Watersport Moervaart Magazine Oktober 2022

Zetel / Redactieadres: LEEWEG 4 9270 LAARNE

watersportmoervaartnieuws.blogspot.com

WERKTEN MEE AAN DIT BLAD: Jo Cappaert Chris & Christine Van Peteghem Abel Van de Velde Armand De Rouck

Eartha Dereuddre Jef Beernaert

Waarvoor DANK!

Watersport Moervaart vzw of de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor onjuiste, onvolledige of ontbrekende vermeldingen.

Niets uit dit Watersport Moervaart magazine mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de auteur.

LEDENVERGADERING

De vorige jaren kon de jaarlijkse VPF ledenvergader hevigheid van de Corona pandemie niet doorgaan.

Dit jaar lijkt dit wel te lukken.

Deze zal plaatsvinden bij ZATES in Bornem op Zaterdagnamiddag 19 november 2022.

Naast algemeenheden en antwoorden op vragen die voo reeds kunnen gesteld worden via voorzitter@vpf.be een gastspreker die het allicht zal hebben over AIS, werking en installatie.

Meer details volgen binnenkort per mail.

Alle VPF leden zijn welkom

ALGEMENE VERGADERING 2023

Zoals reeds eerder werd meegedeeld is er ook dit jaar wegens covid-onzekerheid geen Watersport Moervaart Najaars-bbq.

Je mag wel reeds noteren:

Zaterdagavond 18 februari 2023

De eerstvolgende algemene vergadering van Watersport Moervaart met maaltijd.

In

Feestzaal The Four Seasons op het domein Puyenbroeck.

Onze leden ontvangen tijdig een uitnodiging met het programma.

Het einde der wegenwerken komt in zicht

Na twee jaar modder, stof, omleidingen en, laat ons eerlijk zijn, wat geurtjes, lijkt er dan toch stilaan een einde te komen aan de langdurige werkzaamheden aan en rond het jaagpad. Het zal niet meer zijn als tevoren. Het ooit zo mooie beton is voor het leven getekend. De reparaties lijken halfslachtig. De Moervaartberm, die we al sinds jaar en dag proper trachten te onderhouden, is nu een steenwoestijn waar alleen het hardnekkigste onkruid vaste voet lijkt te vinden. Beetje bij beetje gaan we trachten er het beste van te maken. Enkele beschadigingen aan steigers hebben we intussen hersteld. Er werd door Jurgen (Iron Eagle) wat gras ingezaaid, vogelachtigen hebben het stante pede schaamteloos, zonder dank, gepikt. De aannemer overweegt om eventueel een grasmousse op te spuiten waarbij het zaad vlugger kiemt zodat die (vuile) Canadese ganzen en het andere gevederd gebroed niet de tijd krijgen om de lekkernij voor een tweede keer op te souperen Maar het is zo goed als voorbij, een verademing voor fietsers, voetgangers en bootjesvolk. Wel jammer dat de kapotgereden zitbank, waar de Moervaartheembewoners zo graag gebruik van maakten, verdwenen is nog voor we kans zagen die vlug zelf te herstellen. Hopelijk komt er een nieuw exemplaar in de plaats.

We hebben een TOP-zomer achter de rug, althans, wat het aantal uren zonneschijn met de daarbij horende hoge temperaturen betreft.

Ik hoor het u zo al zeggen “Het was er over”.

Maar na zonneschijn komt ongetwijfeld ooit regen, welkome regen! We bleven evenwel op onze dorst zitten met als gevolg dat voor heel veel pleziervaarders het vaarseizoen 2022 noodgedwongen in augustus, of anders gezegd halfweg het seizoen, stopte.

Er stond met de veel te hoge energieprijzen (diesel) al een handrem op het varen, dat was duidelijk te merken op de waterwegen waar het heel rustig bleef. Maar dat deed ons niet de das om, zelfs niet direct de waterschaarste want op zowat alle panden stond het peil nog goed. Het was duidelijk de politiek die door 1 welgerichte beslissing onze vaarkansen de grond in boorde. We werden zoals je zou kunnen zeggen ‘van achteren gepakt en lelijk misbruikt’. De pleziervaart stond voor een voldongen feit, zonder kans, inbreng of enige vorm van overleg.

Voor alle duidelijkheid, uw clubblad is absoluut gespeend van enige religieuze-, etnische-, seksuele- of politieke voorkeuren, we staan voor bijna alles open. Maar we trachten steeds een juist beeld te scheppen en zijn, gewoon omdat we geen bindingen hebben, nogal recht door zee. De kwestie waarover we het nu hebben, de onmogelijkheid om een sluis te passeren indien er geen beroepsvaart mee is gemoeid, is duidelijk een politieke zet die nogal breed in de media werd uitgesmeerd zodat ‘het volk’ kon zien dat de Vlaamse ministers nagels met koppen slaan en maatregelen durven nemen. Een maatregel die een hele kleine groep van de bevolking treft en die alles bij elkaar zeker het verschil niet kan maken. Halfslachtig, inderdaad, want de echt belangrijke problemen werden niet aangepakt.

Er bestaat in Vlaanderen een orgaan die “De droogtecommissie” wordt genoemd. In die commissie zetelen nogal wat belanghebbende groeperingen die iets met water te maken hebben, zoals o.a. de Vlaamse Waterweg, de drinkwater- en afvalwaterbeheerders, de polders, gemeenten en de provinciegouverneurs. Zonder twijfel een groep waar best wat vernuft bijeen zit. Daarboven staan ministers die eigenlijk dienen te luisteren naar het advies van de commissie en niet omgekeerd!

De Vlaamse waterweg had reeds in juni en juli maatregelen genomen. Het schutten werd reeds vroeg aan banden gelegd maar bleef, mits in achtneming van wachttijden, mogelijk. En 100% akkoord, er heerst een extreme droogte, er moet water bespaard worden. We hebben geen probleem met redelijkheid maar dit is onredelijk. Er werden geen opties geboden, we kregen niet eens de kans om ons te organiseren, op amper 3 dagen moest je thuis zijn, ongeacht waar je lag. Een onbegonnen zaak en het bewijs dat zij die de regels bepaalden nog nooit hebben gevaren. Er werd gevraagd of er de mogelijkheid was om bij een volle sluis te schutten, eventueel eens per dag, of zelfs eenmaal in de week een sluis te voorzien voor pleziervaart. Het antwoord was letterlijk: ‘In een crisissituatie is het als in een oorlog, er vallen slachtoffers, dat moet gewoon geïncasseerd worden’.

Er wordt vergeten dat we er reeds twee crisisjaren op hebben zitten. Eerst mochten we niet varen wegens corona, vorig jaar strandden veel jachtjes onderweg wegens de waternood. Zij die nu op vakantie waren kunnen soms niet terug naar hun thuishaven. Of ze zitten juist in hun eigen haven gevangen en kunnen niet weg. Maar mvr. De Minister heeft gesproken en alleen haar wil is wet. De droogtecommissie is haar marionet!

Het is kortzichtig om de waterproblematiek Vlaams te willen houden. Regenwolken en waterwegen gaan over grenzen heen. In Wallonië, Nederland of Frankrijk gelden andere regels voor dezelfde waterwegen, TE GEK VOOR WOORDEN!

Daarnaast dient gezegd dat het probleem van waterschaarste niet nieuw is. Reeds jaren horen we de noodklokken luiden, maar worden er voorzorgen genomen? Er wordt in Vlaanderen geen drup gestockeerd, regenwater loopt met grote snelheid recht naar zee waar het voorgoed verloren is. Er is volop geld voor onnodige dure fietsbruggen, maar een sluisdeur die honderden liter water per seconde verliest, een hefbrug die verzakt is en vastloopt bij 25°C, die zaken worden niet gerepareerd.

Er is onvrede in de sector, we worden geconfronteerd met geblokkeerde bruggen, stremmingen, wachttijden en nu zelfs de volledige lamlegging van de pleziervaart. Alleen de controles op ons waterwegenvignet werken feilloos.

De wereld is constant in verandering, het ene probleem is nog niet van de baan of een nieuwe crisis biedt zich aan. Alhoewel nieuw? We beleven een déjà vu. In de jaren ’70 van vorige eeuw hadden we ook zo’n crisis, de oliecrisis. Autoloze zondagen, devaluatie van de spaarcenten, torenhoge inflatie, betogingen… we hebben het allemaal al eens gehad en overleefd. Het komt nu ook ooit wel weer goed.

We moeten de crisis niet zomaar ondergaan, we kunnen beter proberen ons steentje bij te dragen door zuinig om te springen met energie.

Er zijn aan boord best wel enkele zaken waar we op kunnen letten, zeker nu we stilaan de winter in zicht krijgen. Enkele (sluimer) verbruikers die de rekening kunnen doen aandikken: Druppelladers voor accu (batterij loskoppelen? Of zonnecellen monteren om ze in conditie te houden) Vergeten koelkastjes kunnen grootverbruikers worden Luchtdrogers eventueel met timer instellen. Bij koud weer mogen die uitgezet worden. Elektrische kacheltjes (grootverbruiker) niet onnodig opzetten.

We gaan niet bemoeizuchtig doen. Ieder kan dat best voor zichzelf bepalen wat noodzakelijk moet opstaan en wat niet. Maar weet dat elke kWh dient betaald te worden.

Welke prijs we per kWh moeten rekenen zal van de jaarlijkse afrekening afhangen die de club gewoontegetrouw in november ontvangt.

De rekening voor de voorbije zomerperiode werd, zoals beloofd, aan 0.5 €/kWh gerekend. Allicht is dit verlieslatend maar de clubkas zal het tekort opnieuw compenseren. Uiteraard is het niet de bedoeling dat we dit keer op keer doen.

Nieuws uit de haven

De ESSEX, reeds heel lang een vaste waarde in Wachtebeke, is voorgoed uit de haven vertrokken.

De KIRKE, een 15 meter lange Luxemotor met Mia en Rudy, komt zich nestelen op deze mooie ligplaats.

Het Ukkepukske van Mikko kon blijkbaar niet gedijen in Wachtebeekse wateren, werd onverwacht verkocht en heeft intussen zijn ligplaats verlaten.

De FREIA van Saina en Gunther, die tijdens de zomer op de nr 1 (ANANDA) lagen afgemeerd, past als gegoten op de ex Ukkepuk- ligplaats en komt nu vast op nr 22 te liggen.

Welkom bij Watersport Moervaart.

Er lopen nog enkele aanvragen voor een vaste ligplaats maar momenteel zijn er geen vrije plaatsen meer over.

Ter info: we werken niet met een wachtlijst, plaatsen die vrijkomen worden, dit na overleg, enkel aan jachtjes die qua lengte passen op de vrijgekomen steiger, toegekend.

Kerstsfeer aan de Moervaart Zaterdag 10 december

Het lijkt nog vroeg, maar de tijd glipt ons door de vingers. Tijdig vooruitkijken en plannen om niets mis te lopen is een must.

Om tijdens de donkerste periode van het jaar wat vrolijkheid te scheppen zullen we ook tijdens komende kerstperiode ons beste voetje voorzetten.

We doen bij deze opnieuw een oproep aan onze ligplaatshouders om de bootjes te versieren tijdens de kerstperiode.

Om enigszins het hoofd te bieden aan de alom stijgende prijzen werd binnenskamers beslist om daar niet aan mee te doen. De Waterport Moervaart tarieven voor 2023 blijven opnieuw ongewijzigd:

Ligplaats 12€ per lopende meter.

Lidmaatschap leden met ligplaats in Wachtebeke 40€. Lidmaatschap sympathiserende leden 20€. Dagtarief bezoekers 7€ (vpf-leden 2de dag gratis). Bezoekers vanaf 1 maand betalen 3€ per dag. Overwinteren aan een vrije steiger 30€ per maand. Lidmaatschap VPF kost 20€ per jaar.

De facturen voor 2023 worden in november verstuurd. We doen dit zoveel als mogelijk per mail. Indien je intussen over een mailadres mocht beschikken of er is een nieuw mailadres in gebruik, dan zouden we het op prijs stellen indien je ons hiervan op de hoogte brengt.

Wil je sympathisant worden, heb je een vraag of wil je een adresverandering melden. Stuur ons een mailtje: watersport.moervaart@proximus.be

En het is nog zo gezellig als we samen kunnen de schakelaar opzetten bij een lekker glaasje.

De zaterdag nadat Sint met Piet en ezel terug naar warme streken zijn afgereisd zullen we de lont ontsteken (tenzij storm en ontij ons dwingt dit uit te stellen).

We hopen net als vorige jaren op een sfeervolle Moervaart, maar we houden het zuinig & veilig, gebruik LED lichtjes geschikt voor buiten.

Omstreeks 17u30 biedt de club de aanwezigen een drink aan.

SOCIALE CONTROLE

Is zeer belangrijk, vooral tijdens de winterperiode

Zie je iets abnormaal bij een van je buren, verwittig die of geef het door aan een bestuurslid.

Kom in de winter af en toe je boot controleren en haal losse waardevolle zaken van boord. Vermijd inkijk, sluit alles goed af en hou je boot proper.

VOOR UGELEZEN OF GEHOORD!

AIS & Marine Traffic

Tijdens de voorbije zomer waren we onderweg met aan boord een spiksplinternieuw AIS systeem. Na enkele weken varen bevonden we ons ergens in Frankrijk. We kregen van het thuisfront evenwel te horen dat we ons, volgens Marine Traffic, nog steeds in Oudenaarde bevonden. Op onze heenreis verbleven we inderdaad 1 dag in de VPF passantenhaven, maar ook niet langer. Ons AIS signaal werd, bij navraag, nochtans goed ontvangen door de scheepvaart rondom ons. Voldoende reden om eens op te zoeken waarom we op Marine Traffic zomaar ter plekke bleven trappelen.

Wie of wat is Marine Traffic:

Het is een internetplatform, een publiek domein dat de hele wereld bedekt, en waarop je gratis en wereldwijd de scheepvaart (die beschikt over AIS) kan volgen. Het is zeer gebruiksvriendelijk, recht toe recht aan. Je geeft de scheepsnaam die je zoekt gewoon even in, of je zoomt zomaar wat tot je in detail op de Moervaart zit, of zo je wenst naar Bukit Tunggal, een godvergeten gat ergens in Maleisië. Maar de kans is klein dat je daar een clubgenoot zal terugvinden. Er zijn gelijkaardige websites zoals bv. VesselFinder.

