SMT- wydanie X

STOWARZYSZENIE MŁODYCH TWÓRCÓW

L I S T O P A D 2 0 2 3 W Y D A N I E X

MIESIĘCZNIK I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W KATOWICACH

MIESIĘCZNIK I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W KATOWICACH

STOWARZYSZENIE MŁODYCH TWÓRCÓW Drodzy czytający!

Z wypiekami na twarzach, my, Wasza redakcja, prezentujemy już dziesiąte wydanie gazety! Przysięgamy, że minęło (prawie) jak jeden dzień, a dopiero się rozkręcamy.

Drugie wydanie roku, a to oznacza jedno - pierwsi wygrani! Ogłaszamy więc wszem i wobec, że wieńcem laurowym (niestety tylko metaforycznym, ale pomyślimy na następny raz) udekorowani zostali: w kategorii poezja – Wojciech Grabowski za wiersz „Ratuj, nie tylko nas”, w kategorii prace graficzne – Oliwia Szyndler.

Z zachwytem bijemy im gromki aplauz!

Za to podczas gdy ta dwójka świętuje, my przypominamy Wam o konkursie na Dzieło Miesiąca. Każda z Waszych prac przesłana do gazety bierze udział, a najlepszych czekają cudne nagrody (i punkty procentowe z polskiego!), więc jest o co walczyć. Jeśli macie jakieś swoje utwory i wytwory, stawajcie bez strachu w szranki i jazda, po wiktorię!

Ponadto przypominamy, że od tego roku przyjmujemy z otwartymi ramionami dzieła absolwentów Kopernika! Jeśli jesteście więc uczniami albo kiedyś nimi byliście, nie piszcie do szuflady – piszcie do nas.

Teraz pozostaje nam tylko rzucić Wam trochę słońca na listopadowy wiatr i deszcz – prezentując nowe, wspaniałe wydanie naszej gazety. Puśćcie dobry soundtrack w tle i rozkoszujcie się.

Z miłością, redakcja gazety.

Kultura to tylko niezbędna rekompensata za nieszczęścia, które nas spotykają./Pewność siebie tak naprawdę często jest niepewnością, którą próbujemy zamaskować swoje słabe strony./Nikomu nie życzyłaby miłości.

To gość, którego chętnie witasz, a potem nie możesz się go pozbyć./Szlachetne zdrowie, nikt się nie dowie, jako smakujesz, aż się zepsujesz./The poem begins not where the knife enters but where the blade twists./Musicie od siebie wymagać, nawet gdyby inni od was nie wymagali.

POEZJA

poezja

*TEKST REDAKCYJNY

Jaki wpływ ma na nas poezja?

Poezja to ogromne dziedzictwo przeszłości, w której żył autor lub czasów,

z których czerpał wiedzę. Poezja ma wiele synonimów, co już mówi nam jak

potężny jest jej udział w kulturze na różnych płaszczyznach. Jedną z podstawowych ról, jakie pełni w życiu człowieka, jest to, że przypomina nam o wartościach

etycznych oraz potęguje naszą wiarę i moc uczuć. Wciąż jeszcze zbyt mało ludzi

docenia moc słów, które umiejętnie skomponowane ze sobą potrafią przenosić góry.

Poezja od zawsze wzruszała, pobudzała do myślenia i współczucia, uczyła patrzeć

nie tylko na drugiego człowieka, ale przede wszystkim patrzenia na siebie z innej

perspektywy. Ona na przestrzeni wieków przyciągała uwagę wywołując przyjemne wrażenia z odbioru treści.

Poezja sprawia, że myślimy kreatywnie: analizujemy, zastanawiamy się, próbujemy

odkryć tajemnice tekstu. Dobór słów, sensu, który możemy przełożyć na nasze

doświadczenia. Pomaga nam w skupieniu myśli, wykorzystaniu chwili produktywnie i wpływa korzystnie na nasz umysł.

Warto czytać poezję, by mieć oryginalne oraz różne pomysły na co dzień. Jeżeli

wybierzemy poezje o wielu możliwościach interpretacji, efekty będą jeszcze większe.

Poezja pokazuje nam, że jest nietypowa, o otwartej strukturze, bardzo emocjonalna

sprzyja naszej twórczości najbardziej. Warto zdać sobie sprawę, że może być

rozumiana na wiele dobrych sposobów i pytanie „Co poeta miał na myśli” należy zmienić na „Co myślisz i co czujesz, gdy czytasz wiersz?”

NATALIA KĘPIŃSKA

poezja

*TEKST REDAKCYJNY

Moc interpretacji Ktoś może mieć poważne problemy, bo został źle zrozumiany. Ktoś może mieć

poważne problemy, bo źle zrozumiał. Poważnie, moim zdaniem interpretacja jest

najważniejszym czynnikiem konwersacji. Już nieraz zapewne usłyszeliśmy od szefa, nauczyciela czy rodzica jakieś polecenie, które zostało przez nas źle odebrane.

Dobór słów ma kluczowe znaczenie w przekazywaniu swoich myśli, a zwroty powinny być klarowne i proste w zrozumieniu.

Źle zrozumiany komunikat może stać się (i wielokrotnie się staje) przyczyną

eskalacji wielu konfliktów, czasami nawet tych zbrojnych, które mogą prowadzić do istnej tragedii.

