Watersport Moervaart Magazine Oktober 2018

MOERVAART - magazine Driemaandelijks ledenblad van Watersport Moervaart vzw - Wachtebeke – Jaargang 36 – Okt. 2018

Sluiten vaarseizoen 2018

Afzendadres: Leeweg 4 – 9270 Laarne V.U. Beernaert Jef

Doortocht Vapeurbrug Moerbeke P509300 Afgiftekantoor 9270, Laarne

TELEFOON

HET BESTUUR Beernaert Jef Van de Velde Abel De Rouck Armand Van Houteghem Charles De Witte Jurgen

Voorzitter Secretaris Penningmeester Havenmeester Medewerker

09 369 93 72 09 344 59 60 0496 342 479 0477 460 983 0496 581 374

Watersport Moervaart vzw of de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor onjuiste, onvolledige of ontbrekende vermeldingen.

Reisverhaal Blz. 23

Redactieadres: LEEWEG 4 9270 LAARNE e-mail: watersport.moervaart@proximus.be Blog: Watersportmoervaartnieuws.blogspot.com Werkten mee aan dit blad: Jo Capaert Marc Daens Abel Van de Velde Armand De Rouck Vera Hoogerwerf Eartha Dereuddre Jef Beernaert

Niets uit dit Watersport Moervaart magazine mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de auteur.

Waarvoor DANK!

INHOUD Oktober 2018 Blz 3 Voorwoord

Op cruise naar Sint Petersburg Blz. 22

Blz 5 Voor u gelezen of gehoord Blz 7 De Reep terug onder water Blz 9 WATER… Heerlijk!

Blz 12 Op Cruise: Sint Petersburg Blz 16 Besturingssysteem: Ketting en Kabel Blz 19 Scheepssier Blz 23 Reisverslag: Op Zwerftocht, SLOT

Sluiten vaarseizoen Blz. 9

2

Scheepssier Blz. 19

Als Bladeren Vallen!

H

et zal stilaan tijd worden om die parasol op te bergen. Of misschien om een nieuwe te kopen want die oude heeft overuren geklopt tijdens de voorbije Lange Hete Zomer. Niemand zal het allicht tegenspreken, we beleefden waarschijnlijk DE zomer van ons leven.

Een zomer waarbij de zon zowat elke dag hoog aan een wolkeloze hemel bleek geschilderd. Op de duur zorgden de aanhoudende zuiderse toestanden met bijhorende droogte voor heel wat problemen. Lage waterstanden, een ondermaatse oogst, wachttijden aan sluizen, acuut brandgevaar in bossen en op de hei, vastgelopen bruggen, onlesbare dorst tot op de koop toe zelfs een dreigende schaarste aan drinkwater. Al was hiervoor wel degelijk een oplossing (zie foto).

Intussen is er net genoeg regen gevallen om het waterpeil enigszins te normaliseren. Vanaf nu is het uitkijken naar wat herfst en winter voor ons in petto heeft.

We zijn maar beter op ons hoede, je weet maar nooit dat Koning Winter wraak wil nemen en ons opzadelt met langdurige barre omstandigheden. Voor sommigen onder ons zal het vaarseizoen er stilaan opzitten. Vanaf maandag 1 oktober stopt het officiële vaarseizoen op de meeste waterwegen en worden de kunstwerken op zondag niet meer bediend. Dit hoeft niet meteen te betekenen dat er niet meer kan gevaren worden, van maandag tot en met zaterdag is er wel bediening, ook op de Moervaart. Vooraf telefonisch contact nemen met het brugpersoneel om af te spreken lijkt een goed idee. Gsm 0476/209584

Het Watersport Moervaart Team wenst u alvast een knus najaar toe.

WINTERVOORBEREIDINGEN AAN BOORD Het is elk jaar een herhalingsoefening, maar het is ‘O’ zo belangrijk indien de winter echt winters wordt. Hou er toch maar best rekening mee dat dit vroeg of laat het geval kan zijn.

Daarom: Neem tijdig uw voorzorgen.

-

-

Sluit alle buitenkranen af en isoleer ze met een doek.

Maak watertanks leeg en leidingen vriesveilig door ze te laten leeglopen of door te blazen.

Beveilig de motor en het koelsysteem.

Op de motor dient antivries te zitten.

Via de wierpot eventueel het buitenkoelsysteem doorspoelen met ruitensproeiervloeistof (of antivriesoplossing) tot het uit de uitlaat komt.

Hou de batterijen op niveau (zonnepaneel of druppellader).

Hou bij vriesweer alle motorluiken dicht. Dit houdt de vriestemperatuur misschien uit het motorcompartiment.

Sluit de ontluchting van uw dieseltank af om condens tegen te gaan.

Giet antivriesmengsel (of ruitenwisservloeistof) in het toilet en spoel dat eens door voor je de buitenkraan afsluit.

Verzeker u van een gesloten gasfles.

Let op met elektrische vuurtjes, zowel wat veiligheid als verbruik betreft.

Zorg voor voldoende lange meertouwen om bij veranderende waterstanden de boot niet ‘op te hangen’.

Zorg dat alles stormvast staat.

Installeer eventueel een luchtdroger (bij vriesweer is deze overbodig gezien de lucht dan droog is).

EN VOORAL, WEES ALLERT VOOR GLADDE STEIGERS EN GANGBOORDEN!

UW CLUBBIJDRAGE KOMT ER AAN Gezien dit alweer het laatste clubblad is van het jaar willen we u graag reeds informeren over wat onvermijdelijk is: De factuur voor volgend jaar.

Naar jaarlijkse gewoonte mag je deze in de loop van november in de mailbox of brievenbus verwachten.

Indien je intussen over een mailadres mocht beschikken of je hebt een nieuw mailadres, dan zouden we het op prijs stellen indien je ons hiervan op de hoogte brengt. Dit kan simpelweg door een mailtje te sturen naar watersport.moervaart@proximus.be De GDPR wetgeving volgend worden uw gegevens zorgvuldig beschermd en aan niemand doorgegeven. We gebruiken die enkel als werkmiddel voor de vereniging.

Vergeet niet om eventuele adresveranderingen door te geven aub zodat zowel uw clubblad als Kanaal 77 goed afgeleverd worden.

Nog volgens de GDPR zal bij uw factuur een begeleidende brief ingesloten zitten waarbij u het beleid van uw vereniging dient goed te keuren. Eventuele opmerkingen kan je daarop aantekenen.

Deze brief moet ons terugbezorgd worden.

Sympathiserende leden die bij WATERSPORT MOERVAARTvzw ook het VPF lidmaatschap betalen dienen niet als TOEGETREDEN LID bij de VPF te betalen, ook al is het mogelijk dat je daarvoor van de VPF een betalingsdocument krijgt.

De tarieven voor 2019.

-

Sympathiserend lidmaatschap W.M. 20 € (+ eventueel VPF) Lidmaatschap VPF 18 € Lidmaatschap ligplaatshouders bij W.M. 40 € + 12 € per meter ligplaatslengte + VPF bijdrage

3

‘t Loze vissertje KRIJGT NIEUWE UITBATER Ollivette On y va

SOCIALE CONTROLE AAN DE MOERVAART SAMEN STAAN WE STERKER! Dank zij het alerte optreden van Marc (Balou) en havenmeester Charles werden deze zomer enkele knapen met minder goede bedoelingen op heterdaad betrapt en vielen ze in handen van de politie.

Sociale controle in de haven is het beste wapen om ons te beschermen tegen diefstal en vandalisme. Zeker tijdens de wintermaanden is dit van groot belang. Merk je onregelmatigheden, contacteer een bestuurslid en/of de politie maar grijp niet zelf in.

Om onaangename verassingen te voorkomen: -

-

Kom je best af en toe eens een kijkje nemen in Wachtebeke.

Kijk ook eens bij de buur of je geen onregelmatigheden merkt.

Hou tijdens de wintermaanden uw jacht proper. Een goed onderhouden vaartuig blijkt minder aantrekkelijk voor ongewenst bezoek, en het ziet er beter uit.

Hou geen kostbaarheden aan boord.

Doe indien mogelijk gordijnen dicht en zorg ervoor dat niets open en bloot blijft liggen.

Zorg dat ramen en deuren goed afgesloten zijn.

Sluit tentzeilen degelijk af.

Laat niets slingeren aan dek of op de steiger.

Haal alles wat los ligt binnen.

Leg eventueel een extra landvast of ketting. Zorg dat die lang genoeg is voor mogelijks hoge waterstanden.

Bij nood : POLITIE bel 101 of 09 3103300 Brandweer/ ambulance bel 112 GSM Charles 0477 / 460983

Bij deze willen we graag Nele en Wim (MY Blijgedacht) feliciteren met de aankoop van het café bij Overledebrug.

Wim is reeds volop in de weer om het café aan de eisen, noden en wensen van vandaag aan te passen.

De heropening is nog niet voor morgen maar zal wellicht in het voorjaar plaatsvinden.

We zijn met z’n allen benieuwd hoe de zaak zal heten (en hoe het bier zal smaken).

We kijken al uit naar het voorjaar!

ELEKTRISCHE VERWARMING AAN BOORD

VERWITTIGING! Elk jaar opnieuw zijn er leden die hun vaartuig met een elektrisch verwarmingstoestel vorstvrij houden.

Dat mag.

Maar hou er wel rekening mee dat uw elektriciteitsfactuur torenhoog kan oplopen. (Als er al stroom is???)

Zorg er in elk geval voor dat in de omgeving van de verwarming geen brandbare spullen staan opgesteld.

NAJAARS Op zaterdagavond 13 oktober wordt naar jaarlijkse gewoonte een BBQ georganiseerd in De Kring in Wachtebeke.

Ieder lid kreeg hiervoor een uitnodiging, maar misschien is deze niet aangekomen of verloren gegaan.

Inschrijven kan nog tot en met 6 oktober. Neem gerust met ons contact op. tel 09 3699372 Vanaf 18u30 ontvangen we u graag met een glaasje bubbels en een knabbeltje, U aangeboden door Watersport Moervaart Op het menu staat een lekkere BBQ- mix Gemarineerde kipfilet, spare-ribs, scampi brochette, bbq-worst vergezeld van een rauwkostbuffet met aangepaste sausjes, aardappeltjes & brood.

