Leeuwarder Courant NoordZ, Bouw & Infra, juni 2024

Nieuwe talenten binden, boeien en vasthouden

„Het Hoofdlijnenakkoord, zoals dat onlangs door de vier formerende partijen is vastgesteld, belooft veel goeds voor de bouw en infra.” Dat zegt Sander Wubbolts, regiomanager van Bouwend Nederland Regio Noord. Maar, hij houdt een slag om de arm, „om de mooie ambities te realiseren, komt het nu aan op de uitvoering en de benodigde financiering.” Intussen gaat het met de bouw- en infrabedrijven in Noord-Nederland niet slecht. De orderportefeuilles zijn redelijk gevuld, maar er zijn ook zorgen.

Bijvoorbeeld over de woningbouwproductie. Die daalt dit jaar landelijk met 4 procent en in het Noorden zelfs met 7 procent. „Daardoor zie je een verschuiving in de werkzaamheden”, geeft Wubbolts aan. Een oorzaak van de dalende woningproductie zit hem vooral in de procedures, zo vindt hij. „Vorig jaar was er een hausse aan vergunningen, maar nu blijven veel te veel plannen hangen in te lange procedures. Weliswaar zijn de ambities hoog, zoals door demissionair minister De Jonge is uitgesproken, maar wijten gemeenten de trage procedures aan capaciteitsproblemen. Er is veel op gemeenten afgekomen, capaciteit is één van de redenen dat er onderbesteding van bijvoorbeeld infrabudgetten is. Tegelijkertijd mis ik de vertaalslag naar de oplossing. Blijkbaar wordt de urgentie bij gemeenten ten aanzien van de wooncrisis vooral ambtelijk onvoldoende gevoeld, terwijl de politiek inmiddels de problemen wel ziet en oproept tot actie.”

Ambitie en uitvoering

Voor woningbouw wordt jaarlijks 1 miljard euro vrijgemaakt en 500 miljoen voor infrastructuur. Wubbolts is blij met die bedragen, maar stelt meteen dat voor de woningbouw minstens 5 miljard per jaar nodig is en voor infrastructuur 2 à 3 miljard per jaar, om de achterstanden in te lopen. „Daarnaast moeten we afwachten of bepaalde projecten vanuit juridisch oogpunt wel haalbaar zijn. Zo staan er momenteel 17 grote infrastructurele projecten op de rol, die alleen door kunnen gaan als de stikstofuitstoot in ons land snel verminderd wordt. En dan heb ik het nog niet eens over de enorme opgave voor wat betreft het onderhoud van bruggen en viaducten. Deze zijn veelal in eigendom bij gemeenten, maar vooralsnog ontbreekt vaak het inzicht in de staat van onderhoud of de financiële slagkracht om dit op te pakken. Kortom, het is goed dat er ambitie is, het komt nu aan op de uitvoering.”

Wubbolts pleit ervoor om procedures te versnellen. Procedures of een reactie op initiatieven laten vaak lang op zich wachten. „Daarmee gaat veel tijd verloren. Men onderzoekt of je bijvoorbeeld meteen naar de Hoge Raad zou kunnen. Snel definitieve uitspraken, zodat iedereen weet waar hij aan toe is. Daarnaast kun je je afvragen of je bepaalde onderdelen, bijvoorbeeld het maken van een bestemmingsplan, ook door de markt kunt laten invullen. Daar is vertrouwen voor nodig, niet alleen tussen bouwbedrijven en overheden, maar ook tussen overheden onderling. Soms is het goed om dingen los te laten.”

Versnelling

Een goed voorbeeld zijn de Woningmakers WestFriesland. „Zij organiseren een goed en helder overleg tussen marktpartijen onderling en realiseren vervolgens optimale afstemming met de gemeente en de provincie. En dat werkt. Het leidt tot versnelling en dat is goed voor iedereen.”

Intussen is de sector bezig met allerlei vernieuwingen, denk aan digitalisering, industrialisatie (woningen bouwen in fabrieken en als een bouwpakket in elkaar zetten), robotisering, de oprichting van het

Topconsortium voor Kennis en Innovatie, waar nieuwe ontwikkelingen worden aangejaagd. „Binnen TKI krijgen slimme ideeën van consortia ondersteuning en de kans tot wasdom te komen, zodat we samen werken aan vernieuwing van de sector.”

Perspectief

Het perspectief voor de bouwsector, zowel bouw als infra, is volgens Wubbolts goed. „Er moet zoveel gebouwd worden en worden aangelegd, daar kunnen bedrijven nog vele jaren mee vooruit. Zorgen zijn er wel over de instroom van nieuwe arbeidskrachten. Weliswaar gaat het goed met de instroom op de bouwopleidingen, maar met name de instroom in de infra is wat dat betreft een zorgenkindje. Al met al moet de instroom in beide sectoren verder omhoog en daar zijn we in het hele land druk mee bezig.” Daartoe heeft Bouwend Nederland Regio Noord een convenant afgesloten met Noorderpoort en Alfa College. „Daarbij staan drie onderdelen centraal: een leven lang ontwikkelen, de instroom verhogen, ook van zij-instromers en de vraag hoe we om moeten gaan met kleine of niche profielen

in de bouw. Bijvoorbeeld tegelzetter, metselaar, betonreparateur, bekistingstimmerman. We willen de profielen zoveel mogelijk overeind houden, het kan niet zo zijn dat een opleiding niet door kan gaan, omdat er te weinig leerlingen zijn. Dan haken er misschien mensen af en dat moeten we voorkomen. Op een locatie bundelen van opleidingen biedt wellicht kansen.”

Om de instroom te bevorderen heeft Bouwend Nederland de website debouwmaakthet.nl/opschool ontwikkeld. Wubbolts:„ Daarop is informatie over de bouwsector te vinden, maar ook allerlei materialen waarmee we de bouw en infra op basisscholen onder de aandacht kunnen brengen. We willen vooral laten zien hoe breed de bouw is. En dat we een garantie op werk kunnen bieden, net als in de techniek. We moeten nieuwe talenten binden, boeien en vasthouden, daar ligt een taak voor iedereen die bij de bouwsector betrokken is.”

www.bouwendnederland.nl

Sander Wubbolts

OPEENS ONTMOET JE EEN GRONDSTOFFENMAKELAAR

Klussers weten het al heel lang: als je gaat verbouwen en je hebt een deur of kozijn nodig, dan ga je bij een sloopbedrijf langs. Je snuffelt wat door de voorraad heen en gooit voor een paar euro op de aanhanger wat past. Beetje schuren, nieuwe lik verf erop en voor een bescheiden bedrag ziet het eruit als nieuw.

Inmiddels heeft de aannemerij ook de weg naar de sloopbedrijven gevonden. Onder druk van klimaatwensen en -eisen, tekort aan grondstoffen en de prijs, wordt steeds vaker gewerkt met eerder gebruikte materialen. Bij het Swettehûs in Leeuwarden van waaruit op afstand veertig Friese bruggen worden bediend, gingen ze nog een stap verder: het ontwerp werd gebaseerd op wat er beschikbaar was aan tweedehands spullen. Circulariteit ten top.

Dat zorgt vervolgens ook voor modernisering bij de sloopbedrijven. Kijk er niet van op als iemand zich voorstelt als grondstoffenmakelaar. Hij gaat aan de slag nadat zijn collega’s, behangen met camera’s een slooppand hebben geïnspecteerd op wat er allemaal herbruikbaar is.

En dat wordt steeds meer, zo lezen we in het openingsverhaal van deze nieuwe NoordZ: Slooppand is steeds vaker een materialenmijn. Dus in plaats van de boel met grof geweld plat rossen en het puin afvoeren, gaan de slopers nu minutieus te werk.

Op zo’n bouwplaats waar secuur wordt gewerkt, is ook steeds vaker plek voor vrouwen-met-roodgelakte-nagels. Dat is niet altijd makkelijk (geweest), vertellen Suzan Wierenga en Aniek Huisman. Vaak bekroop hen het gevoel dat ze zich meer moeten bewijzen dan hun mannelijke collega’s. Altijd die ‘O, waarom dan’-vragen. Maar het went. ,,Ik kan er dan wel niet uitzien als een bouwvrouw, maar ik weet wél waar ik het over heb.’’

lles is van waarde, dus moet de bouwplaats ook worden bewaakt. De rootste speler op die markt is BauWatch. We namen een kijkje bij de vestiing in Assen. ,,Onze meldkamer ziet vaak genoeg dat na erktijd een busje van het eigen bouwbedrijf komt anrijden en wordt volgeladen met spullen’’, ldus managing director Ronald Boerkamp van auWatch, dat in een eigen Crime Report ecijferde dat er vorig jaar voor meer dan 50 miljoen euro is gestolen.

oe houden de opleidingen trouwens al die eranderingen in de bouw bij? Ook zo’n vraag aarop deze bouwspecial antwoord geeft.

I NHOUD

4

Slooppand is steeds vaker een materialenmijn Met keukentrap en camera’s het pand in

8

Vrouwen in de bouw

Met roodgelakte nagels op de bouwplaats

11

Telefoonloos vergaderen als norm

Column Ronald Mulder

12

‘Crimineel wordt steeds geraffineerder’ BauWatch bewaakt bouwplaatsen en ziet alles

16

Snakken naar de buitenlucht

Twee kantoorklevers en een fysio ruilden hun baan in voor de bouw

18

Ontwikkelingen in de bouw gaan te snel voor scholen Maar het keuzevak biobased materialen is al wel een optie

21

Wie durft te veranderen?

Column Eelko Huizingh

24

Start me up

Drentse zussen maken afvallen simpel, zwerm van drones spoort problemen op, app voor de ware liefde

31

De soft-skills zijn belangrijker dan de hard-skills

Vacature rubriek ‘In de baan voor’

32

Alles draait om plezier in het werk Rubriek De Spiegel

C OLOFON

Noordz is een bijlage van Mediahuis Noord

Samenstelling & eindredactie Jan Rozendaal, Theo Zandstra, Janna Zuiderveld Vormgeving Alie Veenhuizen bijlagen@mediahuisnoord.nl

Advertenties/branded content Multiplus Media, Drachten 06-44 91 12 63 s.osinga@multiplusmedia.nl Volg Noordz ook online op het blog: www.noordz.nl

We moeten recyclen, we gaan recyclen

De grondstoffen raken op, de klimaatdruk is hoog. En tóch moeten we ongelooflijk veel bouwen de komende jaren. Hergebruik is het logische antwoord. Er wordt hard gewerkt aan methodes om dat mogelijk te maken.

TEKST JEAN-PAUL TAFFIJN

ILLUSTRATIE JOB VAN DER MOLEN

SLOOPPAND IS STEEDS VAKER EEN MATERIALENMIJN

Camera op de buik, camera op de rug, camera op het hoofd. Sommige bedrijven zijn al heel ver in het opsporen en vermarkten van gebruikt bouwmateriaal. Bij Dusseldorp infra, sloopen milieutechniek – dat een vestiging heeft in Midwolde – verkennen medewerkers sloopgebouwen met visuele technologie. Zo’n heel gebouw wordt minutieus in kaart gebracht en de te hergebruiken onderdelen gecategoriseerd.

,,Kijk, vroeger haalden we de ramen en deuren eruit, die we ergens in de opslag deden’’, vertelt Jan Wessels. Hij is grondstoffenmakelaar bij Dusseldorp. ,,Als er dan iemand langskwam dan was het van: neem maar mee, doe maar een tientje. Als we nu een project hebben, dan maken we een complete materiaallijst. Die oude materialen zijn nu weer wat waard. En dat is precies de kant die we op moeten.’’

PUIN WORDT BOUWSTOFFEN

Op verschillende plekken in het land ontstonden de afgelopen jaren zogeheten reststoffencentra. Afvalrecyclers en sloopbedrijven zien er steeds meer brood in om materiaal uit slooppanden actief te koop aan te bieden. Dusseldorp opende ook vijf van zulke centra, allemaal in het Oosten van Nederland. Puin wordt er omgezet in bouwstoffen als granulaat.

Wessels: ,,Dat gebeurt al een tijd. Nieuwer is de opkomst van hubs. Dat zijn centrale plekken waar waardevolle onderdelen uit slooppanden worden verzameld. Wij hebben bijvoorbeeld een hub voor plafondplaten, in het midden van het land. Het idee is dat bouwers eerst daar kijken of ze vinden wat ze nodig hebben, en niet automatisch nieuwe plafondplaten bestellen. Maar zoiets moet groeien, tussen de oren komen.’’

van werken betekent voor de hele keten wat. Slopers hanteren geen kogel meer, maar een keukentrapje om voorzichtig materialen te verwijderen en netjes op te slaan. Bouwers moeten eerst aan hergebruikte grondstoffen denken, voordat ze de groothandel bellen. En architecten zouden ook anders naar projecten moeten kijken.

LOSMAAKBAAR BOUWEN ,,Wist je dat 10 procent van wat in bouwcontainers wordt afgevoerd, nieuw is? Daar zie je aan dat de manier waarop we altijd gebouwd hebben, anders moet’’, vindt Jelle Pama. Hij is hoofddocent Constructief Ontwerp aan de Hanzehogeschool en innovator en programmaleider van BuildinG, het Groningse kennis-en innovatiecentrum voor bouw en infra, de proeftuin van Kenniscentrum Noorder Ruimte van Hanze. ,,De bouwwereld moet de transitie door naar meer circulair. Dat is moeilijk, maar we hebben geen keus.’’

Die circulaire gedachte wint om die reden wel sterk aan terrein. Bij BuildinG wordt er volop mee geëxperimenteerd. Met vlas als isolatiemateriaal bijvoorbeeld, of met gevels van hout die het CO2-uitstoot-onvriendelijke baksteen en beton zouden kunnen vervangen. Pama: ,,Bij nieuwbouw wordt steeds vaker gekeken naar hergebruik van materialen en flexibiliteit van het gebouw voor de toekomst. Je wilt dan ook losmaakbaar bouwen. Dat stellen meer en meer opdrachtgevers ook als eis. In de praktijk betekent dat dat zo’n gebouw in wezen weer helemaal uit elkaar gehaald kan worden zodat de materialen bouwelementen van waarde zijn in een nieuw gebouw.”

LEGOFANATEN ALS VOORBEELD

Daar zegt Wessels wat. De nieuwe manier

FOTO JAN WILLEM VAN VLIET >>

Dat doet denken aan populair Deens speelgoed. Je bouwt een huis, en als je er klaar mee bent, haal je het weer uit elkaar.

De slimme legofanaten ordenen de stukjes, zodat ze er meteen weer mee aan de slag kunnen. Precies wat er in de echte bouwwereld aan het gebeuren is in de vorm van de eerder genoemde hubs. Grondstoffenmakelaars, materialenscouts, steeds meer sloop-, recycling- en bouwbedrijven hebben specialisten rondlopen die op zoek zijn naar het goud in te slopen panden.

Dusseldorp maakt gebruik van sociale werkplaatsen om ‘legoblokjes’ op te kalefateren voor de inzet in nieuwe gebouwen. ,,Die plafondplaten bijvoorbeeld laten we grondig schoonmaken. Soms komt er een likje verf op, zodat ze weer als nieuw zijn. Datzelfde doen we met kozijnen en deuren, maar bijvoorbeeld ook met bestrating. Er zijn zelfs voorbeelden waarbij in gebouwen oude, geknipte trottoirtegels worden gebruikt. De vraag naar dit soort gebruikte materiaal stijgt, maar het mag wel wat harder gaan.’’

Dat is weer die mindsetin de bouwwereld, die moet veranderen. Het liefst revolutionair. Om terug te komen op lego: creatieve bouwers zien onderdelen liggen. Een mooie deur, een groot raam, een set dakpannen of een paar lange staven. Die leggen ze aan de kant om vervolgens te gaan denken hoe ze er een mooi bouwwerk mee en omheen kunnen maken. Dat is de ultieme stap in circulair bouwen en die wordt al in de praktijk gebracht.

HET SWETTEHÛS IN LEEUWARDEN

Het beste voorbeeld in het Noorden is het Swettehûs in Leeuwarden. Dat is de centrale plek van waaruit zo’n veertig bruggen worden bediend in de provincie. Het is ook het circulaire icoon van Friesland op het gebied van bouwen. 2,5 jaar geleden werd het opgeleverd nadat bouwers, architecten en opdrachtgevers samen met studenten tot in detail nadachten over de circulariteit.

Ideaal voor de starter: de ecologische woning die met je meegroeit

Een huis dat met je meegroeit in alle fasen van je leven. Als starter. Als stel, als gezin. Hoe mooi kan het zijn? Het is meer dan dat, vertellen Siebe Baints en Feitze Talsma. Hun leva® meegroeiwoning is ecologisch gebouwd en heeft daardoor een heel gezond leefklimaat, is heel energiezuinig en verplaatsbaar. Passie en vakkennis van bouwers van het Friese platteland.

Ze staan met hun poten in de klei en in het zand, ze kennen als bewoner en als bouwer de vragen uit hun omgeving. “Kun jij nu niets doen om ons te helpen aan een betaalbare woning?” Toen ze elkaar ontmoeten, wisten ze niets van elkaars bestaan, maar dat veranderde snel. „We moesten tijdens een workshop (De workshop was een bijeenkomst over hoe je een Business Model Canvas moet maken en hoe ze dit in Silicon Valley Amerika doen om een succesvol bedrijf op te zetten) een oplossing aandragen voor een actueel maatschappelijk probleem”, vertelt Feitze Talsma van Bouwbedrijf Hiemstra uit

Tzummarum, een meer dan zestig jaar bestaand traditioneel bouwbedrijf. „Ik dacht, hier kan ik wat mee”, vult Siebe Baints aan, van Bouwbedrijf ECOhûs Fryslan in Wons.

Amper anderhalf jaar later is dat eerste idee concreet geworden. „Kijk, dit is onze leva® meegroeiwoning.” De modulaire woningen zijn het resultaat van denken, proberen, rekenen, tekenen, engineeren en bouwen. Tastbaar op het scherm, want ecologisch bouwen begint met 3Dontwerp en engineering, zodat ieder detail inzichtelijk is en aanpasbaar. Maatwerk. Digitaal ontwerp voor hypermoderne productie in een geconditioneerde omgeving. „Onze bouwers zijn vakmensen die niet alleen hun vak verstaan, maar ook het proces van gedigitaliseerd ontwerp en geautomatiseerde productie.”

Klaar voor transport naar jouw locatie

Het volgende beeld laat zien waar het om gaat: de

basis van levensbestendig wonen, de kant-enklare leva® meegroeiwoning. Daar staat ‘ie, de leva® enda, de hoofdmodule van het concept. Een woning van 14 meter lang en 4.5 meter breed. Geladen op een trailer, klaar voor transport. Een compleet huis dat voldoet aan alle wettelijke vereisten voor permanente bewoning. Gebouwd in hout en duurzame, herbruikbare materialen. Een huis met een gezond binnenklimaat, door het gebruik van natuurlijke grondstoffen of bouwmaterialen en zeer energiezuinig. Te plaatsen op iedere denkbare locatie. De woningen worden emissie-arm en CO2 neutraal gebouwd. Voor de woning kan een energieprestatie-garantie afgegeven worden wat de leencapaciteit verhoogd voor een starter.

Groter huis? Module bestellen! „Regelmatig zeggen mensen tegen me, er is genoeg grond hier, daar kan toch een huis voor m’n kinderen op?”, stipt Feitze Talsma aan. „Zo zijn er veel mensen. Ze willen dolgraag hun kinderen helpen de start te maken, ze hebben ook de mogelijkheden. Wat Siebe en ik gedaan hebben, is die vragen te vertalen in een mogelijke oplossing. Een voor starters betaalbaar huis, dat kan meegroeien in andere fases van hun leven en dat verplaatsbaar is. Maar wel zo ontworpen en gebouwd, dat het een volwaardige nieuwbouwwoning is die aan alle wettelijke vereisten voldoet en waarde houdt voor nu en in de toekomst.”

Siebe Baints: „En toch zo licht in constructie, dat je bijna geen fundering nodig bent. Die zit namelijk in de gelamineerde houten ringbalken waarop het geheel gebouwd is. Dat scheelt enorm in kosten, in materialen en in werk. En de woning is compleet: de technische installatie is zo ontworpen dat rekening is gehouden met uitbreiding met een volgende module als je een ruimere woning wilt. Omdat die geen nieuwe installatie vergt, kun je die dus veel goedkoper maken.”

Denken in delen

Even terug naar die vraag die jullie vaak horen: Kunnen jullie daar niet bouwen? „De beperking zit niet in wat wij kunnen maken of wat mogelijk is met leva®. De beperking zit in wet- en regelgeving”, stellen ze samen vast. „Als we de woningmarkt in beweging willen krijgen, moet

daar nog veel aan veranderen. Wat ook zou kunnen is dat je als gemeente toestaat dat een vrije kavel flexibeler ingevuld mag worden, zodat je er ook (tijdelijk) een meegroeiwoning mag plaatsen. Verandering in denken geldt ook eigendom van grond. Bij de jongere generaties telt bezit heel anders, die zijn ook daarin flexibeler. Als je daar in meedenkt: de grond is een dure eerste stap. Zou je daar ook maar voor een gedeelte eigenaar van kunnen worden, of gefaseerd, zodat ook dat met je meegroeit?”, vraagt Feitze Talsma zich af.

„Het principe van de nieuwbouwwoning die met je mee kan groeien, hebben we hier. Een compleet concept, waarmee we mensen ontzorgen. Een huis met alles erop en eraan en dan op transport naar jouw locatie. Je eigen meubels erin en je bent klaar! Uit te breiden naar wens en behoefte, maar ook weer kleiner te maken. Verplaatsbaar, want stel dat je de eerste jaren bij je ouders op het erf woont in je leva® woning, maar later een eigen kavel (deels) kunt kopen of huren? Dan neem je gewoon je huis mee. En van de andere kant: als je je thuis voelt in jouw omgeving, dan is het toch heel fijn als je op die plek kunt blijven omdat je daar je huis kunt uitbreiden? Dan kun je kiezen voor bijvoorbeeld de leva® blomma: de uitbreiding op de leva® enda. In plaats van te verhuizen naar een groter huis in een andere omgeving?”, vult Siebe Baints aan. Feitze Talsma vult het denken in vanuit een andere invalshoek: „Je kunt leva® ook inzetten als mantelzorgwoning, doorstroomwoning, levensloop bestendige en vakantiewoning.”

Sfeerproeven in jouw nieuwe woning Gezond leven in een gezond huis. Gebouwd vanuit de gedachte dat jouw huis met jouw leven meebeweegt. Ruimte biedt die jij nodig hebt in iedere fase van je bestaan. Slim bedacht, goed gebouwd. Natuurlijke materialen, ontworpen vanuit hergebruik, lage footprint. Feitze Talsma en Siebe Baints hebben het al gebouwd. Een leva® woning bekijken? Maak dan een vrijblijvende afspraak om onze showroomwoning te bekijken in Tzummarum. Bel 085 04 79 372 of ga naar levawonen.nl voor meer beelden, informatie én onze contactgegevens.

levawonen.nl

JE BOUWT EEN HUIS, EN ALS JE ER KLAAR MEE BENT, HAAL JE HET WEER UIT ELKAAR

Dat resulteerde in een opvallend gebouw waarin de gebruikelijke volgorde is omgegooid. Eerder gebruikte materialen vormden het uitgangspunt, niet het ontwerp. Meest in het oog springend zijn de houten kolommen op de begane grond. Het zijn oude meerpalen uit de Friese wateren. En die zijn niet kaarsrecht, dus de tekeningen moesten op die specifieke palen worden aangepast.

En zo is er veel meer. Van al het gebruikte materiaal is 44 procent hergebruikt. 12 procent is bovendien biobased. De damwanden in de haven komen uit een vorig provinciaal project. Gevels zijn opgetrokken met hergebruikte koelcelpanelen. De isolatie bestaat deels uit een residu van gerecyclede kranten. Voor de fundering is gebruik gemaakt van beton dat voor 30 procent bestaat uit hergebruikt granulaat.

In Groningen wordt het Minerva Paviljoen volgens dezelfde filosofie gebouwd. Studenten van Alfa-college en Hanzehogeschool werken samen met regionale bedrijven om een zo circulair mogelijk gebouw neer te zetten. Twee gesloopte gebouwtjes bieden het basismateriaal. Pama: ,,Voor de ‘professionals in opleiding’ is het goed om nu al kennis en ervaring op te doen in het circulair en biobased bouwen. Zij zijn al klaar voor de transitie naar een circulaire economie.’’

STATIEGELD OP KANAALPLATEN

Het kan dus. Maar het is niet altijd even makkelijk, zegt Jelle Pama. ,,Het vraagt behoorlijk wat flexibiliteit van de architect en het bouwteam. Maar ook de regelgeving werkt nog niet altijd even hard mee. In de bouw moet je heel wat certificeringen kunnen overleggen. Heeft allemaal te maken met prestatiegaranties en veiligheid. Bij hergebruikte materialen is dat soms lastig. Dus daar zal een nieuw soort regelgeving voor moeten komen.’’

Intussen gaat de markt gewoon door. Sloopprojecten bestaan eigenlijk niet meer. Bedrijven schrijven veeleer in vanwege de waarde van de materialen die nog in een slooppand aanwezig zijn. Pama: ,,Je ziet een nieuw model ontstaan vanwege de waarde van materiaal. Leveranciers van bouwmateriaal komen met een terugnamegarantie, zeg maar statiegeld op bijvoorbeeld kanaalplaten. Dat is een heel goede ontwikkeling. We moeten recyclen, we gaan recyclen.’’

JELLE PAMA

Leegstaande boerderijen toekomstbestendig maken

Op dit moment staan er in de provincie Groningen honderden boerderijen leeg en er gaan nog veel meer volgen. Boerderijen waar een nieuwe bestemming voor moet worden gevonden, anders dreigt verpaupering en uiteindelijk sloop. Dat is wat de organisatie Erfvrienden, een samenwerking tussen RIO Projects en DAAD Architecten, graag wil voorkomen. Erfvrienden heeft tot doel een boerderij plus erf weer toekomstbestendig te maken, waarbij nadrukkelijk aandacht is voor een passende impuls in de omgeving.

RIO Projects is gespecialiseerd in het oplossen van complexe vraagstukken op het gebied van wonen, leven en werken. DAAD Architecten zoekt naar duurzame oplossingen voor complexe ruimtelijke vraagstukken. Een nieuwe invulling geven aan leegstaande boerderijen is vaak complex, maar biedt juist in deze tijd kansen. Beide partijen vonden elkaar tijdens een bijeenkomst waarin op tafel kwam wat er speelt rondom leegstaande boerderijen en hoe dit op te lossen is. „Qua architectuur is het geen probleem om boerderijen te herinrichten”, zegt Rob

Hendriks van DAAD Architecten. „Waar het vaak aan schort is een goed plan voor de herbestemming. Daarvoor is een programma met een plan van aanpak nodig.”

Karakteristiek

„Het behoud van boerderijen staat voorop”, gaat Will Panman van RIO Projects verder. „Een boerderij ligt vaak karakteristiek in het landschap en kan een sociale functie in het dorp spelen. Wat je ook bedenkt en wat je ook doet, als het een herbestemming krijgt, dan moet het passen bij de omgeving. Dat kan bijvoorbeeld een woonvorm zijn, een zorgboerderij of een maatschappelijke bijeenkomstfunctie voor het dorp. Omdat de exploitatiekosten van een boerderij niet gering zijn, is één invulling niet altijd voldoende. We zijn daarom meestal op zoek naar meerdere dragers, dat biedt ook kansen en mogelijkheden.”

Herbestemming van boerderijen bevordert de leefbaarheid op het platteland. Volgens Panman en Hendriks biedt met name een woonbestemming mogelijkheden. „Er is een woningtekort, je kunt ouderen en jongeren bij elkaar laten wonen, waarmee je ouderen meteen uit hun isolement haalt, wanneer dat speelt. Je

kunt wonen en werken combineren, enzovoort. Erven gaan daardoor kleine, nieuwe gemeenschapjes vormen. Daar is, in het kader van allerlei maatschappelijke ontwikkelingen, veel aandacht voor.”

Kansrijk

Wet- en regelgeving staat bepaalde oplossingen nog wel eens in de weg, maar daar weten ze bij Erfvrienden wel raad mee. „We merken dat er bij gemeenten meer aandacht is voor wonen in voormalige boerderijen. Het probleem van het tekort aan woningen speelt overal, de urgentie wordt gevoeld.”

Realiteit kun je Erfvrienden niet ontzeggen. „Niet alles is kansrijk, maar wat wel kansrijk is willen we graag behouden. Daarbij gaat het telkens om maatwerk, vanuit een gemeenschappelijk belang denken we graag mee over kansen die er zijn. Er liggen voldoende mogelijkheden en dat moet uiteindelijk leiden tot een optimalisatie van de schaarse ruimte die we hebben. Dat staat bij ons voorop.”

Meer informatie is te vinden op: www.erfvrienden.nl

ADVERTENTIE

Gesloten systemen moeten zich vaker open stellen

Dat is waar ntri (entry), gevestigd in Oosterwolde, voor staat. Het bedrijf doet bijna alles op het gebied van toegangscontrole, beveiliging, gebouwbeheer en facilitaire processen. Met behulp van slimme ICT-oplossingen, gebaseerd op open standaarden en schaalbare technologie, biedt ntri totaaloplossingen voor alle vraagstukken op het gebied van facility management. “Onze kracht ligt in het feit dat wij een ander business model hanteren dan wat de markt gewend is”, zegt Sjouke Wijnsma (directeur).

Hoewel de kop van dit artikel wellicht anders doet vermoeden, doet ntri geen concessies aan datgene waar bedrijven en organisaties naar op zoek zijn, integendeel. “We doen het alleen anders, we zijn klein, flexibel, kunnen zelf sturen en hebben daardoor een voorsprong in de markt opgebouwd. Ja, je mag ons een luis in pels noemen. We bieden oplossingen waar de veranderende markt op zit te wachten.”

Uitdaging

“Wij hebben een systeem ontwikkeld, waar alle processen rondom toegang, beveiliging, gebouwbeheer en facilitaire zaken op aan kunnen haken. Vroeger waren dit eilandjes, wij brengen die eilandjes in één softwarepakket bij elkaar.” Als voorbeeld noemt hij de Brainport Industries Campus in Eindhoven, waar circa 50 bedrijven zijn gevestigd. “We hebben daar een toegangscontrolesysteem op

één hoofdapplicatie ondergebracht, waar alle 50 bedrijven gebruik van maken.” ntri heeft onafhankelijke software ontwikkeld, waar alle hardware op is aan te sluiten. “We zoeken altijd naar A-merken”, geeft Wijnsma aan. “Ook in het buitenland, het is een model dat we in heel Europa kunnen uitrollen, dat is ook meteen de uitdaging.”

Sjouke Wijnsma

App Klanten krijgen een app waarop het complete facility management systeem is ondergebracht. “Beheer en gebruik komen op die manier dichter bij elkaar. Is er bijvoorbeeld ergens een storing, dan krijg je een melding in de app, de storing gaat automatisch naar het herstelbedrijf en vervolgens wordt gemeld wanneer de storing is verholpen.”

