White Tales | Summer 2020

O SS P EE

R P

689

S PO S

ES

X+5

T

R

S

T

ΕΟΤ ταξίδι στον χρόνο Γλυκός πειρασμός Χαρισματικά παιδιά

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 1

P

Το περιοδικό της Omnipress για τον χώρο της αναµονής

ΓΙΝΕ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΗΣ

ΤΩΡΑ!

ΥΓΕΙΑ

∆ Ι ΑΤ Ρ Ο Φ Η

2 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

FITNESS

ΟΜΟΡΦΙΑ

Info: www.omnipress.gr | info@omnipress.gr | +30 210 2222637

ΕΚΔΟΤΗΣ / ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Ιωάννης Γ. Ρούσσης ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Κωνσταντίνος Δ. Βαλαβάνης ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ Πένυ Π. Σπυροπούλου ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Χρήστος Κρασαδάκης CREATIVE ART DIRECTOR Εύη Μίνη ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ & ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ Έφη Δεμερτζή ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Μαρία Αβραμίδου ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Μαρία Αβραμίδου, Φίλιππος Αναγνωστίδης, Σοφία Ατσάλη, Παναγιώτα Καρκαβέλια, Νικόλαος Νιώτης, Πάρης Παπαχρήστος, Μιχάλης Σαμαράς, Κάτια Στρατουδάκη, Νίκη Χάγια EDITORIAL ON BOARD Ιωάννης Στ. Γρυπάρης, Αγγέλικα Ζηρογιάννη, Βασιλική Καφούρου, Διαμαντής Μπουρνάκης, Ανδρέας Πυροβολάκης ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Βίκυ Δρόσου, Μαρία Παγωμένου ΦΩΤΟΓΡΑΦΟI Κώστας Μαλτέζος, Γεράσιμος Μαυρομμάτης MARKETING MANAGER Βασίλης Τσάμης CREATIVE MEDIA MANAGER Σοφία Ατσάλη (sofia@omnipress.gr) ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Παναγιώτα Καρκαβέλια ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Ιωάννης Ζαφείρης Λογιστήριο Ελευθερία Κοτσίνα (eleftheria@omnipress.gr) ΕΚΤΥΠΩΣΗ PRINTFAIR ΕΠΕ ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ Βιολέτας 3 ,13671 Αχαρνές ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ NEW OMNIPRESS ΙΚΕ Λεωφ. Μεσογείων 330, Τ.Κ. 15341, Αγία Παρασκευή Τηλ. 210 2222637 | www.omnipress.gr WHITE Tales Τριμηνιαία έκδοση της NEW OMNIPRESS ΙΚΕ Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή ή μετάδοση με οποιοδήποτε οπτικοακουστικό μέσο, όλου ή μέρους του περιοδικού, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. Υπεύθυνος απέναντι στον νόμο: Ιωάννης Γ. Ρούσσης

Έναρξη εγγραφών από Φεβρουάριο

“Το σχολείο µας ξεχωρίζει για το οικογενειακό του κλίµα. Πρωταρχικό µας µέληµα είναι οι γονείς να αισθάνονται βέβαιοι πως τις ώρες που το παιδάκι τους θα λείπει από το σπίτι, θα βρίσκεται σ’ ένα δεύτερο σπίτι, που του παρέχει ασφάλεια και αγάπη αντίστοιχη της οικογενειακής.”

“ Ελάτε να περιηγηθείτε στις εγκαταστάσεις µας που περιλαµβάνουν ζεστούς και φιλόξενους χώρους, να συζητήσουµε αποκλειστικά και προσωπικά για το ∆ΙΚΟ ΣΑΣ παιδί και τις ανάγκες του, να ενηµερωθείτε για τη λειτουργία µας και το εκπαιδευτικό µας πρόγραµµα.”

Β. Μοσκόβη 6 - Λεβιδίου 32, Κολωνός Αθήνα | Τ 210 5129 959 - 210 5155 895 | E info@lakoniki-fragi.gr www.lakoniki-fragi.gr

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

08

10

14

16

18

20

ΓΛΥΚΟΣ "ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ"

Η επίδραση των τεχνικών γλυκαντικών στα δόντια.

ΚΡΥΜΜΕΝΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ

Η ύπουλη νόσος των περιοδοντικών θυλάκων.

ΑΠΟ ΝΩΡΙΣ

Μην αμελείτε την υγιεινή των νεογιλών δοντιών.

ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

Η μάστιγα της παιδικής παχυσαρκίας.

ΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΑΛΛΑΓΗ

Όσα πρέπει να γνωρίζετε για την κοιλιοπλαστική.

22

ΕΙΔΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ

24

40

EDITORIAL

Σημείωμα του εκδότη.

Εγκυμοσύνη στην εποχή του κορονοϊού.

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΑΓΓΙΓΜΑΤΟΣ

Τα μυστικά της φυσικοθεραπείας.

26

ΑΞΙΑ ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΗ Το πολύτιμο αγαθό που λέγεται ύδωρ.

30

ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΝΟΥ Πώς βελτιώνει τη ζωή μας ο Νευρογλωσσικός Προγραμματισμός.

32

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ Η Μαρία Αβραμίδου "αποτυπώνει" το ελληνικό καλοκαίρι μέσα από τις αφίσες του ΕΟΤ και την ιστορία τους.

36

ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Ή ΚΑΤΙ ΑΛΛΟ; Η Δανάη Δεληγεώργη μάς φέρνει σε επαφή με τον κόσμο των χαρισματικών παιδιών.

R

S PO

X+5

ES

EE

T

R

O SS P

T

S

S

26

P

689

P

[

CREDITS ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

Photo: stock.adobe.com

20

6 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

ΕΟΤ ταξίδι στον χρόνο Γλυκός πειρασμός Χαρισματικά παιδιά

16

40

ΤΑ ΓΥΑΛΙΑ ΗΛΙΟΥ ΞΕΧΑΣΑ! Δείτε τις τάσεις για το πιο εμβληματικό αξεσουάρ του καλοκαιριού.

42

ΨΗΦΙΑΚΗ... ΓΗΡΑΝΣΗ Πώς θα καταπολεμήσετε τα σημάδια του screen face.

44

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΛΑΜΨΗ Το δέρμα επηρεάζεται και από τη διατροφή μας.

46

ΤΑ ΕΝ ΟΙΚΩ... Και η γυμναστική στο σπίτι μπορεί να είναι αποτελεσματική.

48

50

22

ΑΘΗΝΑ, ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

Το πρώτο μέρος από το αφιέρωμα του αρχιτέκτονα Φίλιππου Αναγνωστίδη για την πρωτεύουσα.

ΠΡΩΙΝΟ ΞΥΠΝΗΜΑ

4 τρόποι για να ξεκινήσει όμορφα η μέρα.

32

36

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 7

EDITORIAL ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Αγαπητοί φίλοι, Το καλοκαίρι έφτασε και οι θερμοκρασίες επιτέλους ανέβηκαν, όπως και η διάθεσή μας. Είμαστε δε περισσότερο έτοιμοι από ποτέ να απολαύσουμε τον ήλιο, τη θάλασσα και τις διακοπές. Έχοντας περάσει έναν πρωτόγνωρο χειμώνα, με ανατρεπτικές συνθήκες lockdown και έναν νέο ιό να μας απειλεί θανάσιμα, είναι ακόμη έντονα για τον καθένα μας τα δυνατά, πρωτοφανή συναισθήματα, τα οποία βιώσαμε. Το προηγούμενο διάστημα οδήγησε πολλούς από εμάς στο να αναρωτηθούμε για το ποιες είναι οι πραγματικές και ουσιαστικές αξίες στη ζωή και να αναθεωρήσουμε πολλά. Μάθαμε να συναναστρεφόμαστε τους άλλους με προσοχή –προς αποφυγή διασποράς του ιού–, αλλά και να συνειδητοποιήσουμε πόσο σημαντικοί είναι οι κανόνες υγιεινής για όλους μας. Εμείς, η ομάδα της Omnipress, παραμένουμε δίπλα σας, έχοντας ετοιμάσει ένα τεύχος ενημερωτικό και ταυτόχρονα ψυχαγωγικό. Στο White Tales που κρατάτε στα χέρια σας θα βρείτε, όπως πάντα, τα πλέον επίκαιρα θέματα υγείας, ψυχολογίας, διατροφής, αλλά και μόδας, ομορφιάς και fitness. Θα μάθετε για τα Χαρισματικά Παιδιά, διαβάζοντας τα όσα ενδιαφέροντα έχει να πει η ψυχοπαιδαγωγός και υπεύθυνη Προγραμμάτων Εκπαίδευσης Χαρισματικότητας, Δανάη Δεληγεώργη, και θα ταξιδέψετε στον χρόνο, μέσα από τις αφίσες του ΕΟΤ και την ιστορία τους. Άλλωστε, καλοκαίρι και Ελλάδα είναι έννοιες ταυτόσημες στον νου και την καρδιά όλων μας. Από όλους μας, ευχές για να περάσετε όσο γίνεται πιο όμορφα και ξεκούραστα. Καλό καλοκαίρι!

Ιωάννης Γ. Ρούσσης Εκδότης

8 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

Top Quality Hyalouronic Filler

www.zartaux.com

Fill Different

DDSA PHARMA E.E. | Αποκλειστικός Αντιπρόσωπος Ελλάδος | Τηλ.: 210 590 11 17 | Email: info@ddsa.gr

ΥΓΕΙΑ

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ | ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΑ

Γλυκός «πειρασμός» Πώς επιδρούν στα δόντια τα τεχνικά γλυκαντικά.

10 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

φές εμπεριέχουν μεγάλες «κρυμμένες» ποσότητες τεχνητών γλυκαντικών, τις οποίες καταναλώνουμε καθημερινά –τις περισσότερες φορές χωρίς καν να το γνωρίζουμε. Τί κυκλοφορεί στην αγορά. Πρόσφατα ο Αμερικάνικος Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (Food and Drug Administration - FDA) ενέκρινε την κυκλοφορία 6 τεχνητών γλυκαντικών: ακεσουλφάμη Κ, σακχαρίνη, ασπαρτάμη, νεοτάμη, σουκραλόζη και δεβαουδιοζίτη Α. Όλα αυτά τα προϊόντα είναι γλυκά χημικά κατασκευάσματα των οποίων η γλυκύτητά ποικίλει –είναι από εκατοντάδες μέχρι χιλιάδες φορές μεγαλύτερη απο αυτή της ζάχαρης. Με την εξαίρεση της δεβαουδιοζίτης Α, όλα τα υπόλοιπα είναι ανθρώπινα κατασκευάσματα. Οι θερμίδες που προσλαμβάνουμε απο την κατανάλωση αυτών των τεχνητών γλυκαντικών είναι σχεδόν αμελητέες, ενώ το σώμα μας αποβάλλει τη μεγαλύτερη ποσότητά τους.

H δεβαουδιοζίτη Α είναι τεχνητό γλυκαντικό με αυξημένης καθαρότητας σύσταση, το οποίο αρχικά προήλθε από το φυτό στέβια, ενώ τώρα παρασκευάζεται συνθετικά. Η στέβια, που τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται σαν διαιτητικό συμπλήρωμα, είναι έντονα γλυκό φυτό και έχει

ΦΩΤΟ: STOCK.ADOBE.COM

T

α τεχνητά γλυκαντικά φαίνεται να βρίσκονται παντού στην καθημερινότητά μας, από τις τσίχλες μέχρι σε όλες τις καφετέριες σε ολόκληρο τον κόσμο. Καθώς οι έρευνες που εμφανίζονται καθημερινά κατακρίνουν τη ζάχαρη ως βασικό υπεύθυνο παράγοντα για την παχυσαρκία, είναι αποδεδειγμένο πως η μεγάλη κατανάλωσή της οδηγεί και σε πάμπολλες νόσους, όπως είναι, ενδεικτικά, η οδοντική τερηδόνα, τα υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων, καθώς και οι γρήγορες μεταβολές των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Η επιλογή των τεχνητών γλυκαντικών βοηθά στην ικανοποίηση της επιθυμίας για γλυκιά γεύση, χωρίς υποτιθέμενες αρνητικές επιπτώσεις στον οργανισμό. Η προτίμηση του ανθρώπινου είδους σε γλυκιές γεύσεις διεγείρει τον εγκέφαλο να πιστεύει πως αισθάνεται ικανοποιημένος και χαρούμενος. Κατα περίεργη ειρωνία, το πρώτο υποκατάστατο της ζάχαρης, η σακχαρίνη, ανακαλύφθηκε τυχαία το 1978. Σήμερα, τα τεχνητά γλυκαντικά αποτελούν μεγάλο μέρος της ερευνητικής δραστηριότητας κολοσσιαίων οργανισμών τροφίμων, καθώς μεγάλο μέρος του Δυτικού Κόσμου καταναλώνει μεγάλες ποσότητες από αυτά στο καθημερινό διαιτολόγιό του. Πολλές, μάλιστα, τρο-

VivaStyle®

VivaStyle 10% & 16%

Εξελιγμένο σύστημα λεύκανσης με υπεροξείδιο του καρβαμιδίου 10% & 16% 1)

Άνετη εφαρμογή.

Patient Kit

2)

Μειωμένη ευαισθησία.

3)

Άριστη διατήρηση αποτελέσματος.

4 σύριγγες Vivastyle (3ml/σύριγγα) 2 φύλλα για νάρθηκες

4)

Παρατεταμένη δράση στο σωστό σημείο.

5)

1 ώρα / Εφαρμογή.

6)

Απελευθέρωση οξυγόνου ώστε να επιτυγχάνεται λεύκανση των δυσχρωμιών.

7)

Βαθμονομημένη επανακλεινόμενη σύριγγα

1 θήκη για νάρθηκες τσαντάκι

Touch Up Kit 2 σύριγγες VivaStyle (3ml/σύριγγα)

Φύλλα για νάρθηκες (12τεμ.)

με περισσότερο υλικό (3ml/σύριγγα).

VivaStyle Paint on Plus

Αποτελεσματική Λεύκανση χωρίς δισκάριο 1)

Ορατό αποτέλεσμα μόνο σε 7 ημέρες.

2)

6% υπεροξείδιο του υδρογόνου.

3)

10’ / Εφαρμογή.

4)

Περιέχει προβιταμίνη D-Panthenol,

η οποία έχει καταπραϋντική δράση στα ούλα.

5)

Λεύκανση ολόκληρου χαμόγελου, μεμονωμένων

VivaStyle Paint on Plus 1 σωληνάριο 20ml 14 βουρτσάκια 14 θήκες διανομής τσαντάκι

δοντιών, όμορων περιοχών.

6)

Δεν διαλύεται από το σάλιο.

7)

Ήπια εφαρμογή.

8)

Εύκολη καθημερινή χρήση.

9)

Οικονομικότερο, χωρίς την χρήση δισκαρίου.

10) Ικανοποιημένοι ασθενείς.

Αθήνα: Μάγερ 13, Πλ. Βάθης, τηλ.: 210 7755900 Θεσσαλονίκη: Τσιμισκή 34, τηλ.: 2310 253 800

ΥΓΕΙΑ

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ | ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΑ

πολλάκις κυκλοφορήσει στο εμπόριο ως φυσική εναλλακτική των τεχνητων γλυκαντικών. Εκτός από τα τεχνητά γλυκαντικά που έχουν μηδενικές θερμίδες, υπάρχουν και τα γλυκαντικά χαμηλής θερμιδικής αξίας. Αυτά είναι τα γνωστά ως πολυόλες. Πρόκειται για φυσικά προστιθέμενα συστατικά, τα οποία συχνά χρησιμοποιούνται στη θέση της ζάχαρης ή σε συνδυασμό με κάποιο τεχνητό γλυκαντικό. Οι πολυόλες απορροφώνται αργά από το σώμα και πέπτονται μερικώς, με αποτέλεσμα ο οργανισμός να επιβαρύνεται με λιγότερες θερμίδες σε σύγκριση με τη ζάχαρη. Παραδείγματα πολυολών είναι η σορβιτόλη, η μαννιτόλη, η ξυλιτόλη, η ερυθριτόλη και η Δ-ταγατόζη. Προσφάτως, έχει δημιουργηθεί τεράστιο ενδιαφέρον σχετικά με την ξυλιτόλη, διότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πρόληψη της τερηδόνας. Ποια η επίδραση των τεχνητών γλυκαντικών στα δόντια και στην υγεία; Τα τεχνητά γλυκαντικά δεν προάγουν την ανάπτυξη των βακτηρίων που προκαλούν τερηδόνα. Αντί, λοιπόν, να εξαλείψουμε την κατανάλωση ζάχαρης –κάτι που ίσως και να θεωρείται ανέφικτο–, μπορούμε να την αντικατσαστήσουμε με υποκατάστατά της. Τεχνητά γλυκαντικά καθώς και πολυόλες χρησιμοποιούνται ευρέως σε τσίχλες, καραμέλες και αναψυκτικά. Οι τσίχλες που δεν περιέχουν ζάχαρη αλλα υποκατάστατα βοηθούν τη στοματική υγεία, διεγείροντας την έκκριση σάλιου, το οποίο με τη σειρά του έχει αντίστοιχες ευεργετικές ιδιότητες. Η έκκριση σάλιου μειώνει την οξήτητα του στοματικού περιβάλλοντος και της βακτηριακής πλάκας, δημιουργώντας, με αυτόν τον τρόπο, ένα περιβάλλον όχι και τόσο φιλικό για τα μικρόβια. Επιπρόσθετα, το σάλιο φέρει απαραίτητα στοιχεία, όπως ασβέστιο και φώσφορος, τα οποία συνδράμουν στη διαδικασία επαναμεταλλικοποίησης της αδαμαντίνης. Όπως προαναφέρθηκε, πρόσφατες έρευνες αποδεικνύουν πως οι πολυόλες ίσως να παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη κατά της τερηδόνας. Η χρήση της ξυλιτόλης στις τσίχλες έχει αποδειχθεί πως μειώνει αισθητά τα επίπεδα του βακτηρίου Streptococcus Mutans, το οποίο είναι το κυρίως υπεύθυνο βακτήριο για την τερηδόνα. Αυτά τα βακτήρια είναι αδύνατον να κάνουν ενζυμική αντίδραση με τις πολυόλες, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να τραφούν. Τα τεχνητά γλυκαντικά και οι πολυόλες μπορούν με τον τρόπο τους να βοηθήσουν και στη συνολική υγεία του ανθρώπινου οργανισμού. Βοηθούν όσουν προσπαθούν να χάσουν βάρος και ακολουθούν διατροφή χαμηλής θερμιδικής αξίας να μπορούν να μην ξεφεύγουν απο την ημερήσια επιτρεπόμενη πρόσληψη θερμίδων, ενώ εξυπηρετούν τους διαβητικούς να αποφεύγουν τις μεγάλες αυξομειώσεις των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Είναι τόσο ασφαλή όσο νομίζουμε; Στον αντίποδα, υπάρχουν και τα επιχειρήματα όσων υποστηρίζουν πως τα τεχνητά γλυκαντικά και όλα τα προϊόντα χαμηλών θερμίδων θα πρέπει να χρησιμοποιούνται

12 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

με ιδιαίτερη προσοχή. Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων έχει ορίσει αποδεκτές ημερήσιες ποσότητες τεχνητών γλυκαντικών, καθώς άλογη κατανάλωση τέτοιων προϊόντων μπορεί να προκαλέσει στομαχικές διαταραχές και διάρροια. Έχουν εμφανιστεί, ωστόσο, και έρευνες που κατηγορούν αυτά τα προϊόντα ως πιθανούς προδιαθεσικούς παράγοντες για διάφορες μορφές καρκίνου, χωρίς όμως να μπορούν να τεκμηριωθούν απόλυτα σε μεγάλα δείγματα ανθρώπινων ομάδων, μιάς και ο καρκίνος είναι πολυπαραγοντική νόσος, με πολλούς πιθανούς προδιαθεσικούς παράγοντες. Αξίζει να αναφερθεί πως ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν πως τα τεχνητά γλυκαντικά έχουν επίσης τη δυνατότητα να επηρεάσουν την αίσθηση της γεύσης. Η μεγάλης έντασης γλυκύτητα μπορεί θεωρητικά να μειώσει την ευαισθησία ενός ατόμου στο γλυκό, με αποτέλεσμα να αποζητά συνεχώς γλυκές τροφές, πράγμα το οποίο εκθέτει το άτομο σε πιθανή εκδήλωση παχυσαρκίας, διαταραχών του σακχάρου και άλλων νοσημάτων. Άλλη έρευνα συνέκρινε την εγκεφαλική λειτουργία γυναικών που κατανάλωναν ζάχαρη με αυτή γυναικών που κατανάλωναν σουκραλόζη. Και οι δυο ουσίες αποδείχθηκε πως είχαν τη δυνατότητα να διεγείρουν περιοχές του εγκεφάλου που έχουν να κάνουν με τη γεύση, αλλά η ζάχαρη ενεργοποιούσε περιοχές που είχαν να κάνουν με την ικανοποίηση περισσότερο από τη σουκραλόζη. Επίσης, επικριτές των τεχνητών γλυκαντικών επισημαίνουν μια έρευνα του 2008 η οποία συσχέτισε την καθημερινή κατανάλωση ενός αναψυκτικού τύπου light με 34% αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης μεταβολικού συνδρόμου (συνδυασμός ιατρικών ανωμαλιών που οδηγεί σε αυξημένες πιθανότητες εκδήλωσης καρδιαγγειακών νόσων και διαβήτη). Εκείνοι που κατανάλωναν καθημερινά κανονικό και όχι light αναψυκτικό, εμφάνισαν 10% περισσότερες πιθανότητες εκδήλωσης του συγκεκριμένου συνδρόμου. Σαφώς και είναι αναγκαία η περαιτέρω τεκμηρίωση με σοβαρές ερευνητικές μελέτες, οργανωμένες διαξοδικά με επαρκή δείγματα για να μπορεί η παγκόσμια κοινότητα να ενημερωθεί υπεύθυνα και εμπεριστατωμένα για την ακριβή δράση αυτών των ουσιών. Εν κατακλείδι, ο μέσος καταναλωτής θα πρέπει να αντιληφθεί πως τα τεχνητά γλυκαντικά βρίσκονται στη ζωή μας σε μεγάλο βαθμό μέσα σε φάρμακα και τροφές και τη διευκολύνουν ποικιλοτρόπως. Σαφώς, δεν μπορούν να αγνοηθούν οι μελέτες που επικρίνουν την κατανάλωσή τους. Επομένως, κάθε καταναλωτής θα πρέπει να αντισταθμίσει τα υπέρ και τα κατά των τεχνητών γλυκαντικών και, σε κάθε περίπτωση, να τα καταναλώνει με σύνεση και φειδώ, προτιμώντας μορφές που μπορούν να φανούν χρήσιμες στον οργανισμό, όπως για παράδειγμα η ξυλιτόλη σε τσίχλες, και όχι επιζήμιες, όπως συμβαίνει με την υπερκατανάλωση αναψυκτικών και συσκευασμένων τροφών μεγάλης περιεκτικότητας σε τεχνητά γλυκαντικά. Πένυ Π. Σπυροπούλου, Χειρουργός Οδοντίατρος - Προσθετολόγος Ειδικευθείσα στο University of Michigan, Η.Π.Α. www.perfect-smiles.gr, email: pespyr@gmail.com

Info: www.omnipress.gr | info@omnipress.gr | +30 210 2222637

ΥΓΕΙΑ

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ | ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΑ

Κρυμμένος κίνδυνος Κατανοώντας τους περιοδοντικούς θυλάκους.

