REPORTAGE Energiebesparing
Likstenenpers ‘retro’-fit Lager energieverbruik, minder storingen en klaar voor condition-monitoring Over het verlagen van het energieverbruik wordt nog steeds voldoende gezegd en geschreven. Hoe relevant en zinvol het blijft, mag blijken uit de retrofit van een hydraulische pers voor likstenen. Dankzij de samenwerking tussen verschillende specialisten gebruikt de machine nu veel minder energie en is het aantal storing drastisch verlaagd. Een goede basis om een volgende stap te zetten richting condition-monitoring en verdere verlaging van de onderhoudskosten. Marjolein de Wit-Blok
Familiebedrijf Tromp uit Leeuwarden is ontwikkelaar, fabrikant en leverancier van mineralenmengsels voor vee. Een deel van de mineralen wordt samengeperst tot zogenaamde likstenen, die in heel Europa worden geleverd. De stenen hebben een gewicht van ongeveer 10 kg en vormen een aanvulling op het ruwvoer dat (rund)vee dagelijks krijgt in de vorm van bijvoorbeeld kuilgras, hooi, stro en snijmais. Op deze manier leveren de producten een bijdrage aan de gezondheid van de dieren en de kwaliteit van de melk en het vlees. Zelf ontwikkeld en gebouwd Tromp maakt de likstenen met een grote hydraulische pers die ruim 25 jaar geleden in eigen beheer is ontwikkeld en gebouwd. Het productieproces start met de aanvoer van losse mineralen in de juiste verhouding vanuit de mengerij. De grondstoffen worden gewogen en vervolgens in een persmal gestort en vervolgens niet aan één, maar aan twee kanten samengeperst. Hierbij loopt de druk dermate hoog op, dat de mineralen warm worden en aan elkaar smelten tot een solide blok. Dit samendrukken gebeurt met een kracht van 500 ton en levert volgens eigenaar Wiebe Tromp – derde generatie – het beste resultaat op. Tot slot worden de stenen uitgevoerd, 24
AB_ART_Reportage01.indd 24
nogmaals gewogen en via een transportband afgevoerd voor opslag of verzending. Na 25 jaar produceert de machine nog steeds naar tevredenheid. Maar ook robuuste machines komen ooit in een stadium dat groot onderhoud nodig is en er een wens ontstaat om te moderniseren. Herman ter Schure is account- en projectmanager bij onderhouds- en servicebedrijf Perdok en geeft aan: “Onze mensen zijn al
“retrofitten om storingsarm en energiezuinig verder te gaan” vanaf de ontwikkeling van de pers betrokken geweest bij deze machine en kennen deze dan ook van haver tot gort. Ieder jaar hebben zij het normale onderhoud uitgevoerd waarbij onder andere filters en slangen worden vervangen maar ook schakelrelais. Daarnaast zijn er verschillende malen revisies uitgevoerd; onder meer aan de hydraulische pomp toen het aantal draaiuren of de uitkomst van olieanalyses daartoe aanleiding gaven. Het viel op een gegeven moment dan ook op dat er steeds meer storingen optraden en
dat de gebruikte technieken verouderd raakten.” Rechttoe-rechtaan Het bedienen en instellen van de machine gebeurde bijvoorbeeld nog altijd handmatig. Daarbij was er maar één persoon in het bedrijf – de eigenaar – die de kennis en ervaring had om de pers op de juiste manier in te stellen wanneer er gewisseld werd van product. Daarnaast is er 25 jaar geleden vooral rechttoe-rechtaan ontwikkeld wat uiteindelijk leidde tot een behoorlijk overgedimensioneerde machine. Voor de kwaliteit van de likstenen is dat geen probleem; het energieverbruik komt hierdoor echter minder gunstig uit de bus. Het moment waarop besloten werd voor een retrofit, brak aan toen één van de perscilinders begon te scheuren en de machine steeds vaker in storing raakte. Jan-Dirk Kamminga is technical manager bij Perdok en vertelt: “Op dat moment moest een beslissing worden genomen: koopt of bouwt het bedrijf een nieuwe pers of is er voldoende reden voor een retrofit?” In tweeën Eigenaar Wiebe Tromp besloot voor het laatste: “Met de machine zelf is niets mis. Al het staal kan behouden blijven en met
WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U RE N.NL | N R . 3 | A PR I L 2021
30-03-21 12:05