Werking AIS

Het AIS-signaal op je boot wordt via een marifoonkanaal uitgezonden in de omgeving van waar je bent. Uw exacte positie en vaarsnelheid worden met een GPS ontvanger in uw systeem geregistreerd. Hoe ver uw uitgezonden AIS signaal reikt is afhankelijk van de uitzendsterkte (wattage), de hoogte van uw VHF antenne en obstakels in de omgeving, maar het zal steeds beperkt blijven in afstand. Op binnenwater tot een 10 à 20 km, op zee tot 40 km. Dat geldt ook voor de ontvangst. Je zal dus nooit vanuit Wachtebeke op uw normale AIS plotter een schip zien dat zich bv. in Parijs bevind. Uw AIS systeem werkt onafhankelijk, zonder internetverbinding.

En toch kan je via Marine Traffic of VesselFinder schepen terugvinden die zich aan de andere kant van de wereldbol bevinden.

Hoe kan dit?

Kort door de bocht uitgelegd kan iedereen die over AIS beschikt zijn ontvangen data delen met de Marine Traffic data diensten. Op die manier gaan die gegevens viraal de wereld rond. Ontbreekt er evenwel een schakel, bv omdat er een ‘donateur’ is weggevallen wegens defect, dan blijven de laatst doorgegeven gegevens ter plaatse trappelen tot er een nieuwe update komt. Voor Marine Traffic of andere gelijkaardige toestanden heb je wel een internetverbinding nodig.

Moraal van het verhaal

Het is leuk om de wereldwijde scheepvaart eens te bekijken, de jachtjes van vrienden te volgen of uw eigen boot eens op te zoeken, maar vertrouw nooit op dergelijke systemen om te navigeren, er kan vertraging op zitten, tot dagen en weken.

Hou er ook rekening mee dat stouterikken die uw bootnaam zouden kunnen linken met uw thuisadres weten dat ze vrij spel hebben als ze zien dat de boot ergens onderweg is.

Marine Traffic zend geen signaal uit en wordt uiteraard ook niet als AIS aan boord beschouwd (bv voor doorvaart Antwerpse haven).

Miserie-miserie-miserie!

Het is je allicht ook reeds opgevallen, het loopt niet altijd vlot bij de bruggen over de Moervaart. En nu hebben we het niet specifiek over de Dambrug die vanaf 25°C niet meer mocht/kon gedraaid worden de voorbije zomer. Er is duidelijk een groot probleem die moet aangepakt worden. Er komt heel wat verkeer over de bruggen, zwaar verkeer! Razendsnelle auto’s, denderende vrachtwagens en buitenmaatse landbouwmachines. En daar wringt het schoentje, die machines groeien jaar na jaar. De breedste hebben een wielbasis van wel 4.25m, je ziet ze bang op je afkomen. Terwijl het rijvak over de brug amper 3m bedraagt, tussen de rechtopstaande zijbalken is het een goeie 4m. Het gevolg is dat de machines over het verhoogde voetpadje moeten kruipen. Ze doen dit heel voorzichtig, het kan ook niet anders, willen ze geen lekke banden oplopen of aan de brug haperen met zwaardere beschadigingen aan brug en machine tot gevolg. Ondanks de oplettendheid van het gros der landbouwers hebben de geklasseerde oude dames (ik heb het wel degelijk over de bruggen) enige last van slijtage en verzakkingen. Je zou van minder kreunen. Ontegensprekelijk heeft het vastlopen van de bruggen bij hoge temperaturen met verzakkingen, vervorming en ongewone slijtage te maken. Regelmatige dringende herstellingen zijn nodig om de bruggen open te kunnen houden voor het verkeer, maar zo blijven de lady’s het niet volhouden.

4m

Er loopt momenteel bij de Vlaamse Waterweg een onderzoek over wat er zou kunnen gebeuren om, met behoud van de huidige bruggen, aan voornoemde problemen het hoofd te bieden. Er is sprake van om twee van de vijf oude brugjes (Dambrug en Terwestbrug) aan te passen door de hoge (vrij scherpe) rand af te vlakken zodat het brede verkeer er beter over kan. Het zware verkeer zou over de andere 3 bruggen (Overlede- Kalve- en Coudenborgbrug) misschien wel geweerd worden. Niet iedereen zal daar tevreden mee zijn. En de hamvraag is natuurlijk of, met het verwijderen van die hindernis (het voetpad), de huidige noodzakelijke omzichtigheid niet zal verdwijnen.

En zo wordt er weer een nieuw probleem gecreëerd …miserie-miserie-miserie!!!

ROEPNAAM MARIFONIE BIPT – communicatiestoornis?

Met dank aan onze vvw Mendonk-vrienden die een melding de wereld instuurden die onze aandacht trok. Maar misschien wist je het al, voor alle anderen toch dit bericht:

Het betreft de roepnaam en de daarbij horende ATIS en MMSI nummers. Een roepnaam is niet de scheepsnaam maar een code die door het BIPT wordt toegekend aan een vaartuig. Die code is gekoppeld aan de identiteit van de eigenaar. Voor Belgische jachtjes is het samengesteld uit de letters OS en 4 cijfers. ATIS en MMSI zijn daarvan afgeleiden.

Die nummers hangen reeds sinds mensenheugenis vast aan schip en eigenaar maar kon in het verleden, mits aanvraag, na verkoop van het vaartuig overgedragen worden op de nieuwe eigenaar.

Die regel is blijkbaar al een tijd aangepast, dit zonder boe of ba, allicht in de veronderstelling dat elke Belgische onderdaan zomaar alles hoort te weten wat officiële instanties beslissen of veranderen.

Bij verkoop en dus ook aankoop van een 2de hands vaartuig, vervalt het bestaande roepnummer en wordt het niet meer toegekend aan de nieuwe eigenaar. Die moet een nieuw nummer aanvragen.

Dat betekent dat het ATIS en MMSI nummer, de codes die vast geprogrammeerd zitten in o.a. uw marifoon- en AIS toestellen, dienen aangepast te worden.

Gewone stervelingen kunnen dit niet zelf aanpassen, hier of daar een uitzondering niet te na gesproken. Het toestel dient uit de boot gehaald te worden en moet binnen bij een specialist. Zoals we allen weten, specialisten kosten geld. Reken gemakkelijk op toch €60 per toestel + enige transportkosten en enkele weken wachttijd voor je het toestel terugkrijgt.

OH, die mannen met bootjes hebben centen genoeg!

Al zal het water, ondanks de droge zomer, bij sommigen nu al tot de lippen staan.

Ben je in het geval om nieuwe nummers te laten ingeven bij uw toestellen, tijdig aan de slag gaan is de boodschap.

Een weekendje lang GENIETEN

Over ’s lands grenzen heen

richting Sas van Gent te trekken. Daar werd het

We gaan geen beschrijving geven van wat we tijdens het weekend gegeten of gedronken hebben, onze kinderen lezen mee, laat het ons houden op zeker ruim voldoende.

We maakten tijdens de tocht kennis met een pareltje uit het verleden, de 233 jaar oude Zwartenhoekse Zeesluis. Die moest het grondwaterpeil van het ingepolderde gebied beheersen maar had als hoofddoel een militaire functie. In geval van vijandelijkheden kon men met deze sluis de polders inunderen. Een 100 tal meter naast de sluis is nog steeds de batterij, een kleine schans waar kanonnen stonden opgesteld om de sluis tijdens een conflict te beschermen. Van een onderwaterzetting werd in 1830, tijdens de onafhankelijkheidsstrijd van België, trouwens gebruik gemaakt. Zonder de Zwartenhoekse Zeesluis waren die van Zeeuws Vlaanderen vandaag misschien geen reserve- maar echte Belgen. Stel je voor!

Vanuit Wachtebeke zijn de Zeeuwse Polders zeer dichtbij maar voor de meesten allicht onbekend terrein. Het volledige gebied is in het fietsknooppunten netwerk en op wandelkaarten opgenomen. Misschien is het een uitdaging om op een zonnige winterdag eens op zoektocht te gaan naar nog meer Zeeuwse pareltjes, net over ’s lands grenzen heen?

Maar het mag gezegd worden, de ploeg medewerkers van ’t Sas hebben er bergen werk verzet en ons laten genieten

Er kwam een prettig gestoorde muziekband uit Schellebelle, we gingen met een gemotiveerde gids dwars door en onder het oude vestingstadje wat Sas ooit was en we werden ondergedompeld in het Industrieel verleden van de streek.

zonnig fietstochtje door de polders.

Tekst: Jef Beernaert

Foto’s: Eartha Dereuddre

Ik heb een boooot Een hele mooie booot

VAART… MAAKT KRASSEN!

Varen is avonturen beleven. Er loopt al eens iets zoals het niet hoort te lopen. Niets om verlegen over te doen, in tegendeel! Dit clubblad is de uitgelezen plaats om uw verhaal met anderen te delen. We zijn steeds op zoek naar nieuwe verhalen en richten de oproep aan alle pleziervaarders om ons een verhaal te brengen. Schrijf je zelf niet graag, we willen het voor u doen.

Stuur ons een mailtje: watersport.moervaart@proximus.be

Lente 1987

We maken een zondagnamiddagpleziervaarttochtje met ons kleine speedbootje langs de oude Leie. In Astene, voor het sluisje, net voorbij de bekende River Ranch, zien we een boot liggen waarop een TE KOOP bordje hangt. En heel toevallig zijn wij zoekende partij. De ORCA, zo luid de naam van het jachtje, ligt er wat verwaarloosd bij. Het is bijna 9m lang, slank, rondspant en geklonken. Het ligt afgemeerd een 50 tal m voor het ophaalbrugje, gewoon in de graskant. We zijn heel benieuwd naar de vraagprijs en nemen contact op met de eigenaar.

Wat vooraf ging:

We hadden reeds andere bootjes bezocht met telkens verschillende ervaringen. Ofwel was de vraagprijs torenhoog, of de motor startte niet. In één geval, een 8m lang vletje uit de buitenhaven van Nieuwpoort (de binnenhaven was er nog niet), waren we ei zo na tot een aankoopovereenkomst gekomen. Dat vletje leek voor ons op het eerste zicht perfect, de prijs viel mee, er was wel wat werk aan maar de motor, een Peugeot Indenor, sloeg bij de eerste slag aan. “Nog nooit ‘n probleem ghad meneere” wist de verkoper ons te vertellen. Tot we op de steiger terugwandelen naar de wal en een buurman van het vletje tegen de verkoper zegt: “Ah Pol, oewist, ejjem eindelijk in gangk gekregen? ‘t Ghienk vandeweeke zo ghoet niet eeh!” Tja, onze interesse was op slag verdampt, zo iets moet je ook niet kopen natuurlijk. Of die twee ooit nog een schoon woord tegen elkaar gesproken hebben? Ik betwijfel dat sterk.

Het verhaaltje dat we deze keer brengen is voor geen letter gelogen noch aangedikt, in tegendeel. Het is hoe we zelf lang geleden onze eerste stapjes in de wereld van toervaren hebben gezet. Het is een verhaal van wat vallen, opstaan, maar vooral doorgaan. Laat je niet kisten als het eens tegenvalt. Na 35 jaar leven we nog en varen rond met volle goesting. Misschien een motivatie voor beginners? Want daar is grote nood aan.

Het sleuteltje gaat in het contactslot en broemmmm, de motor, een nog jonge Perkings marine diesel, lijkt blij dat hij eens mag draaien.

“DAT IS EM” denken we in stilte. Op de vraagprijs dingen we niet eens af, allicht tot grote verbazing van Lionel. Maar wij waren toen nog heel jong, naar het schijnt nogal naïef en al helemaal onervaren in die dingen.

Op zondag doen we nog een testrondje, we hebben ons speenvarkentje mee en de overdracht is een feit.

Nu gaan we op zoek naar een club

Vandaag de dag is het niet eenvoudig om een goede betaalbare ligplaats te vinden, in 1987 was dat niet anders. Te meer dat we de boot toch liefst niet al te ver van huis willen hebben.

De eerste weken blijft hij nog in de Astense graskant liggen en tweemaal per week rij ik op en af om een kijkje te nemen.

We hebben reeds vernomen dat er in Desteldonk een club is, maar waar ligt dat boerengat in Godsnaam. Met een landkaart in de hand kom je door het ganse land, dus wij op zondag naar het VVW waar ze in die tijd hoogdagen beleven met de waterskiclub Piranha’s.

Daar hebben ze voor ons geen plek, maar mits betalen van lidgeld kunnen we op een wachtlijst komen. Daar zijn we natuurlijk niets mee vooruit geholpen. Een toevallige tooghanger in de toenmalige kantine hoort ons bezig en laat vallen om eens in Wachtebeke te informeren. Als WestVlaamse missionarissen, gedropt in O-Vl hebben we ook daar nog nooit van gehoord. Op dezelfde landkaart vinden we de gemeente terug, toevallig niet ver weg. Maar in Wachtebeke ontmoeten we op dat moment geen kat aan de waterkant die ons kan verder helpen. Op de hoek is een cafeetje, ‘Het loze vissertje’. We stappen er binnen en vragen wat info. Waardin Margriet verwijst ons naar een man die er eenzaam aan een tafeltje zit. Roger blijkt de penningmeester van de club te zijn. Ah, leg jullie bootje voorlopig maar aan mijn steiger, die is vrij en mijn boot (de huidige NEMO) ligt nog een tijdje boven bij Armand op de werf. Het actief lidgeld kost hier 450 frank per jaar en dan zien we verder wel wat er moet gebeuren Marcel, onze voorzitter, zal je dan later wel zeggen waar je een steiger kan bouwen.

Lap, dat ging vlot, we verkassen naar Wachtebeke!

De verhuis richting Moervaart, een hele ervaring.

Op een oude, reeds veelvuldig herstelde ANWB vaarkaart, die we naast enkele beduimelde voorhistorische sexboekjes in de boot vonden, wordt de vaarweg uitgestippeld. Dit is volledig nieuw voor ons.