De gaatjes worden gevuld met een Dame Blancheke

ZORG DAT JE ERBIJ BENT! TOERVAREN MET WATERSPORT MOERVAART IN 2019 Het toervaartseizoen werd half september afgesloten met een tocht naar Lokeren. Evenals de voorjaarstochtjes was het ook deze keer een schot in de roos vol ambiance en plezier.

Gezien we het volgende seizoen graag willen beginnen zoals we deze hebben afgesloten zoeken we naar een gepaste bestemming.

Openen vaarseizoen wordt gepland tijdens het laatste weekend van april of eerste weekend van mei.

Voorstel Maldegem.

Toervaart tijdens Hemelvaartweekend vanaf do 30 mei tot en met zo 2 juni.

Voorstel KORTRIJK

VPF toervaart reünie Pinksteren vanaf vr 7 juni tot en met zo 9 juni

Gaat naar ROUBAIX – EEN AANRADER!

Heb je zelf ook een idee of voorstel, laat het ons horen zodat we de mogelijkheden kunnen onderzoeken en plannen kunnen smeden.

4

VOOR U

GELEZEN of

Gebundeld door Abel Van de Velde

GEHOORD! VPF Ledenvergadering Elk jaar organiseert de Vlaamse Pleziervaart Federatie een vergadering waarop hun leden vragen allerlei kunnen stellen. Deze vindt dit jaar plaats op Zaterdag 1 december in het clubhuis van Watersportvereniging Zelzate. De vergadering begint om 10 uur in de voormiddag.

Voor ons is dit helemaal niet ver weg. Iedereen is er welkom.

Dhr Hielen, hoofd van de dienst FOD Mobiliteit, komt er een voordracht geven over o.a. de nieuwe wetgeving Pleziervaart die op 5 juli 2018 in het staatsblad verscheen en op 1 januari 2019 , met de nodige overgangsmaatregelen, van kracht gaat.

Indien je zelf een vraag of opmerking hebt met betrekking tot watersportbeleving, het varen, boorddocumenten, regels of de waterweg, dan kan je ze nu reeds stellen via mail watersport.moervaart@proximus.be Uw vraag wordt zeker doorgegeven aan de juiste persoon (ook wij hebben… contacten).

NIBS Op 19, 20 en 21 oktober kunnen we opnieuw terecht in de grote tenten die staan opgesteld achter de piramide in de buitenhaven van Nieuwpoort.

Het is meteen ook de gelegenheid om op het einde van het seizoen gelijkgezinden te ontmoeten of ideeën op te doen voor een volgende vaarvakantie.

Ook de VPF is er van de partij.

Gratis toegangskaarten zullen kunnen gedownload worden via de VPF Website: www.vpf.be onder de rubriek ‘De Marconist’

Snelheidscontrole op de waterweg Meer en meer zal er op toegezien worden dat de toegelaten snelheid op de waterwegen niet overschreden wordt. Dit zowel om oevers te beschermen maar ook uit veiligheidsoverwegingen.

Op het Albertkanaal werd een trajectcontrole geplaatst. Verschillende schepen werden reeds betrapt op overdreven snelheid.

Het systeem is zeer eenvoudig. Indien de effectieve vaartijd van een schip tussen twee sluizen korter is dan de minimaal toegelaten tijd heeft het schip gemiddeld te snel gevaren.

Er worden, in tegenstelling tot op de weg, geen boetes uitgedeeld. Een schip dat de limiet heeft overschreden moet een sluistijd wachten voor ze mogen binnenvaren. Voor de beroepsvaart geldt namelijk “Time is money”.

De Vlaamse Waterweg overweegt om het systeem uit te breiden naar andere trajecten.

Op het Kanaal Gent-Terneuzen wordt de snelheid o.a. gemeten met het AIS systeem. Schepen die hun boekje te buiten gaan worden via marifoon aangemaand om het iets rustiger aan te doen.

5

Bruggen met Betonrot 28 bruggen in Vlaanderen, op een totaal van 2.618, staan onder verscherpt toezicht. Bij vijf is dat al sinds 1997 het geval. Ze vertonen sporen van betonrot, roest, insijpelend water of zuurschade. Maar dat betekent niet dat ze zoals in Genua zullen instorten.

Betonrot is een term die gebruikt wordt voor schade aan gewapend beton. Meestal gaat het om de stalen bewapening die begint te roesten.

Roest zet uit, veroorzaakt barsten en scheuren en verzwakt de brug.

De laatste keer dat in Vlaanderen een brug instortte was de Scheldebrug in Melle in 1992.

De meeste bruggen met betonrot werden gebouwd vanaf de jaren ’50.

Betonrot kan tijdelijk hersteld worden, afhankelijk van de schade.

Vervanging is op termijn niet uit te sluiten.

De Noordzee als Nautisch Geheugen

Er werden de afgelopen 4 jaar al heel wat interessante tentoonstellingen gewijd aan de Eerste Wereldoorlog. Toch bleef één aspect onderbelicht, met name de hevige en beslissende strijd op de Noordzee.

Ons Maritiem Erfgoed Tentoonstelling Natiënhuis Antwerpen

De tentoonstelling in het Natiënhuis, Antwerpen vult deze leemte op.

DE TOEGANG IS GRATIS De tentoonstelling loopt t.e.m. 28 oktober 2018.

Open op vrijdag, zaterdag en zondag van 13u00 tot 18u00.

Natiënhuis: Jordaenskaai 25, 2000 Antwerpen (recht tegenover het Steen).

Aanbellen om de tentoonstelling te bezoeken. (beveiligde toegang)

De tentoonstelling is met gids te bezoeken tijdens werkdagen (op afspraak).

We kunnen voor onze leden een bezoek organiseren indien hiervoor voldoende interesse is.

AFSPRAAK: Vrijdag 26 oktober om 13 uur voor het Natiënhuis.

Vooraf inschrijven bij Jef is noodzakelijk. Tel: 09 369 93 72 GSM: 0478 34 92 91 Mail: watersport.moervaart@proximus.be Doe dit zo vlug als mogelijk. Verdere afspraken volgen na inschrijving.

6

Gent, 24 september 2018

De Reep (Nederschelde) is weer de Reep‌ Met water!

Bijna zestig jaar na het dempen van de Reep is de samenvloeiing van de Schelde en de Leie via de Reep opnieuw een feit. De werkzaamheden zijn reeds een hele tijd aan de gang. Problemen met stabiliteit, kabels, enz. zorgden voor aanzienlijke vertragingen. Maar op maandag 24 september was het eindelijk zo ver.

Met een graafkraan werd, onder massale belangstelling, de aarden dam ter hoogte van de Wijdenaardbrug weggegraven en daardoor stroomt het water nu opnieuw tussen de gerenoveerde en deels vernieuwde kaaimuren aan de Reep. De komende weken wordt de omgeving nog verder afgewerkt.

De hele buurt onderging een gedaanteverwisseling en is nu ongetwijfeld een van de mooiere plekjes geworden in het historische centrum van Gent.

Goed nieuws voor de omwonenden, maar zeker ook voor het toerisme en de waterrecreanten. De Reep wordt een zalige plek om te vertoeven.

Waar vroeger parking was, kan je nu varen.

2018

Wat vooraf ging, in ’t kort

1884 19de eeuw, Gent was een belangrijke industriestad. Heel wat fabrieken stonden langs de waterkant. Sinds de middeleeuwen moesten watermolens zorgen voor energie tot het stoomtijdperk aanbrak. Al het afvalwater van bewoners en industrie werd vrij geloosd in de rivieren.

Sterke geurhinder en ziektes als cholera staken regelmatig de kop op. In 1880 besliste het stadsbestuur om Gent te saneren. Reeds in 1884 werd een deel van de Reep overwelfd over een afstand van 250 m. Onder de overwelving werd een sluis aangelegd. Kleine scheepjes, toen nog veelvuldig in gebruik, konden nog onder de gewelven door varen.

1960 1960. Haar functie als bevaarbare waterweg was reeds lang voorbij. Bovendien had het water nog steeds een onfris geurtje omdat de rioleringen nog steeds rechtstreeks in de waterloop loosden. De rest van de Reep werd gedempt met aarde (afkomstig uit de aanleg van de Ringvaart).

Enkel het stuk bij het Geraard de Duivelsteen bleef open.

Op de gedempte Reep werden parkeerplaatsen gemaakt, in tijden waar de auto in opmars was leek dit een logische zet.

7

Naar het einde van de twintigste eeuw werden zuiveringsstations aangelegd, het water werd opnieuw proper. Ondergrondse parkings werden aangelegd. Het toerisme kreeg een boost. Men begint auto’s te weren uit het centrum. De beleidsvoerders zien in dat water in de binnenstad een pluspunt kon betekenen. In 2002 werd besloten om de 2018 Nederschelde terug open te leggen. De volledige omgeving dient hierbij onder handen genomen te worden. Een hele klus.

Langdurige voorbereiding Om de Nederschelde te kunnen heropenen, waren een hele reeks ingrijpende werkzaamheden noodzakelijk. Jaren geleden werden al de Wijdenaardbrug, de Nieuwbrug, de Bavobrug en de Scaldissluis gebouwd. Het openleggen van de Nederschelde zelf begon eind 2016. De kaaimuren werden blootgelegd en vervolgens gerenoveerd of vernieuwd. Het Bisdomplein werd heraangelegd. Tijdens de afgelopen weken startte de aannemer vervolgens met de graafwerken. De overwelving uit 1884 blijft echter bestaan.

Bijna volledig klaar

Portus Ganda

Graslei

De komende weken wordt er nog druk verder gewerkt: de leuningen worden geplaatst, de voetpaden worden afgewerkt, de scheepvaartsignalisatie wordt geïnstalleerd. Intussen wordt ook de nieuwe Scaldissluis aan de Oude Beestenmarkt uitgebreid getest en klaargemaakt voor gebruik. Deze sluis zorgt ervoor dat kleine pleziervaartuigen het hoogteverschil tussen de Leie en de Nederschelde kunnen overbruggen en in de toekomst opnieuw een historische rondvaart in Gent kunnen maken.

Reep

Inhuldiging zaterdag 3 november Lindenlei

Op zaterdag 3 november 2018 wordt de omgeving feestelijk geopend. In de voormiddag is iedereen welkom voor het officiële inhuldigingsmoment.

Wie wil in de rij staan kan gratis mee op een historische rondvaart.

De bedoeling is om met kleine bootjes door de stad te varen. Daarvoor moeten 2 automatische sluizen genomen worden. De nieuwe Scaldissluis en de oude Sint Jorissluis.

