Post 13e jaargang Nr.2 - oktober 2010 Historisch Genootschap Oud Middelye - Middelie by oudmiddelie

Historisch Genootschap Oud-Middelye

De P o s t

13e Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 __________________________________________________________________________________ __ â&#x20AC;&#x153; D e Post â&#x20AC;&#x153; verschijnt tweemaal per jaar en wordt gratis onder de leden verspreid.

____________________________________________________________________________________

an de voorzitter.

Zoals altijd stond ik er ook deze keer verbaasd over hoe een tentoonstelling van het Historisch Genootschap steeds weer een reünie wordt van OudMiddelieërs. Vaak komen mensen zelfs de tweede dag weer terug met familie of vrienden, zo ook nu weer bij onze tentoonstelling in juni “40 jaar Middelie in de Zeevang”. Deze keer gingen we niet zo ver terug in de tijd. Veertig jaar lijkt voor velen niet zo lang, maar als je bv. 45 jaar oud bent is dit een herinnering van je hele leven. Zo waren er nu veel schoolkinderen voor wie de klassenfoto‟s van hun ouders al tot de geschiedenis behoorden, maar die zich toch ook sommige veranderingen nog herinnerden. Bij een dergelijke tentoonstelling hoor je soms dingen van en over je ouders die je je hele leven bijblijven. Foto‟s worden zò vaak meer dan alleen de afbeelding van….. Bezoeker Bram Bark, geboren Middelieër en hier bekend als zoon van ”Jaap van IJs”, logeerde als kind veel bij zijn grootouders IJs Bark en Aafje Franke op de Zijvend. Zijn ouders woonden vroeger op de Brink in een van de huisjes die nu afgebroken zijn. Hij genoot tijdens de tentoonstelling, ontmoette een aantal bekenden en ging na afloop nog naar het terras van het Wapen van Middelie, waar behalve het feest van 40 jaar Zeevang ook dat van herkenning voor hem nog doorging. Hij mailde me de volgende dag al de foto‟s die hij in de kerk had gemaakt en heeft inmiddels ook oude foto‟s van Middelie geschonken. Jaap Vennik, geboren te Middelie in 1924, was er ook en vertelde naar aanleiding van de foto‟s over de veranderingen zoveel, dat ik hem heb gevraagd of hij die feiten en belevenissen op wilde schrijven voor “de Post”, hetgeen hij heeft gedaan en u zult in dit nummer zien wat een prachtverhaal het is geworden.

waarvan in dit nummer alvast een deel verschijnt. Sibrand heeft samen met Piet een paar jaar geleden op een ledenbijeenkomst nog een presentatie gegeven over de afgebroken Ned. Herv. Kerk. Voor de najaarsbijeenkomst op dinsdag 2 november a.s. hebben we de onlangs koninklijk onderscheiden Ber de Lange uit Purmerend uitgenodigd om ons te vertellen over 600 jaar Purmerend. Zie bijgaande aankondiging. Ik wens u weer veel leesplezier en hoop velen van u te mogen verwelkomen op onze najaarsbijeenkomst. Gerry van der Wegen-Mulders. E-mail gerryvanderwegen@hotmail.com Tel. 0299 621730

◄●

Inhoud: Voorpagina “De Post”.

pag. - 1-

Van de voorzitter.

(Gerry van der Wegen-Mulders) pag. - 3-

Middelie geen 40 jaar maar 80 jaar geleden.

(Jaap Vennik)

pag. - 4-

Zand strooien en sneeuwploegen.

(Gé Koster-Wakker)

pag. -10-

Advertenties. Advertenties. Advertenties. Advertenties.

(Redactie) (Redactie) (Redactie) (Redactie)

pag. pag. pag. pag.

Het verhaal achter het kleed.

(Dieuwke de Boer-Muts)

pag. -16-

-12-13-14-15-

(Gerry van der Wegen-Mulders) pag. -19Naar aanleiding van de klassenfoto in ons vorige Uitreiking Tegeltje. nummer kreeg ik een reactie van Oud-Middelieër Gesprek met T. Huibers-Huibers. (Gé Koster-Wakker) pag. -20Sibrand Martens uit Eindhoven, die bij Piet Laan in Herinneringen aan (Sibrand Martens) pag. -21de klas heeft gezeten en altijd een goede vriend van mijn onderwijzers. (Redactie) pag. -24hem is gebleven. Hij stuurde al heel snel, ook naar Herinnert u zich deze nog? aanleiding van het stukje van Rie Zinkweg in datzelf- Reactie‟s op foto (Redactie) pag. -26Gekregen van …. . de nummer, een verhaal over onderwijzers in MidColofon. pag. -28delie, ____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 -3-

____________________________________________________________________________________

Luchtfoto van de Zijvend. Jaap Vennik met opa van Waveren een emmertje “brij" (gortepap) halen bij Ons Belang omstreeks 1930.

e Zijvend.

veren aan d

Huis van d

a ennik-van W familie H.V

Middelie, een weg met een paardenstraatje in de midden. Langs de weg vanaf de melkfabriek “Ons Belang” tot in het Noordeinde een sloot.

____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 -4-

____________________________________________________________________________________

iddelie zo'n 80 jaar geleden.

In juni bezocht ik de tentoonstelling “40 jaar Middelie in de Zeevang”. Dan gaan je gedachten onwillekeurig terug naar de tijd dat je zelf als jongeling in dit dorp bent opgegroeid. Temeer als je dan een luchtfoto ziet van de Zijvend met je geboortehuis erop met aan de overkant de smederij. Middelie, een weg met een paardenstraatje in het midden. Langs de weg vanaf de melkfabriek ”Ons Belang” tot in het Noordeinde een sloot. Met heel veel bruggen, bruggetjes of loopplanken naar de woningen. Met in de weg zelf ook zo'n 10-tal ophaalbruggen. Met lantaarnpalen met daar bovenin de porseleinen potjes die voor de jeugd een prachtig mikpunt waren. Als er teveel stuk waren moest Arend Molenaar ze vervangen. (Zijn vrouw heette Kee, dus hij heette in de volksmond dan ook Arend van Kee). Hij klom daartoe met grote klimijzers onder zijn schoenen in de paal en verving op gezette tijden de kapotte potjes. Over een paadje door het weiland liep je naar de Jaagweg. Het landpadje. Als je met een bus mee wilde moest je eerst dus een heel eind lopen naar de Jaagweg en daar maar op een bus staan wachten.

Een tante van mij kwam uit Alkmaar en is per abuis bij de Klemweg uitgestapt. Dat heeft ze geweten. Haar voetreis naar ons toe duurde langer dan de busreis. Later reed door het dorp ook een bus, een NACO-bus. Afkorting van Nederlandsche Auto Car Onderneming. Als je met de bus mee wilde, dan stak je je hand maar op. De buschauffeur stopte dan.

Toen waren er nog winkeltjes

Middelie, waar in zo'n 15-tal winkeltjes kruidenierswaren, brood, vlees, klompen, groenten of huishoudelijke artikelen werden verkocht. De bakker, de groenteboer en de kruidenier kwamen bij hun klanten langs om te vragen wat ze nodig hadden. 's Morgens vragen en dan 's middags brengen. De groenteboer Jan Hooyberg (beter bekend als Jan van Hein en zijn vrouw als Anne van Jan van Hein) stond tijdens het venten, als de kinderen uit school kwamen, altijd met een mandje met wat fruit in zijn hand en daar mochten we dan wat van afpakken. Ik herinner me nog dat Tiny Slot, een buurmeisje, daar een heel mooi klein rood appeltje op zag liggen. Zij pakte het en nam er een hap van. Gelijk spuugde ze het weer uit want het was hartstikke vies. Wat bleek, het appeltje was een tomaat.