Interpretacja w poezji jest kluczowa. Jak wiemy, ma tam być zawarta jak

największa ilość informacji, w najmniejszej możliwej ilości słów. Wtedy bardzo łatwo można przypadkowo dodać jedno słowo, które całkowicie zmieni kontekst

wypowiedzi. Dlatego zarówno w wierszu, jak i w otaczającym nas świecie musimy uważać

na słowa.

Dla nas idealną instrukcją może być wiersz Leopolda Staffa pt. „Ars Poetica”, który

mówi o tym, jaki powinien być wiersz – prosty i czytelny. Można tę wskazówkę przyjąć do swojego życia, aby móc uniknąć niepotrzebnych nieporozumień. Ten wiersz możecie przeczytać na następnej stronie.

WOJCIECH GRABOWSKI

poezja

Ars poetica Echo z dna serca, nieuchwytne, Woła mi: „Schwyć mnie, nim przepadnę, Nim zblednę, stanę się błękitne, Srebrzyste, przezroczyste, żadne!" Łowię je spiesznie jak motyla, Nie, abym świat dziwnością zdumiał, Lecz by się kształtem stała chwila I abyś, bracie, mnie zrozumiał.

I niech wiersz, co ze strun się toczy, Będzie, przybrawszy rytm i dźwięki, Tak jasny jak spojrzenie w oczy I prosty jak podanie ręki.

LEOPOLD STAFF

poezja Anioł i demon Pośród mgły, o świcie bladym, Obraz mdły malują pola.

Wśród nich, W cieniu bezdusznym, O licu jasnym jak księżyc nocą, Demon się chowa.

W oczach zamknięty chłód, Serce cierpieniem splątane.

W głębi ciepła i miłości głód, Lecz to wszystko zakazane.

Któżby demona śmiał pokochać?

Któżby od zła jakby anielskimi skrzydłami ochronił?

Czy wolno demonowi kochać?

Czy sam zdoła się obronić?

Wiatr całą nadzieję rozerwał na strzępy.

Którędy po szczęście? Którędy?

Samotnie po tym świecie kroczy, Samotnie innym patrzy w oczy.

Szuka w nich blasku, Szuka nieznanej radości, Lecz wciąż tonie w ciemności.

Sama tańczy w księżyca świetle, Sama o sobie walczy zawzięcie.

Spogląda jednak z nadzieją w niebo.

Może się spodziewa czegoś?

Może ktoś stamtąd przybędzie?

Złapie za rękę i powie: „Moja będziesz.”

I choć wie, że kochać nie może, To wciąż pragnie Ujrzeć szczęścia zorzę, Zaznać odrobinę chaosu; Stworzyć świat na nowo,

Nie słuchać mrocznego głosu.

I biegnie naprzód, oglądając się za siebie.

Oczy przez strach przyćmione, Serce w piersi łomocze.

Nagle staje I patrzy w czerń czyichś oczu.

Czas się zatrzymał, A może tylko jej się zdaje?

Może wreszcie spotkała kogoś, Kto ten sam chłód w sobie skrywa?

Kogoś, kto ucieka od bólu.

Kogoś, kto tak samo jak ona w cieniu się ukrywa.

Jednak ciało jego ciepłem emanuje.

Jednak nie jest potworem, Żadnym piekielnym stworem.

Przez moment krótki jego oczy patrzą tylko na nią.

I przez ten ulotny moment Ona nie zważa na głosy, Które wciąż ją ganią.

Nagle jej złowieszcza dusza zamarła, Gdy poczuła dotyk jego ciepłych dłoni.

Tyle wystarczyło, żeby przepadła Bez odwrotu w tej ciemnej toni.

Otulił ją swymi czarnymi skrzydłami.

Lecz czy zdoła ją ochronić?

Napawał się jej cichymi modlitwami.

Lecz czy miłość zdoła władać demonami?

Wiedział, że stoją na klifu krańcu, Wiedziała, że przyjdzie im spadać.

Złączył ich języki w namiętnym tańcu, A ona zapomniała, że anioły potrafią latać.

poezja I kochać go pragnie, I kochać nie może.

I chronić ją pragnie, I obronić nie może.

Dobro ze złem walczy niczym w baśni.

Ale kto wygra tę walkę?

Czy tę walkę ktoś wygrać potrafi?

Oboje przepadli,

Oboje z klifu spadli.

Przez ten jeden moment

Demon z aniołem w raju trwają.

Ale zegar tyka, A czas umyka.

I kochać ją pragnie, I kochać nie może.

I chronić go pragnie, I obronić nie może.

Zakazana

i aniołem.

miłość

między

demonem

Zakazana miłość między złem a dobrem.

Kiedy słońce wzejdzie,

Gdy gwiazdy znikną za górami, Demon do piekła zejdzie,

Anioł znów zderzy się z chmurami.

Każdy oddech i sekundę liczą, Bo o świcie znowu znikną.

I jedynie w księżyca blasku

Mogą wyrwać się z potrzasku.

