Dag Joep

Tekst en foto: Olga Helmigh

Daar stond ik, bij de Vijfsprong op Landgoed Warnsborn, te rammelen met een bakje kattenbrokken. De regen begon steeds genadelozer naar beneden te plenzen. Behalve een regenjas, was ik niet gekleed op zoveel nattigheid: mijn joggingbroek plakte al vlug aan mijn koude benen en mijn verkleumde voeten sopten in mijn doorweekte sneakers. “Joepiiiee, waar ben je?!”, riep ik, tegen beter weten in. Zou mijn vermiste kat, al 11 jaar mijn trouwe maatje, hier ergens zitten? Ondertussen hoorde ik het onweer dichterbij komen.

Mijn buurvrouw had een half uur daarvoor haar hond uitgelaten op die plek, en meende Joep gespot te hebben. Ze had de flyer, met daarop zijn foto en omschrijving, goed onthouden. Op Nextdoor prijkt zijn lieve, beetje schele koppie ook al weken in de feed van buurtbewoners. Sinds hij op 1 september de voordeur, waarvan we niet doorhadden dat deze openstond, uitliep, trokken we alles uit de kast. Flyers, berichten op Nextdoor, aanbellen bij buren, posters ophangen in supermarkten, Eataliano (waarvoor dank!), op lantaarnpalen en afvalcontainers. Er volgden tips, die we stuk voor stuk natrokken. Maar helaas.

Het ligt niet aan de mensen in de buurt, want die blijken, zelfs nu nog, mee te zoeken en mee te leven. Vanuit allerlei hoeken uit de Gulden Bodem, Sterrenberg, Hoogkamp, en zelfs Alteveer en Lombok, krijg ik al wekenlang appjes, telefoontjes en aanspraak op straat. Ik woon nu twee jaar op de Bakenbergseweg, vanuit de Burgemeesterswijk, en ken al aardig wat mensen via de school van mijn kinderen, de kleutergym van mijn dochter en De Penseelstreek. Tegelijkertijd wist ik niet wie er vijf deuren verder woonde, of pal om de hoek. Maar sinds de verdwijning van Joep is dat anders.

Zo zie je dat de meeste tegenslagen tóch iets positiefs met zich meebrengen. Soms duurt het even voordat dit zichtbaar of merkbaar is, maar uiteindelijk zal het zich openbaren. In dit geval blijkt dat de meeste mensen inderdaad deugen en dat er meer leuke buren (én dierenliefhebbers) in ons rijtje wonen dan ik dacht. Bovendien ken ik nu alle buitenkatten in de buurt: rammelend met mijn bakje kreeg ik elke avond een stoet katten achter me aan. Zoals die ene dikke rooie met een kort staartje op de Jacob Marislaan, de jonge, schuchtere tweeling op de hoek van de Mauvestraat en de zwart-witte kater naast Eataliano. Lieve beestjes, maar geen Joep.

Terwijl er op een bliksemschicht meteen een knetterharde donder volgde, besefte ik dat ik midden in een bos stond. Geen wijze combinatie. Eenmaal weg van het open veld en de hoogste bomen, hurkte ik een stukje verderop door mijn knieën. Daar liet ik mijn tranen de vrije loop. Het gemis van een huisdier is niet voor iedereen te begrijpen en dat is prima. Maar het voelt wel degelijk als rouw en bovendien als onafgesloten door zijn vermissing. Die onwetendheid knaagt. Heeft hij pijn? Lijdt hij? Zijn nierziekte geeft hem niet veel kans. Is hij al dood? Ligt hij ergens bij iemand op de bank? Misschien komt er toch nog een antwoord, hij is per slot van rekening gechipt. Maar misschien komen we er nooit meer achter.

Joep was mijn zwijgzame maatje, die me altijd begroette als ik thuiskwam, ’s avonds tegen me aan kwam liggen op de bank, in mijn buurt lag als ik thuiswerkte, lekker kon kroelen en flink kon stoeien met onze andere kat. Uiteindelijk is hij een dier en is de natuur nu eenmaal wreed, dat weet ik. Toch wil ik hem hierbij bedanken voor elf jaar kameraadschap. Je was de liefste, Joep. Het ga je goed, waar je ook bent.