NACO busstation Purmerend 1952 Foto “Het Autobusarchief”

____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 -5-

____________________________________________________________________________________ Hadden we nog nooit gezien. Er waren drie bakkers. Bakker Hes, bakker de Ruiter en de Vennoot (van de Groot). Alleen witte broden en kadetjes werden gebakken. De Vennoot bakte eens per week ook roggebrood. Het kneden van dat deeg, wat ook allemaal met de hand gebeurde, was een zware klus. Ook had de Vennoot zgn. vroegklanten. Deze wilden het brood voor 's middags 12 uur hebben. Een woonde er o.a. aan de Jaagweg en een aan het Edammerdijkje. Met een grote broodmand voor op de fiets werd het gebracht.

Na einde verhaal kwam de dorpsomroeper

Ook de dokter kwam, als je hem nodig had, bij je aan huis. Meestal werd dan al pratende vastgesteld wat de patiënt mankeerde of werd je indien nodig bij hem thuis verder onderzocht. Als je in noodgevallen naar het ziekenhuis moest in Purmerend, Avondzon aan de Gouw, dan betekende dat in de meeste gevallen einde verhaal. De dorpsomroeper (Jacob Beets) kwam dan langs de deur met de mededeling dat heden is overleden die en die.

Het eerste autoverkeer

Er waren in die tijd maar drie auto's. Bakker de Ruiter had een personenwagen en Gerrit Wakker en Martien van den Hudding hadden een vrachtwagen. Deze auto's moesten aangeslingerd worden. Dat was niet altijd zo'n makkelijke klus. De richtingaanwijzer uitsteken werkte door aan een touwtje te trekken waardoor een rood geval van plus minus 20 cm naar buiten kwam steken. Als men horen moest dat je er aan kwam dan moest in een zwarte bal geknepen worden zodat de toeter, buiten vlak onder de voorruit, geluid gaf. Ook de melkfabriek had een paar auto's. De boeren zetten de melkbussen vol melk aan de kant van de weg en de melkrijder, o.a. Jan Debets pakte zo'n bus aan beide handvatten op zette zijn knie er onder en kieperde deze dan zo op de vrachtauto.

De poepen uit het oosten

Middelie had zo'n kleine veertig boerenbedrijven. De hooitijd was altijd een hele drukke tijd. Het gras werd in vele gevallen gemaaid met een maaimachine met een paard er voor. Langs de greppels en de slootkant moest dat handmatig met de zeis gebeuren. De zeis moest dan regelmatig scherp gestreken worden met de in de hand hebbende strijker. Of als hij erg stomp was geworden met een speciale hamer op een klein daarvoor speciaal ontworpen staafje ijzer met een platte kop weer scherp getikt. Dat staafje ijzer had ook een dwars stukje, zodat als je het in de grond stak het niet verder wegzakte als er op getikt werd. De maaier zat er dan op zijn platte gat bij en was dan meestal s' avonds wel een tijdje zoet. Veel maaiers kwamen uit Gelderland of ook wel uit Duitsland. De zogenaamde 'poepen'. * * Lang zijn er elk jaar duizenden seizoenarbeiders vanuit Westfalen, Noordwest Duitsland, en omgeving de grens overgetrokken om tijdens de zomermaanden in Nederland geld te verdienen. Oorlogen, verwoesting en armoede dwongen hen daartoe. Deze trek begon ver vóór Napoleon en duurde tot ongeveer de Eerste Wereldoorlog (1914 – 1918). In die periode was Nederland - vergeleken met Noord-Duitsland - een redelijk welvarend land. Het verschijnsel gastarbeider is dus helemaal niet nieuw. De Noord-Hollandse boeren op de klei- en zavelgronden hadden ‟t toen goed. Zo goed, dat in de drukke oogsttijd het zware handwerk vaak uitbesteed werd aan Duitse jonge mannen die hier werk zochten. In het voorjaar was het maaien van gras zwaar werk dat veel tijd vroeg. De seizoenarbeiders hadden prima gereedschap en ze konden er goed mee omgaan. En ze waren bereid van ‟s morgens vroeg tot het donker hard te werken. De maaimachine was toen nog niet uitgevonden. Deze gastarbeiders werden Hannekemaaiers genoemd. En in onze streken meestal Poepen. Waarschijnlijk is dit een verbastering van het Duitse woord Bube, wat jongeman betekent. Gemakkelijk hadden deze mannen het hier niet in die perioden. Ze moesten vaak overnachten in ‟t hooi of stro, of in schuurtjes in ‟t land.

Dokter Martens woonde in een mooi groot huis aan het Edammerdijkje vlak bij Axwijk. Tegenover hem was een grasveldje omringd door een hoog gazen hek. De Kroes. Daar voetbalden we veel op. Als we dorst kregen haalde een van ons bij Jan van Hein een akertje regenwater. Dat voetballen gebeurde op klompen. Een ijzerdraadje over de kap want anders was die er zo af. En dat gebeurde nog al deris. Klompen kochten we bij Thomas Bijl, schilder op de Zijvend. Schoenen kregen we heel zelden aan. Als die gerepareerd moesten worden werden ze naar schoenmaker Wijker in Oosthuizen gebracht. De gerepareerde schoenen werden, uiteraard per fiets, weer netjes thuis bezorgd door een zoon van Wijker. ____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 -6-

____________________________________________________________________________________ Deze mensen waren de hele dag met de zeis aan het maaien en dat enige weken lang. Als het gemaaide gras droog was werd het op het land geschud en als het gort droog was werd het bij elkaar geharkt, wat ook in heel veel gevallen handmatig gebeurde en werd het op hopen (roken) gezet. Daarna naar de kant van de sloot gebracht en tenslotte in de boot geladen. Dit allemaal met de hooivork. De boot werd trekkend en duwend naar huis gevaren. Met de hooivork op de kant van het erf geleegd.

Wie kon helpen hielp mee. Speciale brandweerlieden bestonden niet. De pomp kwam in beweging door de handvatten aan weerskanten telkens naar beneden te trekken. Als men moe was geworden namen een paar andere omstanders het werk over. Daar werd er een grote klamp van gemaakt of het werd vork voor vork in een kapberg gebracht. Nu maar afwachten of het niet ging broeien. Daarvoor kwam op gezette tijden een hooisteker langs, die met een lange staaf ijzer met weerhaak die hij met veel moeite de klamp of kapberg in hamerde, daarna weer terug trok en aan het meegetrokken beetje hooi voelde of het van binnen niet te warm was geworden. Zo ja, dan was men niet zo gelukkig. In de kapberg moest men dan, om brand te voorkomen, het hart van het hooi eruit spitten. Een vreselijke, zeer warme, zeg maar bijzonder hete klus. Zo zijn er in Middelie wel een paar flinke branden geweest. De brandspuit (een klein karretje) stond in het brandspuithuisje op de hoek van de Zijvend naast de stolpboerderij van Hen Veen. Met een paar man er voor en er achter werd de wagen naar de brand geduwd. Wie kon helpen hielp mee. Speciale brandweerlieden bestonden niet. Allemaal vrijwilligerswerk. De pomp kwam in beweging door de handvatten aan weerskanten telkens naar beneden te trekken. Als men moe was geworden namen een paar omstanders het werk over.

Ramp met de hooiklamp

Dan werd er een grote klamp van gemaakt of het werd vork voor vork in een kapberg gebracht. Dan maar afwachten of het niet ging broeien. Daarvoor kwam op gezette tijden een hooisteker langs die met een lange staaf ijzer met weerhaak die met veel moeite deze staaf in de klamp of kapberg hamerde. Het daarna weer terug trok en aan het meegetrokken beetje hooi voelde of het van binnen niet te warm was geworden. Zo ja dan was men niet zo gelukkig. In de kapberg moest men dan, om brand te voorkomen, het hard van het hooi eruit spitten. Een vreselijke zeer warme, zeg maar hete klus.