14 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

τούν τα δόντια σταθερά μέσα στο οστό της γνάθου. Συνήθως, οι περιοδοντικοί θύλακοι δεν είναι ορατοί, αλλά μπορούν να εντοπιστούν σε κλινική εξέταση, με τη μέτρηση του διαστήματος - σχισμής ανάμεσα στο ούλο και το δόντι, με περιοδοντική μύλη. Μετρώντας τον περιοδοντικό θύλακο Κατά τη διάρκεια ενός περιοδοντικού ελέγχου, ο οδοντίατρος θα «βυθομετρήσει» τα ούλα, χρησιμοποιώντας αριθμούς. Αυτοί οι αριθμοί δείχνουν αν υπάρχουν περιοδοντικοί θύλακοι και πόσο βάθος έχουν. Όσο μεγαλύτερο το βάθος του θυλάκου σε χιλιοστά, τόσο μεγαλύτερη η απώλεια πρόσφυσης του δοντιού.

• 1-3χιλ. φυσιολογική ουλοδοντική σχισμή.

• 4-6χιλ. αρχόμενη περιοδοντίτιδα.

• 6-8χιλ. μέτρια περιοδοντίτιδα.

• 8-10χιλ. προχωρημένη περιοδοντίτιδα. Μετρήσεις από 1 ως 3 χιλ. δείχνουν φυσιολογική σύνδεση δοντιού και ούλου. Όταν το ούλο εφαρμόζει σφικτά πάνω στο δόντι, είναι πιο εύκολο να αφαιρεθεί η οδοντική πλάκα κάτω από την παρυφή των ούλων (έως 3χιλ.), πριν προλάβει να επηρεάσει τους υποκείμενους ιστούς. Οποιαδήποτε σχισμή μεγαλύτερη των 3 χιλ. μπορεί να

ΦΩΤΟ: WWW.FREEPIK.COM

Η

περιοδοντική νόσος επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Αποτελεί τη βασικότερη αιτία απώλειας δοντιών στους ενήλικες και έχει συνδεθεί με αρκετές ασθένειες, όπως ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις, καθώς και με προβλήματα κατά την εγκυμοσύνη. Έχει βρεθει ότι σχεδόν ο μισός πληθυσμός μεγαλύτερος των 30 ετών έχει κάποια μορφή περιοδοντικής νόσου και το ποσοστό αυξάνεται με την ηλικία. Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές τα συμπτώματα είναι ιδιαιτέρως ήπια, οπότε η περιοδοντική νόσος δεν γίνεται αντιληπτή, παρά όταν έχει πλέον λάβει σοβαρές διαστάσεις. Τα υγιή ούλα είναι ζωτικής σημασίας, όχι μόνο για ένα όμορφο χαμόγελο, αλλά και για τη συνολική στοματική υγεία. Αντιθέτως, ούλα που φλεγμαίνουν μπορεί να έχουν αποκρουστική όψη και χάνουν τη σφικτή σύνδεσή τους με τα δόντια. Από τις κύριες ενδείξεις φλεγμονής των ούλων είναι η παρουσία περιοδοντικού θυλάκου. Πρόκειται για ένα διάστημα γύρω από το δόντι, κάτω από τη γραμμή των ούλων, το οποίο έχει μολυνθεί. Οι θύλακοι αποτελούν ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη βακτηριδίων και μπορεί να μεταδώσουν τη φλεγμονή στις δομές που κρα-

υποδηλώνει νόσο, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με αιμορραγία των ούλων. Μεγαλύτερες μετρήσεις (συνήθως μεταξύ 5 και 12 χιλ.) αποκαλύπτουν την παρουσία περιοδοντικών θυλάκων, οι οποίοι δυσχεραίνουν τον έλεγχο της πλάκας, ακόμη και με πολύ καλή στοματική υγιεινή. Στις περισσότερες περιπτώσεις, όσο μεγαλύτερη είναι η μέτρηση, τόσο μεγαλύτερη και η απώλεια οστού και κατ’ επέκταση δυσκολότερη η διατήρηση της υγείας των ούλων. Η ανατομία ενός περιοδοντικού θυλάκου Μέσα στη σχισμή μεταξύ ούλου και δοντιού συσσωρεύονται βακτήρια και υπολείμματα τροφής, τα οποία μπορούν να αφαιρεθούν με τη χρήση οδοντόβουρτσας και νήματος. Όμως, η οδοντόβουρτσα δεν μπορεί να φτάσει πέρα από 2-3 χιλιοστά κάτω από τη γραμμή των ούλων. Αν η ουλοδοντική σχισμή είναι βαθύτερη, τα βακτήρια και τα υπολείμματα τροφής συγκεντρώνονται κάτω από τα ούλα, προκαλώντας φλεγμονή και οίδημα. Τα ούλα σταδιακά αποχωρίζονται και αποτραβιούνται από το δόντι, αφήνοντας έτσι ένα ακόμη μεγαλύτερο διάστημα, όπου τα βακτήρια πολλαπλασιάζονται και ευδοκιμούν. Πώς εξελίσσεται η περιοδοντική νόσος Το πρώτο στάδιο μιας περιοδοντικής νόσου ονομάζεται «ουλίτιδα» ή φλεγμονή των ούλων. Σε αυτό το στάδιο, η πλάκα συγκεντρώνεται γύρω από τον αυχένα του δοντιού και μέσα στην ουλοδοντική σχισμή, με αποτέλεσμα τα ούλα να φλεγμαίνουν και σταδιακά να πρήζονται. Στην ουλίτιδα δεν υπάρχει απώλεια οστού και συνήθως, αυτή η ιδιαίτερα συχνή μορφή περιοδοντικής νόσου, μπορεί να αντιστραφεί με καλή στοματική υγιεινή και συστηματικούς περιοδοντικούς καθαρισμούς στον οδοντίατρο. Αν παραμεληθεί, η ουλίτιδα μπορεί να προχωρήσει σε πιο σοβαρή μορφή περιοδοντικής νόσου, την «περιοδοντίτιδα». Η περιοδοντίτιδα προκαλεί καταστροφή των ιστών γύρω από το δόντι, όπως το οστό, οι περιοδοντικοί σύνδεσμοι και οι μαλακοί ιστοί των ούλων. Θεραπεύοντας τους περιοδοντικούς θυλάκους Η θεραπευτική αντιμετώπιση του περιοδοντικού θυλάκου διαφέρει ανάλογα με το βάθος και το σχήμα του, αφού όλοι οι θύλακοι δεν είναι ίδιοι, καθώς και από το αν η φλεγμονή περιορίζεται στα ούλα ή έχει προχωρήσει σε βάθος, καταστρέφοντας οστό. Ο οδοντίατρος μπορεί να χρειαστεί κάποιες ακτινογραφίες, προκειμένου να καθορίσει την ύπαρξη οστικής απώλειας και την έκτασή της. Το πρώτο βήμα στη θεραπεία των ούλων είναι η απομάκρυνση της μικροβιακής πλάκας (βιοφίλμ) και της τρυγίας. Σε περιπτώσεις φλεγμονής των ούλων χωρίς απώλεια οστού, ακόμη και ένας θύλακος 4-5χιλ. θα χρειαστεί να αντιμετωπιστεί με περιοδοντικό καθαρισμό στο ιατρείο για την αφαίρεση των αιτίων της φλεγμονής, σε συνδυασμό με επισταμένη στοματική υγιεινή στο σπίτι. Η τελευταία περιλαμβάνει: βούρτσισμα των δοντιών δύο φορές την ημέρα με μέτρια ή μαλακή οδοντόβουρτσα και φθοριούχο οδοντόκρεμα, καθημερινή χρήση οδοντικού νήματος για την αφαίρεση της πλάκας ανάμεσα στα δόντια, όπου δεν φτάνει η οδοντόβουρτσα, και πι-

θανή χρήση στοματικού διαλύματος, όπου συνιστάται από τον οδοντίατρο. Σε περιπτώσεις πιο σοβαρής περιοδοντικής νόσου, προβαίνουμε στη λεγόμενη ριζική απόξεση. Αυτή η θεραπευτική αντιμετώπιση δεν απομακρύνει μόνο την πλάκα και την τρυγία, αλλά λειαίνει τη ριζική επιφάνεια, έτσι ώστε ο μαλακός ουλικός ιστός να μπορέσει να επαναπροσφυθεί στο δόντι, και προκαλεί συρρίκνωση του θυλάκου. Σε μικρό αριθμό περιστατικών, η χρήση αντιβιοτικών μπορεί να προταθεί για να μειώσει τη φλεγμονή και να βοηθήσει στον έλεγχο των μικροβίων κάτω από τα ούλα. Τα αντιβιοτικά χορηγούνται είτε με τη μορφή χαπιού είτε με τοπική εφαρμογή μέσα στον περιοδοντικό θύλακο. Όταν ο θύλακος είναι ιδιαίτερα βαθύς για να αντιμετωπιστεί με συντηρητικές μεθόδους, είναι πιθανό να προβούμε σε χειρουργική μείωση του βάθους του. Αυτή η θεραπευτική διαδικασία γίνεται συνήθως από τον περιοδοντολόγο –οδοντίατρο που εξειδικεύεται στη θεραπεία των ούλων και των παρακείμενων στηρικτικών ιστών των δοντιών–, με τη χρήση κλασικών χειρουργικών εργαλείων ή laser. Πρόληψη - τί μπορούμε να κάνουμε Η περιοδοντική νόσος αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα προβλήματα υγείας στον κόσμο. Πρόκειται για κληρονομική νόσο, που μπορεί όμως να προληφθεί με καλή στοματική υγιεινή. Αυτό σημαίνει βούρτσισμα δύο φορές την ημέρα για δύο λεπτά και χρήση οδοντικού νήματος μια φορά την ημέρα. Σε περιοδοντικούς ασθενείς, το νήμα αντικαθίσταται συνήθως από τα μεσοδόντια βουρτσάκια, σύμφωνα με τις υποδείξεις του οδοντιάτρου. Αν προλάβουμε την περιοδοντική νόσο στο στάδιο της ουλίτιδας, μπορεί να είναι πλήρως αναστρέψιμη. Αντίθετα, αν παραμεληθεί, μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια οστού που είναι μη αναστρέψιμη ή και απώλεια δοντιών με πολλά αρνητικά αποτελέσματα για τη γενικότερη υγεία. Οι περιοδοντικοί θύλακοι είναι το κυριότερο σημάδι περιοδοντικής νόσου. Μπορεί να μην είναι ορατοί στο γυμνό μάτι, αλλά ο οδοντίατρος έχει τη δυνατότητα να τους ανιχνεύσει με την περιοδοντική μύλη κατά την κλινική εξέταση και να τους θεραπεύσει, σταματώντας την εξέλιξή τους. Ο καθένας από εμάς μπορεί να συμβάλλει αποφασιστικά στη διατήρηση της στοματικής του υγείας, ακολουθώντας ένα πρόγραμμα τακτικών επανεξετάσεων και καθαρισμών στον οδοντίατρο και ασκώντας καλή στοματική υγιεινή στο σπίτι. Αξίζει να αναφέρουμε ότι βασικοί επιβαρυντικοί παράγοντες της περιοδοντίτιδας είναι επιπλέον το άγχος και το κάπνισμα. Διακοπή ή ακόμη και μείωση του καπνίσματος έχει αποδειχτεί ότι μπορεί να ωφελήσει σε μεγάλο βαθμό τον περιοδοντικό ασθενή. Τα υγιή ούλα και δόντια είναι ο καλύτερος τρόπος να εξασφαλίσουμε ένα όμορφο χαμόγελο. Για οποιαδήποτε απορία σε σχέση με τη διατήρηση καλής στοματικής υγείας, μην διστάσετε να ζητήσετε τη συμβουλή του οδοντιάτρου σας. Αγγέλικα Ζηρογιάννη, Περιοδοντολόγος Email: angelziro@gmail.com

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 15

ΥΓΕΙΑ

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ | ΠΑΙΔΙ

Από νωρίς

T

α νεογιλά δόντια είναι εξίσου σημαντικά όσο και τα μόνιμα. Η περίοδος που ξεκινούν να εμφανίζονται στο στόμα είναι περίπου στους πρώτους 6-8 μήνες της ζωής του βρέφους, ενώ η «πρώτη» ή «νεογιλή» οδοντοφυΐα ολοκληρώνεται στην ηλικία των 2,5-3 ετών. Τα νεογιλά δόντια είναι 20 στον αριθμό και αλλάζουν σε διαφορετικούς χρόνους. Η πρόληψη και η ενημέρωση των γονέων πάνω σε θέματα καθημερινής στοματικής υγιεινής, όπως το βούρτσισμα, και τη διατροφή του παιδιού από το πρώτο έτος της ζωής του, είναι απαραίτητη για την καλή τους υγεία. Τα νεογιλά δόντια είναι σημαντικά γιατί εξυπηρετούν τη μάσηση και την ομιλία κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της ζωής του παιδιού. Αποτελούν δε το πρώτο μέσο

16 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

επικοινωνίας με το εξωτερικό περιβάλλον. Αυτά προετοιμάζουν το έδαφος για την μετέπειτα ομαλή ανάπτυξη των μονίμων δοντιών, των γνάθων και του προσώπου. Είναι ένα από τα σημαντικότερα όργανα του σώματος μας, αποτελούν, όμως, και ένα μέρος όπου συγκεντρώνονται και αναπτύσσονται πολλά μικρόβια, επομένως η καθαριότητά τους είναι κάτι περισσότερο από απαραίτητη. Τα παιδικά δόντια πρέπει να είναι υγιή γιατί υπάρχουν στο περιβάλλον στο οποίο πρόκειται να «φυτρώσουν» μετέπειτα ή και παράλληλα τα μόνιμα δόντια. Τα πρώτα παιδικά δόντια, που αρχίζουν να «πέφτουν» στην ηλικία των 6-7 ετών, είναι τα μπροστινά. Περίπου την ίδια χρονική περίοδο, ξεκινούν να φυτρώνουν πίσω από τα τελευταία παιδικά δόντια, οι πρώτοι μόνιμοι τραπεζίτες (ή εξαρίτες). Τα

ΦΩΤΟ: STOCK.ADOBE, UNSPLADH

Η μεγάλη σημασία της υγείας και της αποκατάστασης των νεογιλών δοντιών.

δόντια αυτά είναι σημαντικά για την υγιή ανάπτυξη όλου του στόματος του παιδιού. Όταν τα μόνιμα δόντια φυτρώσουν σε ένα υγιές περιβάλλον, οι πιθανότητες να είναι γερά είναι περισσότερες. Μέχρι την ηλικία των 8 ετών έχουν αλλάξει, λοιπόν, όλα τα μπροστινά δόντια, αλλά το παιδί έχει αποκτήσει και τα σημαντικά πρώτα μόνιμα πίσω δόντια. Οι επόμενες σημαντικές αλλαγές δοντιών συμβαίνουν μεταξύ των 10-12 ετών, με την αντικατάσταση των πίσω παιδικών δοντιών (παιδικοί τραπεζίτες) με τα αντίστοιχα μόνιμα δόντια, τους λεγόμενους προγόμφιους. Οι παιδικοί τραπεζίτες είναι τα πιο επικίνδυνα παιδικά δόντια και αυτά που εμφανίζουν πιο συχνά τερηδόνα. Η παραμονή τους στο στόμα μέχρι την ηλικία που θα «φύγουν» από μόνα τους είναι ιδιαίτερα σημαντική για την ομαλή εξέλιξη των γνάθων. Η οδοντική τερηδόνα, δηλαδή η ασθένεια των δοντιών, είναι δυνατόν να εμφανιστεί από τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού και αποτελεί μια από τις πιο διαδεδομένες παιδικές νόσους στον κόσμο. Προκαλείται από τα μικρόβια της οδοντικής πλάκας, δηλαδή τον σχηματισμό που αναπτύσσεται πάνω στα δόντια, κυρίως όταν αυτά δεν καθαρίζονται σωστά. Τα μικρόβια παράγουν οξέα και προκαλούν σταδιακή βλάβη των δοντιών. Όσο η παραγωγή οξέων συνεχίζεται για πολύ χρόνο, τα δόντια μπορεί να χαλάσουν –ειδικά όσο δεν γίνεται σωστά ο καθημερινός καθαρισμός τους. Η παρατεταμένη παραγωγή οξέων είναι συχνότερη στα παιδιά, κυριώς όταν κοιμίζονται με γάλα ή όταν αργούν πολύ να μασήσουν την τροφή τους. Όταν η τερηδόνα προχωρήσει στο εσωτερικό του δοντιού, μπορεί να προκαλέσει πόνο και, σε ακόμη πιο σοβαρές περιπτώσεις, να οδηγήσει σε απόστημα του παιδικού δοντιού. Το απόστημα αποτελεί μια παθολογική κατάσταση εξαιτίας της δημιουργίας μικροβίων από το «άρρωστο» νεύρο στη ρίζα του παιδικού δοντιού. Αυτό, ανάλογα την ηλικία που συμβαίνει, μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του μόνιμου δοντιού. Η πρόωρη απώλεια ενός παιδικού δοντιού μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένη θέση, κατανομή, ακόμη και εγκλεισμό των μόνιμων δοντιών, καθώς κάθε παιδικό δόντι κρατά τη θέση για το διάδοχο μόνιμο δόντι, μέχρι τον κατάλληλο χρόνο που πρόκειται αυτό να «φυτρώσει».

Η εμφάνιση της τερηδόνας στα παιδιά, λοιπόν, μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως η διατροφή πλούσια σε σάκχαρα, η αργή μάσηση τροφών, η χρήση οδοντόκρεμας χωρίς φθόριο και, κυρίως, η ελλιπής ενημέρωση για την ηλικία που πρέπει να ξεκινά η στοματική τους φροντίδα. Γι’ αυτό είναι καλό η πρώτη επίσκεψη στον παιδοδοντίατρο να γίνεται από πολύ μικρή ηλικία, προκειμένου αυτός να αναγνωρίσει –εφόσον υπάρχει– κάποιον από τους παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν τερηδόνα και να βοηθήσει την πρόληψή της. Σύμφωνα με πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, 1 στα 10 παιδιά εμφανίζει τερηδόνα έως την ηλικία των 2 ετών και 4 στα 10 παιδιά έως την ηλικία των 4ων ετών. Είναι σημαντικό οι γονείς να είναι ενημερωμένοι σχετικά με τη στοματική υγεία των παιδιών τους. Η έννοια της πρόληψης περιλαμβάνει σωστό βούρτσισμα, σωστές διατροφικές συνήθειες και την τακτική εξάμηνη επίσκεψη στον παιδοδοντίατρο. Αυτός θα σας ενημερώσει, μετά την αξιολόγηση του παιδιού σας, σχετικά με την επικινδυνότητα που εμφανίζει για τερηδόνα. Το βούρτσισμα των δοντιών πρέπει να ξεκινά από την εμφάνιση των πρώτων δοντιών στο στόμα, πάντα με την επίβλεψη ενός ενήλικα, έως και μετά την ηλικία που εμφανίζονται τα πρώτα μόνιμα δόντια, δηλαδή τουλάχιστον μέχρι 7-8 χρονών. Τα παιδικά δόντια είναι εξίσου σημαντικά όσο και τα μόνιμα και η παραμέλησή τους με το πρόσχημα της αλλαγής τους, είναι λανθασμένη. Η ύπαρξη υγιών παιδικών δοντιών συνδέεται με τη σωστή διατροφή του παιδιού, η οποία προϋποθέτει το παιδί να μπορεί να φάει χωρίς να πονάει. Η πρώιμη εξαγωγή νεογιλών δοντιών μπορεί να δημιουργήσει περαιτέρω προβλήματα. Τα παιδιά, άλλωστε, έχουν δικαίωμα σε ένα όμορφο χαμόγελο, το οποίο τα βοηθά να έχουν αυτοπεποίθηση και καλύτερη εικόνα για τον εαυτό τους! Και το σημαντικότερο: ένα υγιές παιδικό στόμα αποτελεί τη βάση για το υγιές στόμα ενός ενήλικα. Βασιλική Καφούρου DDS, MSc - Παιδοδοντίατρος www.kidzdent.gr

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 17

ΥΓΕΙΑ

ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ | ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Καθοριστική εικόνα

H

παιδική παχυσαρκία έχει λάβει στις μέρες μας διαστάσεις επιδημίας, τόσο στις ανεπτυγμένες, όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ο ακριβής μηχανισμός ανάπτυξης και επέκτασης της παχυσαρκίας σε όλο και μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού των παιδιών δεν είναι απόλυτα κατανοητός, σίγουρα όμως περιλαμβάνει την όλο και αυξανόμενη πρόσληψη σακχάρων και λίπους, σε συνδυασμό με τη συνεχώς ελαττούμενη σωματική άσκηση. Τα παχύσαρκα παιδιά είναι πιθανότερο να εξελιχθούν σε παχύσαρκους ενηλίκους – με ό,τι αυτό συνεπάγεται τόσο σε ό,τι αφορά σωματικές ασθένειες (όπως διαβήτης και καρδιαγγειακά προβλήματα), όσο και σε θέματα που έχουν να κάνουν με την ψυχική τους υγεία (αυτοεκτίμηση, ψυχολογικές διαταραχές). Πώς, όμως, ακριβώς ορίζουμε ότι κάποιο παιδί είναι παχύσαρκο; Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι για την κατάταξη ενός παιδιού ως υπέρβαρο ή παχύσαρκο, συνήθως όμως

18 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

αυτό γίνεται υπολογίζοντας τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ ή ΒΜΙ - Body Mass Index). Σε γενικές γραμμές, χαρακτηρίζουμε ως υπέρβαρο ένα παιδί που βρίσκεται άνω της 85ης Εκατοστιαίας Θέσης (ΕΘ) στις αντίστοιχες καμπύλες του ΔΜΣ, ενώ παχύσαρκο εκείνο που ξεπερνά την 95η ΕΘ. Πολύ χρήσιμος δείκτης, ειδικά για τα παιδιά, είναι και η περίμετρος μέσης, η οποία εστιάζεται στην παχυσαρκία κεντρικού τύπου, που αποτελεί παράγοντα κινδύνου για μεταβολικά και καρδιολογικά νοσήματα. Αναζητώντας τις αιτίες για την επιδημιολογική «έκρηξη» της παιδικής παχυσαρκίας, η επιστημονική έρευνα έχει καταλήξει πως πρόκειται για σαφώς πολυπαραγοντικό φαινόμενο. Οι γενετικοί λόγοι παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνισή της, καθώς υπολογίζεται ότι έως και το 40% των περιπτώσεων αφορούν σε κληρονομούμενη προδιάθεση για παχυσαρκία. Ως πιθανή αιτία αναφέρεται επίσης ο βασικός μεταβολικός ρυθμός, δηλαδή η ενέργεια που καταναλώνει ο ανθρώπινος οργανισμός

ΦΩΤΟ: STOCK.ADOBE

Η παιδική παχυσαρκία αποτελεί πραγματική μάστιγα της εποχής μας.

ευρισκόμενος σε ηρεμία. Οι δύο παραπάνω παράγοντες, αν και σημαντικοί, δεν μπορούν, ωστόσο, να εξηγήσουν τη δραματική ποσοστιαία αύξηση των παχύσαρκων παιδιών, τα τελευταία χρόνια. Εδώ, διατροφή και σύγχρονος τρόπος ζωής, φαίνεται να κάνουν τη μεγάλη διαφορά. Έχοντας ως πρότυπο, λοιπόν, το οικογενειακό τους περιβάλλον, τα παιδιά υιοθετούν διατροφικές συνήθειες αλλά και κοινωνικές συμπεριφορές, οι οποίες διαμορφώνουν στη συνέχεια την καθημερινότητά τους. Έτσι, παιδιά που μεγαλώνουν σε οικογένειες τα μέλη των οποίων δεν λαμβάνουν προσεγμένη διατροφή, χωρίς ποικιλία γεύσεων και θρεπτικών διατροφικών ομάδων και με αυξημένη κατανάλωση junk food και ζάχαρης, τείνουν να τρέφονται αναλόγως και ως ενήλικοι. Η όλη κατάσταση επιδεινώνεται από τη δραματική μείωση του μέσου χρόνου σωματικής άσκησης και δραστηριοτήτων στα παιδιά, ο οποίος, στην εποχή μας, αντικαθίσταται όλο και περισσότερο από ακινησία μπροστά σε οθόνες. Η παιδική παχυσαρκία δεν είναι θέμα αισθητικής. Είναι φαινόμενο που επηρεάζει δραματικά τη ζωή του παιδιού και το ακολουθεί δια βίου. Στον τομέα της υγείας, ο διαβήτης τύπου 2, η υπνική άπνοια, το άσθμα, τα καρδιαγγειακά και ορθοπεδικά προβλήματα, είναι λίγες μόνο από τις παθολογικές καταστάσεις οι οποίες σχετίζονται άμεσα με την παχυσαρκία. Στον τομέα της κοινωνικότητας, η παχυσαρκία αποτελεί τον υπ’ αριθμόν ένα στόχο στιγματισμού, ρατσισμού και περιθωριοποίησης ατόμων, κατά την ευαίσθητη παιδική ηλικία. Σχετικές έρευνες καταδεικνύουν πως τα παχύσαρκα παιδιά αντιμετωπίζουν συχνότερα μαθησιακές δυσκολίες και έχουν φτωχότερες ακαδημαϊκές επιδόσεις –συνήθως ως αντίκτυπο του κοινωνικού αυτού αποκλεισμού. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να καταλάβουμε ότι η παιδική παχυσαρκία είναι ζήτημα σωματικής και ψυχικής υγείας.

Η ανακοπή της «επιδημίας» αυτής μπορεί –και πρέπει– να γίνει από το σπίτι, από τους γονείς. Μελέτες αποδεικνύουν πως οι διατροφικές συνήθειες κατά τις πρώτες 1.000 μέρες της ζωής ενός ανθρώπου, υπολογίζοντας δηλαδή τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού αλλά και τη διατροφή της μητέρας του κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (!), παίζουν καταλυτικό ρόλο για όλη τη μετέπειτα ζωή του, μέχρι και την ενήλικο ζωή. Στη χώρα μας, το ποσοστό των παιδιών Δημοτικού και Γυμνασίου τα οποία χαρακτηρίζονται ως υπέρβαρα ή παχύσαρκα είναι περίπου 35%. Το γεγονός αυτό κατατάσσει, δυστυχώς, την Ελλάδα στις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως. Αν, όμως, όλοι μας προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε τις γενεσιουργές αιτίες του φαινομένου, μπορούμε να θέσουμε τις βάσεις για μια υγιέστερη κοινωνία στο σύνολό της. Ανδρέας Γ. Πυροβολάκης, Παιδίατρος Ιατρείο: Πελοπίδα 196, Περιστέρι

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 19

ΥΓΕΙΑ

ΠΛΑΣΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ

Επιθυμητή αλλαγή

H

διαδικασία της κοιλιοπλαστικής επιδιώκει να απομακρύνει την περίσσεια του δέρματος και λίπους της κοιλιάς, καθώς και να ενισχύσει, όπου αυτό είναι απαραίτητο, τους μυς αυτής. Εν συντομία: • Η κοιλιοπλαστική βελτιώνει το κοιλιακό περίγραμμα, απομακρύνοντας το περιττό δέρμα και τις επίμονες εναποθέσεις λίπους.

20 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

• Πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία, αν και η μίνι-κοιλιοπλαστική μπορεί να ασκηθεί υπό τοπική αναισθησία.

• Η σχετική επέμβαση διαρκεί 1-2 ώρες, αλλά συνιστάται διανυκτέρευση στην κλινική.

• Κανονικές επαγγελματικές δραστηριότητες μπορούν να αναληφθούν μετά από περίπου 10 ημέρες.

• Η φυσιολογική φυσική δραστηριότητα μπορεί να συνε-

ΦΩΤΟ: STOCK.ADOBE

Η κοιλιοπλαστική είναι από τις συνηθέστερες αισθητικές επεμβάσεις. Ακολουθούν όσα πρέπει να γνωρίζετε γι’ αυτήν.

χιστεί μετά από περίπου 6 εβδομάδες.

• Στις γυναίκες, συνιστάται ιδιαίτερα να περιμένουν μέχρι το τέλος της περιόδου ορμονικής γονιμότητας, προτού προχωρήσουν στη συγκεκριμένη επέμβαση.

• Εάν είναι απαραίτητο, πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν ταυτόχρονη λιποαναρρόφηση. Τί είναι η κοιλιοπλαστική; Η περίσσεια του κοιλιακού δέρματος, οι ραγάδες, οι εναποθέσεις λίπους, η αδυναμία των κοιλιακών τοιχωμάτων και η κοιλιακή διόγκωση είναι κοινές συνέπειες της εγκυμοσύνης ή της υπερβολικής απώλειας βάρους. Η κοιλιοπλαστική είναι μια διαδικασία, η οποία συνίσταται στην απομάκρυνση της περίσσειας του δέρματος και του λίπους στο κοιλιακό τοίχωμα ανάμεσα στην ηβική περιοχή και τον ομφαλό, καθώς και στη σύσφιξη των μυών για τη βελτίωση του κοιλιακού προφίλ. Η χειρουργική επέμβαση κάνει επίπεδη την κοιλιά και δημιουργεί μια πιο λεπτή σιλουέτα. Η κοιλιοπλαστική αφαιρεί μόνιμα τις ραγάδες που βρίσκονται κάτω από τον ομφαλό. Η διαδικασία μπορεί, επίσης, να περιλαμβάνει μια διαδικασία λιποαναρρόφησης, προκειμένου να απομακρυνθούν οι υπερβολικές εναποθέσεις λίπους στις γύρω περιοχές. Ποιος μπορεί να υποβληθεί σε κοιλιοπλαστική; Το άτομο που υποβάλλεται σε κοιλιοπλαστική πρέπει να είναι υγιές, να έχει καλή φυσική μορφή και σταθερό σωματικό βάρος. Οι τυπικοί ασθενείς της χειρουργικής επέμβασης στην κοιλιά, είναι γυναίκες που έχουν περίσσεια κοιλιακού δέρματος μετά την εγκυμοσύνη, γυναίκες ή άντρες που, λόγω της αδυναμίας των κοιλιακών μυών, έχουν προεξέχουσα κοιλιά. Άλλοι υποψήφιοι είναι εκείνοι που μόνο με την άσκηση δεν μπορούν να σταθεροποιήσουν το δέρμα του κοιλιακού τοιχώματος, ούτως ώστε να αποκτήσουν επίπεδη κοιλία. Άλλοι είναι εκείνοι που έχουν υποστεί δραστική μείωση του βάρους τους, με επακόλουθη μείωση της σωματικής μάζας. Αυτοί οι ασθενείς υπόκεινται σε ιδιαίτερο τύπο κατακόρυφης κοιλιοπλαστικής ή, εάν είναι απαραίτητο, ανύψωση του κάτω μέρους του σώματος. Πού βρίσκονται οι ουλές μετά την κοιλιοπλαστική; Η ουλή στην κλασική κοιλιοπλαστική τοποθετείται στην κάτω κοιλιακή χώρα, πάνω από το επίπεδο της ηβικής τριχοφυίας, ούτως ώστε να καλύπτεται εύκολα κάτω από το εσώρουχο. Επίσης, υπάρχει μία κυκλοτερής τομή γύρω από τον ομφαλό, μιας και αυτός τοποθετείται σε νέα θέση στο κοιλιακό τοίχωμα. Αν υπάρχει επιπλέον περίσσεια δέρματος / λίπους στην πλάγια κοιλιακή χώρα, γίνεται επέκταση της τομής προς την περιοχή αυτή, ενώ η τομή μπορεί να επεκταθεί στην κατώτερη πλάτη (κυκλοτερής τομή), σε περιπτώσεις που αφορούν σε περίσσεια και στην κατώτερη πλάτη. Και αυτή καλύπτεται από το εσώρουχο. Η τεχνική της μίνι-κοιλιοπλαστικής περιλαμβάνει την αφαίρεση μικρής περίσσειας δέρματος κάτω από τον ομφαλό, αφήνοντας μικρή ουλή λίγο πάνω από την ηβική τριχοφυΐα και αποφεύγοντας την τομή στην περιοχή του ομφαλού. Η τεχνική της κατακόρυφης κοιλιοπλαστικής, γνωστή ως

κοιλιοπλαστική “fleur-de-lis” (από το σχήμα της), αποτελείται από μία τυπική τομή της κοιλιοπλαστικής, συνοδευόμενη από μία κατακόρυφη τομή, προκειμένου να μειωθεί η περίσσεια του δέρματος που υπάρχει γύρω από την κοιλιακή περιφέρεια. Ποια είναι η αποκατάσταση μετά την κοιλιοπλαστική; Η ανάρρωση εξαρτάται γενικά από την έκταση της επέμβασης. Μπορεί να είναι απαραίτητο να παραμείνετε στην κλινική κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ο μετεγχειρητικός πόνος που αναμένεται στις περισσότερες περιπτώσεις, αντιμετωπίζεται με τη λήψη απλών αναλγητικών. Ανάγκη μεγαλύτερης αναλγησίας έχουν οι ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε συρραφή των μυών της κοιλιάς. Τοποθετούνται κατά κανόνα και δυο σωλήνες παροχέτευσης, οι οποίοι αφαιρούνται συνήθως σε 2-3 ημέρες. Τα ράμματα αφαιρούνται σε 10 με 12 ημέρες. Οι ελαφρές σωματικές δραστηριότητες μπορούν να ανακτηθούν σε μια με δύο εβδομάδες, ενώ οι αθλητικές δραστηριότητες ανακτώνται μετά την πάροδο περίπου έξι εβδομάδων. Κατά τη διάρκεια του πρώτου μήνα της ανάρρωσης, συνιστάται να φοράτε κατάλληλο ένδυμα συμπίεσης (κορσέ), το οποίο επιτρέπει τη μείωση του οιδήματος και τη βελτίωση της προσωπικής άνεσης. Ποιοι είναι οι δυνητικοί κίνδυνοι και οι επιπλοκές μιας κοιλιοπλαστικής; Όπως σε κάθε χειρουργική επέμβαση, έτσι και στην κοιλιοπλαστική υπάρχουν δυνητικές επιπλοκές. Μια σχετικά συχνή επιπλοκή είναι η συσσώρευση ορώδους υγρού (σέρρωμα) στην περιοχή που χειρουργήθηκε και, αν η έκτασή του είναι ικανή, ίσως χρειαστεί να το αναρροφήσει με σύριγγα ο χειρουργός σας. Η πιθανή συλλογή αίματος (αιμάτωμα) ή η ανάπτυξη βακτηριακών λοιμώξεων είναι σπάνιες επιπλοκές και αντιμετωπίζονται με επανεπέμβαση, και αιμόσταση και αντιβιοτική αγωγή αντίστοιχα. Η επούλωση των τραυμάτων μπορεί να είναι αρκετά αργή, ειδικά στο στενότερο κεντρικό τμήμα του τραύματος. Αυτό είναι συνηθέστερο στους καπνιστές και τους υπέρβαρους ασθενείς. Αυτές οι καταστάσεις τείνουν να αφήνουν πιο εμφανείς ουλές, οι οποίες μπορούν να διορθωθούν αργότερα. Το μούδιασμα του κατώτερου κοιλιακού τοιχώματος είναι παρόν μετά την επέμβαση και επανέρχεται σταδιακά. Το οίδημα που φυσιολογικά εμφανίζεται, συνήθως αποδράμει μέσα σε λίγες εβδομάδες. Η μετεγχειρητική εμφάνιση φλεβικής θρόμβωσης και πνευμονικής εμβολής είναι πολύ σπάνιες, αλλά υπαρκτές επιπλοκές, γι’ αυτό και οι ασθενείς κινητοποιούνται άμεσα μετεγχειρητικά (το απόγευμα της ημέρας της επέμβασης, εφόσον το επιτρέπει η κατάστασή τους). Το αποτέλεσμα της επέμβασης είναι μόνιμο, ωστόσο, θα διατηρηθεί καλύτερα, εφόσον συνεχιστεί η άσκηση των μυών και η διατήρηση του σωματικού βάρους. Περαιτέρω εγκυμοσύνη θα τείνει να τεντώσει το δέρμα για άλλη μια φορά, γι’ αυτό και η συγκεκριμένη επέμβαση αποφεύγεται σε γυναίκες που σκοπεύουν να τεκνοποιήσουν. Διαμαντής Μπουρνάκης MD, MSc Πλαστικός και Επανορθωτικός Χειρουργός

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 21

ΥΓΕΙΑ

ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ | ΚΟΡΟΝΟΪΟΣ

Ειδικές συνθήκες Η επιρροή του κορονοϊού στην εγκυμοσύνη.

Τί επίδραση έχει ο κορονοϊός σε εγκύους; Οι έγκυοι δεν φαίνεται να έχουν αυξημένες πιθανότητες να νοσήσουν σοβαρά σε σχέση με τον γενικό υγιή πληθυσμό που θα έρθει σε επαφή με τον ιό. Η συντριπτική πλειονότητα των εγκύων που θα νοσήσουν, θα παρουσιάσει ήπια συμπτωματολογία, παρόμοια με αυτή του κοινού κρυολογήματος. Πιο σοβαρά συμπτώματα, όπως η πνευμονία,

22 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

εκδηλώνονται συνηθέστερα σε μεγάλης ηλικίας άτομα, σε ανθρώπους με χρόνια προβλήματα υγείας και σε όσους έχουν ασθενές ανοσοποιητικό. Προς το παρόν, δεν αποδεικνύεται ότι μία έγκυος που θα μολυνθεί βρίσκεται σε κίνδυνο εκδήλωσης σοβαρών συμπτωμάτων. Τί επίπτωση θα έχει ο κορονοϊός στο μωρό, αν αποδειχθεί ότι νοσώ; Καταρχάς, να πούμε ότι ο ιός δεν αυξάνει το ποσοστό αποβολής. Επίσης, από τα μέχρι τώρα δεδομένα, φαίνεται πως δεν μεταδίδεται στο έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (δεν διαπερνά τον πλακούντα) ή κατά τον τοκετό (αυτό που ονομάζεται κάθετη μετάδοση). Σε όσες περιπτώσεις νεογνά βρέθηκαν θετικά στον ιό, αυτό συνέβη μετά τον τοκετό, κατά τη διάρκεια των στενών επαφών με την άρρωστη μητέρα. Ως εκ τούτου, μόλυνση από τον ιό πιθανότατα δεν προκαλεί προβλήματα ανάπτυξης στο

ΦΩΤΟ: UNSPLASH

T

ους τελευταίους μήνες, ζούμε μία πρωτόγνωρη κατάσταση με την παγκόσμια εξάπλωση του νέου κορονοϊού COVID-19, η οποία είναι φυσικό να μας έχει επηρεάσει όλους. Οι γυναίκες που διανύουν την περίοδο της εγκυμοσύνης τους, έχουν έναν παραπάνω λόγο να ανησυχούν, καθώς δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα ούτως ώστε να γνωρίζουμε επακριβώς τις επιπτώσεις του συγκεκριμένου ιού στα έμβρυα.

έμβρυο. Επίσης, δεν έχει ανιχνευθεί έως τώρα στο μητρικό γάλα. Κάποια μωρά από μητέρες θετικές στον κορονοϊό γεννήθηκαν πρόωρα. Δεν είναι ξεκάθαρο, όμως, αν ο τοκετός προκλήθηκε από τον ιό ή αν επισπεύσθηκε, προκειμένου να προφυλαχθεί η υγεία της μητέρας ώστε να μπορέσει να πάρει η ίδια αγωγή. Τί μπορώ να κάνω για να μειώσω τις πιθανότητες να νοσήσω από κορονοϊό; Το πιο σημαντικό είναι να ακολουθήσετε τις επίσημες οδηγίες προστασίας. Για εγκύους, σε αυτές περιλαμβάνονται: • Τακτικό πλύσιμο χεριών.

• Χρησιμοποιήστε μαντίλι ή τον αγκώνα σας για κάλυψη, σε περίπτωση που έχετε βήχα ή φτέρνισμα.

• Αποφύγετε τις επαφές με άτομα που εκδηλώνουν συμπτωματολογία της λοίμωξης. Αυτό περιλαμβάνει εμπύρετο ή/και βήχα και δυσκολία στην αναπνοή.

• Αποφύγετε τη μετακίνηση με τα μέσα μεταφοράς, όπου δεν είναι απαραίτητο.

• Μείνετε σπίτι και δουλέψτε από εκεί, όσο αυτό είναι εφικτό.

• Αποφύγετε τον συγχρωτισμό και τις κοινωνικές συναναστροφές σε κλειστά μέρη.

• Μείνετε σε επαφή με συγγενείς και φίλους, μέσω τεχνολογίας και μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

• Χρησιμοποιείστε το τηλέφωνο για να έρθετε σε επαφή με τον ιατρό σας και μην προσέρχεστε σε νοσοκομεία χωρίς σοβαρό λόγο. Γιατί οι έγκυοι συγκαταλέγονται στις ευπαθείς ομάδες; Γνωρίζουμε ότι η εγκυμοσύνη σε ένα μικρό ποσοστό γυναικών αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας αντιμετωπίζει τις σοβαρές ιογενείς λοιμώξεις. Επομένως, ως μέτρο πρόληψης, και με το σκεπτικό ότι μία ιογενής λοίμωξη μπορεί να εκδηλωθεί πιο βαριά σε μία έγκυο, αυτές τοποθετήθηκαν στις ευπαθείς ομάδες. Η έγκυος διατρέχει υψηλότερο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών, αν πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη κύησης, υπέρταση ή παχυσαρκία. Μπορώ να πηγαίνω στα τακτικά ραντεβού μου; Η τακτική παρακολούθησή σας είναι πολύ σημαντική για να ξέρουμε ότι τόσο η δική σας κατάσταση, όσο και αυτή του μωρού σας είναι καλή. Εφόσον είστε καλά στην υγεία σας, μπορείτε να προσέρχεστε κανονικά για τον τακτικό σας έλεγχο. Αν έχετε συμπτωματολογία λοίμωξης αναπνευστικού, θα μιλήσετε με τη μαία και τον ιατρό σας και θα αυτό-περιοριστείτε στο σπίτι για λίγες ημέρες. Ο έλεγχός σας θα γίνει είτε μετά την έλευση της απομόνωσης, είτε (αν παραστεί ανάγκη) με ατομικό ραντεβού στο ιατρείο σε διαφορετική ώρα από τους άλλους ασθενείς, σε χώρο που μετά την επίσκεψή σας θα πρέπει να απολυμανθεί. Σε τέτοιο ραντεβού, θα πρέπει να προσέλθετε με μόνο έναν συνοδό.

νει έλεγχος με λήψη επιχρίσματος από τον ρινοφάρυγγα. Αν η απάντηση είναι θετική, θα σας ζητηθεί να απομονωθείτε από τους οικείους σας, σε κατ’ οίκον περιορισμό για 14 ημέρες. Κατά το διάστημα αυτό: • Δεν δέχεστε επισκέψεις.

• Αερίζετε καλά το δωμάτιο στο οποίο διαμένετε.

• Χρησιμοποιείτε δικές σας συσκευές, πετσέτες για το μπάνιο και αποφύγετε οποιαδήποτε επαφή με τους οικείους σας.

• Ζητείστε βοήθεια για τις δουλειές του σπιτιού και τα ψώνια από άλλα άτομα και παρακαλέστε να σας αφήνουν τα ψώνια έξω από το σπίτι. Η λοίμωξη από κορονοϊό μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που θα γεννήσω; Ο τοκετός σας θα πρέπει να γίνει σε νοσοκομείο, όπου θα παρακολουθούνται τα επίπεδα του οξυγόνου σας, αλλά και το καλώς έχειν του εμβρύου κατά τη διάρκειά του. Αντενδείκνυται να γεννήσετε στο σπίτι, όπως και ο τοκετός στο νερό. Δεν υπάρχει αντένδειξη για φυσικό τοκετό, παρά μόνο εάν η αναπνευστική σας κατάσταση κατά τη διάρκεια της γέννας χειροτερέψει και παρουσιαστεί ανάγκη για άμεση διεκπεραίωση του τοκετού, οπότε και θα γίνει επείγουσα καισαρική. Επισκληρίδιος αναισθησία μπορεί να γίνει χωρίς κανένα πρόβλημα. Τί θα γίνει μετά τον τοκετό; Δυστυχώς θα πρέπει να αποχωριστείτε το μωρό σας. Με τα έως τώρα δεδομένα δεν αποδεικνύεται κάθετη μετάδοση από τη μητέρα στο νεογνό, όμως κάτι τέτοιο μπορεί πολύ εύκολα να συμβεί από τη στιγμή που θα έρθετε σε επαφή. Η πρακτική που εφαρμόζεται αυτή τη στιγμή προστάζει 14 ημέρες απομόνωσης από το μικρό σας. Αν επιθυμείτε να θηλάσετε, να γνωρίζετε ότι αυτό είναι εφικτό, όμως η κοντινή επαφή του προσώπου του μωρού με το δικό σας πρόσωπο το βάζει σε άμεσο κίνδυνο αφού ο ιός μεταδίδεται με τα σταγονίδια της αναπνοής. Σε περίπτωση που αποφασίσετε να θηλάσετε, θα πρέπει να ακολουθήσετε τις εξής οδηγίες: • Πλύνετε τα χέρια σας καλά με σαπούνι πριν πάρετε αγκαλιά το μωρό, την αντλία θηλασμού, ή τα μπιμπερό.

• Προσπαθήστε να αποφύγετε τον βήχα και το φτέρνισμα όσο θηλάζετε.

• Απαραίτητα φοράτε μάσκα κατά τη διάρκεια του θηλασμού.

• Καθαρίστε σχολαστικά την αντλία και τα μπιμπερό μετά από κάθε χρήση.

• Μπορείτε να ζητήσετε από κάποιον να ταΐσει το μωρό σας με το θήλαστρο. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ακολουθείτε τις οδηγίες απολύμανσης για καθετί που χρησιμοποιείτε. Ιωάννης Στ. Γρυπάρης, MNCOG Μαιευτήρας - Χειρουργός - Γυναικολόγος, μετεκπαιδευθείς στην Υπογονιμότητα

Τί γίνεται, αν βρεθώ θετική σε κορονοϊό; Αν εμφανίσετε ύποπτη συμπτωματολογία με εμπύρετο, συνεχόμενο βήχα και δυσκολία στην αναπνοή, θα σας γί-

- Manchester, UK και την Αισθητική Γυναικολογία - ECAMS. Κλινικός Διευθυντής και Επιστημονικός Υπεύθυνος Πρότυπου Ιατρείου MaternaCare (Αρ. Καλλιγά 13, Πειραιάς, τηλ. 210 4511220, www.maternacare.gr)

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 23

ΥΓΕΙΑ

ΘΕΜΑ | ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η δύναμη του αγγίγματος

Μ

πορεί η φυσικοθεραπεία, όπως είναι γνωστή η θεραπεία με φυσικά μέσα, να έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα, όμως στις μέρες μας αποτελεί πλέον αναπόσπαστο μέρος των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο. Ουσιαστικά πρόκειται για την επιστήμη που ασχολείται με τη φυσική αποκατάσταση της υγείας, η οποία βασίζεται σε συγκεκριμένα εργαλεία που χρησιμοποιούνται από τον εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας πτυχιούχο φυσικοθεραπευτή για θεραπευτικούς σκοπούς.

24 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

Ο φυσικοθεραπευτής είναι ένας εξειδικευμένος επαγγελματίας υγείας, εγκεκριμένος από τον σύνδεσμο φυσικοθεραπευτών, με σαφές ακαδημαϊκό και κλινικό υπόβαθρο. Η άριστη γνώση της φυσιολογίας, της κινησιολογίας και της εμβιομηχανικής του ανθρώπινου σώματος, αποτελούν το βασικότερο όπλο του φυσικοθεραπευτή. Με τα μέσα και τις μεθόδους που περιλαμβάνει η εξειδικευμένη εξέταση, ο φυσικοθεραπευτής αξιολογεί τον ασθενή και συνεργάζεται με διάφορες ιατρικές ειδικότητες, προκειμένου να εκπονήσει και να οργανώσει το πλάνο αποκατάστασής του.

ΦΩΤΟ:STOCK.ADOBE.FREEPICK

Η τέχνη της φυσικοθεραπείας και τα μυστικά της.

Ποια μέσα χρησιμοποιεί ο φυσικοθεραπευτής; «Εργαλεία» του φυσικοθεραπευτή δεν θεωρούνται μόνο τα χέρια του, αλλά και ορισμένα μηχανήματα. Όλα αυτά συνδυάζονται προκειμένου να διαμορφωθεί ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπείας για κάθε ασθενή. Έτσι, με τις ειδικές τεχνικές και τον πλέον σύγχρονο εξοπλισμό, η φυσικοθεραπεία συμβάλει στην εξάλειψη του πόνου, στη βελτίωση της μυοσκελετικής λειτουργίας και στην επαναφορά του σώματος στην αρχική του κατάσταση. Τα μηχανήματα και οι Τεχνικές Συνήθως χρησιμοποιούνται από τις πρώτες συνεδρίες φυσικοθεραπείας, προκειμένου να ανακουφίσουν και να προετοιμάσουν το πονεμένο μέρος του σώματος (π.χ. γόνατο, ώμο, μέση) για τα επόμενα στάδια της θεραπείας (manual therapy). Μερικά από τα μηχανήματα είναι το Laser, τα Μαγνητικά πεδία, το Te.C.A.R, η Ηλεκτροθεραπεία, η Διαθερμία, η Ηλεκτρομάλαξη, ο Υπέρηχος και το Tower Cryo T. Οι παθήσεις Η φυσικοθεραπεία έχει εφαρμογή σε ασθενείς όλων των ιατρικών ειδικοτήτων. Πρόκειται για ξεχωριστή μορφή θεραπείας, η οποία μπορεί να γίνει είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό με άλλες θεραπευτικές φροντίδες. Επιπλέον, η φυσικοθεραπεία είναι χρήσιμη για τη διάγνωση και τη διαχείριση ενός μεγάλου φάσματος ασθενειών, τραυματισμών, ενώ λειτουργεί ευεργετικά σε περιπτώσεις όπως η αρθρίτιδα, η οσφυαλγία και διάφορα σύνδρομα στάσης. Τα συχνότερα προβλήματα που χρειάζονται φυσικοθεραπεία στις μέρες μας, περιλαμβάνουν τις συνηθισμένες παθήσεις που προκύπτουν από το γήρας, όπως είναι η οστεοαρθρίτιδα, η οσφυαλγία και τα κατάγματα. Παράλληλα, συναντάμε και θέματα που προκύπτουν από την έντονη άσκηση, τον αθλητισμό ή τους τραυματισμούς, όπως είναι οι συνδεσμικές κακώσεις και οι ρήξεις. Τέλος, συχνά αντιμετωπίζουμε και νευρολογικά προβλήματα, που προκύπτουν από παθήσεις όπως είναι το Πάρκινσον, τα εγκεφαλικά επεισόδια και η σκλήρυνση κατά πλάκας. Αναλυτικότερα, η φυσικοθεραπεία μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά προβλήματα σε:

Η τέχνη της θεραπείας απαιτεί από τον ιατρό να σχηματίσει μία άποψη για την αρρώστια, με σκοπό να τη θεραπεύσει περισσότερο με ήπιους τρόπους και με φρόνηση, παρά με τόλμη και με τρόπο βίαιο».

--Ιπποκράτης (460–377 π.X.) Σπονδυλική Στήλη: αυχενικό σύνδρομο, δισκοπάθεια, οσφυαλγία Ώμος: εξάρθρημα, τενοντίτιδα Ισχίο: εκφυλιστική αρθρίτιδα ισχίου Γόνατο: χονδροπάθεια, εξάρθρωση επιγονατίδας Ποδοκνημική: άκανθα πτέρνας, διάστρεμμα, ρήξη αχίλλειου τένοντα Αθλητικές Κακώσεις: θλάσεις μυών, κακώσεις μηνίσκου, κάταγμα αστραγάλου, ρήξη χιαστών Νευρολογικές Παθήσεις: αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, αυτοάνοσα νοσήματα, νόσος του Πάρκινσον, σκλήρυνση κατά πλάκας Ρευματολογικές Παθήσεις: αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα, αλγοδυστροφία, ινομυαλγία, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος Αναπνευστικές Παθήσεις: ΧΑΠ, βρογχικό άσθμα, κυστική ίνωση Μιχάλης Σαμαράς, Φυσικοθεραπευτής www.physionow.gr

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 25

ΥΓΕΙΑ

ΔΙΑΤΡΟΦΗ | ΝΕΡΟ

Αξία ανεκτίμητη Το νερό είναι υπέρ πολύτιμο για τον οργανισμό μας.

Η επαρκής ενυδάτωση βοηθά τον ανθρώπινο οργανισμό: • Να ελέγχει τη θερμοκρασία του σώματος.

• Να μεταφέρει τα θρεπτικά συστατικά στους ιστούς του σώματος.

• Να αποβάλλει τα παραπροϊόντα του μεταβολισμού.

• Να επιτελεί καλύτερα την πέψη τον τροφών.

• Να διατηρεί την υγεία των αρθρώσεων.

Νερό και Απώλεια Βάρους Η αύξηση στην κατανάλωση νερού, μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους. Το νερό λίγο πριν τα γεύματα, μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο, καθώς μπορεί να προάγει τα συναισθήματα της πληρότητας και να μειώσει την όρεξη. Μία μελέτη σε 24 άτομα, διαπίστωσε ότι η κατανάλωση 500 ml νερού πριν από το πρωινό, μείωσε τον αριθμό των θερμίδων που καταναλώθηκαν κατά 13% . Συμβουλή: να καταναλώνετε επίσης επαρκή ποσότητα φυτικών ινών στα γεύματα και τα σνακ σας. Οπότε ΝΑΙ στα τρόφιμα ολικής άλεσης (ψωμί πολύσπορο, καστανό ρύζι, ζυμαρικά ολικής άλεσης κ.α.) και στις σαλάτες.

26 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

Νερό και Υγεία του Δέρματος Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση περισσότερου νερού μπορεί να βοηθήσει να διατηρείται το δέρμα εύκαμπτο και λείο. Για παράδειγμα, μία μελέτη με διάρκεια ενός μήνα σε 49 άτομα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αύξηση της πρόσληψης νερού κατά 2 λίτρα την ημέρα, βελτίωσε την ενυδάτωση του δέρματος, ειδικά σε εκείνους που έπιναν συνήθως κάτω από 3,2 λίτρα νερού ημερησίως. Επισκόπηση άλλων έξι μελετών, διαπίστωσε ότι η αυξημένη πρόσληψη νερού μείωσε την ξηρότητα και την τραχύτητα, και αύξησε την ελαστικότητα του δέρματος και την ενυδάτωση.

Επιπλέον οφέλη Πολλές μελέτες συσχετίζουν τη χαμηλή πρόσληψη νερού με μεγαλύτερο κίνδυνο δυσκοιλιότητας. Ως εκ τούτου, η κατανάλωση περισσότερων υδάτων μπορεί να προάγει τις κινήσεις του εντέρου. Επίσης, ανασκόπηση εννέα μελετών συνέδεσε την υψηλότερη πρόσληψη υγρών με χαμηλότερο κίνδυνο πετρών στα νεφρά. Έρευνες υποδεικνύουν, άλλωστε, ότι η κατανάλωση περισσότερου ύδατος μπορεί να ανακουφίσει τους πονοκεφάλους που προκαλούνται από την αφυδάτωση ή την απώλεια υγρών, ενώ η αύξηση της πρόσληψης νερού μπορεί να βοηθήσει τόσο τη λειτουργία του εγκεφάλου όσο και τη διάθεση, ειδικά σε παιδιά και ηλικιωμένους ενήλικες. Καθώς η αφυδάτωση μπορεί να μειώσει την απόδοση της άσκησης, η αναπλήρωση των υγρών μετά τη σωματική άσκηση μπορεί να αυξήσει την αντοχή και να μειώσει την επαγόμενη από άσκηση βλάβη του DNA.

ΦΩΤΟ: SHUTTERSTOCK

Α

διαμφισβήτητα το νερό αποτελεί απαραίτητο συστατικό όλων των ζωντανών οργανισμών. Η σημασία του γίνεται ακόμη πιο εύκολα αντιληπτή, αν αναλογιστούμε πως το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από 60% νερό! Ως εκ τούτου, το ύδωρ έχει χαρακτηριστεί ως λίκνο της ζωής, διότι είναι απαραίτητο σε όλες τις βιοχημικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στο σώμα μας. Αποτελεί δε συστατικό «κλειδί» για να έχουμε καλύτερη ποιότητα ζωής συνολικά.

Ποια είναι τα θρεπτικά συστατικά του νερού; Το νερό δεν περιέχει μακροθρεπτικά συστατικά, άρα δεν αποδίδει καθόλου θερμίδες. Ωστόσο, περιέχει κάποια μικροθρεπτικά συστατικά. Πιο συγκεκριμένα ένα ποτήρι νερό 240ml περιέχει: • 24mg ασβεστίου • 5mg μαγνησίου • 5mg καλίου

Πόσο νερό πρέπει να πίνω; Ενώ ο κανόνας των οκτώ ποτηριών είναι ένα καλό ξεκίνημα, δεν βασίζεται σε σταθερές, καλά ερευνημένες πληροφορίες. Το σωματικό βάρος αποτελείται από 60% νερό. Κάθε σύστημα στο σώμα χρειάζεται νερό για να λειτουργήσει. Η συνιστώμενη πρόσληψη βασίζεται σε παράγοντες όπως το φύλο, η ηλικία, το επίπεδο δραστηριότητας, η εγκυμοσύνη ή ο θηλασμός.

• Προσθέστε επιπλέον 1,5 έως 2,5 κούπες νερό κάθε μέρα, αν ασκείστε. Μπορεί να χρειαστεί να προσθέσετε ακόμη περισσότερο, αν η άσκηση διαρκεί πάνω από μία ώρα.

• Μπορεί να χρειαστείτε περισσότερο νερό, αν ζείτε σε ζεστό κλίμα ή σε υψόμετρο άνω των 8.200 ποδιών πάνω από τη στάθμη της θάλασσας.

• Όταν έχουμε πυρετό, έμετο ή διάρροια, το σώμα χάνει περισσότερα υγρά από το συνηθισμένο, γι’ αυτό πρέπει να πίνουμε περισσότερο νερό. Ο γιατρός μπορεί ακόμη να συστήσει λήψη ποτών με ηλεκτρολύτες, προκειμένου να διατηρήσει την ισορροπία τους πιο σταθερή.

Ποιους κινδύνους ενέχει η αφυδάτωση; Η αφυδάτωση συμβαίνει όταν το σώμα χάνει περισσότερο νερό ή υγρά από αυτά που χρειάζεται, με αποτέλεσμα να προκαλούνται δυσμενείς συνέπειες για τον οργανισμό, οι οποίες ποικίλλουν ανάλογα με τον βαθμό της έλλειψης νερού. Πιο συγκεκριμένα: • Απώλεια υγρών στο 1% του σωματικού βάρους επηρεάζει τη θερμορύθμιση και δημιουργεί αίσθημα της δίψας.

• Σε απώλεια υγρών 2%, η δίψα αυξάνεται, εμφανίζεται δυσφορία και απώλεια της όρεξης.

• Στο 3% περίπου, κάνει την εμφάνισή της η ξηροστομία.

• Όταν η απώλεια υγρών φτάσει το 4% του σωματικού βάρους, παρατηρείται μείωση στην ικανότητα εργασίας κατά 20-30%, ενώ στο 5% εμφανίζεται κεφαλαλγία.

• Μία απώλεια 10% του νερού του σώματος είναι απειλητική για τη ζωή. Η αφυδάτωση σχετίζεται επίσης με την εμφάνιση παθήσεων όπως η νεφρολιθίαση. Ειδικότερα, έχει βρεθεί ότι τα περιστατικά νεφρολιθίασης λόγω ανεπαρκούς ενυδάτωσης, αλλά και αύξησης της παχυσαρκίας αυξάνονται παγκοσμίως.

Υπονατριαιμία Και η κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας νερού μπορεί να είναι επικίνδυνη για την υγεία, καθώς το επιπλέον νερό μπορεί να αραιώσει τους ηλεκτρολύτες στο αίμα. Τα επίπεδα νατρίου μειώνονται και μπορούν να οδηγήσουν σε αυτό που ονομάζεται υπονατριαιμία. Παρά το γεγονός ότι αυτή η κατάσταση είναι γενικά ασυνήθιστη, άτομα με χα-

Δημογραφικά

Ημερήσια συνιστώμενη ποσότητα νερού (από ποτά)

Παιδιά 4-8 χρονών

5 ποτήρια

Παιδιά 9-13 χρονών

7-8 ποτήρια

Παιδιά 14-18 χρονών

8-11 ποτήρια

Άντρες 19 χρονών και άνω

13 ποτήρια

Γυναίκες 19 χρονών και άνω 9 ποτήρια Έγκυοι

Θηλάζουσες

10 ποτήρια

13 ποτήρια

μηλό ανάστημα και παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να την αναπτύξουν. Επίσης, τα δραστήρια άτομα, όπως δρομείς μαραθωνίου, τα οποία πίνουν μεγάλες ποσότητες νερού σε σύντομο χρονικό διάστημα. Τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν: σύγχυση | πονοκέφαλο | κούραση | ναυτία ή έμετο | ευερεθιστότητα | μυϊκούς σπασμούς, κράμπες ή αδυναμία επιληπτικές κρίσεις | κώμα

Ενυδάτωση, πώς την ενισχύω; Ακολούθησε από σήμερα κιόλας τα παρακάτω tips: • Ξεκινήστε τη μέρα καταναλώνοντας ένα ποτήρι νερό.

• Καταναλώνετε νερό καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας, πριν διψάσετε.

• Έχετε πάντα μαζί σας ένα μπουκάλι νερό, προσπαθώντας να πίνετε όσο πιο συχνά μπορείτε.

• Ξεκινήστε τα γεύματά σας με ένα ποτήρι νερό.

• Συνοδεύστε τον καφέ αλλά και τα ενδιάμεσα σνακ με νερό.

• Αν γυμνάζεστε, φροντίστε να καταναλώνετε επαρκείς ποσότητες νερού πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά το τέλος της άσκησης.

Να θυμάστε ότι • Το αντανακλαστικό της δίψας εξασθενεί με την ηλικία, οπότε οι ηλικιωμένοι έχουν αυξημένο κίνδυνο για αφυδάτωση.

• Εκτεταμένο αίσθημα δίψας και διούρηση είναι προειδοποιητικά σημάδια για σακχαρώδη διαβήτη.

• Όσοι εμπλέκονται με έντονη, παρατεταμένη άσκηση ή βρίσκονται σε περιοχές ξηρές και με υψηλή θερμοκρασία, χρειάζονται περισσότερα υγρά για να είναι επαρκώς ενυδατωμένοι.

• Όταν ιδρώνουμε πολύ, μαζί με τα υγρά πρέπει να αναπληρώνουμε το νάτριο και το κάλιο, ώστε να αποφευχθεί η υπονατριαιμία.

• Αν πηγαίνουμε τουαλέτα συχνά και τα ούρα είναι ανοιχτόχρωμα, τότε μάλλον όλα πάνε καλά. Πάρης Παπαχρήστος, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc. Ιδρυτής του medNutrition.gr - Συγγραφέας

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 27

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΛΗ | COACH IN COUCH

Από την αρχή…

Υ

πάρχει μόνο ένας δρόμος για την ευτυχία και αυτός είναι να σταματήσεις να ανησυχείς για πράγματα τα οποία είναι πέρα από τη δύναμη της θέλησής σου. --Επίκτητος, στωικός φιλόσοφος Η απαιτητική καθημερινότητα, η διαρκής κίνηση, η αέναη επιθυμία και στόχευση για περισσότερα και καλύτερα, η μόνιμη ένταση και υπερπροσπάθεια για υπερκάλυψη των στόχων και των αναγκών, υπήρξαν για πολλές δεκαετίες η μοναδική μας μεθοδολογία και διαδικασία στην επαγγελματική αλλά και την προσωπική μας εξέλιξη. Μία από τις εκδοχές του μοντέλου αυτού, απεικονίζεται στον λεγόμενο «τροχό του Hamster», ως επαναληπτική και εμμονική προσπάθεια του hamster - ατόμου, χωρίς αυθεντικό στόχο και σκοπό, η οποία εξουθενώνει και μπλοκάρει την ουσιαστική εξέλιξη σε επαγγελματικό, επιχειρηματικό και προσωπικό επίπεδο, δίνοντας την ψευδαίσθηση συμμετοχής στο παραγόμενο έργο. Η οικονομική –και όχι μόνο– κρίση ταρακούνησε το παραπάνω μοντέλο και ανάγκασε πολλούς από εμάς, τους επαγγελματίες και ανθρώπους, να αναθεωρήσουμε και να σχεδιάσουμε πάλι το πλάνο της ζωής μας. Μέσα από δυσκολίες και εμπόδια στην τελευταία δωδεκαετία δημιουργήσαμε, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο, το νέο μας πρότυπο, καθώς οι υπόλοιποι συνέχιζαν στον γνώριμο και δοκιμασμένο παραπάνω ρυθμό. Ο Neil Ducoff, ιδρυτής και CEO της Strategies και συγγραφέας του βιβλίου «Ηγεσία χωρίς συμβιβασμό» μας δίνει (από το 2011) το στίγμα της απελευθέρωσης από τον «τροχό του Hamster»: Πρώτα απ’ όλα, συνειδητοποίηση της ρουτίνας και του μοτίβου. Μετά σχεδιασμός νέων εμπνευστικών και προσωποποιημένων –και αντίστοιχα κατάλληλων για την εταιρεία– στόχων. Στη συνέχεια, απεμπλοκή από τη λιμνάζουσα κατάσταση και αντιμετώπιση των εκκρεμοτήτων -

28 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

προβλημάτων με ριζοσπαστική διαχείριση. Τέλος, ανάληψη προδιαγεγραμμένου ρίσκου και σχεδιασμός χρονοδιαγράμματος επιτεύξεων (εκτιμώμενος χρόνος ολοκλήρωσης του πλάνου 18 μήνες, με κρίσιμα κυρίως τα διαστήματα των πρώτων 30, 90 και 180 ημερών). Βασική προϋπόθεση ήταν και είναι να έχουμε την πρόθεση και την αποφασιστικότητα να βγούμε από την –ευλογημένη και καταραμένη ταυτόχρονα– ζώνη άνεσής μας (Comfort Zone). Να διακρίνουμε τις ουσιαστικές ανάγκες από επιθυμίες - προσδοκίες, να εκτιμήσουμε τα οφέλη των νέων δεδομένων, τα οποία είναι πιο χρήσιμα και εξελικτικά για εμάς, να βρούμε επιτέλους έναν πιο αυθεντικό δρόμο στην ζωή μας. Καθώς, λοιπόν, ακούγαμε ή διαβάζαμε για μία διαφορετική επιλογή ζωής και ταυτόχρονα συνεχίζαμε να τρέχουμε μέσα στον «τροχό» μας με σκεπτικισμό και διστακτικότητα, ο τροχός αυτός, υπό την πίεση ενός μολυσματικού ιού, σταμάτησε να γυρνά. Σταμάτησε για την πλειονότητα του «εξελιγμένου» κόσμου και μας οδήγησε σε μία πρωτοφανή παύση - στάση του χρόνου, όπως τον γνωρίζαμε. Η σιωπή όπως δεν τη ζήσαμε, ο πυρήνας των αξιών μας όπως ποτέ δεν είχαμε την «πολυτέλεια και ευλάβεια» να φροντίσουμε, οι ανώτερες και θεμελιώδεις ανθρώπινες αρχές και αξίες και η αγωνία - φροντίδα - πρόληψη για την υγεία μας, έγιναν το εστιασμένο πλάνο ζωής μας. Μαζί με τα δελφίνια που γύρισαν στην έρημη Βενετία, μαζί με τα ζώα που δοκίμασαν δειλά να μπουν σε ερημωμένες πόλεις και μαζί με την ανάσα της ατμόσφαιρας του πλανήτη από την πτώση του ρυθμού της βιομηχανίας, μήπως αξίζει να επανέλθουμε σε ανθρώπινους και αυθεντικούς σκοπούς και να βιώσουμε με ευγνωμοσύνη το δώρο της ζωής στη γη; Νικόλαος Νιώτης, Life & Business Coach, email: n4coach@gmail.com

ΦΩΤΟ: FREEPIK

Τα δεδομένα μιας νέας εποχής, προσφέρουν πολύτιμη ευκαιρία για επανεκκίνηση.

www.travelgate.gr

DISCOVER MORE

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΘΕΜΑ | NLP

Εκπαιδεύοντας τον νου

O

Νευρογλωσσικός Προγραμματισμός ή NLP αποτελεί μοντέλο διαπροσωπικής επικοινωνίας, προσωπικής ανάπτυξης και θεραπείας, και προσέγγιση μίμησης της αριστείας. Αποτελείται από σειρά τεχνικών, εργαλείων και συμπεριφορών, που έχουν ως στόχο τη βελτίωση σε όλους τους τομείς της ζωής. Αφενός, βοηθά στο να αντιμετωπιστούν μοτίβα σκέψης και συμπεριφοράς που δεν είναι χρήσιμα και αφετέρου προσφέρει νέους, θετικούς και δημιουργικούς τρόπους για να βελτιώσουμε τη ζωή μας.

O NLP περιλαμβάνει τις τρεις πιο σημαντικές συνιστώσες που εμπλέκονται στην παραγωγή ανθρώπινων εμπειριών: τη νευρολογία, τη γλώσσα και τον προγραμματισμό.

30 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

Το νευρολογικό σύστημα ρυθμίζει το πώς λειτουργεί το σώμα μας, η γλώσσα καθορίζει το πώς επικοινωνούμε με άλλους ανθρώπους (λεκτική ή μη λεκτική επικοινωνία) και ο προγραμματισμός καθορίζει τα είδη των μοντέλων του κόσμου που δημιουργούμε. Ο NLP περιγράφει τη θεμελιώδη δυναμική μεταξύ του μυαλού (νευρώνες) και της γλώσσας (γλωσσική) και πώς η αλληλεπίδρασή τους επηρεάζει το σώμα και τη συμπεριφορά μας (τον προγραμματισμό μας). Ο NLP εφαρμόζεται σε ευρύ φάσμα επαγγελματικών τομέων, όπως συμβουλευτική, ψυχοθεραπεία, life coaching, εκπαίδευση, υγεία, προσωπική ανάπτυξη, δίκαιο, διαπραγματεύσεις, πωλήσεις, ηγεσία, αθλητική απόδοση, σχέσεις. Ο NLP ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1970, από

ΦΩΤΟ: STOCK.ADOBE.

Ο Νευρογλωσσικός Προγραμματισμός μπορεί να βελτιώσει τη ζωή μας. Από την Παναγιώτα Καρκαβέλια.

τον John Grinder (διάσημο γλωσσολόγο) και τον Richard Bandler (μαθηματικό, ειδικό στη θεραπεία Gestalt και στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές). Οι δυο τους αποφάσισαν να ερευνήσουν γιατί κάποιοι άνθρωποι επιτυγχάνουν στη ζωή τους, ενώ κάποιοι άλλοι όχι. Οι Bandler και Grinder διερεύνησαν τί ήταν αυτό που έκανε κάποιους ανθρώπους επιτυχημένους, τόσο από την άποψη της εξωτερικής τους συμπεριφοράς και της γλώσσας τους, όσο και από τις εσωτερικές νοητικές διαδικασίες τις οποίες χρησιμοποιούσαν. Η μελέτη τους βασίστηκε στη «μοντελοποίηση» αυτών των διαδικασιών, καθώς ισχυρίζονταν ότι ήταν δυνατό για οποιονδήποτε να κατορθώσει τις ίδιες επιτυχίες. Αρχικά μελέτησαν τις τεχνικές τριών επιτυχημένων ψυχοθεραπευτών –του Fritz Perls (ιδρυτής της θεραπευτικής σχολής Gestalt), της Virginia Satir (κορυφαία οικογενειακή θεραπεύτρια) και του Milton Erickson (διάσημος υπνοθεραπευτής), και αποκωδικοποίησαν τις μεθόδους τους. Οι Bandler και Grinder παρατήρησαν ότι και οι τρεις ψυχοθεραπευτές χρησιμοποιούσαν κοινές τεχνικές. Αφού τις κατέγραψαν, άρχισαν να τις διδάσκουν σε σεμινάρια και έτσι διαμορφώθηκε αυτό που σήμερα ονομάζεται Νευρογλωσσικός Προγραμματισμός.

Οι τέσσερεις βασικοί πυλώνες του NLP είναι οι εξής: • Να γνωρίζουμε ποια είναι τα αποτελέσματα που θέλουμε. Με όσο μεγαλύτερη ακρίβεια μπορούμε να καθορίσουμε αυτό που έχουμε, όσο καλύτερα προγραμματίζουμε τον εγκέφαλο μας να αναζητά και να παρατηρεί τις δυνατότητες, τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα έχουμε να φτάσουμε εκεί που θέλουμε. Το αποτέλεσμα που επιθυμούμε μπορεί να συμβεί μόνο αν έχουμε καλοσχηματισμένο στόχο και καθαρή εικόνα για να κάνουμε τα κατάλληλα βήματα προκειμένου να τον πετύχουμε.

• Τα όσα κάνουμε στη ζωή μας καθορίζονται από το πώς επικοινωνούμε με τον εαυτό μας και με τους άλλους. Η επικοινωνία είναι δύναμη. Ο NLP μας μαθαίνει, μέσα από ασκήσεις τεχνικής, πώς μπορούμε να γίνουμε κυρίαρχοι της επικοινωνίας με τον εαυτό μας και τους άλλους, πώς να αποκτήσουμε εναρμόνιση (rapport), να χτίσουμε γέφυρες επικοινωνίας ανάμεσα σε εμάς και στους άλλους και να συμβαδίζουμε, ανοίγοντας τον εαυτό μας στην «πραγματικότητα» του άλλου.

• Σημαντικό τμήμα του NLP αποτελεί η εκπαίδευση της αισθητηριακής οξύτητας. Μαθαίνουμε δηλαδή να έχουμε τις αισθήσεις μας σε εγρήγορση και αποκτούμε την ικανότητα να είμαστε πολύ παρατηρητικοί. Παρατηρούμε με ακρίβεια, αφενός τη δική μας συμπεριφορά και επικοινωνία (το πώς αντιδρούμε σε γεγονότα και καταστάσεις ή τί είναι αυτό που πυροδοτεί τις διαφορετικές αντιδράσεις μας) και αφετέρου τί συμβαίνει με τους άλλους. Βλέπουμε τις αλλαγές στη συμπεριφορά, στην επικοινωνία και σταδιακά παρατηρούμε τα υποσυνείδητα μηνύματα από τη γλώσσα του σώματος.

• Με το NLP μαθαίνουμε να έχουμε την ευελιξία να αλλάζουμε αυτό που κάνουμε για να πάρουμε αυτό που θέλουμε. Το άτομο με τις περισσότερες δυνατότητες συμπεριφοράς επηρεάζει στο μέγιστο την κατάσταση. Δεν υπάρχουν λάθη ή αποτυχία στην επικοινωνία –μό-

νο «ανατροφοδότηση». Μια από τις βασικές αρχές που χαρακτηρίζει τις τεχνικές του NLP είναι το ότι ο χάρτης δεν είναι το έδαφος. Αυτό σημαίνει ότι δεν αντιλαμβανόμαστε όλοι την πραγματικότητα με τον ίδιο τρόπο, αλλά την ερμηνεύουμε και την αναπαριστούμε εσωτερικά φιλτράροντάς την, προσθέτοντας, αφαιρώντας ή και αλλοιώνοντας στοιχεία, με βάση προσωπικές πεποιθήσεις, αξίες και βιώματά μας. Όλες οι τεχνικές και οι διαδικασίες του NLP είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η αλλαγή στον ασυνείδητο νου, ο οποίος ελέγχει όλες τις συμπεριφορές, αλλά με την πλήρη, συνειδητή συμμετοχή του ατόμου. Επειδή ο NLP έχει τις ρίζες του στην ύπνωση και δουλεύει με το ασυνείδητο, οι αλλαγές γίνονται γρηγορότερα, αποτελεσματικότερα και διαρκούν σε βάθος χρόνου. Για παράδειγμα, στην εξάλειψη μιας φοβίας δεν χρειάζεται να περάσει πολύς χρόνος για να έρθει στην επιφάνεια ένα τραυματικό γεγονός, όπως συμβαίνει στην ψυχοθεραπεία. Δεν χρειάζεται να γίνει αναδρομή στο παρελθόν και ανάκληση του γεγονότος. Αυτό γίνεται με τα λόγια του θεραπευτή, ο οποίος βοηθά το άτομο να εξαλείψει τη φοβία από το υποσυνείδητο. Οι τεχνικές του NLP μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βελτιώσουν την επαγγελματική μας ζωή, είτε θέλουμε να πετύχουμε στην καριέρα μας είτε να αποκτήσουμε την εργασία των ονείρων μας ή και να εξασφαλίσουμε σημαντική αύξηση του μισθού μας. Επίσης, μάς βοηθούν να βελτιώσουμε την υγεία μας, να κόψουμε το κάπνισμα ή άλλες κακές συνήθειες, να χάσουμε βάρος και να αποκτήσουμε το σώμα των ονείρων μας. Μπορούμε να θεραπεύσουμε φοβίες και –μέσα από δεξιότητες και τεχνικές– να μειώσουμε σημαντικά τα επίπεδα άγχους. Αυτό μάς επιτρέπει να χαλαρώσουμε και να απολαύσουμε τη ζωή, να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση μας, να εξαλείψουμε περιοριστικές πεποιθήσεις που λειτουργούν ως εμπόδιο για την επίτευξη των στόχων μας, να εντοπίσουμε καινούριους τρόπους και επιλογές, να γίνουμε πιο ευέλικτοι και να δημιουργήσουμε πιο εποικοδομητική επικοινωνία στις σχέσεις μας, να ανακαλύψουμε όλους τους εσωτερικούς πόρους και δυνατότητες και να τους αξιοποιήσουμε, προκειμένου να πετύχουμε ό,τι θέλουμε στη ζωή μας.

Σύντομο Βιογραφικό Η Παναγιώτα Καρκαβέλια, είναι Δικηγόρος και πιστοποιημένη NLP Practitioner. Έχει σπουδάσει Νομική στο ΕΚΠΑ και Σωματικό Θέατρο και Υποκριτική στο Θέατρο των Αλλαγών. Έχει παρακολουθήσει επιμορφωτικά προγράμματα ψυχολογίας και συμβουλευτικής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και σεμινάρια ανάδρομης ύπνωσης και υπνοθεραπείας, εναλλακτικών ενεργειακών θεραπειών (Usui Reiki 2ου βαθμού, EFT κ.λπ.). Συνεχίζει την εκπαίδευση της στο Master NLP Practitioner και σπουδάζει Εκπαίδευση Ενηλίκων στο ΕΚΠΑ.

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 31

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΘΕΜΑ

Ταξίδι στον χρόνο Με αφορμή την «επανεκκίνηση» στον τομέα του Τουρισμού, η αναδρομή στις αφίσες του ΕΟΤ μάς θυμίζει όλα όσα αγαπάμε στην Ελλάδα και την πιο εγκάρδια εποχή της, το καλοκαίρι. Από τη Μαρία Αβραμίδου

1929: Ο Παρθενώνας δεσπόζει στην

1934. Ειδυλλιακή Αιδηψός, με τον

πρώτη αφίσα του ΕΟΤ, από τον φακό της

ρομαντισμό μιας άλλης εποχής.

Nelly's, κατά κόσμον

Εκτύπωση: Ασπιώτη-Έλκα. ΦΩΤΟ: ΕΟΤ, WWW.VISITGREECE.GR

Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη. Εκτύπωση: Ασπιώτη-Έλκα.

1947. Ο χρωστήρας του Σπύρου Βασι-

1956. Ο Γιάννης Μόραλης απαθα-

λείου απεικονίζει έναν ψαρά έτοιμο να

Μακραίωνη ιστορία και φυσική ομορφιά, μνημεία και αγαπημένοι τόποι συνυ-

νατίζει την Ύδρα με σχεδιαστική και

σηκώσει πανιά, μέσα στα μπλε του ου-

πάρχουν διαχρονικά στην Ελλάδα. Γι' αυτό και μόνο η λέξη Greece αρκεί για να

χρωματική καθαρότητα. Εκτύπωση:

ρανού και της θάλασσας.

μας φέρει στον νου χιλιάδες συνειρμούς μοναδικών στιγμών.

Ασπιώτη-Έλκα.

32 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

Η

ιστορία της ελληνικής τουριστικής αφίσας ξεκινά το 1929, όταν ένα ασπρόμαυρο ενσταντανέ της Nelly’s, το οποίο απεικονίζει τον Παρθενώνα, μετατρέπεται στην πρώτη χρονολογημένη αφίσα του ΕΟΤ. Τότε ο Οργανισμός ονομαζόταν «Γραφείο Ελληνικού Τουρισμού» και οι επιβλητικές σκιές των κιόνων που πέφτουν πάνω στο ναό της Αθηνάς, εγκαινιάζουν με ιδανικό αλλά και κλασικό τρόπο την προώθηση του ελληνικού «περιηγητισμού» μέσω των εικόνων. Η πρώτη δεκαετία της ζωής της ελληνικής τουριστικής αφίσας χαρακτηρίζεται από απολύτως ζωγραφικό σχεδιασμό, αν και ανήκει σε καλλιτέχνες με σχετική γνώση της γραφιστικής τέχνης. Ζωγράφοι όπως οι Doris (Μιχαήλ Παπαγεωργίου), Σελέστ Πολυχρονιάδη και Μίμης Βιτσώρης «ανατρέχουν» σε μυθολογικά στοιχεία, γραφικά τοπία και παραδοσιακές φορεσιές για να δημιουργήσουν εικόνες που παραπέμπουν ευθέως στον ελληνικό πολιτισμό. Κυρίαρχη θέση στη θεματολογία της δεκαετίας κατέχουν λουτροπόλεις όπως η Αιδηψός και το Λουτράκι, οι οποίες παρουσιάζονται ως εφάμιλλες ανάλογων ευρωπαϊκών. Η αξία των έργων της συγκεκριμένης περιόδου ενισχύεται από την ποιότητα εκτύπωσης που παρέχει το λιθογραφείο Ασπιώτη-Έλκα, το οποίο ιδρύθηκε από τον Γεράσιμο Ασπιώτη στην Κέρκυρα το 1873. Όπως σημειώνει η Ιστορικός Τέχνης, Ίρις Κρητικού, στο λεύκωμα «Ελληνική Τουριστική Αφίσα: Ένα Ταξίδι στον Χρόνο μέσα από την Τέχνη» (έκδοση του ΕΟΤ, 2007): «Ο εκλεκτικιστικός σχεδιασμός, η διευθέτηση της φόρμας και η προσεκτική χρήση του πλακάτου χρώματος, καθιστούν τις αφίσες αυτές εξέχοντα δείγματα της τέχνης της χρωμολιθογραφίας». Τη δεκαετία του ’40, ο Πόλεμος και η Κατοχή αναστέλ-

λουν, όπως είναι φυσικό, κάθε δραστηριότητα που σχετίζεται με ταξίδια αναψυχής. Τον ενθουσιασμό από την απελευθέρωση καταλαγιάζει γρήγορα ο Εμφύλιος και θα πρέπει να φθάσουμε στα τέλη της δεκαετίας προκειμένου η Γενική Γραμματεία Τουρισμού να «αναβιώσει» τη σχεδίαση τουριστικών αφισών, αναθέτοντάς τη σε μια σειρά από σημαντικούς καλλιτέχνες. Οι Γιάννης Μόραλης, Σπύρος Βασιλείου και Παναγιώτης Τέτσης, μεταξύ άλλων, δημιουργούν το δέον αισιόδοξο καλλιτεχνικό σύμπαν, όπου τα ελληνικά τοπία αποκτούν μοναδικά χρώματα και αισθητική που φέρνει στον νου πίνακες ζωγραφικής. Η έμπνευση των καλλιτεχνών πηγάζει επίσης από μοτίβα της αρχαιότητας, την παράδοση της ελληνικής κληρονομιάς, της λαϊκής ζωγραφικής και της βυζαντινής αγιογραφίας. Καθαρά χρώματα και ευκρινή σχήματα αναδεικνύουν το κάλλος του ελληνικού τοπίου, με εικόνες που ταξιδεύουν τον θεατή από τα νησιά ώς την ηπειρωτική χώρα. Συμπληρώνει η Ίρις Κρητικού: «Ξεφεύγοντας από τη, μονήρη σχεδόν, απεικόνιση αρχαίων μνημείων, πολύχρωμα ειδυλλιακά τοπία, προβλήτες ελληνικών νησιών, καθημερινές σκηνές, ονειρικές θερινές εικόνες όπου πρωτοστατεί το φως κι όπου απλά χρηστικά αντικείμενα, όπως μια φρουτιέρα ή μια μικρή ψαρόβαρκα εξαίρονται, μετατρέπονται σε σημαίνοντα σύμβολα του μυθικού σχεδόν αυτού και διαχρονικά αγνού κόσμου που καλεί τους θεατές να τον ανακαλύψουν». Τον Ιανουάριο του 1951, ο ΕΟΤ επανιδρύεται (ο Ιωάννης Μεταξάς είχε καταργήσει τον Οργανισμό το 1936), αποκτά την ονομασία που διατηρεί έως και σήμερα και η καλλιτεχνική άνθιση στις αφίσες του συνεχίζεται. Η ανανέωση επιβάλλεται μετά τα δύσκολα προηγούμενα χρόνια και οι καλλιτέχνες την ενσωματώνουν

1976. Φεστιβάλ Επιδαύρου και ο

1988. Κυκλαδίτικο τοπίο, όπως το απαθανάτισαν

1961. Το παραδοσιακό ελληνικό τοπίο μεταμορφώ-

Ε. Παπαπαναγόπουλος φωτογραφίζει τη Μάρω

οι Ι. Βαχαρίδης και Κ. Βέργας. Σχεδιασμός αφίσας:

νεται, χάρη στη σχεδιαστική έμπνευση του Φρέντυ

Κοντού. Σχεδιασμός αφίσας: Κ. Βίττου. Εκτύπωση:

Ν. Κωστόπουλος. Εκτύπωση:

Κάραμποτ και ενός ιδιαίτερου γεωμετρικού κολλάζ.

Ατλαντίς - Μ. Πεχλιβανίδης & ΣΙΑ.

Χρ. Παπαδόπουλος ΑΕ.

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 33

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΘΕΜΑ

1990. Η παράδοση της Χίου στο παρόν του φακού

2007. Το παρελθόν μέσα από νέα ματιά, υπό τη

2018. Άποψη από την πανέμορφη Σύμη, στα Δωδεκά-

του Ν. Κόντου. Σχεδιασμός αφίσας: Ν. Κωστόπουλος.

σχεδιαστική καθοδήγηση του Κ. Λάκη. Creative

νησα. Σχεδιασμός - Καλλιτεχνική Επιμέλεια: Μ. Χατζή.

Εκτύπωση:

Design: Ashley Holmes - Karamella - Publicitas Joint

Φωτογραφία: Shutterstock. Εκτύπωση στην Ελλάδα:

Γ. Δετοράκης ΑΕΒΕ.

Venture.

Pressious Arvanitidis.

στο έργο τους, το οποίο διατηρεί μεν έντονα στοιχεία πιο «κλασικής» ζωγραφικής, αλλά παράλληλα αρχίζει να «παίζει» με την έννοια της αφαιρετικότητας. Τα έργα του Μόραλη θυμίζουν λιτά σκηνικά, ο Τέτσης ισορροπεί με αρμονία χρώματα και όγκους, ενώ ο Βακιρτζής επιλέγει εκρηκτικά χρώματα για να «ντύσει» μοτίβα που μετατρέπονται σε σύμβολα. Στις αφίσες που πλέον εκδίδονται σε ελληνικά, αγγλικά και γερμανικά, παίρνουν επίσης περίοπτη θέση τα Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, τα οποία εγκαινιάζονται το 1955 και 1956, αντίστοιχα. Την επόμενη δεκαετία, η ελληνική τουριστική αφίσα αυτονομείται ακόμη περισσότερο, τόσο αισθητικά, όσο και θεματικά, καθώς ενσωματώθηκε στο πνεύμα της διαφήμισης. Η χώρα διανύει περίοδο ευημερίας και ο τουρισμός αντιμετωπίζεται πλέον ξεκάθαρα ως «επένδυση». Στο εικαστικό πεδίο, το ρεύμα της Αφαίρεσης επεκτείνεται ακόμη περισσότερο, χάρη σε καλλιτέχνες όπως οι Γιάννης Σπυρόπουλος, Γιάννης Γαΐτης, Κοσμάς Ξενάκης και Δημήτρης Περδικίδης, οι οποίοι εξερευνούν τη γεωμετρικότητα της φόρμας. Οι Παύλος, Αλέξης Ακριθάκης και Κώστας Τσόκλης καταπιάνονται με την «άμορφη» τέχνη και τα κινήματα της Ποπ Αρτ και της Οπ Αρτ, αναζητώντας όψεις ενός Νέου Ρεαλισμού. Εξπρεσιονιστικά στοιχεία είναι επίσης εμφανή στο έργο διάφορων καλλιτεχνών της εποχής, όπως και η «μελέτη» της σχέσης του φωτός με την ύλη του χρώματος. Ως προς τις αφίσες, η αφαιρετικότητα βρίσκει την τέλεια εφαρμογή της στο έργο του Σπύρου Βασιλείου, με τη γοργόνα-ακρόπρωρο, η οποία τοποθετείται σε ενιαίο μπλε καμβά που θυμίζει απέραντη θάλασσα. Ο Γιώργος Βακιρτζής, πάλι, δουλεύει με την

34 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

τεχνική του κολλάζ και του τυπώματος αναγνωρίσιμα ιστορικά και παραδοσιακά ελληνικά μοτίβα, όπως ήλιους, λευκά αιγαιοπελαγίτικα σκαλιά και λαϊκά καραβάκια. Από το 1960 έως το 1967, η συνεργασία των Φρέντυ Κάραμποτ και Μιχάλη και Αγνής Κατζουράκη ως καλλιτεχνικών συμβούλων του Οργανισμού, κορυφώνει την καινοτομία του καλλιτεχνικού ύφους. Σύμφωνα με την Ίριδα Κρητικού, την περίοδο αυτή, «καθαρές γραμμές, γεωμετρικά σύμβολα, δραματικά χρωματικά κοντράστ από όπου εκλείπουν οι ενδιάμεσες αποχρώσεις, αρχαιοπρεπή στοιχεία ή μικροαντικείμενα, όπως πολύχρωμες κορδέλες, διαμορφωμένα σε στυλιζαρισμένα μοτίβα, αναπάντεχες οπτικές γωνίες και αποσπασματικά κλασικά αρχιτεκτονήματα ή αρχαία μέλη διαγωνίως φωτογραφημένα κοσμούν τις αφίσες του ΕΟΤ». Η δεκαετία του ’70 ξεκινά με την καταπίεση από το δικτατορικό καθεστώς, την ανατροπή του, αλλά και την αιφνιδιαστική στρατιωτική εισβολή στην Κύπρο και την απώλεια του νησιού, τον Ιούλιο του 1974. Είναι επόμενο, λοιπόν, οι αφίσες να κάνουν ξανά τα πρώτα σταθερά βήματα μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Στον Οργανισμό δημιουργείται πλέον ειδικό καλλιτεχνικό γραφείο με γραφίστες, οι οποίοι, μαζί με τις αφίσες, επιμελούνται και τα διαφημιστικά έντυπα, ενώ υπάρχουν συνεργασίες και με πολλούς φωτογράφους. Μεταξύ αυτών, οι Γ. Ασημακόπουλος, Κ. Δασκαλάκος, Ν. Δεσύλλας, Γ. Σκουρογιάννης και Ν. Τσελέντης. Η φωτογραφία αναζητά δημοφιλείς και αναγνωρίσιμες αισθητικές και θεματικές λύσεις, προκειμένου να προβάλλει τη χώρα στο εξωτερικό.

Η αρχαιολογική σκαπάνη του Μανώλη Ανδρόνικου στη Βεργίνα, η οποία φέρνει στο φως ασύγκριτης αξίας ευρήματα, αναζωπυρώνει το ενδιαφέρον για τη μακραίωνη παράδοση του ελληνικού πολιτισμού και «τροφοδοτεί» τις αφίσες με νέες εικόνες. Ζευγάρια σε παραλίες, λαϊκά μοτίβα, αλλά και η προώθηση της ιστιοπλοΐας βρίσκονται στο επίκεντρο της θεματολογίας. Η ελληνική τουριστική αφίσα απομακρύνεται πια εμφανώς από την τέχνη της ζωγραφικής, ακολουθώντας τα διαφημιστικά πρότυπα της εποχής. Στα 1980, το στερεότυπο Ελλάδα ίσον ήλιος και θάλασσα γίνεται εντονότερο από ποτέ. Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι ο τουρισμός είναι σημαντικό εξαγώγιμο προϊόν και η τελειοποίηση της έγχρωμης φωτογραφίας ενισχύει ιδανικά την –πάντοτε διαφημιστικών προδιαγραφών– προβολή του. Παραλίες, αγάλματα, μνημεία, γραφικοί κάτοικοι αλλά και τουρίστες κυριαρχούν θεματολογικά. Οι επιγραφές από τα τοπωνύμια παραμένουν σταθερές, με μόνη διαφορά ότι, πέραν από την αγγλική και τη γαλλική γλώσσα των πρώτων χρόνων, πλέον «ομιλούν» και γερμανικά και ιταλικά. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, ο ΕΟΤ συνεχίζει τη συνεργασία του με φωτογράφους, ενώ, όπως σημειώνει η Ίρις Κρητικού, «μελετώντας τις αφίσες της τρέχουσας περιόδου μπορούμε να διαπιστώσουμε τις αλλαγές και τις διαμορφώσεις που έχουν συντελεσθεί σε σημα-

ντικούς αρχαιολογικούς χώρους, γεγονός που καθιστά τη μαρτυρία τους ιδιαίτερα σημαντική. Η οπτική γωνία των φωτογράφων και η αισθητική των καλλιτεχνικών σχεδιαστών έχει επίσης αλλάξει: και δραματικής φωτοσκίασης που καθιστά το κυρίως θέμα ακόμη πιο ελκυστικό, ενώ στις δυσδιάστατες επιφάνειές τους εμφανίζονται και πάλι νέα σημεία της ελληνικής επικράτειας». Στην αλλαγή της χιλιετίας, ο τουρισμός –ο οποίος ξεκάθαρα πλέον αντιμετωπίζεται ως μία από τις ισχυρότερες βιομηχανίες της χώρας– «ενισχύεται» από τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και ο Οργανισμός αρχίζει να συνεργάζεται και με μεγάλες κοινοπραξίες διαφήμισης, οι οποίες δημιούργησαν καμπάνιες για το εξωτερικό, όπως τις “Live your myth in Greece” (2004-2006), “Explore your senses” (2007-2008) και “Kalimera” (2010) στις οποίες πασίγνωστα μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς απεικονίζονται με σύγχρονη, καινοτόμα ματιά, που αναδεικνύει τη διαχρονική γοητεία τους. Τη διαχρονικότητα αγαπημένων προορισμών προβάλλει και το motto της καμπάνιας του 2018, “GREECE, A 365-day destination”, επιβεβαιώνοντας την έλξη που ασκούν η Ελλάδα και η τέχνη της σε κάθε επισκέπτη. Το πεδίο για καινοτομία και πειραματισμό παραμένει πάντα ανοικτό και ελεύθερο, έστω και αν «περιορίζεται» στις δύο διαστάσεις μιας αφίσας…

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ Η πανδημία του COVID-19 έφερε και τον Τουρισμό ενώπιον μίας πρωτόγνωρης κατάστασης. Ωστόσο, επιδεικνύοντας άψογα αντανακλαστικά, το Υπουργείο Τουρισμού και ο ΕΟΤ δημιούργησαν μία διαδικτυακή πλατφόρμα που επιτρέπει σε όλους μας να απολαμβάνουμε την Ελλάδα από το Σπίτι, γνωρίζοντας και νέα «μυστικά» της. Στο YouTube κανάλι του visitgreece.com απολαμβάνουμε βιντεάκια με διάσημους Έλληνες, όπως ο Στέφανος Τσιτσιπάς, η Ελεωνόρα Ζουγανέλη και ο Άκης Πετρετζίκης, ενώ στο site www.discovergreece.com της Marketing Greece, θυμόμαστε ξανά τις ομορφιές της χώρας μας. Υπάρχει δε και η δυνατότητα δωρεάν εκμάθησης νέων δεξιοτήτων, σε συνεργασία με το πρόγραμμα Grow Greek Tourism Online της Google. Τώρα που συναντιόμαστε ξανά όλοι έξω, το τρίπτυχο Βλέπω Εξερευνώ - Μαθαίνω μάς θυμίζει πώς η Ελλάδα είναι τρόπος ζωής –είναι πάνω απ’ όλα μέσα στην καρδιά μας. Όπως, άλλωστε, πρεσβεύει και η καμπάνια επανεκκίνησης του ελληνικού τουρισμού: "Greek Summer is a State of Mind"!

ΠΡΟΣΩΠΟ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Χαρισματικότητα ή κάτι άλλο;

Η κυρία Δανάη Δεληγεώργη

36 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

ΦΩΤΟ: PEXELS, DANAE DELIGEORGIS, Φ - ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΝΟΗΣΗΣ, FREE PIK

Η ψυχοπαιδαγωγός και υπεύθυνη Προγραμμάτων Εκπαίδευσης Χαρισματικότητας, Δανάη Δεληγεώργη, μάς εισάγει στον κόσμο των χαρισματικών παιδιών.

Φ - Κέντρο Ανάπτυξης Νόησης

Η

αλήθεια είναι ότι ο ορισμός για τη χαρισματικότητα δεν είναι ένας και μοναδικός κι αυτό, ίσως, διότι και οι χαρισματικοί άνθρωποι δεν έχουν απολύτως συγκεκριμένου είδους και μόνο κοινά μεταξύ τους χαρακτηριστικά. Υπάρχουν, ωστόσο, αρκετοί ορισμοί που συγκλίνουν σε κάποια στοιχεία και μοτίβα, τα οποία επαναλαμβάνονται στους περισσότερους χαρισματικούς. Ας τα πάρουμε, λοιπόν, από την αρχή, σημειώνοντας έναν αρκετά κατανοητό και αποδεκτό ορισμό για το τί σημαίνει «χαρισματικότητα». Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Μελέτης της Προηγμένης Ανάπτυξης και τον ορισμό της Annemarie Roeper, οι χαρισματικοί και ταλαντούχοι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη συνειδητοποίηση, αντίληψη και ευαισθησία από το σύνηθες. Αυτό μπορεί να εκφραστεί μέσω των καλών τεχνών, των επιστημών, της μουσικής ή και του αθλητισμού. Όπως και αν εκφραστεί, όμως, υπάρχουν μερικά κοινά σημεία μεταξύ των χαρισματικών ανθρώπων. Τα κυριότερα είναι: • Δυνατότητα να συλλογίζονται αποτελεσματικά και να απορροφούν γνώσεις γρήγορα • Δημιουργικότητα • Δυνατή φαντασία • Λεπτομερής μνήμη • Αφοσίωση σε δραστηριότητες που τους κινούν το ενδιαφέρον • Έντονη παρατηρητικότητα • Διαίσθηση Επιπλέον, τα χαρισματικά παιδιά ενεργούν διαφορετικά από ό,τι ορίζουν οι «κανόνες» για τους συνομηλίκους

τους και, μεταξύ άλλων, διαθέτουν προχωρημένο εννοιολογικό λεξιλόγιο για την ηλικία τους, ισχυρή αίσθηση της δικαιοσύνης γενικώς και της «δικής τους δικαιοσύνης» ειδικότερα, η οποία συχνά φέρνει συγκρούσεις. Επίσης, κρίνουν ως σημαντικά, ζητήματα που για τους άλλους είναι μικρά και δεν υποχωρούν όταν πιστεύουν ότι κάτι πρέπει να γίνει αλλιώς. Όπως εύκολα καταλαβαίνει κάποιος, η έννοια και η ουσία της «χαρισματικότητας» δεν περιορίζεται σε αυτό που οι περισσότεροι αναφέρουν ως «υψηλή νοημοσύνη», αλλά επεκτείνεται και στη νόηση, δηλαδή στον μηχανισμό επεξεργασίας και αξιοποίησης των ερεθισμάτων που δέχεται ο εγκέφαλος. Επίσης, είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η χαρισματικότητα αφορά έως και το 20% του πληθυσμού παγκοσμίως και είναι σαφώς κάτι με το οποίο κάποιος γεννιέται και ζει σε όλη του τη ζωή. Τί γίνεται με την αναγνώριση; Η πλειονότητα των ανθρώπων, λοιπόν, θεωρεί ότι τα τεστ IQ αποτελούν τα βασικά και καλύτερα εργαλεία αναγνώρισης ενός χαρισματικού ανθρώπου. Ωστόσο, στην εποχή μας, όσοι είναι γνώστες και πραγματικά ειδικοί στον χώρο, επισημαίνουν ότι αυτά τα κλασικά τεστ έχουν αρκετές αδυναμίες και δεν αρκούν από μόνα τους για την αναγνώριση της χαρισματικότητας. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο, έχουν αναπτυχθεί σύγχρονα εργαλεία και μέθοδοι αναγνώρισης, που εξετάζουν ένα άτομο σφαιρικά, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τόσο το διανοητικό του επίπεδο όσο και ψυχοσυναισθηματικούς παράγοντες, αλλά και υποκειμενικά κριτήρια, όπως, για παράδειγμα, η περιγραφική αξιολόγηση ενός παιδιού από τους δασκάλους και συμμαθητές του.

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 37

ΠΡΟΣΩΠΟ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Η αναγνώριση της χαρισματικότητας πρέπει να γίνεται σε βάθος, μελετώντας όσο περισσότερα στοιχεία μπορούμε για το παιδί, τόσο σε νοητικό όσο και σε κοινωνικοσυναισθηματικό επίπεδο Οι προκλήσεις με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπα τα παιδιά που ανήκουν στο φάσμα τής χαρισματικότητας –διότι περί φάσματος πρόκειται, αφού υπάρχουν διαβαθμίσεις– είναι πολλές, με πρώτη –και ενδεχομένως βασικότερη– το ότι σπάνια αναγνωρίζονται σωστά. Είτε πρόκειται για το περιβάλλον του σπιτιού είτε του σχολείου, είναι εξαιρετικά διαδεδομένο το φαινόμενο της εσφαλμένης διάγνωσης, εξαιτίας τού ότι παρεξηγούνται συμπεριφορές και χαρακτηριστικά που παρουσιάζουν τα άτομα αυτά. Δυστυχώς –ιδίως στην Ελλάδα– είναι ακόμη ελάχιστοι εκείνοι οι επαγγελματίες στον τομέα της υγείας και της εκπαίδευσης που έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα για χαρισματικούς ανθρώπους. Είναι, λοιπόν, εξαιρετικά σημαντικό οι γονείς να ερευνούν την κατάρτιση των ειδικών στους οποίους απευθύνονται, μετά από παρότρυνση των δασκάλων του παιδιού τους ή δική τους ανησυχία, και να ενημερώνονται σχετικά με το πόση εμπειρία εκείνοι διαθέτουν πάνω σε χαρισματικά παιδιά και οικογένειες. Λάθη και αιτίες Λόγω της ισχυρής αντίληψης και ευαισθησίας τους, τα παιδιά που γεννιούνται χαρισματικά βιώνουν τη ζωή διαφορετικά και σε μεγαλύτερη ένταση από τους άλλους γύρω τους. Κι εδώ εισέρχεται η έλλειψη εξειδικευμένης και ουσιαστικής γνώσης για τη χαρισματικότητα και ο καθοριστικός της ρόλος, καθώς εκείνοι που παίρνουν τις αποφάσεις και οδηγούν τις εξελίξεις, δηλαδή οι γονείς και οι δάσκαλοι, αλλά και οι συνομήλικοι αυτών των παιδιών,

38 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

δυσκολεύονται να αντιληφθούν και να κατανοήσουν αυτήν τη διαφορετικότητα. Εύκολα μπορεί ένα χαρισματικό παιδί να χαρακτηριστεί ως τεμπέλικο ή αντιδραστικό, χωρίς να είναι έτσι. Φυσικά, μία τέτοιου είδους «ταμπέλα» δημιουργεί σταδιακά μεγάλο χάσμα και αρκετές συγκρούσεις. Η αδυναμία τού περιβάλλοντος ενός χαρισματικού να αντιληφθεί πραγματικά και σε βάθος τον τρόπο με τον οποίο αυτό αντιδρά, φέρνει αναπόφευκτα το εξής αποτέλεσμα: τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά χαρισματικότητας που περιγράφηκαν πιο πάνω –κυρίως η υπερευαισθησία και η μη ελεγχόμενη ένταση– παρερμηνεύονται ως κάποιο συναισθηματικό σύνδρομο ή διανοητική διαταραχή. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι όσο πιο ψηλά βρίσκεται στη χαρισματικότητα κάποιος κι όσο πιο ταλαντούχος γίνεται σε ορισμένο τομέα, τόσο πιο πολύ αποκλίνει από τη μάζα και αποτελεί μειονότητα –άρα έχει και μεγαλύτερη ανάγκη από προσαρμοσμένη σε αυτόν υποστήριξη. Τι συμβαίνει, ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις; Αυτό που συναντούν τα χαρισματικά παιδιά, από πολύ μικρή ηλικία κιόλας, είναι αρνητική στάση και, πολύ πιθανό, εσφαλμένη διάγνωση. Μία τέτοια διάγνωση, φυσικά, συνοδεύεται και από εσφαλμένη θεραπεία, που, τις περισσότερες φορές, στοχεύει στο να κατευνάσει ή και να εξαλείψει τη συμπτωματολογία της χαρισματικότητας. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι επιστήμονες υγείας συγχέουν ένα χαρισματικό άτομο με ένα άτομο που χρήζει έως και φαρμακευτικής αγωγής.

Η αδυναμία των ανθρώπων που βρίσκονται γύρω του να το καταλάβουν και οι αντιδράσεις τους, συχνά προκαλούν σε ένα χαρισματικό παιδί: • Πλήξη και ανυπομονησία • Εσωτερικές συγκρούσεις και απογοητεύσεις όταν δεν μπορούν να αγγίξουν το, σύμφωνα με τις δικές τους απαιτήσεις, ιδανικό • Τάση ανυπακοής σε κανόνες και παραδόσεις • Υπαρξιακές ανησυχίες, οι οποίες συχνά οδηγούν σε έντονο άγχος και κατάθλιψη • Δυσκολία κατανόησης ορίων και ελέγχου έντασης για πειθαρχία και αυτοπειθαρχία • Έντονη αίσθηση ότι είναι μόνοι και ότι δεν ανήκουν στην «ομάδα» Οι πιο συχνές εσφαλμένες διαγνώσεις ΔΕΠΥ - Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ADHD): Χαρακτηριστικά όπως ψυχοκινητική ένταση, ανυπομονησία, ευερεθιστότητα και υψηλά επίπεδα ενέργειας είναι χαρακτηριστικά που μοιράζονται ως κοινά η χαρισματικότητα και η ΔΕΠΥ (ADHD). Η βάση τους, όμως, είναι διαφορετική. Οι χαρισματικοί άνθρωποι είναι σε διαφορετικό επίπεδο ανάπτυξης σε σχέση με τους υπολοίπους. Αυτό είναι δυνατό να προκαλέσει διάσπαση της προσοχής τους ή παρορμητικότητα, δημιουργώντας λανθασμένες εντυπώσεις στο περιβάλλον τους.

ODD - Εναντιωματική Προκλητική Διαταραχή: Τα παιδιά με ODD είναι απόλυτα και με δυνατή θέληση. Ίδιο χαρακτήρα επιδεικνύουν και πολλοί χαρισματικοί, μόνο που, στη δική τους περίπτωση, αυτή η συμπεριφορά προκύπτει συνήθως εξαιτίας της υπερέντασης, της υπερευαισθησίας και του ιδεαλισμού τους. Η κριτική που δέχονται συχνά για τον διαφορετικό τρόπο σκέψης τους, δεν τους είναι ευχάριστη και τους κάνει να αντιδρούν. Συχνά αναρωτιούνται και αμφισβητούν τα πάντα, συμπεριλαμβανομένων κανόνων, εντολών και οδηγιών που τους δίνονται, ακόμη και για τα ίδια τα πρόσωπα εξουσίας. Κατάθλιψη και Διπολικότητα: Τα χαρισματικά παιδιά μπορεί να έχουν έντονες εναλλαγές διαθέσεων. Παρατηρούν ασυνέπειες στην κοινωνία και στους ανθρώπους γύρω τους. Μπορεί να νιώθουν αποξενωμένα και διαφορετικά από την πλειονότητα. Αντίστοιχα χαρακτηριστικά, όμως, συχνά αναφέρονται και για παιδιά με κατάθλιψη ή διπολική συμπεριφορά. Συμπτωματολογία, όπως εναλλαγές στη διάθεση, ευερεθιστότητα, αδιαχείριστες εκρήξεις θυμού, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το χαρισματικό παιδί έχει κάποια ψυχική / συναισθηματική διαταραχή. Χρειάζεται προσεκτική, πολύπλευρη και ενδελεχής μελέτη, για να μιλήσει κάποιος για το ένα ή το άλλο. Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (OCD ή OCPD): Η οργάνωση των πραγμάτων με περίπλοκους τρόπους αποτελεί για τα χαρισματικά παιδιά μία δραστηριότητα με μεγάλο ενδιαφέρον και γι’ αυτό έχει παρατηρηθεί ότι τους ελκύει

ιδιαίτερα. Τείνουν να είναι τελειομανείς και ιδεαλιστές. Τους προκαλείται εκνευρισμός και αναστατώνονται όταν οι άλλοι δεν συμμερίζονται τον τρόπο οργάνωσής τους, δείχνουν ελάχιστα ανεκτικοί και αρκετά αυταρχικοί, συμπεριφορά που μπορεί να οδηγήσει σε λάθος διάγνωση, η οποία θα αποδίδει αυτές τις συμπεριφορές σε OCD ή OCDP, χωρίς όμως αυτό να αληθεύει. Σύνδρομο Άσπεργκερ (Asperger’s): Όσο προχωράμε πιο ψηλά στο φάσμα της χαρισματικότητας, τα χαρισματικά παιδιά συχνά έχουν διαφορετικούς τρόπους κοινωνικής συναναστροφής. Τα ασυνήθιστα σχόλιά τους, όπως και το ιδιαίτερο χιούμορ τους, μπορεί να παρεξηγηθούν ως σημάδια συνδρόμου Asperger’s. Άνθρωποι με αυτό το σύνδρομο μπορεί να είναι και χαρισματικοί, αλλά γενικότερα δεν ανταποκρίνονται όπως οι υπόλοιποι σε τυπικές κοινωνικές και συναισθηματικές καταστάσεις. Δεν τους είναι εύκολο να κάνουν φίλους και προτιμούν να κλείνονται μόνιμα στον εαυτό τους. Τα χαρισματικά παιδιά, από την άλλη, συχνά ανησυχούν ιδιαίτερα για τους άλλους και το εκφράζουν. Αν, λοιπόν, το χαρισματικό παιδί σας έχει φιλικές σχέσεις και επικοινωνεί με παιδιά και ενήλικες, είναι εξαιρετικά απίθανη η διάγνωση για σύνδρομο Asperger’s. Ποια είναι τα σωστά βήματα Στην περίπτωση που έχετε ανησυχίες ότι το παιδί σας μπορεί να πάσχει από κάποια διανοητική διαταραχή, είναι χρήσιμο και απαραίτητο, εκτός από τη γνώμη και τις συμβουλές που πρέπει να πάρετε το συντομότερο δυνατό από τον παιδίατρο και έναν παιδοψυχολόγο / παιδοψυχίατρο, να συμβουλευτείτε συμπληρωματικά κι έναν ειδικό υγείας ο οποίος έχει εξειδικευτεί στη χαρισματικότητα. Έτσι, θα μπορείτε να είστε πιο σίγουροι ότι θα γίνει διερεύνηση που θα αποκλείει κάποιο λάθος και, κατά συνέπεια, θα σας δώσει τη δυνατότητα να προσφέρετε στο παιδί σας τη στήριξη που χρειάζεται.

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Η Δανάη Δεληγεώργη είναι ψυχοπαιδαγωγός, απόφοιτη του Τμήματος Φ.Π.Ψ. του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στις Ηνωμένες Πολιτείες, πάνω στην εκπαίδευση και τις κοινωνικοσυναισθηματικές ανάγκες των χαρισματικών και ταλαντούχων παιδιών. Είναι ιδρύτρια του «Φ - Κέντρο Ανάπτυξης Νόησης» και επιστημονική υπεύθυνη Προγραμμάτων Εκπαίδευσης Χαρισματικότητας σε Ελλάδα και Ευρώπη.

Φ - Κέντρο Ανάπτυξης Νόησης: Δεινοκράτους 85, Αθήνα, τηλ. 213 0441216, www.centerfnoesis.com Επιμέλεια συνέντευξης: Αριστέα Σταυροπούλου

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 39

ΜΟΔΑ

ΤΑΣΗ | ΓΥΑΛΙΑ ΗΛΙΟΥ

Τα γυαλιά ηλίου ξέχασα!

Ε

χουμε το προνόμιο να ζούμε σε μία από τις πιο φωτεινές χώρες του κόσμου. Οι περισσότερες ημέρες λούζονται από το ζεστό φως του ήλιου που κάνει τα πάντα πιο λαμπερά και ανεβάζει την ψυχολογία μας. Από την Άνοιξη και μετά αγαπάμε τις βόλτες και τους περιπάτους με το ζεστό πρωινό φως, ενώ οι πιο τολμηροί ξεκινούν τα καλοκαιρινά μπάνια. Μπορείτε να φανταστείτε πιο είναι το αξεσουάρ που δεν γίνεται να μην φοράμε σε όλες αυτές τις δραστηριότητες; Τα γυαλιά ηλίου μας φυσικά! Aν βγούμε από το σπίτι χωρίς αυτά, το πιθανότερο είναι να επιστρέψουμε για να τα πάρουμε μαζί μας. Είναι αυτά που μας προστατεύουν από τις ηλιακές ακτίνες UV, ξεκουράζουν με τα φίλτρα τους το βλέμμα μας από την όψη του ήλιου, γλιτώνοντάς μας, παράλληλα, από μερικές ρυτίδες στο μέτωπο. Ναι, αυτές που κάνουμε όταν συνοφρυωνόμαστε, κάθε φορά που μας τυφλώνει ο ήλιος.

Tα παραπάνω είναι τα πρακτικά τους πλεονεκτήματα. Υπάρχει, όμως, ακόμη ένα, το οποίο δεν μπορεί να παραβλεφθεί. Τα γυαλιά ηλίου δημιουργούν στυλ. Τα σχήμα-

40 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

τα, τα χρώματα, τα υλικά, το design, οι φακοί τους, έχουν επιστρατευθεί για να τα κάνουν –κυριολεκτικά– εργαλείο της μόδας. Αν έχετε φορέσει γυαλιά ηλίου διαφορετικού ύφους, θα έχετε παρατηρήσει ότι κάθε ένα από αυτά σας προσδίδει άλλον τύπο και προβάλλει μια διαφορετική πτυχή της προσωπικότητάς σας. Μεγάλα κοκάλινα σαν των σταρ του Hollywood, μικρά στρογγυλά σοφιστικέ, sport aviator, ταρταρούγα σε σχήμα πεταλούδας, φουτουριστικά με καθρέφτες, πολύγωνα. Όλα τους εκφράζουν ένα ιδιαίτερο fashion statement. Τί λέτε, λοιπόν, να δούμε τις τάσεις στα γυαλιά ηλίου γι’ αυτή τη σεζόν;

Vintage μακρόστενα μικρά γυαλιά H τάση αυτή είναι εμπνευσμένη από τα ‘90s. Με μεταλλικό ή κοκάλινο σκελετό σε διάφορα χρώματα, αυτά τα μακρόστενα ορθογώνια γυαλιά ηλίου ταιριάζουν ιδιαίτερα σε λεπτά πρόσωπα με σχήμα οβάλ και έντονα μήλα, καθώς αφήνουν μεγάλη επιφάνεια του προσώπου ακάλυπτη. Αν επιλέξετε ενιαίο φακό (αντί δύο ξεχωριστών), αυτομάτως μετατρέπετε αυτήν την τάση από vintage σε φουτουριστική.

ΦΩΤΟ: UNSPLASH

Το πιο cool και απαραίτητο αξεσουάρ του καλοκαιριού ανανεώνεται. Από τη Σοφία Ατσάλη

Μεταλλικά ή κοκάλινα, κλασικά ή μοντέρνα, όποια γυαλιά ηλίου και να είναι τα αγαπημένα σας, μπορούν να μετατραπούν σε καλοκαιρινό fashion statement.

Υπερμεγέθη γυαλιά Η τάση αυτή θέλει τα γυαλιά ηλίου πάρα πολύ μεγάλα σε σχέση με το πρόσωπο μας. Με ταρταρούγα ή μονόχρωμο σκελετό και σε διάφορα σχήματα –τετράγωνα, στρογγυλά, πολύγωνα–, αυτά τα γυαλιά σίγουρα δεν περνούν απαρατήρητα. Γι’ αυτό και το πιο σημαντικό προτού υιοθετήσουμε αυτό το στυλ, είναι να βεβαιωθούμε πως δένουν αρμονικά με τον τρόπο που ντυνόμαστε.

εμπλουτίζεται κάθε σεζόν με μικρές παραλλαγές στο design και νέα χρώματα στους φακούς. Υπάρχουν φανατικοί υποστηρικτές τους, που δεν θα τα άλλαζαν με τίποτα. Επίσης, έχουν το θετικό ότι ταιριάζουν με τα περισσότερα outfits. Όταν ο σκελετός των aviators διαθέτει τζάμι και στα πλάγια του ματιού, όχι μόνο διαθέτουν έξτρα στυλ αλλά και ενισχύουν την προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία.

Θυμίζουν τα γυαλιά που φορούν οι σκιέρ. Μοιάζουν με μάσκα και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους είναι οι χρωματιστοί σκελετοί, οι πολύχρωμοι, κυρίως, φακοί καθρέφτες, και οι ιδιαίτερες γωνίες τους.

Google glasses Η πιο πρωτοποριακή τάση στα γυαλιά ηλίου για φέτος είναι όσα διαθέτουν μεταλλικούς σκελετούς, οι οποίοι έχουν στο πάνω μέρος τους μία ενιαία μεταλλική λεπτομέρεια. Μια γραμμή πάνω από τα μάτια, η οποία άλλοτε βρίσκεται στο περίγραμμα των γυαλιών και άλλοτε προεξέχει από αυτό.

Άσπρο ή μαύρο;

Γεωμετρικά και ιδιαίτερα σχήματα

Αν δεν είστε ιδιαίτερα τολμηρές αλλά θέλετε να είστε μέσα στις τάσεις, τότε τα γυαλιά ηλίου με ολόλευκο ή ολόμαυρο σκελετό είναι η λύση. Στα λευκά, οι φακοί μπορούν να έχουν όποιο χρώμα σας αρέσει. Αν επιλέξετε το μαύρο, οι σκούροι γκρι ή μαύροι φακοί τα κάνουν ακόμη πιο στιλάτα.

Aviators

Το φετινό καλοκαίρι, μπορείτε να ξεχάσετε οτιδήποτε συμβατικό και να καινοτομήσετε επιλέγοντας ό,τι πιο περίεργο. Γυαλιά ηλίου σε εξαγωνικό ή τριγωνικό σχήμα, σε σχήμα πεταλούδας αντί για οβάλ, ακόμη και πιο κλασικά ορθογώνια και στρογγυλά γυαλιά ηλίου. Οι χρωματιστοί ροζ, πράσινοι ή γαλάζιοι φακοί τα κάνουν ακόμη πιο ξεχωριστά. Σε κάποια πιο εκκεντρικά σχέδια, μην απορήσετε αν τα δείτε να εξέχουν πάνω από τον σκελετό!

Εμπνευσμένα από τα κλασικά γυαλιά που φορούσαν παλιά οι αεροπόροι, αποτελούν διαχρονική unisex τάση, η οποία

fb page: thewiseshopper

Γυαλιά σε σχήμα μάσκας

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 41

ΟΜΟΡΦΙΑ ΘΕΜΑ | SCREEN FACE

Ψηφιακή… γήρανση

Σ

τέκεστε μπροστά στον καθρέφτη και παρατηρείτε προσεκτικά το πρόσωπο σας. «Σαν να μεγάλωσα» σκέφτεστε, βλέποντας τη θαμπή και κουρασμένη επιδερμίδα σας. Αλήθεια, είναι δυνατόν αυτό να έχει συμβεί μέσα στον ενάμιση μήνα που διήρκησε η κοινωνική αποστασιοποίηση και η παραμονή μας στο σπίτι; H απάντηση είναι δυστυχώς, ναι. Ο εγκλεισμός στο σπίτι λόγω του COVID-19 είχε ως αποτέλεσμα οι περισσότεροι από εμάς να περνάμε πολύ χρόνο σερφάροντας στο διαδίκτυο, ψάχνοντας για ειδήσεις ή διαβάζοντας τις αγαπημένες μας ιστοσελίδες, να βλέπουμε ταινίες και σειρές και να κοινωνικοποιούμαστε μέσω βιντεοκλήσεων και μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Πολλοί, άλλωστε, εργάστηκαν εξ αποστάσεως, έχοντας ως κύριο εργαλείο τον υπολογιστή τους. Αυτή η πολύωρη έκθεση μπροστά στο μπλε φως της οθόνης του κινητού μας, του ηλεκτρονικού υπολογιστή ή του tablet, για τις ανάγκες της εργασίας, της ψυχαγωγίας ή της επικοινωνίας με τους φίλους μας, άφησε τα σημάδια της στο πρόσωπο μας.

42 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

Για την αρνητική επίδραση που έχει το μπλε φως έχουν γίνει αρκετές αναφορές –κυρίως σχετικά με το ότι διαταράσσει τον ύπνο μας. Πέραν του ύπνου, το μπλε φως προκαλεί βλάβες στο δέρμα μας. Το φως που εκπέμπουν οι ηλεκτρονικές συσκευές έχει μήκος κύματος 380-500 νανόμετρα και φέρει υψηλό ενεργειακό φορτίο, με αποτέλεσμα να συγκεντρώνει περισσότερα μπλε, παρά κόκκινα, στοιχεία. Σε αυτά είναι ευαίσθητοι κάποιοι φωτοδέκτες, όπως είναι και ο αμφιβληστροειδής του ματιού. Το πρωινό φως έχει περισσότερα μπλε στοιχεία σε σχέση με το απογευματινό, στο οποίο επικρατούν τα κόκκινα. Κάθε φορά που κοιτάμε μια οθόνη είναι σαν το μπλε φως της να δίνει οδηγία στο ανθρώπινο σώμα μας να ξυπνήσει. Ακόμη και εκείνοι που έχουν χάσει τελείως την όραση τους μπορούν κατά ποσοστό ακρίβειας 80% να αντιληφθούν ότι άναψε ένα μπλε φως στον χώρο!

To μπλε φως αναφέρεται ως Ακτινοβολία HEV (High Visible Energy) και διεισδύει βαθύτερα στο δέρμα συγκριτικά με την ακτινοβολία UV-A και UV-B. Προκαλεί

ΦΩΤΟ: STOCK.ADOBE.COM, UNSPLASH

Eμποδίστε τα σημάδια του Screen Face. Από τη Σοφία Ατσάλη

δε την ανάπτυξη ελευθέρων ριζών στα κύτταρα του δέρματος, οι οποίες βλάπτουν το γενετικό υλικό στον κυτταρικό πυρήνα. Αποτέλεσμα; Θαμπό δέρμα, ρυτίδες, αποχρωματισμοί, φακίδες ή άλλα σημάδια πρόωρης γήρανσης. Επιπλέον το μπλε φως αποδυναμώνει τη φυσική άμυνα του δέρματος. Διευκολύνεται έτσι η διείσδυση άλλων επιβλαβών ουσιών σε αυτό, με αποτέλεσμα να καταστρέφονται οι ίνες του συνδετικού ιστού, όπως η ελαστίνη και το κολλαγόνο και να μειώνεται η ελαστικότητα της επιδερμίδας. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι η διαταραχή του ρυθμού του ύπνου που μπορεί να προκαλέσει το μπλε φως, αναστατώνει τους μηχανισμούς ανάπλασης της επιδερμίδας, οι οποίοι ενεργοποιούνται όταν κοιμόμαστε, στη φάση του βαθέος ύπνου. Το οξειδωτικό στρες που απελευθερώνεται εξαιτίας του μπλε φωτός, κάνει το δέρμα μας πιο ξηρό και επιρρεπές σε εκζέματα. Η περιοχή γύρω από τα μάτια είναι αυτή που επηρεάζεται περισσότερο, καθώς η επιδερμίδα μας στη συγκεκριμένη περιοχή είναι κατά 40% πιο λεπτή σε σχέση με την υπόλοιπη επιδερμίδα του προσώπου μας. Συχνά θα εμφανιστούν ρυτίδες, ξηρότητα, σκιές στο δέρμα, μαύροι κύκλοι, πρηξίματα ή φακίδες ως αντίδραση στην ακτινοβολία από το μπλε φως. Επιπλέον, το μπλε φως προκαλεί συρρίκνωση των λιποκυττάρων. Οι ερευνητές έχουν παρατηρήσει ότι στον υποδόριο λιπώδη ιστό υπάρχουν ευαίσθητες στο φως δομές, όπως στον αμφιβληστροειδή του ματιού. H απώλεια λίπους στο πρόσωπο ευνοεί τη δημιουργία ρυτίδων και επιφέρει απώλεια της ελαστικότητας του δέρματος. Ας δούμε, λοιπόν, πώς μπορούμε να προστατέψουμε το δέρμα μας και να του δώσουμε όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται.

Προστατευτικοί παράγοντες Πάνω από όλα, είναι τα αντιοξειδωτικά, τα οποία είναι ικανά να εξουδετερώσουν τις ελεύθερες ρίζες που δημιουργούνται εξαιτίας της ακτινοβολίας HEV. Επίσης, το υαλουρονικό οξύ ενισχύει τον προστατευτικό φραγμό στο δέρμα, αποτρέποντας την ακτινοβολία να

εισχωρήσει, ενώ τα καροτενοειδή αντιδρούν στο μπλε φως ως βιοχημικό εμπόδιο και το απορροφούν. Κρέμες ημέρας με καροτενοειδή προστατεύουν και από τους περιβαλλοντικούς ρύπους. Κάποια φίλτρα ορυκτών, όπως τα σωματίδια οξειδίου του σιδήρου (από ένα συγκεκριμένο μέγεθος σωματιδίων και μετά) μπορούν να βοηθήσουν γιατί αντανακλούν σαν καθρέφτης οποιαδήποτε ακτινοβολία, διώχνοντας την πίσω.

Διατροφή Τροφές που κάνουν καλό στο δέρμα είναι τα μούρα, οι ξηροί καρποί, οι ντομάτες, το μπρόκολο, το λάχανο, το αβοκάντο και τα εσπεριδοειδή. Πολύ σημαντικό είναι να αποφύγετε τη ζάχαρη, η υπερκατανάλωση της οποίας συχνά προκαλεί φλεγμονές στο σώμα, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν και το δέρμα. Οι detox μάσκες μπορούν επίσης να καθαρίσουν το δέρμα μας από επιβλαβείς ουσίες, χαρίζοντάς του υγιή όψη.

Κάντε διάλειμμα Πραγματοποιήστε συνειδητά μία… ψηφιακή αποτοξίνωση (digital detox), επιλέγοντας να περπατήσετε στη φύση. Το δέρμα σας θα πάρει το οξυγόνο που χρειάζεται, η κίνηση θα βελτιώσει την κυκλοφορία του αίματος και η επιδερμίδα θα αποκτήσει φυσική φρεσκάδα. Το βράδυ πριν κοιμηθείτε, αντί για τα Instagram stories των φίλων σας, προτιμήστε ένα βιβλίο ή ακούστε τον αγαπημένο σας ραδιοφωνικό σταθμό. Όχι μόνο θα καταπραϋνθεί το δέρμα σας αλλά και θα χαλαρώσετε ψυχικά. Extra tip: πηγαίνετε στις ρυθμίσεις του κινητού σας, ακολουθήστε τη διαδρομή: Οθόνη > Φωτεινότητα > True Tone ή Φίλτρο Μπλε Φωτός και επιλέξτε ΟΝ. fb page: thewiseshopper

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 43

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΥΓΙΕΣ ΔΕΡΜΑ

Κ

άθε γυναίκα έχει μία αγαπημένη κρέμα ή θεραπεία προσώπου αλλά, η αλήθεια είναι ότι το όμορφο δέρμα ξεκινά από την τροφή που επιλέγουμε. Οι παλαιότερες στοιβάδες του δέρματός μας ανανεώνονται συνεχώς, αντικαθίστανται από νεότερα κύτταρα και η σταθερή παροχή βασικών θρεπτικών συστατικών είναι απαραίτητη για την υποστήριξη αυτής της ταχείας ανάπτυξης. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να καταναλώνουμε τη σωστή ισορροπία τροφίμων, ώστε να παίρνει το δέρμα μας τα ζωτικά θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται, ούτως ώστε να το βοηθήσουμε να παραμείνει απαλό, ελαστικό και λαμπερό. Τούτου λεχθέντος, όσο και να προσπαθούμε να αντισταθούμε, το δέρμα μας φυσικά μεγαλώνει. Οι ρυτίδες και τα σημάδια ηλικίας είναι αναπόφευκτο αποτέλεσμα του χρόνου, αλλά η γήρανση του δέρματος μπορεί να επιταχυνθεί από την υπερβολική έκθεση στον ήλιο και τα κρεβάτια μαυρίσματος, τα ισχυρά σαπούνια, τις χημικές ουσίες και την κακή διατροφή. Έχοντας αυτά υπ’ όψιν, το να διατηρήσουμε μια ολιστική προσέγγιση όσον αφορά στη φροντίδα της επιδερμίδας μας, είναι ό,τι καλύτερο. Αντιμετωπίστε το δέρμα σας ευγενικά και βελτιστοποιήστε τη διατροφή σας, τρώγοντας φρούτα και λαχανικά πλούσια σε αντιοξειδωτικά, λαμβάνοντας υγιή λίπη από λιπαρά ψάρια και ξηρούς καρπούς και διατηρώντας γενικά ποικίλη και ισορροπημένη διατροφή. Αυτό σημαίνει ότι η διατροφή μας θα πρέπει να παρέχει τα βέλτιστα επίπεδα των θρεπτικών ουσιών που είναι ζωτικής σημασίας για το ακτινοβόλο δέρμα, συμπεριλαμβανομένης της βήτα καροτίνης, των βιταμινών C και Ε, του ψευδαργύρου και του σεληνίου. Πώς θα γίνει αυτό; Σκεφτείτε απλά! Βάλτε χρώμα στο πιάτο σας! Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν ισχυρά αντιοξειδωτικά, τα οποία βοηθούν στην προστασία του δέρματος από τις κυτταρικές βλάβες που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες. Οι τελευταίες, όπως και το κάπνισμα, η ρύπανση και το φως του ήλιου, μπορούν να προκαλέσουν ρυτίδες και σημάδια ηλικίας. Επιλέξτε να εμπλουτίζετε τη διατροφή σας με πολύχρωμα φρούτα και λαχανικά και επιδιώξτε να καταναλώνετε τουλάχιστον πέντε μερίδες φρούτων και

Εσωτερική λάμψη Η διατροφή καθορίζει και την υγεία του δέρματός μας. λαχανικών την ημέρα. Για παράδειγμα, το βήτα καροτένιο, που βρίσκεται στα καρότα, τις γλυκοπατάτες και την κολοκύθα και η λουτεΐνη, που απαντάται στην παπάγια και το σπανάκι είναι ισχυρά αντιοξειδωτικά, σημαντικά για τη φυσιολογική ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος και για τον υγιή τόνο του. Γνωρίζατε ότι η βιταμίνη C συμβάλλει και στην απόκτηση τέλειου δέρματος; Είναι επίσης σούπερ αντιοξειδωτικό, απαραίτητη για να υποστηρίξει το ανοσοποιητικό σύστημα. Επιπλέον, κάνει το δέρμα να ακτινοβολεί και βοηθά τις δερματικές κηλίδες να θεραπευτούν σωστά. Οι καλύτερες πηγές βιταμίνης C είναι τα μαύρα φραγκοστάφυλα, το μπρόκολο, τα ακτινίδια, τα πορτοκάλια, το λεμόνι, οι φράουλες και οι γλυκοπατάτες. Επίσης, είναι απαραίτητη για την παραγωγή κολλαγόνου, το οποίο ενισχύει τα τριχοειδή αγγεία που τροφοδοτούν το δέρμα. Ακολούθως, σας προτείνω ένα εύκολο και γρήγορο γεύμα που πληροί όλα τα προαναφερθέντα σημεία, καθώς είναι πλούσιο σε βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά, χαμηλό σε θερμίδες και λιπαρά και, κυρίως, πεντανόστιμο! Η συνταγή είναι εξίσου νόστιμη ζεστή ή κρύα και είναι εύκολο να σας συνοδεύσει στο γραφείο ως γεύμα ανάμεσα στα ραντεβού σας. Κάτια Στρατουδάκη, Personal Trainer - Wellness Coach

Βραστή σαλάτα λαχανικών

1 μπρόκολο 1 μεγάλη γλυκοπατάτα, κόκκινη 2-3 καρότα 2-3 παντζάρια! Εκτέλεση Κόβετε τα λαχανικά σας σε κυβάκια και τα βράζετε σε αλατισμένο νερό. Στραγγίζετε και τα απολαμβάνετε ζεστά ή κρύα με βινεγκρέτ μπαλσάμικου ή συνοδευμένα απλά με λίγο λάδι και λεμόνι. Εάν θέλετε να προσθέσετε πρωτεΐνη, ένα-δύο βραστά αυγά ή λίγο κοτόπουλο ταιριάζουν τέλεια με τις γεύσεις των λαχανικών και θα σας κρατήσουν χορτάτους για πολλές ώρες!

44 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

ΦΩΤΟ: WWW.FREEPIK.COM

Θα χρειαστείτε

ΓΥΜΝΑΣΤΕΙΤΕ

ΜΕ

ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Ελάτε να γυμναστούμε με ασφάλεια! Το CrossFit Northzone, ένα από τα μεγαλύτερα γυμναστήρια της Ευρώπης στο είδος του, σας περιμένει έχοντας λάβει όλα τα νέα μέτρα που προβλέπονται για τη διασφάλιση της υγείας όλων μας! Με πάνω από 2.600 διαθέσιμα τετραγωνικά, εξωτερικούς χώρους προπόνησης και ολιγομελή τμήματα που τρέχουν από το πρωί μέχρι το βράδυ, θα προπονηθείτε με άνεση και ασφάλεια υπό την επίβλεψη των πιο άρτια καταρτισμένων προπονητών!

2.600 τ.μ.

εσωτερικοί & εξωτερικοί χώροι

ολιγομελή

τμήματα

καταρτισμένοι

προπονητές

Βρείτε μας:

Μονής Αρκαδίου 3, 153 44 Γέρακας, Αθήνα 2114070545 crossfitnorthzone@gmail.com www.crossfitnorthzone.com

ΑΣΚΗΣΗ FITNESS | ΗΟΜΕ

Τα εν οίκω…

Γ

ια να κάνει κάποιος καλή προπόνηση στο σπίτι, δεν απαιτείται απαραιτήτως να διαθέτει πλούσια συλλογή εξοπλισμού – αλήθεια είναι ότι δεν χρειάζεται κάτι παραπάνω από το δικό σας σωματικό βάρος! Αυτά είναι καλά νέα για πολλούς αθλούμενους που μπορεί να μην έχουν αλτήρες, kettlebells, λάστιχα ή άλλον εξοπλισμό στο σπίτι, ειδικά κατόπιν των πρόσφατων συστάσεων για άσκηση κοινωνικής αποστασιοποίησης, λόγω του νέου κορονοϊού. Αν, λοιπόν, δεν έχετε αρκετό εξοπλισμό, οι ασκήσεις σωματικού βάρους μπορούν να γίνουν ό,τι ακριβώς χρειάζεστε, επιτρέποντάς σας να διατηρήσετε τη ρουτίνα της προπόνησής σας στο σπίτι. Ίσως να νομίζετε ότι οι επιλογές σας είναι περιορισμένες, αν δεν έχετε στη διάθεσή σας μια ολόκληρη συλλογή εξοπλισμού, αλλά σίγουρα δεν συμβαίνει αυτό. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ασκήσεις σωματικού βάρους για να δουλέψετε σχεδόν κάθε μυ στο σώμα σας, από τον κορμό ως και τα άκρα. Οι ασκήσεις με το βάρος του σώματος μπορούν να χρησιμοποιηθούν ποικιλοτρόπως – είτε για ενδυνάμωση (προπόνηση δύναμης) είτε για βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας (αερόβια προπόνηση), ειδικά όταν επιλέγετε κινήσεις που είναι εύκολο να αυξήσουν την καρδιακή ένταση και τις εκτε-

46 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

λείτε σε κυκλική προπόνηση με περιορισμένη ανάπαυση. Επιπλέον, υπάρχει τόσο μεγάλη ποικιλία ασκήσεων σωματικού βάρους διαθέσιμη, που σημαίνει ότι οι συνδυασμοί είναι ατελείωτοι! Σίγουρα για όσους από εσάς πηγαίνατε στο γυμναστήριο, η μετάβαση στην «οικιακή» προπόνηση είναι αρκετά μεγάλη αλλαγή. Σας λείπει το fun και η κοινωνικότητα του γυμναστηρίου και, πολύ πιθανόν, ο γυμναστής σας, που ήταν πάντα εκεί για να σας καθοδηγεί και να σας παροτρύνει! Ακόμη και γι’ αυτό, σας έχω τη λύση. Γνωρίζατε ότι στο εξωτερικό η γυμναστική στο σπίτι ήταν μεγάλο trend πολύ πριν έρθει να μας τη συστήσει τόσο βίαια ο COVID-19; Ε, λοιπόν, εκατομμύρια κόσμος που αγαπάει την άσκηση ακολουθεί πληθώρα ιστοσελίδων και online υπηρεσιών γυμναστικής, είτε γιατί δεν έχει χρόνο ή διότι δεν του αρέσει να πηγαίνει στο γυμναστήριο. Γιατί σας το λέω αυτό; Γιατί σημαίνει ότι έχετε άπειρες επιλογές από έμπειρους γυμναστές και δοκιμασμένα προγράμματα online training. Παρακάτω, παραθέτω 3 διαφορετικά sites και στυλ προπόνησης, τα οποία μπορείτε να παρακολουθήσετε ανά πάσα στιγμή στο σπίτι σας, με στόχο να σας εμπνεύσω να ασκηθείτε με όρεξη. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να βρείτε αυτό που σας ταιριάζει!

ΦΩΤΟ: STOCK.ADOBE.COM, WWW.FREEPIK.COM

Γυμναστείτε αποτελεσματικά και μέσα στο σπίτι.

για το CrossFit! Με μια πληθώρα από ασκήσεις να απαιτούν εξοπλισμό, όπως εργόμετρα κωπηλασίας και μπάρες άρσης βαρών, θα μου πείτε ότι ένας μικρός χώρος δεν είναι κατάλληλος για να το δοκιμάσετε. Ευτυχώς, ο κύριος ιστότοπός του προσφέρει τώρα μία εναλλακτική λύση για προπόνηση στο σπίτι. Ίσως χρειαστεί να γεμίσετε κάποια τσάντα με βιβλία για λίγο επιπλέον βάρος, αλλά υπάρχουν και κάποιοι παραπλήσιοι ιστότοποι όπως το WODwell.com, οι οποίοι σας επιτρέπουν να ψάξετε για προπονήσεις που χρησιμοποιούν συγκεκριμένα αντικείμενα (όπως δράμια ή αλτήρες) ή απλά το δικό σας σωματικό βάρος. Έτσι, είτε έχετε κάποια κομμάτια εξοπλισμού είτε όχι, μπορείτε να βρείτε προγράμματα που σας ταιριάζουν!

Gold Medal Bodies Οι ιδρυτές της GMB είναι ενοργανίστες και δάσκαλοι πολεμικών τεχνών με εντυπωσιακά επίπεδα συντονισμού και σωματικού ελέγχου. Με την εξειδίκευσή τους απλοποιούν την τεχνογνωσία τους σε ασκήσεις που μπορεί να εκτελέσει οποιοσδήποτε, ανεξαρτήτως επιπέδου. Τα μεγαλύτερα προγράμματα που προτείνουν προπληρώνονται, αλλά διαθέτουν και πληθώρα δωρεάν προτάσεων, όπως η ρουτίνα κινητικότητας ισχίου οκτώ κινήσεων που είναι ένας φανταστικός τρόπος για να γίνετε πιο ευέλικτοι. Εάν αισθάνεστε πιο φιλόδοξοι, υπάρχουν προγράμματα για να ξεκινήσετε εκ νέου μάθηση κινήσεων όπως το κατακόρυφο ή η ρόδα, από την άνεση του σπιτιού σας.

Bonus: συμπεριλαμβάνουν υπέροχες ρουτίνες κινητικότητας που θα αποκαταστήσουν όλες τις ανισορροπίες που έχετε καλλιεργήσει εδώ και χρόνια από την καθιστική δουλειά στο γραφείο. https://gmb.io

Tip: Τα hero WODs είναι τα πιο σκληρά workout από όλα –αξίζουν όμως τον κόπο αν αναζητάτε μια πρόκληση. Βεβαιωθείτε όμως ότι έχετε κάνει πρώτα το εγκεκριμένο ζέσταμα. https://www.crossfit.com

Sweat Δεν θα μπορούσα να παραλείψω ένα από τα πιο δημοφιλή sites προπόνησης παγκοσμίως, αυτό που δημιούργησε η ελληνικής καταγωγής Αυστραλέζα, Kayla Itsines. Το Sweat μάς προτείνει 5 διαφορετικές γυμνάστριες, εξειδικευμένη η κάθε μία σε διαφορετικό τομέα και στυλ προπόνησης. Έτσι, μπορούμε να επιλέξουμε ακριβώς το πρόγραμμα που μας ταιριάζει. Οι επιλογές είναι πραγματικά ολοκληρωμένες: Από γιόγκα σε HIIT ή ενδυνάμωση και γράμμωση, τα κορίτσια προσφέρουν προγράμματα τόσο με εξοπλισμό όσο και χωρίς. Αν και απευθύνεται κατά βάση σε γυναίκες, θα έλεγα ότι τα προγράμματά του θα μπορούσαν να ακολουθήσουν ακόμη και άντρες, με πολύ καλά αποτελέσματα. Τα προγράμματα είναι όλα συνδρομητικά και ανανεώνονται είτε μηνιαίως είτε ετησίως.

CrossFit

Bonus: Το υπέροχο διαδικτυακό community που έχει χτιστεί ανάμεσα στα μέλη και τις γυμνάστριες! https://www.sweat.com

Έχετε ακούσει για το CrossFit φυσικά –επειδή ο πρώτος κανόνας του CrossFit είναι οι ήδη μυημένοι να μιλούν

Κάτια Στρατουδάκη, Personal Trainer - Wellness Coach

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 47

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΘΕΜΑ | ΜΕΡΟΣ Α΄

Αθήνα, τότε και τώρα

Αθήνα είναι η μεγαλύτερη σε ιστορία πόλη της Ευρώπης, αφού κατοικείται συνεχώς για πάνω από 3.000 χρόνια. Τα πολιτιστικά και κοινωνικά επιτεύγματα που συντελέστηκαν στην πόλη αυτή κατά τη διάρκεια του 5ου αιώνα π.Χ., την κατέστησαν ηγετική πόλη-κράτος, θέτοντας τα θεμέλια του Δυτικού Πολιτισμού. Στη διάρκεια των 500 ετών της ρωμαϊκής κυριαρχίας, της αποδόθηκε ο τίτλος της «ελεύθερης πόλης», λόγω του μεγάλου θαυμασμού των Ρωμαίων για τον πολιτισμό της, τα σχολεία και τις σχολές της και η Αθήνα παρέμεινε κέντρο εκπαίδευσης και φιλοσοφίας. Στην περίοδο αυτή, Ρωμαίοι αυτοκράτορες –και ιδιαιτέρως ο Αυτοκράτορας Αδριανός– κατασκεύασαν πολλά έργα, μεταξύ των οποίων γέφυρες, υδραγωγεία, βιβλιοθήκες, γυμναστήρια, αγορές, ναοί και ιερά. Όμως, η μετέπειτα ιστορική εξέλιξη της πόλης είναι ανακόλουθη, καθώς επέρχεται η παρακμή υπό την κατοχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Αθήνα ως πόλη εμφανίζεται ξανά τον 19ο αιώνα, όταν, το 1834, ο Όθωνας την ανακήρυξε επίσημα πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους, παρότι δεν θύμιζε πόλη, αλλά ένα μικρό χωριό 7.000 κατοίκων, απλωμένο γύρω από τον βράχο της Ακρόπολης. Ο Όθωνας, ακολουθώντας τα ευρωπαϊκά πολεοδομικά πρότυπα και την επικρατούσα αρχιτεκτονική, ανέθεσε τον αρχικό σχεδιασμό της πόλης

48 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

στους επιφανείς αρχιτέκτονες της εποχής του, Κλεάνθη και Σάουμπερτ, οι οποίοι έδιναν μία εκπληκτική εικόνα της Αθήνας με φαρδείς δρόμους, κήπους, πλατείες και νέα εμβληματικά δημόσια κτίρια. Έτσι, το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο που εφαρμόστηκε ήταν του Κλέντσε και, παρότι ο ίδιος τροποποίησε δυσμενέστερα το αρχικό σχέδιο των δύο αρχιτεκτόνων, η Αθήνα, έως τις αρχές του 20ου αιώνα, κατάφερνε να γοητεύσει σε πείσμα των οικονομικών συμφερόντων και της πολιτικής σκοπιμότητας. Στις τρεις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, η Αθήνα υπερδιπλασίασε τον πληθυσμό της. Από 1.300.000 κατοίκους που διέμεναν στην πόλη το 1951, ο αριθμός αυξήθηκε σε 3.400.000 το 1981 και, ενώ ο συνολικός αριθμός των πολυκατοικιών αρχικά δεν ξεπερνούσε τις 1.000, μεταξύ του 1950 και του 1980 κατασκευάστηκαν στην Αθήνα περίπου 35.000 πολυκατοικίες πέντε ορόφων και άνω. Ήταν τότε που η πόλη αναπτύχθηκε «δυναμικά», σηματοδοτώντας τη «νεοπολιτισμική» της ταυτότητα. Ήταν τότε που η Αθήνα χάθηκε στην αντιπαροχή και «δολοφονήθηκε». Τότε που το λευκό χρώμα των νεόκτιστων πολυκατοικιών έγινε «ασορτί» με τις ταράτσες τους και νίκησε την ώχρα των νεοκλασικών σπιτιών της πρωτεύουσας, που συνομιλούσε με τα κεραμίδια τους Τότε που μηχανικοί και εργολάβοι πήραν το πράσινο φως από την πολιτεία

ΦΩΤΟ: ??????????????????????????

H

Ο αρχιτέκτονας Φίλιππος Αναγνωστίδης καταθέτει την άποψή του για το κτηριακό απόθεμα στην πρωτεύουσα.

Αριστερά, η όψη της Αθήνας, όπως διαμορφώθηκε μετά το φαινόμενο της αντιπαροχής. Κάτω: Ο αρχικός σχεδιασμός των Κλεάνθη και Σάουμπερτ για τη διαμόρφωση της πόλης. Στην απέναντι σελίδα, ρομαντική εικόνα της Αθήνας του 1810, όπως αποτυπώνεται σε πίνακα του J. C. Hobhouse.

να οικοδομήσουν τα πάντα. Δεν τηρήθηκε ούτε καν στοιχειώδης περιμετρική απαγόρευση για την προστασία της Ακρόπολης. Η κοινωνική γεωγραφία της πόλης υπέστη τη μεγαλύτερη κακοποίηση, αφού στο δομημένο περιβάλλον έγινε η μεγαλύτερη επέμβαση «χωρίς αναισθητικό». Η αντιπαροχή ήταν και εξακολουθεί να είναι 100% ελληνικό «φρούτο», όχι απλώς αμετάφραστο, αλλά και παντελώς ακατανόητο στους ξένους. Η πολυκατοικία της αντιπαροχής, η οποία κυριαρχεί και σήμερα στο στεγαστικό απόθεμα της Αθήνας, είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό δημιούργημα της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου. Ήταν η μεγάλη εφεύρεση! Εφεύρεση που δημιουργήθηκε για να εξυπηρετήσει τη στέγαση σε διαμερίσματα που παρήγαγε με καταιγιστικούς ρυθμούς, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες ενός ευρέος φάσματος μεσαίων αλλά και λαϊκών στρωμάτων που προήλθε τόσο από το μεγάλο ρεύμα της εσωτερικής μετανάστευσης της δεκαετίας του ‘50 και του ‘60, όσο και από το ρεύμα της αστυφιλίας που συνεχίστηκε και μεταγενέστερα. 186 χρόνια μετά από την ανακήρυξη της Αθήνας ως πρωτεύουσας, ο κεντρικός τομέας της πόλης που αποτελεί ο Δήμος Αθηναίων έχει φθάσει να έχει πληθυσμό 664.046 κατοίκους, ο δε συνολικός πληθυσμός της μητροπολιτικής πόλης στο πεδίο της Αττικής ξεπέρασε τα 3.200.000 κατοίκους. Ο κεντρικός τομέας της Αθήνας έχει πάψει να αποτελεί πόλο ανάπτυξης και παραγωγής καινοτομίας και δεν συμβάλλει πλέον καθοριστικά στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη του κράτους, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, οι οποίες, μέσα σε αυτό το άκρως ανταγωνιστικό παγκόσμιο περιβάλλον που διανύουμε, διευρύνουν συνεχώς τον μητροπολιτικό τους ρόλο. Τα κέντρα τους διατήρησαν σχεδόν αμετάβλητο τον ήδη αστικοποιημένο πληθυσμό τους, λόγω του εκσυγχρονισμού των παλαιών διαμερισμάτων και των συνεχών ανακαινίσεων των κτηρίων. Ταυτόχρονα, αναβαθμίστηκαν παλαιότερες αστικές και λαϊκές γειτονιές, ώστε να γίνουν προνομιακοί υποδοχείς νέων κατοίκων, νέων πολιτιστικών δράσεων, και νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Στο κέντρο των Αθηνών δεν συνέβη το ίδιο. Γι’ αυτή την πορεία του, όπως περιγράφει στις μελέτες του ο καθηγητής Νίκος Τριανταφυλλόπουλος, αποκλειστικά υπεύθυνη δεν είναι η παρούσα βαθιά και μακρόχρονη οικονομική κρίση, αλλά οι ανεπάρκειες της Πολιτείας στον σχεδιασμό και τη

διαχείριση του χώρου, καθώς και η κοινωνική αδράνεια. Το ευρύτερο κέντρο της πρωτεύουσας ακολουθεί πορεία υποβάθμισης που έχει ιστορία δεκαετιών. Ο πληθυσμός της, σχετικά πρόσφατα αστικοποιημένος, δεν διέθετε συλλογική μνήμη, αξίες και συνείδηση αστικού πολιτισμού, και έπασχε από έλλειψη ενεργητικού διαλόγου με το παρελθόν της πόλης. Από τη μία, η υποβάθμιση, η μόλυνση του περιβάλλοντος, η κυκλοφοριακή ασφυξία, από την άλλη, η αυξανόμενη ευμάρεια και η υιοθέτηση νέων τρόπων ζωής και καταναλωτικών προτύπων, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’80, οδήγησαν τον πληθυσμό στην αναζήτηση νέων περιοχών κατοικίας και δραστηριοποίησής του, μακριά από το κέντρο. Οι περιοχές που αναπτύχθηκαν στην περιφέρεια της Αθήνας εξέφραζαν καλύτερα τις νέες κοινωνικές αξίες. Κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, συντελέστηκε επιπλέον αποχώρηση του 20% του μόνιμου πληθυσμού της, καθώς η συρρίκνωση των οικονομικών δραστηριοτήτων – ιδιαιτέρως κατά την τελευταία οκταετία σε συνδυασμό και με το μεταναστευτικό μέγεθος που εγκαταστάθηκε αρχικά στο κέντρο και στη συνέχεια στις γειτονιές της πρωτεύουσας–, οδήγησαν στην αυξανόμενη εγκατάλειψη κτηρίων και καταστημάτων από τους ιδιοκτήτες τους, υποβαθμίζοντας περαιτέρω την κοινωνική και οικονομική ζωή, καθώς και την εικόνα της πόλης. Τέλος Α΄ μέρους. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στο επόμενο τεύχος του White Tales.

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Ο Φίλιππος Αναγνωστίδης γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στην Αρχιτεκτονική Σχολή Belleville στο Παρίσι. Κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην Αρχιτεκτονική Κληρονομιά της Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής και είναι μέλος του ΤΕΕ. Έχει δουλέψει στο Παρίσι και σήμερα διατηρεί το αρχιτεκτονικό γραφείο alpha group architects στην Αθήνα (www.agroup-architects. gr, email: agroup.architects@gmail.com)

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 49

BLISSFUL LIVING LAST PAGE

Πρωινό ξύπνημα

Γίνετε το ξυπνητήρι σας Και όμως, μπορείτε να ξυπνήσετε χωρίς ξυπνητήρι. Το κόλπο για να το καταφέρετε αυτό είναι απλά να δείτε τί ώρα κοιμάστε και να πείτε από μέσα σας τί ώρα θέλετε να ξυπνήσετε το πρωί. Για αρχή, βάζετε για backup ένα ξυπνητήρι. Αν το καταφέρετε αυτό, θα δείτε πως θα πιστέψετε πάρα πολύ στη δύναμη του μυαλού σας. Φτιάξτε ένα ωραίο πρωινό Για εμένα, ωραίο πρωινό είναι ένα smoothie με φρούτα

50 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

και superfoods, ένας κρύος latte με φυτικό γάλα, μάτσα και χουρμάδες και ένα τοστ με αβοκάντο. Θέλω δηλαδή να περιλαμβάνει και υδατάνθρακες και πρωτεΐνη και καλά λιπαρά. Και φυσικά ενέργεια και αντιοξειδωτικά. Κάντε 15 λεπτά yoga και 10 λεπτά διαλογισμό Βασικές και απλές ασκήσεις: έναν χαιρετισμό στον ήλιο, στροφές κορμού και μία γέφυρα να ανοίξει η καρδιά. Και μετά 10 λεπτά διαλογισμό. Η πρακτική του διαλογισμού δεν ευεργετεί απλά τον εγκέφαλο –του αλλάζει τον τρόπο που σκέφτεται. Βοηθά στη δημιουργικότητα και σας κάνει να είστε περισσότερο συγκεντρωμένοι. Και αν σας φαίνεται δύσκολο, υπάρχουν διάφορα apps που μπορούν να σας βοηθήσουν να κάνετε τον διαλογισμό συνήθειά σας. Ακούστε μουσική Jazz, soul, reggae, ελληνικά –ό,τι σας αρέσει και σας φτιάχνει τη διάθεση. Γιατί όχι και κλασική μουσική, για την οποία μελέτες έχουν δείξει πως τη λατρεύουν και τα φυτά. Νίκη Χάγια (www.ladypapaya.com)

ΦΩΤΟ: FREEPIK

A

ν το ξύπνημα το πρωί το πάρεις με καλό μάτι, πολλά θαύματα μπορούν να συμβούν. Θα σας εξομολογηθώ τέσσερα πράγματα που, όταν τα κάνετε το πρωί, η μέρα σας πάει φανταστικά. Και θα ξεκινήσω με κάποιο που δεν το βάζω στη λίστα, γιατί θεωρείται δεδομένο: χρησιμοποιώ όσο λιγότερη τεχνολογία γίνεται. Τί θέλω να πω; Δεν ανοίγω τον υπολογιστή ή δεν πιάνω το κινητό μου, παρά μόνο για να κάνω το 3ο ritual που θα σας πω παρακάτω:

OMNIPRESS MEMBERS CLUB

PREMIUM

ULTIMATE

€368/ΕΤΟΣ

€548/ΕΤΟΣ

Ετήσια συνδροµή στην ηλεκτρονική βιβλιοθήκη gIDE Online Education Library (αξία ετήσιας συνδροµής 365€), η οποία περιλαµβάνει:

BASIC

€98/ΕΤΟΣ

• 350+ οµιλίες • 100+ κλινικά videos • Αποκλειστική πρόσβαση σε ζωντανές χειρουργικές επεµβάσεις • 5 πιστοποιηµένα courses • Παρουσιάσεις κλινικών περιστατικών • Συνεντεύξεις + Tips από ειδικούς • Επιστηµονικά άρθρα • 350+ CE Credits από την American Dental Association

Dentorama σε έντυπη και ψηφιακή µορφή (10 τεύχη ετησίως) White Tales για την αίθουσα αναµονής, σε έντυπη & ψηφιακή µορφή (4 τεύχη ετησίως) Dental Tribune Greece σε έντυπη και ψηφιακή µορφή (6 τεύχη ετησίως)

Ετήσια συνδροµή στην ηλεκτρονική βιβλιοθήκη gIDE Online Education Library (αξία ετήσιας συνδροµής 365€), η οποία περιλαµβάνει: • 350+ οµιλίες • 100+ κλινικά videos • Αποκλειστική πρόσβαση σε ζωντανές χειρουργικές επεµβάσεις • 5 πιστοποιηµένα courses • Παρουσιάσεις κλινικών περιστατικών • Συνεντεύξεις + Tips από ειδικούς • Επιστηµονικά άρθρα • 350+ CE Credits από την American Dental Association

∆ωρεάν gIDE Online Master Classes, αξίας 260€ το καθένα

∆ωρεάν gIDE Online Master Classes, αξίας 260€ το καθένα

Dentorama σε έντυπη και ψηφιακή µορφή (10 τεύχη ετησίως)

∆ωρεάν συµµετοχή σε ένα από τα δύο συνέδρια της OMNIPRESS (The Masterminds ή The Smart Casual Dentistry Σymposium)

Dental Products Presentation σε έντυπη και ψηφιακή µορφή (4 τεύχη ετησίως) 50% έκπτωση gIDE Online Master Classes Ηλεκτρονική βιβλιοθήκη µε επιλεγµένα webinars και πρακτικά σεµινάρια (διαθέσιµη από 24/7)

White Tales για την αίθουσα αναµονής, σε έντυπη & ψηφιακή µορφή (4 τεύχη ετησίως)

Dentorama σε έντυπη και ψηφιακή µορφή (10 τεύχη ετησίως)

Dental Tribune Greece σε έντυπη και ψηφιακή µορφή (6 τεύχη ετησίως)

White Tales για την αίθουσα αναµονής, σε έντυπη & ψηφιακή µορφή (4 τεύχη ετησίως)

Dental Products Presentation σε έντυπη και ψηφιακή µορφή (4 τεύχη ετησίως)

Επιστηµονικά άρθρα

Ηλεκτρονική βιβλιοθήκη µε επιλεγµένα webinars και πρακτικά σεµινάρια (διαθέσιµη από 24/7)

∆ωρεάν πρόσβαση σε επιλεγµένα Live Webinars της OMNIPRESS

Επιστηµονικά άρθρα ∆ωρεάν πρόσβαση σε επιλεγµένα Live Webinars της OMNIPRESS

CE Credits 10% έκπτωση στα συνέδρια της OMNIPRESS

15% έκπτωση στα συνέδρια της OMNIPRESS

10% έκπτωση στα πρακτικά σεµινάρια της OMNIPRESS

15% έκπτωση στα πρακτικά σεµινάρια της OMNIPRESS 3% έκπτωση στα Eτήσια Μετεκπαιδευτικά Προγράµµατα της OMNIPRΕSS

ΓΙΝΕ ΜΕΛΟΣ

Dental Tribune Greece σε έντυπη και ψηφιακή µορφή (6 τεύχη ετησίως) Dental Products Presentation σε έντυπη και ψηφιακή µορφή (4 τεύχη ετησίως) Ηλεκτρονική βιβλιοθήκη µε επιλεγµένα webinars και πρακτικά σεµινάρια (διαθέσιµη από 24/7) Επιστηµονικά άρθρα ∆ωρεάν πρόσβαση σε επιλεγµένα Live Webinars της OMNIPRESS 20% έκπτωση στα συνέδρια της OMNIPRESS 20% έκπτωση στα πρακτικά σεµινάρια της OMNIPRESS 5% έκπτωση στα Eτήσια Μετεκπαιδευτικά Προγράµµατα της OMNIPRΕSS

*Για την Κύπρο ισχύουν οι τιµές: Basic: €190 | Premium: €440 | Ultimate: €640

ΓΙΝΕ ΜΕΛΟΣ

WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 | 51 Info: www.omnipress.gr | info@omnipress.gr | +30 210 2222637

KTIMA SPIROPOULOS

designed by G Design Studio

ΝΈΑ ΈΠΟΧΉ, ΊΔΊΟ ΟΡΑΜΑ Ή νέα γενιά της οικογένειας Σπυρόπουλου παίρνει την σκυτάλη στο μακρύ και επίμονο μαραθώνιο της οινικής τεχνογνωσίας και επανασυστήνει τα αγαπημένα σας Ορεινό, ΠΟΠ Μαντινεία, ΠΟΠ Νεμέα, Μελιαστό, Ωδή Πανός, Αστάλα και Πορφυρό με νέα ετικέτα. Ένας ποιητικός επανασχεδιασμός που αποτυπώνει την πίστη της οικογένειας Σπυρόπουλου στο αρκαδικό ιδεώδες και την προστασία του περιβάλλοντος, με όπλο τον βιολογικό αμπελώνα.

52 | WHITE TALES ΙΟΥΝΙΟΣ 2020

ktimaspiropoulos.com