Tocht door het oude centrum vanuit de Lindenlei.

Volg de rode lijn.

Via Ketelvaart. Onder de overwelving door de Reep en de sluis. Via de Leie naar de Sint Jorissluis.Langs de Graslei terug naar de Lindenlei.

8

Misschien een idee om eens een bijbotentocht te organiseren tijdens een Watersport Moervaart toertocht.

Sluiten Vaarseizoen naar Lokeren.

Een bijzondere getuigenis:

Water......H eerlijk INTRO Kluk, kluk, kluk, slok en een flesje plat water van den Aldi is soldaat gemaakt, water is heerlijk!

Mijn hersens (of toch iets) drukken tegen mijn schedel, mijn lever port tegen mijn vel, ik heb zeemansbenen.

Ik.....ik ga u verdere details onthouden.

Het is zondagmorgen zestien september, vroeg in de ochtend, zes uur precies, in een plaatsje genaamd

‘Lokeren’.

Dit is me nog veel te vroeg, lijf en leden vragen om nog een beetje rust. Het wordt acht uur, de zon schijnt reeds door de Tekst en foto’s: gordijnen als ik terug wakker wordt. Weer opnieuw wordt een Jo Cappaert, my YESTER half flesje water soldaat gemaakt, tandjes gepoetst, een nat koud washandje in het gezicht, Water is heerlijk!

Kleren aan en ik ben gereed om naar de bakker te gaan.

Hoe stil, rustig en mooi is dit stadje deze morgen, met een opklimmende zon die de nevel verdrijft en de dauw op onze bootjes stilaan doet opdrogen. Wat een verschil met het Lokeren dat ik ken, bruisend van het leven op de marktdagen en als het voetbal is (enkel bij winst).

Het is met voze benen dat ik van de steiger stap en waar ik, al wandelend over de markt, aan een vroeg boodschappende man vraag waar ik een bakker vinden kan. "Rechtover de kerk en den Abazjoer is een bakker”, volgens mijn informant. Turend hier en daar naar een pittoresk geveltje, vind ik de bakker.

Waar komt al dat volk opeens vandaan?

Een lange toog van aan de straatkant tot diep in de winkel vol lekkers, van banket tot pateetjes, en een rij, nog langer dan die toog, wachtende mensen. Mijn broodje gaat tijd kosten.

Maar ik ben in verlof, ik heb de tijd.

Tijd om naar de mensen te turen, hé! Zoveel mensen, evenveel verschillende gezichten, met gelaatsuitdrukkingen, lachjes, hoofdknikjes, goedemorgen groetjes, of helemaal nietszeggend.

De bediening gaat hier echter wel heel snel, in een mum van tijd heb ik mijn broodje. Na nog een fikse, laat ons maar gewoon zeggen, een wandelingetje en ontbijt aan boord, zijn we gereed voor een volgende activiteit.

Water is heerlijk!

WAT VOORAF GING Vrijdagmiddag 14 september, moeder de vrouw, of zoals we zeggen ‘ons moek’, heeft alle kleren en proviand keurig in plooiboxen en wasmanden gesorteerd, die ik met de grootste zorg in de auto probeer te stapelen en dat lukt aardig. Nu nog de fietsen achterop en we zijn klaar om ons naar de boot te begeven voor een weekendje "seizoen sluiten met Watersport Moervaart". In Wachtebeke aangekomen wordt het bed opgemaakt, proviand en drank aan boord gebracht, de boot nog wat gepoetst en vroeg in bed gekropen want ik wil morgen fris zijn.

9

Zaterdag 15 september. Kwart voor zeven, zoemende GSM en wakker zijn we. Na de dag dagelijkse toilet-noodwendigheden, kattenwasje, aankleden en ontbijt, wordt de boot in orde gebracht voor afvaart. Stipt om acht uur komt de boodschap over de marifoon van Jef aan zijn discipelen dat de brug om kwart over acht stipt gekeerd wordt en dat, indien we mee willen, we ons gereed moeten houden. We varen in een kolonne van zeven schepen, dus aansluiting is wel een beetje vereist zodat de brug niet al te lang open moet staan, wat zeer hinderlijk zou zijn voor het wegverkeer.

Voilà, weg zijn wij op het Water.......heerlijk!

Alhoewel dit niet de eerste keer is dat we de afvaart van de Moervaart doen, laatst was nog maar veertien dagen geleden, blijft het keer op keer fascineren. Van Wachtebeke tot voorbij Moerbeke is het genieten. De waterhoen, de eend, een visser, het groen, de bomen, de rimpels die je boot in het vlakke water trekt, de ongerepte natuur. Maar je kan er ook genieten van de aangemeerde yachtjes en speedbootjes en vooral van huisje-tuintje kijken en van zwaaiende mensen.

Voorbij de vaart naar Stekene en Klein Sinaai naderend, worden we ondergedompeld in mesen, gebruikt als hooiweiden, afgewisseld met bossen langs de oevers. Sinaai gepasseerd, rakelings langs Daknam, tot bijna in Lokeren Centrum is het uitzicht nog onaangeroerd. Af en toe een visser tussen het riet die ons er aan herinnert dat er toch nog menselijk leven is achter die ongerepte natuur.

De longen en onze geest zijn gezuiverd wanneer we aanmeren in Lokeren.

Na de administratieve rompslomp (nu, ik heb me daar niet voor hoeven te verzetten, dus een welgemeende dank aan de mensen die dit voor ons in orde gebracht hebben), wordt er afgesproken dat we eerst ons middagmaal gaan nuttigen voor we aan de welkomstdrink beginnen.

Een bank, stoelen, een tafel die alsmaar voller en voller komt te staan, (iedereen brengt wel iets mee) mensen die aankomen en een naam krijgen wanneer we ons aan elkaar voorstellen (velen kenden we nog niet bij naam). Dat is het begin van onze welkomstdrink die eigenlijk uitloopt tot de aperitiefdrink voor ons avondmaal. Een leuke groep mensen met ieder zijn eigenheid en verhaal. Wat gaat de tijd snel aan een zonovergoten waterkant in goed gezelschap.

Gelukkig zijn er mensen die de tijd, de planning en de gemaakte afspraken in het oog houden. De laatste slok wordt genomen, het opruimen gaat snel. Het ‘Ons klaarmaken’ voor het avondmaal wordt ingezet. Op het stalen ros, als een stel uitgelaten kinderen, begeven we ons langs landelijke ex-spoorwegen naar Daknam om er te gaan proeven van het plaatselijke stoofvlees, vol-au-vent of paardenworst met frieten.

10

Bij Den Reynaert vervoegen zich nog een aantal clubleden die met de auto gekomen zijn. Daarom natuurlijk, we hebben nog juist de tijd, beginnen we ook hier met ‘een filmke’ rond de maag te leggen. Nen aperitief, ditmaal gesponsord door een pas getrouwd koppeltje,

“Natasja en Jacky, Gezondheid en geluk gewenst in jullie verdere huwelijksleven!”

Het gezelschap, de omgeving, de bediening, het eten en drinken, en vooral de Witte Madam (met chocolat) als dessert waren dik OK. Effe paniek met Karina's zuurstofdipje dat vakkundig werd opgelost door toedoen van Charles en Veerle (altijd handig, een verpleegkundige in de zaal).

De tafels werden geruimd om plaats te maken voor de opstelling van een live bandje. We nestelen ons aan tafeltjes op de eerste rij, vlakbij de muzikanten. Alhoewel het niet direct mijn muziek was, waren die super goed. Ambiance ten top. De Augustijnen smeerden de remmen al te fel en zowaar kwam er dansen van, of toch iets dat er op leek. Een oude schuur in brand zekers?!?

Ook aan dit leuke liedje komt een end. Afscheid nemend van onze per wagen gekomen clubleden springen (kruipen) wij met z’n allen op de fietsen en zoeken ons een weg richting veilige haven, en direct het bedje in (de meesten toch). Gelukkig hadden de bomen langs het fietspad geen last van de veroorzaakte decibels.

Moet ik nog vertellen dat Water.....heerlijk! kan zijn?

Het is Zondagmorgen 16 september, vroeg in de ochtend, zes uur precies in een plaatsje genaamd ‘Lokeren’...

De intro slaan we nu maar over.

We begeven ons tegen tienen in groep naar het stadsmuseum. Daar krijgen we een rondleiding en uitleg over het "Kamp van Lokeren". Een tentoonstelling die handelt over de donkere naoorlogse periode van collaboratie, vervolging en opsluiting.

Dit werd op een overzichtelijke en gedreven manier gebracht door Bjorn Rzoska, onze gids, die deze materie tot in de kleinste details beheerst.

Wat hebben we het vandaag toch goed!

Terug buiten nodigt het zonnetje, en de club, ons uit om “een terrasje te doen”.

Daar wordt nog wat gekeuveld over de dingen des levens tot we stilaan tot het besef komen dat we ons klaar moeten maken om huiswaarts te keren.

Afscheid nemen, vooral van ons mobiteam, boeg richting Watersport Moervaart gekeerd en de terugvaart is aangevat.

In Daknam staat de bruggenman al te wachten om ons door de 7 bruggen te loodsen. Dit loopt rimpelloos (op een tegendraads kanovaarderken na, intussen bijgenaamd ‘de kleinen rosten’ die met opzet 7 deelnemende boten hinderde, met goedkeuring van zijn pa).

Na een laatste marifoongroet van voorzitter Jef wordt afgemeerd in onze thuishaven. Een leuk ontspannend weekend is voorbij.

Dank aan alle deelnemers, maar zeker aan het Watersport Moervaart Toervaart Team.

Wat is het op het Water…Heerlijk!

11

REISVERSLAG

Kathedraal van Sint-Isaak

Op cruise naar de Baltische Zee Tekst & foto’s: Vera Hoogerwerf

Deel 4 : Op de koffie bij de Romanofs Sint Petersburg (tijdens de USSR periode Leningrad genoemd)

W

e komen in de Russische territoriale wateren en

verwachten elk moment een patrouilleschip met zwaar bewapende militairen, misschien is er wel ergens een periscoop van een kernonderzeeër die ons schip, de Berlin en zijn opvarenden, wij dus, angstvallig in de gaten houdt.

We zijn nochtans braaf geweest en hebben op de eerste dag van de reis onze paspoorten ter registratie afgegeven aan de infobalie van het schip.

