogelijkheden om ook in kleine kernen samen te werken met opvangorganisaties/ketenpartners financieel bereikbaar; blijft de mogelijkheid bestaan tot een gezonde mix van overhead, leerkrachtformatie en leerlingenaantal; blijft het christelijk primair onderwijs financieel verantwoord en betaalbaar.
18