Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός A' τρίμηνο 2017

ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ἀρ. τεύχ. 108 • Α΄ Τρίμηνο 2017

o

Αιτωλός

Περιοδικό Ὀρθοδόξου Ἐξωτερικῆς Ἱεραποστολῆς

177

«ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ» ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ

Ἔτος ΚΗ΄-Ἀρ.τεύχ.108 Ἰανουάριος-Μάρτιος 2017 Τιμή τεύχους: 1,50 εὐρώ Τό περιοδικό ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΔΩΡΕΑΝ

Περιεχόμενα 179

Χαῖρε καί εὐφραίνου Κολουέζι

187

Μνήμη Ἱεραποστόλου π. Κοσμᾶ Γρηγοριάτη

198

Οἱ πρῶτοι καρποί τῶν κόπων μας

204

Ἔλεον εἰρήνης, θυσίαν αἰνέσεως

208

Ἱεραπόστολοι καί Ἱεραποστολή

212

Ἐγκαίνια τοῦ πρώτου Ὀρθόδοξου Ναοῦ στό Βόρειο Κονγκό

215

Ἀπολογισμός ἔτους 2016

Μπορεῖτε νά καταθέτετε τή βοήθειά σας σέ ἕναν ἀπό τούς παρακάτω τραπεζικούς λογαριασμούς καί νά μᾶς ἐνημερώνετε τηλεφωνικά, γιά νά μήν μπαίνετε στή διαδικασία ἀποστολῆς τοῦ καταθετηρίου τῆς τραπέζης. Ἄμεσα θά σᾶς ἀποστέλουμε τήν ἀπόδειξη τοῦ Ἱ. Συνδέσμου.

1. ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 235/296004-49 ΙΒΑΝ: GR9401102350000023529600449 SWIFT (BIC): ETHNGRAA

2. ALPHA BANK 479-002101-029168 ΙΒΑΝ: GR3401404790479002101029168

3. ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 5231-013724-415 ΙΒΑΝ: GR5001722310005231013724415

Ὁ διαδικτυακός μας τόπος εἶναι:

www.ierapostolos.gr 178 Τό e-mail μας εἶναι: iersyn@iersyn.gr

Διεύθυνση: Ἱεραποστολικός Σύνδεσμος «Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός» Ὁδός Λαγκαδᾶ 190, Τ.Κ. 564 36 Σταυρούπολη Θεσσαλονίκη - Greece Ἀναγν. Σωματεῖο. Ἀπόφ. Πρωτοδ. Θεσ/νίκης, Ἀρ. 684/1990, Κωδικός 2406 Ἐκδότης: Τά μέλη τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου Ἀσλανίδης Δημήτριος Πρόεδρος Κατσαρός Κων/νος Ἀντιπρόεδρος Παπαναστασίου Ἰωάν. Γεν. Γραμματέας Κωνσταντινίδης Δημ. Ταμίας Μπαρέκας Βασίλειος Α΄ Μέλος Ἰωαννίδης Κλεόβουλος B΄ Μέλος Δημούδης Ἀριστείδης Γ΄ Μέλος

Ὧρες Γραφείου: 8.30 π.μ. - 8.00 μ.μ. Τηλέφωνα ἐπικοινωνίας:

2310 606920, 602602 FAX 2310 606920 Στοιχειοθεσία, ἐνθέσεις, ἀποχρωματισμοί, ἐκτύπωση, βιβλιοδεσία: «ΧΡΩΜΟΤΥΠ», τηλ. 2310 951620

Χαῖρε καί εὐφραίνου Κολουέζι

Ἡ ἄφιξη τοῦ Πατριάρχη στήν πόλη τοῦ Κολουέζι

Σ

τίς 11 Φεβρουαρίου 2017 ἡ Α.Θ.Μ. ὁ Πάπας καί Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας κ.κ. Θεόδωρος Β΄ ἀφίχθηκε στό Λουμπουμπάσι, τήν πρωτεύουσα τῆς ἐπαρχίας Κατάνγκας, ὅπου τόν ὑποδέχθηκαν ὡς ἀρχηγό κράτους ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κατάνγκας κ. Μελέτιος, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κινσάσας κ. Νικηφόρος, ὁ Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Μπουρούντι & Ρουάντας κ. Ἰννοκέντιος, οἱ τοπικές ἀρχές, τά μέλη τῆς Ἑλληνικῆς Παροικίας, πλῆθος Κληρικῶν καί ἑκατοντάδες Ὀρθοδόξων χριστιανῶν. Κατά τήν τριήμερη παραμονή του στό Λουμπουμπάσι πραγματοποίησε ἐθιμοτυπικές ἐπισκέψεις καί συναντήσεις μέ τίς τοπικές ἀρχές, τήν ἑλληνική ὁμογένεια καί ἑκατοντάδες Ὀρθοδόξων πιστῶν τῶν ἐκεῖ Ἐνοριῶν.

179

Ἐπίσημη ὑποδοχή τοῦ Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας κ.κ. Θεοδώρου στό Δημαρχεῖο τοῦ Λουμπουμπάσι

Πλῆθος κόσμου ὑποδέχθηκε τόν Πατριάρχη στόν Ἱ. Ναό Ἁγίας Σοφίας στό Κηπούσι.

Ἀναμνηστική φωτογραφία ἐντός τοῦ Ἱ. Ναοῦ Ἁγίας Σοφίας στό Κηπούσι

180

Γιά πρώτη φορά ἐπισκέφθηκε τήν πολυπληθή Ἐνοριακή Κοινότητα τῆς Ἁγίας Μεγαλομάρτυρος Σοφίας, στήν περιοχή Κηπούσι, καί τόν ὁμώνυμο Ἱερό Ναό, ὁ ὁποῖος ἀνεγέρθηκε μέ δωρεά τοῦ ἐκ Θεσσαλονίκης μεγάλου εὐεργέτη μακαριστοῦ Λάμπρου Γυφτάκη. Ἡ ποιμαντική καί ἱεραποστολική περιοδεία συνεχίστηκε στήν πόλη τοῦ Κολουέζι, ὅπου καί τό Ἱεραποστολικό Κέντρο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κατάνγκας. Ἀμέσως μετά τήν ἄφιξή του, στίς 14 Φεβρουαρίου, ὁ Μακαριώτατος πραγματοποίησε ἐθιμοτυπική ἐπίσκεψη στήν ἕδρα τοῦ Κυβερνείου τῆς πόλης, ὅπου καί τόν ὑποδέχθηκαν θερμά. Στή συνέχεια, κατευθύνθηκε στήν κεντρική πλατεία τοῦ Κολουέζι, ὅπου τοῦ ἐπιφυλάχθηκε πάνδημη ὑποδοχή ἀπό τόν Ἱερό Κλῆρο καί χιλιάδες

Ὀρθοδόξους πιστούς. Ἀκολούθως, σχηματίστηκε πομπή μέ κατεύθυνση τόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, ὅπου τελέσθηκε ἐπίσημη Δοξολογία. Κατά τή σύντομη προσλαλιά του ὁ Σεβασμιώτατος κ. Μελέτιος καλωσόρισε τόν Μακαριώτατο καί ἐξέφρασε τή χαρά, τήν τιμή, ἀλλά καί τήν ἀφοσίωση τοῦ γηγενοῦς Χριστεπωνύμου πληρώματος στήν Ὀρθοδοξία καί στόν Θρόνο τοῦ Ἀποστόλου καί Εὐαγγελιστοῦ Μάρκου. Ἀντιφωνώντας, ὁ Μακαριώτατος ἐξεδήλωσε τή συγκίνησή του γιά τήν κατά πρόσωπον κοινωνία μέ τούς πιστούς καί ἀγαθούς Ἀφρικανούς ἀδελφούς. Ὑπογράμμισε δέ τή μέριμνά του γιά τά ὀρφανά καί ἄπορα παιδιά τῆς Ἀφρικῆς, γιά τό πρόβλημα τῆς φτώχειας καί τῆς ἔλλειψης βασικῶν ἀγαθῶν πού ἀντιμετωπίζουν.

181

[

Τόνισε, πώς ἡ λύση τοῦ προβλήματος τῆς φτώχειας στίς χῶρες πού ὑποφέρουν, θά ἐπιφέρει ταυτόχρονα καί τήν ἐπίλυση τοῦ προβλήματος τῶν συγκρούσεων, τῆς μετανάστευσης καί τῆς προσφυγιᾶς. Ἀπηύθυνε δέ ἔκκληση πρός τή Διεθνή Κοινότητα, νά συντονίσει τίς προσπάθειές της, γιά νά λύσει ἀπό κοινοῦ τό πρόβλημα τῆς φτώχειας.

Τέλος, ἐξέφρασε τίς εὐχαριστίες του γιά τή θερμή ὑποδοχή καί ὑπογράμμισε τήν ἀδιάκοπη μέριμνα τοῦ Πατριαρχείου γιά τήν πνευματική καί ἐν γένει πρόοδό τους, μέ τήν ἄοκνη ποιμαντική φροντίδα τοῦ Σεβασμιωτάτου κ. Μελετίου. Μεγάλη ἦταν ἡ συγκίνηση τοῦ Μακαριωτάτου κατά τήν τέλεση τρισαγίου στόν τάφο τοῦ μακαριστοῦ Ἱεραποστόλου π. Κοσμᾶ Γρηγοριάτη, ὅπως ἀνέφερε χαρακτηριστικά σέ συνέντευξη πού παραχώρησε στίς

17 Φεβρουαρίου 2017 στήν ἐκπομπή «Ραδιοπαραμυθία» τῆς κας Σοφίας Χατζή στόν ραδιοφωνικό σταθμό τῆς Πειραϊκῆς Ἐκκλησίας: Βρέθηκα στόν τάφο τοῦ παπα-Κοσμᾶ καί ὅπως ἔπεφτε καταρρακτώδης ἡ βροχή, μερικές σταγόνες θά φτάνανε μέχρι τά κόκαλά του, βρεγμένα στήν ἀφρικανική γῆ. Καί τοῦ εἶπα: «Ἀγάλλου, ξεκουράσου, τό ἔργο σου δέν ἔσβησε, γιατί ἦταν ἔργο Χριστοῦ». Ἀκολούθως, ὁ Μακαριώτατος μετέβη στήν περιοχή Τσάμπουλα, στήν

Ὁ Πατριάρχης τελεῖ τρισάγιο στόν τάφο τοῦ μακαριστοῦ Ἱεραποστόλου π. Κοσμᾶ Γρηγοριάτη.

182

[

ὁποία βρίσκονται τά μεγάλα ὀρυχεῖα χαλκοῦ τοῦ Κολουέζι, προκειμένου νά ἐπισκεφθεῖ τήν Ἱερά Μονή τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. Ἐκεῖ, μετά τήν ὑποδοχή του ἀπό τόν Πανοσιολογιώτατο π. Βαρνάβα Γρηγοριάτη καί τήν Ἀδελφότητα τῆς Μονῆς, τελέσθηκε Δοξολογία, στό τέλος τῆς ὁποίας ὁ Μακαριώτατος τέλεσε τήν ἐνθρόνιση τοῦ π. Βαρνάβα ὡς Καθηγουμένου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς, σέ κλίμα ἔντονης συγκίνησης. Ἄς σημειωθεῖ πώς ὁ π. Βαρνάβας ἕλκει τήν Ἀπό τήν τελετή ἐνθρόνισης τοῦ π. Βαρνάβα καταγωγή του ἀπό τήν κατεχόμενη Γρηγοριάτη ὡς Καθηγουμένου τῆς Ἱ. Μονῆς Ἁγίων Ἀποστόλων στήν Τσάμπουλα Κερύνεια τῆς Κύπρου, καθώς καί ὅτι εἶναι ἡ πρώτη ἐνθρόνιση Καθηγουμένου σέ Μονή τῆς Ἱεραποστολῆς στήν ρίου, ὁ Μακαριώτατος μετέβη μέ τή ΣυἈφρική. νοδεία του στό Νοσοκομεῖο τῆς Ἱ. ΜηὉ Μακαριώτατος ἀναφέρθηκε τροπόλεως «Ἅγιοι Ἀνάργυροι Κοσμᾶς μέ θερμά λόγια στό πρόσωπο τοῦ π. καί Δαμιανός», στή θέση Μανίκα τοῦ Βαρνάβα. Τόν εὐχαρίστησε γιά τήν Κολουέζι, ὅπου ἐγκαινίασε τή νέα πτέἀγάπη του πρός τό Πατριαρχεῖο, τήν ρυγα τοῦ Νοσοκομείου, εὐλόγησε καί σπουδαία πνευματική ζωή καί τίς γε- συνομίλησε μέ τούς νοσηλευόμενους ρές πνευματικές βάσεις πού ἔχει θε- καί τό ἐπιστημονικό προσωπικό. μελιώσει στό Μοναστήρι, τά ὁποῖα Στήν ἐντυπωσιακή τελετή τῶν ὀφείλονται στόν μακαριστό κοινό γέ- ἐγκαινίων παρευρέθησαν ὁ Ὑπουρροντά τους, τόν π. Γεώργιο Καψάνη. Αὐτός ὑπῆρξε ὁ πρῶτος πού τούς δίδαξε τό ἄνοιγμα τῆς Ἐκκλησίας πρός τά ἔθνη καί τούς ἐνέπνευσε τή διακονία γιά τήν Ἱεραποστολή. Ὁ Καθηγούμενος ἐξέφρασε τήν εὐγνωμοσύνη του πρός τόν Πατριάρχη γιά τήν ἐμπιστοσύνη τῆς ἀνάθεσης τῆς ἡγουμενίας τῆς Μονῆς, διαβεβαίωσε γιά τήν ἀφοσίωσή του πρός τόν Προκαθήμενο καί ὑποσχέθηκε πώς θά ἀναλώσει τόν ἑαυτό του στή διακονία τῶν μοναχῶν πού τόν Τό μαθητικό καί διδακτικό προσωπικό περιβάλλουν. τῶν Σχολείων τῆς Ἱεραποστολῆς Τήν ἑπόμενη ἡμέρα, 15η Φεβρουα183

Ἡ τελετή ἐγκαινίων τῆς νέας πτέρυγας τοῦ Νοσοκομείου τῆς Ἱεραποστολῆς γός Ὑγείας τῆς Λαϊκῆς Δημοκρατίας τοῦ Κονγκό, ὁ Δήμαρχος τοῦ Κολουέζι, ὁ ἐκπρόσωπος τοῦ Κυβερνήτη καί ὁ Πρόεδρος τοῦ Κυβερνητικοῦ Συμβουλίου, ὁ Ἐπιθεωρητής Ὑγείας τοῦ Κολουέζι, πλειάδα κρατικῶν ἀξιωματούχων, τό ἰατρικό καί νοσηλευτικό προσωπικό τοῦ νοσοκομείου καί πολλοί προσκεκλημένοι. Ὁ Μακαριώτατος στήν ὁμιλία του πρός τούς παρευρισκομένους, εὐχαρίστησε τόν Πρόεδρο τῆς Λαϊκῆς Δημοκρατίας τοῦ Κονγκό κ. Ζοζέφ Καμπιλά γιά τή συμπαράστασή του στό

Ὁ Πατριάρχης μέ τόν Ὑπουργό Ὑγείας τοῦ Κονγκό, τόν Δήμαρχο τοῦ Κολουέζι καί τόν ἐκπρόσωπο τοῦ Κυβερνήτη 184

ἔργο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας στή χώρα καί συνεχάρη τόν οἰκεῖο Μητροπολίτη κ. Μελέτιο γιά τό σπουδαῖο ἔργο, τό ὁποῖο, ὅπως ἀνέφερε, θά συμβάλει μέ τόν ὑπερσύχρονο ἰατρικό ἐξοπλισμό πού διαθέτει στήν ἀνακούφιση τοῦ ἀνθρωπίνου πόνου. Κάλεσε δέ ὅλους, νά συμβάλουν στήν εὔρυθμη λειτουργία τοῦ νοσηλευτικοῦ ἱδρύματος, ἀφοῦ τό ἔργο αὐτό κατασκευάσθηκε γιά τήν ὑγειονομική ἐξυπηρέτηση τῶν κατοίκων τῆς εὐρύτερης περιοχῆς. Ἀκολούθως, μέ τό πέρας τῆς τελε-

Ἡ νέα πτέρυγα τοῦ Νοσοκομείου «Ἅγιοι Ἀνάργυροι Κοσμᾶς καί Δαμιανός»

τῆς, ὁ Μακαριώτατος ἐπισκέφθηκε τήν παρακείμενη γυναικεία Ἱερά Μονή Ἁγίου Νεκταρίου, ὅπου ἐγκαταβιεῖ γυναικεία Ἀδελφότητα, ὑπό τήν καθοδήγηση τῆς Μοναχῆς Μακρίνας. Τήν 16η Φεβρουαρίου, ὑπό τήν Προεδρία τοῦ Μακαριωτάτου, πραγματοποιήθηκε Γενική Ἱερατική Σύναξη τοῦ Κλήρου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κατάνγκας, ἐντός τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Γεωργίου Κολουέζι. Κατ’ αὐτήν, ὁ Μακαριώτατος μίλησε μέ πατρική ἀγάπη πρός τούς Κληρικούς, ἀναφερόμενος στήν προσωπική του γνωριμία μέ τόν πολυσέβαστο ἀείμνηστο γέροντα π. Γεώργιο Καψάνη, Καθηγούμενο τῆς Ἱ. Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὄρους καί τήν ἀδελφική σχέση πού τόν συνδέει μέ τόν παράδελφό του Μητροπολίτη κ. Μελέτιο. Ἐπίσης, ἀναφέρθηκε στούς μεγάλους Ἱεραποστόλους π. Χαρίτωνα Πνευματικάκη καί π. Κοσμᾶ Γρηγοριάτη, μέ τόν δεύτερο ἐκ τῶν ὁποίων ὑπῆρξαν συμμαθητές στή Ριζάρειο

Ὑποδοχή τοῦ Πατριάρχη στή Γυναικεία Ἱερά Μονή Ἁγίου Νεκταρίου

Ἐκκλησιαστική Σχολή τῶν Ἀθηνῶν. Ἔδωσε πατρικές συμβουλές πρός τούς Κληρικούς καί ἀφουγκράστηκε τούς προβληματισμούς τους. Ἀμέσως μετά τό πέρας τῆς Ἱερατικῆς Συνάξεως, ὁ Μακαριώτατος παρευρέθηκε σέ πανηγυρική ἑορτή πού πραγματοποίησε ἡ Ἱερά Μητρόπολη Κατάνγκας, κατά τήν ὁποία εἶχε τήν εὐκαιρία νά δεῖ ἀπό κοντά καί νά εὐλογήσει πάνω ἀπό 30.000 μαθητές τῶν σχολείων ὅλων τῶν βαθμίδων καί τῶν σχολῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Οἱ μαθητές καί οἱ μαθήτριες παρήλασαν ἐνώπιον τοῦ Πατριάρχη μέσα σέ κλίμα ἐνθουσιασμοῦ ἐνῶ, στό τέλος, ὁ Μακαριώτατος ἐμφανῶς συγκινημένος ἀπό τήν παρουσία τῶν χιλιάδων μαθητῶν, τούς ὁμίλησε πατρικά. Τό ἀπόγευμα τῆς ἴδιας ἡμέρας, στόν Ἱερό Ναό Ἁγίου Νικολάου, ἐντός τοῦ Ἱεραποστολικοῦ Κέντρου στό Κολουέζι, τελέσθηκε ἐπίσημος πανηγυρικός Πατριαρχικός Ἑσπερινός

Στιγμιότυπα ἀπό τήν ἐπίσκεψη τοῦ Πατριάρχη στήν Ἐνορία τῆς Ἁγίας Κυριακῆς στό Λουΐλου 185

Παρέλαση τῶν μαθητῶν τῶν Σχολείων τῆς Ἱεραποστολῆς ἐνώπιον τοῦ Πατριάρχη

πρός τιμήν τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου τοῦ Τήρωνος, μέ τήν εὐκαιρία τῆς ὀνομαστικῆς ἑορτῆς τοῦ Μακαριωτάτου. Τή Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου, ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς τοῦ Πατριάρχη, τελέσθηκε πανηγυρική Πατριαρχική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος τοῦ Ἀλεξανδρινοῦ Προκαθημένου, μέ τή συμμετοχή τῶν Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτῶν Κινσάσας κ. Νικηφόρου, Μπουρούντι & Ρουάντας κ. Ἰννοκέντιου καί τοῦ οἰκείου ποιμενάρχου Σεβασμιωτάτου Κατάνγκας κ. Μελετίου καί τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου τῆς Μητροπόλεως. Στή Θεία Λειτουργία ἔψαλαν τά μέλη τῆς χορωδίας τῆς Μητροπόλεως. Ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης, ἐμφανῶς συγκινημένος, κατά τή διάρκεια τῆς ὁμιλίας του ἀναφέρθηκε στόν φερώνυμο Ἅγιο Μεγαλομάρτυρα Θεόδωρο, τονίζοντας τήν ὁμολογία τοῦ μαρτυρίου του ἐνώπιον τῶν διωκτῶν τῆς πίστεως καί τήν ἀγάπη του πρός τόν Ἰησοῦ Χριστό. Εὐχαρίστησε τόν Σεβασμιώτατο κ. Μελέτιο καί ὅλους ὅσους συνέβαλαν ὅλες αὐτές τῆς ἡμέρες τῆς ἱεραποστολικῆς περιοδείας του στήν ἄρτια διοργάνωσή της καθώς καί γιά τίς ἐγκάρδιες εὐχές τους γιά τή σημερινή ὀνομαστική ἑορτή.

186

Στό τέλος τῆς Θείας Εὐχαριστίας, ὁ Μακαριώτατος, τέλεσε τίς χειροθεσίες, τοῦ Καθηγουμένου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίων Ἀποστόλων Κολουέζι π. Βαρνάβα Γρηγοριάτου σέ Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Πατριαρχικοῦ Θρόνου καί τοῦ Γενικοῦ Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κατάνγκα π. Θεοφίλου σέ Πρωτοπρεσβύτερο τοῦ Πατριαρχικοῦ Θρόνου. Μετά τήν ἀπόλυση τῆς Θείας Λειτουργίας, στόν προαύλιο χῶρο τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, πραγματοποιήθηκαν πανηγυρικές ἐκδηλώσεις πρός τιμήν τοῦ ἑορτάζοντος Πατριάρχου, κατά τίς ὁποῖες πλῆθος Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν προσέφεραν ἐνώπιον τοῦ Μακαριωτάτου δῶρα γιά νά τόν τιμήσουν, ἐνῶ ἡ φιλαρμονική τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κατάνγκας παιάνισε τόν Ἑλληνικό καί τόν Κονγκολέζικο Ἐθνικό Ὕμνο. Ἕνα ἱεραποστολικό ταξίδι τελείωσε, μία ἀχτίδα φωτός καί ἐλπίδας ἀνέτειλε στόν Ἀφρικανικό οὐρανό. Ταπεινοί διάκονοι Ἰησοῦ Χριστοῦ, μεταφέροντας τό μήνυμά Του στά πέρατα τῆς ἀχανοῦς ἠπείρου τοῦ μέλλοντος. Ὁ Κύριος ἐλεεῖ, ὁ Κύριος συντηρεῖ, ὁ Κύριος αὐξάνει. Αὐτός κήρυξε τήν πορεία πρός τά ἔθνη, πάνω στή γῆ.

ΜΝΗΜΗ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΥ π. ΚΟΣΜΑ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗ

Σ

υμπληρώθηκαν στίς 27 Ἰανουαρίου 2017 εἴκοσι ὀκτώ χρόνια ἀπό τήν κοίμηση τοῦ μακαριστοῦ Ἱεραποστόλου τοῦ Ζαΐρ (σημερινό Κονγκό) π. Κοσμᾶ Γρηγοριάτη. Τιμώντας τή μνήμη τοῦ μάρτυρα Ἱεραποστόλου, πού ὑπῆρξε καί ὁ πνευματικός ἱδρυτής τοῦ Ἱεραποστολικοῦ Συνδέσμου, θεωρήσαμε χρέος μας νά ἀναδημοσιεύσουμε τό παρακάτω κείμενο. Γράφηκε λίγες ἡμέρες μετά τήν ἐκδημία του καί ἀναδεικνύει τήν προσωπικότητα τοῦ παπα-Κοσμᾶ, τήν πίστη του στόν Χριστό, τήν ἐκκλησιαστικότητά του καί τό ἀγωνιστικό καί θυσιαστικό του φρόνημα.

187

Ο ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

τοῦ π. Μιχαήλ Χριστοδουλίδη

«Τελειωθείς ἐν ὀλίγῳ ἐπλήρωσε χρόνους μακρούς˙ ἀρεστή γάρ ἦν Κυρίῳ ἡ ψυχή αὐτοῦ…» (Σοφία Σολ. 4,13-14)

Ὅταν πρίν ἀπό 4 περίπου μῆνες εἶχα τήν χαρά νά καλωσορίσω ἐκ μέρους τοῦ Παγκυπρίου Ὁμίλου Ἐξωτ. Ἱεραποστολῆς «Ἅγ. Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός», τόν Ἱεραπόστολο Κοσμᾶ Γρηγοριάτη, πού ἐπισκεπτόταν τήν Κύπρο γιά πρώτη φορά, δέν περίμενα, πώς, σέ τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, θά εἶχα τό τραγικό προνόμιο νά τόν νεκρολογήσω κιόλας. Ὁ ἀναπάντεχος, ἀλλά καί σκληρός τρόπος τοῦ θανάτου, μᾶς ἔχει ὅλους συγκλονίσει. Σέ μία ἐποχή, πού ἡ Ὀρθοδοξία στό Κολουέζι ἀνθοῦ188

σε καί ἐπεκτεινόταν συνεχῶς μέ τή φωτισμένη ἡγεσία του, ὁ Θεός, πού ἐξουσιάζει τή ζωή καί τόν θάνατο, μέσα στό ἀνεξερεύνητο σχέδιο ἔκρινε, πώς ὁ π. Κοσμᾶς τελειώθηκε σέ τόσο σύντομο χρόνο. Γι’ αὐτό καί τόν κάλεσε πρόωρα κοντά Του. Ἦταν μιά ὑπέρμετρη τιμητική προαγωγή, πού συνοδευόταν μέ οὐράνια μετάθεση. Τώρα πιά, δέν θά συλλειτουργεῖ μέ τούς ἀγαπημένους του ἰθαγενεῖς κληρικούς, ἀλλά, «ἔνδον ἐπουρανίου ναοῦ», θά κυκλώνει τόν θρόνο τῆς Χάριτος ἱερουργώντας μέ τά πάμφω-

τα τάγματα τῶν ἁγίων καί τῶν ἀγγέλων. Μοῦ δόθηκε ἡ εὐκαιρία, νά γνωρίσω τό ἐπιτελούμενο στό Κολουέζι ἔργο, μέσα ἀπό τίς στῆλες τῶν ἱεραποστολικῶν περιοδικῶν: «Ἐξωτερική Ἱεραποστολή», «Φῶς Ἐθνῶν» καί «Πάντα τά ἔθνη», ἀλλά καί μέσω τῶν ἐνημερωτικῶν φυλλαδίων καί ἐπιστολῶν, πού κατά καιρούς τό ἐκεῖ Ἱεραποστολικό Κλιμάκιο καί ὁ ἴδιος προσωπικά μᾶς ἀπέστελλαν. Ταυτόχρονα, εἶχα τήν ἀνεπανάληπτη εὐλογία –μονάχα ἔτσι μπορῶ νά τή χαρακτηρίσω– νά τόν γνωρίσω, νά τόν ζήσω, νά τόν συνοδεύσω καί νά συναναστραφῶ μαζί του, γιά 5 ἔστω ἡμέρες (5-10/10/88), κατά τό πρόσφατο ταξίδι του στήν Κύπρο. Ἔτσι ἔδινε, ἀπό τήν πρώτη στιγμή, τήν αἴσθηση μιᾶς μακρόχρονης, ἀδελφικῆς γνωριμίας καί αἰσθανόσουν πολύ ἄνετα μαζί του. Μέσα στό τόσο σύντομο αὐτό διάστημα μά-

