2015 albanova krant lowres spreads

ZONDAG 28 JUNI 2015

MIDZOMERFESTIVAL

LANDCOMMANDERIJ ALDEN BIESEN

VOOR CREATIE EN

BILZEN

MUZIKAAL ERFGOED

FA M I L I E

AV O N T U U R

DE N

HISTORISCH

VRIJE GELUIDEN

Beste lezer, luisteraar, bezoeker, Wanneer verschillende culturen langs en over elkaar heen schuren, komt er energie vrij die zorgt voor vonken en wrijvingswarmte. Het zijn vandaag vooral de fricties en de moeizame omgang met cultu­ rele diversiteit die de aandacht opeisen. Reden genoeg om ons oor bij de muziek te luisteren te leggen.

Geen ander medium stijgt zo ge­ makkelijk boven de barrières van taal en cultuur uit. In de muziek zorgt de clash van culturen en tradities al eeuwenlang voor von­ ken van inspiratie en impulsen tot vernieuwing.

muzikale verwantschappen hoor­ baar. Marnix De Cat en Eric Sleichim bewijzen dat de renais­ sancemuziek uit het corpus van Petrus Alamire nog altijd een in­ spiratiebron vormt voor muziek­ makers van vandaag.

AlbaNova laat orale tradities, historische muziek en hedendaag­ se creaties naast en met elkaar klinken. Thomas Baeté & co voe­ ren je mee op een muzikale ontdek­ kingstocht langs historische roots, vergeten plekken en exotische oor­ den, steeds met een oor dat ook op de toekomst is gericht. Want meer dan alleen een festival voor melo­ manen, is AlbaNova eveneens een broedplaats voor artistieke ideeën en eigentijdse vormen van muziekbeleving. Naast internatio­ nale toppers krijgen daarom jong talent en participatieve formats de volle aandacht. Laat u verrassen door de ensembles van de Muziek­ academie Tongeren die op een ruimtelijke manier aan de slag gaan met het 40-stemmige ‘Spem in Alium’ van Thomas Tallis. Parti­ ci­peer aan een interactieve lectureperformance met Hendrik Vanden Abeele en Pieter Stas. Test zelf een gloednieuwe klankinstallatie die ouders en kinderen samen laat musiceren. Of luister naar de ar­ tistieke boog die Michaël Liberg spant doorheen Alba­Nova met een soundscape die start tijdens het openingsconcert en pas vol­ tooid wordt na het klinken van de laatste tonen van Vincent Dumestre en Claire Lefilliâtre.

Muziek is altijd al een cultureel bastaardkind geweest. Heel wat van de ons vertrouwde muziek­ instrumenten waren oorspronke­ lijk uitheemse soorten die zich via oorlogen, handelsroutes, migratie en kolonisatie in onze contreien nestelden. Dezelfde melodieën zijn terug te vinden over de grenzen van taalgemeenschappen en vol­ keren heen. Muziek reist door tijd en ruimte, maar het zijn ook muzikanten en kunstenaars zelf die in het verleden initiatief geno­ men hebben om elkaar te ontmoe­ ten en te inspireren. De Camerata Fiorentina waar eind zestiende eeuw de kiemen voor het ontstaan van de opera werden gelegd, de negentiende-eeuwse salons of de Weense koffiehuizen: plaatsen waar kunstenaars en intellectuelen elkaar ontmoetten, speelden vaak een bepalende rol in culturele ont­ wikkelingen.

Eén van de vroegste voorbeelden van zo’n artistieke samenkomsten zijn de middeleeuwse ‘Ecoles du Nord’. Hofmuzikanten, minne­ strelen en speellieden uit alle windstreken van West-Europa kwamen in de 14 de en 15 de eeuw tijdens de vastentijd samen in steden van de Lage Landen om er ‘scuole’ te houden. Hoe die bijeenkomsten precies verliepen, weten we niet. Wel kunnen we ervan uitgaan dat samen musice­ ren en leren van elkaar centraal stonden. Voor gambist en vedel­ speler Thomas Baeté het ver­ trekpunt om de fantasie de vrije

Op 28 juni 2015 transformeert Alden Biesen tot een hedendaagse Ecole du Nord, een idyllische plek waar muzikanten, deelnemers en publiek elkaar inspireren met een explosieve diversiteit aan klanken en kleuren. Van harte welkom in onze Tuin van Eden! loop te laten. Samen met zijn Club­Mediéval en internationale gastmuzikanten reconstrueert hij een muzikale ontmoeting tijdens een middeleeuwse Ecole du Nord.

Het resultaat valt te horen tijdens het openingsconcert van AlbaNova.

Ontmoeting vormt meteen ook de rode draad doorheen het hele pro­ gramma van deze tweede editie.

Onder de noemer Eden, zowel verwijzend naar de paradijselijke Hof van Eden als naar de Ecoles du Nord, gaan we op zoek naar inspirerende muzikale samenkom­

sten. Emre Gültekin en Kathrine Hill laten horen wat traditionele Zweedse en Turkse liefdesliederen met elkaar gemeen hebben. The Shuffle Season schakelt schijnbaar moeiteloos van Henry Purcell naar Georges Brassens naar Sigismondo d’India, en maakt zo onvermoede

Paul Craenen Directeur Musica, Impulscentrum voor Muziek

Lies Kerkhofs Directeur Landcommanderij Alden Biesen

2

MIDZOMERFESTIVAL VOOR CREATIE EN MUZIKAAL ERFGOED

ZONDAG 28 JUNI 2015

/

3

LANDCOMMANDERIJ ALDEN BIESEN – BILZEN

C l u b M ed i é val / Inte r v i e w met T homas B aet é

Thomas Baeté b l aa s t de m i dde l ee u w s e E c o l e s d u N o r d n i e u w l even i n

Hoe ben je de Ecoles du Nord op het spoor gekomen?

Tijdens mijn research voor het Gruuthuse-project met Club­ Médieval kwam ik een aantal korte verwijzingen tegen in twee standaardwerken: ‘Die van Muzi­ ken gheerne horen. Muziek in Brugge 1200-1800’ van Pieter Andriessen en ‘Music in Late Medieval Bruges’ van Reinhard Strohm. Maar veel meer dan dat die bijeenkomsten bestonden en dat ze typisch waren voor de Lage Landen staat er niet in. De bekend­ ste getuigenis is die van de 14deeeuwse chroniqueur Jean Froissart: hij beschrijft een bijeenkomst in Brussel met deelnemers uit onder andere Lancaster, Denemarken, Schleswig-Holstein en zelfs uit Navarra. Toen ik dat las, was ik onmiddellijk geboeid: muzikanten moesten op de een of de andere manier te weten komen waar dat jaar de bijeenkomst doorging, ze ondernamen lange reizen en ze moesten onderhandelen met hun

maar het publiek zal ook ons ontmoeten. In die zin is onze Ecole du Nord vooral ook een e x p e r i m e n t: zelf

heel

we

zijn

benieuwd

n a a r w at e r u i t k o m t. werkgever om vrijaf te krijgen – dat zouden ze toch alleen doen als het ook echt de moeite was? Het uiteindelijke plaatje klopt wel: die bijeenkomsten, men noemde ze ook ‘scuoles’, gingen altijd door tijdens de vasten, een periode waarin de vraag naar muziek so­ wieso klein was en muzikanten makkelijker vrijaf konden nemen.

We weten ook dat er nogal wat hofmuzikanten op af kwamen. Ze werden door hun werkgever be­ taald om te reizen en dat hebben onderzoekers kunnen verifiëren in de kasregisters.

Maar verder weten we zo goed als niets. We weten niet wat er precies tijdens zo een ‘scuole’ gebeurde, we weten ook niet hoe lang zo een bijeenkomst duurde en hoeveel muzikanten er aan deelnamen.

Misschien is dat ook de reden waarom het voor musicologen niet meteen interessant voer voor on­ derzoek is. Maar voor muzikanten roept dit gegeven wel heel boei­ ende onderzoeksvragen op: wat kan zo een samenscholing bete­ kend hebben voor de muzikanten van toen? En vooral: welke lessen kunnen we vandaag trekken uit

het feit dat zoiets bestond, wat impliceert dat voor onze manier van musiceren?

Hoe kwamen de muzikanten van toen aan hun muziek?

Dat is een heel prikkelende en fundamentele vraag. De meeste manuscripten die we vandaag ken­ nen, behoorden niet toe aan mu­ zikanten maar aan hun brood­ heren. En we weten dat veel ma­nu­scripten helemaal niet ge­ bruikt werden om er effectief mu­ ziek uit te gaan spelen. Er was ook nog lang geen muziekdrukkunst, dus als muzikant moest je ofwel zelf componeren, ofwel muziek overschrijven van een collega, of­ wel muziek van buiten leren. Daar komt nog bij dat heel veel muzi­ kanten niet konden lezen of schrij­ ven. Er zijn zelfs voorbeelden van blinde musici die in heel hoog aanzien stonden. Dat bevestigt nog maar eens dat de orale tradities veel belangrijker waren dan we soms denken. Dergelijke bijeen­ komsten waren zonder twijfel hét moment waarop muziek kon door­ gegeven worden.

Je organiseert op AlbaNova je eigen ‘Ecole du Nord’, hoe kwam die tot stand?

Een tijdje geleden startte ik naar het voorbeeld van de Ecoles du Nord het Ed*N-collectief op, een groep muzikanten die ervaringen uitwisselen. Daarin zitten een boel bevriende muzikanten die ofwel met traditionele muziek bezig zijn - nog levende orale tra­ dities - ofwel eerder uit de hoek van de oude muziek komen.

Iemand die me bijzonder inspi­ reer t is bijvo orb eeld Jon a s Bisquert, die met Gending naar AlbaNova komt. Hij is compo­ nist, maar hij is ook bezig met Zuid-Indiaanse en Indonesische muziek. Hij heeft me geïnspireerd om dichter bij de geest van de muziek te komen, onder andere door bij wijze van oefening nieuwe teksten te plaatsen op oude melo­ dieën. Via dergelijke oefeningen verplicht je jezelf om even creatief met het materiaal om te springen als degenen die het destijds ge­ schreven hebben. Een oude melo­ die wordt dan opeens ‘werkmate­ riaal’ in plaats van een ‘heilige partituur’. Dat is volgens mij ook de weg die de oude muziek zou moeten opgaan: dat het materiaal je zo eigen wordt, dat je er effectief een eigen verhaal mee kan vertel­ len. Ook van Emre Gültekin, een Turkse saz-speler die ik heb leren kennen in het Osuna-trio, heb ik enorm veel geleerd. Door met hem te gaan samenspelen, begrijp ik een heleboel dingen uit de mid­ deleeuwse muziek nu veel beter.

Het cyclische karakter van de mu­ ziek, bijvoorbeeld. Soms schrijft Emre een melodie voor me op. Als hij speelt, begint hij de ene keer bij het eerste zinnetje, de andere keer ergens helemaal anders.

Muziek heeft voor hem geen dui­ delijk afgebakend begin of einde, zoals dat in ons hoofd wel vaak het geval is.

© Koen Broos

Wij ontmoeten elkaar,

Thomas Baeté

De veelzijdige gamba- en vedelspeler Thomas Baeté tekende mee deze editie van AlbaNova uit. De middeleeuwse Ecoles du Nord staan model voor een dag vol muzikale ontmoetingen, onverwachtse wendingen en nieuwe geluiden. Omdat ontmoeting nu eenmaal de strafste inspiratiebron is. “Van niemand kan je zoveel leren als van je collega’s,” vertelt hij. “Bij iedere muzikant met wie ik samenspeel zijn er nieuwe dingen die naar boven komen: een klank, een kleur, een gevoel.” Aan het begin van de festivaldag laten Baeté en zijn muzikale vrienden van het Ed*N-collectief het resultaat horen van een dag vol intensieve muzikale uitwisseling. Daarna staan de leden van zijn collectief in diverse formaties op het podium: van wereldmuziek met Osuna, over hedendaagse gamelan-klanken met Gending, naar de verrassende stijl-switches van The Shuffle Season.

Met onze eigen Ecole du Nord wil­ len we het idee van de muzikale ontmoeting heroveren. In de pro­ fessionele muziekwereld zoals die vandaag draait, zijn muzikale uit­ wisselingen niet evident. Iedereen staat in concurrentie ten opzichte van elkaar en is daardoor vooral gefocust op de eigen ensembles en projecten. Op een festival komen in principe heel wat muzikanten samen, maar vaak heb je maar net genoeg tijd om te repeteren, het concert te spelen en meteen de volgende ochtend alweer te ver­ trekken. Echte, open ontmoetin­ gen zijn daardoor zeldzaam ge­ worden. Terwijl muzikanten van vroeger gewoon niet zonder el­ kaars inspiratie konden.

Wat gaan jullie precies doen?

We komen de dag voordien samen met de muzikanten uit het collec­ tief. We stellen ons voor dat we in Brugge zijn, omstreeks 1400 en we

laten horen hoe die stad in onze verbeelding klinkt. We brengen muziek uit Brugge zelf, maar ook Italiaanse en Franse polyfonie. Het Brugge van toen was een echte metropool met onder andere Italiaanse bankiers en Engelse handelaars. Die veelheid aan kleu­ ren en indrukken willen we mee­ nemen naar onze performance.

