Jaarverslag
20 12
inhoud 2
Jaarverslag
Inhoudsopgave Voorwoord
Inleiding en samenvatting
pagina 4
6
Raad van Toezicht
12
Medezeggenschap
14
Leeswijzer
18
Algemeen
Visie, missie en doelstelling
Organisatie
20
Algemeen
24
Organogram
24
Scholen en leerlingenaantallen
28
Onderwijs
30
Personeel
40
Beheer
48
FinanciĂŤn
54
Risicoparagraaf
58
Toekomstparagraaf
64
In control statement
66
(Verkorte) Jaarrekening
Balans per 31 december 2012
70
Staat van baten en lasten over 2012
72
Kasstroomoverzicht
73
Samenvatting toelichtingen en bijlagen
74
Overige gegevens
Controleverklaring
80
Verklaring gebruikte afkortingen
82
Colofon
84 Jaarverslag
3
Voorwoord 4
Jaarverslag
remmelt booy doezum
Voorwoord Wat schiet je te binnen als je over een paar
gionale agenda gestaan. In de regio is de
jaar terugdenkt aan het jaar 2012? Is er iets
afgelopen jaren een vruchtbare samenwer-
dat er uit springt? Ja dat is er en dat is te
king tot stand gekomen tussen openbaar en
vervatten in een veelomvattend en tegelijk
bijzonder Primair onderwijs, maar ook met
indrukwekkend thema: Krimp. We weten
het Voortgezet onderwijs. Deze samenwer-
al jaren dat het er aan staat te komen, we
king wilden we als basis gebruiken voor een
hebben er veel over nagedacht. Maar als
regionaal samenwerkingsverband. De minis-
het voor de deur staat, heeft het een andere
ter beschikte anders. Dat besluit deed ons de
dimensie. Het meest raakt het de ouders en
bakens verzetten en kiezen voor een nieuwe
direct betrokkenen bij een school en een
koers. Onze inzet daarbij is: centraal alleen
dorp. Het laat het personeel niet onberoerd,
de noodzaak regelen en decentraal de rest.
want het heeft immers gevolgen voor je werk en betekent een mogelijk nieuwe werkom-
Met de aanbevelingen bij de eerste prijs voor
geving. Maar ook de Raad van Toezicht is
het beste jaarverslag 2010 in het achterhoofd
zich terdege bewust van de consequenties
hebben we het schrijven van het jaarverslag
van het besluit van de bestuurder. Samen
over 2011 ter hand genomen. Het leverde
met Westerwijs hebben we nu drie samen-
opnieuw de eerste prijs op. Een mooie bo-
werkingsscholen ingericht.
kaal en een lovend rapport. We gebruiken opnieuw de aanbevelingen, maar doen dit
Ik heb in ieder geval geleerd dat het tijdig in
jaar niet weer mee. We willen consolideren en
gesprek gaan helpt bij de acceptatie. Feiten
werken aan borgen van kwaliteit waarvoor
spreken voor zich, maar zitten nooit op de-
we twee jaar de tweede prijs en twee jaar de
zelfde golflengte als de emotie. En emotie
eerste prijs mochten ontvangen van Dyade.
vraagt tijd, voor de een iets meer dan de
Met gepaste trots hebben we de felicitaties
ander, maar tijd is het middel voor aanvaar-
van veel collega’s in ontvangst genomen.
ding en acceptatie. Dat proces moet je door om de nieuwe mogelijkheden op waarde te
Een woord van dank aan alle medewerkers
kunnen zien schatten. Tijd geven en de tijd
die gewerkt hebben aan de totstandkoming
nemen, het helpt.
van het jaarverslag en vanzelfsprekend de
De kernwoorden die hier van toepassing zijn
personeelsleden die dagelijks realiseren waar
staan in de titel van het ‘krimpbeleid’ dat in
het om gaat. Goed onderwijs aan leerlingen
april 2012 door Penta Primair is vastgesteld en
van goede en zelfs excellente kwaliteit. Het
breed verspreid: ’minder kwetsbaar, meer
beschrijven in een jaarverslag is één, maar
kwaliteit’.
het doen is twee! Ik ben alle medewerkers hiervoor veel dank verschuldigd.
Het thema Passend Onderwijs en de inrichting van de nieuwe samenwerkingsverban-
Johan Heddema,
den heeft prominent op de eigen en de re-
Directeur-bestuurder Jaarverslag
5
inleiding 6
Jaarverslag
Jan kuipers grootegast
Inleiding en samenvatting De spiegel van 2012.
het begon. De Bijbel ligt open. Het woord
Identiteit
wordt doorgeven van geslacht op geslacht.
De Stichting Vrienden van Penta Primair
Lodewijk ten Have verzorgde de beeltenis.
heeft tot doel om de christelijke identiteit
Adri van der Veen schreef daarbij het vol-
onder de aandacht te brengen en die le-
gende gedicht.
vend te houden. Ze heeft besloten om uit de donaties aan alle scholen een verkleinde replica te schenken van het kunstwerk dat de entree van het kantoor siert. Het eerste beeld laat de bijbel zien, opengeslagen bij Genesis. Penta is ontleend aan Pentateuch, de eerste vijf boeken van de Bijbel. Daarin lezen we twee indrukwekkende verhalen. Het verhaal over de schepping vertelt ons: waar komen we vandaan; het verhaal over de tien geboden, de thora, vertelt: hoe wil God dat we in het leven staan. Daaromheen de elementen: water, vuur, lucht en aarde en de vrouw als draagster van het kind. In het tweede beeld ontwikkelt zich het kind. Primair staat voor primair onderwijs, verbeeld in de drie primaire kleuren rood, geel en blauw. Rood en geel mengt zich in oranje, dat staat voor bijzonder, en geel en blauw kunnen variĂŤren in tinten groen, dat maakt ons kenmerkend. Die vijf kleuren, samen met de vijf stadia waarin het kind is afgebeeld, symboliseren de ontwikkeling van het kind in de schoolloopbaan. Het Groninger landschap met het Reitdiep dat meandert naar de Waddenzee zien we in het derde beeld. Boven dat beeld zien we de vijf stadia in kleur en houding, als het schilderij van Leonardo da Vinci, samenkomen in een nieuwe volwassene. De volwassene die de drager wordt van de nieuwe, de volgende generatie. Het beeld eindigt zoals Jaarverslag
7
inleiding
Krimp en dan …
Minder kwetsbaar, meer kwaliteit
Op de eerste werkdag in januari van het
Penta Primair krijgt steeds nadrukkelijker te
kalenderjaar 2012 hebben we een infor-
maken met de vraag naar kwaliteit, school-
matieavond gehouden voor de ouders
grootte en met name de kwetsbaarheid in
van de CBS Visvliet-Pieterzijl. We hebben de
dat proces. Hoeveel kinderen in de klas is nog
plotselinge afname van leerlingen toegelicht
verantwoord; kun je met drie kinderen in één
en in relatie gebracht met de samenstelling
leerjaar je voldoende ontwikkelen; aan hoe-
van de groepen en de financiële positie.
veel groepen kan een leerkracht met alle
Het resultaat is het voorgenomen besluit
niveauverschillen binnen de groep verant-
om de school te fuseren met de Borgstee in
woord lesgeven; kan een situatie met groep
Grijpskerk. Naast de ouders hebben dorps-
1 t/m 4 en 5 t/m 8. Met andere woorden een
bewoners geageerd tegen het besluit. Een
school van twee groepen; is het financieel
bezetting met landelijke aandacht was on-
verantwoord om scholen met veel lege
derdeel van de strategie. De fusie gaat door
lokalen toch open te houden, terwijl de bekos-
en met de werkgroep leerlingenvervoer
tiging achterblijft?
maken we afspraken over het vervoer in de
gesprekken met directeuren, leerkrachten en
nieuwe situatie. Eigen verantwoordelijkheid
ouders worden gesteld. Penta Primair heeft in
en eigen initiatief zijn daarbij belangrijke
2011 een eerste aanzet gegeven om samen
elementen.
na te denken over deze vragen. In 2012 heeft
In juli vond een informatieavond plaats in
dat in breed overleg een vervolg gehad. Het
Roden. Na vooroverleg met directie, ouders
resultaat is beleid met als titel, ‘minder kwets-
en medezeggenschapsraad komen we tot
baar, meer kwaliteit’. Het is de basis en het
de conclusie dat drie christelijke scholen
kader waaruit we met scholen en ouders het
samen moeten gaan naar twee. Op de
gesprek aangaan. Verstandelijk kunnen we
informatievond leggen we de situatie uit
veel onder woorden brengen, maar als het
en geven we een toelichting op de plan-
over jouw school en jouw dorp gaat speelt
nen. De Haven en de Woldzoom fuseren.
meer dan alleen de zakelijke feiten. Penta
Ze kunnen samen worden ondergebracht in
Primair zal een luisterend oor hebben, maar
het gebouw van de Woldzoom. De school
lastige besluiten niet uit de weg gaan. De
krijgt een nieuwe naam en heet vanaf
financiële bodem van 23 leerlingen of de ge-
1 augustus 2013: ‘De Parel’, met als motto:
meentelijke opheffingsnorm zijn niet richting-
groei door aandacht. De voorbereidings-
gevend voor het beleid van Penta Primair.
groep buigt zich onder andere over de
De communicatie daarover des te meer.
Allemaal vragen die in
onderwijskundige visie. Hoe ga je verder
8
Jaarverslag
met een Jenaplan school en een school met
Leerlingenaantal en prognose
een Daltonconcept. Een uitdaging die in
Het aantal leerlingen bij Penta Primair is in
het fusierapport wordt verwoord en met de
één jaar gedaald met 69. De totale afname
ouders besproken.
in de regio is 215 leerlingen. Dat betekent
maranatha kornhorn
voor de regio een afname met 2,7% en voor
Drenthe. We zijn content met dat laatste,
Penta Primair een afname met 2%.
want de gemeente Noordenveld is onder-
Het beeld is enigszins vertekend door de
deel van het regionale werkgebied van
fusies van een aantal scholen. Het gebied
Penta Primair. Het samenwerkingsverband
heeft zes scholen minder ten opzichte van
heet 20.01 en er is een bestuur in oprichting.
het jaar 2010. Drie openbare scholen, twee
Het is van belang om te weten waar de ver-
gereformeerde scholen en één christelijke
schillende verantwoordelijkheden worden
basisschool zijn gefuseerd binnen de eigen
gelegd. Penta Primair is met Westerwijs en
denominatie of zijn verder gegaan als
OPO Noordenveld van mening dat die zo
samenwerkingsschool.
dicht mogelijk bij de werkvloer moet liggen. We opteren voor een grote regionale ver-
De site vernieuwd
antwoordelijkheid om schoolnabij de onder-
Met externe begeleiding hebben we nage-
steuning (voorheen zorg) te kunnen bieden.
dacht over de inhoud en vorm van de site.
De scholen hebben allemaal hun onder-
We hebben gekozen voor een nieuwe frisse
steuningsprofiel geformuleerd en hebben
opzet, met de herkenbare vorm en kleur die
daarmee zicht op elkaars sterke punten en
Penta Primair eigen is. We hebben in het
expertise. Zo leren we van en aan elkaar
bijzonder gezocht naar een meer directe
en zijn ons bewust van het feit dat niet alle
benadering van de gegevens. Wat willen
scholen de ondersteuning in de volle breedte
ouders en belangstellenden weten en hoe
kunnen bieden.
bereikbaar is de informatie. De toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid hebben we
Ministerie op bezoek
willen vergroten. De reacties zullen vertellen
Om het verzoek voor een regionaal samen-
of we daar in geslaagd zijn.
werkingsverband te realiseren is in maart het ministerie op werkbezoek geweest bij Penta
RIHP
Primair. Samen met de partners Westerwijs
De vier Westerkwartiergemeenten komen
en OPO Noordenveld hebben we onze
tot het initiatief van een Regionaal Integraal
situatie uit de doeken gedaan. Het was een
Huisvestingplan, RIHP. Het besef dringt door
open gesprek met veel uitwisseling van con-
dat krimp en kwetsbaarheid zich niet beperkt
crete knelpunten en het bespreken van de
tot de gemeentegrens, maar deze overstijgt.
actualiteit. Het feit dat de directeur Primair
Zelfs de provinciegrens is geen belemmering
Onderwijs van het ministerie met een dele-
nu de gemeente Noordenveld op afstand
gatie van vier personen de werkvloer be-
de ontwikkelingen volgt en meedenkt.
zocht hebben we als zeer positief ervaren.
Passend onderwijs
Bestuursakkoord
Het nieuwe samenwerkingsverband beslaat
Meer met minder is het adagium. Dat geldt
de hele provincie Groningen en de kop van
ook voor het primair onderwijs. Het bestuurs Jaarverslag
9
inleiding
akkoord dat is gesloten tussen de minister, staatssecretaris en de PO-Raad biedt desondanks enige financiële ruimte. Werken aan verbetering van opbrengsten, inzetten op
professionalisering
van
leerkrachten,
directie en bestuur zijn thema’s die in het strategisch beleidsplan van Penta Primair zijn opgenomen. Door dit akkoord krijgt het primair onderwijs alsnog een financiële impuls. Het ‘voor wat, hoort wat’ akkoord sluit uitstekend aan bij het strategisch beleid en daarom onderschrijft Penta Primair het akkoord van harte. De Prestatiebox waarin de aanvullende middelen zijn opgenomen, biedt hiervoor de ruimte. Verder in dit jaarverslag wordt toegelicht op welke wijze de Prestatiebox wordt ingezet. Onderwijs Het analyseren van feitelijke gegevens maakt het mogelijk de kwaliteit van het onderwijs gestaag te verbeteren en te borgen. Een doorgaande lijn veronderstelt een goede afstemming binnen de school. Ook scholen onderling kunnen leren van elkaar en aan elkaar. De inspectie bezoekt de scholen met een vaste regelmaat en beoordeelt de school. De inspecteur kijkt niet alleen naar de opbrengsten, maar ook naar het inrichten van de ondersteuning en de interne organisatie. 20 scholen van Penta Primair hebben een basisarrangement. Vier scholen zijn beoordeeld als zwak. Dat is vervelend voor de school, maar bovenal geeft het aan dat er iets schort aan een van de aspecten waar de inspectie naar kijkt. Staf onderwijs kijkt samen met de directeur naar de
10
Jaarverslag
de wegwijzer de wilp
analyse en kijkt waarmee de school aan de
het begin van het schooljaar was er de pre-
slag moet om zo snel mogelijk het basisarran足
sentatie en aankondiging van het onder-
gement terug te krijgen. Penta Primair wil
zoek naar de vitaliteit. Na een cabareteske
geen zwakke scholen. We zullen dus samen
herkenning met een hele grote spiegel voor
met de directeur en met behulp van een in-
de dagelijkse praktijk werd de opening tradi-
terne analyse moeten kijken naar de eigen
tiegetrouw afgesloten met een gezamenlijk
ontwikkeling en de staat van het onderwijs.
buffet bij het kantoor.
Soms maken we gebruik van externe onderVitaliteit
steuning via de PO-Raad.
Het ziektepercentage geeft aan dat we een MIS
analyse moeten maken naar de oorzaak
De ontwikkeling van een Management
van het verzuim. Overleg met de bedrijfs-
Informatiesysteem (MIS) begint vorm te
arts bevestigt het beeld dat veel perso-
krijgen. Voor de leerling administratie (LAS)
neelsleden een stevige werkdruk
beschikken alle scholen over een uniform
Het fenomeen werkdruk is op zich geen
pakket ParnasSys. Deze uniformiteit is een
probleem, behalve als het je belemmert in
voorwaarde voor de implementatie van
je dagelijks werk of dat het aanleiding is om
aanvullende modules over leerlingenzorg
ziekteverlof te vragen. Met behulp van een
en planmatig handelen. Dit is een bijzonder
extern onderzoek, uitgevoerd door bureau
project waarin deskundigen op het gebied
Van Waarde, willen we zicht krijgen op de
van onderwijs, ICT en opleiding de kaders
werkelijke reden van het verzuim en de erva-
hebben geformuleerd voor een kwalitatief
ren werkdruk.
hoogwaardige invulling van Handelings足
Een werkgroep, bestaande uit stafmede-
gericht Werken (HGW)
binnen ParnasSys.
werkers, directeuren en een vertegenwoor-
Het samen met de Besturenraad ontwik-
diger van de GMR, begeleidt het project met
kelde Early Warning Systeem (EWS) maakt
het onder足zoek, de rapportage en neemt
vanaf 2013, onder de naam Ultimview, deel
het initiatief voor een plan van aanpak. De
uit van ParnasSys.
respons van 80% op het onderzoek geeft
De personeelsadministratie is omgezet naar
een grote betrokkenheid op het thema aan.
Raet en de Verzuimmanager maakt daar
In 2013 willen we een positief resultaat be-
deel van uit. Deze module is eind 2012 in ge-
reiken. Door verbetertrajecten, ontwikkeling,
bruik genomen.
persoonlijke aandacht en professionalise-
ervaren.
ring moeten de uitkomsten effect hebben. Opening schooljaar
Doel is om het welbevinden van personeel
De opening van het schooljaar was tradi-
te bevorderen.
tioneel op de tweede woensdag van het nieuwe schooljaar. Naast het aspect van
Johan Heddema
de viering als een meditatief moment aan
Directeur-bestuurder Jaarverslag
11
rv Raad van Toezicht Ook in onze regio is sprake van een teruglopend aantal kinderen waar op een adequate manier op moet worden geanticipeerd. Zo heeft de raad de beleidsnotitie ‘minder kwetsbaar, meer kwaliteit’ vastgesteld waarin aangegeven wordt hoe Penta Primair binnen de financiële kaders en met behoud van onderwijskwaliteit omgaat met deze ontwikkeling. Ook heeft de raad in een themabijeenkomst stilgestaan bij hoe de identiteit van Penta Primair in de huidige dynamiek van sluitingen, fusies en samenwerkingsscholen geborgd kan worden. In november is over dit onderwerp met inbreng van een externe deskundige een thema-avond gehouden. Dit belangrijke thema zal in 2013 verder uitgediept worden. De financiële kwartaal rapportages zijn elke drie maanden besproken. De auditcommissie heeft samen met de controller en de directeur-bestuurder
deze
rapportages
voorbereid. In de vergadering van mei heeft de accountant op verzoek van de raad het jaarverslag 2011 toegelicht. Tijdens de bijeenkomst in juli heeft de Raad van Toezicht (RvT) in een evaluatie haar eigen functioneren kritisch onder de loep genomen. Besloten is dit jaarlijks te herhalen en daar geregeld een externe bij te vragen. De RvT is in 2012 zes keer bijeengeweest. Het aanwezigheidspercentage van de leden van de raad was in 2012 93%. Scholing Alle leden hebben in 2012 één of meerdere scholingsbijeenkomsten,
speciaal
gericht
op toezichthouders in het onderwijs bijge12
Jaarverslag
sws De klimboom boerakker
woond. Hierbij is dankbaar gebruik gemaakt
de directeur-bestuurder waarbij alle rele-
van het aanbod van de VTOI (Vereniging
vante zaken aan de orde komen. Naast
van Toezichthouders Onderwijsinstellingen).
de controlerende taak is er tijdens deze
De leden van de raad zijn ook lid van deze
gesprekken alle ruimte om te klankborden
vereniging, zodat ze op de hoogte zijn van
om zo ook de rol van werkgever gestalte te
alle relevante ontwikkelingen op het gebied
geven. Tijdens deze gesprekken wordt o.a.
van toezicht in het onderwijs.
de agenda voor de vergaderingen opgesteld.
