Jaarverslag 2023 by oostwestwonen

Voorwoord

Het beeld van 2023 is voor Oost West Wonen te beschrijven als een auto die onderweg is naar haar bestemming. We hadden de ambitie om gas te geven op onze doelen: op het gebied van onze dienstverlening, op het gebied van de kwaliteit van het bezit, op de verduurzaming van onze woningen, het realiseren van nieuwe woningen, het introduceren en implementeren van ICTapplicaties en uiteindelijk het aanpassen van onze organisatie op deze opgaven.

De werkelijkheid is vaak weerbarstiger dan we bij aanvang van een nieuw jaar kunnen voorzien. Er is veel gebeurd ‘onder de motorkap’, wat niet altijd zichtbaar is in concrete resultaten. Zo hebben we onze organisatie in structuur en in functiehuis zodanig geoptimaliseerd dat de we de opgaven van de aankomende tijd in kwalitatieve en kwantitatieve zin kunnen behappen. Zeker is dat we soms nog wat extra handen of deskundigheid in tijdelijke zin moeten bijschakelen, maar we staan gesteld voor de opgaven. Hieraan dragen de nieuwe (huurder) applicaties zeker bij. Het motorblok is dus gereviseerd.

Ook de herijking van onze portefeuillestrategie en de aanpassing van de lokale prestatieafspraken hebben bijgedragen aan de revisie van onze focus en doelen. Beide onderdelen hebben behoorlijk wat van onze flexibiliteit gevraagd, want de dynamische wereld om ons heen gaf een aantal verrassende afslagen op de route die impact hebben op onze opgaven. Ons navigatiesysteem had dus ook een update nodig. Met onze samenwerkingspartners hebben we de route bijgesteld, zonder dat we ons einddoel hebben verlaten. Met trots kunnen we dan ook vooruitkijken.

We hebben in 2023 en zeker ook het laatste kwartaal van dit jaar goed laten zien dat we de klanttevredenheid serieus nemen. We hebben de spiegels van de auto zodanig afgesteld dat we reflectief zijn naar onszelf om daarvan te leren en verbeteren. Dit heeft ertoe geleid dat we met goede scores het jaar hebben afgesloten. Ook de ingestelde klachtwacht geeft ons houvast om klachten te herkennen, erkennen en sneller af te handelen. In dit geval is een hoger aantal klachten dus een goed teken. De verwachting is dat we hier in 2024 meer gas op kunnen geven.

Toch moest het rempedaal in 2023 nog verschillende malen worden ingedrukt. Dat hebben we niet zozeer ervaren op de voortgang van de verduurzamingsprojecten, waar we met onze ketenpartners goede afspraken hebben gemaakt over aantallen, proces en resultaat. Daar zijn we ook tevreden over. Helaas heeft de weten regelgeving op de uitvoer van spouwmuurisolatie ons in de wielen gereden, daar staan we

nu geparkeerd. We moeten er daarom nu voor kiezen andere energiebesparende maatregelen uit te voeren. We werken hard aan het actualiseren van de energielabels, maar dit alles heeft ook tot vertraging geleid op het wegwerken van de E, F en G labels. Terwijl onze huurders graag een beter geïsoleerde woning wensen (en lagere energielasten), hebben we hier niet de kilometers gemaakt die we hadden gewenst.

Een vergelijkbaar beeld lijkt ook te bestaan voor onze nieuwbouwopgave. Zeker is dat we de aantallen niet hebben gehaald, maar hier maken we juist veel snelheid. Over het hele eiland zijn projecten zichtbaar die aantonen dat we vooruitgaan op onze ambities. Neem eens de route langs Oude-Tonge, Middelharnis, Goedereede of Ouddorp dan is er veel bouwactiviteit te zien. We hebben onze route beter gepland dan de afgelopen jaren waardoor we kunnen anticiperen op de lange doorlooptijd en de samenwerking met partners waarvan we afhankelijk zijn. We zijn dan ook optimistisch over het vergroten van onze snelheid in de komende jaren. Dat is ook nodig want er wordt van ons verwacht dat we de bestemming halen die door zowel lokale, provinciale als landelijke overheid is ingesteld. Onze meerjarenbegroting speelt hierop in.

Ik heb vertrouwen in onze auto. We komen steeds sneller vooruit, met respect voor wat we als organisatie aan kunnen.

De brandstof? Dat zijn wij als medewerkers van deze mooie organisatie. Daar moeten we zuinig mee omgaan, maar er zit soms meer power in dan we dachten. Een mooie uitgangspositie voor 2024.

Marleen van de Kamp

Bestuurder Oost West Wonen

Oost West

Wonen in 2023

Betaalbare, beschikbare en geschikte woningen

In 2023 hebben 1.185 huurders een eenmalige huurverlaging naar 575,03 gekregen. 143 woningen in aanbouw

Huurderstevredenheid

Woningen die wij verhuren (geen garages): 5.981

Eenheden die wij verhuren via zorgpartijen: 380

Totaal 6.361 objecten Huurprijsklasse

We werken mee aan een leefbare woonomgeving

Aantal keer buurtbemiddeling 7 Aantal meldingen van woonoverlast 534 Aantal

1.1 Dienstverlening aan onze huurders

2 pagina's Infographic invoegen

Voorblad invoegen

1. Dienstverlening

1.1 Dienstverlening aan onze huurders

Ons doel is om elke dag opnieuw te zorgen voor tevreden huurders. In alle werkzaamheden en activiteiten die wij ondernemen zetten wij onze huurders en woningzoekenden centraal. Persoonlijk contact vinden wij bij Oost West Wonen belangrijk. We doen wat we zeggen, we luisteren goed en zijn betrokken, we zijn zichtbaar in de wijk en laagdrempelig aanspreekbaar. We zetten ons elke dag in om onze dienstverlening aan te laten sluiten bij de behoeften van onze huurders.

het onderdeel ‘vertrokken huurders’ is gelijk gebleven ten opzichte van 2022. De waarderingen ten aanzien van ‘nieuwe huurder’, ‘onderhoud’, ‘groot onderhoud’ en ‘algemene waardering’ zijn licht gedaald. De waarderingen voor ‘reparaties’ is daarentegen flink gestegen. Over het geheel bekeken zijn onze huurders gemiddeld even tevreden als in 2022; we halen namelijk een 7,9 als gemiddelde score.

Met opmaak: Standaard

KWH

Oost West Wonen belangrijk. We doen wat we zeggen, we luisteren goed en zijn betrokken, we zijn zichtbaar in de wijk en laagdrempelig aanspreekbaar. We zetten ons elke dag in om onze dienstverlening aan te laten sluiten bij de behoeften van onze huurders.

KWH

Sinds 2021 onderzoeken wij dan ook, in samenwerking met Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector (KWH), de kwaliteit van onze dienstverlening. De resultaten van 2023 zijn per meetonderdeel in onderstaande tabel weergegeven.

Met opmerkingen [Nv3]: KWH logo invoegen

De KWH-scores zijn besproken binnen de teams, daarnaast zijn ze ook opgenomen met een aantal aannemers die een rol spelen bij onderhoud en reparaties. De gesprekken over de KWH-uitkomsten werken verhelderend. Door het bespreken van de uitkomsten, krijgen de teams inzicht in waar de uitdagingen liggen, waar onze scores lager liggen dan de landelijke scores en hoe we dingen anders kunnen doen om te verbeteren.

Aedes Benchmark Huurdersoordeel

Vanaf begin 2023 zijn we begonnen met het maandelijks meten door KWH. Voorheen gebeurde dit per kwartaal. Door de maandelijkse metingen hebben we eerder resultaten, zien we eerder ontwikkelingen en kunnen we daar ook eerder op anticiperen.

Tabel: Resultaten KWH per meetonderdeel 2023

Bron: KWH Klantvizier, d.d. 10 januari 2024

De individuele resultaten van de verschillende meetonderdelen zijn positief. Onze huurders waarderen Oost West Wonen gemiddeld met een 7,9, tegenover een streven in het ondernemingsplan 2021-2025 van 7,8. De resultaten van het onderdeel ‘vertrokken huurders’ is gelijk gebleven ten opzichte van 2022. De waarderingen ten aanzien van ‘nieuwe huurder’, ‘onderhoud’, ‘groot onderhoud’ en ‘algemene waardering’ zijn licht gedaald. De waarderingen voor ‘reparaties’ is daarentegen flink gestegen. Over het geheel bekeken zijn onze huurders gemiddeld even tevreden als in 2022; we halen namelijk een 7,9 als gemiddelde score.

De KWH die een rol spelen

Door scores lager liggen dan de landelijke scores

Bedrijfslasten

Beschikbaarheid

Vanaf 2021 doet Oost West Wonen mee aan de Aedes Benchmark. Deze benchmark biedt corporaties sinds 2014 inzicht in hun prestaties en maakt deze onderling vergelijkbaar. Eén van de prestatievelden is het Huurdersoordeel. Het gaat hierbij om de volgende drie deelscores: Nieuwe huurders, Reparatieverzoeken en Vertrokken huurders. Op basis van de drie deelscores wordt een letter (A, B of C) toegekend voor het hele prestatieveld. Voor Oost West Wonen geldt voor 2023 een A als score voor het Huurdersoordeel, in 2022 was dit een C en in 2021 was dit een A. De beoordeling van onze dienstverlening voor het eerste halfjaar van 2023 wat betreft ‘nieuwe huurder’ liet een flinke dip zien. Dit was voor

Aedes Benchmark Vanaf 2021 doet Oost West Wonen mee aan de Aedes Benchmark. Deze benchmark biedt corporaties sinds 2014 inzicht in hun prestaties en maakt deze onderling vergelijkbaar. Eén van de prestatievelden is het Huurdersoordeel. Het gaat hierbij om de volgende Vertrokken huurders. Op basis van de prestatieveld. Voor Oost West Wonen geldt voor 2023 een dit een

Huurdersoordeel

ons aanleiding om extra in te zetten op het verbeteren van onze dienstverlening. Dit doen we onder andere door het gerealiseerde Klantvolgsysteem, de verbeterpunten vanuit de KWH-metingen en een intern klachtenteam. We staan open voor de kritische feedback van onze huurders. Daarnaast gaan we vanaf 2024 werken met nog maar twee aannemers voor reparaties en mutaties. Hierdoor kunnen we processen beter stroomlijnen en onze huurders effectiever en tijdiger helpen.

1.3 Klantvisie

In afstemming met een groep medewerkers is er een Klantvisie opgesteld in het 1ste kwartaal van 2023. Deze is met alle medewerkers gedeeld en besproken en halverwege 2023 vastgesteld. In deze Klantvisie is verwoord waar wij voor staan, hoe wij met onze huurders en woningzoekenden omgaan en wat huurders en woningzoekenden van ons mogen verwachten. Daarnaast zijn er 5 kernbeloften bepaald. De 5 kernbeloften zijn:

wat betreft ‘nieuwe huurder’ liet een flinke dip zien. Dit was voor ons aanleiding om extra in te zetten op het verbeteren van onze dienstverlening. Dit doen we onder andere door het gerealiseerde Klantvolgsysteem, de verbeterpunten vanuit de KWH-metingen en een intern klachtenteam. We staan open voor de kritische feedback van onze huurders. Daarnaast gaan we vanaf 2024 werken met nog maar twee aannemers voor reparaties en mutaties. Hierdoor kunnen we processen beter stroomlijnen en onze huurders effectiever en tijdiger helpen.

1. We zijn er voor de huurder

2. We doen wat we zeggen

In de tabel hieronder zijn de scores uit de Aedes Benchmark van 2023 per deelscore weergegeven voor zowel Oost West Wonen als landelijk.

Deelscore Oost West Wonen 2022 Landelijk

Vertrokken huurder 8,0 (A) 7,4

Reparaties 8,1 (A) 7,7

Nieuwe huurder 7,9 (B) 7,7

Tabel: Score Aedes Benchmark 2023

Bron: KWH Klantvizier, d.d. 28 december 2023

1.2 Online dienstverlening

3. We luisteren en zijn betrokken

4. We zijn zichtbaar in de wijk

5. We zijn laagdrempelig en aanspreekbaar.

In 2023 hebben we een eerste start gemaakt met deze kernbeloften en ook in 2024 gaan we deze verder invulling geven.

1.4 Huurdersverenigingen

In 2022 en 2023 is de online dienstverlening van Oost West Wonen een stuk verbeterd. Waar in 2022 het Klantvolgsysteem live is gegaan, is begin 2023 een volgend aantal applicaties live gegaan; namelijk het huurdersportaal, de huurdersapp en de woningzoekendenapp. Daarnaast is ook de website geüpdatet. Woningzoekenden en huurders die minder digitaal zijn, kunnen Oost West Wonen uiteraard nog steeds via telefoon, mail of bezoek aan ons kantoor bereiken.

Met opmerkingen [Nv5]: Beeldmateriaal HP en apps gebruiken

De huurdersverenigingen zijn een belangrijke gesprekspartner voor Oost West Wonen. Binnen het werkgebied zijn er twee huurdersverenigingen actief, namelijk Huurdersvereniging Goedereede en Huurdersvereniging Goeree-Overflakkee. Met beide partijen hebben we een goede relatie en beide partijen zijn betrokken bij de opgestelde en ondertekende prestatieafspraken.

Afgelopen jaar hebben we gekeken naar de mogelijkheden om te gaan werken met een QR-code in onze incassobrieven en mails. Helaas was dit met het relatief verouderde ERP-systeem niet goed te implementeren Het toepassen van QR-codes zal daarom opgepakt worden in 2025, als we overgestapt zijn op het vernieuwde ERP-systeem Tobias 365. Ook het onderzoeken van de toepasbaarheid van chatfuncties of een mogelijke chatbot liep tegen het verouderde ERP-systeem aan. Ook dat gaan we opnieuw oppakken na de implementatie van Tobias 365.

1.3 Klantvisie

1. We zijn er voor de huurder

2. We doen wat we zeggen

3. We luisteren en zijn betrokken

4. We zijn zichtbaar in de wijk

5. We zijn laagdrempelig en aanspreekbaar

Zowel de huurdersverenigingen als de corporatie dragen onderwerpen aan die in het belang van de huurder besproken moeten worden. Gespreksonderwerpen met de huurdersverenigingen waren in 2023 onder andere: afstemming van beleid, afstemmen brochures, update over projecten, de jaarlijkse huurverhoging, de kaderbrief, de begroting en de jaarrekening.

Afgelopen jaar hebben we gekeken naar de mogelijkheden om te gaan werken met een QR-code in onze incassobrieven en mails. Helaas was dit met het relatief verouderde ERPsysteem niet goed te implementeren. Het toepassen van QR-codes zal daarom opgepakt worden in 2025, als we overgestapt zijn op het vernieuwde ERP-systeem Tobias 365. Ook het onderzoeken van de toepasbaarheid van chatfuncties of een mogelijke chatbot liep tegen het verouderde ERPsysteem aan. Ook dat gaan we opnieuw oppakken na de implementatie van Tobias 365.

Naast de vier formele vergaderingen is er met beide huurdersverenigingen een maandelijks informeel overleg. Op dit overleg worden allerlei zaken en klachten besproken die direct betrekking hebben op huurders. Ook wordt de nodige informatie uitgewisseld over veranderingen en activiteiten bij Oost West Wonen.

In 2023 hebben we een eerste start gemaakt met deze kernbeloften en ook in 2024 gaan we deze verder invulling geven.

1.4 Huurdersverenigingen

In de tabel hieronder zijn de scores uit de laatste Aedes Benchmark per deelscore weergegeven. Deze benchmark werd in 2023 beschikbaar gesteld. De cijfers gaan over het jaar 2022. 5

Met opmerkingen [Nv6]: via visualisatie (zie map beeldmateriaal) tonen?

Met opmerkingen [Nv7]: Foto huurdersverenigingen invoegen

2. Betaalbaar, beschikbaar, geschikt

Als enige woningcorporatie op GoereeOverflakkee heeft Oost West Wonen circa 29% van het woningbezit op het eiland in eigendom. Met dit aandeel in het woningbezit, voorziet Oost West Wonen de inwoners van Goeree-Overflakkee van een sociale huurwoning. Aan het einde van 2023 werden 5.981 woningen verhuurd en woonden er daarnaast ongeveer 400 huishoudens via een zorgorganisatie in woongebouwen van Oost West Wonen.

2.1 Nieuwe verhuringen

In 2023 verhuurden we 352 woningen aan woningzoekenden. Van deze nieuwe verhuringen is het grootste gedeelte regulier verhuur, voor een huurprijs tot € 808,06. Twee woningen zijn verhuurd boven dit bedrag, de liberalisatiegrens. Binnen het aantal verhuringen zijn er 26 te slopen woningen voor een korte periode verhuurd aan Gapph. Daarnaast zijn er in verband met het huisvesten van statushouders 10 woningen verhuurd voor een paar dagen of weken aan de gemeente Goeree-Overflakkee. Deze 10 woningen zijn niet opgenomen in het aantal verhuringen van 352.

Oost West Wonen hanteert het tweehurenbeleid, waardoor we het overgrote gedeelte van onze woningen betaalbaar en beschikbaar kunnen houden. Zodra een woning leegkomt, kijken we opnieuw naar de huurprijs. De prijs die de volgende huurder gaat betalen, bepaald op basis van de kwaliteit van een woning, noemen we de streefhuur. Het afgelopen jaar is 89,8% (89,4% in 2022) van de verhuurde woningen verhuurd voor een huurprijs onder de € 693,60 (hoge grens van het passend toewijzen).

Het afgelopen jaar hebben wij 199 woningen (73 woningen in 2022) afgetopt en voor een lagere huur verhuurd aan huishoudens met een lager inkomen. Verder zijn er 15 woningen (20 woningen in 2022) afgetopt op de liberalisatiehuurgrens.

De krapte op de woningmarkt zorgt ervoor dat mensen minder snel verhuizen. Daarnaast zijn koopwoningen fors duurder geworden, waardoor verhuizen van een huurwoning naar een koopwoning minder aantrekkelijk is geworden. Het afgelopen jaar hebben 406 huurders hun woning verlaten. Dat geeft een mutatiegraad van 6,8% (6,1% in 2022), waar 7,3% werd verwacht. De meeste woningen hebben een nieuwe huurder gekregen en 24 van de leeggekomen huurwoningen zijn verkocht.

2.2 Passend toewijzen

Van de overheid moeten corporaties hun woningen passend toewijzen. Dit betekent dat de huur van de woning moet passen bij het inkomen en de samenstelling van het huishouden van de woningzoekende. De overheid zorgt daarmee dat mensen met een lager inkomen niet met een te hoge huur komen te zitten. De grenzen die de overheid daarvoor stelt worden jaarlijks opnieuw vastgesteld.

In 2023 was de passende huur € 647,19 voor huishoudens van 1 of 2 personen en € 693,60 voor huishoudens die uit meer dan 2 personen bestaan. De inkomensgrenzen die daarbij gehanteerd worden vanuit de huurtoeslagwet zijn € 25.075 voor een huishouden van 1 persoon en € 33.800 voor een huishouden van meer dan 1 persoon. Om de betaalbaarheid nog meer te ondersteunen krijgen alleenstaanden met een inkomen tussen € 25.075 en € 33.800 een huur van maximaal € 647,19. Elke corporatie moet ervoor zorgen dat bij ten minste 95% van de woningen die zij jaarlijks toewijzen aan huishoudens met een inkomen onder de inkomensgrens voor passend toewijzen, de huur onder de zogenaamde aftoppingsgrens ligt.

Daarnaast hebben 141 huishoudens met een inkomen buiten de passend toewijzen inkomensgrenzen een woning gekregen, daarvan hebben 87 huishoudens een woning ontvangen met een passend toewijzen huur.

2.3 Toewijzingsnorm DAEB

Voor 2023 geldt dat 48 huishoudens (91 huishoudens in 2022) met urgentie een woning toegewezen kregen. De huishoudens die een woning kregen toegewezen in verband met herstructurering zijn hierin niet meegenomen, dit betrof 28 huishoudens. We merken dat er veel druk is op de woningmarkt voor het vinden van een woning. Van het aantal nieuwe verhuringen is meer dan 12% verhuurd aan mensen met sociaal of medische urgentie.

tussen € 25.075 en € 33.800 een huur van maximaal € 647,19. Elke corporatie moet ervoor zorgen dat bij ten minste 95% van de woningen die zij jaarlijks toewijzen aan huishoudens met een inkomen onder de inkomensgrens voor passend toewijzen, de huur onder de zogenaamde aftoppingsgrens ligt.

In de prestatieafspraken is afgesproken dat Oost West Wonen naast de 7,5% vrije toewijzingsruimte, nog eens 7,5% extra vrije toewijzingsruimte heeft. Met deze 15% vrije toewijzingsruimte kan aan mensen met een hoger inkomen toch een woning worden toegewezen.

2.6 Verkopen

Oost West Wonen heeft het afgelopen jaar aan 189 mensen een passende woning toegewezen. Bij één toewijzingen is dat niet gebeurd. Dit betekent dat Oost West Wonen 99,5% (99,5% in 2022) van haar woningen passend heeft toegewezen. Daarnaast hebben 141 huishoudens met een inkomen buiten de passend toewijzen inkomensgrenzen een woning gekregen, daarvan hebben 87 huishoudens een woning ontvangen met een passend toewijzen huur.

2.3 Toewijzingsnorm DAEB

Oost West Wonen heeft in 2023 294 woningen toegewezen binnen de 85% norm. Voor 31 woningtoewijzingen is gebruik gemaakt van de vrije toewijzingsruimte. Dit resulteert erin dat over het hele jaar 9,5% van de vrije toewijzingsruimte is ingevuld en 90,5% (87,3% in 2022) van de toewijzingen zijn gedaan aan mensen met een inkomen lager dan de gestelde grenzen (€ 44.035 of € 48.625).

De overheid heeft naast het passend toewijzen ook regels opgesteld die gaan over welke inkomensgroepen een corporatie mag huisvesten, de zogenaamde DAEB-regels. Deze regels houden voor Oost West Wonen in dat 85% van de woningen toegewezen moet worden aan huishoudens met een inkomen lager dan € 44.035 (huishoudens van 1 persoon) of €48.625 (huishoudens met meer dan 1 persoon). In de prestatieafspraken is afgesproken dat Oost West Wonen naast de 7,5% vrije toewijzingsruimte, nog eens 7,5% extra vrije toewijzingsruimte heeft. Met deze 15% vrije toewijzingsruimte kan aan mensen met een hoger inkomen toch een woning worden toegewezen.

De woningen die Oost West Wonen verkoopt, passen strategisch gezien niet binnen onze portefeuille of bevinden zich in woningblokken waar al meerdere woningen van zijn verkocht. De woningverkopen vinden plaats op basis van vastgestelde verkoopuitgangspunten. De meeste woningen zijn het afgelopen jaar verkocht op basis van bieding door de koper. Voor alle woningen wordt gewerkt met actuele NWWItaxatierapporten van onafhankelijke taxateurs. De koopakten worden aan de hand van een standaard koopakte opgemaakt door de notaris.

In 2023 heeft Oost West Wonen de toewijzingen binnen de gestelde weten regelgeving uitgevoerd.

aantal realisatie norm

DAEB-verhuringen binnen 85% norm inkomensgrens 294 90,5% 85%

DAEB-verhuringen binnen 15% norm inkomensgrens 31 9,5% 15%

Passend toegewezen binnen huurtoeslag 182 99,5% 95%

Niet-passend toegewezen binnen huurtoeslag 1 0,5% 5%

Toegewezen boven huurtoeslag 142

2.4 Ontruimingen

2.5 Urgentie

In 2023 zijn er 24 woningen verkocht. Vanwege de grote vraagdruk naar huurwoningen zijn er twee woningen opnieuw doorverhuurd c.q. ingezet als wisselwoning. Verder zijn we alweer met 11 woningen aan de slag voor verkoop in 2024.

De gemiddelde verkoopopbrengst in 2023 is circa € 213.000. Daar de begrote verkoopopbrengst € 192.500 per woning was en er één woning meer verkocht is dan begroot, is het totale verkoopresultaat een stuk hoger dan verwacht. In 2023 zijn er alleen woningen verkocht en geen garages of andere panden. Daarnaast is circa € 27.000 ontvangen in verband met terug te betalen kortingen die gegeven zijn bij eerdere verkopen.

We hebben in 2023 géén woningen ontruimd. Wel hebben een aantal huurders waar zaken speelden in het kader van overlast of drugs hun woning na opzegging vrijwillig verlaten. Onze insteek is dat wij ontruiming zoveel mogelijk willen voorkomen. Als echter ondanks vele inspanningen de huur niet betaald wordt, de overlast zich blijft voordoen of er drugsgebruik in beeld is, dan zijn we genoodzaakt stappen ontruiming.

2.5 Urgentie

Er zijn jaarlijks vele mensen die bij ons een verzoek indienen voor een urgentieverklaring. Met een urgentieverklaring krijgen woningzoekenden voorrang bij het toewijzen van een sociale huurwoning woningzoekenden krijgen extra inschrijfduur toegekend. Dit betekent dat ze eerder in aanmerking komen voor een woning. Oost West Wonen heeft een interne urgentiecommissie bestaande uit twee medewerkers waarvan één medewerker een vast lid is.

Voor 2023 geldt dat 48 huishoudens (91 huishoudens in 2022) met urgentie een woning toegewezen kregen. De huishoudens die een woning kregen toegewezen in verband met herstructurering zijn hierin niet meegenomen, dit betrof 28 huishoudens We merken dat er veel druk is op de woningmarkt voor het vinden van een woning. Van het aantal nieuwe verhuringen is meer dan 12% verhuurd aan mensen met sociaal of medische urgentie.

In 2023 heeft Oost West Wonen de toewijzingen binnen de gestelde weten regelgeving uitgevoerd. 7

Er zijn jaarlijks vele mensen die bij ons een verzoek indienen voor een urgentieverklaring. Met een urgentieverklaring krijgen woningzoekenden voorrang bij het toewijzen van een sociale huurwoning. Urgent woningzoekenden krijgen extra inschrijfduur toegekend. Dit betekent dat ze eerder in aanmerking komen voor een woning. Oost West Wonen heeft een interne urgentiecommissie bestaande uit twee medewerkers waarvan één medewerker een vast lid is.

huurverlaging. De reguliere huurverhoging is gedifferentieerd toegepast met een gemiddelde van 2,44% voor reguliere woongelegenheden. Voor intramuraal vastgoed en maatschappelijk vastgoed is uitgegaan van een percentage van 2,6%. Wat de bedrijfsruimten betreft is gewerkt met een gemaximeerd huurverhogingspercentage van 4,5%. De eenmalige huurverlaging hebben wij toegepast op 1.184 woningen. Dit betekent dat iets minder dan 20% van onze huurders deze verlaging hebben ontvangen. Landelijk gezien zit Oost West Wonen daarmee aan de onderkant. Per saldo viel de huurverhoging in 2023 bij deze huurders weg tegen de eenmalige huurverlaging.

2.8 Beschikbaarheid

Onze doelstellingen hebben we vastgelegd in de portefeuillestrategie die een reikwijdte heeft van 2021 tot 2035. Met onze begroting geven we invulling aan het bewerkstelligen van onze ambitie. Er ligt een grote opgave om onze doelstellingen op het gebied van beschikbaarheid te behalen. De realisatiegraad staat onder druk, omdat de voorspelbaarheid van projecten onvoldoende was geborgd in de begroting van 2023. Om invulling te geven aan de opgave is een goede samenwerking met de gemeente Goeree Overflakkee essentieel. Zowel op bestuurlijk als op operationeel niveau vindt daarom periodiek overleg plaats. Uitgangspunt van de besprekingen is de opgave die er lokaal ligt in gezamenlijkheid af te stemmen. De opgave voor het

Periodiek delen we informatie over projecten, kansen en initiatieven die voorbijkomen.

Realisatie ten opzichte van de portefeuillestrategie 2021 - 2035 Bij het evalueren van onze portefeuillestrategie, zoals vastgesteld in 2021, merken we enkele tekortkomingen op in onze doelstellingen. Allereerst constateren we dat onze beschikbaarheidsdoelstellingen, met betrekking tot de toevoeging van nieuwbouwwoningen, achterlopen. We bevinden ons 74 woningen onder de prognoses die voor 2023 zijn gesteld, hoofdzakelijk vanwege vertragingen in de realisatie van nieuwbouwontwikkelingen als gevolg van procedures en interne processen bij Oost West Wonen.

De vertragingen in de nieuwbouwrealisatie hebben niet alleen gevolgen voor onze beschikbaarheidsdoelen, maar ook voor het streven naar een toename van levensloopbestendige woningen (geschiktheidsdoelstellingen) tot 2024. We zien hier een tekort van 69 woningen ten opzichte van de prognoses.

Vooruitkijkend naar de komende jaren zien we een veelbelovende ontwikkeling op het gebied van de realisatie van nieuwbouw van woningen. We anticiperen op een aanzienlijke versnelling in het verwezenlijken van onze plannen en projecten. Deze versnelling geeft ons vertrouwen dat we de achterstand kunnen inhalen en onze doelstellingen tot aan 2030 kunnen behalen. We hebben het afgelopen jaar 1 complex met 12 woningen aangekocht.

Realisatie ten opzichte van de begroting 2023

Bij de evaluatie van de begroting van 2023 in overeenstemming met de vastgestelde uitgangspunten, valt op dat we op het gebied van beschikbaarheid 137 woningen aan onze woningvoorraad hadden moeten toevoegen. Echter, als gevolg van vertragingen in procedures en trager verlopende processen met betrekking tot nieuwbouw, zijn er geen nieuwe woningen gerealiseerd. De oplevering van deze projecten is doorgeschoven naar 2024. De meeste projecten zijn wel in uitvoering. Door de vertraging zijn er geen 59 levensloopbestendige woningen aan onze woningvoorraad toegevoegd.

De organisatorische wijzigingen die in 2023 zijn doorgevoerd, beogen een versnelling te realiseren op dit gebied. We zien nu dat we de voorspelbaarheid in de realisatie verder kunnen vergroten en dat er een versnelling optreedt in het realiseren van nieuwbouw en verduurzaming.

Realisatie t.o.v. Begroting

Toegankelijke woningen (aantal) 31-12-2022: 1.462

Ontwikkelkader nieuwbouw

Plancapaciteit

Door- en toegankelijkheid in beeld

Om het ontwikkelproces sneller te doorlopen en sneller (conceptueel) te kunnen inkopen zijn we in 2023 begonnen met het opstellen van een ontwikkelkader voor nieuwbouwontwikkelingen. Uitgangspunt voor dit ontwikkelkader zijn de Product-Markt-Combinaties (PMC’s) vanuit de Woonstandaard 3.0. Wij vinden dat de Woonstandaard goed voldoet aan de ruimtelijke, functionele en technische eisen die wij stellen bij Oost West Wonen. In 2024 verfijnen we de uitgangspunten, om deze meer specifiek en passend te maken voor Oost West Wonen. Dit doen we integraal waarbij alle afdelingen binnen Oost West Wonen betrokken zijn.

Om het ontwikkelproces sneller te doorlopen en sneller (conceptueel) te kunnen inkopen zijn we in 2023 begonnen met het opstellen van een ontwikkelkader voor nieuwbouwontwikkelingen. Uitgangspunt voor dit ontwikkelkader zijn de Product-Markt-Combinaties (PMC’s) vanuit de Woonstandaard 3.0. Wij vinden dat de Woonstandaard goed voldoet aan de ruimtelijke, functionele en technische eisen die wij stellen bij Oost West Wonen. In 2024 verfijnen we de uitgangspunten, om deze meer specifiek en passend te maken voor Oost West Wonen Dit doen we integraal waarbij alle afdelingen binnen Oost West Wonen betrokken zijn.

Door- en toegankelijkheid in beeld

In 2023 is een classificatiesysteem voor de door- en toegankelijkheid van woonruimte vastgesteld. Dit met als doel de door en toegankelijkheid van ons bezit inzichtelijk te maken. Daarmee krijgen we inzicht in de mismatch tussen het huidige aanbod en het gewenste aanbod. Het is ons niet gelukt om in 2023 ook het classificatiesysteem in te voeren. Dit pakken we in 2024 op. We werken dan ook een plan van aanpak uit om met (kleine) aanpassingen de bestaande woningvoorraad beter aan te laten sluiten bij de ouder wordende doelgroep. Deze aanpak geeft ons een helder beeld van de door- en toegankelijkheid van ons woningbezit, waardoor we beter kunnen sturen op dit thema.

Met als doel onze prestaties en het bereik van de plancapaciteit te verbeteren, hebben we een afwegingsmodel ontwikkeld dat wordt toegepast bij het vullen van de 10-jarige meerjarenbegroting (MJOB) 2024-2033. Dit model streeft naar een grotere voorspelbaarheid bij het behalen van onze jaarlijkse doelstellingen. Voor de begrotingscyclus van 2024 hebben we een afwegingsmodel voor projecten opgesteld, waarbij de prioriteit van elk project wordt bepaald aan de hand van een vastgesteld percentage. Dit percentage geeft aan welk deel van de MJOB voor het project zal worden opgenomen. We reserveren in de begroting 130% voor projecten om uiteindelijk ten minste 100% te realiseren. Deze aanpak stelt ons in staat om eventuele tegenvallers in de realisatie op te vangen door middel van compensatie met andere projecten.

Projectenkalender updaten

Voor de begrotingscyclus van 2024 is de projectenkalender opnieuw geëvalueerd en bijgewerkt. Deze bijgewerkte kalender vormt de basis voor de nieuwe investeringsbegroting. Gelijktijdig met deze cyclus werd ook de portefeuillestrategie herijkt. De bekende uitgangspunten op dat moment zijn vooraf meegenomen bij het samenstellen van de projectenkalender. Deze kalender is opgesteld door de assetmanager en vervolgens integraal afgestemd binnen de organisatie.

Realisatie t.o.v. Begroting

Positie bepalen ten aanzien van het middenhuursegment Bij het ontwikkelen van onze nieuwe portefeuillestrategie bleek dat er behoefte is aan een toevoeging van ruim 210 woningen in het middenhuursegment. Momenteel is de financiële situatie echter complex, mede door het afbetalen van een lening aan de DAEB-afdeling en de beperkte capaciteit van onze niet-DAEB-afdeling. Hoewel het creëren van middenhuurwoningen niet onze primaire focus is, overwegen we in 2024 de mogelijkheden binnen dit segment. We zien een groeiende behoefte aan betaalbare woningen, met huren tot €1.100,- wat essentieel is voor de marktdoorstroming. Dit ondersteunen we door middel van gerichte bemiddeling, vooral voor senioren. Marktpartijen laten dit segment links liggen, dus het is cruciaal dat onze inspanningen op dit thema onze hoofddoelen voor volkshuisvesting niet hinderen. We zoeken naar financieringsmogelijkheden en bekijken de inzet van DAEB-woningen, zoals ruime eengezinswoningen, voor middenhuursegment. Middenhuurwoningen zijn een aanvulling op ons DAEB-bezit, afhankelijk van de projectgrootte.

2.9 Herijken portefeuillestrategie

Intern hebben we uitvoerig overlegd en zijn we tot overeenstemming gekomen over de basisprincipes van onze herziene portefeuillestrategie. Gedurende de laatste twee kwartalen hebben we scherpe keuzes moeten maken over de manier waarop we onze investeringscapaciteit voor de sociale volkshuisvesting gaan inzetten op Goeree-Overflakkee. Verschillende scenario’s zijn onderzocht en afgewogen om zo goed mogelijk aan de opgaven te voldoen. Dit heeft geleid tot drie verschillende scenario’s: een haalbaar scenario, een wensscenario en een NPA-scenario. Het haalbare scenario vertegenwoordigt de ondergrens van onze ambitie, terwijl we streven naar groei richting het wensscenario zodra er meer financiële ruimte ontstaat.

De nieuwe portefeuillestrategie vraagt vanwege de omvang van de uitdaging aanzienlijk meer investeringsruimte dan eerder was vastgesteld, met name met betrekking tot beschikbaarheid en duurzaamheid. Een groot deel van deze uitdaging is opgenomen in de meerjarenbegroting van 2024 tot 2033. Echter is de opgave nog niet volledig ingevuld ten aanzien van duurzaamheid en beschikbaarheid (nieuwbouw). Deze moeten in de komende meerjarenbegrotingen worden opgenomen.

Het indelen van ons bestaande woningbezit in ProductMarkt-Combinaties heeft ons geholpen een duidelijk beeld te krijgen van onze woonproducten in relatie tot de huishoudens die we huisvesten op Goeree-Overflakkee. Dit biedt ons bruikbare inzichten voor onze transitieopgave met betrekking tot de woonproducten die in de toekomst nodig zijn om onze doelstellingen voor de periode 2024-2035 te realiseren.

Ons doel is om de portefeuillestrategie in januari 2024 af te ronden, zodat we in februari 2024 de vernieuwde focus aan de Raad van Commissarissen (RvC) kunnen presenteren. In het eerste kwartaal van 2024 gaan we dieper in op de transitiedoelen voor elke woonkern in relatie tot onze projectkalender (begroting 2024-2033). Daarnaast zullen we de acties die voortvloeien uit de herziene portefeuillestrategie concreet uitwerken en in onze planning opnemen. Ook betaalbaarheid maakt een belangrijk deel uit van onze portefeuillestrategie. We zullen in 2024 ons huurbeleid herzien.

3. Leefbaarheid

Een goede en fijne woonomgeving vinden we als Oost West Wonen van groot belang. Dagelijks zetten we ons in om de leefbaarheid in de dorpen en wijken waar onze woningen staan te bevorderen. We werken samen met andere organisaties, zoals gemeente, zorgen welzijnspartijen en politie. Bovenal spelen de bewoners zelf een bepalende rol in het leefbaar houden van hun buurt. In 2023 is door Oost West Wonen circa € 84.000 aan fysieke leefbaarheid en voor € 41.600 aan sociale leefbaarheid uitgegeven. In paragraaf 3.2 staat een overzicht van de leefbaarheidsacties die in 2023 plaatsvonden.

3.1 Overlast

Het afgelopen jaar ontvingen we 534 meldingen op het gebied van leefbaarheid en overlast. Het grootste gedeelte van de meldingen betrof groen/tuinoverlast, namelijk 164. Andere overlast meldingen gingen voornamelijk over geluidsoverlast (29) en burenruzie (28). Daarnaast ontvingen we ‘last’ meldingen omtrent gedrag (57), afval (34) en leefgeluiden (32).

Wanneer huurders een overlastmelding doen wordt dit opgepakt door een medewerker van Oost West Wonen. Zij gaan afhankelijk van de soort melding en het achterliggende verhaal met de melding aan de slag. Zowel klager als beklaagde heeft een wezenlijke rol bij het oplossen van de melding.

Ook dit jaar hebben we weer nadrukkelijk ingezet op de woon -en leegomgeving van onze huurwoningen. Dat heeft er opnieuw in geresulteerd dat veel huurders zijn geattendeerd op het onderhouden van de voor- en/of achtertuin, maar ook het bijhouden van het zij -of achterpad. Huurders die na de nodige verzoeken uiteindelijk niets aan hun tuin doen, krijgen op eigen kosten een hovenier op bezoek voor het tuinonderhoud. Uiteraard proberen we dit zoveel mogelijk te voorkomen.

Vanaf 2023 hebben wij extra aandacht voor ondermijningsactiviteiten in onze huurwoningen. Dit betekent dat huurders waar sprake is van drugs, wapens, vuurwerk of dat soort zaken, zo snel mogelijk worden aangesproken met een huuropzeggingsbrief. Ook de gemeente en de politie activeren wij zoveel mogelijk in deze situaties. Door deze samenwerking wordt informatie die onmisbaar is om stappen te ondernemen richting de betreffende huurders tijdig gedeeld.