Een pure, Vlaamse muziek bestond niet, dat willen we zeker ook laten horen. Elk muziekstuk is het resul­ taat van verschillende invloeden en ontmoetingen. Michaël Grébil (Liberg, nvdr), luitist bij Club­ Mediéval, is ook geluidskunste­ naar. Hij zal een soort van akoes­ tische ontmoeting ensceneren vanuit de verschillende stemmen, talen en geluiden die er op onze samenkomst te horen zullen zijn.

Wij ontmoeten elkaar, maar het publiek zal ook ons ontmoeten. In die zin is onze Ecole du Nord vooral ook een experiment: we zijn zelf heel benieuwd naar wat eruit komt.

D u s j a , d at s h u f f e l e n ligt misschien nog wel h e t d i c h t s t e b ij m ij n e i g e n a r t i s t i e k e i d e n t i t e i t.

Je bent opgeleid als renaissance- en barokmuzikant, maar bewandelt al een tijd ook allerlei zijwegen. In welke muziek voel je je uiteindelijk het meeste thuis?

Ik weet steeds beter wat bij me past en wat niet. Ik speel nog altijd heel graag renaissance en barok, maar voel me dan vooral een vertolker: iemand die een ‘rol’ speelt. Ik heb enorm veel geleerd door traditio­ nele muziek te gaan spelen, maar ook dat valt uiteindelijk niet hele­

maal samen met wie ik ben als muzikant. Daarom is The Shuffle Season misschien wel het project dat me de laatste tijd het nauwste aan het hart ligt. Samen met Joe Carew en zangeres Katherine Hill brengen we muziekjes over alle grenzen van stijlen en genres heen.

Dat gaat van bluegrass, over Purcell, tot Georges Brassens. Ik heb zelf nooit gecomponeerd, maar een programma samenstellen voelt voor mij wel als een vorm van componeren. Door een bepaald stuk voor of na een ander stuk te plaatsen, kan je de hele context

veranderen. Heel spannend vind ik dat. Je creëert totaal nieuwe verbanden en dat zorgt ervoor dat het publiek een bepaald muziek­ stuk opeens op een andere manier ervaart. In ons programma com­ bineren we bijvoorbeeld een blue­ grass song met een lamento van Sigismondo d’India, een maniëris­ tisch stuk muziek met rare orna­ menten. Mensen die nog nooit dergelijke muziek gehoord heb­ ben, zitten dan opeens met open mond te luisteren. Dus ja, dat shuf­ felen ligt misschien nog wel het dichtste bij mijn eigen artistieke identiteit.

Interview Annemarie Peeters

ClubMediéval & Ed*N-collectief – Ecole du Nord 10.30 uur Kerk / Betalend The Shuffle Season – The Shuffle Season 14.30 uur Cuvelier / Betalend Osuna – Langs de zijderoute 15.50 uur Cuvelier / Betalend

Aton ’& A r m i de / Inte r v i e w met B en j am i n G lo r i e u x

Benjamin Glorieux onder stroom

Neem plaats in het historische salon van Bocholtz. Met een knipoog naar de 18 de -eeuwse didactische dialogen en de ‘sprekende boeken’ - zoals vele muziekmethodes in die tijd werden opgevat - nemen Hendrik Vanden Abeele en Pieter Stas u met de stem en op cello mee in het ontstaan en de ontwikkeling van de meerstemmigheid in de westerse muziek. Deze klinkende interactie tussen twee specialisten en het publiek maakt de belangrijkste ontwikkelingen tastbaar die in West-

Europa leidden tot diverse vormen van meerstemmigheid.

Meerstemmigheid. Wat een feno­ meen! Het individuele, het geza­ menlijke, en – met wat goeie wil – de verschillende stemmingen waarin de combinatie van beide ons kan brengen, het zit allemaal in dit ene woord. Het spel van parallelle, zich verwijdende of vernauwende, elkaar kruisende, botsende of versmeltende stem­

© Virginie Schreyen

Op cello spreken we weliswaar ook van articulatie, maar uiteraard kunnen we de menselijke stem niet als dusdanig nabootsen. De woor­ den worden dus noodgedwongen naar de achtergrond verwezen. Let wel, de betekenis van de tekst is natuurlijk voelbaar in de kleur, in de rijkdom van articulatie of into­ natie, want ook dat is een taal die niet onderschat mag worden: de woordeloze taal van de inhoud van een muziekstuk. Een hele uitda­ ging, dat wel!

Ik speel met het idee om de tekst toch eerst letterlijk ten gehore te brengen, in een vertaling, maar daar ben ik nog niet uit. Bij dit soort projecten blijf ik vaak sleu­ telen tot het allerlaatste moment...

Eigenlijk bij alle projecten!

Benjamin Glorieux

tetten van Vaet: 5-stemmig spelen op akoestische cello is mogelijk, maar enkel als je minstens 3 van de 5 stemmen ‘suggereert’ en dus niet letterlijk speelt. Met het loop station heb ik een sleutel in han­ den om in Vaets universum binnen te treden, wat voor een muzikant een voorrecht is, want je leert zo­

men, hoe vaak levert het niet een glimp van Eden op?

tingen en ontknopingen. Hoe ontmoeten wij elkaar? Hoe gaan wij om met het andere?

Meerstemmigheid is het kenmerk bij uitstek van de westerse muzi­ kale traditie. Binnen een tijds­ spanne van enkele eeuwen evolu­ eerde de Europese muziek van oeroude monodie naar de meest complexe vormen van klinkende gelijktijdigheid. Wie haalde het in zijn hoofd afzonderlijke stemmen te combineren tot een weefsel?

Waren het vondsten van visionaire individuen? Het gevolg van col­ lectieve experimenten? Was het een bewuste zoektocht, of kwam toeval een handje helpen? Voltrok deze ontwikkeling zich vooral op één plaats, dan wel op vele plaat­ sen en quasi gelijktijdig?

Het woord cultuur (Latijn: colere, cultus) verwijst naar wat ‘be­ bouwd’ of ‘bewerkt’ werd. Ook muzikale cultuur is een werk­ woord. De zich doorheen de ge­ schiedenis langzaam, dan weer plots transformerende vormen van meerstemmigheid zijn een dank­ bare metafoor voor onze huidige samenleving met haar consonan­ ties en dissonanties, haar paral­ lelle fenomenen, hoofdstromen en zijmotieven, wrijvingen, verwach­

Hebben de muzikanten die elkaar tijdens de Ecoles du Nord ont­ moetten een rol gespeeld in de ontwikkeling van de meerstemmig­ heid? Confronteerden zij elkaar met nieuwe vondsten en technie­ ken? We moeten het antwoord schuldig blijven. In elk geval, van­ uit praktijk ontstonden nieuwe wetmatigheden. Niet als dwin­ gende regels, maar als tijdelijk kader waarbinnen nieuwe muzi­ kale creativiteit kon gedijen.

Welk effect hadden de eerste kwintparallellen, canons, contra­ puntische en cantus firmus-tech­ nieken op het publiek? Waren toehoorders meteen enthousiast, of vonden zij het maar nieuwlich­ terij? Welk was de emotionele of esthetische impact ervan? We heb­ ben er het raden naar.

Feit is dat wij het opgestapelde resultaat van deze eeuwenlange evolutie kunnen (leren) vatten met het oor, ongeacht het idioom.

Waar kan, wil of moet een stem naartoe? Hendrik Vanden Abeele en Pieter Stas gaan hierover in

veel van de ontdekking van al die muziek. En vooral door ze zelf te spelen natuurlijk!

Is er nog een reden waarom je voor Vaet koos, behalve het feit dat zijn muziek je zo aanspreekt?

schap achter de noten. Als 21 ste eeuwse musicus kan ik niet anders dan ook uitkomen bij elektronica, simpelweg omdat dit medium nu voorhanden is! Het is gewoon een kwestie van de vingers aan de pols houden van onze tijd, net zoals Vaet dat deed in zijn tijd.

De manieren waarop je de elektro­ nica inzet om oude muziek op­ nieuw tot leven te brengen zijn natuurlijk legio, en hierin kan een publiek, en in zekere zin ook de componist, enkel vertrouwen dat de uitvoerder - die dan eigenlijk ook een soort componist wordt - te goeder trouw handelt. Daarmee bedoel ik dat je als uitvoerder een authentieke zoektocht kan maken naar wat bijvoorbeeld Vaet met die muziek wilde vertellen, waarbij je dan bijvoorbeeld één aspect uit­ vergroot of de compositie aan de hand van elektronica ontleedt, zonder de inhoud geweld aan te doen. Het hoeft geen muzikale strooptocht te zijn, al kan het bij momenten best agressief klinken omdat pakweg de tekst vertelt over lugubere gebeurtenissen.

Maar nogmaals: de muziek blijft overeind, daar ben ik van over­ tuigd.

Oude muziek en elektronica, het is een combinatie die de laatste jaren steeds vaker opduikt. Hoe komt dat denk je?

Aton’& Armide

Als cellist heb ik relatief veel oude muziek gespeeld, maar ook heden­ daagse of romantische muziek op darmsnaren, enz. Het gaat eigen­ lijk om een zoektocht naar kleuren, die een vertaling zijn van de bood­

– Benjamin Glorieux – Vaet onder stroom 15.20 / 16.30 uur Tiendschuur / Inbegrepen in algemeen toegangsticket

Hendrik Vanden Abeele met Psallentes

CONNECT II – Inner Voicing, Distant Touch

bedoel dat bepaalde lijnen verba­ zingwekkend makkelijk speelbaar bleken op viool of cello. Toen ik de mogelijkheden ontdekte van een loop station, waarbij je laag na laag kan inspelen en opnieuw hoor­baar maken, wist ik: gevon­ den, nu kan ik dit allemaal ontdek­ ken! Zo ook bij de prachtige mo­

het oor, ongeacht het idioom.

Kijk, de muziek die ik op die ma­ nier breng, is muziek die ik als cellist zonder die hulpmiddelen nooit zou spelen. Vertrekpunt is altijd de fascinatie voor een be­ paalde muzikale taal. Bij Bach was er de frustratie dat ik als cellist nooit het ‘Wohltemperierte Kla­ vier’ zou kunnen spelen, terwijl ik vond dat sommige preludes of fuga’s voor een ‘strijkershand’ geschreven waren, waarmee ik

e v o l u t i e k u n n e n vat t e n m e t

De titel verwijst naar een parcours dat ik momenteel afleg waarbij ik verschillende componisten ‘onder stroom’ breng, waarmee ik bedoel dat ik hun muziek herinterpreteer aan de hand van elektronische hulpmiddelen. Een eerste project in opdracht van het Festival van Vlaanderen dat ik uitvoerde in de voormalige elektriciteitscentrale Transfo in de buurt van Kortrijk, heette ‘Bach onder stroom’. De betekenis van het woord ‘bach’ (‘beek’) was hier ook een leuke verwijzing naar de andere beteke­

Wat bedoel je precies met dat ‘herinterpreteren aan de hand van elektronische hulpmiddelen’?

r e s u lta at v a n d e z e e e u w e n l a n g e

Vanwaar die titel ‘Vaet onder stroom’?

Wat doe je met de tekst?

nis van ‘stroom’. Maar ik besloot om niet telkens op zoek te gaan naar een nieuwe etymologische knipoog, en dit project werd dus gewoon ‘Vaet onder stroom’.

F e i t i s d at w i j h e t o p g e s ta p e l d e

Cellist Benjamin Glorieux neemt speciaal voor AlbaNova werk van renaissancecomponist Jacobus Vaet onder handen met een loop station.

muzikale dialoog met elkaar én met het publiek. Verlaat dit salon met een aangescherpte intuïtie voor meerstemmigheid.

Na CONNECT I, dat zich richtte op meerstemmigheid op het klavier en resulteerde in de publicatie ‘Tonaal Gereedschap/Tonal Tools’, vindt deze lecture-performance plaats in het k a d e r v a n Mu s i c a’s p r o j e c t CONNECT II: Inner Voic ing, Distant Touch. In dit project nemen

5

LANDCOMMANDERIJ ALDEN BIESEN – BILZEN

universum binnen te treden

Vaet zou geboren zijn in Harelbeke of Kortrijk, in een tijd waarin de cello zoals we hem nu kennen nog niet bestond. Ik ben ook in Kortrijk geboren, en ben de man in mijn hele opleiding niet één keer tegengekomen. Enfin, als compo­ nist bedoel ik. Dat vond ik jammer, hij is een eminent voorbeeld van een succesvolle musicus die het verdient om ook in de 21 ste eeuw bekend te blijven. Natuurlijk wordt zijn muziek gesmaakt binnen het milieu van uitvoerders van vocale muziek uit die periode, maar als je ziet welke indrukwekkende car­ rière de man maakte, dan verdient hij minstens de aandacht van een muzikant die enkele eeuwen later op dezelfde plek geboren werd!

Noem het een vorm van muziek­ historische heimwee van mijn kant.

/

s leutel in h a nden om in Va e ts

ZONDAG 28 JUNI 2015

MIDZOMERFESTIVAL VOOR CREATIE EN MUZIKAAL ERFGOED

M e t h e t l o o p s tat i o n h e b i k e e n

4

we het standpunt in van de stem en de monodische instrumenten tegenover het fenomeen meerstemmigheid. Doel is het leggen van verbindingen tussen vroeger en nu, praktijk en theorie, creativiteit en vaardigheid evenals het delen van expertise tussen de deelnemers. Vanuit die inzichten geeft Musica inspirerende impulsen aan het muziekonderwijs in Vlaanderen.