Geen verrassingen, maar duidelijkheid

NS is één van de klanten van ntri. “Ze hadden problemen met het beheer van de toiletten en

ook met de wijze van betalen. Onze oplossing bleek goedkoper dan andere aanbieders en werkt prima. ntri verzorgt het volledige remotebeheer. Wij kunnen zien wanneer een deur open en dicht gaat, wanneer het licht aan en uit gaat, hebben een speciale pas voor de schoonmakers ontwikkeld en ook medewerkers hebben een eigen pas voor toegang. En is er een storing, dan regelen wij dat de installateur naar binnen kan. Het werkt perfect, er zijn geen problemen meer met de toiletten.” De klant betaalt een vast bedrag per deur per maand. “Aanvankelijk werden we daarom uitgelachen, dat zou niet kunnen. Maar, de klant is er erg blij mee. Geen verrassingen, maar duidelijkheid.”

ntri heeft een standaard product dat door elke klant kan worden gebruiken, afgestemd op de wensen en eisen. “Momenteel is er veel vraag naar video intercomsystemen, die op afstand zijn te beheren, waardoor de klant volledige grip op de locatie heeft. Kortom, voor elk gebouw en facilitaire vraagstuk heeft ntri op het gebied van toegang en beveiliging de oplossing in huis.”

www.ntri.tech

Rob Hendriks en Will Panman

RONALD MULDER

TELEFOONLOOS VERGADEREN ALS NORM

Een dezer dagen verschijnt de Nederlandse vertaling van Slow Productivity, het laatste boek van productiviteitsgoeroe Cal Newport. Newport schreef al eerder over productiviteit in de kenniseconomie (onder meer Diep Werk en Digitaal Minimalisme) en zijn werk interesseert me, als econoom, omdat er misschien een verklaring in schuilt van de zogeheten Solow-paradox.

‘You can see the computer age everywhere but in the productivity statistics’. Robert Solow, Nobelprijswinnaar economie, constateerde al in 1987 (!) een discrepantie tussen de grote investeringen in informatietechnologie enerzijds en de teruglopende groei van de productiviteit in de economie anderzijds. Deze ‘productiviteitsparadox van het informatietijdperk’ is sindsdien vele malen bevestigd.

‘Wat produceert een kenniswerker eigenlijk en hoe doet hij dat precies?’

Het is niet zo dat er helemaal geen productiviteitsgroei is, maar lang niet zoveel als je zou mogen verwachten. Onze informatietechnologie is makkelijk duizend keer krachtiger dan in pakweg 1980, maar de productiviteit van de mensen die ermee werken is hooguit verdubbeld.

HEEL VEEL AFLEIDING

Newport stelde, een jaar of 10 geleden al, dat al die informatietechnologie prachtige nieuwe mogelijkheden bood, maar ook heel veel afleiding. Als je die niet wist buiten te sluiten, dan werd je in het beste geval per saldo weinig productiever, en in het slechtste geval kreeg je een burn-out.

Dat was voor veel kenniswerkers herkenbaar. En omdat we altijd een quick fix willen, schoten de cursussen ‘digitale detox’ als paddenstoelen uit de grond. Inmiddels weten we dat we te maken hebben met hard- en software die zeer verslavend zijn.

Een verantwoord gebruik kun je niet altijd alleen aan het individu overlaten; dat is ook een kwestie van sociale conventies, van zachte afspraken en van harde regels. We hebben niet voor niets sinds kort een smartphoneverbod op scholen – hopelijk wordt telefoonloos vergaderen en dineren ook snel de norm.

In zijn nieuwe boek heeft Newport de ambitie om dieper te graven en stelt hij zich de vraag: ‘Wat produceert een kenniswerker eigenlijk en hoe doet hij dat precies?’

PSEUDO-PRODUCTIVITEIT

Die vraag blijkt helaas niet in algemene zin te beant-

woorden, daarvoor is kenniswerk te divers, maar het valt Newport wel op dat kenniswerkers een groot deel van hun tijd bezig zijn met busyness – ik hoop dat de vertaler er ‘druk doen’ van maakt. Activiteiten die eruitzien als werk, maar niet aanwijsbaar bijdragen aan het product. Pseudo-productiviteit.

Waarom doen we dat? Omdat we dat zo gewend zijn en niets beters weten, volgens Newport, en dat ben ik wel met hem eens. Of we nu werknemer of freelancer zijn, we hebben een contract voor een aantal uren, en in die uren worden we geacht bezig te zijn. Dat vindt onze baas, dat vindt de maatschappij en dat vinden we zelf eigenlijk ook.

Newports antwoord, slow productivity, is een recept voor de kenniswerker om in deze omstandigheden meer voor elkaar te krijgen en niet op te branden: doe minder dingen, doe ze in een natuurlijk tempo en doe ze zo goed mogelijk. Klinkt logisch.

Wat je als werkgever, manager of overheid zou kunnen doen om pseudo-productiviteit te vervangen door langzame, maar echte productiviteit, dat staat niet in het boek. Maar dat lijkt me wel erg de moeite waard om over na te denken.

Ronald Mulder is ondernemer en econoom. Man van weinig woorden.

@ronaldmulder

RONALD BOERKAMP

Ze gebruiken Google Maps om toegangswegen te bekijken, drones om verkennende vluchten te maken en volgen social media om doelwitten uit te zoeken: criminelen worden steeds slimmer en gebruiken geavanceerdere middelen om materialen te stelen bij bouw- of infralocaties en zonneparken.

TEKST YKE BREMER

FOTO MARCEL JURIAN DE JONG

BAUWATCH: ‘CRIMINEEL STEEDS GERAFFINEERDER’

Waar de crimineel steeds geraffineerder te werk gaat blijkt tegelijk ook dat de beveiliging van bouwplaatsen niet altijd op peil is. ,,Uit ons BauWatch Crime Report blijkt dat diefstal en vandalisme in de bouwsector toeneemt. Meer dan de helft van de deelnemers ziet een stijging in de criminaliteit. Dit kostte de Nederlandse bouwsector in 2023 naar schatting meer dan 250 miljoen euro”, aldus managing director Ronald Boerkamp van het bedrijf dat is gespecialiseerd in (tijdelijke) beveiliging.

Het is de eerste keer dat BauWatch een crime report heeft laten maken. ,,Het is een goede thermometer hoe het er in de bouwsector voorstaat. De cijfers en trends in het rapport zijn door onze klanten doorgegeven en niet door BauWatch zelf.”

BUSJE VAN HET EIGEN BEDRIJF

De dreiging komt niet alleen van buiten –zoals diefstallen door georganiseerde criminelen (20 procent) of willekeurige diefstal (31 procent) – maar het blijkt dat 25 procent van de diefstallen gepleegd wordt door insiders.

,,Onze meldkamer, die 24/7 actief is, ziet vaak genoeg dat na werktijd een busje van het eigen bouwbedrijf komt aanrijden en wordt volgeladen met spullen of dat een werknemer al een kruiwagen met bouwspullen heeft klaargezet en deze na afloop van de werkdag in bedrijfskleding komt ophalen. Onze meldkamer kan in dat

soort gevallen niet zien dat het om diefstal gaat.”

MEER DAN 10.000 EURO

Met name koper (39 procent) en kabels (31 procent) zijn in trek bij criminelen. Boerkamp verbaast zich over de opmerkingen van sommige bedrijven die werken met dure materialen. ‘De kabels zitten over twee weken toch in de grond’; ‘bij ons gebeurt dat niet’ of: ‘er ligt een grote sloot tussen de weg en onze locatie’. Het is slechts een greep uit de argumenten om geen of nauwelijks beveiliging in te schakelen.

De stijgende prijs van bouw- en inframaterialen maken deze sectoren heel aantrekkelijk voor dieven. In de meerderheid (67 procent) van de gevallen gaat het bij de diefstallen om ‘kleinere’ bedragen van meer dan 5.000 euro. In slechts 16 procent gaat het om bedragen van meer dan 10.000 euro.

Verder liggen de criminaliteitscijfers hoger in het Westen (39 procent) dan in de overige delen van Nederland en wordt er in de wintermaanden meer ontvreemd dan in de zomer. ,,Maar dat is logisch te verklaren. Het aantal economische activiteiten in het Westen is hoger, er wonen meer mensen en relatief meer dieven. In de winter is het sneller donker en dat biedt criminelen meer kansen om onder de radar bezig te zijn.’’

VAAK AFGELEGEN PLEKKEN

De beveiliging verdient meer aandacht en moet vaker in het voorbereidingsproces van

bouwprojecten, bij infrastructurele werkzaamheden of bij de aanleg van zonneparken worden opgenomen, vindt Boerkamp. De laatste jaren dringen verzekeringsmaatschappijen daar ook op aan, aldus de managing director. ,,Met name bij de aanleg van zonneparken, die vaak op afgelegen plekken liggen.”

Zo is BauWatch vanaf het begin betrokken geweest bij de bouw van Energietuin Assen. ,,Ze hebben de beveiliging direct meegenomen in de plannen, in het vergunningstraject en in het kostenplaatje. Zo kunnen wij meteen meedenken hoe de beveiliging landschappelijk het beste past in de plannen.”

GEEN VERHUURBEDRIJF Het huren van een mast met camera’s is niet voldoende, gaat hij verder. ,,Goede beveiliging bestaat uit hardware in combinatie met een meldkamer en slimme en snelle software. Wij als BauWatch bieden die service. Wij zijn geen verhuurbedrijf, maar wij leveren een dienst. Een technische storingsdienst maakt het beveiligingspakket dat BauWatch aan zijn klanten biedt compleet. ,,Wij hebben de keten in één hand. Dat is de succesformule van ons bedrijf.”

De meldkamer van BauWatch is het hart van het bedrijf en is dag en nacht bemand. De centralisten krijgen een melding als er iets bijzonders op de camerabeelden te zien is. Vervolgens kijken ze of het gaat om een inbreker of om wat anders. Daarna schakelen ze hulp in, legt Boerkamp uit.

Bij een geverifieerde melding mogen ze de politie direct aansturen. Bij een vermoeden van diefstal, vandalisme of stroomuitval sturen ze een surveillancedienst naar de locatie, die de situatie ter plekke beoordeelt. In 70 procent van de gevallen blijkt het niet om een inbraak te gaan. Per week worden er 5 tot 10 mensen aangehouden. ,,Daar doe je het voor. Het is voor centralisten de kers op de taart.”

OOK DE AUTOBRANCHE De eerste camerasystemen werden in 2008 op verschillende bouwplaatsen in Nederland ingezet. Het project was zo succesvol dat de bedrijfstak verder bleef ontwikkelen en dat leidde in 2010 tot de oprichting van BauWatch: de specialist op het gebied van tijdelijke beveiliging. Het bedrijf heeft meerdere vestigingen in Nederland waaronder een in Assen. Het hoofdkantoor staat in Apeldoorn.

De groei van BauWatch zet door. Naast zonneparken, bouwplaatsen en infraprojecten beveiligt het bedrijf leegstaande panden, zoals kantoren en scholen. Ook de autobranche is een gewild doelwit van criminelen.

Sinds 2016 heeft BauWatch de hele keten aan beveiligingsoplossingen zoals software, hardware, controlekamer en live registratie kunnen integreren. BauWatch is marktleider in Noordwest-Europa, met vestigingen in Nederland, Duitsland, België, Frankrijk en Engeland. In 2023 zijn daar de landen Spanje, Italië, Oostenrijk, Ierland en Polen bij gekomen.

Moderne kachels met minimale uitstoot en toch ouderwetse warmte en sfeer

De houtkachels van tegenwoordig hebben nauwelijks tot geen CO2-uitstoot, zijn super efficiënt, branden lang op één blokje hout, en brengen nog altijd die ouderwetse romantische sfeer en behaaglijke warmte in huis. Cor van Wieren en Thijs Jellema van familiebedrijf De Smidse laten bezoekers van hun showroom aan de Schoenmakersstraat in Sneek maar wat graag de kwaliteiten van deze moderne kachels zien.

Die moderne kachels verbranden zelfs de rookgassen al binnenin de kachel, zodat die rook niet uit de schoorsteen komt en buren er dus ook nauwelijks tot geen overlast van ervaren, laat staan de natuur. „Alles van het hout wordt verbrand, er blijft nauwelijks iets van over”, zegt Thijs Jellema. Het gaat slechts om enkele verwaarloosbare milligrammen fijnstof en CO2.

Europese wetgeving Europese wetgeving zal er volgens Jellema en Van Wieren niet snel voor zorgen dat houtkachels worden verboden, mits ze aan de eisen voldoen. Voor de liefhebber: check de Ecodesign-wetgeving die per 1 januari 2022 is ingesteld vanuit Europa. Van Wieren en Jellema volgen de Nederlandse en Europese wet- en regelgeving op hun vakgebied uiteraard nauwlettend.

Van particulieren tot architecten, aannemers en ontwikkelaars van vakantieparken: velen weten de weg inmiddels te vinden naar de vakmensen van De Smidse. De Smidse verkoopt en installeert houtkachels, pelletkachels, elektrische haarden en gaskachels en eveneens schoorstenen. Want elke kachel heeft een goed rookkanaal oftewel schoorsteen nodig, de motor van de kachel. Ook van dat onderdeel weten Van Wieren, Jellema en hun medewerkers alles. Uiteraard heeft dat ook weer te maken met het reguleren van zo weinig mogelijk uitstoot – en overlast – maar ook met nog een belangrijk onderdeel: veiligheid.

Veiligheid en kwaliteit

„Je hebt met vuur te maken, dus je moet wel goed weten wat je doet als je zo’n kachel in huis hebt”, zegt Van Wieren. Want heb je het over vuur, dan heb je het ook over veiligheid. Datzelfde geldt voor het installatiewerk en de afwerking. Het gebruik van hoogwaardige materialen en vakkundig installatiewerk hebben het bedrijf gemaakt tot wat het nu is.

Ook na de installatie staat De Smidse mensen met raad en daad terzijde, met de eigen service en onderhoudsdienst. Klanten kunnen hun kachelonderhoud en het schoorsteenvegen online inplannen en worden door het bedrijf op de hoogte gehouden wanneer het weer tijd is voor onderhoud, vanwege die belangrijke veiligheidsaspecten.

Angst dat houtkachels ooit zullen verdwijnen, hebben Van Wieren en Jellema niet. Vooral dankzij de strengere eisen aan de verbranding en de uitstoot, weten ze dat het met de milieuoverlast meevalt. Europese landen zoals Zweden, Duitsland, Oostenrijk hebben zoveel oerbossen en daar is hout stoken zo normaal. Mits er voldoende nieuwe bomen worden aangeplant, zien ze geen reden tot twijfel aan de toekomst.

Alternatief voor salderen elektriciteit

Jellema: „Bovendien zien we een hout-, pellet- of gaskachel als ideale aanvulling voor woningen met een warmtepomp. De kachel kan als ideale bijverwarming snel de woonkamer voorzien van aangename behaaglijke warmte. Een warmtepomp doet er langer over en zal dus veel stroom verbruiken. Bovendien is de toekomst van elektrische energie onzeker, onder andere wat betreft het salderen van elektriciteit. De moderne houtkachel is een mooie aanvulling in de nieuwe manieren van verwarmen.”

De Smidse is overigens al lang veel meer dan een ‘kachelboer’. Dankzij de inzet en kennis van de eigen vakmensen verzorgt De Smidse desgewenst het hele traject: van ontwerp, via advies over de te kiezen warmtebron tot aan de installatie. „Voordat we een offerte uitbrengen, komen we eerst bij mensen thuis. Ter plekke maken wij een situatieschets en op basis daarvan maken wij een

overzichtelijke offerte. Kies je voor een inbouwhaard, dan laten wij met behulp van een 3-D tekening het eindresultaat alvast zien, zodat je achteraf nooit voor verrassingen komt te staan.”

Bij het familiebedrijf, dat in 1985 door Cor zijn vader Doekele is gestart, is het sowieso de insteek om klanten geen nare verrassingen te bezorgen. Een goed jarenlang contact, daar gaat het om. „Ook bij ons gaat weleens iets fout, maar we lossen het altijd weer op”, zegt Van Wieren. Die werkwijze is niet bij elk kachelverkopend bedrijf hetzelfde. Bij de Smidse kun je na de aankoop altijd aankloppen voor het oplossen van eventuele problemen.

„Een goede kachel kan tientallen jaren mee, wij gaan daarom ook voor bestendige relaties met onze klanten. Daar houden wij van, van kwaliteit verkopen waar mensen blij van worden en wat sfeer en warmte oplevert.” Hoe dat zit met die moderne kachels die super efficiënt heel langzaam het hout opbranden en toch voor een behaaglijke warmte zorgen alsof er een ouderwetse warmtebron met veel hout in de kamer staat, dat leggen de vakmannen graag in hun showroom aan de Schoenmakersstraat in Sneek uit of bij mensen thuis.

Van Wieren: „Onze grootste uitdaging zit erin mensen te blijven vertellen dat dankzij de kwaliteiten van de moderne efficiënte kachels het houtstoken nooit zal worden verboden en bovendien: als je je bij het installeren van de kachel en het rookkanaal aan de regel houdt, dan zullen jij en je kachel geen overlast veroorzaken.”

www.desmidse.nl

Cor van Wieren en Thijs Jellema

Verduurzaming: let op BENG- eisen bij nieuwbouw

Het motto van Energie Inspectie in Leeuwarden: energieverduurzaming levert meer comfort op, lagere energielasten en een gezond & leefbaar klimaat. Klanten helpen begint met de inzet van gediplomeerde adviseurs en slimme software. Bijvoorbeeld in de nieuwbouw, waar bij oplevering door de aannemer de BENG- eisen wettelijk verplicht zijn.

De jaren van het voor velen vertrouwde EPCadvies liggen bijna helemaal achter ons. Toch ziet Martijn van der Harst van Energie Inspectie nog veel onbekendheid in de nieuwbouwmarkt over hoe het nu is geregeld. „Al vanaf januari 2021 is het oude EPC advies vervangen door het zogeheten BENG- eisen (Bijna Energie Neutraal Gebouw). Dat zijn eisen waarin de energieprestatie van de woning voor de (potentiele) koper of gebruiker berekend en geregistreerd zijn. Toch merk ik nog veel onbekendheid, bij particulieren, gebouweigenaren en aannemers. Het uitgangspunt van de BENGeisen zijn heel duidelijk: zowel bij de aanvraag van de omgevingsvergunning als bij oplevering van de nieuwbouw is de aannemer verantwoordelijk voor het laten berekenen, registreren en afgeven van dat advies. Dat geldt voor woningen, maar ook voor woongebouwen waarin bijvoorbeeld meerdere appartementen zitten. Wij merken dat die verandering naar BENG nog niet helemaal goed gaat. We worden een paar keer per week gebeld door iemand die een nieuwe woning opgeleverd krijgt, zonder dat aan de controle aan de BENG- eisen is voldaan. Dat is een onwenselijke situatie, dus kennelijk is nog niet overal en bij iedereen voldoende duidelijk hoe dat zit. De aannemer is daarbij aansprakelijk, want die kan bij controle zelfs een boete krijgen. De afgelopen paar jaar zijn nog veel nieuwe woningen onder de oude regels van het EPC- advies gebouwd en opgeleverd, maar nu valt eigenlijk alles wel onder de nieuwe wetgeving. Zeker als de bouw straks weer volop in beweging komt, stijgt de vraag naar BENG- berekening en registratie. Tegen de bouwers zou ik zeggen, maak het tijdig in orde. En tegen kopers en gebruikers zeg ik, let er op dat bij oplevering de controle op het voldoen aan de verplichte BENG- eisen door de aannemer wordt verstrekt. Is dat niet het geval, bel dan gerust met Energie Inspectie om alsnog een advies in orde te laten maken.”

Ben je niet bang dat bij die sterk stijgende vraag, je geen mensen beschikbaar hebt? „Nee, daar hebben we gelukkig geen last van. En dat komt niet alleen omdat we voldoende gediplomeerde mensen op de weg hebben, maar vooral omdat we al jaren geleden hebben geïnvesteerd in het ontwikkelen van onze eigen slimme software. Dat helpt enorm, want onze manier van werken

scheelt heel veel tijd en is in hoge mate betrouwbaar door foutloze opnames. De data worden direct uitgelezen en snel omgezet in het dossier van de klant. Ik zal je uitleggen hoe dat werkt”, verklaart Martijn van der Harst.

Snelle en foutloze metingen

„Energie Inspectie meet de energetische staat van iedere woning of gebouw met haar eigen zogeheten 3D Point Cloud Scanner. Onze adviseurs maken gebruik van zo’n 3D- scanner, waarmee we de woning tot op de millimeter nauwkeurig in kaart brengen. De scanner stuurt de afmetingen via een API direct door ons ontwikkelde software. Hierdoor beschikken we na het inmeten vrijwel direct over een volledig 3Dmodel van de woning. Dat model voegen wij toe aan ons klantdossier ter bewijslast voor het energielabel en het maatwerkadvies.”

„Doordat we het 3D-model van de woning geautomatiseerd inladen in de software is de kans dat onze adviseurs bouwdelen overslaan nihil. Uit onderzoek door het Ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) blijkt dat de meeste afwijkingen in de branche op het energielabel ontstaan door fouten in de geometrie (de daken, wanden en gevels van een woning). Met onze werkwijze garanderen wij een foutloze meting van woningen en woongebouwen. Het positieve effect van onze werkwijze blijkt ook uit de resultaten van zowel interne als externe audits. Sinds het gebruik van onze 3D- Pointcloud scanner, zijn er in deze audits nul afwijkingen op de geometrie geconstateerd. We hebben dus een uiterst betrouwbare en snelle methode ontwikkeld om energieprestaties te kunnen inmeten en een correct advies te kunnen afgeven. Deze methode passen we toe bij ieder energie- advies in zowel de bestaande als nieuwbouw, in de particuliere en de zakelijke markt. Dat is ook de reden dat we niet alleen door veel particulieren worden

ingeschakeld, maar ook veel door gebouweigenaren, gemeenten, woningbouwcorporaties en ontwikkelaars.”

Isolatiebudget

De energieprestatie van woningen vervolgt Martijn van der Harst, wordt steeds belangrijker. „Het gaat om het uitgangspunt: minder verbruik van energie. Isolatie, besparing, effectievere vormen van verwarmen. Om dat voor steeds meer mensen bereikbaar te maken en betaalbaar te maken, stellen overheden subsidies ter beschikking, zowel op landelijk als gemeentelijk niveau. Daarnaast zie je dat ook grootbanken met subsidies voor huiseigenaren komen. Zo mogen wij de huiseigenaren van de Friese Rabobanken binnenkort helpen als hun huis een energielabel E, F of G heeft. Met het zogeheten Rabo Coöperatief Isolatiebudget kun je dan kosteloos energieadvies op maat krijgen – in dit geval van Energie Inspectie- voor het verduurzamen van je huis en de registratie van het energielabel.

Daarnaast krijg je van de bank een vergoeding van € 1.000 wanneer je je huis laat isoleren. Als je dat weet te combineren met andere subsidies, bijvoorbeeld van je gemeente of van het Rijk, kun je mooie stappen zetten naar een hogere energielabel, naar meer besparing, lagere energiekosten en meer comfort. Een van die landelijke subsidies is de ISDEinvesteringssubsidie, die gericht is op een brede groep van zowel particuliere woningeigenaren (ook van monumenten) als zakelijke gebruikers.”

Martijn van der Harst: „Onze focus ligt op die verbreding naar meer besparing. Energieverduurzaming levert niet alleen letterlijk meer comfort en een beter energielabel of BENGadvies op, maar vooral ook lagere energielasten en een gezonder en leefbaarder klimaat.”

www.energieinspectie.nl

TIM VAN DE VENDEL

De muren van het kantoor waren ze zat. Daarom gooiden deze drie noorderlingen het roer om en gingen de bouw in. De gemene deler: ze smachten allemaal naar de buitenlucht.

TEKST FRANK MOLEMA

SNAKKEN NAAR DE BUITENLUCHT

TIM VAN DE VENDEL (33) UIT GRONINGEN WAS TRAINEE BIJ ORMIT EN IS NU TIMMERMAN ,,Ik had een kantoorbaan bij ORMIT in Amsterdam. Een grote organisatie en mijn job was gericht op bedrijfskunde. Iedere dag ging ik met de trein op en neer en zat ik de hele tijd achter het bureau. Ik kwam er in die periode achter dat ik niet gemaakt ben om elke dag op dezelfde plek op hetzelfde kantoor zitten. Daar word ik niet blij van. Ik ben juist het liefst de hele dag buiten. Naar verschillende plekken gaan. Tijdens de coronacrisis kreeg ik de kans om een tiny house te bouwen in het Westpark in Groningen. Mijn gezin en ik wilden graag terug naar Groningen en dachten: dit moeten we met beide handen aanpakken. Het was altijd al mijn wens geweest om een huisje te bouwen. Dit is uiteindelijk helemaal van hout geworden en duurzaam gemaakt. Ik heb daar erg veel plezier uit gehaald. Vervolgens ben ik verder gegroeid. Ik kreeg vragen van andere mensen of ik ook wat voor hen kon doen.

Tijdens het bouwen van mijn eigen huis heb ik wel professionals ingehuurd. Zo kon ik met hen meekijken, dingen leren en werd ik steeds handiger. Ik ben gespecialiseerd in houtbouw buiten. Denk dan aan terrassen en schuttingen bouwen. Verder ben ik ook gemeenteraadslid voor GroenLinks in Groningen. Die combinatie vind ik erg fijn. Ik kan mij inzetten voor de maatschappij, daarnaast lever ik een mooi product af waar je meteen waarde in ziet. Ik vind de afstemming met de klant in mijn werk heel leuk. Het geeft voldoening als die blij en tevreden is. Het vooruitdenken, het bouwproces, in combinatie met buiten werken, dat spreekt mij heel erg aan. Het is ook nog eens veel gezonder, daar ben ik van overtuigd. Natuurlijk zit het ook weleens tegen. Bijvoorbeeld als het regent of spullen te laat geleverd worden. Tegelijkertijd heeft de tijd op kantoor mij geleerd dat het alternatief absoluut niet beter is. Dan is het fijn om eigen baas te zijn.’’

DAAN DE VRIES (48) UIT EELDE WAS MARKETEER IN DE AUTOMOTIVE EN IS NU GLASZETTER ,,De jaren in de automotive als

CRM-manager/marketeer waren leuk en intensief. Ik had ideeën over hoe er winst te behalen viel uit de juiste data in een systeem stoppen. Daar wilde ik slimme dingen mee doen. Het was mijn missie om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen en innovaties te realiseren.

Na jaren van data-correcties en slimme dashboards bouwen liep ik toch tegen een aantal, voor mijn doel voor het bedrijf, grote obstakels aan. De werkwijze bleek voor velen in een soort vicieuze cirkel te vervallen: als je gebrekkige gegevens invoert, kun je geen schitterende uitkomsten verwachten. Veel collega’s binnen alle lagen van het bedrijf zagen de waarde van hun data-bijdrage niet.

Dit heeft mij uiteindelijk, na ontzettend veel frustratie, doen inzien dat mijn missie niet haalbaar bleek. Na met z’n allen ook veel successen te hebben gerealiseerd, heeft mijn frustratie mij gedwongen te doen besluiten om te stoppen met mijn missie en dus mijn functie.

Het roer moest om, dat wist ik zeker. Maar hoe? Peter Balkema, eigenaar van Glas-meesters, is een vriend van me. Hij stelde voor dat ik bij hem kon meedraaien en intern in de leer kon als glaszetter. Deze mogelijkheid heb ik aangegrepen om kennis te maken met het vak. Geen computerwerk meer, gewoon eerlijk en netjes vakwerk met de handen. Dit leek mij heerlijk en bleek ook goed bij mij als persoon te passen.

Werken met de handen, de hele dag buiten zijn, echt contact met de klant en hun glaswensen vakkundig realiseren, is werkelijk prachtig. Na de interne opleiding heb ik in overleg besloten om de kennis mee te nemen en De Glaszetterij in Eelde te starten. De Glaszetterij heeft inmiddels een goede reputatie opgebouwd in de regio, en klanten vertrouwen op ons advies, expertise en betrouwbaarheid. Peter, bedankt voor de kans.’’

JUST (35) UIT ORANJEWOUD WAS FYSIOTHERAPEUT EN HEEFT NU EEN KLUS- EN HOVENIERSBEDRIJF ,,Nadat ik in Amsterdam fysiotherapie heb gestudeerd, ben ik daar ook aan de slag

gegaan als fysio. Ik werk nu nog steeds een dag in de week in de hoofdstad, maar ben wel van plan daarmee te stoppen. Mijn eigen bedrijf Just Fixed heeft zoveel aanloop dat ik alle dagen nodig heb. Eigenlijk ging ik alleen nog voor mijn ontzettend leuke collega’s wekelijks vanuit Oranjewoud naar Amsterdam.

Want in de jaren dat ik werkte als fysio, heb ik altijd interesse gehad in tuinen. Mijn eigen tuin heb ik bijvoorbeeld aangelegd. Dan bedoel ik niet aan paar bloemetjes planten, maar in de weer met graafmachines. Ik ging dat vervolgens ook bij vrienden doen. Mijn eigen huis heb ik casco laten bouwen, vervolgens heb ik zelf alles afgemaakt.

Ik merkte dat ik het buiten zijn erg leuk vond. Ik werkte in ziekenhuis OLVG in Amsterdam en dan ben je de hele dag binnen. Het was erg leuk om met patiënten in de weer te zijn, maar ik miste simpelweg de buitenlucht. Hoe meer ik in tuinen werkte, timmerde, hoe leuker ik het vond. Toen kwam ik erachter dat dit is wat ik wilde doen. Natuurlijk had ik wel een schuldgevoel, want je hebt toch jaren gestudeerd om fysio te worden. En dan stop je ermee. Dat is een moeilijke keuze. Maar ik wilde zelf bepalen of ik de ene week 20 uur in de week werk en de andere week 60.

Sinds januari bestaat daarom Just Fixed in Oranjewoud. De focus ligt op de aanleg en onderhoud van tuinen. Ook maak ik veranda’s, overkappingen en schuttingen. Mijn doel is om het heel lokaal te houden. Er wonen in deze regio veel oudere mensen en ik wil hen ondersteunen.

Het bevalt me tot nu toe uitstekend. Het gaat snel, er is veel aanloop. Het maakt me daarbij echt niet uit of het regent. Ik help mensen met dingen die ze zelf niet kunnen. En dat is ook meteen de overeenkomst met fysiotherapie.’’

Daan de Vries

Bouwopleidingen zien de bouwsector voor hun ogen veranderen. Het betekent dat hun vak up-to-date houden soms een race tegen de klok is, maar die levert ook nieuwe samenwerkingen op tussen scholen en bedrijven.

TEKST GEERTRUID PEENE FOTO’S JASPAR MOULIJN

ONTWIKKELINGEN IN DE BOUW GAAN SNEL

‘Vroeger waren scholen meer concurrenten”, zegt Ingrid Kerdijk, opleidingsmanager bij de bouwopleiding van het Drenthecollege in Emmen. Nu de studentenaantallen teruglopen is er veel meer samenwerking. ,,Alle Noordelijke roc’s werken sinds vorig jaar samen aan een richtlijn circulaire bouw: Van plant tot pand. We willen dit uiteindelijk ook landelijk gaan uitrollen.”

Er is de laatste jaren ook meer aandacht voor de praktijk, ziet Dick Huisman, opleidingsmanager Techniek in de regio Assen van het Drenthecollege. Zo organiseren allerlei opleidingen excursies om studenten te laten kennismaken met nieuwe manieren van bouwen, bijvoorbeeld prefabbouw of levensloopbestendige huizen.

Studenten zelf spelen een rol door presentaties te geven over hun stage aan medestudenten. ,,Hoe groter een nieuwe ontwikkeling wordt, hoe groter de kans dat het in het reguliere lespakket komt”, zegt Huisman. Zo bouwden de studenten een tiny house op basis van een ontwerp van een profielwerkstuk van een leerling uit het voorgezet onderwijs.

WERKEN MET WATERSTOF

Door de vele ontwikkelingen op het gebied van wonen en wetgeving moeten docenten zich blijven bijscholen om hun kennis up-to-date te houden. Dat lukt niet volledig, erkent Kerdijk. ,,Dat is niet realistisch, het gaat te snel om bij te blijven. Daarom geven bedrijven ook gastlessen aan onze studenten. Zij vinden het ook leuk als er iemand voor ze staat die echt uit het veld komt.”