3.2 Leefbaarheidsacties

Naast het aanpakken van overlast zijn wij vanaf 2022 nadrukkelijker aan de slag gegaan met het bevorderen van leefbaarheid. Dat doen wij door middel van leefbaarheidsacties. Deze

acties proberen wij zoveel mogelijk in gezamenlijkheid te doen met onze huurders en de gemeente, maar ook met basisscholen, welzijnsorganisaties en andere betrokkenen. Het doel van deze leefbaarheidsacties is komen tot een fijnere buurt, zorgen voor meer onderlinge verbinding, zorgen voor gedragsverandering (de buurt is juist van jou) en vergroening. In de vergroening willen we ook biodiversiteit prominent meenemen. Een fijne en groene woonomgeving zorgt namelijk voor gelukkigere bewoners.

Jaarlijks werken we op basis van een plan van aanpak aan deze leefbaarheidsacties, waarin we nadrukkelijk de gemeente als samenwerkende partner zien en meenemen.

Enkele voorbeelden van onze leefbaarheidsacties zijn:

• Eind 2022 raakten we met de dorpsraad van Achthuizen en de gemeente in gesprek over het starten van een ‘huiskamer’-initiatief in een leegstaand zaaltje van Oost West Wonen. Dit heeft er na een aantal overleggen en afspraken in geresulteerd dat er begin tweede kwartaal 2023 een ‘huiskamer voor de buurt’ is gerealiseerd. Door Oost

West Wonen is deze ruimte aangepakt en weer in orde gemaakt. De dorpsraad is verantwoordelijk voor het beheer en de activiteiten en de gemeente betaalt de nutsvoorzieningen. Een mooi voorbeeld van samenwerken waarbij door het doorpakken van Oost West Wonen een ruimte voor de buurt is ontstaan.

• In september organiseerden we een bewonersavond met de inwoners van de Bloemenbuurt in Sommelsdijk. De avond begon met gezamenlijk eten. Ook de huurdersvereniging, gemeente en welzijnsorganisaties waren aanwezig. Doel was om meer verbinding te krijgen tussen de bewoners in deze buurt.

• In Sommelsdijk, Stellendam en Herkingen organiseerden we opruimacties voor zwerfafval in gezamenlijkheid met de gemeente, basisscholen en huurdersverenigingen.

Vanaf medio 2023 zijn we ook aan de slag gegaan met twee gebiedsbeheerders. De eerste is begonnen in juni en de tweede in september. Hun rol is om dagdagelijks in het gebied aanwezig te zijn, zodat we proactief constateren wat er in onze buurten gebeurt. Zij houden zich in eerste instantie bezig met de eerstelijnszaken. Bij complexere zaken komen ook de woonconsulenten in beeld. Met de eerstelijnszaken worden onder andere groen-, tuin-, afval- en opslagkwesties bedoeld. Daarnaast maken ze waar nodig ook werk van overlastzaken zoals geluidsoverlast en ruzies.

3.5 Leefbaarheidsbeleid

In 2023 is het Leefbaarheidsbeleid in eerste concept opgesteld. In dit leefbaarheidsbeleid wordt aangegeven hoe Oost West Wonen aankijkt tegen leefbaarheid, welke rollen zij voor

3.3 Vrijwilligers

Oost West Wonen heeft veel vrijwilligers die als beheerder de nodige hand-en-span diensten verrichten. Dit is de sociale kant van leefbaarheid. Deze vrijwilligers zijn in de woongebouwen onze ogen en oren. Met andere woorden heel belangrijk voor ons en onze huurders. In december hebben we een gezamenlijk etentje georganiseerd om hen te bedanken en met elkaar in contact te brengen.

3.4 Gebiedsgerichte aanpak

Net als voorgaande jaren werkten we ook in 2023 vanuit een gebiedsgerichte aanpak. Met het gebiedsgericht werken zor gen we voor meer lokale betrokkenheid van onze woningcor poratie richting onze huurders en het gebied waar ze wonen. Zo zorgen we ervoor dat onze huurders onze medewerkers kennen en andersom. Hiervoor is het werkgebied in drie gebieden onderverdeeld. De toegevoegde waarde voor de collega’s is dat ze hierdoor focus hebben op een gebied en de mensen en woningen binnen dit gebied. Voldoende flexibel blijven, werken volgens dezelfde uitgangspunten, elkaar op de hoogte houden en effectief overleggen blijven een punt van aandacht.

4. Maatschappelijke verbinding

Als woningcorporatie hebben we binnen de samenleving een belangrijke taak: zorgen voor huisvesting van mensen met een lager inkomen. Om deze opdracht zo goed mogelijk uit te voeren, werken we samen met andere partijen op het eiland. Deze integrale benadering vraagt de nodige inzet, maar levert ook veel toegevoegde waarde op. Steeds meer ontstaat ook bij onze samenwerkingspartijen het bewustzijn dat het samenwerken onmisbaar is om echte resultaten te bereiken. Door goed met elkaar samen te werken, ontstaan duurzamere oplossingen die onze inwoners beter helpen. Een belangrijk onderdeel in het samenwerken is het tijdig delen van informatie. Hiervoor zijn een aantal convenanten met elkaar ondertekend. We merken wel dat er op dit vlak nog winst te boeken is.

De samenwerking komt tot stand doordat we elkaar vaker treffen en we intensiever met elkaar in gesprek zijn. Dit geldt voor de gemeente, zorgpartijen, welzijnspartijen, ketenpartners e.d. Daarnaast zien we dat de omgeving waarin wij als organisaties ons werk moeten doen ingewikkelder wordt, waardoor de noodzaak om samen op te trekken zwaarder naar voren komt. Het is fijn om te merken dat Oost West Wonen steeds meer bij zaken betrokken wordt. Daar investeren we zelf ook in. We steken veel energie in de samenwerking met andere organisaties en participeren in diverse projecten. Dat is niet vrijblijvend en vraagt dus iets van onze medewerkers. We hopen dat deze investering leidt tot een verdere samenwerking en integratie. Zo hebben we ook in 2023 de verbinding gezocht door structurele overleggen en het houden van diverse stakeholderbijeenkomsten. Tijdens deze bijeenkomsten hebben we onze ambities en doelstellingen kenbaar gemaakt en input en feedback opgehaald.

4.1 Jaarlijkse stakeholdersbijeenkomst Oost West Wonen

Op 21 juni 2023 verzamelden zich zo’n 50 stakeholders van Oost West Wonen in het Diekhuus te Middelharnis. Uiteraard was er deze dag voldoende ruimte voor kennismaking en ontmoeting, maar daar lag zeker niet de focus. Het doel van deze bijeenkomst was het overdragen van kennis en het verschaffen van inzicht in onze context en de keuzes en grote uitdagingen waar we als organisatie voor staan. Daarbij

speelden de herijking van onze portefeuillestrategie en de Nationale prestatieafspraken een wezenlijke rol. Door het spelen van een scenario-portefeuillespel peilden we welke keuzes we volgens onze stakeholders zouden moeten maken. Ook hebben we gevraagd welke rol zij daarin zagen voor zichzelf. De uitkomsten van deze bijeenkomst zijn vervolgens verwerkt in onze portefeuillestrategie.

Daarnaast hebben we een actieve bijdrage geleverd aan een bijeenkomst, verzorgd door de VTW. Deze bijeenkomst had betrekking op de keten van Wonen, Zorg en Welzijn.

Een divers gezelschap van RvC leden, gemeentelijke functionarissen, en huurdersvertegenwoordigers zijn door de programmaleden van Toekomstbestendig Leven op Goeree Overflakkee bijgepraat over de lessen die we geleerd hebben. Een zeer nuttige bijeenkomst.

4.2 Gemeente Goeree-Overflakkee

Samen met de gemeente zijn we verantwoordelijk voor het wonen op Goeree–Overflakkee. We willen zo optimaal mogelijk samenwerken. Door samen te werken, hebben we de verwachting en ervaring dat dit de leefbaarheid op het terrein van samenleven, voorzieningen en infrastructuur bevordert.

En door samenwerken ontstaat er ook wederzijds begrip voor elkaar en meer werkplezier in datgene dat we weten te bereiken.

In 2023 is de noodzaak van goede samenwerking met de gemeente steeds duidelijker geworden. Als gevolg van de Nationale Prestatieafspraken en de doorvertaling daarvan in de Regionale Realisatie agenda zoeken we elkaar steeds sneller op. We hebben in 2023 een inventarisatie gemaakt van kansen en initiatieven op Goeree Overflakkee waarin 30% sociale huur op zijn plek is. Deze locaties hebben een plek gekregen in onze meerjarenbegroting. Op deze manier zijn we voorbereid wanneer kansen en initiatieven werkelijk tot stand komen. Deze afstemming met de gemeente wordt door beide partijen als waardevol gezien. Een goede vertaling maken van de verwachtingen van Rijk, naar provincie, naar lokale afspraken is namelijk best een opgave. Tegelijkertijd moet er voldoende ruimte blijven om lokale krachten in te zetten.

Ook wat het sociale domein betreft ontstaat er meer samenwerking en het besef dat samenwerking onmisbaar is om lange termijn resultaten te behalen. Vanuit de Nationale Prestatieafspraken heeft de gemeente de regierol om hier stappen in te gaan zetten, waarbij wij als corporatie graag onze bijdrage leveren. Hierbij zien we bij de gemeente het besef en de wens om dit samen in te vullen. Voor 2024 hopen wij op verdere stappen wat dit domein betreft.

Het is nodig om elkaar structureel te ontmoeten, op collegeniveau, maar ook met de ambtenaren op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Ook in 2023 werkten we volgens een vastgestelde overlegstructuur om die ontmoetmomenten tussen de gemeente en medewerkers van Oost West Wonen te garanderen.

Een concreet voorbeeld van de kracht van samenwerking tussen de gemeente en Oost West Wonen is het huisvesten van de Oekraïense vluchtelingen. In 2022 heeft de gemeente ons, als deskundige op het gebied van sociale huisvesting, gevraagd om samen de mogelijkheden te onderzoeken. Als sociale woningcorporatie vinden we het belangrijk om deze groep voor een langere periode een (t)huis te kunnen bieden. Zo zijn we tot een plan gekomen om op een locatie in Middelharnis 111 flexwoningen te realiseren die na de huisvesting van Oekraïense vluchtelingen kunnen worden toegewezen aan reguliere woningzoekenden van Oost West Wonen. We hebben ondervonden dat de werkelijkheid weerbarstig is, waardoor we heel 2023 nodig hadden om de procedures en het gesprek met de omwonenden tot een status quo te brengen. In het vierde kwartaal van 2023 zijn we daadwerkelijk gestart met het neerzetten van de woningen.

We verwachten in het tweede kwartaal van 2024 bewoners te kunnen huisvesten.

4.3 Prestatieafspraken

Ook in 2023 maakten we samen met gemeente en huurdersverenigingen op gelijkwaardige basis afspraken over de volkshuisvestelijke opgave in ons gebied. Vanwege een veranderende context was het noodzakelijk de bestaande lokale meerjarige prestatieafspraken ‘Samenwerken aan thuis op Goeree – Overflakkee prestatieafspraken 2022-2026’ te actualiseren. Daarbij hebben we rekening gehouden met de Nationale Prestatieafspraken, de Regionale Realisatie agenda en de woonvisie van de gemeente Goeree – Overflakkee.

4.4 Visie op Wonen, Zorg en Welzijn

Om als woningcorporatie helder te krijgen waar wij willen staan op het terrein van ‘wonen, zorg en welzijn’ hebben we een visie beleidsstuk geschreven. In deze visie hebben we verwoord welke rol wij willen spelen, wat daarvoor nodig is en wie daarvoor nodig is. In dit plan zijn de verschillende doelgroepen benoemd en uitgeschreven welke bijdrage wij voor deze doelgroepen kunnen leveren. De nodige actiepunten die uit dit beleidsstuk naar voren zijn gekomen, zoals bijvoorbeeld het bevorderen van de doorstroming van senioren, gaan wij in 2024 verwoorden in een actieplan. Aan onze samenwerkingspartners hebben wij ons visiebeleidsstuk gemaild. In verdere overleggen gaan wij onze visie verder delen en benadrukken. Duidelijk is dat we nadrukkelijker rekening moeten houden met de verschillende doelgroepen in relatie tot welk vastgoed en welke welzijnsvoorzieningen we realiseren.

4.5 Samenwerking met zorg- en welzijnspartijen

De relatie met zorgorganisaties die actief zijn binnen de gemeente Goeree-Overflakkee is goed. In het afgelopen jaar zijn er de nodige periodieke overleggen gevoerd met de verschillende zorg -en welzijnsinstellingen. De overleggen zijn bedoeld om elkaar mee te nemen in ontwikkelingen, af te stemmen op zaken die spelen, het versterken van initiatieven en het komen tot een intensievere samenwerking. Het is onze overtuiging dat we door middel van samenwerken meer voor elkaar kunnen krijgen en huurders beter kunnen helpen. Door samen te werken kunnen we ook tijdverlies voorkomen en kostenbesparing realiseren. In deze samenwerking is vertrouwen nodig en moeten we verder kijken dan eigen taken en verantwoordelijkheden. De periodieke overleggen vonden onder andere plaats met Sjaloom Zorg, CuraMare, Pameijer, Stichting Kairos en welzijnsorganisatie Stichting ZIJN. Zo zijn we samen met CuraMare bezig met een pilot om te komen tot een soort ‘woonzorgzone’ in Oude-Tonge. Bij dit plan zijn ook St ZIJN, Careijn en de gemeente betrokken.

De verwachting is dat de eerste stappen van de realisatie in 2024 zullen plaatsvinden. Verder zijn we in samenwerking met Sjaloom Zorg aan de slag gegaan met het realiseren van een ‘tussenwoonvorm’. Ook hier is de gemeente bij betrokken. De verbouwing en verduurzaming van de gekozen locatie is gestart in 2024. De verwachting is dat de locatie vanaf mei 2024 bewoond kan worden. Doel van deze ‘tussenwoonvorm’ is dat huurders met zorgaandachtspunten gecontroleerd stappen gaan zetten in het (meer) zelfstandig wonen.

4.6 Huisvesten van specifieke doelgroepen

Vanuit Oost West Wonen verhuren we woongelegenheden voor specifieke zorgdoelgroepen. Zo huurt Sjaloom Zorg 135 appartementen/kamers voor mensen met een verstandelijke, lichamelijke of psychische problematiek. Gemiva huisvest in 20 appartementen een aantal mensen met een verstandelijke en/ of lichamelijke beperking. Pameijer helpt mensen met psychische problemen. Zij huren een woonvoorziening met 12 appartementen en huisvesten 25 mensen in reguliere woningen. Eveneens verhuren wij woongebouwen aan CuraMare, waarin zij ouderen huisvesten die te maken hebben met (door de ouderdom) lichamelijke beperkingen, maar in mindere mate mogelijk ook met dementie. In totaal verhuren wij 195 appartementen/kamers aan CuraMare. Als laatste verhuren wij een woongebouw aan Stichting Kairos, een maatschappelijke opvang voor kwetsbare (jong)volwassenen in de leeftijd van 18 tot 35 jaar. Zij worden geholpen om van hun verslaving en/of andere problematieken af te komen, om daarna weer zelfstandiger te kunnen gaan wonen. Het woongebouw is geschikt voor 11 personen.

Vanaf oktober 2023 huurt de gemeente een gebouw van Oost West Wonen waarin zij onderdak bieden aan 12 statushouders. Eind maart 2024 nemen wij deze verhuur weer over. De verhuur aan deze statushouders heeft een tijdelijk karakter in verband stevige renovatieplannen die Oost West Wonen heeft voor het gebouw.

Een andere organisatie waar we mee samenwerken is Zeeuwse Gronden. In het woongebouw Elkersweide, dat wordt omgebouwd naar individuele verhuureenheden, komen mensen met een psychiatrische problematiek wonen. Deze mensen zijn bij Zeeuwse Gronden onder behandeling, terwijl ze op basis van een woon-zorgovereenkomst een appartement huren van Oost West Wonen. We zijn bezig met het realiseren van 14 zelfstandige appartementen in het pand. Eind juni 2024 verwachten we de appartementen op te leveren.

4.7 Toekomstbestendig

leven

2023 was het jaar waarin het Programma Toekomstbestendig Leven op Goeree Overflakkee op eigen benen stond en niet meer onder de vlag van Paulina.nu opereerde. Dit samenwerkingsverband tussen de Gemeente, Stichting Zijn (welzijn), CuraMare (zorg), Zorggroep Haringvliet (huisartsen) en Oost West Wonen wil vooral een actieprogramma zijn dat zowel bewustwording onder ouderen promoot als activiteiten organiseert die het langer zelfstandig thuis wonen mogelijk maken. De directeur-bestuurder neemt plaats in de stuurgroep en enkele medewerkers participeren in de werkgroepen. Het aanstellen van een programmamanager heeft duidelijk geholpen om het programma via diverse werkgroepen meer structuur te geven. Dit heeft een nieuw jaarplan voor 2024 opgeleverd. De kosten voor dit programma moeten vooral uit subsidies van het Rijk komen. Dit maakt het soms wel spannend of de continuïteit kan worden gewaarborgd. We zijn gezamenlijk alert op de kansen die subsidies bieden. Voor Oost West Wonen betekent het vooral dat onze visie op wonen, zorg en welzijn een duidelijke plek krijgt in de totale keten. Onze woningvoorraad en de woonomgeving bieden kansen in de toekomst vanwege de spontane centralisatie van ouderen in sommige dorpskernen. Hier gaan we de aankomende jaren samen met de ketenpartners mee aan de slag.

4.8 Buurtbemiddeling

We werken samen met de gemeente aan het inzetten van buurtbemiddeling. We zijn in 2022, samen met de gemeente, voor de tweede keer een vierjarige overeenkomst met Coloured Consultancy (CoCon) aangegaan voor de inzet van een effectieve buurtbemiddeling, de bijdrage die wij daarvoor betalen is € 5.000. Buurtbemiddeling wordt ingezet om daar waar onenigheid is tussen buren te bemiddelen en te komen tot een aanvaardbare oplossing voor beide partijen. In 2023 zijn twee bemiddelingszaken door Oost West Wonen aangedragen. Door onze huurders zijn er vijf aanmeldingen gedaan bij Buurtbemiddeling. In totaal had Cocon het afgelopen jaar 42 aanmeldingen op Goeree-Overflakkee, waarvan er 29 een zaak zijn geworden.

4.9 SchuldHulpMaatje

Stichting SchuldHulpMaatje helpt mensen met beginnende of al gevorderde schulden om hun schuldsituatie weer inzichtelijk te maken en onder controle te krijgen. Vanuit

Oost West Wonen krijgen ze daar een bijdrage voor van 2.000 euro. SchuldHulpMaatje is in meerdere gemeenten actief om mensen te helpen met hun schulden. Voor de samenwerking is in 2021 een samenwerkingsovereenkomst voor 5 jaar getekend. Jaarlijks sluiten wij aan bij plaatselijk georganiseerde netwerkavonden. In 2023 is er in het huurdersmagazine van Oost West Wonen een interview geplaatst met de coördinatoren van SchuldHulpMaatje op Goeree-Overflakkee.

4.10 ZuidWestSamen

Oost West Wonen participeert in een samenwerking met de Zeeuwse en een tweetal Brabantse corporaties in een samenwerking die ZuidWestSamen heet. Doelstelling van deze samenwerking is om te kijken waar de kracht van de samenwerking tot meerwaarde leidt. Dat kan zijn op het gebied van woonruimteverdeling, HR-vraagstukken, ICT, Inkoop, Verduurzaming of bijvoorbeeld Verzekeringen. Wanneer je instapt in een onderwerp is het wel de bedoeling dat je participeert. In 2023 zijn we als Oost West Wonen actief geweest in de samenwerking op ICT (komen tot nieuwe contractafspraken met de leverancier Aareon) voor migratie van ons ERP, op het gebied van HR (binden en boeien van onze medewerkers en ontwikkelmogelijkheden aanbieden) en een kleinere samenwerking op verduurzaming.

5. Duurzaamheid en kwaliteit

In 2022 is het duurzaamheidsbeleid vastgesteld. In 2023 zijn we dit beleid gaan implementeren. Duurzaam doen en zijn, kost niet altijd alleen maar geld en moeite. Soms zit het in dingen net even anders doen, net even anders naar oplossingen kijken. Aandacht voor duurzaamheid levert ook zeker wat op. Denk dan aan een lagere energierekening voor onze huurders, minder wateroverlast, meer biodiversiteit en een schonere lucht. Uiteindelijk mogen we met elkaar werken aan een gezondere leefwereld. Hier proberen we zowel onze medewerkers als onze externe doelgroepen en partners in mee te nemen. Binnen het samenwerkingsverband Zuid-WestSamen is een kennisgroep duurzaamheid opgericht. Oost West Wonen is hier in 2024 voorzitter van. Doel is om ieder kwartaal een kennisbijeenkomst te organiseren.

Concreet is onze ambitie om ons woningbezit in 2050 CO2neutraal en aardgasvrij te hebben, waarbij we aansluiten bij het nationale klimaatakkoord. Nu en de komende jaren zetten we de juiste stappen om dit te realiseren.

We merken dat het thema duurzaamheid vraagt om meer bewustwording en handvatten voor personeel om invulling te kunnen geven aan dit thema. Voortvloeiend uit het duurzaamheidsbeleid is gewerkt aan een actieplan om binnen de organisatie het thema beter te borgen en kennis op te doen en te delen.

5.1 Duurzaamheid

In 2023 was de aandacht voor de energietransitie onverminderd groot. Vanuit het kernteam Regionale Energiestrategie (RES), waarin Oost West Wonen participeert is de ‘Wereld van B’ verder verkend. De Wereld van B staat voor lokale energiesystemen die elkaar in balans houden. Hiermee wordt overbelasting van het elektriciteitsnet voorkomen. Parallel hieraan lopen vervolgonderzoeken naar de haalbaarheid van warmtenetten. De gemeente heeft aangegeven in 2024 meer duidelijkheid te willen geven over toekomstige warmteoplossingen per dorp. Oost West Wonen kan hierop anticiperen in de planning voor de verduurzaming van het woningbezit.

Project Stad Aardgasvrij

Een mooi voorbeeld van samenwerking op het gebied van duurzaamheid is het project Stad Aardgasvrij. Samen met de gemeente, Stedin, Essent, Gasunie en andere partijen trekken we op in de opgave om Stad aan ’t Haringvliet aardgasvrij te krijgen en te koppelen op een waterstofnet. In juni 2023 is een draagvlakmeting gehouden in de kern Stad aan ’t Haringvliet. 77,6 % stemde voor een aardgasvrij dorp. Een bijzonder mooie uitslag. Het project gaat verder in een volgende fase. De beloften die gedaan zijn aan bewoners worden verder

ingevuld en geborgd. Een belangrijke stap is het verkrijgen van subsidie bij de landelijke overheid. Maart 2024 vindt de evaluatie plaats en wordt er gekeken in hoeverre de gedane beloften ook waargemaakt kunnen worden.

Energiebesparende maatregelen

In 2023 zijn 32 eengezinswoningen in Ooltgensplaat energetisch verbeterd, dit in combinatie met uit te voeren planmatig onderhoud. Deze woningen hebben we naar een energielabel A of A + gebracht. In verband met de Nationale Prestatieafspraken is voor het eerst geen huurverhoging doorberekend voor het aanbrengen van isolerende maatregelen (vloer, gevel, glas en dak). Voor de aangebrachte zonnepanelen is wel een huurverhoging doorberekend.

In 2023 zijn 47 woningen aan de Hofjes in Dirksland opgeleverd, hier zijn verduurzamingsmaatregelen genomen in combinatie met uit te voeren planmatig onderhoud. De oplevering was later dan gepland. Dit kwam doordat we een deel van de werkzaamheden niet uit konden voeren vanwege een later verleende ontheffing in het kader van Flora en Fauna

• 57 woningen voorzien van vloerisolatie;

• 36 woningen voorzien van zonnepanelen.

Circulariteit en klimaatadaptatie

Pilot hybride ketels

Aanvullend is tijdens de uitvoering van planmatig onderhoud (schilderwerk) bij 116 woningen het enkele glas vervangen door HR++ glas.

Pilot hybride ketels

In 2023 is besloten om bij mutatiewoningen energiebesparende maatregelen aan te brengen. In principe passen we dit toe bij woningen met een energielabel D of lager. De woningen worden op een kwalitatief goed niveau gebracht waarbij enkel glas vervangen wordt voor HR ++ glas. Is er geen cv-ketel aanwezig, dan wordt deze geplaatst. Andere energiebesparende maatregelen zijn het aanbrengen van bodem-, vloer-, en/of dakisolatie. Dit levert een comfortabele en duurzame woning op met een lager energieverbruik. De maatregelen die bij een mutatie worden aangebracht zijn van invloed op de woningwaardering, waardoor in dit geval huurverhoging kan worden doorberekend.

In de Irenestraat 11 in Ooltgensplaat is een hybride (Vincent van Itho Daalderop) geplaatst, in 2024 plaatsen we nog enkele hybride ketels, waarbij ook de monitoring zal plaatsvinden. Na opgedane ervaringen, analyse van de monitoring en een grondige marktverkenning volgt in 2024 een concreet plan van aanpak voor de inzet van hybride ketels.

Circulariteit en klimaatadaptatie zijn onderdeel van de uitwerking van nieuwbouwprojecten. Op het gebied van circulariteit doen we de eerste ervaringen op met de milieuprestatie gebouwen (MPG). De MPG geeft inzicht in de milieubelasting van onze nieuwbouw. Ook voor onze verbeterprojecten willen we de MPG gaan bepalen.

EFG-labels

In 2023 zijn op individuele basis, vanwege mutatie, naar aanleiding van klachten of concreet verzoek de volgende energiebesparende maatregelen uitgevoerd:

EFG-labels

• 211 woningen voorzien van HR++ glas;

• 29 woningen voorzien van dakisolatie;

• 57 woningen voorzien van vloerisolatie;

• 36 woningen voorzien van zonnepanelen.

Aanvullend is tijdens de uitvoering van planmatig onderhoud (schilderwerk) bij 116 woningen het enkele glas vervangen door HR++ glas.

Circulariteit en klimaatadaptatie

In 2023 is in de uitvoering een aanvang gemaakt met het wegwerken van de E, F en G labels. Een eerste stap is de data op orde maken door een juist energielabel aan de geoormerkte woningen te hangen. In totaal zijn in 2023 1.768 woningen voorzien van een nieuw energielabel conform de NTA 8800, waarvan 219 woningen met E, F of G label. In 2023 zijn 9 woningen die een E, F of G label hadden, verduurzaamd. Dit is helaas niet het aantal dat we gewenst hadden. De wetgeving op flora en fauna voor wat betreft het isoleren van de spouwmuren heeft vertraging opgeleverd. Daarnaast werken we hard aan het opzetten van een goede procedure om hier snelheid op te zetten. Vanaf 2024 verwachten we een inhaalslag te maken.

We zien dat steeds minder het energielabel en steeds meer de warmtevraag bepalend is voor wat we doen bij onze verbeterprojecten. Hoewel het energielabel blijft bestaan, zullen we steeds meer sturen op het omlaag brengen van de warmtevraag van onze woningen. Hiermee sorteren we voor op een aardgasloos alternatief voor verwarmen.

Realisatie ten opzichte van de begroting 2023

De organisatorische wijzigingen die in 2023 zijn doorgevoerd, beogen een versnelling te bewerkstelligen op deze gebieden. We zien nu dat we de voorspelbaarheid in de realisatie verder kunnen vergroten en dat er een versnelling optreedt in het realiseren van nieuwbouw en verduurzaming.

Met betrekking tot het verduurzamen van EFG-woningen was het oorspronkelijke doel om tot 2024 100 woningen te verduurzamen tot minimaal energielabel C. Dit aantal is niet gehaald; slechts 9 EFG-woningen zijn verduurzaamd, oplevering eind 2023. Dit betekent dat we de komende jaren extra inspanningen moeten leveren om ervoor te zorgen dat er vóór 2028 geen EFG-woningen meer in onze woningvoorraad zitten. In de praktijk blijkt wel dat er op basis van beschikbare data en veranderende meetmethodiek minder EFG-woningen zijn dan oorspronkelijk ingeschat. De organisatorische wijzigingen die in 2023 zijn doorgevoerd, beogen een versnelling te bewerkstelligen op deze gebieden. We zien nu dat we de voorspelbaarheid in de realisatie verder kunnen vergroten en dat er een versnelling optreedt in het realiseren van nieuwbouw en verduurzaming.

Realisatie t.o.v. Begroting

Realisatie ten opzichte van de portefeuillestrategie 2021 - 2035

Ook in het verduurzamen van woningen naar de gewenste standaard van toekomstbestendige isolatie lopen we achter. Volgens onze plannen zouden we tegen 2023 417 woningen moeten hebben verduurzaamd (vanaf 2021 tot 2024). Echter, slechts 130 woningen zijn daadwerkelijk verduurzaamd, wat resulteert in een achterstand van 287 woningen.

Vooruitkijkend naar de komende jaren zien we een veelbelovende ontwikkeling op het gebied van het verduurzamen van woningen. We anticiperen op een aanzienlijke versnelling in het verwezenlijken van onze plannen en projecten. Deze versnelling geeft ons vertrouwen dat we de achterstand kunnen inhalen en onze doelstellingen tot aan 2030 kunnen behalen.

Realisatie ten opzichte van de portefeuillestrategie 2021 - 2035 Ook in het verduurzamen van woningen naar de gewenste standaard van toekomstbestendige isolatie lopen we achter. Volgens onze plannen zouden we tegen 2023 417 woningen moeten hebben verduurzaamd (vanaf 2021 tot 2024). Echter, slechts 130 woningen zijn daadwerkelijk verduurzaamd, wat resulteert in een achterstand van 287 woningen. Vooruitkijkend naar de komende jaren zien we een veelbelovende ontwikkeling op het gebied van het verduurzamen van woningen. We anticiperen op een aanzienlijke versnelling in het verwezenlijken van onze plannen en projecten. Deze versnelling geeft ons vertrouwen dat we de achterstand kunnen inhalen en onze doelstellingen tot aan 2030 kunnen behalen.

5.2 Algemeen onderhoud

Ons vastgoed is ons werkkapitaal. Hiermee voorzien we onze huurders van huisvesting. Vastgoed moet onderhouden worden en daar zijn we continu mee bezig. Bij de uitvoering van dit onderhoud betrekken we graag onze huurders in een vroeg stadium, ook zijn we benieuwd hoe onze huurders de uitvoering en kwaliteit van de werkzaamheden ervaren hebben. Dit meten we vanuit KWH. Op deze manier streven we ernaar woningen te verhuren waarin het voor onze huurder fijn wonen is. Daarnaast geven we veel geld uit aan dit onderhoud. Processen moeten zo goed mogelijk ingericht zijn waardoor we menskracht en geld zo efficiënt mogelijk inzetten.

In 2023 is het onderhoudsbeleid vastgesteld. Dit onderhoudsbeleid is ondersteunend aan de portefeuillestrategie. Het onderhoudsbeleid gaat over de technische kwaliteit die we nastreven bij het uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden. Daarmee geeft het de kaders aan waarbinnen we werken. Op strategisch niveau geeft dit beleid sturingsinstrumenten die ons helpen in control te blijven en de goede richting op te bewegen. Op operationeel niveau is dit beleid ondersteunend, het geeft richting aan, maar biedt ook ‘speelruimte’. Verdere implementatie van dit onderhoudsbeleid vindt in 2024 plaats.

Ketensamenwerking dagelijks onderhoud In 2023 is gestart met een selectietraject voor het Dagelijks Onderhoud (reparatie en mutatie). Aanleiding voor deze selectie was het achterblijven van kwaliteit, capaciteit en inzet van de huidige partners. Ontevreden huurders, te lange doorlooptijden en te veel aanspreekpunten vormden de basis om deze toch wel ingrijpende stap te zetten. Dit is gedaan met zoveel mogelijk respect voor partners die soms al decennialang voor de corporatie en haar voorgangers werkten. Al in een zeer pril stadium zijn deze geïnformeerd en meegegeven dat bestaande partners mee kunnen doen aan het selectietraject. Twee bestaande partners namen deel aan het selectietraject, waarvan één partner ook daadwerkelijk geselecteerd is. Na een zorgvuldig selectietraject is de keuze gemaakt om Coen Hagedoorn en Huysmeesters als partners te selecteren. Beide partijen hebben hun sporen verdiend in het uitvoeren van dagelijks onderhoud.

Planmatig onderhoud

Onder planmatig onderhoud vallen de onderstaande soorten onderhoud:

• regulier planmatig onderhoud

• contract onderhoud

• geriefsverbetering (< € 1.000)

• vraaggestuurd onderhoud

• planmatig onderhoud bij mutatie

• asbest (bij reparatie en mutatie)

• planmatig onderhoud bij EBM

Er hebben diverse geformaliseerde budgetverschuivingen plaatsgevonden, waarbij we in de totaalbegroting gelijk zijn gebleven. Hieronder wordt per soort onderhoud aangegeven welke verschuiving heeft plaatsgevonden.

Regulier planmatig onderhoud

Voor het reguliere planmatig onderhoud van 2023 hebben we gebruik gemaakt van ons meerjarenonderhoudsplan (MJOP). Dit plan is gebaseerd op conditiemetingen volgens de NEN 2767. In 2023 is een vierde van het bezit geïnspecteerd conform de NEN 2667. Het vervangen van cv-ketels wordt bepaald door de staat van onderhoud van cv-ketels en een afschrijvingstermijn van 20 jaar. Schilderwerk vormt de grootste post van planmatig onderhoud. Als Oost West Wonen willen we schilderwerk naar de toekomst toe meer resultaatgericht uitvoeren. Dat houdt in dat we veel meer op prestatie en resultaat gaan sturen en minder op vaste cycli.

Al het voorgenomen planmatig onderhoud voor 2023 is uitgevoerd, behoudens het schilderwerk dat gekoppeld was aan EBM. Doordat dit schilderwerk bij EBM voor een groot gedeelte is komen te vervallen en we ook het reguliere schilderwerk goed konden aanbesteden, is het budget voor het totale reguliere planmatig onderhoud verlaagd van € 4.962.295 naar € 4.479.229. Het totale budget voor planmatig onderhoud is wel ongewijzigd gebleven.

Binnen de post planmatig onderhoud zijn in 2023 de volgende werkzaamheden uitgevoerd:

• Bij totaal 1.255 woningen is het schilderwerk uitgevoerd. Een volledige schilderbeurt bij 549 woningen en een bijwerkbeurt bij 706 woningen.

• Bij 51 woningen zijn de kozijnen gereinigd en bij 280 woningen zijn de goten gereinigd.

• Bij 82 woningen is de toegangscontrole met videofoon vervangen.

• Bij 234 woningen is de dakbedekking bij de berging vervangen en bij 18 woningen zijn de dakramen vervangen. Het voegwerk heeft plaatsgevonden bij 14 woningen.

• In totaal zijn 333 cv-ketels vervangen. Totaal 11 cv-ketels die voor 2023 op de planning stonden zijn verplaatst naar 2024 en in de totaal-opdracht van dat jaar verwerkt.

Begroot Realisatie

2023 € 4.479.229 € 4.405.111

Contractonderhoud

Dit is onderhoud wat jaarlijks terugkeert en waarvoor een contract is afgesloten. Denk hierbij aan liftonderhoud, cvonderhoud, onderhoud aan deurdrangers, automatische deuren, brandmeldinstallaties en valbeveiliging. Per 1 april

2023 is het contract met Coen Hagendoorn opgezegd voor wat betreft de afkoop van het reparatieonderhoud van de kernen Dirksland, Herkingen en Melissant. Hierdoor is er een budget verschuiving geweest van € 80.000 vanuit contractonderhoud naar reparatieonderhoud. De uitgaven voor het contractonderhoud zijn in de lijn der verwachting en er is een kleine onderschrijding van het gewijzigde budget.

Begroot Realisatie

2023 € 1.145.000 € 1.140.965

Geriefsverbetering < € 1.000

Dit zijn werkzaamheden die uitgevoerd worden op verzoek van een huurder en waar doorgaans een huurverhoging tegenover staat. Dit zijn bijvoorbeeld werkzaamheden als het aanbrengen van een tweede toilet, thermostatische douchekraan of het vervangen van enkel glas door HR++ glas. In verband met het hoge aantal verzoeken vanuit heeft er in de loop van het verslagjaar een budgetverschuiving plaatsgevonden vanuit planmatig onderhoud naar Geriefsverbetering < € 1.000 en is dit budget verhoogt van € 85.000 naar € 147.100. Uiteindelijk is er toch een onderschrijding van het budget.

Begroot Realisatie

2023 € 147.100 € 132.675

Vraaggestuurd onderhoud

Vraaggestuurd onderhoud wil zeggen dat huurders, onder bepaalde voorwaarden, zelf bepalen of en wanneer ze hun badkamer, toilet en keuken willen laten vernieuwen. Dat gebeurt dan dus niet, zoals in het verleden en bij regulier planmatig onderhoud complexgewijs/collectief, maar op individuele basis.

Omdat er ruimte ontstond bij het budget voor planmatig onderhoud bij EBM (omdat deze projecten voor een groot gedeelte zijn doorgeschoven naar 2024) kon er net als in 2021 en 2022 een inhaalslag plaatsvinden voor het vraaggestuurd onderhoud. Hierdoor is de realisatie veel hoger dan de post die is begroot. In totaal is er bij 213 woningen vraaggestuurd onderhoud uitgevoerd. Het budget is verhoogd van € 1.370.000 naar € 1.970.000, waarbij het totale budget wel ongewijzigd is gebleven. Bij de realisatie is ook een bedrag opgenomen voor de openstaande verplichtingen, te weten € 93.990.

Begroot Realisatie Aantal woningen

2023 € 1.970.000 € 2.097.586 213

Planmatig onderhoud bij mutatie

Dit is planmatig onderhoud dat is uitgevoerd tijdens mutatie. Dit onderhoud heeft te maken met het vervangen van de badkamer, keuken, toilet en asbestsanering. Dit is uitgevoerd bij 131 woningen. Bij deze post heeft er geen budgetverschuiving plaatsgevonden.

Begroot Realisatie

2020 € 1.350.000

2021 € 1.250.000

2022 € 1.179.000

Aantal woningen

€ 1.470.725 161

€ 1.080.176 121

€ 1.216.557 119 2023 € 1.334.000 € 1.314.900 131

Asbest bij reparatie en mutatie

Dit zijn asbestwerkzaamheden die zijn uitgevoerd tijdens een reparatie of tijdens een mutatie. Deze post was in het verleden verwerkt in de post regulier planmatig onderhoud. Om meer inzicht te krijgen in het saneren van asbest wordt deze post apart gemonitord. Het budget van asbest is verhoogd van € 400.000 naar € 510.000, waarbij totale budget wel ongewijzigd is gebleven

Begroot Realisatie

2023 € 510.000 € 502.032

Planmatig onderhoud bij EBM

Dit is planmatig onderhoud, voornamelijk schilderwerk, wat uitgevoerd is tijdens projecten met energiebesparende maatregelen. Dit onderhoud betrof een aantal termijnen welke in 2023 zijn afgerond bij totaal 32 en 47 woningen vanuit 2022. Omdat bij EBM diverse projecten zijn verschoven naar 2024, is het budget verlaagd van € 825.600 naar € 188.666, waarbij het totale budget ongewijzigd is gebleven.

Begroot Realisatie Aantal woningen 2023 € 188.666 € 88.666 79 (32 en 47 woningen opgeleverd in 2023)

Reparatieonderhoud

Ondanks het preventieve onderhoudsprogramma kan het zijn dat zaken onverwachts stuk gaan en gerepareerd moeten worden. Op verzoek van onze huurders voeren wij deze reparaties uit. Voor een deel van deze reparaties en kleine herstellingen zijn huurders zelf verantwoordelijk. De reparaties verricht Oost West Wonen alleen wanneer de huurder daarvoor een serviceabonnement heeft afgesloten.

Per ingang van 1 april 2023 is het contract met Coen Hagedoorn voor de afkoop van het reparatieonderhoud voor de kernen Dirksland, Melissant en Herkingen opgezegd. Het budget van deze post is overgeheveld vanuit contractonderhoud naar reparatieonderhoud.

