museumbulletin > het stadsplan van brugge door marcus gerards
het stadsplan van brugge door marcus gerards een overzicht van de historiek en de conservatie-restauratie van de kaart
De kaart van Marcus Gerards is een topstuk, en dat in meer dan één betekenis. Het is een unieke en bijzonder waardevolle historische bron over het Brugge van de late middeleeuwen. Het is een intrigerend ensemble in de collectie, waar naast een ingekleurd exemplaar van de kaart ook de koperplaten bewaard zijn. De kaart (de druk) schittert nu in de tentoonstelling ‘Pourbus en de vergeten meesters’ in het Groeningemuseum en krijgt straks een glansrol (de koperplaten) in het vernieuwde Gruuthusemuseum. Door ELIEN VERNACKT, NADIA VANGAMPELAERE EN ANN PECKSTADT
Plan van Brugge, detail versozijde voor en na reiniging Foto links: Ann Peckstadt; Rechts: Lukas Art in Flanders VZW / Dominique Provost, 2015
10
de kaart: historische bron De kaart van Marcus Gerards uit 1562 is een unieke momentopname van een woelige periode. Ze toont Brugge vlak voor de godsdienstoorlogen, die voor heel wat verandering in het stedelijke landschap zorgden. Gerards’ kaart is hiervan de enige bewaarde visuele getuige. Bij de belangrijke gebouwen, zoals het belfort, ging hij erg gedetailleerd te werk. Maar los van de graad van detaillering vertelt de kaart ook een complex verhaal. Toen het stadsbestuur van Brugge Marcus Gerards in 1561 vroeg deze kaart te maken, eisten ze dat hij de stad dichter bij de zee tekende
en de waterwegen er breder liet uitzien dan ze in werkelijkheid waren: “Ten fine dat men mercken mach de goede navigatie.” Dit was belangrijk voor de stad Brugge. In de zestiende eeuw ging de handelspositie van de stad immers sterk achteruit. Handelaars gaven steeds meer de voorkeur aan Antwerpen. De verzanding van het Zwin speelde daarin een rol, naast de politieke en economische factoren. Brugge staarde zich blind op die fameuze verbinding met de zee en stelde alles in het werk om buitenlandse handelaars ervan te overtuigen dat het in Brugge voorspoedig handeldrijven was. Een nieuw kanaal, de Verse Vaart, werd gegraven en de kaart van Gerards moest dat feit propageren.