Hendrik Vanden Abeele & Pieter Stas – CONNECT II – Inner Voicing, Distant Touch 15.40 uur Bocholtz Inbegrepen in algemeen toegangsticket

D e ke u z e van

Lies Kerkhofs d i r ec t e u r L a n d c o m m a n d e r i j A l d e n B i e s e n Ik kijk uit naar het concert van The Shuffle Season en de Schat van Vlieg zoektocht. Alden Biesen vindt het belangrijk dat de festi­ vals die er plaatsvinden een fami­ liaal karakter hebben en een breed publiek aanspreken. De Schat van Vlieg zoektocht zal nadien trou­ wens de hele zomer lopen. Verder kies ik voor ClubMediéval & Ed*N-collectief met hun recon­ structie van een ‘Ecole du Nord’.

Zoals de Ecoles du Nord in de mid­ deleeuwen samenkomsten waren van muzikanten uit alle windstre­ ken, is ook Alden Biesen een inter­ nationale ontmoetingsplaats, zo­ wel nu als in het verleden. Een

concert dat dus perfect past bij het Europese karakter van de site.

D e ke u z e van

Peter Bary d i r ec t e u r m a r k e t i n g C u lt u u r N e t V l a a n d e r e n Grasduinen door het programma van AlbaNova levert dezelfde voorpret op als een fijne reis. Je begint met enkele must-sees maar geeft je nadien volledig over aan je intuïtie. Mijn must-hear wordt het intieme concert van sopraan Claire Lefilliâtre, enkel begeleid door Vincent Dumestre aan de theorbe. Beide muzikanten kwa­ men op mijn netvlies toen ik de magistrale uitvoering van François Couperins ‘Leçons de ténèbres’ door hun gezelschap Le Poème Harmonique ontdekte. Deze klaag­ liederen over de vernietiging van Jeruzalem zijn door heel wat com­ ponisten op muziek gezet, onder wie ook Thomas Tallis. Zijn koor­ werk ‘Spem in Alium’ krijgt op de Erekoer kennelijk een zéér experi­

mentele behandeling door 80 mu­ zikanten van uiteenlopende plui­ mage. Wil ik ook wel ‘s horen, denk ik dan - uiteraard geheel in­ tuïtief.

6

ZONDAG 28 JUNI 2015

MIDZOMERFESTIVAL VOOR CREATIE EN MUZIKAAL ERFGOED

/

7

LANDCOMMANDERIJ ALDEN BIESEN – BILZEN

Inte r v i e w M E T E r i c S le i ch i m

Opstandige engel tussen oud en nieuw

Is het makkelijker om een link te leggen tussen oude muziek en hedendaagse muziek dan tussen klassiek-romantische muziek en hedendaagse muziek?

Voor mij wel. Dat heeft eerst en vooral met het affect te maken, het dramatisch element. Die dramatiek

zit bij de oude muziek in het han­ teren van de polyfonie en de tekst­ zetting, zowel in de prima prattica, waar het echt vanuit de muziek zelf komt, als in de seconda prattica, waarin de tekst de bovenhand neemt. Voor mij is dat een heel integere manier van werken, waar­ tegenover ik het romantisch reper­ toire bijna zie als een antithese.

Daar komt de dramatiek eerder voort uit een overdreven affect en een grote klemtoon op één melodie die begeleid wordt. Ook vind ik dat de wiskundige uitgangspunten van de polyfonie garant staan voor een soort objectieve benadering van een affect of sentiment. Zelf kan ik mij veel gemakkelijker te­ rugvinden in de oude muziek.

Omdat jouw denkwijze als componist makkelijker resoneert met de onderliggende ideeën bij oude muziek?

Ja, maar het heeft ook met smaak te maken. Ik luister bijna nooit naar romantische muziek, op strijkkwartetten van Schubert of pianowerken van Liszt of Chopin na. Dat komt wellicht ook door de associaties die ik heb met zondag­ namiddagen thuis, wanneer dat soort muziek vaak opstond. Maar ook vanuit het puur muzikale denk ik dat het echt te maken heeft met het mathematische aspect. Het archetype is voor mij Anton Webern, bij wie zelfs een idee niet meer herhaald kan worden eens het uitgesproken is. Ofwel ga je naar een ander idee, ofwel stopt het stuk, ook als het daardoor maar 30 seconden duurt. Dat vind ik een heel mooi uitgangspunt, samen met het feit dat de muzi­ kale taal op die manier volledig geabstraheerd wordt, zonder aan muzikale uitdrukkingskracht in te boeten.

Anton Webern brengt ons bij de Tweede Weense School, en bij uitbreiding het hele concept van schoolvorming. Kunnen we in de twintigste eeuw spreken van scholen in de betekenis van de 14 de en 15 de -eeuwse Ecoles du Nord?

Vandaag heb je letterlijke scholen zoals Darmstadt, Freiburg of Royaumont in Frankrijk. Dat zijn echt broeihaarden van creativiteit, die ook vaak een soort stilistische, soms zelfs dogmatische dimensie hebben. Dat vind ik op zich zeker niet slecht omdat daar meteen ook een generatie op volgt die daar afstand van kan nemen, en dat is interessant. Daarnaast zijn er de grote muziekfestivals die ook echte ontmoetingsplaatsen zijn geworden. Misschien kan je daar niet echt van een school spreken, maar binnen een bepaalde gene­ ratie vind je er wel vaak de actoren van het veld samen op één plek en op één moment. Voor ons, in de eenentwintigste eeuw, zijn dat de plaatsen waar ontmoetingen plaatsvinden.

Zoekt een componist ook de ontmoeting met een (nieuw) publiek op?

Mijn uitgangspunt is nooit: hoe zal ik een publiek raken of een ander publiek bereiken. De motor voor mijn werk bestaat erin om iets nieuws te kunnen maken. En daar­ mee bedoel ik in de eerste plaats iets nieuws voor mij. Dat hoeft niet per se absoluut vernieuwend te zijn – ik heb misschien wel die ambitie, maar niet de pretentie om dat rechtstreeks na te streven. Ik pro­ beer altijd vanuit nieuwe materie te vertrekken en zo mezelf te ver­ nieuwen. Zo ben ik nu samen met

Is Bl!ndman een school?

Nee, helemaal niet. Er is wel een pedagogisch programma, waarbij we een aantal jonge kwartetten gevormd en begeleid hebben.

Sommigen zijn ondertussen pro­ fessioneel verder gegaan. We heb­ ben ook van in het begin van Bl!ndman workshops gegeven rond de nieuwe speeltechnieken, het ontginnen van nieuwe reper­ toires en de samenwerking met andere kunstvormen. Aan deze principes zijn we altijd blijven vasthouden, maar een school zou ik dat niet echt noemen, behalve dan misschien in de zin dat we altijd opnieuw proberen om nieu­ we dingen te leren en te ontdekken binnen dat kader. In die zin is Bl!ndman ook een school voor onszelf.

Het programma voor AlbaNova geeft een mooie samenvatting van de twee trajecten binnen het parcours van Bl!ndman: de oude en nieuwe muziek.

Vanwaar de keuze om het concert te openen met een motet van Heinrich Isaac?

Het programma is opgebouwd rond de thematiek van de gevallen engelen. Het wordt in augustus nog hernomen in de kathedraal

© Guy Kokken

nieuws te kunnen maken.

Eric Sleichim

Als er organisatoren aanwezig waren, vroegen ze bovendien bijna altijd of we die muziek ook zouden spelen op het concert zelf. Daarom begon ik er over na te denken, niet zozeer om het publiek te behagen, maar ook vanuit de pertinentie om dit repertoire uit te voeren. Op een concert koralen van Bach spelen met een saxofoonkwartet vond ik nutteloos, maar dan ben ik binnen de orgelwerken gaan zoeken en ontdekte ik de koraalpartita’s van Bach. Deze vormen een avondvul­ lend programma waarbinnen heel veel variatie te vinden is. Voor ons als musici was dat echt een cadeau.

Eerst en vooral om dat te ontdek­ ken en het intieme samenspel te beleven. Maar toen het publiek dat ook ontdekte, heeft dat echt een t weede impuls gegeven aan Bl!ndman, wat ons bovendien de kans gaf om ook het hedendaags repertoire verder naar buiten te blijven brengen.

b e s ta at e r i n o m i e t s

Ivo van Hove en Toneelgroep Amsterdam bezig aan een project waarbij ik werk met vier sacqueboutes (baroktrombones), in combina­ tie met elektronica en contratenor.

Dat instrument ken ik helemaal niet van binnenuit, dus is het voor mij een uitdaging om alle moge­ lijkheden van de trombone te ont­ dekken. Ook bij het gebruik van nieuwe software vind ik het boei­ end om te zien wat die software met mij doet, en hoe ik bepaalde fouten maak waar dan vaak het interessante in schuilt. Of ik zoek de grenzen op van het computer­ programma en gebruik het waar het niet voor gemaakt is. Deze zoekprocessen vind ik heel belang­ rijk, en ik hou ook van het risico dat ermee gepaard gaat.

© Eastman

We speelden met de saxofoons vooral experimentele muziek met veel niet-conventionele klanken.

Maar om als groep een echte klank te maken, heb je wel tonale muziek nodig om te werken op intonatie en het samen ademen bijvoorbeeld.

Zo was het de gewoonte geworden om tijdens repetities of voor een concert vierstemmige koralen van Bach op zicht te transponeren en te spelen. Tijdens inspeelmomen­ ten voor concerten in een kerk werd dat voor ons bijna een mys­ tieke beleving.

De motor voor mijn werk

Marnix De Cat

Bl!ndman heeft een geschiedenis met oude muziek. Hoe is destijds die interesse voor Bach ontstaan?

van Antwerpen, waar ‘De Val van de Opstandige Engelen’ van Frans Floris heeft gehangen. Het opstan­ dige vind je ook terug in de manier waarop ik samen met Marnix De Cat de instrumenten en het reper­

toire benader. We willen het orgel op een niet-conventionele manier gebruiken en op verscheidene wij­ zen combineren met de saxofoon.

We benaderen het repertoire dat is overgeleverd door Petrus Alamire ook op een vrij iconoclas­ tische manier. Niet omwille van het iconoclasme op zich, maar omdat we zin hebben om binnen dit repertoire – dat doorgaans (en terecht) met heel veel eerbied wordt behandeld – eens de hond in het kegelspel te zijn. We hebben letterlijk alle titels die bij Alamire werden uitgegeven, bekeken en Isaacs ‘Angeli archangeli’ was het enige werk dat over de engelen gaat. En het is een mooi werk op de koop toe. Daarnaast hebben we gekozen voor composities waarin het middeleeuwse volkslied ‘L’homme armé’ gebruikt wordt,

en wel niet de minsten: Josquin des Prez, Pierre de la Rue, Jacob Obrecht, en Mathurin Forestier.

Kan je een instrument als het orgel ontdoen van zijn historische lading?

Hoe vindt je nieuw werk zijn plaats tussen de bestaande composities?

Ga je de dialoog aan met die oudere werken?

Dat hangt er natuurlijk van af over welk orgel we praten. Op Alba­ Nova kunnen we het orgel dat er staat niet gebruiken omdat dat gestemd is op 405 Hz (de moderne stemming is hoger: 440 Hz, kc) en dus niet zomaar te combineren is met de andere instrumenten.

Daarom werken we met een kistor­ gel dat we uitbreiden met MIDIklavieren en orgelpedalen en met samples en elektronica. Er zullen maar weinig momenten zijn waar je de pure klank van het orgel zal horen, dus die historische beladen­ heid zal beperkt blijven.

‘Defiant Angels’ wordt een volledig nieuw stuk, waarbij ik vertrek van­ uit de textuur van het orgel zelf. Ik wil het klankspectrum van het orgel zodanig manipuleren dat er vanuit de harmonieken (de meeklinkende boventonen, kc) zanglijnen ont­ staan. Deze melodieën kun­nen wel refereren aan de muziek die in het Alamire-corpus aan­­wezig is, maar dan op een heel subtiele — quasi subliminale — manier, zeker geen citaten of pastiche.

In oude muziek is er een heel duidelijk onderscheid

tussen religieuze en wereldlijke werken, wat we ook weerspiegeld zien in de gekozen werken.

Religieuze hedendaagse muziek is eerder uit­ zonderlijk. Hoe verhoudt jouw nieuw werk – met orgel, en uitgevoerd in een kerk – zich tot de religieuze context?

Het stuk is niet religieus, of toch zeker niet liturgisch. Dat onder­ scheid vind je ook terug in de muziek van Messiaen die mee op het programma staat. Messiaen is door en door religieus geïnspi­ reerd, maar zijn muziek vervult geen liturgische functie. In zekere zin is mijn werk zelfs anti-religieus geïnspireerd. Het gaat over op­ standige engelen, dus over het

tarten van het godsbeeld bij wijze van spreken. De thematiek gaat lijnrecht in tegen het dogmatische van een godsbeeld en tot wat dog­ matisme kan leiden.

Interview Klaas Coulembier

Eric Sleichim & Marnix De Cat – Defiant Angels/Alamire revisited 14.30 uur Kerk / Betalend ‘Defiant Angels’ wordt op 25 augustus ook uitgevoerd in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal te Antwerpen tijdens het festival Laus Polyphoniae.

