ÑE’ẼASA: TEMBIAPO HYPY’ŨVA

Ohai: Huber Meili | Omyatyrõ: Lilian Aliente

Ojojuhu ypyramoguare mokõi ava’aty iñambuéva ojuehegui ñe’ẽ oiporúva oñeñanduka hagua heñói peteĩ tembiapo neporãmbajepéva ha’evahína ñe’ẽasa. Ñepyrũháme oñembohasa oje’éva ñemongetápe ayvu rupivénte. Upéi oñemoheñói rire ñe’ẽ jehai, oñeñepyrũ avei oñembohasa oñemombe’úva ambue ñe’ẽme jehai rupive. Upévare ja’ekuaa oĩha mokõichagua ñe’ẽasa, peteĩva ñamboherakuaa jehai’asa ha ambuéva katu ñe’ẽ ñeikũmbyka (ayvu rupivénte).

Oiméne pe mombe’upyre tujavéva ojekuaáva oñembohasahague heta ñe’ẽme ha’ehína peteĩ ñe’ẽpoty puku hérava Gilgamesh Sumeriapegua (ojapóma 3100 ary rupi ojehaihague), omombe’úva 3600 tysýipe mburuvichaguasu Gilgamesh rembiasakue. Ambue ñe’ẽasa tujaitéva ojejuhuva’ekue niko pe itaembo Rosetta (ojapóma 2650 ary rupi ojehaihague) oĩva’ekue mbohapy ñe’ẽme ha ojehaiva’ekue Egipto jehai’ãnga mokõichaguápe ha avei Griego ñe’ẽ ymaveguarépe. Ko itáre oñemboguapyva’ekue peteĩ mboajerãpy mburuvicha Ptolemaios V Egipto-pegua oguenohẽva’ekue.

Ñe’ẽasániko peteĩ tembiapo ombojuruvýva okẽ tapichakuéra ojokupyty porãve hagua, oikũmby ha oikuaa hagua ojapóva ha oñandúva ambue tapicha aty ñande yvy ape arigua. Oñembohasa jave peteĩ ava’aty remiandu ha remimo’ã ambue ñe’ẽme niko sapy’ánte ijetu’u, oĩ rupi ñe’ẽ iñakãjaguáva oñembohasa hagua ambue ñe’ẽme.

Nda'areiete omoherakuãhague i-blog-pe tapicha aty hérava Blarbo ha omba’apóva ñe’ẽasápe mba’e rehépa iporã ñañangareko ñambohasase jave peteĩ jehai ñe’ẽ ambuépe. He’íva hikuái apytépe jajuhukuaa ã mba’e iporãitéva:

Ñepyrũhaitépe oñe’ẽ hikuái ñe’ẽ jerereguáva rehe. Ha’ekuéra he’i oñeme’ẽ jave ñandéve peteĩ ñe’ẽ ñambohasa hagua ambue ñe’ẽme, akóinte ñaporanduva’erã mba’éicha javépa ojeporuse upe ñe’ẽ ikatu haguáicha ñambohasa hekopete ñe’ẽ ambuépe. Avei iporã jaikuaa mba’erãpa jehaipyre ha mávape guarãpa ñambohasa, ha’evahína tapicha omoñe’ẽtava ñambohasáva ikatu haguáicha jaiporavo porãve ñe’ẽ jaiporútava ñe’ẽasápe.

Upéi he’i avei hikuái ñañe’ẽasañepyrũ mboyve jaguerekopava’erã kuatia ha aranduka pytyvõha ñaikotevẽtava ñane rembiapópe.

Kuatia oñe’ẽva pe mba’e ñande ñambohasaséva rehe ñanepytyvõ jajuhu pya’eve hagua ñe’ẽ ha ñe’ẽ apesã ñaikotevẽva ñambohasa porã hagua. Upéicha avei jaguerekova’erã ikatupyrýva pe mba’e ñambohasasévape ikatu haguáicha ñaporandukuaa chupe nahesakãpái jave pe oje’éva jehai ypykuépe.

Upéva rire oñe’ẽ hikuái ayvureko rehe. Jajesarekova’erã ñe’ẽ jaiporúva rehe ikatu haguáicha peteĩchapaite jaiporu umi ñe’ẽ upe ñe’ẽasa pukukuépe. Ápe iporã avei ja’érõ iporãha ñamono’õ jahávo ñe’ẽ pyahúva ha he’iséva peteĩ ñe’ẽrysýipe ikatu haguáicha jaiporujey hekópe umi ñe’ẽ ñe’ẽasa pukukuépe.

Avei iporã ñandemandu’a pe jehai reko rehe, ha’evahína mba’éichapa oñemombe’u pe oje’éva kuatiápe.

Iñambue ojuehegui mba’éichapa oñeñe’ẽ mombe’upyrã mitãme guarãme ha mba’éichapa oñeñe’ẽ peteĩ maranduhaípe.

Upéi oĩ avei pe ñambohérava ñembohasa reko, ha’evahína mba’eichaitépa jajapo ñambohasa hagua ñamoñe’ẽva ambue ñe’ẽme.

Nañambohasaiva’erã ñe’ẽ peteĩteĩ oĩháicha jehai ypykuépe, iporãve ñañeha’ãramo ñambohasa pe oje’eséva oñeñe’ẽháicha ambue ñe’ẽme.

Uperire katu jajesarekova’erã avei ñe’ẽtekuaáre, mba’éichapa ojehai ha oñembojoajukatu ñe’ẽnguéra ikatu haguáicha opyta porã pe oje’éva ambue ñe’ẽme.

Ipahápe he’i hikuái jahejamiva’erã sapy’aite taijaruru ñane rembiapokue ha upeive ñande japytu’upa rire ñamoñe’ẽjeyva’erã ikatu haguáicha jahecha porãve moõpa jajavyra’e ñe’ẽasápe térã oúta ñane akãme mba’éichapa ikatu ñambohasa porãve pe oje’eséva.

Iporã avei omoñe’ẽramo ambue tapicha ñane rembiapo ikatu haguáicha oñemyatyrõjey oñemoherakuã mboyve.

Ko joajuha rupive ikatu remoñe’ẽ jehai ypykue: https://blog.blarlo.com/consejos-traducir-bien-del-ingles-cualquierotra-lengua/

Jajesarekóramo opa umi mba’e rehe ñañangarekova’erã jajapokuévo ñe’ẽasa ikatu ñambosako’i peteĩ hai’ãnga ñanepytyvõkuaáva ñambohasase jave peteĩ jehai guaraníme:

Ñe’ẽndy G A C E T A P A R N A S U S M A R Z O 2 0 2 3 | V O L 1 5 G A C E T A P A R N A S U S M A R Z O 2 0 2 3 | V O L . 1 5

Ita kuatia: ita ojehaiva’ekue hese oñeñanduka hagua peteĩ mba’e.

Itaembo: itaguasu oñembopeva’ekue ojehai hagua hese.

Jehai mbohasapyre: marandu, moñe’ẽrã térã mombe’upyrã oñembohasámava ambue ñe’ẽme.

Jehai reko: mba’eichagua jehai: mba’éichapa oñembohete ñe’ẽnguéra ojeporúva (ñe’ẽpoty térã ñe’ẽsyry) avei mba’éichapa ojeipyaha ñe’ẽ ojehupyty hagua ojehupytyséva (oñembohysýinte oikova’ekue, oñemoha’ãnga, oñemomaranduse, oñembojeroviaukase, oñemyesakãse, oñembovy’ase térãpa oñembohysýi ojejapova’erã).

Jehai retepy: mba’éichapa oñembohete jehai, mba’éichapa oñemboja’o, mboy vorépa oguereko.

Jehai ypykue: marandu, moñe’ẽrã térã mombe’upyrã oĩva peteĩ ñe’ẽme ha oñembohasaséva ambue ñe’ẽme.

Jehai’ãnga: peteĩchagua jehai oiporuva’ekue ta’ãnga michĩ oñemboguapy hagua oje’éva kuatia térã itápe.

Jehai’asa: tembiapo oñembohasahápe mba’ekuaarã oĩva kuatiápe ambue ñe’ẽme.

Mboajerãpy: jehai oñemoherakuãva oñemboguapyhápe mba’e’apopyrã oñemoneĩva’ekue.

Ñe’ẽ jerereguáva: mba’erehépa oñeñe’ẽ ojeporu jave peteĩ ñe’ẽ, mba’éicha javépa ojeporu peteĩ ñe’ẽ.

Ñe’ẽ pyahu: ñe’ẽ oñemoheñói pyahúva oñembohéra hagua peteĩ mba’e.

Ñe’ẽasa: tembiapo oñembohasahápe mba’ekuaarã ambue ñe’ẽme.

Ñe’ẽñeikũmbyka: tembiapo oñembohasahápe oje’éva ambue ñe’ẽme ñe’ẽ ayvu rupive.

Ñe’ẽtekuaa: ñemyesakã mba’eichagua ñe’ẽpa oĩ peteĩ ñe’ẽme ha ba’éichapa oñembojoajukuaa oñeñe’ẽ hagua.