Het spitten in een hooiberg doet me denken aan een vreselijk voorval, dat bij slager Maarten Laan gebeurde. Hij had een hooiklamp buiten staan en na verloop van tijd was de helft van die klamp van boven tot onder er afgegraven. Op een dinsdagochtend, toen hij op de fiets naar de markt in Purmerend was, is die klamp omgevallen. Zijn zoontje en zijn knecht lagen eronder wat hun dood betekende. Heel Middelie wist al van die ramp toen Laan rustig uit Purmerend terug kwam fietsen en nog van niets wist. Dit was bijzonder erg, heel Middelie rouwde mee.

Mest verspreiden en stront slechten

Als de koeien op stal stonden dan moest de groep regelmatig schoon geschept worden. Dat gebeurde meestal met een houten schop met hoogopstaande randen. De mest werd in een kruiwagen geschept Zo zijn er in Middelie wel een paar flinke branden en naar buiten op een mesthoop gereden. Maar geweest. Het brandweerkarretje stond in het brandeens in het jaar moest die mesthoop over het land spuithuisje op de hoek van de Zijvend bij Hen worden verspreid. Daartoe moest daags tevoren Veen. Met een paar man er voor en er achter werd eerst een paard en een kar per boot naar het land de wagen naar de brand geduwd. gevaren worden. De kar was een driewielige wagen, ____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 -7-

____________________________________________________________________________________ waarvan het voorste wiel klein was en waarmee gestuurd kon worden. De wielen waren vrij breed, zodat ermee in het land kon worden gereden. De mest werd, ook weer handmatig natuurlijk, in de boot geschept, naar het land gevaren, uitgeladen op het land en dan in de kar geladen. Paard ervoor en dan werd de mest over het land verspreid. Ook gingen de boeren regelmatig met een greep naar het land om de koeienvlaaien uit elkaar te slaan. (Stront slechten) Het melken van de koeien ging, op een speciaal krukje gezeten, uiteraard ook met de hand. Het krukje was een klein vierkant houten plankje met een vrij dikke houten poot er onder zodat het niet wegzakte in het weiland.

Kermis

Middelie had ook een verenigingsleven. Toneel, gym en fanfare, die op gezette tijden in de winter een uitvoering in de herberg van Klaas Molenaar gaven. Die werden druk bezocht want ander vertier was er niet. De uitvoeringen waren meestal met bal na. Ook is er nog een aantal jaren een voetbalvereniging geweest. MVV. Opgericht door Gerrit Wakker. En natuurlijk was er één keer per jaar drie dagen kermis. De derde zondag in Mei. De kermis was op een stukje land naast de herberg van Molenaar op Axwijk. Als vertier was er een zweefmolen, snoep- en oliebollenkraam, ballengooierstent, koekhapkraam van Aafie Franken (Aafie van Dien) en een Kop van Jut. Er werd voor die drie dagen ook nog een bioscoop gebouwd.

Een week van tevoren had de jeugd al melding gemaakt van de komst van de kermis. Aan een lang stuk touw liepen ze door het dorp en zongen dan; louw, louw trek aan 't touw want morgen over een week is het kerremis. Opa Franken, de schoonvader van buurman Slot, stond dan met een trommeltje snoepjes bij zijn hekje en dan mochten we allemaal er een uit pakken.

Grootvader roeide van Middelie naar Landsmeer

Bij ons thuis kwam op gezette tijden een reiziger. Deze man noteerde wat mijn vader nodig had en een paar dagen later werd het bestelde ijzerwerk dan via een vrachtrijder uit Edam of Purmerend gebracht. De gegalvaniseerde platen werden op maat geknipt, gaatjes erin geponst en daarna geklonken tot de bekende ijzeren melkjollen. De buren van den Hudding en Slot, die vlak naast de smederij woonden, zullen van dat geklink toch wel 'genoten' hebben denk ik wel deris. Nooit een op- of aanmerking gehoord. Het was een hels kabaal. Uiteraard in de smederij zelf het ergste. Van oordopjes, nooit gehoord. Voor betaling van het gekochte materiaal kwam een wisselloper aan de deur. Die man kwam van de Twentse Bank, op de fiets uit Purmerend en aan hem moest de nota van het door de groothandel geleverde materiaal betaald worden. Als een jol geklonken was, het houtwerk (gekocht bij IJs Bark) er in gemaakt was en keurig was geschilderd, dan werd de koper gezegd dat hij hem kon halen of werd hij roeiend naar de koper gebracht. Eens had mijn vader een jol verkocht aan een boer in Landsmeer. Die is er toen roeiend naar toe gebracht door mijn grootvader, die bij ons inwoonde en ook in de smederij hielp. Je kon toch moeilijk eerst op de fiets naar Landsmeer gaan om te zeggen dat de jol gehaald kon worden.

De bakker, de groenteboer en de kruidenier kwamen bij hun klanten langs.

____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 -8-

____________________________________________________________________________________ Hermanus Vennik voor de smederij aan het Zijvend.

Jongens bij jongens, meisjes bij meisjes. We hebben eens een klas gehad waar de voornaam van alle jongens Piet was, nl. Piet Laan, Piet Vink, Piet de Jong, Piet Klok, Piet Pranger en Piet Slagt. Deze laatste Piet woonde aan de Jaagweg en kwam daarom alle dagen op de fiets naar school. We hadden meester Drost en meester Bennink. Een keer per jaar hadden we een schooluitje. Op een paar platte open boerenwagens naar „de Tuinbouw‟ in de Zuidoost-Beemster. Daar was een speeltuin waar we de hele dag zoet waren. De hoogste klas ging later met een bus naar een klimduin. Ik meen heel in Camperduin. Dat was helemaal een pracht. Met al je kleren onder het zand kwam je weer thuis.

Dinsdagavond, gekluisterd aan de radio

Hermanus Vennik en zijn vrouw Adriana Maria van Waveren voor hun huis aan het Zijvend. 24 april 1949

Vraag niet wat voor een rit dat was. Toen hij bij die boer aankwam was die niet thuis, de boerin zei dat haar man de portefeuille mee had. Mijn grootvader heeft daar toen net zo lang buiten op het stoepje gezeten tot de man thuis kwam. Daarna met de bus naar huis. Voor deze rijkelijke lange werkdag werd geen cent in rekening gebracht.

Op de foto

Het was vroeger vrij normaal, dat als vader en/of moeder oud werden, ze bij een van de kinderen in huis kwamen. Zij konden soms in of rondom huis nog wel deris een handje helpen. Met mijn beide broers ben ik echt een keer op de foto gegaan. Lopend met onze moeder naar Edam en daar bij fotograaf Dorsman op de Voorhaven werd een foto van ons drieën gemaakt. Mijn oudste broer Kees werd in een leunstoel gezet en mijn jongste broer Johan en ik ieder aan een kant daarvan. De fotograaf met het fototoestel op statief en een grote zwarte doek over zijn hoofd nam dan een foto. De volgende week kon de foto opgehaald worden.

Schoolreisje

Op school zaten we netjes met z'n tweeën naast elkaar in de bank.

Televisie bestond nog niet. Telefoon nog maar zeer sporadisch. Op de Zijvend bv. had niemand telefoon. Als het een keer voor kwam dat wij moesten bellen dan gingen we naar Jan Worp, de koster van de N.H. kerk. Communiceren ging alleen per brief. Postzegel van een paar cent er op. Thames Winkelaar was de postbode. Ook radio was er nog maar amper. De mogelijkheid bestond ook om via het elektra aangesloten te worden op de 'radiodistributie'. Eén of twee zenders waren dan te horen. Beroemd in die dagen was dinsdagsavonds de bonte dinsdagavondtrein.