(Mocht je menen Joep gezien te hebben, laat het me dan weten via olga.hendrikshelmigh@gmail.com)

Velperplein 11 (naast

Websites

Webshops

Webapplicaties

Studio Fermate Willemijn van Rijn

Pianolessen voor kinderen en volwassenen

Van Lawick van Pabststr. 5 6814 HA ARNHEM Willemijnvanrijn@gmail.com 026-3826221 | 06 23762033 www.willemijnvanrijn.nl

Samen beter verkopen

Van der Staaij

Ambachtelijke

Restauratie

Uw bent bij ons aan het juiste adres voor:

Glas in lood Glas in lood tussen isolatieglas Monumentale beglazing Isolatieglas voor stalen kozijnen Isolatieglas HR++

Dun isolatieglas 10 mm dik voor monumenten Spiegels - geslepen glas Douchewanden Nieuwe authentieke ramen Beschermende voorzetbeglazing www.vanderstaaij.nl

U vindt ons in het Oosterbeekse Koningsdal. Het adres is Utrechtseweg 172a (achter Glaskunstgalerie De Glorie), Oosterbeek.

Kunst in De Bakemat

Beeldend kunstenaar

Trudy Koning:

Eind november moet de verbouwing van de grote zaal van wijkcentrum De Bakermat voltooid zijn. Trudy Koning uit de Burgemeesterswijk krijgt de eer van de eerste expositie in de vernieuwde zaal. Een kennismaking met de kunstenaar en haar werk(wijze).

Een selectie uit haar werk voor de expositie in De Bakermat heeft Trudy Koning (1958) nog niet gemaakt als ik haar eind augustus bezoek in haar beide ateliers. Het ene bevindt zich op de zolder van haar thuis in de Van Pallandtstraat, het andere in De Transformatie, het kunstenaarsverzamelgebouw aan de Van Oldenbarneveldstraat aan de rand van Het Broek. “Ik wil eerst zien hoe de Rembrandtzaal er na de verbouwing uitziet en daar mijn selectie op afstemmen. Ik heb grotere en kleinere schilderijen, en wil voorkomen dat de kleinere in het niet vallen in een grote zaal. Ik heb bovendien dit voorjaar een solotentoonstelling gehad in Huis Kernhem in Ede. Ik twijfel nog of schilderijen opnieuw tentoonstel en zo ja, welke. Ik wil geen doublure.”

Kleur

Zeker is dat het een kleurrijke tentoonstelling wordt. “Ik hou van felle kleuren en van niet voor de hand liggende kleurencombinaties”, zegt ze. Ze schildert veel bloemen, stillevens, portretten en landschappen (“de klassieke thema’s in de schilderkunst”). Gebruik van expressieve kleuren ligt daar wellicht voor de hand, maar Koning houdt ervan daarin te overdrijven zonder erin door te schieten. Sombere stillevens en landschappen kom je niet tegen in haar werk. Zelfs verwelkte bloemen hebben kleur (zoals uitgebloeide zonnebloemen dat ook hebben bij Van Gogh), wel vaak in combinatie met bloemen in volle bloei.

Een tijd geleden maakte ze tientallen schilderingen op papier over conflicthaarden in de wereld zoals Afghanistan, Gaza, Soedan, Myanmar en Congo. Ze beeldt er gruwelijke taferelen op af, maar zelfs in die schilderingen zit kleur. De beelden komen daardoor extra hard bij je binnen. Zo heeft ze de met vlaggen bedekte doodskisten die door een erehaag van soldaten naar een gereedstaand Hercules-transportvliegtuig vervoerd worden voor repatriëring van de stoffelijke overschotten, knalrood (bloedrood?) geschilderd. Ook in een schildering van dode kinderen die op een rij liggen heeft ze veel kleur gebruikt, net als in een rij nog levende baby’s die aan hun lot zijn overgelaten (omdat hun Rohingyaouders zijn vermoord?). De kleuren vrolijken niet op, maar maken het sombere beeld intenser.

Geen kleur (of bijna geen kleur) gebruikte Koning bij een serie aangrijpende zelfportretten die ze maakte na het overlijden van haar man in 2014. En als er bij hoge uitzondering kleur gebruikt wordt, is dat om de grauwheid van de portretten van de rouwende vrouw die ze in die tijd was, te versterken. Uit de zelfportretten stelde ze het boekje ROUW samen (zie kader). Nu ze het overlijden van haar man enigszins verwerkt heeft en een nieuwe relatie heeft, is ze begonnen aan een serie zelfportretten met een vrolijker uitstraling en meer kleur.

