10 DE PENSEELSTREEK Nummer 63
Veel activiteiten voor ouderen, maar eenzaamhei Meer mantelzorg nodig? Door Marie-Louise Markhorst
Voor ouderen in de wijk wordt aardig wat georganiseerd. Velen hebben de agenda voldoende gevuld. Mede dankzij de hulp van de familie Boessenkool. “Maar wie eenzaam is spreken we niet, hè?” Een achtergrondverhaal. De overheid stimuleert met allerlei voorzieningen ouderen om zelfstandig te blijven wonen. Ook de gemeenten Arnhem is daarin actief. Ouderen worden sinds kort bezocht door speciale consulenten om na te gaan of de gemeente iets voor hen zou kunnen betekenen. Maar zorg voor ouderen is niet alleen een taak van de overheid. Ook mantelzorg kan veel betekenen. Maar langer op jezelf blijven wonen brengt ook risico’s met zich mee. Want als ouderen door cognitieve of fysieke beperkingen minder mobiel worden, ligt vereenzaming op de loer. Vorig jaar juni nog bleek uit het buurtgesprek tussen bewoners, de wijkwethouder en de wijkagent dat er nogal wat verborgen eenzaamheid onder 65-plussers is. Daar kan de buurt wat aan doen. Themabijeenkomsten Daarom startten Fred en Lidy Boessenkool uit de Poggenbeekstraat geruime tijd geleden maandelijkse themabijeenkomsten in de Bakermat. “Al ben ik er sinds kort mee gestopt”, zegt Lidy. Ze vindt het nu tijd voor iets anders. Fred: “Wij wilden na onze periode als vrijwilligers in Ethiopië als kersverse gepensioneerden iets maatschappelijk relevants doen. Omdat we zelf ouder werden, lag het voor de hand iets voor ouderen te gaan doen.” “Bovendien was ik door een gecompliceerde enkelbreuk een tijdlang aan huis gekluisterd”, vult Lidy aan. “En hoewel wij een druk sociaal leven leidden, ondervond ik aan den lijve hoe snel je vereenzaamt als je de deur niet meer uitkomt.” Aanvankelijk werkten ze samen met de SWOA (Stichting Welzijn Ouderen Arnhem) en de Diaconessenkerk. De activiteiten die de SWOA bood, zoals sjoelen en bingo, sloten niet geheel aan op de behoeften van de ouderen uit deze buurt. De themabijeenkomsten die zij met nog drie mensen or-
Fred en Lidy Boessenkool
ganiseerden, werden wel aardig bezocht, maar de inloopochtenden veel minder. Er bleek niet veel animo voor het steunpunt, dus besloot de SWOA de stekker uit het project te trekken en werd het steunpunt in de Diaconessenkerk opgeheven. Onderzoek Het echtpaar besloot door te gaan met de themabijeenkomsten, ditmaal met een nieuwe werkgroep, gesteund door de wijkverenigingen. 700 Ouderen uit de wijken Hoogkamp, Gulden Bodem, Sterrenberg en Burgemeesterswijk worden persoonlijk uitgenodigd voor de lezingen. Daarvan reageert ongeveer 10%. Dat zijn zo’n 70 à 80 ouderen, een mooi aantal. Maar hoe zit het met de overige 630? Kunnen die niet komen, willen die niet komen? “Eigenlijk willen we graag weten of er andere behoeften bij ouderen in de wijk leven waar de wijkverenigingen/wijkbewoners een rol in kunnen spelen. Dat zouden inloopochtenden of wellicht iets heel anders kunnen zijn.” Om te weten wat die behoeften zijn, zou bijvoorbeeld een groepje mensen een onderzoekje kunnen doen om daar achter te komen. Dat zou wellicht kunnen door een vraaggesprek met zorgvuldig uitgekozen vragen tijdens een persoonlijk bezoek aan ouderen. Gemakkelijk zal dat niet zijn. “Ik denk dat dit ook wel een wijk is waar mensen niet zo gauw voor hun problemen uitkomen”,
aldus Lidy. “Toch is dit iets waar ik nog wel wat mee wil.” Op de loer Hoe is het met de eenzaamheid van ouderen in de wijk gesteld volgens Agnes Spekhorst, huisarts in de Jachthoorn? “Voor de groep mensen die de bijeenkomsten in de Bakermat bijwonen, valt het nog mee. Die zijn in staat zelf iets te ondernemen en komen de deur wel uit.” Toch er is best een behoorlijke groep kwetsbare ouderen in onze wijk. Ouderen bijvoorbeeld die cognitief minder worden. Zij vinden het vaak zelf lastig om te onderkennen dat ze eigenlijk hulp nodig hebben, zeker als ze altijd gewend zijn geweest onafhankelijk te zijn. Zij zijn niet dement maar kunnen wel moeilijker meekomen. Ze ondernemen niet zo snel meer iets. Als zij geen sociaal netwerk hebben, ligt eenzaamheid op de loer. Die zie je niet. “Want dat is het kenmerk van eenzame mensen, hè? Dat ze niemand kennen”, stelt mevrouw Boshouwers van de Albert Cuypstraat die zelf samen met haar man min of meer vaste bezoeker is bij de themabijeenkomsten (zie ook kader). Dat geldt overigens ook voor ouderen die nog wel helder van geest zijn maar die fysieke beperkingen hebben. Zij komen ook minder buiten de deur.