Onherkenbaar, toch een prachtig dorp

Ja, beste mensen zo ging het vroeger, zo'n 80 jaar geleden, zo was het toen. Als ik nu door Middelie rijd denk ik daar nog wel eens aan. En dan zie je hoe Middelie veranderd is. De Zijvend onherkenbaar. Het dorp zelf, waar de wegsloot gedempt is. Keurige erven. Geen melkfabriek meer. Ons Belang waar boter en kaas werd gemaakt. Waar je voor een dubbeltje een emmertje vol brei (gortepap) kon krijgen en ook geen Ned. Herv. kerk meer van ds. Theesing waar mijn vader jaren organist was. Ikzelf ben nog een paar jaar orgeltrapper geweest, om de 14 dagen en voor 12,50 gulden per .........jaar. Ook geen landpadje meer. Geen bruggen en bruggetjes meer. Een keurig geasfalteerde weg. Al met al een prachtig dorp om in te wonen ook al zijn er helemaal geen winkeltjes meer. Maar wat hindert dat, we hebben nu toch allemaal een auto en rijden even naar Edam of Purmerend en doen onze inkopen in een supermarkt waar een enorme verscheidenheid en overvloed aan artikelen is. Jaap Vennik

Jaap werd geboren op 25 aug. 1924 te Middelie en woont nu in Sneek.

◄●

____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 -9-

____________________________________________________________________________________

andstrooien en sneeuw ploegen.

(= sneeuw schuiven)

Ja, waar denkt een mens aan in september? Dit stukje lag al een tijdje op de plank. En na al die winterperikelen van vorig jaar, dacht ik er opeens weer aan. Wij verwonderden ons immers erover dat men de sneeuw niet aankon….. Mijn gedachten gingen uit naar ‟47-‟48, naar de verhalen die bij ons thuis verteld werden; over de ervaringen langs de weg. Later reden mijn broer Henk en mijn man Cees voor het rijk en voor de provincie, zij maakten bij het sneeuw ruimen extreme dingen mee. Mijn vader Gerrit Wakker (08-11-1897) reed met de vracht -auto voor het Hoogheemraadschap, ‟s zomers voor grondwerk en ‟s winters voor sneeuw ploegen en zand strooien. De sneeuwploeg (een grote brede schuif met een ijzeren zadel met stuur erop, die aan de vrachtauto gekoppeld was) ging achter de vrachtauto aan, daar moest dus iemand op zitten. Meestal was dat Jan Pranger, die achterop zat met het stuur stevig in zijn handen, 15 graden vorst, helemaal in het leer; jas, handschoenen en laarzen. (07-01-1898) Hij was de zoon van Jan Pranger en Geertje Vroom. (“rooie Jan Pranger van Sari van het winkeltje”) E.H.L.M. Sopers woont er nu op Middelie 72 .

De ene kant van de weg heen en de andere kant weer terug. Jan zag er na een tijdje uit als een levende sneeuwpop, voor zover hij niet helemaal verstijfd was. Hij werd dan met hete koffie en een borreltje weer bij gebracht en zo gingen ze de klus weer af maken. Warder en Middelie konden dan weer het dorp uit via de weg. Ook gingen ze nog langs de dijk naar Volendam. Als de sneeuw een beetje weg was, werd er zand gestrooid. Als er nieuw zand gehaald moest worden, konden de mannen even in de cabine om door te warmen. (was er eigenlijk wel verwarming in de auto‟s uit die tijd?) ►

____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 - 10 -

____________________________________________________________________________________

Foto Gerard van Yperen, Opname uit 1969

Er werd in die tijd zand gestrooid; geen pekel. Het zand lag in een hok aan de Rijweg. (nu naast Jos Karsten). Er werd met de hand geladen. Bij het strooien stonden 3 mannen op de auto, één schepte toe en de twee anderen strooiden uit. (enkele namen: Henk van Wijk, Luc van Houten, IJs Kuin, Willem Leegwater) In Middelie werd een speciale schuiver gebruikt; de A-ploeg. (in de vorm van een hoofdletter A)

Een grappige gebeurtenis: Vader Wakker wilde een keer gaan strooien met de zandstrooier (een soort zware kunstmeststrooier), maar hij was de strooier verloren. Die stond nog in Oosthuizen bij de Sluis. Bij het omhoog rijden was hij los geschoten. Later werd er ook nog voor het Polderbestuur gestrooid voor 5 gulden per uur per auto en chauffeur. Dat waren nog eens tijden…… Gé Koster- Wakker ceesengekoster@zonnet.nl

◄●

____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 - 11 -

ADVERTENTIE

APOLLO DUMPSTORE

MR A.P. BAKKER

Camping en Outdoor artikelen.

Notaris

Zeevangsdijkje 4, 1471 EA Kwadijk Telefoon 0299-621371 Fax 0299-621552

Raadhuisstraat 8, 1474 HE Oosthuizen Telefoon 0299-401351 Fax 0299-403654 E-mail: notaris@bakker.oosthuizen.knb.nl

AUTOMOBIELBEDRIJF H.J. LANGE Gespecialiseerd in Volvo

HIER KAN UW ADVERTENTIE STAAN

Onderhoud, verkoop en inkoop van nieuwe en gebruikte auto's, Middelie 119-120, 1472 GV Middelie Telefoon 0299-621318 Fax 0299-621671 E-mail: info@hjlange.nl Internet: www.hjlange.nl

Heeft u interesse, om hier een advertentie te plaatsen en ons daarmee te steunen? Neem contact op met het bestuur.

F. VAN DE ZEE

HENNEPHOF ZEEVANG Bestratingsbedrijf

Verkoop en reparatie van Audio en Video. Phillips - Sony - Aristona - Grundig

Tevens verkoop van oude gebakken bestratingsmaterialen, zand en grond.

Snelle service, mogelijkheid tot plaatsing van een ruil-TV

Bezorging mogelijk.

Middelie 65, 1472 GS Middelie Telefoon 0299-621735

Beetsdijkje 3, 1474 HP Oosthuizen Telefoon 0299-403985 Gsm 06-5331 22 38

CATTERY VEUGER

ONDERLINGE VERZEKERINGSMAATSCHAPPIJ “ZEEVANG”

Brits Korthaar / British Shorthair

De Maatschappij met het “bekende gezicht”

Monique en Ron Batenburg - Veuger It Ald Hôf 4, 8822 WP Arum Telefoon 0517-850797 Fax 0847-451435 Internet: www.catteryveuger.nl

Raadhuisstraat 12, 1474 HG Oosthuizen Telefoon 0299-401578 Fax 0299-401551 E-mail: info@onderlingezeevang.nl

ADVERTENTIE

BERGHROOS

HET WAPEN VAN MIDDELIE

Bloemen en planten.

hotel-café-feest-evenement-bijeenkomsttraining

Wormerplein 116, 1442 CE Purmerend Telefoon 0299-421983

Brink 1, 1472 GB Middelie Telefoon 0299-621376 Fax 0299-623530 E-mail: info@hetwapenvanmiddelie.nl Internet: www.hetwapenvanmiddelie.nl

R ABOBANK W ATERLAND E . O . Rabobank Waterland en Omstreken

P. KOOPMANS & ZN.

Persoonlijk en Deskundig

MACHINEVERHUUR WARDER

Wielingenstraat 2, 1441 ZR Purmerend Postbus 6, 1440 AA Purmerend Telefoon 0299-410310 Fax 0299-410700 E-mail: info@waterland.rabobank.nl

Molenweg 1, 1473 Warder (post Purmerend) Telefoon 0299 – 372152 Fax 0299 - 373658 Mobiele nummers: Piet 06-5321 36 70 Peter 06-5321 84 01 Cor 06-2299 46 13

RECLAME.

NOTEER MIJ

Zoals eerder al is opgemerkt doen wij ons uiterste best om de doelstelling van onze vereniging zoveel mogelijk te verwezenlijken. Daarbij hoort o.a. het zo goed mogelijk verzorgen van ons verenigingsblad “de Post”. Daarnaast hebben wij nog veel noodzakelijke wensen. Daarom hebben wij besloten om naamsbekendheid/reclame uitingen in ons blad op te nemen; de eerste pagina‟s hiervan vindt u in het midden van ons blad. Wij brengen hierbij de bedrijven en organisaties dank voor hun ideële, medewerking. Het is natuurlijk heel goed mogelijk dat er meerdere personen, bedrijven en organisaties zijn die dergelijke uitingen in ons blad willen plaatsen. Dat kan voor het kleine bedrag van € 25,= per jaar. Neem daarvoor even contact op met Ron Batenburg of een ander bestuurslid. Zie ook voor de adressen van onze sponsoren op onze website www.oudmiddelye.nl .