Eigen beeldtaal

Koning heeft een duidelijk eigen beeldtaal. Naast het uitbundige kleurgebruik en ongebruikelijke kleurencombinaties is dat haar losse, vlotte penseelstreek. Zelf spreekt ze van een “kwaststreek’.

Koning: “Een schilderij is voor mij een momentopname, een beeld dat ik in een flits voor me zie. Dat kan de schittering van een besneeuwde bergtop in een meer zijn, een krantenfoto die me raakt, een gelaatsuitdrukking, een lijnenspel, de bijzondere vorm van een potje, de transparantie van een stuk plastic, een vaas verwelkte amaryllissen die ik in een tafelkleed vouwde en waarin ik ineens een foetus zag …. Dat moment probeer ik te pakken, door het losjes te schilderen in een vlotte penseelstreek, met niet te veel details. Als ik het beeld te pakken denk te hebben, kom ik in een flow en krijg ik het beeld vrij snel op het doek. Soms verander ik er later nog wat aan en voeg ik nog wat toe, maar vaak ook niet. Dat gaat puur op gevoel.”

Een voorbeeld. In haar atelier hangt een landschap met een molen in de Achterhoek. Ze maakte er drie versies van. Aan de liggende versie voegde ze later een gele veeg toe die het schilderij een extra dimensie geeft. Koning: “Gister was ik in het Singer Museum in Laren om de nieuwe vleugel te bekijken waarin de privé-collectie van de familie Blokker is ondergebracht. Daar zag ik dat Jan Sluijters iets vergelijkbaars gedaan had. Het gaf me een tevreden gevoel dat ik dat gedaan had voordat ik het bij hem gezien had.”

Wie is Trudy Koning?

De vlotte kwaststreek past ook bij waar ze als kunstenaar naar op zoek is. Koning: “Ik wil niet exact iets naschilderen, maar neem het figuratieve wel altijd als vertrekpunt. Vandaaruit ga ik op zoek naar het abstracte. De grens tussen het realistische en het abstracte boeit me. Waar ontstaat abstractie? Daarnaar op zoek gaan vind ik een spannend avontuur. Het lukt me ook lang niet altijd. Af en toe maak ik drek. Dat moet kunnen. Als iets niet kan mislukken, is het niet spannend en kan er niets nieuws en verrassends ontstaan.”

Wanneer de expositie van werk Trudy Koning precies plaatsvindt is nog niet bekend. Dat hang af van de voltooiing van de verbouwing van de Rembrandtzaal. Misschien wordt de expositie nog dit jaar geopend, misschien volgend jaar.

Trudy Koning werd in 1958 geboren in Willemstad (Noord-Brabant) en voltooide op de kunstacademie in Kampen de opleiding ‘vrij tekenen en schilderen’. Later volgde ze bij Artez in Arnhem de lerarenopleiding tekenen en kunstgeschiedenis. Behalve kunstenaar is ze ook docent. Zo geeft ze rondleidingen en presentaties bij museum MORE in Gorssel, maakte ze een lesbrief voor kinderen (‘goed kijken, scherp tekenen’) en geeft ze workshops (‘portrettekenen met kwetsbare ouderen’). Kunstenaars die ze als geestverwanten ervaart zijn Marlene Dumas, Giorgio Morandi, Natasja Kensmil, Ellsworth Kelly en Georges Braque. Trudy Koning woont sinds 1989 in de Van Pallandtstraat. Ze heeft drie kinderen die inmiddels afgestudeerd zijn en elders wonen. Haar echtgenoot Jan Henk Algra overleed in 2014 na een kort ziekbed op 59-jarige leeftijd.

ROUW

Na het overlijden van haar man tekende Trudy Koning tientallen zelfportretten. “Ze dwongen me aan het werk te blijven en naar mijn atelier te gaan”. Een selectie van 69 zelfportretten (“zich herhalende beelden met een rauwe ondertoon die verschillende stemmingen uitdrukken”) bundelde ze in het boekje ROUW onder het motto ‘Grief is the price we pay for love’. Koning: “Tekenen is een directe weergave van de ziel. Ik heb gelet op ritme, lijn, licht, donker, hard, zacht en spanning, en niet op het bereiken van een goed gelijkend portret. De dood van de ander is wreed. Er blijft een rauwe werkelijkheid over.” Het boekje is te koop voor 15 euro en te bestellen via trudygjkoning@gmail.com. Een deel van de zelfportretten is in te zien op https:// trudykoning.nl/mijn-boek/