Externe contacten Om een beeld te krijgen hoe derden aan-
Speerpunten 2013
kijken tegen het functioneren van de orga-
Het komende jaar zullen de volgende on-
nisatie en haar leiding heeft de raad in 2012
derwerpen de nodige aandacht (blijven)
gesproken met de GMR en in tweetallen
vragen:
vier scholen bezocht. De ervaringen met het
• Onderwijskwaliteit
scholenbezoek zijn zo positief dat de raad
• Welbevinden personeel
heeft besloten dit aantal bezoeken in 2013
• Identiteit
te verhogen. Ook hebben leden bijeen-
• Passend onderwijs
komsten bezocht van gemeenten over
• Bestuursbesluiten en
onderwijsbeleid.
managementrapportages
Contacten Directeur-bestuurder
Michiel Bus,
De voorzitter heeft maandelijks overleg met
Voorzitter Raad van Toezicht
Samenstelling Raad van Toezicht Naam M.C. Bus (Michiel) J. Vlijm (Jaap) A. de Jong (André)
Functie Benoeming Voorzitter 1-8-2010 t/m 2014* Vicevoorzitter 1-8-2010 t/m 2013 Lid audit-commissie 1-8-2010 t/m 2013* financiën
Maatschappelijke functie adviseur/ondernemer gepensioneerd procesbeheerder/ projectcoördinator
F.D.H. Posthumus (Fokke) Lid audit-commissie 1-8-2010 t/m 2014* financiën
eigenaar van verzekerings- kantoor Posthumus & Partners
H.J.M. Joosten (Rieks) Algemeen lid 1-8-2012 t/m 2016
wetenschappelijk onderzoeker bij TNO
* = herkiesbaar voor een tweede periode
Jaarverslag
13
gmr 14
Jaarverslag
de bron marum
Medezeggenschap De GMR is de bovenschoolse variant van
belangrijke werkdocumenten Reglement
de MR die verbonden is aan elke school. De
MR en Reglement GMR. Deze documenten
GMR buigt zich echter niet over zaken die
bieden zowel de MR als de GMR hulp bij
van belang zijn voor de individuele school,
alles wat zij ondernemen. Kort samengevat
maar over wat van belang is voor alle
heeft de GMR hierdoor:
scholen die onder het bestuur van Penta
• recht op overleg met de directeur-
Primair vallen.
bestuurder,
De GMR bestaat uit vier personeelsleden
• adviesrecht en instemmingsrecht bij be-
van Penta Primair en vier ouders van leer-
langrijke besluiten op thema’s uit de
lingen. De personeelsleden krijgen 100 uur
WMO,
compensatie en de secretaris 150 uur voor
• initiatiefrecht over zaken waarvan de
GMR- werkzaamheden. Daarnaast is er een
GMR vindt dat deze binnen de stichting
notulist aangesteld.
veranderd moeten worden en/of aan de orde gesteld moeten worden,
De GMR • beslist mee over belangrijke zaken op schooloverstijgend niveau.
• recht op het ontvangen van informatie over zaken die van belang zijn voor alle scholen binnen de stichting.
Hierbij kunt u denken aan het bestuursformatieplan, personeelsbeleidsplan, direc-
Werkwijze
tiestructuur, bovenschoolse onderwijsta-
De GMR vergadert elke maand. De verga-
ken, zaken op het gebied van veiligheid,
deringen zijn in beginsel openbaar. Op elke
gezondheid en welzijn, nascholingsplan-
vergadering is de directeur-bestuurder of
nen en het personeelsbeleid,
een vertegenwoordiger van de staf aan-
• luistert naar reacties en problemen van
wezig. Meestal is dit directeur-bestuurder
de achterban om daarna dit te betrekken
Johan Heddema. Hij woont de eerste helft
bij hun advies- en instemmingsbevoegd-
van de vergadering bij. Voor elke verga-
heid,
dering wordt door de directeur-bestuurder
• verkrijgt veel informatie om op de hoogte
een Info opgesteld en naar de leden van
te zijn en te blijven van alle veranderingen
de GMR gestuurd. De GMR stuurt deze
en ontwikkelingen binnen de stichting,
‘Info’ door naar alle MR-en van Penta
• maakt de wensen van de achterban ken-
Primair. Van elke vergadering worden notu-
baar aan de directeur-bestuurder.
len gemaakt. De vastgestelde notulen worden toegezonden naar alle leden van
De Wet Medezeggenschap Onderwijs
de GMR, de directeur-bestuurder en de
(WMO)
MR-en.
In deze wet zijn de wettelijke kaders voor medezeggenschap op scholen geregeld. Afgeleid van dit wettelijk kader zijn de Jaarverslag
15
gmr Samenstelling GMR In het overzicht hiernaast is de samenstelling van en de functie- en taakverdeling binnen de GMR aangegeven. In juni 2012 is een vacature voor een ouderlid en een vacature voor een personeelslid opengesteld. Personeelslid Aly van Dijk stelde zich niet herkiesbaar. Ouderlid Egbert Six wel. Voor Aly van Dijk is per september Peter Neinhuis in de plaats gekomen. Egbert Six blijft als ouderlid in de GMR. Behandelde onderwerpen Tijdens de eerste helft van de vergadering wordt de verkregen informatie van het bovenschools management, in aanwezigheid van de directeur-bestuurder en/of een staflid, behandeld en voorgelegd aan de GMR. De volgende onderwerpen hebben dit jaar onze instemming gekregen: • Beloningsbeleid (PGMR) • Bestuursformatieplan (PGMR) • Beleid: Penta Primair minder kwetsbaar, meer kwaliteit (GMR) • IPB wijzigingen: Hoofdstuk 4 Scholing en professionele ontwikkeling (PGMR) • Wijzigingen procedure aanpassingen IPB (PGMR) • Arbo-arts (PGMR) De volgende onderwerpen hebben we dit jaar een positief advies verleend: • Vakantierooster 2012/2013 (GMR) • Beleid Toelating Schorsing Verwijdering (PGMR) 16
Jaarverslag
rehoboth oldekerk
Samenstelling Gemeenschappelijk Medezeggenschapsraad (GMR) Naam Egbert Six Hielke Westra Ina Simonse Aly van Dijk Peter Neinhuis Ria Schuurman Erika van der Veen Grietje van der Vaart Angelique Kelly
Functie Voorzitter Vicevoorzitter Secretaris Algemeen lid Algemeen lid Algemeen lid Algemeen lid Algemeen lid Algemeen lid
Benoeming 2008 t/m aug. 2016 2010 t/m aug. 2014 2011 t/m aug. 2015* 2008 t/m aug. 2012* 2012 t/m aug. 2016* 2009 t/m aug. 2013* 2009 t/m aug. 2013* 2010 t/m aug. 2014 2011 t/m aug. 2015*
Vertegenwoordigen namens Ouders Ouders Personeel Personeel Personeel Ouders Personeel Personeel Ouders
* = herkiesbaar voor een tweede periode
Toelichting communicatie MR-en
Elk jaar onderzoekt de GMR de behoefte
Eén keer per jaar organiseren we een
om een cursus te organiseren. In 2013 wordt
bijeenkomst om met elkaar van gedachten
er een MR-cursus aangeboden.
te wisselen. Dit jaar heeft deze bijeenkomst op 13 november plaatsgevonden. Als gast
Egbert Six
was de heer J. Hut, bestuurslid regio West van
Voorzitter GMR
de Vereniging Groninger Dorpen aanwezig. Het thema was: 'Sluiten van scholen, gevolgen voor de leefbaarheid van het dorp.' Een ieder krijgt de goedgekeurde notulen, de besluitenlijst, de agenda en de ‘Info’ van de directeur-bestuurder. Van enkele MR-en ontvangt de GMR de notulen. Afgelopen jaar heeft de GMR op twee scholen vergaderd samen met de MR en de directeur van de school. De GMR wil graag weten wat er leeft op de scholen van Penta Primair. Er is een vergadering geweest met de MR en directeur van CBS de Rietstek in Kommerzijl en CBS de Hoeksteen in Roden. Na de informele vergadering werd er formeel verder vergaderd. Jaarverslag
17
leeswijzer 18
Jaarverslag
't fundament lutjegast
Leeswijzer Via deze publieksversie van het jaarverslag
dieper in op belangrijke risico’s voor onze
leggen wij verantwoording af aan een breed
organisatie en de toekomstige ontwikkelin-
scala aan stakeholders: ouders, personeel,
gen.
schoolbesturen in de regio, belangenorga-
Het hoofdstuk Algemeen wordt afgesloten
nisaties, overheden, leveranciers, onze huis-
met een uitspraak van het management
bankier en alle andere belangstellenden die
over het intern beheersings- en controle-
via de website ons jaarverslag bekijken.
systeem; het zogenaamde 'in control statement'.
Met het jaarverslag willen wij zoveel mogelijk
Voor specifieke informatie over de school
betrokkenen bereiken. Daarom hebben we
van uw kind verwijzen we naar de website
dit jaar speciaal voor ouders en personeel
van de school die u kunt bereiken via www.
tevens een brochure opgesteld met daarin
pentaprimair.nl.
een aantal belangrijke highlights uit het
Een afbeelding van één van de 24 scholen
jaarverslag.
treft u aan op alle oneven pagina’s in dit jaarverslag.
Het jaarverslag van Penta Primair is ingericht overeenkomstig de Richtlijn Jaarverslag
Jaarrekening
Onderwijs. Het jaarverslag bestaat uit de vol-
In de verkorte jaarrekening zijn de meest
gende drie onderdelen:
belangrijke financiële overzichten als de balans, de exploitatierekening en het kas-
1. Algemeen
stroomoverzicht onverkort opgenomen. Met
2. Jaarrekening
het oog op de leesbaarheid van dit jaarver-
3. Overige gegevens
slag zijn de toelichtingen en bijlagen verkort weergegeven. Zowel de volledige (EFJ)
Algemeen
jaarrekening als deze publieksversie en de
In het onderdeel Algemeen vindt u in de
brochure staan op de website www.pen-
eerste paragraaf informatie over de missie,
taprimair.nl.
visie en doelstelling van Penta Primair. In de tweede paragraaf wordt de interne
Overige gegevens
organisatie beschreven.
In het laatste hoofdstuk treft u de con-
De beleidsterreinen onderwijs, personeel,
troleverklaring aan evenals een overzicht
beheer en financiën worden verantwoord
van gebruikte afkortingen.
in de vier daaropvolgende paragrafen. Dit vindt plaats aan de hand van de doelstellingen genoemd in het SBP 2011-2015 en dit wordt in de verantwoordingstekst telkens expliciet genoemd. Vervolgens gaan we in twee paragrafen Jaarverslag
19
algemeen 20
Jaarverslag
adewerth aduard
Algemeen
ijven “De scholen beschr op welke wijze de zich christelijke identiteit in hun school naar ouders, kinderen en personeel herkenbaar manifesteert.”
Visie en missie wie we zijn, wat we willen Penta Primair verzorgt vanuit haar doelstelling christelijk primair onderwijs in de gemeenten Noordenveld, Leek, Marum, Grootegast en Zuidhorn. Missie Het onderwijs bij Penta Primair richt zich op de toekomst van het kind en de weg waarlangs het kind onderweg naar die toekomst zijn identiteit kan ontwikkelen en
Visie
hierin voldoende resultaat bereikt om zelf-
Vanuit de vijf richtingen en de kernkwalitei-
standig deel uit te kunnen maken van de
ten luidt de visie van Penta Primair:
maatschappij.
• Kinderen ontplooien hun kwaliteiten optimaal.
De missie van Penta Primair wordt geken-
- met aandachtige uitnodiging;
merkt door vijf (penta) richtingen, waaraan
- met uitdagende en stimulerende
kernkwaliteiten zijn verbonden:
begeleiding;
• Identiteit gericht
- vanuit een bijzonder inspirerende
• Kind gericht
identiteit.
• Toekomst gericht
• De scholen kenmerken zich als open
• Resultaat gericht
christelijke scholen.
• Maatschappij gericht
- de Bijbelse verhalen over God en mensen inspireren tot actieve betrokken-
De vijf richtingen omvatten elk een aantal
heid op de omgeving waarin we leven;
kernkwaliteiten die Penta Primair als leidraad
de omringende schepping met mensen,
ziet voor haar beleid in de toekomst. Alle
dieren en planten;
medewerkers op alle niveaus in de organi-
- de levensbeschouwelijke, pedago-
satie worden gestimuleerd om vanuit deze
gische en onderwijskundige identiteit is
kernkwaliteiten
zichtbaar in ons onderwijs.
te
handelen
en
elkaar
daarop aan te spreken. Het eigen gedrag
• De veranderende maatschappij vraagt
van medewerkers geldt steeds als voorbeeld
steeds opnieuw om een keuze.
voor kinderen en hun ouders.
- we geven de ruimte aan allen die zich in onze identiteit herkennen, deze waar-
De kernkwaliteiten bepalen voor een groot
deren en respecteren;
deel het imago en de ‘uitstraling’ van onze
- een pluriforme schoolbevolking is een
organisatie als geheel en van iedere school
waardevolle voorbereiding op de pluri-
afzonderlijk.
forme samenleving; Jaarverslag
21
algemeen
- het leren uitgaan van verschillen is een levensbeschouwelijke en pedagogische opdracht voor onderwijs en opvoeding; een betrokken dialoog tussen school en thuis.
8. Passend Onderwijs is regionaal ingericht (ROPO). 9. De ambities voor samenwerking met de
De missie en visie zijn in het strategisch be-
schillende stakeholders zijn vastgesteld
leidsplan nader uitgewerkt in een aantal
en bij alle partners bekend.
SMART geformuleerde doelstellingen.
10. Gerichte werving en selectie vindt plaats voor het benoemen van voldoende per-
Doelstellingen In het strategisch beleidsplan 2011-2015 staat hoe we dit gaan doen:
soneel van hoge kwaliteit. 11. De gevolgen van krimp zijn inzichtelijk voor de omvang van de formatie. 12. Er is interne en externe mobiliteit tot
de christelijke identiteit zich in hun school naar ouders, kinderen en personeel herkenbaar manifesteert.
stand gekomen om kwaliteitsverbetering te realiseren. 13. Professionalisering team en directie is gerealiseerd.
2. Penta Primair wordt professioneel be-
14. Arbo- en verzuimbeleid staat op de rails.
stuurd en heeft het bestuur en intern
15. Onze scholen zijn uitnodigende en pas-
toezicht volgens de wet Goed Onderwijs
sende gebouwen, die modern zijn inge-
Goed Bestuur geregeld met duidelijke rollen en verantwoordelijkheden. 3. Penta Primair handelt naar de code Goed Bestuur. 4. Afspraken en vorderingen voor verantwoording liggen vast en zijn per functieniveau beschikbaar in een Management Informatie Systeem. 5. Kwaliteit is de leerling, de directeur, de bestuurder, de leerkracht, de conciĂŤrge, de ouder als schakels die verbinden en bijdragen aan de ontwikkeling van elkaar. De scholen geven aan op welke wijze de kwaliteit wordt bereikt. 6. Opbrengstgericht werken in een cyclische werkwijze wordt op de scholen toegepast. Jaarverslag
gericht op onderwijs en leren.
maatschappelijke omgeving en de ver-
1. De scholen beschrijven op welke wijze
22
7. Scholing en professionele ontwikkeling is
richt. 16. Wij
werken
nauwgezet
aan
een
maatschappelijk verantwoorde bedrijfsvoering, ondersteund door een heldere Planning & Control Cyclus. 17. Op diverse terreinen is het maatschappelijk ondernemerschap zichtbaar. 18. Zorg voor duurzaamheid en milieu zijn concreet aantoonbaar binnen onze organisatie.
visvliet - pieterzijl visvliet
De missie, visie en doelstellingen zijn verwoord in het strategisch beleidsplan dat is vastgesteld voor de periode 2011–2015. Het motto waarop iedereen ons mag aanspreken:
1 en al aandacht Onze gedachten zijn verwoord in het volgende gedicht
gedicht taalstudio Marlijn Nijboer
Jaarverslag
23
organisatie
Organogram
Raad van toezicht Directeur-bestuurder
GMR
Staf Secretariaat Administratie Facilitaire dienst
24x
MR
Dir
MR
Dir
MR
Dir
MR
Dir
de borgstee grijpskerk
Organisatie Algemeen
Directeur-bestuurder
Juridische structuur
De directeur-bestuurder is belast met het
De volledige naam van de stichting Penta
besturen van de door de stichting in stand
Primair luidt: Penta Primair, Stichting voor
gehouden scholen en is tevens belast met
Christelijk Primair Onderwijs Westerkwartier-
de eindverantwoordelijkheid voor de dage-
Noordenveld. Zij heeft haar zetel in de ge-
lijkse leiding van de stichting en van de door
meente Grootegast.
de stichting in stand gehouden scholen. Gemeenschappelijke
t “Penta Primair word rd professioneel bestuu r en en heeft het bestuu ns de intern toezicht volge wet Goed Onderwijs ld Goed Bestuur gerege en met duidelijke rollen .” verantwoordelijkheden
Medezeggenschapsraad (GMR) De GMR vertegenwoordigt de ouders en het personeel van de 24 scholen. De GMR bestaat uit acht personen, vier namens beide geledingen. Zij vergaderen tien keer per jaar in het kantoor van Penta Primair of op locatie. Staf en secretariaat, administratie en facilitaire dienst De stafmedewerkers en de controller adviseren de directeur-bestuurder over het te
Een kenmerk van een professionele organi-
voeren beleid. Ook adviseren zij, gevraagd
satie is dat er ontmenging is van bestuur en
en ongevraagd, de directeuren bij de uit-
dagelijkse leiding. Door de transitie naar het
voering van hun taken. Zij volgen, toetsen
Raad van Toezicht model is dit in 2011 gere-
en beoordelen de resultaten van uitvoering
aliseerd.
van beleid en rapporteren hun bevindingen aan de directeur-bestuurder.