In de loop van het verslagjaar is het aantal reparatieverzoeken substantieel gestegen met 1.644. Er heeft in het verslagjaar daarom ook een budgetverschuiving plaatst gevonden vanuit planmatig onderhoud naar reparatieonderhoud. Ondanks de verschuiving is er een overschrijding op de post reparatieonderhoud. In 2023 zijn er 7.844 reparatieverzoeken geweest (begroot 6.200). De gemiddelde kosten per reparatieverzoek (€ 310) zijn iets hoger dan begroot (€ 300). Bij de realisatie is ook een bedrag opgenomen voor de openstaande verplichtingen (€ 29.100).

De stijging in het aantal reparatieverzoeken lijkt mede het gevolg van het ingevoerde klantportaal waarbij huurders zelf reparatieverzoeken kunnen indienen. Verder blijkt dat vooral het aantal reparatieverzoeken op de onderdelen hangen sluitwerk en het vervangen van sanitair is gestegen. Dit is een ontwikkeling die te maken kan hebben met de invoering van het vraaggestuurd onderhoud. In het verleden werd namelijk bij periodiek grootonderhoud standaard het hangen sluitwerk en het sanitair vervangen.

Er zijn een aantal dure reparatieverzoeken geweest vanwege vochtproblemen in woningen, een dure reparatie aan een brandmeldinstallatie en een aantal dure reparaties aan liftinstallaties en luchtbehandelings- en warmtepompinstallaties. Daarnaast spelen de stijgende materiaalkosten een rol in de kostenoverschrijding.

In onderstaande overzicht is een overzicht weergegeven voor de jaren 2020 t/m 2023 (excl. de schade verzekering; € 34.319 (2023) en € 35.424 (2022)). Het is van groot belang om bij zowel reparatie als mutatieonderhoud ervaringscijfers vanuit het verleden zichtbaar te houden waardoor een bepaalde trend zichtbaar wordt.

Begroot Realisatie Aantal Bedrag per reparaties reparatie

2020 € 1.594.075 € 1.742.638 6.164 € 283

2021 € 1.700.100 € 1.710.823 5.995 € 285

2022 € 1.800.120 € 2.021.114 6.749 € 299 2023 € 2.215.000 € 2.429.289 7.844 € 310

Mutatieonderhoud

Als een huurder de woning verlaat, inspecteren we de leeggekomen woning en maken we de woning verhuurklaar voor de nieuwe huurder. Verder controleren we het energielabel en de woningwaarderingspunten.

Bij mutatie van seniorenwoningen maken we de woning en de directe omgeving zoveel mogelijk levensloopbestendig. In het verslagjaar zijn onder andere de volgende zaken gerealiseerd: • 2 woningen zijn levensloopbestendig gemaakt (douche/toilet vergroot)

De kosten van het mutatieonderhoud zijn in het verslagjaar gestegen en ook hier is sprake van budgetverschuiving. De verschuiving bleek niet toereikend. In het derde kwartaal zijn er toch nog enkele mutatiewoningen binnengekomen waar behoorlijk veel achterstallig onderhoud zat. Het bedrag per mutatie is dan ook hoger dan begroot. Er was € 6.500 per mutatie begroot, maar dit is uitgekomen op € 7.048 per mutatiewoning. In 2023 is er bij 382 adressen mutatieonderhoud uitgevoerd (begroot 375 adressen). Voor alle mutatiewoningen worden, voordat de uitvoering plaatsvindt, prognoses opgesteld waarmee we de kosten maandelijks nauwlettend monitoren.

Begroot Realisatie Aantal Kosten per woningen mutatie

2020 € 2.104.668 € 2.690.677 431 € 6.243

2021 € 2.398.000 € 2.246.025 350 € 6.417

2022 € 2.221.080 € 2.414.981 361 € 6.690

2023 € 2.522.500 € 2.692.212 382 € 7.048

Opgemerkt moet worden dat bij 18 woningen het mutatieonderhoud boven de € 30.000 ligt, waardoor de gemiddelde kosten behoorlijk stijgen. Het is lastig om de gemiddelde kosten van het mutatieonderhoud per mutatiewoning onder het begrootte bedrag te houden. We zijn namelijk sterk afhankelijk van welke werkzaamheden er moeten gebeuren in een mutatiewoning. Het aantal mutatiewoningen waar veel werkzaamheden moeten worden uitgevoerd stijgt vanwege het beleid rondom vraaggestuurd onderhoud.

5.3 Nieuwbouw en EBM (energiebesparende maatregelen) projecten

Verhogen productietempo

In 2023 hebben we stappen gezet om meer focus te krijgen op de voorbereiding en realisatie van projecten (zowel nieuwbouw als EBM) binnen de gestelde kaders van de begroting en meerjarenraming.

Organisatorisch is dit gedaan door de afdeling vastgoed de focus te geven op projecten en het dagelijks onderhoud onder te brengen bij de afdeling wonen. Dit in het kader van de afdelingsontwikkelplannen. Binnen het team vastgoed is de rol van projectontwikkelaar geïntroduceerd. Dit is een rol die zich vooral bezighoudt met het voortraject van een te realiseren project. Daarnaast is extra capaciteit ingehuurd om zowel de assetmanager als de ontwikkelaars te ondersteunen. Dit zien we als een flexibele schil die al naar gelang het aantal projecten en de fase waarin die zich bevinden opgeschaald of afgeschaald kan worden.

De rol van assetmanager is ondergebracht binnen het team vastgoed. Uiteraard blijft de assetmanager de spin in het web binnen de hele organisatie, maar in coördinatie en taakverdeling is het erg fijn om qua proces sturing te kunnen geven aan alle fasen van het project.

Procesmatig zijn stappen gezet in het actualiseren van het investeringsstatuut. Taken, rollen en bevoegdheden in de diverse fasen van het project zijn beter gedefinieerd waardoor een veel betere rolvastheid ontstaat. Met alle medewerkers die betrokken zijn bij de projectteams is dit document besproken en zijn aanvullende werkafspraken gemaakt. Het doel van deze afspraken is elkaar ondersteunen en versterken vanuit de integrale gedachte dat iedereen een waardevolle bijdrage kan leveren aan een te realiseren project.

In 2023 zijn projectplanningen verder uitgewerkt, ook in een integraal overzicht waardoor inzichtelijk is wanneer welke fase aangepakt zal worden, daarnaast is uit deze planning te halen welke capaciteit er nodig is op de verschillende disciplines. Doelstelling is projecten intern, maar ook extern naar gemeente en ontwikkelaars voorspelbaar te laten verlopen.

Door het selecteren van partners die met ons optrekken in de verduurzaming van het bezit, is er snelheid gekomen in het proces. Door ketenpartners vroeg in het proces aan te haken ontstaat er meer continuïteit in de verduurzamingsstroom.

Periodiek wordt op stuurgroepniveau voortgang van projecten gemonitord.

Ten aanzien van nieuwbouwprojecten maken we steeds meer de keuze om conceptueel te bouwen. Dit doen we vooral aan de hand van de Woonstandaard waarin woningen omschreven zijn in de vorm van product marktcombinaties. Het realiseren van voldoende, betaalbare en kwalitatief goede woningen vraagt om standaardisatie. Binnen het nieuw op te stellen strategisch vastgoedbeleid zal dit ook worden geborgd door in het bestaande en nieuw te realiseren bezit uit te gaan van PMC’s en veel minder aan de hand van op te stellen PVE’s. Begin 2024 stellen we een plan van aanpak worden op voor de conceptuele uitvraag voor nieuwbouwprojecten.

De realisatie van zowel EBM als nieuwbouw/herstructurering blijft achter ten opzichte van de begroting. Waar 2023 een jaar is geweest van voorbereiding en het optimaliseren van structuur, organisatie en proces zal 2024 het jaar worden van zichtbaarheid op meerdere plaatsen in realisatie.

Een punt van aandacht, bij sloop en EBM blijft het langdurige traject om ontheffing te krijgen in het kader van Flora en Fauna van de omgevingsdienst. Ondanks het feit dat Oost West Wonen twee jaar van tevoren het proces om ontheffing te krijgen om te slopen of te verduurzamen heeft ingezet, is bij meerdere projecten na twee jaar nog steeds geen ontheffing afgegeven. De contacten op management en directieniveau richting omgevingsdienst zijn uitstekend te noemen, echter lange procedures en een chronisch gebrek aan personeel bij de omgevingsdienst speelt ons parten.

Zeker bij nieuwbouwprojecten is het van groot belang dat er voldoende afstemming en overleg is met gemeente en ontwikkelende partijen. Het afgelopen jaar kenmerkt zich door een goede samenwerking met de gemeente. Zowel op bestuurlijk als op operationeel niveau vindt er periodiek overleg plaats. Uitgangspunt van de besprekingen is de gezamenlijke lokale opgave. De opgave voor het eiland vertaalt zich bij de gemeente in een woonvisie en bij Oost West Wonen in een portefeuillestrategie. Afstemming tussen die twee is van groot belang. Inmiddels is de capaciteit bij de gemeente en bij Oost West Wonen sterk verbeterd waardoor lopende projecten ook daadwerkelijk de aandacht krijgen die ze verdienen. In tegenstelling tot begin 2023 zit er verbetering in het vroegtijdig betrekken bij op te starten projecten. Ontwikkelaars, gemeente en Oost West Wonen weten elkaar in een vroeg ontwikkelstadium te vinden. Aandachtspunt blijft wel het afstemmen en gelijk laten lopen van processen bij zowel de gemeente als Oost West Wonen. Om dit te stroomlijnen is in 2023 nagedacht over het gezamenlijk aantrekken van een coördinator.

Projecten

Oost West Wonen richt zich primair op het in stand houden (onderhoud en woningverbetering) van het woningbezit. Pas als het in stand houden met te hoge kosten gepaard gaat, is sloop en vervangende nieuwbouw een reële optie. In het kader van duurzaamheid en rendement blijft sloop een optie die zeer zorgvuldig gemaakt moet worden en waar terughoudend mee wordt omgegaan.

Naast sloop – nieuwbouw zijn er diverse mogelijkheden om grondposities te verwerven in projecten die veelal in handen zijn van een ontwikkelaar. Vanuit het beleid dat ca 30% van de ontwikkeling wordt ingevuld met sociale huur zijn we als Oost West Wonen bijna een vanzelfsprekende partner bij de ontwikkeling van diverse locaties. Om een beeld te krijgen: eind 2023 zijn er circa 34 locaties en ontwikkelingen in beeld waaraan gewerkt wordt. Uiteraard bevinden deze projecten zich in diverse fasen, de ene in een pre-fase waarin de keuze gemaakt wordt of een project op de projectenkalender terecht komt, de andere in een fase van realisatie. Bij iedere locatie is een eerste belangrijke stap te kijken of een nieuwbouwinvestering bijdraagt aan de strategische doelen en passend is binnen de beleidskaders.

Naast nieuwbouw ligt er een forse verduurzamingsopgave. Samen met de geselecteerde partners wordt invulling gegeven aan de realisatie van de projectenkalender, dit in lijn met begroting – meerjarenraming.

de strategische doelen en passend is binnen de beleidskaders.

In 202 nieuwbouwprojecten,

• 16 seniorenappartementen locatie Nelisse in Ouddorp, geplande oplevering mei 2024;

In 2023 heeft Oost West Wonen zich beziggehouden met de ontwikkeling en realisatie van een aantal nieuwbouwprojecten, Hieronder zijn de projecten vermeld die zich in de realisatiefase (fase 3) begeven:

• 39 seniorenappartementen op de voormalige locatie gemeentehuis in Oude-Tonge, geplande oplevering maart 2025;

In 2023 zijn de volgende projecten opgeleverd, of in uitvoering waar energiebesparende maatregelen genomen zijn:

• 111 flexwoningen voor de tijdelijke huisvesting van Oekraïners in Middelharnis, geplande oplevering mei 2024;

• 32 eengezinswoningen aan de Prunuslaan, Langeweg en Irenestraat in Ooltgensplaat (opgeleverd 2023)

• 16 seniorenappartementen locatie Nelisse in Ouddorp, geplande oplevering mei 2024;

• 47 eengezinswoningen aan de Berkehof, Lindehof, Esdoornhof en Lijsterbeshof (‘De Hofjes’) in Dirksland (opgeleverd 2023)

• 39 seniorenappartementen op de voormalige locatie gemeentehuis in Oude-Tonge, geplande oplevering maart 2025;

• 16 appartementen aan de Molenzicht in Dirksland (in uitvoering).

Overzicht 2024 / 2025 / 2026

Tabel ziekteverzuim – pagina 33.

Verbetering

Projectnaam

EFG aanpak alle kernen 130 in voorbereiding 2024

EFG aanpak alle kernen 180 in voorbereiding 2025

EFG aanpak alle kernen 180 in voorbereiding 2026

EBM + revitaliseren Oudeland Sommelsdijk 75 in voorbereiding 2024

EBM Molenzicht Dirksland 16 in uitvoering 2024

EBM Sommelsdijk Sommelsdijk 76 in voorbereiding 2024 afwachting WNB

Tabel nieuwbouw – pagina 30.

EBM aanpak 2025 alle kernen 225 in voorbereiding 2025

Nieuwbouw

Gemeentehuis Oude-Tonge Oude-Tonge 39 in uitvoering 2023

Gemeentehuis Oude-Tonge

Oude-Tonge 39 in uitvoering 2023

Nelisse Ouddorp 16 in uitvoering 2023/2024 oplevering Q2 2024

Hongaarseplein - Westerloostraat Goederede 28 in voorbereiding 2024

Elkersweide Dirksland 16 in uitvoering 2024

Zwanenburghof Middelharnis 6 in voorbereiding 2024

Herstructurering Ds. Montijnbuurt Sommelsdijk 120 in voorbereiding 2024-2025 bestemmingsplan procedure vereist

Herstructurering

Herstructurering Ds. Montijnbuurt Sommelsdijk 120 in voorbereiding 2024-2025 bestemmingsplan procedure vereist

Herstructurering Klinkerlandsestraat Herkingen 22 in voorbereiding 2025

Klinkerlandsestraat Herkingen 22 in voorbereiding 2025

Inktvis Dirksland 20 in voorbereiding 2025

Mercuriuslaan Oude-Tonge 42 in onderzoek 2026

Haagsestraat-Hakonstraat Stellendam 13 in voorbereiding 2026

Locatie gemeentehuis Middelharnis 24 in onderzoek 2027

Flexwoningen Middelharnis 111 in uitvoering

Overzicht 2024 / 2025 / 2026

Met opmerkingen en OT

5.4 Aedes Benchmark

Duurzaamheid

Duurzaamheid wordt beoordeeld op het fossiel energieverbruik, de CO2-uitstoot en de isolatieprestatie van de woningen.

Onderhoud & Verbetering

Oost West Wonen liep en loopt nog steeds achterop met het verduurzamen van haar vastgoed in vergelijking de meest andere corporaties. Dit blijkt uit de isolatieprestatie van woningen, het aandeel slechte energielabels en het aandeel woningen dat voldoet aan de standaard isolatie-eisen.

Onderhoud & Verbetering

gezondheidsproblemen voorkomen; zeker nu er vanwege de hoge energieprijzen zuinig wordt gestookt.

Waar Oost West Wonen in het verleden nog koploper was in het aandeel woningen dat is voorzien van zonnepanelen, zien we dat de weinig stedelijke corporaties ons nu ingehaald hebben. Het aandeel zonnecollectoren blijft over de hele sector stabiel laag (2,2-2,4%).

Onderhoud & Verbetering

Op het gebied van onderhoud en verbetering worden drie prestatievelden onderscheiden; de instandhoudingskosten, de technische woningkwaliteit en de ervaren woningkwaliteit.

Onderhoud & Verbetering

Door herlabeling van woningen zijn lichte verschuivingen te zien in de resultaten; soms enige verslechtering en soms enige verbetering.

Op het gebied van onderhoud en verbetering worden drie prestatievelden onderscheiden; de instandhoudingskosten, de technische woningkwaliteit en de ervaren woningkwaliteit.

Op het gebied van instandhoudingskosten scoort Oost West Wonen letter A. Met een instandhoudingsindex van 76 tegenover 99 in de sector heeft Oost West Wonen relatief lage onderhoudskosten. Van de instandhoudingskosten wordt ook een vijfjarig gemiddelde weergegeven. Voor Oost West Wonen is, vanwege de jonge leeftijd van de organisatie, alleen nog een driejarig gemiddelde bekend.

Het aandeel woningen dat aardgasvrij wordt verwarmd en het aandeel woningen dat voldoet aan de standaard isolatieeisen is nauwelijks veranderd. Dit is een aandachtspunt, omdat het halen van prestatieafspraken hierdoor in gevaar komt. Hetzelfde geldt voor het versneld wegwerken van energielabels.

Verdeeld naar type bezit springen bij Oost West Wonen de eengezinswoningen uit de jaren 70 eruit. Het is niet aannemelijk dat de onderhoudskosten binnen Oost West Wonen zo drastisch afwijken van de rest van Nederland als in de grafiek wordt weergegeven. Hierop zal verdere analyse plaatsvinden.

Ook op het gebied van ventilatiesystemen loopt Oost West Wonen achter. Bijna 60% van onze woningen wordt nog op een natuurlijke manier geventileerd; in heel Nederland is dit nog geen 30%. Betere ventilatievoorzieningen kunnen

Instandhoudingskosten Oost West Wonen (5-jaarsgemiddelde kosten in €/vhe)

Referentiebedragen: gemiddelde instandhoudingskosten van de sector (€/vhe)

Voorblad invoegen

Duurzame en professionele organisatie

6.1 Organisatie

HRM

In 2023 zijn de in 2022 opgestelde afdelingsontwikkelplannen afgerond en geïmplementeerd. Dit houdt in dat de organisatie nu de gewenste structuur heeft om te kunnen voldoen aan de huidige en toekomstige ambities en opgaven. Uiteraard blijft een organisatie altijd in beweging, maar de basis is nu op orde. De nieuwe functies die naar aanleiding van de ontwikkelplannen zijn ontstaan, zijn beschreven in functieprofielen en van een objectieve waardering voorzien. Ook de bestaande functies zijn herijkt en van een (aangepaste) waardering voorzien. Dit heeft tot gevolg dat er een up-to-date functieboek is met bijbehorend evenwichtig functiehuis.

Met betrekking tot het ontwikkelen van onze medewerkers is er in 2023 een meerdaags Persoonlijk Leiderschapsprogramma doorlopen. Door dit programma hebben de medewerkers door o.a. De Myers-Briggs typeindicator (MBTI) meer inzicht gekregen in zichzelf en collega’s. Ook is er aandacht besteed aan de onderlinge samenwerking, het invulling geven aan onze kernwaarden en persoonlijke groei. De leidinggevenden hebben een soortgelijk programma doorlopen, waarbij aandacht is besteed aan de waarden die bij faciliterend leiderschap horen. Deze programma’s zijn goed ontvangen bij zowel de medewerkers als de leidinggevenden, waardoor besloten is hier in 2024 een vervolg aan te geven.

Bovenstaand programma helpt bij het verder implementeren van de nieuwe gesprekkencyclus waar in 2023 een start mee is gemaakt. Het eigenaarschap voor persoonlijke ontwikkeling en het gesprek hierover voeren, ligt bij de medewerker. De leidinggevende heeft hierin een faciliterende rol. Tijdens het gesprek zal de nadruk liggen op duurzame inzetbaarheid, werkplezier, hoe de medewerker bij kan dragen aan de doelstellingen van de organisatie en persoonlijk kan groeien. In het kader van Duurzame Inzetbaarheid en Vitaliteit is er in 2023 een regeling geïntroduceerd waardoor medewerkers met een aantrekkelijke voorwaarden een fiets kunnen leasen. Hiermee stimuleren we het fietsen naar het werk, maar ook privé. Er zijn al drie medewerkers die hier gebruik van maken. Voor het vergroten van het besef rondom je eigen vitaliteit organiseerden we in september ‘De week van de Vitaliteit’. Tijdens deze week hebben medewerkers kennis kunnen maken met de verschillende facetten van vitaliteit: voeding, beweging en mentale fitheid. Er is onder andere gewandeld tijdens de lunch, medewerkers hebben gezorgd voor verse soep en smoothies en er is een stoelmasseur langs geweest. Een succesvolle week waar we komend jaar zeker weer aandacht aan besteden.

een start mee is gemaakt. Het eigenaarschap voor persoonlijke ontwikkeling en

ligt bij de medewerker. De leidinggevende heeft hierin een faciliterende rol. Tijdens het liggen op duurzame inzetbaarheid, werkplezier, hoe de medewerker bij kan dragen aan organisatie en persoonlijk kan groeien

Tabel ziekteverzuim – pagina 33.

Er is zorgvuldig omgegaan met verzuimbegeleiding vanuit de leidinggevenden en HR. Het is niet volledig aan te tonen dat dit invloed heeft gehad op het verzuimcijfer, maar het heeft er zeker aan bijgedragen. Ten opzichte van 2022 (6,28%) zien we een behoorlijke daling van het verzuimpercentage in 2023 (4,49%).

In het kader van Duurzame Inzetbaarheid en Vitaliteit is er in 2023 een regeling geïntroduceerd medewerkers met een aantrekkelijke voorwaarden een fiets kunnen leasen. Hiermee stimuleren naar het werk, maar ook privé. Er zijn al drie medewerkers die hier gebruik van maken. het besef rondom je eigen vitaliteit organiseerden we in september ‘De week van de Vitaliteit week hebben medewerkers kennis kunnen maken met de verschillende facetten van vitaliteit: beweging en mentale fitheid. Er is onder andere gewandeld tijdens de lunch, medewerkers voor verse soep en smoothies en er is een stoelmasseur langs geweest. Een succesvolle jaar zeker weer aandacht aan besteden

De verdere professionalisering van de HR- en Salarisprocessen is vormgegeven in de nieuwe software van Afas. De salaris- en personeelsafdeling heeft veel werk verzet om per 1 januari kunnen gaan met de basisprocessen in de nieuwe software. Met de implementatie van transparante en digitale verwerking van gegevens mogelijk. Door een integrale samenwerking salarisverwerking is er daarnaast minder kans op fouten. Voor de medewerkers is een aantal versimpeld en is er rechtstreeks inzicht in hun digitale dossier. In 2024 richten we nog een processen in, zodat er voor o.a. de Gesprekkencyclus en Werving & Selectie een procesoptimalisatie plaatsvinden.

De verdere professionalisering van de HR- en Salarisprocessen is vormgegeven in de nieuwe HR- en Payroll software van Afas. De salaris- en personeelsafdeling heeft veel werk verzet om per 1 januari 2024 ‘live’ te kunnen gaan met de basisprocessen in de nieuwe software. Met de implementatie van Afas is er een transparante en digitale verwerking van gegevens mogelijk. Door een integrale samenwerking met de salarisverwerking is er daarnaast minder kans op fouten. Voor de medewerkers is een aantal processen versimpeld en is er rechtstreeks inzicht in hun digitale dossier. In 2024 richten we nog een aantal andere HR-processen in, zodat er voor o.a. de Gesprekkencyclus en Werving & Selectie een procesoptimalisatie kan plaatsvinden.Strategische Personeelsontwikkeling (SPO) loopt als een rode draad door bovenstaande HR-activiteiten heen. Net zoals ‘Zo werken wij’ als paraplu wordt gezien waaronder een groot aantal van bovenstaande en toekomstige HR-activiteiten worden georganiseerd.

Strategische Personeelsontwikkeling (SPO) loopt als een rode draad door bovenstaande Net zoals ‘Zo werken wij’ als paraplu wordt gezien waaronder een groot aantal van bovenstaande toekomstige HR-activiteiten worden georganiseerd.

Optimalisatie organisatieprocessen

Sinds 2021 zijn we bezig met het beschrijven en optimaliseren van de organisatieprocessen. bepaald welke processen worden opgepakt. In onderstaande tabel is weergegeven welke zijn vastgesteld

*Verwerken huuropzegging

*Inspecties & mutatieonderhoud

*Aanbieden & verhuren woning

Urgentieproces

Processen uitgifte, inname, verlies of diefstal toegangsmiddelen en mobile devices

Proces Kwartaalrapportage

Sinds 2021 zijn we bezig met het beschrijven en optimaliseren van de organisatieprocessen. Jaarlijks wordt bepaald welke processen worden opgepakt. In onderstaande tabel is weergegeven welke processen in 2023 zijn vastgesteld. 26

Proces Maandrapportage

WNT Directeur-bestuurder

WNT RvC

Overzicht vastgestelde processen 2023

Om sturing en beheersing, alsmede het leren en verbeteren te borgen, moeten de vastgestelde voortdurend kritisch tegen het licht gehouden worden. Zo is het in 2022 vastgestelde K twee keer herzien en zijn we in november 2023 gestart met de eerste procescontrole. Ook de overige vastgestelde processen moeten door de proceseigenaren en de kerngebruikers kritisch worden bekeken en waar mogelijk geoptimaliseerd. Hier zal tevens procescontrole

Er zijn nog lopende werkzaamheden rond de processen Reparatie, Investeringsopgave, (incl. EBM), Overlast en Begroting. Deze processen krijgen vervolg in 2024.

Afhandeling klachten

Om sturing en beheersing, alsmede het leren en verbeteren te borgen, moeten de vastgestelde processen voortdurend kritisch tegen het licht gehouden worden. Zo is het in 2022 vastgestelde Klachtproces inmiddels twee keer herzien en zijn we in november 2023 gestart met de eerste procescontrole. Ook de overige vastgestelde processen moeten door de proceseigenaren en de kerngebruikers met regelmaat kritisch worden bekeken en waar mogelijk geoptimaliseerd. Hier zal tevens procescontrole op volgen.

In 2023 zijn verschillende klachten gemeld, waarvan vier klachten zijn gemeld bij de Huurcom hebben acht huurders hun klacht gemeld bij de Directeur-bestuurder Er zijn geen klachten Regionale Klachtencommissie Zuid West.

De aard van de klachten ligt op het gebied van dienstverlening intern, dienstverlening extern, mutatie, leefbaarheid en onderhoud.

Er zijn nog lopende werkzaamheden rond de processen Reparatie, Investeringsopgave, Nieuwbouwprojecten (incl. EBM), Overlast en Begroting. Deze processen krijgen vervolg in 2024.

Afhandeling klachten

In 2022 steeg het aantal klachten en dat is in 2023 niet anders. Dat wil niet zeggen dat gaan doen. Dit heeft grotendeels te maken met de aanpak vanaf 2022 waarin klachtenmanagement meer vorm heeft gekregen. Het klachtenproces werd beschreven en vastgesteld waarna zelfs tweemaal is geoptimaliseerd. Hierdoor groeit de interne bewustwording van klachtmeldingen en de bijhorende klachtenregistratie. klachten komen ‘in beeld’, meer meldingen worden als klacht beoordeeld en als zodanig genomen.

In 2023 zijn verschillende klachten gemeld, waarvan vier klachten zijn gemeld bij de Huurcommissie. Daarnaast hebben acht huurders hun klacht gemeld bij de Directeurbestuurder. Er zijn geen klachten gemeld bij de Regionale Klachtencommissie Zuid West.

Vanaf 2024 gebruikt de klachtwacht (een interne groep functionarissen die nauw betrokken haar registratie een aantal klachtcategorieën. Zoals in 2023 geconstateerd, zijn de klachten volgende categorieën: dienstverlening intern, dienstverlening extern, duurzaamheid, mutatie, onderhoud. Het geeft inzicht in de ontevredenheid van onze huurders, en daarmee de waardoor gerichter gestuurd kan worden op verbetering van onze dienstverlening.

De aard van de klachten ligt op het gebied van dienstverlening intern, dienstverlening extern, duurzaamheid, mutatie, leefbaarheid en onderhoud.

Eind 2023 is ook een procescontrole uitgevoerd. De rapportage wordt in het 1e kwartaal waarna bepaald moet worden welke verbeterpunten doorgevoerd worden.

Communicatie

Dat er op het gebied van communicatie en informatievoorziening veel

In 2022 steeg het aantal klachten en dat is in 2023 niet anders. Dat wil niet zeggen dat we het minder goed zijn gaan doen. Dit heeft grotendeels te maken met de aanpak vanaf 2022 waarin klachtenmanagement steeds meer vorm heeft gekregen. Het klachtenproces werd beschreven en vastgesteld waarna in 2023 het proces zelfs tweemaal is geoptimaliseerd. Hierdoor groeit de interne bewustwording van klachtmeldingen en de bijhorende klachtenregistratie. Meer klachten komen ‘in beeld’, meer meldingen worden als klacht beoordeeld en als zodanig in behandeling genomen.

Vanaf 2024 gebruikt de klachtwacht (een interne groep functionarissen die nauw betrokken is bij klachten) bij haar registratie een aantal klachtcategorieën. Zoals in 2023 geconstateerd, zijn de klachten in te delen in de volgende categorieën: dienstverlening intern, dienstverlening extern, duurzaamheid, mutatie, leefbaarheid en onderhoud. Het geeft inzicht in de ontevredenheid van onze huurders, en daarmee de klachten, per onderwerp waardoor gerichter gestuurd kan worden op verbetering van onze dienstverlening.

Eind 2023 is ook een procescontrole uitgevoerd. De rapportage wordt in het 1e kwartaal van 2024 afgerond, waarna bepaald moet worden welke verbeterpunten doorgevoerd worden.

Communicatie

Dat er op het gebied van communicatie en informatievoorziening veel van de organisatie wordt gevraagd, kwam ook in 2023 duidelijk naar voren. De livegang van het huurdersportaal en app voor huurders, plus de app voor woningzoekenden vroeg in het eerste kwartaal om inzet van communicatie. Zowel in de inrichting maar ook bij het inzetten van duidelijke, wervende en herhaalde communicatie richting huurders en woningzoekenden om het gebruik ervan te promoten. De campagne heeft direct bij de opstart veel activaties van huurders opgeleverd. De livegang van het huurdersportaal ging gepaard met een update van het huurdersonderdeel van de website. Later in het jaar is deze update ook uitgevoerd op het gedeelte voor woningzoekenden. Dankzij deze update is de volledige website nu op alle apparaten goed leesbaar en toegankelijk. Door nieuw beeldmateriaal met aandacht voor onze huisstijlrichtlijnen past de uitstraling van de website voor woningzoekenden nu beter bij ons al organisatie. De wens is om de beeldbank van Oost West Wonen in 2024 verder uit te breiden, zodat ook de rest van de website én andere communicatie-uitingen herkenbaar zijn en standaard de uitstraling hebben die past bij onze kernwaarden en organisatie.

Aan de kernwaarden en de implementatie van de klantvisie is in 2023 vooral intern aandacht besteed. Andere projecten waar communicatie een belangrijke rol bij heeft gespeeld in het afgelopen jaar zijn: de opzet van klankbordgroepen en informatievoorziening over het project Flexwoningen, de aanloop naar de draagvlakmeting voor Stad Aardasvrij en de invulling en het uitbrengen van het 2e huurdersmagazine Thuis best.

In de praktijk is gebleken dat de inzet en capaciteit van de communicatieadviseur opgaat in de dagelijkse

communicatievraagstukken. Dit maakt het lastiger om de grote, meer strategische lijnen te bepalen. In 2023 hebben we geconstateerd dat een andere organisatie van communicatieve uitingen wellicht effectiever is. Niet alles dat we ons hadden voorgenomen is tot uitvoering gekomen (denk aan het opstellen van een social media-beleid of de interne communicatie een platform geven). Om de strategische communicatie beter te waarborgen, brengen we een aantal onderdelen van communicatie nu onder bij het secretariaat van de afdelingen wonen en vastgoed. Hierdoor kan corporate communicatie zich richten op strategische en tactische communicatielijnen, terwijl de afdelingen de operationele zaken voor hun rekening nemen. In 2024 krijgt deze ondersteuning meer vorm en werken we aan een plan van aanpak om de organisatie vaardiger te maken op het gebied van communicatie.

6.2 Informatisering en automatisering

In het verslagjaar heeft ICT volop onze aandacht gehad. We verstevigden ons ICT-team door het aantrekken van een data-steward en de invulling van de vacature van een I&A adviseur. De speerpunten van de digitale ICT-strategie zijn via verschillende projecten opgepakt. De volgende projecten zijn in 2023 opgepakt, in gang gezet en/of afgerond.

ERP

In 2023 is er een mantelovereenkomst in samenwerking met de Zuid West Samen-corporaties afgesloten met Aareon voor de overgang naar een nieuw ERP-systeem, Tobias 365. Dit nieuwe ERP-systeem wordt gezamenlijk geïmplementeerd met de andere corporaties van het ZWS verband. Hierin gebruiken we een gezamenlijke inrichting. De voorbereidingssessies voor het bepalen van de impact van de gezamenlijke inrichting zijn afgerond. Met de uitkomsten van deze sessies zijn we de afwijkingen aan het verzamelen om door te voeren zodat we het projectplan definitief kunnen maken, en we over kunnen gaan naar het tekenen van de contractstukken. Planning voor livegang wordt nader besproken met Aareon. Onze doelstelling is om februari 2025 live te gaan.

Woning opname- en woningaanvaarding App

In 2023 zijn we live gegaan met de woningopname- en woning aanvaarding-app van Casix. Deze app wordt sinds mei naar tevredenheid gebruikt.

MJOB en Conditiemetingen

In onze zoektocht naar een actueel programma dat onze meerjaren onderhoudsbegroting en conditiemetingen kan ondersteunen en kan koppelen met de systemen binnen ons applicatielandschap, hebben we gekozen voor het pakket Vastware. Dit pakket gaan we het komende jaar implementeren. Vastware is verenigbaar met belangrijke systemen zoals Tobias 365, maar ook de Vastgoedcloud van Batavia.

SharePoint

Het afgelopen jaar hebben we vooruitgekeken naar de toekomst van dataopslag en gebruik, waarbij SharePoint een logische vervolgstap is om van onze lokale server opslag af te stappen. Het doel van het project is dat Oost West Wonen één centrale opslagplek heeft voor bestanden. SharePoint heeft

hierbij veel meer potentie voor de toekomst. Dit jaar zijn we druk bezig geweest om onze bestanden op te schonen zodat we met de juiste data overgaan in 2024.

Intranet

Er is een grote behoefte bij de medewerkers aan betere informatievoorziening over onze interne bedrijfsvoering. De huidige manier van informeren van medewerkers kan meer digitaal en efficiënter. Hiervoor willen we een intranetoplossing gebruiken. Er is in 2023 onderzoek gedaan onder de medewerkers om te inventariseren wat ze van het intranet verwachten en welke rol ze hierin willen spelen. Q1 van 2024 wordt dit verder uitgewerkt en naar verwachting geïmplementeerd.

Beheerorganisatie

De beheerorganisatie is formeel opgezet in het afgelopen jaar. De key-users zijn op de hoogte van hun rol in de beheerorganisatie, met name kijkend naar de verschillende applicaties in het IT-landschap. Onder leiding van de functioneel beheerders zijn er per periodieke overleggen geweest met de key-users per applicatie. Dit om de werking van de applicaties gestructureerd te borgen.

Datakwaliteit

Sinds de Data Steward in april is gestart, heeft de kwaliteit van onze data grote sprongen gemaakt. Om de datakwaliteit te monitoren is er een DataQuality-monitor aangeschaft. De data, met name contactgegevens van huurders, btwnummers van leveranciers, bezit gegevens en onderdelen van de WWS-punten zijn aan de hand van de uitkomsten uit deze monitor opgepakt om te verbeteren. Hierdoor is nu het project datakwaliteit aan de hand van de DataQuality-monitor afgesloten. Er wordt nog maandelijks bijgehouden wat de status is van de datakwaliteit en indien nodig is er bijgestuurd om de datakwaliteit op het vereiste niveau te houden.

Power BI

Het Power BI project is opgestart in 2023 en voorlopig on hold gezet. Door de ontwikkelingen op het gebied van overname van de leverancier CNS door ZIG, wordt er op dit moment niet actief ontwikkeld aan de BI-rapportages. We hebben besloten dit project na de livegang van Tobias 365 in 2025 verder op te pakken.

Informatiebeveiliging

In 2023 is er intern veel aandacht geschonken aan cybersecurity. Bewustwording blijft een belangrijk aandachtspunt mede door diverse wisselingen binnen het personeelsbestand. Met de invoering van een bewustwordingscampagne via het KnowBe4 platform zijn alle medewerkers van Oost West Wonen periodiek geattendeerd op mogelijke cybercrime gevaren. Verder zijn de IT-securityrisico’s in beeld gebracht en zijn er onder leiding van externe expertbureaus zogenaamde vulnerabilityscans en penetratietesten uitgevoerd. Met deze testen en scans zijn onze computersystemen, applicaties en website onderzocht op kwetsbaarheden. Ook is er gekozen om 24/7 monitoring af te sluiten op hackpogingen op onze systemen.

inventariseren wat ze van het intranet verwachten en welke rol ze hierin willen spelen. Q1 van 2024 wordt dit verder uitgewerkt en naar verwachxng geïmplementeerd.

Beheerorganisatie

De beheerorganisaxe is formeel opgezet in het afgelopen jaar. De key-users zijn op de hoogte van hun rol in de beheerorganisaxe, met name kijkend naar de verschillende applicaxes in het IT-landschap. Onder leiding van de funcxoneel beheerders zijn er per periodieke overleggen geweest met de key-users per applicaxe. Dit om de werking van de applicaxes gestructureerd te borgen.

6.3 Financieel beleid

Datakwaliteit

Het financieel beleid van Oost West Wonen is gericht op een duurzame bedrijfsvoering, zodat de doelen en ambities van de organisatie kunnen worden bereikt.

Sinds de Data Steward in april is gestart, heeft de kwaliteit van onze data grote sprongen gemaakt. Om de datakwaliteit te monitoren is er een DataQuality-monitor aangeschaft. De data, met name contactgegevens van huurders, btw-nummers van leveranciers, bezit gegevens en onderdelen van de WWS-punten zijn aan de hand van de uitkomsten uit deze monitor opgepakt om te verbeteren. Hierdoor is nu het project datakwaliteit aan de hand van de DataQuality-monitor afgesloten. Er wordt nog maandelijks bijgehouden wat de status is van de datakwaliteit en indien nodig is er bijgestuurd om de datakwaliteit op het vereiste niveau te houden.

Power BI

Het Power BI project is opgestart in 2023 en voorlopig on hold gezet. Door de ontwikkelingen op het gebied van overname van de leverancier CNS door ZIG, wordt er op dit moment niet acxef ontwikkeld aan de BIrapportages. We hebben besloten dit project na de livegang van Tobias 365 in 2025 verder op te pakken.

Informatiebeveiliging

Uitgangspunt is dat de financiële continuïteit van de organisatie is gewaarborgd. Dat betekent dat alle financiële kengetallen voldoen aan de daaraan gestelde interne en externe (WSW en Aw) normen. In het verslagjaar is dit gerealiseerd. Ook is er een begroting voor 2024 en volgende jaren opgeleverd die eveneens aan dit uitgangspunt voldoet.

In 2023 is er intern veel aandacht geschonken aan cybersecurity. Bewustwording blijft een belangrijk aandachtspunt mede door diverse wisselingen binnen het personeelsbestand. Met de invoering van een bewustwordingscampagne via het KnowBe4 platform zijn alle medewerkers van Oost West Wonen periodiek geazendeerd op mogelijke cybercrime gevaren. Verder zijn de IT-securityrisico’s in beeld gebracht en zijn er onder leiding van externe expertbureaus zogenaamde vulnerabilityscans en penetraxetesten uitgevoerd. Met deze testen en scans zijn onze computersystemen, applicaxes en website onderzocht op kwetsbaarheden. Ook is er gekozen om 24/7 monitoring af te sluiten op hackpogingen op onze systemen.

In deze paragraaf komen de volgende zaken aan de orde:

• realisatie en analyse van het jaarresultaat over 2023;

6.3

Financieel beleid

• waardeontwikkeling;

Het financieel beleid van Oost West Wonen is gericht op een duurzame bedrijfsvoering, zodat de doelen en ambities van de organisatie kunnen worden bereikt.

• kasstromen en treasury;

• planning- en controlcyclus;

• toekomst;

Uitgangspunt is dat de financiële continuïteit van de organisatie is gewaarborgd. Dat betekent dat alle financiële kengetallen voldoen aan de daaraan gestelde interne en externe (WSW en Aw) normen. In het verslagjaar is dit gerealiseerd Ook is er een begroting voor 2024 en volgende jaren opgeleverd die eveneens aan dit uitgangspunt voldoet.

