14 TOORTS
Duurzaamheid
Tekst: Magda Vodde
De Donut (economisch model) Bron: wikipedia.org
Doelen stellen voor de toekomst
Ondanks een kortere werkweek worden (over) productie en werkgelegenheid boven duurzaamheid gesteld. Dat kan en moet anders. Consumentisme — In het begin van de jaren ‘60 werd de werkweek onder invloed van de arbeidersbeweging verkort van 48 naar 40 uur. Als jong meisje zag ik een toekomst voor me waarin de werkweek nog slechts 20 uur zou zijn, door de voortschrijdende technologie en automatisering. Een kans voor de positie van vrouwen. De werkelijkheid bleek anders. Nu werken mannen en vrouwen ongeveer vier dagen per week, acht dagen samen. Zet dat tegenover de vijf dagen van de vroegere kostwinners. En toch is er voortschrijdende technologie. Het werkgelegenheidsvraagstuk lossen we op door consumentisme. Willen we in de toekomst méér vrije tijd, dan moeten we af van dat consumentisme. In advertenties vliegen de kilo’s vlees en de twee-voor-de-prijs-van-één’-artikelen mij om de oren. Koopkracht? Koopverkrachting noem ik het. Ik wil tv kijken zonder dat mij een auto wordt aangeprezen. Mobiel en computer moeten na een jaar of vijf worden vervangen. Met meer productie kunnen meer mensen langer aan het werk. Afval? Dat lossen we later wel op. Ook als het gaat over milieuvraagstukken, zoals luchtvervuiling, wordt werkgelegenheid vooropgesteld. Shell, Tata Steel en
Schiphol worden al jarenlang de hand boven het hoofd gehouden. Boerenbedrijven kunnen best milieuvriendelijker, maar dat is nu juist weer te arbeidsintensief(!). Ten koste van de natuur blijft de oude situatie in stand: veel produceren zodat de prijzen voor voedsel zo laag mogelijk zijn. Donuteconomie — Een boek vol inspiratie voor het stellen van doelen voor duurzaamheid is de Donuteconomie van Kate Raworth: in zeven stappen naar een economie voor de 21e eeuw. Een aanrader. Donuteconomie noemt ze het. Don’t! Een donut is een vette, kleverige hap, symbool van overdaad. Noem het liever zwembandeconomie, een reddingsboei voor de mensheid. Aan de buitenzijde van de band vormt de ecologische capaciteit van de aarde de begrenzing. Bij het centrum, aan de binnenzijde, een sociaal fundament waarin iedereen voorzien is van de basisbehoeften. Het sluit helemaal aan bij de idealen van Nivon: duurzaam en sociaal. Het boek behandelt verschillende invallen voor het bereiken van een evenwicht, waarin voor iedereen alle waarden duurzaam zijn gewaarborgd: maatschappelijk, ecologisch, cultureel en fysiek. En dat op verschillende niveaus: het individu, de aarde, de maatschappij, de markt (bedrijfsleven), de staat (gemeenschappelijk bezit). Huishouden, mantelzorg en vrijwilligerswerk krijgen in deze economie eindelijk ook de waardering die ze verdienen.•