Raad van Toezicht
Penta Primair heeft niet alle deskundigheid in
Bij de vervulling van zijn taak richt de RvT zich
huis, indien nodig wordt expertise ingehuurd.
op het belang van de stichting en de door
Het secretariaat, administratie en facilitaire
de stichting in stand gehouden scholen. De
dienst verlenen ondersteunende diensten
samenstelling, taken en bevoegdheden van
voor de gehele organisatie.
de RvT zijn zodanig dat deze een deugdelijk
Op
en onafhankelijk toezicht kan uitoefenen.
groepen ingericht met als doel optimaal
bepaalde
terreinen
worden
werk-
gebruik te maken van de expertise binnen onze organisatie. Directeuren worden bij uit-
“Penta Primair handelt naar de Code Goed bestuur”
stek uitgenodigd deel te nemen in één of meerdere werkgroepen. Jaarverslag
25
organisatie
Penta Primair kent de volgende werkgroe-
• Klankbordgroep Ministerie OCW
pen:
• PO-Raad denktank en netwerk kwaliteit
• Management informatiesysteem (MIS)
• CBE-boardrooms voor managers en con-
• Bioschoop (Wet BIO – scholing – opleiden in de school)
trollers • Netwerk Noord-Nederland Directeuren PO
• Functiemix
• Provinciaal bovenschools netwerk
• Ontslagbeleid
• Klantenpanel Metrium Onderwijsdienstver-
• Werk en Professionaliteit (WenP)
lening • Stenden University: resonansgroep
Penta Primair neemt deel aan diverse netwerken in de gemeenten, de regio, de provincie en op landelijk niveau. Het gemeentelijk overleg richt zich vooral op het Lokaal Onderwijs Beleid dat met de vijf gemeenten wordt gevoerd. Hier-
• Besturenraad: commissie onderwijs en zingeving • Meepraatgroep Leerkracht van Nederland van onderwijsbonden CNV • Stenden university: Klankbord Commissie Opleiding Leraar Basisonderwijs (COLB)
bij streeft Penta Primair naar een hechtere gemeentelijke samenwerking vanuit het
Directeur school
oogpunt van expertise en efficiëntie. Penta
De stichting Penta Primair beheert 24
Primair verwacht, door het verzelfstandigen
scholen. De meeste scholen zijn te karak-
van Openbaar Onderwijs in de regio, dit in
teriseren als traditionele scholen, waarvan
goed overleg te kunnen bevorderen. Er is in
één samenwerkingsschool (SWS). Er zijn drie
de regio een constructieve samenwerking
Daltonscholen en één Jenaplanschool. Op
tussen de diverse denominaties binnen de
twee scholen is sprake van een tweehoof-
gemeenten: Christelijk, Openbaar en Gere-
dige leiding. De directeur is belast met de
formeerd Primair Onderwijs. Ditzelfde geldt
algehele leiding van de school en legt over
ook voor het Voortgezet Onderwijs.
het totale functioneren van de school verantwoording af aan de directeur-bestuur-
Tevens participeert Penta Primair actief in regionale en landelijke werkgroepen die beleidsvoorbereidend bezig zijn voor het onderwijs. Voorbeelden zijn: • Samenwerkingsverband 2.06 – PC Westerkwartier Noordenveld • Samenwerkingsverband 20.10 – Groningen en kop van Drenthe • Regionaal Overleg Passend Onderwijs (ROPO) 26
Jaarverslag
der.
de wingerd oldehove
Ultimo 2012 ressorteren de volgende scholen onder het bevoegd gezag van Penta Primair:
Naam school
brin
directeur
adres
postcode plaats
Remmelt Booy
03LR
Marleen Miedema
Terpstrastraat 12
9863 PV
Doezum
Jan Kuipers
05OR
Kees Sikkema
Noorderdwarslaan 19
9861 CB
Grootegast
Maranatha
05QF
Dineke Scheffer
Provincialeweg 55
9864 PB
Kornhorn
de Wegwijzer
05UR
Albertha Kuperus
Oosterweg 56
9367 RM
de Wilp
De Klimboom SWS
06PQ
Paulien van den Andel
Hoofdweg 46
9362 RA
Boerakker
de Bron
06QT
Jody Berkhof
Molenstraat 30a
9363 BC
Marum
Rehoboth
’t Fundament Adewerth
06QV
Anne Dam
Ykesloot 6
9821 TS
Oldekerk
07EM
Martha van Dijk
Zeehaanstraat 3
9866 AT
Lutjegast
07IM
Greet Bakker
Schoolstraat 9
9831 RZ
Aduard
Visvliet - Pieterzijl
07IS
Heleen van Steijn
Bartolesstraat 2
9845 AK
Visvliet
de Borgstee
07YQ
Omke Bakker /
De Singel 11
9843 ES
Grijpskerk
Tilly Slager
de Wingerd
08AF
Doro Postmus
De Wengeweer 2
9883 PR
Oldehove
de Rietstek
08AI
Stienke Zwart
W.van Ewsumstraat 1
9882 PM
Kommerzijl Zevenhuizen
de Delta
08BV
Juliët Woudstra
M.A.D. Bakkerstraat 41
9354 BR
de Klister – Dalton
08SV
Tineke van den Akker
De Hoge Kamp 8
9865 BM
Opende
de Haven - Jenaplan-
09NQ
Marnix ten Kate
Kanaalstraat 38
9301 LT
Roden
de Woldzoom
10ID
Jochem Blanke
Dreesdestraat 40
9301 GG
Roden
de Hoeksteen
10YO
Jan Rooks
Slangenborg 1-3
9301 VC
Roden
de Tweesprong –
11FK
Marleen Miedema
Oldenoert 23-1
9351 KN
Leek
11RI
Marten Hazenberg
De Knip 1c
9351 XZ
Leek
11XF
Klarie Zwarteveen /
Geert Waldastraat 2
9801 AW
Zuidhorn
Dalton Van Panhuys het Anker
Janneke Smid
de Regenboog
12BY
Ab Renkema
’t Oelbred 4
9356 ED
Tolbert
‘ t Kompas - Dalton
12GQ
Zwaantje Buwalda
Hamsterpad 1
9804 PZ
Noordhorn
de Windroos
12PJ
Trienke Bosma
Evertsenstraat 7
9801 GK
Zuidhorn
Jaarverslag
27
organisatie
Scholen en leerlingenaantallen Op de teldatum 1 oktober 2012 zijn op onze 24 scholen 3403 leerlingen ingeschreven. Een daling van 70 leerlingen ten opzichte van 2011. De daling is sterker dan de prog nose van de Besturenraad uit 2011. De gemeente Noordenveld heeft in april 2012 en de gemeenten in het Westerkwar tier hebben in oktober 2012 door het bedrijf Pronexus voor het regionaal huisvestingsplan een prognose opgesteld. Dit onderzoek toont een veel scherpere daling dan tot nog toe was verondersteld. Het onderzoek toont voor de komende 8 jaar een daling aan tot circa 3100 leerlingen in 2020 en 2900 in 2030. Een gemiddelde daling van bijna 15% in 20 jaar. Per gemeente en school zijn verschillen waarneembaar. Het deelnamepercentage - ons aandeel in het aantal potentiële leerlingen - in die dorpen waarin een school van Penta Primair gevestigd is, heeft zich gunstig ontwikkeld. Dit percentage was in 2002 circa 40,1% en is in 2012 gestegen naar 44,1%. Leerlingenprognose 3600 3500 3400 3300 3200 3100 3000
28
Jaarverslag
okt. ´05
okt. ´07
okt. ´09
okt. ´11
okt. ´13
okt. ´15
okt. ´17
okt. ´19
de rietstek kommerzijl
Deelnamepercentage 45 44 43 42 41 40 39 38 2002
2004
2006
2008
2010
2012
Overzicht van de leerlingaantallen per school en de prognoses voor de komende jaren:
school
brin okt. ‘07
okt. ‘08
okt. ‘09
okt. ‘10
okt. ‘11
okt. ‘12
okt. ‘13
okt. ‘14
Remmelt Booy
03LR
110
107
101
97
96
86
89
86
okt. ‘15 77
Jan Kuipers
05OR
197
209
207
229
229
224
217
212
202
Maranatha
05QF
97
95
95
82
85
79
72
70
66
De Oleander
05RU
48
50
52
51
41
0
De Wegwijzer
05UR
77
73
74
79
84
75
73
73
74
’t Fundament
06PQ
64
65
65
56
59
82
74
75
74
De Bron
06QT
311
320
323
311
273
268
263
255
253
Rehoboth
06QV
199
186
174
170
170
157
150
145
142
’t Fundament
07EM
101
103
104
107
100
99
96
93
93
Adewerth
07IM
121
120
110
113
104
111
108
108
105
Visvliet - Pieterzijl
07IS
52
55
51
47
43
30
0
De Borgstee
07YQ
254
255
268
281
279
286
316
283
279
De Wingerd
08AF
86
87
89
92
90
94
94
92
94
De Rietstek
08AI
42
46
49
53
58
66
70
68
66
08BV
117
106
107
90
89
93
91
87
84
123
121
De Delta
De Klister
08SV
131
138
139
137
129
128
126
De Haven
09NQ
102
91
92
77
65
53
0
De Woldzoom
10ID
175
168
165
162
161
144
197
196
183
De Hoeksteen
10YO
232
226
234
233
229
229
226
222
224
De Tweesprong
11FK
225
233
249
222
200
202
194
188
183
Van Panhuys
11RI
155
146
151
146
168
169
166
165
164
Het Anker
11XF
178
186
206
207
216
223
225
227
230
De Regenboog
12BY
173
175
178
194
207
206
210
213
218
‘ t Kompas
12GQ
101
88
78
71
73
75
72
71
72
De Windroos
12PJ
224
213
215
224
225
224
224
224
225
3.572
3.541
3.576
3.531
3.473
3.403
3.353
3.276
3.229
Jaarverslag
29
onderwijs 30
Jaarverslag
de delta zevenhuizen
Onderwijs werken centraal staat. De directeur formu-
e en ‘Het onderwijs en ho wat we leren’
leert ambities in het Schoolplan en verantwoordt de kwaliteit van het onderwijs in het Schooljaarverslag. In de jaarlijkse kwaliteitsgesprekken evalueert de directeur met de stafmedewerker onderwijs de ontwikkeling
Inleiding
van de school en of de ambities zijn ge-
Het kabinet heeft besloten om naast de
haald.
reguliere lumpsumbekostiging ook een bedrag via de zogenaamde Prestatiebox uit te keren. Dit extra budget maakt deel uit van het Bestuursakkoord met de PO-Raad en
Onderwijs en leren = vorming en opvoeding
is bedoeld voor opbrengstgericht werken, professionaliseren van leraren en direc-
Aan de hand van vier belangrijke centrale
teuren en cultuureducatie. Het betreft dus
doelstellingen, verwoord in het strategisch
vooral een impuls voor het beleidsterrein
beleidsplan 2011 - 2015, volgt hieronder een
onderwijs.
verantwoording.
Een deel van de Prestatieboxgelden heeft betrekking op reeds bestaande rijksbijdragen. Dit betreft de budgetten voor ‘Cultuur educatie’ en ‘Taal en rekenen’. Het beleid over de inzet van deze reeds bestaande middelen is door Penta Primair niet gewijzigd. Vooruitlopend op dit landelijke beleid was door Penta Primair, overeenkomstig haar SBP, in de begroting over 2012 reeds een
“Opbrengstgericht che werken in een cyclis werkwijze wordt op t” de scholen toegepas
bedrag uit eigen middelen aangewend voor de financiering van een verbetertraject opbrengstgericht werken, kwaliteitsver-
De onderwijskwaliteit staat hoog op de
hoging van de professional en scholing die
agenda. Opbrengstgegevens worden ge-
verband houdt met de implementatie van
bruikt om het onderwijsproces te verbeteren,
een uniform MIS.
zodat leerlingen optimaal profiteren van het geboden onderwijs. Het onderwijsproces is
Algemeen
handelingsgericht afgestemd op de onder-
Het bestuur is verantwoordelijk voor de kwa-
wijsbehoeften van alle leerlingen. Penta
liteit van onderwijs en leren op de scholen.
Primair streeft naar:
Penta Primair ontwikkelt een opbrengst-
• goed passend onderwijs
gerichte cultuur waarbij handelingsgericht
• professionele leerkrachten die handelen Jaarverslag
31
onderwijs
en gedrag afstemmen op onderwijsbe-
kwantitatief en kwalitatief
hoeften
- planmatig te verbeteren en na te gaan
• opbrengsten die minimaal voldoen aan
of beoogde effecten worden bereikt
de wettelijk vastgestelde inspectienormen
• bespreekt twee keer per jaar de onder-
• ambitieniveaus die zijn vastgesteld op
wijskundige ontwikkeling van de school
stichtingsniveau én op school– en groeps niveau Acties en opbrengsten in 2012: • directeuren en leerkrachten volgen in 2012 – 2013 de cursus handelingsgericht werken
met de stafmedewerker onderwijs (kwaliteitsgesprek); • stelt het kwaliteitsprofiel van de school vast; • verantwoordt de kwaliteit van de school in het Schooljaarverslag.
• directeuren en IB-ers kennen de inhouden van opbrengst- en handelingsgericht wer-
De kwaliteit van de scholen wordt jaarlijks
ken
door de directeur-bestuurder en de staf-
• directeuren volgen in 2012 – 2013 de Auditopleiding voor directeuren • EWS is functioneel ingericht en versterkt het analyserend vermogen
medewerker onderwijs besproken met de inspectie. Verbeterpunten zijn: • opbrengst- en handelingsgericht werken • analyserend vermogen • planmatige zorg
Kwaliteitszorg Kwaliteit, dat is werk in uitvoering! Hoe doen
Cultuur
we dat?
In de afgelopen jaren is vooral dankzij de
De directeur:
subsidies van de gemeenten en de rijks-
• is betrokken bij de evaluatie en inrichting
overheid de cultuureducatie geïntegreerd
van het Strategisch Beleidsplan;
directeuren hebben bij de inzet van deze
opbrengst- en handelingsgericht werken,
middelen een eigen verantwoordelijkheid.
dé basis voor verbeteringen;
Dit heeft onder meer geleid tot een aantal
• stelt de ambities (normen en doelen) van de school vast; • stuurt de organisatie aan door:
32
Jaarverslag
in het lesprogramma van de scholen. De
• realiseert een professionele cultuur van
projecten, waarin netwerken van scholen gezamenlijk aandacht besteden aan de samenhang met andere leergebieden. Ook
- planmatige beleidsuitvoering m.b.v.
de scholing van leerkrachten maakt hier
Schoolplan en Schooljaarplan
deel van uit. In de gemeente Noordenveld is
- leraren te begeleiden bij het verbeteren
dit beleid geëffectueerd middels het project
van resultaten
Cultuureducatie. In de vier gemeenten van
- alle resultaten van de school met de
het Westerkwartier is een belangrijke rol weg-
leraren te evalueren
gelegd voor de Stichting Natuur-, Duurzaam-
- opbrengsten systematisch te analyseren,
heids- en Cultuur Educatie (NDCE).
de klister - dalton opende
Scholing Mede dankzij de inzet van de subsidie uit de Lerarenbeurs en de bijdrage uit de Prestatieboxgelden is er voldoende scholing gerea-
sionele “Scholing en profes ht ontwikkeling is geric ” op onderwijs en leren
liseerd. Voor 2012 en 2013 is een aanzienlijke in-
Speerpunt van het scholingsbeleid is op-
tensivering van de scholing gepland. Het
brengst- en handelingsgericht werken en de
scholingsbudget is ten opzichte van 2011
professionalisering van de leraren en school-
met 40% verhoogd. De financiering vindt
leiders. In 2012 zijn in dit kader twee belang-
plaats uit de Prestatieboxgelden, aange-
rijke scholingstrajecten opgestart:
vuld met een bijdrage uit de incidentele financiële meevaller die verband houdt met
Auditopleiding voor directeuren
de overschrijdingsuitkering. Ook de subsidie-
De scholen van Penta Primair werken ge-
mogelijkheden via de Lerarenbeurs worden
richt aan kwaliteitszorg en krijgen grip op
opnieuw optimaal benut. In 2012 zijn de vol-
de primaire processen in de school die de
gende scholingstrajecten uitgevoerd. Het
onderwijskwaliteit bepalen. Hierdoor kun-
betreft o.a. scholing die:
nen de scholen sturen, hun eigen verant-
• verband houdt met de kwaliteitsverho-
woordelijkheid nemen en communiceren
ging van de professional met aandacht
met medewerkers, ouders, bestuur en in-
voor
spectie. De ambitie om zelf verantwoordelijk
- de relatie tussen leerlinggedrag, onder-
te zijn wordt versterkt door collegiale visita-
wijsbehoefte en leerkrachtgedrag;
ties. We houden elkaar een spiegel voor. Een
- het ontwikkelen van een krachtige leer-
leerproces dat stimuleert om de volgende
omgeving met ICT;
stap te zetten in het ontwikkelingsproces.
- het geven van effectieve instructie bin-
Aan het eind van deze opleiding is de direc-
nen een doelmatig klassenmanagement;
teur in staat om te kunnen beoordelen in
- het verhogen van het analyserend
hoeverre het onderwijs van de eigen school,
vermogen;
of de school van een collega voldoet aan
•p ast binnen de criteria van de Lerarenbeurs; •v erband houdt met de benoeming in LBfuncties;
de gestelde kwaliteitseisen. De focus ligt op het vergroten van de deskundigheid van de directeur en bijpassende auditvaardigheden.
•v oortvloeit uit de verplichte scholing inzake bedrijfshulpverlening;
Handelingsgericht werken
• l eidt tot implementatie en gebruik van een
Penta Primair streeft voortdurend naar een
nieuw Management Informatie Systeem;
krachtig proces van structurele kwaliteitsont-
• i ntern wordt aangeboden voor een opti-
wikkeling. Uit de analyses van o.a. inspectie-
maal gebruik van ICT.
rapporten blijkt dat aspecten van het Jaarverslag
33
onderwijs
onderwijsleerproces en van ondersteuning
Drie zwakke scholen zullen naar verwachting
en begeleiding verbetering behoeven. De
in 2013 een basisarrangement ontvangen en
aspecten van het HGW sluiten hier naadloos
de vierde school in 2014. De stafmedewerker
op aan. In 2011 hebben alle IB-ers de cursus
onderwijs ziet toe op de voortgang van het
HGW gevolgd. In 2012-2013 volgen alle direc-
plan van aanpak van deze scholen.
teuren en leerkrachten deze cursus. HGW betekent het waarderen van verschil-
Kwaliteitsprofiel
len tussen kinderen: wat heeft dit kind, van
Het Early Warning System (EWS) stelt ons in
deze ouders, in deze groep, bij deze leer-
staat vroegtijdig risico’s te signaleren.
kracht, op deze school de komende periode
De feitelijke opbrengstgegevens die zijn
nodig? Een omslag in denken en handelen,
opgenomen in het EWS worden door
waarmee we beogen de kwaliteit van ons
de directeur geanalyseerd; kwantitatief
onderwijs en de begeleiding voor alle leer-
én kwalitatief. Deze analyse leidt tot het
lingen te verbeteren. Een zinvolle stap rich-
kwaliteitsprofiel;
ting Passend Onderwijs!
gesprek over kwaliteit op school- en boven-
hét
startpunt
voor
het
schools niveau. Niet de vraag of het kind Verantwoorden – Schooljaarverslag (SJV)
beter kan staat daarbij centraal, maar de
Het SJV is een verantwoordingsdocument en
vraag hoe de school (lees leerkracht), ge-
is in 2012 in het kwaliteitsgesprek met de staf
drag en aanbod afstemt op de onder-
medewerker onderwijs besproken. Alle op-
wijsbehoefte van de leerling. En hoe we
brengsten van de school die er toe doen
samen dat proces voortdurend verbeteren.
worden in het SJV bijeengebracht. Het gaat
Toetsen maken leerkrachten beter, kwaliteit
dan om meer dan cijfers alleen. Ook de
en risico’s worden zichtbaar. Verbeterpun-
gegevens over de tevredenheid van ouders,
ten worden in het Schooljaarplan opgeno-
leerlingen en medewerkers worden opge-
men. Mensenwerk in uitvoering!
nomen, evenals evaluaties van ontwikkelingsprocessen.
In het overzicht Kwaliteitsprofiel 2011 – 2012 treft u de resultaten aan.
Onderwijsprestaties Landelijk onderwijsbeleid vraagt hogere resultaten bij lezen, taal en rekenen. Het bestuur is verantwoordelijk voor de kwaliteit (leerlingenresultaten) van het onderwijs op de scholen. In de afgelopen jaren heeft de inspectie de scholen als volgt beoordeeld:
34
Jaarverslag
2009
21 scholen met basisarrangement
4 zwakke scholen
2010
23 scholen met basisarrangement
2 zwakke scholen
2011
23 scholen met basisarrangement
2 zwakke scholen
2012
20 scholen met basisarrangement
4 zwakke scholen
de haven - Jenaplan roden
03LR
Remmelt Booy
05OR
Jan Kuipers
05QF
Maranatha
05RU
De Oleander
05UR
De Wegwijzer
06PQ
’t Fundament (B)
06QT
De Bron
06QV
Rehoboth
07EM
’t Fundament (L)
07IM
Adewerth
07IS
Visvliet - Pieterzijl
07YQ
Borgstee
08AF
De Wingerd
08AI
De Rietstek
08BV
De Delta
08SV
De Klister
09NQ
De Haven
10ID
De Woldzoom
10YO
De Hoeksteen
11FK
De Tweesprong
11RI
Van Panhuys
11XF
Het Anker
12BY
De Regenboog
12GQ
‘ t Kompas
12PJ
De Windroos
2012 Eind toet s
ijpen d lez
en g
roep
6
ep 6 Begr
wisku nde gro nen &
Reke
wisku nde gro Reke
nen &
p4 groe
p3 groe lezen
lezen Tech nisch
school
Tech nisch
nr. brin
Eind opb reng
sten
gem
. 3jr
ep 4
Kwaliteitsprofiel 2011-2012 Early Warning System
Fusie d.d. 01-08-2012
Legenda Onvoldoende
Voldoende (met risico)
Goed
Zeer goed
Geen Cito Eindtoets Basisonderwijs
Jaarverslag
35
onderwijs
Kwaliteitsprofiel EWS technisch lezen groep 3
Cito Eindtoets
technisch lezen groep 4
begrijpend lezen groep 6
rekenen & wiskunde groep 4
rekenen & wiskunde groep 6
2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012
Het
bovenstaande
radardiagram
geeft
een overzicht op bestuursniveau van de kwaliteitsprofiel scores over drie schooljaren. Het overzicht is gebaseerd op de gemiddel de scores uit ons Early Warning Systeem en laat zien dat rekenen & wiskunde voor het tweede achtereenvolgende jaar is verslechterd maar nog steeds groen scoort. Ook valt op dat de score op de Cito Eindtoets voor het tweede opeenvolgende jaar hoger scoort. De overige onderdelen scoren over het algemeen iets beter dan vorig schooljaar. De kleuren rood, geel, lichtgroen en donkergroen, staan respectievelijk voor onvoldoende, voldoende met risico, goed en zeer goed. Achter deze kleuren zitten de nadere analyses per school en vooral ook de verhalen achter de profielen. Verhalen over de werkelijkheid van onderwijs en leren; uitleg, omdat rood niet altijd onvoldoende is. Soms kunnen kinderen gewoon wat ze doen en even niet meer; dan zijn de grenzen bereikt.
36
Jaarverslag
de woldzoom roden
Onze professionals zoeken die grenzen op;
dersteuningsprofiel gemaakt dat antwoord
samen met de ouders. Alle scholen nemen
geeft op de vragen:
deel aan de scholing HGW en alle direc-
• Welke leerlingen kunnen wij passend
teuren volgen de Auditopleiding.
onderwijs bieden in onze school? • Voor welke leerlingen kunnen wij, met ex-
Kwaliteitsgesprekken Elk jaar stelt de directeur voor aanvang van het nieuwe schooljaar het Schooljaarplan (SJP) op. In het SJP formuleert de directeur
tra ondersteuning, een passend aanbod verzorgen? • Voor welke leerlingen hebben wij op dit moment geen passend aanbod?
de verbeterpunten en ontwikkelingsonder-
Het ondersteuningsaanbod van alle basis-
werpen. Het SJP wordt jaarlijks besproken
scholen maakt in de toekomst deel uit van
en vastgesteld door de stafmedewerker
het dekkend netwerk SWV Passend Onder-
onderwijs. In 2012 heeft de stafmedewerker
wijs PO 20.01.
onderwijs met meerdere directeuren min-
We streven naar:
stens twee kwaliteitsgesprekken gevoerd en
• creëren van thuisnabije onderwijsonder-
het kwaliteitsprofiel vastgesteld.
steuning (ondersteuning naar kind, niet
Penta Primair wil door vroeg te signaleren
andersom)
voorkomen dat er (zeer) zwakke scholen ontstaan. Vanaf 2009 wordt gebruik gemaakt van een Early Warning System (EWS - Besturenraad) en worden de opbrengsten beter gemonitord. In 2013 wordt EWS als module Ultimview in ParnasSys opgenomen.
• verbeteren van de kwaliteit van de ondersteuning in de scholen • ontwikkelen van tussenvormen in de regio voor S[B]O en Bao • samenwerken in regionale, zuil overstijgende verbanden
Hiermee verwachten we in de komende
• vormen van een werkbaar samenwer-
jaren het analyserend vermogen te verster-
kingsverband Passend onderwijs, toegan-
ken.
kelijk en met beheersbare omvang. Om aan de zorgplicht te voldoen en Passend Onderwijs te realiseren, zien wij een
“Passend Onderwijs ” is regionaal ingericht
meerwaarde in een regionale samenwerking. Deze samenwerking is gericht op de voorschoolse voorzieningen en de aansluiting naar het vervolgonderwijs. Wij werken op intergemeentelijk en interprovinciaal
Passend Onderwijs en zorgplicht
niveau samen met het openbaar en gere-
Passend Onderwijs wil zeggen: een pas-
formeerd onderwijs, waaronder het SBO, het
send onderwijs ondersteuningsaanbod voor
VO en instellingen voor REC 2, 3 en 4. Penta
iedere leerling. Alle scholen hebben een on-
Primair doet, met het CJG in de WesterJaarverslag
37
onderwijs
kwartier gemeenten en Noordenveld, mee aan de voorlopersaanpak ‘Passend onderwijs en Zorg voor Jeugd’ van de ministeries OCW-WVS. Doel: een uniforme zorgroute onderwijs-jeugdzorg ontwikkelen voor de regio Westerkwartier-Noordenveld. In het Regionaal Overleg Gemeenten en Onderwijs (ROGO) wordt hierover overleg gevoerd en afstemming gezocht.
“De ambities voor samenwerking met de maatschappelijke om geving en de verschillende st akeholders zijn vastges teld en bij alle partners beke nd” Samenwerkingsverband 2.06 Het samenwerkingsverband (SWV) speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van Passend Onderwijs. Het bestuur van Penta Primair is vertegenwoordigd in het bestuur van het samenwerkingsverstand dat ieder jaar het Zorgplan vaststelt. Nieuwe ontwikkelingen en vast te stellen beleid worden besproken in de coördinatiegroep van het samenwerkingsverband die bestaat uit de coördinator, de directeur van christelijke Jenaplanschool ‘De Kring’, een van de directeuren van het SBO en de stafmedewerker onderwijs van Penta Primair. De coördinatie groep bespreekt jaarlijks het jaarverslag PCL, de evaluatie ambulante begeleiding vanuit het SWV, de begroting en beleidsvoorstellen
38
Jaarverslag
de hoeksteen roden
voor het ondersteunen of verbeteren van
De eerste ervaringen zijn positief. Direc-
de zorgstructuur in het SWV.
teuren en BICT-er geven aan dat planmatig
Het SWV streeft er naar om leerkrachten,
aansturen en doelmatig ondersteunen een
intern begeleiders en directeuren snel en
krachtige impuls krijgt door deze werkwijze.
adequaat te ondersteunen wanneer er vra-
Op iedere school is er wel sprake van een
gen zijn omtrent leerlingen. Dat kan door
positief praktijkvoorbeeld. In de nieuwe
de inzet van ambulante begeleiding of via
werkwijze kunnen deze voorbeelden ge-
het ondersteuningsloket. De coördinator
makkelijker gedeeld worden met collega’s.
van het samenwerkingsverband en de staf-
Door de begeleiding op de werkvloer is het
medewerker onderwijs werken nauw samen.
mogelijk de ICT-vaardigheden en (digitaal) didactische vaardigheden van leerkrachten
ICT voor een krachtige leeromgeving
te versterken. Daardoor koppelen we ICT-
In 2012 is het project BICT (bovenschoolse
gebruik aan onderwijskundige doelen en
ICT) gestart met als doel scholen gericht te
onderwijsverbetering. Door de duidelijke
ondersteunen bij het behalen van het stra-
werkwijze nemen leerkrachten meer eigen
tegisch doel om met behulp van ICT een
verantwoordelijkheid om ICT doelgericht in
krachtige leeromgeving te realiseren. De
te zetten bij het realiseren van leerdoelen.
periode tot de zomervakantie stond in het
Uiteraard zijn er ook verbeterpunten. Niet op
teken van de voorbereidingen, vanaf 1 sep-
iedere school is voldoende tijd vrijgemaakt
tember 2012 is de begeleiding daadwerke-
voor ICT werkmomenten in de jaarplanning.
lijk van start gegaan.
Er zit verschil tussen een geformuleerde visie
Daaraan
voorafgaand
heeft
de
BICT
en de activiteiten die moeten leiden tot het
medewerker samen met de directeuren via
halen van de gestelde doelen.
een brainstormsessie indicatoren geformu-
De interne scholingstrajecten, die gestart zijn
leerd. Het geheel is weergegeven in een
over het ICT-gebruik zijn van hoge kwaliteit
mindmap. De indicatoren zijn door de BIC
en daardoor succesvol te noemen. Het af-
uitgewerkt in een aantal ontwikkelingsstap-
gelopen jaar hebben 133 deelnemers met
pen (basis, beginnen, gevorderd, geïnte-
succes een
greerd). Met behulp van deze uitgewerkte
over het gebruik One Note 2010, digitaal
mindmap hebben de directeuren een nul-
schoolbordgebruik of deelgenomen aan
meting gedaan op hun school en vervolgens
een ICTnetwerk over Leren met ICT.
interne opleiding afgerond
hun schoolspecifieke doelen geformuleerd in het SJP van de school. Als voorbereiding op de nieuwe werkwijze hebben de directeuren met de BIC de doelen en de werkwijze besproken. De werkwijze van de BICT is daarna via een folder verspreid onder alle leerkrachten. Jaarverslag
39
personeel
Personeel nsen ‘Het personeel, de me die het doen’ Inleiding Penta Primair wil een goed werkgever zijn. Landelijk onderzoek heeft aangetoond dat in veel sectoren werkdruk wordt ervaren, maar dat in het onderwijs - veel meer dan gemiddeld - personeelsleden aangeven dat de werkdruk een bijna onacceptabel niveau heeft bereikt. Samen met geluiden uit de eigen organisatie is dit voor Penta Primair aanleiding geweest om de werkgroep ‘Werk en Professionaliteit’ onderzoek te laten doen naar de oorzaken van werkdruk. In november 2012 zijn alle werknemers in de gelegenheid gesteld de Vitaliteit Score in te vullen. Bijna 80% heeft hier gebruik van gemaakt. Vooral de werkbelasting scoort erg hoog en zal de komende jaren speerpunt van beleid zal zijn. Algemeen In het SBP 2011-2015 zijn vijf centrale doelstellingen geformuleerd voor personeelsbeleid. Deze doelstellingen worden specifiek en meetbaar uitgewerkt in jaarplannen. In dit verslag verantwoorden we de behaalde resultaten in 2012 en blikken vooruit naar de gestelde doelen voor 2013. Werving en selectie De vervangingscoördinator is verantwoordelijk voor zowel het verzorgen van de vervanging bij ziekte van leerkrachten als de administratieve afhandeling hiervan. In 2012
40
Jaarverslag
de tweesprong - dalton leek
Verhouding man/ vrouw per functiecategorie 300 250
kon in één situatie niet worden voorzien in
200
vervanging. In drie situaties hebben de scholen de vervanging intern opgelost. De lijst met
150
invallers is op sterkte. Met alle personen die
100
een open sollicitatie sturen wordt een intake
50
gesprek gehouden. Een kernpunt blijft om
0
voldoende leerkrachten te selecteren die
OP 2010
OP 2011
OP 2012
DIR 2010
DIR 2011
DIR 2012
OOP 2010
mannen
kwalitatief goed les kunnen geven in de
OOP 2011 vrouwen
OOP 2012 totaal
bovenbouw. aantal mannen en vrouwen in de diverse functies over de jaren 2010 t/m 2012. Bij Penta Primair werken ultimo 2012, 56 man-
“Gerichte werving en voor selectie vindt plaats het benoemen van van voldoende personeel hoge kwaliteit”
nen en 267 vrouwen. De grafiek laat zien dat in alle functiecategorieën meer vrouwen werkzaam zijn dan mannen. Dit is vooral bij het onderwijzend personeel (OP) het geval. In 2011 en 2012 is voor het eerst sprake van een gestage afname van het totale aantal personeelsleden. Dit wordt vooral veroorzaakt door bezuinigingen door het ministerie en
Bij werving en selectie van leerkrachten gaat
niet gecompenseerde lastenverzwaringen.
bij gelijke geschiktheid de voorkeur uit naar
Vanaf 2013 wordt vooral een daling ver-
het benoemen van mannelijke werknemers.
wacht door de gevolgen van de krimp.
In 2012 zijn twee vacatures voor directeur intern ingevuld. Bij ziekte van een directeur is
Leeftijdsopbouw
twee keer gekozen voor een interim-direc-
Al deze ontwikkelingen hebben gevolgen
teur vanuit de eigen directeuren.
voor de leeftijdsopbouw van het personeel en vraagt specifieke aandacht voor het te
Verdeling man / vrouw
voeren personeelsbeleid. In de hiernaast
De hiernaast weergegeven grafiek toont het
weergegeven grafiek is tot uitdrukking ge-
Leeftijdsopbouw personeel 120 100 80 60 40 20 0
0 t/m 24
25 t/m 34
35 t/m 44
45 t/m 54 totaal 2009
55 t/m 64
totaal 2010
totaal 2011
Vanaf 65 totaal 2012
Jaarverslag
41
personeel
bracht dat het aantal werknemers onder de 25 jaar voor het eerst sinds jaren stijgt. Het personeel in de leeftijd van 25 tot 55 jaar daalt voor het vierde opeenvolgende jaar, terwijl het aantal medewerkers van 55 jaar en ouder stijgt. Door de wijzigingen in de FPU-regeling en het AOW-beleid van de overheid worden medewerkers gestimuleerd langer te blijven werken. Voor Penta Primair reden om te investeren in duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Formatie Het leerlingenaantal in onze regio neemt gestaag af. Om de organisatie financieel gezond te houden, wordt de personele formatie voortdurend afgestemd op de dalende personele bekostiging. Daarom is per 1 maart 2012 een vacature op het stafbureau, via een herschikking van portefeuilles, intern ingevuld en is de formatie op de scholen eveneens via natuurlijk verloop met 2 fte afgenomen.
imp “De gevolgen van de kr de zijn inzichtelijk voor ie” omvang van de format Per 1 augustus 2012 zijn twee fusietrajecten van scholen succesvol afgerond. Cbs ‘De Oleander’ en obs ‘De Gavehoek’ in Oostwold gaan verder als samenwerkingsschool ‘de Gavelander’. Deze school valt onder het bestuur van Westerwijs (Stichting Openbaar Onderwijs in het Westerkwartier) . 42
Jaarverslag
van panhuys leek
Greet Bakker, directeur van De Oleander, is
Op alle scholen heeft interne mobiliteit
m.i.v. van 1 augustus 2012 directeur gewor-
plaatsgevonden. Voor 14 van de 24 scho-
den van cbs Adewerth in Aduard en volgt
len ligt dit percentage boven de 20%.
daarbij Arnold ’t Hart op die met pre-pen-
Mobiliteit is verfrissend en kan leiden tot
sioen is gegaan.
kwaliteitsverbetering. Het beleid van Penta
In Boerakker gaan de twee scholen cbs
Primair is er dan ook op gericht om interne
‘’t Fundament’ en obs ‘De Til’ verder als
(binnen de school) en externe (tussen de
samenwerkingsschool ‘De Klimboom’. Paulien
scholen) mobiliteit van de werknemers te
van den Andel, voormalig directeur van cbs.
bevorderen. Bij vrijwillige externe mobiliteit
‘’t Fundament’ is de directeur. ‘De Klimboom’
geeft de werknemer te kennen dat hij/zij
valt onder het bestuur van Penta Primair.
op een andere school van Penta Primair wil gaan werken. Om externe
mobiliteit
Interne en externe mobiliteit
mogelijk te maken, is beleid geformuleerd
De fusies van deze scholen betekenen dat
dat personeelsleden benoemd vanaf 1
een deel van het personeel een plek gekre-
augustus 2007, maximaal 6 jaar op dezelfde
gen heeft op één van de andere scholen
school werken. Bij de formatiegesprekken
van Penta Primair.
in het voorjaar van 2013 zal dit beleid voor
Om de teruggang in formatie op te lossen en
het eerst effect krijgen.
de leerkrachten waarvoor er geen plek was op de fusieschool een nieuwe werkplek te
Competentiemanagement
geven, moesten in 2012 21 personeelsleden
en LB-functie
van school veranderen. De tien leerkrachten
Bij Penta Primair is de medewerker eigenaar
die per 1 augustus 2011in het RDDF zijn ge-
van zijn ontwikkeling. Iedere medewerker be-
plaatst, hebben hun baan behouden.
schikt over een bekwaamheidsdossier. Het gestelde doel om alle bekwaamheidsdossiers in 2012 te digitaliseren is niet gehaald.