Het is een kwestie van balans, volgens Huisman. ,,Het is bijvoorbeeld niet zo dat alle monteurs nu alleen nog maar met elektrische auto’s gaan werken bijvoorbeeld. Een groot deel van de auto’s rijdt nog op diesel of benzine.”

Wel leren ze studenten over ontwikkelingen in de energietransitie. ,,Die projecten doen we steeds vaker met bedrijven. Zo leren onze studenten bijvoorbeeld over waterstof en hoe ze daar

veilig mee werken. Bijvoorbeeld over een project in Hoogeveen waar de eerste huizen worden aangesloten op waterstof in plaats van gas.”

SPIJKERS VERWIJDEREN

Ook op het Alfacollege in Groningen speelt een tiny house een rol in de opleiding bouwkunde, vertelt docent Renee Lugers. Een eerdere lichting studenten bouwde het

huisje, nu wordt het ingezet voor lessen rondom het thema demontabele bouw. ,,De studenten moeten het ombouwen naar een nieuw gebouw. Ze leren wat hun verlies is en hoe veel extra hout ze nodig hebben.”

Ze moeten ook veel spijkers verwijderen, lacht hij. Het dwingt hen na te denken over hoe je iets opbouwt wat ook weer makkelijk uit elkaar te halen is. ,,Kozijnen worden vaak gekit en geschroefd, waardoor het goedkoper is om een nieuwe te kopen dan een kozijn opnieuw te gebruiken. Dat kan anders.”

De opleiding besteedt sinds kort ook meer aandacht aan welzijn op de werkvloer, vertelt Lugers. ,,Hoe gedraag je je op de werkvloer en hoe spreek je je uit?” Het is iets wat bedrijven verwachten van hun toekomstig personeel, maar in de stages bleek dat studenten daar moeite mee hebben. ,,Hoe spreek je je uit als iets te zwaar is om te tillen of als de werkdruk te hoog wordt? Zo proberen we weerbaarheid mee te geven aan onze studenten.”

VEEL TE WEINIG METSELAARS

Bouwopleidingen zijn breder geworden en bieden meer keuzevakken aan. ,,Het is handig als je van meer dingen op de werkplaats iets weet naast je eigen specialisme”, legt Kerdijk uit. ,,Je ziet ook dat het goed werkt voor de motivatie van studenten als ze zelf de keuze kunnen maken om voor een project te kiezen.”

De teruglopende interesse van studenten voor sommige opleidingen speelt daarbij ook een rol. ,,We hebben veel te weinig studenten die de opleiding metselaar willen doen. Op dit moment zijn er vier in Emmen. Dan is een aparte opleiding niet haalbaar, maar door een bredere opleiding aan te bieden kun je toch nog studenten leren metselen”, zegt Kerdijk.

Er is een tekort aan metselaars, maar met de komst van metselrobots zal de vraag afnemen, is de verwachting. Dat betekent niet dat er geen metselaars meer nodig zijn, waarschuwt Huisman. ,,Voor het renoveren van huizen heb je bijvoorbeeld echt metselaars nodig.”

Ook vanuit het bedrijfsleven is het gewenst dat studenten breder opgeleid worden, zegt

Lugers. ,,Het is belangrijk om van elkaars beroep te weten, dus laten we studenten een kijkje bij elkaar in de keuken nemen. Bijvoorbeeld studenten van de bouwkundeopleiding en de isolatietechniek, want in een gebouw hangt dat heel erg samen.”

OOK VOOR MODESTUDENT

Keuzevakken vragen ook om motivatie van de student om logische vakken bij elkaar te zoeken, zegt Lugers. ,,Je kunt kiezen om echt verdieping aan te brengen in je opleiding. Zo is er een opdracht waarbij je een begroting moet maken voor een garage. Daarbij maak je een traditionele begroting, maar ook een begroting die volledig is gebaseerd op biobased materiaal. Je leert dan niet alleen over begrotingen, maar ook over materialengebruik.”

Houtskeletbouw wordt steeds belangrijker en het is belangrijk dat de studenten daarover de juiste kennis hebben, zegt Lugers. ,,Hoe zit het in elkaar, hoe zorg je dat je aan de milieuprestatienormen voldoet?” Er is ook een speciaal keuzevak biobased materialen. ,,Daar kan ook een modestudent aanschuiven, het gaat vooral om het gedachtegoed. Studenten leren daar bijvoorbeeld ook hoe je greenwashing herkent.”

NIET SCHRIKKEN

De veranderingen gaan niet altijd zo snel dat de jongeren er ook direct met biobased materialen zullen werken na hun opleiding, zegt Lugers. ,,Ze hebben dan in ieder geval de kennis en zullen niet schrikken als ze de vraag krijgen om ermee te bouwen.”

Ondanks alle vernieuwingen blijven sommige lessen hetzelfde. Vaardigheden zoals het lezen van tekeningen blijven belangrijk. ,,Of je nu een cv-ketel of een warmtepomp installeert; de basis blijft hetzelfde”, zegt Kerdijk. ,,Er is wel meer variatie, want de bouw wordt complexer”, zegt Lugers. ,,Er is meer wetgeving, er zijn meer eisen en er is meer keuze in materialen. We hebben studenten nodig die iets willen leren en die gedreven zijn.”

,,Deze opleidingen en studenten zijn belangrijk voor onze toekomst”, vult Huisman aan. ,,Daar mogen we best trots op zijn.”

Veranderen is niet makkelijk. Maar, stelt columnist Eelko Huizingh, met corona konden we het ook. Maar dan moet iedereen wel meewerken.

De circulaire economie kent geen afval en verspilling, alle materialen worden hergebruikt of zijn biologisch afbreekbaar. Hoewel het uitgangspunt eenvoudig is, vraagt het in de praktijk om een systeemtransitie. Die begint met visionaire ondernemers, vooroplopende klanten en stimulerende overheidsmaatregelen. Maar om een systeem echt te laten kantelen is meer nodig.

Voor de transitie moeten we een cyclus doorlopen. Stap 1 is bewustwording, stap 2 de ontwikkeling van (technische) oplossingen en stap 3 het omzetten van oplossingen in nieuwe hoogwaardige, betaalbare en beschikbare producten en diensten. Die cyclus wordt een vliegwiel als we die vele malen doorlopen, en zo wordt de transitie realiteit.

1 APRIL

Verandering begint dus met bewustwording. Om minstens drie redenen is ons huidige economische model niet meer houdbaar. We gebruiken jaarlijks meer dan wat de aarde ons geeft. Een goede indicator is de Earth Overshoot Day. Die dag, waarop we evenveel hebben verbruikt als moeder aarde in één jaar kan voortbrengen, viel in Nederland in 2024 op 1 april (en helaas is dat geen grap).

‘Aanpassen van je gedrag is altijd lastig. Dat geldt in vrijwel elke situatie’

De tweede reden is dat we onzorgvuldig omgaan met grondstoffen, we gedragen ons alsof er altijd wel weer nieuwe grondstoffen zijn. In werkelijkheid is op planeet aarde de hoeveelheid van elke grondstof eindig.

Tot slot brengen we de aarde schade toe door vervuiling van lucht, grond en water. Jaren geleden maakten we ons druk om zure regen, smog en vervuilde rivieren. Hoewel deze problemen voor een groot deel achter ons liggen, hebben we nog een lange weg te gaan. Denk

EELKO HUIZINGH

WIE DURFT TE VERANDEREN?

aan PFAS, pesticiden en verlies aan biodiversiteit. In een kwart eeuw tijd is ruim driekwart van onze insecten verdwenen.

Ondanks dat een grote groep mensen vindt dat ‘het allemaal te snel moet’, zijn er maar weinigen die deze problemen nog echt ontkennen. Dus de bewustwording is aardig op gang.

OPLOSSINGEN

De derde stap is de ontwikkeling van technische oplossingen. In elke sector zijn er innovatieve voorlopers die oplossingen inmiddels hebben omgezet in werkende producten. Je kunt op de traditionele manier bouwen met nieuw beton en nieuwe bakstenen of je gebruikt natuurlijke materialen zoals hout, bamboe, hennep en kurk. Of gerecycled metaal en beton.

En zelfs als je nog bakstenen wil, is het mogelijk te bouwen zonder cement. Een systeem zoals ClickBrick Pure maakt via droogstapelen metselaars overbodig en bakstenen onbeperkt herbruikbaar.

Dus het kan. Maar kunnen is niet genoeg. We moeten ook willen. En daar zit het grootste probleem. Onbekend maakt onbemind. Eigenlijk zou dat juist voor ondernemers niet op mogen gaan, maar niets menselijks is ondernemers vreemd. Ik rijd zelf al jaren probleemloos in een elektrische auto maar kom nog regelmatig mensen tegen die denken dat dat vast heel lastig is, elke 100 kilometer uren opladen en zo. En er dus niet aan beginnen.

NIEUWE KANSEN

Natuurlijk hebben nieuwe producten niet alleen voordelen. Ze bieden echter ook nieuwe kansen. Elke ondernemer weet dat er vaak honderd redenen zijn om iets niet te doen, maar dat succes gevonden wordt als je je richt op de redenen om iets wel te doen.

Behalve bedrijven en klanten moet ook de overheid bewegen en initiatief durven te nemen. Bijvoorbeeld door bij aanbestedingsprocedures niet uit te gaan van wat nu gebruikelijk is, maar van hoe we het in de toekomst graag zouden zien. Dat stimuleert ondernemers om vooruit te denken en verzekert hen van een afzetmarkt.

Daarnaast moet de overheid piketpaaltjes slaan. Een voorbeeld zijn de zogeheten zeroemissiezones, gebieden die alleen toegankelijk

zijn voor bestelbussen en vrachtauto’s zonder CO2-uitstoot. Momenteel zijn dieselvoertuigen al verboden in het centrum van diverse grote steden, op 1 januari 2025 geldt dat voor Assen, 3 maanden later volgt Groningen. En dus getuigt het niet van een vooruitziende blik om nu nog snel een dieselbus te kopen, alleen omdat die in de overgangsregeling tot 2028 valt.

Aanpassen van je gedrag is altijd lastig. Dat geldt in vrijwel elke situatie. En helemaal als die aanpassing groot is. Maar iedereen kan het. Met corona zagen we dat ook een heel grote verandering heel snel kan. Maar dan moeten we het wel willen.

Dr. Eelko Huizingh werkt bij de vakgroep Innovatiemanagement & Strategie van de Rijksuniversiteit Groningen en is auteur van het boek Innovatiemanagement.

Twintig jaar GlasConstruct:

“Het mooiste bouwproduct dat er is”

20 jaar

Jan Faber en Gerlof Tilma van GlasConstruct vieren dit jaar een feestje. Hun Leeuwarder groothandel in glas bestaat twintig jaar. Leveranciers van vlakglas voor de professional en zetters van glas. Glas verveelt nooit, het is het mooiste product voor de bouw dat er is.

‘Personeel start eigen glasbedrijf’ kopt de Leeuwarder Courant op 10 februari 2004. Ondanks de malaise in de bouw op dat moment, zijn de startende ondernemers Faber en Tilma optimistisch over de toekomst. ,,Het kan alleen maar beter gaan”. Ze voelden zich niet meer lekker bij het grote Glaverbel, een multinational in glas, dat familiebedrijf Boelens Glas had overgenomen. Ervaring in glas hadden ze ruimschoots, want Jan zit al vanaf 1978 in het glas, Gerlof vanaf een paar jaar later. Het optimisme van twintig jaar geleden hebben Faber en Tilma nog steeds. En nee, geen moment spijt dat ze toen voor zichzelf zijn begonnen. Glas verveelt nooit en ze hebben een prachtige ploeg mensen om zich heen.

Ze nemen in het eerste jaar van GlasConstruct een man of acht aan en groeien in de loop van de jaren gestaag door. De laatste paar jaar gaat het hard met GlasConstruct, waar nu 26 mensen werken naast Faber en Tilma. GlasConstruct is nog steeds de gespecialiseerde glasgroothandel die levert aan een brede markt. Van glaszetters en zzp’ers in de bouw tot vastgoedonderhoudsbedrijven en woningbouwcorporaties. ,,We zijn zowel leverancier van alle soorten vlakglas voor de bouw als montagebedrijf van glas, met een vaste ploeg van 10 eigen mensen en een vaste schil van zo’n tien zzp’ers.” Glas is wat ze doen en wie ze zijn. Jan Faber: ,,Schoenmaker hou je bij je leest zeggen we hier. We zijn een overzichtelijk en betrouwbaar bedrijf met korte lijnen, we zijn gecertificeerd en aangesloten bij de vakgroep glas van Bouwend Nederland. Onze medewerkers krijgen vaktechnische opleidingen welke verzorgd worden door het Kennis Centrum Glas. We doen het goed en dat houden we graag zo.”

Glas in de hoofdrol Dat komt zeggen ze, omdat glas geen moment

verveelt. Sterker nog, het is met afstand het mooiste bouwproduct dat zich continue vernieuwt. ,,De ontwikkelingen staan nooit stil, zowel technisch als op gebied van wet- en regelgeving. De laatste jaren speelt verduurzaming natuurlijk een belangrijke rol bij de innovaties van glas en glasproducten. Het is geweldig om te zien welke producten er beschikbaar komen, daar kon je je jaren geleden niets bij voorstellen. We komen allebei uit de tijd dat dubbel glas nog moest worden uitgevonden. Dat is enorm veranderd. Zowel in de nieuwbouw als in renovatiewerk, neemt de vraag naar glas als onderdeel van verduurzaming van gebouwen steeds verder toe. Glas vervult daarbij een hoofdrol, met dank aan de mogelijkheden van het glas vandaag de dag. Kijk alleen al naar het effect van het energielabel C bij woningen van woningbouwcorporaties. Dat gaat in enkele jaren tijd om enorme aantallen woningen waarvoor het juiste glas moet worden geleverd. GlasConstruct is daarbij voor veel regionale partijen een vaste waarde.”

Gerlof Tilma: ,,HR++ is al de standaard geworden en dat gaat voor nieuwbouwwoningen naar HR+++, omdat dat een belangrijk onderdeel is van de warmte-energiebesparing. Nu gaat het veel vaker over de combinatie van thermisch isoleren en tegelijk de warmte buiten houden; dat kan door het gebruik van coatings die in het glas zitten. Dat is alleen al de markt van nieuwbouwwoningen. Daarnaast speelt ook bij de verduurzaming van kantoorgebouwen een zelfde groeiende vraag naar totaal andere glassoorten dan er twintig of dertig jaar geleden gebruikt werden. Het opnieuw kunnen gebruiken van glas wordt daarom ook steeds belangrijker. We zijn daar ver in, juist omdat we weten dat het een belangrijke voorwaarde is binnen verduurzaming en de stap naar circulair kunnen bouwen.”

Dun, beter dan triple en recyclebaar ,,Innovatie zit niet alleen in nieuwbouw of in renovatie van bestaande woningen uit de afgelopen decennia. Ook voor monumentale panden ontstaan steeds meer mogelijkheden met glas. Kijk, dit is zo’n innovatie die daar heel geschikt voor is.” Jan Faber legt een 8 millimeter dunne glasplaat op tafel. Ogenschijnlijk is er voor de leek niets bijzonders aan te zien, maar dit is vacuümglas. ,,Het isoleert beter dan triple HR+++ glas en past in vrijwel iedere kozijn. Het zijn twee dunne glasplaten die gescheiden worden door een vacuumruimte. Daardoor wordt een extreem goede warmte- en geluid isolatie behaald. Het is veel dunner dan de reguliere soorten isolatieglas en het bespaart enorm veel glasmateriaal, dus ja, dit is echt een veel duurzamer product, dat enorm bijdraagt aan isolatie van oudere woningen en monumenten. En is het ook nog eens 100 % recyclebaar. Eerlijk is eerlijk, het is nog prijzig en nu alleen nog geschikt voor kleinere ramen, maar we staan hiermee aan het begin van een hele grote stap in glasinnovatie.”

Daarom blijft het vak zo mooi! Het einde van de innovatie is zeker nog niet in zicht, vertellen Faber en Tilma enthousiast. ,,Kijk naar de ontwikkeling van zogeheten zelfdimmend glas. Dat is glas dat reageert op de hoeveelheid warmte en dus in staat is om een woning of gebouw koeler te houden. Een andere ontwikkeling is de stap naar verwarming in glas: het klinkt misschien als ver van je bed, maar er wordt al aan gewerkt. We hebben al die stappen meegemaakt, en nog ieder jaar ontwikkelen glasfabrikanten nieuwe, bijzondere producten die inspelen op de vragen en wensen van nu naar besparing van geluid en energie. Dat maakt dit vak zo mooi!”

www.glasconstruct.nl

ThermoNoord realiseert unieke Xperience

Na een grondige renovatie van het ThermoNoord-verkoopkantoor in Gorredijk is er een uniek nieuw concept neergezet. Het nieuwe concept heeft de naam Xperience gekregen. De Xperience bestaat uit een showroom met werkende duurzame oplossingen, een sanitair showroom, een trainingsruimte en een Xpress die 24 uur per dag en 7 dagen in de week is geopend. ThermoNoord opereert landelijk met 11 vestigingen waarvan Gorredijk de grootste is en in 1979 het startpunt was.

ThermoNoord is een belangrijke schakel als technische groothandel voor professionele installateurs en als kenniscentrum voor duurzaamheidsvraagstukken en oplossingen. Naast de primaire taak van het leveren van de benodigde materialen op het project en het afhalen van materiaal in de Xpress, wordt het steeds belangrijker om de installateur te ondersteunen in zijn werkzaamheden. Het berekenen en adviseren van projecten of het op maat leveren van materiaal (samengesteld of zonder verpakking) zijn voorbeelden waarmee de installateur wordt ondersteund.

Verduurzaming bestaande woningen Regiomanager Wiebe de Vries: „Het verduurzamen van bestaande woningen zien we als een enorme uitdaging in de hedendaagse en toekomstige markt. We weten dat uiteindelijk alle woningen en gebouwen in Nederland gasloos moeten worden. Dit is pas in 2050 echter in 2030 ligt er het eerste meetpunt; een reductie van 55 procent van de CO2-uitstoot ten opzichte van 1990. Met de huidige energieprijzen en met de onzekere toekomst zien we dat de verduurzaming van Nederland momenteel wat afvlakt, de noodzaak lijkt ietwat weg te vallen.”

„Het is echter nu juist de tijd om je woning of bedrijfspand klaar te maken voor de toekomst. De materialen zijn beschikbaar, een goed energielabel is momenteel een belangrijk punt in de waardebepaling, we hebben dit jaar nog gegarandeerde subsidies en de prijzen voor materiaal en arbeid zullen in de jaren richting 2030 verder gaan stijgen. En wie nu investeert profiteert meteen van lagere energiekosten en een beter wooncomfort.”

De nieuwe Xperience is er in eerste plaats voor de installateur, echter het is ook mogelijk dat de

installateur zijn eindklant meeneemt naar de Xperience. De installateur en de klant kunnen in gezamenlijk overleg een verduurzamingsplan maken voor betreffende woning of bedrijfsgebouw. Dankzij een slimme methodiek en de aanwezigheid van diverse oplossingen, is het maken van een passend verduurzamingsplan dan een kwestie van enkele uren in plaats van een langlopend traject.

Het eventueel wegvallen van de huidige salderingsregeling zorgt voor een duidelijke focus op het onderling koppelen van in de woning/gebouw aanwezige apparatuur. „Door te koppelen kunnen we de opgewekte elektriciteit slim gebruiken/opslaan in plaats van dit terug te leveren aan het net. Als kenniscentrum voor de installateur volgen we dergelijke ontwikkelingen nauwlettend en we zorgen dat we altijd ‘up-todate’ blijven.”

Gasloos ondernemen

Met de grondige renovatie die dit jaar gereed kwam, is alles gemoderniseerd. „Hoewel ons bedrijfspand in 1979 is gebouwd, zijn we al wel helemaal van het gas af”, zegt Wiebe de Vries trots. De regiomanager voor Noord-Nederland vertelt dat de 330 zonnepanelen op de daken voor voldoende energie zorgen voor de warmtepompinstallatie die het pand comfortabel verwarmt. Het is belangrijk dat je zelf ook duurzaamheidsmaatregelen uitvoert die je anderen adviseert.

Van producttraining tot erkende opleidingen

In het grote leslokaal verzorgt men in Gorredijk trainingen voor installateurs over de modernste technieken, nieuwste productinnovaties en alles wat daarbij komt kijken. De branche en de technieken veranderen voortdurend en het is

Bartele Kooistra en Wiebe de Vries

belangrijk om klanten van de meest actuele informatie te voorzien. Hoe installateurs met nieuwe technieken moeten omgaan en ze hun klanten het juiste advies kunnen geven, is cruciaal.

„Daarnaast werken we samen met een landelijk opererend opleidingsinstituut voor erkende en verplichte opleidingen, zoals deze gelden voor onze klanten. In de komende jaren gaat er op weten regelgebied zeker nog wel het nodige wijzigen. Wordt er momenteel vooral naar energieprestatie (BENG) van een woning gekeken bij een bouwaanvraag, met de nieuwe MPG gaat er vanaf 2025 ook kritisch gekeken worden naar de milieubelasting van de woning/installatie. De huidige chemische koudemiddelen in warmtepompproducten worden in de komende jaren vervangen door natuurlijke koudemiddelen.

Door het aanbieden van erkende opleidingen zorgen wij ervoor dat de installateurs de benodigde kennis en kunde lokaal kunnen ophalen.”

Xpress-winkel 24/7 geopend Onderdeel van het Xperience concept van ThermoNoord is de Xpress winkel waar de installateur zijn materiaal snel en eenvoudig kan afhalen. In de Xpress is er standaard een ruim assortiment beschikbaar. De openingstijden zijn uniek, want de Xpress is 24/7 geopend voor de installateur die dit wenst. Kortom op elk moment kan men gebruik maken van het aanwezige assortiment. Wiebe de Vries: „Bent u nieuwsgierig naar deze mogelijkheid, kom dan even langs in Gorredijk dan leggen we het concept graag aan u uit.”

thermonoord.nl

Dutch Diet

Wie Patricia en Sabrina Hemel

Wat Online platform en boekenserie voor en over afvallen en gezonder leven

Waar Emmen

Waarom Omdat mensen te veel worstelen met afvallen

Hoe Dankzij simpele diëten en online ondersteuning

TEKST JEAN-PAUL TAFFIJN FOTO BOUDEWIJN BENTING

Een beetje op gewicht blijven, je fit en gezond voelen. Dat willen we allemaal wel. Wat we allemaal niet willen, is speciale diëten volgen, of ingewikkelde programma’s die lastig zijn vol te houden. Twee zussen uit Klazienaveen zijn ervaringsdeskundigen, en ze hebben het antwoord. ,,Je moet het zo gewoon mogelijk houden en mensen in het begin een beetje bijstaan. Dan lukt het echt.’’ Ze schreven (recepten)boeken en hebben een online platform om mensen te helpen.

Patricia en Sabrina Hemel weten waarover ze het hebben. Ze zijn 40’ers, hebben een druk leven en snappen dat het soms best lastig is om in conditie te blijven. ,,Wij zagen om ons heen dat veel moeders dit probleem ook hebben. Altijd druk, altijd van alles willen en nooit tijd voor een heel uitgebreide aanpak. Dan moet je het dus simpel houden’’, zegt Patricia, de oudste van de twee in hun werkruimte in Emmen.

JUIST GEEN INGEWIKKELDE DIËTEN

Toen ze jaren geleden samen in de sauna zaten, zeiden ze tegen elkaar: wij gaan die moeders helpen – en andere mensen die lekkerder in hun vel willen zitten. En dan juist niet met ingewikkelde diëten. ,,Je moet het niet moeilijker maken dat het is. Als je op een dag meer verbrandt dan inneemt, dan val je af. Dat weet iedereen wel, maar het is moeilijk om alle verleidingen te weerstaan. Daar helpen wij bij. En met onze manier voel je je daarnaast gewoon beter.’’

Dat legt zus Sabrina even uit. ,,In onze methode – ik noem het expres geen dieet, omdat mensen daar bepaalde ideeën bij hebben – eet je zes keer per dag iets gezonds. Zo voorkom je dat je zin krijgt om te snaaien, wat echt de boosdoener is. Je voorkomt ook een energiedip, zoals veel mensen wel kennen na de lunch. Dus voel je je de hele dag door fitter én val je af.’’

VAAK SNEL 10 KILO ERBIJ

Geen jojo-effect. Dat is waar het om gaat. Snel 10 kilo eraf, betekent vaak ook snel 10 kilo er weer bij. Patricia: ,,Wij laten je een ander eetpatroon aanleren. Daar helpen we met ons online platform bij in de eerste weken of maanden. Daarna moet het een gewoonte worden. Dat duurt best even, maar daarna is het gemakkelijk.’’

De zussen (meisjesnaam Hemel) komen uit

Honderden start-ups zien jaarlijks het levenslicht. Veel daarvan groeien uit tot een stabiele onderneming, sommige stranden vroegtijdig, een klein deel verovert de wereld. Wie zijn die starters, wat willen ze, wat doen en laten ze ervoor, waar willen ze heen? Start Me Up duikt in een wereld vol beloften, onzekerheid, doorzettingskracht, visie en hard werken.

DRENTSE ZUSSEN MAKEN AFVALLEN SIMPEL

een sportief gezin. Handbal, fitness, meer sport. Ze aten thuis seizoensgroentes en snackten weinig. Slank waren ze daarom. Maar ook zij worstelden met hun gewicht toen ze wat ouder werden. ,,Dat sporten is maar een klein deel van wat nodig is eigenlijk’’, weet Sabrina. ,,Iets minder en meer uitgebalanceerd eten maakt een groter verschil op de weegschaal. Voor onze deelnemers is het bepaald niet ongewoon om elke week een kilo te verliezen.’’

Hun methode, onlangs nog aangeprezen in het televisieprogramma Urk!, brengt vooral gezondheid. Verschillende volgers konden het na een tijd doen met minder pillen tegen

allerlei kwalen die met overgewicht te maken hebben. Patricia: ,,Wij stimuleren via de makkelijke menu’s een kleine verandering in de levensstijl. Die brengen we – meestal via de moeder – het gezin binnen, zodat iedereen er profijt van heeft.’’

BEKENDE NEDERLANDERS

Behalve in de vorm van boeken (een nieuw boek komt er ongetwijfeld aan) helpen de zussen hun klanten via het online platform. Daar staan menu’s, maar nog meer. Uitleg over wat vetten en suikers met je lichaam doen bijvoorbeeld. Elke week is er in de online academy een

nieuwe module beschikbaar. Sabrina: ,,Daar gaan we dieper in op specifieke kwesties, soms omdat we daarover online veel vragen krijgen. Over de overgang bijvoorbeeld, daar is veel over te vertellen en dat doen we dus.’’

En zo groeit Dutch Diet langzaam maar zeker en zijn de zussen klaar voor de volgende stap. Duizenden mensen namen inmiddels deel, maar Patricia en Sabrina willen er nog veel meer bereiken, onder andere door de inzet van bekende Nederlanders. ,,Ik heb altijd allerlei plannen’’, zegt Sabrina. ,,En ik houd de realiteitszin wat meer in de gaten’’, vult haar zus aan. ,,Zo zijn we samen een goed team.’’

SABRINA EN PATRICIA HEMEL

Scura

Wie Shantanu Upadhyay

Wat Zwerm drones

Waar Groningen

Waarom Voor betere inspectie en mapping en het maken van real-time digital twins

Hoe Dankzij slimme software en hardware

TEKST JEAN-PAUL TAFFIJN FOTO’S MARJORIE NOË

Uitvinder. Dat is misschien wel de beste typering van Shantanu Upadhyay uit Groningen. Hij vertaalt ideeën van papier in machines in de werkelijkheid. Voor verschillende bedrijven in binnen- en buitenland bouwde hij unieke apparaten, maar nu doet hij het voor zichzelf. Scura ontwikkelt hyperintelligente zwermen drones die het werk kunnen doen van tientallen mensen tegelijk, maar dan beter. ,,Met de klimaatverandering wordt de kwaliteit van de dijken steeds belangrijker’’, legt Upadhyay uit. ,,Nu worden ze twee keer per jaar visueel geïnspecteerd door mensenogen. Afgezien van het probleem dat er steeds minder mensen te vinden zijn voor dit werk, is het ook zaak om de dijken vaker en grondiger te bekijken. Dat is typisch iets wat mijn zwerm drones kan. Elke dag als het moet. En dan haal je veel meer, en kwalitatief betere informatie binnen.’’

DRONES TANKEN ZICHZELF

Scura – de naam is afgeleid van security –bouwt containers van een meter of 7 lang om tot servicestations. Daarin ‘wonen’ tot 32 drones, die allemaal aan het werk zijn. Zo heb je geen downtime en kun je verschillende observaties tegelijk uitvoeren. ,,De drones tanken zichzelf met waterstof en maken zichzelf schoon in de container. Dit is een écht autonoom systeem. Eén mens kan zelfs verschillende zwermen bedienen.’’

Bewaking van dijken zou er perfect mee kunnen, maar ook inspectie van waterwegen, bruggen, snelwegen, grote branden, boorplatforms, havens, grote constructieprojecten, je kunt van alles bedenken. ,,Ik heb de drones zo ontworpen dat de modules gemakkelijk vervangbaar zijn. Kijk, onder deze hangen twaalf 8K-camera’s. Maar je kunt er allerlei andere meetapparatuur onder hangen. Het systeem is perfect in staat om in korte tijd een heel gebied minutieus in kaart te brengen bijvoorbeeld.’’

DE KRITIEKE DELEN

Upadhyay ontwierp de drones helemaal zelf. Van de rotors tot en met de chips die er inzitten. En ook de kritieke delen van de software bedacht hij. ,,We maken real time digital twins in 3D. Je kunt bijvoorbeeld een

ZWERM DRONES SPOORT PROBLEMEN OP VOOR DIE ER ZIJN

stad heel nauwkeurig in beeld brengen en dan in de digital twin zien wat er gebeurt als er ergens brand uitbreekt, of als er een overstroming is.’’

In het Verenigd Koninkrijk leerde hij dat vooral. De 30-jarige uitvinder verliet zijn geboorteland India om daar een master in engineering te volgen. Zijn talent werd opgemerkt en hij hielp verschillende bedrijven in Europa met ingewikkelde problemen. ,,Zo kwam ik ook in Nederland, in Eindhoven. Het beviel me hier. En toen ik hoorde van de Startup Visa (Noord-Nederlands programma om getalenteerde buitenlandse ondernemers te helpen, red.), wist ik dat dit is wat ik moest doen.’’

VOORSPELLEN

Dat is vijf jaar geleden. Vijf jaar van ontwikkelen en nadenken brachten hem zijn eerste drone, die werkt en indruk maakt. ,,Op een beurs laatst, Amsterdam Drone Week, was het enorm druk bij mijn stand. De industrie heeft interesse, beveiligingsbedrijven. Ik ben in gesprek met grote partijen. Kijk, overstromingen worden steeds normaler. Met mijn drones kan ik over rivieren vliegen en de golfslag meten, zodat we kunnen voorspellen wat er gaat gebeuren en waar. Ik kan niet wachten.’’

Informatie is alles. Die stelt je in staat nauwkeurig in de toekomst te kijken en daarnaar te handelen. Dat is wat Scura kan. ,,Dankzij mijn drones zie je waar problemen gaan ontstaan en kun je ingrijpen voordat ze optreden. Dat is de echte kracht.’’ Upadhyay werkt aan fundraising en kan op korte termijn op kleinere schaal laten zien waartoe zijn uiteindelijke zwerm in staat is. ,,Onze maatschappij heeft veel te verdedigen. Scura kan daarbij helpen.’’