De stroming grijpt onmiddellijk zijn kans en duwt de kop van de boot met grote kracht weg van de wal. De spanning op de voorspring is zo groot dat we die niet meer los krijgen. Intussen beseffen we dat we geluk hebben dat die spring er staat of de boot zou onhoudbaar rond zijn achtertros gedraaid hebben. Trekken en sleuren brengt niks op, met wat schroefgeweld als hulp komt het wel goed. We zijn los en al vlug onderweg.

Komt het door het koude natte weer of door de commotie van de morgen, ter hoogte van de steiger in Sint-MartensLatem moet er reeds een pitstop ingelast worden. Nonkel moet dringend pipi doen en op het scheepstoilet ziet hij het niet zitten, naar verluid te klein en te veel beweging, toch geen last van zeeziekte mag ik hopen?

Steiger Sint-Martens-Latem

Door de hoge waterstand van de voorbije dagen is er echter een laagje slibafzetting op de steiger. Nonkel pakt een zwiep, gaat onderuit en beland net niet tussen wal en schip in de Leie. Alleen zijn broek is beslijkt en nat, weliswaar tot aan het kruis, maar hij is van geen kleintje vervaard en veel meer gewoon, dat valt best mee.

We kunnen weer verder, mee met de Franse stroming, meanderend richting Ringvaart. Daar is het vrij druk met vooral spitsen en Kempenaars die naar Evergem varen. We volgen gedwee in hun zog, zo kunnen we de weg niet kwijt raken.

boeg draait weg door de stroming

Murphy’slijntje

Een natte zaterdagmorgen. Het regent reeds enkele dagen pijpenstelen en er staat een harde wind. Eartha brengt ons naar Astene. Ons, dat is de eenmalige bemanning, bestaande uit een reeds oudere nonkel en zijn zoon, mijn schoonvader en ikzelf. Geen van ons heeft enige ervaring, geen van ons heeft ooit bewust een sluis van ver of dichtbij bekeken. Op de Leie staat een vrij sterke stroming, de golf regenwater die met gang afkomt van Frankrijk. Maar niet verlet, we gaan aan boord, hebben onze boterhammen en een thermos koffie mee en starten de motor. En dan gaat het voor de eerste keer mis. Uiteraard niet door onze schuld maar die van Edward, Edward Murphy. Je hebt theoretisch 50% kans dat je het juiste touwtje eerst losmaakt denk je, maar Murphy molt mee en helpt je over de streep om dus eerst het verkeerde lijntje los te gooien.

In Evergem aangekomen liggen er reeds verschillende schepen te wachten op een schutting. Van de grote sluis is er nog lang geen sprake, alles moet door de enige sluis, tegenwoordig de kleine genoemd. De sluiswachter rijd er rond op zijn fiets en klasseert de schepen als haringen in een ton. Marifoon hebben we niet, de dienstdoende sluiswachter trouwens ook niet, die luxe was nog niet verplicht. Wij zijn trouwens nog onwetend van het bestaan ervan.

Tijdens de wachtbeurt doen we een verwoede poging om af te meren aan de kade tussen twee spitsen in. Hun kolkende schroefwater denkt er even anders over, de bolder wordt gemist, onze pikhaak komt in het water terecht en wordt door de kracht van het schroefwater naar het midden van de waterweg gestuwd. Dat wordt een rondje varen, met de tweede pikhaak (we zijn goed geëquipeerd) lukt het om de eerste terug op te vissen. Voorwaar, Ik stel mij vandaag voor wat de binnenschippers toen moeten gedacht hebben.

We varen uit de sluis, misschien lichtjes gestresseerd, dat kan ik me niet meer goed herinneren, maar de eerste sluis ooit is ‘succesvol’ achter de rug en we zijn weer onderweg.

Op het kanaal naar Terneuzen kijken we ons de ogen uit, wat is het hier breed en druk. Maar er is plek genoeg voor iedereen. We houden veiligheidshalve ‘te midden de vaart’ aan. Tot we in de verte een zeereus met er voor een span sleepboten zien op ons afkomen. Toch maar wat opschuiven zeker?

De kleine sluis van Evergem

Intussen komt een lading schepen de sluis uitgevaren en kunnen wij op aanwijzing van een gesticulerende sluismeester achter de beroepsvaart mee binnenvaren. We meren af aan stuurboord, dat lukt aardig, het trapje met bolder wordt deze keer goed geënterd.

Op een bepaald moment beginnen verschillende schippers mij aan te roepen dat ik met mijn documenten naar boven moet. Wat? Hoe? Documenten??? Welke documenten. Ik heb bij mijn weten geen documenten. Ik zoek verwoed in een farde die mijn vrouw meegaf en vind er een oude meetbrief van de vorige eigenaar en een aankoopovereenkomst, voorzien van zegels en stempels van het BTW-kantoor. Gezwind (ik was nog jong, weet je wel) klim ik met mijn hele bezit het trapje op en loop over de ophaaldeur naar het kantoor. Daar trachten ze me wijs te maken wat ik moet doen de komende weken, tikken ze me éénvingerig een reisdocument uit en betaal ik 20fr tol. Het duurt allemaal iets langer dan voorzien, mijn boot ligt ondertussen beneden. Gelukkig hebben de matrozen er voor gezorgd dat die niet is blijven hangen tijdens het zakken. De ophaaldeur van de sluis, waar ik zo even nog was overgestapt, is reeds naar boven. Mijn bemanning lijkt onrustig en de schepen varen intussen stuk voor stuk uit. Hoe kan ik in Godsnaam weer aan boord geraken, die deur staat omhoog

Ja, ik weet het, er is nog een tweede deur aan de andere kant van de sluis, maar toen besefte ik dat nog niet. Ik vind er niets beter op dan op een spits te springen terwijl die uitvaart en vervolgens, met de hulpvaardige handen van een schipperin, op een tweede te hoppen tot bij mijn boot.

Allicht “jamais vu”. Maar het is gelukt!

Door al die koffie en het beetje stress zou ik intussen ook wel eens mijn opgespaarde water kwijt willen, ik durf evenwel mijn stuurwiel niet alleen laten. Maar als je moet… Dan maar vlug over de reling. Ah ja, al die camera’s waren er toen nog niet! En naar ik later uit rechtstreekse bron heb vernomen, doen de echte schippers het allemaal, dus… we zijn goed bezig. Verder loopt de tocht zeer voorspoedig, met wat geluk varen we de Moervaartmonding juist niet voorbij. In Wachtebeke staat Eartha ons op te wachten.

‘Hoe was de tocht, alles goed verlopen?’

‘O, zeker, geen probleem gehad. Die Lionel heeft ons een prima boot verkocht. Maar voor we hem onder handen nemen en een nieuw jasje aanmeten (het bootje, niet Lionel) zouden we best eerst een jaartje ervaring opdoen. Je weet maar nooit dat we een kras varen deze zomer”.

En zo geschiedde. Enkele weken later beleven we onze eerste 14 daagse zomervakantie aan boord. Grote krassen waren er niet bij, maar we werden deskundige knutselaars en elke dag was een leerschool. Het jaar daarop werd het bootje opgeknapt en herschilderd. Nog 11 jaar hebben we, in volle tevredenheid, met het bootje rondgetoerd tot we het met tranen in de ogen hebben verpatst en aan onze huidige TiKoyo konden beginnen

Waar het bootje nu ligt? Geen idee, het lijkt van de aardbodem verdwenen.

Maar heel veel mooie herinneringen zijn wel gebleven.

Onze mosselpot

n het oktobernummer 2021 van ons Moervaart Magazine werden enkele technische inzichten verschaft over de Wierpot. Er stond een omschrijving in met voor- en nadelen en wat we konden doen om problemen te voorkomen of eventueel vlug op te lossen. Die tips waren goed om weten. We hebben tijdens de vorige wintermaanden ons eigen systeem op de Luca eens goed bekeken en zelfs even overwogen om een bijkomende filter naast de bestaande in bypass te plaatsen, maar we deden het niet. Tijdens vaartochten controleren we trouwens frequent de filter en in de wetenschap dat we nu ‘in geval van’ vlug een oplossing zouden vinden waren we in de veronderstelling voorbereid te zijn op een zorgeloze zomertocht met onze Luca. Tot…

Tot op het moment dat mijn Eerste (en weliswaar enige) stuurman, of moeten we gendergewijs over stuurvrouw spreken? mij kwam melden dat er toch wat minder water spoot uit de buis achteraan. Een blik op het dashboard vertelde mij dat de motortemperatuur o.k. was, dus waarschijnlijk niets aan de hand. Mijn eerste stuurvrouw is evenwel een doorbijtertje, een tijdje later kwam ze weer met een melding: Nog minder spuit en precies toch een ander geluid uit die buis.

En een klein rookpluimpje!

Alléz-alléz, dan maar even ergens aan de kant zien te komen om de wierpot te controleren en indien nodig uit te spoelen.

De vloerbedekking wordt inderhaast wat opgerold en het vloerdeel boven de betreffende filter weggeklapt. De wierpot is vrij goed toegankelijk, dat zit op onze boot gelukkig al goed. Eens opengeschroefd blijkt er maar een klein beetje groensel in het filtermandje te zitten, amper een kinderhandje vol, en zoals we weten, een kinderhand is gauw gevuld! Dus denken we dat er geen probleem is, er wordt terug opgestart en verder gevaren. Jammer genoeg zonder enige verbetering in de situatie.

Wel

Niet

De motor loopt niet heet, maar mijn ‘eerste’ heeft gelijk (zoals altijd!), het lawaai is anders en het spuit niet lekker uit de uitlaatpijp.

Zou er iets mis zijn met de leidingen, een versleten impeller of toch ergens een verstopping? Ik vind er niets beter op dan, terwijl de stuurvrouw verder vaart, zelf eens in de motorruimte af te dalen en daar kijken of ik iets kan vinden.

aanzuigleiding

Ik volg logisch de leiding, vertrekkend bij het aanzuigpunt tegen de huiddoorvoer. Al heel vlug merk ik een eigenaardigheidje die onzichtbaar is als de motor niet zou draaien. Blijkt dat de aanzuigleiding tussen de afsluitkraan bij de huiddoorvoer en wierpot precies een beetje wordt plat gezogen.

Dus is de impeller in de waterpomp wellicht in orde, anders kan je geen voldoende sterk vacuüm krijgen om die leiding plat te zuigen. Dan maar ergens terug aan de kant. Gezien we een geroosterd waterschepje (zoals op de afbeelding hiernaast) als huiddoorvoer hebben lukt het niet om een stok of staaf door de aanzuigbuis te duwen om te zien of alles vrij is. Ik probeer toch maar eens, met een stuk slang in de aanzuigleiding, om deze door te blazen van binnenuit naar buiten. Gezien er geen compressor aan boord is moet ik zelf blazen, precies een alcoholtest maar iets groter. Met wat effort lukt het nog ook, ik kan er door blazen, mijn ademtocht komt buiten gezwind naar boven borrelen.

En wij weer weg. De eerste paar minuten zo te zien met beter resultaat, maar al gauw is het dan weer van het zelfde, de aanzuigbuis; een flexibele leiding zonder versterkingsdraad, is nog iets platter dan voorheen. Het is trouwens het enige stuk leiding zonder versterkingsspiraal in gegoten. Nog een geluk, anders had ik nooit opgemerkt dat die plat gezogen werd.

We varen evenwel rustig verder, de motortemperatuur houden we goed in de gaten. Eens afgemeerd in een haven zie ik in de huidige omstandigheden (tijdens onze reis) maar één mogelijkheid meer: de zwembroek aan en onder water eens kijken of er iets te vinden is. En ja, ik weet het, dat kan ook zonder zwembroek, maar ik wil het aantal toeschouwers beperkt houden.

Ondanks dat je in principe niet mag zwemmen in bevaarbare waterwegen ga ik dan toch maar het sop in met als voorwendsel “dringende technische ingreep”.

Tekst

Wat blijkt al snel: het water is best aangenaam warm en een hele kolonie kleine mosseltjes terroriseren bepaalde delen van het onderwaterschip. Ze zijn amper 1 à 1,5 cm groot, bezetten de anodes, de metalen delen van de boeg- en hekschroef en nestelden zich vooral toch ook wel op het bronzen huiddoorvoerroostertje van de aanzuigleiding die naar de wierpot loopt. Hoe durven ze zich daar te nestelen. Ze hangen gewoon op elk plekje waar geen antifouling is aangebracht. Nochtans, in het voorjaar waren ze er nog niet, toen moesten we een nieuw schroefje monteren op de boegschroef en er was nog geen sprake van enige aangroei. Kan dat zo vlug veranderen?

Waar het enigszins bereikbaar is, heb ik dan maar alles ontdaan van aangroei. Na de knip en scheerbeurt is er een mooie portie mosselkes bijeen geschraapt, in aantal goed voor 2 personen maar zoals je kan zien op onderstaande foto zijn ze nog véél te klein om er alcoholistjes van te maken en in witte wijn te garen.

ZOETWATERMOSSELEN (toevoeging redactie)

Mosselaangroei op binnenwater is niet nieuw, eigenlijk zouden we moeten zeggen ‘het is terug van weggeweest’.

Als we aan mosselen denken, dan leggen we uiteraard verband met Zeeland waar de welbekende zoutwatermosselkes hun laatste dagen vertoeven om in het heldere zeewater van de Oosterschelde zichzelf zuiver te spoelen vooraleer ze op onze borden terecht komen.

Maar naast de mosselen die we in de zee aantreffen, hebben we dus ook verschillende soorten zoetwatermosselen die we terug op de binnenwateren aantreffen. Ze zijn nooit helemaal weggeweest, maar in het sterk vervuilde ‘dode water’ dat we kenden tijdens de tweede helft van de 20ste eeuw gedijden ze niet. Sommige soorten zijn in onze contreien dan ook compleet uitgestorven. Maar we kunnen stellen, onafgezien van wat milieugoeroes beweren, dat de waterkwaliteit de laatste decennia sterk verbeterd is. Er zit weer vis, je vind opnieuw rivierkreeftjes, we krijgen, jammer genoeg, algen aangroei en de mosseltjes zijn, tot spijt van Chris en vele andere booteigenaars, terug.

Door die aangroei waren de gleufjes in de waterschep zodanig gehinderd dat de doorstroom minimaal was geworden, nog net voldoende om niet in echte problemen te komen. Het watertekort in ons koelsysteem is daarmee van de baan, geen plat gezogen aanzuigleiding meer, de koeling is weer top, de uitlaatpijp spuit weer als een pompier op zijn eerste werkdag. De vraag is alleen voor hoe lang?

