Nivon - Toorts - Zomer 2021

Zomer 2021

Onder

w

eg na a r d e to e k o m

st Nivonbaby's

Back to basic

de volgende generatie

hike & night

2

TOORTS

Voorwoord

Toekomstwensen voor Nivon Een woord vooraf Henk Nijhof is op 10 april benoemd als de nieuwe voorzitter van Nivon. Hij volgt Henk Schaaf op, die na vijf jaar tijdens de Nivonraad in april is afgetreden. Een afscheids- en kennismakingsinterview met de twee Henken vind je elders in dit blad.

In deze editie blikken we vooruit op de toekomst. Voor de aftrap hebben we een aantal Nivonners en aanverwante natuurvrienden gevraagd naar hun wensen voor ‘Nivon in de toekomst’. Verder in het blad lees je over de doelen van toekomstige werkgroepen, het klaarstomen van groene trainees, het verstillende verhaal over de wederopbouw in Srebrenica, een reportage over de offspring van een aantal Nivonners en er is weer veel nieuws uit de vereniging.

Volgende keer volgt weer een woord vooraf, maar dan van de ‘nieuwe Henk’.

— redactie Toorts, Hester, Iris en Maria •

Perspectief!

Iedere keer als ik in een nivonhuis kom, denk ik: hoe geweldig is dit! Wat hebben die socialisten dat toch ooit goed bedacht! Met name die grote keukens waarin ieder zijn eigen kostje kan maken, met die enorme hoeveelheid keukenspullen, dat vind ik helemaal het einde.

En precies dat is voor mij het begin van en voor Nivon. Te veel mensen weten nog steeds niet hoe geweldig het concept is, er valt nog een wereld te winnen.

Ik zie dat Nivon een slag heeft gemaakt qua PR, bijvoorbeeld betere websites en aan­wezigheid op sociale media. Toch valt mij op dat er tamelijk hardnekkig eenzelfde ‘soort’ mensen op Nivon afkomt, terwijl ik denk dat de doelgroep groter en breder kan zijn.

Al een paar jaar geef ik zomerworkshops -midweken- in een van de huizen, de laatste paar jaar het Koos Vorrinkhuis. Dat levert altijd mensen op die nog nooit in een Nivonhuis zijn geweest, die aangenaam verrast zijn en lid worden. Ik word heel blij van die mix van leden en niet-leden. Daarmee draag

ik bij aan het langzaam oprekken van het ledenbestand, en ook het binnenhalen van mensen die er anders niet zouden komen.

Hopelijk hebben meer mensen door Corona en de klimaatcrisis nu door dat dichterbij huis recreëren net zo fijn is als een vliegtuig pakken. In de samenleving groeit het besef van meer gezamenlijkheid, zoals van spullen delen. Ik ben ervan overtuigd dat er nog steeds meer publiek voor Nivon te winnen is en dat de kantelende tijdgeest gaat helpen.

Dus houd vol!

— Hester Macrander, geeft workshops Verbindende Communicatie•

Gouden formule Wat mij verbindt en ik voor de nabije toekomst van Nivon wens is de ‘gouden formule’ (zelfverzorging + vrijwilligers die faciliteren) oppoetsen!

Met een inhoudelijke ‘gouden missie’ waar de huizen ruimte geven aan de ontmoeting met de natuur en cultuur. Waarmee deze ‘gouden bruidsschat’ aan gasten en aan de samenleving wordt aangeboden in onder andere wandelarrangementen. Daarmee laat Nivon zijn bezoekers het terugkijken op mooie dagen met bijzondere persoonlijke ervaringen en ontmoetingen.

Voor mij is anno 2020 ‘WANDELEN’ het begrip waarmee Nivon de huizen actief op pad stuurt. En waarmee de huizen actief aan de weg gaan timmeren.

— Willem Nagtegaal, Eikhold •

Back to the basics Mijn wens voor Nivon is dat honderd­ duizenden mensen natuurvriend willen worden en de Nivonhuizen weten te vinden.

Daar vinden ze immers dat unieke ‘back to the basics’ familiegevoel. Zorgen met en voor elkaar & in verbinding met natuur.

Geïnspireerd worden door de prachtige plekken en de mooie luchten. En voor wie dat wil: ‘heel goed luisteren naar dat zachte stemmetje van de natuur die misschien wel een bemoediging voor jou in petto heeft, precies op maat’. Wie wil dat nou niet?

— Jelle de Jong, algemeen directeur IVN•

Muziek als verbinding Nivon is voor mij veel samen muziek maken! Wat ik zelf leuk zou vinden is bijvoorbeeld dansen of misschien een keer een avond te organiseren zoals nu ook steeds gebeurt - waar je een liedje in het nieuw jasje steekt.

Een avond waar iemand een lezing geeft over mooie muziek, folk muziek / hip hop enz. Of over de muziek van de jeugd van 30 jaar geleden en nu. Ook zou het natuurlijk leuk zijn om jongeren (meer) aan het woord te laten. Of iets anders zoals een workshop `hoe maak ik filmpjes van natuur of activiteiten’. Dat soort dingen zou ik zelf leuk vinden.

— Marjolein Meijers, (vaste) muzikale gast van Nivon•

TOORTS

3

Inhoud Zomer 2021

4

6

11

Groen traineeship

Nieuwe Henk en oude Henk

Den Broam klaar voor de toekomst

15

16

18

Toekomst nieuwe werkgroepen

Hike & night met de Nivon Trektochtkaarten

20

26

Er gloort hoop voor Srebrenica

Activiteiten mei – okt

Nivonbaby's: de offspring van Nivonners

En verder...

Activiteiten

5 Op pad 8 Vrijwilliger in de spotlight 12 Groen & Doen 13 NivonJong 14 Duurzaamheid 22 Reizen 31 Leg een link

27 Mei 27 Juni 27 Juli 28 Augustus 28 September 29 Oktober

4

TOORTS

Reportage

Tekst en foto’s: Mirjam Modderman

Groen traineeship – met een groen hart samen naar buiten

Sinds eind februari gebeurt er iets bijzonders op het natuurkampeerterrein bij het ABK-huis Het Hallse Hull. Voor het derde jaar op rij organiseert de Groene Academie namelijk veertien Groen Traineeships om jongeren meer te betrekken bij de natuur. Dit jaar is de eerste samenwerking met Nivon en NivonJong. Met als doel het verbeteren van de buitenbeleving en de ‘Nivon-uitstraling’.

D

e meeste jonge trainees zijn nog onbekend met het nivonhuis én elkaar, als ze op maandag 1 maart voet zetten op het terrein. Samen vormen ze een diverse groep mensen met verschillende (opleidings-)achtergronden. Van ecologie, humanistiek en bos- en natuurbeheer tot vormgeving, architectuur en filosofie.

De één komt van ver, de ander woont om de hoek. Eén ding heeft de groep gemeen; een groen hart. En dat zullen ze ter plaatse wel eens even gaan bewijzen.

De groep barst van het enthousiasme om de handen uit hun mouwen te steken en de natuurbeleving op deze plek een flinke boost te geven. Wat een mooi vooruitzicht als straks het kampeerterrein aantrekkelijker wordt voor een groter publiek. In de weken die volgen worden de trainees bekend met elkaar, Nivon en het terrein.

Zo brainstormen ze over de uitstraling van Nivon na een training branding van DAY Creative en krijgen projectideeën steeds meer vorm aan de hand van customer journeys.

Om de ideeën tot concrete en uitvoerbare plannen te gieten, wordt er naast het volgen van trainingen, nauw samengewerkt met de beheercommissie (BHC) en de groep vrijwilligers die al jarenlang hart

en ziel steken in deze plek. Zo worden al-te-wilde-plannen met een kritische bril bekeken. Uiteindelijk volgt er een selectie uit een groot aantal ideeën. Worden er in juli bijvoorbeeld een hangmatten park, blote voeten pad en een speelbos aangetroffen of een insectenpad, boomhut en kampvuurplaats? De tijd zal het leren.

Op 21 juni 2021 zijn knopen doorgehakt en vastgeknoopt tot een afgerond project. Op deze dag vindt de eindpresentatie plaats. Als corona het toelaat zullen de beheercommissies van andere nivon­ locaties zich laten rondleiden over het terrein waar ze het verbeterde buitenterrein in Hall zullen beleven. Wie weet mag er daarna een nieuwe groep jonge trainees voet aan wal zetten bij één van de andere nivonterreinen en vanuit hun groene hart mensen stimuleren om samen naar buiten te gaan.

Werkgroep redactie — Bregje, Anne en Mirjam •

TOORTS

5

Op pad

Samen met Wandelnet de paden op, de lanen in In je eentje uit wandelen gaan is wel leuk, maar samen wandelen brengt meer plezier.

Dit hebben we als Nivon ook gedacht nu besloten is nauw te gaan samenwerken met Wandelnet.

N

ivon en Wandelnet willen, elk vanuit de eigen achtergrond en historie, vooral de belangen van wandelaars beter kunnen dienen. Vorige maand zijn de handtekeningen gezet onder een overeenkomst.

Door de samenwerking brengen we het wandelen terug in het hart van Nivon. We halen er niet alleen profijt uit voor onszelf, maar de overeenkomst zal ook gemeenschappelijke voordelen bieden.

Het Centraal Bestuur is blij met de nieuwe relatie: “We zijn vanzelfsprekende partners. Wandelen is – zeker in deze coronatijd – steeds populairder geworden. Ook jongeren gaan vaker de paden op.”

Het bestuur van Wandelnet reageert eveneens verheugd: “Het is belangrijk om gezamenlijk voor het belang van de wandelaars op te komen. We proberen nog meer mensen aan het lopen te krijgen.

Door elkaar te versterken en aan te vullen gaan we werken aan meer kwaliteit.”

Voor onze padcoördinatoren en de markeerders is de overeenkomst een opsteker. Het vakmanschap en de blijvende inzet van deze vrijwilligers zijn van grote waarde. Binnen Nivon is er doorgaans veel aandacht voor de natuurvriendenhuizen en kampeerterreinen, voor de plaatselijke afdelingen en voor allerlei landelijke activiteiten. Maar het wandelen was min of meer in de vergeethoek geraakt. Terwijl we 4.000 km aan eigen lange-afstandsroutes en streekpaden beheren en onderhouden.

Foto: Bas Wetter

Tekst en foto: Henk Schaaf

Het Centraal Bestuur van Nivon heeft een speciale Commissie Wandelen en Fietsen ingesteld. En een projectcoördinator gaat deze actieve vrijetijdsbesteding meer onder de aandacht brengen.

Nivon en Wandelnet gaan samen de uitdaging aan om het netwerk toekomstbestendig te maken en aan te passen aan de wensen van wandelaars en overheidsinstanties. Diensten en producten worden op elkaar afgestemd en we houden elkaar op de hoogte over routewijzigingen. De nivonpaden worden ook via de website van Wandelnet gepubliceerd. De partijen zullen een inhoudelijke visie en een meerjarige strategie opzetten voor het complete netwerk.

Ze bepalen ook kwaliteitsnormen waaraan de paden moeten voldoen. Wandelnet is mede namens Nivon gesprekspartner voor de overheid.

Dit alles doen we met een gemeenschappelijk doel: we willen de ‘wandellust’ vergroten voor iedereen die de paden-op-de-lanenin gaat.•

Anke van Ravensteijn coördineert Nivon is heel actief met wandelen. We hebben zes prachtige lange-afstandspaden en zeven streekpaden. Het zou mooi zijn als we alle kennis over onze paden en de omringende natuur breder onder de aandacht kunnen brengen. Deze opdracht stelt Anke van Ravensteijn (37) zich. Zij is nivonlid en vanaf 3 mei twee dagen per week actief als Projectcoördinator Wandelen.

“Nederland trekt er massaal op uit. Dit is voor veel mensen het uitgelezen moment om ons eigen land te ontdekken. Daar hoort wandelen bij. Niet één keer, maar het blijven doen. Het zou een gewoonte moeten worden. En wie eenmaal een heel pad heeft afgelegd, wil meer. Zelfs verstokte bankhangers en gamers komen opeens de deur uit. Dat gebeurde al toen het Pokémon-spel populair was. Laat het nu de natuur zijn waar zij meer interesse in krijgen.”

Tijdens een lange wandeling vind je rust, je ontmoet andere mensen, er ontstaan wellicht vriendschappen. Je deelt ervaringen met anderen. Op Facebook is bijvoorbeeld een groep Trekvogelpad actief. Er worden foto’s geplaatst, tips gegeven en vragen gesteld.

Anke: “Wie er met onze wandelgidsen op uit gaat, zal niet zo snel Nivon gaan googelen. Maar iedereen mag best weten dat vrijwilligers alle werk doen. Zij markeren, onderhouden en verbeteren de paden. Ze kennen de omgeving en kunnen er over vertellen. Hoe ga je om met het landschap, met droogte, met het veranderende klimaat? Wie daarover meer hoort leert Nederland op een andere manier kennen. En je hoort dan ook wat Nivon daarbij te bieden heeft.” •

6

TOORTS

Interview

“Drie speerpunten per jaar, en dan verder.”

Henk gaat, Henk komt. De Nivonraad heeft Henk Nijhof (66) gekozen als nieuwe voorzitter.

Henk Nijhof is er niet de figuur naar om op zijn handen te gaan zitten. Als voorzitter van de beheercommissie van Den Broam heeft hij een plan ontwikkeld voor herinrichting van het terrein rond dit natuurvriendenhuis (zie pagina 11). Subsidies van gemeente en provincie waren al toegezegd nog voordat het Centraal Bestuur het project had goedgekeurd. Dit tekent zijn aanpak als voorheen industrieel manager. In zijn woonplaats Eibergen had hij enkele jaren terug al een openluchttheater nieuw leven ingeblazen.

“Ik zal geen goede voorzitter kunnen zijn als ik niet volop betrokken ben bij plannen die de toekomst van Nivon bepalen. Natuurlijk hoef ik me niet met alles te bemoeien. Voor projecten gaan we eigenaars kiezen die zaken voorbereiden, ontwikkelen en uitvoeren.”

Tekst en foto: Henk Schaaf

Het huis op orde in 2024, zo omschrijft hij zijn ambitie. “Als we dat niet voor elkaar krijgen, komt er van een nieuw Nivon in 2030 weinig terecht. De geledingen zijn versnipperd. We moeten ze meer samenbrengen. Groei is nodig. Niet alleen economisch, door meer leden, maar ook door inhoud. Daarmee kunnen we overleven. Veel mensen kennen ons Nivon slechts als logo op de wandelgidsen. Het bestuur heeft in de afgelopen jaren goede initiatieven genomen om de herkenbaarheid te vergroten. Daar kunnen we op voortbouwen.”

Volgens Henk kan Nivon ook zichtbaarder worden door aan een sterkere positie in het land te werken. “Laat zien dat je onderdeel bent van een brede maatschappelijke beweging. We kunnen aantikken bij verwante organisaties. Humanistisch verbond, Milieudefensie, IVN. We hoeven er niet op een politieke manier en activistisch mee om te gaan. Maar er gebeurt zó veel wat de toekomst van onze planeet bepaalt dat we zeker kunnen aansluiten bij zaken die nu van belang zijn. We zijn toch natuurvrienden!” Binnen de internationale natuurvriendenbeweging NFI laten we dat al zien.

Z

Nieuwe voorzitter Henk Nijhof

ijn drijfveer? “De basisvoorwaarden van Nivon zijn prima. Maar ze komen te weinig uit de verf. We moeten meer doen aan verbinding. We kunnen winnen aan slagvaardigheid. Ik houd ervan uitdagingen aan te gaan. Nivon is eigenlijk een complexe organisatie, een boom met heel veel takken. Accommodaties, allerlei activiteiten, afdelingen. De ambities zijn groot op zoveel gebieden. We houden veel bordjes in de lucht. Het is moeilijk om op een bepaald terrein nadruk te leggen. We willen allerlei bloedgroepen voluit bedienen.