In deze paragraaf komen de volgende zaken aan de orde:

• recente ontwikkelingen met invloed op de meerjarenprognose/continuïteit.

• realisatie en analyse van het jaarresultaat over 2023;

• waardeontwikkeling;

• kasstromen en treasury;

Realisatie en analyse van het jaarresultaat over 2023

• planning- en controlcyclus;

• toekomst;

Het verslagjaar 2023 is afgesloten met een nadelig resultaat van € 62,2 miljoen na belastingen.

• recente ontwikkelingen met invloed op de meerjarenprognose/continuïteit.

Realisatie en analyse van het jaarresultaat over 2023 Het verslagjaar 2023 is afgesloten met een nadelig resultaat van € 62,2 miljoen na belastingen. Het jaarresultaat is als volgt samengesteld:

Het jaarresultaat is als volgt samengesteld: 29

In het resultaat is een aantal ‘bijzondere’ posten opgenomen die jaarlijkse aanzienlijk kunnen verschillen. In verband met de vergelijkbaarheid van de resultaten is in het volgende overzicht het resultaat weergegeven zonder deze ‘bijzondere’ posten (bedragen x € 1.000):

Analyse resultaat op hoofdlijnen

In de verslagjaren worden de resultaten opgenomen op basis van de zogenaamde functionele kostenindeling. Lasten worden hierbij geclassificeerd op basis van hun functie als onderdeel van de kostprijs van een bepaalde functie. Voor zover niet rechtstreeks toe te rekenen, worden organisatorische kosten verdeeld door middel van een kostenverdeelstaat.

Resultaat na belastingen en na eliminatie van bijzondere

Netto resultaat exploitatie vastgoedportefeuille Het nettoresultaat exploitatie vastgoedportefeuille valt € 0,3 miljoen hoger uit dan in 2022. Over 2023 bedraagt deze bijna € 19 miljoen. Samengevat is dit resultaat als volgt te analyseren:

• De huuropbrengsten vallen € 0,75 miljoen hoger uit dan vorig jaar

Analyse resultaat op hoofdlijnen In de verslagjaren worden de resultaten opgenomen op basis van de zogenaamde functionele kostenindeling. Lasten worden hierbij geclassificeerd op basis van hun functie als onderdeel van de kostprijs van een bepaalde functie. Voor zover niet rechtstreeks toe te rekenen, worden organisatorische kosten verdeeld door middel van een kostenverdeelstaat.

Analyse resultaat op hoofdlijnen

Netto resultaat exploitatie vastgoedportefeuille

Het nettoresultaat exploitatie vastgoedportefeuille valt € 0,3 miljoen hoger uit dan in 2022. Over 2023 bedraagt deze bijna € 19 miljoen. Samengevat is dit resultaat als volgt te analyseren:

• De huuropbrengsten vallen € 0,75 miljoen hoger uit dan vorig jaar

Dit wordt met name veroorzaakt door:

- Hogere huuropbrengsten vanwege huurverhogingen (jaarlijks en bij mutatie) en aankopen gedurende het boekjaar € 0,85 miljoen

- Gemiste huuropbrengsten vanwege verkochte woningen in 2023 -/- € 0,1 miljoen

• De verhuuren beheeractiviteiten vallen € 0,5 miljoen hoger uit dan vorig jaar

Alle aan deze activiteiten toegerekende kosten (bedrijfslasten, afschrijvingen en personeel) zijn hoger dan voorgaand verslagjaar.

• De onderhoudslasten vallen € 3,4 miljoen hoger uit dan vorig jaar

Dit wordt met name veroorzaakt door:

- Een toename van het totale planmatige onderhoud van € 2,1 miljoen. Met name een stijging van het reguliere planmatige onderhoud van € 1,4 miljoen en een stijging van het vraaggestuurd onderhoud van € 0,7 miljoen dragen daaraan bij.

- Een toename van het dagelijks onderhoud van € 0,7 miljoen wordt veroorzaakt door een toename van € 0,4 miljoen voor reparatieonderhoud en € 0,3 miljoen voor het mutatieonderhoud.

- Vanwege de gewijzigde organisatiestructuur en daarmee het verschuiven van met name personeelsleden vanuit de staforganisatie naar de afdeling Vastgoed worden er meer personeels- en bedrijfskosten toegerekend; een toename van € 0,6 miljoen.

Zie voor een verdere verdiepende toelichting hoofdstuk 5.2

• De lasten uit overige activiteiten vallen € 3,3 miljoen lager uit dan vorig jaar

Met name het niet meer van toepassing zijn van de verhuurderheffing ligt hieraan ten grondslag (in 2022: € 3,4 miljoen).

Netto gerealiseerd resultaat verkoop vastgoedportefeuille Het netto gerealiseerd resultaat verkoop vastgoedportefeuille is nagenoeg gelijk ten opzichte van de jaarrekening 2022. Er zijn minder woningen verkocht in 2023, namelijk 24 ten opzichte van 26 in 2022. De gemiddelde verkoopopbrengst per woning viel ook lager uit: € 213.031 in 2023, ten opzichte van € 220.314 in 2022. De gemiddelde marktwaarde (lees boekwaarde) van de verkochte woningen is echter ook lager: € 134.465 in 2023 ten opzichte van € 146.571 in 2022.

Waardeverandering vastgoedportefeuille

De waardeverandering van de vastgoedportefeuille bedraagt in 2023 € 71,5 miljoen nadelig ten opzichte van een waardeverandering van € 41,2 miljoen nadelig in de jaarrekening 2022. Dit is een negatief verschil van € 30,3 miljoen. Daarnaast is er € 3,2 miljoen minder lasten aan waardeverandering door onrendabele toppen op investeringen: € 4,9 miljoen ten opzichte van € 8,1 miljoen in 2022.

Overige organisatiekosten

De overige organisatiekosten zijn bijna € 0,3 miljoen hoger dan in 2022. Dit wordt veroorzaakt door de toename van de taxatiekosten van € 0,1 miljoen vanwege het in 2023 weer integraal taxeren van het bezit. Daarnaast is de sectorspecifieke obligoheffing vanuit het WSW € 0,15 miljoen hoger, met name vanwege het hogere tarief dan voorgaand jaar en bedraagt € 0,234 miljoen.

Saldo financiële baten en lasten

Er zijn in 2023 nieuwe leningen aangetrokken van totaal € 35 miljoen. Daarnaast is er gedurende het jaar € 16,1 miljoen afgelost op bestaande leningen. Ook is een waardeverandering als gevolg van de reservering van SDE-subsidies, welke als € 0,18 miljoen te betalen waren opgenomen, onder deze post als baten verantwoord. Per saldo vallen de financiële baten en lasten in 2023 hierdoor nog circa € 0,15 miljoen lager uit dan in 2022.

Belastingen

In 2023 wordt een nadelig resultaat (lasten) op vennootschapsbelasting behaald van € 3,1 miljoen ten opzichte van een nadelig resultaat (lasten) van € 3,0 miljoen in 2022. De fiscale winst is in 2023 lager dan in 2022 (€ 12,3 miljoen versus € 10,3 miljoen in 2022). De acute last van het betreffende boekjaar 2023 is hoger dan de acute last van het vorige verslagjaar, met name veroorzaakt door het terugnemen van het opwaarderingspotentieel als gevolg van de eenzijdige opzegging van VSO2 door de Belastingdienst, welke voorzichtigheidshalve als bate is genomen in het fiscale resultaat over 2023.

Daarnaast verlopen de mutatie(s) in de actieve belastinglatentie ook via deze belastingen, welke in de toelichting op de winst- en verliesrekening apart worden benoemd.

Van marktwaarde in verhuurde staat naar beleidswaarde

Waardeontwikkeling

Waardering bezit

Het bezit is gewaardeerd tegen de marktwaarde in verhuurde staat (full-versie volgens het handboek marktwaardering).

In het financiële deel van dit jaarverslag wordt uitgebreid ingegaan op deze wijze van waarderen. Daarnaast is er de beleidswaarde. De beleidswaarde wordt bepaald door op vier aspecten aanpassingen door te voeren in de uitgangspunten van de berekening van de marktwaarde. De (lagere) waarde die ontstaat is dan de beleidswaarde. Het verschil tussen markt- en beleidswaarde is de maatschappelijk bestemming. Onderstaand figuur geeft visueel de stappen weer van marktwaarde naar beleidswaarde.

waarderen. Daarnaast is er de beleidswaarde. De beleidswaarde wordt bepaald door op vier aspecten aanpassingen door te voeren in de uitgangspunten van de berekening van de marktwaarde. De (lagere) waarde die ontstaat is dan de beleidswaarde. Het verschil tussen markt- en beleidswaarde is de maatschappelijk bestemming. Onderstaand figuur geeft visueel de stappen weer van marktwaarde naar beleidswaarde.

Op basis van artikel 31 van het Btiv wordt bij de waardering onderscheid gemaakt naar de volgende categorieën:

• woongelegenheden;

• bedrijfsmatig en maatschappelijk onroerend goed (BOG en MOG);

• parkeergelegenheden;

• woongelegenheden;

• intramuraal zorgvastgoed.

• bedrijfsmatig en maatschappelijk onroerend goed (BOG en MOG);

• parkeergelegenheden;

Beleidsmatige beschouwing op de beleidswaarde

In de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving heeft richtlijn 645 betrekking op de jaarverslaggeving van toegelaten instellingen (hierna ‘woningcorporaties’). De ontwikkeling van de beleidswaarde wordt deels beïnvloed door de ontwikkeling van de marktwaarde in verhuurde staat welke hiervoor is toegelicht, omdat de beleidswaarde de marktwaarde als vertrekpunt neemt.

Voor het bepalen van de marktwaarde op full-versie is een taxateur ingeschakeld. In 2023 heeft Capital Value een volledige taxatieronde op het totale bezit uitgevoerd. De externe taxateur is ingeschreven bij het Nederlands Register Vastgoed Taxateurs. De berekeningen voor ons vastgoed in verhuurde staat wijzen uit dat de marktwaarde per 31 december 2023 € 816,6 miljoen is. De marktwaarde per 31 december 2022 was € 885,7 miljoen.

• intramuraal zorgvastgoed.

Realiseerbaarheid waarde onroerende zaken in exploitatie Onder het eigen vermogen is per 31 december 2023 een herwaarderingsreserve vastgesteld van

Realiseerbaarheid waarde onroerende zaken in exploitatie

Onder het eigen vermogen is per 31 december 2023 een herwaarderingsreserve vastgesteld van € 399,9 miljoen. De waardering van dit vastgoed is in overeenstemming met het Handboek modelmatig waarderen bepaald. Dit conform de in de woningwet voorgeschreven waarderingsgrondslag en daaruit afgeleide ministeriële besluiten, geldend ten tijde van het opmaken van de jaarverslaggeving.

De realisatie van deze ongerealiseerde herwaardering is sterk afhankelijk van het te voeren beleid van Oost West Wonen. De mogelijkheden voor de corporatie om vrijelijk door (complexgewijze) verkoop of huurstijgingen de marktwaarde in verhuurde staat van het DAEB bezit in exploitatie te realiseren zijn beperkt. Dit komt door wettelijke maatregelen en maatschappelijke ontwikkelingen zoals demografie en een stijgende behoefte aan sociale (DAEB) huurwoningen.

Beleidsmatige beschouwing op de ontwikkeling van de marktwaarde

Per 1 januari 2023 is de overdrachtsbelasting met 2,4% gestegen naar 10,4%. In 2023 is de wet Huurverlaging 2023 van toepassing voor huurders met een laag inkomen naar een huur van € 575. En door de gestegen rente en de onzekerheid over de regulering van de woningmarkt is de interesse van de beleggersmarkt, met name institutionele beleggers, voor de aankoop van woningen afgenomen. Deze ontwikkelingen zorgen voor een daling van de marktwaarde van de vastgoedportefeuille van Oost West Wonen.

Bij het opstellen van de jaarrekening maakt het bestuur diverse oordelen en schattingen. Dit is inherent aan het toepassen van de geldende verslaggevingsstandaarden. In het bijzonder is dit van toepassing op de bepaling van de marktwaarde en de beleidswaarde van het vastgoed in exploitatie. De waardebepaling van het vastgoed, terug te vinden in de marktwaarde en beleidswaarde, is geen exacte wetenschap en tevens betreft dit de grootste schattingspost waar het bestuur een inschatting over moet maken voor de jaarrekening. De beleidswaarde kent als vertrekpunt de marktwaarde in verhuurde staat. Waarbij er in het kader van de beschikbaarheid, betaalbaarheid, kwaliteit en beheer aansluiting wordt gezocht bij het beleid van de corporatie in plaats van de uitgangspunten in de markt. Met deze toelichting wordt verduidelijking gegeven aan de waarde van het vastgoed, het corresponderende deel van het vermogen, dat als gevolg van het beleid van de woningcorporatie niet of pas op zeer lange termijn kan worden gerealiseerd.

Met ingang van boekjaar 2024 voert de externe toezichthouder een aanpassing door in de waardebepaling van de beleidswaarde. De beleidswaarde is dan de waarde op basis van een sociale disconteringsvoet en voortdurende exploitatie volgens het huidige beleid van de corporatie. In de beleidswaarde kan het financiële effect van verplichtingen voor woningcorporaties worden opgenomen. Zo wordt in het handboek een verplichting voor de uitfasering van EFGlabels opgenomen, als gevolg van de aankomende wettelijke beperkingen op de verhuur van deze woningen. Deze nieuwe manier van waardebepaling zal een effect hebben op de beleidswaarde van Oost West Wonen.

waarde van het vastgoed, het corresponderende deel van het vermogen, dat als gevolg van het beleid van de woningcorporatie niet of pas op zeer lange termijn kan worden gerealiseerd.

Met ingang van boekjaar 2024 voert de externe toezichthouder een aanpassing door in de waardebepaling van de beleidswaarde De beleidswaarde is dan de waarde op basis van een sociale disconteringsvoet en voortdurende exploitatie volgens het huidige beleid van de corporatie. In de beleidswaarde kan het financiële effect van verplichtingen voor woningcorporaties worden opgenomen Zo wordt in het handboek een verplichting voor de uitfasering van EFG-labels opgenomen, als gevolg van de aankomende wettelijke beperkingen op de verhuur van deze woningen. Deze nieuwe manier van waardebepaling zal een effect hebben op de beleidswaarde van Oost West Wonen

Beleidsmatige beschouwing op het verschil tussen de marktwaarde en de beleidswaarde van het vastgoed in exploitatie Het bestuur van Oost West Wonen heeft een inschatting gemaakt van het gedeelte van het eigen vermogen dat bij ongewijzigd beleid niet of eerst op zeer lange termijn realiseerbaar is. Deze schatting ligt in lijn met het verschil tussen de beleidswaarde van het DAEB-bezit en het niet-DAEB bezit in exploitatie en de marktwaarde in verhuurde staat van dit bezit en bedraagt € 342,1 miljoen. Het verschil tussen de marktwaarde en de beleidswaarde ultimo 2023 bestaat uit de volgende onderdelen:

Kasstromen en Treasury

De kasstromen worden onderscheiden naar drie belangrijke hoofdstromen:

• kasstroom uit operationele activiteiten/bedrijfsoperaties;

De kasstromen worden onderscheiden naar drie belangrijke hoofdstromen:

• kasstroom uit operationele activiteiten/bedrijfsoperaties;

• (des-)investeringskasstromen;

• financieringskasstromen.

• (des-)investeringskasstromen;

• financieringskasstromen.

Beleidsmatige beschouwing op het verschil tussen de marktwaarde en de beleidswaarde van het vastgoed in exploitatie

Het bestuur van Oost West Wonen heeft een inschatting gemaakt van het gedeelte van het eigen vermogen dat bij ongewijzigd beleid niet of eerst op zeer lange termijn realiseerbaar is. Deze schatting ligt in lijn met het verschil tussen de beleidswaarde van het DAEB-bezit en het niet-DAEB bezit in exploitatie en de marktwaarde in verhuurde staat van dit bezit en bedraagt € 342,1 miljoen. Het verschil tussen de marktwaarde en de beleidswaarde ultimo 2023 bestaat uit de volgende onderdelen:

Marktwaarde verhuurde staat

Beschikbaarheid (doorexploiteren) 48,8

Betaalbaarheid (huren) -153,3

Kwaliteit (onderhoud) -165,3

Beheer (beheerkosten) -72,3

816,6

Subtotaal - 342,1

Beleidswaarde

Alle bedragen x € 1.000.000

474,5

Al de treasury activiteiten zijn randvoorwaardelijk en hebben als doel om de volkshuisvestelijke opgave

Al de treasury activiteiten zijn randvoorwaardelijk en hebben als doel om de volkshuisvestelijke opgave te realiseren. De treasury functie is verantwoordelijk voor het beheer van de liquide middelen en zij draagt er zorg voor dat er te allen tijde voldoende financiële middelen beschikbaar zijn. Zij signaleert belangrijke financiële liquiditeitsrisico’s en draagt zorg voor de beheersing hiervan. Een belangrijk financieel risico is het renterisico.

Subtotaal - 342,1

Beheersing van de renterisico’s

Loan to value

Beleidswaarde 474,5

Alle bedragen x € 1.000.000

De norm voor dit kengetal is door het WSW vastgesteld op 85% voor DAEB en 75% voor niet-DAEB. De interne signaleringsnorm die Oost West Wonen voor haar interne bedrijfsvoering hanteert, bedraagt respectievelijk 70% en 62,5%. In 2023 is er binnen deze norm gewerkt. De meerjarenbegroting blijft eveneens binnen de normen en laat het volgende beeld zien:

Loan to value

realiseren. De treasury functie is verantwoordelijk voor het beheer van de liquide voor dat er te allen tijde voldoende financiële middelen beschikbaar zijn. Zij liquiditeitsrisico’s en draagt zorg voor de beheersing hiervan. Een belangrijk

Beheersing van de renterisico’s

Voor de beheersing van de renterisico’s is het essentieel dat op tijd kan worden ingespeeld op de ontwikkelingen op de gelden kapitaalmarkt. De beheersing hiervan vindt plaats door middel van klassieke instrumenten, zoals het maandelijks monitoren van de kasstromen, het indien nodig en mogelijk vervroegd aflossen, tijdelijk kort financieren en looptijdmanagement van de leningportefeuille. Er is besloten om geen gebruik te maken van SWAPS en Swaptions.

Kasstromen en Treasury

De kasstromen worden onderscheiden naar drie belangrijke hoofdstromen: Kasstroomoverzicht (directe methode)

Kasstromen en Treasury

Voor de beheersing van de renterisico’s is het essentieel dat op tijd kan worden ontwikkelingen op de gelden kapitaalmarkt. De beheersing hiervan vindt plaats instrumenten, zoals het maandelijks monitoren van de kasstromen, het indien aflossen, tijdelijk kort financieren en looptijdmanagement van de leningportefeuille. gebruik te maken van SWAPS en Swaptions.

realiseren. De treasury functie is verantwoordelijk voor het beheer van de liquide middelen en zij draagt er zorg voor dat er te allen tijde voldoende financiële middelen beschikbaar zijn. Zij signaleert belangrijke financiële liquiditeitsrisico’s en draagt zorg voor de beheersing hiervan. Een belangrijk financieel risico is het renterisico. Beheersing van de renterisico’s

Het WSW schrijft een maximaal bedrijfseconomisch renterisico voor van 15%, West Wonen heeft hiervan haar beleid gemaakt. Het WSW kijkt hiervoor naar aflossingen uitgedrukt in een percentage van de omvang van de leningenportefeuille jaar. In de komende vijf jaar voldoet Oost West Wonen ruimschoots aan deze

Het WSW schrijft een maximaal bedrijfseconomisch renterisico voor van 15%, exclusief investeringen. Oost West Wonen heeft hiervan haar beleid gemaakt. Het WSW kijkt hiervoor naar de renteconversies en aflossingen uitgedrukt in een percentage van de omvang van de leningenportefeuille aan het einde van het jaar. In de komende vijf jaar voldoet Oost West Wonen ruimschoots aan deze norm.

De cijfers vanaf 2024 en volgende zijn ontleend aan de meerjarenbegroting.

lening;

• oordeelsbrief en borgingsplafond van het WSW (juni 2023);

heeft heeft

Er zijn geen beleggingen.

• transactievoorstellen en terugkoppeling afgesloten leningen;

• renteconversies 2023 en herfinanciering in 2023;

• Ontwikkeling leningportefeuille in relatie tot het beschikbare borgingsplafond;

• Treasurystatuut.

Treasurycommissie

In de treasurycommissie hebben de bestuurder, manager bedrijfsvoering, medewerker van de afdeling

De kasstromen worden onderscheiden naar drie belangrijke hoofdstromen:

In 2023 heeft de treasurycommissie twee keer vergaderd. De volgende onderwerpen

• kasstroom uit operationele activiteiten/bedrijfsoperaties;

• (des-)investeringskasstromen;

• financieringskasstromen.

• treasuryjaarplan 2023;

• liquiditeitsplanning over het gehele jaar 2023 en volgende jaren;

• markt- en renteontwikkelingen en actualiteiten inclusief de rentevisie

• rentevisie door externe treasurydeskundige;

Treasurycommissie

In 2023 heeft de treasurycommissie twee keer vergaderd. De volgende onderwerpen zijn behandeld:

• treasuryjaarplan 2023;

• liquiditeitsplanning over het gehele jaar 2023 en volgende jaren;

• markt- en renteontwikkelingen en actualiteiten inclusief de rentevisie van de grootbanken;

• rentevisie door externe treasurydeskundige;

• renterisico’s volgens de normen van het WSW en bedrijfseconomisch;

• Onafhankelijkheidsrapport van de externe treasury adviseur;

• Niet-DAEB financiering, uitgestelde aflossingsverplichting en aanpassing rentepercentage interne lening;

• oordeelsbrief en borgingsplafond van het WSW (juni 2023);

• transactievoorstellen en terugkoppeling afgesloten leningen;

• renteconversies 2023 en herfinanciering in 2023;

• Ontwikkeling leningportefeuille in relatie tot het beschikbare borgingsplafond;

• Treasurystatuut.

In de treasurycommissie hebben de bestuurder, manager bedrijfsvoering, medewerker van de afdeling bedrijfsvoering en een onafhankelijk extern deskundige zitting. De vergaderingen van deze commissie worden bijgewoond door de business controller.

Planning- en controlcyclus

De volgende zaken zijn in 2023 tijdig opgeleverd, vastgesteld en goedgekeurd:

• begroting 2024 met een doorkijk naar 2033;

• jaarrekening 2022;

• corpodata dVi 2022 en dPi 2023;

• kwartaalrapportages over het eerste, tweede en derde kwartaal;

36 De ontwikkeling van de solvabiliteit ligt ver boven de minimale norm gesteld DAEB 15% en voor niet-DAEB 40%. Oost West Wonen hanteert voor de interne norm van minimaal 20% en voor niet-DAEB de minimale norm van de Aw, zijnde DAEB ligt de komende 10 jaren op 44% en voor niet-DAEB op 74%.

De ontwikkeling van de solvabiliteit ligt ver boven de minimale norm gesteld door de Aw. Deze bedraagt voor DAEB 15% en voor niet-DAEB 40%. Oost West Wonen hanteert voor de interne bedrijfsvoering voor DAEB een norm van minimaal 20% en voor niet-DAEB de minimale norm van de Aw, zijnde 40%. Het gemiddelde voor DAEB ligt de komende 10 jaren op 44% en voor niet-DAEB op 74%.

Naast bovenstaande ontwikkelingen is het relevant een doorkijk te geven in vastgestelde begroting zijn die als volgt:

bedrijfsvoering en een onafhankelijk extern deskundige zitting. De vergaderingen van deze commissie worden bijgewoond door de business controller.

• maandelijkse liquiditeitsoverzichten.

Planning- en controlcyclus

De volgende zaken zijn in 2023 grotendeels tijdig opgeleverd, vastgesteld en goedgekeurd:

Toekomst

• begroting 2024 met een doorkijk naar 2033;

• jaarrekening 2022;

• corpodata dVi 2022 en dPi 2023;

• kwartaalrapportages over het eerste, tweede en derde kwartaal;

• maandelijkse liquiditeitsoverzichten.

Toekomst

De financiële toekomst van Oost West Wonen blijkt uit de meerjarenprognoses. Deze geven een degelijk en financieel gezond beeld. De grafieken geven inzicht in de verwachte ontwikkeling van het jaarresultaat en de solvabiliteit volgens de meest recente begroting en meerjarenprognose.

Naast bovenstaande ontwikkelingen is het relevant een doorkijk te geven in de kasstromen. Volgens de laatst vastgestelde begroting zijn die als volgt:

Ontwikkeling meerjarenkasstromen (* € 1.000)

Uit bovenstaande gegevens, die opgegeven zijn in de dPi 2023, volgt dat de financieringsbehoefte bij volledige uitvoering van het investeringsprogramma de komende drie jaar volgens de prognoses € 164 miljoen bedraagt, bestaande uit herfinanciering van nieuwe leningen en financieringen van de geplande investeringen. Dit bedrag is nog niet volledig geborgd door het WSW.

Het samenvattende dashboard financiële sturing geeft het volgende beeld:

Kasstromen

Uit bovenstaande gegevens, die opgegeven zijn in de dPi 2023, volgt dat de uitvoering van het investeringsprogramma de komende drie jaar volgens de bestaande uit herfinanciering van nieuwe leningen en financieringen van de is nog niet volledig geborgd door het WSW.

1. Interest dekkingsratio

Kasstroom operationele activiteiten

Geconsolideerd 2023 2024 2025 2026 2027 2028

Het samenvattende dashboard financiële sturing geeft het volgende beeld:

Vermogen

Geconsolideerd

2. Kasstroom operationele activiteiten per (gewogen) vhe in €

Financieringsbehoefte 53.146 57.186 54.034 43.087 29.705

Ontwikkeling meerjarenkasstromen (* € 1.000)

Het samenvattende dashboard financiële sturing geeft het volgende beeld:

Kasstromen

1. Interest dekkingsratio

2. Kasstroom operationele activiteiten per (gewogen) vhe

Vermogen

5. Schuldrestant in € per (gewogen) vhe

Het samenvattende dashboard financiële sturing geeft het volgende beeld: 37

Bedrijfsvoering

6. Direct rendement in %

Dashboard financiële sturing

Definities

Interest dekkingsratio

Dit kengetal komt tot stand door het exploitatiesaldo (operationele kasstroom zonder rentelasten) te delen door de totale rentelasten. Dit kengetal geeft het aantal keer aan dat Oost West Wonen haar rentelasten kan betalen.

Kasstroom operationele activiteiten per vhe

Dit kengetal geeft de feitelijke kasstroom aan, voortvloeiend uit de bedrijfsvoering van Oost West Wonen per gewogen vhe.

Bedrijfsvoering

5. Schuldrestant in € per (gewogen) vhe

6. Direct rendement in %

Dit overzicht geeft inzicht in de volgende drie aspecten voor de realisatie verslagjaar en de komende vijf jaren:

Solvabiliteit

• liquiditeitsontwikkeling;

Bedrijfsvoering

Dashboard financiële sturing

• vermogensontwikkeling;

Dit overzicht geeft inzicht in de volgende drie aspecten voor de realisatie verslagjaar en de komende vijf jaren:

• bedrijfsvoering.

6. Direct rendement in % 1,92 0,62 0,39 0,67 0,61 0,64

Dashboard financiële sturing

Het schuldrestant per gewogen vhe naar DAEB en niet-DAEB eenheden is als volgt grafisch weer te geven:

• liquiditeitsontwikkeling;

Dit overzicht geeft inzicht in de volgende drie aspecten voor de realisatie verslagjaar en de komende vijf jaren:

• vermogensontwikkeling;

• liquiditeitsontwikkeling;

• bedrijfsvoering.

• vermogensontwikkeling;

Dit overzicht geeft inzicht in de volgende drie aspecten voor de realisatie verslagjaar en de komende vijf jaren:

• bedrijfsvoering.

• liquiditeitsontwikkeling;

• vermogensontwikkeling;

De solvabiliteit geeft de verhouding tussen het eigen vermogen en het totaal vermogen aan. Hierbij is het eigen vermogen berekend als zijnde eigen vermogen volgens de balans vermeerderd met de beleidswaarde en verminderd met de marktwaarde. Hieruit is af te leiden in hoeverre Oost West Wonen aan haar financiële verplichtingen kan voldoen.

Het schuldrestant per gewogen vhe naar DAEB en niet-DAEB eenheden is als volgt grafisch weer te geven:

• bedrijfsvoering.

Loan to value

Het schuldrestant per gewogen vhe naar DAEB en niet-DAEB eenheden is als volgt grafisch weer te geven:

De loan to value geeft de verhouding tussen de waarde en de leningen aan. Welke waarde van het bezit is extern gefinancierd. Hierbij is de beleidswaarde gebruikt, omdat deze bepalend is voor de financieringsgoedkeuring (borging) door het WSW.

Schuldrestant per vhe

Met de ratio ‘schuldrestant per vhe’ wordt op eenvoudige wijze inzicht verkregen in de mate waarin een enkele gewogen verhuureenheid (vhe) bij Oost West Wonen met vreemd vermogen is gefinancierd. Naarmate de component ‘vreemd vermogen’ toeneemt, nemen ook de kosten voor de inzet van dit vreemde vermogen (rente) toe.

Hierbij dient te worden vermeld dat Oost West Wonen financieel stuurt op de maximale schuld per (DAEB)verhuureenheid. Vooralsnog is hiervoor geen signaleringswaarde bepaald, maar worden de uitkomsten gerelateerd aan de ontwikkelingen in de sector.

De terugverdientijd vertoont het volgende beeld:

Hierbij dient te worden vermeld dat Oost West Wonen financieel stuurt op de maximale schuld per (DAEB)-verhuureenheid. Vooralsnog is hiervoor geen signaleringswaarde bepaald, maar worden de uitkomsten gerelateerd aan de ontwikkelingen in de sector.

Direct rendement

De terugverdientijd vertoont het volgende beeld:

Direct rendement is het exploitatiesaldo gemeten in kasstromen en uitgedrukt in een percentage van de waarde van het onderliggend bezit. Bij de bepaling van deze waarde is gekozen voor de marktwaarde.

Trends en ontwikkelingen met invloed op de meerjarenprognose/continuïteit

Om de juiste keuzes te maken, moet je weten wat er om je heen gebeurt. Daarom kijken we elk jaar in de begroting naar de relevante ontwikkelingen. Het gaat dan om de ontwikkelingen in de wereld, in Nederland en natuurlijk onze eigen regio. Hieronder beschrijven we beknopt de belangrijkste ontwikkelingen.

De terugverdientijd vertoont het volgende beeld:

Definities

Interest dekkingsratio

Ontwikkelingen Woningmarkt

De woningmarkt is constant in beweging. Naar verwachting stabiliseert de huizenprijs zich in 2024, maar blijven de huurprijzen matig betaalbaar. Ondanks het woningbouwprogramma vanuit de overheid is het de vraag of de woningbouw naar verwachting wordt gerealiseerd. In de afgelopen periode zijn minder bouwvergunningen afgegeven dan wenselijk en het duurt een aantal jaar voordat nieuwbouw daadwerkelijk opgeleverd en bewoond kan worden. Het tekort aan arbeidskrachten en gestegen prijzen voor bouwmaterialen helpen niet mee.

De verwachting is dan ook dat de spanning op de woningmarkt nog verder oploopt. Want naast het uitblijvende aanbod op korte termijn zien we ook een toename van de vraag, zeker als het gaat om sociale huurwoningen voor bijzondere doelgroepen. De politieke druk op verschillende urgente woonvragen is groot. Of het nu gaat om de opvang van vluchtelingen, het huisvesten van statushouders, mensen uit beschermd wonen: gemeenten moeten het regelen en corporaties zijn daar een belangrijke schakel in. De druk op onze woningvoorraad is enorm, woningzoekenden moeten steeds langer wachten op een huis. Dat vraagt om balans.

Woningmarktonderzoek Goeree-Overflakkee Inmiddels zijn de uitkomsten van het woningmarktonderzoek Goeree-Overflakkee bekend. De komende jaren zien we dat het aantal huishoudens op Goeree-Overflakkee aanzienlijk gaat groeien. We zien een toename in de periode 2022-2030 met 2.250 huishoudens. Ook op ons eiland is de druk op de sociale huursector groot. Om het woningtekort aan te pakken zijn tot 2030 2.270 nieuwe woningen vereist, gemiddeld 285 per jaar, versneld ten opzichte van voorgaande jaren. Tegen 2030 moeten, afhankelijk van economische ontwikkelingen, +545 tot +625 sociale huurwoningen worden gerealiseerd, wat 25% tot 28% van de totale woningbehoefte vertegenwoordigt en overeenkomt met nationale richtlijnen. Vanwege de vergrijzing is de vraag naar levensloopbestendige woningen groot, terwijl jongeren een voorkeur hebben voor betaalbare appartementen.

Ontwikkelingen Economie

De economische onzekerheid is groot. De Nederlandse economie gaat terug naar een lager groeitempo. De hogere energieprijzen en de doorwerking daarvan in vrijwel alle prijzen zetten een rem op de koopkracht en de bestedingen van huishoudens. De inflatie neemt af, maar de prijsstijgingen zijn hardnekkiger dan eerder werd verwacht. Het blijft belangrijk om oog te houden voor eventuele betalingsproblemen bij onze huurders. De rente is aan het stijgen en dat heeft een negatief effect op onze beschikbare financieringsruimte. De werkloosheid blijft laag. Ook wij merken dat het soms lastig is om aan personeel te komen. De huidige financiële positie van Oost West Wonen is goed. Op dit moment gaan er geluiden op over de afschaffing van vennootschapsbelasting voor woningcorporaties, dit zou een impuls kunnen geven aan onze volkshuisvestelijke opgave. De huurverlaging van 2023 heeft impact op onze inkomsten. Het blijft puzzelen om onze inkomsten op peil te houden, zodat we kunnen blijven werken aan de volkshuisvesting op GoereeOverflakkee en om de huurprijzen zo betaalbaar mogelijk te houden.

Ook is de Wet minimumbelasting 2024 (van toepassing vanaf 1 januari 2024), ook wel Pillar Two genoemd. Deze voorziet in een minimum effectief belastingtarief van 15% per juridische rechtspersoon voor ondernemingen. Hierbij moet worden opgemerkt dat deze wet alleen van toepassing is op ondernemingen met een minimale jaaromzet van meer dan 750 miljoen euro. Vooralsnog is deze wet niet op onze corporatie van toepassing.

Ontwikkelingen Politiek

De val van het Kabinet Rutte IV kan van grote invloed zijn op de volkshuisvesting. We zijn van mening dat er blijvend gewerkt moet worden aan de woningbouw, de verduurzaming, de betaalbaarheid van huren en de leefbaarheid van wijken. Aedes heeft er bij de fracties van de Tweede Kamer op aangedrongen te borgen dat de opgaven van de Nationale Prestatieafspraken (NPA) niet stil komen te liggen. Het tegengaan van de wooncrisis en de uitvoering van de NPA moeten geborgd worden in wetgeving. Wetgeving die nu al klaarligt en door het doorbreken van de bestuurlijke continuïteit vertraging op kan lopen of geen doorgang zal vinden.

Nationale en lokale prestatieafspraken

We spannen ons in om de NPA te realiseren. Inmiddels heeft een doorvertaling plaatsgevonden naar de lokale prestatieafspraken. Opnieuw wordt duidelijk dat samenwerking van cruciaal belang is om gestelde doelstellingen te realiseren. Een nieuwe doorrekening van de NPA uit juni 2023 laat zien dat corporaties op langere termijn financieel in de knel komen. Dat komt met name door sterk stijgende kosten van de vastgoedexploitatie, deels gecompenseerd doordat de huren verhoogd worden met loonstijging van min 0,5 %. De opgave is veranderd en gegroeid. De rentelasten en inflatiecijfers zijn gestegen. En de aanname voor de stijging van de discontovoet die vorig jaar is gehanteerd sluit niet meer aan bij de huidige onderliggende parameters.

Woonvisie Goeree-Overflakkee

De woonvisie van de gemeente Goeree-Overflakkee wordt in 2024 geactualiseerd. Voor het eerst wordt deze voorzien van een visie op ‘Wonen, Zorg en Welzijn’. Deze actualisering van het lokale woonbeleid kan gevolgen hebben voor ons beleid.

Woonvisie Goeree-Overflakkee

Invloed op de (toekomstige) financiële positie

Invloed op de (toekomstige) financiële positie Naast de definitieve (meerjaren) begroting zijn diverse andere financiële doorrekeningen gemaakt. De scenario’s hebben als doel de (on-)mogelijkheden vooraf in kaart te brengen zodat indien er zich iets voordoet, bijvoorbeeld een renteverhoging, we hierdoor niet verrast worden. De economische omstandigheden zijn blijvend onzeker. In navolging van AW/WSW hebben we dan ook aandacht voor met name de parameters van de inflatie, rente, loonkosten en bouwkosten. De ontwikkeling van het jaarresultaat is op basis van de in de leidraad opgenomen rente plus 0,65% (voor 2024) opgesteld, maar de renteontwikkeling is omgeven door grote onzekerheden.

Naast de definitieve (meerjaren) begroting zijn diverse andere financiële doorrekeningen gemaakt. De scenario’s hebben als doel de (on-)mogelijkheden vooraf in kaart te brengen zodat indien er zich iets voordoet, bijvoorbeeld een renteverhoging, we hierdoor niet verrast worden. De economische omstandigheden zijn blijvend onzeker. In navolging van AW/WSW hebben we dan ook aandacht voor met name de parameters van de inflatie, rente, loonkosten en bouwkosten. De ontwikkeling van het jaarresultaat is op basis van de in de leidraad opgenomen rente plus 0,65% (voor 2024) opgesteld, maar de renteontwikkeling is omgeven door grote onzekerheden.

De volgende scenario’s zijn hier opgenomen waarbij de definitieve begroting met de daar gehanteerde parameters en aannames de basis is:

Analyse van de uitkomsten

Scenario A Huurstijging conform prijsinflatie

Indien scenario A zich voordoet, dan betekent dit dat de ICR verslechterd. Dit is ook logisch omdat de prijsinflatie in 2024 en 2025 lager is dan de in de begroting ingerekende huurverhoging. De ICR blijft de komende vijf jaar echter wel boven de 1,4. In de begroting 2024 geeft dit scenario financieel gezien geen probleem.

Scenario B Rente verhoogd met 1% Indien scenario B zich voordoet, dan betekent dit dat de ICR sneller verslechterd. In 2025 komt de ICR dan uit op 1,39 en in 2028 op 1,33. In beide jaren zakken we dan door de normen van het WSW. Indien dit scenario zich voordoet, betekent dit dat er voor 2024 nog geen maatregelen nodig zijn, maar er zullen vanaf 2024 wel aanpassingen (zie hierna voor sturingsmogelijkheden) van de voornemens moeten plaatsvinden.

Analyse van de uitkomsten

Scenario A Huurstijging conform prijsinflatie

Scenario B Rente verhoogd met 1%

Indien scenario B zich voordoet, dan betekent dit dat de ICR sneller verslechterd. In 2025 komt de ICR dan uit op 1,39 en in 2028 op 1,33. In beide jaren zakken we dan door de normen van het WSW. Indien dit scenario zich voordoet, betekent dit dat er voor 2024 nog geen maatregelen nodig zijn, maar er zullen vanaf 2024 wel aanpassingen (zie hierna voor sturingsmogelijkheden) van de voornemens moeten plaatsvinden.

Scenario C Bouwkostenstijging en loonkostenstijging +0,5%

De uitkomsten voor de komende vijf jaren geven bij dit scenario geen zorgen. Alle ICR’s voldoen goed aan de normen van het WSW.

Scenario D Huurstijging -1%

Dit scenario is aangemerkt als een realistisch scenario dat een grote kans van voorkomen heeft gelet op de hoge politieke ambitie om de betaalbaarheid van wonen als eerste prioriteit te stellen. We varen in dat geval scherper aan de wind, maar kunnen alle voornemens de komende vijf jaar blijven waarmaken. Daarna gaat de ICR wel dalen onder de 1,4 en zullen er maatregelen genomen moeten worden.

Financiële bijsturing

Uit bovenstaande blijkt dat indien een genoemd scenario zich voordoet we vanaf 2027 onder signaleringswaarde terecht komen en er tot op zekere hoogte bijsturing noodzakelijk is. We hebben de volgende financiële mogelijkheden om financieel gezond te blijven en (financieel) koers te houden. Waarbij de volkshuisvestelijke opgave/wens het uitgangspunt is, maar we deze wel terugbouwen zodat we financieel gezond blijven. In willekeurige volgorde zijn er de volgende sturingsmogelijkheden: nieuwbouw uitstellen of niet plaats laten vinden, verbeter/verduurzamings-investeringen uitstellen of niet plaats laten vinden, onderhoudskosten uitstellen of op een lager kwaliteitsniveau vaststellen, operationele kosten bezuinigen, verkopen van bezit opvoeren en commerciële huurprijzen verhogen. Het huurbeleid van de sociale woningen geeft weinig tot geen extra mogelijkheden omdat dit gereguleerd wordt vanuit de Rijksoverheid. Wel is er de mogelijkheid de huren (extra) op te rekken bij mutatie. Naast de begroting is er een op de begroting gebaseerde liquiditeitsplanning gemaakt die periodiek geactualiseerd wordt en in de treasurycommissie wordt behandeld. Uit deze planning blijkt dat de kasstromen uit operationele bedrijfsactiviteiten op de lange termijn positief zijn.

Conclusie

Concluderend stellen wij dat de financiële continuïteit van Oost West Wonen voldoende geborgd is. De in de jaarrekening gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn dan ook gebaseerd op de veronderstelling van continuïteit van de vennootschap.

6.4 Aedes Benchmark bedrijfslasten

volgende financiële mogelijkheden om financieel gezond te blijven en (financieel) koers te houden. Waarbij de volkshuisvestelijke opgave/wens het uitgangspunt is, maar we deze wel terugbouwen zodat we financieel gezond blijven. In willekeurige volgorde zijn er de volgende sturingsmogelijkheden: nieuwbouw uitstellen of niet plaats laten vinden, verbeter/verduurzamings-investeringen uitstellen of niet plaats laten vinden, onderhoudskosten uitstellen of op een lager kwaliteitsniveau vaststellen, operationele kosten bezuinigen, verkopen van bezit opvoeren en commerciële huurprijzen verhogen. Het huurbeleid van de sociale woningen geeft weinig tot geen extra mogelijkheden omdat dit gereguleerd wordt vanuit de Rijksoverheid. Wel is er de mogelijkheid de huren (extra) op te rekken bij mutatie.

Een onderdeel van de Aedes Benchmark is het bedrijfslastenonderdeel. De opgevraagde gegevens worden opgevraagd in 2023, maar hebben betrekking op het verslagjaar 2022.

Naast de begroting is er een op de begroting gebaseerde liquiditeitsplanning gemaakt die periodiek geactualiseerd wordt en in de treasurycommissie wordt behandeld. Uit deze planning blijkt dat de kasstromen uit operationele bedrijfsactiviteiten op de lange termijn positief zijn.

Conclusie

6.4 Aedes Benchmark bedrijfslasten

Een onderdeel van de Aedes Benchmark is het bedrijfslastenonderdeel. De opgevraagde gegevens worden opgevraagd in 2023, maar hebben betrekking op het verslagjaar 2022.

Het prestatieveld Bedrijfslasten vergelijkt de kosten die woningcorporaties maken voor de bedrijfsvoering, exclusief onderhoudskosten voor het verslagjaar 2022. Het prestatieveld bestaat uit een deelscore met één indicator: geharmoniseerde beïnvloedbare netto bedrijfslasten (GBNB). De indicator is gebaseerd op de verantwoordingsinformatie (dVi) van het voorgaande verslagjaar.

In de tabel hieronder zijn de scores weergegeven voor zowel Oost West Wonen als landelijk. Daarbij zijn ook de scores van het voorgaande verslagjaar weergegeven.

Score Oost West Wonen (verslagjaar 2022) Landelijk (verslagjaar 2022) Oost West Wonen (verslagjaar 2021) Landelijk (verslagjaar 2021)

Bedrijfslasten € 910 ( B ) € 928 € 839 ( B ) € 877

Met bovenstaande score over het verslagjaar 2022 blijven we in categorie B. De stijging van de beïnvloedbare bedrijfslasten t.o.v. het voorgaande verantwoordingsjaar ligt volgens Aedes in lijn met de verwachting en de inflatie. Door de verdere stijging van kosten, mede door de nieuwe CAO en de ontwikkelingen die we o.a. op het vlak van ICT doormaken, zal het bedrag per verhuureenheid verder stijgen. Waar mogelijk blijven we proberen om de stijging van de kosten te beperken of te verminderen.

6.5 Jaarverslag ondernemingsraad

In het afgelopen jaar heeft de OR diverse vergaderingen gehouden met de bestuurder. Daarnaast hebben er nog een drietal gesprekken plaatsgevonden met:

• Raad van Commissarissen, op 22 juni 2023 samen met de bestuurder

• Raad van Commissarissen, Renumeratie commissie, op 24 oktober 2023

• Afvaardiging Raad van Commissarissen op 14 december 2023 i.v.m. kennismaking nieuw RVC-lid Een achterban-beraad heeft in 2023 plaatsgevonden door medewerkers via e-mail en via persoonlijk contact op de hoogte houden van diverse zaken. Ook zijn alle notulen van het overleg met onze directeur- bestuurder, Marleen van der Kamp, gemaild naar de achterban. Tevens is de mogelijkheid geboden om op donderdagochtend aan te schuiven bij het OR-overleg. De OR heeft de achterban nauw betrokken bij de CAOonderhandeling

6.5 Jaarverslag ondernemingsraad

In het afgelopen jaar heeft de OR diverse vergaderingen gehouden met de bestuurder.

Daarnaast hebben er nog een drietal gesprekken plaatsgevonden met:

Raad van Commissarissen, op 22 juni 2023 samen met de bestuurder

Raad van Commissarissen, Renumeratie commissie, op 24 oktober 2023

Afvaardiging Raad van Commissarissen op 14 december 2023 i.v.m. kennismaking nieuw RVC-lid

Een achterban-beraad heeft in 2023 plaatsgevonden door medewerkers via e-mail en via persoonlijk contact op de hoogte houden van diverse zaken. Ook zijn alle notulen van het overleg met onze directeur- bestuurder, Marleen van der Kamp, gemaild naar de achterban. Tevens is de mogelijkheid geboden om op donderdagochtend aan te schuiven bij het OR-overleg. De OR heeft de achterban nauw betrokken bij de CAO-onderhandeling.

Informatie voor de OR

In 2023 is de OR door de directeur-bestuurder geïnformeerd over:

Evenementenkalender

Afdelingsontwikkelplannen Begroting 2024

Instemming van de OR

In 2023 heeft de OR zijn goedkeuring gegeven aan: Verplichte collectieve vakantiedagen 2023 Klokkenluidersregeling Gesprekkencyclus

Adviesrecht van de OR

In 2023 heeft de OR zijn adviesrecht uitgesproken over: Nieuw RVC-lid, Joke van Vugt Functieprofielen en functiewaardering Implementatie Afas Afdelingsontwikkelplannen

Samenstelling OR

In 2023 is de samenstelling van de OR als volgt; voorzitter Jan van der Welle, vicevoorzitter Rudolf Verkerke, secretaris Carissa Geene, lid Matthé van Zielst en lid Arjan Mouthaan. In verband met vertrek van Joel Maassen bij Oost West Wonen is Arjan Mouthaan lid van de OR geworden.

Adviseur en Scholing

Op 11 mei 2023 heeft er één scholing plaats gevonden die in het teken stond van de Wet op de ondernemingsraden. De gehele OR heeft deelgenomen aan deze cursus. Deze training is gegeven door de adviseur van de OR, Chrétien Sarton.

en risicomanagement

Governance regelt de bestuurlijke verhoudingen. Het begrip Governance duidt op een goede bestuurlijke inrichting van een onderneming en de uitvoering van goed ondernemerschap. Daarbij horen integer en transparant handelen, maar ook goed toezicht hierop en het afleggen van verantwoording over het uitgeoefende toezicht. In dit hoofdstuk wordt hierover gerapporteerd.

Oost West Wonen onderschrijft als lid van Aedes de Governancecode voor woningcorporaties 2020. Op diverse plaatsen in dit verslag geven we aan op welke manier Oost West Wonen de principes van de Governancecode toepast.

7.1 Ledenraad

ten volle gebruik van de mogelijkheden om haar beleid te klankborden met een groter bereik. In goed overleg is daarom gekozen om in 2024 de omzetting van vereniging naar een stichting in gang te zetten.

7 2 Bestuurlijke organisatie

Oost West Wonen werd in het verslagjaar bestuurd door een éénhoofdig bestuur in de persoon Marleen van de Kamp. Het bestuur is verantwoordelijk voor de realisatie van de doelstellingen van de vereniging, de strategie, het beleid en de daaruit voortvloeiende resultaatontwikkeling. Verder is het bestuur verantwoordelijk voor:

• de naleving van alle relevante weten regelgeving;

• het beheersen van de risico’s verbonden aan de activiteiten van de vereniging;

• de financiering van de vereniging;

Het bestuur richt zich primair op de volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstellingen van Oost West Wonen. Welke besluiten de bestuurder mag nemen met of zonder voorafgaande goedkeuring van de Raad van Commissarissen is vastgesteld in de statuten en het door de Raad van Commissarissen vastgestelde bestuursreglement. Het bestuur wordt ondersteund door een controller. Deze beoordeelt de voorstellen die ter besluitvorming aan het bestuur (en de Raad van Commissarissen) worden aangeboden en adviseert het bestuur en andere organen over beoordeelde voorstellen. Hierbij kunnen met name de relaties naar geldend beleid, geldende bevoegdheden, de aandacht voor risicobeheersing en informatievoorziening en de consistentie van voorstellen aan de orde komen.

• de naleving van de Governancecode voor woningcorporaties 2020;

• de borging van de missie, ambitie en identiteit van de vereniging.

7.3 Externe accountant

Oost West Wonen is een vereniging. De Ledenraad vormt de algemene vergadering van de vereniging en is daarmee het hoogste orgaan van de vereniging. De bevoegdheden van de Ledenraad zijn vastgelegd in de statuten en het huishoudelijk reglement van Oost West Wonen. De ledenbijeenkomst kiest de leden van de ledenraad. De ledenraad bestaat statutair uit minimaal zeven en maximaal elf leden. De Ledenraad van Oost West Wonen telt per 31 december 2023 8 leden. De samenstelling van de Ledenraad is terug te vinden op onze website.

Sinds 1 januari 2021 heeft Oost West Wonen de status van Organisatie van Openbaar Belang. Met ingang van het boekjaar 2021 is Mazars aangesteld als de controlerend accountant.

7.3 Externe accountant

7.4 Risicomanagement

Sinds 1 januari 2021 heeft Oost West Wonen de status van Organisatie van Openbaar Belang. Met ingang van het boekjaar 2021 is Mazars aangesteld als de controlerend accountant.

7.4 Risicomanagement

Modelmatige scan

In de vorm van een risicospider wordt elk onderdeel per risicogebied behandeld en geanalyseerd. De risicospiders worden toegelicht in de kwartaalrapportages en de jaarrekening.

Na de wettelijk en statutaire aanpassingen in de rol en positie van de Ledenraad in 2022, is in 2023 een discussie ontstaan over toekomst van de verenigingsstructuur van Oost West Wonen. De Ledenraad heeft samen met het bestuur zijn functioneren als klankbordgroep geëvalueerd. De conclusie is dat er onvoldoende sprake is van toegevoegde waarde. Via o.a. themabijeenkomsten met stakeholders maakt Oost West Wonen ten volle gebruik van de mogelijkheden om haar beleid te klankborden met een groter bereik. In goed overleg is daarom gekozen om in 2024 de omzetting van vereniging naar een stichting in gang te zetten.

7.2 Bestuurlijke organisatie

In de vorm van een risicospider wordt elk onderdeel per risicogebied behandeld en geanalyseerd. De risico-spiders worden toegelicht in de kwartaalrapportages en de jaarrekening.

In het vierde kwartaal is de risicospider geüpdatet om een goed vergelijk te kunnen maken met de risicospider van het vierde kwartaal 2022. In het vierde kwartaal is de risicospider geüpdatet om een goed vergelijk te kunnen maken met de risicospider van het vierde kwartaal 2022.

• de naleving van alle relevante weten regelgeving;

• het beheersen van de risico’s verbonden aan de activiteiten van de vereniging;

• de financiering van de vereniging;

• de naleving van de Governancecode voor woningcorporaties 2020;

• de borging van de missie, ambitie en identiteit van de vereniging.

De verwachting was dat in het vierde kwartaal 2023 de portefeuillestrategie inclusief transitieopgave zou zijn geactualiseerd, rekening houdend met de Nationale Prestatieafspraken en overige input die in 2023 is opgehaald (woonbehoefteonderzoek, notitie wonen, zorg en welzijn enz.). Deze is doorgeschoven naar het eerste kwartaal 2024. De scores zijn een momentopname van de situatie op 31 december 2023. Het vaststellen en implementeren van de nieuwe strategie zal een positieve invloed hebben.

De score op de huidige portefeuille zal in 2024 significant verbeteren doordat begonnen is met de inventarisatie van asbest, brandveiligheid en opdracht is gegeven voor herlabeling van een deel van het bezit t.b.v. energielabels. De conditiescore ten aanzien van het exterieur zijn op orde, in de loop van 2024 zal ook het interieur van het bezit in kaart zijn gebracht. Dit

zorgt voor een beter inzicht in de totale datakwaliteit van het bezit en dus een betere beheersing van de risico’s.

Ten aanzien van HRM zijn de eerste stappen gezet voor de digitalisering en beveiliging van de personeelsdossier en de implementatie van AFAS. Ook hier geldt dat de verdere introductie van AFAS de beheersing van risico’s bij HRM in de loop van 2024 zal verbeteren.

Ten aanzien van ICT geldt dat de laatste maanden de performance van de hardware in combinatie met de implementatie van nieuwe applicaties heeft gezorgd voor een verhoogd risico op de prestaties van de systemen. Ook is er sprake van een niet optimale personele bezetting op de afdeling ICT. Maatregelen zijn in gang gezet om de risico’s te reduceren. In het tweede kwartaal 2024 zal nieuwe hardware performance-issues oplossen.

7.5 Overige onderwerpen

Softcontrols

Zachte beheersingsmaatregelen (softcontrols) zijn voor Oost West Wonen belangrijk als het gaat om risicobeheersing. Oost West Wonen staat voor een open, klantgerichte cultuur. We mogen fouten maken als we ook leren van onze fouten. Elkaar aanspreken maakt daar deel van uit.

Frauderisicoscan

Om het frauderisico te beheersen heeft Oost West Wonen onder andere een integriteits- en gedragscode en een klok kenluidersregeling vastgesteld. Eind 2023 is er een frauderisi coscan gemaakt tegelijk met het updaten van de risicospider voor het vierde kwartaal van 2024.

Verbindingen en nevenactiviteiten

Oost West Wonen heeft geen verbindingen; vanwege de transparantie is ervoor gekozen om alle activiteiten binnen de vereniging uit te voeren. In 2023 ontplooide Oost West Wonen geen risicovolle nevenactiviteiten. Oost West Wonen neemt niet deel in bv’s, nv’s of welke deelnemingsvorm of dochter maatschappij dan ook. Wel participeert Oost West Wonen in zeven Verenigingen van Eigenaren.

Aanbestedingen maatschappelijk vastgoed

In het verslagjaar zijn er geen aanbestedingen voor maatschappelijk vastgoed aan de orde geweest.

Grondaankopen

In 2023 vonden geen grondaankopen plaats. Wel zijn er woningen aangekocht (zie elders in dit verslag).

Belangenverstrengeling en integriteit

Oost West Wonen wil situaties van belangenverstren geling voorkomen. Dat betekent voor de bestuurder dat privéhandelingen van de bestuurder, waarbij sprake zou kunnen zijn van een schijn van belangenverstrengeling, vooraf worden gemeld en besproken met de Raad van Com missarissen. Dat geldt ook voor transacties waarbij mogelijke tegenstrijdige belangen spelen. Overigens geldt een dergelij ke afspraak ook voor de leden van de Raad van Commissa rissen. Op zijn beurt dient de bestuurder ervoor te zorgen dat

belangentegenstelling of -verstrengeling tussen Oost West Wonen en medewerkers wordt vermeden en wanneer daar wel sprake van is, dat dit dan op een integere wijze wordt opgelost. Oost West Wonen wil een zodanig intern klimaat proberen te bewerkstelligen dat er open en eerlijk over integriteitskwesties, dilemma’s en belangenverstrengeling kan worden gesproken. In 2023 is naar aanleiding van de Handreiking Vastgoedbezit een inventarisatie gemaakt. Hiervoor verwijzen wij naar het verslag van de Raad van Commissarissen.

Aan medewerkers van Oost West Wonen zijn in het afgelopen jaar geen leningen verstrekt noch (financiële) garanties afgegeven.

7.6 Verklaring van de bestuurder

Als bestuurder verklaar ik dat alle middelen van de vereniging Oost West Wonen in het verslagjaar uitsluitend in het belang van de volkshuisvesting zijn besteed. Oost West Wonen onderschrijft en voldoet aan de Governancecode, bevattende de gemeenschappelijke waarden en normen in de sector.

Middelharnis, juni 2024 M.G. van de Kamp, Bestuurder

Verslag van de Raad van Commissarissen

In veel opzichten was 2023 een gewoon jaar, maar in andere toch niet helemaal. Natuurlijk was, is en blijft het onze primaire taak om een betaalbaar thuis te realiseren voor onze huidige en toekomstige huurders. En net als voorheen hanteren we daarbij als belangrijke uitgangspunten dat de lasten voor onze huurders zo laag mogelijk blijven en dat we tegelijkertijd over een solide financiële basis beschikken. Daardoor was 2023 wel een intensief jaar. Immers, Nationale Prestatieafspraken (NPA) zetten niet alleen in op extra woningen, maar ook op verduurzaming. Daarbij is de rente fors gestegen, duren vergunningstrajecten langer door personeelstekorten bij vergunningverlenende instanties, en wordt er een fors beroep op Oost West Wonen gedaan om statushouders en Oekraïners op een humanitair verantwoorde manier te huisvesten. Bovendien is de regelgeving vanuit de overheid niet altijd voorspelbaar. Dat maakt het besturen en toezichthouden complex.

We hebben daarom ook intensief aandacht besteed aan de begroting voor 2024 en de meerjarenprognose. Wat kunnen we van onze opgaven realiseren zonder financieel onverantwoorde uitgaven te doen? Daarover hebben we uitgebreid gesproken met elkaar, de bestuurder, de controller en het managementteam. We hebben besloten niet de keuzes te maken die financieel het veiligst zijn, maar de keuzes die recht doen aan onze primaire taak om betaalbare en duurzame woningen te realiseren. Tegelijkertijd willen we ook serieus investeren in verduurzaming. Dat is niet alleen belangrijk om aan de Nationale Prestatieafspraken te voldoen, maar vooral ook om de woonlasten van onze huurders niet te veel te laten oplopen. Dit zal wel een negatieve impact hebben op onze tot nu toe prachtige financiële ratio’s. We hebben het verantwoord geacht om hiertoe te besluiten, ook omdat er – mochten er zich onverwachte tegenvallers voordoen –voldoende mogelijkheden zijn om de gemaakte keuzes tijdig bij te stellen.

Het project Lokale Opvang Oekraïners heeft bijzondere aandacht gevraagd. Enerzijds willen we de gemeente graag ter wille zijn bij het op een humane manier huisvesten van deze groep en zien we hierin op termijn ook extra kansen voor lokale woningzoekenden. Anderzijds begrijpen we dat dit project in de omgeving de nodige vragen heeft opgeroepen. We hebben daar twee extra vergaderingen aan gewijd.

De steeds strengere vereisten met betrekking tot het afleggen van verantwoording vragen, hoewel zij historisch verklaarbaar zijn, veel capaciteit van de organisatie. Zo is er niet alleen

sprake van een accountantscontrole, maar ook van inspecties van de AW, het WSW, een visitatie en een Ledenraad. De RvC vindt het dapper dat de Ledenraad haar eigen positie ter discussie heeft gesteld en over haar eigen schaduw is heen gestapt door voor te stellen om de verenigingsstructuur om te vormen naar een stichting.

De RvC is echter niet alleen maar bezig geweest met ingewikkelde of zware issues. We hebben gezellige bijeenkomsten met medewerkers bijgewoond, mooie gesprekken met stakeholders gevoerd en stage gelopen bij medewerkers van verschillende onderdelen van de organisatie. Vooral bij die stages hebben we ervaren hoe de dagelijkse realiteit van medewerkers eruitziet, en wat de impact is op de huurders van de beslissingen die zij soms moeten nemen. Mooi was het om te zien hoe betrokken en zorgvuldig medewerkers hun werk doen bij soms ingewikkelde keuzes die zij moeten maken die huurders echt kunnen raken.

8.1 Over besturen en toezicht houden

Visie op toezicht

De Raad van Commissarissen van Oost West Wonen houdt toezicht op het functioneren van de bestuurder en de algemene gang van zaken binnen Oost West Wonen. De RvC adviseert de bestuurder daarnaast gevraagd en ongevraagd en vervult de werkgeversrol richting de bestuurder. De RvC houdt onder andere toezicht op:

realisatie van de doelstellingen van Oost West Wonen; realisatie van de volkshuisvestelijke opgaven; strategie en de risico’s verbonden aan de activiteiten van Oost West Wonen; opzet en werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen, waaronder een goede invulling van de zogenaamde softcontrols; kwaliteitsbeleid; kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording; financieel verslaggevingsproces; naleving van toepasselijke weten regelgeving.

De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de RvC zijn beschreven in de statuten van Oost West Wonen en verder uitgewerkt in het reglement voor de RvC. De RvC heeft twee commissies ingesteld die advies geven en de besluitvorming voorbereiden, namelijk een auditcommissie en een selectieen remuneratiecommissie. Deze commissies hebben ook hun eigen reglementen, die op 18 april 2023 herzien zijn. In 2022 is de wenselijkheid van een vastgoedcommissie onderzocht. Besloten is om geen vaste commissie in te stellen, maar voor een ad hoc klankbordgroep vastgoed te kiezen.

In paragraaf 8.5 worden het aantal vergaderingen en de onderwerpen van de RvC-vergaderingen en de commissies verder toegelicht. De RvC houdt toezicht vanuit de Visie op toezicht en bestuur, bestaande uit vier verschillende onderdelen: het externe kader, het interne kader, het beoordelingskader en het toezichtkader. Het toezichtkader beschrijft op hoofdlijnen het speelveld en de spelregels die de RvC bij het uitoefenen van zijn taken volgt. Als toezichtkader voor het uitoefenen van zijn taken, hanteerde de RvC in 2023:

Extern toezichtskader

Woningwet

Besluit Toegelaten Instelling Volkshuisvesting (Btiv)

Governancecode Woningcorporaties

Beleidsregels Aw

Beleidsregels WSW

Gezamenlijk beoordelingskader Aw/WSW

Intern toezichtskader

Statuten

Reglement RvC

Reglementen commissies

Reglement financieel beleid en beheer

Treasurystatuut

Investeringsstatuut

Profielschets RvC

Gedrags- en integriteitscode en klokkenluiderregeling

Besturingskaders

Ondernemingsplan

Portefeuillestrategie

Begroting 2024

Financiële meerjarenprognose 2024-2033

Treasuryjaarplan 2023

Prestatieafspraken gemeente Goeree-Overflakkee

Governancecode Woningcorporaties 2020

De Governancecode kent vijf principes. De principes vullen elkaar aan en moeten in samenhang worden gezien. De RvC van Oost West Wonen onderschrijft de code en neemt deze als uitgangspunt voor zijn werkzaamheden. We voldoen aan alle bepalingen. Voor de meest recente documenten op het gebied van Governance verwijzen we naar de website van Oost West Wonen.

Governance in het verslagjaar

De Aw heeft in 2023 onderzoek gedaan bij Oost West Wonen. Er is bureau-onderzoek verricht en er is gesproken met de bestuurder. In dit gesprek is nadrukkelijk aandacht gevraagd voor de herijkte portefeuillestrategie, waarin de vertaling van de Nationale Prestatieafspraken naar lokale prestatieafspraken is verwerkt. Op 23 augustus 2023 heeft de Autoriteit laten weten dat de risico-inschatting voor

Oost West Wonen laag is voor alle onderdelen van het beoordelingskader. De Autoriteit heeft daarbij aangegeven dat realistische (lees haalbare) plannen belangrijk zijn om het goede gesprek te kunnen blijven voeren. In 2024 zal hierover verder worden gesproken met RvC, controller en bestuurder. Wij herkennen het beeld van de Aw en zullen hier aandacht voor houden.

8.2 Verslag vanuit toezichthoudende rol

Toezicht op strategie

De RvC is zich goed bewust van de verschillende rollen die worden vervuld. Raad en bestuurder delen de opvatting dat strategische verkenningen in een vroeg stadium bijdragen tot het ontstaan van een gedeelde visie op de lange termijn en de basis vormen voor een goed en effectief toezicht later. De werkwijze is erop gericht om periodiek strategische themabesprekingen te organiseren. In 2023 zijn de volgende onderwerpen met elkaar besproken: ambities op het gebied van de vastgoedprojecten en de voortgang hierop (inclusief project flexwonen), risicobereidheid en bijbehorende normen, ICT-beveiliging en strategische financiële sturing.

De RvC heeft in het afgelopen boekjaar overleg gevoerd met de externe onafhankelijke accountant, de huurdersverenigingen, de gemeente Goeree-Overflakkee, het managementteam, de controller en de ondernemingsraad, om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen in het speelveld van Oost West Wonen. Daarnaast heeft de RvC gesprekken gevoerd met ontwikkelaars die met Oost West Wonen werken en via de stakeholdersbijeenkomsten een diversiteit aan samenwerkingspartners ontmoet en gesproken (zorg, welzijn, makelaars, onderhoudsbedrijven, etc.).

Toezicht op financiële en operationele prestaties

De RvC heeft zich gedurende 2023 op verschillende momenten en naar aanleiding van diverse onderwerpen beziggehouden met de inzet van het vermogen en de financiële continuïteit. Hij heeft zich via de kwartaalrapportages laten informeren over de voortgang van alle relevante facetten in de bedrijfsvoering van Oost West Wonen.

De auditcommissie, die door de RvC is ingesteld, heeft de RvC geadviseerd over het toezicht op de financiële informatieverschaffing door Oost West Wonen, de opvolging van de aanbevelingen en opmerkingen van de controller en de externe accountant, en de beoordeling van het functioneren van de externe accountant.

De voltallige auditcommissie heeft op 7 juni overleg gevoerd met de controller, zonder aanwezigheid van de bestuurder. Per jaar dient minimaal één keer een dergelijk overleg met de controller plaats te vinden, conform de richtlijnen Btiv.

Voor de uitvoering van haar taken heeft de auditcommissie in 2023 tweemaal vergaderd. In paragraaf 8.5 komen de belangrijkste onderwerpen van die overleggen aan de orde. De bevindingen en aanbevelingen over deze onderwerpen zijn gerapporteerd aan de RvC in de vorm van een advies. Zo is er ingegaan op:

Managementletter

De RvC heeft de managementletter 2022 van de externe accountant op 21 februari 2023 besproken met de bestuurder en de accountant.

Intern auditplan 2023

Op 8 februari 2023 heeft de auditcommissie het intern auditplan 2023 met de controller besproken. De controller heeft een onafhankelijke positie binnen Oost West Wonen. De RvC heeft het auditplan in de vergadering van 21 februari 2023 goedgekeurd.

Bestuursverslag (volkshuisvestingsverslag) jaarrekening en accountantsverslag

Op 13 juni 2023 heeft de RvC het bestuursverslag en de jaarrekening 2022 van Oost West Wonen besproken met de bestuurder. Tijdens de vergadering is ook het accountantsverslag besproken. Vervolgens heeft de RvC het bestuursverslag en de jaarrekening goedgekeurd. De auditcommissie heeft in aanwezigheid van de bestuurder op 7 juni 2023 gesproken met de externe accountant over het bestuursverslag en de jaarrekening 2022, de belangrijkste risico’s, het auditplan en de opdracht voor de (interim)controle.

Begroting 2024, financiële meerjarenprognose 2024-2033

Op 14 november 2023 zijn de begroting en de financiële meerjarenprognose 2024-2033 besproken. Ook daarvoor al is meerdere malen gesproken over de keuze die gemaakt moet worden. Vooral een solide financiële positie of primair doen waarvoor Oost West Wonen er is, namelijk het vervullen van haar volkshuisvestelijke opgave. We hebben gekozen voor dat laatste. De auditcommissie heeft de begrotingsstukken intensief besproken en de RvC positief geadviseerd over de goedkeuring ervan. De begroting is doorgerekend met meerdere (slechtweer)scenario’s; deze maken geen onderdeel uit van de definitief goedgekeurde begroting. De RvC heeft geconstateerd dat de financiële continuïteit van Oost West Wonen is aangetoond en de begroting goedgekeurd. De RvC is van mening dat het in de financiële meerjarenraming opgenomen investeringsprogramma recht doet aan de mogelijkheden van de organisatie en dat Oost West Wonen zich onder deze condities maximaal inzet om haar volkshuisvestelijke opgave te realiseren. Hoewel onze tot nu toe prachtige ratio’s verslechteren, heeft de RvC een goed en comfortabel gevoel bij de keuzes die de organisatie maakt, omdat er voldoende mogelijkheden zijn tot bijsturing indien er zich onverwachte tegenvallers voordoen.

Toezicht op volkshuisvestelijke en maatschappelijke prestaties

De RvC heeft zich regelmatig door de bestuurder laten informeren over de (financiële) resultaten in relatie tot de doelen, de ontwikkelingen met betrekking tot de projecten, de voortgang van de actualisering, de totstandkoming en uitvoering van de prestatieafspraken en de relevante externe ontwikkelingen waar Oost West Wonen mee geconfronteerd werd. Tevens is de rol van de auditcommissie besproken en is de jaarplanning aan bod gekomen. De RvC heeft de tussentijdse bieding aan de gemeente GoereeOverflakkee op 21 november 2023 goedgekeurd.

Toezicht op stakeholderdialoog

De RvC heeft tijdens de vergaderingen met de bestuurder kennisgenomen van de inhoud van alle reguliere, bestuurlijke overleggen met de gemeente, huurdersverenigingen, zorgaanbieders en andere stakeholders. De opvattingen van stakeholders zijn in de overwegingen en besluiten van de RvC meegewogen. Daarnaast onderhouden de commissarissen hun individuele contacten met diverse stakeholders. De hierbij opgevangen signalen of informatie nemen zij mee in de reguliere vergaderingen van de RvC.

Op 21 juni 2023 heeft er een stakeholdersbijeenkomst plaatsgevonden in het Diekhuus te Middelharnis die zeer waardevol is gebleken. Deze bijeenkomst werd geïnitieerd door de bestuurder en het MT en had als thema de herijking van de portefeuillestrategie. Onder begeleiding van medewerkers van Oost West Wonen werd een brede groep stakeholders uitgenodigd om met elkaar en met Oost West Wonen in gesprek te gaan over de focus in de opgaven van Oost West Wonen op de thema’s beschikbaarheid, geschiktheid, duurzaamheid, kwaliteit, leefbaarheid en betaalbaarheid. Deze gesprekken leverden input voor de herijking van de portefeuillestrategie. Dit heeft bijgedragen aan gebalanceerde keuzes in de portefeuillestrategie die weer zijn opgenomen in de meerjarenperspectieven.

Ook zijn RvC-leden aanwezig geweest bij de bijeenkomst die door VTW was georganiseerd op 27 september 2023. Inzet van deze bijeenkomst was het programma Toekomstbestendig Leven op Goeree-Overflakkee. Met de projecten van dit samenwerkingsverband tussen gemeente, zorg, welzijn en woningcorporatie worden de burgers voorbereid op het zelfstandig ouder worden, op een zodanige manier dat zij langer gelukkig blijven. Een lid van onze RvC heeft de partners in de keten opgeroepen om alle kansen voor woningbouw voor alle doelgroepen te benutten.

Daarnaast hebben de leden van de RvC in duo’s een gesprek gevoerd met een aantal projectontwikkelaars waarmee Oost West Wonen samenwerkt. Inzet was om uit eerste hand te vernemen hoe de samenwerking wordt beleefd, welke rol de RvC hierin nog kan vervullen en overall meer kennis op te doen van de organisaties zelf. Dit werd als zeer waardevol gezien, zeker omdat ook hier de oproep werd gedaan kansen te benutten en daar proactief mee om te gaan.

Toezicht op risicobeheersing

In 2023 heeft de organisatie het risicomanagement binnen OWW herijkt. De auditcommissie is op 7 juni 2023 en op 14 november 2023 bijgepraat over het risicomanagement. Het resultaat van de risicoanalyse op de strategische doelstellingen is met de RvC besproken op 13 juni 2023. Tegelijkertijd heeft de RvC door middel van de nieuwe risicoparagraaf in de kwartaalrapportages kennis kunnen nemen van de door de organisatie voorziene risico’s en de beheersmaatregelen die daartegenover zijn gesteld. Op 13 juni heeft de bestuurder met de RvC de risico’s die worden voorzien voor de komende periode besproken en de wijze waarop hierop wordt geacteerd. Hier is met name ingegaan op de politieke ontwikkelingen en crises die hun invloed zullen hebben op de strategische doelstellingen. De RvC heeft het als belangrijk en prettig ervaren zo goed te zijn

meegenomen in de risico’s en heeft aangegeven met gezond verstand invulling te geven aan de vertaling naar keuzes. Op 3 oktober 2023 heeft de bestuurder met haar organisatie de weerslag van de eerdere bijeenkomst zoals deze zal worden vertaald in de (meerjaren)begroting aan de RvC gepresenteerd. De RvC is content met de keuzes.

Buiten aanwezigheid van de bestuurder heeft de auditcommissie met de business controller en met de externe accountant gesproken over de mate van risicobeheersing. De verdere implementatie van het integrale risicomanagement in 2024 zal op de voet worden gevolgd.

Opdrachtgeverschap externe accountant

De controle voor het boekjaar 2023 wordt evenals in 2022 uitgevoerd door Mazars Accountants te Rotterdam.

Conclusie

Alles in ogenschouw nemend is de RvC van mening dat hij adequaat en onafhankelijk toezicht houdt op het bestuur van Oost West Wonen en de wijze waarop het bestuur de organisatie aanstuurt.

8.3 Verslag vanuit werkgeversrol

Invulling werkgeversrol voor bestuur

De RvC is verantwoordelijk voor een goed bestuur, onder meer door benoeming, schorsing, ontslag en de jaarlijkse evaluatie van de bestuurder. De RvC heeft een selectieen remuneratiecommissie ingesteld. Deze commissie is onder meer belast met de voorbereiding van de selectie en benoeming van de leden van de RvC en bestuurder en met het bezoldigingsbeleid en de beoordeling van de bestuurder.

In 2023 is de selectieen remuneratiecommissie vijf keer bij elkaar gekomen voor overleg. Evenals voorgaande jaren heeft de commissie weer structureel overleg gehad met diverse organen binnen de organisatie (MT, OR en controller). Deze laatste is uiteraard nauw betrokken bij de vergaderingen van de RvC, maar ook het aparte gesprek met de remuneratiecommissie wordt als waardevol ervaren.

De selectieen remuneratiecommissie heeft de zelfevaluatie van de RvC georganiseerd en voorbereid. Deze evaluatie heeft op 28 november 2023 plaatsgevonden. Op basis van een vragenlijst zijn de leden bevraagd op de onderlinge samenwerking, de samenwerking met de bestuurder en de relatie met de organisatie. De RvC concludeert dat hij in het jaar 2023 verder naar elkaar is toegegroeid. Gezamenlijk is besproken dat er voldoende veiligheid en vertrouwen is om onderwerpen met elkaar en de bestuurder te bespreken. Het nieuwe lid van de RvC was snel ingewerkt en draait inmiddels volledig mee. De competenties en karakters blijken, zoals verwacht, complementair te zijn. Dit ervaart de bestuurder ook in haar reflectie naar de RvC. Er is in 2023 meer tijd ingeruimd voor strategische gesprekken voorafgaand aan besluitvorming en goedkeuring. Dit werd door alle betrokkenen gewaardeerd.

Beoordelingskader en beoordeling

In 2023 heeft de remuneratiecommissie weer prestatieafspraken gemaakt met de bestuurder van Oost

West Wonen. Op 9 november heeft er tussen de leden van de remuneratiecommissie en de bestuurder een gesprek plaatsgevonden om de balans op te maken van de in 2023 behaalde resultaten. Hieruit is geconcludeerd dat men tevreden is over de voortgang van de ontwikkeling van Oost West Wonen en de resultaten die de bestuurder heeft behaald.

Beloningskader en beloning

De RvC heeft een besluit genomen over de bezoldigingsklasse van Oost West Wonen voor de Wet normering topinkomens na een voorstel hierover van de selectieen remuneratiecommissie. De bezoldigingsklasse F, met een bezoldigingsmaximum van € 187.000 voor 2023, is van toepassing voor Oost West Wonen op basis van het aantal verhuureenheden en de omvang van de gemeente. De beloning van de directeur-bestuurder voldoet aan de actuele wetgeving. De jaarrekening bevat hierover meer informatie.

Over 2023 heeft bestuurder Marleen van de Kamp de volgende beloning (opgesteld volgens de Wet normering topinkomens) ontvangen: € 185.396,40. Er zijn geen onverschuldigde betalingen en geen terugontvangen bedragen van toepassing.

Permanente educatie

In de Governancecode Woningcorporaties 2020 is opgenomen dat bestuurders van woningcorporaties in drie jaar tijd 108 PE-punten dienen te behalen. Dit is gebaseerd op 108 studiebelastingsuren, zoals vastgesteld door de geaccrediteerde opleidingsaanbieder. De bestuurder heeft in 2023 65 PE-punten behaald, ten opzichte van 56 in 2022 en 75,5 in het jaar 2021.

Nevenfuncties

De bestuurder vervulde in 2023 geen nevenfuncties.

Organisatie, cultuur en integriteit

De RvC hecht aan een integere en open cultuur binnen Oost West Wonen, waarbinnen ruimte is voor reflectie en tegenspraak. De gedrags- en integriteitscode en de klokkenluidersregeling zijn hiervoor de basis. De bestuurder en de RvC hebben daarbij een voorbeeldfunctie in hun gedrag en de cultuur die wordt uitgedragen. Wij zijn ons daarvan bewust en spreken elkaar daarop aan. De RvC vindt het belangrijk om de cultuur binnen de organisatie te begrijpen en zal hier actief bij betrokken blijven. Het meelopen met medewerkers om zicht te krijgen op het werk, de sfeer en cultuur van Oost West Wonen is hier helpend aan geweest. Er is uitgesproken dat verdere verdieping middels het klankborden op thema’s nog verder kan worden doorontwikkeld.

Van alle medewerkers van de organisatie wordt verwacht dat zij een bijdrage leveren aan de gewenste organisatiecultuur. De RvC ziet erop toe dat de bestuurder zich hiervoor voldoende inspant en laat de bestuurder periodiek verantwoording afleggen over gerichte activiteiten op dit vlak en eventuele geconstateerde afwijkingen van het gewenste gedrag. Dit doet de bestuurder in de managementrapportage die de RvC per kwartaal ontvangt. De RvC ziet erop toe dat integriteitsvraagstukken nadrukkelijk op de agenda van de organisatie blijven staan. Hiertoe is in 2022 een

integriteitsregister in het leven geroepen om zo het onderwerp, maar ook transparantie naar elkaar, te kunnen blijven bevorderen.

Om een beeld te kunnen vormen van de organisatiecultuur heeft de RvC niet alleen contact met de bestuurder maar ook twee keer per jaar met de ondernemingsraad. Daarnaast ontmoet de RvC de managers, controller en medewerkers tijdens vergaderingen, bijeenkomsten en de in 2023 gehouden stakeholdersbijeenkomst. We kunnen concluderen dat alle partijen tevreden zijn met de behaalde resultaten en de rolinvulling van de bestuurder.

8.4 Verslag vanuit klankbordfunctie

Zoals in de visie op toezicht en bestuur is vastgelegd, hebben er regelmatig formele en informele ontmoetingen plaatsgevonden tussen RvC en bestuurder. Beiden zien daar zeker het belang van in, omdat zij de bestuurder de mogelijkheid bieden om de door de RvC-leden ingebrachte kennis en deskundigheid in haar organisatie te benutten. Zo waren er op 10 januari en 13 maart ontmoetingen over het project Lokale Opvang Oekraïners (LOO) en op 13 juni en 3 oktober 2023 over de ambities van de organisatie in relatie tot de financiële mogelijkheden. In iedere vergadering wordt verder aan de hand van de actualiteiten gesproken over gesignaleerde tendensen in de omgeving waarin Oost West Wonen opereert. Met de bestuurder wordt van gedachten gewisseld over haar opvattingen daarover. Op deze manier kan de RvC nog meer betrokken worden bij de ‘voorkant’ van de besluitvorming en bestuurlijke dilemma’s.

8.5 Over de Raad van Commissarissen

Samenstelling

In 2023 waren er vijf commissarissen die het toezicht op Oost West Wonen hebben uitgevoerd, waarbij dhr. Visser als voorzitter en dhr. Willems als vicevoorzitter optraden.

Profiel

Per 1 april 2024 is dhr. Visser aftredend. In het kader van de wervingsprocedure is in oktober 2023 een profielschets voor een nieuw lid van de RvC vastgesteld. Aangezien het een algemeen lid van de RvC betreft, is de OR van Oost West Wonen geconsulteerd over de profielschets. Na haar positieve advies is de RvC vanaf oktober aan de slag gegaan met de werving en selectie van het nieuwe lid, onder leiding van een extern bureau. Uitgangspunt voor de bezetting is dat de RvC uit generalisten bestaat die gezamenlijk een multidisciplinair team vormen. Voor een integrale besluitvorming moeten verschillende deskundigheden aanwezig zijn, te weten deskundigheid op volkshuisvestelijk gebied, financieeleconomisch gebied, governance, risk en compliance, deskundigheid op het gebied van investeringsprojecten en gebiedsontwikkeling, deskundigheid op maatschappelijk gebied en actuele kennis en ervaring op het gebied van wonen, welzijn en zorg.

De RvC functioneert onafhankelijk en richt zich bij de vervulling van zijn taak naar het belang van de organisatie, naar het te behartigen maatschappelijke belang en naar het belang van de betrokken belanghebbenden.

De profielschets en de hierin opgenomen competenties, deskundigheden en ervaringen zijn goed uitgebalanceerd en mede gebaseerd op de door de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW) opgestelde criteria voor goed intern toezicht.

Samenstelling Raad van Commissarissen

De RvC bestaat per 31 december 2023 uit vijf leden, waarvan 2 commissarissen zijn benoemd op voordracht van de huurdersorganisatie. In 2023 waren onderstaande personen lid van de RvC.

De heer S.L. (Steef) Visser RA (1959) Voorzitter van de RvC en lid van de selectieen remuneratiecommissie

Dagelijkse functie: partner/founder Visser & Visser

Accountants-Belastingadviseurs

Nevenfuncties:

Regent/secretaris Stichting voor Sociale en Maatschappelijke Belangen

Secretaris Stichting Monumentenbehoud

Secretaris Stichting Monumentenbeheer

Voorzitter Federatie Ondernemersvereniging GO (FOGO) (tot 31 december 2023)

Penningmeester Vereniging van Bedrijven GoereeOverflakkee

Bestuurslid Stichting Paulina.nu (tot 1 juli 2023)

Voorzitter Kerkvoogdij HHG Middelharnis-Sommelsdijk

Penningmeester VVE Appartementen Parel van de Delta Voorzitter VVE Appartementen Chateau St. Gerlach

Voorzitter stuurgroep 3 O’s (triple Helix samenwerking)

Bestuurslid Koninklijke NBA (vanaf 12 juni 2023)

De heer mr. J.H. (Harold) Willems (1964)

Vicevoorzitter van de RvC (kwaliteitszetel huurders), voorzitter van de auditcommissie

Dagelijkse functies:

Interim-directeur bedrijfsvoering Ministerie EZK en LNV (tot februari 2023)

Interim-directeur bedrijfsvoering Dienst Terugkeer en Vertrek (mei-okt 2023)

Interim-manager, -bestuurder en toezichthouder (vanaf november 2023)

Nevenfuncties:

Lid commissie van Aanbeveling en Beroep VTW

Voorzitter Commissie van Bezwaar Dongemond College, Raamsdonksveer

Lid Geschillencommissies Reizen en Wonen, De Geschillencommissie, Den Haag

Voorzitter RvC woningbouwcorporatie Poort6 te Gorinchem

De heer mr. T. (Tertius) Abbo (1963)

Lid van de RvC (kwaliteitszetel huurders), voorzitter van de selectieen remuneratiecommissie

Dagelijkse functie: Vennoot Abbo van Trigt Advocaten

Nevenfuncties:

Secretaris van de Stichting Huisman Foundation

Lid RvT Sjaloom Zorg

De heer mr. J.H. (Harold) Willems (1964)

Lid RvC Psychiatrie N3 BV te Dordrecht

De RvC is zodanig samengesteld dat de leden ten opzichte van elkaar, de bestuurder en welk deelbelang dan ook onafhankelijk en kritisch kunnen functioneren en hun taak naar behoren kunnen vervullen. De leden van de RvC hebben geen nevenfuncties die tegenstrijdig zijn met het belang van Oost West Wonen.

Diaken in de Hervormde gemeente Dirksland (PKN)

Vicevoorzitter van de RvC (kwaliteitszetel huurders), voorzitter van de auditcommissie

Lid Generale Synode van de PKN

Dagelijkse functies:

• Interim-directeur bedrijfsvoering Ministerie EZK en LNV (tot februari 2023)

De heer W.L.C. (Wim) Nattekaas (1965)

• Interim-directeur bedrijfsvoering Dienst Terugkeer en Vertrek (mei-okt 2023)

• Interim-manager, -bestuurder en toezichthouder (vanaf november 2023)

Lid van de RvC, lid van de klankbordgroep vastgoed

Nevenfuncties:

Dagelijkse functie: gepensioneerd

• Lid commissie van Aanbeveling en Beroep VTW

• Voorzitter Commissie van Bezwaar Dongemond College, Raamsdonksveer

• Lid Geschillencommissies Reizen en Wonen, De Geschillencommissie, Den Haag

• Voorzitter RvC woningbouwcorporatie Poort6 te Gorinchem

Nevenfuncties:

De heer mr. T. (Tertius) Abbo (1963)

Vanuit de aard van haar werkzaamheden onderhoudt Oost West Wonen zakelijke relaties met een groot aantal partijen in de omgeving. Onder deze partijen is een stichting waarin dhr. T. Abbo als lid van de RvC ook een toezichthoudende rol vervult bij Sjaloom Zorg. De relatie tussen Oost West Wonen en deze stichting is op dit moment niet zodanig dat dit leidt tot tegenstrijdige belangen. Hierover is een verklaring tussen Oost West Wonen en dhr. Abbo opgesteld en dit is verder afgestemd met de Aw.

Lid/plv. voorzitter Klachtencommissie gemeente GoereeOverflakkee

Lid van de RvC (kwaliteitszetel huurders), voorzitter van de selectieen remuneratiecommissie

Dagelijkse functie: Vennoot Abbo van Trigt Advocaten

Voorzitter Stichting Vrienden van Ebbe en Vloed

Nevenfuncties:

Mevrouw P. (Petra) Braal (1984)

• Secretaris van de Stichting Huisman Foundation

• Lid RvT Sjaloom Zorg

Lid van de RvC en lid van de auditcommissie, benoemd per 3 oktober 2022

• Lid RvC Psychiatrie N3 BV te Dordrecht

• Diaken in de Hervormde gemeente Dirksland (PKN)

• Lid Generale Synode van de PKN

De heer W.L.C. (Wim) Nattekaas (1965)

Dagelijkse functie: manager Financiën & Bedrijfsvoering bij Wonen Midden-Delfland

Lid van de RvC, lid van de klankbordgroep vastgoed

Dagelijkse functie: gepensioneerd

Nevenfunctie: eigenaar GHL Consultancy / Bravo

Nevenfuncties:

Dienstverlening

• Lid/plv. voorzitter Klachtencommissie gemeente Goeree-Overflakkee

• Voorzitter Stichting Vrienden van Ebbe en Vloed

Mevrouw P. (Petra) Braal (1984)

Lid van de RvC en lid van de auditcommissie, benoemd per 3 oktober 2022

Dagelijkse functie: manager Financiën & Bedrijfsvoering bij Wonen Midden-Delfland

Nevenfunctie: eigenaar GHL Consultancy / Bravo Dienstverlening

De RvC kent een selectieen remuneratiecommissie en een auditcommissie. Beide commissies doen voorbereidend werk voor de RvC. Besluitvorming vindt niet plaats in de commissies maar in de voltallige RvC. In de betreffende commissie wordt veelal een advies voor de RvC geformuleerd. In 2023 is een ad-hoc-klankbordgroep vastgoed samengesteld. In deze klankbordgroep worden de projecten besproken waarna advies aan de RvC wordt gegeven.

Ditzelfde geldt voor dhr. S.L. Visser, die als bestuurslid van Paulina.nu bijdraagt aan het bespreekbaar maken van thema’s voor de ondernemers op Goeree-Overflakkee. Vanuit deze hoedanigheid ligt er geen verband met de relaties die Oost West Wonen heeft met Paulina.nu. Ook hierover is een verklaring overlegd aan de Aw, waarbij duidelijk is dat bij mogelijke belangenverstrengeling (of de schijn hiervan) dhr. Visser zich zal onthouden van discussie of besluitvorming. Dhr. Visser heeft zijn bestuurslidmaatschap bij Paulina.nu per 1 juli 2023 beëindigd.

De RvC is zich bewust van potentieel tegenstrijdige belangen die zich als gevolg van nevenfuncties kunnen voordoen en heeft hierover afspraken gemaakt. Dit is geborgd in de definitieve Visie op toezicht en bestuur (april 2022). Op het moment dat een tegenstrijdig belang zich voordoet, neemt het betreffende lid niet deel aan de beraadslaging en stemming.

Aanspreekbaarheid

Rooster van aftreden

Het rooster van aftreden van de Raad van Commissarissen is als volgt opgesteld per 31 december 2023:

Naam Benoemd per Termijn eindigt per

T. Abbo 19 september 2017 19 september 2025

P. Braal 3 oktober 2022 3 oktober 2026 (herbenoembaar)

Het rooster van aftreden van de Raad van Commissarissen is als volgt opgesteld per 31 december 2023: 53

W.L.C. Nattekaas 15 januari 2017 15 januari 2025

S.L. Visser 1 april 2016 1 april 2024

J.H. Willems 1 juli 2018 1 juli 2026

Functioneren

De RvC hecht grote waarde aan zijn aanspreekbaarheid. Eenieder is uitgenodigd zich tot de RvC te wenden als daartoe aanleiding is. Ook hebben RvC-leden dagdelen meegelopen met medewerkers van de organisatie. RvCleden worden daardoor zichtbaarder en aanspreekbaarder en tegelijk krijgen zij meer zicht op wat er leeft en speelt in de organisatie. Daarnaast zijn ze uitgenodigd en aanwezig geweest bij diverse, meer informele, bijeenkomsten van medewerkers van Oost West Wonen.

Meldingsplicht

Integriteit en onafhankelijkheid

Functioneren

Commissarissen melden een (mogelijk) tegenstrijdig belang direct aan de voorzitter en de overige leden van de RvC. In 2023 is er een potentieel tegenstrijdig belang geconstateerd bij een lid van de RvC in verband met een vastgoedproject van Oost West Wonen. In goed overleg met de overige leden van de RvC is besloten dat deze commissaris zich zal onttrekken aan discussie en besluitvorming aangaande dit project.

Integriteit en onafhankelijkheid Commissarissen melden een (mogelijk) tegenstrijdig belang direct aan de voorzitter en de overige leden van de RvC. In 2023 is er een potentieel tegenstrijdig belang geconstateerd bij een lid van de RvC in verband met een vastgoedproject van Oost West Wonen. In goed overleg met de overige leden van de RvC is besloten dat deze commissaris zich zal onttrekken aan discussie en besluitvorming aangaande dit project.

Er hebben zich in 2023 geen zaken voorgedaan die vallen onder de meldingsplicht voor de Raden van Commissarissen aan de Autoriteit woningcorporaties, zoals vastgelegd in de Woningwet. Als gevolg van berichtgeving in de media, waaruit bleek dat er in het land enkele bestuurders/ commissarissen vastgoed verhuurden, soms ook in het werkgebied van hun corporatie, hebben binnen Oost West Wonen een inventarisatie en bespreking plaatsgevonden. Daaruit is gebleken dat één commissaris een appartement heeft in Limburg dat incidenteel verhuurd wordt. De RvC heeft geconcludeerd dat er geen sprake is van vastgoedbezit dat concurrerend is met Oost West Wonen of dat zich anderszins niet verhoudt tot het werk van een commissaris.

Ditzelfde geldt voor dhr. S.L. Visser, die als bestuurslid van Paulina.nu bijdraagt aan het bespreekbaar maken van thema's voor de ondernemers op Goeree-Overflakkee. Vanuit deze hoedanigheid ligt er geen verband met de relaties die Oost West Wonen heeft met Paulina.nu. Ook hierover is een verklaring overlegd aan de Aw, waarbij duidelijk is dat bij mogelijke belangenverstrengeling (of de schijn hiervan) dhr. Visser zich zal onthouden van discussie of besluitvorming. Dhr. Visser heeft zijn bestuurslidmaatschap bij Paulina.nu per 1 juli 2023 beëindigd.

Informatievoorziening

De RvC heeft met de bestuurder afspraken gemaakt over de informatievoorziening. De RvC ziet erop toe dat de ontvangen informatie de relevante aspecten laat zien op financieel, volkshuisvestelijk, maatschappelijk en organisatorisch gebied en op het gebied van de dienstverlening aan de klanten van Oost West Wonen.

De RvC laat zich ook informeren door relevante stakeholders binnen en buiten de organisatie. De RvC zorgt ervoor dat zelfstandig informatie wordt ingewonnen over de gang van zaken bij Oost West Wonen. Zo zijn er gesprekken met de ondernemingsraad, de huurdersbelangenverenigingen en de externe accountant. De RvC ervaart de contacten met de huurdersbelangenverenigingen en de OR, controller en managementteam als zeer belangrijk, omdat daarmee vanuit verschillende perspectieven informatie wordt verkregen over het functioneren van Oost West Wonen. Wanneer agendapunten daar aanleiding toe geven, schuiven management en medewerkers van Oost West Wonen aan bij een deel van de vergadering van de RvC.

J.H. Willems 7 14

T. Abbo 5 12

W.L.C. Nattekaas 13 9

P. Braal 5 35

Bezoldiging (toezichthoudende topfunctionarissen)

De bezoldiging voor de commissarissen van Oost West Wonen sluit hierop aan.

De vergoeding van de leden van de Raad van Commissarissen bedroeg in 2023 in totaal € 97.240. Deze vergoeding is conform de richtlijnen van de VTW en de WNT. Oost West Wonen valt volgens de WNT in categorie F voor de bezoldiging van de bestuurder en commissarissen. Voor 2023 geldt daarom een maximum van € 187.000 (2022 € 181.000) voor de bestuurder. Maximaal 15% (€ 28.050) daarvan is voor de voorzitter en 10% (€ 18.700) voor de leden van de RvC. De Vereniging van Toezichthouders bij Woningcorporaties (VTW) hanteert striktere normen, te weten een maximum van € 22.440 voor de voorzitter en € 14.960 voor leden van de RvC. De bezoldiging voor de commissarissen van Oost West Wonen sluit hierop aan.

Daarnaast zijn reiskosten en cursussen vergoed. Ook dit valt binnen de WNT en richtlijnen van de VTW. Over 2023 hebben de commissarissen de volgende bezoldiging (opgesteld volgens de Wet

ontvangen:

Daarnaast zijn reiskosten en cursussen vergoed. Ook dit valt binnen de WNT en richtlijnen van de VTW. Over 2023 hebben de commissarissen de volgende bezoldiging (opgesteld volgens de Wet Normering Topinkomens) ontvangen: 55

Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum

Onverschuldigd betaald bedrag

Lidmaatschappen

De leden van de RvC zijn lid van de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW). Dit resulteert onder meer in de uitwisseling van kennis en ervaringen.

Permanente educatie

Lidmaatschappen

De RvC stelt zich tot doel zich voortdurend te blijven ontwikkelen. Dit betekent dat zowel de RvC in zijn geheel, als de individuele commissarissen ruimte voor training en opleiding wordt geboden om het toezichthouden op een adequaat niveau te houden.

Permanente educatie

Vergaderingen, overig Vergader- en besluitenschema De RvC is in het afgelopen jaar zevenmaal bijeengeweest voor een reguliere of ingelaste vergadering. De belangrijkste besluiten die de RvC in 2023 heeft genomen en de belangrijkste onderwerpen die zijn besproken tijdens de vergaderingen zijn in de volgende tabel opgenomen:

Vergaderingen, overig

Vergaderingen, overig Vergader- en besluitenschema De RvC is in het afgelopen jaar zevenmaal bijeengeweest voor een reguliere of ingelaste vergadering. De belangrijkste

Vergader- en besluitenschema

Belangrijkste onderwerpen Mededeling

besluiten die de RvC in 2023 heeft genomen en de belangrijkste onderwerpen die zijn besproken tijdens de vergaderingen zijn in de volgende tabel opgenomen:

De RvC is in het afgelopen jaar zevenmaal bijeengeweest voor een reguliere of ingelaste vergadering. De belangrijkste besluiten die de RvC in 2023 heeft genomen en de belangrijkste onderwerpen die zijn besproken tijdens de vergaderingen zijn in de volgende tabel opgenomen:

10 januari (extra vergadering)

Presentatie proces en uitgangspunten flexwonen Ter informatie

Belangrijkste onderwerpen

21 februari (reguliere vergadering) Managementletter 2022 Bespreking

10 januari (extra vergadering)

Treasuryjaarplan 2023 Ter vaststelling / goedkeuring

Auditplan 2023

Presentatie proces en uitgangspunten flexwonen Ter informatie 21 februari (reguliere vergadering)

Vergoedingen RvC en directeur-bestuurder per 1 januari 2023

Managementletter 2022

Ter vaststelling / goedkeuring

Bespreking

Concept verslag RvC voor jaarverslag 2023 Ter vaststelling / goedkeuring

Treasuryjaarplan 2023

De leden van de RvC zijn lid van de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW). Dit resulteert onder meer in de uitwisseling van kennis en ervaringen.

Organisatie-ontwikkelplan Ter informatie

Ter vaststelling / goedkeuring

Auditplan 2023

ICT-projectenplanning Ter informatie

13 maart (extra vergadering)

Vergoedingen RvC en directeur-bestuurder per 1 januari 2023

Ter vaststelling / goedkeuring

Investeringsbesluit project Locatie Opvang Ontheemden Ter vaststelling / goedkeuring

Concept verslag RvC voor jaarverslag 2023

Ter vaststelling / goedkeuring

De interne toezichthouders van Oost West Wonen dienen in twee jaar tijd tien PE-punten te behalen. Dit is gebaseerd op tien studiebelastingsuren zoals vastgesteld door de geaccrediteerde opleidingsaanbieder.

18 april (reguliere vergadering)

Organisatie-ontwikkelplan

Ter informatie

Ter vaststelling / goedkeuring

Reglementen RvC, Auditcommissie en Selectie- en Remuneratiecommissie

ICT-projectenplanning

Investeringsvoorstel aankoop 12 woningen gemeentehuis

Ter informatie

Oude- Tonge Ter vaststelling / goedkeuring

13 maart (extra vergadering)

4e kwartaalrapportage 2022 Ter informatie

Investeringsbesluit project Locatie Opvang Ontheemden

Huurverhoging 2023 Ter informatie

Ter vaststelling / goedkeuring

Voor 2022 en 2023 hebben de commissarissen het volgende aantal PE-punten behaald:

18 april (reguliere vergadering)

KWH /Aedesbenchmark Ter informatie

Voor 2022 en 2023 hebben de commissarissen het volgende aantal PE-punten behaald:

Naam 2022 2023

S.L. Visser 16 13

J.H. Willems 7 14

T. Abbo 5 12

W.L.C. Nattekaas 13 9

P. Braal 5 35

Bezoldiging (toezichthoudende topfunctionarissen)

Wijzigingen aannemers dagelijks onderhoud Ter informatie

Reglementen RvC, Auditcommissie en Selectie- en Remuneratiecommissie

Ter vaststelling / goedkeuring

Brief OWW aan Omgevingsdienst Haaglanden Ter informatie

Investeringsvoorstel aankoop 12 woningen gemeentehuis

Oude- Tonge

4e kwartaalrapportage 2022

Huurverhoging 2023

KWH /Aedesbenchmark

Ter vaststelling / goedkeuring

Ter informatie

Wijzigingen aannemers dagelijks onderhoud Ter informatie

Brief OWW aan Omgevingsdienst Haaglanden Ter informatie

Kaderbrief 2024 Ter informatie

13 juni (reguliere vergadering)

Jaarverslag 2022

Ter vaststelling / goedkeuring

Controllersstatuut

Ter vaststelling / goedkeuring

Bespreking portefeuillestrategie en risicobereidheid Bespreking

1e kwartaalrapportage 2023

Ter informatie

Prestatieafspraken, stand van zaken Ter informatie

Onderhoudsbeleid Ter informatie

3 oktober (reguliere vergadering)

Ketensamenwerking dagelijks onderhoud Ter vaststelling / goedkeuring

Klantvisie Ter informatie

2e kwartaalrapportage 2023

Ter informatie

Risicomanagement (risico’s en klachten) Ter informatie

bedragen (x €1)

Functiegegevens 2023

Aanvang en einde

S. L. Visser

J.H. Willems T. Abbo

Herbenoeming directeur-bestuurder

Voorzitter Lid Lid Lid Lid

Brieven WSW (borgbaarheid en -plafond en financiële analyse), AW (leidraad MJB en dPi 2023 en Toezichtsbrief 2023)

28 november (reguliere vergadering)

Mededeling Remuneratie

01/01-31/12

01/01-31/12 03/10-31/12

W.L.C. Nattekaas P. Braal

Bespreking portefeuillestrategie en risicobereidheid

1e kwartaalrapportage 2023

Prestatieafspraken, stand van zaken

Onderhoudsbeleid

3 oktober (reguliere vergadering)

Ketensamenwerking dagelijks onderhoud

Klantvisie

2e kwartaalrapportage 2023

Risicomanagement (risico’s en klachten)

Herbenoeming directeur-bestuurder

Brieven WSW (borgbaarheid en -plafond en financiële analyse), AW (leidraad MJB en dPi 2023 en Toezichtsbrief 2023)

Ter informatie

Ter vaststelling / goedkeuring

Ter informatie

Mededeling Remuneratie

Mededeling(en)

28 november (reguliere vergadering)

Brieven WSW (borgbaarheid en -plafond en financiële analyse), AW (leidraad MJB en dPi 2023 en Toezichtsbrief 2023)

28 november (reguliere vergadering)

Begroting 2024 en meerjarenprognose t/m 2033

Prestatieafspraken

Investeringsstatuut

Klokkenluidersregeling

Opdrachtverstrekking accountant en controleplan 2023

Procuratieregeling

Vergoedingen RvC en directeur-bestuurder per januari 2024

Investeringsvoorstel Poldersweegje

3e kwartaalrapportage 2023

Aedes Benchmark

Ter vaststelling / goedkeuring

Ter informatie

De auditcommissie is tweemaal bijeengeweest:

De auditcommissie is tweemaal bijeengeweest: Belangrijkste onderwerpen

Mededeling

De auditcommissie is tweemaal bijeengeweest: Belangrijkste onderwerpen Mededeling

7 juni (reguliere vergadering)

Overleg Mazars accountants en controller (zonder bestuurder)

Bespreking

Jaar- en accountantsverslag 2022 met Mazars accountants

Bespreking

Jaar- en accountantsverslag 2022 met Mazars accountants Bespreking

Controllersstatuut

Bespreking

Controllersstatuut Bespreking

Verslag activiteiten auditplan

14 november (reguliere vergadering)

Bespreking

Evaluatie accountant en opdrachtverstrekking Bespreking

Stand van zaken Treasurystatuut Bespreking

Begroting 2024 en meerjarenprognose t/m 2033 Bespreking

Stand van zaken controller incl. risicomanagement Bespreking

Overleg met huurdersverenigingen en overige stakeholders

De RvC overlegt jaarlijks met de huurdersverenigingen. Met name de huurderscommissarissen hebben op een aantal momenten contact gehad met de huurdersverenigingen. De gesprekken verlopen in een constructieve sfeer waarbij ruimte is om diverse onderwerpen te bespreken. De RvC vindt een rechtstreeks contact van belang voor het vervullen van de toezichthoudende taak.

Overleg OR

Een afvaardiging vanuit de RvC heeft op 24 oktober 2023 overleg gehad met de ondernemingsraad zonder aanwezigheid van de bestuurder. Op 22 juni heeft een afvaardiging van de RvC een reguliere vergadering van de ondernemingsraad bijgewoond. Op 14 december heeft de ondernemingsraad in het bijzijn van de voorzitter van de selectieen remuneratiecommissie kennisgemaakt met een nieuw lid van de RvC. Zowel de RvC als de ondernemingsraad ervaren de contacten als zeer positief.

Overleg met huurdersverenigingen en overige stakeholders De RvC overlegt jaarlijks met de huurdersverenigingen. Met name de huurderscommissarissen hebben op een aantal momenten contact gehad met de huurdersverenigingen. De gesprekken verlopen in een constructieve sfeer waarbij ruimte is om diverse onderwerpen te bespreken. De RvC vindt een rechtstreeks contact van belang voor het vervullen van de toezichthoudende taak.

Overleg Ledenraad

Overleg OR

Zoals gebruikelijk zijn er bij elk overleg van de Ledenraad van Oost West Wonen leden van de RvC aanwezig geweest. Bij deze overleggen wordt gesproken over de bijzonderheden van de corporatie en verleent de ledenraad decharge aan de RvC voor het uitgeoefende toezicht. In 2023 is de migratie van de vereniging naar een stichting in die overleggen aan de orde gekomen. De ledenraad heeft geconstateerd dat zijn rol door veranderende wetgeving dusdanig is gewijzigd dat de toegevoegde waarde van de verenigingsstru komen te vervallen. De RvC vindt het moedig dat de Ledenraad zijn eigen positie ter discussie heeft gesteld en over zijn eigen schaduw heen is gestapt door voor te stellen om de verenigingsstructuur om te vormen naar een stichting. De RvC heeft daar veel waardering en respect voor.

8.6 Afsluiting

Vooruitblik

Overleg Ledenraad

De RvC ziet dat Oost West Wonen ambities heeft om haar doelstellingen voor de aankomende jaren waar te maken. Met de ingewikkelde maatschappelijke tendensen die zich voordoen, merkt ook de RvC dat het behalen van de doelstellingen niet altijd even makkelijk is. Hij zal dan ook gedurende het jaar de voortgang van de te behalen resultaten monitoren en toetsen. De RvC heeft bijzondere aandacht voor de voortgang op de projecten, zeker in het nakomen van de afspraken met de stakeholders. Met de verdieping van de de gemeente Goeree-Overflakkee en de concrete afspraken die voortkomen uit de Nationale Prestatieafspraken in het achterhoofd, spreekt de RvC de hoop uit dat de kansen en initiatieven die zich de aankomende jaren gaan voordoen leiden tot meer mogelijkheden voor Oost West Wonen. Om zo haar woningbezit uit te breiden, zodat ook op Goeree-Overflakkee de woningnood kan worden beperkt. Als laatste zal de RvC de doorontwikkeling van de organisatie Oost West Wonen volgen.

Dankwoord

Graag danken wij de bestuurder, het managementteam, de controller, de ondernemingsraad en alle medewerkers voor hun inzet voor onze huurders en het succesvol verder vormgeven van Oost West Wonen in 2023.

Slotverklaring en ondertekening De RvC geeft goedkeuring aan de jaarrekening, het bestuursverslag en het volkshuisvestingsverslag van 2023. De RvC heeft kennisgenomen van de bevindingen van de externe accountant.

Jaarrekening

Jaarrekening 2023

Oost West Wonen

9.1

9 1 B a l a n s p e r 3 1 d e c e mb e r 2 0 2 3 (voor resultaatbestemming)

Balans per 31 december 2023

(Voor resultaatbestemming)

(bedragen in €)

Schulden

9.3 Kasstroomoverzicht 2023

9.4 Toelichting op de jaarrekening

Activiteiten

Oost West Wonen is een vereniging met de status van toegelaten instelling volkshuisvesting. Zij heeft specifieke toelating in de regio van gemeente Goeree-Overflakkee en is werkzaam binnen de juridische wetgeving vanuit de Woningwet en het Besluit Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting. De statutaire en feitelijke vestigingsplaats is: Langeweg 10, Postbus 9, 3241 KA te Middelharnis. Het nummer van de Kamer van Koophandel is: 23031811. De activiteiten bestaan voornamelijk uit de exploitatie en ontwikkeling van woningen voor de sociale huursector, zoals omschreven in artikel 45 van de Woningwet.

Continuïteit

We hebben onze financiering voor komend jaar geregeld via de normale processen. Als we extra financiering nodig hebben, hebben we genoeg ruimte in onze kerngetallen om dit op te nemen. Voor onze kasstromen zijn we niet afhankelijk van de verkoop van woningen. Als we extra financieringen nodig hebben, kunnen we daarvoor terecht bij banken. Indien nodig kunnen we onze kasstromen positief beïnvloeden door onderhoud en investeringen uit te stellen.

Als we kijken naar het financiële beleid van Oost West Wonen in paragraaf 6.3 van het bestuursverslag en het bovenstaande, hebben we er vertrouwen in dat Oost West Wonen kan blijven bestaan. De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling van deze jaarrekening, zijn dan ook gebaseerd op de veronderstelling van continuïteit van de vennootschap.

Stelselwijzigingen

In 2023 hebben zich geen stelselwijzigingen voorgedaan.

Schattingswijzigingen

In het boekjaar 2023 hebben zich geen schattingswijzigingen voorgedaan met uitzondering van de geactualiseerde schattingen in de parameters van het vastgoed in exploitatie.

Schattingen

Bij het opstellen van de jaarrekening maakt het bestuur van Oost West Wonen verschillende beoordelingen en schattingen die van belang kunnen zijn voor de bedragen die in de jaarrekening worden vermeld. Als het nodig is om het vereiste inzicht te geven, worden de aard van deze beoordelingen en schattingen, inclusief de bijbehorende veronderstellingen, vermeld in de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten. Volgens het management zijn de volgende waarderingsgrondslagen het meest kritisch voor het weergeven van de financiële positie. Deze grondslagen vereisen schattingen en veronderstellingen:

• DAEB- en niet-DAEB vastgoed in exploitatie: de marktwaarde in verhuurde staat hangt af van verschillende belangrijke aannames, zoals de disconteringsvoet, de exit-yield, mutatiegraad, markthuren en leegwaarde. Deze aannames zijn tot stand gekomen in overleg met een externe deskundige. Er is meer onzekerheid

over de schattingen als gevolg van de huidige marktomstandigheden en het afnemende aantal referentietransacties in de markt ten opzichte van vorig jaar.

• Vastgoed in ontwikkeling voor eigen exploitatie: het moment waarop de feitelijke verplichtingen voor investeringen in nieuwbouw en transformatie worden aangegaan, moet worden bepaald om een voorziening voor onrendabele investeringen te treffen.

• Aannames en veronderstellingen bij de bepaling van de belastingpositie (inclusief latente belastingpositie).

Algemene grondslagen

De jaarrekening van Oost West Wonen is opgesteld in overeenstemming met de bepalingen van de Woningwet, het Besluit toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015, de Regeling toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015, de Wet normering topinkomens (WNT), Titel 9 Boek 2 BW, RJ 645 van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving en de stellige uitspraken van de overige hoofdstukken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving.

Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigings¬prijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs.

In de balans, de winst-en-verliesrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting. Toelichtingen op posten in de balans, winst-en-verliesrekening en kasstroomoverzicht worden in de jaarrekening genummerd.

Deze jaarrekening gaat over de periode van 1 januari 2023 tot en met 31 december 2023 en alle bedragen zijn in euro’s, tenzij anders vermeld.

Toegepaste standaarden en modellen

In artikel 35 lid 1 van de Woningwet is bepaald dat de jaarrekening moet worden opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW waarbij uitsluitend de afdelingen 2 tot en met 6, 8, 10, 11, 13 en 16 overeenkomstig van toepassing zijn. In artikel 30 van het Besluit Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting 2015 (BTIV) zijn de niet van toepassing zijnde artikelen van Titel 9 Boek 2 BW opgenomen.

Volgens artikel 35 lid 2 van de Woningwet moeten de onroerende eigendommen en hun infrastructurele aanhorigheden worden gewaardeerd tegen de actuele waarde, met voorschriften die bij algemene maatregel van bestuur worden gegeven. In artikel 31 lid 1 van het BTIV is bepaald dat de waardering plaatsvindt tegen de marktwaarde. In artikel 14 van de Regeling Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting 2015 (RTIV) is bepaald dat deze waardering plaatsvindt overeenkomstig de methodiek opgenomen in bijlage 2 (‘Handboek modelmatig waarderen marktwaarde’) bij deze regeling.

In artikel 35 lid 6 van de Woningwet is bepaald dat bij ministeriële regeling nadere voorschriften worden gegeven omtrent de inrichting van de jaarrekening. In artikel 15 lid 1 van de RTIV is bepaald dat de jaarrekening een balans, een

winst-en-verliesrekening en een kasstroomoverzicht bevat die zijn ingericht overeenkomstig het model dat is opgenomen in de op het verslagjaar betrekking hebbende bijlage 3 bij deze regeling.

In de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving is RJ 645

Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting opgenomen die nadere interpretatie geeft aan de in Titel 9 Boek 2 BW opgenomen voorschriften met inachtneming van de in artikel 30 van het BTIV aangeduide uitzonderingen. RJ 645 geeft uitsluitend regels voor sectorspecifieke aangelegenheden.

Voor de overige aangelegenheden zijn de algemeen geldende richtlijnen van toepassing eveneens met inachtneming van de in artikel 30 aangeduide uitzonderingen.

De Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) is van toepassing.

Vergelijking met voorgaand jaar

De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar.

Financiële instrumenten

Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten (zoals vorderingen en schulden), als afgeleide financiële instrumenten (derivaten) verstaan.

In de toelichting op de onderscheiden posten van de balans wordt de reële waarde van het desbetreffende instrument toegelicht als die afwijkt van de boekwaarde. Indien het financiële instrument niet in de balans is opgenomen wordt de informatie over de reële waarde gegeven in de toelichting op de ‘Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen’.

Primaire financiële instrumenten

Voor de grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost van de ‘Grondslagen voor de waardering van activa en passiva’.

Afgeleide financiële instrumenten (derivaten)

Financiële derivaten worden bij eerste verwerking tegen reële waarde opgenomen en vervolgens per balansdatum tegen de reële waarde geherwaardeerd. De winst of het verlies uit de herwaardering naar reële waarde per balansdatum wordt onmiddellijk in de winst-en-verliesrekening verwerkt.

Indien financiële derivaten echter voor hedge-accounting in aanmerking komen en hedge-accounting wordt toegepast is de verwerking van deze winst of dit verlies afhankelijk van de aard van de afdekking.

Afscheiden embedded derivaten

Embedded derivaten worden afgescheiden van het basiscontract en afzonderlijk in de jaarrekening verwerkt conform de hiervoor beschreven grondslagen voor derivaten, indien wordt voldaan aan de volgende voorwaarden:

• er bestaat geen nauw verband tussen de economische kenmerken en risico’s van het in het contract besloten derivaat en de economische kenmerken en risico’s van het basiscontract;

• een afzonderlijk instrument met dezelfde voorwaarden als het in het contract besloten derivaat zou voldoen aan de definitie van een derivaat;

• het samengestelde instrument wordt niet tegen reële waarde gewaardeerd met verwerking van waardeveranderingen in het resultaat.

Kasstroomoverzicht

Het overzicht van de kasstromen is gemaakt volgens de directe methode. Dit overzicht laat zien hoeveel geld er in en uit is gegaan en bestaat uit liquide middelen. Het overzicht is verdeeld in operationele activiteiten, (des) investeringsactiviteiten en financieringsactiviteiten. Belastingen over winst, ontvangen en betaalde rente worden opgenomen onder operationele activiteiten.

Met de directe methode wordt de kasstroom uit operationele activiteiten opgedeeld in ontvangsten en uitgaven per categorie, zoals die werkelijk voorkomen in de bedrijfsactiviteiten. Financiële kasstromen worden opgesplitst in kasstromen voor de hoofdsom en betaalde rente, en worden opgenomen onder financieringsactiviteiten en operationele activiteiten. Transacties waarbij geen geld wordt uitgewisseld, worden niet opgenomen in het kasstroomoverzicht.

De in het kasstroomoverzicht verantwoorde kasstromen benaderen over het algemeen de bedragen, zoals opgenomen in de winst-en-verliesrekening. Een aantal posten in de winst-en-verliesrekening bevatten ook niet-kasstromen die niet terugkomen in het kasstroomoverzicht, zoals mutatie voorziening dubieuze debiteuren, de kostprijs/boekwaarde van het verkochte vastgoed, de waardeveranderingen van het vastgoed, de afschrijvingen op de materiële vaste activa, de mutatie op de latente belastingen, het resultaat deelnemingen en het resultaat aandeel derden.

Er kan een verschil zijn tussen de kosten en de kasstromen, bijvoorbeeld bij voorzieningen en vooruitbetaalde bedragen, omdat de betaling en vastlegging op verschillende momenten

9.5 Grondslagen voor waardering van activa en passiva

Immateriële vaste activa

De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op historische kostprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing van bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden lineair berekend als een percentage van de aanschafwaarde, gebaseerd op de verwachte economische levensduur. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming.

Vastgoedbeleggingen

Algemene uitgangspunten

Vastgoedbeleggingen zijn onroerende zaken die worden aangehouden om huuropbrengsten of waardestijgingen, of beide, te realiseren. Vastgoedbeleggingen worden bij eerste verwerking tegen verkrijgingsprijs, inclusief de transactiekosten, gewaardeerd en daarna tegen actuele (reële) waarde. De invulling hiervan wordt onder meer gebaseerd op beschikbare marktgegevens en samengesteld door externe taxateurs. Waardeveranderingen van vastgoedbeleggingen worden verwerkt in de winst-enverliesrekening. Daarnaast wordt ten laste van de overige reserves een herwaarderingsreserve gevormd.

Herwaardering

Jaarlijks wordt op balansdatum de actuele waarde van de onroerende zaken in exploitatie opnieuw bepaald. Ongerealiseerde winsten of verliezen ontstaan door een wijziging in de actuele waarde worden verantwoord in de winst- en verliesrekening. Wanneer op complexniveau de actuele waarde de boekwaarde op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs (kostprijs) overtreft, wordt een herwaarderingsreserve gevormd die wordt toegelicht bij het eigen vermogen. De boekwaarde op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs betreft de initiële verkrijgings- of vervaardigingsprijs (derhalve niet verminderd met cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen). Op vastgoedbeleggingen wordt niet afgeschreven.

Verkrijgings- of vervaardigingsprijs

De verkrijgings- of vervaardigingsprijs wordt bepaald als de som van alle direct toe te rekenen uitgaven inclusief renovaties en ingrijpende verbouwingen. Voor zover verkregen subsidies kwalificeren als investeringssubsidie worden deze in mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs.

Verwerking van groot onderhoud Op basis van RJ 645.202 wordt de verwerking van uitgaven in vastgoed in exploitatie na eerste verwerking op basis van artikel 14a van de Regeling toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015 voorgeschreven. Daardoor worden onderhoudsuitgaven in het resultaat verwerkt. Oost West Wonen verwerkt de kosten van groot onderhoud aan haar vastgoedbeleggingen als onderdeel van de boekwaarde indien wordt voldaan aan de criteria voor activering. Dit betekent dat uitgaven die als verbetering gekwalificeerd worden als onderdeel van de kostprijs van het vastgoed worden verwerkt. De geactiveerde kosten worden als afzonderlijke component behandeld. Voor zover sprake

is van vervanging van onderdelen van het actief wordt de nog aanwezige boekwaarde van deze onderdelen gedesinvesteerd. Indien de boekwaarde van deze te desinvesteren onderdelen niet afzonderlijk uit de activa registratie zijn te herleiden wordt deze benaderd op basis van de huidige uitgaven, teruggerekend naar de datum van oorspronkelijke investering, en indien van toepassing rekening houdend met de naar benadering tot het moment van vervanging hierover gepleegde afschrijvingen.

Clasificatie

DAEB-vastgoed in exploitatie betreffen woningen met een gereguleerd huurcontract, het maatschappelijk vastgoed en het overige sociale vastgoed. Maatschappelijk vastgoed is bedrijfsonroerendgoed dat verhuurd wordt aan maatschappelijke organisaties, waaronder zorg-, welzijns-, onderwijs- en culturele instellingen en dienstverleners conform vermelding in de bijlage 3 en 4 bij artikel 49 van het BTIV en artikel 45 van de Woningwet. Niet-DAEB-vastgoed in exploitatie betreft het overige vastgoed in exploitatie dat niet onder de definitie van DAEB-vastgoed in exploitatie valt.

Onroerende zaken in exploitatie worden op grond van artikel 35 lid 2 van de Woningwet na de eerste verwerking gewaardeerd tegen actuele waarde.

Op grond van artikel 31 van het Besluit toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015 vindt de waardering plaats tegen de marktwaarde, die overeenkomstig artikel 14 van de Regeling toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015 plaatsvindt conform de methodiek die is opgenomen in bijlage 2 van de Regeling toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015 (Handboek modelmatig waarderen marktwaarde.)

Oost West Wonen hanteert de fullversie van het Handboek modelmatig waarderen marktwaarde voor het hele bezit. De onroerende zaken in exploitatie worden getaxeerd door een onafhankelijke en ter zake deskundige externe taxateur, ingeschreven bij het Nederlands Register Vastgoed Taxateurs. Het taxatiedossier is op aanvraag beschikbaar voor de Autoriteit Woningcorporaties.

Waardering bij eerste verwerking

Bij de eerste verwerking worden de onroerende zaken in exploitatie gewaardeerd tegen de kostprijs. De kostprijs omvat de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, inclusief transactiekosten en verminderd met eventuele investeringssubsidies. De verkrijgings- of vervaardigingsprijs wordt bepaald als de som van de bestede externe kosten en de direct hieraan toerekenbare kosten.

Waardering na eerste verwerking

Na eerste verwerking worden de onroerende zaken in exploitatie gewaardeerd tegen actuele waarde, overeenkomstig artikel 35 lid 2 van de Woningwet. Onder actuele waarde wordt in dit verband verstaan de marktwaarde overeenkomstig het marktwaardebegrip onderhandse verkoopwaarde in verhuurde staat. Voortvloeiend uit artikel 14 van de Regeling Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting (RTIV) is deze marktwaarde bepaald conform het Handboek modelmatig waarderen marktwaarde per einde boekjaar, derhalve de marktwaarde in verhuurde staat. De marktwaarde

in verhuurde staat is benaderd door de contante waarde van de geschatte toekomstige kasstromen te bepalen (discounted cash flow methode). Uitgaven na eerste verwerking van vastgoed in exploitatie worden verwerkt in overeenstemming met artikel 14a van de Regeling toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015. De regeling maakt onderscheid tussen onderhoud en verbetering. Onderhoudsuitgaven worden in het resultaat verwerkt, uitgaven die kwalificeren als verbetering worden als onderdeel van de kostprijs van het vastgoed verwerkt

Voor een verdere toelichting op de bepaling van de marktwaarde wordt verwezen naar de toelichting op de balans.

Uitgaven na eerste verwerking

Uitgaven na eerste verwerking die voldoen aan de algemene activeringscriteria worden geactiveerd tegen kostprijs en vervolgens getoetst aan het verschil in marktwaarde van het complex voor en na deze uitgaven. Het marktwaardeverschil wordt in het actief verwerkt als een waardevermindering of -vermeerdering en in het resultaat verantwoord als ‘Nietgerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille’.

Grondslagen voor de bepaling van de beleidswaarde

De beleidswaarde sluit aan op het beleid van Oost West Wonen en beoogt inzicht te geven in de verdiencapaciteit van haar vastgoed in exploitatie, uitgaande van dit beleid. Onder de beleidswaarde wordt verstaan de contante waarde van de aan een actief of samenstelling van activa (kasstroom genererende eenheden) toe te rekenen toekomstige kasstromen uitgaande van het beleid van Oost West Wonen. De grondslagen voor de beleidswaarde van het vastgoed in exploitatie komen overeen met de grondslagen voor de bepaling van de marktwaarde, met uitzondering van:

1. Enkel uitgaan van het doorexploiteerscenario, derhalve geen rekening houden met een uitpondscenario en geen rekening houden met voorgenomen verkopen van vastgoed in exploitatie.

2. Inrekening van de intern bepaalde streefhuur in plaats van de markthuur, vanaf het ingeschatte moment van (huurders)mutatie. De streefhuur betreft de huur die volgens het beleid van Oost West Wonen bij mutatie in rekening wordt gebracht, passend binnen de geldende weten regelgeving, feitelijke beklemmingen en prestatieafspraken met gemeenten. Oost West Wonen hanteert in haar beleid een streefhuur van een gedifferentieerd percentage van de maximaal redelijke huur.

3. Inrekening van toekomstige onderhoudslasten, bepaald overeenkomstig het (onderhouds)beleid van de corporatie en het als onderdeel daarvan vastgestelde meerjaren onderhoudsprogramma voor het vastgoedbezit, in plaats van onderhoudsnormen in de markt. Oost West Wonen hanteert hierbij de uitgangspunten zoals beschreven in het ‘Handboek modelmatig waarderen marktwaarde’.

4. Inrekening van toekomstige verhuuren beheerlasten in plaats van marktconforme lasten ter zake.

5. Hieronder worden verstaan de directe en indirecte kosten die rechtstreeks zijn te relateren aan de verhuuren beheeractiviteiten van de corporatie en zoals deze worden opgenomen onder het hoofd ‘lasten verhuur

en beheeractiviteiten’ in de resultatenrekening. Oost West Wonen hanteert hierbij de uitgangspunten zoals beschreven in het Handboek modelmatig waarderen marktwaarde.

De beleidswaarde van BOG / MOG / ZOG is gelijk aan de marktwaarde en hierbij wordt dus verondersteld dat de marktuitgangspunten overeenkomen met de eigen beleidsuitgangspunten.

Oost West Wonen heeft de volgende uitgangspunten gehanteerd in de beleidswaarde:

• Streefhuur is een gedifferentieerd percentage van de maximaal redelijk huur.

• Onderhoudsnorm € 2.697,89 (2022; € 2.350,72)

• Beheernorm € 1.192,56 (2022; € 1.179,16)

Voor zover afwijkend van de voor de bepaling van de marktwaarde in verhuurde staat gehanteerde uitgangspunten, zijn de gehanteerde uitgangspunten voor de toekomstige exploitatie – zoals toegepast voor de bepaling van de beleidswaarde van de activa in exploitatie – afgeleid van de meerjarenbegroting (ontwikkeling streefhuur, onderhoudslasten en de lasten van verhuur & beheer) en geënt op de wettelijke voorschriften opgenomen in bijlage 2 van de Regeling Toegelaten instellingen Volkshuisvesting 2015. Oost West Wonen heeft hierbij uitgangspunten bepaald die mede van invloed zijn op de beleidswaarde. Wijzigingen van deze uitgangspunten zijn derhalve van invloed op deze waarde.

Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden die kwalificeren als een financieringstransactie worden gewaardeerd op de getaxeerde leegwaarde onder aftrek van de korting.

Winsten of verliezen ontstaan door een wijziging in de marktwaarde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden worden verantwoord in de winst- en verliesrekening over de periode waarin de wijziging zich voordoet. Deze winsten of verliezen worden opgenomen onder de post ‘Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille verkocht onder voorwaarden’.

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie betreft complexen in aanbouw ten behoeve van toekomstige verhuurexploitatie. De complexen in aanbouw worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs dan wel de lagere marktwaarde.

Materiële vaste activa

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van de aanschafwaarde onder aftrek van lineaire afschrijvingen en indien van toepassing bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte gebruiksduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op terreinen wordt niet afgeschreven.

De afschrijvingen (im)materiële vaste activa ten dienste van exploitatie worden gebaseerd op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur, welke varieert van 3 jaar tot 50 jaar afhankelijk van het soort activum. Afschrijving van het actief vindt plaats tot de restwaarde is bereikt. De afschrijvingen worden aan de verschillende activiteiten via de kostenverdeelstaat toegerekend.

Financiële vaste activa

Latente belastingvorderingen

Latente belastingvorderingen en –verplichtingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de boekwaarden die in deze jaarrekening gevolgd worden anderzijds.

Latente belastingvorderingen, met inbegrip van die voortvloeien uit voorwaartse verliescompensatie, worden gewaardeerd indien het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut. Deze latente belastingvorderingen zijn gewaardeerd tegen contant waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de netto rente van 2,21%. De latente belastingvorderingen hebben overwegend een langlopend karakter. De netto rente bestaat uit de voor Oost West Wonen geldende rente op langlopende leningen (2,98%) onder aftrek van vennootschapsbelasting op basis van het toepasselijke belastingtarief (25,8%).

Overige vorderingen

De overige financiële vaste activa worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, die gelijk is aan de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.

Voorraden

Vastgoed bestemd voor de verkoop

Vastgoed bestemd voor de verkoop betreft de voorraad vastgoed die niet (langer) in exploitatie is en is aangewezen voor verkoop, danwel waarvoor activiteiten zijn aangevangen ten behoeve van de verkoop.

Vastgoed bestemd voor de verkoop wordt gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs, bepaald op basis van de marktwaarde op het moment dat het vastgoed uit exploitatie wordt genomen, danwel vervaardigingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van het vastgoed.

De vervaardigingsprijs omvat de bouwkosten, de directe loonkosten en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. De netto-opbrengstwaarde is gebaseerd op een verwachte verkoopprijs, onder aftrek van nog te maken kosten voor voltooiing en verkoop.

Overige voorraden

De overige voorraden, zijnde grondposities, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere nettoopbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van deze posities.

Vorderingen

De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor mogelijke verliezen als gevolg van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.

Liquide middelen

Liquide middelen bestaan uit banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courant schulden bij banken zijn opgenomen onder de post schulden aan banken onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. De liquide middelen staan, voor zover niet anders vermeld, ter vrije beschikking van de vereniging.

Herwaarderingsreserve

De herwaarderingsreserve wordt bepaald voor het vastgoed dat wordt gewaardeerd op marktwaarde; voor het positieve verschil tussen de marktwaarde en de boekwaarde op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs wordt per (marktwaarde)complex een herwaarderingsreserve gevormd.

Bij de bepaling van de boekwaarde op basis van historische kostprijs wordt geen rekening gehouden met afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. Bij de vorming van de herwaarderingsreserve wordt geen rekening gehouden met belastingen. Indien op een waarderingscomplex in het verleden een waardevermindering is verantwoord, dan wordt pas een herwaarderingsreserve gevormd voor het betreffende complex voor zover de marktwaarde hoger is dan de boekwaarde op basis van verkrijgings-of vervaardigingsprijs. Het gerealiseerde deel van de herwaarderingsreserve wordt ten gunste van de overige reserves gebracht.

Voorzieningen

Voorziening onrendabele investeringen en herstructurering Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen nieuwbouw worden als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de aanschafwaarden. Indien en voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde van het betreffende project overtreffen, wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte verliezen wordt in dit verband verstaan de netto contante waarde van alle investeringsuitgaven minus aan deze investering toe te rekenen ontvangsten. Hierbij wordt rekening gehouden met intern geformaliseerde en extern gecommuniceerde (feitelijke) verplichtingen.

Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de woningcorporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige nieuwbouwprojecten.

Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de woningcorporatie rondom

projectontwikkeling. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van de verplichting en de externe communicatie heeft plaatsgevonden.

Voorziening voor latente belastingverplichtingen

Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief.

De voorziening voor latente belastingverplichtingen wordt gewaardeerd tegen contante waarde.

Overige voorzieningen

Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden tegen contante waarde opgenomen.

Langlopende schulden

Onder de langlopende schulden worden schulden opgenomen met een resterende looptijd van meer dan één jaar. De schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten.

De aflossingsverplichting voor het komend jaar van de langlopende schulden is opgenomen onder de kortlopende schulden.

Oost West Wonen heeft in het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden een terugkoopverplichting die afhankelijk is van de waardeontwikkeling van de woningen. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden, is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord.

Kortlopende schulden

De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgings-/vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs.

9.6 Grondslagen voor bepaling van het resultaat

Algemeen

Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd en verliezen zodra zij voorzienbaar zijn. Het resultaat wordt tevens bepaald met inachtneming van de verwerking van ongerealiseerde waardeveranderingen van op actuele waarde gewaardeerde vaste activa en afgeleide financiële instrumenten.

In de functionele winst-en-verliesrekening zijn alle opbrengsten direct toe te rekenen aan de activiteiten van Oost West Wonen. Bij de kosten is er een onderscheid tussen de

direct toerekenbare kosten en de indirecte kosten. De direct toerekenbare kosten worden bij het betreffende onderdeel verantwoord. De toerekening van de indirecte kosten aan de onderscheiden onderdelen van de functionele winst-enverliesrekening gebeurt op basis van verdeelsleutels.

Huuropbrengsten

Hier worden de huuropbrengsten opgenomen die uit de exploitatie van het vastgoed worden gegenereerd. Dit zijn zowel de huuropbrengsten uit de exploitatie van het DAEBvastgoed als het niet-DAEB-vastgoed. De opbrengsten uit hoofde van huur worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van verlening van de diensten. De mutatie van de voorziening voor dubieuze debiteuren en de afboeking van dubieuze huurdebiteuren zijn onder deze post opgenomen.

Opbrengsten en lasten servicecontracten

Opbrengsten servicecontracten betreffen overeengekomen bijdragen van huurders en worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van levering van de goederen en verlening van de diensten. De bijdragen zijn voor de dekking van de te maken en gemaakte servicekosten. Verrekening op basis van daadwerkelijke bestedingen vindt jaarlijks plaats. Gemaakte servicekosten worden verantwoord onder de lasten servicecontracten in het verslagjaar waarop de servicekosten betrekking hebben.

Lasten verhuuren beheeractiviteiten

Hier worden de directe en indirecte kosten verantwoord die rechtstreeks zijn te relateren aan de verhuuren beheeractiviteiten. Dit betreft onder andere lonen en salarissen voor personeel dat primair bezig is met de exploitatie van het vastgoed. De indirecte kosten worden met behulp van een verdeelstaat toegerekend aan deze categorie.

Lasten onderhoudsactiviteiten

Aan deze post worden de lasten toegerekend die betrekking hebben op de onderhoudslasten van vastgoed in exploitatie. Dit betreffen naast onderhoudslasten ook personeelslasten en overige bedrijfslasten die feitelijk betrekking hebben op onderhoudsactiviteiten.

Onder onderhoudslasten worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. De lasten van onderhoud onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief, dan wel vanwege wettelijke vereisten. De indirecte kosten worden met behulp van een verdeelstaat toegerekend aan deze categorie.

Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden.

Reeds aangegane verplichtingen waarvan de werkzaamheden nog niet zijn uitgevoerd op balansdatum worden toegelicht onder de ‘niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen’.

Overige directe operationele lasten exploitatie bezit

Aan deze posten worden de directe lasten met betrekking tot de exploitatie van het bezit toegerekend die geen betrekking hebben op de verhuur en beheeractiviteiten of onderhoudsactiviteiten.

De overige directe operationele lasten exploitatie bezit zijn echter wel kosten die worden veroorzaakt door het feit dat

Oost West Wonen vastgoed heeft.

Netto gerealiseerd resultaat verkoop vastgoedportefeuille

De post netto gerealiseerd resultaat verkoop vastgoedportefeuille betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de boekwaarde van het bestaand bezit en de toegerekende organisatiekosten.

Opbrengsten worden verantwoord op het moment van overdracht van economische rechten en verplichtingen (passeren akte van levering).

Waardeveranderingen vastgoedportefeuille en Overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille

De overige waardeveranderingen worden gevormd door:

• de waardevermindering die is ontstaan door gedurende het verslagjaar nieuw aangegane juridische en feitelijke verplichtingen met betrekking tot investeringen in nieuwbouw en herstructurering en voor zover de verwachte marktwaarde lager is dan de kostprijs,

• de terugname van eerder genomen waardeverminderingen door gewijzigde inschattingen van stichtingskosten/ marktwaarde,

• afwaarderingen (en eventuele terugnames van eerder genomen afwaarderingen) van grondposities,

• afboeking van eerder geactiveerde bedragen voor investeringsprojecten.

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille betreffen winsten of verliezen, die ontstaan door een wijziging in de marktwaarde van de vastgoedportefeuille in het verslagjaar (exclusief het effect van onrendabele investeringen en herstructureringen).

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille verkocht onder voorwaarden

In deze post worden de ongerealiseerde waardeveranderingen van de vastgoedportefeuille verkocht onder voorwaarden verantwoord die zijn ontstaan door een wijziging in de waarde van de vastgoedportefeuille verkocht onder voorwaarden in het verslagjaar.

Niet-gerealiseerde waardeverandering vastgoedportefeuille bestemd voor verkoop

In deze post worden de ongerealiseerde waardeveranderingen verantwoord van de vastgoedportefeuille bestemd voor verkoop die zijn ontstaan door een wijziging in de waarde van de vastgoedportefeuille bestemd voor verkoop in het verslagjaar.

Nettoresultaat overige activiteiten

Hieronder worden de opbrengsten en kosten die te relateren zijn aan overige activiteiten verantwoord. Met overige activiteiten worden de niet-primaire activiteiten bedoeld. Met andere woorden, niet gerelateerd aan het exploiteren, het ontwikkelen, of verkopen van vastgoed.

Overige organisatiekosten

Dit betreffen de kosten die niet aan de primaire of nietprimaire activiteiten via de kostenverdeelstaat kunnen worden toegerekend. De overige organisatiekosten betreffen nietobject-gebonden kosten en algemene organisatiekosten.

Kosten omtrent leefbaarheid

Leefbaarheid omvat gemaakte kosten voor fysieke ingrepen die de leefbaarheid in buurten en wijken bevorderen. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden.

De kosten die zijn te relateren aan leefbaarheid, zijn de kosten van werkzaamheden die zijn gemaakt voor niet in het eigendom van de corporatie zijnde gebouwen en gronden (zoals openbaar terrein) en die niet noodzakelijk zijn voor de verhuurexploitatie. De indirecte kosten, lonen en salarissen en overige organisatiekosten die zijn gemaakt voor niet in het eigendom van de corporatie zijnde gebouwen en die niet noodzakelijk zijn voor de verhuurexploitatie en die aan het boekjaar zijn toe te rekenen, worden ook verantwoord als leefbaarheidsuitgaven.

Toegerekende organisatiekosten

De toerekening van de indirecte kosten aan de onderscheiden onderdelen van de functionele winst-en-verliesrekening gebeurt op basis van verdeelsleutels. De belangrijkste indirecte kosten betreffen personeelsbeloningen, afschrijvingen op onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie en overige niet directe bedrijfskosten. Afhankelijk van de aard van de afdeling dienen de lasten te worden toegerekend aan een bepaalde activiteit.

De verdeelsleutels voor toerekening van de indirecte organisatiekosten zijn gebaseerd op de opbouw van het aantal Fte’s naar de hoofdactiviteiten verhuur en beheer, onderhoud, verkoop, servicecontracten, leefbaarheid, overige activiteiten en overige organisatiekosten.

Lonen, salarissen en sociale lasten

Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en verliesrekening, voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden door de werknemers. De lonen, salarissen en sociale lasten worden aan de verschillende activiteiten via de kostenverdeelstaat toegerekend.

Pensioenlasten

De pensioenregeling van alle woningcorporaties is ondergebracht bij een zelfstandig pensioenfonds het Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties (SPW). Het is een verplicht gesteld pensioenfonds voor alle medewerkers die binnen de CAO Woondiensten vallen.

De pensioenpremies worden verantwoord als personeelskosten. Oost West Wonen heeft voor de pensioenregeling geen andere wettelijke of feitelijke verplichting indien er zich een tekort voordoet bij de verzekeringsmaatschappij of pensioenfonds.

Financiële baten en lasten

Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen.

De post “waardeverandering financiële vaste activa en effecten” vertegenwoordigde de gerealiseerde waarde mutatie van de in de drie extendible leningen opgenomen embedded derivaten.

Belastingen

De belasting wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst- en verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief.

In november 2022 heeft de Belastingdienst bekend gemaakt dat zij per 1 januari 2023 de VSO2 (eenzijdig) heeft opgezegd. Oost West Wonen heeft op basis van de uitgangspunten van VSO2 de fiscale positie ultimo 2023 en het fiscale resultaat 2023 bepaald. Voorzichtigheidshalve is rekening gehouden met het terugnemen van het waarderingspotentieel (fiscale bate) vanwege de genoemde (eenzijdige) opzegging van VSO2 door de Belastingdienst per 1 januari 2023. Verder is nog onbekend in hoeverre dit invloed zal hebben op de verschuldigde vennootschapsbelasting vanaf het boekjaar 2023.

Toelichting scheiding DAEB/Niet-DAEB

Conform het beoordelingskader scheiding DAEB/niet-DAEB dienen de opbrengsten en kosten te worden verdeeld naar de afzonderlijke takken middels een kostenverdeelstaat. Daarbij moeten de kosten en opbrengsten op grond van consequent toegepaste en objectief te rechtvaardigen beginselen inzake kostprijsadministratie worden toegerekend.

Dit betekent dat directe kosten direct moeten worden toegerekend aan de DAEB of niet-DAEB activiteiten. Voor de indirecte kosten en opbrengsten dienen verdeelsleutels te worden toegepast.

Deze kosten worden toegerekend aan de DAEB of niet-DAEB activiteiten naar de mate waarin zij op DAEBactiviteiten respectievelijk niet-DAEB-activiteiten betrekking hebben. Indien deze koppeling niet gemaakt kan worden, kan de toedeling plaats vinden op basis van een naar ratobenadering, in de verhouding tussen de gewogen aantallen verhuureenheden.

Vastgoedbeleggingen

De vastgoedbeleggingen zijn gesplitst naar hun aard in DAEBvastgoed en niet-DAEB-vastgoed.

Materiële vaste activa

De materiële vaste activa bestaan uit kantoor, inventaris en aanverwante zaken. Deze activa zijn toegerekend aan de DAEB tak. Wel worden de lasten die uit het gebruik voortvloeien verdeeld over de DAEB- en de niet-DAEB-tak.

Financiële vaste activa

De financiële vaste activa bestaan uit deelnemingen en latente belastingvorderingen. Op de balans van de DAEB-tak is een deelneming in de niet-DAEB-tak opgenomen. De fiscale latenties worden toegerekend op basis van de onderliggende posten. De interne lening aan de niet-DAEB wordt opgenomen onder de financiële vaste activa van de DAEB-tak.

Voorraden

De vastgoedbeleggingen zijn gesplitst naar hun aard in DAEBvastgoed en niet-DAEB-vastgoed.

Vorderingen

De vorderingen zijn verdeeld over de beide takken op basis van de aard van de vordering.

Liquide middelen

De liquide middelen van de beide takken zijn de resultante van de beginsaldi en de kasstromen over het boekjaar en is daarbij conform de in deze rubriek genoemde uitgangspunten verdeeld over de beide takken.

Eigen vermogen

Het eigen vermogen van de beide takken is de resultante van het beginsaldi en het resultaat na belastingen over het boekjaar en is daarbij conform de in deze rubriek genoemde uitgangspunten aan de beide takken toegerekend naar de herwaarderingsreserve en de overige reserves.

Voorziening voor onrendabele investeringen en herstructureringen

De voorziening voor onrendabele investeringen en herstructureringen wordt verdeeld naar de aard van de onderliggende vastgoedprojecten.

Langlopende schulden

Alle WSW-geborgde leningen zijn opgenomen in de DAEB-tak.

De interne lening aan de DAEB-tak is opgenomen onder de langlopende schulden van de niet-DAEB tak.

Kortlopende schulden

De kortlopende schulden, voor zover het de aflossingsverplichting binnen één jaar van de langlopende schulden betreft, zijn toegerekend aan de beide takken op de wijze zoals opgenomen onder de langlopende schulden. Bij de overige kortlopende schulden is dit gebeurd op basis van de aard van de onderliggende schulden.

Huuropbrengsten

De huuropbrengsten zijn op basis van toewijzing van verhuureenheden opgenomen in de DAEB- respectievelijk niet-DAEB-tak.

Opbrengsten en lasten servicecontracten

De opbrengsten en lasten servicecontracten zijn verdeeld over de beide takken op basis van gewogen aantallen verhuureenheden.

Lasten verhuuren beheeractiviteiten

De lasten verhuuren beheeractiviteiten inclusief de indirecte lasten zijn op basis van de gewogen aantallen eenheden verdeeld over de beide takken.

Lasten onderhoudsactiviteiten

De directe lasten zijn per object verdeeld, bij complexgewijs onderhoud vindt verdeling op basis van de eenheden plaats. De indirecte lasten worden in dezelfde verhouding als de directe lasten verdeeld over de beide takken.

Overige directe operationele lasten exploitatie bezit

De overige directe operationele lasten exploitatie bezit zijn zoveel als mogelijk direct toegerekend aan de beide takken.

De overige lasten worden verdeeld op basis van de gewogen aantallen eenheden.

Waardeveranderingen vastgoedportefeuille

De waardeveranderingen vastgoedportefeuille zijn toegerekend aan de beide takken op basis de kwalificatie van verhuureenheden als DAEB of niet-DAEB.

Kosten omtrent leefbaarheid

De kosten omtrent leefbaarheid zijn volledig toegerekend aan de DAEB-tak.

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten

De rentebaten in de DAEB-tak betreffen de rentevergoeding van de lening die is verstrekt aan de niet-DAEB-tak.

Rentelasten en soortgelijke kosten

De rentelasten in de DAEB-tak hebben betrekking op de rente van de door het WSW geborgde leningen. De rentelasten in de niet-DAEB-tak hebben betrekking op de overige leningen.

Belastingen

De acute belastingen zijn toegerekend op basis van de verhouding tussen het resultaat uit DAEB en niet-DAEB activiteiten. De mutaties in de fiscale latenties worden toegerekend op basis van de onderliggende posten.

Resultaat uit deelnemingen

Het resultaat van de niet-DAEB-tak is opgenomen onder ‘Resultaat uit deelnemingen’ van de DAEB-tak.

9.7 Toelichting op de balans

9.7.0

9.7.1 Vastgoedbeleggingen

Vastgoed in exploitatie

Een overzicht van het vastgoed in exploitatie is hierna opgenomen:

Vastgoed in exploitatie

Vastgoed in exploitatie Een overzicht van het vastgoed in exploitatie is hierna opgenomen:

Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs

Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve waardevermindering (ORT)

Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs

Cumulatieve waardevermindering (ORT)

Marktwaarde

Een overzicht van het vastgoed in exploitatie is hierna opgenomen: 19

Jaarrekening 2023

19 Jaarrekening 2023

Zowel het DAEB- als het niet-DAEB-vastgoed in exploitatie is gewaardeerd tegen de marktwaarde in verhuurde staat die is bepaald op basis van het ‘Handboek modelmatig waarderen marktwaarde’ die als bijlage is opgenomen bij de Regeling toegelaten instellingen volkshuisvesting. Hierbij wordt op basis van de toekomstige kasstromen de marktwaarde middels de Discounted Cash Flow (DCF)-methode bepaald.

Doorexploiteer- en uitpondscenario

De geschatte toekomstige kasstromen worden bepaald op basis van de discounted cashflow (‘DCF’) methode. Voor woon- en parkeergelegenheden vindt de bepaling van de toekomstige inkomende en uitgaande kasstromen plaats aan de hand van enerzijds het doorexploiteerscenario en anderzijds het uitpondscenario, mede op basis van artikel 31 van het Besluit toegelaten instellingen volkshuisvesting (BTIV). De marktwaarde in verhuurde staat is op waarderingscomplex niveau bepaald op basis van de hoogste waardering van het doorexploiteer- of uitpondscenario, beide berekend op basis van de contante waarde van inkomende en uitgaande kasstromen.

Het doorexploiteerscenario veronderstelt dat verhuureenheden worden doorverhuurd, waarbij elk jaar bij een deel van de verhuureenheden de huurder verhuist.

Het uitpondscenario veronderstelt dat verhuureenheden bij mutatie leegkomen en complexmatig worden verkocht.

Inschakeling taxateur

Bij het bepalen van de marktwaarde is de full-versie van het waarderingshandboek gehanteerd. Hiervoor is Capital Value Taxaties B.V. als onafhankelijke en ter zake deskundige taxateur ingeschakeld. Zij zijn ingeschreven bij het Nederlands Register Vastgoed Taxateurs. Eens in de drie jaar verzorgen zij de volledige taxatie en in het jaar dat niet getaxeerd wordt, wordt een markttechnische update verricht, tenzij door omstandigheden een hertaxatie noodzakelijk wordt geacht. In het jaar 2023 is er een volledige taxatie verricht, nadat in de jaren 2021 en 2022 een markttechnische update heeft plaats gevonden. Het taxatierapport en het taxatiedossier waarin de waardering en de daarbij gehanteerde aanpassingen ten opzichte van de basisversie zijn onderbouwd en vastgelegd zijn in het bezit van Oost West Wonen en op aanvraag beschikbaar voor de Autoriteit woningcorporaties.

In de full-versie is het mogelijk om op basis van een toetsing door de externe taxateur tot een aanpassing van de op basis van dit handboek modelmatig vastgestelde waarde van het waarderingscomplex te komen. Een aanpassing van de waarde dient het resultaat te zijn van een aanpassing van de daaraan ten grondslag liggende normen en parameters. Daarbij dient de externe taxateur tevens de aannemelijkheid van de marktwaarde te beoordelen, die daarvan het resultaat is. De volgende vrijheidsgraden zijn in de waarderingen van Oost West Wonen door de taxateur toegepast.

Markthuur

Leegwaarde

Woongelegenheden

Bedrijfsmatig en maatschappelijk vastgoed Parkeergelegenheden Intramuraal vastgoed bandbreedte bandbreedte bandbreedte bandbreedte

Onderstaand wordt de invulling van de gehanteerde vrijheidsgraden nader toegelicht

Onderstaand wordt de invulling van de gehanteerde vrijheidsgraden nader toegelicht.

Mutatiekans

Markthuur

In de full-versie heeft de externe taxateur de mogelijkheid om de modelmatig bepaalde markthuur te vervangen door zijn inschatting van de markthuur. Voor alle complexen is de markthuur door de externe taxateur heroverwogen en indien nodig aangepast.

De hoogte van de mutatiekans is gebaseerd op het gemiddelde aantal mutaties in de afgelopen vijf jaar. Deze mutatiekans hoeft niet te gelden voor de toekomst. Als daar reden voor is, onder meer omdat de feitelijke mutaties in de betrokken periode een afwijkend beeld laten zien, heeft de toegelaten instelling de mogelijkheid om een externe taxateur in te schakelen om de mutatiekans aan te passen. Voor nagenoeg alle complexen is de mutatiekans door de externe taxateur heroverwogen en indien nodig aangepast.

Jaarrekening 2023

Exit-yield

Als alternatief voor de berekende eindwaarde uit de basisversie mag een exit-yield gebruikt worden voor het bepalen van de eindwaarde ultimo jaar 15. Voor alle complexen is de exit-yield door de externe taxateur heroverwogen en indien nodig aangepast.

Disconteringsvoet

De hoogte van de disconteringsvoet is modelmatig bepaald. Daarmee wordt niet altijd recht gedaan aan de risico’s die voor specifieke objecten en/of specifieke locaties van toepassing zijn. Deze specifieke omstandigheden kunnen een andere disconteringsvoet rechtvaardigen. De toegelaten instelling heeft de mogelijkheid om dan een externe taxateur in te schakelen om een marktconforme disconteringsvoet vast te stellen. Voor alle complexen is de disconteringsvoet door de externe taxateur heroverwogen en indien nodig aangepast.

Leegwaarde

De leegwaarde per eind 2023 is bepaald door de WOZ-waarde per 1 januari 2022 (peildatum belastingjaar 2023) te verhogen met de gemiddelde leegwaardestijging overeenkomstig de inschatting van de taxateur. De verwachte ontwikkeling van de leegwaarde voor de komende jaren is door de taxateur aangepast op basis van de inschatting van de markt.

Additionele kasstromen

Voor 2023 is bij betreffende woongelegenheden een negatieve additionele kasstroom opgevoerd voor jaarlijkse erfpachtcanon en een positieve additionele kasstroom voor jaarlijks te ontvangen EPV-vergoedingen.

Instandhoudingsonderhoud

Voor 2023 is de norm voor instandhoudingsonderhoud bij uitponden voor woongelegenheden aangepast o.b.v. inschatting door taxateur.

Complexindeling

Een waarderingscomplex is een samenstel van verhuureenheden, dat in principe bestaat uit vergelijkbare verhuureenheden wat betreft type vastgoed, bouwperiode en locatie, en als één geheel aan een derde partij in verhuurde staat verkocht kan worden. Er bestaat geen minimum of maximum voor het aantal verhuureenheden in een waarderingscomplex. Het kan voorkomen dat een waarderingscomplex bestaat uit zowel DAEB- als niet-DAEB-vastgoed.

De waarderingscomplexen ten behoeve van de berekening van de marktwaarde zijn door middel van de volgende indeling bepaald:

Woonkern Type Bouwjaar Grootte

Ouddorp Eengezinswoning <1940 <40

Goedereede Meergezinswoning 1940-1959 40-59

Stellendam Studenteneenheid 1960-1974 60-79

Melissant Zorgeenheid (extramuraal) 1975-1989 80-99

Dirksland Bedrijfsonroerendgoed 1989-2004 100-119

Herkingen Maatschappelijk onroerend goed >2005 >120

Sommelsdijk Locatie (woonkern)

Middelharnis Garagebox

Nieuwe-Tonge Zorgvastgoed (intramuraal)

Oude-Tonge

Den Bommel

Achthuizen

Ooltgensplaat

Stad aan 't Haringvliet

Bij het bepalen van de toekomstige kasstromen voor de DCF-berekening wordt gebruik gemaakt van de volgende parameters

De waarderingscomplexen ten behoeve van de berekening van de marktwaarde zijn door middel van de volgende indeling bepaald:

Disconteringsvoet

Referentieobject disconteringsvoet bouwjaar >=1976<1993, MGW, 's Gravenhage, doorexploiteren

Opslag bouwjaarklasse < 1904

Opslag bouwjaarklasse >=1904 <1931

Opslag bouwjaarklasse >=1931 <1951

Opslag bouwjaarklasse >=1951 <1966

Instandhoudingsonderhoud – doorexploiteerscenario

Instandhoudingsonderhoud per vhe – EGW

Instandhoudingsonderhoud per vhe – MGW

Instandhoudingsonderhoud – uitpondscenario

Instandhoudingsonderhoud per vhe – EGW

Instandhoudingsonderhoud per vhe – MGW

Beheerkosten per vhe EGW

Beheerkosten per vhe MGW

Belastingen, verzekeringen en overige zakelijke lasten

Gemeentelijke OZB (% van de WOZ)

Gemeentelijke tarieven 2023 zoals gepubliceerd uitgedrukt in een percentage van de WOZ-waarde met waardepeildatum 1-1-2022

Belastingen, verzekeringen en overige zakelijke lasten (% van de WOZ)

Opslagen, grondslagen en huurindexen contracthuren woningen vóór harmonisatie

Gereguleerde

23 Jaarrekening 2023

2023 2024

0,00%-punt 0,00%-punt 0,50%-punt 0,50%-punt Grondslag Loonindex (t-1) Loonindex (t-1) Prijsinflati e (t-1) Prijsinflati e (t-1)

3,90% 3,80% 2,40% 2,00% Loonindex 5,80% 5,60% 4,10% 4,10%

Liberalisatiegrens per maand 2023

Liberalisatiegrens per maand 2024

Huurderving oninbaar (% van de huursom)

Gemiddelde mutatiekans van betreffende verhuureenheden over de afgelopen vijf jaar (2019-2023). Betreft het aantal vrijgekomen woningen door reguliere opzeggingen gedeeld door de som van de jaarlijkse ultimo standen per waarderingscomplex.

Geen exploitatieverplichting Wel exploitatieverplichting

Jaar 1 bij nietaangebroken complex Jaar 8 bij nietaangebroken complex Gelijk aan mutatiekans doorexploiteren + 2,0%punt

Jaar 1 bij aangebroken complex Jaar 8 bij aangebroken complex Gelijk aan mutatiekans doorexploiteren

Jaar 2 t/m jaar 15 Jaar 9 t/m jaar 15 Gelijk aan mutatiekans doorexploiteren

Vanaf jaar 16 Vanaf jaar 16 Gelijk aan mutatiekans doorexploiteren

Minimale mutatiekans bij doorexploiteren en uitponden EGW en MGW

Maximale mutatiekans bij doorexploiteren en uitponden EGW en MGW

Mutatieleegstand gereguleerde woningen

Mutatieleegstand geliberaliseerde woningen

Splitsingskosten

Juridische splitsingskosten per vhe (prijspeil 31-12-2023)

Verkoopkosten

Verkoopkosten bij uitponden (% van de leegwaarde)

Opslag bouwjaarklasse >=1966 <1976

Opslag bouwjaarklasse >=1976 <1993

Opslag bouwjaarklasse >=1993 <2003

Opslag bouwjaarklasse >=2003 <2013

Opslag bouwjaarklasse >= 2013

Opslag type verhuureenheid EGW

Opslag type verhuureenheid MGW

Opslag marktontwikkeling 2023 COROP-gebied Groot-Rijnmond

Overdrachtskosten

Totale overdrachtskosten (% marktwaarde) vanaf 1-1-2023

Parameters parkeergelegenheden

Instandhoudingsonderhoud garagebox per jaar

Beheerkosten garagebox per jaar

Belastingen en verzekeringen (% van de WOZ met peildatum 1-1-2022)

Juridische splitsingskosten per eenheid (prijspeil 31-12-2023)

Verkoopkosten per eenheid

Mutatieleegstand (in maanden)

Disconteringsvoet Risicovrije rentevoet

Overdrachtskosten (% marktwaarde) vanaf 1-1-2023

Parameters bedrijfsmatig- en maatschappelijk en zorg onroerend goed

Instandhoudingsonderhoud

Mutatiekosten

Beheerkosten BOG (% van de markthuur op jaarbasis)

Beheerkosten MOG (% van de markthuur op jaarbasis)

exclusief btw inclusief btw inclusief btw

Beheerkosten ZOG (% van de markthuur op jaarbasis) Gemeentelijke tarieven 2023 zoals gepubliceerd door het COELO

BOG-MOG Belastingen, verzekeringen en overige zakelijke lasten excl. OZB (% van de WOZ)

ZOG - Belastingen en verzekeringen incl. OZB (% van de WOZ)

Jaarrekening

Overdrachtskosten

Overdrachtskosten (% marktwaarde) vanaf 1-1-2023

Zekerheden

Het vastgoed is nagenoeg in zijn geheel gefinancierd met rijksleningen of met kapitaalmarktleningen onder overheidsgarantie waarvoor jegens Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) een obligoverplichting geldt, die is opgenomen onder de ‘Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen’. Als gevolg hiervan is het vastgoed dat met deze leningen is gefinancierd niet hypothecair bezwaard. Tot zekerheid voor de voldoening van de verplichtingen jegens het WSW in verband met de leningen die onder borging van het WSW zijn aangetrokken, is aan het WSW een volmacht verleend om rechten van hypotheek en pandrechten te vestigen op de activa.

Verzekeringen

De activa zijn verzekerd tegen aanschaf- dan wel voortbrengingskosten middels een uitgebreide brandverzekering op eenheden basis. Hierin is geen totaalbedrag aan verzekerde waarde vastgelegd, maar alle eenheden zijn volledig verzekerd.

WOZ-waarde

De waarde gebaseerd op de meest recente WOZ-beschikkingen van de woningen onder DAEB vastgoed in exploitatie bedraagt € 1.380.222.000 (peildatum 01-01-2023).

De waarde gebaseerd op de meest recente WOZ-beschikkingen van de woningen onder niet-DAEB vastgoed in exploitatie bedraagt € 18.698.000 (peildatum 01-01-2023).

Beleidswaarde

Omdat de doelstelling van Oost West Wonen is te voorzien in passende huisvesting voor hen die daar niet zelf in kunnen voorzien, zal van het vastgoed in exploitatie slechts een beperkt deel vervreemd worden. Dit betekent dat slechts een deel van de in de jaarrekening verantwoorde marktwaarde in de toekomst zal worden gerealiseerd. Daarom wordt hieronder de beleidswaarde van het vastgoed in exploitatie toegelicht. Deze beleidswaarde sluit aan op het beleid van Oost West Wonen en beoogt inzicht te geven in de verdiencapaciteit van haar vastgoed uitgaande van dit beleid.

De beleidswaarde van BOG/MOG/ZOG is gelijk aan de marktwaarde en hierbij wordt dus verondersteld dat de marktuitgangspunten overeenkomen met de eigen beleidsuitgangspunten.

Hierbij dient opgemerkt te worden dat de bepaling van de beleidswaarde met ingang van 2024 ingrijpend zal wijzigen. Deze beleidswaarde zal reeds ten behoeve van de in het najaar aan te leveren prognose-informatie (dPi2024) moeten worden bepaald. Een onderdeel van de wijziging is de overgang van een disconteringsvoet die is afgeleid van de disconteringsvoet ten behoeve van de marktwaarde naar een sectorbreed toegepaste vaste disconteringsvoet. De nieuwe disconteringsvoet voor de beleidswaarde is vastgesteld op 4,11% voor de DAEB-portefeuille en 4,6% voor de niet-DAEB portefeuille. De in de beleidswaarde ultimo 2023 opgenomen disconteringsvoet bedraagt gemiddeld respectievelijk 6,16% voor de DAEB-portefeuille en gemiddeld 6,05% voor de nietDAEB portefeuille. Hieruit blijkt dat de nieuwe beleidswaarde een significante aanpassing zal ondergaan waarmee de huidige beleidswaarde als sturingsmiddel aan kracht verliest voor de beoordeling van de continuïteit van de corporatie. De Aw heeft door middel van een bericht d.d. 29 april 2024 aangegeven dat bij overschrijding van de financiële grenswaarden van woningcorporaties door de dalende beleidswaarde 2023 dit bij de Aw en Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) in deze periode niet direct tot bijsturingsmaatregelen leidt. Zij houden rekening met de nieuwe beleidswaarde voor 2024. Als gevolg van deze wijziging in uitgangspunten zal de normering van de ratio’s naar verwachting worden bijgesteld.

kunnen voorzien, zal van het vastgoed in exploitatie slechts een beperkt deel vervreemd worden. Dit betekent dat slechts een deel van de in de jaarrekening verantwoorde marktwaarde in de toekomst zal worden gerealiseerd.

Daarom wordt hieronder de beleidswaarde van het vastgoed in exploitatie toegelicht. Deze beleidswaarde sluit aan op het beleid van Oost West Wonen en beoogt inzicht te geven in de verdiencapaciteit van haar vastgoed uitgaande van dit beleid.

Het verschil tussen de marktwaarde en de beleidswaarde ultimo 2023 bestaat uit de volgende onderdelen:

De beleidswaarde van BOG/MOG/ZOG is gelijk aan de marktwaarde en hierbij wordt dus verondersteld dat de marktuitgangspunten overeenkomen met de eigen beleidsuitgangspunten.

Het verschil tussen de marktwaarde en de beleidswaarde ultimo 2023 bestaat uit de

De totale beleidswaarde ultimo verslagjaar bedraagt € 474.484.250 (2022: € 563.247.948), waarbij de onderhoudsnorm € 2.697,89 per woning (2022: € 2 350,72) bedraagt en de beheernorm € 1.192,56 per woning (2022: € 1.179,16) bedraagt.

De totale beleidswaarde ultimo verslagjaar bedraagt € 474.484.250 (2022: € 563.247.948), waarbij de onderhoudsnorm € 2.697,89 per woning (2022: € 2.350,72) bedraagt en de beheernorm € 1.192,56 per woning (2022: € 1.179,16) bedraagt.

Sensitiviteitsanalyse

Voor de bepaling van de beleidswaarde zijn de voornaamste uitgangspunten (gemiddeld per woning teruggerekend) als volgt:

teruggerekend) als volgt:

voor:

In onderstaande tabellen wordt aangegeven welk effect een positieve of negatieve aanpassing van deze uitgangspunten heeft op de beleidswaarde:

Sensitiviteitsanalyse Voor de bepaling van de beleidswaarde zijn de voornaamste uitgangspunten (gemiddeld per woning teruggerekend) als volgt:

Herclassificatie

Uitgangspunt voor: 2023

De herclassificatie vanuit vastgoed in ontwikkeling betreft een complex dat door gewijzigd inzicht in de verhuur is opgenomen

De herclassificatie naar vastgoed in ontwikkeling betreft een ZOG complex dat uit de verhuur is gehaald en wordt omgebouwd naar zelfstandige eenheden (MGW)

Herclassificatie

per maand

De herclassificatie naar vastgoed ten dienst van betreft bedrijfsruimte(MOG), die uit verhuur is gehaald en nu ter beschikking staat voor medewerkers van Oost West Wonen als werkruimte.

1.192,56 per woning

Herclassificatie

De herclassificatie naar vastgoed in ontwikkeling betreft een ZOG complex dat uit

In onderstaande tabellen wordt aangegeven welk effect een positieve of negatieve aanpassing van deze uitgangspunten heeft op de beleidswaarde:

De herclassificatie vanuit vastgoed in ontwikkeling betreft een complex dat door gewijzigd inzicht in de verhuur is opgenomen

Effect op beleidswaarde: Mutatie t.o.v. uitgangspunt Effect op beleidswaarde

De herclassificatie vanuit vastgoed in ontwikkeling betreft een complex dat door gewijzigd inzicht in de verhuur is opgenomen. De herclassificatie naar vastgoed in ontwikkeling betreft een ZOG complex dat uit de verhuur is gehaald en wordt omgebouwd naar zelfstandige eenheden (MGW).

Herclassificatie

verhuur is gehaald en wordt omgebouwd naar zelfstandige eenheden (MGW) De herclassificatie naar vastgoed ten dienst van betreft bedrijfsruimte(MOG), die uit verhuur is gehaald en nu ter beschikking staat voor medewerkers van Oost West Wonen als werkruimte.

De herclassificatie vanuit vastgoed in ontwikkeling betreft een complex dat door gewijzigd inzicht in de verhuur is opgenomen

De herclassificatie naar vastgoed in ontwikkeling betreft een ZOG complex dat uit de verhuur is gehaald en wordt omgebouwd naar zelfstandige eenheden (MGW)

De herclassificatie naar vastgoed ten dienst van betreft bedrijfsruimte(MOG), die uit verhuur is gehaald en nu ter beschikking staat voor medewerkers van Oost West Wonen als werkruimte.

Ultimo 2023 is één woning onder koopgarant verkocht. Koopgarant houdt in dat degene die de woning heeft gekocht, bij voorgenomen vervreemding, verplicht is de woning te koop aan

verdeelsleutel gedeeld

Ultimo 2023 is één woning onder koopgarant verkocht. Koopgarant houdt in dat degene die de woning heeft gekocht, bij voorgenomen vervreemding, verplicht

In onderstaande tabellen wordt aangegeven welk effect een positieve of negatieve aanpassing van deze uitgangspunten heeft op de beleidswaarde: 28 Jaarrekening 2023

De herclassificatie naar vastgoed ten dienst van betreft bedrijfsruimte(MOG), die uit verhuur is gehaald en nu ter beschikking staat voor medewerkers van Oost West Wonen als werkruimte.

teruggekocht.

Ultimo 2023 is één woning onder koopgarant verkocht. Koopgarant houdt in dat degene die de woning heeft gekocht, bij voorgenomen vervreemding, verplicht is de woning te koop aan te bieden aan Oost West Wonen. Het risico van stijging of daling van de onderhandse verkoopwaarde van de woning wordt volgens een voorafbepaalde verdeelsleutel gedeeld tussen koper en Oost West Wonen. Oost West Wonen garandeert dat de woning wordt teruggekocht.

27 Jaarrekening 2023

Jaarrekening 2023

Vastgoed

Algemeen

Verwacht wordt dat van de latente belastingvorderingen op balansdatum een bedrag van € 260.186 binnen een jaar wordt gerealiseerd. De nominale waarde van de belastinglatentie bedraagt € 2.483.275. De gemiddelde looptijd van de latente belastingvorderingen bedraagt 15 jaar. Het totaalbedrag van de tijdelijke verschillen tussen de fiscale waardering en de waardering in deze jaarrekening bedraagt € 9.622.651.

Leningen

Onder de post Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie is voor een bedrag van € 1.272.730 (2022: € 501 088) aan grondposities opgenomen, met het oog op de ontwikkeling van vastgoedprojecten waarbij nog geen inzicht bestaat in de feitelijke projectontwikkeling.

Oost West Wonen is niet voornemens om deze grondposities te verkopen en daarom zijn deze hieronder opgenomen. Deze grondposities zijn ontstaan door de sloop van een pand dat oorspronkelijk werd verhuurd 9 7 2 Onroerende en roerende zaken ten dienste v d exploitatie

Onder de post Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie is voor een bedrag van € 519.000 (2022: € 501.088) aan grondposities opgenomen, met het oog op de ontwikkeling van vastgoedprojecten waarbij nog geen inzicht bestaat in de feitelijke projectontwikkeling.

9.7.2 Onroerende en roerende zaken ten dienste v.d. exploitatie

Het tijdelijke verschil tussen de waardering van de leningen is bij de fiscale openingsbalans per 1 januari 2008 geactiveerd en loopt gedurende de resterende looptijd van de leningen af. Per ultimo 2023 bedraagt de (geactiveerde) latente belastingvordering € 343.879 (2022: € 396.014).

Agio

Ten aanzien van het waarderingsverschil in de leningen (bedrijfseconomisch hogere waardering ultimo 2023) is een latente belastingvordering opgenomen. De latente belastingvordering bedraagt nominaal € 1.455.637, de in de balans opgenomen contante waarde van deze latente belastingvordering bedraagt € 1.216.839 (2022: € 1.259.864). De latentie loopt af over de resterende looptijd van de leningen.

Afschrijvingen activa in exploitatie

Voor tijdelijke verschillen tussen de waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering is een latente belastingvordering van € 609.821 (2022: € 1.076.317) in de balans opgenomen. Het woningbezit van Oost West Wonen bestaat voor een deel uit eenheden waarvan de fiscale boekwaarde hoger is dan 100% van de WOZ-waarde (de fiscale bodemwaarde).

Over deze woningen kan mogelijk fiscaal worden afgeschreven. Bij het berekenen van de latentie is rekening gehouden met de marktwaarde, fiscale boekwaarde en fiscale bodemwaarde op eenheidsniveau.

Investeringen

Investeringen in onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie hebben betrekking op de bedrijfsvoering.

Afschrijvingen

Daarbij wordt de latentie beperkt tot maximaal het verschil tussen de fiscale boekwaarde en de (lagere) marktwaarde.

Daarnaast wordt geen latentie gevormd voor woningen waar fiscaal gezien over kan worden afgeschreven, maar waarvan de marktwaarde hoger ligt dan de fiscale boekwaarde.

De afschrijvingen op materiële vaste activa zijn gebaseerd op de verkrijgingsprijs. De afschrijvingen zijn lineair, gebaseerd op de verwachte economische levensduur. De afschrijvingstermijnen zijn 3 tot 50 jaar rekeninghoudend met een restwaarde.

Afschrijvingen

Investeringen

9 7 3 Financiele vaste activa

Investeringen in onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie hebben betrekking op de bedrijfsvoering.

Afschrijvingen

9.7.3 Financiele vaste activa

9 7 3 Financiele vaste activa

De latenties uit hoofde van tijdelijke verschillen zijn als volgt samengesteld:

*1 Zie de verdere toelichting bij ‘afschrijvingen activa in exploitatie’ hierna Algemeen

Verwacht wordt dat van

Voor deze woningen geldt immers dat het verschil in waardering groter wordt door de afschrijvingen, zodat geen sprake kan zijn van realisatie van het commercieel-fiscale verschil.

Verkopen

Voor het vastgoed dat is bestemd voor doorexploitatie en het vastgoed dat is bestemd voor verkoop is sprake van fiscale faciliteiten die het mogelijk maken dat latenties na afloop van de levensduur worden doorgeschoven naar nieuw vastgoed. In het geval dat het zeer waarschijnlijk is dat voor het betreffende vastgoed geen fiscale afwikkeling gedurende de levensduur zal plaatsvinden, wordt rekening gehouden met de fiscale afwikkeling gebaseerd op de voorgenomen wijze van realisatie na afloop van de levensduur. Dit betekent dat de contante waarde van de latentie door de zeer lange periode tot het moment van afwikkeling naar nihil tendeert.

30 Jaarrekening 2023

*1 Zie de verdere toelichting bij ‘afschrijvingen

*1 Zie de verdere toelichting bij ‘afschrijvingen activa in exploitatie’ hierna.

Per 31 december 2023 is in totaal € 399,8 miljoen aan ongerealiseerde herwaarderingen in het eigen vermogen begrepen (2022: € 470,3 miljoen), zijnde het verschil tussen de marktwaarde in verhuurde staat van het vastgoed in exploitatie en de kostprijs. De waardering van dit vastgoed is in overeenstemming met het Handboek modelmatig waarderen marktwaarde bepaald en is daarmee conform de in de Woningwet voorgeschreven waarderingsgrondslag en daaruit afgeleide ministeriële besluiten geldend ten tijde van het opmaken van de jaarverslaggeving.

De waardering tegen beleidswaarde van het vastgoed in exploitatie bedraagt € 474,4 miljoen. Het verschil tussen de marktwaarde en de beleidswaarde bedraagt € 342,0 miljoen en kan niet of nauwelijks worden gerealiseerd. Een realisatie van het verschil tussen marktwaarde en beleidswaarde is sterk afhankelijk van het te voeren beleid van Oost West Wonen. De mogelijkheden voor de corporatie om vrijelijk door (complexgewijze) verkoop of huurstijgingen de marktwaarde in verhuurde staat van het DAEB-bezit in exploitatie te realiseren

zijn beperkt door wettelijke maatregelen en maatschappelijke ontwikkelingen zoals demografie en ontwikkeling van de behoefte aan sociale (DAEB) huurwoningen. Omdat de doelstelling van de corporatie is om duurzaam te voorzien in passende huisvesting voor hen die daar niet zelf in kunnen voorzien, zal van het vastgoed in exploitatie slechts een beperkt deel vervreemd worden.

Daarnaast zal bij mutatie van de woning slechts in uitzonderingssituaties de huur worden verhoogd tot de markthuur en zijn de werkelijke onderhouds- en beheerlasten hoger dan ingerekend in de marktwaarde, voortvloeiend uit de beoogde kwaliteit- en beheersituatie van de corporatie.

Voorstel tot bestemming van het resultaat over het boekjaar 2023 Het resultaat na belastingen van negatief € 62.206.678 over het boekjaar 2023, zal na vaststelling van het jaarverslag door de Raad van Commissarissen geheel ten lasten van de overige reserves gebracht worden. Dit is nog niet verwerkt in de jaarrekening. De vastgestelde jaarstukken worden ter informatie aan de ledenraad verstrekt.

Voorstel tot bestemming van het resultaat over het boekjaar 2023 Het resultaat na belastingen van negatief € 62 206 678 over het boekjaar 2023 zal na vaststelling van het jaarverslag door de Raad van Commissarissen geheel ten lasten van de overige reserves gebracht worden. Dit is nog niet verwerkt in de jaarrekening. De vastgestelde jaarstukken worden ter informatie aan de ledenraad worden verstrekt

9.7.7 Voorzieningen

9 7 7 Voorzieningen

De voorziening jubilea en gratificaties is gebaseerd

De voorziening jubilea en gratificaties is gebaseerd op de te maken aanspraken op gratificaties uit hoofde van de CAO Woondiensten. Concreet betreft dit de verwachte gratificaties in het kader van het 12,5-jarig, 25-jarig en 40-jarig dienstverband.

Jaarrekening 2023

In de CAO Woondiensten zijn vanaf 2010 afspraken gemaakt over een loopbaanontwikkelingsbudget. De hoogte van de voorziening is afhankelijk van het moment van indiensttreding,

Jaarrekening

Onder de post overige vorderingen zijn geen posten opgenomen met een resterende looptijd langer dan een jaar.

Onder

overige vorderingen zijn geen posten opgenomen met een resterende looptijd langer dan een jaar.

Jaarrekening 2023

Voorstel tot bestemming van het resultaat over het boekjaar 2023 Het resultaat na belastingen van negatief € 62 206 678 over het boekjaar 2023

In de CAO Woondiensten zijn vanaf 2010 afspraken gemaakt over een loopbaanontwikkelingsbudget.

De hoogte van de voorziening is afhankelijk van het moment van indiensttreding, het aantal dienstjaren en het aantal uren van het dienstverband. Ten laste van de voorziening komen de kosten die voortvloeien uit het honoreren van aanspraken.

het aantal dienstjaren en het aantal uren van het dienstverband. Ten laste van de voorziening komen de kosten die voortvloeien uit het honoreren van aanspraken.

In de CAO Woondiensten zijn vanaf 2010 afspraken gemaakt over een loopbaanontwikkelingsbudget. De hoogte van de voorziening is afhankelijk van het moment van indiensttreding, het aantal dienstjaren en het aantal uren van het dienstverband. Ten laste van de voorziening komen de kosten die voortvloeien uit het honoreren van aanspraken.

In het kader van de fusie is in 2019 aan het zittende personeel, dat voldeed aan de voorwaarden van de regeling, een vrijwillige vertrekregeling aangeboden. De aan deze medewerkers toegekende bedragen worden uit deze voorziening betaald.

9 7 8 Langlopende

In het kader van de fusie is in 2019 aan het zittende personeel dat voldeed aan de voorwaarden van de regeling, een vrijwillige vertrekregeling aangeboden. De aan deze medewerkers toegekende bedragen worden uit deze voorziening betaald.

9.7.8 Langlopende schulden

9 7 8 Langlopende schulden

Financiële instrumenten en risicobeheersing

Binnen het treasurybeleid van Oost West Wonen dient het gebruik van financiële instrumenten ter beperking van inherente (rente-, looptijdenen markt-) risico’s. Op grond van het vigerende interne treasurystatuut is het gebruik van financiële instrumenten slechts toegestaan voor zover er een materieel verband met het belegde/gefinancierde vermogen kan worden gelegd en de toepassing ervan tot een positie van de totale leningen-/beleggingsportefeuille leidt, welke vergelijkbaar is met een positie zonder gebruik te maken van deze instrumenten.

Renterisico

Oost West Wonen loopt renterisico over de rentedragende vorderingen (voornamelijk onder financiële vaste activa, effecten en liquide middelen) en rentedragende langlopende en kortlopende schulden (waaronder schulden aan banken). Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspraken loopt Oost West Wonen risico ten aanzien van toekomstige kasstromen. Met betrekking tot vastrentende vorderingen en schulden loopt Oost West Wonen risico’s over de marktwaarde.

Kredietrisico

Oost West Wonen heeft geen significante concentraties van kredietrisico. Voor zover noodzakelijk worden nadere zekerheden verstrekt aan de bank voor beschikbare kredietfaciliteiten.

Aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na de afloop van het jaar zijn opgenomen onder

35 Jaarrekening 2023

Aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na de afloop van het jaar zijn opgenomen onder de post kortlopende schulden.

kortlopende schulden. De marktwaarde van de leningen per ultimo

35 Jaarrekening 2023

De marktwaarde van de leningen per ultimo 2023 is € 190.877.729 (2022: € 167.682.048). Het saldo van de door het WSW geborgde leningen ultimo 2023 is € 188.213.128 (2022: € 164.847.434).

9.7.9 Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen

Obligo WSW

Het WSW heeft in juli 2021 de obligolening geïntroduceerd om er zeker van te zijn dat er direct geld beschikbaar is als er grote aanspraken zijn en de obligoheffing niet voldoende is. De obligolening is een variabele hoofdsomlening waarop initieel geen storting plaatsvindt en als gevolg daarvan ook geen rente betaald hoeft te worden. Overigens is over het niet opgenomen deel van de lening wel een bereidstellingsprovisie verschuldigd gebaseerd op 6-maands Euribor verhoogd met een opslag van 17 basispunten, achteraf te voldoen en ingaande op 30 november 2021.

Over het uitstaande deel van het maximumbedrag is rente verschuldigd gebaseerd op 6-maands Euribor verhoogd met een opslag van 30 basispunten. De rentevervaldata zijn 30 november en 31 mei van ieder jaar, voor het eerst was deze op 31 mei 2022.

Ultimo 2023 bedraagt het obligo voor Oost West Wonen (het ‘maximumbedrag’) € 4.391.000.

Leningen

Er zijn ultimo boekjaar geen lopende transactievoorstellen voor het aantrekken van leningen voor het komende jaar.

Verstrekte zekerheden kredietfaciliteiten

Er zijn geen zekerheden verstrekt.

Investeringsverplichtingen

Oost West Wonen is per 31 december 2023 voor nieuwbouwprojecten verplichtingen aangegaan, waarvan voor een bedrag van € 14.567.628 nog aan verplichtingen openstaat.

Verbeterverplichtingen

Oost West Wonen is in 2023 verplichtingen aangegaan voor

een bedrag van € 872.200. Dit betreft met name de volgende projecten:

• Poldersweegje (Dirksland): voor dit woonzorgcomplex wordt er een liftvoorziening geplaatst, vanwege een geheel nieuwe toegang tot het gebouw op een andere plaats dan de oorspronkelijke entree.

• 2 EBM-projecten in Sommelsdijk.

Voor projecten geldt dat naast uitgegeven bedragen welk in het jaar op het project zijn verantwoord tevens restant budgetten aanwezig zijn, naast deze niet uit de balans blijkende verplichtingen. Hiervoor zijn dan nog geen verplichtingen aangegaan, waardoor ze hier niet worden vermeld.

Erfpachtverplichtingen

In Sommelsdijk zijn erfpachtverplichtingen aangegaan, die nu jaarlijks € 462 bedragen. De erfpachtverplichtingen zijn eeuwigdurend. In Ooltgensplaat zijn erfpachtverplichtingen aangegaan, die nu jaarlijks € 1.792 bedragen. De erfpachtverplichtingen zijn gedeeltelijk eeuwigdurend en gedeeltelijk aflopend tot het jaar 2029. Daarna zal de erfpacht worden herzien.

Treasury

Binnen Oost West Wonen dient het gebruik van financiële instrumenten ter beperking van inherente (rente-, looptijdenen markt-) risico’s. Speculatief handelen in rente-instrumenten is niet toegestaan. Oost West Wonen heeft per ultimo 2023 twee basisrente leningen in portefeuille. Het totale schuldrestant van de basisrente leningen bedraagt € 8,0 miljoen. De gemiddelde rentevoet van de leningen bedraagt 3,438%. Het financiële risico voor Oost West Wonen is gering, de contracten bevatten geen break-clausules.

Reservering geoormerkt vermogen maatschappelijke zorg Dit is vermogen wat in beheer was gegeven bij FidesWonen. Ondanks onderzoek in 2016, bij diverse instellingen/instanties, is niet geheel duidelijk wat de directe afkomst is van dit vermogen. Meest aannemelijk is dat dit afkomstig is van, in eerste instantie, twee voormalige ‘burgerlijke instellingen voor Maatschappelijke Zorg’ in Dirksland en Herkingen. De reservering Dirksland is sinds 2008 nul. De bestemming is gekoppeld aan de ouderen van Herkingen. Per ultimo 2023 bedraagt het bedrag € 1.806 nog te besteden.

Automatiseringsverplichting

De aangegane licentieverplichtingen ten opzichte van Aareon tot 1 februari 2024 bedragen € 256.818. Daarnaast zijn in 2021 een tweetal leaseovereenkomsten aangegaan voor de (Konica-Minolta) kopieermachines, voor een periode van 36 maanden. De verplichting die hieruit was ontstaan, bedroeg € 21.229 en bedraagt nog € 2.949 per balansdatum.

Voorziening voor pensioenen

Ultimo 2023 zijn er evenals ultimo 2022, geen verplichtingen voor pensioenen opgenomen. De ten laste van de winst- en verliesrekening gebrachte pensioenpremie bedraagt over 2023 € 425.128 (2022: € 395.295).

De gehanteerde pensioenregeling van Oost West Wonen is ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties (SPW). De belangrijkste kenmerken van deze pensioenregeling zijn:

• Er is sprake van een ouderdoms- en nabestaandenpensioen.

• Er is sprake van een middelloonregeling.

• De pensioen(richt)leeftijd is 68 jaar.

De regeling kent zowel een partner- en wezenpensioen, waarbij het partner- en wezenpensioen is verzekerd door middel van een opbouwregeling (uitkeringsovereenkomst). Voor het ouderdomspensioen, partnerpensioen en wezenpensioen stelt het bestuur van het pensioenfonds jaarlijks een premie vast. Deze was in 2023, eveneens als in 2022 en zal ook gelden voor 2024, gelijk aan 27% van de pensioengrondslag gecorrigeerd met de deeltijdfactor. Bij een lager verwacht rendement moet een hogere premie ingelegd worden om hetzelfde pensioen te financieren.

Als de middelen van het pensioenfonds het toelaten, zal het bestuur van het pensioenfonds de ingegane pensioenen en de premievrije aanspraken van gewezen deelnemers aanpassen overeenkomstig de consumentenprijsindex voor alle huishoudens. Voor actieve deelnemers geldt dat het bestuur streeft naar verhoging met de loonontwikkeling van de branche Woningcorporaties. De toeslagverlening is voorwaardelijk. Er is geen recht op toeslagverlening en het is voor de langere termijn niet zeker of en in hoeverre toeslagverlening zal plaatsvinden. Het bestuur van het pensioenfonds beslist evenwel jaarlijks in hoeverre pensioenuitkeringen en pensioenaanspraken worden aangepast.

De belangrijkste kenmerken van de uitvoeringsovereenkomst zijn:

• Deelneming in het bedrijfstakpensioenfonds is verplicht gesteld voor de werknemers en bestuurders van de Oost West Wonen,

• Oost West Wonen is uitsluitend verplicht tot betaling van de vastgestelde premies. In geen geval bestaat een verplichting tot bijstorting,

• Er is geen sprake van recht op teruggave/premiekorting.

De (maand)dekkingsgraad van SPW bedraagt ultimo 2023 128,8% (ultimo 2022: 129,0%). De beleidsdekkingsgraad bedraagt ultimo 2023 131,5% (ultimo 2022 133,7%).

De verplichtingen (en daarmee de dekkingsgraden) worden berekend op basis van een door de toezichthouder voorgeschreven methodiek. De vereiste beleidsdekkingsgraad ligt eind 2022 op 127,1%. Het fonds heeft dus voldoende vermogen en geen reservetekort.

Met deze beleidsdekkingsgraad voldoet het pensioenfonds aan de minimaal vereiste van 104%, die is voorgeschreven door De Nederlandse Bank (DNB).

Saldo bankrekening personeelsvereniging

Het saldo van de bankrekening (NL12 RABO 0342 0243 61) ten name van de Personeelsvereniging Oost West Wonen bedraagt per ultimo 2023 € 27.278.

Saldo bankrekening Netwerk Wonen

Het saldo van de bankrekening (NL60 RABO 0360 1861 65) ten name van Netwerk Wonen managers en bedraagt per ultimo 2023 € 6.719.

9.7.10 Gebeurtenissen na balansdatum

Op het moment van opmaak van de jaarrekening zijn er verder geen verdere gebeurtenissen na balansdatum te vermelden, welke een significante invloed zouden hebben op de gepresenteerde cijfers over 2023.

9.8.12

Accountantshonoraria

Onderstaande honoraria betreffen werkzaamheden die bij

Onderstaande honoraria betreffen werkzaamheden die bij Oost West Wonen zijn uitgevoerd door accountantsorganisatie(s) en externe accountant(s) zoals bedoeld in artikel 1, lid 1 WTA, Wet Toezicht Accountantorganisaties.

Accountantshonoraria

Oost West Wonen zijn uitgevoerd door accountantsorganisatie(s) en externe accountant(s) zoals bedoeld in artikel 1, lid 1 WTA, Wet Toezicht Accountantorganisaties.

Door Mazars zijn er geen fiscale adviesdiensten verricht.

De totale honoraria voor het onderzoeken van de jaarrekening zijn gebaseerd op de totale honoraria voor het onderzoek van de jaarrekening over het boekjaar waar de jaarrekening betrekking op heeft, ongeacht of de werkzaamheden door de externe accountant reeds gedurende dat boekjaar zijn verricht.

Werknemers

Door Mazars zijn er geen fiscale adviesdiensten verricht.

Op 31 december 2023 had Oost West Wonen 56 5 fte in dienst (2022: 52 2 fte)

Door Mazars zijn er geen fiscale adviesdiensten verricht.

Werknemers

Op 31 december 2023 had Oost West Wonen 56,5 fte in dienst (2022: 52,2 fte)

Werknemers

Jaarrekening 2023

Op 31 december 2023 had Oost West Wonen 56,5 fte in dienst (2022: 52,2 fte)

9.9 Gescheiden balans DAEB en

44 Jaarrekening 2023

niet-DAEB

9.11 Gescheiden kasstroomoverzicht

Alle commissarissen zijn in 2023 en 2022 in functie geweest. Zij voldoen allen aan de WNT-norm.

Bij de vaststelling van de hoogte van de bezoldiging is de wet normering topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) gehanteerd. Geen enkel lid van de raad van commissarissen ontving een bezoldiging die gekoppeld is aan of verband houdt met de financiële prestaties van Oost West Wonen. Ook voldoen zijn aan de VTW-norm.

De Raad van Commissarissen heeft conform de Regeling bezoldigingsmaxima toegelaten instelling volkshuisvesting Oost West Wonen ingedeeld in klasse F, met een bijbehorend bezoldigingsmaximum voor de directeur bestuurder van € 187.000. Dit maximum wordt niet overschreden door de directeur bestuurder.

Het bij behorende bezoldigingsmaximum voor de voorzitter van de Raad van Commissarissen bedraagt € 28.050 en voor de overige leden van de Raad van Commissarissen € 18.700. Deze maxima worden niet overschreden.

Bestuur

Het bestuur werd in 2023 door één persoon gevormd, mevrouw M. van de Kamp. Zij valt onder de Wet Normering Topinkomens, op grond van artikel 4.1 van de WNT.

Raad van commissarissen (toezichthoudende topfunctionarissen)

De bezoldiging van de raad van commissarissen omvat periodiek betaalde beloningen. Er zijn geen kostenvergoeding en er zijn geen beloningen op termijn. Alle verantwoorde bedragen zijn exclusief BTW.

Raad van commissarissen (toezichthoudende topfunctionarissen) De bezoldiging van de raad van commissarissen omvat periodiek betaalde beloningen. Er zijn geen kostenvergoeding en er zijn geen beloningen op termijn. Alle verantwoorde bedragen zijn exclusief BTW. bedragen (x €1) S. L. Visser

Er zijn geen betalingen gedaan op grond van artikel 4.2 WNT, zijnde niet-topfunctionarissen of gewezen topfunctionarissen, waarvan de bezoldiging de maximale WNT-bezoldiging te boven gaat.

Over 2023 heeft de huidige bestuurder de volgende beloning (opgesteld volgens de Wet Normering Topinkomens) ontvangen:

In 2022 werd het besluit genomen om ultimo 2022 terug te gaan naar 5 commissarissen. In 2022 waren dit er 7. De gegevens van de commissarissen over 2022 bedroegen:

heeft verwijderd:

en 2022 in functie geweest. Zij voldoen allen aan de WNT-norm

Alle commissarissen zijn in 2023 en 2022 in functie geweest. Zij voldoen allen aan de WNT-norm

Er zijn geen betalingen gedaan op grond van artikel 4.2 WNT, zijnde niet-topfunctionarissen of gewezen

topfunctionarissen, waarvan de bezoldiging de maximale WNT-bezoldiging te boven gaat.

Over 2023 heeft de huidige bestuurder de volgende beloning (opgesteld volgens de Wet Normering Topinkomens)

Bestuur Het bestuur werd in 2023 door één persoon gevormd, mevrouw M. van de Kamp. Zij valt onder de Wet Normering Topinkomens, op grond van artikel 4.1 van de WNT. Er zijn geen betalingen gedaan op grond van artikel 4.2 WNT, zijnde niet-topfunctionarissen of gewezen topfunctionarissen, waarvan de bezoldiging de maximale WNT-bezoldiging te boven gaat.

ontvangen:

Leidinggevende topfunctionarissen met dienstbetrekking:

Over 2023 heeft de huidige bestuurder de volgende beloning (opgesteld volgens de Wet Normering Topinkomens) ontvangen:

Naam M.G. van de Kamp-Schreuder

Leidinggevende topfunctionarissen met dienstbetrekking:

Functiegegevens directeur-bestuurder

01/01/2023

Aanvang functievervulling

Naam M.G. van de Kamp-Schreuder Functiegegevens directeur-bestuurder

Einde functievervulling

Statutaire regeling betreffende de bestemming van het resultaat over het boekjaar 2023:

31/12/2023

01/01/2023

Individueel toepasselijke maximum gehele periode kalendermaand 1 t/m 12 € 187.000

Aanvang functievervulling

Einde functievervulling

Bezoldiging

In artikel 43 van de statuten wordt de vaststelling van de jaarstukken geregeld. In dit artikel is geen specifieke bepaling opgenomen aangaande de winstbestemming.

31/12/2023

Individueel toepasselijke maximum gehele periode kalendermaand 1 t/m 12 € 187.000

Bezoldiging gehele periode kalendermaand 1 t/m 12 € 164 146

Bezoldiging

Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn € 21.250

Bezoldiging gehele periode kalendermaand 1 t/m 12 € 164 146

Onverschuldigd betaald en nog niet terugontvangen bedrag € 0

Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn € 21.250

Subtotaal € 185 396

Onverschuldigd betaald en nog niet terugontvangen bedrag € 0

Reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan N.v.t.

Subtotaal € 185 396

Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde betaling N.v.t.

Deeltijdfactor 100%

Reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan N.v.t.

Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde betaling N.v.t.

Vergelijkende cijfers over 2022

Deeltijdfactor 100%

Leidinggevende topfunctionaris met dienstbetrekking:

Vergelijkende cijfers over 2022

Naam M. van de Kamp-Schreuder

Wel is in artikel 3 van de statuten opgenomen dat de vereniging zich ten doel stelt uitsluitend werkzaam te zijn op het gebied van de volkshuisvesting zoals omschreven in de Woningwet.

Nevenvestigingen

Vanaf het fusiemoment opereert de organisatie vanuit één vestiging.

Leidinggevende topfunctionaris met dienstbetrekking:

Functiegegevens directeur-bestuurder

01/01/2022

Aanvang functievervulling

Naam M. van de Kamp-Schreuder Functiegegevens directeur-bestuurder

31/12/2022

Einde functievervulling

Aanvang functievervulling

Individueel toepasselijke maximum gehele periode kalendermaand 1 t/m 12 € 181.000

Einde functievervulling

Bezoldiging

01/01/2022

31/12/2022

€ 150 826

Controleverklaring van de accountant

De controleverklaring van de onafhankelijk accountant bij de jaarrekening is op de volgende pagina’s opgenomen.

Individueel toepasselijke maximum gehele periode kalendermaand 1 t/m 12 € 181.000

Bezoldiging gehele periode kalendermaand 1 t/m 12

Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn € 18.933

Bezoldiging

Bezoldiging gehele periode kalendermaand 1 t/m 12 € 150 826

Onverschuldigd betaald en nog niet terugontvangen bedrag 0

Subtotaal € 169.759

Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn € 18.933

Onverschuldigd betaald en nog niet terugontvangen bedrag 0

Reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan N.v.t.

Subtotaal € 169.759

Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde betaling N.v.t.

Deeltijdfactor 100%

Reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan N.v.t.

Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde betaling N.v.t.

Deeltijdfactor 100%

Statutaire reling betreffende de bestemming van het resultaat over het boekjaar 2023: In artikel 43 van de statuten wordt de vaststelling van de jaarstukken geregeld. In dit artikel is geen specifieke bepaling opgenomen aangaande de winstbestemming.

50 Jaarrekening 2023

9.12 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Bijlage 1.

Kengetallen

BIJLAGEN

Bijlage 1: Kengetallen

Solvabiliteit

Liquiditeit / ICR

Rente vreemd vermogen Rente vreemd vermogen geeft het gemiddelde rentepercentage aan van de uitstaande leningen ultimo boekjaar. Deze wordt berekend door de schuldrest per lening ultimo boekjaar te vermenigvuldigen met het rentepercentage en deze te totaliseren en dan te delen door de restant schuld.

Financiële continuïteit

Jaarrekening 2023

Bijlage 2.

Stakeholders

2023

• Huurdersverenigingen (2)

• Gemeente Goeree-Overflakkee

• Diverse zorgorganisaties actief in de gemeente Goeree-Overflakkee

• Diverse welzijnsorganisaties en hulpverleningsinstanties

• Georganiseerde bewonersinitiatieven zoals dorpsraden

• De Autoriteit Woningcorporaties

• Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw

• Aedes

• Collega corporaties, zeker die in de nabijheid van ons werkgebied

• (Huis)bank

• Adviseurs

• Accountant

• Aannemers

• Lokale scholen

• Overige leveranciers

Bijlage 3.

Woningtoewijzing 2023

Bijlage 3

Woningtoewijzingen 2023 gemeente Goerree-Overflakkee

Gemeente Goeree-Overflakkee

Aantal toewijzingen in het verslagjaar 2023

Huurgrenzen

1.a Eenpersoonshuishoudens

1.b Tweepersoonhuishoudens

Jonger dan 66 jaar en 6 maanden, inkomen hoger dan inkomensgrens Wht

66 jaar en 6 maanden of ouder, inkomen lager

66 jaar en 6 maanden

gelijk inkomensgrens Wht

1.c Drie- en meerpersoonshuishoudens

Kom langs: Langeweg 10, Middelharnis

Maandag t/m donderdag:

8.30 - 17.00 uur

Vrijdag: 8.30 - 12.00 uur

Bel ons: 0187 - 22 11 00

Maandag t/m donderdag: 8.30 - 17.00 uur

Vrijdag: 8.30 - 12.00 uur

Stuur een bericht: info@oostwestwonen.nl

Postadres: Postbus 9 3240 AA, Middelharnis