Van de Kempen naar het Kattegat

Van uitstel komt niet altijd afstel. Na zoveel jaren van plannen gaat mijn jongensdroom om naar de Noordkaap te fietsen in vervulling. Omdat de coronabarometer de goede kant opgaat en mijn baas instemt met drie maanden vakantie kan ik de nodige voorbereidingen treffen: de route uitstippelen, de eerste slaapplaatsen vastleggen en puzzelen en wegen om mijn fiets zo minimaal mogelijk te bepakken.

Æ Tekst en foto’s Joris Bal

Keuvelen met vrienden

Vanuit mijn thuisbasis rijd ik onder een heerlijk zonnetje noordwaarts. Onderweg pik ik een vriend op die vandaag een eindje meefietst.

Gemoedelijk keuvelend rijden we door de stille

Kempen naar het lawaaierige Turnhout, waar ik

Christel ontmoet: zij zal mij vergezellen tot in het noorden van Denemarken.

De volgende dag fietsen we samen met een groepje vrienden over het Bels Lijntje, de oude spoorlijn tussen Turnhout en Tilburg, die door het prachtige vennengebied loopt. Tilburg is niet veel zaaks maar ‘s Hertogenbosch heeft Venetiaanse allures. Langs waterwegen en door open velden gaat het naar Maren-Kessel. Plots word ik aangesproken door een kind: ze is in paniek want haar moeder verschijnt niet op de afgesproken plaats. Maar wat het begin van een onrustwekkende verdwijning lijkt, wordt algauw een blij weerzien.

Even omrijden

Na een lekker ontbijt rijd ik onder een heerlijk zonnetje naar Lith, om daar de veerpont te nemen over de Maas. Maar er beweegt niet veel. Volgens twee dames die er al een tijdje staan, vaart hij niet omwille van een staking (‘Who pays the ferryman?’). Er zit niets anders op dan een omweg te maken via Megen om daar de overzetboot te nemen. Het Land van Maas en Waal heet mij welkom. Ik fiets verder naar

Druten voor een tweede veer, dit keer over de Waal. Maar deze boot vaart alleen tijdens de weekends. “Je kan wat verder lekker over de brug”, zegt de dame naast mij. “Dan moet je maar even omrijden!”

Arnhem is gebouwd te midden van beboste heuvels. Een grindweg voert ons door de uitgestrekte Veluwe langs vennen en bossen. Vanuit camping Ommeland gaat het aanvankelijk door bos en hei en vervolgens langs idyllische landschappen naar Emmen. De warmte begint door te wegen, maar een verfrissende douche in B&B Villa Emmen brengt heerlijke verkoeling.

Rondreis met tractor

Duitse nummerplaten verraden dat we de grens overgestoken zijn. We ruilen het Nederlandse fietsroutenetwerk in voor de Jutland fietsroute die naar het noordelijkste punt van Denemarken loopt. In Surwold ontsnappen we op het nippertje aan een hevig onweer.

‘s Morgens worden we verrast door een groep mannen die een rondreis maken met de tractor: misschien het ‘oud zot’, maar dat kunnen ze van ons ook zeggen. De route heeft hier een voorkeur voor zandwegen, wat het fietsen na de regen van gisteren bijna onmogelijk maakt. bezoek brengen aan Oldenburg. De fiets wordt nu wat rust gegund, de bus brengt ons tot in het bezienswaardige centrum van de stad. Graaf Antony Günther heeft er in de 17de eeuw een mooi patrimonium nagelaten.

Van veer naar veer

Dan maar het stalen ros duwen tot aan de eerstvolgende verharde weg.

Ik rijd verder langs een drukkere baan tot Harkebrügge. Van hieruit willen we graag een

De volgende ochtend heeft de zon de regen verjaagd. Ik fiets door een open landschap van weiden en kleine bossen. Ietwat eentonig, maar af en toe word ik toch verrast door een idyllisch tafereel. De blauw-gele stickers van de Jutlandroute herinneren mij eraan dat ik nog steeds op het rechte pad ben. In Golzwarden nemen we de veerpont over de Wezer. Na 8 dagen fietsen door een vlak landschap verschijnen de eerste heuvels en dat laat zich voelen. De camping van Hemmoor is gelegen aan een vroegere kalksteengroeve, die nu dienst doet als speeltuin voor sportduikers. Aanvankelijk volgt de route de Basbeek, daarna gaat het over lange rechte wegen naar Wischhafen, waar de veerboot ons over de Elbe brengt. De auto’s vormen een lange file maar fietsers hebben gelukkig voorrang.

Een lekke band komt nooit alleen

De biljartvlakke uiterwaarden van de Elbe liggen te fonkelen onder een deugddoend zonnetje. Met af en toe de wind in de rug lijkt het of ik vleugels krijg. De talrijke huizen met strodak doen me denken aan de Cotswolds in Engeland, en de vele schapen maken het plaatje af! De oude stad Itzehoe aan de Stör heeft een aantrekkelijke kloostertuin.

De hemel trekt toe en het begint te regenen. Het landschap wordt grijs en wazig. In Hademarschen schuil ik op een overdekt terras met een warme kop thee. Via een bericht meldt Christel me dat ze een lekke band heeft. Een half uurtje later krijg ik een tweede bericht: de tweede band is ook lek. Dat is meteen het einde van haar op de klippen gelopen fietsdag. In Oldenbüttel vaart het veer over het NordOstsee-Kanal net voor mijn neus weg. Maar heel lang hoef ik niet te wachten om de overkant te bereiken. Van de ene schuilplaats naar de andere kom ik bij de eindbestemming van die dag, het kleine stadje Kropp.

Van Vikingen en Italianen

In Hedeby, dat op de Unesco Werelderfgoedlijst staat, zijn we nog steeds op Duits grondgebied. In de middeleeuwen was het een belangrijke Deense nederzetting en je kan er het Wikinger Museum Haithabu bezoeken, dat aan de oevers van de Ostseefjord ligt. Een ritje door het 18deeeuwse beeldenpark van Schloss Gottorf brengt ons in andere sferen: een palladiaans tempeltje geeft deze barokke tuin een Italiaans tintje. Na enige scherpe heuveltjes belanden we in Flensburg. Veel binnenplaatsen en huizenrijen herinneren ons aan het beeld van Deense steden. Niet verwonderlijk als je weet dat deze noordelijkste stad van Duitsland meer dan 400 jaar geregeerd werd door de Deense Kroon. Bovendien was de Hanzestad al die jaren ook de belangrijkste haven van Denemarken.

Slapen in een Kro

Vanuit Flensburg rijd ik vlotjes de Deense grens over. De wind neemt toe en krijgt een stormachtig karakter. Langs golvende en wuivende koolzaadvelden bol ik Kliplev binnen. Aan de kerk, waar Christel me tegemoet komt, genieten we bij de picknick van het zicht op een Kro, een traditionele Deense herberg, en een houten klokkentoren van 1300, het oudste houten bouwwerk van Denemarken. Over een 10 km lange gravelweg bereiken we Rødekro en slapen daar in… jawel, een Kro.

Ik fiets van schuilplaats naar schuilplaats want vandaag is het herfstig lenteweer met veel wind en regenbuien. Langs fietsroute 3 van het Deense nationale fietsnetwerk, de Hærvejen of Legerweg, pedaleren we over mooie en rustige paden. Het is een prehistorische weg, die liep van Viborg naar Hamburg voor het vervoer van vee. In de parochie Øster Løgum valt mijn oog op een 12deeeuws wit kerkje met een speciale toren.

Op het graf van een Vikingvrouw

Op zoek naar een schuilplek beland ik in het stadje Vojens in een groezelige pub, waar 12 mannen gezellig binnen zitten te roken. Ik bestel een thee, en de waard komt aandraven met een volle kan heet water en twee zakjes thee. Alsof ik hier gans de namiddag lekker ontspannen ga doorbrengen ...

Het blijft stevig waaien en de beklimmingen worden alsmaar langer en steiler. Brørup is vandaag mijn eindbestemming en daar ben ik niet kwaad om. In Bække leidt een bord mij naar een Viking Stone Ship. Volgens het opschrift op een runensteen is dit het graf van de Vikingvrouw Vibrog. Vandaag staan er nog 9 grote stenen rond en op haar graf, vroeger waren het er wel 60. Een picknickplaats met drinkwater en frigobox vol lekkers en verder een bivakplaats wijzen erop dat de Denen graag in de natuur vertoeven. Het landschap rond Jelling doet wat aan de Ardennen denken, met af en toe een stevige kuitenbijter.

Over de hoogste ‘piek’

Vanuit Givskud is het klimmen naar het hoogste punt van de Jutlandroute, een heuvel van … 127 m! Maar ik geniet wel van het prachtige uitzicht over bossen, heide, duinen en vennen. De route volgt hier één van de best bewaard gebleven delen van de Hærvejen.

In Vrads vleien we ons neer op een terras van een Købmandshandel, een oud winkeltje dat terug geopend werd door vrijwilligers, om er te genieten van een verfrissend gemberbier. Het asfaltpad over het tracé van een voormalige 19de-eeuwse spoorlijn stijgt over een heuvelkam en komt uit in Silkeborg. Verder gaat het over rustige wegen, aanvankelijk door bebost gebied en nadien door een open veld, waar ik de remmen dichtknijp bij twee infoborden. Ze verwijzen naar de plaats waar in 1157 de veldslag van Grathe Heath plaatsvond tussen de legers van Valdemar I De Grote en zijn rivaal Sweyn III, waarbij de eerstgenoemde won en het eengemaakte Deense koninkrijk oprichtte..

Fjorden en fresco’s

Een mooi fietspad over een verlaten spoorwegberm leidt naar Viborg, een van de oudste steden van het land. De 19de-eeuwse dom is een ware verrassing voor het evangelisch-lutherse Denemarken: de muren, het plafond en de gewelven van de kerk zijn voorzien van muurschilderingen met voorstellingen uit de Bijbel. Joakim Skovgaard heeft de fresco’s ontworpen en samen met een aantal medewerkers meer dan 100 jaar geleden aangebracht. Na Viborg fiets ik over een aantal heuvels om op het Hiemmerlandsstien fietspad te belanden, een 79 km lange route over een verlaten spoorwegberm naar Nibe, mooi gelegen aan de Limfjord. Intussen is het zonnetje erdoor gekomen, ideaal om te kamperen aan de oevers van het water. We rijden vlotjes door Aalborg, de vierde grootste stad van Denemarken. ‘s Middags pauzeren we naast de Lindholm Høje, een belangrijke Viking-begraafplaats. Na de overnachting in Brønderslev beginnen we aan de laatste Deense fietsdag. Door open velden ontwaren we in de verte de zee. Met 1200 km op de teller staan we in Skagen te mijmeren over het wateroppervlak van het Skagerrak en het Kattegat. Aan de overzijde wacht het vervolg van mijn droomtocht naar de Noordkaap.

PRAKTISCHE INFO

Givskud

Bække

Øster Løgum Vojens

Rødekro Kliplev

Flensburg

Kropp

Oldenbüttel

Maren-Kessel

Turnhout Tilburg ‘s Hertogenbosch

Op weg naar de Noordkaap maakte ik tot het Nederlandse Emmen gebruik van knooppunten. Daarna volgde ik de 900 km lange Jutlandroute naar Skagen, waar Kattegat (oost) en Skagerrak (west) samenvloeien. De route loopt via historische handelswegen over de centrale hogere delen van Schleswig-Holstein en Jutland. Meer info en de tracks vind je op www.europafietsers.nl/fietsroutes/jutlandfietsroute. Mijn reisverhaal kan je in een uitgebreide versie lezen op www.pindat.com/reisblog/noordkapje