Het wordt tijd scherper onze prioriteiten te stellen. Wat doen we voortaan nog wel, en wat niet? Het zal een moeilijk besluit zijn om die keuzes te maken, maar anders kom je geen meter verder. Ik werk het komend jaar graag hooguit drie speerpunten af waarmee we werkelijk resultaat kunnen boeken. En het jaar daarna drie andere.”

Henk zegt geen voorzitter te willen zijn die alleen maar bestuurt en een handtekening bij het kruisje zet. Hij wil weten wat er zich afspeelt binnen de natuurvriendenhuizen, de afdelingen en werkgroepen.

Daarnaast moeten we accommodatie blijven bieden aan mensen met een smalle beurs, “onder het motto: samen”. “Op zoek ook naar nieuwe doelgroepen, en die hoeven niet per sé aan de linkerkant van de samenleving te zitten. Als je daar wel aan vasthoudt, sluit je mensen uit.”

‘Laten we vooral niet in het defensief blijven zitten. Behouden wat we hebben is niet genoeg. Zo ben ik ook begonnen bij Den Broam.’

Henk erkent dat de toekomst niet automatisch maakbaar is. “We kunnen wel proberen het maakbaar te máken. Op enig moment gebeurt er iets, gaat het sneller. Dan gaat het opeens lopen… En ja, soms moet je anderen teleurstellen, omdat niet alles tegelijk kan.”•

TOORTS

7

Interview

“Nivonners zijn geen betere, wel andere mensen” Na zes jaar in het Centraal Bestuur, waarvan de laatste vijf als voorzitter, stopte Henk Schaaf er op de laatste nivonraad (10 april j.l.) mee. Hij vindt dat de vereniging er nu beter op staat dan zes jaar geleden. Ondanks corona, ondanks dat er nog een wereld te winnen is en ondanks een reeks conflicten. Terugblik aan de hand van een briefje.

Henk Schaaf is wat oudere nivonners een ‘zij-instromer’ noemen.

De Rotterdamse oud-journalist (Het Vrije Volk) en voorlichter werd na zijn pensionering door een oud-collega gewezen op Nivon Rotterdam. De kennismaking met het Rotterdamse Nivon leidde al snel tot landelijke contacten en een lidmaatschap van het Centraal Bestuur.

Tekst en foto: Theo Dersjant

Nu – terugkijkend - is Henk vooral trots op wat er bereikt is. Ondanks dat het niet meezat. Het Centraal Bestuur kreeg een pandemie voor de kiezen, de natuurvriendenhuizen moesten tot tweemaal toe sluiten. “Maar iedereen is op z’n plek gebleven, de huizen zijn bewoond en beheerd. Ik vind die veerkracht bewonderenswaardig.

We zijn er ontzettend goed doorheen gekomen. De liquiditeit van de stichting is sterk genoeg om te overleven. Maar vernieuwing, mooie dingen doen voor de huizen, zit er even niet in.”

Henk proeft nieuw ‘elan’. Aangewakkerd enerzijds doordat het thema ‘duurzaam toerisme’ maatschappelijk de wind in de zeilen heeft. Maar ook door bestuursbesluiten. Hij somt op: “Kinderen mogen gratis in de huizen, leden betalen een basistarief, er is een maximum gezinstarief, NivonJong begon.” Nivon, ooit rond de 40.000 leden, had er zes jaar geleden nog 16.000. Nu staat de teller alweer op 21.000. “Ledengroei is een middel en geen doel. Ik denk dat we kunnen groeien naar 25.000.”

E

Aftredend voorzitter Henk Schaaf

en week na het gesprek plopt er ineens een e-mail binnen.

Henk wil nog terugkomen op het twee uur durende gesprek in Natuurvriendenhuis Morgenrood: “Ik stel het op prijs als je in de tekst nadruk legt op heden en toekomst, niet op het gezanik uit dat verleden”.

Dan citeert hij uit zijn citaten-opschrijfboekje: “Niets is sterker dan het idee waar de tijd rijp voor is”. “Een uitspraak van Victor Hugo.

De tijd is nu rijp voor duurzaamheid, voor de gedachte dat we de komende generatie niet onze rotzooi moeten nalaten.”

Voor de toekomst zou hij dan ook willen dat Nivon wat minder in zichzelf gekeerd is. En dat de natuurviendenhuizen meer dan nu een plaats worden voor ledenactiviteiten.

Dat gesprek in Morgenrood ging – curieus genoeg en onbedoeld – voor een groot deel over conflicten, ruzies, gedoe en problemen.

Dat leidde uiteindelijk tot zijn filosofische bespiegeling: “Nivonners zijn geen betere mensen. Maar het zijn wel andere mensen.”

Zijn grootste zorg zit hem in de staat van onderhoud van die huizen.

“Ze raken verouderd, apparatuur, installaties staan op knappen, je bent eigenlijk bezig met pleisters plakken.”

Dat ’gedoe’ zou uiteindelijk – mede - een rol spelen in zijn besluit er een punt achter te zetten. “Ik ben vijf jaar voorzitter geweest, op een gegeven moment treedt er toch een soort van sleetsheid op.”

Henk ziet zichzelf in de toekomst misschien nog wel ergens als huiswacht en hij is betrokken bij het project dat Nivon voor­bereidt op de toekomst van 2030. “Ik heb zeker niet het idee dat als ik vertrek, er een gat valt.”•

Aan het begin van het gesprek legt hij een briefje voor zich: zaken die hij wil aanstippen. Puntsgewijs: ‘Pro’, ‘contra’, ‘streven naar’ en ‘wat is er mooi aan het Nivon?’ Om te beginnen met dat laatste: “Ik vind het een ontzettend toffe club. 21.000 leden, we zijn gewoon een middelgrote organisatie met een miljoenenbezit. De leden zijn ons menselijk kapitaal. We hebben toekomst en we hebben betekenis.”

‘De tijd is nu rijp voor duurzaamheid.’

8

TOORTS

Uit de vereniging

Tekst: Jet Kooderings

Vrijwilliger in de spotlight

Wie? Nienke Wensveen (67) uit Haren

Maar iedereen uit het hele land is welkom.

Deze weekenden organiseren we al vanaf 2001, in het begin kampeerden we, maar nu verblijven we in een natuurvriendenhuis.

Verder helpen mijn man Jan Kalter en ik tweemaal per jaar om het kampeerterrein Het Hallse Hull weer netjes te maken. Dan worden er onder andere bomen gezaagd en heggen gesnoeid.

Welke plaats neemt Nivon in je leven in?

Als klein baby’tje heb ik leren traplopen in het ABK-huis toen mijn ouders huiswacht waren. Als puber organiseerde ik kindermiddagen waardoor ik merkte dat ik dat kon en leuk vond. Ik heb Jan leren kennen tijdens een Nivon jongerenreis en we hebben wintersportreizen voor Nivon georganiseerd en begeleid. Ik heb in de selectiecommissie voor de jongeren­ reizen gezeten en ik organiseer nu dus nog weekenden. Onze vriendschappen zijn voor een groot deel geworteld binnen Nivon. Nivon heeft mij kortom voor een groot deel gevormd en geïnspireerd.

Nog steeds beleef ik er veel plezier aan.

Wat doe je op dit moment voor Nivon?

Samen met drie anderen organiseer ik themaweekenden, we doen dat één keer per jaar. We kiezen een thema, zoeken daar deskundige sprekers bij en maken passende excursies op de fiets of soms wandelend.

De auto laten we staan. Het is een activiteit van regio Noord en we verblijven altijd in één van de drie natuurvriendenhuizen hier.

Doe je nog meer vrijwilligerswerk?

Sinds een jaar of vier ben ik met pensioen.

Ik heb in het onderwijs gewerkt en nu doe ik vrijwilligerswerk bij Humanitas. Ik lees een meisje uit Iran voor en heb gesprekken met haar moeder om haar taalvaardigheid te vergroten. Verder ben ik ook in de gemeente Haren actief. Ik begeleid kinderen die van de basisschool naar de eerste klas van de middelbare school gaan en die de overgang

Koninklijke onderscheidingen voor Nivonners

bij de jaarlijkse bazaar. Ook zijn ze actief als collectant voor o.a. de Hartstichting en de Nederlandse Brandwonden Stichting.

Ook een aantal Nivonners heeft rond Koningsdag een koninklijke onderscheiding ontvangen. De redactie is ter ore gekomen dat in ieder geval de onderstaande per­ sonen de ereversierselen kreeg opgespeld voor hun verdiensten.

Gerrit Klaver De heer Gerrit Klaver is op 7 februari 2021 overleden. Mevrouw Klaver-Koolhaas nam op 23 februari 2021 de oorkonde in ontvangst.

Roel en Anneke Holwerda-Smit Anneke en Roel zijn samen een geolied team. Vanaf 2010 zijn ze vrijwilliger bij Natuurvriendenhuis Banjaert in Wijk aan Zee. Daar assisteren zij tijdens de werkweek met de onderhoud- en schoonmaakwerkzaamheden.

Bijna 45 jaar onderhield Gerrit het bos van Koos Voorrink of repareerde alles in huis wat los zat en weer vast moest. Zijn improvisatievermogen (“komt goed, dat regel ik”) is legendarisch. Bijna wekelijks kwam hij hiervoor, vaak samen met zijn vrouw Rina, vanuit West-Friesland naar Lage Vuursche.

Bij de stichting ViVa! Zorggroep in Heemswijk begeleiden ze de kerkelijke viering en de meditatiedienst in het woonzorgcentrum.

Bij de Protestantse Gemeente Heemskerk droegen ze beiden aan bij het in elkaar zetten van het kerkblad en zijn actief betrokken

Het Koos Vorrinkhuis was een deel van hem. Dit bleek temeer toen hij aangaf dat hij liever een geldelijke bijdrage voor ons KOOS 2030 project op zijn begrafenis wenste dan bloemen. Gerrit was ook in zijn woonplaats zeer actief.•

moeilijk vinden. Ik kijk over hun schouder mee en vraag waar de leerling behoefte aan heeft. Vaak komt dat neer op goed leren plannen, maar er zijn ook andere dingen, zoals een keer overhoren. De hulpvraag komt vanuit de basisschool en veel kinderen hebben er baat bij. De hulp wordt als prettig ervaren.

Wat zijn je hobby’s?

Normaal gesproken is dat reizen. We hadden al een wereldreis op de kaart staan voor afgelopen zomer, maar daar kwam niets van. Verder houd ik van wandelen, fietsen, kajakken, langlaufen, kamperen, maar ja, dat gaat allemaal niet in coronatijd. Dus hebben we een caravan gekocht om er toch op uit te kunnen. Maar het leukst vind ik het om met de tent achter op de fiets eropuit te trekken. Nu ben ik aan het naaien geslagen en lees ik veel.

Waar ben je goed in?

Ik kan goed luisteren en kinderen stimuleren. Dat heb ik in mijn werk altijd gedaan en ik heb gemerkt hoe belangrijk dat is.

In deze rubriek zetten we elke keer een Nivon-vrijwilliger in het zonnetje.

Wil je iemand aanmelden? Mail een korte toelichting naar toorts@nivon.nl •

NIEUW

De Nivon webshop Op donderdag 6 mei is de online Nivon webshop gelanceerd. In de webshop kunnen leden met hun lidnummer artikelen van Nivon, zoals wandelgidsen, De Natuurvrienden Fietsgids, de Nivon Trektochten en bijvoorbeeld een cadeaubon voor ledentarief kopen. Betaal direct online en jouw aankoop wordt persoonlijk door ons ingepakt en verzonden.

Ga naar nivon.nl/webshop•

TOORTS

9

Uit de vereniging

“Ons kwam ter ore...”

Interessant boek over 45 jaar kamperen in Lettelbert

Tekst en foto’s: Jet Kooderings

Aan de rand van het mooie Groningse dorp Lettelbert lig het Nivon Natuurkampeerterrein Lettelbert. Eind jaren ’60 besloot de gemeente Leek om daar een kampeerpaspoortterrein aan te leggen en met inzet en veel doorzettingsvermogen van leden van de Nivon afdeling Roden-Leek-Peize, die in 1974 het terrein overnamen, is er een heerlijk kampeerterrein gerealiseerd. Vanaf dat moment zijn er al meer dan 110.000 overnachtingen geweest en hebben al heel veel mensen genoten van de natuur, de rust en de vrijheid. In 2018 werd het initiatief genomen om de geschiedenis van dit unieke kampeerterrein op schrift te stellen.

Tentenveld camping Lettelbert Eind 2020 was het boek met de titel “Ons kwam ter ore…” klaar en op 25 januari werd het officieel aangeboden aan alle inwoners van Lettelbert om de verbinding met het dorp te benadrukken en te verstevigen.

Maar er kwam heel wat kijken voordat de geschiedenis van het kampeerterrein in boekvorm kon verschijnen.

Herinneringen oud-vrijwilligers “Het komt eigenlijk door Wim van der Wijk”, vertelt auteur Jan de Jong (71). ”Wim had de geschiedenis van Het Hunehuis beschreven en spoorde mij aan om datzelfde te doen en het verhaal van Lettelbert op te schrijven.”

Met de woorden ‘wacht niet te lang, want nu zijn de mensen van het eerste uur er nog om erover te vertellen’, werd Jan over de streep getrokken. Het bleek een behoorlijke klus. Als voorzitter van de beheercommissie kende hij heel wat mensen, hun verhalen vormden zijn eerste bron. Er bleken nog veel vrijwilligers uit de beginperiode te zijn, die hun herinneringen met hem wilden delen. Daarnaast dook Jan in het archief van Lettelbert zelf. Dat lag verzameld in dozen, ordners en zakken. ”Niet alle secretarissen waren even geordend”, zegt Jan daar subtiel over. Maar het lukte hem om de benodigde

gegevens bij elkaar te krijgen. Als derde bron werd geput uit het archief van Leek (nu Westerkwartier). Ook het verkrijgen van de benodigde financiën om het boekje te realiseren vergde behoorlijk wat inspanning.

van de mannen van het eerste uur, in de foutieve veronderstelling dat het kampeerterrein in de streek de Hondenhoek lag. Dit misverstand was in eerste instantie geen reden om de naam te veranderen totdat werd aangedrongen op naamswijziging ‘omdat de naam mensen zou weerhouden er te gaan kamperen vanwege de vermoedelijke aanwezigheid van honden met de daarbij behorende overlast. Sinds januari 2012 wordt de nieuwe naam ‘Nivon Natuurkampeerterrein Lettelbert’ gehanteerd.

Leesbaar en de moeite waard “Ons kwam ter ore…” is een heel leesbaar boekwerk geworden en dankzij de vele foto’s krijg je meteen zin om er eens naar toe te gaan. Zo kun je lezen dat Lettelbert een kleine camping is met dertig plaatsen.

Natuurlijk is er een kampvuurplaats, dat hoort bij Nivon, maar er is ook elders volop gelegenheid voor recreatie, omdat de camping dichtbij het Leekstermeer ligt. Via het Lettelberterdiep kun je naar het meer kanoën of je kunt heerlijk fietsen in natuurgebied De Onlanden. Tja, en dan zijn daar nog de perikelen rondom digitalisering en de beschikbaarheid van Wifi, de sanitaire voorzieningen, de parkeermogelijkheden, de gesteldheid van de bodem en de vele vrijwilligers. Wie na het lezen ook enthousiast is geworden om er eens te gaan kamperen, moet wel van tevoren reserveren, 088 0990985 of lettelbert.nivon.nl. Het boekje is te koop op het kampeerterrein of te bestellen via de website van Lettelbert.•

Co-auteur In die voorbereidende fase verzuchtte Jan vaak ‘waar ben ik aan begonnen’, maar eenmaal aan het schrijven kreeg hij er plezier in, te meer daar Bé van der Veen (65) als co-auteur in beeld kwam. Oorspronkelijk zou Bé zich alleen met de technische kant van het boekje bemoeien en de opmaak voor zijn rekening te nemen. Maar allengs werd hij meer en meer bij de tekst betrokken. Als zoon van één van de stichters van het kampterrein wist Bé veel en kon regelmatig tekst ter aanvulling geven. Zo is “Ons kwam ter ore...”, de geschiedenis van kampeerterrein Lettelbert gedurende de periode van 19742019 een mooie coproductie geworden.