Het (pornografische) leven van een mosseltje lijkt mij niet zo heel aantrekkelijk, al zullen biologen en frigide medemensen daar allicht anders over denken. De Voortplanting is namelijk minder spannend dan bij de gemiddelde mens, ze moeten geen moeite doen om een partner te versieren. De mossels laten het mannelijke zaad en de vrouwelijke eitjes in heel grote hoeveelheid door het water wervelen. Vervolgens vindt de bevruchting plaats als het zaad de eitjes ontmoet. That’s it! Tja, ik zou geen mossel willen zijn.

De bevruchte eitjes, die vrij snel uitkomen, transformeren in ongeveer 4 dagen reeds tot minuscuul kleine schelpjes. Om verder te ontwikkelen hecht de jonge zoetwatermossel zich als een parasiet op een argeloze voorbij zwemmende vis. Na een maand laten ze de vis los om de rest van hun leven verder door te brengen op een of ander oppervlak waar ze zich aan vasthechten, bij voorbeeld in uw koelwaterinlaat of op de kiel.

Daar groeit de mossel, afhankelijk van de omgevingstemperatuur, vrij snel. Ze voeden zich voornamelijk met voorbijzwevende algen en zuiveren op die manier het water. Veel mosseltjes en aangroei op het onderwaterschip zullen als een handrem werken op de loop van je boot.

Hoe zijn die mossels daar zo vlug gekomen, dat is mij een raadsel. We varen meestal op zoet en af en toe eens brak water, tot op heden nog niet in zout water gevaren. Horen die mosseltjes daar niet te leven? Is dit weer een kronkel in de evolutie van onze natuur?

Of zijn dit zoetwatermosselen.

Wie zijn ze, wat doen ze en waar komen ze vandaan.

De vraag is natuurlijk of ze afsterven als ze in zout water komen. Jawel, als ze lang genoeg ondergedompeld worden zullen ze de pijp aan Maarten geven, maar niet door gewoon eens een tochtje, heen en terug, over de Westerschelde te varen. Dus, alleen een goede antifouling of, met zwembroek, op tijd en stond de mosselen verwijderen zal soelaas brengen.

Tekst: Jo Cappaert

YESTER VERLEGT ZIJN GRENZEN Deel 1

Foto: Yester uitvarend bovenkant scheepslift Strepy

Aan een snelheid van honderd km/uur, volgens VSV (Vlaamse Stichting Verkeerskunde) de meest zuinige en ecologische snelheid, dendert taxi dochter over de expresweg richting thuis om mijn auto op te halen na ruim een maand bootreis.

Ik ben die snelheid en de drukte niet meer gewoon. Alsof ik terug in het echte leven wordt gekatapulteerd. Het wordt terug het opnemen van ‘den dagelijkse draad’, en alhoewel al een tijdje op pensioen gaat de wereld voor ons in één ruk toch wat vlugger draaien dan tijdens de voorbije vakantiemaand. De huiselijke taken, zoals kleinkinders opvangen en samen met wat kippen, konijnen en poezen voederen, gazon maaien en af en toe buitenshuis nog eens een jobke doen om de mazoet voor de vakantie van volgend jaar te kunnen betalen, gaan me neig doen terugdenken aan de niets-moetende-alles-mag periode van de afgelopen vakantie.

Een voorjaar van planning ging er aan vooraf.

Het begon met ons whatsapp-groepje “after in compagnie” van de 2021-reis. ‘Ons’ bestaat uit 3 compagnons, de Anna Friederike, TiKoyo en Yester, samen hadden we vorig jaar een natte maar mooie droom laten vervullen en dat smaakt naar meer. Een voorstel om naar Parijs te varen had meteen onze volle aandacht. Door een corona-uitgesteld concert welke compagnon 1 graag wilde meepikken op 8 juli was het onmogelijk om samen op 1 juli te vertrekken. Geen nood want bootsmannen en -vrouwen komen mekaar zeker ooit eens ergens tegen.

Den draad

Na enig overleg beslissen we om op 1juli in de namiddag te vertrekken naar Gent Lindenlei. ’s Morgens wordt de mazouttank nog bijgevuld met bidons. We hopen heen en terug te halen met een 550 liter te dure diesel. Ondertussen is ook proviand, kleding en wat drank aan boord gebracht. Wegens de nog aanslepende wegenwerken in onze haven wordt de auto naar huis gebracht en kom ik met de fiets terug. Een slecht begin van ons verlof, een hevige regenbui zorgt dat ik kletsnat terug bij de boot kom. Die nattigheid wordt op dat moment vervloekt, maar het kan verkeren. Nu nog enkel de watertank opvullen en weg zijn we. Maar het verloopt niet volgens plan. Bij het starten van de SB motor geeft die geen kik. Blijkbaar geen zin om op reis te gaan. Begrijpelijk want voor hem is dat werkendag. Parijs lijkt ineens ver weg. Met een lichte paniek een telefoontje naar een geruststellende Jef gepleegd die er van uit gaat dat er waarschijnlijk wel een draadje of contactje is losgeraakt tijdens de werken aan de BB motor eerder deze week. En ja, dat is het... den draad. Gezien de oorzaak pas werd gevonden na een tweetal uur van testen en uitmeten is het ondertussen al laat op den noen en passen we ons reisschema een eerste keer, en niet voor het laatst, aan. We slaan Gent over en besluiten met ons viertjes, bij een koel drankje onder een opklarende hemel, om morgenvroeg rond negen uur te vertrekken naar Oudenaarde. Die eerste nacht op de boot is zalig, rustig geslapen in ons haventje.

Het is zaterdagmorgen 8u30, we zien Overledebrug aan onze kont verdwijnen. We zijn onderweg! Doorvaart Gent kan niet wegens stremming Bataviabrug, dus gaan we via Evergemsluis waar het behoorlijk druk is, dus ook op zaterdag.

Animatie

Via Ringvaart en Bovenschelde varen we op naar de Vlaamse Ardennen Een rustig traject dat nu geanimeerd wordt door een 110 m lang binnenschip dat aan de kruising met de toeristische Leie ineens, vlak voor onze neus, bijna dwars gaat en met de kop schuin tegen de betonnen wand komt te liggen. We moeten zowaar in de remmen. Na de oproep van Jef “Of er iets mankeert” laat de Franse schipper doodleuk weten dat hij zijn matroos aan de kant wil zetten, die neemt even de trein. We mogen gerust passeren.

De schipper, duidelijk de leukste thuis, zet terwijl we voorbij zijn kop gaan, zijn boegschroef op minstens halve kracht. We gaan ervan uit dat het niet kwaadaardig bedoeld is en schommelen er met enige moeite voorbij.

Een leukere animatie is dat we kilometers ver worden geëscorteerd door een toeterende camionette. Een bekende?

En ja, op de kruising Ringvaart/Bovenschelde staat hij daar en neemt enkele mooie foto’s van op de kant. Bedankt NemoPaul. We meren af in Oudenaarde om 17u15.

Het is ondertussen een lekker weertje geworden en ideaal om wat aan het uiterlijke van de Yester te werken zodat we met een propere boot kunnen verder reizen. ‘k Was wel even vergeten om de raampjes van de slaapkamer te sluiten, wat resulteert in een, met plekken, natte matras. Oeioei, straks nog meer animatie!

Om de dag af te sluiten zoek ik, bij een fris pintje, samen met Jef nog wat info op over de werking van PC Navigo want morgen ga ik mij er voor het eerst door laten leiden. En die nieuwe wegwijzer lijkt me nogal wat mogelijkheden te hebben, als je de juiste knopjes weet te vinden. Ik kan wel niet vergelijken met andere navigatie systemen want het is de eerste keer dat ik, buiten papieren vaarkaarten, een ondersteuning gebruik.

Een fijne ontmoeting

En zo vertrekken we op zondag om 10 uur richting het kommetje van Antoing waar een ontmoeting gepland staat met compagnon 1, Rita en Luc, maar zonder boot. En of die hartelijk was. Na een aperitief op het terras van de Tikoyo besluiten we het stadje in te trekken om de innerlijke mens te spijzen. Het wordt een overheerlijke Chinees vlakbij. Het afscheid valt ons allen nogal zwaar, het lukt de bemanning van de Anna Friederike niet om op de geplande datum af te varen, dus zetten we onze reis met 2 compagnons verder in de hoop elkaar toch ergens onderweg nog tegen te komen.

We spoelen de emoties weg met een slaapmutske op de Tikoyo alwaar de planning voor morgen nog eens bekeken wordt.

Een BBQ in Thieu.

Maandagmorgen, na inkopen gedaan te hebben in de vlakbij gelegen Aldi, verlaten we Antoing. In de eerste sluis van Peronnes hebben we geluk. Het ding heeft problemen, vorige week kwam de hefdeur blijkbaar naar beneden zonder dat het de bedoeling was. Om de scheepvaart niet lam te leggen wordt ze manueel bediend vanuit de toren. Dat gaat tergend traag, maar beter zo dan niet. We nemen de 2 sluizen samen met een oud-ijzer-pousseur. De schipper laat ons galant voorgaan want hij loopt niet al te vlug. Met een gezapige snelheid van ongeveer 10 km/u leggen we de rustige maar lange, ietwat saaie vaarweg naar Thieu af. In Pommeroeul, waar we vorig jaar nog een prachtige avond beleefden, zijn ze volop aan het werken voor de heropening van het kanaal naar Condé die voor 2023 gepland is.

Vlot worden de 2 volgende sluizen genomen en om 17u liggen we aan de kademuur van Thieu waar we onverwacht worden verwelkomd door Staf en Rita van de Lima.

Dit wordt natuurlijk weer even aperitieven. Daarna wordt onze BBQ op temperatuur gebracht. Het loopt tegen 23u als we moe maar voldaan ons ter bedstee begeven.

Dinsdagmorgen vullen een binnenschip en drie jachten de scheepslift van Strépy. We laten ons naar een hoger niveau brengen, ruim zeventig meter op enkele minuten tijd Indrukwekkend. Het uitzicht op de omgeving is hier fantastisch, we zien zowaar ‘bijna’ de Eiffeltoren.

Mooi uitzicht vanuit de scheepslift

Op bekend terrein

Na een drietal uurtjes varen meren we af in Seneffe. Vorig jaar waren we hier ook, we lagen toen 5 dagen lang vast wegens de watersnood en hebben zowat de hele omgeving afgefietst. Nu wordt het eerder een luie namiddag met even wat liefde voor de onderdekse Yester. Vet en olie zijn dan nooit ver weg. Ook nog effe de tijd nemen om een lus te vlechten aan twee nieuwe lange afmeertouwen, dat lukt nog aardig.

Tikoyo & Yester in Zwijnaarde

De havenmeesters, een leuk duo, zijn intussen gearriveerd zodat we ons liggeld met VPF korting kunnen vereffenen, we betalen amper 6€. Na het avondeten worden we verwacht op de Lima. Het wordt er gezellig keuvelen over de verdere reisplannen en nog zoveel meer bij een lekker glas wijn. Meer moet dat niet zijn.

Dwars door het recyclagepark van België

Woensdag moeten we vroeg op want het wordt een lange vaardag omdat we tot in Auvelais willen geraken. Na ontbijt en douche, Lima is ondertussen al vertrokken, wordt om negen uur de badge terug ingeleverd bij de havenmeester waarna we direct vertrekken. Vanaf nu is het voor ons onbekend terrein, spannend. Het kanaal Brussel-Charleroi is mooi varen, een heuvelachtig vrij bosrijk gebied af en toe afgewisseld met een industrieterreintje. Bij de tweede sluis halen we de Lima bij, zo vlot het bij ons loopt, bij de Lima juist andersom. Het valt me vooral op dat hier een stevige commercie zit in afval, van steenpuin en slib tot oud ijzer, glas, isolatie, plastiek en karton. Afval is duidelijk geld waard. We komen vlakbij Charleroi, Ryanair vliegt af en aan met ladingen vol zonnekloppers. We varen langs de resten van vergane industriële glorie.

Vooral de sites in Marcinelle ‘geven stof’ tot nadenken van hoe het ooit geweest is. De afbraakwerken zijn nog volop aan de gang, hier wordt plaats gemaakt voor de toekomst.

Ticketje retour

Het is ruim 16u gepasseerd wanneer we aan de kade van Auvelais de gepaste ruimte vinden om met drie boten aan te meren. Na een verkwikkend aankomst-pilske worden in de plaatselijke Lidl om de hoek inkopen gedaan. ’s Avonds komt Eartha met de melding dat er een stremming is op onze geplande reisroute. Het Canal des Ardennes zou tijdelijk gesloten zijn. Er is voorlopig geen doorkomen aan. Ons reisplan wordt voor een tweede maal grondig aangepast. We moeten op onze stappen terugkeren om via de Bovensamber Parijs proberen te bereiken, goed wetend dat daar ergens, in Sars-la-Buissière, een gekantelde vrachtwagen in het water ligt bij een brug. Maar er wordt beweerd dat we er langs kunnen varen.

Eigenaardig genoeg varen we precies door een ander landschap dan gisteren, ook al is het dezelfde route, maar nu andersom, stroomopwaarts.

De miezer en dat ene hevige regenbuitje, de laatste drupjes voor de zomer, zijn echter snel vergeten wanneer een steeds krachtiger wordende zon ons komt vergezellen. Die zon zal ons tijdens de komende maanden niet meer verlaten. We komen weer bij de sluis van Marcinelle, passeren het kruispunt met het Kanaal naar Brussel waar we gisteren uit zijn gekomen maar varen recht door, echt tussen de oude roeste luidruchtige fabriekspanden van Marcienne-au-Pont waarin effectief nog wordt gewerkt. Ook al zie je geen mens.

Donderdagmorgen. We nemen afscheid van Rita en Staf die verder trekken richting Moezel en Rijn.

De ochtend ziet er wat bedrukt uit. Het is zowaar bewolkt en miezerig. We keren enkele uren terug richting Charleroi.

Hier begint de Bovensamber, onze rechtstreekse verbinding richting La Douche France. We naderen de laatste grote sluis op dit traject in Monceau.

De Tikoyo wordt opgeroepen door de Cleo, een bekende uit de Flandria in Brugge die Jef zijn stem blijkbaar herkent. Hij zal in de sluis zijn opwachting maken.

Een andere wereld

Eens we de sluis uitvaren laten we voorgoed de zware industrie achter ons. Wat een verademing. We komen op slag in een prachtige natuur. Uiteraard laten we de Cleo vooruit varen want de sluisjes zijn te klein voor ons drie. De komende 9 sluisjes op Belgisch grondgebied zijn handbediend. Bij elke sluis is er een bediener, stuk voor stuk even vriendelijk en behulpzaam.

Doorvaart Marcienne-au-Pont

Foto uit de krant: Camion kantelt in de Bovensamber

Kleine sluisjes te midden de natuur

Het is 15u30. Yester en Tikoyo gaan aan de kant langs de kade boven sluis 8, Abbeye D’Aulne, waar net voldoende plaats is naast de Gavroche, een spits die excursies doet met passagiers. We gaan wandelen doorheen de ruïne van de abdij en genieten van een verfrissende plaatselijke abdij tripel, allee, we drinken er twee!

Op aanraden van de sluiswachter trakteren we onszelf nadien op een heerlijk en zeer betaalbaar menu in een plaatselijk restaurant.

Vrijdag wordt de dag met het minste vaaruren tot nu toe. We vertrekken om negen uur en na het nemen van een viertal sluisjes zijn we twee uurtjes later al in Thuin. Hier zijn prima afmeermogelijkheden, met water en elektriciteit. De eerste steiger ligt vol, o.a. de Cleo en Festina Lente, een jacht uit Kinrooi die nog verschillende keren ons pad zal kruisen, liggen er al. Maar aan een tweede steiger is nog plek. Het is er marktdag, wat altijd een zekere gezelligheid teweeg brengt als je er doorheen kuiert en de marktkramers met veel enthousiasme hun koopwaar hoort aanbieden, ja zelfs in het Frans.

In de namiddag doen we met ons vier een flink fietstochtje, dwars door de oude schipperswijk, vervolgens langsheen het vlakke jaagpad richting Franse grens. We stellen vast dat de vrachtwagen intussen werd verwijderd, veel vlugger dan verwacht. Op de terugweg, stoer als we zijn, durven we het jaagpad verlaten in Fontaine-Valmont om naar een kasteeltje hoog boven het water te kijken.

Het kasteel bereiken we niet maar we verkennen wel het hinterland waar we al onmiddellijk op een paar serieuze hellingen (kuitenbijters) botsen die we met trots en met hangende tong overwinnen.

We passeren het wondermooie Lobbes met de overblijfselen van een eeuwenoude abdij en het oudste kerkje in ons land.

We kruisen de sporen van de historische tramlijn van Thuin die tot hier rijdt en dalen terug af naar onze boot aan de Samber. Het heeft ons een lege batterij en toch een mooi afwisselend parcours opgebracht.

Na de thuiskomst nog effe naar de Colruyt hoog op de berg gefietst, enkel en alleen om mijn voorraad Westmalle tripel aan te vullen. Dat is er ene die straks ‘tripel’ goed gaat smaken, zeker met dit zalige weer. Ze voorspellen trouwens voor komende week nog meer zon en hoge temperaturen.

Na het avondeten zijn we uitgenodigd (alweer) op de Tikoyo samen met ‘Cleo’- Marleen en Lieven voor een ijsgekoelde drink. Het gaan er meerdere dan 1 geweest zijn denk ik, want ons moek was die nacht een beetje onwel.

HIHI! Kan gebeuren.

Is wat ‘de morgen after’ zal gebeuren hier een gevolg van?

Zaterdag hopen we na een viertal uur varen de Franse grens te bereiken. Hilde en Eartha kijken vooraf hoe ze een Frans waterwegenvignet kunnen bestellen op de VNF website. Voor vertrek gaan we eerst de watertank nog bijvullen maar ‘k moet me daar wel enkele meters voor verleggen. Bij het losgooien van de trossen glijd de gsm van mijn matroos uit de achterzak, plons tussen wal en schip enkele meters diep het water in. Geen visnet blijkt lang genoeg om hem op te vissen, zo diep is het hier. Geen gsm en Whatsapp meer, dat wordt afkicken.

De vaart verloopt verder heel rustig langs de laatste handbediende sluisjes op ons traject. Jef of ik helpen afwisselend draaien. We zouden volgens onze planning afmeren in Erquelinnes, maar Jef stelt voor om de grens over te steken, hij weet van een mooie ligplaats in Jeumont. En eens aangemeerd op Franse bodem maken we een “promenade” door het stadje en vertoeven we de rest van de avond op de boot, eens genietend van een ouderwets kruiswoordraadsel, je kan niet altijd aperitieven…

Het vervolg van ons reisverhaal speelt zich grotendeels af in Frankrijk zodat ik het nog moet vertalen. Dat zal bijgevolg voor een volgend clubblad zijn.

Tot dan, Jo & Hilde

Ligplaats Abbaye d’Aulne

Lobbes

BATTERIJEN Onmisbaar, maar een bron van ergernis

Tekst: Jef Beernaert

Batterijen liggen allicht aan de basis van een hoop ellende aan boord, meer nog dan het probleem van vervuilde diesel. Al is het minder zorgwekkend. Eens een dieselmotor draait zal hij niet zomaar onderweg uitvallen omdat een batterij het heeft begeven, vooral niet omdat de alternator zijn werk doet en elektriciteit blijft opwekken. En heb je een slechte startbatterij, dan zal de motor s’morgens niet aanslaan, punt uit! Met vervuilde dieselfilters kan een motor er op elk moment de brui aan geven, maar dat is een ander verhaal.

Nu buigen we ons eens over de batterij, welke is geschikt voor welk werk, wat mag, wat moet vermeden worden. Voor alle duidelijkheid, op sommige vragen zijn meerdere antwoorden mogelijk, wij trachten alleen om een klare kijk te geven voor de gemiddelde boot en dat kan wel eens afwijken van wat verkopers aanbevelen of hoe het in uw boot specifiek is aangesloten, zonder te pretenderen dat het daarom zou verkeerd zijn.

Zowel start- als leefaccu’s hebben een levensduur. Zelfs bij goed onderhoud en een regelmatige laadcyclus vermindert de kwaliteit of kunnen ze op één dag plots van prima tot niks meer gaan. Zo kan het gebeuren dat je probleemloos kan starten, enkele uren vaart, uw motor aflegt en uw voltmeter zomaar op slag van 14 naar 8V daalt. Er kunnen tientallen redenen zijn waardoor een accu er plots mee ophoudt

Ontlading na de winter.

Overlading of te weinig lading door een slecht werkende alternator of druppellader.

Batterij staat in een te warme omgeving.

Leeftijd.

Defect in de batterij (loodplaten in kortsluiting)

Enz…

Hoe weet je of de batterij echt op is

Soms is het zeer duidelijk merkbaar. Als de batterij kokend heet staat en er zo goed als geen spanning op zit moet je niet twijfelen. Maar het is lang niet altijd zo duidelijk. We nemen het voorbeeld van een startbatterij. Je draait het contactsleuteltje om, de motor torst met moeite heel traag rond of doet helemaal niets, hij wil niet aanslaan. De oorzaak is allicht te weinig stroom. Toch is het nog helemaal niet zeker dat de batterij stuk is. Een slecht contact ergens in het circuit is een heel frequent voorkomend probleem.

Loszittende of geoxideerde batterijpolen geven slecht contact.

Maar het kan ook elders in het startcircuit zijn dat er zich een probleem voordoet, op elk punt waar de kabels gekoppeld zijn kan er een slecht contact zitten. Bij voorbeeld aan of in een batterijsleutel of op de startrelais van de motor. Koppel eerst even de batterijpool klemmen los en schuur ze op met een staalborstel. Maak ook het inwendige van de klemmen proper en monteer ze vervolgens opnieuw met een beetje vaseline. Soms wordt glimlachend beweerd dat ze het potje uit de slaapkamer eens zullen nemen, maar alle gekheid op een stokje, vaseline is een topproduct, absoluut zuurvrij, en dat zal corrosie tegengaan. Wil de motor nog steeds niet starten, dan is de kans groot dat de batterij zijn tijd gehad heeft. Kijk tijdens het starten eens naar de voltmeter (eventueel met een multimeter), die mag zakken tot pakweg 11V, zakt die naar 9,5V of minder, dan is het allicht over en out.

Hetzelfde geldt voor de leefaccu. Alleen is het niet vanzelfsprekend om deze zwaar te belasten en de spanningsval te controleren omdat er hierop meestal geen zware piekbelastingen voorkomen. Dat kan wel met een speciale voltmeter waarin een zware weerstand zit gemonteerd om de batterij te belasten. Knijp de rode tang op de positieve pool, de zwarte op de negatieve. Belast de batterij met de weerstand. Op de wijzerplaat kan je aflezen of de accu nog OK is. Zo’n eenvoudig toestel is reeds voor €30 te koop.

Batterij kiezen?

Als een van de batterijen in je boot aan vervanging toe is, wil je graag snel een nieuwe accu hebben. Maar hoe vind je de juiste accu? Afhankelijk van de toepassing worden er doorgaans verschillende types gebruikt. Welke soorten accu’s zijn er en waarvoor worden deze voornamelijk gebruikt. (De dure lichtgewicht lithium accu’s laten we nog buiten beschouwing, al zijn ze allicht de toekomst)

Startaccu’s

Een conventionele startaccu wordt hoofdzakelijk gebruikt voor het starten van de motor. Hou bij de keuze rekening met het nodige startvermogen van de motor en de capaciteit van de batterij. Het startvermogen is de piek die nodig is om de motor te torsen, hoe zwaarder de motor en hoe kouder het is, hoe hoger dat vermogen moet zijn. Een startaccu wordt namelijk niet uren achter elkaar maar juist kort belast met een hoge stroomstoot. Het inwendige van de batterij (dunne loodplaten die vlug hun energie vrijgeven) bepaald het startvermogen. Het is belangrijk dat de accu veel stroom kan leveren in een korte tijd, dit wordt de koudstartstroom genoemd. Deze wordt gemeten in Amp CCA EN (CCA = Cold Cranking Amps). CCA is het aantal Ampère dat gedurende 30 seconden kan worden afgeleverd door de batterij (bij -18°C) Dit getal is dan ook de belangrijkste graadmeter voor een startaccu! Ten onrechte wordt soms gedacht dat het aantal Ah direct betrekking heeft op de startcapaciteit van een accu. Dit is dus niet juist. Met meer Ah kan je wel langer starten maar heb je niet persé meer startkracht (vermogen).

De capaciteit wordt dan weer uitgedrukt in Ah (20h) dit zijn Ampère per uur gemeten over 20 uur. Bv. 50Ah betekent 2.5A gedurende 20 uren. Vaar je veel korte afstanden, bv. in Frankrijk van sluis naar sluis en leg je telkens de motor af, dan ben je beter met een accu die iets meer capaciteit heeft. Maar het is absoluut zinloos om, zoals je vaak ziet, startaccu’s van 150Ah te plaatsen om de motor te starten als 70Ah ook kan. Die dingen zijn loodzwaar en kosten veel geld.

Tijdens het varen wordt de accu weer opgeladen door de alternator op uw motor. Het is beter om de accu tijdens het stilliggen niet continu te gebruiken voor andere zaken zodat ze niet te diep kan ontladen. (vb. een autoradio verbruikt gemiddeld 4A per uur x 10 uur is 40A op een dag van 10 uur speeltijd)

Een startbatterij mag max 50% ontladen worden. Anders vervormen de dunne loodplaten, komen ze tegen elkaar en is de accu hopeloos verloren.

Ter verduidelijking: heb je een dieselmotor met een startmotor van 3000 W bij 12V, dan heb je minstens een batterij met 3000/12 = 250 Amp CCA nodig om te demarreren.

Leefbatterij

De capaciteit van de aan te kopen huishoudbatterij is afhankelijk van de beoogde autonomie om alle verbruikers te voeden.

Welk type van accu er best bij uw boot past is afhankelijk van het aantal verbruikers en je levensstijl. Heb je niet zo erg veel grote verbruikers, beperkt het zich tot een radio, enkele lichtjes en een opladertje voor je gsm of vaar je van haven tot haven waar elektriciteit voorhanden is, dan zal een eenvoudige onderhoudsvrije semi-tractie batterij zeker voldoen aan de wensen.

Lig je veel en voor iets langer ‘in het wild’ en heb je meer zware verbruikers zoals een combi-oven, Senseo koffiezet, 12V koelkast en diepvriezer, radio / tv, omvormer naar 230V... dan ben je allicht beter af met een stel in parallel geschakelde AGM batterijen.

Een semi-tractie accu zit ook in de lood-zuur familie maar heeft andere ingewanden dan een startbatterij. De loodplaten zijn dikker waardoor de opgewekte piekstromen minder sterk zijn. Het maakt ze meer geschikt om gedurende een lange tijd een stroom te leveren zonder leeg te lopen. In tegenstelling tot een start-accu kan een semi-tractie tot wel 70% ontladen worden zonder blijvende beschadiging op te lopen.

Een AGM is van een compleet andere orde. Er zit namelijk geen vloeistof in de batterij, het zuur zit in glasweefselmatten gevangen. Ze zijn onderhoudsvrij en kunnen geen giftige gassen vrijgeven. Een ander voordeel is dat ze veel trager ontladen tijdens een lange rustperiode, dus hoeven ze niet constant bijgeladen te worden door een druppellader. AGM batterijen kunnen ook als startaccu gebruikt worden maar zijn een stuk duurder dan een conventionele batterij.

!

Een AGM is geen Gel batterij.

Bij een GEL batterij zit het zuur in een soort gelachtige silicone gevangen. Het nadeel van een GEL accu is dat de laadstroom iets lager is dan bij de andere batterijen, en daar dien je rekening mee te houden.

Bij een AGM is dat niet het geval en kan de standaard alternator gebruikt worden.

Een AGM is zeker een goede, veilige en nog betaalbare keuze voor op een jachtje.

OPTIMA accu’s zijn van het type AGM. Ze hebben evenwel geen vlakke loodplaten maar 2 loodplaten per cel die spiraalvormig opgerold zijn. Door hun constructie zijn ze beter bestand tegen trillingen. De Optima Bleu top kan zowel als start- en als leefbatterij gebruikt worden. Net zoals de andere AGM batterijen zijn ze onderhoudsvrij en gaan langer mee dan een conventioneel type. Ze kunnen diep ontladen worden, zijn compact en veel minder zwaar maar relatief duur in aankoop.

Vervangen van een accu

Een oude batterij vervangen lijkt simpel, toch zijn er enkele zaken waar moet op gelet worden indien je geen schade wil veroorzaken aan de batterij of aan andere toestellen.

Zonnepanelen uitschakelen

Meer en meer zie je zonnepanelen op jachtjes liggen. Als het goed werd uitgevoerd zijn de zonnepanelen via een regelaar rechtstreeks, over de batterijsleutel heen, op de batterij aangesloten. Op die manier wordt de accu steeds op niveau gehouden, ook tijdens uw afwezigheid als het elektrisch systeem is uitgeschakeld. Voor je de batterij vervangt en loskoppelt moet de inkomende leiding van het zonnepaneel aan de regelaar uitgezet of losgemaakt worden. Anders is de kans groot dat de regelaar stuk gaat.

Batterijsleutel uitzetten

Zet steeds de batterijsleutel uit. Indien je dit niet doet, en je sluit de nieuwe batterij aan, dan kan er enerzijds een flinke vonk springen als er een grote verbruiker opstaat, anderzijds kan er een piekstroom ontstaan die teergevoelige elektronische toestellen, zoals bv. een marifoon, kunnen beschadigen.

Eerst de + aansluiten

Bij demontage steeds eerst de negatieve pool losdraaien, vervolgens de positieve. Verzeker u dat er geen stroom meer op de leidingen staat (bv. door andere batterijen aan boord die misschien ongewild toch contact maken op het circuit). Aansluiten doe je omgekeerd, eerst de positieve, vervolgens de negatieve. Dit doe je om kortsluiting van kabels te vermijden. Let er op dat je nooit per abuis de + en –omwisselt, dat kan nare gevolgen hebben. Pas ook op dat je tijdens het aandraaien nooit met uw steeksleutel contact maakt tussen de twee polen.

Serie / parallel

Heb je een 24V systeem, dan moeten 2 accu’s van 12V in serie geschakeld worden. Dat doe je volgens schets, de plus van batterij 1 wordt aan de –van batterij 2 geschakeld.

Tussen – van accu 1 en + van accu 2 heb je 24V.

Vervang steeds de 2 batterijen. Schakel nooit een oude en nieuwe samen. Neem 2 nieuwe van hetzelfde merk en type.

Hetzelfde geldt voor batterijen die parallel geschakeld worden (zie schets). Door 2 (of meer) batterijen parallel te schakelen behoud je 12V maar heb je dubbel (of meer) vermogen. Dus ook hier steeds alle batterijen in 1 keer vernieuwen.

Nog belangrijk om weten, heb je in een parallel schakeling één batterij kapot, haal die onmiddellijk uit de ketting want anders trekt hij de goede batterij mee tot die ook stuk gaat.

Temperatuur

Batterijen die in de machinekamer staan opgesteld kunnen best warm worden. De meeste batterijen kunnen temperaturen boven 50°C niet hebben, de loodplaten zetten uit, gaan vervormen en komen tegen elkaar met een inwendige kortsluiting als gevolg. De vloeistof gaat koken en vergassen. Het plofgas dat vrijkomt is explosief en levensbedreigend.

Anderzijds kan een batterij bij koude ontladen, hou ze op peil, een loodzuuraccu die te veel ontladen wordt gaat stuk.

Onderhoud van uw accu

De meeste accu’s worden als onderhoudsvrij verkocht, daarmee wordt bedoeld dat ze gesloten zijn en nooit dienen bijgevuld te worden. Zijn ze niet gesloten, dan kontroleer je na een zomer van intensief gebruik best het vloeistofniveau van elke cel. Dat moet 1cm boven de loodplaten staan. Vul indien nodig bij met gedistilleerd water. Een loodzuuraccu dient horizontaal te staan zodat de vloeistof steeds alle loodplaten volledig bedekt, een AGM of GEL batterij mag wel schuin staan.

Zorg dat een batterij steeds geladen blijft. In de winter kan je ze eventueel loskoppelen of zeker de batterijsleutel uit zetten zodat ze door klein sluimerverbruik niet kan ontladen. Met een druppellader kan ze op niveau blijven, al hoeft die zeker niet constant op te staan.

Indien je zonnepanelen hebt die juist zijn geschakeld blijft de batterij steeds opgeladen en is een druppellader overbodig. Hierbij willen we graag opmerken dat een batterijlader of zonnepanelen een versleten of kapotte batterij niet kunnen bijhouden. Integendeel, een kapotte batterij die verder geladen wordt zal vergassen of kan zelfs openbarsten waarbij het zuur in uw bilge loopt.

Hou de batterijpolen zuiver en zorg dat alle kabels goed bevestigd en geïsoleerd zijn op de correcte accupoolklem. Plus en min hebben namelijk een verschillende diameter.

Onzorgvuldige montage en oxidatie zijn een grote bron van problemen aan boord en kunnen leiden tot kortsluiting en brand.

loskoppelen

HOPPEND LANGS HANZESTEDEN Deel 4

IN DE MARGE

Nationaal Park Weerribben Wieden

Is met ruim 10 000 hectare het grootste laagveenmoerasgebied van NL en omstreken Een labyrint van plassen, meren, slootjes, moeras, bossen, uitgestrekte rietpercelen en bloemrijke hooilanden Kraamkamer voor bijzondere plant en diersoorten en uitvalsbasis voor varende, fietsende en wandelende twee benigen Vanaf het midden van de 16e eeuw gingen de verveners aan de slag De natte veenbagger werd gedroogd op smalle stroken land, de zogenaamde ribben Zo ontstond het rechthoekige landschapsmodel van veengaten (weren) en ribben. Na het stoppen van de vervening in de 20e eeuw restte een uniek natuurgebied.

Oude Glorie

De VBOG (Vereniging van Booteigenaren Oude Glorie) is een NLdse vereniging van eigenaren van motorjachten die zijn gebouwd vóór 1945 De boten worden geregistreerd en beschreven De ingeschreven schepen moeten nog een authentieke uitstraling hebben Regelmatig worden bijeenkomsten en tochtjes georganiseerd

Bij ons heb je De Vlaamse Vereniging tot Behoud van Historische Vaartuigen (VVBHV) die hetzelfde doel nastreeft maar op een veel kleinschaliger manier Een deel van de vloot ligt langs de Leuvense vaart (Zennegat) in Mechelen

I

ntussen hebben we Friesland achter ons gelaten en komt de terugtocht huiswaarts maar traag op gang. Het blijft onverminderd warm en ontzettend droog, precies of de wereldbol is een duivelse sauna, maar de engel die af en toe water op de hete stenen moet gieten is op verlof. Afkoelen door een zwempartij zal er vanaf nu ook niet meer bij zijn, het water is ongezond warm en blauwalg steekt overal zijn kop op. Hebben we in Friesland geen Hanzesteden aangelopen, op de terugweg doen we dat wel nog een keer, maar we wijken af van de handelsroute. We liggen nu nog vlakbij de Weerribben en genieten hier vooral van de rust en zien honderden bootjes per dag passeren.

Woe 1 aug: We blijven een extra dag liggen en maken een fikse fietstocht naar Oldemarkt. We hadden er een oud pittoresk stadje verwacht maar dat valt nogal tegen. Als we naar Nederland varen hebben we meestal ons achteraanbootje met een 4pk mixertje mee. Dat komt prima van pas om de kleine kanaaltjes in de weerribben te doorkruisen. Die grachten deden vroeger dienst om met platte schuiten de gedroogde turven weg te halen. Terug aan boord houden we ons rustig, niet mijn sterkste kant, maar het is vakantie voor iets.

Heel toevallig zien we een vloot van Oude Glorie langsvaren op een van hun jaarlijkse tochtjes. Vele tientallen bakdekkers passeren vlak voor onze neus. De hoogbejaarde dames kan je stuk voor stuk door een ringetje halen. Niet eenvoudig om ze zo fit te houden. In beweging blijven zou het sleutelwoord kunnen zijn!

Tekst: Jef Beernaert Foto’s Eartha Dereuddre

Op de Vecht in Weesp

Elburg

Het middeleeuwse stadje Elburg ligt nu aan het Dronter en Veluwemeer, twee der Randmeren, maar voor de inpoldering van Flevoland, zegge en schrijf tot pakweg 1942, mondde de vaargeul uit in de Zuiderzee Door die ligging had het alle troeven om handel te drijven en om aan visvangst te doen Het was dan ook een van de Hanzesteden en het bezat een flinke vissersvloot Wie er al eens kwam zal misschien gemerkt hebben dat de straatjes in Elburg, in tegenstelling tot andere middeleeuwse steden, kaarsrecht lopen en in een rechthoekig patroon zijn ingedeeld Dat komt omdat de stad rond 1390 volledig werd herverkaveld en een vestingsstad werd met grachten, wallen, torens, muren en poorten Het heeft een vrij uitgebreide haven waarin de bruine vloot natuurlijk de blikvanger is

Do 2 aug: Vers water inslaan, boodschappen doen en een mooi schaduwrijk plekje opzoeken zijn onze grootste zorg. Op de radio wordt namelijk gewaarschuwd voor de tweede hittegolf in even zoveel weken. Het plekje vinden we aan Beulakkerwiede op een flink uit de kluiten gewassen steiger waar we genieten van een wonderbaarlijke zonsondergang en een robijnrood glaasje lekkers.

Vr 3 aug: In de Beukerssluis komt de sluismeester ons waarschuwen: “Als jullie terug naar Belgenland willen hou je best de vaarweginformatie van Rijkswaterstaat in de smiezen, door waterschaarste worden sommige sluizen, zoals die op de Vecht, niet meer bediend”. Die info schijnt achteraf niet helemaal te kloppen maar er gaat bij ons wel een belletje rinkelen. Als we hier niet willen overwinteren moeten we, met enige tegenzin, voortmaken! De dagelijkse vaaruren worden wat opgetrokken. Via het Zwartewater en het Ketelmeer varen we richting het Veluwemeer en lopen Elburg aan. Langs die meren blijf je maar best binnen de boeien. Ooit zagen we een man tot zijn knieën in het water staan, druk bezig de romp van zijn boot aan het poetsen, amper enkele meter buiten de boeien. Elburg heeft een vrij lange aanloop-vaargeul met heel wat afmeerplaatsen. De meeste zijn reeds ingenomen, maar in een particuliere haven vinden we nog een plekje vrij.

Stalen rossen vervoeren ons naar het centrum waar we rondstruinen door de stemmige straatjes en genieten van een avondmaal. Alles lijkt hier op toerisme afgestemd. Buiten de stadsmuren vinden we de haven met een historische vloot botters. Die worden door vrijwillige handen in stand gehouden op de werf waar oude technieken nog in zwang zijn. De vroegere visafslag (museum) vinden we iets verderop. We lopen bekenden uit Brugge tegen het lijf en praten bij daar in dat kleine cafeetje aan de haven. Tegen het uur der spoken keren we terug naar de boot. Gelukkig hebben de stalen rossen verlichting en werd ons een sleutel van het havenpoortje in de pollen gedrukt.

Elburg, bruine vloot met de Vischspoort op achtergrond

Hollandse Waterlinie

Zowel de oude als de nieuwe waterlinie waren bestemd om de Hollandse steden van Zuiderzee tot aan de Biesbosch te beschermen door bij een inval een strook land onder water te zetten Waar onderwaterzetting niet mogelijk bleek werden versterkte forten en vestingen aangelegd De onderwaterzetting kon enkel werken indien de waterdiepte ongeveer 50 tot 80cm bedroeg, te diep voor troepen en artillerieverplaatsing en te ondiep voor de gangbare vaartuigen Heel veel van de forten uit de Nieuwe Hollandse Waterlinie zijnbeschermd erfgoed en kunnen bezocht worden

Naarden

Groote Zeesluis Muiden

De sluis werd reeds in 1675 in dienst genomen en had 3 functies Scheepvaartverkeer mogelijkmaken tussen Vecht en Zuiderzee, het binnenland behoeden tegen overstroming en bij een militair conflict er juist voor zorgen dat een onderwaterzetting van het binnenland kon doorgaan Bij de sluis staat het beruchte Café Ome Ko waar fietsers en wandelaars zich vergapen aan het gesukkel in de sluis

Za 4 aug: Tegen de middag varen we weer langs de Randmeren. Hier zijn afgebakende stroken waar snelvaart en waterski kan beoefend worden zonder storende neveneffecten. We passeren naaktstranden en merken opnieuw dat het er soms ondiep is, enkele van die strandlopers leunen bijna tegen de boeien aan zonder dat hun strategische delen nat worden…bizar! ’t Is geen zicht.

Aan de horizon verschijnen voor het eerst sinds lang donkere wolken. Er valt geen drup uit maar de wind gaat in overdrive. Golven groeien zienderogen, af en toe komt zelfs wat buiswater over. Zeilers beleven een fijne tijd, alhoewel er hier en daar zeilen gestreken worden.

Rond 15 u lopen we Naarden binnen. Het valt ons opnieuw op dat de havengelden langs de Randmeren hoger liggen dan in Friesland en zelfs die van Zeeland evenaren. Maar de havens zijn wel prima geoutilleerd en dat kost een duit, of zou het gewoon een kwestie van vraag en aanbod zijn. Op een goeie km van de haven kom je in de oude stad. Deze keer geen Hanzestad maar met stip de best bewaarde stervormige vestingstad uit de Nieuwe Hollandse Waterlinie, een die het nochtans door de geschiedenis heen zwaar te verduren kreeg.

Zo 5 aug: Naarden is volledig omwald, best indrukwekkend. Alles lijkt uitzonderlijk intact gebleven en werd tot ver in de 20ste eeuw nog gebruikt. Vandaag is het deels een museum, deels wordt het verhuurd aan o.a. kunstenaars. Maar we hebben het weer maar eens getroffen, op deze 7de dag van de week blijft alles hermetisch dicht, de kerk uitgezonderd. We zien heel wat historische monumenten, lopen op de eeuwenoude verdedigingsmuren met z’n bastions en stadspoorten en langs de bevaarbare vestinggrachten. Daar kan je, bij mijn weten, niet zelf op met je bootje maar er worden bootjes met een gids ingelegd of je kan er een sloepje huren. Dat doen we niet en varen in de namiddag weer wat verder.