θαμε πολλά καί ἀκούσαμε ὅσα θαυμαστά, ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἐπιτελεῖ στίς ζοῦγκλες τῆς Ἀφρικῆς. Θαύμασα τόν ἄνθρωπο αὐτό, τόν μοναχό, τόν Ἱεραπόστολο, τόν πνευματικό ἐργάτη, πού στό πρόσωπό του συνταιριάζονταν ἁρμονικά ἡ ἁπλότητα μέ τήν εὐλάβεια, ἡ ἔμφυτη καλωσύνη μέ τήν ἀπέραντη ψυχική ὀμορφιά, ἡ ἔντονη καί ἀκάματη δραστηριότητα μέ τό ἡσυχαστικό πνεῦμα, ἡ πραότητα μέ τήν ἀποφασιστικότητα, ἡ αὐτάρκεια μαζί μέ τήν ὀλιγάρκεια. Εἶναι γι’ αὐτό ἀκριβῶς, πού ὁ πρόωρος καί ἀδόκητος θάνατός του ἔχει φτωχύνει πολύ τους στρατιῶτες καί φίλους τῆς Ἱεραποστολῆς. Ὅπως ὁ ἴδιος μοῦ ἔχει ὑπαγορεύσει, στό βιογραφικό του σημείωμα, πού ἀποτελεῖ ἴσως τήν τελευταία του αὐτοβιογραφία, γεννήθηκε στό Κιλκίς Θεσ/νίκης τό 1942. Μετά τό Δημοτικό Σχολεῖο, φοίτησε σέ Νυκτερινή Τεχνική Σχολή, καθώς καί σέ Σχολή 189

Ἐργοδηγῶν, ἀπό τήν ὁποία ἀπεφοίτησε τό 1963. Φοίτησε στό Νυκτερινό Γυμνάσιο Πειραιῶς καί τήν Ἀνωτέρα Ριζάρειο Σχολή Ἀθηνῶν, μέ σκοπό νά μάθει τά «παπαδίστικα», ὅπως ἔλεγε, καί νά προετοιμαστεῖ ἔτσι γιά τό ἱερατικό στάδιο. Παρόλον τοῦτο, ἕνας ἀπό τούς καθηγητές του, πού ἦσαν Καθηγητές τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου, τόν ζήτησε γιά βοηθό του, θέση πού ἀπέρριψε, γιατί ἀπό χρόνια μέσα του εἶχε ριζώσει ἡ ἰδέα τῆς ἱεραποστολῆς. Ὁ Θεός τό ἔφερε ἔτσι, ἔλεγε, οὕτως ὥστε ὅ,τι εἶχα παρακολουθήσει στή ζωή μου καί ὅσες γνώσεις ἀπέκτησα, νά μοῦ χρειαστοῦν ἀργότερα στήν ἱεραποστολή. Σεμινάρια πρώτων βοηθειῶν, κατηχητῶν καί ἱεραποστολῆς, δίπλωμα ἐργοδηγοῦ, κελευστής πολεμικοῦ ναυτικοῦ, ἀκόμα καί ὑποβρύχιες κα-

ταδρομές, πρόσθετε, ἀστειευόμενος. Στά 18 του χρόνια, ἔνιωσε τό πρῶτο σκίρτημα γιά τήν Ἐξωτερική Ἱεραποστολή, σέ μιά ἀπό τίς διαλέξεις τοῦ λαϊκοῦ τότε, σήμερα δέ Ἐπισκόπου Ἀνδρούσης Ἀναστασίου Γιαννουλάτου, Τοποτηρητοῦ τῆς Ἱ. Μητροπ. Εἰρηνουπόλεως. Διατηροῦσε ἀλληλογραφία μέ τόν πρωτοπόρο Ἱεραπόστολο Χρυσόστομο Παπασαραντόπουλο καί μέσα του ὁ πόθος τῆς ἱεραποστολῆς σιγόκαιε, μέχρις ὅτου ἡ κλίση ἔγινε κλήση καί πρόσκληση γιά τήν Ἀφρική. Τό 1975-76, διακόπτοντας τίς σπουδές του στή Ριζάρειο, ἐργάστηκε σκληρά κι ἔκτισε 8 ναούς στό Κολουέζι. Ἐντάσσεται ἀργότερα στήν ἁγιορειτική ἀδελφότητα Ἱ. Μ. Ὁσ. Γρηγορίου, ὅπου παραμένει 2 χρόνια καί ἀπό τό 1978 μέχρι 27 Ἰανουαρίου

Ἔκδηλη ἡ ἀγάπη τοῦ π. Κοσμᾶ γιά τά ζῶα 190

1989, πού ὁ Θεός τόν κάλεσε κοντά Του, ἱερομόναχος πλέον τῆς Μονῆς Γρηγορίου, πρόσφερε ἀφειδώλευτα τίς ὑπηρεσίες του, ὡς ὑπεύθυνος τοῦ Ἱεραπ. Κλιμακίου Κολουέζι, περιοχῆς Σάμπα, Ζαΐρ. Ἀρχίζοντας τίς ἱεραποστολικές του προσπάθειες, ὁ ἀείμνηστος π. Κοσμᾶς θέλησε, ἐξ ἀρχῆς, νά ἐπιτελέσει ἔργο ἀπρόσωπο, ἐκκλησιαστικό καί χριστοκεντρικό. Ἐκκλησιολογική ἦταν καί ἡ βάση, στήν ὁποία στήριζε τήν ὅλη ἐργασία του. Γι’ αὐτό μεταβαίνει στήν Ἀφρική, ὄχι σάν ἄτομο, γιά προσωπικό ἔργο, ἀλλά μοναχός συγκεκριμένης Μονῆς καί τάσσεται στρατιώτης στήν ὑπηρεσία τῆς Ἐκκλησίας, ὑπό τόν Τοπικό Ἐπίσκοπο. «Ἄν τό ἔργο μου εἶναι προσωπικό, θά διαλύσει μόλις ἐγώ φύγω, συνήθιζε νά λέει. Ἄν ἔχει βάσεις ἐκκλησιαστι-

κές θά τό ἀναλάβει ἡ Ἐκκλησία καί θά ἔχει συνέχεια». Θυμᾶμαι ἀκόμα πόσο ἔντονα τόνιζε, μέ κάθε εὐκαιρία, σέ κάθε του συνέντευξη, ἐκεῖνο τό «προσφέρω τίς ὑπηρεσίες μου μέ Μητροπολίτη τόν Σεβ. Τιμόθεο Κοντομέρκο». Αὐτά προμετωπίδα σέ κάθε του δήλωση. Ἤθελε, τό κάθε τι νά εἶναι ἐναρμονισμένο, μέ τήν κανονική τάξη τῆς Ἐκκλησίας. Ὑπό τόν Ἐπίσκοπο καί μέ τίς εὐλογίες του προχωροῦσε στόν προγραμματισμό καί τήν πραγματοποίηση κάθε ἔργου στόν ἱεραποστολικό ἀγρό. Γνώριζε πώς «ὁ λάθρα Ἐπισκόπου τι πράσσων τῷ διαβόλῳ λατρεύει» (Ἰγνάτιος Θεοφόρος Σμυρν. ΙΧ.Ι). Συνήθιζε νά στέλλει εὐσεβεῖς ἰθαγενεῖς, ἀντί γιά σπουδές στά πανεπιστήμια τῆς Ἑλλάδος πού πίστευε πώς

Ἄποψη τῆς φάρμας πού ὁ π. Κοσμᾶς δημιούργησε στό Ἱ. Κλιμάκιο Κολουέζι.

191

χαλοῦσαν, στή μονή τῆς μετανοίας του, στό Ἅγιον Ὄρος, γιά νά ζήσουν τή γνήσια ὀρθόδοξη ζωή καί νά μπολιάσουν στήν Ἐκκλησία τοῦ Κολουέζι αὐθεντικά ἤθη καί βιώματα. Ἐπειδή πίστευε, πώς δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Ἐκκλησία χωρίς μοναχισμό, στά ἔργα προτεραιότητάς του ἦταν καί ἡ ἵδρυση μοναστηριοῦ στήν Ἀφρική. Ὄχι τόσο γιά ἱεραποστολικούς σκοπούς, ἀλλά σάν καθαρά μοναστικό κέντρο, σάν σιωπηλή, μά ταυτόχρονα κραυγαλέα, μαρτυρία στόν πολύβουο, εἰδωλολατρικό κόσμο τῆς Ἀφρικῆς. Τά τελευταῖα χρόνια ἐκπληρώθηκε κι αὐτό. Ἡ γυναικεία Μονή τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, κοντά στό Ἱεραποστολικό Κέντρο, εἶναι τώρα πραγματικότητα.

Ἐκεῖνο, ὅμως, πού τόν διέκρινε ἰδιαίτερα ἦταν ἡ ἐργατικότητα, ἡ μέθοδος καί ἡ ὀργάνωση στήν ἐργασία, ἡ εὐρυμάθεια, ἡ ταχύτητα καί ἡ εὐχέρεια στήν ἀντιμετώπιση δυσκολιῶν, ἡ ἐφευρετικότητα, ἡ ἀκλόνητη πίστη, τό πνεῦμα τῆς ἀγάπης καί τῆς θυσίας. «Ἱεραποστολή δέν εἶναι μόνον ἡ κατήχησις καί οἱ βαπτίσεις» ἔγραφε στενός του συνεργάτης τόν Δεκέμβριο τοῦ ‘88. «Διά νά μποροῦν νά λειτουργοῦν καί νά κινοῦνται οἱ Ἱεραπόστολοι καί οἱ συνεργάτες τους εἰς τό καθαρῶς πνευματικό ἔργον, χρειάζεται ὁλόκληρη τεχνική ὑποδομή, τῆς ὁποίας τό 192

μέγεθος καί ἡ ἀξία μένουν ἄγνωστα εἰς τούς φίλους τῶν μετόπισθεν». Αὐτῆς τῆς τεχνικῆς ὑποδομῆς ἰθύνων νοῦς, σχεδιαστής καί ἀρχιτέκτων ὑπῆρξε ὁ π. Κοσμᾶς. Ἑργοδηγός, οἰκοδόμος, μηχανικός, συγκολλητής, ὁδηγός, γεωργός, ξυλουργός, πνευματικός καθοδηγητής, «τοῖς πᾶσι τά πάντα». Ἀκατάβλητος στή δουλειά, ἐργαζόταν ὧρες ὁλόκληρες σέ κάθε εἴδους ἐργασία. Δέν ξέρουμε τί εἶναι μεσημέρι καί μεσημεριανό φαγητό. Τό τραπέζι τῆς ἱεραποστολῆς εἶναι στρωμένο ἀπό τό μεσημέρι μέχρι ἀργά τό ἀπόγευμα. Ἐργασία «ἀπό φυλακῆς πρωΐας μέχρι νυκτός», μέσα σέ δρόμους ἀνύπαρκτους, μέ ὀχήματα καί μηχανήματα ὅλο βλάβες, μέ αἱματηρές θυσίες, «ἐν θλίψεσιν, ἐν ἀνάγκαις, ἐν στενοχωρίαις, ἐν πληγαῖς... ἐν κόποις, ἐν ἀγρυπνίαις» (Β΄ Κορ. 6,4-5). Ἔγραφε τό ‘81: «Μέχρι τήν Καμίνα, πήγαμε σχεδόν καλά˙ κολλήσαμε μερικές φορές, ἀλλά μέ τό βίντσι, πού ἔχει τό λαντόβερ, δέναμε τό σχοινί σέ δένδρο καί βγαίναμε. Ἐκεῖ πού κουραστήκαμε ἦταν ἡ διαδρομή Καμίνα-Κανιάμα, διότι ὀκτώ ὧρες ταξιδεύαμε μέσα σέ ποτάμι. Εἰς ὡρισμένα σημεῖα βούλιαζε ὁλόκληρη ἡ μούρη τοῦ αὐτοκινήτου μέσα στό νερό. Καί αὐτό, διότι ὁ δρόμος εἶναι χαμηλότερα ἀπό τό ἔδαφος καί οἱ συνεχεῖς κατακλυσμιαῖες βροχές, τόν μεταβάλλουν σέ ρέοντα ποταμόν». Τό 1985, περιγράφοντας τίς δραστηριότητές τους, τή Δευτέρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἔγραφε: «Στίς 6 τό πρωί Ὄρθρος καί Θεία Λειτουργία σέ χωριό, πού ἀπέχει ἄνω

τῶν 220 χλμ. Ἐδῶ βρῆκα ἕναν ταλαίπωρο χριστιανό νά κουβαλᾶ στή ράχη του ἕνα 5χρονο, νεκρό παιδάκι του, γιά νά τό πάει στό χωριό του, 10 χλμ. ἀπό τό Κολουέζι. Βάλαμε τό παιδάκι σέ κάσα καί, μέ τόν π. Γεράσιμο, τούς πήγαμε στό χωριό... Ἔτσι, λίγο κουρασμένος, ἐπέστρεψα καί πάλιν μεσάνυχτα στό κελλί μου, ὅπου μέ περίμενε ὁ π. Κύριλλος, διά νά μοῦ ἀναφέρει τά προβλήματα πού προέκυψαν κατά τήν ἀπουσίαν μου. Πάνω σ’ αὐτό τό μοτίβο κυλᾶ ἡ ζωή μας ἐδῶ, στήν καρδιά τῆς μαύρης Ἠπείρου, ἐργαζόμενοι νύκτα καί ἡμέρα, παλαίβοντας μεταξύ χαρᾶς καί λύπης, ἕνεκεν τῆς δόξης τοῦ Κυρίου μας καί τῆς φιλτάτης Ὀρθοδοξίας μας» (ἐπιστολή ἡμ. 6/6/85). Στό τελευταῖο του ἐξ ἄλλου ἐνημερωτικό φυλλάδιο –πού πήραμε μία ἑβδομάδα μετά τόν θάνατό του– καί στό ὁποῖο περιγράφει τό 12ήμερο τῶν ἑορτῶν, στό Κολουέζι, ἔγραφε γιά τήν ἡμέρα τῶν Φώτων:

«Παρασκευή 6/1/89. Ἡ μεγάλη ἡμέρα τῶν Κατηχουμένων τοῦ Χριστοῦ... Ἀρχίσαμε μέ τό μεσονυκτικό στίς 5.30΄ τό πρωί. Τή Θεία Λειτουργία ἀκολούθησαν 350 βαπτίσεις καί τελειώσαμε στίς 7 τό βράδυ μέ 24 γάμους...». Φαίνεται, πιστεύω, ἀπό τά γραφόμενά του, πόσο ἐπίπονος καί κουραστικός εἶναι ὁ δρόμος τῆς ἱεραποστολῆς, ἀλλά καί πόσο εὐφρόσυνα τόν

βάδιζε, μέ ὁλοήμερο ἀγώνα καί παννύχιες ἀγρυπνίες, «ἕνεκεν τῆς δόξης τοῦ Κυρίου μας». Ἐκτός ἀπό τό πρόγραμμα ἀνέγερσης ναῶν, οἰκοτροφείων καί σχολείων, τή μετάφραση λειτουργικῶν καί ἐκκλησιαστικῶν βιβλίων, τήν ἐκπαίδευση κληρικῶν, τήν ἐκμάθηση ἁγιογραφίας, ἱεροραπτικῆς καί βυζαντινῆς μουσικῆς ἀπό ἰθαγενεῖς, τήν ὀργάνωση ἰατρείων καί τόσα ἄλλα, γιά τά ὁποῖα ἐκοπίασε ὑπέρ δύναμιν, ἐνδιαφέρθηκε καί γιά τήν πολιτιστική καί οἰκονομική ἀνάπτυξη καί γιά κάθε εἴδους ὑλική βοήθεια τῶν ἰθαγενῶν χριστιανῶν. Ἤθελε, ἡ ἱεραποστολή τοῦ Κολουέζι νά ἔχει δικούς της πόρους, γιά νά καταστεῖ μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου αὐτάρκης, κάτι πού τό πέτυχε σέ μεγάλο βαθμό. Τό γεωργικό καί κτηνοτροφικό πρόγραμμα, πού ἄρχισε πρίν ἀπό τό 1980, μέ φάρμες (ἀγροκτήματα), κατέστησε τό ἐκεῖ Κλιμάκιο αὐτοδύναμο στά βασικά εἴδη διατροφῆς, ὥστε νά ἐπεκτείνεται καί σέ ἄλλους τομεῖς ἐργασίας, μέ περισσότερη ἄνεση, ἀνεξάρτητα ἀπό τήν οἰκονομική βοήθεια ἀπό τό ἐξωτερικό. Ἡ πείρα τόν εἶχε διδάξει, πώς εἶναι ἀδύνατο νά κηρύξεις τόν Χριστό σέ πεινασμένους, γι’ αὐτό οἱ φάρμες ἀποδείχτηκαν πολλαπλά χρήσιμες. Ἀπαντώντας στούς διάφορους ἐπικριτές του, σχετικά μέ τό ἔργο δημιουργίας ἀγροκτημάτων, ἔγραφε τό 1980: «Ἀπό μακριά, τό πρόγραμμα φαίνεται κάπως παράλογον ἤ ἔξω τῶν καθηκόντων μας, ἀλλά ἄς μᾶς συγχωρήσουν οἱ ἀδελφοί καί ἄς μή μᾶς 193

καταδικάζουν, ἐφ’ ὅσον εὑρίσκονται ἔξω ἀπό τόν χορό. Ὁ ἐργάτης τοῦ Κυρίου, ὁ ὁποῖος ζεῖ καί παλεύει μέσα στήν ἀφρικανική ζούγκλα, κινεῖται πολλές φορές ἀναλόγως τῶν συνθηκῶν καί ἐφαρμόζει μεθόδους ἀντίθετες ἴσως πρός τήν λογικήν ἄλλων. Μέ φόβον Θεοῦ καί μέ τόν ἰδικόν Του φωτισμόν προχωροῦμε. Τό κάθε τι ἔχει τόν λόγον του. Τά ἀγροκτήματα καί ἡ ὅλη δράσις μας ἔχει καταστήσει τήν ὀρθόδοξον ἱεραποστολήν τοῦ Κολουέζι στά μάτια τοῦ ἐπίσημου Κράτους κάτι τό ζωντανό καί ὑπολογίσιμον. Αὐτά, λοιπόν, τά ὑλικά καί “μή ἀναγκαῖα” μᾶς δίδουν ἔδαφος γιά νά ἐργαζόμεθα ἀνεμποδίστως εἰς τόν καθ’ αὐτό χῶρον μας, τόν πνευματικό. Ἀδελφοί μου, εἴμεθα, δόξα τῷ Θεῷ, πολύ καλά. Ἁμαρτωλοί ναί, ἀλλά, χάριτι Θεοῦ, τό ἔργον καθημερινῶς προχωρεῖ, κατά θαυμαστόν τρόπον ἐμπρός. Ὅσον ἀφορᾶ τήν ὀρθότητα τοῦ τρόπου δράσεώς μου στόν πνευματικό τομέα, μέ παρακολουθεῖ ὁ Γέροντας καί ἡγούμενος τῆς μονῆς μου, τῇ ἀδείᾳ τοῦ ὁποίου εὑρίσκομαι ἔξω τῆς μονῆς μας». Πραγματικά, ἡ φιλανθρωπία, μέ τούς πόρους τῶν ἀγροκτημάτων, 194

αὐξήθηκε. Οἱ φυλακισμένοι καί οἱ λεπροί τῇς περιοχῆς στό πρόσωπό του βρῆκαν τόν τροφέα. Ἀλλά καί οἱ φτωχοί καί οἱ ἀνάπηροι θερμόν συναντιλήπτορα. Δέν ἦταν λίγες οἱ φορές, ὕστερα ἀπό ἐγκαίνια ναῶν, νά ἀκολουθοῦν κοινά τραπέζια, ὅπως στούς πρωτοχριστιανικούς χρόνους, μέ προϊόντα καί ζῶα ἀπό τίς φάρμες. Ἔγραφε σχετικά: «Κυριακή Πρωτοχρονιᾶς 1/1/89. Θεία Λειτουργία Μ. Βασιλείου καί Δοξολογία. Σάν μνημόσυνο στόν Ἅγιο, κάθε χρόνο τέτοια ἡμέρα παρατίθεται γεῦμα σέ 100 φτωχούς καί ἀναπήρους, πού τόσο τούς ἀγάπησε ὁ Ἅγιος Βασίλειος καί στούς χριστιανούς τῆς ἐνορίας μας, περίπου 700 ἄτομα». Θά μποροῦσα ν’ ἀναφέρω πολλά ἀπό ὅσα ἄκουσα καί διάβασα! «Ἐπιλήψει με» ὅμως «διηγούμενον ὁ χρόνος» περιγράφοντας τούς ἀγῶνες καί τά μαρτύριά του, τούς ἄθλους καί τίς θυσίες του. Τά κατά Κολουέζι κατορθώματα καί τάς θλίψεις σου, τίς διηγήσεται, Κοσμᾶ Ἱεραπόστολε; Σήμερα ὁ π. Κοσμᾶς, ὁ ἐνθουσιώδης Ἱεραπόστολος καί ἀκάματος πνευματικός ἐργάτης, ὁ φωτιστής τοῦ Κολουέζι δέν βρίσκεται ἀνάμεσα στούς ἀγαπημένους του ἀδελφούς τῆς Ἀφρικῆς. Ἀπό τήν ἐπί γῆς στρα-

τευομένην Ἐκκλησία, μετέστη πρός τήν Ζωή˙ καί ἀνήκει ἀπό 27 Ἰανουαρίου ‘89 στήν ἐν οὐρανοῖς θριαμβεύουσαν, γιά νά εἶναι ἱκέτης καί πρεσβευτής στόν Θεό, γιά τήν Ἐκκλησία τῆς Ἀφρικῆς καί γιά κάθε ἱεραποστολική Ἐκκλησία. Τό μαρτυρικό του σῶμα ἀναπαύεται, μέχρι τῆς Δευτέρας Παρουσίας, στά φιλόξενα σπλάγχνα τῆς ἀφρικανικῆς γῆς, ὅπως καί ἐκεῖνο τοῦ π. Χρυσοστόμου Παπασαραντοπούλου († 1982). Γιά 10 συνεχή χρόνια (1978-1988) μόχθησε, ἀγωνίστηκε καί συντονίστηκε ἡ καρδιά του μέ τούς κτύπους τῆς ἀφρικανικῆς ὀρθοδοξίας. Τώρα ἀναπαύεται ἐν Κυρίῳ, μόνιμα μαζί τους, γιά νά εὐλογηθεῖ καί παρηγορηθεῖ τό ποίμνιό του, τῶν 20.000 ψυχῶν στό Κολουέζι. Ὁ Θεός πού τόν ἀνάπαυσε ἀπό τούς κόπους του, εὐχόμαστε καί προ-

σευχόμαστε, νά κατατάξει τήν ψυχή του στά ἐπουράνια σκηνώματα, γιά νά προγεύεται τή χαρά τῆς Βασιλείας Του, μέχρι τῆς κοινῆς Ἀναστάσεως καί, ὅπως ἄλλοτε τόν Παῦλο καί τόν Βαρνάβα, νά «ἀφορίσει δυνάμενον ἄλλον» γιά νά συνεχίσει στό δύσβατο μονοπάτι τοῦ ἱεραποστολικοῦ χρέους.

1942-1989: Ἱερομόναχος Κοσμᾶς Γρηγοριάτης. Μία ψυχή καί μία ζωή, ἀφιερωμένη στήν ὑπηρεσία τοῦ Θεοῦ καί τοῦ ἀνθρώπου. Ξέγραψε τόν ἑαυτό του, εὐαγγελιζόμενος τόν Χριστό στήν Ἀφρική. Τόν ἔγραψε ἤδη ἡ Ἐκκλησία στό ἱεραποστολικό της μητρῶο, σάν Φωτιστή τοῦ Κολουέζι. Τόν ἔγραψε ὁ Θεός στή Βασιλεία Του. Τοῦ μακαριστοῦ Ἱεραποστόλου, ἀρχιμανδρίτου Κοσμᾶ Γρηγοριάτη, ἄς εἶναι αἰωνία ἡ μνήμη! Κύπρος 19.2.1989

«ΤΟ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΜΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ» τοῦ π. Κοσμᾶ Γρηγοριάτου

Ὁ Ἱεραποστολικός Σύνδεσμος μέ τή συμπλήρωση 20 ἐτῶν ἀπό τόν θάνατο τοῦ μακαριστοῦ π. Κοσμᾶ Γρηγοριάτου, κυκλοφόρησε τό βιβλίο «Τό Ἱεραποστολικό μου Ἡμερολόγιο» τοῦ μεγάλου αὐτοῦ Ἱεραποστόλου, πού εἶναι ὁ ἐμπνευστής καί ὁ πνευματικός ἱδρυτής τοῦ Συνδέσμου μας. Οἱ καταγραφές τοῦ ἡμερολογίου, μαζί μέ τό παρουσιαζόμενο στό τρίτο μέρος προσωπικό του κείμενο «Σκέψεις περί Ἱεραποστολῆς μέσα ἀπό τήν πρᾶξι», συνιστοῦν πολύτιμο αὐτόγραφο διαπιστευτήριο, πού καταδεικνύει τόν χαρακτῆρα, τήν ἀγωνιστικότητα, ἀλλά καί τή συγκλονιστική καθημερινότητα τοῦ μεγάλου αὐτοῦ σύγχρονου Ἱεραποστόλου. Οἱ ἀνησυχίες, οἱ κακουχίες, οἱ ἐλπίδες, ἡ πνευματικότητα τοῦ π. Κοσμᾶ παίρνουν σάρκα καί ὀστᾶ, μακριά ἀπό εἰδυλλιακές παρουσιάσεις τῆς πραγματικότητας πού βίωνε, καί ὡραιοποιήσεις πού ἐξάλλου δέν ἄρεζαν καθόλου οὔτε στόν ἴδιο. Τό βιβλίο ἔχει 456 σελίδες καί μαζί μέ τά ἔξοδα ἀποστολῆς του τιμᾶται 15 εὐρώ.

195

«Βρέθηκα στόν τάφο τοῦ παπα-Κοσμᾶ καί ὅπως ἔπεφτε καταρρακτώδης ἡ βροχή, μερικές σταγόνες θά φτάνανε μέχρι τά κόκαλά του, βρεγμένα στήν ἀφρικάνικη γῆ. Καί τοῦ εἶπα: ἀγάλλου, ξεκουράσου, τό ἔργο σου δέν ἔσβησε, γιατί ἦταν ἔργο Χριστοῦ».

196

197

Ἡ βυζαντινή εἰκόνα ὡς θεραπεία

ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΚΑΡΠΟΙ ΤΩΝ ΚΟΠΩΝ ΜΑΣ Ἀπό τήν Ἱεραποστολή στήν Ταϊβάν

Ἀ

δελφοί μου, σᾶς εὐγνωμονοῦμε γιά τήν ἀληθινή ἀγάπη Χριστοῦ πού ἔχετε γιά μένα καί τήν ἱεραποστολή. Εἶναι θαυμαστό σημεῖο τό ὅτι στήν Ταϊβάν ἀρχίζει πλέον νά ἐκδηλώνεται τεράστιο ἐνδιαφέρον γιά τίς εἰκόνες καί τή βυζαντινή ἁγιογραφία. Τόσα χρόνια γράφουμε ἄρθρα, ὀργανώνουμε διαλέξεις, ἀλλά τώρα ἀρχίζουν νά φαίνονται οἱ πρῶτοι καρποί τῶν κόπων μας. Πρωτοπόρος εἶναι ἡ Πελαγία, ἡ πρώτη Κινέζα ὀρθόδοξη ἁγιογράφος, μέ μεγάλο χάρισμα. Ποιός νά φανταζόταν ὅτι ἡ γυναίκα

πού ἦρθε μία Κυριακή πρωί στήν ἐκκλησία καί πῆγε νά φύγει, γιατί ἀντιπαθοῦσε τίς λίγες χάρτινες εἰκόνες πού εἴχαμε τότε στόν τοῖχο, θά γινόταν μία χαρισματική ἁγιογράφος. Ὁ Θεός ἐργάζεται μέ θαυμαστούς τρόπους. Μέσω τοῦ ἰντερνέτ γνωριστήκαμε μέ τόν Γεώργιο Κόρδη, διαπρεπή ἁγιογράφο, γνωστό σέ ὅλο τόν κόσμο. Μᾶς στάθηκε σάν μέντορας, ἀδελφός καί φίλος. Δέχτηκε μάλιστα νά εἶναι ἐπιβλέπων καθηγητής τῆς Πελαγίας, γιά τό μεταπτυχιακό πού ἔκανε στό Antiochian School, τό ὁποῖο

Ὁ κ. Κόρδης καί ἡ Πελαγία Γιού κατά τή διάρκεια ξενάγησης στήν ἔκθεση 198

[

ἀνήκει στό Πανεπιστήμιο τοῦ Balamand, μέ θέμα τή βυζαντινή εἰκόνα ὡς θεραπεία. Ὁ κ. Κόρδης ἀνακάλυψε ὅτι ἡ τέχνη, ἡ τεχνική, ἡ ἁρμονία τῶν χρωμάτων κ.τ.λ., μέ τά ὁποῖα μία βυζαντινή εἰκόνα εἶναι δομημένη, ἔχουν θεραπευτική ἐπίδραση καί στήν ψυχή τοῦ ἁγιογράφου ἀλλά ἰδιαιτέρως σέ αὐτόν πού τή βλέπει καί προσεύχεται. Ἡ ὅλη θεωρία του ἀναπτύσσεται μέ μοναδικό τρόπο στό βιβλίο του. Ἡ Πελαγία ἐντυπωσιάστηκε καί βέβαια

[

Ἡ τέχνη, ἡ τεχνική, ἡ ἁρμονία τῶν χρωμάτων κ.τ.λ., μέ τά ὁποῖα μία βυζαντινή εἰκόνα εἶναι δομημένη, ἔχουν θεραπευτική ἐπίδραση καί στήν ψυχή τοῦ ἁγιογράφου ἀλλά ἰδιαιτέρως σέ αὐτόν πού τήν βλέπει καί προσεύχεται.

εἶχε καί τή θαυμαστή ἐμπειρία τῆς δικῆς της μεταστροφῆς, ἀπό πολέμιου τῶν εἰκόνων σέ ἁγιογράφο. Βρήκαμε μέ θαυμαστό τρόπο δύο ἱδρύματα γιά παιδιά μέ νοητική καθυστέρηση καί ἡ Πελαγία ἄρχισε τά θεραπευτικά μαθήματα πού μόνη δημιούργησε.

Τό ἀποτέλεσμα ἦταν πολύ ἱκανοποιητικό καί πέρα ἀπό κάθε προσδοκία. Μετά ἀπό μαθήματα τριῶν μηνῶν, οἱ νέοι παρουσίασαν σημαντική βελτίωση, ὅπως πιστοποίησαν οἱ ἁρμόδιοι ψυχολόγοι. Ἡ μέθοδος πού ἀκολούθησε ἦταν νά τοποθετεῖ μπροστά τους μία εἰκόνα τῆς Παναγίας καί νά προσπαθοῦν νά τή ζωγραφίσουν. Ἡ Πελαγία κλαίει ἀπό συγκίνηση ὅταν διηγεῖται ἐκεῖνες τίς ὧρες. Ἡ θεωρία τοῦ κ. Κόρδη εἶχε μία πρώτη ἐπιβεβαίωση καί ἡ Πελαγία πῆρε τό μεταπτυχιακό της μέ ἐπαίνους. Προσπαθεῖ νά δια-

199

Ὁ π. Ἰωνᾶς προλογίζει τήν ἔναρξη τῆς ἔκθεσης.

δώσει τήν Ὀρθοδοξία ἐδῶ στήν Ταϊβάν καί στόν εὐρύτερο κινεζικό χῶρο μέσω τῆς τέχνης, πού εἶναι ἴσως πιό εὔκολο, πιό κατανοητό, καί μάλιστα ὡς θεραπεία, πού ταιριάζει στίς κινεζικές ἀντιλήψεις. Βασισμένοι σέ αὐτή τήν ἐπιτυχία, προσπαθήσαμε, μέ τήν εὐλογία τοῦ Μητροπολίτου Χόνγκ Κόνγκ καί Νοτιοανατολικῆς Ἀσίας κ. Νεκτάριου νά ὀργανώσουμε μία ἔκθεση ὀρθόδοξης εἰκόνας. Δέν βρίσκω λόγια νά εὐχαριστήσω τόν κ. Κόρδη γιά τήν ἀγάπη του καί τήν προσφορά του στήν Ὀρθοδοξία στήν Ταϊβάν καί γενικότερα στήν Ἱεραποστολή. Εἶναι ὁ πρῶτος διαπρεπής ἁγιογράφος καί διδάσκαλος πού κάνει ἔκθεση ἐδῶ. Τό Μουσεῖο Θρησκειῶν τῆς Ταϊβάν, ἕνα ἀπό τά καλύτερα τοῦ κόσμου στό εἶδος του, δέχτηκε νά φιλοξενήσει τήν ἔκθεση. Βέβαια περάσαμε ἀπό ἀπίστευτους πειρασμούς, δυσκολίες ἀλλά καί προβλήματα γραφειοκρατίας. Τελικά μέ τίς προσευχές 200

σας ξεπεράστηκαν καί ἡ ἔκθεση πού ἔγινε, διήρκησε τέσσερεις μῆνες. Ἕνας τεράστιος χῶρος διαμορφώθηκε σάν βυζαντινό περιβάλλον μέ πολλή φροντίδα γιά νά παρουσιαστοῦν περίπου 85 εἰκόνες. Συνεργαστήκαμε στενά καί ἐξαντλητικά μέ τούς ὑπεύθυνους τοῦ μουσείου. Ἡ ἔκθεση ἦταν ὑποδειγματικά ὀργανωμένη. Κάτω ἀπό κάθε εἰκόνα ὑπῆρχε μία σύντομη ἐξήγηση γιά τό τί εἶναι, τί εἰκονίζει, ὥστε ὁ Κινέζος ἐπισκέπτης πού δέν ἔχει ἰδέα νά κατατοπίζεται. Ἐκδόθηκε πολυτελής τόμος μέ ὅλες τίς εἰκόνες καί ἐκτενή εἰσαγωγή ἀπό τόν καθηγητή Γεώργιο Κόρδη καί ἐμᾶς. Παράλληλα τό Μουσεῖο ἐκτύπωσε στά πλαίσια τῆς ἔκθεσης γιγαντοαφίσες καί πάρα πολλά μικρά ἐνημερωτικά φυλλάδια. Διδάξαμε τούς ξεναγούς τοῦ Μουσείου πῶς νά ἐξηγοῦν τίς εἰκόνες, κάτι πού δέν ἦταν καθόλου εὔκολο. Ἐδῶ ὑπάρχει τάξη, ὀργάνωση καί θέλουν ὅλα νά εἶναι τέλεια, ὥστε ὁ ἐπισκέπτης

νά ἔχει κάθε δυνατή βοήθεια. τεχνῶν κ.τ.λ. Ξεναγήσαμε τόν κόσμο Δύο μέρες πρίν τήν ἔκθεση μαζί μέ στήν ἔκθεση... ἦταν μία διαδρομή τόν κ. Κόρδη παραχωρήσαμε συνέ- πού μοῦ θύμιζε τό Μοναστήρι. ντευξη στά κανάλια, εἰσάγοντάς τους Ἡ ἔκθεση ὅμως εἶχε καί παράλληστήν ἁγιογραφία. Ἕνα μήνα πρίν λες ἐκδηλώσεις: ἀπό τήν ἔκθεση εἶχαν στείλει τήν εἴδη1. Διάλεξη «Εἰσαγωγή στήν ὀρθόση σέ ὅλα τά μέσα ἐνημέρωσης τῆς δοξη εἰκόνα», ἀπό τήν Πελαγία. Ταϊβάν καί στό διαδίκτυο. Ἦταν μία 2. Διάλεξη «Ἡ εἰκόνα ὡς θερατεράστια προβολή τῆς Ἐκκλησίας σέ πεία», ἀπό τήν Πελαγία. ὅλη τή χώρα.

3. «Εἰσαγωγή στήν ὀρθόδοξη Ὁ καθηγητής κ. Κόρδης μέ τήν πνευματικότητα», ἕνας διάλογος μεἀρχοντική ἀγάπη πού τόν διακρίνει ταξύ τοῦ καθηγητῆ Timothy Baker τοποθέτησε τέσσερα ἔργα τῆς Πελαγίας στήν ἔκθεση καί ἔτσι ἔχουμε τήν πρώτη ἐπίσημη παρουσία τῆς Κινέζας ὀρθοδόξου ἁγιογράφου σέ ἔκθεση. Ἦταν τιμή γιά τήν Πελαγία καί γιά τήν Ἐκκλησία ἀλλά καί ἐκπλήρωση ἑνός βαθύτατου πόθου πού εἶχε, ἑνός ὀνείρου πού τό θεωροῦσε ἀδύνατο νά πραγματοποιηθεῖ, νά ἀναρτήσει καί αὐτή μία πολύ μικρή εἰκόνα σέ κάποια γωνίτσα, κάτω κάτω. Ἀλλά τελικά εἶχε ὁλόκληρο τοῖχο δικό της καί τέσσερεις μεγάὉ π. Ἰωνᾶς μέ τή διευθύντρια τοῦ Μουσείου λες εἰκόνες. Δέν μπορῶ Θρησκειῶν κα Chen Kuo-Ning καί μία συνάδελφό της νά σᾶς περιγράψω πόσο ἔκλαψε ἀπό τή χαρά της. (βαπτισθέντος ἐδῶ) καί ἐμοῦ, μέ κοιΤά ἐγκαίνια ἔγιναν μέ τεράστια νό, μέ ἐρωτήσεις κ.τ.λ. ἐπιτυχία. Ὁμιλίες δικές μας καί φυσι4. Κατασκευή κομποσκοινιῶν καί κά τῶν ὑπευθύνων τοῦ Μουσείου, σταυρῶν ἁγιορείτικων, ἀπό τήν κα δημοσιογράφοι, τηλεοπτικά κανάλια Sorrina Chen, ὀρθόδοξη χριστιανή καί φυσικά πλῆθος ζωγράφων καλλι- μας.

201

Ὁ κ. Κόρδης παραδίδει μαθήματα ζωγραφικῆς master class.

Κατασκευή κομποσκοινιῶν καί σταυρῶν ἁγιορείτικων σέ παράλληλη τῆς ἔκθεσης ἐκδήλωση Ὁ κ. Κόρδης ἔδωσε μαθήματα master class, ζωγραφίζοντας ἐπί τόπου μία τεράστια εἰκόνα στόν τοῖχο καί ἄλλη μία σέ ξύλο, παρουσία πλήθους κόσμου καί ἰδιαίτερα ζωγράφων. Κυριολεκτικά ἄνοιξε τήν πόρτα τῆς Ἀσίας στήν ὀρθόδοξη εἰκονογραφία. Ἐπί τρεῖς μῆνες πέρασε πολύς κόσμος. Πέρασαν ἐπίσης σχολεῖα, φοιτητές ὄχι μόνο ἀπό τήν Ταϊβάν ἀλλά καί ἀπό ἄλλες γειτονικές χῶρες, ὅπως 202

ἡ Κίνα, τό Χόνγκ Κόνγκ κ.τ.λ. Ἔδειξαν μεγάλο ἐνδιαφέρον ὄχι μόνο γιά τή βυζαντινή τέχνη, πού τούς εἶναι ἄγνωστη, ἀλλά καί γιά τήν εἰκόνα ὡς θεραπεία, πού εἶναι τό δυνατό μας σημεῖο. Συγκινήθηκα πολύ ἀκούγοντας τίς ἱστορίες τους καί τά σχόλιά τους. Εἴδαμε τήν ἔκπληξη, τήν κατάνυξη, τή χάρη τοῦ Θεοῦ νά τούς ἀγγίζει βαθειά, διακριτικά. Εἴδαμε ἀνθρώπους νά κάθονται σιωπηλοί ἐπί ὧρες μπρο-

Δύο ἀπό τά ἔργα τῆς Πελαγίας Γιού πού ἐκτέθηκαν στό Μουσεῖο Θρησκειῶν.

στά στίς εἰκόνες, ἀκίνητοι. Ρώτησα διακριτικά ἀρκετούς τό γιατί. Μοῦ εἶπαν ὅτι ἔνιωσαν μία ἀπέραντη γαλήνη, κάτι ἀνέκφραστο, μία ἀγαλλίαση πρωτοφανή καί πρωτόγνωρη. Ἱστορίες συγκινητικές, πού μερικές ἴσως νά γράψουμε μελλοντικά. Τό μουσεῖο ἔχει στατιστικά στοιχεῖα καί τά ἐπεξεργάζονται. Ἡ ἔκθεση σημείωσε τεράστια ἐπιτυχία. Βέβαια ὁ κόσμος δέν ἦρθε στήν Ἐκκλησία μας, λίγοι μόνο. Δέν εἶναι εὔκολο ἄνθρωποι πού ἔχουν διαφορετικό πολιτισμό καί τρόπο σκέψης γιά χιλιάδες χρόνια νά ἀλλάξουν. Ὅμως, φυτεύουμε ἕνα σπόρο πού ἴσως νά δώσει καρπό πολλά χρόνια μετά τόν θάνατό μου. Ἀλλά διεισδύουμε τρόπον τινά στά πανεπιστήμια, στά μέσα μαζικῆς ἐνημέρωσης, στή σκέψη τους. Καί μόνο τό ὅτι στή σελίδα πού διατηροῦμε στό facebook ἔχουμε 80.000 μέλη, λέει κάτι. Ὅπως καί οἱ χιλιάδες πού κατέβασαν τή δωρεάν ἐφαρμογή πού σχεδιάσαμε, μία ὀρθόδοξη κατήχηση γιά τά iPhone, τά android καί τά iPad. Εἶναι ἕνας καινούργιος τρόπος ἱεραποστολῆς. Δέν τολμῶ νά γράψω τούς φοβερούς πειρασμούς πού περάσαμε ὅλη αὐτήν τήν περίοδο, ἦταν πικροί, δυνατοί, ἀκόμα καί ἡ ὑγεία μου ἐπη-

ρεάστηκε. Εἶναι οἱ δικές μου προσωπικές ἀδυναμίες, ἁμαρτίες, λάθη, πού δίνουν ἐπιπλέον λαβές στή λύσσα τοῦ διαβόλου ἐναντίον τοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας, βλέποντας ὅτι στό μέλλον θά χάσει τό βασίλειό του στήν Ἀνατολή. Παλεύουμε μέ τίς φτωχές, ἄρρωστες δυνάμεις μας, μέ ἐργαλεῖα πού εἶναι σπασμένα, πού λέει καί ὁ ποιητής. Ἀλλά ἐνδυναμούμεθα ἀπό τίς προσευχές σας, ἀπό τήν ἀγάπη τῶν λίγων φίλων καί κυρίως ἀπό τή Θεία Λειτουργία πού μᾶς ἀξίωσε ὁ Κύριος νά τελοῦμε τόσο συχνά. Εὔχεσθε γιά τόν κ. Κόρδη, γιά τό καλό πού ἔκανε στήν Ἱεραποστολή καί στό ἱεραποστολικό ἔργο στήν Ἀσία. Ὁ Κύριος νά τοῦ τό ἀνταποδώσει. Μπεῖτε νοερά στήν ἔκθεση καί νιῶστε ὅτι βλέπετε μαζί μέ τούς Κινέζους ἀδελφούς καί ἀδελφές μας τίς εἰκόνες. Νά τό πῶ καλύτερα. Ἀφῆστε τόν ἑαυτό σας νά ἐκτεθεῖ μπροστά στίς ἅγιες εἰκόνες, ὅπως στεκόμαστε στό μηχάνημα ἀκτινογραφίας, διότι στήν πραγματικότητα ἔτσι γίνεται, πρῶτα ἐκχέεται ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ σέ μᾶς μέσω τῶν εἰκόνων καί ἀκολούθως ἐμεῖς τίς περιεργαζόμεθα. Εὔχεσθε π. Ἰωνᾶς 203

« ΕΛΕΟΝ ΕΙΡΗΝΗΣ, ΘΥΣΙΑΝ ΑΙΝΕΣΕΩΣ Κυριακή τοῦ Ἀσώτου στό Ἱεραποστολικό Κέντρο τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Μαδαγασκάρης

Χ

ρόνια τώρα περίμενα τήν ὄμορφη αὐτή μέρα. Χρόνια τώρα ἤθελα νά ἀκούσω αὐτό πού τώρα ἀκούω ἀπό τό στόμα τοῦ Ἐπισκόπου αὐτοῦ τοῦ τόπου: «Σήμερα εἶναι μία πραγματικά μεγάλη ἡμέρα γιά τήν Ἐκκλησία μας ἐδῶ στήν Ἀλασούρα. Δύο παιδιά μας χειροτονήθηκαν καί ἔγιναν μέλη τοῦ κλήρου τῆς χώρας μας, γιά νά διακονήσουν πιά στό θυσιαστήριο τοῦ τόπου αὐτοῦ τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας». Μά θά μοῦ λέγατε καί τί ἔγινε πού εἶδες δύο παραπάνω χειροτο-

νίες σήμερα; Ἔχεις δεῖ τόσες καί τόσες. Τώρα, ἐδῶ βρῆκες νά συγκινηθεῖς καί νά κλάψεις; Τί λές, πάτερ μου; Τόσο καιρό ποῦ βρίσκεσαι; Θυμοῦμαι τόν πρῶτο χρόνο πού ἔφτασα σέ αὐτόν τόν τόπο. Τίς πρῶτες μου ἐμπειρίες στόν Νότο, ὅταν ὁ Ἐπίσκοπός μου μέ ἔστελνε στή νότια ἄκρη 204

τοῦ μεγάλου νησιοῦ μας, γιά νά λειτουργήσω στήν πιό ξέμακρη Ἐνορία. Ἐκεῖ κανείς δέν ἤθελε νά πάει, γιατί ἀπαιτοῦνταν 2-3 ἡμέρες ταξίδι ἀπό τήν πρωτεύουσα, κάτω ἀπό πολύ δύσκολες συνθῆκες, πολλά ἔξοδα, πολλές φθορές στό αὐτοκίνητο, πολλά ἔκτακτα στόν δρόμο. Θυμοῦμαι τήν πρώτη φορά πού ἔμπαινα σέ αὐτόν τόν ἔρημο τόπο. Σέ ἕνα ἡμιάγριο περιβάλλον, μέσα στή σιγή τῆς νύχτας, κάτω ἀπό ἕναν ξάστερο οὐρανό, μέσα στήν κούραση. Ἔνιωθα τότε γιά πρώτη φορά ἐκεῖνο τό ἀνεξήγητο ρίγος. Γιά πρώτη φορά ἐκείνη τήν ἀνεξήγητη δύναμη νά μέ τραβᾶ ἀκόμα πιό μέσα. Ἐκεῖ πού κανείς δέν θέλει νά βρεθεῖ. Μέσα στά σπλάχνα τῆς ἄγριας φύσης, ὅπου τό βράδυ μπορεῖς νά ἀφουγκραστεῖς τά ἀνατριχιαστικά οὐρλιαχτά ἀπό τίς μυστικιστικές

τελετές τῶν μάγων τῆς περιοχῆς. Νά ἀκούσεις τά μυστηριώδη σφυρίγματα–συνθήματα καθώς τό αὐτοκίνητο διανύει τίς ἀποστάσεις ἀπό τό ἕνα χωριό στό ἄλλο. Νά παρατηρήσεις στήν ἄκρη τοῦ ματιοῦ σου σκοτεινές μορφές, πού νιώθεις νά σέ παρακολουθοῦν πίσω ἀπό τά δέντρα τοῦ ἔρημου δρόμου. Μέ ἕνα ἐρωτηματικό πάντα νά σέ ἀκολουθεῖ καί νά τό ἀκολουθεῖς στήν πορεία σου, σχετικά μέ τήν ὅλη διάθεση τελικά τῶν ἀνθρώπων πού κρύβει αὐτός ὁ τόπος. Μά ἐκεῖ, ναί ἐκεῖ, βλέπεις καί τόν πόνο, τήν ἀρρώστια, τόν θάνατο, τήν πείνα, τήν ἐξαθλίωση. Τό σκοτάδι βασιλεύει παντοῦ μά ἔλα πού ἐκεῖ ἀναπαύεται τελικά καί ἡ καρδιά μου. Ἔ, μᾶλλον τά ἔχασες θά σοῦ ἔλεγε κάποιος. Τί δουλειά ἔχεις νά τρέχεις νά σώσεις ἐσύ τούς «ἁμαρτωλούς»; 205

Κοίτα τόν ἑαυτό σου καί τά μοναχικά σου καθήκοντα καί σοῦ φτάνει καί σοῦ περισσεύει αὐτό. Συγχωρέστε με μά ἀπό τή μέρα ἐκείνη δέν θέλησα νά χωριστῶ ποτέ μου ἀπό αὐτόν τόν τόπο. Τό παλικάρι πού σήμερα χειροτονήθηκε διάκονος, κατάγεται ἀπό αὐτήν τήν περιοχή. Στήν καρδιά αὐτοῦ τοῦ τόπου μέ βρῆκε καί μέ παρακάλεσε νά κατηχήσω τό χωριό του καί νά βαπτίσω τούς συγχωριανούς του. Δουλειά τριῶν χρόνων, μόνο γιά τήν κατήχησή τους. Δέν βιάστηκα. Ἀλλά καί αὐτοί ποτέ δέν μέ πρόδωσαν. Μέχρις ἐσχάτου περίμεναν τήν ἡμέρα τῆς βαπτίσεώς τους. Ὁ σημερινός διάκονος ἦταν ὁ δάσκαλος τοῦ χωριοῦ. Μέ τήν ὑπέροχη ἁπλότητά του τραβοῦσε σάν μαγνήτης τούς οἰκείους καί τούς φί-

206

λους του στόν δρόμο τοῦ Χριστοῦ. Καί μέ μεγάλη ὑπομονή καθόταν καί συζητούσαμε γιά τήν Ἐκκλησία καί τήν πίστη μας τίς νύχτες κάτω ἀπό τό οὐράνιο στερέωμα. Ἤθελε νά γίνει ἱερέας. Εἶχε τόν μεγάλο αὐτόν πόθο νά προσφέρει στό θυσιαστήριο. Καί ἐγώ ποτέ δέν τόν ἀποθάρρυνα. Πάντα τόν ἀγκάλιαζα δυνατά καί τοῦ ἔλεγα νά κάνει ὑπομονή. Καί ποτέ μά ποτέ δέν μέ ἀπαρνήθηκε. Πιστός στόν Χριστό. Ἕνα ἁπλό παιδί, βγαλμένο ἀπό τά σπλάχνα αὐτῆς τῆς Πατρίδας μας, ἐδῶ στήν Μαδαγασκάρη. Σήμερα λοιπόν τοῦ φορέσαμε τό στιχάριο καί τό ὡράριο. Μέ ἁπλότητα καί καθαρή καρδιά ἦλθε καί μέ ἀναζήτησε μέσα στήν ἔρημο. Μέ ἁπλότητα καί καθαρή καρδιά ἔλαβε σήμερα καί τόν πρῶτο βαθμό τῆς ἱερωσύνης. Ποιός θά περίμενε ὅτι ἀπό αὐτόν

τόν τόπο θά ἔβγαινε κάποτε ἕνας κληρικός. Μία φυλή ἡμιάγρια, ἀπό τίς ἀγριότερες τῆς χώρας. Μέσα στή μαγεία, στίς παράδοξες παραδόσεις, στήν πολυγαμία, στόν σκοταδισμό. Κι ὅμως ὅταν φωτίζει ὁ Θεός γίνονται καρδιές ἁπλές, ὄμορφες, ἀνδρεῖες, καθάριες σάν τό χρυσάφι. Τί θαῦμα κι αὐτό! Μά μποροῦσα νά μήν συγκινηθῶ; Ταράσσεται ὅλη σου ἡ ὕπαρξη μπροστά σέ τέτοια γεγονότα. Πολλοί μοῦ ζητοῦν νά τούς πῶ γιά θαύματα. Μά τό εἶπα καί θά τό λέω πάντα. Δέν θέλω νά βλέπω κανένα ἄλλο θαῦμα ἐκτός ἀπό αὐτό πού μοῦ χαρίζει τόσα χρόνια ὁ Θεός ἐδῶ. Τήν ἁπλή μά τόσο θαυμαστή καί πραγματικά ἀνεξήγητη μεταστροφή τῶν ἀνθρώπων στήν Πίστη μας. Σήμερα γιορτή. Σήμερα πραγματι-

κό γλέντι. Καί δέν τό ἔκρυψα ἀπό κανέναν. Τό ἀπόγευμα παρέθεσα τράπεζα σέ ὅλα τά παιδιά τοῦ σεμιναρίου μας καί σέ ἀρκετούς κληρικούς πρός τιμήν τῶν νεοχειροτονηθέντων. Τέλειωνε πιά ἡ ἡμέρα. Μετά τίς καθιερωμένες εὐχαριστίες τους ἔπρεπε κι ἐγώ νά πάρω τόν λόγο. Καί εὐχήθηκα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μου στούς δύο αὐτούς νέους κληρικούς νά εἶναι αἰώνια ἡ διακονία τους στό θυσιαστήριο. Αἰώνια ἡ χαρά τους μπροστά στή μαρτυρία καί τό μαρτύριο τῆς ἀναιμάκτου Θυσίας. Τόσα χρόνια λάμβαναν μέρος σέ θυσίες στά εἴδωλα καί χρίσεις σέ αἵματα σφαγίων. Ἀπό σήμερα χρίονται ἔλεον εἰρήνης καί θυσίαν αἰνέσεως. Τούς εὐχήθηκα μέχρις ἐσχάτου νά χαίρονται τήν ἱερωσύνη τους καί τή διακονία σέ αὐτόν τόν φτωχό μας λαό. Μέχρι τῆς τελευταίας ἡμέρας. Τῆς ἡμέρας ἐκείνης πού θά εἶναι ἔκπληξη πραγματικά γιά τούς «μεγάλους» τῆς γῆς. Ὅταν θά δοῦμε τούς «μικρούς», τούς ἄγνωστους, τούς ρακένδυτους, τούς σκούρους, τούς λερωμένους, τούς ἀνθρώπους ἑνός κατώτερου κόσμου νά εἰσέρχονται στήν ἀνώτερη θέση μέσα στή Βασιλεία τοῦ ἀδεκάστου καί ἀμερόληπτου Κριτοῦ. Εἴσελθε σήμερα, καλέ μου ἀδελφέ, εἴσελθε, ἀγαπητό μου παιδί καί σπλάχνο μου, εἰς τήν χαράν τοῦ Κυρίου σου. Καί ὁ Θεός νά σέ ἀξιώνει πάντα τῆς σημερινῆς σου χαρᾶς. Ἱερομόναχος Πολύκαρπος Ἁγιαννανίτης

207

ή

Ἱεραπ

όστ

ο

λ

οι

ραποστο ε Ἱ ί λ κα

Ὀφείλουμε ὅλοι οἱ Χριστιανοί

Β’ μέρος (συνέχεια ἀπό τό προηγούμενο)

νά γίνουμε Ἱεραπόστολοι.

Ἕνα ἀπό τά πολλά μέτωπα στά

Ἱεραπόστολοι πρῶτα τοῦ

ὁποῖα πρέπει νά δώσει μία πραγ-

ἑαυτοῦ μας, καί νά εἴμαστε

ματική μάχη ἡ Ὀρθόδοξη Ἱεραπο-

“ἅμα Χριστιανοί,

στολή, εἶναι ἡ μαγεία καί οἱ αἱρέ-

ἅμα Ἱεραπόστολοι”.

σεις. Παλαιότερα ὑπῆρχε μόνον ἡ μαγεία, πού ἦταν καί εἶναι βαθιά ριζωμένη στήν ψυχή τῶν Ἀφρικανῶν. Ὁ φύλαρχος κάθε φυλῆς, εἶναι συνήθως καί μάγος καί ἔχει γενικές ἐξουσίες σέ ὅλους. Διοικητικές, δικαστικές, πνευματικές κ.λπ.

208

Μέ τόν ἐκχριστιανισμό τῶν Ἀφρικανῶν ἀπό τίς Ἱεραποστολές, σιγά-σιγά ἄνοιξε καί ἕνα νέο μέτωπο, πού διεδέχθη τή μαγεία, ἤ καί συμβαδίζει μαζί της. Εἶναι οἱ αἱρέσεις. Μόνο στήν πόλη τοῦ Κολουέζι (μέ 350.000 κατοίκους περίπου) ὑπάρχουν περί τίς 500 αἱρέσεις. Προτεστάντες μέ τίς πολλές παραφυάδες τους, Tabernakl, Γκαραγκάζι, “ἐκκλησία” κάρμεν, Πεντηκοστιανοί, Μεθοδισταί, Νεοαπόστολοι, Συναγωγή τῆς Σιών, Συναγωγή τῆς Ἱερουσαλήμ, Dieu merci, “ἐκκλησία” Μπεθίλ, Ἀντβεντισταί τῆς 7ης ἡμέρας, Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ, Μορμόνοι, Ρωμαιοκαθολικοί, ἐκκλησία ρόκ τοῦ Χριστοῦ καί πάμπολλες ἀκόμη. Ὁ πειρασμός, βλέποντας ὅτι ἡ μαγεία καί ἡ εἰδωλολατρία μέ τήν ἔλευση τῶν χριστιανικῶν ἱεραποστολῶν ἀρχίζει νά χάνει ἔδαφος, ἐφεῦρε τίς αἱρέσεις, σάν ὑποκατάστατο τῆς μαγείας, ὥστε εἴτε μέ τόν ἕνα εἴτε μέ τόν ἄλλον τρόπο νά κρατᾶ τούς ἀφρικανούς ἀδελφούς στό σκοτάδι. Ἀναφερθήκαμε ἀνωτέρω στόν εὐαγγελισμό πού ἀπευθύνεται στά ἔθνη. Τώρα, ἐρχόμαστε στόν εὐαγγελισμό πού πραγματοποιεῖται στόν δικό μας χῶρο, στό κράτος μας, στήν κοινωνία μας, στήν οἰκογένειά μας, στόν ἴδιο τόν ἑαυτό μας. Εἶναι ὁ εὐαγγελισμός ἐν εὐρείᾳ ἐννοίᾳ. Συνίσταται στήν εὐεργετική ἐπίδραση πού ἔχει στούς συνανθρώπους μας, στό περιβάλλον μας, ὁ κάθε λόγος μας, ἡ συμπεριφορά μας, τό παράδειγμά μας, ἡ ψυχική μας διάθεση, ἡ ἀνεκτικότητα πρός τίς ἰδιομορφίες τῶν ἄλλων, οἱ ἀρετές μας. Αὐτός εἶναι ὁ εὐαγγελισμός πού μᾶς καθιστᾶ ὅλους,

τόν κάθε ἕνα ἀπό ἐμᾶς, Ἱεραποστόλους, ὥστε ἡ λέξη χριστιανός νά εἶναι στόν αὐτόν ὁμόκεντρο κύκλο, μέ τήν τοῦ Ἱεραποστόλου! Στή σημερινή ἐποχή πού ἔχουν ἀρχίσει νά καταρρέουν οἱ ἀξίες καί οἱ πνευματικές ἀρχές, πού βάλλεται ἡ πίστη μας, ἡ γνήσια ἑλληνική παράδοσή μας, προβάλλεται δέ ἡ ἀθεΐα καί ὁ θρησκευτικός συγκρητισμός μέ ἀποτέλεσμα ν’ ἀπομακρύνουμε τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ. Ἐπικρατεῖ μία δυσπιστία στίς σχέσεις, αὐξάνονται οἱ ψυχικές παθήσεις, οἱ ἄνθρωποι ζητοῦν μία παρηγοριά, μία τόνωση τοῦ ἠθικοῦ τους. Αὐτό μπορεῖ νά ἔλθει ἀπό ἕνα καλό λόγο ἤ μία φιλάδελφο ἐνέργεια ἤ καί ἀπό ἕνα μόνο χαμόγελο τοῦ συνανθρώπου μας, συμπεριφορά δηλαδή πού ἔχουν οἱ χαριτωμένοι ἀπό τόν Κύριο ἄνθρωποι. Ὅταν λοιπόν αὐτή ἡ χαριτωμένη κατάσταση εἶναι μόνιμη συμπεριφορά τῶν ἀνθρώπων, πού πάντοτε ἔχουν τό χαμόγελο στό πρόσωπο καί ἕνα καλό λόγο στά χείλη, πού δέν κατακρίνουν, ἀλλά μέ ταπείνωση ἀντιμετωπίζουν ὅλες τίς καταστάσεις, ἔχει σάν ἀποτέλεσμα νά κατακτοῦν τούς ἄλλους. Νά κερδίζουν τήν ἐμπιστοσύνη τους καί ὅταν ἔλθει κάποτε ἡ ὥρα νά εὐαγγελισθοῦν ὅπου πρέπει, ὁ εὐαγγελισμός νά γίνεται ἀβίαστα καί 209

ἀμέσως ἀποδεκτός. Νά μή χρειάζεται δηλαδή νά ταξιδεύσουν στήν Ἀφρική ἤ ὅπου ἀλλοῦ, γιά νά κηρύξουν ἐκεῖ ἱεραποστολικά τό εὐαγγέλιο, ἀλλά νά κάνουν τήν Ἱεραποστολή στόν τόπο πού ἐργάζονται, ζοῦν καί κινοῦνται. Εἶναι καί αὐτός ἕνας «εὐαγγελισμός» πού γίνεται χωρίς λόγια, χωρίς προσπάθεια, πού στηρίζεται στήν ἁγιότητα αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων. Ἄς θυμηθοῦμε τόν Ἅγ. Σεραφείμ τοῦ Σαρώφ, καί τούς συγχρόνους Ἁγίους Γέροντες, Ἅγιο Πορφύριο, παπα-Ἐφραίμ Κατουνακιώτη, Ἅγιο Γέροντα Παΐσιο, πού δέν ἐξήρχοντο στόν κόσμο γιά νά κάνουν Ἱεραποστολή, ἀλλά πλῆθος κόσμου συνέρρεε στό ταπεινό κελλί τους ν’ ἀκούσουν τίς σοφές συμβουλές τους, καί ὠφελοῦντο. Προηγουμένως ἀναφέραμε καί μία μορφή εὐαγγελισμοῦ, πού ἴσως φανεῖ λίγο παράξενη, πού τήν κάνουμε ἐμεῖς στόν ἴδιο τόν ἑαυτό μας· ξεκινάει ἀπό ἐμᾶς καί καταλήγει σέ μᾶς. Ἐμεῖς οἱ ἴδιοι εἴμαστε εὐαγγελίζοντες καί εὐαγγελιζόμενοι. Ποιός εἶναι αὐτός; Εἶναι ὅταν κάνουμε τόν ἀγώνα γιά τήν κάθαρση τῆς καρδιᾶς μας ἀπό τά πάθη. Ὅταν ἀγωνιζόμαστε νά καθαρίσουμε τήν καρδιά μας ἀπό τήν κοπρία τῶν παθῶν, καί ν’ ἀνακαλύψουμε ἐκεῖ τήν ἀπωλεσθεῖσα δραχμή, τόν πολύτιμο μαργαρίτη, τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία κατά τούς ἀψευδεῖς λόγους τοῦ Κυρίου, «ἐντός ὑμῶν ἐστιν» 210

(Λουκ. 17, 21), κι ἔτσι νά γίνουμε ἄνθρωποι θεωμένοι. Δηλαδή ἄνθρωποι πού μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ ἐπέτυχαν τό καθ’ ὁμοίωσιν, καί ἔγιναν Θεοί κατά Χάριν. Γιά σκεφθεῖτε ἀλήθεια, ἐάν ὁ καθένας μας ἔκανε αὐτόν τόν ἀγώνα, καί ἐπετύγχανε αὐτό τό μεγάλο ἀποτέλεσμα, τή Θέωση. Τότε δέν θά εἴχαμε ἀνάγκη νά γίνεται Ἱεραποστολή στούς ἄλλους, ἀφοῦ καί οἱ ἄλλοι θά εἶχαν φθάσει στό ἐπιθυμητό αὐτό ἀποτέλεσμα. Κατ’ αὐτήν τήν ἔννοια λοιπόν ὀφείλουμε ὅλοι οἱ Χριστιανοί νά γίνουμε Ἱεραπόστολοι. Ἱεραπόστολοι πρῶτα τοῦ ἐαυτοῦ μας, καί νά εἴμαστε “ἅμα Χριστιανοί, ἅμα Ἱεραπόστολοι”. Αὐτή δέ ἡ μορφή τοῦ εὐαγγελισμοῦ, πού ἀναφέραμε τελευταῖα, εἶναι μία ἀπαραίτητη προϋπόθεση ὑπάρξεως ἀπό αὐτούς πού εὐαγγελίζονται τά ἔθνη. Δέν μπορεῖ ὁ Ἱεραπόστολος νά ξεκινήσει τόν εὐαγγελισμό πρός τρίτους ὅταν προηγουμένως δέν ἔχει ἀγωνισθεῖ γιά τόν προσωπικό του εὐαγγελισμό, τόν προσωπικό του ἁγιασμό. Ἄν δέ κατορθώσει νά ἐπιτύχει, μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, τό νά πράττει ὅσα διδάσκει, μέγας θά κληθεῖ εἰς

τήν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν. Ἐπειδή ὅμως αὐτό ἀπαιτεῖ μία τέχνη, μία πνευματική τέχνη, κατά τήν ὁποία ἔχει ἀντίπαλο ἄϋλα πνεύματα, ὅλες τίς σκοτεινές δυνάμεις πού προσπαθοῦν ν’ ἀποτρέψουν νά γίνεται τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτό συνήθως οἱ ἱεραποστολικές προσπάθειες ἀρχίζουν ἀπό τά μοναστήρια, ἀπό τούς μοναχούς. Αὐτοί ἀκολουθοῦν τήν πνευματική πορεία πού ἔχει χαραχθεῖ ἀπό τούς ἁγίους Πατέρες καί ἡ ὁποία διέρχεται ἀπό τρία στάδια: τήν κάθαρση ἀπό τά πάθη, τόν φωτισμό καί τέλος τή θέωση. Κατά τόν π. Σοφρώνιο Σαχάρωφ, ὁ μοναχισμός ἀποτελεῖ μία πνευματική καλλιέργεια, πού ἐφάμιλλη μέ αὐτήν, δέν ὑπάρχει σ’ αὐτόν τόν κόσμο. Γεννιόμαστε ὄχι ὡς ἤδη τέλεια ὄντα, ἱκανά νά γνωρίσουν τόν Θεό, ἀλλά ὡς δυνατότητες, ὡς φύλλα λευκοῦ χαρτιοῦ ὅπου θά χαραχθεῖ μέ τό χέρι τοῦ Θεοῦ ἡ γνώση γι’ Αὐτόν. Τό μοναστήρι καί ἡ μοναστική ζωή εἶναι ἀκριβῶς ἡ Σχολή τῆς γνώσης αὐτῆς τοῦ Θεοῦ. Ἡ συνεχής δέ πάλη πού κάνει ὁ μοναχός κατά τῶν παθῶν καί ὁ διαρκής ἀγώνας του γιά τήν κάθαρση ἀπ’ αὐτά, λεπτύνει τόν νοῦ. Φωτίζει, ἁγιάζει, δέν τόν φέρνει σέ ἀντίθεση μέ τήν ἀνθρώπινη φύση, ἀλλά τήν ὑπερβαίνει, νικᾶ τόν κοσμικό νόμο, καί τότε γίνεται ὑπερκόσμιος. Γι’ αὐτό ὁ Ὅσιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης ἀναφέρει ὅτι ὁ μοναχικός τρόπος ζωῆς, ἀποτελεῖ τήν ἔσχατη καί ὕψιστη Χάρη. Τονίζουμε ὅτι ὁ προαναφερθείς τρόπος πνευματικῆς ἀνόδου καί τε-

λειώσεως εἶναι κοινός γιά ὅλους, μοναχούς καί λαϊκούς. Μποροῦν δηλαδή καί οἱ λαϊκοί ἀδελφοί, ἐφ’ ὅσον ἀγωνισθοῦν, νά ἀνέλθουν ὅλες τίς βαθμίδες καί νά ἐπιτύχουν τῆς πνευματικῆς αὐτῆς τελειώσεως. Κατά δέ τόν Ἅγ. Ἰωάννη τῆς Κλίμακος, οἱ μοναχοί εἶναι φῶς στούς ἀνθρώπους, στούς μοναχούς δέ οἱ ἄγγελοι. Ὅλες αὐτές οἱ σκέψεις πρέπει νά μᾶς εὐαισθητοποιήσουν ἔτι πλέον στό θέμα τῆς Ἱεραποστολῆς, ὥστε νά ἔχουμε μία μεγαλύτερη προσέγγιση στόν εὐλογημένο χῶρο της. Ἄς πάρουμε ἀπόφαση, ὅσοι δέν τό πράττουμε, νά προσφέρουμε λίγα λεπτά προσευχῆς κάθε ἡμέρα, γιά ὅλους ὅσους ἀναλίσκονται καθημερινά γιά τόν εὐαγγελισμό τῶν “ἐν σκότει καί σκιᾷ θανάτου καθημένων”. Ἄς προσευχόμαστε γιά τόν Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας κ. Θεόδωρο πού ἀγκαλιάζει μέ τήν πατρική του ἀγάπη ὅλες τίς Ἱεραποστολές τῆς Ἀφρικῆς, ὁ Κύριος νά τοῦ δίνει ὑγεία καί μακρότητα ἡμερῶν. Ἄς προσευχόμαστε καί γιά τούς δεχομένους τόν εὐαγγελισμόν αὐτόν, ὁ Κύριος νά τούς στερεώνει στήν ἁγία Πίστη μας, νά τούς χαριτώνει καί ἁγιάζει, ὄχι πρός τιμήν καί ἔπαινον ἡμῶν, ἀλλά πρός δόξαν τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ. Ἀμήν. μ. Ν. Γ.

211

Μ

έ κατάνυξη καί πνευματική εὐφορία τελέστηκαν τήν Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2017 τά ἱερά ἐγκαίνια τοῦ νεόδμητου Ἱεροῦ Ἐνοριακοῦ Ναοῦ Τιμίου Προδρόμου & Ἁγίου Νικολάου τῆς πόλεως Impfondo τοῦ Bορείου Κονγκό, ἀπό τόν Θεοφιλέστατο Ἐπίσκοπο Μπραζαβίλ & Γκαμπόν κ. Παντελεήμονα. Ὁ ἐγκαινιασθείς Ναός, πού θεμελιώθηκε ἀπό τόν Θεοφιλέστατο τήν 21η Νοεμβρίου 2013, εἶναι ὁ πρῶτος ὀρθόδοξος Ναός πού κτίζεται στόν βορρᾶ τῆς χώρας γιά νά ἐξυπηρετήσει τήν ἐν γένει λειτουργική καί πνευματική ζωή καί πρόοδο τῆς ὀρθοδόξου ἐνοριακῆς κοινότητος τῆς παραμεθορίου πόλεως Impfondο. Ἡ περιοχή αὐτή περιλαμβάνει τή φυλή τῶν Μπαντού καί τήν περιλάλητη φυλή τῶν Πυγμαίων, μιᾶς ἐκ τῶν ἀρχαιοτέρων φυλῶν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Θά ἀποτελέσει δέ τό ἐφαλτήριο τῆς περαιτέρω ἀναπτύξεως τῆς Ὀρθοδοξίας στήν εὐρύτερη περιοχή. Εἶναι ὁ πρῶτος Ναός πού θεμελιώσαμε, ἀνεγείραμε ἐξ ὁλοκλήρου καί ἐγκαινιάσαμε κατά τήν ταπεινή τριετή ποιμαντορία μας στήν εὐλογημένη αὐτή χώρα τοῦ ἀφρικανικοῦ ἰσημερινοῦ. Εἶναι ὁ πρῶτος ὀρθόδοξος Ναός πού οἰκοδομεῖται στό βόρειο τμῆμα τῆς χώρας, γιά νά καταστεῖ ἡ ἀπαρχή τῆς ἁγιαστικῆς μέν παρουσίας τῆς Ὀρθοδοξίας στή γῆ τοῦ Κονγκό, τοῦ φωτισμοῦ δέ καί τῆς ἀπολυτρωτικῆς χάριτος Αὐτῆς πρός τούς «ἐν σκότει καί σκιᾷ θανάτου» εὑρισκομένους ἀκόμη γηγενεῖς ἀδελφούς.

212

Ἡ τελετή τῶν ἱερῶν ἐγκαινίων

Τό νέο αὐτό ἱερό Θυσιαστήριο κτίσθηκε ἀπό τόν Ἱεραποστολικό Σύνδεσμο «Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός», μέ τήν ἀδιάλειπτη ἀγάπη τῶν ἐκλεκτῶν μελῶν του πρός τήν τοπική Ἐκκλησία τοῦ Κονγκό-Μπραζαβίλ, πού συνήργησαν μέ κάποιες εὐσεβεῖς κυρίες, οἱ ὁποῖες μέχρι σήμερα τηροῦν ἐπιμελῶς τήν ἀνωνυμία τους, γιά τή χρηματοδότηση αὐτοῦ τοῦ θεάρεστου σκοποῦ! Κάθε νέος Ναός εἶναι ἀποτέλεσμα Σταυροῦ, καμάτου, ἱδρώτα, πόνου, ἀγωνίας, περιπέτειας, σύγκρουσης μέ τόν διάβολο. Δοξάζουμε ὅμως τόν Θεό γιατί ἦρθε ἡ Ἀνάσταση! Καί σέ αὐτόν τόν τόπο θά φανερώνεται ὁ Παράκλητος, τό Πνεῦμα τό Ἅγιο καί θά μεταβάλει τόν Ἄρτο καί τόν Οἶνο σέ Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ, πάνω στό Θυσιαστήριο πού θεμελιώσαμε ἐπί τοῦ σημείου τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Αὐτός ὁ Τίμιος Σταυρός νά σκέπει τοῦτο τόν τόπο εἰς αἰώνα, αἰῶνος! Αὐτός ὁ Τίμιος Σταυρός νά ὁδηγεῖ σταθερά τούς ἱεραποστολικούς βηματισμούς στή διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου! Αὐτός ὁ Τίμιος Σταυρός νά φυλᾶ καί νά σκέπει ὅσους συνέβαλαν καί συνεχίζουν νά συμβάλλουν, διά τῆς πολύτιμης συνεισφορᾶς τους, στήν ἐφαρμογή τῆς Θεϊκῆς ἐπιταγῆς: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αὐτούς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν• καί ἰδού ἐγώ μεθ’ ὑμῶν εἰμι πάσας τάς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. 28,19-20)!

τοῦ νεόδμητου Ἱ. Ναοῦ

213

Ὁ Ἱ. Ναός κατάμεστος κατά τήν πρώτη Θεία Λειτουργία Ἀμέσως μετά τά ἱερά ἐγκαίνια τελέσθηκε Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία, κατά τή διάρκεια τῆς ὁποίας ἔλαβε χώρα ἡ εἰς Πρεσβύτερον χειροτονία τοῦ ἐγγάμου διακόνου π. Τιμοθέου Ndzebe. Στήν προσφώνησή του ὁ Ἐπίσκοπος ἀνεφέρθη στή σημασία καί τήν τεράστια εὐθύνη τῆς διακονίας τοῦ ἱεροῦ Θυσιαστηρίου καί τῶν πιστῶν ἐν πνεύματι ταπεινώσεως, ἀγάπης καί συνέσεως. Ἀκόμη, ἐπεσήμανε τή σπουδαιότητα τοῦ γεγονότος τῆς ἐγκαθιδρύσεως τῆς πρώτης ὀρθοδόξου Ἐνορίας στό βόρειο τμῆμα τῆς εὐγενοῦς χώρας τοῦ Κονγκό-Μπραζαβίλ. Ἀπευθυνόμενος στόν ἐπίσης πρῶτο Ἐφημέριο τοῦ Ναοῦ, π. Τιμόθεο, ἔδωσε πατρικές συμβουλές καί προτροπές, μεταφέρων καί τήν ἀγάπη τοῦ Μακαριωτάτου Πάπα καί Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας κ.κ. Θεοδώρου Β΄. Τέλος, ἐξέφρασε τήν εὐγνωμοσύνη τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ ἰδίου πρός τόν Ἱεραποστολικό 214

Σύνδεσμο «Ἅγιος Κοσμᾶς Αἰτωλός», δαπάναις τοῦ ὁποίου ἀνεγέρθηκε ὁ Ἱερός Ναός, ἐνῶ εὐχαρίστησε τούς ἐκπροσώπους τῶν τοπικῶν ἀρχῶν καί τούς ἐκπροσώπους ἄλλων χριστιανικῶν δογμάτων γιά τήν τιμητική τους παρουσία. Τό ἀπόγευμα τῆς ἰδίας ἡμέρας πραγματοποιήθηκε πολύωρη σύσκεψη τοῦ Ἐπισκόπου μέ τόν Ἐφημέριο καί τά μέλη τῆς Ἐνοριακῆς Ἐπιτροπῆς Τιμίου Προδόμου & Ἁγίου Νικολάου, γιά τή νέα ποιμαντική πορεία τῆς Ἐνορίας. Τήν ἑπομένη, 6η Φεβρουαρίου, ὁ Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Μπραζαβίλ παρέστη συμπροσευχόμενος κατά τήν τελεσθεῖσα Θεία Λειτουργία στόν ἐγκαινιασθέντα Ναό, μετά τό πέρας τῆς ὁποίας ὑπέγραψε τά ἱερά ἀντιμήνσια καί ἀνεχώρησε πρός Pointe Noire. † Ὁ Μπραζαβίλ & Γκαμπόν Παντελεήμων

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΣΟΔΩΝ - ΕΞΟΔΩΝ ΤΟΥ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΤΟΥΣ 2016 ΕΣΟΔΑ – ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ

1. Χρηματικό ὑπόλοιπο ἀπό τό ἔτος 2015 2. Τόκοι ἀπό τραπεζικούς λογαριασμούς 3. Ἀπό συνδρομές καί ἐγγραφές μελῶν 4. Δωρεές ἀπό τά μέλη καί τούς φίλους τοῦ Ἱ. Συνδέσμου, ἀπό Σωματεῖα, ἐκκλησιαστικούς καί ἄλλους φορεῖς 5. Ἀπό τό βιβλιοπωλεῖο τοῦ Ἱ. Συνδέσμου 6. Ἀπό ἐνοίκια ἀκινήτων 7. Ἐπιχορήγηση Ο.Α.Ε.Δ.

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΟΔΩΝ

ΕΥΡΩ

103.016,86 3,58 1.900,00 281.341,57 3.029,75 10.040,00 5.544,00

404.875,76

ΕΞΟΔΑ – ΠΛΗΡΩΜΕΣ

1. Οἰκονομικές ἐνισχύσεις Ἱ. Μητροπόλεων καί Ἱ. Κλιμακίων γιά τό ἐν γένει πνευματικό καί κοινωνικοανθρωπιστικό τους ἔργο καί τίς μετακινήσεις τῶν ἱεραποστολικῶν προσώπων 2. Οἰκονομικές ἐνισχύσεις Ἱ. Μητροπόλεων καί Ἱ. Κλιμακίων γιά ἀγορά οἰκοπέδων, ἀνέγερση, ἐξοπλισμό καί ἁγιογράφηση Ἱ. Ναῶν 3. Οἰκονομικές ἐνισχύσεις Ἱ. Μητροπόλεων καί Ἱ. Κλιμακίων γιά ἀνέγερση καί ἐξοπλισμό νοσοκομείων, κλινικῶν, ἰατρικῶν κέντρων καί ἐργαστηρίου τεχνητῶν μελῶν 4. Δαπάνες διαβίωσης φοιτητῶν ἀπό ἱεραποστολικές χῶρες 5. Ἐσωτερική Ἱεραποστολή: χρηματικές ἐνισχύσεις ἐνδεῶν, ἐνίσχυση συσσιτίων καί πνευματικῶν κέντρων ἐνοριῶν, Ἱ. Μονῶν κ.λπ.

6.Ἐσωτερική Ἱεραποστολή: ἀγορά ἀγαθῶν πρώτης ἀνάγκης, καυσοξύλων, φαρμάκων γιά διανομή σέ ἐνδεεῖς 7. Ἔκδοση καί ἀποστολή τριμηνιαίου περιοδικοῦ καί ὀκτασέλιδου ἐντύπου τοῦ Ἱ. Συνδέσμου 8. Ἀμοιβές καί ἐργοδοτικές εἰσφορές τακτικοῦ καί ἔκτακτου ὑπαλληλικοῦ προσωπικοῦ, ἀμοιβές τεχνικῶν, λογιστῶν καί λοιπά ἔξοδα τρίτων 9. Ἀπόδοση φόρων καί τελῶν πρός τίς οἰκονομικές ὑπηρεσίες τοῦ Δημοσίου 10.Ἔξοδα βιβλιοπωλείου, λειτουργία καί συντήρηση τῆς κινητῆς καί ἀκίνητης περιουσίας τοῦ Ἱεραποστολικοῦ Συνδέσμου, ἔξοδα φιλοξενίας ἱεραποστολικῶν προσώπων καί ἔξοδα ἑορτῶν, μνημοσύνων καί ἐκδηλώσεων 11. Ὑπόλοιπο σέ Τραπεζικές καταθέσεις καί Ταμεῖο τήν 31-12-2016

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΟΔΩΝ

144.000,00

50.500,00

2.000,00 2.750,00

6.850,00 11.081,56 21.685,00

44.926,72 7.554,27

24.921,08 88.607,13

404.875,76 215

216