Als nieuw lid voor € 12,50 per jaar.

Als donateur voor €

Voor een advertentie € 25,= per jaar.

Wijzig mijn adres als onderstaand.

Voor ___________________________

Het is voor ons een zeer welkome steun in de rug.

per jaar.

Naam

: ___________________________

Adres

: ___________________________

Pc/Plaats: ___________________________ E-mail:

___________________________

Handtekening:

ADVERTENTIE

TERRA KERAMIEK ATELIER Jaqueline Schager

Workshops-Servies-Vloertegels Middelie 39, 1472 GP Middelie Telefoon 0299-621903 E-mail: terra@terrakeramiek.nl

HAVIK BV BOUW- EN HANDELSONDERNEMING

Hout- en plaatmaterialenhandel Fortweg 3, 1471 EB Middelie Telefoon 0299-621617 Fax 0299-621581 E-mail: chiel.mhavik.nl Internet: www.mhavik.nl

ADVERTENTIE

GUUST OUTDOOR

TRAVEL

Alles in huis om uw reis compleet te maken! Westerstraat 6, 1441 AS Purmerend Telefoon 0299-423281 E-mail: shop@guust.nl Internet: www.guust.nl

HIER KAN UW ADVERTENTIE STAAN

Heeft u interesse, om hier een advertentie te plaatsen en ons daarmee te steunen? Neem contact op met het bestuur.

RECLAME.

NOTEER MIJ

Als nieuw lid voor € 12,50 per jaar.

Als donateur voor €

Voor een advertentie € 25,= per jaar.

Wijzig mijn adres als onderstaand.

Voor ___________________________

Het is voor ons een zeer welkome steun in de rug.

per jaar.

Naam

: ___________________________

Adres

: ___________________________

Pc/Plaats: ___________________________ E-mail:

___________________________

Handtekening:

ADVERTENTIE

PANDA / PRODUCTS AND ADVICE

HONDENUITLAATSERVICE “DE ROEDEL”

Ron Batenburg / Grafisch Intermediair

Voor het uitlaten van uw hond(en) op regelmatige basis of incidenteel bij ruimte. Vraag naar de voorwaarden.

It Ald Hôf 4, 8822 WP Arum Telefoon 0517-850797 Fax 0847-451435 Internet: www.panda-productsandadvice.nl

Stremselstraat 44, 1445 MC Purmerend. Telefoon 0299-643569 Fax 0299 476969 Internet www.de-roedel.nl

VROOM FUNDERINGSTECHNIEKEN

VAN OVERBEEK MAKELAARS & TAXATEURS

Toonaangevend en innovatief.

Voor optimale behartiging in onroerend goed

Sluisweg 1, 1474 HL Oosthuizen Telefoon 0299-409500 Fax 0299- 409555 E-mail: info@vroom.nl Internet: www.vroom.nl

Kleine Kerkstraat 4, 1135 AT Edam Telefoon: 0299-373040 Fax 0299-373060 E-mail: edamvolendam@vanoverbeek.nl Internet : www.vanoverbeek.nl

ADVERTEREN

R. BIBO BOUWBEDRIJF

In ons verenigingsperiodiek?

Voor al uw timmerwerk en veren nieuwbouw.

Neem daarvoor even contact op met Ron Batenburg of een ander bestuurslid.

Middelie 23, 1472 GP Middelie Telefoon 0299-621524

DRUKKERIJ VAN DER MOLEN B.V.

FIRMA LAAN

Handels- en Familiedrukwerk.

Specialist in het drukken van etiketten op rollen. Ambachtsweg 6, 1474 HW Oosthuizen Telefoon 0299-402720 Fax 0299-402360 E-mail: vdmolen@xs4all.nl Internet: www.drukkerijvandermolen.nl

Uw wielen bandenservice in de landbouw Robert Laan mobiel 06 – 536 251 28 Molenweg 2, 1473 BG Warder Telefoon 0299 - 373219 Fax 0299 - 371716 E-mail: wslaan@xs4all.nl

____________________________________________________________________________________

Detail van het kleed.

de breiende dames: (vlnr) Dieuwertje Vink- Kramer, Grietje Beets- Laan, Pietertje Molenaar- Plas.

____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 - 16 -

____________________________________________________________________________________

et verhaal achter „het kleed‟.

De heer J. Wijhenke heeft tijdens het inventariseren van spulletjes van de Historische Vereniging van Kwadijk het kleed van de Plattelandsvrouwen van Middelie gevonden. Naar aanleiding van deze „vondst‟ heb ik meer informatie gevraagd en gekregen van mevr. B. Vink-Laan en mevr. A. Vink-Struving, beiden lid en regelmatig bestuurslid van de vereniging sinds 1948.

In 1930 is de „Nederlandse Bond van Boerinnen en andere Plattelandsvrouwen‟ opgericht. De dertiger jaren waren crisisjaren en er was sprake van grote werkloosheid en armoede onder grote groepen van de bevolking. De zorg om de crisis en de groepen die daar het slachtoffer van dreigden te worden, waren de wortels van de oprichting van de Bond.

Het kleed is gemaakt ter gelegenheid van de oprichting van de afdeling Middelie en bestaat uit een groot aantal aan elkaar genaaide lapjes stof waarop de leden hun naam geborduurd hebben. Linksonder staat het embleem van de Internationale Bond met de letters A.C.W.W. = Associated Country Woman of the World. Bij speciale gelegenheden werd het kleed opgehangen.

Vooral de Verenigingen van Leraressen en oudleerlingen van het landbouwhuishoudonderwijs gaven hieraan een belangrijke impuls. De Bond richtte zich voornamelijk op voorlichting en kennisoverdracht. Later is de naam veranderd in de „Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen‟ om de scheiding tussen boerinnen en andere plattelandsvrouwen op te heffen.

____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 - 17 -

____________________________________________________________________________________ De activiteiten van de Bond richtten zich in het begin vooral op de taak van de plattelandsvrouw als boerin, huisvrouw en vrouw in de maatschappij. In de jaren vijftig worden er educatieve activiteiten georganiseerd, gericht op het huishouden, bedrijf en algemene ontwikkeling. De vrouwen denken actief mee over streekverbetering en ruilverkaveling. In de zeventiger jaren staat de emancipatie van de vrouw centaal. In Middelie werden de avonden ingevuld met een lezing, diavertoning, boekbespreking en cursussen handwerken (gegeven door mevrouw Aaf Bakker). Bij aanvang van elke bijeenkomst werd het bondslied gezongen, sommige leden uit volle borst, anderen gaven de voorkeur aan neuriën doordat het lied voor hen teveel leek op een strijdlied. Mevr. Vink-Laan: “…en altijd je brei -of stopwerk mee, hè! “. Dit werd echter niet gewaardeerd door mevr. Vis-Leguit. Zij onderbrak een boekbespreking en verkondigde op strenge toon dat ze dat „gebrei‟ meer dan beu was en dat zij het zag als een gebrek aan interesse. In 1973 begon het binnen de Vereniging te rommelen: een aantal leden van Middelie wilde zich afsplitsen van de Nederlandse Bond. Als belangrijkste reden werd de financiële afdracht aan de Bond genoemd.

In die periode was mevr. D. Hagenhoek-Kramer voorzitster. Zij verdedigde de afdracht met: “Als je na afloop een drankje neemt, dan ben je evenveel geld kwijt”. De dames Vink herinneren zich deze bijeenkomst als een vreselijke avond: beschuldigingen over en weer, het ging hard tegen hard. Er werd niet alleen gediscussieerd over de afdracht, maar ook over de rol van de overkoepelende organisatie. In die tijd liep een project voor educatie en ontwikkeling voor vrouwen in Boerkina Fasso, Afrika. Een deel van het geld ging op aan naaimachines, onderwijs, hulp bij het opzetten van een winkeltje e.d. Ontwikkelingshulp stond nog in de kinderschoenen en een aantal leden kon zich niet vinden in het project. Dit meningsverschil was de basis van de splitsing in twee groepen: de trouwe volgelingen van de Bond en de nieuwe vereniging „Trefpunt‟. De kleine vereniging heeft het nog een lange tijd volgehouden, maar op een gegeven moment bleven er te weinig (oude) leden over, met als gevolg dat de afdeling Middelie van de Bond van Plattelandsvrouwen rond 1995 is opgeheven. Met dank aan de dames Vink-Laan en VinkStruving voor het interview en de gezellige middag, Dieuwke de Boer-Muts

◄●

(links) mevrouw Alie Vink-Struving, (rechts) mevrouw Bets Vink-Laan.

____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 - 18 -

____________________________________________________________________________________

itreiking tegeltje Oud-Middelye.

Uitreiking van het tegeltje voor Piet Laan, postuum uitgereikt aan zijn vrouw Clazien vergezeld van haar dochter en schoondochter bij de laatste algemene ledenvergadering op 14 april jl. Dit tegeltje wordt meestal jaarlijks uitgereikt aan iemand die zich in het bijzonder heeft ingezet voor de historie van Middelie. Piet was 13 jaar geleden samen met Wim Muts, Jan Kout en Henk de Vos de initiatiefnemer tot de oprichting van ons Historisch Genootschap. Hij werd de voorzitter. Later werd hij ook bestuurslid van de Stichting Historisch Zeevang. Piet verzamelde oude foto‟s en attributen, en was de motor bij het samenstellen van het boekje

100 jaar Doopsgezinde Kerk in Middelie en het fotoboekje t.g.v. het 10-jarig bestaan van OudMiddelie. Hij was de naamgever van ons blad De Post en had al die jaren de grootste redactionele inbreng. Hij probeerde voor de perceelskaart de namen van de percelen te achterhalen en hielp mee aan de totstandkoming van een wandeling over het Middeleeuws Sporenpad. Hij werkte mee met het maken van tentoonstellingen en gaf samen met zijn jeugdvriend Sibrand Martens een lezing over het wel en wee van de twee kerkgenootschappen op ons dorp. Hij leverde ook een bijdrage aan het tot stand komen van het kwartetspel over de Zeevang. Kortom hij heeft het tegeltje meer dan verdiend. Gerry van der Wegen-Mulders.

◄●

Uitreiking tegeltje aan Clazien vergezeld van haar dochter.

____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 - 19 -

____________________________________________________________________________________

esprek met Trien Huiberts-Huiberts. Trien is geboren op 8 november 1928 op Middelie nr. 1, net als haar broer Piet en haar zusters Janny, Corrie en Wil. “Achter het spoor” zeggen de oud- Middelieërs.

Trien heeft een fijne jeugd gehad, armoe kende ze niet, het was een gezellige familie. Dat is duidelijk te zien op de vele foto‟s die ze me toonde. Haar vader had één broer en moeder had twee broers en twee zusters. Dus veel ooms en tantes die op visite kwamen als je jarig was, met de bijbehorende cadeautjes. Er werd om 12 uur ‟s middags warm gegeten en ‟s avonds brood. Dat was in de meeste boerengezinnen wel het geval. Er was een groentetuin waar uit gegeten werd en op z‟n tijd aten ze rijst (daarmee wordt rijst in melk gekookt bedoeld; paprijst zouden we nu zeggen). Als moeder te gast ging, dan ging de rijst in het bed. Ze hadden oom Sjors als knecht en die zei dan: “Aaltje, zet maar aangezangerde rijst in bed. Wij redden ons dan wel”. Hij lustte dat graag en bedoelde daarmee rijst die op de bodem van de pan wat aangebrand was. Later had haar vader Gerrit Hendriksen als boerenhulp. Die kwam uit Harderwijk. Die kwam met zijn gezin naast de school te wonen. (nu de praktijk van dokter Souwer) Trien had ook een handwerkclubje bij Piet Plas en Corrie Bakker (nu Willemse in het Noordeinde). Ze zaten dan bij het kippenhok met Annie Plas, Corrie Slagt, Nelie Klok en Trien.

hebben. Maar ze hebben wel gelachen want ze vond het een gezellige jongen. Achter haar op school zaten Jan Lof en Dick Hes. Ze weet zich nog juffrouw Bolander en juffrouw Bakker te herinneren. Juf Bolander was bij Jan Debets in de kost, op de Zijvend. Daarna heeft ze de huishoudschool in Purmerend gedaan, doorleren was voor die tijd bijzonder. Maar vandaar dat ze nu zo lekker koken en bakken kan. Bij de familie Huiberts kwamen 3 bakkers aan de deur.: De Groot, Hes (met zijn heerlijke bolussen) en De Ruiter. Trien had ook nog een leuk verhaaltje over haar ouders. Die gingen naar Zwitserland op vakantie. Er was wat met het geld. Wat precies wist ze niet meer. Maar moeder Aaltje bakte een cake en daar gingen kokertjes geld in mee gebakken…… En alles was vast goed gekomen. Op de vraag hoe ze haar man Piet heeft ontmoet, lacht ze een beetje. Hij heeft haar nooit gevraagd. Het was zomaar aan. Ze fietsten van dansles bij Kaan in Oosthuizen terug naar Middelie en hij fietste met haar mee en zo is het gebleven. Ze hebben vijf jaar verkering gehad. Op 20 september zijn ze in Middelie getrouwd door burgemeester Kooiman. Ze vond dat het verhaal bij de plechtigheid niks voorstelde. Piet woonde op het Laantje naast de boerderij waar nu Kooyenga woont. De onderbouw van de schuur ligt er nog. (foto‟s van de boerderij stonden eerder in de Post bij het verhaal van Wil VinkKramer over haar moeder) Toen Trien getrouwd was met Piet Huiberts Jbz (ze waren geen familie!) gingen ze aan de Purmerenderweg in de Beemster wonen. Ze woonden in bij Woltje Hooyberg. (dat was de moeder van Pietertje Bark, die was getrouwd met Jan Visser, Middelie nr. 5 net over het spoor) Het was er piepklein, maar o zo gezellig. Piet was knecht bij Bakker aan het Noorderpad, dat was een boer en tuinder. Toen Bakker overleed heeft hij zijn knecht Piet goed bedacht. Trien woont er nu nog steeds. Ze heeft twee zoons, vier klein-kinderen en drie achterkleinkinderen. Haar man Piet is in 2007 overleden.

In de oorlog toen het Noordeinde onder water stond hebben ze tijdelijk in een boerderij bij de Gé Koster- Wakker Klemweg gewoond. (nu familie Karsten) Trien ceesengekoster@zonnet.nl ◄● vond het daar leuk. Teun Vink zat nog wel eens achter haar aan, maar moeder Aaltje wilde het niet ____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 - 20 -

____________________________________________________________________________________

erinneringen aan mijn onderwijzers.

door Sibrand Martens Sibrand is geboren in 1936 te Middelie als zoon van huisarts Martens en woonde tot 1948 op het Edammerdijkje no. 5 in het grote huis tegenover De Kroes. Op de lagere school zat hij in de klas bij onze overleden oud-voorzitter Piet Laan (zie klassenfoto). Momenteel woont Sibrand in Eindhoven en we stellen het erg op prijs dat hij voor De Post zijn uitgebreide herinneringen op papier heeft willen zetten (redactie). Meester Zinkweg. Voor een klein dorp als Middelie is een goede hoofdonderwijzer van groot belang. In zo‟n kleine agrarische gemeenschap kan goed onderwijs nog jaren lang in het maatschappelijk leven doorwerken. Als er iemand in Middelie geweest is die goed onderwijs gaf dan was dat zeker meester Zinkweg.

Samen met haar man plaagde zij mij er mee dat ik niet zo goed en snel kon lezen als haar kleindochter Annelies die toen 4 jaar was. Ik was al 7. Zij liet Annelies voorlezen uit een boek met plaatjes en gedichten en dat deed ze heel vlot. Ik werd dan boos omdat ik het niet zo snel kon. Later bleek dat Annelies al de gedichten in dat boek uit haar hoofd kende en bij het zien van een bepaald plaatje het gedicht vlot kon opdreunen. Gedichten zoals “Jantje zag eens pruimen hangen...….....” en “Kortjakje ....…...” Meester Zinkweg had een dochter die onderwijzeres was in de Wieringermeer. Toen die polder door de Duitsers onder water werd gezet, kwam ook deze dochter naar Middelie. Ik herinner mij nog haar uitvoerige verhalen over de inundatie van de Wieringermeer. Meester Zinkweg was toen een kleine vitale man met een indrukwekkende meester Scheffener. snor en met ogen die je pienter en doordringend aan konden kijken. Altijd actief en vol grapjes. Hij boezemde ontzag in en kon ook goed plagen. Dat bleek ook uit het volgende: Vader en ook meester Zinkweg hadden in 1944 elk een windmolen laten maken om met behulp van een oude fietsdynamo elektriciteit op te wekken. Wij zaten dan bij ons in de keuken, omdat dit het kleinste vertrek in huis was dat verwarmd kon worden, rond de tafel in het licht van een fietslampje. Als onze molen op volle toeren draaide en wij licht hadden zat meester Zinkweg in het donker omdat de twee molens elk van een andere windrichting afhankelijk waren. Als wij geen licht hadden had meester Zinkweg dat wel en omgekeerd. Wat was hij blij en trots en wat kon hij Vader plagen als hij licht had en wij in het donker zaten.

Zijn leerlingen hebben vele jaren belangrijke functies bekleed in het verenigingsleven b.v. als secretaris, maar ook in bestuursfuncties zoals van de Boerenleenbank, de Melkfabriek, de Ned. Herv.- of de meester Zinkweg. Doopsgezinde kerk. Meester Zinkweg was al jaren lang gepensioneerd toen hij in de hongerwinter van 1944 samen met zijn vrouw en kleindochter Annelies bij zijn schoonmoeder Mw Scheffener in trok. Mw. Scheffener was de weduwe van meester Scheffener, die Meester Zinkweg was een man vol humor, ook in rond 1900 schoolmeester in Middelie was geweest. die oorlogstijd, en gespitst op nieuws van de gealliZij had een dochter die met meester Zinkweg geeerden. Dat nieuws kreeg Vader in het geheim op trouwd was. Mevrouw Zinkweg bestaat in mijn dunne velletjes papier getypt van de ondergrondse. herinneringen als een lieve rustige en hartelijke vrouw. ► ____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 - 21 -

____________________________________________________________________________________ Die briefjes gaf Vader weer door aan meester Zinkweg. Als kind mocht ik daar niets van weten. Dat was te gevaarlijk. Maar ik merkte het toch maar wist intuïtief dat ik daar niets van mocht laten merken. Annelies - haar moeder was ook een dochter van de heer en mevrouw Zinkweg en was met Kruiskamp (ook al in het onderwijs werkzaam) getrouwd was - had nog twee oudere broers. Daarvan was Rien bij ons in huis opgenomen en de ander zoon Jan bij melkboer Slot omdat in Middelie meer voedsel te krijgen was dan in Heemstede, waar ze woonden. Ik weet dat meester Zinkweg zijn leerlingen goed had leren lezen en schrijven toen hij onderwijzer in Middelie was. Die leerden zelfs om goede brieven te schrijven, zowel van inhoud als van vorm. Ook de andere vakken werden niet verwaarloosd. Ik denk dat meester Zinkweg één van de beste onderwijzers geweest is die Middelie in de vorige eeuw heeft gehad. Juffrouw Bolander

door Moeder voorgehouden als we ons eten wilden laten staan! Zij liep altijd op heel hoge hakken. Ja, zij was een vlotte tante, die wist wat ze wilde. Ze heeft, denk ik zo, goed les gegeven. Het is zeker jammer geweest dat ze zo kort in Middelie als onderwijzeres heeft gewerkt. Meester Drost Meester Drost (een neef van burgemeester Drost) kwam als piepjonge onderwijzer samen met zijn vrouw in 1930 naar Middelie. Zijn aanstelling had mogelijk gemaakt dat ze konden trouwen. Mijn ouders bevonden zich in dezelfde situatie. Deze twee jong getrouwde echtparen vonden elkaar in Middelie en zijn hun hele leven verder vrienden gebleven. Ik kende van de onderwijzers uit mijn tijd in Middelie Oom Gerard, zoals ik meester Drost noemde, het beste. Oom Gerard is enkele jaren geleden gestorven, maar Tante Jannie leeft nog en is zelfs verleden jaar nog een weekje met de Zonnebloem in Kwadijk geweest. Bij die gelegenheid heeft ze na vele jaren Middelie nog bezocht. Ze genoot er geweldig van. Oom Gerard was een hartelijke goede man, die altijd met een Gelders accent is blijven spreken. In Middelie werden twee van hun vier kinderen geboren. Hun oudste dochter Tiny ongeveer gelijk met mijn oudste broer Hans. Ondanks een fijne tijd in Middelie trok de geboortestreek – de Achterhoek – hen sterker aan dan Waterland.

Begin dertiger jaren was Suus Bolander, zoals ik haar later leerde kennen, onderwijzeres in Middelie en had een kosthuis ergens aan de Wijzend. Ik dacht in het huis waar eind Tot aan zijn pensioen was Oom Gerard hoofd van veertiger jaren de O.L. School in Zelhem, waar Tante Jannie nu Jan en Gerda de nog woont. Ik denk dat er nog maar weinig menGroot met hun sen in Middelie zoon Jan woonzijn die hem geden. Mijn Moekend hebben en Juffrouw Bolander der was bevriend kunnen vertellen met Suus Bolander. Ook nadat zij met Eef Lansink hoe hij als ondergetrouwd was bleven we contact met haar houden. wijzer was. Wel Verleden jaar is zij, meer dan 90 jaar oud, gestorweet ik dat Trien ven. Haar man leeft nog. Ik heb haar dus niet als Plas (Juf Plas) bij onderwijzeres gekend maar wel als een vrij kleine hem in de klas kordate vrouw van een veearts, die soms al te vlot heeft gezeten. auto reed en zelfs af en toe op de motor van haar man ging zitten. Zij zag er altijd tiptop uit. In Middelie zorgde zij er al voor superslank te zijn en dat ging ten koste van haar gezondheid. Toen zij eens ernstig ziek werd had zij geen lichamelijke reserves om daar tegen te vechten. Dat kostte haar bijna het leven. Dit werd ons, als kinderen, later Juffrouw Plas ► ____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 - 22 -