SHANTANU UPADHYAY

Bouwbedrijf Swart heeft een lange traditie in vakmanschap

„Wij bouwen met hart voor traditie en met oog voor de toekomst”, zeggen Betty Swart en haar man Taeke Offringa, de vierde generatie directeur/eigenaar van bouwbedrijf Swart uit Eastermar. Zij staan samen sinds 2011 samen aan het roer van het bouwbedrijf dat dit jaar zijn 125-jarig jubileum viert.

„Al sinds 1899 werken we aan prachtige bouwprojecten. Ooit begonnen als eenmans timmerbedrijf, zijn we inmiddels uitgegroeid tot een allround bouwbedrijf met vijftig vaklieden. We realiseren duurzame nieuwbouwwoningen en utiliteitsbouw, en zijn een veelgevraagde partner voor restauraties van historische kerken, boerderijen en ander Noordelijk erfgoed. Daarnaast doen we veel grootschalige renovatieen onderhoudsprojecten voor onder meer woningcorporaties”, zeggen ze enthousiast.

Vakmanschap zoals vroeger zo gewoon was Wie ‘duurzaam’ zegt, heeft aan Betty en Taeke geëngageerde gesprekspartners. „Het succes achter onze lange geschiedenis is vakmanschap. Onze timmerlieden, metselaars, monteurs en schilders verstaan hun vak nog zoals dat vroeger zo gewoon was. Dit is ook de reden dat we veel complexe restauraties mogen doen. Maar vergis je niet, als 125-jarige zijn we helemaal bij de tijd. Vandaag de dag staan duurzaamheid, milieuvriendelijkheid en energiezuinigheid voorop bij vrijwel al onze projecten. Of het nu om nieuwbouw gaat of om onderhoud, renovatie en verbouw.”

‘Hart voor traditie én oog voor de toekomst’

Meester-gezel constructie

Echt vakmanschap is vandaag de dag een schaars goed. Toch is dat waar Bouwbedrijf Swart prat op gaat. Hoe komt het bedrijf aan zoveel kundige en door de wol geverfde vaklieden? „Net als alle generaties Swart voor ons, geven wij onze bouwkennis en -ervaring door aan de jonge garde.

We leiden ons personeel zoveel mogelijk intern op, vergelijkbaar met de meester-gezel constructie zoals in vroeger tijden.”

„Ook werken we samen met leerwerkbedrijven, praktijkopleidingen en restauratieopleidingen. Dat vinden we belangrijk, het ambacht doorgeven aan de jonge jongens en meiden. En minstens zo belangrijk: zo geven we hen de liefde mee voor het vak.”

Omvang zegt ook niet alles Met vijftig mannelijke en vrouwelijke personeelsleden behoort Swart niet per se tot de allergrootste Noordelijke bouwbedrijven. Maar omvang zegt niet alles, blijkt eens te meer. Zo is het bouwbedrijf ook actief met eigen planontwikkeling. „Een mooi voorbeeld is het volledig gasloze appartementencomplex Sminiabosk met 18 appartementen, dat we in Burgum gerealiseerd hebben. Ondertussen werken we ook aan een nieuwbouwplan voor 25 woningen in Eastermar. We hebben precies de juiste omvang om grote projecten te kunnen dragen en ondertussen ook nog de particuliere woningbezitter te helpen met een kleinschalige verbouwing.”

Persoonlijke touch

„De taal van onze klanten spreken, van bewoners en gebruikers, dat vinden wij niet alleen belangrijk, het maakt ons werk ook mooi, levendig en persoonlijk. Trouwens, wie tegenwoordig in de bouwwereld niet die taal van de klant spreekt, krijgt het moeilijk. Zeker bij grootschalige renovaties, waar huurders soms langdurig te maken krijgen met overlast. In zulke gevallen sturen we altijd allround vakmensen naar de huurders. Zodat zij te maken hebben hebben met maar één persoon voor alle

leidingwerk, betegeling, elektriciteit en wat er zoal komt kijken bij de renovatie.”

„Sowieso hebben onze opdrachtgevers altijd te maken met één vaste contactpersoon. En ook bij grotere, langdurige projecten bestaat ons bouwteam zoveel mogelijk uit dezelfde vaklieden. Dat vinden we wel zo overzichtelijk, wel zo persoonlijk richting onze opdrachtgevers.”

Duurzaam doen wat je belooft „Eigenlijk is het niet zo ons ding om onszelf te profileren”, bekennen Betty en Taeke lachend. „Als bouwers spreken we liever met onze handen. Dit is één van weinige keren dat we een interview geven. Maar het moest toch maar eens gebeuren. Want al die duurzame aspecten van ons vak waarmee ook wij als bescheiden speler ons bezighouden, die mogen best weleens worden genoemd.”

„Het gasloos en energiepositief maken van gebouwen, in het bijzonder huurwoningen, is zo langzamerhand een van onze belangrijkste activiteiten. Daarbij schuwen we geen onalledaagse oplossingen. Zo gebruiken we behalve natuurlijke isolatiematerialen ook gerecyclede isolatiematerialen, bijvoorbeeld van oude spijkerbroeken.”

„Hoe meer je als bouwbedrijf actief bent in duurzame bouwoplossingen, hoe meer je ook zelf het goede voorbeeld moet geven. Tenminste, zo kijken wij er tegenaan. Dus draait onze nieuwe timmerwerkplaats die we momenteel bouwen, straks volledig op zonne-energie. Doe wat je belooft, dat zit bij ons van oudsher in het bloed.”

www.bouwbedrijfswart.nl

Taeke Offringa

True Mingo

Wie Judith Lanting en Sem van Zon Wat relatieapp

Waar Eelderwolde

Waarom Omdat er nog geen app was die voor échte relaties gaat

Hoe Dankzij slimme technologie en academisch verantwoorde vragenlijsten

TEKST JEAN-PAUL TAFFIJN

FOTO JACOB VAN ESSEN

Ze wonen samen, werken samen, leven samen. Dan moet je elkaar wel heel leuk vinden. Zeker als je ook nog een drieling van 1,5 jaar hebt, plus twee kinderen uit een eerder huwelijk en een hond.

Judith Lanting en Sem van Zon uit

Eelderwolde – allebei 42 jaar oud – delen veel kernwaarden. Ze zijn ervan overtuigd dat dát maakt waarom ze zo goed bij elkaar passen. Die overtuiging is ook de basis onder hun start-up True Mingo, een relatieapp. En dat is dus wat anders dan een datingapp.

,,Weet je, de meeste datingapps richten zich op wat wij de buitenkant noemen, op de verpakking. Die is belangrijk hoor, begrijp me niet verkeerd, maar als je op zoek bent naar een échte relatie, dan zijn andere dingen belangrijker’’, vertelt Van Zon. ,,Wij zien het zo: als je wilt daten om het daten, of een fling zoekt, dan zijn daar genoeg apps voor. Als je op zoek bent naar een partner, dan moet je bij ons zijn.’’

LEVENSERVARING

De twee, die elkaar leerden kennen toen ze allebei als interimmanager bij hetzelfde bedrijf werkten, hebben levenservaring. Judith Lanting: ,,Veel mensen kennen het wel: in het begin is een relatie leuk, maar later gaat het mis omdat je andere dingen belangrijk vindt in het leven. De één zoekt avontuur, de ander juist niet. De één is ambitieus, de ander niet. En zo zijn er nog veel meer factoren die van belang kunnen zijn.’’

Sem van Zon maakte zelf een scheiding mee, vertelt hij in een Grand Café in Leeuwarden. ,,Ik kan me herinneren dat we bij relatietherapie een test met kernwaarden en prioriteiten moesten doen. Toen haar stapel met kaartjes er heel anders uitzag dan die van mij, wist ik: dit gaat heel moeilijk worden. En dat is ook gebleken.’’

RELATIEAPP TRUE MINGO GAAT ALLEEN VOOR WARE LIEFDE

Dus, dachten ze bij (wijze van spreken bij) het haardvuur: dat inzicht kunnen we gebruiken. ,,Wij gunnen meer mensen dat ze hun echte liefde vinden. Zo romantisch zijn we dan ook wel weer. En wij hebben een methode ontwikkeld waarmee dat kan lukken’’, zegt Judith. ,,Wij zijn er samen ook steeds meer achter gekomen dat die gedeelde kernwaarden een belangrijke basis zijn.’’

OVER WIE JE BENT

Laat Judith nu net een paar jaar eerder een zelfhulpboek hebben geschreven. ,,Dat gaat over wie je echt bent, zonder je patronen, beperkingen en vooroordelen. Eén van de methoden die ik daarin bespreek, gaat over die kernwaarden, omdat die zoveel over je zeggen.’’ Sem vult aan: ,,In het vak van interimmanager, waarbij organisaties en personen onder de loep worden genomen, is de methode wel bekend. Maar in verband met de liefde wordt het nog niet gebruikt. Ja, achteraf pas, als je bij de relatietherapeut zit.’’

Nu dus wel. Wie zich aanmeldt bij True Mingo (de naam is afgeleid van Flamingo’s,

die met gekruiste nekken symbool staan voor harmonieuze liefde), moet eerst een vragenlijst invullen. Sem: ,,En dan niet over wat je zoekt, maar juist over wie je bent. Op basis daarvan gaat ons algoritme op zoek naar mogelijke partners, die waarden delen, óf een afkeer van bepaalde waarden.’’

Daarvoor betaal je een bedrag per week. En hoe korter je dat doet, hoe beter, vinden de oprichters. ,,Tenminste: als dat betekent dat je via ons platform iemand gevonden hebt. Dat is ons doel. Niet dat je zo lang mogelijk in de app blijft, zoals veel datingsites. Wij gaan ervan uit dat succes in het vinden van een relatie zo veel mond-tot-mondreclame oplevert, dat het ook zo kan.’’

TRUE MINGO-BABY Het stel zit vol ideeën om deze start-up te laten vliegen. Het doel is de wereld veroveren. Sem: ,,Je moet ambitie hebben, anders blijft het maar een beetje aanmodderen. Mijn droom is dat ik op een luchthaven ergens in de wereld loop en iemand naast me op onze app zie kijken.

We gingen een half jaar geleden pas live en hebben inmiddels duizenden gebruikers. Pas als dat er tienduizenden zijn, kunnen we ervan leven. Maar we doen meer dingen samen.’’

Judith: ,,Bij ons was het al een tijdje zo: we wisten zeker dat we samen iets zouden beginnen. De discussie ging meer over: wat dan. Wij geloven in True Mingo, dus daar gaat nu al onze aandacht naartoe. Tenminste, de werkaandacht. Het is een kwestie van zo snel en zoveel mogelijk nieuwe mensen in de app krijgen, zodat ons algoritme steeds nauwkeuriger gaat werken en de matches steeds beter worden. Wij passen het platform continu aan op basis van de feedback die we van gebruikers krijgen.’’

En nu is het wachten op de eerste True Mingo-baby. Dat die er komt is zeker in de ogen van Judith en Sem. ,,In ieder geval meer vaste relaties. Want een kinderwens is typisch zoiets dat je het beste maar kunt delen, of dat je allebei juist niet hebt. In beide gevallen is er een partner voor je te vinden.’’

JUDITH LANTING EN SEM VAN ZON

Sterke groei Regts|Isero: na Drachten volgen Groningen en Zwolle

De nieuwe vestiging van Regts|Isero in Drachten staat model voor de ambities van de gespecialiseerde ijzerwarengroothandel en dienstverlener voor bouwprofessionals. Nieuwe vestigingen in Zwolle en Groningen volgen nog dit jaar. Marco Bergsma en Jos Brink lichten groei en werkplezier toe.

Regts|Isero is marktleider in de Nederlandse ijzerwarenhandel met 69 vestigingen. In 2022 sloot de Friese ijzerwarengroothandel Regts zich aan bij Isero en vanaf dat moment richt Regts|Isero zich op uitbreiding in het noorden en oosten van Nederland. „Die regio gaan we stap voor stap met vestigingen invullen, want we zetten in op volledige landelijke dekking. Deze nieuwe vesting aan de Florijn in Drachten is de eerste stap die onze groeiambitie duidelijk maakt. Dit najaar openen we ook nog nieuwe vestigingen in Zwolle en in Groningen”, vertelt Marco Bergsma, Regiomanager vestigingen & technische dienst van Regts|Isero Regio Noordoost. „We komen met die uitbreiding tegemoet aan de behoefte van onze klanten. Een toenemend aantal klanten werkt in een grote geografische regio en dan is het heel efficient om de afstand tot een vestiging zo klein mogelijk te hebben. Ook merken we dat onze producten en diensten voldoen aan de wensen van bouwprofessionals: we hebben een groeiend aantal klanten. Daarom groeien we ook in vestigingen: waar je ook bent voor je klus, Isero is in de buurt.”

De ambitie van Isero

„We doen graag méér voor onze klanten o.a. door ons steeds breder wordend assortiment producten en diensten. Daarom zijn we heel blij met deze vestiging aan de noordkant van Drachten. Goed bereikbaar vanaf de N31, dichtbij de snelweg en

uitvalswegen. Een gemotiveerd team met kennis en kunde, een ruime lichte vestging die model staat voor wat we bieden. Een compleet en overzichtelijk assortiment producten voor de bouw, inclusief veiligheidskleding en PBM’s. En zoals bij al onze vestigingen kun je hier ook terecht voor onderhoud. Gereedschap heb je binnen twee dagen weer beschikbaar op de vestiging van jouw keuze en als het toch sneller moet, regelen we dat. Regts|Isero zorgt altijd voor een passende oplossing”, vult Jos Brink, commercieel manager Regio Noordoost aan. „De kracht van Regts|Isero wordt ook in het noorden en oosten van het land steeds zichtbaarder, met ieder jaar meer vestigingen. 150.000 artikelen in het assortiment, waarvan 50.000 direct uit voorraad leverbaar. We hebben een fijnmazig distributienetwerk, eigen chauffeurs, eigen technische dienst en een werkplaats. Afspraak is afspraak: de juiste spullen op de juiste tijd op de juiste plaats. Nu ook vanuit Drachten en nog dit najaar volgen nieuwe locaties aan de oostkant van Groningen richting Meerstad en in Zwolle tussen Stadshagen en Zwolle Zuid. Volgend jaar groeien we door naar meer vestgingen in onze regio noordoost. Steeds dichter bij de klant en zijn klus. Regts | Isero doet méér.”

Wat heb jij nodig?

Florijn 7 Drachten: de voormalige autoshowroom is nu een royale en lichte Regts|Isero- vestiging

op een strategische locatie. „Ook als je ons nog niet kent: zie het als een open uitnodiging om binnen te stappen. Zit je in de bouw of ben je bij de bouw betrokken, stap gerust binnen. We helpen je graag bij jouw vraag of klus, wat het ook betreft. Maak kennis met wie we zijn: dienstverleners voor de bouw in de sfeer van een familiebedrijf. Met een groeiend assortiment producten, met materiaal – of projectadvies van specialisten, van gereedschap tot toegangsbeheer. Een ambitieuze en vernieuwende groothandel met aandacht voor mens en milieu. Dat betekent naast veiligheid en persoonlijke beschermingsmiddelen natuurlijk aandacht voor verduurzaming. We geven producten en kleding een tweede leven en je kunt je plastic flesjes gewoon bij ons inleveren. Luisteren naar de vraag van de klant in de bouw en kijken hoe we jou zo goed mogelijk kunnen helpen. Op de vloer, aan de telefoon of bij jou op je klus.”

Met plezier aan de slag! Werken met de bouw. Niet alleen voldoen aan de klantvraag, maar vooral ook aan de klantbehoefte. Isero doet méér. „Of dat in een van onze vestgingen is of op locatie, we zijn er met de juiste mensen en middelen zoals apps. Sommige klanten halen het liefst zelf op wat ze nodig hebben, anderen bestellen liever en laten het bezorgen op de zaak of de bouwplaats. Weer andere klanten ontzorgen we volledig van gedigitaliseerde voorraad tot het aanvullen van onderhoudsbussen op locatie. Het is maar net wat de klant wil en wat bij hem past. Daar is Regts|Isero op ingericht, met vestgingen, middelen, netwerk en logistiek. Maar bovenal met de juiste mensen op de juiste plek. Samen zijn we Regts|Isero: zelfstandige mensen met verantwoordelijkheid en de passie voor wat we doen. Werken vanuit vraag en wens van de klant. Kennis en kunde. Van een reparatie tot begrijpen waar het om gaat, het juiste advies kunnen geven en soms twee keer nadenken. Kan het voor de klant beter, slimmer, efficienter? Kun jij iets aanreiken dat hij nog niet zelf heeft bedacht, meedenken vanuit kostenbesparing en bedrijfsvoering? Nuchter en betrokken helpen met raad en daad, daar staan we om bekend. Dat betekent zorgen voor het adequaat opleiden van mensen, zodat ze zich van daaruit kunnen ontwikkelen. Werken vanuit passie & plezier met eigen verantwoordelijkheid. Lol hebben met je collega’s, samen het beste betekenen voor de klant. Dat bepaalt de sfeer in onze vestigingen, de plek waar klanten zich thuis voelen. Dus als je denkt, het lijkt mij ook wel wat daar te werken? Heb je die passie en een dienstverlenende technische instelling, dan kun je bij Regts|Isero altijd je hart ophalen. Bel me gerust!”, zegt Marco Bergsma. „Want Regts|Isero groeit en breidt uit. En daar zijn nog meer goede mensen voor nodig!” www.isero.nl

Marco Bergsma en Jos Brink

Helena Spits van Bouwzorg Fryslân, bouwvrouw met een missie

Bouwen is het mooiste dat er is, zegt Helena Spits. Al 35 jaar met de poten in de klei, op de bouw, aan de tekentafel en achter het bureau. In Bouwzorg Fryslân komen passie, wens en oplossing bij elkaar. Een gesprek over weerstand en samenwerken. “Wij zijn de verbindende schakel tussen de mensen die het werk doen en de mensen om wie het gaat.”

Er is weinig conventioneels aan Helena Spits. Vrouw in de bouw. Bouwkundige. Een open boek, hart op de tong. Ze houdt vast aan het geluk uit haar jeugd in Leeuwarden. Mogen spelen, creatief zijn in de achtertuin van het ouderlijk huis. Werk bracht haar naar het westen, maar nu woont ze er al weer jaren met plezier in de buurt waar ze opgroeide. De HTS maakte ze niet af, ze botste met het systeem. Een MTS- diploma was een goede start. Ze ging aan de slag, trots en gedreven. Tekende en ontwierp, voerde projecten uit. Mooie huizen maken. Ze werd er niet gelukkig van.

Ze greep terug op haar jeugd. Barbies aankleden was niet haar ding. Het meisje van toen knutselde en bouwde het liefste een mooi huis voor ze, omdat in een mooi huis mensen gelukkig zijn. En dat wilde ze graag, mensen gelukkig maken. ,,Daarom begon ik met mijnhuismijnverbouwing.nl, een online programma. Ik wil mensen helpen om tot dat fijne huis te komen waar ze gelukkig in worden. Als ik mijn huis laat verbouwen, dan weet ik wat ik wil, hoe de planning eruitziet en hoe ik tot het gewenste resultaat kom. Ik hou van de bouw en begrijp hoe het werkt. Voor veel mensen is bouw en verbouw een doemscenario en leiden alle inspanningen niet tot het gewenste resultaat. De particuliere markt bleek lastig, het was te vroeg voor een online programma. Op hetzelfde moment zes jaar geleden ontdekte ik wat ik kon betekenen voor aannemers en woningbouwcorporaties in het begeleiden van renovatieprojecten.”

Bewoners juist niet centraal stellen Zo wordt ze met Bouwzorg Fryslân een schakel in bouwprocessen. Begeleid ze met haar tien collega’s mensen zo goed en zorgvuldig mogelijk tijdens een bouwtechnisch proces van veel hectiek

en dynamiek. Ze worden ingeschakeld voor bouwbegeleiding bij renovatie en langdurige bouwprojecten, bij sloop-nieuwbouw, bij schadeherstel in het aardbevingsgebied en voor crisismanagement. Bouwzorg helpt mee mensen gelukkig te houden of te maken, zorgt dat ze meegaan in het grote verhaal waarom er gerenoveerd, gesloopt en gebouwd wordt. Ze ontzorgt bouwers en dankzij soepele processen dalen de faalkosten. De essentie? ,,Wij stellen de bewoners niet centraal, maar juist voorop. Want als je de mensen waar het om gaat centraal stelt, dan ziet niemand ze meer staan en kunnen zijzelf geen kant meer op. Zet ze vooraan, zodat iedereen ze ziet en zij zicht houden op wat er gebeurt en op ze afkomt.”

Balans door de female touch Het helpt enorm dat ze de kracht van marketing heeft ontdekt, vertelt Helena Spits. Na jaren in de bouw en aan de tekentafel, volgt ze een NIMA- B cursus en studeert daarna commerciële economie aan NHL Stenden in Leeuwarden. Wensen en behoeften van mens en bedrijf leert ze omzetten in oplossingen, resultaat en tevredenheid. ,,Je kunt nog zoveel goede ideeen hebben, als je het niet weet te brengen, gebeurt er niets. Omdat we het weten over te brengen, resultaat boeken, zijn we gegroeid en wordt onze aanpak gewaardeerd. We zijn experts geworden in omgevingsmanagement, bouwbegeleiding en bewonerscommunicatie. We proberen balans aan te brengen tussen mannelijke en vrouwelijke energie bij bouwprojecten. De female touch, dat is onze kracht in de bouwwereld. Ons werkveld is uitgebreid naar heel Noord- Nederland. We hebben al zo’n 6.500 bewoners begeleid. Na een aantal grote opdrachten voor woningbouwcorporaties, volgde een opdracht voor Heijmans in Loppersum, waar 67 woningen gedwongen werd gesloopt en nieuwgebouwd. Als

onderdeel van dat team wonnen we voor de eerste keer een tender, dat vond ik geweldig. De komende jaren werken we onder meer samen in het consortium met Van Wijnen, W2N Groningen en Sealteq in het programma Duurzaam Herstel in opdracht van het Instituut Mijnbouwschade. Het is een volgend niveau van samenwerking, als partner in de bouwkolom. Van Wijnen nodigde ons uit mee te schrijven aan de aanbesteding. Die winnen was echt supergaaf! We zijn consortium partner en zitten met de verschillende partners op locatie in het hart van het Groningense aardbevingsgebied.”

Het hart van een bouwvrouw Waarom doe je wat je doet op deze manier?

Helena Spits: ,,Mijn drijfveer is de immense bouwopgave die we met elkaar hebben. Dat is niet alleen een technische en ruimtelijke opgave. Het is vooral een kwestie van mensen enthousiasmeren voor de bouw. Kijk naar ons team: behalve mijzelf, bijna allemaal vrouwen die niet uit de bouw komen. Toch hebben ze hun plek gevonden, kunnen ze hun talent, visie, denkwijze en werkervaring kwijt in het werken met en voor de bouw. Die enorme opgave is een kwestie van het anders durven doen, het anders zien, andere mensen betrekken bij die bouwprocessen. Kijk welk talent en welke kwaliteiten je waar nodig hebt, betrek andere mensen bij de bouw. Met Bouwzorg vormen we het cement tussen alle stakeholders, zijn we energieke aanjagers en verbinders. Faalkosten helpen beperken, mensen betrekken bij de bouw en betrokken houden. Mensen gelukkig laten wonen en werken, betekent ook scherp kijken naar alle mogelijkheden die deze grote bouwopgave biedt. Hoe belangrijk en leuk die sector is. Ja, inderdaad, ik hou van de bouw.” www.bouwzorgfryslan.nl

Helena Spits

DOE MEE AAN DE DUURZAME DERTIG VERKIEZING 2024!

Heb jij, je buurt of je bedrijf onlangs een nieuw duurzaam initiatief gestart en moeten meer mensen daarvan weten? Dan is dit je kans!

De Duurzame Dertig is een selectie van dertig innovatieve projecten en ondernemingen uit Drenthe, Fryslân en Groningen die bijdragen aan een duurzame toekomst. Deze initiatieven zijn actief, vernieuwend, lokaal ontstaan en inspireren anderen. Ze richten zich op milieuvriendelijkheid, circulariteit, sociale rechtvaardigheid, grondstofbesparing en gezondheid.

Naast de Duurzame Dertig oorkonde van 2024 is er in drie categorieën een totaal van €200.000 aan mediabudget te winnen. Daarmee kun je heel Noord-Nederland met jouw idee kennis laten maken. Dit jaar voor het eerst komen winnaars ook op een landelijk podium.

We onderscheiden drie categorieën:

→ Mens en maatschappij

Duurzame initiatieven voor particulieren, buurtverenigingen of gemeenten.

→ Duurzame en circulaire start-up

Nieuwe bedrijven met producten of diensten die bijdragen aan een circulaire economie.

→ Circulaire innovatieve businessmodellen

Bestaande bedrijven met vernieuwende producten of productiemethoden die bijdragen aan circulariteit. Het bedrijf kan hierbij aantonen op welke gebieden er impact wordt gemaakt.

De wedstrijd werkt als volgt:

Voor elke categorie zijn twee prijzen te verdienen: een jury buigt zich over de inzendingen en daarnaast is er een publieksprijs. Met als doel om de beste duurzame noordelijke initiatieven te laten schitteren door ze bij een zo groot mogelijk publiek onder ogen te brengen. Dat gebeurt via de kanalen van de dagbladen en weekbladen van Mediahuis Noord en de kanalen van de partners van VNO-NCW MKB Noord, Circulair Friesland en Circulair Groningen. → Schrijf

Wat kun je verwachten?

Aanmelden kan tot en met 1 september 2024. Daarna buigt de jury zich over de Duurzame Dertig van dit jaar. Op 9 september krijg je van ons een mail met de uitslag van de jury. Je weet dan gelijk of je door bent naar de publieksronde van de Duurzame Dertig. Vanaf 23 september tot en met 12 oktober kan het publiek stemmen op hun favoriet in de Duurzame Dertig. Roep al je relaties, partners, vrienden en/of familie op om te stemmen op jouw initiatief. Dan worden de publieksstemmen geteld en gaat de jury in beraad om de winnaars te bepalen. Op woensdag 23 oktober worden de winnaars bekend gemaakt.

Win een mediabudget ter waarde van €100.000!

Of een van de kleinere prijzen!

Deel jouw bijdrage aan een duurzame toekomst met de wereld.

Hulp nodig?

Zou jij ook je bedrijf of organisatie willen verduurzamen maar loop je tegen problemen aan? De Duurzame Dertig bied je de kans op hulp. Omschrijf waar je tegenaan loopt en waarvoor je een oplossing zoekt en stuur deze op naar Duurzame Dertig. De jury selecteert een aantal problemen die we met deskundigen gaan oplossen tijdens de finale op 23 oktober 2024.

In alle branches wordt volop gezocht naar geschikt personeel. In deze rubriek licht NoordZ maandelijks een vacature uit het brede aanbod om deze eens nader onder de loep te nemen.

‘Als ik het mag samenvatten: het is gewoon een leuke functie’

Bouwselect, uitzend- en detacheringsbureau in de bouw, is voor een Friese opdrachtgever op zoek naar een kopersbegeleider. Consultant Twan de Vries vertelt wat de functie inhoudt en wie hiervoor geschikt is.

De tekst van jullie advertentie is redelijk algemeen. Heeft dat een reden?

,Normaal gesproken schrijf ik een tekst zo specifiek mogelijk. In dit geval heb ik deze algemener gehouden om de zoektocht breed te houden. We zoeken nu een bouwbegeleider voor een groot Fries bouwbedrijf, maar we hebben vaker dit soort vacatures.”

Over wat voor soort woningen hebben we het hier?

,,De huizen worden gebouwd in de fabriek, casco-woningen dus. In een paar dagen tijd worden de verschillende elementen opgebouwd en staat de woning. Ze kunnen bestemd zijn voor de verkoop aan particulieren, maar ook voor sociale woningbouw van corporaties.”

Wat doe je als kopersbegeleider? ,Je bent de schakel tussen het bouwbedrijf en de opdrachtgever. Een spin in het web, zogezegd. Het werk is veelzijdig. Je stelt aannemingsovereenkomsten op, bezoekt de nieuwe bewoners van de woningen, geeft voorlichting en zorgt ervoor dat de klanten tevreden zijn met hun nieuwe onderkomen, bijvoorbeeld door kleine aanpassingen te laten uitvoeren. Natuurlijk komen er ook administratieve taken bij.”

De eisen die aan de sollicitanten gesteld worden, zijn niet heel scherp afgebakend. Bij opleidingsniveau staat ‘onbekend’ en ook elders is er ruimte voor eigen interpretatie. Wat zoeken jullie precies? ,,Sterke communicatievaardigheden zijn in dit beroep essentieel. Je begeleidt kopers van het begin tot het einde en moet daarom gericht zijn op hun belangen en gevoel hebben voor hun wensen. Dat kan in de kleine dingen zitten; een klant wil

‘DE SOFT-

SKILLS ZIJN BELANGRIJKER DAN DE HARD-SKILLS’

bijvoorbeeld graag een stopcontact op een andere plek dan standaard voorzien. Oog voor detail hebben is daarom een van de voorwaarden.”

‘Affiniteit met de bouw’ is nog best algemeen. Moet je een opleiding in die richting hebben?

,,Niet per se. Het is fijn als je basiskennis hebt van de bouw, er wel iets van afweet. Maar je kunt ook vanuit een heel andere achtergrond solliciteren op deze baan. Het is een begeleidende functie, je hebt er geen technische kennis voor nodig. Wel zijn we natuurlijk blij als sollicitanten bijvoorbeeld een opleiding mbo-bouw hebben, of hbo-vastgoed en makelaardij. De soft-skills zijn in deze functie in ieder geval belangrijker dan de hard- skills.”

Wat voor mensen solliciteren er op deze functie?

,,Dat varieert enorm, van een chef-kok tot mensen uit de bouwwereld. Over het algemeen is het een gewilde baan. Sollicitanten slaan daarbij meestal aan op de termen ‘sociaal contact’ en ‘affiniteit met de bouw’. Wij vragen daarom echt door op iemands motivatie. Hoe ziet die affiniteit er in de praktijk uit? Heb je bijvoorbeeld ervaring met de verbouw van je eigen huis? Kun je die belangstelling aantonen?”

Stel: je bent communicatief heel vaardig,

houdt van de omgang met mensen maar weet niets van de bouwwereld. Wat dan? ,,Je zou een korte opleiding kunnen overwegen. In enkele maanden kun je al een basiscursus bouwkunde afronden. Linksom of rechtsom: iemand die én een bouwkundige achtergrond heeft én communicatief vaardig is, heeft altijd een voorsprong.”

Zijn er in deze baan meer vrouwen werkzaam dan elders in de bouw, gezien het communicatieve aspect, of is dat een vooroordeel?

,,Nee, dat klopt inderdaad. Je ziet sowieso steeds meer vrouwen in de bouwwereld, maar zeker in deze functie.”

Het is dus een eitje om goede mensen te vinden als kopersbegeleider?

,,Dat hangt sterk van de opdrachtgever af. Als er haast bij is, worden mensen met een niet-bouwachtergrond sneller als kandidaat overwogen. Het verschilt echt per opdrachtgever. Soms moeten we ook wat creatiever zijn om de functie in te vullen. Reacties krijgen we sowieso, maar de goede moet er natuurlijk wel tussen zitten. En, ik heb het al eerder gezegd: motivatie is heel belangrijk.”

Hoe ziet de werkdag van een kopersbegeleider eruit?