Meer info: www.amuz.be

Waarin zit het verschil met de uitvoering die jullie op AlbaNova zullen brengen?

Uitvoering 2012 Academie Tongeren

een duik in het meerstemmige onbekende

Voor AlbaNova wordt de oefe­ ning nogmaals overgedaan, met dit verschil dat bijna alle partijen nu individueel bezet zullen zijn.

Het werk wordt hierdoor transpa­ ranter. Er is ruimte voor een gede­ tailleerde orkestratie van iedere stem, die individueel zal klinken en dus hoorbaarder zal zijn voor het publiek. Op AlbaNova bren­ gen we een letterlijke versie met instrumentale veranderingen in de orkestratie, en twee vrijere versies.

Met het 40-stemmige ‘Spem in Alium’ van T homas Tallis gaat Johan Bossers, pianist en leraar aan de Muziekacademie van Tongeren, voor de tweede keer een bijzondere uit­ daging aan.

Hoe is het idee ontstaan om dit werk te brengen met vocale en instrumentale ensembles?

Het project vond een eerste keer plaats in 2012 en was in oorsprong vooral een pedagogisch project.

Het was de bedoeling dat leerlin­ gen van de academie, zowel uit de klassieke als uit de jazzafdelingen, samen zouden improviseren. Dit moest resulteren in een groot leer­ lingenconcert met zo’n 250 muzi­ kanten in de Velinx, voor familie en vrienden van de leerlingen, dus een niet-gespecialiseerd publiek.

Ik voelde weliswaar al snel dat er nood was aan een tonale basis als rode draad. En dankzij een uitzen­ ding op Klara, over de ontdekking in Italië van een manuscript van een meerstemmig werk en specu­ laties over of Thomas Tallis nu wel

al dan niet de eerste was geweest om een dergelijk werk te schrijven, kwam ik bij ‘Spem in Alium’ te­ recht. We gingen ermee aan de slag, deels improviserend, deels trouw aan de partituur, met vallen en opstaan want improviseren en vrij variëren bleek voor velen een moeilijke opgave. Uiteindelijk ko­ zen we ervoor om de volledige partituur te brengen, elke koorpar­ tij uitgevoerd door een ander en­ semble. Dit werd aangevuld met enkele variaties, op aanwijzingen van mezelf, die meteen voor an­ dere klankkleuren zorgden.

Gamelan staat voor een verzame­ ling van bronzen slaginstrumenten met gongs en andere metallofonen waarmee Indonesische volks­ muziek wordt gemaakt. Toen Claude Debussy in 1889 de Wereld­ tentoonstelling in Parijs bezocht, hoor­d e hij voor het eerst een gamelan­ensemble van het Indo­ nesische eiland Java spelen. “De Javaanse muziek berust op een soort contrapunt waarnaast dat

van Palestrina kinderspel is”, zo schreef Debussy later.

Wordt het een heel andere akoestische ervaring op de Erekoer van Alden Biesen?

De Erekoer is een prachtige ruim­ te, maar heeft ook haar beperkin­ gen. Aanvankelijk wilden we het werk met 40 uitvoerders brengen, maar in februari, tijdens een loca­ tiebezoek, gooiden we het roer om.

Uiteindelijk kiezen we voor zo’n 80 uitvoerders, met muzikanten op het gelijkvloers en twee ensem­ bles, de kopers en de elektrische

o p g av e .

Spem in Alium

een moeilijke

Het publiek, voornamelijk be­ staande uit oma’s en opa’s, mama’s en papa’s van leerlingen, was muis­ stil en reageerde erg enthousiast nadien. Wat hen het meest trof was het groot spatiaal effect, het ge­ pingpong van de ene kant van de zaal naar de andere.

gitaren, op de eerste verdieping.

Het spatiaal effect wordt ontegen­ sprekelijk anders, de uitdaging is groter, er wordt een hogere kwali­ teitseis gesteld aan de muzikanten.

Alles wordt hoorbaar, als een gi­ gantisch kamermuziekwerk. Of denk ook aan de marching bands van Charles Ives die uit verschil­ lende hoeken naar elkaar toetreden en dan met elkaar versmelten. De locatie is een beperking die vele mogelijkheden biedt. Voor het publiek blijft het een erg spatiale ervaring. De toeschouwers staan in het midden van de Erekoer, de ensembles rondom. Het publiek wordt bovendien aangemoedigd zich te verplaatsen tijdens de uit­ voering om het werk op verschil­ lende manieren te ervaren.

maar wat graag opnieuw wilden meedoen, deels nieuwe mensen.

Er zitten enkele kinderen tussen, laatstejaarsleerlingen (16-18 jaar) van de academie, oud-studenten die momenteel aan het conserva­ torium studeren, leraren en pro­ fessionele muzikanten, allen met een band met de Academie van Tongeren. Het is weer een duik in het onbekende, je vraagt eigenlijk aan mensen om deel te nemen aan iets waarvan de uitkomst ondui­ delijk is. Op zich is dit erg waar­ devol in je artistieke opvoeding als muzikant, ergens aan begin­ nen zonder te weten hoe het zal klinken, dit in tegenstelling tot het reguliere klassieke muziek­circuit waar perfect geweten is hoe iets zou moeten klinken. Boven­d ien worden muzikanten met een jazz­ achtergrond gevraagd een parti­ tuur te lezen, en muzikanten met een klassieke achtergrond uitge­ daagd om te improviseren. Voor alle deelnemers is het een stuk waarin ze kunnen laten zien wat ze kunnen en tegelijkertijd een confrontatie met wat ze nog niet kunnen.

Academie Tongeren o.l.v. Johan Bossers

Hoe verloopt het repetitieproces?

– Variaties op ‘Spem in Alium’ van Thomas Tallis 12.30 / 16.30 uur

We werken voor AlbaNova met een zeer diverse groep muzikan­ ten, deels deelnemers uit 2012 die

Erekoer Inbegrepen in algemeen toegangsticket

Meer nog dan door de andere ‘wereld­muziek’ die in de verschil­ lende paviljoens van de expo tot klinken gebracht werd, sprak deze traditionele Indonesische muziek de jonge componist aan omwille de bel-achtige klankkleur, de rit­ mische complexiteit en de nadruk op ritme eerder dan op melodie.

Gending

Gending

Ensemble Gending

Het exotische klanktapijt van de Javaanse en Balinese gamelan heeft vele Westerse componisten geïnspireerd. Van Steve Reich tot György Ligeti en van Francis Poulenc tot Lou Harrison: allen leenden ze structurele processen, toonsystemen of texturen uit het verre Indonesië voor hun eigen composities. Sommigen gingen nog verder en schreven daadwerkelijk voor Gamelaanse instrumenten.

Het meest geciteerde stuk van Debussy dat de invloed van de gamelan verraadt is ‘Pagodes’ uit de pianocyclus ‘Estampes’.

Ook vandaag nog inspireert de gamelan. In 1989 werd Gending opgericht om nieuw gecompo­ neerde muziek te spelen op dit eeuwenoude instrumentarium. In ruim 20 jaar werden meer dan veertig creaties voor het ensemble

geschreven. Door de gamelan te combineren met andere klank­ bronnen worden componisten uitgedaagd nieuwe mogelijkheden te ontdekken. Zo werden de Indo­ nesische instrumenten al gecom­ bineerd met elektronica, Westers slagwerk, stem of koperblazers.

D e ke u z e van

Jan Hautekiet r a d i o m a k e r , m uz i k a n t e n pr o d u c e r

Ik kies voor een onuitgegeven sa­ menwerking tussen twee bevlogen figuren die al vele jaren met open geest muziek maken en anderen aanzetten om dat met eenzelfde zin voor avontuur te doen.

Bovendien slagen zij er in om tra­ ditie en vernieuwing op een eigen­ tijdse manier te verzoenen. Eric Sleichim volgde ik al toen hij nog new wave-sax speelde bij Lavvi Ebbel, Marnix De Cat heb ik leren kennen als een pedagoog die velen de goesting voor muziek bijbracht.

Als die twee zich samen aan Alamire zetten, dan weet je dat er iets unieks gaat gebeuren. Met het

Gending – Su Llanto 11.30 / 12.50 / 14.00 / 16.30 uur Buitenhof/Galerij Inbegrepen in algemeen toegangsticket

juiste respect voor het origineel.

Niet beeldenstormend, wel verfris­ send.

D e ke u z e van

Piet De Loof au t e u r va n j e u g d b o e k e n ov e r m uz i e k

40 stemmen, 50 tinten

D e aant r ekk i ngsk r acht van gamelan

creëert nieuwe muziek op eeuwenoude instrumenten

9

LANDCOMMANDERIJ ALDEN BIESEN – BILZEN

bleek voor velen

Wat waren de reacties van het publiek in 2012?

Academ i e T onge r en / Inte r v i e w met Johan B osse r s

/

e n v r i j va r i ë r e n

ZONDAG 28 JUNI 2015

MIDZOMERFESTIVAL VOOR CREATIE EN MUZIKAAL ERFGOED

improviseren

8

Als composities bouwwerken zijn, dan is ‘Spem in Alium’ een kathe­ draal. Thomas Tallis schreef het in 1585 voor een koor van 8 x 5 stemmen. Een muzikale doolhof, denk je eerst, maar wie mee op­ stijgt, ziet hoe het doolhof een perfecte puzzel blijkt. Onverwoest­ baar, na 430 jaar. Ongrijpbaar ook.

Onuitvoerbaar bijna, door de hoge eisen dat het stelt aan elk van de 40 zangers. En toch stond dit motet enkele jaren geleden weer boven­ aan de klassieke hitlijsten. Niet door een nieuwe uitvoering, maar omdat het op de soundtrack van de film ‘50 tinten grijs’ stond. Het is de muziek waarop het hoofd­ personage zijn geliefkoosde hobby

beoefent. ‘Spem in Alium’, ‘Hopen op een ander’, is daarbij natuurlijk cruciaal.

10

de 17de eeuw, kan je de elementen die je nodig hebt om echt een mooi muzikaal verhaal op te bouwen niet zomaar even ontwikkelen tij­ dens één enkele productie, of op één concert. Het is per definitie een werk van lange adem, dat tijd nodig heeft om te kunnen groeien, wat alleen maar lukt met veel ge­ duld. Ook de manier waarop Hopkinson Smith zijn carrière heeft vormgegeven, inspireert me.

Hij brengt al veertig jaar lang on­ geveer hetzelfde repertoire en elke keer als je hem hoort, ben je geluk­ kig. We leven in een tijd waarin men verwacht dat een muzikant zich voortdurend vernieuwt. Dat was in het verleden niet zo. Het kan heel mooi zijn om lange lijnen te trekken. Eigenlijk spannen we altijd nieuwe koorden op dezelfde boog. Kijk naar Jordi Savall, ook

Ook de ontmoeting met een bepaalde partituur bepaalt soms hoe je tegen muziek aankijkt.

Zijn er partituren die jouw leven veranderd hebben?

Dan denk ik toch vooral aan ‘Le Bourgeois Gentilhomme’ op tekst van Molière, met muziek van Lully. Dat was onze eerste, volle­ dig scenische productie. Le Poème Harmonique bestond toen vijf jaar en in die jaren waren we geleidelijk aan steeds meer elementen uit an­ dere kunsttakken gaan integreren in onze concerten: dans, gestiek, mime, circuskunst. En op een be­ paald moment voelden we ons klaar om een werk te brengen dat al die verschillende kunsten ver­

/

11

LANDCOMMANDERIJ ALDEN BIESEN – BILZEN

enigt. Dat heeft zeker onze levens veranderd: opeens stonden we daar op die grote scene met al die muzikanten, dansers en zangers.

Het heeft ook onze manier van spelen veranderd. In veel muziek die we brengen is het theatrale aspect een fundamentele parame­ ter. Zolang je niet in die context duikt, mis je de essentie van de muziek. Je zou kunnen zeggen dat

© Jean-Baptiste Millot

Vincent Dumestre

Niet op zo een uitgesproken ma­ nier. Maar het is wel erg boeiend om te zien hoe muzikanten, zelfs muzikanten met wie je al jarenlang samenwerkt en die heel dicht bij je staan, hetzelfde stuk muziek nooit op dezelfde manier ervaren.

Het perspectief is bij iedereen an­ ders, omdat ook ieders persoon­ lijke geschiedenis anders is. Maar dat verhindert niet dat je elkaar na een tijd telkens wel weer vindt. Het is bijna een dagelijks ritueel ge­ worden: naar elkaars argumenten luisteren en je zo ver mogelijk pro­ beren in te leven in het standpunt van de andere. Ik probeer mezelf in eerste instantie altijd te laten overtuigen door de argumenten van anderen. De tijd die je verliest met dergelijke discussies, is tijd die je wint wanneer je eenmaal op het podium zit, want je wint er elkaars vertrouwen mee en dat heb je no­ dig voor een overtuigende perfor­ mance.

ZONDAG 28 JUNI 2015

e n d o o r C l a i r e L e f i l l i ât r e : e l k e k e e r t o ta a l a n d e r s .

Soms leren we veel uit een ontmoeting met iemand met wie we het niet eens zijn.

Al meegemaakt?

w e r k g e z o n g e n d o o r A l f r e d D e l l e r , d o o r M o n t s e r r at F i g u e r a s ,

iemand die ik erg bewonder: hij heeft al veel repertoires en forma­ ties verkend, maar hij klinkt nog steeds als zichzelf.

het wezenlijke van heel veel ba­ rokmuziek niet in de partituur te vinden is, maar daarbuiten. Pas als je het verband snapt tussen een bepaalde geste en een bepaalde vocale partij bijvoorbeeld, vallen de puzzelstukken op hun plaats.

Pas als je een dans voor je ziet, begrijp je ten volle hoe je die dans wil spelen. Als je ‘Le Bourgeois Gentilhomme’ concertant uitvoert,

Claire Lefilliâtre

Een andere belangrijke mentor was voor mij natuurlijk ook de luitist Hopkinson Smith, bij wie ik na­ dien heel wat lessen volgde. Een fantastische pedagoog. Zijn liefde voor de klank en het geduld dat hij opbrengt om naar die klank te streven – dat is voor mij heel be­ palend geweest. Hij is het soort leraar waar je binnenstapt met een stuk dat je graag wil kunnen spe­ len en weer buitenstapt met werk voor zes maanden op één enkele noot. Dat geduld heeft me later geïnspireerd in mijn werk met Le Poème Harmonique. In het reper­ toire dat we brengen, muziek uit

D at w a s i n h e t v e r l e d e n n i e t z o .

Als muzikant ontmoet je de hele tijd mensen die je iets bijbrengen, dus dat is een moeilijke vraag.

Maar als ik dan toch iemand moet uitkiezen, dan misschien mijn gi­ taarleraar op de Ecole Normale de Musique de Paris, Dominique Daigremont. Hij was niet alleen een excellente gitaarleraar, hij was ook actief als barokgitarist. Niet dat hij me wilde overtuigen om barokgitaar te gaan spelen. Maar hij heeft me wel aangemoedigd om te kijken naar de bronnen van de stukken die ik op mijn klassieke gitaar speelde. En dat dreef me uiteindelijk in de richting van de luit en de oude muziek.

v o o r t d u r e n d v e r n i e u w t.

Welke muzikale ontmoetingen hebben een belangrijke rol gespeeld in jouw muzikale loopbaan?

v e r w a c h t d at e e n m u z i k a n t z i c h

Luitist Vincent Dumestre is al 17 jaar lang het gezicht van het baanbrekende oude muziek-ensemble Le Poème Harmonique. Geduld: dat leerde hij uit de ontmoeting met zijn mentor Hopkinson Smith. En nog altijd spint hij liever lange lijnen, dan korte bogen – dwars tegen de tijdsgeest in. Samen met sopraan Claire Lefilliâtre laat hij op AlbaNova de emoties hoog oplopen, met 17 de -eeuwse muziek die zowel de wereldse als de hemelse liefde bezingt. Vooraf sprak hij met ons over de ontmoetingen die kleur hebben gegeven aan zijn artistieke leven.

We le v e n i n e e n tijd wa a r i n m e n

Vincent Dumestre en de kunst van de ontmoeting

d e p a r t i t u u r z o v e e l o p e n i n g e n l a at. L u i s t e r n a a r e e n z e l f d e

Inte r v i e w met V i ncent D u mest r e

D e m u z i e k d i e w i j b r e n g e n i s p e r d e f i n i t i e b e w e e g l i j k , o m d at

MIDZOMERFESTIVAL VOOR CREATIE EN MUZIKAAL ERFGOED

dan valt het lang en saai uit. Maar wanneer je alle elementen te samen brengt, voel je de ongelofelijke kracht die van dit werk uitgaat.

De muziek die je op AlbaNova brengt, is eveneens het resultaat van bijzondere ontmoetingen…

Inderdaad: in het Firenze van de late 16 de eeuw verzamelden een heleboel intellectuelen en kunste­ naars zich in de camerata van graaf Giovanni de Bardi. Echte huma­ nisten waren dat. Zowel theoretici, filosofen en geleerden, als practici, dichters, muzikanten en beeldende kunstenaars kwamen daar samen.

De barokmuziek is letterlijk uit die ontmoetingen ontstaan. Ze zoch­ ten naar een manier om de oude Griekse tragedie te doen herleven en uit hun gezamenlijke inspira­ ­t ie ontstonden de eerste opera’s.

Hypermoderne muziek was dat toen, die brak met het polyfone renaissance-ideaal en tekstexpres­ sie voorop zette.

De katholieke kerk en de beweging van de contrareformatie accepteer­ den die nieuwe muziek eerst niet.

Maar toen eenmaal duidelijk werd hoe overtuigend de nieuwe muziek kon zijn en wat een sterke emoties ze kon oproepen, geraakte ze wel geleidelijk aan in de religieuze praktijk geïntegreerd. In het begin van de 17 de eeuw verklankte men profane en religieuze gevoelens uiteindelijk met precies dezelfde middelen. Op die confrontatie richten we ons in het programma ‘Vanitas Vanitatum’. Monteverdi’s ‘Pianto della Madonna’ bijvoor­ beeld gebruikt hetzelfde muzikale materiaal als zijn ‘Lamento d’Arianna’, een klaagzang uit een verloren gegane opera. Dat zegt toch genoeg? We volgen dat spoor

doorheen Italië, want daar begon het uiteindelijk allemaal, naar Spanje en tenslotte ook Frankrijk.

Hoeveel ‘inspiratie van het moment’ heeft deze muziek nodig?

De muziek die wij brengen is zo­ zeer verbonden met improvisatie, dat zelfs wanneer we niet impro­ viseren, het principe van improvi­ satie nog altijd aanwezig is. Dat is vaak moeilijk om te begrijpen voor klassieke muzikanten die zich vooral op de 19 de eeuw richten. Zij werken vanuit gedetailleerde par­ tituren en die partituren hebben de status gekregen van gereperto­ rieerde oeuvres die vaststaan en niet langer bewegen. De muziek die wij brengen is per definitie beweeglijk, omdat de partituur zoveel openingen laat. Luister naar eenzelfde werk gezongen door Alfred Deller, door Montserrat

Figueras, en door Claire Lefilliâtre: elke keer totaal anders. Die vrij­ heid in de uitvoering is een in­ herent deel van het muzikale mate­ riaal. Luister dan eens naar enkele versies van een symfonie van Brückner: je zal merken dat het verschil veel minder groot is.

In dit programma zit een groot stuk van de vrijheid dus in de muziek zelf: er zijn veel momenten waarop je merkt dat de zanger ruimte krijgt voor improvisatie of voor eigen versieringen. Daar komt bij dat Claire en ik al meer dan vijftien jaar samen muziek maken. Die lange geschiedenis en die grote betrokkenheid maakt het mogelijk om telkens opnieuw te gaan spelen met de tempi en telkens nieuwe dingen uit te pro­ beren, zoals het moment ons in­ geeft.

Claire Lefilliâtre & Vincent Dumestre – Vanitas Vanitatum 17.00 uur Kerk

Interview Annemarie Peeters

Betalend

MIDZOMERFESTIVAL VOOR CREATIE EN MUZIKAAL ERFGOED

ZONDAG 28 JUNI 2015

/

D e m u z i kale ontmoet i ng van

K wa r tet H elmholt z / Inte r v i e w met T homas S met r y ns

© Fien Muller

Thomas Smetryns

aangesproken vanuit de wereld van het theater, wat dan weer een ander netwerk met zich meebrengt. Ik vind dat allemaal fantastisch en het zorgt ervoor dat mijn werk als componist heel divers en sociaal wordt, wat ik heel belangrijk en stimulerend vind, maar men heeft mij bijvoorbeeld nog nooit om een

strijkkwartet gevraagd. Ik zou dat ook wel heel graag eens doen, maar het komt er voorlopig niet van.

Om terug te komen op de oude muziek: het is dus eerder het instrumentarium en de manier van denken en

musiceren die je aantrekken dan het repertoire zelf.

Ja, ik heb vroeger, heel lang gele­ den, ook wel al dingen gedaan met het repertoire. Ik heb bijvoorbeeld een cyclus gemaakt rond Monte­ verdi, maar dat dateert al van bij het begin van de 21 ste eeuw (lacht).

De componisten die je noemt, maakten hun muziek ook in nauwe samenwerking met muzikanten. Dat soort ontmoetingen tussen musici en componisten stond ook centraal in de Ecoles du Nord waarrond AlbaNova dit jaar draait. Deze bijeenkomsten vonden natuurlijk plaats in een tijdperk waar het veel minder evident

Wat mogen we verwachten op AlbaNova ?

We gaan met een nieuw kwartet spelen, en op het einde van het festival ga ik draaien met het djduo Kopi & Luwak. Bij dat duo focussen we op de invloeden van etnische muziek op de populaire muziek van de jaren ’20 tot de ja­ ren ’50. We hebben dat samenge­ bracht onder de noemer ‘EuroExotica’ wat verschillende facetten met zich meebrengt. Enerzijds was er in die tijd een echte interesse voor nieuwe klanken, maar onder­ huids speelt er ook een soort do­ minantie van het Westen op Afrika of de Pacific mee. We hebben on­ dertussen al een hele collectie muziek, en op sommige platen ligt letterlijk al een hele dikke laag stof.

Er is één plaat uit Suriname waar er gezongen wordt over de slaver­ nij van de zwarten, maar met een

Da a r zij n a l c o n c e r t e n u i t vo o r tg e ko m e n .

Er zijn verschillende plaatsen denk ik. Sommige centra die in de 20 ste eeuw belangrijk waren, zijn er van­ daag nog steeds, zoals Darmstadt (waar elke zomer in juli de Internationale Ferienkurse für Neue Musik doorgaan, kc) of IRCAM (Institut de Recherche et Coordination Acoustique/Musi­ que) in Parijs. Zelf ben ik één keer in Darmstadt geweest, maar dan in maart (lacht). Ik zou wel eens naar de Ferienkurse willen gaan, maar ik zou me dan waarschijnlijk eerder een outsider voelen. Heel vaak zijn er ook festivals en work­ shops waar je elkaar kan ontmoe­ ten. Daarnaast speelt het zich toch voornamelijk ook online af. Er zijn een aantal mensen met wie ik con­ tacten onderhoud en dan af en toe afspreek om elkaar te ontmoeten.

Soms kom je dan mensen voor het eerst tegen wiens muziek je al lan­ ger kende. Er zijn een aantal web­ sites die daar heel handig voor zijn; voor mij is dat vooral Soundcloud, waar je de ruimte hebt om te luisteren en met elkaar in contact te komen. Daar zijn al concerten uit voortgekomen, maar ook goeie connecties.

l u i s t e r e n e n m e t e l k a a r i n c o n ta c t t e k o m e n .

Dat speelt altijd wel ergens in het achterhoofd, maar het muziek­ landschap in België is zodanig divers… Er zijn wel een aantal figuren die daar sterke uitspraken over doen, maar niets verplicht je natuurlijk om naar hen te luiste­ ren. Ik heb g e st ude erd bij Godfried-Willem Raes en was het niet altijd eens met zijn kritieken, bijvoorbeeld op postmoderne componisten. Maar door zijn uit­ gesproken mening ben ik wel zelf gaan nadenken over de vraag waarom een bepaald soort muziek wel of niet past binnen een esthe­ tisch kader. Als componist heb ik daar verder geen echte hinder van ondervonden. Je maakt natuurlijk muziek om een bepaald publiek te bereiken, en daarvoor schakel je jezelf ook in een bepaalde stro­ ming in. Ik merk bij mezelf wel een aantal raakvlakken met an­ dere componisten, maar mijn in­ teresses zijn te divers om bij één bepaalde groep te horen. Ik neig wel eerder naar de Angel­saksische strekkingen, zoals John Cage, Morton Feldman of Christian Wolff en heel wat Engelse compo­ nisten. Vele van die componisten heb ik trouwens door GodfriedWillem Raes leren kennen.

was om contacten te leggen en te onderhouden.

Waar of hoe speelt deze communicatie zich vandaag af volgens jou?

Op Soundcloud heb je de ruimte om te

In de muziekgeschiedenis van de voorbije halve eeuw is het gebruiken van oude muziek of van historisch beladen modellen lange tijd not done geweest, zeker vanuit de hoek van het modernisme en de avant-garde. Heb je als componist ooit weerstand ervaren of zelf terughoudendheid gevoeld om met het verleden aan de slag te gaan?

Word je in een bepaalde rol getypecast?

Het is wel wat zo gegroeid, en ik heb dat zelf niet helemaal in de hand. Doordat ik een aantal stuk­ ken gemaakt heb in een bepaalde richting, krijg ik nu regelmatig gelijkaardige vragen. Mensen den­ ken: “We gaan iets voor kinderen doen” of “We hebben een eigen­ aardige bezetting, dus we vragen het aan Thomas”. Door de samen­ werking met LOD (Gents muziek­ theaterhuis, kc) word ik ook vaker

creatief aan de slag met het verleden

t e d i v e r s o m b i j é é n b e pa a l d e g r o e p t e h o r e n .

Daarnaast ben ik ook altijd gefas­ cineerd door instrumenten die niet zo heel conventioneel zijn, en die vaak aanleunen bij de historische muziekpraktijk. Ik heb al verschil­ lende stukken geschreven voor renaissance-instrumenten en ik krijg ondertussen ook vaak de vraag om voor historische instru­ menten iets te maken.

andere componisten, ma ar mijn interesses zijn

Al van in mijn opleiding heb ik altijd interesse gehad voor oude muziek. Ik ben begonnen als gita­ rist, en aangezien ik toen bijna altijd oude muziek voorgeschoteld kreeg, heb ik besloten om luit te gaan studeren en dat te combine­ ren met compositie. Daardoor heb ik gedurende een hele tijd ervaring opgedaan in het interpreteren van oude muziek. Nu speel ik geen luit meer, maar ik denk dat er wel een belangrijk aspect van die praktijk is overgebleven. Ik werk heel vaak op basis van vertrouwen met mu­ zikanten en observeer hoe zij het materiaal interpreteren. Soms gaat dat over heel kleine dingen, zoals bepaalde fraseringen of dynamiek die niet helemaal uitgecompo­ neerd zijn maar eerder vrij gelaten worden. Ik denk dat dat iets is dat ik heb meegenomen uit de oude muziek, waar dit soort informatie ook niet in de partituur aanwezig is en door de muzikanten zelf wordt toegevoegd. Die manier van werken is niet alleen het resultaat van mijn ervaring met oude mu­ ziek en de uitvoeringspraktijk er­ van, maar zie ik even goed in jazz en in muziek van andere compo­ nisten.

I k m e r k b i j m e z e l f w e l e e n a a n ta l r a a k v l a k k e n m e t

Smetryns, Soundcloud, Stemvorken Wat betekent oude muziek voor een componist zoals jij vandaag?

13

LANDCOMMANDERIJ ALDEN BIESEN – BILZEN

aantal werken van mij spelen, maar ook andere muziek die erbij past, zoals het werk van de JapansBraziliaans-Nederlandse compo­ nist Luiz Henrique Yudo. De stuk­ ken die ik maak, zullen uitgaan van een bepaalde fysieke ervaring.

We vertrekken vanuit de stemvor­ ken, waarmee de cello en de viool proberen te versmelten of net tegen de zuivere tonen in te gaan door middel van precies bepaalde fre­ quenties. Elementen uit de psycho­ akoestiek zoals som- en verschilto­ nen spelen daarbij ook een grote rol. Doorheen de verschillende onderdelen van het programma gaan we op zoek naar een afwis­ seling tussen statische en meer melodische momenten. Het vol­ ledige programma zal opgebouwd zijn zoals een album of een plaat, met een weloverwogen plaatsing van de verschillende stukken.

Interview Klaas Coulembier

K wartet Helmholtz – Intonations 13.20 uur Rijschool Betalend Kopi & Luwak – Euro-Exotica 17.00 uur (doorlopend tot 19.00 uur) Tiendschuur Inbegrepen in algemeen toegangsticket

soort Westerse bigband op de ach­ tergrond. Er is ook nogal wat Afrikaanse muziek, onder meer uit Congo, waar het Belgische Sabam dan de auteursrechten op beheert.

Omgekeerd zie je ook hoe de Afrikaanse ritmiek doorsijpelt in de Belgische pop- en rockmuziek.

Bij het kwartet ga ik vooral met mijn collectie stemvorken spelen.

Benjamin Dousselaere neemt de elektronica en platenspelers voor zijn rekening, en Benja min Glorieux en Stefaan Smagghe spe­ len cello en viool. We gaan een

Kopi & Luwak

Benjamin Glorieux c e l l i s t, Ato n ’& A r m i d e

© Virginie Schreyen

12

Een tiental jaar geleden werd ik via-via aangezocht om een cursus muziekinitiatie op te starten voor kinderen met een handicap in een muziekschool op het Waalse plat­ teland. Het betrof hier weliswaar muziek, maar niettemin waren alle andere factoren mij min of meer vreemd: de taal, de streek, de leef­ wereld van de leerlingen. Er waren trouwens niet enkel kinderen of jongvolwassenen met een fysieke en/of mentale handicap, halver­ wege het schooljaar kwam er ook een groep kinderen bij die waren geplaatst door een jeugdrechter, omwille van de sociale problema­ tiek waarin ze opgroeiden. Eerst was ik sceptisch, omdat ik hiervoor geen opleiding had genoten. Toch waagde ik het erop, en stak mijn licht op bij enkele gediplomeerde collega’s. Enkele jaren voordien was ik volledig gestopt met cello spelen, uit een soort onvrede of onrust, wat het ook mag geweest

zijn, en ik zag deze uitdaging als een authentieke manier om op­ nieuw met muziek in contact te komen. De momenten die ik me levendig herinner zijn die waarop een blinde jongen - een reus van 14 jaar jong - schuchter zijn hand op de rug van mijn cello legde en zijn tranen de vrije loop liet toen hij het hout voelde trillen wanneer ik de diepe do-snaar aanstreek.

Andere kinderen wisten nauwelijks te communiceren, of maakten onze Orff-instrumenten stuk. Gelukkig konden we vaak naar buiten, op het plein voor het klaslokaal, om er muzikaal getint te ravotten...

Voor ik er de fakkel doorgaf aan een gediplomeerde muziekpeda­ goog heb ik er opnieuw de eenvou­ dige, oeroude communicerende waarde van klanken, van muziek leren appreciëren, en hebben al die ontroerend eerlijke mensen mij zo geleerd om de kracht ervan te her­ ontdekken.

14

ZONDAG 28 JUNI 2015

MIDZOMERFESTIVAL VOOR CREATIE EN MUZIKAAL ERFGOED

Het Zwitserse ensemble voor mid­ deleeuwse muziek RUMORUM zal een historische benadering con­ fronteren met het gebruik van his­ torische synthesizers. Het blokfluit­ kwartet Boreas uit Bremen zal samenwerken met een lichtkun­ stenares om de wereld van Petrus Alamire tot leven te wekken. Met twee sopranen, cornetto, contrabas en percussie zal het Belgisch en­ semble Circling the Spheres op een improvisatorische wijze met het fascinerende oeuvre aan de slag gaan. Met hun rugzak vol ervaring in de jazz, de oude en hedendaagse muziek gaan zij deze uitdaging aan.

Victoria Bernath zal dan weer solo én improvisatorisch aan de slag

gaan met één van de werken uit het Britse koorboek van Petr us Alamire. Ze laat zich verder ook inspireren door de specifieke motet­stijl voor haar eigen com­po­ sities. Tot slot gaan de twee jonge muzikanten van het ensemble Two Envelopes aan de slag met een ge­ durfd concept voor klavecimbel, schrijfgeluiden en elektronica.

Deze verschillende projecten wor­ den de komende maanden verder uitgewerkt, onder begeleiding van specialisten als Eric Sleichim en Raquel Andueza. Op Alba­Nova volgt een eerste coachingsessie begeleid door Eric Sleichim met een voorstelling van de projecten en een bespreking van de concep­ tuele aanpak. Hierop zullen alle geselecteerden aanwezig zijn, op Circling the Spheres na. Tijdens het oude muziekfestival Laus Polyphoniae staat er een inten­ sieve driedaagse muzikale coa­ ching op het programma en zullen de ensembles zich ook presenteren aan het brede publiek. De ensem­ bles krijgen dan eveneens de gele­ genheid om zich te presenteren aan internationale concertorgani­ satoren (o.a. delegatie van de REMA). Het netwerkmoment en de verdere ondersteuning vanuit Musica en AMUZ zullen hen na­ dien helpen om hun internatio­ nale carrière verder uit te bouwen.

Petrus Alamire Lab 10.00 uur (doorlopend tot 12.00 uur) Oranjerie Inbegrepen in algemeen toegangsticket

D e m u z i kale ontmoet i ng van

Inte r v i e w met Jan Van O u t r y ve

Hend rik Vanden Abeele

Duizend-en-een-nacht met

pi a n i s t, z a n g e r , o n d e r zo e k e r , P s a l l e n t e s , C o n n ec t II

en

Jan Van Outryve De Spaanse sopraan Olalla Alemán en de Belg ische luitist Jan Van Outryve zetten de poëzie van Santa Teresa de Jesús (1515-1591), een hemelse Sherazade, op muziek.

Wat was de aanleiding om met teksten van Santa Teresa de Jesús te gaan werken?

Daar Teresa de Jesús de belang­ rijkste mystica van de Spaanse renaissance was, kon een uitge­ breid jubileum van haar 500-ja­

rige geboorte niet uitblijven... Een viering die over heel Spanje en de rest van de wereld, en in het bij­ zonder in Carmelieten­g emeen­ schappen gevierd wordt.

Santa Teresa de Jesús kan een beetje beschouwd worden als het tegenbeeld van Hildegard von Bingen. Bij Teresa de Jesús denken we vooral aan haar devote teksten die jammer genoeg juist door hun krachtige eenvoud maar al te vaak in de literaire kitsch terecht geko­ men zijn. Het leek ons nu net in­ teressant te gaan kijken hoe haar

teksten zich verhouden tot de mu­ ziek van haar tijd... Om zo te ko­ men tot een muzikale evocatie van deze bijzondere vrouw die we als een soort van renaissance gospel­ schrijfster zouden kunnen zien.

En ja, ondanks het feit dat er tij­ dens haar leven geen teksten van haar werden getoonzet, zijn er toch heel veel linken te vinden. Zo zijn er de toonzettingen van hoog­ liedteksten, een sterk erotische bijbeltekst die in die tijd een ware populariteitsexplosie kende, en die inhoudelijk heel nauw aansluit

D e m u z i kale ontmoet i ng van

Pieter Stas c e l l i s t, z a n g e r , Ca ppe l l a Pr at e n s i s , C o n n ec t II Niets is zeker

bij de teksten van Santa Teresa.

Hoe zijn jullie precies met haar materiaal aan de slag gegaan?

We hebben alle linken met muziek uit haar tijd zo breed mogelijk geïnterpreteerd. Vaak was de tekst het vertrekpunt om iets in ons pro­ gramma op te nemen, maar ook de belangrijke componist de Victoria die nota bene zijn geboor­ teplaats met Santa Teresa deelt, kon niet ontbreken...

Daarnaast was er het opzoeken en uitwerken van de juiste contrafac­ ten (een nieuwe tekst op een be­ staande melodie zetten, nvdr) om haar werk terug te laten weerklin­ ken. De Spaanse polyfonie kende haar gouden tijd; de vihuela school, het uitzenden van zanger/ componisten naar Italië, ... Dat haar poëzie niet vaker door de muziek werd opgepikt, is eigenlijk merkwaardig, zeker omdat haar krachtige eenvoud zich daar per­ fect toe leent.

Olalla Alemán & Jan Van Outry ve – Santa Teresa de Jesús 12.00 uur Kerk Betalend

O ntmoet i ng r ond de laptop

De soundscape zal aangroeien met klanken die opgenomen worden tijdens de festivaldag. Liberg laat

zich hiervoor bijstaan door drie ‘klankreporters’. Dit zijn drie per­ sonen uit het publiek die via een oproep gevraagd werden om klan­ ken te verzamelen op het terrein v a n A lden Bie s en. Tijden s AlbaNova gaan ze op pad met een opnametoestel en capteren ze prikkelende geluiden, niet alleen van concerten maar ook van de

schelmmeester in Bylsma naar boven. Hij eindigde zijn betoog met de woorden: “Maar ik ben hier toch niet helemaal zeker over…”

Philippe Thuriot ac c o r d eo n i s t, B - C l a s s i c

nodigt je uit in zijn soundscape-atelier het heilige zangboek, zo wordt nu een cirkel gevormd rond Libergs laptop. Op die manier ontstaat een soundscape waarbij het collectieve primeert op de individuele keuzes van de componist.

Anner Bylsma: fenomeen, verteller, muzikant, cellist en nog veel meer.

Gegrepen door zijn geweldige toon en bijzonder boeiende vertol­ kingen wilde ik dit wispelturig fenomeen graag van dichtbij mee­ maken. Met een kopie van de Servais, nog ongelakt, onder de arm spoorde ik richting Leuven voor een masterclass rond - uiter­ aard - Bach. Toen één van de deel­ nemers na een verdienstelijke vertolking werd meegenomen in een overtuigend verhaal over de hoekjes en kantjes van dat deel en volmondig beaamde wat de mees­ ter zei, kwam de scherm-, of is het

D e m u z i kale ontmoet i ng van

Michaël Liberg Tijdens AlbaNova creëert de Franse zanger, multi-instrumenta­ list en componist Michaël Liberg een collectieve soundscape in en rond een open atelier. In de geest van het ontmoetingsthema nodigt hij het publiek uit om bij hem aan tafel aan te schuiven en deel te nemen aan het creatieproces. Zoals zangers vroeger verzamelden rond

er nooit af. Ritme en metrum, dat zit hier, zei ze, en ze wees midden op mijn buik.

© Lies Vanden Abeele

Olalla Alemán

Ik heb er een paar gehad, zo van die muzikale ontmoetingen die mee mijn muzikale loopbaan be­ paalden. De allereerste was de belangrijkste: pianojuf Julia. Ik was zes jaar, zij zesenzestig. Ik volgde les bij haar thuis, twee uur per week. Bruine Pleyel, porselei­ nen hondje erop, levende dashond eronder. Jarenlang ben ik bij haar in de leer geweest, tot ze het tijd voor me vond om naar het conser­ vatorium te gaan. Ze had zo’n ouderwetse metronoom die bo­ venop een hoge kast stond. Kwam

festivalomgeving: van pratende festivalgangers over het kraken van het programmakrantje tot voetstappen in het kasteel.

Tijdens het openingsconcert door ClubMediéval stelt Liberg het basismateriaal voor zijn soundscape voor.

Gedurende het festival wordt het aangevuld met geluiden en kunnen

bezoekers een kijkje nemen in het open atelier van de kunstenaar. Om 17.40 uur kan je het eindresultaat komen beluisteren.

Michaël Liberg – Soundscape in the Field 13.00 uur (doorlopend tot 17.30 uur) 17.40 uur > presentatie soundscape Foyer Rijschool Inbegrepen in algemeen toegangsticket

De allereerste grote muzikale ont­ moeting is die met mijn oom. Hij speelde accordeon tijdens bals.

Een echte held, die oom. Spelen tot 3 uur ‘s nachts om daarna om 8.30 uur te beginnen werken in de fabriek. Ik had ook kunnen zeggen dat de ontmoeting met Astor Piazzolla in deSingel in 1989 even belangrijk was, of met Miles Davis in het Koninklijk Circus. Het be­ luisteren van alle symfonieën van Mahler was ook niet van onderge­ schikt belang. Of onlangs nog het duo met Uri Caine in de Bijloke.

Een echt feest was dat. In 1998 leerde ik Dick van der Harst ken­ nen. Hij herschreef muziek van Henri Purcell voor tien accordeons voor een stuk van Alain Platel: ‘La tristeza complice’. Een wereld ging voor me open. Muziek hoefde van dan af niet meer strak en stijf te zijn, fantasie was toegelaten. Een tweede ervaring van dat kaliber

was met de groep van ‘Pitié’: Aka Moon, Tcha Limberger, Lode Vercampt, Magic Malic. Ik mocht meespelen in een dreamteam. Rony Verbiest is ook zo’n wonder van de muziek, hij is de Chet Baker van de accordeon. En toch is die aller­ eerste ontmoeting de allerbelang­ rijkste. Zonder mijn oom en het café van mijn ouders was ik mis­ schien nooit muzikant geworden.

© Rosenberg

Musica en AMUZ deden een op­ roep naar veelbelovende muzikan­ ten en ensembles om originele concepten te bedenken en met het oeuvre van Alamire aan de slag te gaan. Uit de vele, zeer diverse voorstellen koos de jury, bestaan­ de uit Pascale De Groote (alge­ meen directeur Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen) en Frans de Ruiter (Directeur Academy of Creative and Performing Arts, Leiden University), Paul Craenen (directeur Musica), Herman Baeten (voorzitter Musica) en Bart Demuyt (directeur AMUZ), vijf projecten die een coachingtraject aangaan.

Eric Sleichim

Het festival Laus Polyphoniae staat in 2015 volledig in het teken van de muziekkopiist Petrus Alamire. De International Young Artist’s Presentation (IYAP) werd voor deze gelegenheid omgedoopt tot International Petrus Alamire Lab. Welke betekenis hebben de vijf eeuwen oude geschriften van Alamire voor een publiek van de 21 ste eeuw? Op welke manier kan de polyfone renaissancemuziek een inspiratiebron vormen voor com­ ponisten en muzikanten van van­ daag, over genres en stijlen heen?

© Guy Kokken

Eric Sleichim coacht nieuw talent

15

LANDCOMMANDERIJ ALDEN BIESEN – BILZEN

Jan Van Outryve & Olalla Alemán

Petrus Alamire Lab

/

16

ZONDAG 28 JUNI 2015

MIDZOMERFESTIVAL VOOR CREATIE EN MUZIKAAL ERFGOED

/

17

LANDCOMMANDERIJ ALDEN BIESEN – BILZEN

D e m u z i kale ontmoet i ng van

M u z i ek z onde r g r en z en

Aline Hopchet b lo k flu i t i s t e , Ca n n a m e l l a , Wo lu b i l i s

Emre Gültekin & Katherine Hill

Vijftien jaar geleden begon ik te gidsen in het MIM (Muziekinstru– mentenmuseum, Brussel) en sinds die tijd heb ik het geluk om de ken­ nis die ik daar opdoe te mogen delen met het publiek. De interac­ tie tussen instrumenten, muziek, bouwers, muzikanten en akoestiek is voor mij als docente en muzi­ kante een onuitputbare bron van inspiratie. In het MIM ontdekte ik onder andere de flageolet (19 deeeuws blokfluitje) en de vroege dubbelrietbladinstrumenten. De liefde voor deze laatste instrumen­ ten deel ik met mijn studenten in Sint-Lambrechts-Woluwe en met

op zoek naar de oermelodie

© Dieter Telemans

en Turkije een gemeenschappelijke basis. Die verwantschap toont aan dat de twee volkeren eeuwen heb­ ben samengeleefd en samen heb­ ben gemusiceerd. Als een echte verzoener plaatst Gültekin zijn muziek in het teken van de vriend­ schap tussen volkeren en culturen.

K atherine Hill & Emre Gültekin – Zweeds-Turkse dialoog 13.20 uur Bocholtz Betalend

op het kruispunt van muzikale culturen

AlbaNova gaat op zoek naar een artistiek-inhoudelijke ontmoeting tussen heden en verleden met ei­ gentijdse creaties als resultaat.

B-Classic stelt de uitvoerende mu­ sicus geheel centraal en legt de nadruk op het realiseren van nieuwe artistieke ontmoetingen.

Een sterk gediversifieerd collectief

Tijdens AlbaNova gaan vier B-Classic muzikanten samen het podium op om de dadaïstische kortfilm ‘Entr’Act’ (1924) van René Clair al improviserend te begelei­ den. De twee Limburgers Maarten

Maarten Lingier

muzikale ontmoetingsplaatsen van meer dan 50 muzikanten gaat 10 dagen lang aan de slag, steeds in andere bezettingen en in een dagelijks wisselend programma.

Deze werkwijze, pressure cooking, vraagt van de muzikanten om zich artistiek geheel bloot te geven en een uiterst creatieve interactie aan te gaan, wat leidt tot een sterke en intense live-beleving.

Lingier (piano) en Raf Vertessen (percussie) kennen elkaar al lang.

Deze veelbelovende jonge talenten gaan samen aan de slag met erva­ ren rotten Rhonny Ventat (saxo­ foon) en Philippe Thuriot (accor­ deon).

Maarten Lingier zal bovendien voor het eerst te horen zijn in com­

s a z- s pe l e r , O s u n a

Raphaël De Cock

B - Classic & AlbaNova AlbaNova en B-Classic Festival van Vlaanderen hebben elk hun eigen identiteit maar tegelijk ook een gemeenschappelijk DNAkenmerk. Beide festivals creëren immers telkens opnieuw een mu­ zikale ontmoetingsplaats.

Em re Gültekin

binatie met de cellist Justus Grimm. Samen brengen zij de cel­ losonate van Claude Debussy, tijdgenoot van filmregisseur René Clair. Voor deze sonate liet Debussy zich geheel inspireren door de muziek van François Couperin.

B-Classic – Entr’Acte 15.30 uur Rijschool Betalend

Met maar liefst drie concerten en evenveel ensembles drukt zanger en doedelzakspeler Raphaël De Cock een stevige stempel op het programma van AlbaNova . In de gedaanten van ClubMédieval, Osuna en Griff Trio brengt De Cock een tref fen van Westerse en Oosterse muzikale culturen in de geest van het ontmoetingsthema.

vormen voor De Cock als zanger bij Osuna trio een schat aan inspi­ ratie. Aan de zijde van Thomas Baeté en saz-specialist Emre Gültekin neemt hij de luisteraar mee op een reis van Anatolië tot het verre Mongolië, van Balkan­ ritmes en Scandinavische ballades over eeuwenoude estampies tot Tuvaanse keelzang.

Muziek langs de zijderoute

Brug tussen historisch en hedendaags

Georkestreerde ontmoetingsplek­ ken als de scuole hebben niet altijd bestaan. Eerder speelden vooral economische factoren mee bij de verspreiding van instrumenten, melodieën en dansvormen. Zo vormde vanaf de Oudheid de zij­ deroute letterlijk een verbinding tussen Oost en West, niet alleen om koopwaar te verhandelen, maar ook op vlak van cultuur, weten­ schap en muziek.

Na het zien van haar creaties op YouTube, nodigde De Cock zand­ kunstenares Colette Dedyn in 2012 uit om verhalen te tekenen voor zijn doedelzakkentrio Griff. Haar passie voor zandkunst groeide naargelang ze meer verhalen voor de muziek van De Cock creëerde.

De teksten vormen een dankbare inspiratiebron.

De muzikale kruisbestuivingen die langs de zijderoute plaatsvonden,

De Cock slaat met ClubMédieval, Osuna en Griff Trio driemaal bruggen tussen oud en nieuw, his­ torisch en avontuurlijk, West en

Oost. Dat in onze tijden van vir­ tuele contacten meer dan ooit plezier wordt beleefd aan fysieke en persoonlijke ontmoetingen tus­ sen muzikanten van diverse plui­ mage, dat is de hedendaagse bood­ schap van de middeleeuwse scuole.

ClubMediéval & Ed*N-collectief – Ecole du Nord 10.30 uur Kerk Betalend Osuna – Langs de zijderoute 15.50 uur Cuvelier Betalend Griff Trio & Colette Dedyn – GRIFF SAND 13.00 / 14.40 uur Tiendschuur Inbegrepen in algemeen toegangsticket

Mijn muzikaal parcours is vooral doordrongen van de aanwezigheid van mijn vader, Lütfü Gültekin.

Hij heeft als schrijver, componist en vertolker de traditionele en po­ pulaire Turkse muziek verrijkt met honderden composities waarvan vele door bekende artiesten wer­ den uitgevoerd. Hij had vele con­ tacten met de grootmeesters van de saz-traditie, wat een diepe in­ druk op mij maakte en me toeliet een scherpe zin voor deze muziek te ontwikkelen. Hij bracht me ook een sterke zin voor kwaliteit bij die me ertoe aanzette de grootste mu­ zikanten van andere culturen en tradities te gaan opzoeken en de saz te integreren in verschillende muzikale formaties, hier en elders.

Osuna is zo de vrucht van één van

die ontmoetingen, met Raphaël De Cock. Vriendschap en muzi­ kale uitwisseling gingen hier hand in hand.

© Marc Gysens

Dit Zweedse-Turkse programma op AlbaNova is niet het eerste spraakmakende interculturele pro­

gramma van Gültekin. Onlangs haalde hij nog de media met een album dat hij samen met de Ar­ meniër Vardan Hovanissian op­ nam bij het Brusselse Muziek­ Publique. Gültekin en Hovanissian, beide al vele jaren Brusselaar, wilden hiermee de Armeense ge­ nocide van honderd jaar geleden herdenken. Volgens Gültekin heb­ ben ook de melodieën in Armenië

D e m u z i kale ontmoet i ng van

© Sascha Grimm

Hoe verschillend die culturen ook zijn, hun amoureuze liederen delen een smachtende zangstem begeleid door gonzende snaren. De nasale klanken van Gültekins saz en tam­ bur (twee Turkse snaarinstrumen­ ten) lopen naadloos over in de boventoonrijke Zweedse nyckel­ harpa van Hill. Bovendien zijn het vaak dansliederen die de liefde bezingen. De polska aan de ene kant, de zeybek aan de andere.

Osuna (vooraan: Raphaël De Cock)

Zelfs de Zweedse en Turkse tradi­ tionele muziek blijken bepaalde archetypes te delen. Onmogelijk denkt u? De uit Turkije afkomstige Emre Gültekin zocht samen met

Katherine Hill de Zweeds-Turkse dialoog op en vond die in een pro­ gramma vol liefdesliederen uit deze twee landen aan de rand van Europa.

Emre Gültekin & Vardan Hovanissian

Over de politieke grenzen van Europa heen vinden mensen elkaar in muziek.

Vaker dan we denken, hebben muzikale praktijken in de ene regio een gemeenschappelijke basis met die van een andere: eeuwenoude volksmelodieën duiken op in meerdere talen en in conflictgebieden heeft één instrument soms twee verschillende benamingen en speelwijzen. De oude culturele invloedssferen en handelsroutes laten vandaag dus nog steeds hun sporen na en lopen kriskras door Europa, wars van de huidige lands- en provinciegrenzen.

Fritz Heller, die telkens weer uit ruw hout prachtige pommers, schalmeien en dulcianen weet te toveren.

18

MIDZOMERFESTIVAL VOOR CREATIE EN MUZIKAAL ERFGOED

D e m u z i kale ontmoet i ng van

pi a n i s t, Aca d e m i e To n g e r e n

Romina Lischka

Talloos zijn de ontmoetingen met muzikale en andere kunstenaars.

Maar het enige van tel in die ont­ moetingen ligt in het spelen zelf en is niet te beschrijven, niet te vergelijken… Musiceren is een toestand waar woord en beeld aan betekenis verliezen. Maar de nood aan die eindeloze litanie van ver­ baal commentaar... Het lijkt alsof men een hardnekkig achterhoede­ gevecht voert om te vermijden dat de ruimte zich vult met onze hart­ slag en adem. De waarde van mu­ ziek ligt in het musiceren zelf, onherhaalbaar, onvervangbaar.

D e m u z i kale ontmoet i ng van

Jonas Bisquert

Sarah Verhulst

tert, je hoort dan enkel een wolk van klanken. Ik had meerdere maanden van dagelijkse oefening nodig op Java om de diepte van dit klankenpalet volledig te door­ gronden.