____________________________________________________________________________________ Meester Drost zal vast wel boeiend verteld hebben: geschiedkundige en aardrijkskundige verhalen. Zijn dochter Gerda vroeg mij als schoolmeisje eens, toen wij vlak na de oorlog in Zelhem logeerden, of het echt waar was wat haar vader in de klas had verteld: dat er bij ons in Noord-Holland tussen elk stuk land een sloot was i.p.v. een heg of een hek. Zij kon zich dat gewoon niet voorstellen als meisje dat op de zandgrond woonde. Ik vraag me af of er in Middelie ook leerlingen geweest zijn die niet konden geloven dat er in Gelderland geen sloten waren tussen de percelen. Meester Bennink Meester Bennink, ook uit de Achterhoek afkomstig, volgde meester Drost op. Ik zie hem samen met zijn vrouw, Tante Annie, en zoontje Rudolf nog een bezoek aan onze klas brengen toen ik bij Meester Heukelom zat. Rudolf had wantjes uit de mouw van zijn jasje bungelen, die met een dikke draad via de mouwen met elkaar verbonden waren zodat hij ze meester Bennink niet kon verliezen. Dat had ik nog nooit gezien. Mijn vroegste herinnering aan hen zijn de bezoekjes met mijn ouders bij hen in het schoolhuis. Later zou ik nog bij hen logeren in het schoolhuis in Rheden. Mijn broers hebben nog bij meester Bennink in de klas gezeten. Ik had de indruk dat ze hem een niet altijd zo soepele meester vonden. Later, toen hij in Maastricht aan de kweekschool les gaf, leerde ik hem juist als een hartelijke man kennen, die goed bij de Limburgse manier van leven paste. Zijn vrouw was wat stug en niet zo gemakkelijk toegankelijk. Minder joviaal. Na Middelie werd meester Bennink hoofd van de lagere school in Rheden en dat was hij nog toen de oorlog voorbij was. Samen met meester Heukelom, die hem was opgevolgd, organiseerde hij toen een uitwisseling tussen de leerlingen van beide scholen.

Wij als leerlingen werden toen bij “pleeggezinnen” onder gebracht na met de jongen of meisje waar we mee uitgewisseld werden, gecorrespondeerd te hebben. Geweldig was die reis na de oorlogsjaren, waarin een schoolreis slechts uit één dag met paard en wagen naar het strandbad in Edam bestond. Ik herinner me nog de wandelingen over de Postbank en door de Middachter Allee, waar we met, weet ik hoeveel, medeleerlingen de reusachtige bomen trachtten te omsingelen. Wat waren die bomen hoog en dik! Meester Bennink is na zijn pensionering weer naar Arnhem verhuisd en woont daar nog Meester Heukelom steeds, alleen, als 90 jarige. Zijn vrouw is enige jaren geleden al overleden. Ik denk dat er nog wel enkele oud-leerlingen van hem in Middelie wonen, die iets over zijn manier van lesgeven kunnen vertellen. Ik heb het vermoeden dat meester Bennink een vrij strenge onderwijzer geweest is die niet echt goed contact met zijn leerlingen had. Ik kan me natuurlijk vergissen. Sibrand Martens

◄●

Redactie; Wie heeft er nog herinneringen aan dokter Martens, dan horen wij die graag van U.

____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 - 23 -

____________________________________________________________________________________

eacties op de foto‟s.

De schoolfoto gepubliceerd in “De Post” heeft diverse reacties opgeleverd. En wisten daarmee veel namen te achterhalen maar helaas nog niet allemaal.

1. 2. 3. meester Zinkweg 4. 5. mevr. Zinkweg 6. Fem Plas ? 7. Lien Zinkweg (oudste dr) 8. Trien Plas (kleine) 9. Malet Klok (Maretje) 10. Jan Reijer Plas 11. Ge Slot 12.

13. Jannie Vink 14. 15. Marie Laan ? 16. Griet Hooijberg 17. 18. 19. Henk Hooijberg 20. Jan de Ruiter 21. 22. Jaap Bark 23. juff. Geling 24. juff. van Tinteren

25. 26. 27. 28. Marie Zinkweg (jongste dr) 29. 30. Kees Huiberts 31. Maartje Rol ? 32. 33. Gon 34. 35. Heine van de Hudding 36.

37. 38. 39. 40. 41. ook op school zaten; Jan de Jong, Piet Slagter, Alie Slagter, Trien Plas (grote), Efie Hetjes ?

Bovenstaande foto kregen wij van Jan de Reus, Avenhorn voorzien van een aantal namen weet u de ontbrekende namen? Mijn moeder is Maretje Klok (roepnaam Malet ze kon in het begin de r slecht uitspreken en die naam is zo gebleven) geb. 25-6-1918 Middelie, dochter van Pieter Klok en Neeltje Plas, nu wonend in Midwoud.

____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 - 24 -

____________________________________________________________________________________

erinnert u zich deze nog?

Wij hebben opnieuw een klassenfoto uit ons archief en zouden graag de namen willen weten van de afgebeelde kinderen en onderwijzer. Stuur, geef of e-mail uw reactie door aan een van de bestuursleden.

1. 2. 3. JohanVennik 4. 5. 6. 7.

8. 9. 10 11. 12. 13. 14.

15. 16. 17. 18. 19. Jaap Vennik 20. 21.

22. 23. 24. 26. 27. 28. 29.

____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 - 25 -

____________________________________________________________________________________

eacties op de foto‟s.

De schoolfoto gepubliceerd in “De Post” heeft diverse reacties opgeleverd. Alle namen bij deze klassenfoto werden beschreven door Dora Muts.

1. Cor Hes 2. Cor Laan 3. Piet Muts 4. Gré Kock 5. Aagje Bark 6. Ans Laan

7. Jaap Meijn 8. Henny Brouwer 9. Jet Langereis 10. Dora Westereng 11. Annie Hout 12. Jannie Vink

ekregen van ……..

Jaap Vennik, Sneek: foto‟s J. Bouwes, Edam: groepsfoto Jan de Groot , Edam: een mesje voor het afsnijden van sigarenpuntjes M. Vink, De Rijp: Volksalmanak voor het jaar 1869 uitg. Maatschappij tot nut van ’t algemeen. T. Greuter Middelie: houten wegwijzer “OudMiddelie”.

13. Wil Vink 14. Mien Veen 15. Henk de Groot 16. Piet Laan 17. Siebrand Martens 18. Henk Wakker

19. 20. 21. 22. 23.

Janna Hendriks Klazien Laan Annie Vink Janny Laan Tiny Winkelaar J. Heukelom

J Molenaar, Edam: boekje Hollands werk door Aard gever. Piet en Clazien Bleeker-Hendriksen, Oosthuizen: 3 videobanden. Mevr. Vink-de Geus: Ets van de Ned. Herv. Kerk in Middelie door Wil v. Zijl. Mevr. A. Ruijs, Purmerend: enkele dia‟s o.a. van de optocht tgv. 25 jaar bevrijding in 1970 Bram Bark, Purmerend : 2 foto‟s

____________________________________________________________________________________ Historisch Genootschap “Oud-Middelye” “De Post” 13 de Jaargang, Nummer 2, Oktober 2010 - 26 -

Colofon:

Historisch Genootschap Oud-Middelye Bestuur: Gerry van der Wegen - Mulders – Voorzitter E-mail: gerryvanderwegen@hotmail.com Jack Dekker – Penningmeester E-mail: jackdekker@quicknet.nl Eric van den Hudding – Secretaris E-mail: ericvandenhudding@hetnet.nl Overige Bestuursleden: Dieuwke de Boer - Muts E-mail: deboermuts@quicknet.nl Anja Frikkee E-mail: a.g.frikkee@quicknet.nl Gé Koster - Wakker E-mail: ceesengekoster@zonnet.nl Contactadres: Gerry van der Wegen - Mulders Edammerdijkje 26, 1472 GD Middelie Telefoon 0299-62 17 30 E-mail: gerryvanderwegen@hotmail.com Website van het Historisch Genootschap “Oud - Middelye” http://www.oudmiddelye.nl Betalingen aan het Historisch Genootschap “Oud - Middelye” kunnen worden overgemaakt op de rekening van de vereniging bij de Rabobank met nummer 367 32 55 78 Drukwerkverzorging: Lay-out & Coördinatie van het blad “de Post” - Webmaster Ron Batenburg It Ald Hôf 4, 8822 WP Arum Telefoon 0517-85 07 97 Telefax 087-784 18 49 E-mail: rw.batenburg@gmail.com Uitvoering drukwerk Copy-Power vof Dorpsstraat 84, 1713 HK Obdam

Prijs voor losse nummers “de Post” € 6,50