Naam Op een van de eerste uitnodigingen van het bestuur van Nivon afdeling Roden-LeekPeize wordt het kampeerterrein aangeduid als ‘de Hondenhoek’. Waarschijnlijk is die naam bedacht door Piet van der Veen, één

Boek 'Ons kwam ter ore...'

10 TOORTS

Uit de vereniging

Tekst en foto’s: Henk Schaaf

Nivonraad: geen extra uitgaven De Nivonraad was voor de tweede keer een virtuele gebeurtenis. Afgevaardigden hadden thuis plaatsgenomen achter het eigen computerscherm; alleen het Centraal Bestuur zat in een brede U-vorm in het Koos Vorrinkhuis. Een technisch team zorgde voor een goede beeld- en geluidsverbinding.

Daarnaast zijn er nieuwe bestuursleden benoemd en trad de zittend voorzitter af.

Henk Nijhof is formeel aangetreden als nieuwe voorzitter. Timo Kanniainen werd benoemd als bestuurder. Herbert Boerendonk en Han Verschuur werden voor een volgende termijn benoemd. •

De Nivonraad had in oktober 2020 een voorlopige begroting goedgekeurd voor het nieuwe verenigingsjaar. Wegens de pandemie stond niet vast hoe de financiële situatie zich zou ontwikkelen. Nu bood het CB een bijgestelde begroting aan. Maar opnieuw moet de landelijk penningmeester een voorbehoud maken, want nog altijd blijft veel onzeker. We houden de hand op de knip. Er komt slechts geld voor het verder uitbouwen van de wandelpoot bij Nivon. Ook voor het organiseren van klimaatactiviteiten is budget beschikbaar.

Discussie ontstond over een verzoek om in 2021 extra geld te besteden aan energiebesparing in de natuurvriendenhuizen. Veel waardering is er voor het werk dat in de laatste jaren is verzet, maar de Nivonraad wees het voorstel af. De financiële positie staat een hogere uitgave nu niet toe.

Twee presentaties kreeg de Nivonraad voorgeschoteld. Het CB-lid Ted van den Bergh lichtte een project “Samen naar 2030” toe. Nivon zal in de komende tien jaar budget beschikbaar stellen om te vernieuwen, verjongen, verduurzamen en verkleuren. Er ligt geen kant-en-klaar plan: we gaan eerst binnen alle geledingen met elkaar in gesprek. Dit levert ongetwijfeld een stapel ideeën en wensen op. In de najaars-Nivonraad (hopelijk komen we dan weer fysiek bijeen) zal het voorlopig resultaat uit deze luister- en praatronde bekend worden gemaakt. Han Verschuur vertelde over de oprichting van een natuurvriendenterrein bij de Bosnische stad Srebrenica. Mogelijk kan Nivon uit solidariteit met de bevolking er een actieve bijdrage aan leveren. (Het verslag van een bezoek aan dit project staat op pagina 20)

Het technisch team zorgde voor beeld en geluid

Back to Nature: avontuurlijk wandelen in Nederland

ook tips voor onderweg. Waar je kunt overnachten, of wat je naast wandelen nog meer in een gebied kunt doen. Denk aan het plukken van je eigen rucola of duindoornbessen, een stilte retraite of ademoefeningen. Voor de echte diehards tips voor winterkamperen of een duik in de (koude) zee. Zo wordt een doodgewone wandeling een heel avontuur.

Kijk voor meer informatie op backtonaturehikes.nl •

Vrouwencursusweken 2021 in het Hunehuis

Wandelen in Nederland is niet alleen mooi, maar ook ontzettend goed voor je.

Bovendien is het de beste hobby tijdens een lockdown. En toch wordt wandelen vaak als suf gezien. Eva Spigt en Nicola Dow, oprichters van het wandel­platform Backonnaturehikes, besloten daar iets aan te doen. Zij schreven het boek ‘Back to Nature’. Hierin zetten ze de elf mooiste wandelingen van Nederland op een rij, waaronder drie wandelingen van Nivon.

Voorzien van prachtige analoge fotografie.

Bij het boek zitten 3 officiële wandelkaarten van Nivon. Naast de wandelroutes staan

In november vinden de 72e vrouwencursusweken plaats in het Hunehuis bij Havelte.

Het thema is: “Ont-moeten en weer-zien”.

De werkgroep VCW is momenteel bezig met de invulling van het programma.

Tijdens de week zal er op verschillende manieren aandacht zijn voor ontmoeting en weerzien. Er komen mooie en interessante presentaties. Andere elementen van de week zijn: creativiteit, beweging, dans en theater.

De vrouwencursusweken vinden plaats van 1 t/m 5 november en van 8 t/m 12 november 2021.

Gelet op de corona-omstandigheden en de beperkte zaal in het Hunehuis heeft de werkgroep besloten om het aantal

deelnemers dit jaar te beperken tot 35.

Daarom zullen uitsluitend de deelnemers van de afgelopen jaren en de mensen die al jaren op de wachtlijst staan de mogelijkheid krijgen om zich aan te melden.•

In memoriam Gerrit van Lochem Gerrit van Lochem is op 90-jarige leeftijd aan de gevolgen van corona overleden.

Gerrit speelde een grote rol binnen Nivon.

Hij was kritisch opbouwend, emotioneel, druk in woord en gebaar, gedreven en met het hart op de goede plaats: een Nivonhart.

Gerrit en echtgenote Reina begonnen eind jaren ‘80 als huiswachten op De Kleine Rug, tot Reina in 2004 overleed. Bij het August Reitsmahuis waren zij betrokken als huiswacht en actief met de verkoop van Wereldwinkelartikelen. Gerrit was hier ook jarenlang secretaris van de beheercommissie. De sluiting dit huis in 2012 en het afscheid van de vrijwilligers vielen Gerrit emotioneel zwaar. Verder onderhield Gerrit internationale contacten via de NFI en was hij jarenlang secretaris van de Nivonafdeling Waddinxveen.

Dank voor al je inzet, Gerrit.

— Evert Zoomer•

TOORTS

11

Uit de vereniging

Natuurvriendenhuis Den Broam klaar voor de toekomst Verscholen in de Twentse bossen, vlakbij de Duitse grens, nauwelijks zichtbaar vanaf de weg en slechts toegankelijk via een smal zandpad ligt Natuurvriendenhuis Den Broam, net buiten het plaatsje Buurse.

de rand van het terrein. Het werd gebruikt door een oudere dame, Janna genaamd, die slecht ter been was. Dit zogeheten Jannapad is in ere hersteld en uitgebreid zodat je nu een rondwandeling van ongeveer 800 meter kunt maken en onderweg één en ander kunt beleven. Langs het pad zijn allerlei speel- en klimplekken aangelegd en een kabelbaan gemaakt. Daarnaast is er een openluchttheatertje gebouwd en een plek in het bos gecreëerd waar kinderen van pallets hun eigen huttendorp kunnen bouwen. Het pad doet ook de Buurserbeek aan, waar je met warm weer een verfrissende duik kunt nemen.

Feestelijke opening Een deel van het Jannapad is in ontwikkeling als ‘smulpad’. ”We hebben al van alles geplant, zoals frambozen, vlier, rabarber, bessen, meidoorn en hazelaars. Maar ook perenboompjes, daglelies en smeerwortel om de bodem te bedekken”, vertelt Wien Gerards. Liefdevol wijst ze op de jonge aanplant, die ze met zorg water geeft. “In het najaar kunnen we uitbreiden met meerdere bessensoorten, kastanje en paddenstoelen op stammetje”, voegt Wien eraantoe.

Tekst: Jet Kooderings

De boomhut in aanbouw Een bordje bij de ingang met daarop ‘Eigen weg’ nodigde passanten niet bepaald uit om eens een kijkje te komen nemen. ‘Dat moet anders ‘dacht Henk Nijhof toen hij voorzitter werd. Eigenhandig verwijderde hij het bord en plaatste daarvoor in de plaats een bord met de tekst ’Welkom bij Den Broam’. En dat was nog maar het begin van een uitgebreide actie om het 90-jarige natuurvriendenhuis te verjongen. Uitgaande van het idee dat er veel meer mensen en vooral jonge gezinnen gebruik moeten maken van dit huis, werd een vernieuwingsplan voor het hele huis en het eromheen liggende terrein bedacht. In het late voorjaar zullen de werkzaamheden zijn afgerond en kan iedereen met eigen ogen zien en beleven wat er allemaal is veranderd. Wien Gerards, activiteitencoördinator, vertelt er enthousiast over.

Opfrisbeurt Eén van de eerste dingen was de aanpak van de slaapkamers, die zo langzamerhand wel erg sober en ongezellig waren. De driepersoons- werden twee persoons­ kamers en van twee tweepersoonskamers werden eenpersoonskamers gemaakt. En, voor zover de ruimte dat toelaat, kwamen er een tafeltje, klapstoeltjes en soms een wat luxere stoel. De familiekamers bleven intact. Door deze opfrisbeurt werd het aantal bedden in het huis wel minder, er zijn nog 32 bedden over. Daarnaast werd de kleine zaal omgetoverd tot een gezellige woonkamer

met comfortabele stoelen, iets waar al heel lang om werd gevraagd door de gasten.

Tipi’s en boomhutten “Als een van de kleinere huizen kregen wij, na verkoop van het August Reitsmahuis, extra budget om te investeren”, vertelt Wien. De overweging om buiten een huisje erbij te bouwen vond niet veel bijval. Al snel kwam het idee voor boomhutten, vooral voor Henk Nijhof was dat een heel belangrijk punt. Hij ontwikkelde een breder plan om het terrein aantrekkelijker te maken voor met name gezinnen met kinderen. Dit plan is, met extra subsidie van de provincie Overijssel, een investering van Den Broam zelf en met veel inzet van vrijwilligers, gerealiseerd. Zo staan op het trekkersveld achter Den Broam inmiddels twee tipi tenten. In dit avontuurlijke onderkomen kunnen vier mensen overnachten. De inrichting is basic, koken kan in de buitenkeuken, die elders op het terrein is gerealiseerd.

Ook zijn er drie toiletunits buiten gekomen, die eveneens bedoeld zijn voor de gasten in de twee boomhutten. Naar verwachting zullen deze ‘Broamhutten’, waarin ook vier personen kunnen overnachten, erg in trek zijn. Want wat er is nou mooier dan vanuit je bed, half tussen de bomen, uit te kijken over de bosrijke omgeving?

Jannapad en belevingsbos Vroeger liep er een olifantenpaadje langs

Op Hemelvaartsdag bestond Den Broam 90 jaar. Het was de bedoeling deze dag feestelijk te vieren met een open dag en de officiële opening van de Broamhutten en het belevingsbos. Vanwege corona wordt dit feest voorlopig uitgesteld tot het najaar. Natuurlijk is Den Broam gewoon open voor gasten en kan er geboekt worden voor de tipi’s en de Broamhutten. denbroam.nivon.nl•

Natuurvriendenhuis Den Broam

12 TOORTS

Groen & Doen

Ga je mee naar buiten?

Op ontdekkingstocht, spelen in het bos, hutten bouwen of over het blotevoetenpad wandelen.

Er valt zoveel te beleven…

Voor alle Nivon kids Dit boekje, speciaal voor onze jonge bezoekers, vind je bij alle Nivon accommodaties! Het zit vol weetjes, opdrachten en stempel­kaarten. Verzamel stempels bij alle accommodaties, hou een dagboekje bij en bewaar je ledenkaart in je eigen natuurvriendenpaspoort. Vraag ernaar bij de huiswacht of terreinwacht!

Lettelbert De Hondsrug

Hier kun je alvast beginnen en aankruisen waar je al geweest bent of waar je graag een heen zou willen!

Allardsoog De Meenthe Het Hunehuis

Legenda Accommodatie Provinciegrens

Het Zeehuis

Stad

Banjaert

Landelijk

Krikkenhaar

Heide Water Bos Heuvels

ABK-huis Het Hallse Hull

Den Broam

Koos Vorrinkhuis De Grutto

De Bosbeek

De Kleine Rug

Morgenrood

Vraag ernaar bij de huis- of terreinwacht!

Eikhold De Gele Anemoon

TOORTS 13

Column NivonJong

NivonJong goes International: Klimaatrechtvaardigheid op de kaart zetten

Klimaatverandering is een heel urgent probleem waar we allemaal al een tijd mee worden geconfronteerd. De internationale jongerenorganisatie, International Young Nature Friends (IYNF), heeft besloten om het jaar 2021 te wijden aan onderwijs en klimaatrechtvaardigheid. IYNF heeft een internationaal project opgestart om deze actuele en interessante onderwerpen op de kaart te zetten en NivonJong is partner in dit klimaatrechtvaardigheidsproject. Maar wat is klimaatrechtvaardigheid? En wat gaan wij als NivonJong doen om klimaatrechtvaardigheid onder de aandacht te brengen?

Om deze vragen te beantwoorden heeft IYNF een reeks van 3 internationale bijeenkomsten georganiseerd. ‘Climate Games, the way to Justice!’, luidt de titel van de eerste bijeenkomst. Deze eerste bijeenkomst zou oorspronkelijk plaatsvinden in het Koos Vorrinkhuis, maar vanwege Covid-19 werden het online sessies. Twee volle weekenden in april en mei hebben bestuurslid Karin en ik ons samen met 25 internationale deelnemers verdiept in klimaatverandering, klimaatrechtvaardigheid en het maken van educatieve games. Het uiteindelijke doel van deze 3 internationale bijeenkomsten is namelijk het maken van een educatief klimaatspel. We hebben deze eerste bijeenkomst de nodige theoretische kennis opgedaan, zodat we die ook in de praktijk kunnen brengen.

Om terug te komen op de vraag: wat is klimaatrechtvaardigheid? Klimaatrechtvaardigheid houdt verband met de klimaatcrisis en met sociale en ecologische rechtvaardigheid. Deze term wordt gebruikt om klimaatverandering vanuit een ethische, politieke en juridische hoek te benaderen. Heel inspirerend om hier samen met de andere deelnemers over te discussiëren en te bedenken hoe we dit kunnen toepassen in een spel. Zo kunnen we met elkaar een steentje bijdragen aan dit belangrijke thema.

Het vervolg… Deze zomer vindt de tweede internationale bijeenkomst plaats in Finland, in Lahti, de Europese Groene Hoofdstad van 2021. Tijdens deze bijeenkomst gaan we ons focussen op het maken van een educatief kaartspel over klimaatrechtvaardigheid. We gaan meer leren over de belangrijke stappen in het spelontwikkelingsproces en we gaan echt aan de slag met het maken van het spel, hopelijk deze keer in real life…Dit najaar vindt er een derde bijeenkomst plaats in Duitsland, Hannover. Hier vindt een zevendaagse training en conferentie plaats, waar we kennis zullen uitwisselen met elkaar en andere organisaties. Ook zullen we de resultaten daar presenteren.

Samen met deze internationale deelnemers zet NivonJong klimaatrechtvaardigheid op de kaart voor een eerlijke en groene toekomst. Zoals de titel van de tweede bijeenkomst luidt: ‘Let the Climate Game Begin!’

— Céline Steenbergen, Projectleider NivonJong•

NivonJong is de jongerenafdeling van Nivon.

Speciaal voor iedereen tussen de 15 en 30 jaar organiseert NivonJong adembenemende evenementen. Check hiervoor: nivonjong.nl

14 TOORTS

Duurzaamheid

Tekst: Magda Vodde

De Donut (economisch model) Bron: wikipedia.org

Doelen stellen voor de toekomst

Ondanks een kortere werkweek worden (over) productie en werkgelegenheid boven duurzaamheid gesteld. Dat kan en moet anders.

Consumentisme — In het begin van de jaren ‘60 werd de werkweek onder invloed van de arbeidersbeweging verkort van 48 naar 40 uur. Als jong meisje zag ik een toekomst voor me waarin de werkweek nog slechts 20 uur zou zijn, door de voortschrijdende technologie en automatisering. Een kans voor de positie van vrouwen. De werkelijkheid bleek anders. Nu werken mannen en vrouwen ongeveer vier dagen per week, acht dagen samen.

Zet dat tegenover de vijf dagen van de vroegere kostwinners.

En toch is er voortschrijdende technologie. Het werkgelegenheidsvraagstuk lossen we op door consumentisme.

Willen we in de toekomst méér vrije tijd, dan moeten we af van dat consumentisme. In advertenties vliegen de kilo’s vlees en de twee-voor-de-prijs-van-één’-artikelen mij om de oren. Koopkracht?

Koopverkrachting noem ik het. Ik wil tv kijken zonder dat mij een auto wordt aangeprezen. Mobiel en computer moeten na een jaar of vijf worden vervangen. Met meer productie kunnen meer mensen langer aan het werk. Afval? Dat lossen we later wel op.

Ook als het gaat over milieuvraagstukken, zoals luchtvervuiling, wordt werkgelegenheid vooropgesteld. Shell, Tata Steel en

Schiphol worden al jarenlang de hand boven het hoofd gehouden.

Boeren­bedrijven kunnen best milieuvriendelijker, maar dat is nu juist weer te arbeidsintensief(!). Ten koste van de natuur blijft de oude situatie in stand: veel produceren zodat de prijzen voor voedsel zo laag mogelijk zijn.

Donuteconomie — Een boek vol inspiratie voor het stellen van doelen voor duurzaamheid is de Donuteconomie van Kate Raworth: in zeven stappen naar een economie voor de 21e eeuw. Een aanrader.

Donuteconomie noemt ze het. Don’t! Een donut is een vette, kleverige hap, symbool van overdaad. Noem het liever zwembandeconomie, een reddingsboei voor de mensheid. Aan de buitenzijde van de band vormt de ecologische capaciteit van de aarde de begrenzing. Bij het centrum, aan de binnenzijde, een sociaal fundament waarin iedereen voorzien is van de basisbehoeften. Het sluit helemaal aan bij de idealen van Nivon: duurzaam en sociaal.

Het boek behandelt verschillende invallen voor het bereiken van een evenwicht, waarin voor iedereen alle waarden duurzaam zijn gewaarborgd: maatschappelijk, ecologisch, cultureel en fysiek.

En dat op verschillende niveaus: het individu, de aarde, de maatschappij, de markt (bedrijfsleven), de staat (gemeenschappelijk bezit). Huishouden, mantelzorg en vrijwilligerswerk krijgen in deze economie eindelijk ook de waardering die ze verdienen.•

TOORTS 15

Duurzaamheid

Eerlijk en groen

Tekst: Magda Vodde

— de werkgroep

Natuur en cultuur; duurzaam en sociaal, groen en rood. Een goed verstaander heeft maar twee woorden nodig, voor een buitenstaander blijft het vaag.

D

e Werkgroep Eerlijk & Groen kan daar verandering in brengen, met concrete subdoelen. Aan één doel wordt hard gewerkt: alle accommodaties energieneutraal vóór 2030. Onder leiding van Kees Hogervorst en Joop Ouwehand werken daar onderhouds­ mensen aan van alle accommodaties. Ook wordt een mogelijke plaatsing van laadpalen voor elektrische auto’s onderzocht. Verder zijn nu (bijna) alle accommodaties voorzien van Green Key, een keurmerk voor duurzaam ondernemen. Als het om klimaatacties gaat is Gerard de Jager van de partij.

Buiten de werkgroep om is een groenproject gestart op het ABK/ Hallse Hull, met als doel het hele terrein een milieuvriendelijke uitstraling te geven, aantrekkelijk te maken voor natuurbeleving.

Jongeren werken hier met ondersteuning van het Groen Traineeship met duurzame materialen. Het kan als voorbeeld dienen voor andere accommodaties. Er zijn plannen voor meer natuur in agrarische bedrijven, maar je kunt ook van de andere kant werken. Voedselbossen aanleggen. Meer producten uit de eigen regio halen.

Een tiental jaar geleden was er binnen Nivon een discussie gestart over de Economie van het Genoeg, maar dat is in de vergetelheid geraakt. Toch is het heel actueel. ‘Klits, klats, klandere, de wereld gaat veranderen,’ zongen we in Wijk aan Zee tijdens het klimaatalarm op 14 maart. We willen naar een open maatschappij van de dialoog, overal in het land. Gelijke kansen voor iedereen: werk, onderwijs en woonruimte. Nivon wil een platform zijn voor ontmoeting en voor dialoog. Ambitieus? Jawel, maar we zijn niet alleen. We kunnen regionale verbanden aangaan met andere organisaties en politieke partijen op het gebied van natuur en milieu.

Ik ben ervan overtuigd dat er binnen Nivon veel ongebruikte deskundigheid ligt. Voel je geroepen. Geef je op voor de werkgroep Eerlijk & Groen en we kijken samen wat we concreet kunnen aanpakken. Nieuwe subdoelen stellen. Ook jongeren zijn hard nodig.

We gaan werken aan jullie toekomst. eerlijk&groen@nivon.nl•

16 TOORTS

Tekst en foto: Iris Vermaas

Op pad

Nieuw: Nivon Trektochten

Avontuur Back to basic Groen op reis Offline

Hike & night midden in de Nederlandse natuur Tweedaagse wandeltochten tussen de 6 en 25 km met overnachting in een natuurvriendenhuis

TOORTS 17

Op pad

Nivon Trektochten Ledenprijs €4,95 p.st.

Niet-ledenprijs €7,49 p.st.

Complete set (deel 1 – 4) Ledenprijs €14,95 Niet-ledenprijs €22,49

Hike & night midden in de Nederlandse natuur met de Nivon Trektochtkaarten.

Tweedaagse wandelingen dwars door de mooiste natuurgebieden met een overnachting in een natuurvriendenhuis. Dagetappes met keuze tussen lange en korte routes van 6 km tot 25 km. Je reist van en naar ov-punten en gaat compleet offline met de Nivon Trektochtkaart. Boek jouw overnachting vooraf en geniet van dit groene avontuur.

Nivon Trektochtkaarten zijn gedrukt op lahnur papier. De kaart is recyclebaar, biologisch afbreekbaar en bestaat voor 80% uit hernieuwbare grondstoffen. Daarnaast is hij weerbestendig en kan hij wel tegen een stootje. De wandelkaart heeft een uitgebreide kaart met routelijn. Aangevuld met extra informatie over de route en de omgeving.

Koop de kaarten via nivon.nl/trektochten

18 TOORTS

Reportage

Ze ontmoetten elkaar via Nivon en hebben inmiddels nageslacht op de wereld gezet. Veel van deze jonge ouders leerden elkaar kennen via Spring Reizen - wat de titel ‘Offspring’ voor de inmiddels geboren kinderen nog toepasselijker maakt.

Deze toekomstige generatie Nivonners krijgt opvallend vaak een Zweedse voornaam, wordt al jong mee op (wandel)pad genomen door hun ouders en krijgt de liefde voor de natuur met de paplepel ingegoten.

Tekst: Hester Schaaf Foto’s: privécollectie ouders

Voor onze categorie kinderen is het best goed voor elkaar bij Nivon: gratis overnachten, speelhoek, speeltoestellen buiten, vuurplaats, natuur in de buurt,... We zien wel een mogelijkheid voor de puber­ categorie: geavanceerde speurtochten in de omgeving (bijvoorbeeld geocaching), mountainbikes verhuren, wat 'stoerdere' activiteiten (bushcraft-cursus, slapen in de buitenlucht, etc).

We wensen voor onze kinderen dat ze zich vrij en volledig kunnen ontwikkelen in een leefbare wereld. Voor Nivon wensen we dat ze duidelijker hun verhaal naar voren kunnen brengen en met de tijd meegaan in comfort en digitalisering (comfortabelere matrassen en huiselijkere sfeer in de huizen en meer (zelf)service online (inloggen voor lidmaatschapsgegevens en online boekingen, overzicht van activiteiten, etc).

Elleke, Michiel, Mette (6 jaar) en Stella (4 jaar)

Meer groen dan rood

We zaten allebei in de werkgroep Treq/Knor en later in de selectiecommissie van Treq (KAT) en daarna nog de trainerspool. Een jaar of vier, vijf waren we gewoon vrienden, maar in de periode van de selectiecommissie kregen we een relatie. Geografisch was het niet zo makkelijk: Elleke woonde in Leeuwarden en Michiel in Nijmegen.

Toen onze eerdere relaties over waren, was de weg vrij voor nieuwe liefde In maart 2014 was er een reünieweekend van vrienden die we kennen uit onze Knor/Treq/Trainerspool-tijd en daar vertelden we dat El zwanger was. Dat werd de volgende ochtend (tot onze verrassing) gevierd met slingers en lekker ontbijt (mede omdat we dat weekend vijf jaar bij elkaar waren).

Bij ons ligt de nadruk meer op het groene dan op het rode van Nivon.

We bezoeken zo'n twee keer per jaar een Nivonhuis en kamperen er af en toe. We proberen de kinderen waarden mee te geven als goed met de natuur omgaan, eenvoud en medemenselijkheid.

‘We zien wel een mogelijkheid voor de pubercategorie: geavanceerde speurtochten, stoere activiteiten zoals bushcrafting en slapen in de buitenlucht.’

Erik, Nelleke, Ruben (5 jaar) en Tygo (3 jaar)

Verwondering over de natuur

Wij hebben elkaar op 11-11-11 ontmoet op het Uitstuiterweekend, het jaarlijkse afsluitingsweekend voor reisbegeleiders van Spring.

Erik begeleidde vakanties, Nelleke weekenden.

Ik (Erik) kwam in de loop van de ochtend aan, zag haar zitten op de bank en dacht: ‘Hè, dat lijkt mij een leuke meid’. Later op de dag gingen we met de hele groep wandelen en knoopten we een praatje aan. Het was een mooie wandeling, we liepen langs het water en stopten even om samen van het uitzicht over de Nieuwkoopse Plas te genieten. Ze vertelde daar dat ze ook graag naar de sauna ging en toen was het wel duidelijk dat we in ieder geval een keertje gingen afspreken, want dat zijn de twee dingen die we beiden het liefste doen!

TOORTS 19

Reportage De week erna kwam Nelleke langs en sindsdien zijn we bij elkaar, hebben we vele wandelingen gemaakt in verschillende berggebieden en diverse sauna’s bezocht. Inmiddels hebben we ‘offspring’, twee jongens van drie en vijf jaar jong.

‘Het lijkt ons fantastisch om over een paar jaar mooie huttentochten met z'n viertjes te maken.’

Onze wens voor de kinderen is eigenlijk heel simpel en een enorm cliché: dat ze gezond en gelukkig zijn. Ik maak me de laatste tijd wel behoorlijk zorgen over het klimaat, maar Nelleke staat daar wat pragmatischer in; we hebben er maar zeer beperkt invloed op, dus zorgen maken heeft geen zin. Qua wandelen lijkt het ons fantastisch om over een paar jaar mooie huttentochten te maken met z’n viertjes en de jongens de verwondering over de natuur en de bergen mee te geven.

Marc: “In 2003 ging ik voor het eerst mee met een wandelreis van Knor, en sindsdien ging ik elk jaar mee. Het was steeds een leuke mix van oude bekenden en nieuwe mensen, altijd heel gezellig. Ik zou het leuk vinden als Lars later ook iets met Nivon gaat doen!”

Mariska: “We zoeken altijd naar manieren om met Lars op pad te gaan. De eerste maanden gingen we met hem wandelen in de draagdoek, dat vond hij fijn, lekker bij ons op de buik, vaak viel hij dan ook in slaap. We hebben een kinderwagen met wat grotere wielen gekocht zodat we ook over hobbelige bospaden kunnen wandelen.

Nu Lars wat zwaarder wordt hebben we geïnvesteerd in een goede rugdrager, met een zonnedakje en regenhoes. We nemen een kleed mee zodat Lars halverwege even wat kan spelen. Het is dat hij een slechte slaper is anders waren we misschien al een keer met hem gaan kamperen, maar dat willen we de andere campinggasten nog niet aandoen…”

“Volgens mij is Nivon best kindvriendelijk. Het lijkt me leuk om later een keer naar een Trefkamp te gaan, of met Lars volgens onze traditie oud en nieuw te vieren in een Nivonhuis met onze wandelvrienden.”

“Marc en ik hebben al veel mooie wandeldagen en vakanties meegemaakt. Ik hoop dat Lars ook dit soort mooie avonturen zal beleven.”

Marc: “We willen Lars liefde voor de natuur en voor lekker buiten zijn meegeven, we proberen ook om milieuvriendelijke keuzes te maken zodat de aarde als Lars ouder is hopelijk nog steeds een mooie, groene plek is.”

Ron, Nynke, Mats (5 jaar) en Lasse (3 jaar)

Wandeltrektocht met kinderen en ezel “We hebben elkaar ontmoet op een Springreis in de winter van 2011 naar de Kungleden, waarbij Nynke reisbegeleidster was en Ron deelnemer. Tijdens deze huttentocht op sneeuwschoenen leerden we elkaar goed kennen. Twee weken na deze reis waren we allebei bij een klimweekend van Spring in Duitsland en daarna spraken we af om elkaar het weekend erna nog eens te zien. Inmiddels zijn we al tien jaar samen We gaan graag op pad, buiten, met de kinderen. We hebben zelfs al eens een meerdaagse wandeltrektocht gemaakt door Toscane, met een ezeltje om de bagage te dragen, dat was een mooi avontuur!

Marc, Mariska en Lars (bijna 1 jaar)

Van draagdoek naar wandelavontuur Mariska: “We hebben elkaar bij een wandelweekend van Spring in 2015, waarbij we overnachtten in Het Zeehuis. Op de tweede wandeldag zijn we met een groepje nog een extra stuk gaan lopen in de buurt van Castricum. Daaruit ontstond een vriendengroepje dat De Saboteurs heet (naar het kaartspelletje dat we veel deden) waarmee we regelmatig gingen wandelen en kamperen. De ‘harde kern’ bestaat uit Bas, Florentine, Astrid, Marc en ik. Kort na het Springweekend heb ik Marc gemaild om zijn telefoonnummer te vragen om hem aan de whatsappgroep van de Saboteurs toe te voegen, maar stiekem wilde ik hem gewoon beter leren kennen “

‘Ik zou het leuk vinden als Lars later ook iets met Nivon gaat doen!’

Sinds we kinderen hebben, zijn we minder actief bij Spring en Nivon betrokken. Wel lopen we nog steeds graag etappes van LAWs (als we oppas voor de kinderen hebben). Dan overnachten we wel eens in een nivonhuis en ontmoeten daar andere Spring-stellen met kinderen.” •

20 TOORTS

Internationaal

City of Hope

— Er gloort hoop voor Srebrenica Op een paar heuvels afstand van het noodlottige provinciestadje Srebrenica, waar we allemaal om verschrikkelijke redenen van gehoord hebben, ligt het hoopvol stemmende gehuchtje Kasapić, waar we allemaal om fantastische redenen van zouden moeten horen. Het is één van de talrijke oorden waar het project ‘City of Hope’ zijn vleugels uitgeslagen heeft. van de geschiedenis te leren van enorme waarde; in Irvins visie gaat dit evenwel gepaard met de kennismaking met de mensen die het heden van Srebrenica vormen en de echte omgeving zoals die nu bestaat.

Tekst en foto’s: Fonger Huisman

Om dit te bereiken werkt Irvin, spil van het project en voorzitter van de vereniging, nauw samen met plaatselijke gastgezinnen. Zo verzorgen deze families verrukkelijke lokale maaltijden – evenals eventuele overnachtingen – voor de deelnemers van de trektochten en voor bezoekersgroepen van het herdenkingscentrum. Daarnaast worden boerengezinnen in de omliggende dorpen ‘s zomers bijvoorbeeld ondersteund door vrijwilligers die zich bij Irvin aangemeld hebben.

Momenteel vindt de verwezenlijking plaats van een zogenaamd ‘etno selo’ (een aantal op traditionele wijze gebouwde huisjes). In het dal, omkaderd door een riviertje, worden vijf huisjes gebouwd waarin zowel grotere groepen als gezinnen vakantie kunnen vieren. Ook staan er een recreatieruimte en een openluchttheater op de planning. Deze zullen onder andere dienen om kunst- en cultuurworkshops en zomerkampen aan te bieden, onder meer voor de kinderen uit het weeshuis van Tuzla.

Ook zijn er – geïnspireerd door het concept van de Italiaanse natuurvrienden – langs de wandelroutes geplaatste berghutjes voorzien.

V

Het pas gegraven kanaal voor de stroom opwekkende watermolen

erspreid over het gemeentegebied van Srebrenica heeft de daar geboren, maar in Italië getogen Irvin Mujčić een hoopgevende poging ondernomen om de streek meer te laten zijn dan een afgrijselijke gebeurtenis in de wereldgeschiedenis. Samen met een groep (deels na de oorlog teruggekeerde) inwoners wil hij de wereld te laten zien dat Srebrenica ook vreugde en plezier biedt. Maar ook willen zij de inwoners hiervan overtuigen en laten blijven.

Juist toen Irvin wilde terugkeren naar zijn geboortegrond om wandeltochten aan te bieden, ontmoette hij bij toeval leden van de Italiaanse natuurvrienden die hem met hun concept bekend maakten. Hiermee werd de grondsteen gelegd voor de oprichting van de Bosnische tak van NFI, met een eigen karakter en andere accenten dan bijvoorbeeld Nivon of de Italiaanse natuurvrienden.

‘Duurzaam toerisme en culturele uitwisseling, met aandacht voor heden en verleden.’

Zomaar een dag in Srebrenica — Ik sta vroeg op, want zou om

10 uur bij het museum zijn en ik voel de aandrang om me aan mijn woord te houden, als Nederlander. Irvin was ‘s avonds laat weer huiswaarts gekeerd en had mij in de liefdevolle handen van het gastgezin achtergelaten, dat me gedurende de avond al had laten genieten van de Bosnische gastvrijheid: veel börek, veel koffie en nog meer vreugde, interesse en gesprekken.

Heilzame wateren — De vereniging Prijatelji Prirode Oaza Mira

(natuurvrienden – oase van vrede/rust) ziet haar voornaamste taak in de (socio-)economische heropleving van de regio rondom Srebrenica, die voor de Bosnische oorlog, dankzij de heilzame wateren, toeristen van heinde en verre trok. Maar volgens Irvin reikt de opzet van het project verder dan alleen economische voorspoed door middel van duurzaam toerisme. Even belangrijk is de culturele uitwisseling tussen de inheemse bevolking en de bezoekers vanuit de hele wereld.

Uiteraard is een bezoek aan het herdenkingscentrum in Potočari om Uitzicht op Srebrenica

TOORTS 21

Internationaal Mijn ontbijt bestaat uit koffie op zijn Bosnisch, börek en de Oslobođenje (bevrijding). Opgewekt over het Bosnische levensgenot drentel ik naar de taxiplek om flink afgezet te worden – ook al spreek ik opzettelijk de chauffeur aan die me gisteren ook rondgekoetst had, toen ik nog met Irvin was. Maar hij delegeert me aan een collega die het vijfvoudige van de ritprijs in zijn zak steekt. Misschien omdat ik Nederlander ben en hij Bosniak en vol wrok om wat hem en de zijnen is overkomen; misschien omdat ik Nederlander ben en hij Servisch en ook vol wrok, maar dan omdat hij en de zijnen als schuldigen beschouwd worden; misschien is het ook allemaal simpelweg mijn verbeelding en is het gewoon omdat ik een toerist ben en geen stennis ga schoppen over een beetje kleingeld.

Frustratie en verdriet — Mijn bestemming is het herdenkingscentrum

te Potočari en mijn gedachten zijn daar al, bij de volkerenmoord en ‘the Failure of the International Community’ zoals de expositie heet.

Het gebouw ken ik al uit reportages over de genocide. Ik neem de tijd om alles te bekijken. Wat kan ik erover zeggen? Vermoedelijk genoeg – dat zou Bernis beamen, wiens familie grotendeels uitgeroeid is door de Servische troepen en die in armoede is opgegroeid.

Bernis ontmoette ik de vorige middag. Hij kwam olijk aangeschoven, Italiaans pratend en gebarend tegen Irvin, en ging ervan uit dat ik ook Italiaans was. Maar de teleurstelling kon niet groter zijn, mijn nationaliteit trof hem onvoorbereid. Vol wrok, frustratie, onplaatsbaar, onaanvaard(baar) verdriet, wantrouwen, gevoelens van vernedering en veronachtzaming vertrokken zijn ogen. Hij begon heftiger dan hij bedoelde; hij voelde zich betrapt, blootgesteld in zijn kwetsbaarheid, en wilde dat compenseren. Nederlanders haatte hij. Niet de mensen persoonlijk, maar wat ze voor hem symboliseren: de verzakende staat, de huichelachtige politici, de feestende soldaten, die hem en de zijnen in de steek gelaten hebben. Hij liet zijn tong de vrije loop, verontschuldigde zich voor zijn mening, is open en direct, uit zijn woede en frustratie – en indirect ook zijn verdriet.

Hij weet waar hij het over heeft – door de jaren heen heeft hij met Irvin samengewerkt en zich voor verschillende organisaties ingezet; hij weet wie wat gedaan en (toe)gezegd en juist niet gedaan heeft; wie wie heeft laten vallen en nog steeds of alweer laat stikken; hij weet waarom hij de internationale gemeenschap wantrouwt, want ook na de oorlog heeft deze steken laten vallen, en ook weet hij dat

De vallei en de huisjes van het Etno Selo

de Nederlanders – meegerekend het gebrek aan mandaat en uitrusting – verzaakt, angstvallig hun eigen hachje gered en zich achter regels verscholen hebben. Wat kan ik erover zeggen?

Tijdreis — Bernis had er overigens – ook al was hij pas aangeschoven

toen we al uitgegeten waren – op geïnsisteerd dat hij mijn maaltijd en drankje betaalde en dat hij ons een lift gaf naar het herdenkingscentrum. De openingstijden hadden we verzuimd vanwege het lange gesprek, de reden ik deze ochtend opnieuw langsging.

Nadat ik met de taxi teruggereden was naar Srebrenica, was het tijd voor een tijdreis. Vanuit het vriendelijke pensionnetje kwam ik meteen op de helling naar de Crni Guber om vooroorlogse glorietijden te herbeleven, toen Srebrenica een verdienstelijk kuuroord was en het volk zich hier aan de geneeskrachtige watertjes laafde. De heilzame route is nog redelijk geplaveid; de informatievoorziening aardig op orde en de behandeling een belevenis. Het verteringswater – rijk aan ijzer en zuur van smaak –kalmeerde mijn buik daadwerkelijk van de overdosis aan gastvrijheid; en ook het verjongingswater werkte wonderen; maar het sinuswater tegen mijn bijholteontsteking was een uitdaging en ik vreesde een kwartier lang voor het voortbestaan van mijn brein.

Om bij te komen beklom ik even later de midstads gelegen heuvel om de oude burcht te bekijken. Na een gemakkelijke wandeling wachtten me een adembenemende rondblik over de vallei en de omringende bergen. De zon scheen, zoals elke dag in Srebrenica, het landschap was van de bovenste plank. Srebrenica – waarom ook niet?•

Op het PiKa-festival in september zal aandacht worden besteed aan solidariteit met het Natuurvrienden­initiatief ´Srebrenica City of Hope´. Tevens het thema voor de Natuurvriendendag 2021, waarvan de viering dit jaar samenvalt met het verlate PiKa-festival van 11 t/m 13 september.•

De kloof van de Drina, waarnaartoe Irvin wandeltochten organiseert

22 TOORTS

Reizen Watersport Zomerkampen (6 – 17 jaar)

Zeilvakantie in Friesland (9 – 20 jaar)

JUMP organiseert de leukste zomerkampen van Nederland! Een hele week kamp zit boordevol gave spellen, kampvuur, vrienden en heel veel plezier voor iedereen tussen 6 en 17 jaar. Met inmiddels 4 van de 6 kampen vol hebben wij superveel zin in de aankomende zomer! Dit jaar kunnen we met onze begeleiders verantwoord op het Hallse Hull ons trainingsweekend houden, wat een enorme opsteker is in een jaar vol teleurstellingen door afgelaste activiteiten zoals ons reünie-weekend, de nieuwjaarsborrel en het kennis­makingsweekend. Vol frisse ideeën gaan wij boordevol zin de zomer tegemoet.

Let wel op: de kampen lopen ontzettend goed. Er zijn nog een beperkt aantal plaatsen, dus schrijf je snel in. Dit wil je niet missen!

Groetjes van de werkgroep Jump: Esle, Esmée, Fanny, Floor, Imara, Lidewij, Maaike, Marlijn en Rivka

Er zijn nog plaatsen vrij bij de volgende kampen: LIT 24 juli t/m 31 juli 13 – 15 jaar, Het Hallse Hull, Eerbeek Prijs: € 215, niet-leden: € 245

Error 404 31 juli t/m 7 aug 15 – 17 jaar, Het Hallse Hull, Eerbeek Prijs: € 215, niet-leden: € 245

Info en aanmelden:

jumpzomerkampen.nl jump@nivon.nl of volg ons op Facebook, Instagram en Twitter: @jumpzomerkampen

Veilig reizen met Nivon Garanties zijn er nooit, maar we hopen toch van harte dat er deze komende zomer weer wat gereisd kan worden, in binnen- of buitenland. Nivon volgt daarbij de richtlijnen van de Nederlandse Overheid, lokale overheden en de reisadviezen van Buitenlandse Zaken. Reizen naar bestemmingslanden naar een (op het moment van vertrek) gebied waarvoor code oranje of rood geldt, worden geannuleerd.

Als een reis geannuleerd wordt als gevolg van corona, wordt het gehele reisbedrag gerestitueerd.

Zon, zeilen, zwemmen en nog veel meer is wat je mag verwachten van onze supergezellige zomerkampen in Friesland. Het maakt niet uit hoeveel zeilervaring je hebt, of niet het, iedereen kan zijn ei kwijt op onze valken. Buiten de tijd die we doorbrengen op het water wordt het een week vol lekker eten, goed gezelschap, kampvuren en spellen.

Drie kampen vinden plaats op een van de mooiste boerderijen van Friesland met onze persoonlijke stijger pal aan het water. Met Expeditie Friesland maken we een trektocht en verblijven we ’s nachts op de boten, voor de echte dare-devils dus. Zie jij deze feestelijke week wel zitten, schrijf je in!

Expeditie Friesland 24 t/m 31 juli 14 – 18 jaar, trektocht

Zeilvakantie Friesland 7 t/m 14 aug 9 – 13 jaar, Terherne

Prijs: € 225, niet-leden: € 255 Incl. volpension en materiaal

Prijs: € 277, niet-leden: € 307 Incl. volpension en materiaal

Zeilvakantie Friesland 31 juli t/m 7 aug 16 – 20 jaar, Terherne

Zeilvakantie Friesland 14 t/m 21 aug 13 – 16 jaar, Terherne

Prijs: € 293, niet-leden: € 323 Incl. volpension en materiaal

Prijs: € 283, niet-leden: € 313 Incl. volpension en materiaal

Info en aanmelden:

nivonwatersport.nl / info@nivonwatersport.nl Volg ons ook op Facebook en Instagram: @nivonwatersport

TOORTS 23

Reizen

TREQ Kanoreizen

Treq organiseert kanoreizen en -weekenden voor verschillende leeftijdsgroepen. Kanoën is een buitensport die zowel actief als rustgevend is. Je kan in gedachten verzonken peddelen, of gezellig kletsend met je kanomaatje en medereizigers in de kano naast je. Vanaf het water beleef je de natuur bovendien op een unieke manier en laat je op een kanoreis nauwelijks sporen achter. Voor onze reizen heb je geen kano-ervaring nodig. Beide reizen vertrekken gegarandeerd als je boekt!

Trektocht over de Hårkan, Zweden en Noorwegen 1 t/m 14 aug 25 – 45 jaar, KR2101

Kanoavontuur in Värmland, Zweden 19 t/m 27 aug 18 – 30 jaar, KR2102

Prijs: vanaf € 630 Incl. lokaal vervoer, overnachtingen, maaltijden en Treq-reisbegeleiding

Prijs: vanaf € 486 Incl. lokaal vervoer, overnachtingen, maaltijden en Treq-reisbegeleiding

We beginnen net over de grens in Noorwegen en kanoën over de Hårkan, via verschillende meren, door de heuvels van het Zweedse Jämtland terug naar het verzamelpunt bij Östersund. Onderweg kamperen we midden in de natuur op plekken die we zelf uitzoeken.

Kanotocht over verschillende meren en een rivier in kanoparadijs Värmland. Ook op deze reis kamperen we in het wild en genieten we ’s avonds van een gezellig kampvuur.

Avontuurlijke wandelreizen (voor & door 25 – 40 jarigen) Spring biedt duurzame, avontuurlijke groepsreizen aan. Wandelend van hut naar hut of met de tent. Dit jaar hebben we onze reizen aangepast, zodat we ook met coronamaatregelen verantwoord én gezellig op pad kunnen. Concreet betekent dit meer kamperen en meer eigen vervoersreizen. Daarnaast hebben wij ook twee huttentochten gepland onder het motto ‘corona volente’; deze zijn nog niet te boeken, maar worden opengesteld als de vooruitzichten voor de komende zomer beter zijn dan nu verwacht.

Tour Autour Mont Thabor 15 t/m 25 juli, JV2107 Wandeltrektocht met wildkamperen Prijs: € 591, niet-leden: € 631 Incl. reisbegeleiding en materiaal, lokaal vervoer, overnachtingen op campings of in het wild, maaltijden op trekkingsdagen Prachtige wildkampeerplekken aan verkoelende bergmeertjes, ruige piekena en schitterende vergezichten. Zelf koken, maar ook culinair genieten in berghutten.

Het hart van de Pyreneeën 6 t/m 15 aug, JV2108 Kampeertrektocht Prijs: € 452, niet-leden: € 492 Incl. reisbegeleiding en materiaal, 4x overnachting op een camping, maaltijden op trekkingsdagen.

Een uitdagende kampeertrektocht door het hart van de Pyreneeën – Parc National des Pyrénées – met weiden vol bloemen.