H i s t o r i sch

V r i je gel u i de n

13.20 uur Kwartet Helmholtz Intonations 40’ Cello, elektronica, platen­ draaiers, viool en stemvorken…

Kwartet Helmholtz laat het allemaal klinken!

10.30 uur A ClubMediéval & Ed*N-collectief Ecole du Nord 60’ Een experiment. Een ontmoeting tussen muzikanten in de middel­ eeuwen. Een ontmoeting tussen muzikanten vandaag.

ClubMediéval en gastmuzikan­ ten uit alle hoeken van Europa gaan de uitdaging aan.

10.00 uur Petrus Alamire Lab Open coaching sessies Doorlopend tot 12.00 uur Jong talent krijgt coaching van Eric Sleichim in het kader van het International Petrus Alamire Lab i.s.m. AMUZ.

14.30 uur Eric Sleichim & Marnix De Cat Def iant Angels/Alamire revisited 40’ Iconoclasten Eric Sleichim en Marnix De Cat gaan werken uit het corpus van Petrus Alamire te lijf met orgel, sax en live electronics. Aangevuld met een creatie van Eric Sleichim voor deze atypische bezetting.

EARLYMUSIC.BE

LEGENDE :

FAMILIE

familievriendelijke activiteiten met aandacht voor participatie en jonge oren

Praktische informatie

De aankoop van een algemeen toegangsticket is verplicht.

Met dit ticket heb je toegang tot het domein en kan je genieten van het aanbod ‘Vrije Geluiden’.

Een algemeen toegangsticket kost 10 euro, zowel in voorverkoop als aan de kassa.

Een algemeen toegangsticket voor kinderen tot en met 12 jaar is gratis.

Ee t– en drinkg el egenheid:

OPGELET: ter plaatse kan je enkel CASH betalen!

Restaurant Buitenhof: drinkgelegenheid vanaf 10.00 uur en een zelfbedieningsrestaurant vanaf 11.30 uur.

EHBO: Er is een dokter aanwezig, wend je tot een medewerker.

Ba by- en k inderopva ng: Voor kinderen van 0 tot 6 jaar is er gratis opvang, verzorgd door de Gezinsbond. Zuidelijke Voorburcht – 10.00 tot 18.00 uur

Pendel diens t: Een toeristisch treintje vervoert je gratis van het station van Bilzen naar de Landcommanderij Alden Biesen.

• Vertrek station Bilzen: 10.15, 11.15, 12.15, 13.15, 14.45, 15.45, 16.45, 17.45, 18.45, 19.45, 20.45

MEER INFO & TICKETS: WWW.ALBANOVAFESTIVAL.COM

13.00 & 14.40 uur F Griff Trio & Colette Dedyn GRIFF SAND 30‘ Doedelzakken en zandkunst kunnen het uistekend met elkaar vinden.

17.00 uur Claire Lefilliâtre & Vincent Dumestre Vanitas Vanitatum 40’ Frans sterrenduo gaat de confrontatie aan met het in de 17 de eeuw erg populaire vanitas-thema.

F

• Vertrek Alden Biesen: 10.45, 11.45, 12.45, 14.15, 15.15, 16.15, 17.15, 18.15, 19.15, 20.15

A

A F 12.30 & 16.30 uur Academie Tongeren o.l.v. Johan Bossers Variaties op ‘Spem in Alium’ van Thomas Tallis 30’ Klassieke, jazz- en popmuzi­ kanten, professionelen en amateurs, leraars en leerlingen gaan samen variëren op ‘Spem in Alium’ van Thomas Tallis.

15.50 uur Osuna Langs de zijderoute 40’ Balkanritmes, Scandinavische ballades, eeuwenoude estampies, Tuvaanse keelzang en nog zoveel meer ontmoeten elkaar in dit concert van Osuna.

TICKETS

Voor de betalende concerten dien je aparte tickets te kopen.

Deze kosten 10 euro in voorverkoop en 12,50 euro aan de kassa. Kinderen en jongeren tot en met 25 jaar genieten van een verlaagd tarief van 8 euro per ticket voor een betalend concert, dit wel enkel in voorverkoop!

Voor de workshop ‘SAPATIEPIE’ betalen zowel (groot)ouders als kinderen 4 euro per persoon.

11.50, 13.50 & 15.50 uur Romina Lischka, Bastian Stein & Stefan Schönegg Gamba meets Jazz 20‘ Jazz en oude muziek verbroederen.

13.20 uur Katherine Hill & Emre Gültekin Zweeds-Turkse dialoog 40’ Liefdesliederen uit twee uit­ hoeken van Europa vinden elkaar in zingende stemmen en gonzende snaren.

15.30 uur H B-Classic Entr’Acte 40’ Een concert dat het bruisende Parijs oproept van rond de vorige eeuwwisseling.

Een film uit de Belle Epoque als inspiratiebron voor improvi­ saties op piano, saxofoon, percussie en accordeon.

F am i l i e

A F 11.30, 12.50, 14.00 & 16.30 uur Gending Su Llanto 20‘ Nieuw gecomponeerde muziek op een traditionele Javaanse gamelan.

12.00 uur Olalla Alemán & Jan Van Outryve Santa Teresa de Jesús 40’ Sopraan en luitist roepen de visioenen op van mystica Santa Teresa de Jesús, een hemelse Sherazade ten tijde van de Spaanse Gouden Eeuw.

The Shuffle Season

Volg ALBANOVA op

De vzw Belgian Early Music Community brengt organisatoren, ensembles, musici, bouwers, liefhebbers, luisteraars, musicologen in Vlaanderen en Wallonië samen rond hun passie voor ‘hippe’ oude muziek.

Mogelijk dankzij crowdfunding : BE70 5230 8062 1425

19

LANDCOMMANDERIJ ALDEN BIESEN – BILZEN

Avontuur

14.30 uur F The Shuffle Season The Shuf f le Season 40’ Georges Brassens, Sigismondo d’India, Woody Guthrie en Henry Purcell met elkaar verbinden… The Shuffle Season durft het aan!

c o m p o n i s t, G e n d i n g

dé weblog over ‘hippe’ oude muziek met maandelijkse nieuwsbrief en actuele agenda

/

PROGRAMMA

Johan Bossers

In mijn twintiger jaren werd mijn muzikale ziel verrijkt door een buitengewone muzikale ontdek­ king: Javaanse gamelanmuziek.

Ik moest mijn luistervermogens herafstemmen en nieuwe aanleren.

Luisteren, die spier die we al eens vergeten te trainen.

Het draait allemaal om textuur.

Een impliciete muzikale lijn die niemand werkelijk speelt maar die iedereen (zowel muzikanten als luisteraars) in zijn/haar hoofd meedraagt.

Oneindige combinatietechnieken en het constant anticiperen op die muzikale lijn creëren een bijzonder en onafgebroken evoluerend klan­ kenpalet.

Natuurlijk is het onmogelijk dit te horen wanneer je vrijblijvend luis­

ZONDAG 28 JUNI 2015

A

AVONTUUR

avontuurlijke concerten waarin creatie centraal staat en oud en nieuw elkaar inspireren

13.00 uur Michaël Liberg Soundscape in the Field Doorlopend tot 17.30 uur Michaël Grébil vangt AlbaNova in een soundscape met hulp van het publiek.

Presentatie soundscape om 17.40 uur.

Ook gezinnen met kinderen zijn welkom op AlbaNova!

Verwonder je over de eindeloze variaties gebracht door de Academie Tongeren, droom weg bij de zandkunst en muziek van Griff & Colette, zing mee met Wolubilis, neem deel aan de workshop SAPATIEPIE , ontdek de Javaanse gamelan met Gending of ga mee op zoek naar de Schat van Vlieg!

13.20, 14.10 H F & 15.10 uur Wolubilis, de vrolycke musyckbende o.l.v. Aline Hopchet Si hebben scalemeyden, bom­b aren, cornemusen, f loyten ende santerien 20‘ Minnestrelen en speelliederen gecatapulteerd in de tijd.

10.30 uur Mobiele PVC-installatie Doorlopend tot 17.00 uur Een gloednieuwe klank­ installatie die kinderen, ouders en muzikanten samen laat musiceren.

15.20 & 16.30 uur A Aton’& Armide – Benjamin Glorieux Vaet onder stroom 20’ Loopstation meets renaissance­ componist Jacobus Vaet.

15.40 uur Hendrik Vanden Abeele & Pieter Stas CONNECT II – Inner Voicing, Distant Touch 40’ Interactieve lecture-performance over het onstaan van de meer­ stemmigheid in de westerse muziek door twee specialisten terzake.

17.00 uur Kopi & Luwak Euro-Exotica Doorlopend tot 19.00 uur Kruisbestuivingen tussen westerse en oosterse muziek op 78-toerenplaten.

H

HISTORISCH

historische concerten

V

13.30 & 15.50 uur Sarah Verhulst & Pascale Rubens SAPATIEPIE , Morceaux en forme de bébés 0-48m met (groot)ouders 30’ Met de allerkleinsten op bezoek bij Erik Satie.

13.00 & 15.30 uur Muzikale schattentocht Schat van Vlieg Luisteren zonder grenzen 4-12 jaar 80’ Een muzikale reis door Europa wijst je de weg naar de Schat van Vlieg!

VRIJE GELUIDEN

programma inbegrepen in het algemeen toegangsticket

20 B i nn e nc o nc e r t e n B u i t e nc o nc e r t e n

Cuvelier Kerk Rijschool Bocholtz Roelants Oranjerie Foyer Tiendschuur Erekoer Buitenhof / Buitenhof /

du Vivier Rijschool Galerij Grasveld

10:00 10:10 10:20 10:30 10:40 10:50 11:00 11:10 11:20 11:30 11:40 11:50 12:00 12:10 12:20 12:30 12:40 12:50 13:00 13:10 13:20 13:30 13:40 13:50 14:00 14:10 14:20 14:30 14:40 14:50 15:00 15:10 15:20 15:30 15:40 15:50 16:00 16:10 16:20 16:30 16:40 16:50 17:00 17:10 17:20 17:30 17:40 17:50 18:00 18:10 18:20 18:30 18:40 18:50

Petrus Alamire Lab 10.00 - 12.00

ClubMediéval & Ed*N -collectief 10.30 - 11.30

Mobiele PVCinstallatie 10.30 - 17.00

V

F H

A

A

Kwartet Helmholtz 13.20 - 14.00

Katherine Hill & Emre Gültekin 13.20 - 14.00

Muzikale Michaël schattenLiberg tocht 13.00 - 17.30 13.00 - 14.20 V

SAPATIEPIE 13.30 - 14.00

F

Griff Trio & Colette Dedyn 13.00 - 13.30

V

Lischka, Stein & Schönegg A V 13.50 - 14.10

Eric Sleichim & Marnix De Cat 14.30 - 15.10

Griff Trio & Colette Dedyn 14.40 - 15.10

A

Osuna 15.50 - 16.30

H

A

Hendrik VD Abeele & Pieter Stas SAPATIEPIE 15.40 - 16.20 15.50 - 16.20 V

F

F

Wolubilis 14.10-14.30

B-Classic 15.30 - 16.10

V

Gending 12.50 - 13.10

A

V

F

Wolubilis 13.20 - 13.40

H

V

F

Gending 14.00 - 14.20

A

V

F

Wolubilis 15.10 - 15.30

H

V

F

Gending 16.30 - 16.50

A

V

F

F

F

H

A

F

V

Academie Tongeren 12.30 - 13.00

H

A

A

Lischka, Stein & Schönegg A V 11.50 - 12.10

Olalla Alemán & Jan Van Outryve 12.00 - 12.40

The Shuffle Season 14.30 - 15.10

Gending 11.30 - 11.50

V

H

V

F

F

Aton’&Armide - B. Glorieux 15.20 - 15.40 A V

Muzikale schattentocht 15.30 - 16.50

Lischka, Stein & Schönegg 15.50 - 16.10 A V

F

F

H

Aton’&Armide - B. Glorieux Academie Tongeren A V 16.30 - 17.00 16.30-16.50 A

Kopi & Luwak 17.00 - 19.00

C. Lefilliâtre & V. Dumestre 17.00 - 17.40

V

F

V

H

Presentatie soundscape

L ege n de :

1 2

11

7 3

9

6

F

FAMILIE

betalend

A

AVONTUUR

inbegrepen in algemeen toegangsticket (Vrije Geluiden)

H

HISTORISCH

V

VRIJE GELUIDEN

10 Redactie: Paul Craenen, Ellen De Bruyne, Gilles Helsen, Hans Van Regenmortel Grafisch ontwerp: Koen Bruyñeel

4

Interviews: Klaas Coulembier, Annemarie Peeters

12

8

Verantwoordelijke uitgever: Paul Craenen, Toekomstlaan 5B, 3910 Neerpelt

AlbaNova is een organisatie van Musica, Impulscentrum voor Muziek en Landcommanderij Alden Biesen, cultuurcentrum van de Vlaamse overheid

5

1. Cuvelier

4. Bocholtz

7. Tiendschuur

11. Restaurant

2. Kerk

5. Roelants

8. Erekoer

Buitenhof

3. Rijschool

du Vivier

9. Buitenhof

12. ZUIDELIJKE

(+ Foyer)

6. Oranjerie

10. galerij

VOORBURCHT

Met steun van:

Toilet

Mediapartner: