U tej ucagnutej hi`и, prikritej z nadom, `il Bora<, kotri ~asto pre vodu co {e docagla a` po jogo kapurku, trimal и kapuru otvorenu. Mal von i `enu, alw `ena mu bula horjovita, ta von v{e sam vihodzel zoz obisca, lwm telqo ked mal daco okon~ic. An< wdno, n< do kogo nw i{lo, n<hto do n<h nw zahodzel, n<hto nw zna povesc an< yk voni dvojo tam `ili i zoz ~ogo `ili. Dakedi zato odhodzel ~lovek do dakogo pomognuc daco na polx, abo u obiscu, placeni bul u` yk bul, vidno bulo po dvore dayku kurku `e pohodzkuw, alw {e o n<h n<hto n<}da an< nw rozpitoval. Oba~eli lxdze `e u` wden ~as Bora< hodzi z ko{arku u rukoh, a dawdni tverdzeli a` `e ~uli yk da sam zoz sobu be{eduw, zakukuw do tej ko{arki, zakriva tam co{ka zoz ru~n<~kom, a vec mu na tvari trepeci blagi o{mih. Hto zna hto {e per{i doznal o Borajovej tajni, ta po{vidko to vecej an< nw bula tajna: u ko{arki Bora< no{el ma~e. Male bile, tarkaste ma~e. Wdno uho malo ~arne, a wdno bile. Na tim oku co bulo na boku dze bulo ~arne u {ko, yk dayka labdo~ka bul ~arni krug, a na hribce malo ti` ~arni {plyh, yk dayke {edlo. [umne ma~e, predlo i umilno patrelo na ka`dogo hto bi {e lapel do be{edi z Borajom i komu go von dze~nw ukazoval. Ce{el {e von u tim ma~ecu, a ked vidzel `e {e i drugi lxdze zainteresovali za nqgo, prosto postaval veseli. Bulo bi to tak hto zna yk dlugo ked bi nw pri{la vojna, a u vojni vel< hlopi narukovali i ostali lwm toti co nw mogli pu{ku trimac, a medzi n<ma i Bora<. Za nqgo teraz bulo po valalw v{e vecej roboti, alw zarobku bulo v{e menwj. Wdnogo dny zgurklo `e umarla Borajovi `ena. Malo hto i{ol za trunu, alw vidzeli gologlavogo Boray, znova, i na hovanx, z ko{arku i ma~ecom u nwj. O dawden dzenq po hovanx, u obiscu {e vecej nw vidzelo n<kogo. A` an< ve~ar {e nw {vicelo u oblakoh, a kapurka o wden ~as zarosla do korov~a, yk i dra`ka co {e po nwj uhodzelo do obisca. Dopitovali {e geverni dze znal nwstac Bora< i jogo ma~e, dok hto{ka nw gvarel `e go vidzel u Fil<pove. @e {e i tam nw odvojoval od svojogo ma~eca. Pre{li roki, a do Kerestura {e vracel u` stari ~lovek. Dahto prepoznal Boray, a
Бок 22
dahto znal `e to von po tim `e viker~el korov~e z dvora `e bi do nqgo mogol vojsc, ta {e uselwl do svojogo obisca. I|e rid{e yk dakedi, vihodzel z obisca, raz na me{ac vidzeli go yk pe{o popod ygodi odhodzi do Kuli, a ked {e vracal, pomali prehodzel po ul<ci. Dzeci, kotri naj{vid {e odkrix osobu kotra <m podobna, begali za n<m, oskubovali go za reklu, cagali za rukav i kri~ali: - I{ol d<do z Fil<pova ~ital sebe bo`ski slova, A dzeci mu pomagali Zoz torbi mu hlwb cagali. Bora< bi {e na toto na{meyl, zacagnul ruku do ki{enki, vicagnul x, a u nwj v{e bulo cifrovani gadvabni bomboni, yki {e dakedi kupovalo na va {aroh. Ka`domu dzecku spu|oval po wdnu-dva do rukoh, zavi{i kelqo dzeci bulo, i predlu`oval dalwj, guncutski {e o{mihuxci, dopolnxxci dzecinqske vidri`nqovanw. - Y bul mali, nw kradnul som Co som vidzel, uhvatnul som! - Gajde, naj vidzim hto kelqo uhvatnw! – ta rucal drobni penw`i do prahu, a dzeci a` da {e pozabivali za n<ma, zberaxci ih. To ~lovekovi ohabelo dosc ~asu oddal<c {e od n<h i na mire pojsc domu. Yko{ nakadzi {e Bora< vracel z Fil<pova, na jogo adresu po~ali scigovac pisma co na sebe mali {temblx Ameriki. Zakukoval valalski po{tar, scel znac hto to pi{e staromu Borajovi. Nagvaryli go dawdni oseten {i `itelw u valalw, `e naj otvory pismo nad paru, a vec `e go znova zal<py, lwm `e bi vidzeli co za pisanw
u tej koverti. I yk to v{e, tak i tota tajna nw ostala zadlugo tajna. Otvoreli na koncu wdno pismo valalski lxbopitni i odkrili `e pisma posila Borajov sin! Kra{nw, na koncu pisma, u kotrim {e isti dopitoval yk `iw i co robi, ~i w {orovo, ~i mu treba i|e daco okrem tih dolaroh co mu ni-a u pismu prilo`ene posila, bulo napisane: pozdravy ce tvoj wdini sin! A` teraz {e ~udovali lxdze po valalw. Do{eptovali {e, nagadovali... A` po{la pripovedka po valalw `e to Bora<, ked jogo umarla, da}dze tam u Fil<pove `il z dayku [vabicu, ta `e zoz nx mal dzecko. No ta `e to ma buc tot jogo sin co mu z Ameriki pi{e i posila dolari. Oseteli lxdze penw`, ta {e Borajovi takoj na{la pomoc. Ponukli {e `eni: dawdna `e mu obil< hi`u i zodnuka i zodvonka, druga `e mu okope zagradku oprez hi`i i za hi`u, nasadzi do nwj cibulqki, krompl<, lwm naj pove co sce, a na{ol {e i hlop co pri{ol `e gat, narubal nadu vecej yk mu treba, ta ~i bi Bora< nw scel naj mu pretre{e zakrice, bo o~ivisno `e {e na dawdnih mestoh zlwglo. @e, opominal go isti, `e tam ked nw pre~urelo, dok zapada si} urno budze premakac, ta mu uprepasci cale obisce. Na daco z togo Bora< pristal, a na daco i nw. Toti co mu buli u dvore i kon~eli daco, pripovedali `e ih n<}da nw pu|el nuka, ta {e zgvaryli `e tam ma buc, bo bul sam ~lovek, velqki nw {or, ta {e ganqbi. Roki prehodzeli, pisma scigovali, alw raz pri{lo take `e {e po{tar nw mogol dokri~ac do Boray, ta vo{ol do obisca. Dzveri buli zamknuti zodnuka, bo bulo vidno `e klx~ u dzveroh, alw {e n<hto nw ozdzival, go~ kelqo kri~al. Vecka po{tar po{ol do mesnogo odboru, odkalq pri{li i|e dvome hlopi, vivalwli dzveri i vo{li nuka. Tam nw bulo n<~ogo. An< `ivi, an< mertvi Bora< vecej nw `il u svo<m dome. Obrazi stali u ~olw, poscel< z dvoh bokoh viscelwni, kolo peca poscelka, a u priklwce kol<ska. A` teraz {e ~udovali valalski babi co pri{li zakukovac do praznogo obisca: - Co tu robi kol<ska, ked Bora< dzeci nw mal?! - Nw mogli {e pre~udovac. РУСНАЦИ У ШВEЦE