,,Gevarieerd. Je bent veel onderweg, zit aan tafel met kopers, bezoekt woningen, doet afrondingsbesprekingen en geeft presentaties. Daarnaast moet je natuurlijk je mail afhandelen en soms vergaderen. Als ik het mag samenvatten: het is gewoon een leuke functie bij een mooie opdrachtgever.”

WILLY SCHOUWSTRA

Twan de Vries

JENNY DOUWES

Elke ondernemer kent ze: van die momenten waarop je moeite hebt te ontdekken wat de juiste keuze is. In zo’n geval is het handig als je een groot voorbeeld hebt, iemand die je inspireert, iemand aan wie je je kunt spiegelen. De Spiegel gaat over grote voorbeelden en inspiratiebronnen. Vandaag aflevering 38: Jenny Douwes, eigenaar van Semteq Materieelservice in Drachten.

TEKST JEAN-PAUL TAFFIJN FOTO’S JILMER POSTMA

ALLES DRAAIT OM PLEZIER OP HET WERK

Ben jij een typische ondernemer? ,,Tsja, wat is dat, een typische ondernemer? Ik ben steeds bezig met dingen beter, efficiënter, gestroomlijnder maken. Voordat ik in deze branche werkte, was ik researchanalist in het UMCG. Die wereld, waarin rangen en standen heel belangrijk zijn, ging me tegenstaan. Daar leerde ik dat ik daar dus niet tegen kan. Ik wil vooruit, het liefst op mijn eigen manier. En als iemand een goed idee heeft, dan luister ik daarnaar. Maakt niet uit welke positie diegene heeft. Het gaat mij om zo fijn mogelijk werken. Voor mij en iedereen om me heen.’’

Wat doet je bedrijf Semteq eigenlijk? ,,We voeren veiligheidskeuringen, onderhoud en storingsreparaties uit aan onder andere heftrucks, hoogwerkers, verreikers, dat soort materieel.”

Hoe kom je daar zo bij? ,,Dat idee had ik al veel langer. Het familiebedrijf waar ik sinds 2009 werkte, Douwes Verhuur in Harkema, verhuurt onder andere dat type materieel. Daarnaast zag ik bij klanten met eigen materieel dat storingsreparaties steeds belangrijker worden, zeker nu er steeds meer elektronica aan te pas komt en het tekort aan technisch geschoold personeel groter wordt. Vier jaar geleden ontstond daaruit Semteq, waar ik me nu volledig op richt. De verhuur in Harkema wordt door mijn broertje en zusje gerund.’’

En aan wie denk je als je belangrijke beslissingen moet nemen in je ondernemerschap? ,,Van mijn ouders en beide pakes en beppes hebben we hard werken, zelfstandigheid en een tikkeltje eigenzinnig altijd meegekregen. De generatie van mijn pakes en beppes hebben na de oorlog onder zware en zeer

‘Van mijn ouders en beide pakes en beppes hebben we hard werken, zelfstandigheid en een tikkeltje eigenzinnig altijd meegekregen’

armoedige omstandigheden hun steentje bijgedragen aan de wederopbouw met letterlijk dag en nacht werken. Voor mij zijn de omstandigheden, niet meer dan twee generaties later, heel anders en ik besef heel goed dat ik dankbaar mag zijn met wat ik nu op kan bouwen.”

Hoe anders is dat dan?

,,Het ‘meer’ zit voor mij toch wel in kwaliteit in plaats van kwantiteit. Het meer zit in een fijne werkplek voor mijn collega’s creeren, en voor mezelf in genoeg tijd voor bijvoorbeeld mijn zoontje. Zodat hij als hij ons zo bezig ziet, en net als ik vroeger, meekrijgt wat er allemaal in de werkplaats gebeurt, ziet dat we plezier hebben in wat we doen. Dat wens ik hem ook toe. Aan hem denk ik het meest. Ik heb het bedrijf ook naar hem genoemd.’’

Juist.

,,Het spijt me, maar ik moet nu eigenlijk weg. Sem van school halen. Ik wil écht aanwezig zijn in zijn leven, nu het nog kan. Dat is voor mij het belangrijkst.’’

Semteq Materieelservice in Drachten doet onderhoud, storingsreparaties en veiligheidskeuringen voor materieel als heftrucks en verreikers. Het is een verzelfstandiging van een onderdeel dat binnen Douwes Materieel ontstond.

KBC al bijna vijftig jaar binnenshuis de beste

In een wereld waarin het creëren van een thuis een kunst op zich is, is KBC een trendzetter op het gebied van ontwerp en realisatie van keuken, badkamer en het renoveren hiervan. Als door een familie gerund bedrijf met passie geworteld in vakmanschap, gaat KBC verder dan het maken van alleen maar mooie ontwerpen.

Bovendien wordt het gelukkig nog altijd gewaardeerd dat KBC vakmensen in dienst heeft die de keukens en badkamers tot in detail op de centimeter nauwkeurig kunnen inbouwen. Want geen huis is exact hetzelfde. Bovendien geeft het een kick als de keuken perfect aansluit op het interieur van de rest van de woning. „Een keuken is toch steeds meer het verlengstuk van de woonkamer, eigenlijk zijn wij ook interieurstylisten”, zegt Hans Veenstra.

Meedenken voor het beste resultaat Hans Veenstra, zoon van de oprichter en zo’n dertig jaar ervaring bij KBC: „Collega-bedrijven richten zich steeds meer op het standaardiseren van hun keukens, terwijl wij dat met opzet niet doen. Wij merken dat mensen het waarderen dat wij out-of-the box met hen mee kunnen denken. Wij vinden het mooi om mensen blij te verrassen met een ontwerp dat toch nog mooier en beter dan ze zelf vooraf hebben bedacht.”

Die extra service hoeft niets extra te kosten, het gaat vooral om het plezier in het vak. KBC is nog altijd een familiebedrijf en telt momenteel 23 vakkundige medewerkers met een lange staat van dienst.”Op zich worden we wel wat ouder”, lacht hij. „Daarom zijn wij ons de laatste jaren erop gaan richten een leerbedrijf te worden, zodat we ook de jongere generatie kunnen laten zien en ervaren hoe mooi het is om in deze branche te werken.” Twee stagiaires werken er momenteel mee on de kneepjes van het vak te leren een nog een leerling welke een BBL opleiding volgt.

Geen klant is hetzelfde

„Wij willen hen graag laten zien hoe mooi het is als je mensen van A tot Z kunt ontzorgen en blij kunt maken met hun op maat gemaakte keuken of badkamer. Als je monteur bij ons bent, mag je het hele bouwproces bij de mensen thuis meemaken. Je krijgt met alle facetten te maken om van begin

tot eind iets moois neer te zetten. Je komt daardoor op veel verschillende locaties en zult meemaken dat geen dag hetzelfde is omdat geen klant exact hetzelfde is.”

Bij grote collega bedrijven ben je als technisch medewerker vaak een schakeltje die een onderdeeltje van het werk mag verzorgen, bij KBC mag je nog echt al vakman of vakvrouw de complete keuken of badkamer installeren. „De voldoening die dat geeft, willen wij graag meegeven aan de jongere generatie. Dat maakt dat ons vak nog altijd fantastisch is.”

Ontzorgen bij het installatieproces Een belangrijke kracht van KBC is dat het niet

alleen – simpel gezegd – een keukenblok verkoopt en de klant succes wenst met het installeren ervan, maar dat klanten bij het hele installatieproces worden ontzorgd. „Het stucwerk, leidingenwerk, alles regelen we voor ze. Wij vertellen ze precies de planning, wanneer we bij hen op de stoep staan, zodat ze niet voor verrassingen komen te staan. Mensen hoeven niet meer zelf een stukadoor, timmerman of elektriciën te zoeken om hun zojuist aangeschafte keuken te installeren, wij kunnen hen daarin perfect ontzorgen.”

Oh ja, en het is niet nodig om een complete nieuwe keuken of badkamer aan te schaffen. „Of je nu alleen maar een nieuwe kraan wilt kopen of een volledig project wilt realiseren, dat maakt ons niet uit. Wij staan voor iedereen klaar.” Keukenrenovaties en badkamerrenovaties verzorgen de KBC’ers ook met alle plezier.

Aansluiten op het complete interieur Mensen blij maken met een keukenontwerp dat mooier dan ze zelf vooraf hadden kunnen bedenken: het blijft een kick en uitdaging voor de adviseurs van KBC. Met kleine variaties van tussenwanden, een kleur op de muur, de hoogtes en breedtes van de keuken en de looplijnen in een ruimte, kan al veel keuken- én woongenot worden bereikt.

Hans Veenstra: „Daarom vraag ik nooit alleen naar wat voor keuken mensen willen, maar ook hoe de rest van het interieur eruit ziet en hoe we daar zo mooi mogelijk op kunnen aansluiten. Je huis moet een thuis zijn waar je je fijn voelt.”

www.kbc-scharnegoutum.nl

Lont: ‘de vraag is altijd wat er wel kan’

„We zetten vol in op transitie. We moeten wat doen, want de gebouwde omgeving en de bouw stoten te veel CO2 uit.” Duidelijke taal aan tafel bij Lont in Sint Annaparochie. Wat dat betekent in de praktijk, vertellen Jetze Lont en aanjager en procesregisseur Haije Wierda.

„Iedere bouwplaats is een verzameling van nieuwe grondstoffen en materialen en we moeten als bouwers enorm wennen aan alles dat met die transitie te maken heeft. We zijn ook logistieke mensen, gewend aan het op voorraad hebben van nieuw materiaal. En als het niet zo is, bestellen we. Je wilt door, het moet efficient, dat hoort bij de bouw.”

Dat het anders moet, staat voor Jetze Lont en Haije Wierda vast. ‘Bouw bewust’ is niet voor niets de pay-off van het honderdjarige bouwbedrijf dat sinds vorig jaar het predicaat ‘koninklijk’ mag voeren. Het schept allebei verwachtingen: hoe geef je concreet vorm en inhoud aan dat bewuste bouwen en hoe blijf je je naam en faam als innoverend bouwbedrijf met rijke historie waar maken? Bewust bouwen is in de ogen van Lont meer dan het stapelen van stenen. Het is bouwen met passie aan een duurzame wereld en duurzame keuzes maken vanuit rentmeesterschap.

Jetze Lont: „We hebben de afgelopen jaren ervaring opgedaan met ‘biobased’ en ‘circulair’, met hergebruik, met nieuwe isolatiematerialen als hennep. Wat we merkten, is dat we als bouwer vaak te laat in het proces zaten, we hadden geen of te weinig grip, moesten het doen met kaders en keuzes. Dat hebben we veranderd; we hebben nu meer sturing en grip op wat het moet of kan worden. We kunnen eerder in processen meedenken over keuzes voor oplossingen en toepasbaarheid van materialen. En daardoor leer je ook beter wat wel en niet werkbaar is.”

Praktisch blijven

„Kijk naar de verbouwing van het gemeentehuis in Leeuwarden. Daar ligt nu een houten vloer uit een sporthal in, zijn houten meubels gemaakt van gebruikt hout, is een binnenplafond gemaakt van een afgeschreven partij hout, een systeemplafond gebruikt uit een ander kantoorgebouw van de gemeente en zijn tapijttegels gelegd die al elders gebruikt waren. Wat we in dit project hebben geleerd, is dat gipsplaten niet herbruikbaar zijn. Het materiaal leent zich lastig voor hergebruik en de kostprijs van een nieuwe gipsplaat is nu eenmaal heel laag. Maar ja, als je ziet hoe enorm veel gipsplaat er in de bouw gebruikt wordt… .hopelijk komt iemand op het idee voor een nieuw, circulair materiaal voor binnenwanden!”

Biobased en circulair bouwen gaf Haije Wierda de kans om bij Lont aan de slag te gaan. „Ik richt me op allerlei duurzame vraagstukken, kijk naar kansen in de markt en ben aanjager. Ik motiveer mensen binnen Lont en bij partners in bouwprojecten. Ik vind het mooi om nieuwe mogelijkheden te ontdekken, te kijken wat we kunnen veranderen. Minder uitstoot, minder verbruik, minder transport, meer aandacht in de bouw voor andere materialen en hergebruik. Het leeft, veel mensen zijn nieuwsgierig. Natuurlijk zijn mensen ook soms afwachtend, het hoort bij

de fase waar we in zitten. Ik vind het leuk om mensen mee te nemen en samen hobbels te nemen.”

Wie neemt waar het voortouw?

„Wat kun je in iets bestaands gebruiken, wat mag waar? In Easterlittens en Mantgum gaan we met Elkien bezig met renovatie en verduurzaming van sociale woningbouw. Daar gebruiken we voor de eerste keer hennep- jute als isolatiemateriaal. Stappen zetten waar het kan. Luisteren naar de vraag, welke biobased materialen zijn hier mogelijk en beschikbaar? Wat is betaalbaar: je zit in een fase waarin er een groot prijsverschil is tussen bestaande materialen en duurdere biobased materialen. We zijn nog niet zover dat de maatschappelijke en milieukosten worden toegerekend aan een product. In het geval van sociale woningbouw moeten de kosten door een huurder ook gedragen kunnen worden.”

„Behalve aanjager ben ik procesregisseur in de keten met Elkien en werk ik aan verbetering van de samenwerking. Hoe kunnen we in projecten beter, concreter, sneller, efficienter samenwerken met alle betrokken partners. ‘Biobased’ is natuurlijk een van de grote thema’s binnen die samenwerking en soms spannend. Voldoet wat we willen of bedenken ook aan de eisen? In geval van isolatiematerialen is het is een beetje een kip- eiverhaal. Wanneer gaat wie investeren in

bijvoorbeeld de kostbare brandtesten van isolatiematerialen, om biobased materiaal langs de lat van wet- en regelgeving te leggen? Zeker in samenwerkingen moet je regelmatig met elkaar de afwegingen maken tussen wat waar kan en mogelijk is? Tegelijk moet je elkaar blijven vergen om vanuit gemak niet te snel terug te grijpen op bestaande en vertrouwde oplossingen. Kennis aandragen, zicht hebben op de mogelijkheden, elkaar meenemen. Daarom is het belangrijk dat we aangesloten zijn bij Circulair Friesland, omdat zij zicht hebben op wat er landelijk speelt en veel kennis in huis hebben van nieuwe materialen en wet- en regelgeving.”

Bewust werken en samen verbeteren Jetze Lont: „Naar de toekomst zie ik dat er geïnvesteerd gaat worden in beschikbaar komende materialen. Nu worden tijdens de sloop van gebouwen of woningen veel materialen afgevoerd, waar je een tijdje later juist behoefte aan hebt. Het zou enorm helpen als de beschikbaarheid en vindbaarheid van herbruikbare materialen eenvoudiger en toegankelijker wordt. Bouw Bewust: vanuit een nuchtere praktische instelling elkaar leren aanvullen en enthousiasmeren om het met opdrachtgevers en partners beter te doen.” lont.nl

Haije Wierda en Jetze Lont

Kansen voor hennep, maar wachten op bouwvergunning

Al meer dan 30 jaar produceert Dun Agro Hemp Group in Oude Pekela hennep, dat voor diverse doeleinden wordt gebruikt. Denk aan isolatie, bouwmateriaal, papier, textiel en bioplastic toepassingen, dierenstrooisel, CBD olie en hennepzaadolie. De voordelen van hennep zijn evident en worden door steeds meer partijen onderkend. Boeren staan in de rij om hennep te verbouwen, maar voor de verwerking moet Dun Agro haar productiecapaciteit fors uitbreiden en daar wringt hem de schoen.

“We zijn al vier jaar bezig en 200.000 euro aan kosten verder, maar de vergunningen zijn nog steeds niet rond”, vertelt oprichter Albert Dun. “De procedures zijn lang, veel te lang en daardoor lopen bepaalde subsidies ook nog eens gevaar.” Hij wordt er bijkans moedeloos van. Daarover later meer. Eerst maar eens inzoomen op de huidige markt, waar de duurzaamheidsopgave groot is. Hennep kan daarin een belangrijke rol spelen, maar dan is schaalvergroting noodzakelijk. “Bij woningbouw wordt duurzaam bouwen gestimuleerd, maar als wij inschrijven op een project, dan blijkt telkens weer dat degene die het goedkoopste kan bouwen, de klus krijgt. Daar kunnen wij niet in mee en als we kleinschalig blijven dan lukt dat in de toekomst ook niet. Op dit moment wordt 1550 hectare grond voor hennepteelt gebruikt, dat moet naar 5000 hectare en dat betekent dat we onze fabriek fors moeten uitbreiden. Pas als we dat hebben gerealiseerd kan onze kostprijs naar beneden en kunnen we serieus meedoen in aanbestedingen.”

Het is een lastige situatie in een tijd waarin de overheid op allerlei manieren klimaatvriendelijk bezig wil zijn. “Zo zijn ze bezig met meer CO2 opslag in woningen, waarvoor henneptoepassing uitermate geschikt is. Dat is interessant voor boeren, maar als wij niet kunnen uitbreiden, dan wordt er onvoldoende hennep tegen een te hoge prijs verwerkt en komt die klimaatopgave niet van de grond. Wij zijn ooit in Oude Pekela begonnen,

omdat we de keten zo kort mogelijk wilden houden. Het is toch schrijnend dat het grootste deel van onze productie nu naar het buitenland gaat.”

Platteland

Dun Agro is gevestigd op het platteland vlakbij Oude Pekela en ligt in 2 gemeenten: Oldambt en Oude Pekela, de uitbreiding vindt plaats op het grondgebied van Oldambt. Die situatie maakt de procedures ingewikkeld. Albert Dun wil bij de uitbreiding op allerlei manieren rekening houden met de omgeving. “Dat is logisch, ik ben hier geboren en getogen en heb oog voor het landschap. Op dit moment wordt er onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van een beschermd beestje. Prima, maar dan hoeft ondertussen toch niet de hele procedure stil te liggen? Ik begrijp dat niet.”

Panelen

Maar, Albert Dun zit niet stil. Hij zoekt inmiddels de samenwerking met aannemers die op het gebied van het milieu en het klimaat ook stappen moeten zetten. “Wij zijn geen bouwers”, zegt Dun, “daarom werken we nu samen met aannemers, zoals Van Wijnen, waarmee we 14 woningen in Oude Pekela bouwen. De verwachting is dat er meer projecten gaan volgen, waarbij wij de panelen maken.”

Bij hennep wordt al snel gedacht aan brandgevaar, maar volgens Dun blijkt uit Engels onderzoek dat hennep het enige duurzame bouwmateriaal is dat bestand is tegen brand. “Bij ruim 1000 graden blijft hennep 2 uur en 16 minuten onaangetast”, legt Dun uit. “Het is derhalve ook veilig bij hoogbouw.”

Dun stipt de positieve eigenschappen van hennep aan. “Er zitten geen kankerverwekkende stoffen in, het kan CO2 opslaan, je hebt geen afval, het product is herbruikbaar en composteerbaar. En je krijgt met hennep betere klimatologische omstandigheden in de woning. De bouw wil CO2 neutraal bouwen, hennep is CO2 negatief. Dat kun je dus ook nog verrekenen met andere producten.” Kortom, zo vraagt Dun zich af, waar wachten we nog op. “Wij zijn klaar voor opschaling van de productie, mede omdat de verwachting is dat de vraag uit de markt aanzienlijk zal toenemen. Iedereen zit nu te wachten. Dun Agro maakt een agrarische producent en hoort op het platteland thuis. Mijn oproep is om dit mooie product de kans op verdere ontwikkeling te geven. Uitbreiding leidt ook nog eens tot circa 75 à100 extra banen. Wij zijn en blijven positief en willen voor de toekomst bouwen, ik hoop dat anderen dat ook zien.”

www.dunagrohempgroup.nl

Albert Dun in een hennepveld

Meubelfabriek De Valk, herkenning en kracht van tijdloos design

Van lagere schoolstoel en examentafel, de befaamde kuipstoel in de sportkantine tot bekende barkrukken. “Een echte De Valk”, zeggen kenners dan. Een kijkje in de keuken bij een legendarisch ontwerper en producent van stoelen en tafels: Meubelfabriek De Valk BV in Sneek. Peter Steur over de eenvoud van uitgekiend ontwerp van stalen frames en maatwerk voor de klant.

Als sinds 1950 maakt De Valk in Sneek stoelen en tafels. Voor sportkantines en kerken, voor gezondheidscentra, voor het onderwijs, voor de woon- en meubelindustrie en voor de leisuremarkt. Bij de rondgang in de ruim 10.000 vierkante meter productieruimte van het Sneker bedrijf komen ambacht en vakmanschap samen met lasrobots en een hypermoderne poedercoatingstraat van 240 meter lang. „We doen eigenlijk alles in eigen huis, van het ontwerpen tot het buigen van de stalen frames, van het spuitgieten van de kunststof kuipjes tot het poeder-coaten. Alleen het houtwerk doen we niet. In eigen huis produceren en monteren heeft grote voordelen, zeker omdat we naar klantwens produceren en geen voorraad houden. Built-toorder is ons uitgangspunt”, legt Peter Steur uit, sinds ruim een jaar directeur bij De Valk BV. De meubelfabriek is onderdeel van investeringsmaatschappij Sucom, een familiebedrijf met verschillende bedrijven in de interieurbranche.

„Een echte De Valk”, wat is dat? Peter Steur: „Het zit in de eenvoud van uitgekiend ontwerp, met daardoor een goed zitcomfort en een lange levensduur door de hoge mate van kwaliteit. Het zijn eigenlijk unieke modellen, die goed herkenbaar zijn. Die oer- modellen vormen het hart van het assortiment, zoals de befaamde kuipstoel en de schoolstoel. In de loop van de jaren is het aantal stoelen en tafels dat we maken gegroeid, maar we blijven dicht bij wie we zijn. Kijk naar die banken, naar die barkruk, het zijn varianten op geslaagde modellen zoals jouw oude schoolstoel. De Valk gaat mee met de tijd en met de toenemende wensen van de klant, maar we zijn niet voor niets bekend van onze ontwerpen en kwaliteit. Tegelijk zie je hier om je heen waar de

tijd toe leidt: veel meer kleuren bijvoorbeeld voor de kuipjes, maar ook meer mogelijkheden in stalen frames, gladde afwerking, mat, hamerslag, het is net wat de klant wil.”

Meer hergebruik, groter assortiment De stoelen en tafels van De Valk vinden hun weg naar een steeds groter Europees gebied. Naast de Benelux gaan ze via de dealers ook naar Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk. „Groei is voor ons belangrijk. Een deel van die groei realiseren we in het buitenland, een deel op de Nederlandse markt. We hebben natuurlijk het grote voordeel dat we in Nederland zitten en dankzij korte levertijden snel en gemakkelijk de Europese markt kunnen bedienen. Voor de komende jaren zetten we in op meer productie, meer extern poedercoaten en investeren in refurbished. Dat betekent dat we groeien in eigen producten en inzetten op nog efficienter en meer energiezuiniger produceren. Daarnaast kunnen we groeien in de markt van het extern poedercoaten omdat we ruimte hebben op onze lijn. Ondertussen neemt hergebruik van stoelen en tafels toe. Voor ons betekent dat bijvoorbeeld het terugnemen van producten, ze weer demonteren en opnieuw coaten en stofferen. Zo gaan onze producten nog langer mee, dan de ruim 25 jaar levensduur die ze toch al hebben. Dat hergebruik zit in een breder kader van verduurzaming; naast de investeringen in energiezuinige machines betekent dat ook de stap naar zonnepanelen en opslag van energie.”

De kracht van tijdloze kwaliteit

De komende jaren neemt het assortiment van De Valk verder toe, licht Peter Steur uit. „Naast het assortiment van De Valk dat we zelf in Sneek produceren, groeit ons assortiment de komende

jaren via De Valk Trading, waarmee we stoelen en tafels inkopen om onze dealers een completer assortiment te bezorgen. Maar wat De Valk betreft, blijven we in de kern doen wat we al decennia doen: stoelen en tafels met stalen frames in eigen huis produceren. Voor kantoren, horeca en recreatie, voor het onderwijs, voor events en bijeenkomsten.” Een goede stoel om comfortabel op te zitten, een functionele maar goed ogende tafel, het is en blijft van alle tijden, stelt Peter Steur. Het hart van De Valk gaat over het omzetten van uitgekiende ontwerpen in hoogwaardige stalen frames. Die kennis en kunde zit in het dna van De Valk. Het zit in de vakmensen die er werken, soms al decennialang. Een omgeving waar rust heerst en kwaliteit gemaakt kan worden. „Omdat we verder groeien, zoeken we ook jonge mensen die kennis willen maken met ons en onze productie. Die in de sfeer van een familiebedrijf willen leren produceren. We werken met een vaste ploeg van 25 mensen, aangevuld in de pieken met een flexibele schil. Juist omdat we het hele proces hier in eigen huis doen, is er ook voor jonge mensen ruimte en de begeleiding om een vak te leren. Onze toekomst is zeker, we zijn een gezond bedrijf.”

Zitten op en aan een echte De Valk, het is het gevoel van thuiskomen. Tijdloze, oer- hollandse designstijl. Herkenbaar, vertrouwd en nog steeds van deze tijd. Als je er op gaat letten, valt het pas op, ze maken op allerlei plekken deel uit van ons leven. Ze zijn eigenlijk overal waar mensen samenkomen, mensen tijd met elkaar doorbrengen. De stoelen, krukken, banken en tafels van Meubelfabriek De Valk. www.devalkbv.com

Peter Steur

Skillsforlife: Een open houding en mindset is het begin en een les voor ons allemaal

„Wees niet bang dat mensen bij je weggaan. Maak je bedrijf aantrekkelijk. Zorg dat je in contact met opleidingen en onderwijs bent. Ik heb geen verloop, al 21 jaar niet.” Skillsforlife is geen marketing-kreet. Het benoemt de urgentie van een groeiend personeelstekort in de noordelijke maakindustrie.

De openingszinnen zijn van Jan Geerts van GeTech in Westerbork. Ondernemer in de maakindustrie met het hart op de tong. Hij spreekt zich uit op het evenement Skillsforlife, dat inspiratie wil bieden in de noodzaak van stappen naar slimme maakindustrie in het noorden. „Ik vroeg aan de zaal, hoeveel ondernemers zijn hier? Het waren er vijf. Volgens mij zouden dat er minstens vijftig moeten zijn.” Zijn boodschap: investeer in mensen omdat je in de maatschappelijke context gelooft. Jouw bedrijf is niet alleen waar het om gaat. Het loont om mensen goed op te leiden en daar moet iedere ondernemer zijn steentje aan bijdragen. Dat loont voor iedereen, dus ook voor jou.“ Zijn verhaal is een aaneenschakeling van 20 jaar voortdurend investeren in mensen en voortdurend in de nieuwste technologie, zoals robotisering en 3D printing.

Skillsforlife bundelt de samenwerking. Van de initiatieven om met onderwijs en bedrijven stappen te zetten naar technologie-gedreven oplossingen. Het is ook het domein van 14 noordelijke techniekcentra in Friesland, Groningen en Drenthe, bestaande uit bedrijfsvakscholen die al decennia hun opleidingswerk doen in de techniek en metaal maar ook uit relatief nieuwe initiatieven. Zoals Technicnoord in Drachten, dat is gestart als samenwerking tussen bedrijven en ROC Firda om met een nieuwe 2-daagse BBL-opleiding mechatronica en procesoperator de mensen te leveren die voor bedrijven sneller van toegevoegde waarde zijn. „Met een online talentscan en een praktische opdracht screenen we mensen voordat we ze toelaten, om bedrijven te verbinden met talentvolle leerlingen en uitval van leerlingen te voorkomen. Maar we helpen bedrijven ook met HR-zaken, heel praktisch, omdat niet ieder bedrijf die kennis in huis heeft. De hamvraag die we stellen is “waar zit de

ontbrekende vaardigheid bij bedrijven en hoe kunnen wij daar in voorzien?” Daarom werken we nu aan de volgende BBL-opleiding van precisietechniek”, vertellen Erwin Duursma en Anke Kloosterman van Technicnoord. „Bedrijven kunnen heel veel doen: kijk alleen al welke apparatuur ze hebben staan, waarmee mensen ook opgeleid kunnen worden. Het is simpel: we moeten het samen doen!”

Leer van elkaar en kom uit je comfortzone In Drenthe en Groningen wordt nu gewerkt aan een BBL-opleiding niveau 4. Voor het vak van Verspaningstechnoloog. „Het begint met de vraag wat bedrijven willen”, legt Jan Bert van der Slijk van Greenwise Campus en Drenthe College uit. „Daarom zetten we dit samen met hem op, om te kunnen voldoen aan de vraag die er is.“ Met Peter Janssen van OBM Noord, een van de 14 vakscholen in het noorden, is hij betrokken bij Skillsforlife. „De kunst is dat we elkaar niet verdringen, maar aanvullen. Van elkaar leren, niet het wiel opnieuw uitvinden. Het gaat erom mensen met techniek te laten kennismaken, perspectief te laten zien. Kijk om je heen: het is een wereld van mogelijkheden.”

De samenwerking die het vereist tussen onderwijs, overheden en ondernemers is lang niet altijd gemakkelijk, glimlacht Associate Lector Smart Sustainable Manufacturing Wilbert van den Eijnde. Hij is vandaag op Skillsforlife gastheer namens penvoerder en gastheer NHL Stenden. „Soms is samenwerken gewoon vloeken achter de schermen. Prima, als je elkaar daarna maar opzoekt en aanspreekt. Resultaat willen boeken. Zorgen dat meer mensen hun talenten ontdekken, kijken wat je met jouw competenties wilt en kunt. En ja, ik ben het met Jan Geerts eens dat ook bedrijven uit hun comfortzone moeten stappen. Wat kun jij betekenen voor het oplossen van een vraagstuk? Wat draag je bij?

Samenwerken is niet vrijblijvend! We mogen en moeten elkaar aanspreken op wat we afspreken.”

Een open houding naar elkaar en de wereld

„Ontschotten, muren wegbreken, deuren verwijderen.” Noordelijk netwerkregisseur Henk Lukken van Stichting Technasium ziet niet alleen de knelpunten tussen onderwijsniveaus, maar vooral de mogelijkheden. „Skillsforlife gaat over de vraag wie wat nodig heeft om te werken in de maakindustrie van morgen. Wij doen nu een pilotproject om de samenwerking tussen vmbo en havo/vwo te verbeteren en jonge mensen van verschillende niveaus te leren samenwerken aan actuele vraagstukken van ondernemers. Om ze de ogen te openen wat er komt kijken bij een oplossing, om te kijken welke talenten samen kunnen werken. Beroepsoriëntatie in de praktijk noemen we dat. Het is inspirerend en hoopvol, omdat jonge mensen heel natuurlijk met elkaar tot resultaat komen. Tegelijkertijd zien we hoe schotten en systemen in het onderwijs de innovatie en de ontwikkeling van talent en competentie in de weg staan. Ook daarom is Skillsforlife zo mooi: we zien dat een andere aanpak werkt. Een open houding en mindset is het begin en een les voor ons allemaal.”

Slimme maakindustrie in het noorden: het is een enorme verscheidenheid aan bedrijven. Van toeleveranciers voor ASML in Veldhoven tot bedrijven als GeTech van Jan Geerts dat vrijwel geheel geautomatiseerd kalibratiemallen maakt voor de wereldwijde automobielindustrie. Aan de andere kant van het spectrum de scheepsbouw. In een gezamenlijke presentatie van de Metaal Scheepsbouw Opleiding (MSO), ook een van de vakscholen in Skillsforlife, en de engineers van Conoship wordt ROTSS uit de doeken gedaan. Hoe kan bijvoorbeeld robotgestuurd lassen de scheepsbouw perspectief bieden? „Kennismaken met andere denkers en doeners, daarvan leren en nieuwe kennis verankeren en telkens een stap zetten naar wat nog meer kan”, is samengevat het antwoord. Kennis van 100 jaar scheepsbouw aangevuld met het enthousiasme en inzicht van jonge mensen die misschien niets van scheepsbouw, maar alles van robots en digitale techniek begrijpen? Weer die open mind. De sector doet volop mee in de opzet van het Regionaal Opleidings- en Testcentrum Slimme Scheepsbouw (ROTSS), waar het project robotgestuurd lassen van MSO en Conoship deel van uitmaakt. Het is allemaal deel van Skillsforlife, een programma dat jonge en meer ervaren mensen verbindt met de slimme, circulaire maakindustrie in Noord-Nederland.

Anke Kloosterman Technicnoord

Fishertechnik Training Factory Inudstry 4.0, IT/OT platform voor onderwijs en onderzoek

Festo racesimulator van Stevast Techniek

Vlnr Wilbert van den Eijnde, Jan Geerts, Leonie Milius en Anke Kloosterman

Beeldherkenningsapplicatie van kenniscentrum AI Vision NHL Stenden

Vriezon: ‘Hoe kunnen we het met elkaar verbeteren’

Vriezon in Leeuwarden is allround adviseur, leverancier en installateur op energiegebied voor zakelijke markt en particulier. Meten is weten, kennis is key. „We zijn een betrokken en betrouwbare partner die graag samenwerkt. Dat betekent eerlijke informatie over energie en warmte, goed advies en het correct uitvoeren.”

De markt gaat aan alle kanten op en neer, prijzen dalen en stijgen, beleid is niet consistent terwijl dat juist van groot belang is. „Klopt allemaal”, zeggen Jan Slager en Gerrit Winius van Vriezon, „en tegelijk weet je heel zeker dat we afscheid nemen van fossiel, dat de transitie breed en onomkeerbaar is en dat het aantal mogelijkheden voor besparing en verduurzaming steeds verder toeneemt. Kennis is key. Van het meten van energieverbruik in een gebouw of woning, van innovaties, producten, van wet- en regelgeving, van verplichtingen en vereiste normeringen. We hebben de kennis en het overzicht en dat maakt dat wij maatwerkadvies kunnen geven. Wat is de vraag, hoe kan Vriezon meedenken in wat er wel kan, welke oplossingen pas je waar toe, hoe pak je een project integraal aan, hoe kun je het kostenefficient uitvoeren? En: we hebben gecertificeerde mensen die altijd volgens normen en voorschriften werken.”

„Er is een toenemende vraag”, constateert Gerrit Winius. „Met name in de zakelijke markt is het onrustig, is er zorg over wat er kan en wanneer. En dat is begrijpelijk, want je wilt als bedrijf verder en weten waar je aan toe bent. Kan ik investeren in uitbreiding, in nieuwbouw? Kan ik meer werkplekken maken, mijn productieruimte vergroten. In al dat soort gevallen proberen we te kijken wat er mogelijk is. Inzicht krijgen op het huidige verbruik, op de momenten van verbruik, op het verlies van energie. We kunnen iedere situatie en vraag in een simulator loslaten en verschillende opties doorrekenen. Verduurzamingskansen zijn met andere woorden uitstekend door te rekenen. Twee wezenlijke componenten moet je daarbij nooit uit het oog verliezen: kijk eerst hoe en waar je kunt besparen en dan volgt de rest. Simpel: wat je niet verbruikt, hoef je niet op te wekken of in te kopen. Daarbij valt en staat het met gedragsverandering: besparen zit niet alleen in isoleren, maar zeker de aanpassing van gedrag, in bewustwording.”

Risico’s uitsluiten

Vriezon is bekend als specialist in zonnepanelen. Jan Slager: „Daar is niets aan veranderd. Zonnepanelen zijn in de breedste zin een belangrijk deel van wat we dagelijks doen. Adviseren, leveren, monteren. Vooral in de aansluiting moet het goed, daar zit de crux. Kwaliteit en veiligheid, daar gaat het om. We kennen de werking, voorschriften en eisen op gebied van verbindingen en kabels. Steeds vaker worden we ingeschakeld om daar in mee te denken en te zorgen dat het correct wordt uitgevoerd. Verankering van zonnepanelen is zoiets. Wat zijn de voorschriften, wanneer moet er verankerd worden op welke wijze? Daar is veel onduidelijkheid over merken we. Kennis is key. Dat we mooie projecten mogen uitvoeren voor woningbouwcorporaties, gemeenten, voor ontwikkelaars en tal van mkb-bedrijven hebben we daar aan te danken. We adviseren vanuit mogelijkheden, eisen en normeringen. En we inspecteren en keuren. Kwaliteit, veiligheid en het uitsluiten van risico’s vormen de basis van wat we doen.”

Een onstuimige, zich snel ontwikkelende markt in een onzekere wereld vraagt om een duidelijke visie op wie je wilt zijn. Vriezon is een betrokken en betrouwbare partner. Dat begint met luisteren en het geven van eerlijke informatie, wie de vraag ook stelt en waar het advies ook nodig is, geven Winius en Slager aan. Maar ook: „We willen onszelf blijven bewijzen, onszelf en onze mensen blijven ontwikkelen. De markt van transitie is een steeds complexere markt, waarin steeds meer geïnnoveerd wordt, steeds meer integratie mogelijk is. Besparing in verbruik, zonnepanelen, warmtepompen, airco’s, accusystemen, laadpalen, energiemanagement: wat waar mogelijk is, ligt vooral in de manier waarop je in staat bent met elkaar samen te werken. Dat begint voor ons met relaties op te bouwen, zodat je met elkaar leert om samen te werken, om tot heldere afspraken en

tot een goed gewenst resultaat te komen. De wereld verandert nu eenmaal, dat is voor ons een gegeven. Voor ons is het een gegeven dat we alleen met elkaar stappen kunnen zetten om onze wereld iets beter en groener te maken. We zien dat het kan, we weten welke bijdrage wij kunnen leveren en zijn nieuwsgierig naar wat een ander vanuit zijn visie en kennis kan en wil toevoegen. We hebben er lol in om daarin een rol te spelen. Daarbij hoort dat we hier in huis van alles uittesten, we leren de mogelijkheden door producten, software en systemen op het gebied van energie, warmte, koeling en opslag uit te proberen. We genereren data en leren zo steeds meer over de besparen en efficient energieverbruik.”

Enthousiasme om te verbeteren

„Net zoals besparing in verbruik en gedragsverandering onmisbare schakels zijn in verduurzaming, is recycling dat ook. Als we de stap naar circulair willen zetten, is het nadenken over mogelijkheden, nut en noodzaak van recycling van producten een wezenlijke stap. Vriezon is daarom lid geworden van Vereniging Circulair Friesland. Daar ontdekken we niet alleen veel kennis over die stap naar circulair, maar zeker ook over de kansen en het enthousiasme van samenwerken: hoe kunnen we het met elkaar verbeteren?”

Die uitdaging begint vaak gewoon met het stellen van de vraag, ook al lijkt het complex. „Als je met jouw bedrijf netwerkcongestieproblemen hebt, zeggen wij: bel ons, dan bespreken we het onder de koffie en kijken we wat er kan. Want dat is wat je mag verwachten van een betrouwbare partner in energie en warmte.” vriezon.nl

Vlnr Niels Slager, Jan Slager, Gerrit Wierd Winius

Zijlstra: kwaliteit in duurzame beroepskleding

Binnen 25 jaar van een paar shirts naar een landelijke top 5- speler in beroepskleding. Zijlstra Beroepskleding in Franeker is een gespecialiseerde leverancier van de meest uiteenlopende beroepskleding. Maatwerk tot in de vezel. Werkkleding moet perfect zijn. Joop Zijlstra en Theo Boerema over kwaliteit en duurzaamheid als leidraad.

Zijlstra omschrijft zichzelf als partner voor alles op het gebied van bedrijfskleding, werkschoenen en persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM). Van het allereerste ontwerp tot en met het beheer. Tot en met het op het huisadres bezorgen van kledingpakketten van werknemers. Maatwerk heeft een naam: Zijlstra Beroepskleding. Hoe kom je erbij om daar je vak van te maken? Joop Zijlstra: „Kleding is emotie, het gaat over mensen.” Als tweede zoon op een boerenbedrijf kon hij de boerderij niet overnemen en ging z’n eigen weg. Via een retailopleiding en het werk in een ijzerwarenwinkel komt hij bij bedrijfskleding in Franeker. „Het was de tijd van Arbo-jassen in de bouw. Het idee ontstond dat werkgevers iets moesten doen aan het beschermen van hun werknemers in regen, kou en wind.” In januari 2000 start Joop Zijlstra zijn bedrijf in kleding voor werkende mensen. „Heel veel inkopers van bedrijven hadden niets met kleding, ze vonden het lastig. Het paste niet goed, of de kwaliteit voldeed niet, of het logo zat verkeerd… Dat kon anders, dacht ik. Ik hou van kleding en wil graag dat mensen ook trots zijn op wat ze dragen in hun werk.”

Kleding om trots op te zijn 24 jaar later staat Zijlstra Beroepskleding in de top 5 van de branche, landelijk. Een professioneel bedrijf dat voor een zeer omvangrijke klantenkring beroepskleding op maat verzorgt. Maatwerk voor mensen. Voor mensen in de bouw en techniek, grond- weg- en waterbouw, transport, groenvoorziening, zorg, schoonmaak, horeca en kantoren. Van functioneel en veilig tot trendy en verzorgd. De klanten van Zijlstra zijn te vinden in het hele land, letterlijk. „Een van mijn eerste grote klanten was een bedrijf van Volker Wessels. Nu verzorgen we de kleding voor meer dan 100 verschillende bedrijven van dat bouwconcern. We werken ook al heel lang voor Feenstra Verwarming, voor Friso Bouwgroep, voor AB Texel en ook voor de bedrijven in de schoonmaak, zorg en groenvoorziening van Vebego en voor gemeenten in Fryslân. Altijd kwaliteit en maatwerk. Kleding leveren waar mensen graag in werken, omdat het goed is, goed zit en goed blijft.”

Maatwerk in duizendtallen

Joop Zijlstra: „We zijn stevig gegroeid in de loop van de jaren en werken met vijftig mensen. Onze klanten zijn heel divers. Dat vereist heel

verschillende kleding en veel kennis en kunde. Niet voor niets hebben we zes branche specifieke accountmanagers. Ik geloof in kwaliteit en in groei en daarom wilde ik de toekomst borgen. Hoe zorg je ervoor dat je groeit, dat het stabiel blijft, het bedrijf kan blijven bestaan en werk kan blijven bieden?” Naast Joop Zijlstra heeft het bedrijf twee interne aandeelhouders: salesmanager Theo Boerema en bedrijfsleider Erwin van de Hoeve. Sales betekent kansen zien. Zoals de kans om de bedrijven van Vebego vanaf 2023 als klant te begroeten. „Een enorm succes, een stijging van 35 procent. Het betekent vooral ook een grote waardering voor wie we zijn, wat we betekenen in de markt en wat we kunnen”, stelt Theo Boerema vast. „Je moet die duizenden aantallen beroepskleding voor heel verschillende beroepen van zorg tot schoonmaak, groenvoorziening , veiligheid en baliemedewerkers kunnen inkopen, maken en vermaken, verwerken en leveren. Niet alleen zorgen voor maatwerk voor duizenden mensen, maar ook de hele logistiek er om heen, van kledingmanagementsysteem, bestellingen, retouren en kledingpakketten bij mensen thuis bezorgen.”

Aantoonbaar verduurzamen

Joop Zijlstra: „Het bijzondere aan deze klant is vooral de ketenbrede samenwerking. Vebego werkt aan de hand van een complete levenscyclusanalyse. De lat ligt hoog om te kunnen verantwoorden welke kleding of stoffen waar vandaan komen, hoe het verwerkt wordt en wat er gebeurt met kleding die retour gaat, wat de CO2- impact is. Het betekent met ERP- systemen data genereren over het hele proces, inclusief het verbruik van kleding per werknemer. Het is een partnerschap in de keten van kledingfabrikant Havep, Vebego en Zijlstra Beroepskleding. En zo krijgen we veel inzicht in de keten om stap voor

stap te kunnen verduurzamen. Het betekent ook dat wij in staat zijn om analyses te maken, te berekenen en aan de klant te rapporteren. Dit biedt geweldige kansen, we zijn er erg blij mee.”

Want groeien is het credo zegt Joop Zijlstra, maar wel verantwoord. „Je hebt groei nodig om schaalgrootte te bereiken en concreet stappen te kunnen zetten, hier en elders in de wereldwijde keten. Er moet heel veel gebeuren om te verduurzamen. Voor ons een pijler onder het bedrijf, ons MVO Jaarverslag is daar de weerslag van. Verandering bewerkstelligen vinden we wezenlijk. Minder water en vervuilende stoffen bij productie, minder uitstoot, efficiënte logistiek, beheersing van retourstromen: van herbruikbare verpakkingen om te versturen tot het mogelijk maken van hergebruik. En dat betekent samenwerken: we starten nu met Caparis een traject om geretourneerde beroepskleding aantoonbaar een tweede leven te geven. Dat is iets anders dan het in een container doen en verkopen aan de hoogste bieder.”

En nu nog de nieuwbouw!

„Onze volgende stap is de zo gewenste nieuwbouw: de kans voor ons om te kunnen verdubbelen in grootte en omzet. Alles weer onder 1 dak en de volgende en noodzakelijke stappen kunnen zetten naar efficiëntere en duurzame in- en externe logistiek, afval- en hergebruikstromen en verdere automatisering van processen. De grond hebben we al jaren. Omdat het zo lang duurt, is het is nu een pluktuin. Dat is heel leuk, maar we kunnen niet wachten tot de stroomaansluitingen in 2026 gerealiseerd worden en de eerste palen de grond in gaan.”

zijlstraberoepskleding.nl

Erwin van de Hoeve – Theo Boerema – Joop Zijlstra

North Panels en provincie Groningen: vertrouwen en versnellen vanuit visie

Verduurzamen van de bouw begint met zoveel mogelijk lokaal produceren in plaats het van honderden kilometers ver te halen. North Panels gaat in Zuidbroek sandwichpanelen voor de bouw produceren. En meteen zo duurzaam mogelijk. Subsidie helpt het hele traject te versnellen. Over kansen en vertrouwen in de regio.

„We zijn al jaren bezig met de voorbereiding van deze nieuwe fabriek, die een investering vergt van zo’n 25 tot 30 miljoen euro. Dankzij deze provinciale subsidie kunnen we versneld aan de slag om deze fabriek te realiseren bouwen zoals we het liefste willen”, zegt Arjan Bakker van North Panels. Bakker is verantwoordelijk voor de aanstaande bouw tot en met de oplevering. North Panels is een start-up die in het Groningse Zuidbroek een state-of-art productiefaciliteit gaat bouwen voor de productie van duurzame PIRsandwichpanelen voor onder andere de utiliteitsbouw. „De vraag naar die panelen is de afgelopen decennia enorm gegroeid, omdat ze een hoge isolerende waarde hebben voor daken en wanden en een efficiente utiliteitsbouw mogelijk maken. Het nadeel is dat ze van ver komen: sandwichpanelen komen met name uit België en het andere delen van Nederland, hier in het noorden worden ze niet gemaakt. Hier produceren scheelt enorm veel transport, want sandwichpanelen wegen weinig, maar ze hebben een enorm volume. Een nieuwe fabriek beginnen, betekent bovendien dat je direct de stap kunt zetten naar verduurzaming, in de bouwfase, in de productie en in het hele productieproces. En dat gaan wij doen in Zuidbroek: op duurzame wijze de groene versie van PIR- sandwichpanelen voor de noordelijke regio omgevingsvriendelijk produceren.”

Een voorloper naar een nieuwe economie Een voorloper, zo mag North Panels gerust worden genoemd, want die groene sandwichpanelen bestaan nog niet. Als de vergunningen binnen zijn, kan de bouw beginnen en verrijst in Zuidbroek een productiefaciliteit van 270 meter lang. „Aan de ene kant gaan het wordt staal en de vloeibare PIR er in, aan de andere kant rollen complete sandwichpanelen van de band. In een fabriek die voor de omgeving duurzaam is; geen geluid, geen geur, geen trilling. Een 24/7 volcontinue productieproces. We verwachten zo’n honderd nieuwe banen te scheppen en we werken samen met vooral regionale leveranciers. De totale productie in de fabriek wordt per saldo CO2- vrij. Geen gas, maar zonnepanelen, een volledig elektrische productie. De bouwtijd van de nieuwe fabriek neemt zo’n twee jaar in beslag, daarna gaan we testen en we verwachten binnen drie jaar volledig te kunnen produceren.”

De provincie Groningen draagt vanuit het Europese Just Transition Funds € 7,5 miljoen bij aan de nieuwe fabriek en daarnaast nog € 150.000 voor opleiding en omscholing. De klimaattransitie betekent een versnelde afbouw van de gaswinning, waardoor naar schatting 20.000 banen in Noord- Nederland verloren gaan. Het Fonds (JTF) investeert in de ontwikkeling van nieuwe, duurzame productie, processen en ketens en in onderzoek, scholing en innovatie. Gedeputeerde Henk Emmens van Economische Zaken over de bijdrage aan North Panels: „Het mkb is een heel belangrijke

doelgroep in verschillende transities. Stoppen met de gaswinning betekent zoeken naar nieuwe economische verdienmodellen voor het noorden. Veel bedrijven en mensen zullen hun toekomst anders moeten invullen. Dat betekent dat we als provincie goed moeten kijken hoe en waar we onze regionale economie kunnen versterken. Investeringen moeten landen waar nieuwe regionale werkgelegenheid wordt geboden, waar geïnvesteerd wordt in duurzame maakindustrie en waar onderzoek wordt gedaan naar nieuwe economische activiteiten, naar scholing en omscholing. We hebben vanuit het JTF tot 2027 330 miljoen beschikbaar om negatieve gevolgen van de klimaattransitie op te vangen en bij te dragen aan het vergroenen van de economie voor een brede welvaart met nieuwe werkgelegenheid.” “Dat zoveel wordt geïnvesteerd, is hoopvol” ,Het is goed te beseffen, dat je dat geld van zo’n omvangrijk investeringsprogramma alleen kunt wegzetten, als ondernemers, bedrijven en kennisinstellingen ook daadwerkelijk investeren. Dat dat tot nu toe lukt, is een compliment voor de regio. Het is hoopvol. De subsidie aan North Panels is daar een voorbeeld van: het is een nieuwe en duurzame economische activiteit voor de regio waarin meerdere regionale bedrijven samenwerken en het biedt nieuwe werkgelegenheid. Bovendien vergt het enorm veel onderzoek in de voorfase, het onderwijs is in de volle breedte bij deze ontwikkeling betrokken.”

Duurzaam waarde toevoegen

„Subsidies zoals van het JTF, hebben we als provinciaal bestuur geconcludeerd, moeten niet op zichzelf staan. Het krijgt pas meerwaarde als het deel uitmaakt van economisch beleid. In ons nieuwe industriebeleid en onze visie op economische ontwikkeling tot 2035 hebben we

Henk Emmens

dat verankerd. Die visie maakt duidelijk waar we naar toe gaan en schept duidelijkheid aan ondernemers en ontwikkelaars. Dat betekent ook dat we voor onszelf de lat hoger leggen: bestuurlijk en politiek moeten we echt beter leren samenwerken om transitie mogelijk te maken. Duurzaam waarde toevoegen betekent kritisch kijken hoe je processen kunt versnellen en waar je overheidsgeld in investeert. We moeten alert zijn op signalen, ontwikkeling en mogelijkheden. Transities kosten tijd en we hebben juist geen tijd te verliezen, omdat de ontwikkeling van idee naar uitvoering tijd kost. Je hebt nu valorisatie nodig om over tien jaar een transitie te maken. En er is over en weer vertrouwen nodig, bijvoorbeeld omdat je als overheid ook degene bent die vergunningen verleent. Dat vertrouwen in het systeem van overheden moet beter, daar moeten wij voor zorgen. Ook dat hoort bij beter samenwerken.”

Investeren, zegt Arjan Bakker van North Panels, moet je doen in dat wat perspectief biedt voor de regio. De subsidie van de provincie versnelt dit soort omvangrijke innovaties. In dit geval gaat het over relatief hoge bedragen. Daarnaast zijn er tal van kleinere regelingen, die toegankelijk zijn voor veel mkb-bedrijven, stelt gedeputeerde Henk Emmens. Zo start binnenkort via SNN weer een subsidieregeling voor het mkb met betrekking tot digitalisering en leren. Ook dat hoort bij kansen benutten op weg naar vergroening en een krachtige, duurzame regio. www.snn.nl/jtfnoordnederland

Ondernemers positief over regeerakkoord op hoofdlijnen

Als accountant komt Hennie van Braak van het gelijknamige accountantskantoor bij veel ondernemers over de vloer. Uiteraard komen daar allerlei onderwerpen aan de orde die het bedrijf betreffen, maar ook algemene zaken en ontwikkelingen worden besproken. Zoals het hoofdlijnenakkoord van het nieuwe Kabinet. “Wat mij opvalt is dat bijna alle ondernemers daar positief over zijn”, zegt Hennie van Braak. “De vier partijen spreken de taal die op doorpakken lijkt, dat spreekt ondernemers aan.”

Doorpakken, dat is wat Hennie van Braak ook in de afgelopen 45 jaar heeft gedaan en zal blijven doen. Daarbij komt dat het doorpakken van Hennie van Braak in het DNA van Van Braak Accountants is terechtgekomen, een eigenschap die prima van pas komt, juist ook naar de toekomst. „Van Braak kun je bestempelen als familiebedrijf. We zijn dus ook zelf bezig met bedrijfsopvolging en alles wat daarbij komt kijken. Wij geven veel advies over bedrijfsopvolging en kijken dan vooral naar de financiële en fiscale zaken. Maar, en dat heb ik nu natuurlijk voor het eerst meegemaakt, is dat je naast de financiële en fiscale zaken ook aandacht moet hebben voor de emotionele kant van de zaak. Ik ervaar het echt als een afgesloten hoofdstuk, je bent niet meer de eigenaar en draagt je levenswerk over. Dat heeft me meer geraakt dan ik op voorhand had verwacht en dat is meteen een goede leerschool richting toekomst. Het is altijd van belang om rekening te houden met de emotionele kant van de zaak.”

‘De bedrijfsopvolgingsregeling gaat strenger worden en ook minder aantrekkelijk’

Overdracht

Uiteraard moeten zaken ook goed geregeld worden, iets wat volgens Van Braak ondernemers niet altijd voor elkaar hebben. “De

bedrijfsopvolgingsregeling gaat strenger worden en ook minder aantrekkelijk. We zien nu al dat veel ondernemers nog dit jaar hun zaak aan hun kind of kinderen willen overdragen. Wij blijven het belang van een zorgvuldige overdracht onderstrepen. Wanneer je bijvoorbeeld de zaak overdraagt en die gaat vervolgens binnen vijf jaar failliet, dan moet je alsnog schenkbelasting betalen.”

“Daarnaast adviseren wij ondernemers altijd om hun testament en levenstestament goed op orde te hebben. Wie mag namens jou over belangrijke zaken beslissen wanneer je dat zelf niet kunt. In de waan van alledag ben je meestal niet met dit soort vragen bezig, maar wij lopen er regelmatig tegenaan. Wanneer het vermogen van een BV bijvoorbeeld niet bestemd is voor het bedrijf, dan betaal je 33 procent inkomstenbelasting en 20 procent erfbelasting. Dan heb je het dus over ruim 50 procent en dat kan voor een behoorlijke dreun in de financiële huishouding zorgen. Zorg er daarom voor dat je de belastingheffing zo ver mogelijk vooruit schuift en minder financiële middelen voorhanden hebt, dan hoef je ook minder belasting te betalen. Dit moet je regelen in een zogenoemde huwelijkse voorwaarden paragraaf. Bij een overlijden van de ondernemer betaal je veel belasting, maar als de aandelen van die BV aan de vrouw van die ondernemer zijn overgedragen, dan betaal je geen inkomstenbelasting, dat stel je dan uit tot de vrouw komt te overlijden.”

Zorgwekkend

Het aantal faillissementen is het eerste kwartaal van 2024 met maar liefst 44 procent toegenomen ten opzichte van het eerste kwartaal van 2023. “Zorgwekkend”, noemt Van Braak de cijfers. Of de betaling van de NOW-gelden daarmee te maken heeft, durft hij niet te zeggen. “Feit is wel dat er nog 10 miljard euro aan NOW-gelden terugbetaald moet worden en dat is heel veel. Het kan niet anders dan dat dit zo links en rechts wordt afgeboekt en/of kwijt gescholden. Dat is niet eerlijk tegenover bedrijven die wel netjes hebben betaald, maar als je niet kunt betalen, dan houdt het op een gegeven moment ook op. Het kan ook nog tot meer faillissementen gaan leiden.”

En dat terwijl het ondernemersklimaat in Nederland op dit moment toch al niet al te positief is. “Ondernemend Nederland heeft vooral last van een trage besluitvorming. Neem de opkoopregeling van varkens, dat duurt zo verschrikkelijk lang en is zo stroperig. Dat kan en moet veel sneller, want ondernemers blijven daardoor veel te lang in onzekerheid.” Wat dat betreft snapt Van Braak het positieve sentiment ten aanzien van het nieuwe Kabinet. www.vanbraakaccountants.nl

Hennie van Braak

BouwPartner Van der Meulen uit

Nij

Beets heeft alles in huis

Werkelijk alles op het gebied van bouwen en bouwmaterialen is er op het 25.000 vierkante meter grote bedrijf voorradig. Aan de rand van het dorpje Nij Beets vlakbij snelweg A7 staat een bedrijf van grote omvang, dat succesvol concurreert met de grote internationale bouwmarkten in de grote steden.

„Wij zijn als zelfstandig bedrijf aangesloten bij een inkooporganisatie met andere zelfstandige bedrijven, waardoor wij uitstekend concurreren in prijs en kwaliteit”, zegt André van der Meulen (43). Aannemers, zzp’ers, agrariërs en particulieren weten het bedrijf uitstekend te vinden aan de rand van het dorp vlakbij snelweg A7. Het is een betrouwbare partner in de bouw sinds de oprichting in 1975, André van der Meulen zet die familietraditie samen met het personeel vrolijk voort.

Familiebedrijf voortgezet in 2019

In 2019 nam hij het familiebedrijf over van zijn ouders, die ermee zijn gestart vanuit het aannemersbedrijf van André zijn opa. „Mijn vader hield meer van handelen in bouwmaterialen dan het verwerken ervan, dus heeft hij samen met mijn moeder het bedrijf van zijn vader veranderd naar wat beter bij hem paste.” Gaandeweg is het bedrijf steeds groter gegroeid, met 25 medewerkers tegenwoordig.

André werkte als tiener al mee in het bedrijf, heeft het van binnenuit in alle facetten leren kennen. „Op mijn achttiende haalde ik mijn vrachtwagenrijbewijs en daarna heb ik twee jaar lang – tijdens mijn studie – in de weekenden op een van de vrachtwagens met goederen gereden. Eigenlijk ging ik dagelijks als ik uit school kwam meteen al even meewerken. In het jaar 2000 ben ik in vaste dienst gekomen, eerst als orderpicker, toen bij de verkoop in de winkel en later verkoop binnendienst.”

Kwaliteit en service

Hij weet waar het om draait, om kwaliteit en service te leveren voor een betaalbare prijs. BouwPartner Van der Meulen levert aan zowel

bouwbedrijven, zzp’ers en agrariërs als aan particulieren. „Wij gaan voor bestendige relaties en hebben onder andere daarom vast personeel op onze vrachtwagens rijden. Zij kennen de aannemers aan wie zij de materialen leveren, weten hun werkwijze en hoe zij de producten het liefst aangeleverd willen hebben.”

Voor elk project, of het hout, beton, tegels, gevelstenen, dakpannen, golfplaten, afbouwmaterialen, isolatiematerialen of gereedschap betreft: in Nij Beets is alles voorradig en er werkt bovendien vakkundig personeel dat graag het juiste advies geeft. „Een deel van ons personeel werkt al heel lang bij ons, mijn oom bijvoorbeeld was vanaf de beginperiode betrokken en vierde vorig jaar zijn 40-jarige werkjubileum. Daarnaast leiden we ook jonge mensen op om de vakkennis aan door te geven”, aldus Van der Meulen.

Vakkennis doorgeven

De oudere medewerkers geven de vakkennis door, bovendien worden regelmatig trainingen van leveranciers gevolgd zodat het personeel ook exact de kwaliteiten van die producten kent en klanten goed kan adviseren welk product het beste bij hen past.

„Wij kennen de regio, we kennen de mensen en we weten welke materialen het beste werken. Die kopen we zelf in, zodat we de professionals zoals zzp’ers en aannemers altijd de beste prijs en het beste product kunnen bieden.” Ze gaan met de milieuvriendelijke tijd mee en bieden bijvoorbeeld loodvervangers aan, die uitstekend te gebruiken zijn als waterdichte afsluiting van gevels, schoorstenen, dakramen, kozijnen en dakkapellen, om maar iets te noemen. Biobased

André van der Meulen

isolatiematerialen zoals isovlas (natuurlijk vlas als isolatiemateriaal) zijn ook voorradig.

Makkelijker bereikbaar vanaf de A7 Vijfentwintig medewerkers zijn er actief in Nij Beets, op die handige locatie net buiten het dorp en vlakbij snelweg A7 tussen Heerenveen en Groningen. Het is een geweldig handige locatie, want vrachtwagens met opleggers maar ook LZV’s (Langere en Zwaardere Vrachtautocombinaties, red) kunnen er makkelijk heen rijden en ook nog eens makkelijk op het terrein hun combinatie keren. Klanten hoeven er bovendien niet bang te zijn voor een parkeerbon, want het is er gratis parkeren.

Ook in de coronaperiode wisten particulieren en bedrijven Nij Beets goed te vinden. „Omdat wij een groothandel hebben, mochten wij open blijven. Er stonden hier regelmatig mensen in een rij voor het pand, die wij dan één voor één mochten binnenlaten. Het was een bijzondere tijd waar wij als bedrijf goed uit zijn gekomen.”

Recentelijk heeft BouwPartner Van der Meulen drie nieuwe heftrucks aangeschaft en er wordt volop nagedacht over de toekomst. „We hebben plannen om een extra loods te bouwen, zodat we nog meer van onze producten droog kunnen opslaan.” Hoe onze toekomst er verder uitziet? „Kwaliteit blijven leveren en inspelen op de toekomst zoals meegaan met biologisch bouwen. En ook de klanten in onze shop van goed en vakkundig advies blijven voorzien.” www.bouwpartner.com/vandermeulen

‘We hebben het breedste en het diepste assortiment’

Dat zegt Arjan Wenning, vestigingsmanager van BAUHAUS in Groningen. Het is alweer bijna 10 jaar geleden dat BAUHAUS naar Groningen kwam, waarmee het de eerste vestiging van het Duitse familiebedrijf in Nederland werd. Inmiddels kan gesteld worden dat de bouwmarkt is verankerd in het verzorgingsgebied. „Niet voor niets sponsoren we diverse sportclubs en cultuurorganisaties, ondersteunen we lokale initiatieven en bieden we goed werkgeverschap”, voegt CEO Markus Pieters er aan toe.

Het is precies de manier waarop BAUHAUS in de markt wil staan. „We hebben bijna de hele ochtend met het team om tafel gezeten en het gehad over het lokaal ondernemerschap. Zij kennen als geen ander de markt in Groningen, daarom mogen zij aangeven wat we het beste kunnen doen om de klanten en ondernemers uit de regio te bereiken. We kunnen dus zelf de koers bepalen als team en dat is echt wezenlijk anders dan bij andere grote bouwmarkten. Past een plan binnen ons format, dan gaan we dat doen. Zo zit de cultuur van BAUHAUS in elkaar, we krijgen de ruimte om te ondernemen.”

„Ik voel me meer ondernemer dan vestigingsmanager”, voegt Arjan toe. „Ik hoef niet overal toestemming voor te vragen. Als ik denk dat het goed is voor BAUHAUS, dan heb ik de vrijheid om het te doen. Dat werkt erg prettig. Mede daardoor voelt dit als ‘mijn’ winkel. Ik kan zelf initiatieven nemen om er een succes van te maken. En ja, er gaat ook wel eens iets mis, maar dat is niet erg, dat lossen we op en daar leren we dan met elkaar weer iets van.”

Lange termijn

Naast Groningen heeft BAUHAUS inmiddels vestigingen in Hengelo, Venlo en Delft en is de vijfde vestiging in Amersfoort in aanbouw. En de zesde vestiging zit inmiddels in de planning”, geeft Markus aan. „We groeien gestaag en dat is prima. Er zit geen druk op, we gaan voor de lange termijn. Wil ik morgen een bod op een pand

ergens in het land doen, dan doe ik dat.” Het is de vrijheid om te ondernemen die zowel Arjan als Markus vaak noemen. Markus:„ Dat verbaast ons wel eens, maar het is echt zo. De lijnen zijn kort en informeel. Dat is niet echt Duits, maar ik heb binnen het hele bedrijf nog nooit iemand in een pak zien lopen.”

BAUHAUS heeft vestigingen in 19 landen en elk jaar wordt er een competitie uitgeschreven, waarbij de beste 25 winkels van BAUHAUS in Europa worden genomineerd. Arjan:„ Deze 25 winnaars mogen vervolgens met de familie op reis naar een nader te bepalen locatie. Dat zegt iets over de insteek van de familie. Dit jaar zaten Venlo en Groningen bij de beste 25, daar zijn we trots op. Volgend jaar gaan we er weer voor.”

Drive-in

Naast particulieren, die BAUHAUS in de afgelopen 10 jaar massaal hebben ontdekt, weet ook de ondernemer de locatie aan de Bornholmstraat te vinden. Arjan:„ Onze drive-in is natuurlijk uniek. Inrijden, inladen en uitrijden en dat altijd onder ideale omstandigheden, daar maken veel ondernemers gebruik van.”

De drive-in biedt een professioneel assortiment dat voor iedereen verkrijgbaar is: van bestrating tot bouw hulpmiddelen en van cement en mortels tot ladders en steigers. „Het voordeel voor ondernemers is dat we het breedste en diepste assortiment hebben en bovendien voor alle materialen acht weken voorraad in huis hebben”,

zegt Markus. „Dus, we kunnen altijd leveren. Daarnaast beschikken we over alle denkbare services, zoals een bezorgservice, verhuurservice en oppotservice. Verder kun je de eerste twee uur gratis een aanhanger lenen en krijg je vijf jaar garantie op onze montageservice. Datzelfde geldt voor onze apparatuur die we verkopen, ook vijf jaar garantie, ook al heb je de bon niet meer.”

Ringweg Zuid

Bij BAUHAUS kijken ze inmiddels vooral vooruit, bijvoorbeeld naar september wanneer de Ring Zuid weer open gaat. „We hoeven niet te ontkennen dat we last hebben gehad van de bouwactiviteiten, net zoals zoveel ondernemers op dit bedrijventerrein. We hebben geprobeerd de koopzondag qua openingstijden wat op te rekken, maar de gemeente wilde daar niet aan meewerken. Ook werden er tijdens de werkzaamheden niet altijd omleidingsroutes aangegeven. Jammer, we hadden wel op iets meer begrip van de gemeente gerekend. Immers, er werken hier meer dan 100 mensen die grotendeels woonachtig zijn in de gemeente Groningen. Dus ja, wij kijken enorm uit naar 1 september als de Ring Zuid weer open gaat. Het spreekt voor zich dat we rond die tijd met interessante acties op de proppen gaan komen, om te vieren dat we weer echt vooruit kunnen.”

www.nl.bauhaus

Markus Pieters en. Arjan Wenning

Van monteurs tot projectleiders: er is volop duurzaam werk bij innovatief A.Hak

„Wij zien een mooie toekomst voor ons, er is voldoende werk. Wij zien de verduurzaming en alles wat daarbij komt kijken zonnig tegemoet. Het enige dat wij nog moeten doen is voldoende personeel vinden om al dat werk uit te voeren”, zegt Wybe Laverman van A.Hak Noordoost.

Van grondwerker tot projectleider en engineer, werkvoorbereider, monteur: in allerlei functies en alle niveaus zijn er mensen nodig. A.Hak heeft over de 15 vestigingen in Nederland op dit moment 87 vacatures open staan. Er is werk genoeg, voor mannen en vrouwen, voor jongeren die hun opleiding hebben afgerond en zijinstromers die graag een andere toekomstbestendige en leuke afwisselende baan willen hebben.

Voor jongeren én oudere zij-instromers geschikt

„Bovendien kun je bij ons al snel instromen”, weet Laverman. Vervolgens steekt het bedrijf met alle plezier tijd en aandacht aan scholing om de mensen de juiste kennis en vaardigheden bij te brengen. „Wij hebben bij A.Hak een leuke sfeer, wij doen het met zijn allen en iedereen is even belangrijk. Dat komt misschien ook omdat A.Hak van origine een familiebedrijf is, bij de directie kun je altijd binnenlopen.”

Belangrijk is dat A.Hak met opdrdachtgevers werkt zoals onder andere energie- en waterbedrijven zoals TenneT, Liander, Enexis, Vitens en WBG / WMD. „Wij denken mee over de technische hoogstandjes waarmee we de klimaatdoelstellingen kunnen halen, voor de toekomst van de water- en energievoorziening voor iedereen."

A.Hak realiseert ondergrondse infrastructuuroplossingen voor veilige, betrouwbare en duurzame beschikbaarheid van

water en energie voor consumenten en bedrijven. Duurzaam opgewekte elektriciteit neemt steeds vaker de plaats in van energie uit fossiele bronnen. A.Hak realiseert onder andere de verbindingen die elektriciteit naar haar bestemming brengen.

De warmte-aannemer van Nederland Al in 1980 heeft A.Hak zo’n drieduizend meter lange pijp-in-pijp aangelegd voor de wijkverwarming in de Meppelse wijk Koedijkslanden. Een jaar later was er een stadsverwarmingsproject in Leeuwarden en is A.Hak op warmtenetavontuur in Denemarken gegaan.

Destijds is ook de relatie met het huidige Stadsverwarming Purmerend ontstaan. Mede door hun vroege instapmoment is maar liefst 75 procent van alle gebouwen in deze gemeente aangesloten op het warmtenet en noemt Purmerend zichzelf de warmtehoofdstad van Nederland. „Dan mogen wij ons best warmteaannemer van Nederland noemen”, lacht Wybe Laverman met Friese nuchterheid.

De nuchterheid van aanpakkers, in combinatie met creatief denken in duurzame oplossingen en het vormgeven van projecten die binnen de budgetten en het beoogde tijdsbestek uitvoeren: dat alles heb je aan functies binnen A.Hak als geheel en binnen A.Hak Noordoost. „Omdat wij zoveel vestigingen lokaal in Nederland hebben, hebben wij ook personeel dat de taal van de mensen in het gebied spreekt. Dat vinden wij erg prettig en belangrijk”, zegt Laverman.

Wybe Laverman geeft de leiding aan de vestigingen van A.Hak Noordoost, in Assen, Heerenveen en Groningen. Daar vandaan wordt ook de Noordoostpolder bediend en een deel van Flevoland richting Lelystad en Almere.

Een leuk project waar nu aan wordt gewerkt, klein in formaat maar heel bijzonder: is het duurzaam vervangen van alle elektriciteits- en waterleidingen in het buurtschapje Schilkampen in Leeuwarden. Het is een schiereilandje aan de rand van de stad, waar pittoreske woningen staan. Het is er passen en meten op de vierkante meter, het is zo smal dat de A.Hak-medewerkers op de stoep voor de huizen langs werken. De bewoners bereiken de woningen via een aangelegd tijdelijk ponton achter de woningen. De post wordt bezorgd in tijdelijke brievenbussen op het vasteland waar de bewoners altijd hun auto moeten parkeren. Graven is niet mogelijk, dus wordt de grond afgegraven doormiddel van een zuigwagen. Aan- en afvoer van materieel en het verwijderen van het huidige leidingwerk is een hele bijzondere klus. De werkzaamheden zijn in volle gang.

Het geeft aan hoe divers het werken bij A.Hak is. Vanaf het monteren van een meterkast in de woningen van particulieren, tot het uitvoeren van grote projecten met grote stroomkabels, grote leidingen voor transport van water, gas en warmte. Geen dag is hetzelfde. „Dat maakt dit werk ook zo mooi”, weet Laverman.

www.werkenbijahak.nl/vacatures

Wybe Laverman. Foto: Menno Mulder

Foto: Menno Mulder

B.V. Bouw- en Aannemingsbedrijf G. de Haan & Zn: hoe hoger de eis, hoe groter de uitdaging

G. de Haan & Zn.

Familiebedrijf sinds 1927. Geworteld in ’t Friese Garyp met het noorden als werkveld. Van circulaire gymzaal in Haren en de scheepskade van Royal Bodewes tot vaste waarde voor Omrin, Sonac, vliegbasis Leeuwarden en menig gemeente. Bouwen is het mooiste dat er is.

Het is zijn leven, werk en passie. Bouwen betekent het zo goed en mooi mogelijk maken en voldoen aan de verwachtingen. Algemeen directeur Gerrit- Jan de Haan kent het klappen van de zweep. Het moet goed en anders doe je het niet. Je flexibel opstellen, betekent niet dat je concessies doet aan kwaliteit. Meegaan met de tijd is zijn Bouw- en Aanmemingsbedrijf De Haan & Zn op het lijf geschreven. Een familiebedrijf met een indrukwekkende historie van timmeren, bouwen en verbouwen. Een financieel gezond en stabiel bedrijf, dat bouwen begrijpt. Bij de tijd blijven, leren, innoveren. Kwaliteit blijven maken.

De uitdaging van het onbekende „Hoe hoger de eis, hoe groter de uitdaging”, zegt Gerrit Jan de Haan. „We houden van ons vak en van wat er op ons afkomt. Wat is circulair bouwen, hoe werkt dat? Wat kun je hergebruiken, wat betekent ‘weer losmaakbaar’? Voor ons betekent biobased en circulair bouwen vertrouwen op eigen gevoel, kennis, kunde en ervaring en aan de andere kant nieuwsgierig zijn naar het onbekende, naar ontwikkeling en mogelijkheden. Leren hergebruiken wat mogelijk is, uitzoeken hoe het zit, wat betekent die vraag voor constructies en materiaalmogelijkheden? We

hebben de afgelopen jaren goede ervaringen opgedaan in verschillende projecten. Dat begon met de vraag van Wind Groep naar een circulaire nieuwbouw van een sporthal in Drachten en vorig jaar hebben we de nieuwe gymzaal in Haren mogen doen, een compleet circulair project, van fundering tot dak. Dat zijn geweldig mooie uitdagingen.”

Bouwen is wat we doen „Bouwbedrijf De Haan & Zn is een breed, allround bouwbedrijf. Geworteld in Garyp; we zitten hier prima en kunnen uitbreiden. We kunnen veel zelf maken, hebben een eigen machinale timmerwerkplaats, eigen transport en divers materieel. We werken met dertig eigen vakmensen, die flexibel inzetbaar zijn voor een breed en divers portfolio. Veel utiliteitsbouw, zoals scholen, sporthallen of zorgcentra, maar ook particuliere en projectmatige woningbouw, verbouw, restauratie en renovatieprojecten. Als familiebedrijf zijn we toekomstgericht en kennen we de waarde van loyaliteit, relaties en korte lijnen. De deur staat altijd open, bouwen doe je met elkaar. Bouwen is wie we zijn en wat we doen: van ontwerp tot bouwvergunning, van idee tot uitvoering. We zijn VCA** gecertificeerd en binnenkort zetten we de stap naar ISOcertificatie. Ook dat is bij de tijd blijven.” www.bouwbedrijf-dehaan.nl

ADVERTENTIE

Bouwcenter Concordia komt met extra vestiging dichter bij klanten

Bij Bouwcenter Concordia staat persoonlijke aandacht centraal en de opening van een tweede distributiecentrum in het Noorden is daar een logisch gevolg van. „Dankzij de vestiging in Drachten komen we dichter bij onze klanten en kunnen we ze nog beter bedienen’’, zegt commercieel directeur André Bruining van Bouwcenter Concordia.

De leverancier van hout en bouwmaterialen richt zich op particulieren, zzp’ers en middelgrote aannemers. Bruining: „We leveren bouwmaterialen voor elke klus van a tot z, van fundering tot en met de laatste plint. In het Noorden hadden we tot voor kort alleen een distributiecentrum in Meppel, maar na de overname van Eppinga Houthandel in Drachten hebben we besloten ook daar een distributiecentrum te openen. Met een extra magazijn in Friesland verbeteren we de geografische dekking wat veel klanten in ons werkgebied tijdwinst en flexibiliteit oplevert. Onze klanten kunnen daarnaast terecht bij afhaallocaties in Dedemsvaart, Dieverbrug, Genemuiden, Dronten, Elburg, Grijpskerk, Heerenveen, Hoogeveen, Oosterwolde, Roden, Steenwijk en Urk.’’

Contactmomenten

De ruim 350 medewerkers van Bouwcenter Concordia staan dicht bij de klanten van het bedrijf. Niet alleen als zij een bouwshop, showroom of magazijn bezoeken voor advies of inspiratie, maar ook door zelf actief contact te zoeken. „Voor zelfstandige vakmensen organiseren we doorlopend contactmomenten op onze vestigingen om ze op de hoogte te houden

van nieuwe ontwikkelingen en kennis te laten maken met ons assortiment en elkaar. Grotere bedrijven bezoeken we om nauw contact te houden. We komen overigens niet alleen iets brengen, maar ontvangen ook graag feedback van onze klanten.’’

Door dicht bij de klant te staan, slaagt Bouwcenter Concordia erin aan te sluiten bij hun behoeftes. Renovatie Concept, ontwikkeld door

Concordia Holding, is daar een mooi voorbeeld van. De zelfstandig opererende dienst in NoordNederland ontzorgt woningcorporaties, vastgoedonderhoudsbedrijven en aannemers bij renovatieprojecten. „Veel woningen en bedrijfspanden zijn nu toe aan renovatie en ook verduurzaming zorgt voor een toename van het aantal renovatieprojecten, die bovendien aan hoge eisen moeten voldoen. Met onze kennis van materialen, processen én eisen helpen we onze klanten om een project succesvol af te ronden en efficiënter te werken. En bij elk renovatieproject bieden we zo veel mogelijk duurzame oplossingen aan. Dan gaat het niet alleen om duurzame, biobased en/of circulaire bouwmaterialen, maar ook om kennis en advies over de verwerking of het gebruik ervan.’’

Op het gebied van verduurzaming zet Bouwcenter Concordia al jaren grote stappen. Bouwcenter levert onder de naam Bouwgroen alle ecologische en biobased bouwmaterialen van voormalig groothandel Ekoplus, waardoor deze materialen landelijk op voorraad zijn en duurzaam bouwen voor iedereen toegankelijk is.

www.bouwcenter.nl/concordia

Gerrit- Jan de Haan

Bouwcenter Concordia levert bouwmaterialen voor elke klus.

Otten Groep is met tweehonderd medewerkers tot ontzettend veel in staat

Henri en Renate Otten hebben hun Otten Groep uit Wapse net weer uitgebreid dankzij de overnames van straatmakersbedrijf d’Olde Smilde, AgraWerk uit Vledderveen dit jaar en op 1 oktober 2022 Loonbedrijf Leffers uit Havelte. Ze zijn daarmee de grens van de tweehonderd medewerkers gepasseerd. In achttien jaar tijd hebben ze het bedrijf opgebouwd dat staat als een huis op het gebied van infrastructurele werken, cultuurtechniek, handel en transport, loonwerk voor agrariërs en natuurbeheer voor natuurorganisaties.

Elke ochtend om kwart over vijf doen Henri (37) en Renate (36) de deuren open van hun hoofdvestiging in Wapse, om weer vol enthousiasme aan het werk te gaan. ,,Ik zoek altijd naar uitdagingen, dat vind ik mooi”, lacht Henri Otten als de veelzijdigheid van het bedrijf ter sprake komt.

Wat ook belangrijk is: ze doen veel, maar snappen ook dat ze het niet alleen kunnen. ,,We hebben goede mensen om ons heen verzameld die ons bedrijf verder brengen. We kiezen ook altijd voor het aanschaffen van goed materiaal, dat is ook belangrijk”, zegt Renate, die onder andere de financiële afdeling aanstuurt. ,,Als duizendpoot binnen het bedrijf”, zegt Henri. Wat betreft het zojuist genoemde materiaal: de aanschaf van de Tigerstone in 2012, waardoor het straatmaken lijkt op het leggen van een tapijt, is daarin heel belangrijk geweest.

Krachtige nieuwe tractor op waterstof Hun nieuwste krachtige materieel betreft een tractor die op waterstof rijdt. ,,Wij zien dat elektrische ontwikkelingen nog niet zover zijn dat machines acht uur per dag achter elkaar full power kunnen meedraaien. De tractor op waterstof kan dat wel. We zijn er super trots op.”

Het vlakbij gelegen dorp Vledder heeft ook baat bij het echtpaar, want Henri en Renate hebben in 2018 de voormalige Rabobank gekocht en er zes appartementen van gemaakt. Toen dit project klaar was hebben ze in 2019 een winkelpand gekocht verderop in het centrum. ,,We hebben in onze vriendenploeg met zijn allen overlegd: wat zou Vledder nog nodig hebben? Een vriend was slager elders, maar kreeg direct te horen dat dit perfect voor hem zou zijn.” En zo geschiede het, hij is de bedrijfsleider van Slagerij ‘de Kei’. ,,Inmiddels werken er twaalf mensen”, zegt Renate.

Voor 22 gemeenten hoofdaannemer Het werkgebied van het bedrijf behelst grofweg een cirkel van een uur rijden rond Wapse en Steenwijk. Van Leeuwarden en Groningen tot Apeldoorn. ,,Wij zijn gewoon begonnen als kleine onderaannemer en zijn nu inmiddels zover gegroeid dat we voor 22 gemeenten de hoofdaannemer zijn”, glimt Henri Otten. Het is een mooie beloning voor het harde werken, van iets wat ze zelf hebben opgebouwd. ,,Ik begon in 2006 in mijn eentje als straatmaker vanuit een starterswoning in Vledder, ik was net twintig geworden, met twee medewerkers via het uitzendbureau. Zij werken allebeide ook nog steeds in het bedrijf. Nu wel in loondienst, niet meer via het uitzendbureau”, lacht hij. Renate werkte vanaf het begin administratief mee en trad in 2008 in dienst waarbij de bedrijfsnaam Otten bestratingen werd gewijzigd in Otten Infra BV. Kansen in plaats van bedreigingen Economische crisissen hebben geen vat op het bedrijf. De Otten’s zien kansen in plaats van

bedreigingen. Bij elke aanstaande klus wordt zo goed mogelijk gecalculeerd, om kans op het werk te maken. Henri is een type directeur die elk werkonderdeel ook zelf heeft uitgevoerd, van stratenmaker, kraanmachinist tot het besturen van een combine, zodat hij weet wat erbij komt kijken en hoeveel tijd en moeite zoiets kost. ,,Ik heb mijn vrachtwagenrijbewijs gehaald zodat ik niet alleen precies weet wat de medewerkers kunnen, maar ook wat de apparatuur kan.” De nieuwste studie die hij volgt is de opleiding natuurondernemer. Samen met zijn vrouw overigens. ,,Wij leren nu alles over wel zestig verschillende grassoorten, om maar iets te noemen.”

Beheer van natuurgebieden

Voor natuurorganisaties en de dienst Domeinen beheren ze natuurgebieden en hebben ze in de eigen werkplaats een grote ski piste-bully omgebouwd tot maaimachine die in plaats van

Renate en Henri Otten

rupsbanden draaiende buizen aan de onderkant heeft, zodat het bodemleven van de natuurgebieden niet wordt beschadigd. ,,Wij zijn wel een paar maanden bezig geweest om de bully om te bouwen, het is geweldig dat het ons is gelukt.”

De Otten Groep doet ook aan biologische akkerbouw op een gebied van vijfhonderd hectare, maakt biologische stro en levert biologisch graan aan biologische boeren. Ze hebben ook nog eens tien hoveniers in dienst, de Otten’s zijn zeer veelzijdig. Voor hen is het logisch, voor een buitenstaander enorm complex en bijzonder wat zij met passie, inzet en kennis van zaken allemaal voor elkaar krijgen. ,,We gaan er ook nog wel even mee door, want we zijn nog lang niet klaar”, lacht Henri. Waar Renate aan toevoegt: ,, Nog uitdagingen genoeg, om ons heen.”

www.otteninfra.nl

Geen wachttijden bij efficiënt Sneek Recycling

Wachttijden zijn er niet, klanten worden snel en vakkundig geholpen aan de balie, de telefoon en online. Dagelijks doet het team van Sneek Recycling zijn best om de particuliere en bedrijfsmatige klanten uit voornamelijk gemeente Súdwest-Fryslân goed en efficiënt te helpen en het afval in allerlei soorten en maten aan te nemen en te verwerken.

Je kunt er terecht voor het huren van afvalcontainers en het zelf langsbrengen van je afval in de milieustraat aan de Touwslagerstraat 20 in Sneek. Hiervoor betaal je als particulier of bedrijf een kleine vergoeding. „Een afspraak maken is niet nodig, door ons efficiënte werkproces hebben we geen wachttijden”, zegt mede-eigenaar Evelien Reinsma.

Zes dagen per week geopend

De milieustraat van Sneek Recycling heeft ruime openingstijden, van maandag tot en met vrijdag van 7.00 tot 12.30 uur en van 13.00 tot 18.00 uur. Op zaterdag is de milieustraat open van 8.00 tot 12.00 uur. Als je een container huurt wordt hij op jouw adres afgeleverd en weer opgehaald, dat kan zelfs al binnen één dag.

„Op die website zijn wij best trots”, zegt Evelien Reinsma. „We hebben hem zelf bedacht en hebben hem zo klantvriendelijk mogelijk ingericht, zodat je als klant alles eenvoudig online kunt regelen. Bovendien zijn wij telefonisch ook makkelijk te bereiken en word je als klant snel en goed te woord gestaan. Wij hebben korte lijnen en kunnen daardoor snel schakelen.”

Nuchtere aanpakkers De Friese nuchterheid en aanpakkersmentaliteit is ook echt een onderdeel waar groot belang aan wordt gehecht. „Wij nemen alleen personeel aan dat binnen de mentaliteit en de nuchtere sfeer

van ons bedrijf past. Opleidingsniveau vinden we daarin niet het allerbelangrijkste.”

Reinsma heeft – om haar als voorbeeld te nemen – zelf ook geen achtergrond in de recycling. Ze werd door toenmalig directeur/eigenaar Catharinus Sandstra in 2018 benaderd voor een rol in het bedrijf. „Ik heb eerst verschillende functies in het bedrijf uitgeoefend zodat ik Sneek Recycling goed leerde kennen, inmiddels ben ik mede-eigenaar.”

Directeur met vrachtwagenrijbewijs „Ik heb ook mijn vrachtwagenrijbewijs gehaald, zodat ik – ook nu nog – gewoon mee kan helpen in het bedrijf als dat nodig is. Ik breng nog steeds af en toe met de vrachtwagen afvalcontainers naar klanten of ik haal de containers op. Zo hou ik gevoel met de werkvloer en weet ik wat er speelt. Bovendien ben ik altijd bezig met hoe alles beter kan, dus dat geeft mij ook weer inzicht in het werkproces.”

Ze houdt bovendien wel van een uitdaging en als jonge vrouw directeur worden in een ‘mannenwereld’, is een grote uitdaging, heeft ze gemerkt. „Je moet je echt bewijzen voordat mensen van je aannemen dat je verstand van zaken hebt en dat ze naar je luisteren. Je moet je als vrouw meer bewijzen dan een man dat hoeft, vind ik. Daarom is mijn motto ook: ‘Zonder strijd geen overwinning’. Want het ziet er heel mooi

waar we nu staan als bedrijf maar we hebben er hard voor moeten werken.”

Website steeds klantvriendelijker

Ook aan de website is hard gewerkt. „We blijven daarin luisteren naar onze klanten. Daarom komt er binnenkort weer een nieuwe versie van onze website die nog gebruikersvriendelijker is.”

De naam Sneek Recycling geeft het al aan: het overgrote deel van het afval dat binnenkomt wordt gerecycled. Om een voorbeeld te noemen: van het afvalhout worden houten klosjes in pallets van gemaakt. „We brengen het afvalhout naar een bedrijf dat er de klosjes van maakt en weer verkoopt.”

Sneek Recycling doet ook aan afval overslag, oftewel dat het afval opslaat op het eigen terrein totdat er genoeg is om het rendabel te kunnen vervoeren. Onder andere voor de gemeente Súdwest-Fryslân slaat het bedrijf afval op, om één keer in de zoveel tijd weg te brengen naar een bedrijf dat er een nieuw product van maakt. En wat ook belangrijk is: „Wij denken niet in problemen, maar in oplossingen. Er is bij ons geen dag hetzelfde en dat vind ik ook het mooie aan dit werk. En aan het eind van de dag de planning halen, dat blijft gaaf.” www.sneek-recycling.nl

Evelien Reinsma

Alkimon, de passie van de professionals in daken en goten

Daken & Goten is het domein van Alkimon. Het Friese bedrijf is een solide partner voor particulier en zakelijke markt. Werk is er volop en de toekomst van het bedrijf is geborgd. Waar kwaliteit aan dak en goot is vereist, staat Alkimon voor je klaar.

Richard Kienstra over kennis, kunde en de passie voor het vak.

Een paar jaar geleden zat Alkimon nog in Dronrijp. Van daaruit groeide het bedrijf van vier handen naar een bedrijf met enige omvang. Toen het in de keuken en woonkamer van oprichter en eigenaar Richard Kienstra echt te krap werd, diende zich even verderop in Peins een prachtkans aan. Het bedrijf verhuist en groeit gestaag door. „Het eerste jaar zaten we hier in kantoor nog gewoon op het kale beton, dat was in de winter wel koud. Stap voor stap, het moet wel kunnen”, glimlacht Richard Kienstra. „Niet alles kan op dezelfde dag, het werk buiten voor de klant gaat altijd voor. We hebben nu 13 mensen buiten en vier binnen aan het werk en bij pieken lenen we meer mensen in.”

Perspectief begint bij kennis en kunde Enige trots straalt van hem af. Zelf zit hij al ruim 25 jaar in het vak. Hij is een liefhebber van daken en goten, een vakman dakdekker die z’n eigen bedrijf opzet en dat stap voor stap professionaliseert. „We hebben eerst geïnvesteerd in het goed opleiden van de mensen die bij ons werken. Als je kwaliteit wilt leveren en veilig wilt werken, als je wilt dat mensen perspectief hebben in hun werkende leven, dan zijn kennis en kunde een voorwaarde. Dat loont ook, want met vakmensen haal je niet alleen werk binnen, maar mag je ook weer terugkomen bij je klant. Daarna hebben we stap voor stap geïnvesteerd in verbreding en de borging van kennis en in de professionalisering van bedrijfsprocessen en als laatste in het automatiseren van onze werkprocessen. De stap naar Peins is een gouden greep geweest, het gaf ons ruimte om te groeien. Intern hebben we het hier ook goed voor elkaar, met voorraadbeheer, planning, materieel en werkplaatsen. Alkimon is een vaste waarde geworden voor bedrijven en particulieren, we voeren prachtige projecten en werken uit.”

De toekomst geborgd „De afgelopen jaren kreeg ik wel eens een dakdekkersbedrijf aangeboden. Ik ben daar nooit op ingegaan, omdat ik dan dacht, wat neem ik over? Het zette me wel aan het denken: hoe borg ik de toekomst van Alkimon? Dat is nu geregeld, want sinds vorig jaar is Arno medeaandeelhouder van Alkimon.” Voluit is dat Arno Bosma uit Menaam, al acht jaar een van de vakmensen van Alkimon. „Ik vind dakdekken nog

steeds het mooiste vak dat er is. Toen Richard me vroeg of ik in het bedrijf wilde stappen, was dat natuurlijk heel gaaf. We hebben het uitgewerkt en de stap gezet. Een goed gevoel, want het kleurt ook mijn toekomst. Ik heb een jong gezin, ik heb het naar mijn zin en hoe vaak krijg je de kans om zo’n stap te zetten? Alkimon is niet alleen een goed bedrijf , het is nu ook mijn toekomst. Door die verandering ben ik nu vooral bezig met voorbereiding en calculatie van projecten, maar in de bouwvak stap ik met alle plezier weer het dak op. Heerlijk buiten aan de slag, mooier is er eigenlijk niet!” In de bouwvak? Privé een klus? Richard begint te lachen. „Nee joh, we werken gewoon door in de bouwvak, doen we al jaren. Het is door het zomerse weer over het algemeen een perfecte periode voor dakdekken, dus ik begrijp niet waarom je dan je bedrijf zou sluiten?

Alleen omdat iedereen dat doet? Wij werken gewoon door, vakanties spreiden we door het jaar heen, het is een kwestie van plannen. Dat is wat ons typeert, we kiezen onze eigen weg. Heb ik altijd gedaan en er nog nooit spijt van gehad.”

Alkimon Daken & Goten: hard werken, goede sfeer, je eigen koers varen, een tikje eigenzinnig, maar vooral de gedrevenheid van diepgevoelde passie en kennis en kunde van het vak.

Machtig werk

Gegroeid naar een vaste waarde voor particulieren en bedrijven. De foto’s worden getoond, tekeningen komen op tafel. Voor Bakkerij Borgesius in Leeuwarden wordt later dit jaar het dakwerk van de omvangrijke nieuwbouw aan de Lorentzkade gedaan. Voor Bouwbedrijf Friso wacht straks het werk op Terschelling, waar renovatie en ombouw van de markante oude tonnenloods aan de Wadkant in West inmiddels is gestart. Dak en zinkwerk worden gerealiseerd door Alkimon. Dat geldt ook voor het project in het centrum van Sneek, waar in en rond het Zuidend en de Oude Koemarkt gewerkt wordt aan renovatie van allerlei historische woonpanden. „Een machtig mooie klus. Vakwerk voor specialisten. Technisch werk, geen goot gelijk aan de andere. Moet je deze aansluiting eens zien!” Het enthousiasme is aanstekelijk. Richard Kienstra: „Dit is weer zo’n mooi en complex project, waar vakkennis en technische kunde op het gebied van daken en goten bij elkaar komen. Dit is niet alleen met veel pleezier mogen uitvoeren, het is ook meedenken met de klant, bespreken, adviseren. Hoe pak je iets aan, wat zijn de opties? Vlak en hellend dak, dakkapellen, alle soorten en maten goten en zinkwerk. Dit is specialistisch werk; dat we dit mogen en kunnen geeft een heel goed gevoel. Het geeft aan waar we staan, wat we kunnen.”

Nieuwe website

„Omdat we de afgelopen jaren steeds meer zijn gegroeid, hebben we onze eigen professionele zinkafdeling kunnen opzetten. Ik ben er trots op dat we dat nu hebben, met een eigen werkplaats en zetbank, eigen materieel en bussen, vaste mensen. En dat groeit, een vierde man kan er nu alweer bij.” Ontbreekt er nog iets? „We zijn bezig met de nieuwe website, zodat we het verhaal van Alkimon kunnen vertellen, beter zichtbaar kunnen maken wat we doen. Ons mooie vak in beeld brengen.” Het vak en het verhaal van de vakmensen van Alkimon Daken & Goten. www.alkimon.nl

Meilof Riks bv: Innovatie en kwaliteit in aluminium dak- en gevelproducten

Binnenkort begint Meilof Riks bv met de bouw van een nieuwe, 7.000 vierkante meter, grote productiehal in Veendam. Deze ambitieuze uitbreiding weerspiegelt de visie van het bedrijf. „In deze productiehal gaan wij de meest moderne productielijn realiseren,” aldus directeur Meilof Riks.

Familiebedrijf met toekomstvisie

Al 30 jaar is Meilof Riks bv een vooraanstaand bedrijf in aluminium dak- en gevelproducten. Om deze positie te behouden, hebben de drie zoons van Meilof - Arjan, Rudolf en Frank - zich bij het managementteam gevoegd. „Ze kennen elk aspect van het bedrijf,” zegt Meilof. „Ze zijn vanaf de basis begonnen en hebben op verschillende afdelingen van het bedrijf gewerkt. Met dit managementteam is onze toekomst verzekerd.”

Volledige In-house productie

Meilof Riks bv ziet de toekomst vol vertrouwen tegemoet. „De vraag naar prefab materialen in seriematige woningbouw, utiliteit en renovatie neemt toe. Wij leveren deze materialen al sinds onze oprichting in 1992,” vertelt Meilof. „Ons volledige proces - van ontwerp tot montagegebeurt in eigen huis. Dit stelt ons in staat om korte levertijden te garanderen, wat cruciaal is in de bouwsector, waar tijd geld is. Bovendien kunnen we door alles zelf te doen de kwaliteit beter waarborgen en eventuele problemen snel oplossen.”

Meilof Riks bv: Uw Partner in innovatie en kwaliteit!

Samenwerking met architecten en aannemers

Ondanks de bewezen kwaliteit van hun producten, ziet Meilof nog groeikansen bij architecten. „We promoten actief onze producten bij architecten. Dat is belangrijk, want architecten zijn beeld- en materiaalbepalender geworden. Wij willen hen laten zien wat wij kunnen bieden.” Ook met aannemers werkt Meilof Riks bv nauw samen. „Het is cruciaal dat de ondergrond goed voorbereid is voor onze dak- en gevelproducten, zodat onze montageteams direct aan de slag kunnen. We bieden 2D en 3D basismodellen waarmee aannemers onze producten in hun tekeningen kunnen plaatsen, wat hen helpt visualiseren hoe het eruit zal zien. Dit is een onderdeel van onze uitgebreide dienstverlening.”

Innovatie en automatisering Meilof Riks bv telt inmiddels zo'n 250 medewerkers en blijft groeien. „Elke werkdag zijn we aan het innoveren en door ontwikkelen van onze producten en processen. Onze moderne productiefaciliteiten, met digitale aansturing en

lasrobots, trekken nieuwe medewerkers aan die geïnteresseerd zijn in automatisering,” zegt Meilof. „Elke order wordt als een compleet pakket inclusief bevestigingsmaterialen en technische tekeningen naar de bouw gebracht. Medewerkers kunnen in de montageapp aangeven wanneer de order is afgerond, aangevuld met foto’s.”

Milieubewust en duurzaam Meilof Riks bv is trots op de duurzaamheid van hun producten. „Onze aluminium producten zijn volledig recyclebaar. We hebben 5.000 zonnepanelen op onze daken, waarmee we 80% van onze energiebehoefte zelf opwekken. We scheiden afval zorgvuldig en minimaliseren fouten om onnodig afval en transport te voorkomen. Bovendien stappen we zoveel mogelijk over van fossiele brandstoffen naar elektrische alternatieven en de poedercoatinstallatie heeft een voorbehandelingssysteem, zonder dat daar afvalwater bij vrijkomt. Het productieproces is inmiddels volledig gasloos.”

De toekomst van prefab Meilof Riks bv begon 30 jaar geleden met bescheiden doelen, maar is uitgegroeid tot een toonaangevend bedrijf. „Onze afnemers en het voortbestaan van ons bedrijf hebben altijd centraal gestaan, ons assortiment is in de jaren steeds verder gegroeid door de ontstane behoefte in de markt,” zegt Meilof. „Aannemers vragen

steeds meer naar prefab oplossingen vanwege het tekort aan arbeidskrachten en korte levertijden. Wij zijn er klaar voor om die uitdagingen aan te gaan.”

Renovatievloeren voor woningbouw Een vreemde eend in de bijt is de stalen renovatievloer. „Samen met onze partner Havebo Groep ontwikkelden wij twee types renovatievloeren voor woningbouw. Wij produceren deze vloeren, die door Havebo Groep op de markt worden gebracht. Renovatievloeren zijn uitermate geschikt om oude houten vloeren te vervangen en het wooncomfort te verbeteren. Deze vloeren zijn licht van gewicht en daardoor makkelijk te verwerken in de bouw.” Regionaal en uniek in de provincie Als regionaal bedrijf in de maakindustrie is Meilof Riks bv uniek in de provincie. „We zijn trots op onze 250 medewerkers, die de ruggengraat van ons bedrijf vormen en wiens inzet en toewijding enorm gewaardeerd worden. Onze diverse producten, zoals aluminium dakgoten, luifels, kaders, windveren, dakranden, gevelbanden en hemelwaterafvoeren, zijn verkrijgbaar in vele kleuren en modellen. Deze producten verfraaien elke woning of elk gebouw en bieden zowel functionaliteit als esthetische waarde.”

Voor meer informatie en vacatures, bezoek: www.meilofriks.nl

‘Wij willen de circulaire economie aanjagen’

Waar anderen afval zien, zien wij nieuwe grondstoffen. Anders naar afval kijken, dat is wat ze bij PreZero doen. Vernieuwend? U denkt misschien van niet, maar als we naar het verhaal van rayonmanager Dennis van Klinken luisteren, blijkt dat PreZero daadwerkelijk kiest voor een andere insteek. „We willen kringlopen sluiten. Door toepassing van de modernste sorteer- en recycletechnieken zorgen wij ervoor dat afval weer ingezet kan worden als grondstof voor nieuwe producten. Zo maken we de weg vrij voor een samenleving die minder natuurlijke grondstoffen nodig heeft. En meer circulair wordt.”

PreZero is onderdeel van Schwarz Group, dat ook de eigenaar is van retailketens Lidl en Kaufland. Het bedrijf haalt afval op en maakt er nieuwe grondstoffen van de beste kwaliteit van. En adviseert organisaties over hergebruik, recycling en het sparen van grondstoffen. Op weg naar zero waste. „Schwarz Group heeft circulariteit hoog in het vaandel en voelt zich verantwoordelijk voor de grondstoffen die ze op de markt brengen”, vertelt Van Klinken over de beslissing van de Duitse moedergroep in 2018 om actief te worden in de afvalverwerking en recycling.

Op weg naar zero waste

Een hobbelige weg, daar kwamen ze bij PreZero al snel achter, maar dat neemt niet weg dat het bedrijf vol blijft inzetten op haar missie: het aanjagen van de circulaire economie. „En omdat we zelf afval inzamelen, sorteren en verwerken, kunnen we daar ook echt een verschil maken.”

Gelukkig ziet Van Klinken langzamerhand een trend ontstaan waarbij steeds meer mensen en organisaties beseffen dat het anders moet, dat we zuiniger moeten omgaan met dat wat de aarde ons geeft aan natuurlijke grondstoffen. Van Klinken: „Samen moeten we op weg naar zero waste. Dit bereiken we door afval te voorkomen, hergebruik te stimuleren of afval een nieuw leven te geven. En daar werken we bij PreZero elke dag aan.”

Samenwerking in de keten cruciaal Van Klinken vervolgt: „Een voorbeeld uit de bouw: samenwerking in de keten is cruciaal om te kunnen werken aan een circulaire economie. We hebben elkaar nodig. Architecten, bouwbedrijven, producenten, sloopbedrijven en recyclebedrijven – we moeten samen de cirkel sluiten, van bouwen sloopafval naar grondstoffen voor nieuwe producten. Samen maken we de bouw beter, efficiënter en duurzamer. Maar om dat te bereiken, moeten we goed nadenken over het hele proces. Aan het begin van de keten moeten producten goed en circulair ontworpen worden, zodat we aan het eind van de keten meer materialen kunnen hergebruiken en recyclen.”

Om hergebruik van materialen te stimuleren, opende PreZero in 2022 een nieuwe sorteerinstallatie voor bouw en sloopafval in Groningen, waar ze jaarlijks 180 duizend ton bouw- en sloopafval kunnen ontvangen. Dat afval, dat vrijkomt bij bouw- en sloopwerkzaamheden en renovatie- en nieuwbouwprojecten sorteert het bedrijf in verschillende deelstromen, die vervolgens weer ingezet kunnen worden als grondstof voor nieuwe materialen. Van Klinken: „Door nieuwe technieken die we gebruiken, is het nu mogelijk om ongeveer 20% meer hout te recyclen.”

Sociaal én duurzaam ondernemen

„Een ander mooi voorbeeld is onze demontageafdeling in Emmen. Daar ontmantelen

we dadelijk per jaar 10.000 stuk dakramen. Hout, glas, rubbermaterialen, aluminium, hang- en sluitwerk, het wordt er nauwkeurig uitgehaald door onze medewerkers. Dat is inderdaad arbeidsintensief, maar de verschillende materialen die zo vrijkomen, kunnen we weer prima opnieuw gebruiken. Zoals kozijnhout of vlakglas. Naast de grote winst voor het milieu zit er ook een groot sociale waarde in deze werkzaamheden: in Emmen bieden we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een werkleer plek. Op dit moment zijn we bezig met de aansluiting op het onderwijs, zodat onze medewerkers door kunnen groeien en een bouw gerelateerd diploma kunnen behalen. Ik ben er trots op dat wij deze mogelijkheid binnen PreZero bieden.”

Hergebruik

Datzelfde gebeurt al bij de e-waste locatie van PreZero in Midwolda. „Daar wordt elektronisch afval gesorteerd en gedemonteerd, zodat het een tweede leven kan krijgen. En ook hier geven we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans om te groeien”, vertelt Van Klinken. Inmiddels hebben de eerste medewerkers hun certificaat tot assistent elektrotechniek behaald. „Wij zijn gecertificeerd voor ‘re-use’, voor bijna alle productgroepen. Dat is uniek in Nederland. Bij PreZero testen we de apparaten en onderdelen. Onze partners refurbishen de apparaten en onderdelen en zetten het vervolgens voor aantrekkelijke tarieven weer in de markt.

Daardoor kunnen mensen die het wat minder breed hebben bijvoorbeeld ook een zo goed als nieuwe wasmachine kopen of kan een installateur een gebruikt onderdeel weer inzetten voor een reparatie.” Van Klinken is ervan overtuigd dat dit sociale model naast de grote verwerkingstechnieken kan bestaan. „Het is intensief, vraagt veel tijd en investering, maar het is prachtig om te doen. Het past helemaal bij de manier waarop wij circulariteit willen versnellen. Zeker hier in de regio, wat dat betreft liggen er veel kansen voor de ondernemers in de noordelijke provincies.”

Ontwikkelingen

„De ontwikkelingen in de wereld van recycling gaan razendsnel. Of het nu gaat over nieuwe hypermoderne vol automatische sorteer- en verwerkingsinstallaties, of over demontagelijnen waar veel collega’s belangrijk werk doen”, besluit Van Klinken. „Ik werk nu 20 jaar bij PreZero en in die tijd is er al zoveel veranderd. Ik ben dan ook benieuwd waar we over 20 jaar staan. Het is een uitdagende tijd, waarin het besef dat het anders moet en anders kan steeds meer voet aan de grond krijgt. Samen op weg naar die circulaire economie.”

www.prezero.nl

Mix-Fix, betrouwbaar in koffie & service

Betrouwbaarheid als handelsmerk. Sterk in koffie en sterk in service. Al meer dan vijftig jaar. Je klanten en hun wensen kennen, persoonlijk bereikbaar zijn, lol hebben in je werk en niet ingewikkeld doen. Niels Beerthuizen laat je kennismaken met MixFix in Leeuwarden.

„We doen alles voor de zakelijke markt rond de koffieautomaat. Koffie, thee, apparatuur en accessoires en alles wat verder nodig is. Koffie is de hoofdmoot, daar is alles mee begonnen. MixFix staat voor heerlijke koffie uit een topklasse koffiemachine en service op het hoogste niveau. We hebben ons hoofdkantoor in Leeuwarden en 2 magazijnlocaties in Heerhugowaard en Montfoort waaruit we voornamelijk de bovenste helft van Nederland bedienen”, vertelt Niels Beerthuizen, die het bedrijf begin dit jaar van zijn vader Erwin overnam. Zijn vader nam het bedrijf in koffie & service acht jaar geleden over na het overlijden van oprichter Coenraad Jesse.

De koffiemarkt is sterk veranderd en Mix-Fix verandert mee. Het voert een uitgekiend en breed assortiment koffie – eigen label en premium merken, al dan niet fairtrade - in freshbrew, bonen, vriesdroog en snelfilter. Mix-Fix verhuurt en verkoopt hoogwaardige en toonaangevende koffiemachines van Animo, Jura, Bravilor Bonamat en verzorgt daarvoor service en onderhoud. Voor Jura is het de enige officiële servicepartner in Noord- Nederland en daarnaast ook officieel dealer voor zowel Jura huishoudelijk als Jura Professional. Service en dienstverlening horen bij Mix-Fix, of het nu technisch onderhoud is aan machines of het bezorgen van koffie en aanverwante producten.

Iedere klant z’n gewenste koffie „Koffie en koffieproducten”, zegt Niels Beerthuizen, „is veel breder geworden dan het was. In een markt die al een aantal jaren heel onrustig is, door allerlei internationale ontwikkelingen, waardoor ook helaas prijzen onder druk staan. Maar de trend is duidelijk: mensen zijn thuis meer en kwalitatief betere koffie gaan drinken, ze willen een goede machine thuis, hebben meer voor koffie over en verwachten daardoor ook iets anders op hun

werk. Dat heeft z’n weerslag op kantoor en bedrijf: ook daar zie je een andere benadering van ‘koffie’. Daarom heeft Mix-Fix ook een eigen koffielabel, naast diverse andere merken. Er zijn fijnproevers die alleen voor specifieke bonen en blends gaan, sommigen zweren bij fairtrade, anderen kijken meer naar een gemiddelde in prijs en kwaliteit. Wat wij merken, is vooral de groei in de breedte van de markt: naast alle bijzondere liefhebbers van verfijnde koffiesmaken zijn er ook gewoon heel veel bedrijven die gewoon vlot en makkelijk dat fijne vertrouwde kopje koffie willen zetten zoals ze al jaren doen. Mix-Fix bedient ze allemaal: ieder z’n eigen beleving van kwaliteit en gemak en ieder met z’n eigen bestelling. Daar doen we het voor: iedere klant tevreden stellen.”

Iedere klant de beste service „En wat voor iedereen, voor iedere klant geldt: we leveren altijd de beste service. Dat komt omdat we klein gebleven zijn, onze klanten kennen, gewoon persoonlijk telefonisch bereikbaar zijn en naar je toe komen als het nodig is. We zijn niet de grootste, maar we willen wel de beste zijn in service. We hebben continue 6 man onderweg, onze bussen zijn compleet uitgerust om zo snel als mogelijk service en onderhoud te kunnen doen, naast het reguliere onderhoud bij klanten. De koffiemachine in een bedrijf mag niet stilstaan en als er wat is, verhelpen we dat zo snel mogelijk. Daarnaast hebben we een groeiend aantal mkb- bedrijven dat kiest voor het gemak en het ontzorgen via zakelijke huur of lease van hun koffiemachine. Ook daarin kun je alle kanten op. Het aantal machines dat we voeren is heel divers, omdat er zoveel verschillende mensen, bedrijven en wensen zijn. Maar wat je ook kiest: altijd de beste service.”

„Ontzorgen is het devies bij een toenemend aantal bedrijven. Wel de goede koffie, niet de zorg. Bezit wordt steeds vaker ingeruild voor gebruik.

Klanten kiezen er voor niet alleen de koffiemachines en het onderhoud volledig uit te besteden. Ook de koffie, thee, soep, koekjes, de hele hoek rond de koffie- automaat staat op de planning. Fullservice volgens klantspecificatie: altijd inzicht in je kosten, constante kwaliteit, levering volgens planning, kennis en advies waar nodig en altijd de mogelijkheid je bestelling aan te passen aan de interne wensen in je bedrijf. MixFix heeft niet voor niets eigen consulenten op de weg die iedere vier weken de bestelling bij de bedrijven komen leveren en contact houden over assortiment en service en adviseren over wensen en aanpassingen. Nee, dat leveren gaat zonder lang verplichtende afnamecontracten, want daar geloven we niet in. We leveren wat nodig is in overleg met de klant.”

Betrouwbaarheid als handelsmerk Mix-Fix, al meer dan vijftig jaar betrouwbaar in koffie & service in het hele noorden. Korte lijnen, goed bereikbaar, persoonlijk aanspreekbaar, sterke merken. Hoort duurzaamheid ook in dat rijtje? „Natuurlijk kijk je voortdurend waar je mee kunt naar duurzamer. Dat begint al bij recycling van materiaal en producten en het zorgvuldig omgaan met afvalstromen. We kijken ook wat de beste keuze is voor ons wagenpark. Een lastige, want wij moeten wel bij onze klanten kunnen komen, die straks deels in milieuzones liggen. En weer snel kunnen inspringen op de vraag van een klant met een acute storing. Betrouwbaarheid is ons handelsmerk, dus is het soms lastig om elektrisch rijden nu al te combineren met planning, bereikbaarheid en oplaadtijden. Maar wat we kunnen, doen we. We zijn een nuchter bedrijf dat gelooft in een gezonde toekomst.” www.mixfix.nl

Laurens Deelstra en Niels Beerthuizen

‘Passie voor woninginrichting’

Dat is LEUK! interieur & decoratie in Scheemda, dat 17 jaar geleden begon. Gritha, Myrthe,Sandra en Kirsten hebben liefde voor het vak, kennis van alle facetten rondom woninginrichting en samen creëren wij een uniek interieur dat jullie persoonlijkheid weerspiegeld. een thuis waar de klant zich prettig voelt. En dat is precies waar het om gaat. “De klant legt een vraag bij ons neer, wij adviseren, komen eventueel bij de klant thuis en richten het huis in zoals de klant het bedoeld heeft.”

Het inrichten van een woning moet je kunnen ervaren en dat begint al in de gemoedelijke, sfeervolle en moderne woonwinkel in Scheemda. Meubels, vloeren, vloerkleden, behang, gordijnen, verlichting, woonaccessoires; op elk gebied heeft LEUK! een uitgebreid assortiment in huis. “Of je nu alleen een lamp wilt, een nieuwe vloer of een totaal inrichting van je woning, het kan allemaal bij LEUK!”

Advies

“Het inrichten van een bepaalde ruimte of een hele woning kan soms best lastig zijn. Wat wij doen is de klant ontzorgen. Deze legt de wensen bij ons neer, waarna wij aan de slag gaan. Voordat we daadwerkelijk tot de inrichting overgaan, kan de klant via een 3D tekening zien hoe de woning er in de nieuwe situatie uit komt te zien.”

“Nadat de woning is ingericht, kunnen we het ook afstijlen, waardoor het eindresultaat echt mooi wordt. Afstijlen is de finishing touch voor elke woning. Het houdt in dat we accessoires neerzetten, die bij het interieur passen. Ook daarin kunnen we adviseren. Zelfs aan de hand van foto’s komen wij vaak met oplossingen die de klant verbaasd doet staan. Dat maakt dit werk leuk om te doen. Klanten komen vaak terug. Ze zijn goed geholpen, hebben een prettige klantbeleving en waarderen onze passie voor woninginrichting. Daar doen we het voor.”

Trends

Dé trends van dit moment zijn ronde vormen zoals een rechte eettafels hebben plaats gemaakt voor ovaal of rond en nog een stapje verder zelfs organische tafels. Ook banken zijn niet alleen meer recht maar ook gebogen. Dat kan de gehele bank zijn maar het mag ook alleen het lounge gedeelte zijn dat in een ronde vorm eindigt. Ook vloerkleden gaan in deze vormen mee. Stijlen van dit moment zijn hotelchique: deze stijl straalt luxe en sfeer uit. Japandi: minimalistische stijl functioneel, warm en rustgevend met veel natuurlijke materialen en lichte kleuren. Accessoires hebben veel kleur maar ook veel naturel tinten. Vaak doen klanten inspiratie op op televisie, op social media of in interieurbladen. Ze zijn geïnspireerd en willen hun huis anders

Het team van Leuk! Vlnr: Myrthe, Gritha, Sandra en Kirsten (niet op de foto aanwezig).

inrichten. Dan komen ze bij ons. Ze weten dat ze bij LEUK! alle kanten op kunnen als het over woninginrichting gaat.”

Bedrijfsrestaurant

Naast woningen wordt de kennis van LEUK! ook steeds vaker gevraagd bij de inrichting van kantoorpanden of een bedrijfsrestaurant. “We hebben onlangs nog een bedrijfsrestaurant ingericht en afgestijld, dat is erg mooi geworden. Steeds meer ondernemers willen dat hun medewerkers in een gezellige omgeving kunnen lunchen.”

En zo heeft LEUK! interieur en decoratie voor elke inrichting de juiste oplossing. “‘Nee’ kennen

we niet, samen komen we altijd tot een inrichting die voldoet aan de wensen van de klant. Immers, ons doel is om van uw huis een droomhuis te maken, daar doen we het voor.”

Kijk voor meer wooninspiratie op: www.leuk-interieur.nl

En op onze social media op instagram en facebook – LEUK! interieur en decoratie www.leuk-interieur.nl

e x c l u s i e f w o n e n i n o l d e b e r k o o p

///////////

6 zeer exclusieve appartementen en 1 unieke woonvilla.

Hoewel de term ‘nieuwbouw’ positieve associaties oproept zoals zorgeloos, onderhoudsvriendelijk, comfortabel en energieneutraal, schiet deze term bij bouwplan ‘Prins op de Bult’ duidelijk tekort. Want met de monumentale architectuur, de prachtige bouwkundige details en hoogwaardige bouwmaterialen laat dit plan zich namelijk met

geen enkel nieuwbouwplan vergelijken. De ligging tussen de imposante bomen en het groen van een eigen park, maar te midden van de historische dorpskern van Oldeberkoop met haar vele (Rijks)monumenten, is van ongekende allure. Daarom spreken we hier dan ook liever van een nieuwgebouwd ‘monument voor de toekomst’.

“Architectuur is de optimale balans tussen uitstraling, betaalbaarheid en bruikbaarheid...”

Binnenkort in verkoop

Meldt u aan via www.prinsopdebult.nl en wij houden u op de hoogte

////////

Dat is de ontwerpvisie van Zethoven-Hornstra uit Heerenveen. Kwaliteit en duurzaamheid is dan nog niet genoemd, maar dat zijn voor ZethovenHornstra basiswaarden. Bouwplan “Prins op

de Bult” is een sprekend voorbeeld van hun bevlogen voorliefde voor bouwkundig vakwerk.

ADVERTENTIE

‘Gewoon goed (ver)bouwen’

„Wij staan voor goed bouwen”, aldus Roy Zwartenkot van Zwartenkot bouw & onderhoud. Zijn aannemersbedrijf uit Assen is thuis in onderhoud, verbouw, aanbouw, renovatie en nieuwbouw. Een mooi voorbeeld hiervan is het huidige project waaraan ze met het team werken. Het volledig strippen, opbouwen en afwerken van een woning, inclusief nieuwe gevels en uitbouw.

„Prachtig zo’n grote klus, waarbij we duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan en de woning volledig gasloos opleveren”, geeft Roy aan. “Hierbij laten we goed zien wat we allemaal in huis hebben, dat we meedenken met de klant en kwaliteit altijd voorop staat.”

In eigen beheer Het tekent de aanpak van het nog jonge aannemersbedrijf, dat vooral actief is in Drenthe en Groningen. „We doen alles in eigen beheer. Een klein team, met vaklui uit verschillende

disciplines zorgt hiervoor. Zo kunnen we snel schakelen, goede service leveren en de kwaliteit hoog houden. Meedenken met de klant en korte lijntjes zorgen er ook voor dat we tijdens het bouwproces nog aanpassingen kunnen doen. En is er iets aan de hand? Dan is dat met één aanspreekpunt snel opgelost.”

Eerlijk & helder

Zwartenkot bouw & onderhoud vertelt het eerlijke verhaal. Roy:„ Je moet altijd kijken wat haalbaar en betaalbaar is. Als de klant met een voorstel komt waarbij wij onze twijfels hebben, dan geven we dit aan. Door met het team en de klant te sparren komen we tot de beste oplossing. Dit is in het belang van de klant en daar staan we voor.”

Uitdaging

In de huidige markt is geen klus hetzelfde en deze variatie maakt het werk voor Roy en zijn medewerkers interessant en leuk. „Steeds meer mensen willen verduurzamen en hun wooncomfort vergroten, of ze willen hun huis levensloopbestendig maken in plaats van verhuizen. Dit geeft ons elke keer de uitdaging om de beste kwaliteit te leveren en het werk binnen de afgesproken termijn af te ronden.” Dit spreekt

aan, getuige de behoorlijk volle orderportefeuille. „Reclame maken we niet of nauwelijks, toch weet men ons te vinden. Dat gaat vooral via via, wat leuk is om te horen. Het is immers de beste reclame die er is. Als klanten tevreden zijn, komt het werk naar je toe.”

www.zwartenkotbouw.nl

Titan Projects, koplopers in projectmatige high end apparatenbouw

Het ene fascinerende werkstuk na het andere. Maatwerk met een verhaal.

Bedacht en gemaakt door mensen met passie. Titan Projects in Bolsward, gedreven door visie, gefocust op actie. Engineers en gespecialiseerde lassers. Wie het verschil wil maken in de metaal, gaat naar Titan. Voor mannen en vrouwen met het vuur in de ogen.

Ze groeien in Bolsward uit hun jas en dat is te zien als je een rondje maakt. Titan Projects omvat veel meer dan op het eerste oog is te zien aan de naam op de gevel. En daarom verhuist het bedrijf over een jaar terug naar waar het in 2002 begon: Sneek. Een succesvol en groeiend bedrijf, dat trots is op wat ze bedenken en maken voor hun klantenkring, in binnen- en buitenland, van Friesland tot het Midden- Oosten, NoordAmerika en Japan. „We leggen de lat hoog voor onszelf, we willen het verschil maken met de beste mensen die de allerbeste kwaliteit maken. Aan klanten laten zien dat producten slimmer en beter kunnen. Maar ook dat we in deze regio met elkaar veel meer kunnen. Daarom kopen we zoveel mogelijk in de regio en brengen we werk naar de omgeving. Bij alles wat we doen, weten we, dat het alleen maar kan als je de beste mensen hebt. Vakmensen op iedere plek in het bedrijf die zichzelf en elkaar uitdagen om de beste kwaliteit te maken voor hun klanten. Mensen die zich aangesproken voelen door de vrijheid die ze hebben en de verantwoordelijkheid die ze hier krijgen. Mensen die zichzelf motiveren, die de ruimte en de materialen krijgen die ze nodig hebben om projectmatig het beste te kunnen ontwerpen, fabriceren en installeren. We gaan met elkaar voor de meest ingenieuze ontwerpen, de meest kostenbesparende, meest duurzame en meest onderhoudsvriendelijke oplossing voor onze klant.”

De lat komt steeds hoger te liggen Gedreven vanuit visie, gefocust op actie. Het is Alex Bakker ten voeten uit. Hij kwam binnen als stagiair en is nu fabrication director van Titan Projects. Zijn verhaal binnen Titan Projects: voel je thuis bij Titan, zie de kansen en doe er wat mee. „Dubbelwandige vaten gemaakt van

koolstofstaal met een explosiecladding van 316L”, vertelt hij trots in een van de werkplaatsen. „Weer een bijzonder project, het beste dat nu mogelijk is. Iedere keer vragen we ons af of iets anders, beter, slimmer, kostenbesparender en duurzamer kan, maar uiteraard wel voldoet aan de hoogste standaard?” Nee, hij kan niet tot in detail toelichten wat ze nu precies allemaal maken voor hun wereldwijde klanten in de chemische- en petrochemische industrie, de olie- en gassector en de foodsector. Drukvaten, procesvaten, leidingwerk, warmtewisselaars, druk houdende apparatuur voor de procesindustrie.

Eisen worden steeds hoger vanuit wet- en regelgeving, beperkingen nemen toe omdat niet alle materialen of metalen meer gebruikt mogen worden. „Onze ontwerpen zeggen wij, staat ten dienste van veilig werken. De uitdagingen om aan de hoogste eisen te voldoen nemen toe en dat het voor ons maakt het juist zo mooi. De lat komt steeds hoger te liggen en wij zijn niet bang om de uitdaging aan te gaan. We hebben bij Titan de kennis en kunde om klanten te adviseren over ontwerp, materiaaloplossingen, productie- en lasmethoden, we zijn thuis in metaalkunde, corrosie, wisselende druk, thermische schommelingen, materiaalbelasting en materiaalinnovaties. We zijn als team in staat optimale oplossingen te bedenken en te maken. Dat is waar het om gaat, bij ieder project weer.”

De schouders eronder en succes vieren

Daar hoort van tijd tot tijd een goed feestje bij. Bij projectmatig werken loopt de druk soms op, omdat er veel gevraagd wordt en het werk altijd op tijd af moet. Daarna moeten al de high-end apparaten vanuit Bolsward nog de wereld over om door eigen vakmensen geinstalleerd te worden. Maar als het project af is, is er feest.

Samen vier je succes, zeggen Alex Bakker en Susan Walstra van HR. Susan Walstra: „Dat hoort bij wat Alex eerder zei, we weten dat we alleen met de beste mensen de beste producten voor onze wereldwijde klanten kunnen maken. Dat is bedrijfsbreed, van innovatie en onderzoek, engineering, projectmanagement, tot high- end laswerk voor dun- en dikwandige producten.

Maar dat verhaal gaat ook over avonturen in het buitenland waar ons maatwerk wordt geleverd en geinstalleerd, over de zoektocht naar de optimale kwaliteit in ieder stadium van ieder project. Dat betekent dat je je flexibel moet kunnen opstellen, kunnen samenwerken, schakelen als iets tussentijds veranderd of moet worden aangepast. Samen heeft hier betekenis: we beginnen aan een klus en ronden het samen af en dat vieren doen we goed en groots.”

Het vuur in de ogen

„We zijn de Champions League van wat je kunt bedenken en maken in metaal. Bij Titan Projects investeren we in de persoonlijke groei van iedereen binnen het bedrijf, want het gaat er om dat mensen de plek vinden waar ze zich het beste thuis voelen. Leren waar je hart ligt, waar je het beste in bent, waar je je in wilt en kunt ontwikkelen. Kritisch vermogen ontwikkelen naar jezelf, naar je collega’s; beter worden betekent dat je elkaar aanspreekt op de inhoud van je vak en de manier waarop je samenwerkt. Laten zien wat je kunt, je kans pakken. Dat is Titan Projects: niet alleen een relatief jonge groep mensen in leeftijd, maar ook in denken, schakelen en in het delen van tegenslag en succes. We zien bij elkaar het vuur in de ogen, de passie van het vakmanschap, de lol van het werk en alles dat erbij hoort. Lijkt jou dat wat?”

www.werkenbijtitan.nl

Alex Bakker en Susan Walstra