“Er is interne en exte rne mobiliteit tot stand gekomen om kwalite itsverbetering te realiseren”
De reden hiervoor is dat de module binnen Raet nog niet operationeel is. Het doel is nu dat dit in schooljaar 2013-2014 wordt gerealiseerd. Op alle scholen hebben in 2012 de functioneringsgesprekken plaatsgevonden en is
Omdat we rekening houden met verder-
ook het aantal beoordelingsgesprekken
gaande krimp én dat er sprake is van twee
flink toegenomen. Vanaf 1 augustus 2012
nieuwe fusietrajecten in 2013, zijn er per 1 au-
vult de directeur jaarlijks voor elke leerkracht
gustus 2012 opnieuw tien personen (7 fte’s)
het formulier kenmerken professioneel han-
in het RDDF geplaatst.
delen in. Jaarverslag
43
personeel
team “Professionalisering seerd” en directie is gereali De invoering van de functiemix biedt mogelijkheden om hogere kwaliteiten van leerkrachten te belonen. Per 1 augustus 2012 is bijna 20 % van de leerkrachten benoemd in een LB-functie. Het beleid binnen Penta Primair is er nog steeds op gericht dat in 2014 46 % van de leraren is benoemd in een LB-functie. Percentage leerkrachten naar salarisschaal Penta Primair
LA LB LC
1-8-'10 100 0 0
1-8-'11 86 14 0
1-8-'12 80 20 0
Doelstelling 1-8-'13 70 30 0
Doelstelling 1-8-'14 54 46 0
In het najaar van 2012 hebben alle directeuren een herhalingstraining ‘beoordelen’ gevolgd. Het goed begeleiden van studenten van opleidingsscholen is binnen Penta Primair een speerpunt. In het schooljaar 2011-2012 is, in samenwerking met de Stenden University en het speciaal basisonderwijs uit de stad Groningen, een mentoren opleiding van start gegaan. Acht collega’s hebben deze opleiding in april 2012 succesvol afgerond. Inmiddels volgen negen collega’s de opleiding van het schooljaar 2012-2013. Het doel is dat over twee jaar alle scholen een opgeleide mentor voor stagiaires hebben. Kwaliteitsgesprekken In november 2012 hebben de stafleden een kwaliteitsgesprek gevoerd met de directeu44
Jaarverslag
het anker zuidhorn
ren over het realiseren van de doelstellingen
Ongewenst gedrag (klachten)
van het SBP 2011-2014 op schoolniveau. Dit
In 2012 heeft Penta Primair de klachten-
gebeurt voor de portefeuille Personeel aan
procedure geëvalueerd en geactualiseerd.
de hand van het Schooljaarplan en plan
De procedure staat op de website van de
van aanpak RI&E. De uitkomsten van dit
school en van Penta Primair.
overleg zijn vastgelegd in een schoolrap-
De werkzaamheden van de vertrouwens-
portage en een stichtingsrapportage. De
personen zijn in algemene zin en anoniem
directeur-bestuurder neemt de gegevens uit
geëvalueerd met de directeur-bestuurder
deze gesprekken als uitgangspunt voor het
en de staffunctionaris Personeel. Dit heeft
managementgesprek met de directeuren.
tot doel hiervan te leren en te komen tot ver-
In de kwaliteitsgesprekken met de directeu-
beteringen op het gebied van kwaliteit en
ren is gebleken dat de directeuren, op basis
procedures op school- en bestuurlijk niveau.
van eigen waarneming, veel aandacht
De vertrouwenspersonen zijn in 2012 negen-
hebben besteed aan het voeren van ver-
maal geconsulteerd voor klachthulp, ad-
zuimgesprekken.
vies en bemiddeling. In vier gevallen door een ouder en in vijf gevallen door een leer-
Arbobeleid
kracht/directeur.
Penta Primair voert een arbeidsomstandig-
De onderwerpen van deze gesprekken
hedenbeleid dat erop gericht is om de vei-
betroffen zaken rond pesten, conflicten,
ligheid, gezondheid en het welzijn van de
mogelijk seksueel misbruik en bejegening.
medewerkers zoveel mogelijk te waarbor-
In twee gevallen is het advies gegeven
gen. In dit kader hebben wij de afgelopen
de lopende mediation af te wachten. Alle
jaar beleid ontwikkeld en blijven wij alert
behandelde zaken zijn in overleg en met
voor nieuwe maatregelen waar dat nodig
goedkeuring van de partijen afgesloten. Er
blijkt.
zijn geen klachten doorverwezen naar de Landelijke klachtencommissie. Bedrijfsarts
‘Arbo- en verzuimbele id staat op de rails’
Vanaf 1 augustus 2012 is het maatwerkcontract met Achmea Vitale beëindigd en maken we voor de arbodienstverlening gebruik van een vrijgevestigde bedrijfsarts die zitting heeft in het kantoor van Penta Primair.
Bedrijfshulpverlening Bij Penta Primair zijn voldoende personen
Verzuimbeleid
geschoold om adequaat de bedrijfshulpver-
Penta Primair heeft begin 2012 voor de sala-
lening uit te voeren. Jaarlijks vindt scholing
ris- en personeelsadministratie de overstap
plaats op het terrein van brandbestrijding en
gemaakt van Caso naar Raet. Het ontbre-
levensreddend handelen.
ken van een koppeling van Raet met de Jaarverslag
45
personeel 46
Jaarverslag
de regenboog tolbert
VerzuimMeester (VF/PF), betekent veel extra
Vitaliteitsbeleid
tijd en aandacht voor het volgen van lang-
In de inleiding noemden we al dat ons beleid
durige ziektetrajecten. De Verzuim Manager
voor de komende jaren vooral gericht zal zijn
van Raet is vanaf 1-1-2013 operationeel.
op de gezondheid van het personeel. De
Dit is een module binnen Raet Online voor
werkgroep ‘Werk en Professionaliteit’ heeft
verzuimmanagement en verzuimregistratie,
onderzoek laten doen naar de oorzaken van
waarmee het verzuimbeleid wordt onder-
werkdruk binnen onze organisatie. In novem-
steund op alle niveaus; operationeel, tac-
ber 2012 zijn alle werknemers in de gelegen-
tisch en strategisch.
heid gesteld de Vitaliteit Score in te vullen.
Voor het tweede achtereenvolgende jaar
Door de hoge respons van bijna 80% is een
is het ziekteverzuim gestegen. In 2012 is dit
betrouwbaar beeld verkregen van onze or-
kengetal naar 7 % gegaan en is daarmee
ganisatie. De hoofdonderdelen Veiligheid,
ongeveer 0,5% hoger dan het landelijke per-
Werkperspectief en Levensstijl scoren goed
centage. Het ziekteverzuim percentage in
tot zeer goed. De hoofdgroep Welzijn scoort
de leeftijdscategorie t/m 34 jaar is meer dan
over het algemeen voldoende en blijft
gehalveerd. Het verzuim percentage vanaf
daarmee ongeveer gelijk met het landelijke
35 jaar stijgt. Vooral de stijging in de leeftijds-
gemiddelde. Het staande beleid op deze
categorie 55 t/m 65 jaar van 4% in 2011 naar
onderdelen blijft dan ook gehandhaafd.
8,8% in 2012 baart ons zorgen.
De uitkomst van de hoofdgroep Werkbelasting scoort opvallend laag. Er is duidelijk
Ziekteverzuimpercentage
sprake van een bovengemiddelde fysieke
10
en mentale belasting in alle geledingen en alle leeftijdscategorieën. De werkgroep
8
Werk en Professionaliteit (WenP) komt begin 2013 met aanbevelingen voor de directeur-
6
bestuurder. 4
In 2013 worden belangrijke maatregelen genomen om de fysieke en mentale werk
2
belasting af te doen nemen. De uitkomst in 2012 zal als een 0-meting worden gezien. Dit
0 0 t/m 24 25 t/m 34 35 t/m 44 45 t/m 54 55 t/m 64 totaal 2009
totaal 2010
totaal 2011
Totaal
onderzoek zal jaarlijks worden herhaald zo-
totaal 2012
dat effecten van het beleid kunnen worden gemonitord.
HRM De ontwikkeling van HRM-modules binnen Raet stagneert. De doelstelling voor 2012 is op dit punt niet gehaald en schuift door naar 2013 en volgende jaren. Jaarverslag
47
beheer
Beheer elen ‘Het beheer, de midd om te besteden’ Inleiding Het is belangrijk dat kinderen in een goed gebouw onderwijs krijgen. Functionaliteit, veiligheid en uitstraling vinden we belangrijk. Voor het realiseren van vervangende nieuwbouw, uitbreiding, groot onderhoud aan de buitenzijde van een schoolgebouw en niet normaal binnenonderhoud zijn wij afhankelijk van de gemeente. Op dit moment is wetgeving in de maak over de doordecentralisatie van de huisvesting van de gemeentelijke overheid naar het bevoegd gezag. Dit betekent dat waarschijnlijk per 1 januari 2015 de rijksbijdrage voor buitenonderhoud rechtstreeks aan het schoolbestuur wordt betaald. Krimp en huisvestingscapaciteit In 2012 zijn nieuwe prognoses opgesteld over de ontwikkeling van het leerlingenaantal. Om zicht te krijgen op de huisvestingsbehoefte is dit van groot belang. In het huidige schooljaar is de overcapaciteit bijna 4.000 m². Penta Primair ontvangt voor deze overcapaciteit geen vergoeding binnen de lumpsum. Door de krimp, ontgroening en vergrijzing zal de overcapaciteit binnen vijf jaar stijgen naar 5.000 m². Een ontwikkeling die ons zorgen baart. Asbest Het afgelopen jaar is landelijk veel aandacht besteed aan de aanwezigheid van asbest in openbare gebouwen, waaronder
48
Jaarverslag
't kompas noordhorn
“Onze scholen zijn uitnodigende en pass ende gebouwen, die modern zijn ingericht ”
scholen. Reeds bij de eerste signalen heeft Penta Primair op eigen initiatief door een extern bureau een zogenaamd type A onderzoek laten verrichten naar de aanwezigheid van asbest. Uit deze asbestinventarisatie blijkt dat in geen van de scholen een zodanige concentratie aanwezig is, dat er
Reduceren huisvestingslasten
gevaar bestaat voor de gezondheid van
Het grootste deel (84%) van de rijkssubsidie
leerlingen, leerkrachten en ouders. De rap-
wordt besteed aan personeelskosten. Slechts
porten zijn integraal aan de school beschik-
16% heeft betrekking op materiële lasten,
baar gesteld.
waarvan 34% betrekking heeft op huisvesting.
In twee scholen is asbest aangetroffen in een
Omdat de rijksvergoeding sterk achterblijft bij
ruimte die eenvoudig is te isoleren van de vrij
de ontwikkeling van de huisvestingslasten is
toegankelijke ruimtes. Het verwijderen van
in 2012 de beleidsnotitie “hoge ambitie en
het asbest in deze twee scholen komt voor
kostenreductie in een beleidsrijke begroting”
rekening van de gemeente. Vooruitlopend
ten uitvoer gebracht. In 2012 heeft dit tot
op de besluitvorming binnen de gemeente
een structurele kostenreductie van ongeveer
heeft Penta Primair besloten dit project voor
€ 87.000,- op het grootonderhoud geleid.
te financieren, zodat geen ongewenste ver-
Een totaal overzicht van de huisvestingslas-
traging ontstaat.
ten staat in onderstaande tabel.
Onderdeel
Vergoeding 2011
2012
Exploitatie
2011
2012
Percentage
2011
Opmerkingen
2012
Groot 208.000 208.800 252.000 165.000 21% onderhoud (dotatie)
14,2%
Gebaseerd op alleen noodzakelijk onderhoud uit het meerjaren onderhoudsplan
Preventief 138.700 onderhoud
139.200
90.500 16.000 81.000
109.000 16% 11.500 78.800
17,1%
Klachtenonderhoud en onderhouds- en inspectiecontracten (incl. aandeel conciërges; 25%)
Energie 187.200 187.800 303.000
291.000 26%
25%
Gas en elektra, mantelcontract via Besturenraad
Schoonmaak 417.600 418.300 316.000 60.000
341.000 32% 44.800
33,1%
Heffingen 52.000 52.400 41.500
42.000 3%
3,6%
Waterschaps-, reinigings- en afvalstoffenheffingen Overige huisvestingslasten
Overige Totaal
1.003.500
1.006.500
22.500
80.000
2%
6,9%
1.182.500
1.163.100
100%
100%
Tekort 179.000 156.600
Kosten schoonmaakbedrijf + loonkosten van vier schoon- maaksters in eigen dienst
Gemiddeld tekort in de gebouw- afhankelijke vergoeding
Jaarverslag
49
beheer
Klachtenonderhoud Voor het oplossen van actuele onderhoudsklachten heeft Penta Primair sinds 2008 een overeenkomst met de woningcorporatie Wold & Waard. In de loop der jaren lost Penta Primair steeds meer klachtenonderhoud in eigen beheer op. Zie onderstaande tabel. Klachtenoverzicht Aantal klachten Totale kosten
2008
2009
2010
2011
2012
181
182
142
78
31
€ 46.777
€ 42.721
€ 30.772
€ 12.713
€ 6.100
Klachten nader gespecificeerd
2008
2009
Beglazing 7 Daken 11 Elektra 11 Hang & sluitwerk 13 Riool 7 Sanitair / loodgieter 5 Schilderwerk 11 Terrein divers 2 Zonwering n.v.t. Diversen 33 CV-installatie
2010
9 11 25 11 7 6 1 3 3 24
Waarvan vandalisme schade
100 7
13 16 7 11 10 9 0 0 6 24 4
2011
2012
6 29 8 20 7 8 0 2 7 13 0
3 9 4 13 39 16 0 3 10 4 0
(buiten contract)
100
100
100
100
9
10
6
0
Mantelovereenkomsten Er vinden jaarlijks controles plaats op gebied van brandveiligheid, veiligheid van speel toestellen binnen en buiten, EHBO-middelen, NEN-keuringen elektra etc. Hiermee voldoen we aan de wettelijke voorschriften. Verder zijn er mantelovereenkomsten voor groenonderhoud, schoolmeubilair, kantoorartikelen, 50
Jaarverslag
de windroos zuidhorn
kopieerapparatuur en kopieerpapier, alarm-
Crisismaatregel verbetering binnenklimaat
opvolging, rioolreiniging en zonwering. Ook
en energiebesparing
is er een centraal onderhoudscontract voor
In 2011 zijn een aantal maatregelen geno-
de alarm- en brandmeldinstallaties.
men in het kader van de subsidieregeling
In het Financieel Beleidsplan is het inkoop-
binnenklimaat. Door middel van deze (com-
beleid en het Europees aanbesteden uit-
plexe) regeling waarbij rijks-, gemeentelijke-
voerig beschreven. Er is gekozen voor een
en bestuurlijke middelen gecombineerd
bewuste combinatie van centrale en de-
worden, hebben we in 2011 een aantal
centrale inkoop. Taken die uit efficiëncy en
aanpassingen kunnen realiseren.
effectiviteitsoverwegingen het beste overkoepelend kunnen worden uitgevoerd, zijn
Energiebeheer
ondergebracht bij het stafbureau.
Door het toepassen van bovenstaande energiebesparende
maatregelen,
Gasverbruik
technische
aanpassingen en het personeel te attenderen
40.000
op energiebewust gedrag, proberen we het
heid “Zorg voor duurzaam et en milieu zijn concre ze aantoonbaar binnen on
energieverbruik te laten dalen. De meter
20.000
standen worden maandelijks verzameld en 0
geanalyseerd. Vanaf 2010 is een duidelijke daling van het gasverbruik zichtbaar.
organisatie”
2009
2010
2011
Verbruik in m3
Gasverbruik in m3 per lokatie 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000
12PJ
12BY
2011
12GQ
11XF
11RI
11XF
11FK
10ID
10YO
08SV
09NQ
11XF
2010
kantoor
Brinnummer scholen
08BV
08AI
08AF
07IS
07YQ
07IM
07EM
06QV
06QT
06PQ
05UR
05RU
05QF
05OR
03LR
0
2012
(De verbruikcijfers van De Oleander (05RU) en de Van Panhuysschool (11RI) ontbreken in bovenstaande grafiek omdat deze scholen deel uit maken van multifunctionele centra. De tweede en derde groep verbruikcijfers bij 11XF betreffen de beide schoolwoningen bij Het Anker.)
Jaarverslag
51
beheer 52
Jaarverslag
remmelt booy doezum
Het verbruik van elektriciteit blijft over het
Overige werken
geheel vrij constant. Er is weliswaar een toe-
Bij een aantal scholen zijn binnen- en bui-
name van elektrische apparatuur, maar
tenschilderwerkzaamheden verricht. Verder
de vervangende apparatuur is veelal aan-
zijn er toiletgroepen gerenoveerd en zijn
merkelijk zuiniger qua energieverbruik.
enkele lokalen voorzien van nieuwe vloerbedekking.
Grote huisvestingsprojecten Brede School Oostergast Zuidhorn In 2012 is hard gewerkt aan de verdere plannen voor de nieuwe school in Zuidhorn. Architectenbureau Team 4 is geselecteerd om de plannen verder uit te werken. De schoolleiding en een afvaardiging van het team van het Anker zijn volop bij de planvorming betrokken. Namens Penta Primair maakt een stafmedewerker deel uit van de stuurgroep. Het is de bedoeling dat het gebouw medio 2014 in gebruik genomen wordt. CBS Maranatha Kornhorn Na een langdurige procedure waarin telkens de plannen moesten worden bijgesteld is in 2012 de school in Kornhorn grondig opgeknapt. Nieuwe installaties, vloeren, stoffering, riolering en binnenschilderwerk hebben het karakteristieke gebouw weer een uitstraling gegeven waardoor het weer heel wat jaren mee kan. Nieuwbouw CBS de Klister Opende Ook in Opende is de realisatie van de nieuwe school voortvarend ter hand genomen. Architectenbureau Grunstra heeft hier de opdracht gekregen om de nieuwe school te ontwerpen waarin de CBS De Klister en OBS Het Kompas worden ondergebracht. Ook hier worden de gebruikers nadrukkelijk in de planvorming betrokken. Vanuit de staf vindt ondersteuning plaats. Jaarverslag
53
Financiën Sinds de invoering van de lumpsum in 2006 is er op het gebied van financiën veel gewijzigd. Prijsstijgingen worden niet of niet meer volledig gecompenseerd. De vergoeding op bepaalde exploitatieonderdelen blijft ontoereikend en de bezuinigingen door de rijks- en gemeentelijke overheid heeft ongewenst grote effecten op de financiële bedrijfsvoering. Blij zijn we met de beleidsmaatregel van het ministerie over het beschikbaar stellen van de zogenaamde Prestatiebox gelden. Deze middelen sluiten exact aan bij het reeds door ons in 2011 ingezette beleid over de kwaliteitsverbetering van het onderwijs via een organisatie brede aanpak van HGW, de daarop afgestemde implementatie van een uniform managementinformatiesysteem en de professionalisering van de leerkracht en directeur. Onze inspanningen in het kader van de Wet op de financiële gelijkstelling hebben ook in 2012 geleid tot een positieve financiële impuls. Samen met de Prestatieboxgelden worden deze incidentele extra middelen ingezet voor innovatieve en opbrengst verhogende initiatieven. Ook is een belangrijk deel aangewend voor het op peil brengen van de financiële kengetallen. Treasury Het treasurybeleid vindt plaats binnen de kaders van de regeling beleggen en belenen voor instellingen voor onderwijs en onderzoek. Begin 2010 is besloten om circa 30% van de liquide overschotten te beleggen in AAA obligaties. Het doelrisicoprofiel is defensief. 54
Jaarverslag
Jan kuipers grootegast
Het gemiddeld rendement, exclusief koers-
door Penta Primair en de Rabobank wordt
resultaat, bedraagt 3.48%. Het rendement
afgedragen aan culturele projecten in onze
inclusief koersresultaat bedraagt 12,7%.
omgeving. Het netto rentepercentage op
De overige 70% is belegd in liquiditeiten met
deze rekening is per saldo iets gunstiger
een gemiddeld rendement van circa 1,9%.
dan op een normale direct opvraagbare spaarrekening. De financiële baten en lasten over 2012 bedragen € 79.756,-. Een bedrag van € 68.848,-
heid “Zorg voor duurzaam et en milieu zijn concre ze aantoonbaar binnen on organisatie”
heeft betrekking op de hierboven in de tabel genoemde fondsen. Dit resultaat is inclusief gerealiseerde koerswinst ad € 12.506,- door onder meer de verkoop van één van de fondsen. Een bedrag van € 10.908,- heeft betrekking op de overige spaartegoeden. De renteba-
De financiële middelen, die de fluctuaties
ten zijn naar rato verdeeld over het privaat
door schommelingen in het betaalritme
en publiek vermogen.
van de rijkssubsidies en de crediteuren betalingen moeten opvangen, staan op
Financiële kengetallen
een dagelijks opvraagbare spaarrekening.
In 2008 zijn door het bestuur voor het eerst
Dit is een zogenaamde Streekrekening,
belangrijke financiële uitgangspunten ge-
waarvan een deel van de renteopbrengst
definieerd in een Financieel Beleidsplan.
Effectenopgave per 31 december 2012 Omschrijving
Nominale waarde
Aflosjaar
Koers
Waarde
Balanswaarde
3,75% Bank Nederlandse gemeenten
70.000
2014
104,27
72.986
72.986
4,625% European Investment Bank
75.000
2020
123,08
92.310
81.930
4,25% European Investment Bank
75.000
2019
119,45
89.583
79.890
0% Waterschapsbank Inflatie
70.000
2018
Verkocht
3,25% Nederlandse Staat
70.000
2015
107,85
75.495
73.045
4,5% Nederlandse Staat
70.000
2017
117,97
82.579
77.280
3,777% Rabobank Inflatie
70.000
2018
105,38
73.766
69.650
4,375% Rabobank Nederland
70.000
2016
110,99
77.693
74.550
4,375% Rabobank Nederland
75.000
2021
116,95
87.712
76.800
1,881% NWB Inflatie (gekocht in 2012)
75.000
2021
101,43
76.073
75.675
Totaal obligaties
728.197
681.806
Beleggingsrekening (liquiditeiten)
1.600.042
1.600.042
2.328.239
2.281.848
Generaal totaal
De beleggingsportefeuille bestaat voor 100% uit maatschappelijk verantwoorde fondsen.
Jaarverslag
55
Door eerder genoemde wijzigingen in de
wijs veelal een percentage van 50% als eis
financiën van de Primair Onderwijssector en
gesteld. Door de Commissie Don is de mini-
de transitie van vereniging naar stichting in
mumeis op 20% gesteld.
2011, is het Financieel Beleidsplan in 2012 geactualiseerd en na goedkeuring door de
Weerstandsvermogen
RvT door het bestuur vastgesteld.
Na de invoering van de lumpsumbekosti-
We onderscheiden twee hoofdgroepen van
ging heeft het bestuur een grotere zeggen-
financiële kengetallen, te weten kengetal-
schap gekregen over de inzet van financiële
len over vermogensbeheer en over budget-
middelen. Daarmee zijn ook de risico’s die
beheer.
onderwijsorganisaties lopen toegenomen. In het Financieel Beleidsplan 2012 zijn de be-
Beoordeling van het vermogensbeheer
langrijkste risico’s in kaart gebracht. Door
Solvabiliteit
Penta Primair is besloten om voor de gecon-
De solvabiliteit geeft de verhouding aan tus-
stateerde risico’s en een aantal moeilijk te
sen het Eigen vermogen en het Totale ver-
kwantificeren restrisico’s een minimale buf-
mogen en verschaft zo inzicht in de finan-
fer aan te houden van tenminste 12,5% van
cieringsopbouw en geeft aan in hoeverre
de totale exploitatielasten.
aan de verplichtingen op de langere termijn
Weerstandsvermogen 1 genoemd.
kan worden voldaan.
In het kengetal Weerstandsvermogen 2
In de afgelopen jaren werd door het onder-
wordt rekening gehouden met de waarde
Dit wordt het
Kengetallen vermogensbeheer Kengetal Berekeningswijze Solvabiliteit 1
Eigen vermogen / totaal vermogen
Solvabiliteit 2
Eigen vermogen + voorzieningen / totaal vermogen
Weerstandsvermogen 1
Eigen vermogen / totale baten
Weerstandsvermogen 2
Eigen vermogen -/-waarde MVA / totale baten
Kapitalisatiefactor (Kf)
(Balanstotaal -/-boekwaarde gebouwen en terreinen) / totale baten
Landelijke benchmarks Minimum Deloitte 2011 waarde
62,9%
44,1%
Kf; transactie- Kortlopende schulden / totale baten functie
56
Jaarverslag
2009
2010
2011
2012
20%
66%
70%
72,2%
77,6%
20%
75%
74%
80%
83,2%
12,5%
23,5%
24,4%
27,5%
35,3%
7,5%
5,4%
5,7%
7,8%
17%
35%
(=bovengrens cie. Don)
29,5%
28,8% 32,0%
Kf; financieringsfunctie
55% van de MVA (excl. geb. en terreinen / totale baten
Kf; bufferfunctie
Kapitalisatiefactor -/-transactie- functie -/-financieringsfunctie
20,0%
39,7% 7,6%
6,8%
2,5%
25,2%
maranatha kornhorn
Kengetallen budgetbeheer Kengetal Berekeningswijze Liquiditeit
Vlottende activa / kortlopende schulden
Rentabiliteit
Exploitatieresultaat + rente / totale vermogen
Landelijke benchmarks Deloitte 2011
Ondergrens
Bovengrens
2009
2010
2011
2012
1,5
0,5
1,5
1,9
1,3
2,0
3,1
0%
5%
-1,5%
-1,4%
5,0%
8,4%
van de Materiële Vaste Activa en is daarmee
de vlottende activa en de kortlopende
iets nauwkeuriger. De minimale waarde van
schulden. Het geeft aan in welke mate
dit kengetal is op 7,5% vastgesteld.
onze stichting op de korte termijn aan haar kortlopende schulden kan voldoen. In het fi-
Kapitalisatiefactor (KF)
nancieel beleidsplan is door het bestuur een
Het kengetal weerstandsvermogen is door
streefwaarde vastgesteld van 1,3. Door de
het ministerie van OCW, op advies van de
Commissie Don is in haar rapport de onder-
Commissie Don, vervangen door het nieuwe
grens bepaald op 0,5 en de bovengrens op
kengetal ‘Kapitalisatiefactor’. Een te hoge
1,5.
kapitalisatiefactor zou er volgens de Commissie op kunnen duiden dat een deel van
Rentabiliteit
het kapitaal van een bestuur niet of niet
De rentabiliteit geeft de verhouding aan
efficiënt wordt benut voor de vervulling van
tussen de winst en het totale vermogen dat
haar taken. Voor een organisatie met onze
dit inkomen heeft verdiend. In het financieel
omvang wordt een bovengrens van 35% ge-
beleidsplan van Penta Primair is beschreven
hanteerd.
dat de rentabiliteitseis nihil is, mits het weer-
Om een betere interpretatie mogelijk te
standsvermogen op peil is. Anders gezegd:
maken heeft de Commissie Don de kapita-
er wordt geen winst nagestreefd zolang er
lisatiefactor uitgesplitst in drie functies, te
een voldoende buffer is voor onvoorziene
weten: de transactiefunctie, de financie-
risico’s.
ringsfunctie en de bufferfunctie. Deze laatste functie benadert de informatiewaarde die het weerstandsvermogen onze organisatie geeft. Penta Primair heeft de ondergrenswaarde van deze bufferfunctie op 2,5% gesteld. Beoordeling van het budgetbeheer Liquiditeit De liquiditeit, ook wel de current ratio genoemd, geeft de verhouding aan tussen Jaarverslag
57
risico 58
Jaarverslag
de wegwijzer de wilp
Risicoparagraaf Inleiding
De resultaten worden geëvalueerd en ge-
Om risico’s te beheersen moet je ze kennen.
rapporteerd aan de directeur-bestuurder.
Penta Primair vindt dat goed risicomanage-
Deze rapportage vormt een goede basis
ment cruciaal is voor de organisatie en
voor het
dat het een belangrijk aspect is van “goed
directeur-bestuurder met de directeuren.
managementgesprek van de
bestuur”. Zij is zich bewust van de waarde van een goede inventarisatie en heeft er
Planning & control
voor gekozen om bij de totstandkoming van
In 2011 is het Handboek voor de Administra
het nieuwe Financieel Beleidsplan 2012 een
tieve
risicoscan uit te voeren.
(Handboek AO/IC) opgesteld. Hierin zijn per
Er is voor gekozen om dit in eigen beheer
beleidsdomein processen, taken en verant
uit te voeren omdat wij door ons kwaliteits-
woordelijkheden in kaart gebracht. Het
beleid al een goed beeld hadden van de
Handboek is een dynamisch document dat
risico’s. Immers, risicomanagement verbindt
regelmatig wordt bijgesteld. In 2012 zijn een
organisatie doelstellingen met risico’s en
aantal nieuwe matrices ontwikkeld en waar
zijn dus niet slechts gericht op financiële
relevant, voorzien van een tijdsplanning.
Organisatie
en
Interne
Controle
risico’s. In het Financieel Beleidsplan 2012 zijn be-
Materiële financiële risico’s
langrijke risico’s benoemd en ingedeeld
Voor de materiële instandhouding (MI) ont-
naar strategische-, operationele-, compli-
vangt Penta Primair een genormeerde ver-
ance- en financiële verslaggevingsrisico’s.
goeding. Bij de start van deze bekostiging
Voor de meeste risico’s zijn beheersmaat-
in 1986 zijn door het ministerie programma’s
regelen getroffen teneinde de
financiële
van eisen (pve’s) opgesteld met als doel
gevolgen daarvan te beperken. Voor een
de schoolbesturen een kostendekkende en
aantal restrisico’s is het niet mogelijk om
kostenvolgende vergoeding te verstrekken
de financiële gevolgen daarvan te kwanti-
voor de materiële uitgaven van de scholen.
ficeren. Voor deze risico’s wordt een finan-
Diverse organisaties hebben in de afgelopen
ciële buffer aangehouden in de vorm van
jaren rapporten gepubliceerd die de ontoe
het weerstandsvermogen.
reikendheid van de materiële vergoeding aantonen. Dit wordt ook wel de “stille be-
In 2011 en 2012 zijn ten aanzien van integraal
zuiniging” genoemd en zijn zelfs in het
risicomanagement op de scholen van Pen-
afgelopen verkiezingsjaar niet interessant
ta Primair belangrijke resultaten geboekt. De
gebleken.
controller en de stafmedewerkers onderwijs,
De materiële vergoedingen per pve zijn
personeel en beheer organiseren jaarlijks
weliswaar niet geoormerkt, maar eventuele
kwaliteitsgesprekken met de directeuren
verschuivingen in de beschikbare middelen
over opbrengsten, risico’s en de bedrijfsvoe-
gaan ten koste van andere - eveneens
ring op de school.
schaars – bekostigde pve’s of geldstromen. Jaarverslag
59
risico
Groepsafhankelijke materiële lasten De materiële post met de relatief grootste overschrijding is energie. Door het treffen van energiebesparende- en andere maatregelen zijn de energielasten sterk teruggedrongen maar het tekort ten opzichte van de rijksvergoeding bedraagt nog steeds circa 62%. Voor het onderhoud aan schoolgebouwen is door de inzet van conciërges en een efficiënt onderhoudscontract met de woningcorporatie Stichting Wold & Waard een goed evenwicht gerealiseerd tussen baten en lasten op dit terrein. Door het Europees Aanbesteden (EA) van het schoonmaakonderhoud is een goed evenwicht ontstaan tussen de baten en lasten voor deze materiële post. In 2013 vindt opnieuw een EA voor schoonmaak plaats. Leerling afhankelijke materiële lasten Binnen Penta Primair is voor de leermiddelen en daaraan gelieerde lasten een budgetsysteem ingevoerd. De directeuren zijn verantwoordelijk voor dit zogenaamde ‘Leermiddelen+’ budget. In dit budget zijn uitsluitend posten opgenomen waarop de directeur in redelijkheid invloed kan uitoefenen. Dit beleid heeft samen met de maandelijkse
financiële
rapportages
in
belangrijke mate bijgedragen aan goede budgetdiscipline. Voor deze post geldt eveneens dat het vergoedingsbedrag van de (rijks)overheid ontoereikend is. Door het bestuur wordt jaarlijks vanuit de algemene middelen 10% aan 60
Jaarverslag
sws De klimboom boerakker
het Leermiddelen+
budget
toegevoegd
Door bij de formatie rekening te houden
alsmede een aandeel uit de rentevergoe-
met het leerlingenaantal van het lopende
ding.
schooljaar (T) in plaats van de gegevens op de teldatum in het vorige schooljaar (T-1)
De baten en lasten voor administratie, be-
is een betere afstemming gerealiseerd tus-
heer en bestuur vormen een steeds groter
sen het werkelijke leerlingenaantal en de
wordend risico. Bij de start van de materiële
daarvoor benodigde formatie. In 2012 is
bekostiging in 1986 zijn door het ministerie
extra budget uitgetrokken voor de scholing
van OCW programma’s van eisen (pve’s)
van leerkrachten op het gebied van
vastgesteld waaraan het voeren van een
doelmatig klassenmanagement, leerling-
administratie zou moeten voldoen. Op ba-
en leerkrachtgedrag, verbetering van de
sis van deze pve’s zijn destijds ook vergoe-
ICT-ontwikkeling, verhoging van het analy-
dingsbedragen vastgesteld.
serend vermogen en de effectieve instruc-
Diverse onderzoeken hebben aangetoond
tie.
dat de rijksbijdrage niet recht evenredig stijgt met de hogere eisen die in de loop der
Vergrijzing personeelsbestand
jaren aan het voeren van een administratie
Het aanhoudende beleid van de rijksover-
door dezelfde overheid zijn gesteld.
heid over de verlenging van de arbeidspar-
Tevens heeft het wegvallen van het bud-
ticipatie en de ingezette krimp in onze regio
get voor Bestuur & Management het risico
dragen bij aan een sterke vergrijzing van
op het niet kunnen handhaven van een
ons personeelsbestand.
deugdelijke administratie onverantwoord
impliceert dat vooral jong personeel met
verhoogd.
een relatief kort arbeidsverleden door de
Het LIFO-systeem
bezuinigingen en de lastenverzwaringen als Personele risico’s
eerste worden ontslagen.
Het grootste financiële risico binnen onder-
Penta Primair constateert dat al een aan-
wijsorganisaties wordt gevormd door een
tal jaren de doorstroom van jong talent in
mismatch tussen de werkelijke personele
het onderwijs hierdoor stagneert. Het risico
lasten en de daarop betrekking hebbende
dat jong onderwijstalent daarmee verloren
rijksvergoeding. Het onderwijs wordt gecon-
gaat, blijft onverminderd groot. Het beleid
fronteerd met omvangrijke bezuinigingen
van Penta Primair om een evenwichtige
enerzijds en lastenverzwaringen anderzijds.
leeftijdsopbouw
Veel lastenverzwaringen, waaronder de
stand te creëren kan hierdoor niet optimaal
sterk gestegen Bapo-lasten en diverse pre-
worden gerealiseerd.
van
het
personeelsbe-
mies, worden door de rijksoverheid niet gecompenseerd in de lumpsum. Daar bo-
Vacatures
venop komen de bezuinigingen door de
Bij Penta Primair is het risico dat niet tijdig in
gemeentelijke overheid.
vacatures kan worden voorzien klein. Penta Jaarverslag
61
risico 62
Jaarverslag
de bron marum
Primair wil een goed en ambitieus werkgever
In 2012 zijn in het kader van de huisvesting
zijn. Deze ambitie wordt regionaal erkend.
een aantal onderzoeken uitgevoerd over
Regelmatig ontvangen wij open sollicitaties
de behoefte aan onderwijsruimtes in onze
en mede daardoor hebben wij vanaf de
regio. Volgens deze onderzoeken zal het
oprichting in 2006 de vacatures steeds tijdig
leerlingenaantal in onze vijf gemeentes over
kunnen invullen.
10 jaar gestaag dalen met percentages die
Tijdelijke
vacatures
van
directiefuncties
kunnen oplopen tot circa 21%.
worden waargenomen door collega-direc teuren. De bedrijfsvoering op de school is
Naast een toenemende kwetsbaarheid en
daarmee grotendeels gewaarborgd zonder
het risico van afnemende kwaliteit van het
dat dit een negatief effect heeft op de
onderwijs dreigt ook een financieel risico. De
financiële exploitatie.
kleine school ontvangt weliswaar per kind een relatief hoog subsidiebedrag ten op-
Kleine scholen en krimp
zichte van de grotere scholen, maar deze is -
Penta Primair kent relatief veel kleine scho-
in absolute zin – in toenemende mate onvol
len. 46% van de scholen is kleiner dan 100
doende om aan de basisbehoefte van de
leerlingen.
kleine school te voldoen.
Reeds in 2010 is een start gemaakt met het bespreken van het thema ‘kleine scholen’. In het voorjaar van 2011 is tijdens twee bijeenkomsten met alle betrokkenen gediscussieerd over dit thema. In 2012 is hierover beleid vastgesteld en via de brochure ‘minder kwetsbaar, meer kwaliteit’ bekend gemaakt. In een aantal concrete gevallen is met ouders en personeel gesproken over de gevolgen van de krimp. De kwaliteit van het onderwijs is daar nadrukkelijk bij betrokken. Aantal leerlingen <50 50-75 75-100 100-150 150-200 200-250 250-300 >300 Totaal
Okt. 2008 1 4 4 6 4 4 1 1 25
Okt. 2009 1 4 4 5 4 5 1 1 25
Okt. 2010 1 4 6 4 3 5 1 1 25
Okt. 2011 2 4 5 3 3 6 2 0 25
Okt. 2012 1 4 6 3 2 6 2 0 24
Jaarverslag
63
Toekomst
Toekomstparagraaf In de voorgaande hoofdstukken is als een rode draad aandacht besteed aan de ambities en de maatregelen van Penta Primair die nodig zijn voor een gezonde bedrijfsvoering. In deze paragraaf worden een aantal speerpunten van beleid nog eens opgesomd. Speerpunten van beleid voor de komende jaren zijn het breed in de organisatie voeren van de dialoog over de gevolgen van de krimp, de impuls inzake de professionele ontwikkeling van het personeel en de kwaliteit van het onderwijs op de school. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijke speerpunten van beleid per beleidsterrein: Organisatie: • Beleid ontwikkelen over het terugdringen van de hoge werkbelasting. • Het visiedocument over krimp en kwetsbaarheid ten uitvoer brengen. • Implementeren van een nieuw managementinformatiesysteem (MIS). • Versterken van denominatieve samenwerking in de regio. Personeel: • Een gerichte werving en selectie van mannelijke werknemers. • De formatie wordt afgestemd op de krimp en de verstrekte rijkssubsidie. • De competenties van de professional staan centraal. • Interne en externe mobiliteit wordt ingezet als onderdeel van kwaliteitsverbetering. • De mogelijkheden van de functiemix worden benut.
64
Jaarverslag
rehoboth oldekerk
• Een uniform leerling-, personeel- en oudertevredenheid onderzoek opstarten.
Financiën: • De financiële meevallers zullen worden
•P ersonele verplichtingen voorkomen door
ingezet voor niet-structurele uitgaven,
de inzet van pay-roll en tijdige RDDF-
vooral gericht op de kwaliteitsverbetering
plaatsing.
van de professional en het implementeren van een management informatiesysteem.
Onderwijs: •P assend Onderwijs wordt verder gestalte gegeven. •E lke school heeft minimaal het basisarrangement van de inspectie.
• Het Treasurystatuut en Treasuryplan worden in 2013 geactualiseerd. • Personele lastenverzwaringen worden binnen de personele lumpsum opgevangen. • De juistheid van de 5-jaarlijkse afrekening
• Van scholen met meer mogelijkheden
inzake de overschrijdings- en bruidsschat-
wordt een hoger ambitieniveau gevraagd.
regeling bij alle gemeenten wordt ook de
•H et optimaal gebruiken van ICT-hulpmiddelen wordt verder verbeterd met als doel een krachtige leeromgeving. •H et EWS werkt via Ultimview binnen ParnasSys en is ingericht om analyserend ver-
komende jaren kritisch getoetst. • De afgesproken onder- en bovengrenswaarden van de financiële kengetallen zijn bepalend voor de financiële ruimte binnen de (meerjaren)begroting.
mogen te versterken. • S terke impuls scholing gericht op de professionele ontwikkeling van de leerkracht en directeur. Huisvesting: • L astenreductie van het onderhoud aan de schoolgebouwen. Door een kritische toets van externe onderhoudsrapportages en een analyse van de eigen meerjaren onderhoudsplannen wordt de ambitie van een lastenreductie van tenminste 40% gehandhaafd. De inzet van conciërges en vrijwilligers draagt mede bij aan deze ambitie. • Het schoonmaakonderhoud wordt in 2013 opnieuw Europees aanbesteed. • Voorbereidingen treffen op de invoering van de doordecentralisatie van de huisvesting per 1 januari 2015. Jaarverslag
65
In control 66
Jaarverslag
't fundament lutjegast
In control statement Met een ‘in control statement’ verklaart Pen-
inclusief taken en verantwoordelijkheden,
ta Primair dat hun bedrijfsvoering op orde is,
alsmede kritische termijnen waarbinnen pro-
zodanig dat er binnen een bepaalde band-
cessen moeten worden afgerond.
breedte geen onverwachte verrassingen
Dit control statement betreft alle beleidsdis-
zullen optreden. Door ons kwaliteitsbeleid
ciplines van Penta Primair. Per beleidsterrein
hebben wij goed zicht op de belangrijkste
zijn de volgende resultaten geboekt.
risico’s. Via een globale risicoscan is zicht gekregen
Organisatie
op de belangrijkste risico’s. Voor het onder-
• De scheiding van toezicht en bestuur is
vangen van de financiële gevolgen van
gerealiseerd. Penta Primair voldoet aan de
restrisico’s
en onverwachte verrassingen
hanteren wij een ondergrens van het weerstandsvermogen. Deze pragmatische werkwijze levert vooralsnog voldoende informatie voor een goede financiële bedrijfsvoering.
moderne eisen van ‘good governance’. • De kwartaalrapportages voldoen aan de eisen van de directeur-bestuurder en de RvT. • Het visiedocument over krimp en onderwijskwaliteit is gereed. • De scholen beschikken over een uniform leerling-administratiepakket. De deelpak-
zet “Wij werken nauwge jk aan een maatschappeli s verantwoorde bedrijf door voering, ondersteund een heldere planning en control cyclus”
ketten Zien en Integraal worden in 2013 en 2014 ingevoerd. Beheer en financiën • Het Financieel Beleidsplan is in 2012 geactualiseerd. Dit document beschrijft de financiële kaders en geeft richtlijnen over grenswaarden van belangrijke financiële kengetallen. • De financiële kengetallen over vermo-
Via kwartaalrapportages houdt Penta Pri-
gensbeheer en budgetbeheer voldoen
mair zich regelmatig een spiegel voor en is
aan de door het bestuur gestelde eisen.
de organisatie zich bewust van de gevolgen
• De meerjaren investeringsplannen (MIP)
van actuele ontwikkelingen en risico’s.
voor leermiddelen, ICT en meubilair zijn
Voor het beheersbaar maken van de finan-
up-to-date en worden jaarlijks geactuali-
ciële bedrijfsvoering vervult het Financieel
seerd.
Beleidsplan uit 2012 een belangrijke rol. In 2011 is de samenstelling van een Handboek
• Het meerjaren onderhoudsplan (MOP) is geactualiseerd.
AO/IC afgerond. In dit dynamisch document
• Het exploitatieresultaat uit gezonde be-
worden belangrijke processen beschreven,
drijfsvoering is nagenoeg nihil. Het positieve Jaarverslag
67
In control
resultaat over 2012 heeft betrekking op een incidentele bate. • Voor de structurele baten en lasten is voor de komende jaren een sluitende begroting opgesteld. De begrote exploitatietekorten betreffen incidentele projecten, gericht op innovatie en nieuw beleid. De financiering vindt plaats uit eerdere incidentele baten. • Het
op
inputbekostiging
gebaseerde
budgetsysteem ‘Leermiddelen+’ voor directeuren functioneert. Budgetten voor bovenschools beleid, innovatie en nieuw beleid zijn gebaseerd op outputbekostiging en vallen onder de verantwoordelijkheid van de stafmedewerkers. • Het vrij besteedbaar vermogen is via een dakpanconstructie gespreid belegd bij meerdere AA organisaties of hoger. Onderwijs • Er is beleid ontwikkeld over de inzet van de Prestatieboxgelden. Deze zijn in 2012 vooral ingezet voor het professionaliseren van de leerkracht en directeur, taal en rekenen en cultuureducatie. • Het EWS kwaliteitssysteem is geïmplementeerd en verstrekt tijdig informatie over de kwaliteit van het onderwijs. • Er zijn in 2012 extra middelen vrijgemaakt voor scholing en een verhoging van het rendement inzake het gebruik van ICThulpmiddelen. • De implementatie van het Passend Onderwijs wordt kritisch gevolgd. Personeel • De personele formatie is afgestemd op de
68
Jaarverslag
adewerth aduard
personele vergoeding die van de rijksover-
in 2013 bijna € 100.000,- hoger zijn dan de
heid wordt ontvangen.
gemiddelde afschrijvingen.
• De resultaten van het vitaliteitsonderzoek zijn geanalyseerd en vormen de basis voor
De liquiditeit wordt gunstig beïnvloed door
nieuw beleid.
de geplande uitbetaling van de tweede ter-
• De ziekteverzuimcijfers zijn hoger dan de landelijke cijfers en hoger dan onze am-
mijn ad € 350.000,- inzake de reeds toegekende overschrijdingsuitkering.
bitie. • De lesuitval is door een adequaat vervangingsbeheersysteem nagenoeg nihil.
De liquiditeit blijft ruim boven de door Penta Primair vastgestelde ondergrenswaarde.
• Voor de verwerking van de salarissen wordt het systeem van de permanance toegepast. De loonkosten worden op persoonsniveau gevolgd. • De ontwikkelingen rondom de ‘modernisering’ van het Vervangingsfonds worden gevolgd.
Rubriek Omschrijving code
Bedrag (x €1.000,-)
8.1
(Rijks)bijdragen
8.2
Overige overheidsbijdragen
136
8.5
Overige baten
1.629
8.7
Private baten
16.000
276
Totale baten
18.041
4.1
Personele lasten
- 15.579
4.2
Afschrijvingen
- 527
4.3
Huisvestingslasten
- 961
Het bestuur heeft in januari 2013 de meer-
4.4
Overige instellingslasten
- 524
jarenbegroting over 2013-2016 vastgesteld.
4.5
Onderwijsleermiddelen
- 515
4.7
Private lasten
- 353
Begroting 2013
Een beknopte weergave van de begroting over het kalenderjaar 2013 treft u hiernaast aan.
Voor de materiële vergoeding wordt maandelijks een vast bedrag ontvangen. Voor de personele vergoeding wordt door het ministerie een afwijkend betaalritme gehanteerd, waardoor de liquiditeit vooral in de eerste vijf maanden van een jaar toeneemt en daarna geleidelijk afneemt. De afname van de liquiditeit wordt vooral veroorzaakt door het verwachte negatieve exploitatieresultaat ad € 354.000,- en in iets
- 18.459
Begroot negatief saldo baten en lasten 5
418
Saldo financiële baten en lasten
Liquiditeitsbegroting 2013
Totale lasten
64
Begroot exploitatietekort
354
Liquiditeitsprognose 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0
1 jan
1 feb
1 mrt
1 apr 1 mei
1 jun
1 jul
1 aug
1 sep
1 okt
Bedragen € 1.000
1 nov 1 dec 1 jan Prognose Ondergrens
mindere mate doordat de investeringen Jaarverslag
69
Jaarrekening 70
Jaarverslag
visvliet - pieterzijl visvliet
(Verkorte) Jaarrekening In dit jaarverslag is een verkorte versie van de
de informatie uit diverse bijlagen verkort op
Jaarrekening opgenomen. De belangrijkste
te nemen in dit jaarverslag.
documenten zoals de balans, de staat van baten en lasten en het kasstroomoverzicht
Voor de verantwoording naar het ministerie
zijn onverkort in dit verslag verwerkt. Om de
maken we gebruik van de verplichte inrich-
leesbaarheid van de Jaarrekening te ver-
ting van de Jaarrekening. De volledige Jaar-
groten is er voor gekozen om de toelichtin-
rekening kunt u downloaden via onze web-
gen op de exploitatie en de balans, evenals
site www.pentaprimair.nl.
Balans per 31 december 2012 1 activa
31 december 2012
31 december 2011
Vaste activa 1.2
MateriĂŤle vaste activa
3.725.321
1.3
FinanciĂŤle vaste activa
681.806
3.946.158 668.554
Totaal vaste activa
4.407.127
4.614.712
Vlottende activa 1.5
Vorderingen
2.549.713
1.161.146
1.7
Liquide middelen
2.315.485
1.833.159
Totaal vlottende activa Totaal activa
2 Passiva
4.865.199
2.994.305
9.272.326
7.609.017
31 december 2012
31 december 2011
2.1
Eigen vermogen
7.195.704
2.2
Voorzieningen
521.957
588.899
2.4
Kortlopende schulden
1.554.664
1.525.501
Totaal passiva
9.272.326
5.494.617
7.609.017
Jaarverslag
71
Jaarrekening 72
Jaarverslag
Staat van baten en lasten over 2012
3. Baten 3.1 Rijksbijdrage OCW
Realisatie 2012
Begroting 2012
16.554.199
Realisatie 2011
15.976.506
16.469.408
300
1.182.273
1.934.150
1.894.169
2.260.334
20.289.884
17.870.975
19.912.014
15.673.184
15.152.129
15.582.000
4.2 Afschrijvingen
511.070
495.044
367.173
4.3 Huisvestingslasten
1.068.168
953.173
1.458.496
4.4 Overige lasten
1.416.129
1.438.889
1.546.803
Totaal lasten
18.668.551
18.039.235
Saldo baten en lasten
1.621.334
3.2 Overige overheidsbijdragen
1.801.536
3.5 Overige baten
Totaal baten
4. Lasten 4.1 Personeelslasten
5
18.954.472
(168.260)
957.542
FinanciĂŤle baten en lasten
79.756
54.600
46.610
Nettoresultaat
1.701.089
(113.660)
1.004.152
de borgstee grijpskerk
Kasstroomoverzicht over 2012 Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat
2012
2011
1.621.334
957.542
- Afschrijvingen
511.070
367.173
- Mutaties voorzieningen
(66.942)
343.197
Aanpassingen voor:
Veranderingen in vlottende middelen: - Vorderingen - Kortlopende schulden
(1.388.568)
193.597
29.163
Totaal kasstroom uit bedrijfoperaties:
(162.205) 706.057
1.699.304
Ontvangen interest
43.473
28.284
Betaalde interest
-
-
Koersmutaties financiële vaste activa
12.506
(5.477)
Opbrengst financiële vaste activa en effecten
23.776
23.804
Buitengewoon resultaat
-
-
79.756
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten:
785.813
46.611
1.745.915
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Investeringen financiële vaste activa Desinvesteringen financiële vaste activa Koersmutaties financiële vaste activa Overige investeringen in financiële vaste activa
(291.742)
(766.677)
1.509
-
(75.675)
-
74.929 (12.507)
-
-
5.477
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Aflossing langlopende schulden
-
Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten
-
-
-
Mutaties liquide middelen
482.327
984.715
Beginstand liquide middelen
1.833.159
848.445
Mutatie liquide middelen
482.327
984.715
Eindstand liquide middelen
2.315.486
1.833.159
Jaarverslag
73
Jaarrekening
Samenvatting toelichtingen en bijlagen Toelichting op de exploitatierekening Het gerealiseerde resultaat over 2012 bedraagt € 1.701.089,- positief. Dit resultaat is € 1.814.749,- gunstiger dan het begrote tekort van € 113.660,-. Het positieve resultaat over 2011 bedroeg € 1.004.152,-. Beknopte exploitatierekening (bedragen x € 1.000,-)
2012 Realisatie
Baten
2011
Begroot
Verschil
Realisatie
20.290
17.871
2.419
19.912
Lasten personeel
-15.673
-15.152
-521
-15.588
-2.996
-2.887
-109
-3.366
80
55
25
46
1.701
-114
1.815
1.004
Lasten materieel Financiële baten en lasten
Resultaat
Het positieve resultaat ten opzichte van de begroting wordt nagenoeg geheel verklaard door de incidentele financiële meevaller van de gemeente Zuidhorn. In 2012 heeft de gemeente Zuidhorn de definitieve afrekening opgesteld over de zogenaamde bruidsschatregeling. Deze verplichting is ontstaan door de fusie van het openbaar onderwijs in de gemeente Zuidhorn met de stichting Westerwijs. Het in de beschikking opgenomen bedrag bedraagt € 1.673.235,-. Een tweede meevaller betreft de uitkering van de overschrijdingsuitkering door de gemeente Noordenveld over de periode 19962000 ad € 88.962,-. Het resultaat exclusief bovengenoemde meevallers bedraagt € 61.000,- negatief en is daarmee iets gunstiger dan het begrote tekort van € 114.000,-.