Escapardennes 14 t/m 22 aug, JV2109 Kampeertrektocht Prijs: € 406, niet-leden: € 446 Incl. reisbegeleiding en materiaal, overnachting op campings, ontbijt en avondeten op de trekkingsdagen.

Steile paden, rotsige hellingen, prachtige vergezichten en onderweg veel cultuur. Op een steenworp van Nederland een trektocht met voldoende hoogtemeters.

Goldsteig, Duitsland 16 t/m 23 oktober, JV2113 Wandeltrektocht langs diverse accommodaties Prijs: € 732, niet-leden: € 772 Incl. reisbegeleiding en materiaal, overnachtingen in diverse accomodaties, ontbijt op wandeldagen en lokaal vervoer van Passau naar beginpunt.

Wij lopen een deel van de Goldsteig, één van de langste wandelroutes van Nederland. Dwars door het Beierse woud.

Info en aanmelden:

springreizen.nl Info en aanmelden:

treqkanoreizen.nl

Hier vind je binnenkort ook onze herfstreizen en een Q&A waarin we alle vragen over corona beantwoorden.

24 TOORTS

Reizen

Vitaal reizen 50+

Bergsport trefkamp

Vitaal Reizen richt zich op 50-plussers, stellen en alleengaanden, die wat meer comfort willen. Wil je samen met anderen activiteiten ondernemen zonder een voorgekookt programma? Dan zijn deze reizen voor jou!

Bergsport Trefkamp betekent: samen op avontuur. Van jong tot oud, zelf organiserend en zelfverzorgend met eigen vervoer. Op een centrale plek wordt elke avond gezamenlijk koffie of thee gedronken en worden plannen gesmeed voor de volgende dag(en).

Bergsport Trefkamp strijkt neer op en van de mooiste campings in de Franse Alpen: het Parc d’Écrins. De ruime camping Ailefroide heeft zowel veld als bos. Er zijn geen vaste plaatsen en het uitzicht op de bergen is adembenemend. ’s Avonds kan er een vuurtje gestookt worden.

Deelnemers kunnen hun reis samen met reisgenoten en -begeleiders vormgeven. ’s Avonds treffen we elkaar bij de koffie- en theekring en bespreken we de plannen en ervaringen.

In verband met de annulering van de reis naar Pabu (Bretagne, 12 t/m 23 juni), organiseren we nog een 7-daagse vakantie naar Den Broam (Overijssel, 10 t/m 16 okt ).

Bergsport Trefkamp Écrins Camping Ailefroide, Franse Alpen, Frankrijk 19 juli t/m 15 aug

Er is nog plek vrij bij de reizen naar:

Prijs: volwassenen € 1, tot 12 jaar: € 0,50 Camping: volwassenen € 7,40, tot 12 jaar: € 3,60 De prijzen zijn per persoon en per dag

Slenaken (Zuid-Limburg) 17 tot 24 sept R1 Prijs: vanaf € 205, niet-leden: vanaf € 265

Cultuurreis naar het Poolse Krakau 4 tot 11 sept R3 Prijs: vanaf € 579, niet-leden: vanaf € 657

Den Broam (Twente) 10 tot 16 okt R4 Prijs: vanaf € 269, niet-leden: vanaf € 329

Info en aanmelden:

nivon.nl/vitaal-reizen

Zomertreffen

bergsport.trefkamp.nl bergsporttrefkamp@gmail.com

Avontuurlijke kampeervakanties voor gezinnen, solodeelnemers en stellen. Samen kamperen en toch je eigen gang gaan. We kamperen met een groep op een camping.

Elke avond treffen we elkaar met koffie en thee om plannen en tips te bespreken over de mooiste routes of leukste activiteiten.

Iedereen kan meedoen met het plan van anderen of zelf een plan inbrengen: wandelen, een stadje bezoeken, een huttentocht maken… Iedereen kiest z’n eigen activiteit en aan het eind heeft niemand precies dezelfde vakantie gehad.

Er is nog plek bij de volgende Treffens: Bretagne, Parc Naturel d’Amorique 18 tot 31 juli Z2 De Kampina: Camping Morgenrood 31 juli tot 21 aug Z1

Disclaimer

Info en aanmelden:

Mochten de buitenlandse reizen geannuleerd worden, dan proberen we de Zomertreffens in Nederland uit te breiden. Op de website houden we jullie hiervan op de hoogte.

Voor alle reizen geldt: vertrek is onder voorbehoud. Reizen gaan alleen door als dat voldoende veilig wordt geacht door RIVM en overheid en er geen negatief reisadvies voor een locatie is.

Houd voor de meest recente informatie de websites van de organiserende werkgroepen in de gaten!

Info en aanmelden:

zomertreffen.nivon.nl

PiKa Festival Psssst: heb je het al gehoord? Ze schijnen het PiKa-festival te verschuiven naar het 2e weekend van september. Wauw: zou dat waar zijn? Dat zou écht te gek zijn natuurlijk!

Weet je wat? Het gaat door! Er hebben zoveel mensen positief, hartelijk en enthousiast gereageerd op de Pika-Poll op Facebook dat de PiKa-commissie de knoop definitief heeft doorgehakt! Omdat we langzaamaan uit de lockdown komen, gaan we voor een "Pika Unlocked".

Dus: Reserveer het weekend van 11–13 september (vrijdagavond-zondagmiddag) alvast.

Het ABK-huis is ook dát weekend beschikbaar voor als je niet in je tentje wil in september. En vanaf 1 juli kan er op: pikafestival. nivon.nl worden gekeken. Zegt het voort, zeg het voort!

TOORTS 25

Logeren en kamperen bij de Natuurvrienden ABK-huis - Hall (H) abkhuis.nivon.nl, 088-0990970

Allardsoog - Een-West (H) allardsoog.nivon.nl, 088-0990971

Kies waar je wilt overnachten en boek!

4

Reserveer online via www.nivon.nl

4

Banjaert - Wijk a. Zee (H, K)

5-3 1-1

5-3

banjaert.nivon.nl, 088-0990972 (na 19.00) banjaert.nivon.nl/kampeerterrein, 088-0990973

9-I

20

Lettelbert

19

4

De Hondsrug

Allardsoog

De Bosbeek - Bennekom (H)

14

14

14

bosbeek.nivon.nl, 088-0990974

6 1-1

De Meenthe

Den Broam - Buurse (H, K)

8

5-2

15

10

8

Het Hunehuis

denbroam.nivon.nl, 088-0990975

14

Het Zeehuis

Eikhold - Heerlen (H) eikhold.nivon.nl, 045-2056666 06-18792104 voor reserveringen

4

12

8

9-I

1-2 8

Banjaert

2 15

De Gele Anemoon - Wijlre (K)

9

degeleanemoon.nivon.nl, seizoen: 088-0990957, overig 088-0990977

3

De Grutto 5-1

1-3

2

18

6

GR5 13

17

11

10 9-II

13

7-2

Hier start ook een wandeltweedaagse: nivon.nl/wandeltweedaagsen

Nivon Kampeerterrein

koosvorrinkhuis.nivon.nl, 088-0990983

9-II

De Gele Anemoon

6

Nationale Streekpaden

6

Lange-Afstand-Wandelpaden

Lettelbert - Lettelbert (K) lettelbert.nivon.nl, 088-0990985

Internationale natuurvriendenhuizen Van zelfcatering huisjes tot groepsaccommodaties met slaapzalen: er zijn meer dan 700 natuurvriendenhuizen over de wereld verspreid, steeds op prachtige plekken in de natuur.

Natuurvriendenhuizen: – staan open voor iedereen – zijn familievriendelijk – streven naar een duurzaam verblijf – bieden meestal korting voor natuurvrienden uit andere landen Nivon maakt deel uit van het internationaal natuurvriendennetwerk Naturefriends International (NFI), een paraplu-organisatie met ongeveer 45 landelijke lidorganisaties. NFI is lid van de 'Green 10', een platform voor de 10 grootste Europese milieuorganisaties.

Ontdek ze via:

www.nf-int.org

7-2

Eikhold 7

Kaart: BosmaGrafiek.nl

Nivon Natuurvriendenhuis

Koos Vorrinkhuis - Lage Vuursche (H)

Bel de contactpersonen of reserveer via de website voor een verblijf in een Nivon Natuurvriendenhuis (H) of op een kampeerterrein (K). nivon.nl

14

5

11

dekleinerug.nivon.nl, 088-0990982

zeehuis.nivon.nl, 088-0990988 (telefonisch bereikbaar di 19-21 uur, vr 10-12 uur)

Morgenrood 7-2

11

De Kleine Rug - Dordrecht (H, K)

Het Zeehuis - Bergen a. Zee (H)

1

10

4

5-1

hunehuis.nivon.nl, 088-0990981

morgenrood.nivon.nl, 088-0990987

8

De Bosbeek

7-1

1-3

15

Het Hunehuis - Darp (H, K)

Morgenrood - Oisterwijk (H, K)

Den Broam

3

De Kleine Rug

dehondsrug.nivon.nl, 088-0990980

demeenthe.nivon.nl, 088-0990966

2

13

9-II

hethallsehull.nivon.nl, 088-0990979

De Meenthe - Noordwolde (K)

12

6

Het Hallse Hull - Hall (K)

krikkenhaar.nivon.nl, 088-0990984

ABK-huis Het Hallse Hull

Koos Vorrinkhuis

12

degrutto.nivon.nl, (18 - 19 u), seizoen: terrein 088-0990958, reserveren buiten seizoen: 088-0990978

Krikkenhaar

16

8

De Grutto - Delft (K)

Krikkenhaar - Bornerbroek (H, K)

2 3

5-2

3

De Hondsrug - Noordlaren (H, K)

11

4 7-1

26 TOORTS

Activiteiten mei — oktober

nivon.nl/activiteiten

TOORTS 27

Activiteiten Disclaimer Voor alle activiteiten geldt: onder voorbehoud. Activiteiten gaan alleen door als dat voldoende veilig wordt geacht en er voldoende gelegenheid is tot het nemen van gepaste afstand, in overeenstemming met de geldende coronamaatregelen (kan per regio verschillen!). Wees ook zelf verstandig, meld je niet aan in geval van verkoudheid of andere gezondheidsklachten of wanneer je tot een risicogroep behoort. Neem voor de meest actuele informatie over een activiteit eerst even contact op met de accommo­ datie, de afdeling of werkgroep!

Surf the waves 1 mrt t/m 1 okt Banjaert Geniet van de zee en het strand, peddel in zee en pak de golven.

Banjaert en Ozlines Surfschool werken samen: alle gasten krijgen 10% korting. Lessen door enthousiaste en gepassioneerde instructeurs. Interessant voor ouders met kinderen.

Boeken: cfmfit48@gmail.com / 088-0990972 Info: 06-13107519 / cfmfit48@gmail.com

Kabouterpad 1 apr t/m 1 okt Banjaert Prijs: € 3,50 per kind Op het kampeerterrein van Banjaert loop je samen met je (klein)kinderen het kabouterpad. Puntmuts op, knapzak op de rug, een opdrachtformulier in de hand en na afloop een glaasje kabouterlimonade en -diploma. Boeken: 088-0990972 / cfmfit48@gmail.com Info: cfmfit48@ gmail.com / 0251-238289

mei

begeleiding gekeken, d.m.v. oefeningen, meditatie, gedichten en natuur, hoe daar mee om te gaan. Volledig verzorgd, incl. boottocht en toeristenbelasting, excl. Lakenpakket.

Boeken: corrie.vdmarel@kpnmail.nl / 088-0990982 Info: elmvdkuy@ kpnmail.nl / 06-53552923

Schilderweek 31 mei t/m 4 juni Morgenrood Prijs: € 275, niet-leden: € 335 Een midweek helemaal voor jezelf.

Je hoeft alleen maar te schilderen.

Je leert technieken, tips en trucs, zodat het echt lukt. We schilderen op locatie in het Nivonhuis en gaan het mooie landschap in met ons schetsboek. Boeken: 088-0990987 morgenrood@nivon.nl Info: 0880990987 / act.morgenrood@nivon.nl

juni Dichten in 't klein 11 t/m 13 juni De Bosbeek Prijs: € 85, niet-leden: € 125 Woorden zijn van waarde. Dit weekend gaan we bezig met het schrijven van korte gedichten, haiku, elfje en andere vormen. Inspiratiebronnen zijn onder anderen de natuur en de elementen. O.b.v. zelfverzorging.

Boeken en info: bosbeek@nivon.nl / 088-0990974

Prijs: € 175, niet-leden € 225 Speksteen is een zachte steen die geen ‘harde arbeid’ nodig heeft en bewerkt kan worden met bijvoorbeeld een houtrasp. Ervaring is niet nodig en materiaal kan ter plekke worden aangeschaft. Zelfverzorging.

Boeken en info: bosbeek@nivon.nl / 088-0990974

Prijs: € 390, niet-leden: € 450 Een week met volledige verzorging en mogelijkheden om je foto­ grafietalent te vergroten o.l.v. fotograaf Benno Neeleman. Boeken en info: fotobene@planet.nl / 06-55117021

Mindful van Verlies naar Kracht 31 mei t/m 2 juni De Kleine Rug Prijs: € 150, niet-leden: € 190 Een verlies van een dierbare, werk en gezondheid kan een grote impact hebben op je leven. Tijdens de workshop wordt met deskundige

/ 088-0990982 Info: elmvdkuy@ kpnmail.nl / 06-53552923

Fiets4daagse 5 t/m 8 juli Banjaert

Schilderen met Antje (1) 21 t/m 25 juni Het Hunehuis Prijs: € 295, niet-leden: € 355 Schildermidweek vol gezelligheid met professionele leiding voor beginners en gevorderden. Het ontbijt verzorgt ieder zelf, de rest is volledig verzorgd. Incl. lakenset en schoonmaak van de netjes achter­ gelaten kamer. Boeken: hunehuis@ nivon.nl / 088-0990981 Info: dokyverhagen@gmail.com

Schilderen met Antje (2) 28 juni t/m 2 juli Het Hunehuis Prijs: € 295, niet-leden: € 335 Schildermidweek vol gezelligheid met professionele leiding voor beginners en gevorderden. Het ontbijt verzorgt ieder zelf, de rest is volledig verzorgd. Incl. lakenset en schoonmaak van de netjes achtergelaten kamer. Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981 Info: dokyverhagen@ gmail.com

juli

Beeldhouwen in speksteen 13 t/m 18 juni De Bosbeek

Tekenen en schilderen rond het Hunehuis 18 t/m 20 juni Het Hunehuis Fotografie tussen hunebed en schaapskudde 30 mei t/m 4 juni Het Hunehuis

Prijs: € 139, niet-leden: € 199 Een cursus voor beginners en gevorderden, bij mooi weer in de omgeving van het huis. O.l.v. Jet Violier, beeldend kunstenaar te Uffelte. Een volledig verzorgd weekend excl. ontbijt. Het einde is op zondag in de loop van de middag.

Boeken: hunehuis@nivon.nl / 0880990981 Info: jetviolier@hetnet.nl

Boekenmarktarrangement 2 t/m 4 juli De Kleine Rug Prijs: €60, niet-leden: € 75 Het weekend is zelf in te delen, op 4 juli is de boekenmarkt (www.dordtseboekenmarkt.nl).

Het arrangement bestaat uit: 2 overnachtingen, 2x ontbijt, 2x lunchpakket en een boottocht.

Exclusief toeristenbelasting en eventueel lakenpakket.

Boeken: corrievdmarel@kpnmail.nl

Prijs: € 50, niet-leden: € 172,50 O.l.v. Magda Vodde en helpers: vier themaroutes. Rijden in twee of drie groepen. Pittige afstanden, waarin gevarieerd kan worden.

Gratis overnachting: zondag 4 juli.

Ontbijt en lunch zelfverzorging.

Kosten afh. van lid/niet-lid, huis/ camping, met/zonder warm eten.

Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 088-0990972 Info: magdavodde@ casema.nl / 06-26987078

Verbindende communicatie 5 t/m 9 juli Koos Vorrinkhuis Prijs: € 300, niet-leden € 331 Een midweek verbindende communicatie onder leiding van twee gecertificeerde trainers. Beginners en gevorderden zijn welkom. Wij bieden alle dagen een inspirerend programma van keuze-workshops met genoeg rust tussendoor en plezier eromheen. O.b.v zelfverzorging. Boeken: koosvorrinkhuis@ nivon.nl / 088-0990983 Info: hestermacrander@gmail.com / 06-3374523 (Hester Macrander)

Workshop: Indonesisch koken en/of eten (1) 6 t/m 8 juli Morgenrood De Indonesische keuken staat centraal in Morgenrood met als thema “Maal en Verhaal”. Freek Croese, die in Jakarta geboren is, geeft leiding aan de kookworkshops die ’s middags gehouden worden. Daarna gaan we aan tafel genieten. Niet meekoken is mogelijk, dan ontvang je korting.

Boeken: morgenrood@nivon.nl / 088-0990987 Info: 06-17867456 / act.morgenrood@nivon.nl

Senioren verwenweek (1) 10 t/m 17 juli Koos Vorrinkhuis Prijs: € 360, niet-leden: € 400 Senioren Verwenweken in het Koos Vorrinkhuis in Lage Vuursche.

We bieden een volledig verzorgde vakantieweek incl. 2 bus/dagtochten en een afwisselend programma met een team enthousiaste vrijwilligers die er alles aan doen om het u naar de zin te maken.

Boeken en info: adevrieskapitein@ live.nl / 0321-311925 (Anne de Vries)

Kinderactiviteiten 17 t/m 30 juli Morgenrood Prijs: gratis In 2021 tijdens diverse vakantie­

28 TOORTS

Activiteiten periodes zijn er weer volop kinderactiviteiten van allerlei aard zoals ‘natuurbelevingen’ ’s avonds een kampvuur met vermaak!

Boeken: morgenrood@nivon.nl / 088-0990987 Info: 06-17867456 / act.morgenrood@nivon.nl

aug

(Groot-) ouder en kind midweek 26 t/m 30 juli De Bosbeek

Opa-oma-kleinkinddagen 1 t/m 5 aug Banjaert

Prijs: € 35 per kind Exclusief overnachtingskosten.

Kinderen in de basisschoolleeftijd komen een midweek logeren samen met hun (helpende) ouder of grootouder. Een team van ervaren vrijwilligers organiseert elke dag een (dagdeel) leuke sportieve, creatieve, culinaire, maar in elk geval verrassende groepsactiviteiten voor de kinderen. Boeken en info: bosbeek@nivon.nl / 088-0990974

Prijs: € 155, niet-leden € 215 Voor grootouders en kleinkinderen van 4-10 jaar. Grootouders en kinderen trekken met elkaar op.

Samen genieten van de zee, het strand, de duinen en het Banjaert terrein. Incl. warme maaltijden, ontbijt en lunch zelfverzorging.

Voor kinderen aparte tarieven.

Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 088-0990972 Info: 0251-238289 / cfmfit48@gmail.com

Wandelen Zomerwandelweek 13 t/m 17 juni Morgenrood Prijs: € 175, niet-leden € 215 De prachtige bossen, heide en vennen van Oisterwijk vormen een prachtig decor voor een paar dagen lekker wandelen.

Je wandelt van maandag tot donderdag o.l.v. Marijke en Cor de Heijer. Geheel verzorgd.

Boeken: morgenrood@nivon.nl 088-0990987 Info: 06-17867456 act.morgenrood@nivon.nl

Mind Walk 19 – 20 juni Morgenrood

Prijs: € 55, niet-leden: € 65 Zin om je te ontspannen en op te laden? Kom mee wandelen tijdens dit Mind-Walk weekend. Maak je hoofd leeg en kom tot rust in de prachtige Brabantse natuur.

Op basis van zelfverzorging.

Boeken: morgenrood@nivon.nl 088-0990987 Info: 06-18865594 inekevanderaalst@gmail.com

Mind Walk 17 – 18 juli Morgenrood Prijs: € 60, niet-leden: € 70 Zin om je te ontspannen en op te laden? Kom mee wandelen tijdens dit Mind-Walk weekend. Maak je hoofd leeg en kom tot rust in de prachtige Brabantse natuur.

Op basis van zelfverzorging.

Boeken: morgenrood@nivon.nl 088-0990987 Info: 06-18865594 inekevanderaalst@gmail.com

Heidewandelen 16 t/m 19 aug Het Hunehuis Prijs: € 170, niet-leden: € 230 Deze verzorgde midweek heeft stevige wandelingen op woensdag en donderdag (17 km), maar op dinsdag en vrijdag een kleinere (7-10 km) en steeds heerlijke maaltijden. Volpension (incl. ontbijt) en een net opgeleverde kamer wordt zelfs schoongemaakt. Met korting een dag eerder komen kan, maar dit dien je apart te melden, liefst bij het opgeven. Verzorging start wel pas maandagmiddag.

Boeken: hunehuis@nivon.nl 088-0990981 Info: 071-5411767 cm.denheijer@online.nl

Wandelen in Twente 6 t/m 10 sep Den Broam Prijs: € 221,20, niet-leden: € 249,60 Geheel verzorgde wandelmidweek o.l.v. Jan Krooshof. Dagtochten van 15-20 km door het prachtige Twentse coulliselandschap en verschillende natuurgebieden.

De hele dag op pad met lunchpakketje in de rugzak.

Boeken en info: 088-0990975 denbroam@nivon.nl

Chinees Schilderen en Qi Gong 2 t/m 5 aug Koos Vorrinkhuis Prijs: € 126, niet-leden: € 176 Na fysieke Qi Gong opwarming in de buitenlucht door Isabelle volgt het Chinees Schilderen o.l.v. Froukje. Maak de speciale penseelvoering eigen of ontwikkel die verder. Voor alle materialen en gereedschappen wordt gezorgd.

Verblijf o.b.v. zelfverzorging.

Boeken: koosvorrinkhuis@nivon.nl / 088-0990983 Info: froukjedijks@ gmail.com

Senioren Verwenweek (2) 7 t/m 14 aug Koos Vorrinkhuis Prijs: € 360, niet-leden: € 400 Senioren Verwenweken in het Koos Vorrinkhuis in Lage Vuursche.

We bieden een volledig verzorgde vakantieweek incl. 2 bus/dagtochten en een afwisselend programma met een team enthousiaste vrijwilligers die er alles aan doen om het u naar de zin te maken.

Boeken en info: adevrieskapitein@ live.nl / 0321-311925 (Anne de Vries)

Kinderactiviteiten 7 t/m 21 aug Morgenrood Prijs: gratis In 2021 tijdens diverse vakantie­ periodes zijn er weer volop kinderactiviteiten van allerlei aard zoals ‘natuurbelevingen’ ’s avonds een kampvuur met vermaak!

Boeken: morgenrood@nivon.nl / 088-0990987 Info: 06-17867456 / act.morgenrood@nivon.nl

Tekenen in de natuur 9 t/m 10 aug Krikkenhaar Prijs: € 70, niet-leden: € 85 Twee dagen wandelen, kijken en tekenen rondom het Krikkenhaar, met begeleiding van Rob Koenders. Hij is professioneel kunstenaar, die met tekenmaterialen de natuur tot verbeelding kan brengen. De bedoeling is buiten te werken, maar er is ook een grote zaal. Incl. 1 overnachting, alle tekenbenodigdheden, koffie/ thee, ontbijt en 2x lunch. Boeken en info: act.krikkenhaar@nivon.nl

Banjeren vanuit Banjaert 20 t/m 23 sep Banjaert

Creatieve retraite Ouder en Kind 16 t/m 20 aug Koos Vorrinkhuis

Prijs: € 155, niet-leden: € 215 Vier dagen wandelen door duinen en over het strand o.l.v. Marijke en Cor den Heijer. De wandelingen zijn 15 à 17 kilometer, op donderdag korter. Kom al op zondag (kosteloze overnachting), zodat na het ontbijt op tijd gestart kan worden. Geheel verzorgd.

Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl 088-0990972 Info: 0251-238289 cfmfit48@gmail.com

Prijs: € 463, niet-leden: € 501 We gaan schilderen, tekenen, bouwen. Elke ochtend en middag een nieuwe workshop vol opdrachten. Grote en kleine mensen volgen samen de workshop.

Geschikt vanaf 4 jr. Inschrijven per duo (ouder en kind). Incl. materiaal.

Maaltijden o.b.v. zelfverzorging.

Boeken: koosvorrinkhuis@nivon.nl / 088-0990983 Info: 06-29008154 / hinke@hinkehuisman.nl

55-Plusweek 20 t/m 27 aug Morgenrood Prijs: € 385, niet-leden: € 465 Er op uit in de prachtige omgeving

van Oisterwijk. Een speciale week met diverse activiteiten zoals fietsen, wandelen, muziek maken en diverse uitstapjes. Geheel verzorgd.

Boeken: morgenrood@nivon.nl / 088-0990987 Info: 06-51757195 (Yolande Franquinet)

Creatief schrijven 23 t/m 27 aug Koos Vorrinkhuis Prijs: € 287, niet-leden: € 326 Een midweek creatief schrijven om het korte verhaal. O.l.v. de deskundige Hester Macrander krijg je elke dag opdrachten en ga je op zoek naar jouw stijl en kracht als schrijver. Elk onderwerp kan.

Verblijf o.b.v. zelfverzorging.

Boeken: koosvorrinkhuis@nivon.nl / 088-0990983 Info: 06-3374523 / hestermacrander@gmail.com

Verhalenpad langs de Veluwezoom 23 t/m 27 aug De Bosbeek Prijs: € 180, niet-leden € 225 We laten ons door verrassende oefeningen stimuleren om verhalen te schrijven. Soms fantasie en soms komen die verhalen ook uit ons eigen leven. We maken een verhalenpad, door dat landschap heen. Op basis van zelfverzorging.

Boeken en info: bosbeek@nivon.nl / 088-0990974

Shakespeare in Drenthe 24 t/m 26 aug Het Hunehuis Prijs: € 180, niet-leden: € 240 Prijs is excl. Bijdrage hygiënemaatregelen van € 1,50 per persoon per nacht. In het openluchttheater in Diever in magisch nachtlicht wordt ter gelegenheid van het 75-jarige bestaan de twee stukken van Shakespeare opgevoerd (Macbeth en de Comedy of Errors).

Incl. lunch en diner in Engelse sfeer, ’s avonds een knabbeltje (ontbijt zelf te regelen), kaartjes voor de voorstelling, het blad Willam en de Engelse sfeer, eindschoonmaak.

Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981 Info: gittymulder@ gmail.com

sept Mandala tekenen 1 t/m 3 sep Morgenrood Prijs: € 145, niet-leden: € 175 In deze 2-daagse workshops laten we ons inspireren door de natuur en maken we mandala’s die passen bij het seizoen. Deze workshop is ook voor iedereen toegankelijk! Geheel verzorgd.

Boeken: morgenrood@nivon.nl / 088-0990987 Info: 0499-477644 (Yvonne van Meteren)

TOORTS 29

Activiteiten Rondje Noord fietsen 4 t/m 10 sep Het Hunehuis

Prijs: € 360, niet-leden: € 420 Prijs is excl. Bijdrage hygiënemaatregelen van € 1,50 per persoon per nacht. Start op zaterdag en finish op vrijdag in Het Hunehuis. Compleet verzorgd (ook ontbijt), incl. lakenset, entree en/of excursie onderweg, wat lekkers en bagagevervoer. Extra informatie is te vinden op websites van andere deelnemende huizen Allardsoog en de Hondsrug. Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981 Info: pietiehuitema@home.nl

Speksteen aan de kust 5 t/m 10 sep Banjaert Prijs: € 285, niet-leden: € 345 Onder leiding van Hanneke Zwart worden de mooiste kunstwerken gemaakt. Het werken vindt plaats in een grote tent die op het Banjaert terrein staat. Als het even wil zit u in de open lucht te werken.

Het verblijf is geheel verzorgd.

Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 088-0990972 Info: cfmfit48@ gmail.com / 0251-238289

Encaustic art (schilderen met bijenwas) 6 t/m 9 sep Allardsoog Prijs: € 136, niet-leden € 196 Met een strijkboutje en wasblokjes maak je ‘schilderijtjes’, een madela, canvasdoek en een bedrukte tas.

O.l.v. docente Sonja Hendriks, zie ook www.creawas.nl. Exclusief materiaalkosten van € 25. Start dinsdagochtend 9.00 uur.

Boeken en info: allardsoog@nivon.nl / 088-0990971

Verrassend papier 7 t/m 10 sep Banjaert Prijs: €165, niet-leden: € 225 Papier kent vele verwerkings­ mogelijkheden. Stempelen,

marmeren, verven, basis voor gekke vormen, sierlijke objecten. O.l.v. beeldend vormgeefster Manja Markies wordt er in een gezellige sfeer gewerkt. Geheel verzorgd.

Materiaalkosten: €25,00 Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 088-0990972 Info: cfmfit48@ gmail.com / 0251-238289

Verzorgd vrij zijn (1) 13 t/m 17 sep Banjaert Prijs: € 165, niet-leden: € 225 Een succesformule. Een aantal dagen geen keukenverplichtingen.

Lekker de hele dag de tijd hebben om niets te doen, om lekker te lezen, te wandelen in de mooie duinen, een terrasje op te zoeken.

Deze dagen zijn geheel verzorgd.

Start: maandag 14.00 uur.

Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 088-0990972 Info: cfmfit48@ gmail.com / 0251-238289

Boeken en info: act.krikkenhaar@ nivon.nl / 088-0990964

Verzorgd vrij zijn (2) 20 t/m 23 sep Banjaert Prijs: € 125, niet-leden: € 185 Een succesformule. Een aantal dagen geen keukenverplichtingen.

Lekker de hele dag de tijd hebben om niets te doen, om lekker te lezen, te wandelen in de mooie duinen, een terrasje op te zoeken.

Deze dagen zijn geheel verzorgd.

Start: maandag 14.00 uur.

Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 088-0990972 Info: cfmfit48@ gmail.com / 0251-238289

Natuur en cultuur rond het Hunehuis 20 t/m 24 sep Het Hunehuis

Wilgentenen vlechten 13 t/m 17 sep Het Hunehuis Prijs: € 134, niet-leden: € 194 Prijs is excl. eventuele coronabijdrage O.l.v. Lucienne Kramer (mandenmaakster bij Wonderfull Willow) en Nicole Veenman (mandenmaakster in het Zuiderzee museum) Door een afwisselende manier van werken blijft de cursus interessant voor beginners en gevorderden, maar voorop staat in deze week: het plezier dat je kunt beleven aan het materiaal en de vorm. Voor de witte wilgentenen geldt soms een kleine toeslag. Prijs is inclusief verblijf, thee, knoffie; verder zelfverzorging, al dan niet gezamenlijk. Uiterlijk 3 weken tevoren boeken.

Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981 Info: 0228-315009

Buitenschilderdagen 14 – 15 sep Krikkenhaar Prijs: € 70, niet-leden: € 85 Onder begeleiding van professio­ neel kunstenaar Pieter Vierhout uit Almelo, 2 dagen, 2 schilderijen op 2 verschillende plekken in het buitengebied van Krikkenhaar.

Neem je eigen materiaal mee.

Schildersezels zijn aanwezig. Incl.

1 overnachting, ontbijt en 2x lunch.

Prijs: € 84, niet-leden: € 126 Prijs is excl. bijdrage hygiënemaatregelen van € 1,50 per persoon per nacht en excl. € 25 materiaal- en excursiekosten. Ontdek het oergevoel van de omgeving van het Hunehuis.

Ga met onze gids(en) op stap en laat je verrassen door dit oeroude landschap. Leer het landschap ‘lezen’ en ervaar hoeveel meer informatie er dan zichtbaar wordt. Een fiets is gewenst (evt. te huren op het huis).

Het programma start op maandagavond. Op basis van zelfverzorging.

Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981 Info: vdwijkwim@ gmail.com / 0521-341500

Midweek levenservaring 20 t/m 24 sep Het Hunehuis Prijs: € 270, niet-leden € 330 Prijs is excl. bijdrage hygiënemaatregelen van € 1,50 per persoon per nacht. Een midweek voor reflectie en bezinning op het leven zelf. We laten ons inspireren door elkaar, gedichten, muziek, Oosterse en Westerse filosofie, teksten en uiteraard de mooie natuur rondom het Hunehuis. We wandelen, doen lichte oefeningen, lezen, luisteren, kijken achterom en kijken vooruit naar wat nog gaat komen. Zodoende brengen we onze levenservaring onder woorden. Hiervan maken we – als de groep dat wil – een presentatie. Incl. verzorging – behalve ontbijt -, begeleiding, overnachting, toeristenbelasting, lakenset en een schoongemaakte kamer. Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981 Info: 010-4777361 (Mieke de Wit)

Levenservaring – reflectiemidweek 20 t/m 24 sep Het Hunehuis Prijs: € 270, niet-leden: € 330

Midweek voor reflectie en bezinning over het leven o.l.v. filosoof en theatermaker Mieke de Wit. Inspiratie door teksten, muziek, gedichten en Oosterse en Westerse filosofie en natuurlijk de natuur. Ontbijt maakt een ieder zelf, de rest is volledig verzorgd. Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981 Info: mewit@xs4all.nl / 010-4777361

okt Beleef Dordrecht (1) 1 t/m 3 okt De Kleine Rug Prijs: € 90, niet-leden: € 130 Met een gids te voet en per boot de stad Dordrecht en de Hollandse Biesbosch wordt verkend, waarbij ook een museumbezoek. Exclusief lakenpakket en entrees musea, verder volledig verzorgd. Boeken: corrie@vdmarel@kpnmail.nl / 088-0990982 Info: elmvdkuy@ kpnmail.nl / 06-53552923

Inloop Quiltweek oktober 1 t/m 8 okt Morgenrood Prijs: € 87, niet-leden: € 126,50 Inspireren en leren van elkaar en vooral met veel plezier werken.

Altijd weer verrassend wat voor mooie werkstukken dat oplevert.

Op basis van zelfverzorging, maar er wordt gezamenlijk gekookt.

Boeken: morgenrood@nivon.nl / 088-0990987 Info: finibreugel@ gmail.com / 040-2422934 (Fia van Deursen)

Zenweekend (15 – 30 jaar) 2 – 3 okt Wapserveen

Prijs: € 65, niet-leden € 90 Meditatie, taichi en qigong-lessen voor NivonJong. Samen met andere jongeren ontdek je hoe het is om je helemaal zen te voelen. We verblijven op een sfeervolle boerderij midden in prachtige natuur. Incl.

1x overnachting, beddengoed en handdoeken, 1x ontbijt, 2x lunch, 1x diner (vegetarisch en deels van groenten uit eigen tuin). Verder is er het hele weekend koffie en thee.

Boeken en info: www.nivonjong.nl / info@nivonjong.nl

Cultuur en natuur in Twente 4 t/m 8 okt Den Broam Prijs: € 241,20, niet-leden: € 269,60 Verzorgde midweek, verblijf midden in de natuur, educatieve activiteiten,

30 TOORTS

Activiteiten presentaties, excursies en culturele uitstapjes zoals bezoek aan Rijksmuseum Twente, de mooiste synagoge van Nederland en een concert. Boeken en info: denbroam@ nivon.nl / 088-0990975

ook een museumbezoek. Exclusief lakenpakket en entrees musea, verder volledig verzorgd. Boeken: corrie@vdmarel@kpnmail.nl / 0880990982 Info: elmvdkuy@kpnmail.nl / 06-53552923

Fotografiedagen op het krikkenhaar 5 – 6 okt Krikkenhaar

Beeldhouwen in speksteen 10 t/m 15 okt De Bosbeek

Prijs: € 75, niet-leden € 90 De lente lokt de fotografen onder ons naar buiten. Met je mobieltje of een andere camera, de insteek is hetzelfde: nog meer plezier te beleven aan het foto´s maken van het landschap en de natuur. Met elke dag een andere opdracht/ thema, die we dan in de namiddag samen gaan bespreken met behulp van een beamer. Start woensdagmorgen 10.30 uur. 2 dagen volledige verzorging en 1 overnachting.

Boeken en info: act.krikkenhaar@ nivon.nl

Beleef Dordrecht (2) 5 t/m 7 okt De Kleine Rug Prijs: € 90, niet-leden: € 130 Met een gids te voet en per boot de stad Dordrecht en de Hollandse Biesbosch wordt verkend, waarbij

Prijs: € 175, niet-leden € 225 Speksteen is een zachte steen die geen ‘harde arbeid’ nodig heeft en bewerkt kan worden met bijvoorbeeld een houtrasp. Ervaring is niet nodig en materiaal kan ter plekke worden aangeschaft. Op basis van zelfverzorging. Boeken en info: bosbeek@nivon.nl / 088-0990974

Fotosafari 11 t/m 14 okt Koos Vorrinkhuis

Prijs: € 178, niet-leden: € 228 Gezamenlijk op pad in de wijde omgeving. We zien plaatjes en leggen die vast. Aan het eind van de dag delen we ervaringen en foto's van de dag. Niet de techniek, maar beeld en artistieke perceptie is het doel (Volledige verzorging.)

Boeken: koosvorrinkhuis@nivon.nl / 088-0990983 Info: peter@pgserve.nl / 088-0990983 (Peter van der Wijst)

Workshop: Indonesisch koken en/of eten (2) 12 t/m 14 okt Morgenrood Prijs: € 135, niet-leden: € 170 De Indonesische keuken staat centraal in Morgenrood met als thema “Maal en Verhaal”. Freek Croese, die in Jakarta geboren is, geeft leiding aan de kookworkshops die ’s middags gehouden worden.

Daarna gaan we aan tafel genieten.

Niet meekoken is mogelijk, dan ontvang je korting.

Boeken: morgenrood@nivon.nl / 088-0990987 Info: 06-17867456 / act.morgenrood@nivon.nl

Kinderactiviteiten 16 t/m 30 okt Morgenrood Prijs: gratis In 2021 tijdens diverse vakantie­ periodes zijn er weer volop kinderactiviteiten van allerlei aard zoals ‘natuurbelevingen’ ’s avonds een kampvuur met vermaak!

Boeken: morgenrood@nivon.nl / 088-0990987 Info: 06-17867456 / act.morgenrood@nivon.nl

Bridgen: elke avond aan de slag 25 t/m 28 okt Het Hunehuis Prijs: € 145, niet-leden: € 205 Overdag genieten van al het moois in en om het Hunehuis, maar ook gezellig samen bridgen? In deze midweek bridgen we ’s avonds met deskundige wedstrijdleiding.

Overdag kun je in het najaar heerlijk zelf genieten van cultuur en natuur in dit prachtige stukje Drenthe, de schaapskudde en al het moois. Ontbijt en lunch is zelfverzorging. Avondmaaltijd en hapjes bij het bridgen zijn inclusief.

Boeken: hunehuis@nivon.nl Info: 06-23672128

Speksteen bewerken 31 okt t/m 5 nov Morgenrood Prijs: € 335, niet-leden: € 400 Ga onder leiding van Hanneke Zwart aan de slag en ontdek hoe een brok steen tot leven komt in een mooi kunstwerk.

Geschikt voor zowel beginners als gevorderden. Geheel verzorgd.

Boeken: morgenrood@nivon.nl / 088-0990987 Info: jarendhnijkamp@ hotmail.com

Meer informatie?

Ga naar nivon.nl/activiteiten

Colofon Toorts, verenigingsblad van Nivon Natuurvrienden 92e jaargang, nr. 3, zomer 2021 Verschijnt 4 x per jaar

Redactie: Hester Schaaf, Iris Vermaas, Maria Ignatovich (eindredactie)

Aan dit nummer werkten mee: Céline Steenbergen, Jet Kooderings, Fonger Huisman, Henk Schaaf, Kees Hogervorst, Magda Vodde, Marije van Wetten, Sjoerd Kemeling, Nenne van der Meer, Theo Dersjant, Werkgroepen Bergsport Trefkamp, Spring, Watersport, Zomertreffen, JUMP, Treq, Vitaal Reizen, NivonJong

Coverfoto: Bette de Wit

Kopij & reacties: Redactie: toorts@nivon.nl Nivon, Plantage Middenlaan 2F 1018 DD Amsterdam 088-0990900 Deadline kopij herfstnummer: 22 juli 2021 (redactioneel) 5 augustus 2021 (reizen en activiteiten)

Art-directie & ontwerp: Dutch Portfolio, dutchportfolio.com

Productie: Senefelder Misset, senefelder.nl

Contact: Nivon: info@nivon.nl Agenda & berichten: nivon.nl/activiteiten Regeladvertenties: nivon.nl/legeenlink Overige advertenties: communicatie@nivon.nl

Kleine lettertjes: Artikelen en berichten zijn welkom.

De redactie behoudt het recht bijdragen in te korten of te weigeren.

Door en voor Nivongroepen mag alles uit Toorts worden over­ genomen, behoudens foto's waarop copyright berust. Voorwaarde voor elk gebruik is bron- en naams­ vermelding van schrijver e/o fotograaf. Auteurs dragen bij publicatie de auteursrechten over aan Nivon.

Nivon is niet aansprakelijk voor wijzigingen en drukfouten.

Toorts digitaal ontvangen?

Mail naar: leden@nivon.nl

TOORTS 31

Leg een link Regeladvertenties voor natuurvrienden.

Minimaal drie regels. Kosten €5 per regel (€10 niet-leden).

Geef deze op via nivon.nl/legeenlink Ermelo: Het is nu nog heerlijker toeven in mijn vakantiehuisje. Geheel verbouwd en comfortabel. 2 fietsen aanwezig. 2/3 personen, 425 p.w. 65 p.n. Voor info en foto's 06127719 •

Languedoc: stilte ruimte en prachtige wandelen fietsroutes vanuit leuk huisje midden in de Zuid-Franse wijngaarden. Vanaf € 290,- /wk Kijk op www.lapetitemaisonenfrance.com •

65 plussers zoeken nog enkele tochtgenoten voor een wandeltrekking (met bagagevervoer) in de Apennijnen (Italië) 11 - 25 mei 2021 barbaragroeneveld@kpnmail.nl en jefoomen@gmail.com tel. 043-3219208 •

Gezocht ivm carriereswitch: Huis (Gld) met ( moes)tuin ivm dagbesteding; Leuke mensen om evt samen een project op te starten; Wij, Fra nk en Marja (55+ creatief vrolijk sociaal), h open op leuke suggesties! vdberg.f@online.nl •

Mooi gelegen, vrijstaand privéhuisje aan het Natuurpark Dwingelderveld. Max. 4 personen. www.patriciakuiper.nl/huisje. Tel 06-33805412 •

appartement te huur, max. 2 pers.

Bergen NH nabij centrum, bos en zee verdere info bij gielvdpluijm@gmail.com •

Nivonlid worden?

Het Nivon-lidmaatschap wordt automatisch verlengd, tenzij u minimaal acht weken voor het verstrijken van uw contributieperiode schriftelijk opzegt via leden@nivon.nl of Nivon Ledenadministratie, Plantage Middenlaan 2F, 1018 DD Amsterdam. Betaling gebeurt vooraf, per contributieperiode.

Meld je aan via nivon.nl/leden of bel voor meer info: 088-0990914, bereikbaar op werkdagen van 14.00 tot 17.30 uur •

Voordelen Nivonleden: – Deelname aan alle verenigingsactiviteiten – Korting op overnachtingen in Nivon Natuur­ vriendenhuizen en op kampeerterreinen – Korting op Nivonreizen en -kampen – Korting op aanschaf Nivon wandelgidsen – Korting op Globetrotter Buitensportvoeding – Korting in de Carl Denig buitensportwinkel en webshop – Ontvangen kwartaaltijdschrift Toorts Meer info: nivon.nl/leden•

Ledentarieven: t/m 5 jaar 6 t/m 15 jaar 16 t/m 25 jaar 26 jaar en ouder eerste lid 26 jaar en ouder tweede lid Maximaal per huishouden Reductie 23 jaar en ouder (voor regels zie hieronder)

€0 € 10 € 20 € 40 € 30 € 90 € 10

Het reductietarief wordt toegekend voor een periode van maximaal drie jaar, Hiervoor geldt: – voor volwassenen (23 jaar en ouder) met een inkomen op maximaal bijstands­ niveau (2019 alleenstaande € 982,00, twee personen € 1403,00) – bewijs van inkomen via bijstand in de vorm van een kopie bankafschrift wordt overlegd aan Landelijk Bureau Nivon Het reductietarief vervalt als: – men enig moment aangeeft meer inkomen te hebben – na drie jaar als er niet wordt gereageerd op verzoek opnieuw aantonen inkomen

Zie Algemene voorwaarden van het lidmaatschap: nivon.nl/leden •

ANBI Nivon stelt Natuurvriendenhuizen en kampeerterreinen beschikbaar voor Sociale Groepsvakanties, begeleid door vrijwilligers. Deze vakanties zijn bedoeld voor kinderen (tot 16 jaar) van ouders met een minimum inkomen. De Sociale Groepsvakanties financiert de groepsvakanties met bijdragen van sponsors, subsidies en fondsen. Giften en donaties aan de stichting zijn van harte welkom. Voor meer info: socialegroepsvakanties.nl

WESTERWOLDE. Knus vakantiehuisje, 2 pers.

Voorzien van alle gemakken, incl. fietsen.

Veel privacy, eigen terrein. bossen, stroomdallen. Centraal Assen, Groningen, Emmen 200 Euro. Website: www.huisjewesterwolde.nl Uitdaging waard. Tel. 06 40786243 •

De Sociale Groepsvakanties zijn erkend als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).

Een instelling kan ANBI zijn als het zich voor minstens 90% inzet voor het algemeen nut.

Een ANBI heeft een aantal belasting­ voordelen, zoals vrijstelling van erf- en schenkbelasting; ook als een ANBI zelf schenkingen doet voor het algemeen belang betaalt de instelling geen schenkbelasting. (Voor meer info: anbi.nl)•

Vrijwilligers Dankzij de inzet van actieve vrijwilligers faciliteren wij binnen het Nivon mooie activiteiten. Ook jouw waardevolle inzet stellen wij als vereniging op prijs.

Neem zelf contact op met een afdeling, Natuurvrienden­h uis, kampeerterrein of wandelgroep bij jou in de buurt als je zin hebt om mee te doen.

Of kijk eens op: nivon.nl/vacatures •

Geef Nivon cadeau Alle kaarten en boekjes van Nivon zijn nu op één plek verkrijgbaar! In de webshop vind je bijvoorbeeld de nieuwe 2-daagse Hike & night trektochtkaarten, de Natuurvrienden Fietsgids, maar ook de wandelboekjes van het Pieterpad en andere LAW's. Of maak iemand blij met een kadobon!

Altijd welkom!

nivon.nl/webshop

PostNL Port betaald Retouradres: Plantage Middenlaan 2F, 1018 DD Amsterdam