Wallen rond Naarden

Een uurtje later varen we langs het Muiderslot en bieden ons aan bij de Groote Zeesluis. Die blijkt wel degelijk te draaien, ondanks het negatieve bericht dat we eerder meekregen. Hier ben je nooit alleen, met een tiental andere jachtjes worden we op de Vecht losgelaten.

Groote sluis Muiden met Café Ome Ko

De Vecht wordt bejubeld. Niet onterecht, het is een mooi vaarwater. Toch valt het ons op dat sommige booteigenaars hier nogal weerbarstig zijn. Als we willen afmeren aan een steiger, waar eigenlijk nog ruim voldoende plaats is maar elk bootje er net zoveel tussenruimte laat dat je er niet tussen komt, hakkelt een Amsterdamse ons toe “We houden van onze privacy”. Heel ongewoon, maar we willen er geen woorden aan vuil maken en varen verder. Amsterdam: Ooit zal onze wraak zoet zijn!

De Grote Rivieren

Met de grote rivieren bedoelt men in Nederland de Nederrijn, Lek, Waal, Merwede en de Maas met hun belangrijkste verbindingswaterwegen

We kunnen ook spreken van boven of onder de Moerdijk waarbij de grote rivieren als Moerdijk worden beschouwt

Die rivieren vormen al sinds mensenheugenis een barrière, maakten deel uit van de waterlinie en waren zelfs tot in WO2 een belangrijk obstakel Denk maar aan de brug te ver in Arnhem Op religieus vlak is er boven de Moerdijk vooral sprake van protestantse beleving, er onder is het hoofdzakelijk katholiek

Tolerant vzw

Zet zich in voor het behoud van varend erfgoed Ze hebben een loods met boothelling in Rupelmonde waar vooral Vlaamse en Zeeuwse schepen worden gerestaureerd Ze brengen het varend ergoed in de kijker

Tolerant draait vooral op de inzet van vrijwilligers

Ma 6 aug: Windmolens in o.a. Weesp, een lange rij woonboten bij Loenen, kastelen en buitenmaatse verblijven in overvloed, alle denkbare soorten bootjes en heel veel natuur, het glijdt allemaal aan ons voorbij. De Vecht kronkelt langzaam onder ons door richting Utrecht en verveelt geen seconde, al moet je ogen op je euh… laat ons zeggen op je achterkant hebben om aanvaringen te voorkomen. Vooral waar een brug moet gedraaid worden is het soms een kluwen met sloepjes die zich in een klein gaatje wringen en, om welke reden dan ook, er als eerste willen onderdoor varen. Groen krijgt geen kans, ze geven plankgas door rood zodra de brug op een spleet staat.

Enkele jaren geleden moest je bij die Vecht-bruggen nog bruggeld betalen (met het bekende klompje). Dat is nu niet meer het geval. De meeste worden vanop afstand bediend, videobewaking zorgt voor de veiligheid. Wil het nu lukken dat de camera in Maarssen naar de Filistijnen is. Na ruim een uur kan de ladderman het probleem oplossen. Net als ons middagmaal opgeschept is krijgen we groen licht.

Iets verderop, de patatjes zijn juist binnengewerkt, nemen we de doorgang naar het AmsterdamRijnkanaal. Theoretisch kunnen we verder varen door Utrecht, we deden dit reeds in het verleden en raden de mooie doortocht aan als je boot iets smaller is dan 4 m en niet hoger dan 3 m, zo niet wordt het paswerk. Niet dat het Amsterdam-Rijnkanaal een probleem is, maar de ontwerpers hebben er echt een klotsbak van weten te maken. Die wordt nogal druk bevaren door racende giganten, je waant je precies op de kasseien van Parijs Roubaix. En als het gehobbel na lange tijd wat afvlakt komt er weer een 135m lange containerreus aangestormd en begint de volgende kasseistrook. In Nieuwegein verlaten we het Bos van Wallers via de Zuidersluis en stomen op naar Vianen. Het is nog even aandachtig uitkijken als we de Lek kruisen zodat we niemand voor de voeten lopen. In sluis Vianen hebben we het voor ’t eerst vlaggen. Wegens waterbesparing wordt maar om de 2 uur geschut. Geen probleem, we passen met de schoenlepel tussen twee flinke knapen aan de achterzijde van het lange remwerk en blijven hier maar meteen voor de nacht.

Vianen is een fijn stadje met enkele mogelijkheden om terug wat aan te sterken. Geen afwas vanavond, zo voldoen we aan onze burgerplicht en sparen we ook water…!

Di 7 aug: Op het Merwedekanaal voelen we ons een TGV, zo vlot loopt het, enfin, het loopt in elk geval vlotter dan de Fyra! De bruggen onderweg openen zich vlugger dan de grot van Ali Baba. De Linge en Gorinchem laten we voor 1 keer links liggen al is dat zonde, want het is er erg rustig en mooi, maar we beginnen ons toch wat zorgen te maken. Op de Merwede is het zoals steeds druk, we twijfelen even of we doorvaren naar Dordrecht om vervolgens via het Hollands Diep af te zakken. Het weerbericht voor komende dagen helpt ons beslissen: voor het eerst in eeuwen… of zoiets, worden regen en zelfs stormachtige toestanden voorspeld. Dan wil je niet op de Grote Rivieren zitten.

Ons equivalent is om langs het Steurgat en het Spijkerboor dwars door de mooie Biesbosch te varen om vervolgens via een stukje Wilhelminakanaal en langs het knusse Mark en Dintel de grote rivieren de pas af te snijden.

Bij de sluis in Oosterhout komen we opnieuw tot stilstand. Er wordt enkel nog geschut op het moment dat het hoog water is en er quasi geen hoogteverschil is boven en onder de sluis.

Voor het eerstvolgende H.W. moeten we deze nacht om 12 uur uit de veren.

“

Dat zien we van hier!”

Optrekje langs de Vecht, met een Pettersson voor de deur

Typisch de Vecht

Mark & Dintel

De Bovenmark ontstaat ten westen van Castelré bij Merksplas en loopt via Minderhout (waar het de landsgrens vormt) verder naar en door Breda. In de stad vloeit de Bovenmark samen met de Aa. Vanaf dat punt is het bevaarbaar en heet de rivier Mark. Bij het dorp Standdaarbuiten buigt de Mark haaks af naar Oosterhout. Bij die afslag verandert de naam Mark in Dintel. De Dintel mondt uit in het Volkerak. Bij de ophaalbrug in Dintelmonde is er de aftakking Galgendijk die naar het centrum van Dinteloord loopt.

Woe 8 aug: We nemen in de voormiddag de tijd voor een bezoek aan het centrum van Oosterhout en fietsen nog een stukje langs het Wilhelminakanaal dat hier afbuigt naar het oosten richting Tilburg en verder naar Limburg. We letten er wel op dat we tijdig terug zijn voor de sluispassage om kwart voor één. De explosie aan blauwalg valt nu echt op. We liggen met 2 jachtjes klaar, dus geen probleem. Tot een kwartier voor tijd een hele rij vaartuigen komt aandraven. Ze schuiven meteen door tot vlak voor de sluisdeuren. Zoals dat nog gebeurt kunnen zij die er eerst waren zich als allerlaatste nog net in de sluis wurmen.

Mark & Dintel hebben heel mooie afmeermogelijkheden, zowel haventjes in diverse dorpscentra als eenvoudige gratis steigertjes in een rustige groene omgeving. Wij lopen binnen in Dinteloord, een sympathiek haventje in een dorpje zonder franjes, maar met alles binnen handbereik, zelfs een restaurantje, niet duur maar lekker.

Do 9 aug: De voorspelde regen met rukwinden is een feit, we zijn dit niet meer gewoon. Een extra dag blijven liggen lijkt aantrekkelijk. We kunnen ons bezighouden met niets doen, wat dat ook moge zijn.

Vr 10 aug: Op het Volkerak staan witte schuimkopjes. We krijgen de wind pal op kop en ploeteren door tussen de onophoudelijke stroom aan scheepvaartverkeer die op en af vaart. Voorbij de Kreekraksluizen, die we nemen zonder wachttijd, melden we ons op VHF 2 bij de Noordlandbrug voor de doorvaart van de Antwerpse haven. Schepen, groot en klein, zeevaart, binnenvaart, slepers, hier en daar wat pleziervaart, ze komen van overal. Juist met spertijd arriveren we bij de Siberiabrug. Zeer slechte timing! Veel te laat dan goed is, het loopt tegen 20u aan, zitten we eindelijk op de Schelde. Intussen moeten we tegen de stroom in boksen. Met veel wind en bakken regen kruipen we nog tot Rupelmonde en meren in het donker af naast de TOLERANT-steiger. Het gebeurt zelden maar we zijn blij als het contactsleuteltje op AF wordt gedraaid.

Za 11 aug: Van ‘tolerant zijn’ gesproken, iets na 7 uur des morgens worden we nogal ruw gewekt door een verbolgen Kruibeekse havenmeester omdat we aan zijn steiger liggen zonder ons te melden. Hij eist 25€ extra bovenop de 19,5€ regulier havengeld. “Ook een goede morgen meneer, dat kan op een andere manier gebracht worden!” werp ik nors en nog slaperig tegen.

“We willen graag die 19.5€ betalen, lijkt ons niet onlogisch, maar van extra’s kan geen sprake zijn. Oh, en graag met een reçuutje aub want iedereen kan zomaar een hoge pet opzetten en geld komen eisen”

Daar had de man niet op gerekend. Hij moet eerst weer naar huis want reçuutjes heeft hij niet bij zich. Een kwartier later komt hij terug, hij is intussen gekalmeerd, ik zelf ook!

We wachten het opkomend tij af dat er pas na de middag aankomt en lopen vlot naar Merelbeke. Ter hoogte van Melle horen we de Merelbeekse sluiswachter oproepen naar enkele jachtjes die zich reeds in de omgeving van de sluis bevinden: “dat ze zich wat spoeden voor de laatste schutting van de dag”.

OEI! Het is zaterdag, de sluis stopt om 18u en dat hadden we uit het oog verloren. We zetten vlug alle beschikbare paarden en ezels in om dat knoopje sneller te lopen. Net in het zicht van de sluis springt het licht op rood. We nemen contact met de sluis, vragen, smeken, bidden om nog heel even te wachten, er is geen lievemoederen aan. We leggen er ons bij neer, het gas gaat er af, het wordt overnachten aan lange lijnen in de sluis. Tot de brave man ons plots opnieuw roept via de marifoon: “als ge een tandje bijzet gaan we er u toch nog bijnemen”.

We hebben geen tandjes meer over maar de deur blijft open. Met een onaanvaardbare hekgolf achter ons lopen we binnen, de supporterende wachtenden mogen op onze kosten eens mee wiebelen. Maar het is gelukt! Bedankt mr. Merelbeke.

We meren een klein uurtje later af aan de Lindenlei en breien er in het mooie Gent, onze laatste Hanzestad van deze tocht, nog een extra laatste dag aan.

Ma 13 aug: Elk jaar opnieuw zeggen we hetzelfde als we de Moervaart opvaren: “Het is hier toch ook mooi! Waarom varen we altijd zo ver weg?” Andere oorden opzoeken, wat avontuur bij het onderweg zijn, soms bekenden maar ook wildvreemde mensen ontmoeten?

Wie zal het zeggen. We hebben er in elk geval van genoten en vonden deze vaarlus tot NoordNederland en weer terug, met de passage langs heel wat mooie Hanze- en andere steden, afgewisseld met veel groen en natuur, zeer geslaagd.

Deze reis is heel goed te doen op een 5 tot 6 weken. We raden de tocht echt aan.

Wij kunnen beginnen denken aan een volgende TiKoyo-trip. Tot dan!

Mooie ligplaats op de Dintel

Schelde met Redezicht

Tekst Jo Cappaert

VAARSEIZOEN IN PORTUS GANDA

et leven van pleziervaarders kan raar lopen. Na, volgens mij, de overbodige en eenzijdige waterbesparende maatregelen, waarbij de sluizen niet voor de pleziervaart werden gedraaid, passen we onze toervaartroute aan en ruilen Lindenlei in voor Portus Ganda, daar we dan geen water verspillende en temperatuurgevoelige kunstwerken moeten passeren.

H

Afspraken met havenmeester Rudy en het restaurant zijn gemaakt. Het is al rap zaterdagmorgen. Om zes uur gaat de wekker luid te keer. Even heftig gaat het er buiten aan toe. Hevige windvlagen en bakken regen kletteren tegen de ruiten. De herfst is blijkbaar begonnen. Ik zou me nog eens willen omdraaien maar er staan leuke dingen gepland en we laten het minder goede weer geen spelbreker zijn. Naarmate ik wakkerder word neemt de buienactiviteit af. Alles komt wel goed. Het broodnodige wordt in de auto geladen en om zeven uur zijn we op weg richting haven. Bij aankomst heerst er een gezellige drukte. Een veertiental jachtjes maken zich op om stipt om acht uur dertig de trossen te lossen. Wanneer we over de Moervaart glijden verraadt een mooie regenboog dat er toch wel ergens een zonnetje moet verscholen zitten achter de grijze wolkenmassa. En ja, af en toe worden we effe door haar stralen verwarmd.

In de hutsende regen

De 8 ooievaars die rond Mendonk bivakkeren worden straal genegeerd want je weet maar nooit met die beesten. Voor je het weet moet je een grotere boot kopen!

Na een kort oponthoud voor twee binnenschepen die toevallig de Moervaart achteruit binnenkomen en afmeren bij Oiltanking, kiezen we het ruimere sop van het kanaal richting Gent. Met een langgerekte vloot passeren we de papierfabriek en Ringvaart waar een hoffelijke binnenschipper rustig zijn tijd neemt om ons allen te laten passeren. Het hoeft niet echt voor ons maar zo kan het blijkbaar toch ook. Bedankt schipper! We groeperen ons en nemen zowat zonder wachttijd de spoorwegbrug. Een overijverige afstandbedienster van de Bataviabrug wil alle namen en als het even kan de B-nummers van de intussen 15 jachtjes, God mag weten waarom dit moet voor een simpele brugpassage. Maar orders zijn orders en Eartha was gelukkig voorbereid. De brug gaat intussen al wel naar boven, ook dit kunstwerk wordt vlot genomen.

Foto’s Jo,

Vlug ramen en deuren toe

We komen nu snel in Portus Ganda waar de Rode Torenkaai voor ons gereserveerd is. Alsof den Duvel er zelf is mee gemoeid gaan de hemelsluizen weer volledig open. We worden opgewacht door havenmeesters Carlos & Rudy en de bemanning van de Reinier Nooms die samen met de Latitude reeds in Gent ligt afgemeerd. Daarmee zijn we met 17 en compleet. Maar ocharme, het ontvangstcomité is druipnat. Onze matrozen trouwens ook. Dit alles wordt echter snel vergeten wanneer we met z’n allen droog onder het ruime afdak van de Tikoyo en de Balou worden ontvangen. De club trakteert er met voor elk een lekker belegd broodje en drank naar believen: een biertje, wijn of frisdrank. De innerlijke mens sterken terwijl een heleboel verhalen en belevenissen uitgewisseld worden, zeg zelf, wat is er leuker!

Er wordt afgesproken om tegen 18u30 te verzamelen voor ons restaurantbezoek in ‘De Witte Leeuw’ aan de Graslei. Door het onvoorspelbare slechte karakter van de weergoden heeft Gent de activiteiten rond OdeGand verplaatst naar Het Kuipke. We zien het niet zo zitten om daarheen te gaan, de middagbabbel is al flink uitgelopen en het resterende deel van de namiddag wordt door eenieder naar eigen goeddunken ingevuld. Velen genieten van enkele uren rust, anderen duiken toch maar onder in het stadsleven.

De intussen verzamelde, fel gereduceerde, liggelden breng ik samen met Jef naar havenmeester Rudy. Ook hier volgt een langgerekte maar prettige babbel bij een glaasje zoete Italiaanse wijn. We moeten ons zowaar nog haasten om het afgesproken vertrekuur richting avondappetijt te halen.

Met een afzakkende broek (neen, niet vermagerd, riem vergeten) bereiken we, gelukkig droog, de Graslei waar een democratisch maar toch best lekker menu, vis of vlees, op ons wacht. De verhalen die ’s middags niet bovenkwamen passeren nu de revue. De tijd vliegt maar OdeGand heeft voor ons deze keer geen vuurwerk in petto. Jammer!

Na een smakkend slaapmutske op de Kirke loopt het toch tegen middernacht aan eer mijn oogleden dichtvallen.

Zondagmorgen, met een lichte tegenzin strompel ‘k het bed uit. Maar ik ben toch wakker genoeg om een broeksriem te lenen alvoor we rond tien uur de beruchte rommelmarkt bezoeken. En ze verkochten daar toch wel broeksriemen zekers! En blijkbaar ook bloemen. Had er iemand iets goed te maken?

Het loopt al tegen 13u aan, de hoogste tijd om iets te eten te vinden. We proberen met Social Deal iets te fiksen, maar het lukt niet. We stappen maar het eerste het beste restaurant binnen, aangetrokken door de voorgestelde ribbetjes op het bord buiten. Die blijken uitverkocht. ‘Nie neuten’, een kippenfilet smaakt ook. Met een goed gevulde maag worden om 14u de strakke touwen ontspannen en kiest eenieder het Gentse sop. Zonder naamafroeping (oef) Bataviabrug gepasseerd en na een twintig minuutjes wachten zwaait de spoorwegbrug traag maar zeker voor ons open. Een uurtje later ligt wie dat wenst afgemeerd bij VVW Mendonk waar de WM clubkas trakteert op het goede verloop van een voorbijgevlogen vaarseizoen. Een seizoen met succesvolle toertochten waar heel veel leden aan deelnamen. Onze vooropgestelde deadline om tegen 17u30 weer te vertrekken wordt niet gehaald, met een beetje vertraging wegens ‘nog een extra glaasje’ meren we tegen 19u toch af in onze thuishaven.

Al zat het weer niet echt goed mee, toch hebben we weer volop genoten van het varen, van ons korte stadsbezoek, het eten, de drankjes en vooral van de toffe bende waarmee we steeds weer op stap zijn.

Het is voor herhaling vatbaar, zeker weten! We kunnen plannen smeden voor een volgend seizoen. Hopelijk met weer heel veel enthousiaste deelnemers.

Laat de suggesties maar komen.

Ondanks slecht weer alleen blijde gezichten

WATER

Kwatongen en verdorven geesten zullen allicht weer denken dat we alcohol gaan promoten, maar dat is helemaal niet het geval. Het zou niet eens in ons opkomen! We willen eerder aan uw veiligheid denken en er de aandacht op vestigen dat we als pleziervaarder steeds dicht bij water zitten. En ONDER WATER is nu eenmaal een plaats waar we als mens, zonder hulpmiddelen, niet lang kunnen blijven vertoeven. Op veel jachtjes zien we met regelmaat kinderen en vooral kleinkinderen, een extra motivatie tot opmerkzaamheid.

Ondanks het feit dat tegenwoordig bijna iedereen wel enkele slagen kan zwemmen horen we regelmatig nog berichten over verdrinking.

Is dat het geval in zee, dan haalt het ongetwijfeld elk TV journaal, een verdrinkingsgeval in een haven of kanaal lijkt minder imposant en haalt met moeite de marge in een krant. Maar het gebeurt meer dan we denken. Gemiddeld worden in België jaarlijks tot 500 mensen uit het water gered.

De redenen waarom iemand in het water sukkelt zullen verschillen van geval tot geval, een accident ligt in een klein hoekje. Niet zelden komen we aan boord terwijl niemand in de buurt is, om een klusje te doen, te poetsen of gewoon de boot eens te controleren. Zowel in de zomer maar ook tijdens de winterperiode. Een steiger of gangboord kan nat en glad zijn, misschien heb je verkeerde schoenen aan. Er kan een venijnige wind staan die ons verrast. Of je kan gewoon onwel worden of struikelen. Zelfs een goed zwemmer kan verdrinken. Tijdens de val je hoofd stoten of een arm breken kan fataal zijn.

Gewoon het afschrikken van een val in het koude water, of een slok water binnenkrijgen tijdens de val kan paniek veroorzaken.

Hopelijk is er dan iemand in de buurt die weet wat te doen en kan helpen.

Weet dat er in onze haven in Wachtebeke verschillende ladders werden gemonteerd aan de zijkant van de steigers. Waar je ook in het water sukkelt, je bent nooit ver weg van een ladder waarmee je gemakkelijk uit het water kan klauteren.

Hou steiger en gangboord vrij van obstakels

Volgens ons huisreglement mogen er op de steiger nooit zaken achterblijven. Dat is niet enkel om het proper te houden maar vooral voor de veiligheid. Zorg ook dat uw eigen gangboord vrij begaanbaar blijft om struikelen zoveel mogelijk te voorkomen.

Overbodige touwen en landvasten opschieten en opbergen, maar niet in het gras laten slingeren aub, bij het maaien zorgen die voor veel overlast.

Ontdoe dek en steiger van groenaanslag. Bij nat weer en ijzel kan dat spekglad worden.

Bij storm en hevige wind is het uit den boze om op je eentje dekzeilen te gaan opspannen. Breng een helper mee of vraag hulp! Het is zelfs beter om te wachten tot de wind bedaard is.

Draag bij vochtig weer steeds degelijk schoeisel met een anti-slipzool.

Zorg bij werkzaamheden aan de romp voor een veilig vlot, gebruik hiervoor het vrij stabiele clubvlot dat bij de Brisarna ligt. Of verhaal je boot naar de bezoekerssteiger als die vrij is, daar is een verlaagde roostervloer tussen de twee bezoekerssteigers in.

Hou een boei bij de hand.

Een zwemvest is niet enkel voor kleine kinderen, het staat niet belachelijk. Er zijn er op de markt die heel discreet zijn en helemaal niet hinderlijk. Meer en meer zie je ze. In de beroepsvaart en bij het sluispersoneel is het verplicht buiten stuurhut of kantoor. Maak er ook gebruik van, zeker tijdens werken aan de romp.

Lijn uzelf aan bij delicate werkjes waarbij je in het water moet en zorg dat er iemand aan boord is die toezicht kan houden.

Overdadig alcoholgebruik kan, naar het schijnt, nefaste gevolgen hebben nabij de waterkant of aan boord. Ook na schilderwerken, zeker in minder goed verluchte ruimten zoals de machinekamer, kan door de ingeademde solvents duizeligheid optreden. Begeef u niet op slechte steigers of op vreemde vaartuigen… indien niet noodzakelijk.

Indien je dan toch ongewild een nat pak krijgt.

Het is koud, er is niemand in de buurt en het lukt niet om op het droge te komen, wat moet je doen:

Probeer vooral de moed niet op te geven. Paniek is dodelijk en slokt de broodnodige energie op.

Tracht een laddertje te bereiken, daarvoor dienen ze. Probeer drijvende objecten te bemachtigen (fender, boei) en zo hoog mogelijk uit het water te komen (zwemplateau, oever). Dit voorkomt snelle onderkoeling. Zwemmen zorgt juist voor meer warmteverlies en is daarom niet steeds aan te bevelen. Dicht bij de oever is het ondiep, de kans is groot dat je daar kan rechtop staan.

Wie een reddingsvest aanheeft zal op de rug draaien. De drenkeling moet zich zo klein mogelijk maken, dat reduceert het warmteverlies. Belangrijk is ook om te zorgen zo weinig mogelijk water binnen te krijgen (ah jaa!) of in te ademen. Dan is het afwachten tot er hulp langs komt.

Tekst: Jef Beernaert

Als redder in nood

Ben je toevallig in de buurt van een ongelukkige, dan is het niet alleen vanzelfsprekend, het is uw burgerlijke plicht om letterlijk een helpende hand toe te steken.

Eens je uitgelachen bent omdat je vriend(in) in het water is terecht gekomen ga je best zo vlug mogelijk aan de slag. Ga op z’n minst een kijkje nemen, misschien is er helemaal niets aan de hand als er iemand in het water valt en kan de ongelukkige zomaar terug op het droge komen en is het natte pak het enige probleem. Maar evengoed kan er een kwetsuur of breuk optreden, en dan dreigt het gevaar.

Mensen in nood zijn meestal fysiek niet in staat om hulp in te roepen. Wie aan het verdrinken is heeft geen zuurstof en kan dus niet schreeuwen of andere geluiden maken. Alleen in de film kunnen ze dat.

Ze zinken steeds weer weg en komen te kort boven het wateroppervlak om naar behoren te ademen.

Om het leven van iemand die aan het verdrinken is te redden is uw eerste en meest dringende prioriteit om de drenkeling op een plaats te krijgen waar u hem kunt helpen. Spring niet onbezonnen in het water om iemand te redden, je kan, vooral in de winter, zelf vlug in de problemen komen.

Haal het slachtoffer uit het water. Als de persoon in het water nog spartelt en u denkt dat u sterk genoeg bent om hem uit het water te krijgen, doe dat dan onmiddellijk. Als u niet goed kunt zwemmen, of er niet zeker van bent dat u iemand in het water aankunt, roep dan om hulp. Andere mogelijkheden zijn het gebruik van een reddingsboei, stootkussen of reddingsvest. Weet dat er in onze haven reddingsboeien hangen achter de elektrische kasten. Ze zien er misschien niet erg mooi en blits meer uit maar zijn vrij hangend en blijven drijven.

Gooi een lijn naar het slachtoffer en trek hem vervolgens naar de kant.

Als de ademhaling van de drenkeling is gestopt, begin dan direct met mond-op-mondbeademing.

Verspil geen tijd met pogingen om het water uit de longen te verwijderen. Begin onmiddellijk met de beademing en doe dat met kracht. De lucht moet immers de longen bereiken. Direct de hulpdienst op tel nr 112 (laten) bellen. Zorg voor je eigen veiligheid. Lijn jezelf aan of trek een zwemvest aan.

Haal een slachtoffer als het kan horizontaal uit het water.

Mond-op-mondbeademing

- Een voorwaarde om mond-op-mondbeademing te kunnen toepassen, is dat het slachtoffer op de rug ligt.

- Het hoofd moet iets naar achter gedrukt worden. De mond van het slachtoffer valt daardoor open en zijn ademweg komt vrij.

- Plaats de toppen van wijs- en middelvinger onder de kin van het slachtoffer en til de kin iets op.

- Met de vingers van de andere hand worden de neusgaten dichtgehouden tijdens het beademen.

- Plaats dan je mond over de gehele mond van het slachtoffer, waarbij die geheel word afgesloten.

- Vervolgens wordt de lucht in de longen van het slachtoffer geblazen. Let tijdens het beademen op de borstkas, deze hoort omhoog te gaan wanneer er lucht in de longen wordt geblazen.

Is dit niet het geval, dan worden de neusgaten niet goed dicht gehouden en ontsnapt de lucht door de neusgaten.

- Hierna wordt de mond van het slachtoffer vrij gelaten. De uitademing vind dan plaats. Let er op of de borstkas zakt.

- De ademfrequentie behoort bij volwassenen twaalf ademhalingen per minuut te zijn en bij kinderen tot vijfentwintig keer per minuut.

Najaarsnevel

Geen kleur of schaduw te bekennen, geen beest of bomen te herkennen, geen scheiding tussen lucht en zand, er dwaalt een nevel over 't land.

Alles is grijs en kleurloos grauw, geen rood, geen groen, geen blauw, geen doorn, geen struik, geen mos, er dwaalt een nevel door het bos.

Geen schilderij van 't paradijs, geen wit of zwart, alleen maar grijs, misschien komt kleur wel later, er dwaalt een nevel over 't water.



Start reanimatie bij afwezigheid van een normale ademhaling.

Leg een bewusteloos slachtoffer met een normale ademhaling op de zij.

Bescherm een slachtoffer tegen onderkoeling (gebruik bijvoorbeeld een branddeken).

Een gered persoon moet altijd door een arts onderzocht worden.

En ook de vogels zijn er niet, niet op het water, niet in het riet, heel het landschap is gedoofd, er dwaalt een nevel door mijn hoofd.

Even die leegte, even die pijn, die kan en mag er even zijn, maar 'k ga dat niet te lang meer rekken, de nevel begint reeds op te trekken....