Wracać na moment do siebie,

Być przez chwilę razem w niebie…

OLIWIA OTRĘBSKA

Pewność siebie tak naprawdę często jest niepewnością, którą próbujemy zamaskować swoje słabe strony./Bez poczucia winy nie istniałby żaden pisarz./Nigdy nie jest za późno, aby być tym, kim chcesz być./Może nie istniała prawda. Może nie było niczego tak prostego jak jedna prawda./Najgorzej w życiu to samotnym być./When a man lies he murders some part of the world. These are the pale deaths which men miscall their lives. All this I cannot bear to witness any longer. Cannot the kingdom of salvation take me home./Hola, młodzieńcy! Co to za prywatka? Alkohol, powiadam wam, jest najgorszym wiedźmina wrogiem./When the power of love overcomes the love of power, the world will know peace./Living is easy with eyes closed.

PROZA

proza „Noc listopadowa” – lektura na listopadowy wieczór Listopad w naszej kulturze jest często zwany miesiącem zadumy. Dzień Wszystkich Świętych i następujące po nim Zaduszki skłaniają do wspomnienia naszych zmarłych bliskich

i odgrzebywania rodzinnych historii. Znajdujemy też szereg dat, które dla nas, Polaków, są wskazówką do pamiętania o historii naszego kraju. 4.11 – rocznica rzezi warszawskiej Pragi, bezpośredniej przyczyny kapitulacji miasta, a w konsekwencji kolejnego wielkiego punktu upadku Insurekcji Kościuszkowskiej, której 230. rocznicę będziemy obchodzić w przyszłym roku. 11.11 – Święto Niepodległości, symbolicznie wybrany dzień, kiedy to Polska wróciła na mapę Europy po 123 latach.

25.11 – abdykacja Stanisława Augusta Poniatowskiego, a Rzeczpospolita Obojga Narodów przestaje istnieć. Wreszcie 29/30.11, nazwane „Nocą listopadową”. ooiWłaśnie to wydarzenie opisuje Stanisław Wyspiański w dramacie o tym samym tytule. Utwór bez wątpienia zachwyci każdego fana fikcji historycznej.

Wydarzenia pierwszych godzin powstania listopadowego przeplatają się tu z wątkami mitologicznymi. Autor nawiązuje do sztuk antycznych pokazując, że los ludzi, czy nawet całych narodów, jest z góry ustalony przez bogów. Opisuje też paralelność sytuacji Polaków i idei ich dążeń niepodległościowych do mitu o Demeter i Korze.

Przez to dla zrozumienia dramatu niezbędne jest, żeby czytelnik posiadał wiedzę historyczną i mitologiczną, co dla niektórych może być odpychające, jednak w mojej ocenie warto poświęcić chwilę na zdobycie tych informacji przed lekturą.

Na uwagę zasługuje kreacja postaci, będąca dużym atutem. Charakter każdej jest wyraźnie zarysowany.

W szczególności rozwinięty został Wielki Książę

*TEKST REDAKCYJNY

Konstanty, stający się najbardziej interesującą personą. Śledzenie jego poczynań i toku myślenia to fascynująca podróż. „Noc listopadowa” to dramat przeznaczony do wystawienia na scenie.

Tu jednak miła

niespodzianka, ponieważ didaskalia stanowią barwne opisy, razem z dialogami zapisane wierszem. Ta forma pomaga wczuć się w fabułę, kiedy decydujemy się na przeczytanie dzieła. Nie wypadamy z rytmu czytania i możemy lepiej wyobrazić sobie tło akcji.

Odnosząc się do formy lirycznej, podczas lektury uderzył mnie fakt, że czasami występują rymy, czasem ich ciągłość jest przerywana, co bardzo mnie dekoncentrowało. Przy oglądaniu spektaklu, kiedy kwestie zostały wypowiedziane na głos okazało się, że całość brzmi dobrze i wspomniana okoliczność przestała przeszkadzać.

Budowa luźno powiązanych ze sobą scen tworzy wrażenie ulotności. Obrazy zmieniają się niczym w gorączkowym śnie, zostawiając czytelnika z wrażeniem przeżycia czegoś magicznego.

Sztuka Wyspiańskiego jest idealna dla humanistów, pasjonatów zarówno historii jak i mitologii.

Doskonale wpasuje się w zimny wieczór, kiedy deszcz stuka o parapet, a czytelnik siedzi pod kocem w otoczeniu świec, z kubkiem ulubionego gorącego napoju w dłoni. Wrażenia doskonale urozmaici także obejrzenie spektaklu, na przykład z roku 1974, w reżyserii Andrzeja Wajdy.

DANNY MIŁEK

proza Rewolucja pożera własne dzieci - Jesteś tam?

Pyta cicho, niewyraźnie. Głos ma drżący, smutno jej, bo smutno ostatnio światu.

Czasami się odzywa, jej szeptem są tremblements de terre1, krzykiem mountains de feu2. Jej język nie jest

ostry, raczej słony. Piecze w rany, które sama zadała.

Jej słowa są bulgoczące, bo wiecznie pije. Jej pijaństwo byłoby określone krwiożerczym, bo na co dzień żywi się ona tłustą krwią. Lepką i wsiąkającą głęboko między jej drobiny, zalepiającą jej usta.

Może dlatego ostatnio ucichła, zbyt zajęła się piciem.

- Obudziła się, dziewczynka?

Dziewczynka się już nie obudzi, bo coś rozprysło jej w twarz, wnętrzności zajął jej ogień, szczęka opłynęła resztkami białek z oczu. Spopielone policzki i brudne paznokcie. Nie przetrwała twarz, więc nie przetrwała ona, ale być może jeszcze jej ciała użyją. Południk 35°E zdaje się nagle jakiś ciężki. A ona szepta, patrzy i dalej pije, z ust małej spływa siedem kropel krwi – ona liczy, jak wpływają jej do ust. Kilka kamieni i trochę żwiru i coś jedzie, krzyczy i ciemne oczy świecą, małe kulki uderzają o nią, a potem jasny blask i zagłębienie w ziemi.

Ona jest za miękka, ona jest już zbyt wilgotna, za bardzo podziurawiona, żeby ją to przejęło. iiiiiSą jednak miejsca, gdzie żłobienie w niej boli bardziej. Wtedy nie może zbyt głośno szeptać, bo

zraniłaby samą siebie. Wychodzi czasami, rozgląda się i idzie byle jakimi korytarzami i uliczkami. Tylu buntowników, tak mało decyzji.

Kiedy szepta do tych młodych dziewczyn w korytarzach i dołach, sama nie wierzy w to, co mówi.

- Ile masz lat? – pyta z rzadka, ale wtedy zawsze

jej odpowiadają.

Odpowiadają, co noc, żeby nie zapomnieć i nie pociągać nosem zbyt długo.

9

10 11

M233 wyszczerzone zęby, niezapięte pasy. Ile ich piła, nie przeliczy. Ona pije tak dużo, że wzdyma ją

od nienawiści, pluje błotem. Z piersi wyrywają jej koltańskie4 dzieci. Jej klejnoty spływają burgundem, a dwanaście gwiazd i trzynaście pasków5 tylko

patrzą. Młodzi oddychają w ziemię, oddychają w nią, bo tak je pchnęli. Prześlizgają się ich nagie kości przez korytarze, głębiej jej kopią, niż jej to wygodne, bo ona cała drży, a wnętrzności oblewa potem. I on miesza się z ich potem. Równik syczy ze złości, bo nikt nie jest tu równy.

Malutko tutaj życia – myśli.

- A dlaczego? - pytam ją, bo jestem młoda i pytać jeszcze się nie boję.

A ona wydłubuje z zębów kawałek mięsa. I jeszcze jeden. I liczy, ale czasami zatrzymuje się, żeby pić. Ja kładę się bliżej, chcę ją słyszeć, więc wkładam dłoń w piach.

- Dlaczego się śmiejesz? - pytam.

- Zastanawiam się, ile czasu ci potrzeba, żeby włożyć głowę.

Coś przemyka mi pod palcami, jakby dżdżownica, jakby coś żywego, świeżego.

- Było ich ponad 6 – przesypuje mi się między palcami.

- To faktycznie malutko życia było.

Skomle i zapada się pod moimi dłońmi, pije znowu łapczywie. Zrobiła się otyła, grubieje od tych płynów.

Powoli ciężeje i zaczyna się zapadać znowu. Przestaje na chwilę ze mną rozmawiać. Wołam ją głośniej, ale przecież od dawna już wiem, że mój głos nic nie znaczy. Mojego głosu nie słychać.

- Nie, słodka – odpowiada. – Tyle milionów już nie ma. Tyle kazali mi pożreć.

- W złotym trójzębie6?

- Tam mniej, tam krew jest gorzka. Tam z nich zdążą wyrosnąć słoneczniki.

Ona czasami warczy, ona teraz na mnie szczeka.

Zawsze sądziłam, że to dziwne.

proza Teraz myślę, że może zamienia się w zwierzę. Teraz chyba w końcu staje się człowiecza.

- To gdzie tyle toastów?

- W krainie czarnego złota7.

Poczytaj, żeby móc się ze mną w razie czego kłócić: https://www.tygodnikprzeglad.pl/koltan-splywakrwia/ https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/takpalestyna-znikala-z-mapy-oto-historiakonfliktu-na-bliskim-wschodzie/n0espfx https://www.instagram.com/whatifpolitics/

Nie daj im zakopać swojego głosu. Nie ma znaczenia, po jakiej stronie się opowiadasz. To nie druga strona jest twoim wrogiem – wrogiem jest ten, który dopuszcza się przemocy.

ANONIM PRZYPISY:

1 trzęsienia ziemi (francuski)

2 góry ognia (czyt. wulkany) (francuski)

3 M23 - kongijska organizacja rebeliancka złożona z dezerterów z armii narodowej, którzy są członkami

plemienia Tutsi. Powołana 23 marca 2012 przez generała

Bosco „Terminatora” Ntagandę, który podniósł następnie bunt przeciwko władzom Demokratycznej Republiki Konga. Obecnie

organizacja stacjonuje w Kongo „nadzorując” pracę w kopalniach koltanu, dopuszczając się ludobójstwa i przemocy

seksualnej na przerażającą i niewyobrażalną skalę. (wszystkie przypisy pochodzą od autorki, posiłkującej się stronami: https://pl.wikipedia.org/wiki/Koltan,

https://pl.wikipedia.org/wiki/Ruch_23_Marca 4 5

Koltan – ruda wykorzystywana do produkcji elektroniki.

Dwanaście gwiazd – jak na fladze Europy. Trzynaście

pasków – jak na fladze USA.