74
Jaarverslag
de wingerd oldehove
De baten nader toegelicht (bedragen x € 1.000,-)
2012
Baten
2011
Realisatie
Begroot
16.554
15.977
577
Overige overheidsbijdragen
1.802
0
1.802
1.182
Overige publieke baten
1.601
1.614
-13
1.914
Rijksbijdragen OCW
Private baten
Totaal
Verschil
Realisatie 16.469
333
280
53
347
20.290
17.871
2.419
19.912
De rijksbijdragen OCW zijn € 577.000,- hoger
cultuurproject Boomhut ad € 19.641,50.
dan begroot door een hogere vergoeding
De Overige publieke baten zijn nagenoeg
voor personeelslasten. De stijging heeft te
gelijk aan de begroting. De baten zijn lager
maken met extra rijksbijdragen in verband
dan begroot door een lagere uitkering van
met groei ad € 84.000,-, de uitbetaalde
het UWV in verband met een andere werk-
prijscompensatie arbeidskosten van 0,42%
wijze door de wijzigingen in de IMBU-regeling.
ten bedrage van € 75.000,-, de uitkering van
Dit negatieve saldo wordt nagenoeg geheel
een nieuwe subsidiestroom in het kader van
tenietgedaan door een toename van de
de Prestatiebox ad € 258.000,- en uitkerin-
vergoeding voor gedetacheerd personeel
gen voor samenvoeging van twee scholen
bij één van de samenwerkingsscholen.
ad € 51.000,-.
Ten opzichte van 2011 zijn de Overige pu-
Deze laatste twee subsidies verklaren ook in
blieke baten € 313.000,- lager. Dit wordt
belangrijke mate de stijging ten opzichte van
veroorzaakt door een lagere bijdrage per
2011. Daartegenover is conform de begro-
kind van het samenwerkingsverband en het
ting een lagere rijksbijdrage ontvangen voor
beëindigen van de subsidie voor het project
personeel ad € 141.000,- en geïndiceerde
Taal en rekenen.
leerlingen ad € 111.000,-. Ten opzichte van de begroting zijn de priDe stijging van de gemeentelijke bijdragen
vate baten € 47.000,- hoger dan begroot.
heeft betrekking op de eerder genoemde
Dit komt vooral door de bijdragen voor de
uitkering in het kader van de financiële
reünie en het vervoersfonds van De Borg-
gelijkstelling tussen openbaar en bijzonder
stee en hogere ouderbijdragen. Het verschil
onderwijs in de gemeenten Zuidhorn en
ten opzichte van 2011 heeft eveneens be-
Noordenveld.
trekking op de reünie.
Ten opzichte van 2011 zijn deze incidentele baten € 619.000,- hoger.
De lasten personeel nader toegelicht (bedragen x € 1.000,-)
De
provinciale
bijdragen
zijn
in
2012
€ 32.000,- hoger dan begroot door uitkeringen van de provincie Groningen voor het project kwaliteitsfonds ad € 12.400,- en het
2012
Personele lasten
Realisatie
Lonen en salarissen
15.182
Overige personele lasten
Totaal
2011
Begroot
Verschil
14.720
462
Realisatie 15.251
491
432
59
337
15.673
15.152
521
15.588
Jaarverslag
75
Jaarrekening
De stijging van de Lonen en salarissen ad € 462.000,- wordt in belangrijke mate veroorzaakt door hogere salariskosten die verband houden met de eerder genoemde subsidies voor groei, stijging van de loonkosten, de inzet van extra formatie in verband met fusie en het oplossen van frictie. Een bedrag van € 75.000,- heeft betrekking op niet begrote loonkosten voor gedetacheerd personeel bij een samenwerkingsschool. De hogere Overige personele lasten ad € 59.000,- worden veroorzaakt door enerzijds hogere salariskosten in verband met zwangerschap ad € 55.000,-, een hogere dotatie aan de voorziening voor jubilea ad € 44.000,- en hogere lasten voor fusiebegeleiding ad € 45.000,- en is anderzijds beïnvloed door lagere lasten voor scholing ad € 34.000,-, meevallende lasten in verband met begeleiding personeel ad € 35.000,- en minder lasten voor payroll ad € 35.000,-. Door de maatschappelijke discussie rondom BAPO en het daarop afgestemde beleid van Penta Primair zijn de BAPO-lasten ten opzichte van 2011 niet verder gestegen. In de begroting was rekening gehouden met een stijging van € 30.000,-. De lasten materieel nader toegelicht (bedragen x € 1.000,-)
2012
Materiële lasten
Realisatie
Realisatie
Afschrijvingen
511
495
16
367
1.068
953
115
1.458
Overige materiële lasten
553
577
-24
561
Onderwijsleermiddelen
523
527
-4
600
Private lasten
Jaarverslag
2011
Verschil
Huisvestingslasten
76
Begroot
Totaal
341
335
6
386
2.996
2.887
109
3.372
de rietstek kommerzijl
De lagere lasten voor scholing hebben
van het EBA-energieproject ad € 77.000,-.
vooral betrekking op scholing over het ge-
De schoonmaaklasten zijn € 23.000,- hoger
bruik van aanvullende modules binnen Par-
dan begroot.
nasSys en het daaraan gekoppelde beleid
Een bedrag van € 7.500,- heeft betrekking
rond HGW.
op huur van de school in Oostwold. Ook de
Deze modules worden in 2013 geïmplemen
vergoeding die Penta Primair ontvangt is
teerd.
€ 7.500,- hoger dan begroot en is conform
De genoemde elementen in de analyse van
afspraak in zijn geheel doorbetaald aan de
de begroting verklaren ook in belangrijke
beheersstichting.
mate de daling van de personele lasten ten
Het preventief onderhoud is ruim € 13.000,-
opzichte van 2011.
hoger dan begroot en wordt nagenoeg geheel veroorzaakt door het uitvoeren
De afschrijvingen zijn € 16.000,- hoger dan
van asbest-onderzoeken op de scholen.
de begroting. De afschrijvingen op leermid-
Daartegenover staan lagere energielasten
delen zijn € 44.000,- lager dan begroot. Dit
van circa € 8.000,-.
wordt veroorzaakt door de beleidsrijke werk-
Ten opzichte van 2011 kan worden gecon-
wijze van Penta Primair, waarbij de begrote
cludeerd dat de ambitieuze plannen ten
afschrijvingsbedragen
overeenstemmen
aanzien van het terugdringen van de huis-
met de meerjaren investeringsplannen en
vestingslasten - via het plan “hoge ambitie
de werkelijke lasten, conform het OCW-
en kostenreductie in een beleidsrijke be-
voorschrift, gebaseerd zijn op de historische
groting” - voor een belangrijk deel is gerea-
kostprijs.
liseerd. Op de structurele huisvestingslasten
De afschrijvingen op ICT en meubilair zijn
is ruim € 50.000,- bespaard. Het overgrote
daarentegen € 60.000,- hoger dan begroot,
deel van de afwijking heeft betrekking op
waarvan € 50.000,- betrekking heeft op een
de eenmalige extra dotatie ad € 412.000,-
inhaalafschrijving over 2011.
naar de voorziening onderhoud in 2011. Dit
Ten opzichte van 2011 zijn de afschrijvings-
was nodig voor het op peil brengen van de
lasten met € 144.000,- gestegen. Circa
voorziening onderhoud.
€ 70.000,- heeft betrekking op recente uitbreiding van het aantal touchscreens en
De Overige materiële lasten met daarin
andere ICT-hulpmiddelen. Circa € 50.000,-
begrepen de kosten voor administratie en
heeft betrekking op de eerder genoemde
beheer, telecommunicatie en ICT zijn circa
inhaalafschrijving.
€ 24.000,- lager dan begroot. Dit heeft vooral te maken met lagere lasten in verband met
De huisvestingslasten zijn circa € 115.000,-
werving van nieuw personeel en voor circa
hoger dan begroot. Deze overschrijding
€ 10.000,- voor eenmalige lasten die ver-
heeft vooral te maken met een niet voor
band houden met de implementatie van
vergoeding in aanmerking genomen deel
MIS. Deze lasten schuiven door naar 2013. Jaarverslag
77
Jaarrekening
De invoering van het budgetsysteem ‘Leer-
EFJ-Jaarrekening is voor de verticale ver-
middelen+’ in 2009 heeft er toe bijgedragen
antwoording naar het ministerie een ver-
dat er grip is op deze post. De werkelijke las-
plicht document, maar is door haar details
ten op dit deelbudget wijken nauwelijks af
minder geschikt voor de lezers van deze
van de begrote lasten. De resultaten per
publieksversie. Voor belangstellenden is de
school worden overgeboekt naar de bestem-
EFJ-versie in te zien via onze website www.
mingsreserve budgetresultaat per school.
pentaprimair.nl.
De afwijking ten opzichte van voorgaand
In deze publieksversie beperken we ons tot
jaar heeft voor een bedrag van € 56.000,-
een aantal in het oog springende afwijkin-
betrekking op de verantwoording van pro-
gen.
jectsubsidies voor cultuur en zorg in 2011. Ook de private lasten wijken nauwelijks af
De materiële vaste activa zijn in 2012 met
van de begrote lasten. Ten opzichte van
ruim 5% gedaald. Dit wordt veroorzaakt
2011 zijn deze lasten met € 47.000,- gedaald.
doordat de investeringen beduidend lager
Dit heeft grotendeels te maken met de een-
zijn dan de afschrijvingen. Dit effect is ver-
malige kosten in 2011 voor de reünie van de
sterkt door een inhaalafschrijving als gevolg
Borgstee.
van een andere inrichting van de activagroepen binnen de Inventaris en appa-
De financiële baten en lasten zijn € 25.000,-
ratuur. Dit heeft te maken met activagroep
hoger dan begroot. Dit wordt voor € 12.500,-
audio-visuele hulpmiddelen en ICT.
veroorzaakt door koerswinsten op obliga-
De niet direct voor de bedrijfsvoering beno-
ties. Daarnaast heeft ook de uitkering van
digde financiële middelen worden door
de Prestatieboxgelden in maart 2012 en de
Penta Primair zo efficiënt mogelijk weggezet.
uitkeringen door de gemeenten Zuidhorn en
In verband hiermee is in 2010 voor circa
Noordenveld inzake de financiële gelijkstel-
€ 675.000,- in 9 verschillende AA of AAA-fond-
ling, de liquiditeit sterk doen toenemen.
sen belegd. Er is daarbij gekozen voor een
Dit verklaart ook grotendeels de sterke stijging
dakpanconstructie waarbij vanaf 2014 jaar-
ten opzichte van het vorige kalenderjaar.
lijks een bedrag van € 70.000,- tot € 75.000,vrijvalt.
Toelichting op de balans
De sterke stijging van de vorderingen heeft
Een uitgebreide toelichting op de balans
te maken met de vier nog te ontvangen
is opgenomen in de EFJ-Jaarrekening. De
termijnen van de gemeente Zuidhorn in-
De financiële baten en lasten nader toegelicht (bedragen x € 1.000,-) Financiële baten en lasten Financiële baten Financiële lasten
78
Jaarverslag
2012
2011
Realisatie
Begroot
Verschil
Realisatie
80
55
25
47
0
0
0
0
de delta zevenhuizen
zake de toegekende bruidsschatregeling. Door de recente ontwikkelingen op de financiële markten is er voor gekozen om de in 2012 ontvangen bijdragen voor de bruidsschatregeling
en
overschrijdingsuitkering
van ruim € 439.000,- toe te voegen aan de beleggingspaarrekening. Het rendement op
De activazijde van de balans nader toegelicht (bedragen x € 1.000,-)
2012
2011
Materiële vaste activa (MVA) Gebouwen en terreinen
1.192
1.226
Inventaris en apparatuur
1.821
2.004
Andere vaste bedrijfsmiddelen
712
716
Totale waarde MVA
deze kortlopende beleggingsrekening was in
Financiële vaste activa
2012 gunstiger dan een langlopende beleg-
Vlottende activa
3.725
682
3.946
669
ging. Deze mutatie verklaart de sterke toe-
Vorderingen
2.550
1.161
name van de liquide middelen en daarmee
Liquide middelen
2.315
1.833
het hoge liquiditeitskengetal.
9.272
7.609
De passivazijde van de balans nader toegelicht (bedragen x € 1.000,-)
De toegekende bruidsschatregeling en de uitgekeerde overschrijdingsuitkering heeft
het resultaat sterk beïnvloed en verklaart de
Eigen vermogen
sterke stijging van het Eigen vermogen. De afname van de Voorzieningen heeft vooral betrekking op het grootonderhoud. De werkelijke uitgaven voor grootonderhoud zijn in 2012 ruim € 90.0000,- hoger dan
Totaal
2012
Publieke reserves
4.625
Private reserves
2.571
2.950 2.545
Totaal Eigen vermogen
Voorzieningen
Kortlopende schulden
2011
7.196 522
1.554 Totaal
5.495 589
1.525 9.272
7.609
de gemiddelde dotatie volgens het meerjaren onderhoudsplan.
vangt van € 4.600,- per jaar en de overige bestuursleden elk een bedrag van € 2.300,-.
De kortlopende schulden zijn iets hoger dan
In 2012 is in totaal een bedrag ad € 13.800,-
in 2011. Dit wordt vooral veroorzaakt door
uitbetaald.
een andere berekening van het ultimo 2012 te verrekenen bedrag inzake de premies
In 2012 zijn geen personeelsleden in dienst
voor sociale verzekeringen.
waarvan het inkomen toegelicht dient te worden in het kader van de Wet Openbaar-
Toelichting op verplichte bijlagen
making uit Publieke middelen gefinancierde
Om het intern toezicht te professionaliseren
Topinkomens (WOPT).
is in 2011 besloten tot honorering van de toezichthouders. Als richtlijn is gekozen voor
Op het moment van vaststellen van de jaar-
de ondergrens van het door de VTOI gepu-
rekening waren er geen gebeurtenissen die
bliceerde honoreringsadvies. Dit betekent
het beeld van de jaarrekening beïnvloed-
dat de voorzitter een bruto vergoeding ont-
den. Jaarverslag
79
Controle 80
Jaarverslag
de klister - dalton opende
Controleverklaring
Jaarverslag
81
afkortingen 82
Jaarverslag
Verklaring gebruikte afkortingen ABB AO AO/IC Bao BAPO BHV BIC BICT BIO Bioschoop BMO BSO BTW CAO CBS CDS CJG CJS CFI CITO CNV COLB DIR EA ERD EFJ EWS FIN FPU Fte GMR HRM HV IC ICT IHP IMBU IPAP IPB KF LAS Lfbpb LGF LIFO LOVS MCO MFC MI
Administratie, Beheer en Bestuur Administratieve organisatie Administratieve organisatie/Interne controle Basisonderwijs Bevordering Arbeidsparticipatie Ouderen Bedrijfshulpverlening Bovenschools ICT Coördinator Bovenschoolse ICT’er Beroepen In het Onderwijs Wet BIO, scholing en opleiden in de school Bureau Management Ondersteuning Buitenschoolse Opvang Belasting Toegevoegde Waarde Collectieve Arbeidsovereenkomst Christelijke Basisschool Christelijke Daltonschool Centrum voor Jeugd en Gezin Christelijke Jenaplanschool Centrale Financiën Instellingen Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling Christelijk Nationaal Vakverbond Commissie Opleiding Leraar Basisonderwijs Directeur van de school Europees Aanbesteden Eigen-RisicoDragerschap Elektronisch Financiële Jaarrekening Early Warning System Financiën Flexibele Pensioen Uittreding Fulltime equivalent Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad Human Resource Module Huisvesting Interne Controle Informatie- en Communicatie Technologie Integraal Huisvesting Plan In Mindering Brengen Uitkeringen Invaliditeitspensioen Aanvullingsplan Integraal Personeelsbeleid Kapitalisatiefactor Leerling administratie systeem Levensfasebewust personeelsbeleid Leerling-gebonden financiering Last in, first out Leerling- en Onderwijs Volgsysteem Multifunctioneel Centrum Oostwold Multifunctioneel Centrum Materiële Instandhouding
de haven - Jenaplan roden
MIP MIS MOP MR MVA NDCE NEN NWB OBS OCW OidS OOGO OOP OP OPON PCL PGMR PO PO6 POP Pve PZ Rddf (RI&E) RIHP ROGO ROPO S(B)O SBP SJP SJV SMART SWS SWV TSO UWV VF/PF VTOI W&W WAO WenP WGA WIA WOPT WOT WSNS ZMF ZVP ZW
Meerjaren Investeringsplan Management Informatie Systeem Meerjaren onderhoudsplan Medezeggenschapsraad MateriĂŤle Vaste activa Natuur-, Duurzaamheids- en Cultuur Educatie NEderlandse Norm Nederlandse Waterschaps bank Openbare basisschool Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Opleiding in de School Op Overeenstemming Gericht Overleg Onderwijs Ondersteunend Personeel Onderwijspersoneel Openbaar Primair Onderwijs Noordenveld Permanente Commissie Leerlingenzorg Personeelsgeleding van de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad Primair Onderwijs Primair onderwijsorganisatie met vergelijkbare omvang als Penta Primair Persoonlijk Ontwikkelingsplan Programmaâ&#x20AC;&#x2122;s van eisen Personeelszaken Risico dragend deel van de formatie Risico-inventarisatie en Evaluatie Regionaal Integraal Huisvestingplan Regionaal Overleg Gemeenten en Onderwijs Regionaal Overleg Passend Onderwijs Speciaal (Basis)onderwijs Strategisch Beleidsplan Schooljaarplan Schooljaarverslag Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden Samenwerkingsschool Samenwerkingsverband Tussenschoolse Opvang Uitvoeringsorganisatie Werknemersverzekeringen Vervangingsfonds / Participatiefonds Vereniging Toezichthouders Onderwijs Instellingen Wold & Waard Wet Arbeidsongeschiktheid Werk en Professionaliteit Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsongeschikten Wet Werk en Inkomen naar arbeidsvermogen Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens Wet op het Onderwijs Toezicht Weer Samen Naar School Ziekmeldingfrequentie Ziekteverzuim percentage Ziektewet Jaarverslag
83
colofon 84
Jaarverslag
de woldzoom roden
Colofon Dit jaarverslag is een uitgave van Penta Primair, Stichting voor Christelijk Primair Onderwijs Westerkwartier - Noordenveld. Penta Primair Postbus 10 9860 AA Grootegast tel. 0594 514519 e-mail: bureau@pentaprimair.nl internet: www.pentaprimair.nl Bezoekadres: Hoofdstraat 44 9861 AJ Grootegast
Coördinatie: Dirk Quarré Eindredactie: Johan Heddema en Dirk Quarré Teksten: Eelke J. Bouma, staf onderwijs Luit Pool, staf personeel Henk Dimmendaal, staf beheer Dirk Quarré, controller Johan Heddema, directeur-bestuurder Vormgeving: Marieke Quarré Druk: CSL Leeuwarden Fotografie: A.T. Fotografie | Anne Teake Meijer Ewoud Rooks Jaarverslag
85