De drie poortwachters

Wie kent ze niet, de drie poortwachters bij de ingang van Park Gulden Bodem ofwel Gravinnenbos? Het zijn de dikste en oudste bomen van Arnhem, met holtes, spleten en kieren waarin kinderen zich kunnen verstoppen en waar een tijdje een heuse kabouter huisde. Altijd leuk om met kleine kinderen hand-in-hand de omtrek te meten. Om de cirkel rond te maken heb je er een stuk of negen nodig. De bomen hebben wijkgenoot Jean Dulieu (1921-2006, pseudoniem van violist Jan van Oort) waarschijnlijk mede geïnspireerd voor zijn tekeningen en verhalen over Paulus de Boskabouter, de uil Oehoeboeroe en de heks Eucalypta. Dulieu maakte vanuit zijn huis aan de Bakenbergseweg veertig jaar lang dagelijks wandelingen door Park Gulden Bodem.

De drie tamme kastanjes, in Nederland ooit geïntroduceerd door de Romeinen, hebben respectievelijk een omtrek van 750, 718 en 472 centimeter en zijn 26 meter hoog. De dikste is de op één na dikste kastanje van Nederland. De dikste staat in het Kastanjedal in Beek bij Nijmegen en was met 833 centimeter lang de dikste boom van Nederland. Tot hij onlangs voorbijgestreefd werd door een reuzensequoia in Brummen met een omtrek van 860 centimeter. Volgens een legende zouden de drie poortwachters geplant zijn door hertog Karel van Gelre (1467-1538), maar dat is uitgesloten want de bomen zijn zo’n 350 oud. Waarschijnlijk zijn ze rond 1650 geplant bij de aanleg van de tuinen rond Huis Zypendaal. Dat ze zo oud

Tekenend voor De Penseelstreek

In de komende nummers van De Penseelstreek drukken we tekeningen af van onze wijkgenoot Dick Caderius van Veen (1950). Hij is opgegroeid in de Johannes Vermeerstraat en is er in 1999 ook weer gaan wonen. Dick, die van huis uit fysiotherapeut is en ook schildert, is vooral bekend geworden als pentekenaar. Tientallen tekeningen van hem verschenen in de Arnhemse Courant en De Gelderlander met teksten van Harry van der Ploeg. Ze zijn gebundeld in ‘Verliefd op Arnhem’ waarvan inmiddels zes delen gepubliceerd zijn. Er zijn ook series ansichtkaarten verkrijgbaar. Dick tekent voor De Penseelstreek objecten die ‘tekenend’ zijn voor onze wijk. Hij tekent dus wat de Penseelstreek tekent. ‘Tekenend’ als label voor deze nieuwe serie heeft dus een dubbele betekenis. We laten Dicks tekeningen vergezeld gaan van passende teksten. Sommige tekeningen zijn al eens gepubliceerd, andere niet. Bij de oudere tekeningen is interessant om te kijken wat er sindsdien veranderd is (of juist niet).

geworden zijn en nog steeds vitaal is mede te danken aan het onderhoud door boomchirurgen en het kappen van andere bomen rondom de kastanjes die anders te veel licht zouden wegnemen.

De drie poortwachters zijn zeer fotogeniek. Er zijn talloze, prachtige foto’s van gemaakt. Schrijver/cineast Dirk Jan van der Ven noemde ze (volgens Harry van der Ploeg in de Gelderlander) in 1915 in ‘Ons Mooie Nederland’ de ‘twee nestoren van de Nederlandsche kastanjewereld’. Ze vormden ‘een hoog gewelfde loverpoort’ en ‘met hun diep gegroefde, verdraaide grijze stammen staan ze daar als monumenten’. Hij verwonderde zich erover ‘dat de minstens 400 jaar oude grijsaards op deze Gulden Bodem nog volkomen gezond en levenskrachtig zijn’. Dick Caderius van Veen tekende de bomen ruim 80 jaar later (in 1996) en ook anno 2022 staan ze er nog fier bij.