6 Złoty trójząb jest na niebieskim tle herbem Ukrainy. młodzi w: Niepospolici ludzie w dniu ich powszednim.

7 Czarne złoto to inna nazwa na kobalt.

PUBLICYSTYKA the fall of men

publicystyka Zasady wojennych iluzji Ideę traktatów i postanowień dot. prowadzenia wojen znamy od średniowiecza – czasów rycerzy i godnej postawy wobec przeciwnika. Zapisane osiem cnót rycerskich, które mówią o uczciwości i męstwie czy etos rycerski, gdzie jest mowa o etyce walki - to dzięki tamtym zasadom, które zostały uwiecznione w setkach dzieł artystycznych czy poetyckich takich, jak chociaż ,,Pieśń o Rolandzie”. Zasady wojowników średniowiecza są nam wszystkim dobrze znane, mimo że czasami możemy nawet o tym nie wiedzieć. ,,Nie walcz ze słabszym przeciwnikiem”, ,,Na pojedynku obie strony mają mieć równe szanse na wygraną” – dzięki tym zasadom powstały w XVII wieku regulaminy pojedynków np. wzywanie swoich sekundantów, aby dwie strony mogły przeprowadzić mediację i doprowadzić do kompromisu bez rozlewu krwi.

Czy taki rozwój rycerstwa, dumnej, sprawiedliwej walki nie powinien doprowadzić przez tyle lat do dobrego systemu, który byłby przestrzegany przez rządzących i żołnierzy? Systemu zasad, nie dotyczącego już tylko pojedynków ,,jednostka kontra jednostka”, lecz odnoszącego się też do państw i armii. W teorii tak, ale jesteśmy tylko ludźmi popatrzmy więc na to, ile udało nam się zrobić od początku wieków średnich. Kiedy wojska Cesarstwa Niemieckiego pierwszy raz użyły gazu w Ypres, przez co bezpośrednio zginęło ok. 350 żołnierzy, po Wielkiej Wojnie gaz został zakazany ponownie – ponieważ już w 1874 roku trucizny bojowe były zabronione podczas walk lądowych. Po dokonaniu niezliczonej ilości zbrodni wojennych w XX wieku, utworzona została Konwencja Genewska. 4 lata po najkrwawszej wojnie świat musiał dostać przypomnienie o tym, że zabronione jest atakowanie szpitali. Nasuwa się więc pytanie: Czemu reagujemy, kiedy jest już za późno, po tym kiedy zbrodnie zostaną wykonane, ludzie zginą,

*TEKST REDAKCYJNY

a rządzący zdążą już umyć ręce? A także drugie, które towarzyszyło mi podczas pisania tego tekstu: Czy jest sens ustalania zasad wojny, której z samej swojej definicji jest czymś, do czego państwo nie powinno nigdy dążyć? Przecież zgodnie z zasadami ONZ państwa nie mają prowadzić ŻADNYCH wojen – ,,Wszyscy członkowie powstrzymają się w swych stosunkach międzynarodowych od groźby użycia siły lub użycia jej przeciwko integralności terytorialnej, lub niezawisłości politycznej któregokolwiek państwa bądź w jakikolwiek inny sposób niezgodny z celami Organizacji Narodów Zjednoczonych.”

Więc dlaczego? To proste, zakładamy, że rządzący państwami tak czy inaczej, zrobią, co chcą. Więc równie dobrze, skoro wojna ma być ,,nielegalna”, to broń masowego rażenia czy biologiczna też ma być nielegalna. Tworzymy tą iluzję zasad, ponieważ wydaje nam się, że jesteśmy rozwiniętą cywilizacją, humanitarną i dbającą rycersko o dobro swoich obywateli. Jednak w obliczu wojny – wojny totalnej, cała nasza godność i ideały idą w najciemniejszy kąt ludzkiego umysłu, a człowiek myśli tylko o tym, aby przeżyć. Alianci, państwa Osi – w obliczu klęsk, strachu czy nienawiści uciekały się do najgorszych metod odwetu.

Naloty dywanowe, obozy koncentracyjne, bomby atomowe. Bo dlaczego, z jakiego powodu, kiedy łamiemy pierwszą zasadę nie mamy złamać też kolejnej?

Skoro zaatakowaliśmy bazy wojskowe, czemu nie możemy zniszczyć szpitali?

Tekst jest brutalny. Wojna jest brutalna.

A postanowienia, traktaty i układy mają dać nam nadzieję, że może, może tym razem tak nie będzie.

Iluzja która pozwala nam wierzyć, że w dniu, kiedy przyjdzie nam walczyć o własne życie, zachowamy tą dobromyślność i godność wobec innych.

NEREIDA

publicystyka

*TEKST REDAKCYJNY

Czy śmierć na wschodzie nie zasługuje na uwagę świata? – krótko o konflikcie izraelsko-palestyńskim Prawie 2 lata temu oczy świata były skierowane ku Ukrainie. Brutalny atak ze strony Rosji był nagłaśniany wszędzie, gdzie było to możliwe, społeczeństwo europejskie starało się pomóc, jak tylko się dało. Wiadomo, że podłoża konfliktów nie są czarno-białe, jednak co się dzieje, że Gaza płonie, a świat milczy? Czy da się wybrać stronę w tym konflikcie? Czy sytuacja, która panuje na Bliskim Wschodzie może być nazwana ,,konfliktem”? Czemu USA stara się bronić Izrael za wszelką cenę? Żeby lepiej zrozumieć podłoże konfliktu, cofniemy się do roku 1948, kiedy ONZ wyznacza nowe państwo dla ludności żydowskiej – tereny Palestyny. Od tamtego momentu trwa konflikt o podłożu terytorialnym. Od lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku na obszarach bliskiego wschodu były przeprowadzone ataki zbrojne, a państwa popierające strony konfliktu ratowały się.