Rusland is natuurlijk niet meer de Sovjetunie van voor de ommekeer, maar al bij al blijft het een soort dictatuur en zullen we de komende dagen maar best binnen de lijntjes kleuren. Wie weet krijgen we anders een extra jaar vakantiekamp… Cruise naar Siberië!

Al blijft het toch wel jammer dat die duikboot er (waarschijnlijk) niet is, toch staan we heel vroeg op om niets van de entree te missen. Reeds om kwart voor zessen ’s ochtends rollen we uit de kooi. We hopen enkele mooie kiekjes te kunnen schieten bij het binnenvaren van Sint Petersburg…

VERGEET HET! INDUSTRIE en nog eens INDUSTRIE. Oude appartementsgebouwen met veel leegstand en kapotte ramen.

Oei! Is dat het prachtige Sint Petersburg dat ons in de reisfolder werd beloofd? De hoofdvogel van onze reis?!

12

Zondag 6 aug. 2017 Na een rustige oversteek van 148 zeemijl van uit het Finse Helsinki komen we in de tweede stad van Rusland terecht (na Moskou). De roebels worden bovengehaald. En dat zijn er heel wat, voor 1 € hebben we er bijna 71 nodig.

Om 9u plaatselijke tijd staan we braaf met ons Europees paspoort in aanslag. We passeren één voor één door een nauw controlepostje waar we nauwgezet en nors bekeken worden door Russische douaniers. Of zouden het stuk voor stuk toneelspelers zijn die ons in het ootje nemen? Na de nodige stempels op de verschillende lijsten en in ons visumboekje (mooi souvenir dat we zeker niet mogen verliezen willen we ooit het land nog uit komen…) kruipen we de bus op! Er is geen individueel bezoek mogelijk aan de stad! Het mag enkel onder begeleiding van een gids EN in groep! Mocht mr. Poetin meer vrije tijd hebben, hij zou ons uit zekerheid persoonlijk gidsen.

De stad mag dan beroemd/berucht zijn, heel oud is die niet. Pas in 1703 werd ze door Peter de Grote gesticht.

Grote Peter (letterlijk, hij oversteeg naar verluid de 2 meter) zag het, één met de tijdsgeest, ook groots. Net zoals de Franse zonnekoning (Louis XIV) in Versailles een optrekje had laten construeren, liet hij een stad met pracht en praal bouwen naar Westerse normen. Het werd prompt de hoofdstad van het Russische tsarenrijk en bleef dit tot de revolutie in 1918. Van al dat moois is er, ondanks twee oorlogen (Hitler gaf bevel de stad, toen Leningrad genaamd, tot de laatste steen te verwoesten) en het bolsjewisme, nog heel veel te zien.

Peterhof; de tuinen en Hermitage

De meeste historische gebouwen zijn na de oorlog of gerenoveerd, of heropgebouwd. Enkele ervan gaan we bezoeken.

Op naar de Hermitage, waarschijnlijk na het Louvre in Parijs het bekendste museum ter wereld. De Hermitage, opgericht door Catharina de Grote (waarschijnlijk geen 2 meter lang, maar naar verluid had ze andere gaven) bevindt zich voor het grootste deel in het fameuze winterpaleis. Het herbergt meer dan 3.000.000 kunstwerken, waarvan er gemiddeld 60.000 tentoongesteld worden. Niet alleen de kunst is er fantastisch, ook de gebouwen zijn imposant.

En kolossaal, dat hebben we in Maldegem niet! We komen ogen te kort voor al die pracht en praal. Onze gids leidt ons door de kleine Hermitage met zo’n 30 kamers. Amai mijn voeten, respect voor wie de grote Hermitage doorloopt, dat zijn 600 zalen!

We houden lunch in die prachtige omkadering. De eetzaal in dit paleisje is grandioos hoog en rijkelijk versierd met marmer en decoraties. Zelfs de wastafels in de toiletten zijn uit marmer en we kunnen ons wel 10 keer zien in de met goud omrande spiegels. We voelen ons de tsaar te rijk.

Na de lunch bezichtigen we de tuinen van Peterhof.

Peterhof is niet de naam van de tuin, het is een stad bij Sint Petersburg (zoals Laken bij Brussel). Daar bevindt zich het enorme paleizenen tuinencomplex waar ook de Hermitage toe behoort. Er is zicht over de Finse Golf waar we vorige nacht zijn doorgevaren. Dat uitzicht is geen toeval. Peter de Grote was een fervent liefhebber van varen, bootjes en de zee (Zo kennen we er nog). Van uit zijn zomerpaleis had hij zicht op de aanlopende zeilschepen op zee.

Aan de paleizen en de tuinen werd in opvolging van Peter door alle tsaren en tsarina’s verder gewerkt, dit tot aan de revolutie.

Het meest opmerkelijke in de tuinen is het grootste hydraulische systeem ter wereld dat dienst doet om de vele fonteinen en vijvers van water te voorzien.

Anno 1720, toen de tuinen met de vele fonteinen werden aangelegd, was er bij lange na nog geen elektriciteit of stoomkracht, laat staan dompelpompjes. Het vele water moest opgepompt worden door gebruik te maken van wind-, water- en paardenmolens en gestockeerd worden op hoger geleden gebieden in reservebekkens. Er waren technisch vernuft en heel veel roebels nodig om dergelijke fonteinen te construeren en te laten werken. De toenmalige wereldheersers wilden de grootste hebben en dit aan vriend en vijand laten zien. (Times don’t change) Voor het Grote Paleis, dat het paleis van Versailles naar de kroon wou steken, is een barokke trapsgewijze waterpartij, de Grote Cascade, die eindigt in een grote vijver met de Fontein van Simson. Het is de krachtigste fontein van Peterhof. Die vijver is verbonden met een kanaal dat naar de Finse Golf loopt. Aan weerszijden ervan liggen de lagere tuinen. Daar staan onder meer het Paleis van Monplaisir (dat nog gebouwd werd door Peter de Grote), het Hermitage Paviljoen en de Adam en Eva fonteinen. We wandelen door de barokke tuinen, tussen de fonteinen en vele met bladgoud beklede beelden tot aan de zee.

13

Om 18u komen we terug aan boord. Vlug, vlug een doucheke pakken, wat eten en ons piekfijn uitdossen om uit te gaan. We mogen genieten van een avond Russische Folklore. Dat vindt plaats in het Nikolaevsky Paleis, gebouwd voor de kinderen van Nicholas I van Rusland.

Een groep getalenteerde artiesten, zangers, dansers en danseressen, allen in typische klederdracht, brengen ons een grootse show.

We worden behandeld als hoge gasten. Als verwelkoming krijgen we een glaasje champagne of wodka, tijdens de pauze is er in een aanpalende zaal keuze uit hapjes en de drank vloeit er à vollenté. Zeer stijlvol en entertainend.

Terug aan boord op de Berlin gaat de Russische avond verder met Borsjtsj (bietensoep), Blini ( gevulde pannenkoek), Pelmeni (met vlees gevulde deegbolletjes) en het nodige doorspoelvocht. Geen wonder dat de wodka hier rijkelijk vloeit!

Maar de Berlin ligt vast aan de kade, dus er kan niet veel mislopen. Het wordt een ZEER rustige maar korte nacht.

Petrus-en-Paulusvesting met de Kathedraal

14

Maandag 7 augustus 2017 Vroeg uit de veren voor opnieuw die grenscontrole. Om 7u50 start reeds de 4 uur durende excursie “Panorama & kanalen” We starten met een rondrit langs de vele historische monumenten die de stad te bieden heeft. Het Marsveld, de Tempel van de Verrijzenis.

Het beroemde Nevski Prospekt, de hoofstraat van bijna 5 km lang met vele gebouwen uit de verschillende periodes, is een ware pracht! We bezoeken het Sint-Isaakplein met de fraaiste kathedraal van Rusland.

Tot slot maken we een boottocht op de kanalen langs de vele paleizen gelegen op de oevers. St.Petersburg werd gebouwd op 42 eilanden, waardoor niet minder dan 65 rivieren en kanalen elkaar kruisen. Op het kruispunt bij Piazza Venezia heb je zicht op 7 bruggen tegelijk.

We krijgen nog de gelegenheid om te shoppen in een lokale souvenirwinkel. De vijfdelige matroesjka’s in alle afmetingen en kleuren, gaan vlot over de toonbank.

Op de middag nemen we een Quick lunch aan boord om anderhalf uur later reeds een volgende excursie aan te vangen langs “ De mooiste Kathedralen”.

Er wordt gestart met een bezoek aan de Petrus-enPaulusvesting. Ook dit bouwwerk werd, of wat dacht je, in opdracht van Peter de Grote gebouwd. Ze hadden hem beter Pjotr de Bouwer genoemd. Vooral dwangarbeiders moesten het zware werk verrichten. Op een ‘arbeidsongevalleke’ meer of minder werd niet gekeken.

De vesting, gelegen op een van de eilandjes in de rivier de Neva, wordt gezien als het startschot van de bouwwerken aan de stad. Het had tot doel invallers over zee (vooral de Zweden) tegen te houden. Het bouwwerk heeft de vorm van een onregelmatige zeshoek, met op elke hoek een bastion. Het zou een creatie van de Franse bouwmeester en specialist in vestingwerken Vauban kunnen zijn. Maar dat is het niet, al zal hij ongewild de mosterd geleverd hebben.

Kerk van verlosser op het bloed

Centraal in het fort reikt als een stopnaald de 122 m hoge Petrus- en Paulus kathedraal naar de hemel.

In deze orthodoxe kathedraal zijn zowat alle overblijfselen van de tsaren die na Peter de Grote regeerden begraven.

Ook die van de vermoorde laatste tsaar, Nicolaas II en zijn familie, die er pas in 1998, ruim 80 jaar na hun dood, zijn bijgezet. Rare mannen die Russen!

Vervolgens is de kathedraal van Sint-Isaak aan de beurt, Ruim 100 kg bladgoud was er nodig voor het vergulden van de koepel die gelukkig 100 m hoog en onbereikbaar is voor goudzoekers (zie foto begin van deze reportage). Binnenin zijn de gewelven bedekt met prachtige fresco’s en religieuze schilderijen.

Geen twee zonder drie, die derde ontdekking is de Kerk van de Verlosser op het Bloed. De naam verwijst naar de plaats waar tsaar Alexander II bij een bomaanslag vermoord werd. Tja, het leven van een tsaar was blijkbaar niet gemakkelijk, en vooral kort…

Deze kerk werd dus gebouwd vanaf 1883 maar heeft een turbulent bestaan gekend. Ze werd geplunderd, deed dienst als opslagplaats van levensmiddelen in WOII en raakte bij de belegering van Leningrad zwaar beschadigd.

Na de oorlog werd het opnieuw een opslagplaats. In 1970 begonnen pas de reparaties en in 1997 werd de kerk weer geopend, echter als museum en niet als gebedsplaats.

Het is nochtans een plaatje, zowel aan de binnen- als de buitenkant. Over het algemeen wordt de stad gedomineerd door barokke en neoklassieke stijlen, terwijl deze met haar vele ajuintorentjes eerder Moorse trekjes heeft.

In de veronderstelling dat we genoeg aflaten hebben verdiend na al dat kerkgedoe zakken we terug af richting onze steun en toeverlaat, het cruiseschip de Berlin, waar de tientallen koks ongetwijfeld flink in de weer zijn om ons nog maar eens te verwennen. Sint Petersburg was een paar pijnlijke voeten meer dan waard en heeft zijn verwachtingen ingelost.

18u15 De scheepshoorn weerklinkt niet, we worden niet uitgewuifd. De douanepipo’s zijn zelfs niet meer te zien, die zullen een lading verse toeristen op ergens een ander cruiseschip entertainen.

De lange, grauwe afvaart uit St. Petersburg wordt ingezet.

Wij zijn op weg naar een volgende bestemming in weer een ander land. We moeten eigenlijk zeggen ‘op terugweg’, want het verste punt van de reis laten we achter ons.

Do svidaniya Rossiya!

Vaarwel Rusland!

15

Techniek

BESTURINGSSYSTEMEN DEEL 2: Ketting & Kabel

Tekst: Jef Beernaert Foto’s: Marc Daens

Pure mechaniek, oerdegelijk, direct. Maar niet onfeilbaar: DE KETTINGBESTURING. Je vind ze terug op oudere beroepsvaartuigen, vooral op vele spitsen en kempenaars die nog geen grondige renovatie kregen. Honderden jachtjes, vooral H deze gebouwd voor de jaren ’75 van vorige eeuw, zijn er nog mee uitgerust, meestal tot volle tevredenheid van de schipper.

Hoe werkt het en vooral, wat kan er verkeerd gaan.

Tegenwoordig wordt een stuurwiel-roer overbrenging met kettingen en kabel niet meer ingebouwd op nieuwe jachtjes. Niet omdat het systeem slecht zou zijn, het is achterhaald. Trek-steek kabelbesturing daarentegen is, vooral op kleinere pleziervaartuigen en op speedboten, nog overwegend de regel. Het zijn allebei zuiver mechanische systemen, de overbrenging is evenwel heel verschillend.

We bekijken ze stuk voor stuk.

KETTINGBESTURING Een zuivere kettingbesturing, waarbij de ketting doorloopt tot aan het roer, zal je zelden op jachtjes terugvinden. Op oude werkscheepjes of voormalige beroepsvaartuigen die een nieuw leven als pleziervaartuig hebben gekregen kan je het nog wel eens vinden, maar dit wordt zeldzaam.

WERKING: Aan de hand van bijgaande figuur is het makkelijk te volgen.

Op de primaire as, de as waar het stuurwiel op vast zit, is een eerder klein kettingwiel gemonteerd. Een tweede, groter kettingwiel zit lager op de secondaire as.

De twee zijn verbonden met een ketting. De afmetingen van de twee kettingwielen bepalen deels de vertraging en de kracht die op het stuurwiel komt.

Kabelspanner

SB Kabel met katrollen

Primaire as met stuurwiel Ketting

Roer met kwadrant Of hefbomen

Secondaire as met kabelwiel VB: primair wiel diameter 80, secundair wiel diameter 200.

Vertraging 2.5 op 1. Dit betekent 2,5 toeren draaien aan het stuurwiel voor 1 toer van de secundaire as.

BB Kabel met katrollen Op die secundaire as zit een kabelwiel gemonteerd. Daar zitten twee kabels op vast. Een kabel loopt over stuurboord, via loopwielen, naar het achterschip tot bij het roer, een tweede doet dit over bakboord.

Over de as van het roer zit een groot kwadrant (een segment van een kabelschijf) waar de kabels op bevestigd worden, de stuurboordkabel wordt aan de bakboordkant vastgemaakt, de bakboordkabel aan stuurboord. De diameter van het kwadrant ten opzichte van het kabelwiel brengt een tweede vertraging met zich mee van bijvoorbeeld 5 op 1.

De totale vertraging bedraagt in dit geval 12.5 op 1, in mensentaal moet je 6 en een kwart slag draaien aan het stuurwiel voor 180 graden uitslag van het roer. Speling op het systeem kan grotendeels weggewerkt worden met een kabelspanner.

Door gebruik te maken van een kwadrant kan 180° roeruitslag gehaald worden. In de beroepsvaart is dit normaal, op jachtjes eerder uitzondering. Daarom wordt het dure kwadrant soms vervangen door twee hefbomen, één voor elke kabel.

16

Enkele foto’s uit de kofferdeksalonkruiser REINIER-NOOMS anno 1934

Foto boven: kwadrant met 2 kabels. Let op de bevestiging voor een noodhelmstok (pijl) Foto onder: de loopwielen voor de kabels. Hier lopen de 2 kabels over bakboord naar het roer.

Kabelspanner

Ketting-kabelbesturing met een extra stuurstand op het achterdek of de flybridge zal je maar zelden tegenkomen. Gezien er een mechanische verbinding moet gemaakt worden tussen de twee systemen met nog extra wielen en kettingen zou de overbrenging log, gevoelig voor ontsporen en vrij ingewikkeld worden.

VOOR- EN NADELEN -

Kan jaren werken zonder mankeren.

De robuuste mechaniek is vrij simpel en slipvrij.

Bij defect kan een handige Harry met weinig materiaal een noodreparatie uitvoeren.

Het gevoel met het roer is direct. De schroefdruk en waterweerstand is perfect voelbaar.

Een mechanische roerstand-meter is gemakkelijk te plaatsen.

-

Een roerstopper is onmisbaar om te beletten dat het roer bij een noodstop in de schroef kan trekken.

Er is steeds enige speling op het systeem, ondanks de kabelspanner.

Gezien het een zuiver mechanisch systeem is bestaat er steeds een kans op lagerbreuk, roestvorming, aflopen van een kabel, loskomen van een klem enz.

Zowel ketting, kettingwielen als kabels zijn aan slijtage onderhevig en moeten met regelmaat nagezien en indien nodig vervangen worden.

Kettingbreuk is bij slecht onderhoud op termijn niet uit te sluiten, meestal op de minst gunstige plaats en op een slecht moment.

Enige smering is noodzaak, na enkele jaren wordt het dan mogelijk wel een vettige boel.

De kracht op het stuurwiel kan vrij groot zijn ondanks de overbrenging.

-

17

TREK-STEEKKABEL Dit systeem werd voor de opkomst van de hydraulische stuurpompen veel in jachtjes toegepast en vind je nog terug in traagvarende jachtjes tot pakweg 9 meter en op heel veel speedboten. Het is helemaal niet te vergelijken met de kettingbesturing. De overbrenging gebeurt door één relatief zware kabel die door een flexibele buis, in de volksmond een gaine genoemd, wordt geduwd of getrokken. De montage is heel eenvoudig, zelfs indien een extra stuurstand wordt gebruikt.

Ook hier is alles duidelijker met een schets. (Afwijking volgens merk en type zijn mogelijk, de schets brengt het meest voorkomende principe van TELEFLEX).

Tandwielhuis met stuurrad Het stuurhuis waarop het stuurwiel is gemonteerd bevat een planetair tandwielstelsel dat zorgt voor de nodige vertraging.

Die vertraging bepaalt, samen met de lengte van de hefboom op het roer, hoeveel slagen aan het rad moet gedraaid worden voor een max. roeruitslag.

De vooraf op lengte gemaakte kabel heeft op één uiteinde een flexibele tandheugel die gekoppeld is met het tandwielstelsel.

Gaine met stuurkabel

Op het andere uiteinde van de kabel zit een uitschuifbare stang in een cilinderbuis gemonteerd. De stang is gekoppeld aan de hefboom. De cilinder zit vast aan de spiegel fundatie.

Draait men aan het stuurwiel, dan beweegt de kabel in de gaine, de stang schuift in of uit, het roer slaat uit.

Kabelcilinder met stuurstang Hefboom op roeras

Bij een tweede stuurstand worden de twee tandwielhuizen met een kabel verbonden (zie figuur boven). Meer hoeft niet te gebeuren. Bij het draaien aan het stuurrad zal het tweede rad meedraaien.

Vaste verbinding met scheepsromp

Voor- en nadelen: Heel simpel en degelijk stuursysteem, zonder bewegende kabels of looprollen, eenvoudig te monteren.

Een direct systeem met gevoel op het roer, maar ook gevoelig aan de schroefwerking.

Vergt weinig tot geen onderhoud zolang er geen kink in de kabel zit.

Ook hier is een roeraanslag noodzaak. Druk op het stuurwiel bij achteruitslaan kan groot zijn.

Kabellengte heeft zijn beperking (standaardlengtes) Bij kabelbreuk is een voorlopige herstelling bijna onmogelijk, tenzij een reservekabel voorradig is.

IN VOLGEND CLUBBLAD: HYDRAULISCHE BESTURING MET ZIJN VARIANTEN.

18

SCHEEPSSIER Tussen boegbeeld en roerklik: Tekst: Jef Beernaert

A

f en toe zien we een schoonheid voorbijglijden aan de waterkant. Een vaartuigje dat opgesmukt is met mooie kleurige beschilderingen, rondborstige boegbeelden of opzichtige ornamenten. De zogenaamde SCHEEPSSIER. De meeste van die bootjes zijn reeds van een respectabele leeftijd, of replica’s van schepen die ooit onze waterwegen bevoeren, nochtans is het van alle tijden en vind je het in alle werelddelen.

Die Kunstwerkjes zijn niet zelden door de eigenaars zelf gebeiteld, geschilderd of gewoon aangebracht op hun trotse bezit. Daar zitten echte pareltjes bij.

Boegbeeld Gentse Barge: Maagd van Gent

De gewoonte om schepen te versieren is zo oud als de scheepsbouw zelf. Zo is bijvoorbeeld in het graf van de Egyptische farao Toetanchamon een rijk versierd scheepsmodel aangetroffen. Ook bij de Grieken en Romeinen werden schepen beschilderd, of van houten beelden van goden en godinnen voorzien. Iedereen kent wel de Drakar’s met angstaanjagende slangenkoppen of met draken versierd, waarmee de Vikingen tijdens de vroege middeleeuwen op strooptocht trokken door Europa. Eigenaardig is wel dat diezelfde Noormannen de bootjes die ze thuis gebruikten voor de visserij en het dagelijkse werk, niet met die opzichtige koppen versierden.

BOEGBEELDEN Het totaal aan houten of metalen voorwerpen en beschilderingen, gemaakt ter versiering van een schip kunnen we als scheepssier bestempelen. Het is vooral uiterlijk vertoon zonder een specifieke bruikbare functie. Geschiedkundig speelt de symboliek wel een belangrijke rol.

Het is vaak onduidelijk om welke redenen een reder voor bepaalde figuren koos. Het religieuze aspect, geloof en vooral ook bijgeloof, zal zeker zijn rol hebben gespeeld. Niet zelden verwijst de versiering naar de naam van het schip.

Het is een zekerheid dat in den beginne boegbeelden bescherming moesten bieden tegen zeemonsters. Bij oorlogsschepen en piraterij moest het vooral de vijand intimideren.

Boegbeelden zijn voornamelijk dieren, mythologische figuren, heiligen en natuurlijk ook rondborstige vrouwenfiguren.

Leeuwen waren veel voorkomende boegbeelden als teken van de heerser.

Rode leeuw met gouden manen op het VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie) schip BATAVIA 19

Niet alle boegbeelden zijn in het oog springend. Op de Mercator bij voorbeeld valt het boegbeeld niet echt op maar het is er wel. Het goudkleurige lofwerk daarentegen trekt wel de aandacht.

Boegbeelden kwamen niet alleen voor op zeegaande schepen maar ook in de binnenvaart, vooral dan op schepen van vooraanstaande lieden. De Gentse Barge, een replica van de trekschuit die ongeveer 2 eeuwen lang, vanaf de 17de eeuw tot bijna halfweg de 19de, tussen Gent en Brugge een pendeldienst voor de rijken verzekerde, is hier een goed voorbeeld van.

NAAMBORDEN Zowel op de zee- als binnenvaartschepen werden mooie, uit hout gesneden naamborden gebruikt. Op sommige schepen zie je ze nog, maar meer en meer worden ze geschilderd, gekleefd of bij de beroepsvaart gewoonweg gelast op de steven.

Jaren geleden, toen ik nog lang niet tot volle wasdom was gekomen, bestond er in het West Vlaamse Vladslo een afbraakbedrijf, genaamd Salenbien, waar oude houten vissersschepen en houten Walen werden gesloopt. Het nog bruikbare hout werd, evenals alle gerecupereerde onderdelen, te koop aangeboden. De barakken waarin het materiaal werd opgeslagen waren kris-kras behangen met vele tientallen van die naamborden. Voorwaar een uniek kleurrijk zicht. De eikenhouten naamborden, getekend door de tand des tijds, verweerd, met afbladderende verfresten, hadden hun schip en waarschijnlijk ook de bemanning, overleefd. Die werden niet verkocht, misschien uit respect voor het gesloopte schip.

Intussen is de sloperij ter ziele gegaan en werd op zijn beurt gesloopt.

Waar de naamborden gebleven zijn???

God mag het weten.

ROERVERSIERING Een geliefkoosde plaats voor versiering: de achterkant van een schip ontsnapt niet aan het oog van de kunstenaar. Vooral bij platbodems met helmstok wordt het roer opgefleurd met geschilderde motieven, houtsnijwerk en versierde klik.

In Nederland is een geliefkoosd motief op het roer de Prins. De Prins bestaat uit een smalle rand van afwisselend rode, witte en blauwe driehoeken (heeft niets met een Prins Albert te maken, al is dat ook in zekere zin ‘versiering’).

20

KLIK

PRINS

De roerklik is van oorsprong een inkeping in het roer dat dienst doet als aanslag voor de helmstok bij het staand sturen.

Tegenwoordig is de klik een sierstuk dat op het roer van tjalkachtigen wordt bevestigd. Bij slecht weer of in de winter kan het binnen genomen worden. Die versiering neemt, net als een boegbeeld, alle gedaantes aan. Van schoonmoeder (zie intro aan stuurboord) tot zeemeermin.

Niet zelden hebben ze een prettig gestoord karakter‌ ik bedoel die beeldjes!

HET ALZIENDE OOG (Oog van Osiris) Een veel terugkomend item op vissersschepen, niet zozeer bij ons maar eerder in mediterrane oorden, is het alziend oog. De ogen worden op de boeg van het schip geschilderd of gebeiteld. Gezien de ogen van de Egyptische God Osiris volgens de overlevering de duivel afschrikt kan je niet veiliger zijn dan aan boord van deze scheepjes.

Al kan zeeduivel best lekker zijn.

NARROWBOAT De Engelse kanaalbootjes staan bekend voor de soms fantastische schilderwerkjes op de flanken van het woongedeelte. Waarom ze zo geschilderd zijn is een verhaal apart, misschien typisch British maar vooral ook een verhaal van eergevoel.

In de Victoriaanse periode hadden de meeste schippers het niet breed. Ze voeren in kleine, door hun lading meestal vuile, bootjes. De modale Engelsman bekeek ze met een zekere minachting. Let wel, het woongedeelte van de narrowboats was oorspronkelijk veel kleiner dan hoe we ze vandaag zien. Ze woonden met het hele gezin, kinderen incluis, op de boot. Die had toen nog geen motor en moest gejaagd worden. De leefruimte was amper 2,6 op 2,3 meter groot. De rest was laadruimte. Hun leven speelde zich hoofdzakelijk buiten af.

Halfweg de jaren 1800 was het beschilderen van aardwerk of behangpapier met bloemenmotieven en kastelen (Roses and Castle) erg in bij de middenklasse. Indien de schippers, naar wordt aangenomen onder druk van hun eega’s, die motieven zouden overbrengen op hun schepen, zou hun status er alleen maar op vooruit gaan. Vermoedelijk waren het dezelfde kunstenaars van de bloempotten die als eersten de versieringen aanbrachten. Het moest vlug gaan, liefst tijdens een onderhoudsbeurt op de werf, en ze werden er zeer bedreven in.

Elke schilder had zijn stijl, die zou later kenmerkend zijn voor de werf waarvoor hij of zij schilderde.

21

Naast het schilderen werden de bootjes nog extra opgefleurd met kantwerk. Het was belangrijk om zo verfijnd mogelijk voor de dag te komen, temeer daar deze verfijning de ongeletterdheid van de schippersfamilie moest compenseren, want de meesten hadden nooit naar school geweest.

Bedrijven met eigen schepen lieten de bloemmotieven achterwege maar schilderden hun emblemen en reclamepanelen op de bootjes.

De foto hiernaast toont een narrow boat met de kleine leefruimte en een eenvoudig bedrijfsopschrift.

Er zijn schilders die er hun naam en faam gemaakt hebben en waarvan de meesterwerkjes gegeerd zijn.

Vandaag worden in Engeland nog lessen georganiseerd in het beschilderen van Narrowboats.

WERFKENTEKENS Ten tijde van de oude spitsenwerven had elke werf een eigen herkenteken. Ik vermoed dat alleen oud schippers of hun kinderen die ooit op een spits opgroeiden, een spits kunnen linken aan een bepaalde werf.

Die herkenning is niet alleen de vorm van de steven of kont, dat kan je op een schip bezwaarlijk sier noemen.

Het herkenningsteken is eerder een geklonken ster, een sierlijke draai in een stootlijst of iets dergelijks.

Maar we kunnen er niet onderuit, de laatste eeuw is de uitbundige scheepssier op beroepsvaartuigen achterwege gebleven. Je zou kunnen beweren dat met de stijgende levensstandaard aan boord de uiterlijke verfijning is verdwenen. De enige opsmuk lijken die Mercedes en BMW op het achterdek.

Jammer!

VERSIERING OP MODERNE JACHTJES De hedendaagse jachtbouwers houden zich op het eerste zicht ook niet bezig met romantiek. Alles moet strak en functioneel zijn. Toch is dit maar een halve waarheid. Elke werf wil toch maar graag de mooiste hebben. Nieuwe verftechnieken worden gebruikt om bepaalde effecten te creĂŤren. Ingewikkelde lijnenpatronen moeten het uitzicht bepalen.

Soms zie je jachtjes met zelf aangebrachte wapenschilden of het clublogo op de boeg geschilderd. Rondborstige boegbeelden ontbreken (op het zonnedek buiten beschouwing gelaten). De persoonlijke toets is misschien minder uitgesproken dan een eeuw geleden, het is er soms wel.

Maar wees gerust, de geschiedenis herhaalt zich. Dat was in het verleden zo, dat zal in de toekomst ook wel zo zijn. We moeten alleen nog een 100tal jaar in leven zien te blijven om het te mogen aanschouwen. Peanuts!

Dit artikel kan niet aanzien worden als een naslagwerk, het is maar een impressie. Er is veel meer scheepssier dan wat is aangehaald. Over dit item werden reeds boeken vol gekrabbeld en in elk scheepvaartmuseum wordt er wel wat aandacht aan besteed.

Maar misschien zal een enkeling na het lezen van dit artikel aandachtiger uitkijken naar de speciale items aan boord van een passerend vaartuig. Dan is de missie al meer dan geslaagd!

22

Reisverhaal

OP ZWERFTOCHT Slot: Terug in ’t land!

Tekst: Jef Beernaert Foto’s: Eartha & Jef

W

e bevinden ons op de Nederlandse Maas in Wanssum, daar is een kleine industriehaven waar vooral containers en bouwmaterialen verladen worden met helemaal achteraan een jachthaventje. Verder is er niet zoveel te beleven, dus zwerven we opnieuw verder stroomopwaarts door Limburg.

Zondag 16 juli: In de kantine van jachthaven Wanssum is het ’s morgens vroeg vollen bak ambiance. De fanfare en een uitgebreid koor geeft er van jetje. Speciaal om ons uit te wuiven? Ik denk het niet. We blazen toch de aftocht. Op de Maas valt het op dat het gros van de jachtjes die we hier tegenkomen de Duitse vlag voeren. Typerend aan die Duitsers is dat ze bijna allemaal veel power op de schroef hebben en meestal gebruiken ze die nog ook. De golfslag die ze veroorzaken is navenant. En ik weet ook wel, het vaarwater is van iedereen, en we moeten verdraagzaam zijn, en als je vaart krijg je golven, en koop een caravan in plaats van een boot!

ALLEMAAL FLAUWEKUL! Er is maar één regel die hier telt: Goed zeemanschap.

Goed zeemanschap.

Een regel die zowel voor de zeevaart als op de binnenvaart van tel is en die in zekere zin kan geïnterpreteerd worden als ‘nood breekt wet’.

De regel is kort maar krachtig: “Er dient tijdens het varen voorkomen te worden dat levens in gevaar worden gebracht, schade wordt veroorzaakt of de scheepvaart in gevaar wordt gebracht.”

Hatenboer (Roermond)

Iemand die te grote golven opwekt voor de andere scheepvaart in de buurt overtreedt die regel. Is de nabije scheepvaart een ander snel varende mastodont, dan mogen die golven best groot zijn, is het een kleine knikspant, loop dan rustig voorbij, is het een kano, dan is het stapvoets. Hierover moet je niet discussiëren.

U aanpassen aan de situatie noemt souplesse en hoffelijkheid. En dat telt evengoed voor speedbootjes, halfglijders maar ook voor waterverplaatsers die soms flinke hekgolven opwekken.

De discussie loopt momenteel trouwens ook op het Albertkanaal waar zelfs schepen van 2000 ton en meer last hebben van de snel varende watertaxi’s.

Toch krijg je vrijwel steeds een opgestoken middenvinger als je hierover een opmerking maakt. Het toppunt is wel dat je meestal, ondanks het verschil in snelheid, toch samen de eerstvolgende sluis moet delen. Leuk!

Onderweg brengen we een blitzbezoek aan Arcen, een middeleeuwse vrije heerlijkheid die eertijds de voorbijkomende schippers verplichtte om de goederen ter plaatse te verhandelen, uiteraard niet zonder eerst tol te heffen. Nu is het vooral een oud leuk stadje met winkeltjes, een wandelpromenade en terrasjes. Een bezoek met proeverij bij stoombrouwerij Hertoch Jan, een bloemenwandeling door de kasteeltuinen of bezichtiging van de Wijmarche watermolen worden aangeprezen.

Vandaag komt daar niets van in, veel te warm en/of veel te lui. Trouwens, in het passantenhaventje is overnachten verboden… jammer.

23

Venlose köpkes Verderop in Venlo zijn er twee afmeermogelijkheden. Ofwel bij Watersportvereniging De Maas, rustig, 3 km van het centrum weg, of in de passantenhaven vlakbij het centrum. Beide zijn onder hetzelfde beheer. Er wordt zelfs een pendeldienst verzorgd tussen de twee havens met een elektrische Linssen. De passantenhaven heeft buiten elektra geen voorzieningen en is iets rumoeriger, maar je zit zo in het centrum van de grensstad.

We kiezen voor onafhankelijkheid en de passantenhaven bij de stad.

Maandag 17 juli: Venlo werd bekroond tot gezelligste binnenstad van Nederland. Die titel zal allicht ieder jaar aan een andere stad toegekend worden, dus zullen er ongetwijfeld heel wat gezelligste binnensteden zijn.

Maar eerlijk is eerlijk, het is er goed vertoeven. Leuke terrasjes, mooie steegjes, historische optrekjes en winkels in overvloed. Van de oude middeleeuwse stad is er maar weinig bewaard gebleven. Een groot deel werd verwoest in WO2 door herhaaldelijke Amerikaanse bommentapijten, allen bedoeld om de brug over de Maas naar de Filistijnen te helpen, maar dat mislukte grandioos, de bommen kwamen op de stad terecht met heel veel burgerslachtoffers, menselijk leed en schade tot gevolg. De brug bleef voor den Duits bruikbaar en werd door de Nazi’s zelf opgeblazen tijdens hun aftocht.

In het VVV, bij ons bekend als de Dienst Toerisme, kunnen we een stadsplan met wandelroute bemachtigen. Op anderhalf uur kom je op de mooiste plekjes in de binnenstad, met telkens een woordje uitleg over de hoogtepunten. Hierbij vergeten we vooral niet de tientallen prettig gestoorde Venlose köpkes, die op het hek van de voormalige Dominicanenkerk staan mooi te wezen. Het bekijken ervan is een féést. De Bäökmoel (kind dat veel schreeuwt), Stronsmedam (kakmadam), Bezjoerder (levensgenieter), Linkmiechel (geslepen vent), Jeneverkoeët (stevige drinker), Höllewölle (sufferd), Potflaaj (ouderwetse vrouw), Gladjanus (slimmerik), de Flarus (halve gare) en vele anderen. Een aanrader!

In de late namiddag varen we nog een klein stuk verder tot BEZEL. Het kleine Maasdorpje heeft twee havens en een fietspontje. Verenigingshaven ‘De Drakenvaarders’ ligt midden de natuur.

Als uitvalbasis is het een prima stek. Met de fiets is zowel Roermond als Venlo binnen bereik. Zelfs de Duitse grens is amper enkele km oostwaarts.

Wij nemen ons achteraanbootje om een rustig toertje te maken naar de overkant in Bezel, intussen genietend van een prachtige zonsondergang.

Romantiek met grote R. Net als in de film!

24

Venlo stadshuis en markt

Dinsdag 18 juli: Voorbij sluis Linne bereik je het waterrijke gebied rond Roermond. Op één van de gratis steigers van Natuurpunt NL op het grote grindgat Hatenboer is er nog plaats. Je ligt hier heel goed zolang je niet aan de lage wal komt te liggen. Dan klotst het water de hele nacht door en doe je geen oog dicht. Er staat een bordje waarop gevraagd wordt om huisvuil terug mee te nemen (vanzelfsprekend) en de dieren niet te plagen. Die dieren, een nest koeien en vier paarden, zijn helemaal niet schuw en komen schooien om iets lekkers. Ik denk dat die paarden zelfs parasols lekker vinden. Ze doen in elk geval verwoede pogingen om die van buurman te pakken te krijgen.

Woensdag 19 juli: 3 km fietsen naar Roermond. De weg terug blijken er dat 12 te zijn. Toegegeven, ik heb de verkeerde richting genomen op een kruispunt. Bij het tweede bezoek neem ik Eartha mee, een betere GPS bestaat er niet! Roermond lijkt ons groter dan Venlo met vele pleintjes, winkels en kerken. Een kerk bezoeken is hier niet eenvoudig, ze zijn allemaal op slot. Niet dat er geen gelovigen meer zijn maar om diefstal tegen te gaan. Hoe ver is het gekomen!

We sluiten deze zomerse dag af met een bbq aan boord. Ik ben niet direct bbq koning, maar het is prettig om de buren te laten watertanden bij de geur van bijna verkoold vlees.

Donderdag 20 juli: We flirten met de grens.

Het Julianakanaal, van Wessem bij Maasbracht tot Maastricht, loopt rakelings langs de Smeermaas, de natuurlijke grens tussen België en Nederland. Donkere wolken, de eerste sinds lang, komen in sneltempo op ons af.

Zo snel dat we amper de tijd hebben om alles wat niet nat mag worden op te bergen. Kort maar hevig, striemende regen, wind, golven, zichtbaarheid amper een bootlengte ver.

Na regen komt zonneschijn, alles hangt en staat nog waar het hoort. Welkom in België.

Aan het vernieuwde sluizencomplex in Lanaye mogen we helemaal alleen in de reuzenbadkuip. Water sparen? Jamais entendu! We stijgen met een gang 14 meter richting Albertkanaal.

Bijna onmerkbaar is het landschap van biljart naar flink heuvelachtig veranderd. De kalkrots in de bocht net voorbij de sluis is de oninneembaar gewaande vesting Fort Eben Emael. De haven van Kanne ligt er om de hoek en is een geschikte halte om de omgeving te verkennen. En er is een mooie kantine met een democratisch geprijsde menukaart.

Fijn!

Vrijdag 21 juli: Nationale feestdag. België viert eigenlijk dat we 187 jaar geleden onder het Hollandse juk vandaan kwamen. We zeggen dit niet aan onze buurman die een “Oranje Boven-vlag” voert (oranje wimpel boven de NL vlag).

We stippelen een fietsroute uit met de knooppuntenkaart.

Via het dorp Eben-Emael rijden we over de taalgrens langs het fort dat vandaag niet alleen open is, maar waar voor de gelegenheid legertenten zijn opgeslagen en (nep)militairen rondlopen in de uitrusting van toen, wapens en voertuigen incluis. Gezien we vorige keer het fort bezochten doen we dit nu niet, alleen raden we aan om dit zeker eens te doen als de kans zich voordoet. Van boven op het fort heb je een magistraal uitzicht over het sluizencomplex en de wijde omgeving.

Wat je als leek niet ziet op de fietskaart zijn de kuitenbijters.

Af en toe moeten we al eens een tandje bijsteken om boven te komen. Met een grote boog trekken we naar Vroenhoven.

Daar ligt sinds enkele jaren een nieuwe brug over het Albertkanaal waarin een interactief museum is gehuisvest over de historie van de oude brug, de brug die niet wilde springen toen het moest en wel sprong toen het niet meer mocht. Het oorlogsverhaal uit de streek wordt er uit de doeken gedaan en een flink stuk van het museum wordt gespendeerd aan Limburg en aan het Albertkanaal met de geschiedenis van de scheepvaart.

Middensluis Lanaye

Fort Eben Emael, ingang

Albertkanaal en sluizencomplex Lanaye

25

Naast dit alles is er een bistro met lekkere streekbiertjes en een mooi zicht over het kanaal en de mergelrotsen.

Eens terug aan boord zien we een nevel hangen boven de heuvels, precies of iedereen hier een houtkacheltje stookt, midden in de zomer?

Blijken de mergelgrotten iets verderop in brand te staan.

De brandweer tracht langs openingen rechtover de haven dichter bij de brandhaard te komen, dit zonder veel succes.

De brand blussen zal niet lukken, het duurt nog dagen eer het vuur zal uitdoven. Gelukkig stond een bezoek aan de grotten niet op het programma, al loont het wel de moeite om eens met een gids door die doolhof van gangen te wandelen.

Zaterdag 22 juli: Het lange weekend brengt rust over het kanaal. Een prima moment om naar Hasselt te varen. De havenkom heeft een transformatie doorgemaakt. Nieuwe flatgebouwen rijzen er als paddenstoelen uit de grond. De werken zijn er volop aan de gang. De haven zelf is er niet op vooruit gegaan. Rond elke steiger is een hoog traliewerk opgetrokken. Je verwacht elk moment een cipier met een bos sleutels om te controleren of je wel braaf bent.

Volgens de havenmeester wordt alles in de komende jaren, nadat de werkzaamheden achter de rug zijn, terug heringericht. We zijn benieuwd.

Hasselt - Stad van de Smaak - heeft heel wat te bieden.

Mijn gedachten gaan ongecontroleerd richting jenever.

Maar volgens mijn eega ligt dat aan mijn verwarde geest en valt vooral kledij en mode in de smaak bij het gros van de bezoekers. HeuHeu, ben ik niet zo zeker van!

Grote markt Hasselt

Zondag 23 juli: Het centrum ligt er uitgestorven bij, geen winkel is open. Enkel de eettentjes en het stedelijk museum zijn te bezoeken. Gezien je niet de hele dag kan eten en in een stoffig museum op de langen duur een droge keel krijgt besluiten we na de middag nog naar Mol te varen. We kunnen kiezen, ofwel meren we af in het nogal dure Zilvermeer, of we zoeken plaats op een passantensteiger op het kanaal Maasmechelen – Neerharen, als er plaats is welteverstaan.

En we hebben geluk.

26

Maandag 24 juli: Gezien de Kempen mooie fietsroutes heeft zullen we onze stalen rossen eens de sporen geven.

Maar eerst moet een probleemptje opgelost worden. Er komt geen drup water uit de waterkraan. De Jabsco-pomp wordt gedemonteerd, maar we vinden het euvel niet. Bij een scheepswerf in Mol vinden we een tweedehands exemplaar op 12 Volt, de onze is 24 Volt, maar een soldaat trekt zijn plan. Na montage komt er nog steeds geen drup uit. De tank zit vol, dus het probleem moet elders gezocht worden. Na wat gesleutel blijkt de terugslagklep in de watertank vast te zitten. Zaak opgelost. Gelukkig!

Nu hoeven we geen koffie meer te zetten met bier!

Dinsdag 25 juli: Bij SAS 4, recht over de pannenkoekenboot, staat een hoge uitkijktoren. Helemaal boven heb je een mooi uitzicht op de omtrek. Van daaruit start onze knooppunten fietstocht. De ‘verplichte’ tussenstop plannen we in de Abdij van Postel. Die paterkes hebben een grote kruidentuin, de kruiden worden er verpakt in pottekes en fleskes en verkocht. Ik ben er vrij zeker van dat in onze tuin thuis, na ruim een maand afwezigheid, er ook een grote variatie aan kruiden zullen woekeren. We zullen de paterkes aanbieden om ze te oogsten – gratis!

Ze hebben hier ook Postelbrood, -kaas en -bier. Het wordt met de minuut interessanter (die verwarde geest is daar weer). Voor we ons bezondigen gaan we eerst bezinnen in de kapel, waar het, zoals meestal in een kapel, zeer stil en rustig is (en weinig volk).

Kruidentuin Abdij Postel

Woensdag 26 juli: Een geluksdag. Alle sasjes op het kanaal naar Herentals worden onmiddellijk voor ons bediend. Het kan anders. Elke sassenier moet twee sluizen voor z’n rekening nemen en als die toevallig op de andere sluis zit kan het eventjes duren. Bij de Kempische Marine Kadetten in Geel, ook bekend als ‘Bij den Thijs’, meren we af. Ze hebben nog niet lang hun thuishaven onder sluis 9 maar wat ze op enkele jaren hebben uitgebouwd is best imposant. Leslokalen, magazijn met werkplaats, sanitair, kantine, keuken en slaapplaatsen. Met het bescheiden liggeld dat we er betalen steunen we met plezier de werking van de kadetten.

Donderdag 27 juli: Geel is niet vlakbij, 5,5 km per fiets langs Kempische wegen is haalbaar. Het is geen wereldstad maar alles wat we nodig hebben is vlakbij. Zegge en schrijve; een nagelnieuwe Lidl. Terug aan boord genieten we van een lekkere braai. Reeds sinds mensenheugenis hadden we een mini bbq op houtskool aan boord. Telkens weer opnieuw eindigde ons vlees in de pan omdat dat rotding maar niet wou branden. Dat is nu voltooid verleden tijd. Vorig jaar werd mij als kerstgeschenk een kleine gasbbq met grote strik in de handen geduwd. Zolang er gas in de fles zit is het vlees gaar voor ik zat ben. Want alle mannen weten dat je niet kan braaien zonder pilsje.

Vrijdag 28 juli: In de VPF passantenhaven Lier worden we door havenmeester Christel met open armen ontvangen.

We doen vandaag niets wereldschokkends meer. Al gaan we pas te kooi lang nadat de sterren aan het firmament zijn verschenen en de langeafstand muziektonen van Tomorrowland zijn weggeĂŤbd. Zolang kan een verwelkoming in Lierke Plezierke duren!

Een eigenaardigheidje zijn de draaiuren van zowel sluis Duffel als de Zennegatsluis op zondag. Vanaf 7 uur des morgens start de bediening. Uiteraard wordt met de getijden rekening gehouden en draaien ze in het Zennegat maar van 4 uur voor tot 4 uur na hoog water.

Eens op de Leuvense vaart worden alle kunstwerken bediend vanuit de centrale in Kampenhout, en dat loopt uitermate vlot.

Bij Yacht Club Het Sas, bij Fonske in Kampenhout, leggen we er het blok op. Speciaal voor ons hebben twee vaste liggers plaats geruimd, wat een ontvangst.

Haven Kampenhout

Lier Begijnhof

Zaterdag 29 juli: Lier wordt naar onze bescheiden mening veel te weinig bezocht. Het is er aangenaam flaneren en niet eens zo ver weg van de haven. Zaterdag – marktdag, een meevaller. Met een stadsplan dat we ontvingen in Viersel sas, zoeken we het begijnhof. Begijnhoven zijn altijd een oase van rust. Die in Lier is best wel groot met centraal een kerk en er rond een wirwar van smalle steegjes, geplaveid met keikoppen. Veel van de huisjes kunnen een restauratie gebruiken, die is stelselmatig aan de gang, maar wel met respect voor de originaliteit van de site.

Genoeg gekwezeld voor vandaag, op het plein bij de Zimmertoren genieten we van een meer dan voortreffelijk weekmenu. Op de terugweg slaan we proviand in bij Delhaize, amper 800 meter van de ligplaats. We komen hier reeds jaren, maar je moet het weten dat die er is!

Maandag 31 juli: Ondanks de vliegtuigen die zowat om de 3 minuten in de aanvliegroute van Zaventem boven ons hoofd zweven, beleven we een rustige nacht. Zelfs de binnenvaart passeert hier gemanierd. YCHS ligt in een zwaaikom bijna onder het sas. Maar zelden kom je een jachthaven tegen in een zwaaikom, in tijden dat de scheepvaart hier zo goed als verdwenen was werd de concessie toegekend. Tegenwoordig is er opnieuw meer trafiek, vooral de containervaart floreert.

Kampenhout ligt op een kruispunt van wegen, beter gezegd op een driesprong, centraal tussen Mechelen, Leuven en Brussel. Telkens op fietsafstand. En lijkt een fietstocht naar Brussel op kamikaze. Geen nood, op 150 m afstand is een grote bushalte. Op 30 minuutjes sta je in hartje hoofdstad. Een betere, rustiger en veiliger ligplek om Brussel te bezoeken lijkt ons onmogelijk.

Buikvormige sluis op Kanaal Leuven -Dijle

Zondag 30 juli: Miss Mercedes wordt vriendelijk verzocht om ons naar het Zennegat te brengen.

27

Mechelen bij valavond

We willen nog doorvaren naar Leuven, maar in en rond de haven zijn er momenteel grote werkzaamheden, dus schrappen we dit in ons stappenplan.

Dinsdag 1 augustus: Halfweg grote vakantie. De bedrijfswereld komt stilaan weer op gang na de jaarlijkse congé payé. We hebben het voorrecht om nog een tijdje onderweg te blijven. Rustig aan varen we terug tot aan de Plaisancebrug in Mechelen. Je mag hier 24 uur gratis liggen, maar ook hier ligt er éne die er zijn thuishaven van maakt.

Wanneer wordt daar eens paal en perk aan gesteld?

Mechelen heeft de laatste decennia een ware transformatie ondergaan. Een dag hier blijven is geen straf.

Woensdag 2 augustus: In de voormiddag kuieren we door het mooie centrum in de wetenschap dat we nooit alles kunnen gezien hebben. Het oude stadscentrum is een wirwar van straatjes die zich als tentakels rond de Sint Romboutstoren vastklitten. Heel wat van de oude historische gebouwen hebben een hedendaagse functie.

Het optrekje van Keizerin Maria Theresia van Oostenrijk bijvoorbeeld is nu rechtbank, het paleis waar Keizer Karel opgroeide doet dienst als theater. Het grote begijnhof wordt bewoond door moderne gezinnen van verschillende herkomst en pluimage.

28

Maar de Dossinkazerne is al lang geen kazerne meer. Een deel ervan werd museum ter herinnering aan de bijna 26000 joden en zigeuners die vanuit Mechelen op transport werden gezet naar hun definitieve eindbestemming: Auschwits-Birkenau en Dachau.

Ondanks de zon die haar uiterste best doet krijg je hier koude rillingen van.

Donderdag 3 augustus: Onze tijdelijke eindbestemming voor deze zomervakantie lonkt. Met behulp van de getijtafels uit het VPF Vademecum wordt het ideale tijdstip om af te varen richting Gent berekend. Het is kunst om met vallend water de Rupel af te varen, eventueel enkele uren rust in te plannen in Boom of Rupelmonde om dan met het opkomende tij naar Gent te surfen.

Voor een laatste keer moet Miss Mercedes het werk alleen zien te klaren.

Stilaan zullen we moeten uitkijken voor reparatie of vervanging van Mister Benz, haar luie compagnon, zodat we volgend jaar opnieuw een reisverslag kunnen optekenen. Maar dat is een ander verhaal.

Tot aan de Moervaart, Eartha & Jef en scheepshond Loeka MY Ti Koyo