Wracamy do teraźniejszości. W drugi weekend października odbywał się festiwal ,,Supernova", lokalizacja izraelskiego wydarzenia znajdowała się zaledwie kilka kilometrów od strefy Gazy.

Bawiący się ludzie usłyszeli dźwięki alarmu, następnie wesoła impreza zamieniła się w istne piekło.

Grupa uznawana przez UE i USA za organizację terrorystyczną – Hamas – zabiła ponad 260 osób bawiących się na festiwalu a kolejne kilka dziesiątek ludzi zostało wziętych do niewoli bądź zostało ciężko rannych. To dopiero początek.

Następnie rozpoczynają się naloty na strefę Gazy, szef ONZ do spraw praw człowieka Volker Türk – potępiając ataki Hamasu – powiedział, że ,,izraelskie oblężenie jest nielegalne w świetle prawa międzynarodowego". Sytuacja w Gazie jest coraz gorsza z dnia na dzień, ludzie stracili dostęp do wody. Ponad 50% budynków mieszkalnych jest zniszczona, co ciągnie za sobą utracenie dachu nad głową przez ponad milion ludności palestyńskiej. Zrywana jest sieć połączeń internetowych ze strefą Gazy. Ludzie nie mają żadnego pewnego schronienia – szpitale są atakowane oraz bombardowane są obozy dla uchodźców. Dziesiątki ośrodków medycznych zawiesiło swoją działalność.

Jak wygląda wsparcie konfliktu? Zgromadzenie Ogólne ONZ wezwało do humanitarnego rozejmu. To jest pierwszy dokument uchwalony przez ONZ w dobie obecnych zdarzeń.

Za uchwałą ,,ochrony ludności cywilnej oraz dotrzymywania zobowiązań prawnych i humanitarnych" opowiedziało się 120 państw, 14 państw zagłosowało przeciw, w tym największy sojusznik Izraela – USA. Natomiast 45 państw, w tym Polska, wstrzymały się od głosu. i Opisuję stan Palestyny dnia 29.10, a przebieg wydarzeń jest bardzo dynamiczny, więc zachęcam do bycia na bieżąco w kwestii tak brutalnego konfliktu i nie bać się mówić o tym głośno.

HERA

FOTOGRAFIA

fotografia

*TEKST REDAKCYJNY

Stuletni aparat iiiiiDzień dobry, dobry wieczór, good mornin’. Będę zapewne boleśnie oczywista, ale czytasz obecnie już drugie tegoroczne wydanie SMT! Czyż to nie ekscytujące? Jeszcze tylko niecałe dwa miesiące do świąt (ale prawdziwi fani śpiewają ,,Last Christmas” już od czerwca).

Unikaty czy różnego rodzaju niepowtarzalne perełki to koncept znany ludzkości tak długo, jak produkowane są przez nią różnorakie przedmioty. Ich spektrum jest niesamowicie obszerne, bowiem stać się czymś niespotykanym może właściwie wszystko, tylko po prostu niektóre rzeczy dopiero po chwili. Czy to jakieś specjalnie dekorowane pudełko od gry, czy to autorski obraz słynnego malarza, czy nawet moneta, niegdyś powszechnie używana. iiiiiNie dziwota więc, że fotograficzne środowisko także takie specjały posiada. Stanowić by je mogły na przykład filmy, szkła czy inne akcesoria, jednak tu mowa o konkretnym całym aparacie, który określony został jako ,,ekstremalnie rzadki”. Chodzi o model Leica 0 z 1923 roku, czyli ma już idealnie cały wiek.

Aktualne dane wskazują na to, że na świecie zachowało się jedynie szesnaście korpusów, a na osiem miliardów ludzi to raczej mało, więc niech nie zdziwi Was koszt, za jaki sprzedany został ten egzemplarz, ponieważ wynosi on 3,5 mln euro, czyli równowartość około 16 mln polskich złotych.

Podobno wart jest swej ceny (chociaż eksperci spodziewali się, że pójdzie za maksymalnie 2 miliony), ponieważ ów aparat jest zachowany w bardzo dobrym stanie.

Wyposażony w obiektyw Anastigmat 50 mm f/4.5 z bardzo czystą optyką, a to wyzwanie jak na 100-letni korpus. Przeważnie takie aparaty, o ile nie były trzymane w dobrych warunkach, poważnie niszczeją, a zawilgocenie sprawia, że na soczewkach pojawia się grzyb. Powłoki zaś pękają lub się łuszczą. iiiiiiW momencie zakupu urządzenie stało się drugim najdroższym aparatem na świecie, a wyprzedza go tylko inna Leica 0, tym razem sprzedana za 144 miliony. Różnią się one jedynie numerem seryjnym, gdyż ten, który nowego właściciela znalazł na aukcji Wetzlar Camera Auction, posiada 121, a drugi 105.

Takie pieniądze na aparat to naprawdę szokująca sprawa. Nie ma jednak co się kupcom dziwić, jeżeli faktycznie obracają się w fotograficznych kręgach. Ten temat jest naprawdę interesujący, a doskonała kondycja wprawia w zachwyt.

Dziękuję Wam, najdrożsi/sze, za przeczytanie moich wypocin i do zobaczenia za miesiąc.

ZOSIA ŁAKOMSKA

RYSUNEK one ear left

rysunek i malarstwo

*TEKST REDAKCYJNY

Multisensoryczne doświadczenie sztuki Przyszłość sztuki dzieje się teraz. Multisensoryczny projekt „Metamorfozy”

powstał we współpracy z marką ,,Jaguar”. Tworzy się po raz pierwszy w Polsce nowy wymiar sztuki performatywnej, definiuje się znane, popularne motywy kultury masowej i sprawdza jak w tym prapremierowym wydaniu na nas działają.

„Metamorfozy” to pokaz performatywny, który aktywując wszystkie zmysły widza, angażuje go w świat przedstawiony. To on staje się bohaterem akcji.

Nowa technologia ma wpływ na sposób odbioru i interpretacji sztuki przez nas.

Wpływ krótkich, kilkunastosekundowych form przekazu, którymi codziennie

jesteśmy zalewani przez media społecznościowe, wpływa na to, jak odbieramy sztukę oglądaną w kinie i teatrze. To doprowadza do tego, że chcemy więcej, szybciej i ciekawiej. Wtedy angażując różne zmysły, szukamy nowych korelacji między poszczególnymi formami wyrazu.

To projekt unikatowy na skalę Europy, ale też pierwsze oznaki rodzącego się

trendu w sztuce. Wielowymiarowość doświadczenia poszerza naszą percepcję.

Zinterpretowanie jednego z wątków wpisanych w DNA ,,Jaguara”: historia jest ciekawa, ale przyszłość jest ciekawsza.

NATALIA KĘPIŃSKA

#1

rysunek i malarstwo

„Call me by your name”

#2

„Call me by your name”

OLIWIA SZYNDLER

„all broken people”

„exercises”

„apati”

rysunek i malarstwo

OLIWIA SZYNDLER

rysunek i malarstwo

„shimmer”

FAEFFEY

Może nie istniała prawda. Może nie było niczego tak prostego jak jedna prawda./As dark as i am, i will always find enough light to adore you to pieces, with all of my pieces./I wear my glasses sincerely and my t-shirts ironically./You're automatic and your heart's like an engine, I die with every beat./At the end we'll all become stories./ I wish they would take me as i am.

MUZYKA

muzyka

*TEKST REDAKCYJNY

The four horsemen of thrash metal „Kill ’Em All” to debiutancki album amerykańskiego zespołu Metallica, wydany w 1983 roku. To płyta, która zrewolucjonizowała gatunek, jakim jest metal. „Kill ’Em All” to album, który w pełni oddaje energię, agresję i bunt młodych muzyków, którzy wkrótce zdominują scenę metalową.

Album rozpoczyna się od energicznego „Hit the Lights” który od razu uderza słuchacza siłą gitar i charakterystycznym wokalem Jamesa Hetfielda. Piosenki takie, jak „The Four Horsemen”, „Whiplash” i „Phantom Lord” to prawdziwe hymny thrash metalowe, pełne szybkiego tempa i ostrej gitary. „Kill ’Em All” to album, który odzwierciedla ducha buntu młodego pokolenia wczesnych lat 80. Krążek charakteryzuje się także szybkimi i rozbudowanymi solówkami gitarowymi, które zostały napisane przez Dave’a Mustaine’a, lecz zagrane przez Kirka Hammetta.

Jako debiutant na scenie, Metallica w „Kill ’Em All” zrewolucjonizowała gatunek metalu, wprowadzając nowe standardy techniczne i kompozytorskie, tworząc taki gatunek, jakim jest thrash metal. Jest to album, który zapoczątkował karierę jednego z najpopularniejszych i najważniejszych zespołów metalowych w historii. „Kill ’Em All” to kultowy album, który nadal ma ogromne znaczenie dla fanów muzyki metalowej i jest punktem odniesienia dla wielu młodych muzyków, którzy chcą eksplorować brzmienie thrash metalu. To agresywny i energiczny debiut, który uczynił z Metallica jedną z najważniejszych grup na światowej scenie metalowej.

MATEUSZ MALIK

muzyka WYWIAD Przedstawiam Państwu wywiad muzyczny z absolwentem naszego liceum ogólnokształcącego, Tomaszem Goździkowskim. Człowiek jedyny w swoim rodzaju z ogromną pasją do muzyki szeroko pojętej. Wywiad oryginalnie trwał prawie dwie godziny, a ja postarałem się skondensować naszą gadaninę do najistotniejszych informacji.

F: Imię, nazwisko, data urodzenia.

T: Tomasz z rodu Goździkowskich, data urodzenia: 22 lutego 2002.

F: I jaki tu znak zodiaku przypada?

T: Ryby. Pisces.

F: Tomku, co znaczy muzyka w twoim życiu?

T: Leci u mnie na okrągło przez cały dzień, odkąd wstanę, a na koniec dnia, jak wyłączam sprzęt, to tak jakbym wyciągnął siebie z prądu. Staję się bezwładny, wypompowany i niezdolny do niczego.

Zawsze powtarzam, że dla mnie muzyka jest pewnego rodzaju używką, jak kawa. Nie potrzebuję alkoholu ani papierosów, narkotyków. Wystarczy, że mam taśmy.

F: Można brać z ciebie przykład.

T: No to już zależy.

F: Muzyka była dla ciebie tak ważna od małego?

T: Tak. W przedszkolu zaczynałem od AC/DC i Lecha Janerki. Z AC/DC wyrosłem, natomiast Janerka wydał parę dobrych taśm, chociażby z zespołem Klaus Mitffoch. Podobno teraz ma coś wydać, po prawie osiemnastu latach. Nie wiem, czy to konieczne.

F: Trzeba wiedzieć kiedy zejść ze sceny?

T: Tak. To jest przypadłość na którą cierpi wielu wykonawców, ale są wyjątki.

T: Bill Bruford, perkusista King Crimson, z honorem odszedł na emeryturę. Zaprzeczeniem muzycznej emerytury są za to Stonesi (The Rolling Stones), którzy dopuszczają się moim zdaniem artystycznej

*TEKST REDAKCYJNY

nekrofilii.

F: Taki rodzaj uzależnienia.

T: No tak, ale to raczej nie jedyna rzecz, od której, na przykład Keith Richards jest uzależniony, chociaż słyszałem ostatnio jego wypowiedzi, że dał już sobie spokój z używkami.

F: I teraz żywi się tylko energią słoneczną?

T: No pewno tak…

F: Od jakich zespołów i wykonawców jeszcze zaczynałeś?

T: No właśnie od Stonesów… Ale jeszcze The Police, Queen, Genesis, Dire Straits. Najbardziej rozwinął mnie muzycznie rock progresywny.

F: Co interesuje cię w muzyce?

T: Forma otwarta, improwizacja. Melodie idące w stronę kakofonii, a po nich cisza. Taki kontrapunkt. Do tego klarnet basowy, taki jak u Dolphy’ego, albo bas bezprogowy, czy dwustrunowy grany ze slidem – jak Mark Sandman z Morphine. Wokal jako instrument.

F: Najlepszy zespół albo wykonawca jakiego widziałeś na żywo?

T: Na koncertach praktycznie nie bywam.

Wykonawcy którzy mnie interesują albo już nie żyją, nie występują, albo grają na przykład w Stanach Zjednoczonych, tak jak jeden z moich mistrzów, Tim Berne. Tak naprawdę dopiero w tym roku byłem na pierwszym porządnym koncercie i był to Peter Gabriel. Natomiast ponad trzy lata temu miałem wybrać się na koncert Van Der Graaf Generator, ze względu na Petera Hammilla, ale przez wirusa koncert został przełożony z kwietnia 2020 na wrzesień 2020, a z września 2020 na wrzesień 2021. Potem koncert został przełożony na maj 2022, ale Hammill trafił do szpitala. Koncert jest na ten moment w „próżni”. Miał być Peter Hammill, a był Peter Gabriel. Też Peter.

F: To w takim razie kogo chciałbyś zobaczyć na żywo?

muzyka T: King Gizzard & the Lizard Wizard.

Bezapelacyjnie.

F: Jak opisałbyś swój gust muzyczny?

T: Szaleństwo. Nieprzewidywalność. Dziki, nieokrzesany szał, ale z drugiej strony wyciszenie, nastrój, spokój.

F: Dziękuję ci za wywiad Tomku. Na koniec mógłbyś przeczytać słowa, które tu zapisałem?

T: Każdy znajduje swoją drogę w muzyce.

Rozwijajmy się, bądźmy otwarci.

F: Dziękuję.

FRANK ZAPPA I JEGO KANAPA

*TEKST REDAKCYJNY

INNE

inne „a key to nightmares”

WIEDŹMA

„spiral”

„delusion”

MIESIĘCZNIK I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W KATOWICACH

E X E U N T

O M N E S

całe dzieło z okładki

ELI

MIESIĘCZNIK I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W KATOWICACH

STOWARZYSZENIE MŁODYCH TWÓRCÓW REDAKCJA GAZETY: Projektowanie i grafika: Julka Szpurka Anastasia Zagrai Franek Dyla Mar Copik Korekta: Oliwia Otrębska Emilia Jagielska Ollie Majchrzak Organizacja gazety i media: Kinga Szczembara Estera Białas Nikola Szyndler Zosia Wojciechowska Promocja: Antosia Siarkowska Nikola Szyndler Toster Paweł Wilk Bartek Kleszczewski Maks Gąsior

Sekcje stałe: Wojtek Grabowski Natalia Kępińsla Danny Miłek Matylda Siesicka Lidia Podgórny Milena Powroźna Magda Zosia Łakomska Wiedźma Mateusz Malik Zosia Wojciechowska Franek Dyla Mar Copik Opiekunki gazety: Ewelina Foltyn Agnieszka Nowicka Data wydania: 15.11.2023

Regulamin i wytyczne nadsyłania prac dostępne są na stronie szkoły i na Instagramie gazety.

Rysunek na okładce autorstwa Eli. Źródła do wstawionych grafik pod linkiem: hhttps://docs.google.com/document/d/1aRT0qwdv8vJ8OfEMYllCrnzT0tc4GXUDgGskyQLI4/edit?usp=sharing Kod QR do głosowanie na Dzieło Miesiąca: