Револуција Магазин бр 96

Page 1


13 Oktomvri 2012

2

BR.96 MAGAZIN

REVOLUCIJA

MAGAZIN REVOLUCIJA


13 Oktomvri 2012

MAGAZIN REVOLUCIJA

Slobodan ^a{ule - podgotven za site partii Filip Petrovski - primer od tranzicijata

12

Bocevski zmijata go kasna a magareto ne mu prosti

15

„Poternica“ po idealen politi~ar

96

5

Loto izbori vo makedonskata politika

MAGAZIN REVOLUCIJA

Intervju so iranskiot minister za nadvore{ni raboti Simbolikata na brojot 13 vo filmot „1408“ Evergrin „na site vremiwa“: Odbrojuvawe...

20 24 26 35 42

ИМПРЕСУМ OСНОВАЧ: М-р Митко Јованов, e-mail: mitko.jovanov@mkrevolucija.com ГЛАВЕН И ОДГОВОРЕН УРЕДНИК И АДМИНИСТРАТОР М-р Митко Јованов, e-mail: mitko.jovanov@mkrevolucija.com АСИСТЕНТ НА ГЛАВНИОТ И ОДГОВОРЕН УРЕДНИК И АДМИНИСТРАТОР Славе Ангелов, e-mail: angelovfdtme@mkrevolucija.com СОРАБОТНИЦИ-АНАЛИТИЧАРИ: Славе Ангелов, Елена Павловска, Наташа Димеска, Олгица Трпевска, Симона Ѓеоргиевска, Кристина Димовска, Емилија Петреска, НАДВОРЕШЕН СОРАБОТНИК: Д-р. Себастијан Рајнфелдт, Виена, Австрија ДИЗАЈН: Славе Ангелов, e-mail: angelovfdtme@gmail.com МАРКЕТИНГ: М-р Митко Јованов Е- mail: mitko.jovanov@mkrevolucija.com моб.: +389 (0) 76 52 93 89

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

3


13 Oktomvri 2012

MAGAZIN REVOLUCIJA

„Pri{tina“ - Slave Angelov „Револуција“ - онлине магазин за политика, економија и култура ISSN 1857- 7458 АДРЕСА: Востаничка 67б-7 1000, Скопје Република Македонија revolucijamagazin@mkrevolucija.com http://mkrevolucija.com/ 00 389 76 52 93 89 00 389 75 63 44 94 ИЗДАВАЧ: МУЛТИМЕДИЈАЛНА МЕДИУМСКА ПЛАТФОРМА Непрофитна организација за демократија и креирање јавно мислење Жиро сметка: 210066747120154 Даночен број: 4058011508300 Депонент на Тутунска банка АД, Скопје

4

BR.96 MAGAZIN

REVOLUCIJA


MAGAZIN REVOLUCIJA

Tema Na Nedelata

Slobodan ^a{ule - podgotven za site partii За 21 година на македонската политичка сцена, скоро и да немаше толку активни партии, колку што имаше трансфери и премини на политичарите, а пред сé, трансфер на пратениците. Од формирањето на македонскиот парламент, па до сега, над 40 пратеници, додека им траел мандатот смениле партија, а бројoт на звучни имиња надвор од парламентот, кои преминале од еден во друг политички табор, е два пати поголем. Бројот на обичните партиски активисти и членови, кои следејќи некого од главните „преминувачи“ се трансферирале во друг тим, нема ни да го спомнуваме, зашто таквите едноставно не можат ни да се пребројат. Се добива впечаток дека на македонските политичари и симпатизери најважен им е моменталниот личен интерес и дограбувањето на некоја функција, а не политичката идеологија и платформа на партијата во која припаѓаат. Додека некои сменија „само“ по една или две партии, други направија долга прошетка низ партиските опции, па речиси секоја втора година беа во различна партија. Тука, слободно можеме да кажеме дека засега во водство е Слободан Чашуле со сменето вкупно шест партии.

Чашуле или „човек за сите партии“ Значи, во македонскиот политички блок најактивен во политичките трансфери беше Слободан Чашуле, поранешниот пратеник и министер за надворешни работи, затоа јавноста му го има дадено ептиетот „човек за сите партии“ Тој важи за рекордер во менувањето на партиските дресови. Како син на комунистички функционер и самиот бил подржувач на комунистичкото движење во времето на СФРЈ. А, во почетокот на плурализмот, како за почеток беше член на Демократската партија (која во 1998-та се спои со Либералната партија и настана Либерално-демократска партија), па потоа премина во Демократска алтернатива на Васил Тупурковски, (партија која беше формирана во 1998та), оттука замина и формираше своја

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

5


Tema Na Nedelata партија- Нова демократија (формирана во 2001-та), партија која во состав на владината коалиција, ќе му донесе министерско место. Потоа, се најде на избирачкиот список на ВМРО-ДПМНЕ (предводена од Љубчо Георгиевски) и стана пратеник во 2002та и на крајот да премине во ВМРОНародна партија (која е формирана во 2004-та), по што „официјално“ се повлече од политиката.

MAGAZIN REVOLUCIJA

Слободан Чашуле, не е никаков исклучок од тој семеен белег. Мора да признаеме дека тој има извонредна дарба за зборување и за убедување (точно или неточно), и, како што вели народот, со таа

„Точно е (менував партии), но сите партии што ги сменив беа со демократски предзнак“.

карактеристика е роден за политичар, но никако да се смири „од шетање“ и да „пушти корења“ во некоја партија. Животот и функциите на Чашуле Во една репортажа на весникот „Дневник“, посветена на семејството Чашуле, од градот на нивното потеклоПрилеп, се вели: „Кај се чуло од Чашулеви да е, а да не знае да лафи (да муабети)?! Вака прилепчани зборуваат за семејството Чашулеви, кои го разнесоа фамилијарното семе на сите континенти. Секој од нив има моќ да ве надзборува и да ве нахрани со муабет. Не берете гајле, кавгата ќе си дојде како шлаг на торта.“ Според ова можеме да заклучиме дека,

6

BR.96 MAGAZIN

Можеби затоа што има извонредна желба да зборува и надзборува, тој смени толку партии. Прашан, во времето кога беше министер, за неговото менување на партиските бои, тој објасни: „Точно е, но сите партии што ги сменив беа со демократски предзнак“. Очигледно му се смачи „демократскиот предзнак“, па после тоа си ја испроба среќата со „вмровски“ предзнак. Чашуле е татко на пет деца (роден е на 27 септември 1945 година во Скопје). Звањето дипломиран филолог го стекнал во 1972 година, на Понтифицискиот католички универзитет во Лима, Перу,

REVOLUCIJA


MAGAZIN REVOLUCIJA

Tema Na Nedelata Кариерата ја продолжува во југословенската новинска агенција „Танјуг“, за која од 1974 до 1980 година известува од најзначајните региони на Латинска Америка - Рио де Жанеиро, Буенос Аирес, Лима, потоа во Северна и Централна Америка, во Мексико, Никарагва, Ел Салвадор, Гватемала, Хондурас и Карибите.

на Факултетот за хуманитарни науки, а латиноамериканското образование го должи на дипломатската кариера на татко му Коле Чашуле, кој беше функционер во времето на СФРЈ и амбасадор во Латинска Америка. Поточно, тој првин бил почесен конзул за Југославија во Канада, а потоа е амбасадор во Боливија, Перу и Бразил.

Слободан Чашуле, според неговата официјална биографија, добро зборува англиски, шпански, португалски, италијански и француски јазик. Тие што ја следеле популарната серија (една од многуте) „Касандра“, ќе се сетат дека Чашуле беше нејзин преведувач.

Во следните 10 години е главен и одговорен уредник на „Танјуг“ за Македонија, а потоа е назначен за директор и главен и одговорен уредник на Македонско радио - од 1990 до 1994 година. Кариерата ја продолжува во истата куќа како уредник-коментатор, каде што ќе остане до 1999 година, кога како што самиот вели, власта се обидела да го замолчи, ставајќи го подолго време под мраз. Иронично е што во 1999-та година, власта, која наводно се обидувала да го замолчи, ја држи коалицијата на ВМРОДПМНЕ на Георгиевски и Демократската алернатива на Тупурковски- двете партии во кои (и двете) тој подоцна ќе стане член.

Најкратко (три месеци) трае неговата директорска кариера во НИП „Нова Како преведувач и новинар работел Македонија“. Времето што го помина во Телевизија Скопје од 1965 до 1967 како генерален директор на таа година (во самиот зачеток на оваа информативна куќа ќе го прекине меката телевизиска куќа), а во следните седум афера позната како „Теписи“. години бил соработник, коментатор, Притиснат од сомнителните зделки со уредник и дописник од Чиле и Перу, во надворешнополитичката редакција на Информативно-политичката програма на ТВ Скопје.

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

7


Tema Na Nedelata теписите, Чашуле ќе си замине од таа функција, а од март 2000 тој е назначен за советник во Владата на Георгиевски. Со почетокот на безбедносната криза во Македонија, во 2001-та, почнаа и недоразбирањата меѓу премиерот Љубчо Георгиевски и Тупурковски, кој беше партиски шеф на Чашуле, во тоа време.

MAGAZIN REVOLUCIJA

позицијата број 2, веднаш зад тогашниот премиер и лидер на ВМРО-ДПМНЕ, Љубчо Георгиевски, во петтиот изборен регион.

Растурањето на коалицијата, отвори простор да во април истата година, Чашуле да ја формира својата Нова демократија, во која влегоа поранешни „цилевисти“ од ДА, на кои, како што коментираа опонентите, „власта им беше помила од принципите“. Кога го најавуваше регистрирањето на партијата и нејзината коалиција со владејачката гарнитура, тој јасно стави до знаење дека ќе се преговара за некоја функција. „Сепак сметам најважно е сега да се даде мандат на една владина коалиција, за да го одбрани Уставот и на тоа се подготвени пратениците од Нова демократија, а за персонални договарања, потоа“, рече тогаш Чашуле. Во коалиција со ВМРО-ДПМНЕ, тој успеа да освои овој пат министерска „фотелја“. Односно, беше именуван за министер за надворешни работи, но неговото дејствување како министер траеше само една година. Најголемо изненадување на изборите во 2002-та претставуваше појавувањето на името на Слободан Чашуле, на

8

BR.96 MAGAZIN

Тогаш коалицијата на ВМРО-ДПМНЕ не победи, но како дел од опозицијата и благодарение на високото место на изборната листа, Чашуле си обезбеди место во парламентот. Кога се формираше ВМРО-НП на Љупчо Георгиевски, тој прибегна и се отцепи од партијата, но продолжи да биде пратеник. Тогаш беше обвинет за тајни преговори со гарнитурата на СДСМ, поточно со Владо Бучковски, тогашниот премиер, за неговото место како претседател на Националниот совет за евроинтеграции. „Сметаме дека премиерот ја злоупотребува својата позиција и сам си ја избира опозицијата. Легитимитетот се црпи од народот, а изборите покажаа

REVOLUCIJA


MAGAZIN REVOLUCIJA

Tema Na Nedelata

која е најсилната опозициска коалиција. Нема да ја опстриураме работата на Советот, но симптоматичен е изборот на Чашуле. Практика во сите земји што

да биде забележителен и никогаш не му недостигаат зборови и политичка логика. Но, сепак, му недостига нешто суштински. Му недостига идеолошкиот принцип и партиската доследност. Поттик за темава беше тоа што деновиве се расчу дека тој конечно ја напуштил и неговата последна партија, ВМРО-НП и ја расипал калимерата со Георгиевски, најверојатно затоа што не му било доделено добитничко место на листите за кандидати за пратеници...“ И

имале вакво тело е да ја води пратеник од најголемата опозициска пратеничка група, а тоа е ВМРО-ДПМНЕ, а не ВМРОНП, чиј член е тој“- велеше тогашната опозициска ВМРО-ДПМНЕ предводена од Никола Груевски. После неуспехот во ноформираната партија ВМРО-НП на параламентарните избори во 2006 година повторно да се дограби то пратеничка функција, тој наводно се повлече од политичката сцена, меѓутоа, и тогаш се шпекулирапе за вистинските мотиви за неговото напуштање на редовите на партијата. Тогаш во својата колумна Антонио Милошевски ќе напише: „Далеку од тоа дека мислам оти Слободан Чашуле е случаен или некадарен човек во политиката. Тој е прилично искусен и си има свои квалитети. Активен е, знае

покрај

тоа

што

Со ваквото „експертско“ толкување на политичката сцена, тој всушност и си спечали амбасадорско место во Шпанија, на кое се очекува наскоро да замине. „официјално“ е повлечен од политиката, постојано можеме да го сретнеме низ медиумите како „независен“ политички експерт, кој постојано дава оцени за сегашната политичка сцена на Македонија и постојано е на страната на владата предводена од Груевски, на кој му се спротивставуваше жолчно во парламентот до 2006 година во улога на пратеник на ВМРО-НП. Ваквата дејност му ја донесе функцијата

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

9


Tema Na Nedelata претседател на советот на јавното претпријатие МРТВ, кое клучното влијание го има владата. Според опозицијата со ваквото „експертско“ толкување на политичката сцена, тој всушност и си спечали амбасадорско место во Шпанија, на кое се очекува наскоро да замине.

MAGAZIN REVOLUCIJA

посочува некои наводини „кодоши“ и тврди дека таа е задоцнета појава. „Долколку се донесеше овој закон порано немаше соработниците на тајните служби да продолжат да ја раководат државата и по осамостојувањето на државата“, истакнува Чашуле денеска. Збунувачка е неговата дијалектика и за евроинтеграциите и проблемот со името. Пред неколку години тој вината за стагнацијата на Македонија ја гледаше во домашните политички проблеми и се залагаше за нивно решавање и довоговарање, тврдејќи дека преговорите мораат да продолжат. „Македонија и дома има политички проблеми. За жал, има кавга околу стратегиски прашања, за кои мора да има единство... Се работи за маѓепсан круг, кој мора ние да го прекинеме, да постигнеме консензус и да ги спроведеме реформите“ - изјави тогаш Чашуле. Денес, повторно, тој тврди дека „небото нема да падне“ доколку утре се прекинат преговорите.

Исто така, Слободан Чашуле, кога се најде на кандидатската листа во петтата изборна единица во 2002-та година Експерт по потреба прати јасна порака до лидерот на Во македонската јавност збунувачка СДСМ Бранко Црвенковски: „Не ти ги е дијалектиката на Чашуле и тоа по даваме нашите гласови, бидејќи не се најразлични ставови. Како што му се откажуваш од коалицијата со терористот менуваа партиите и функциите, така се Али Ахмети. Секој глас даден за тебе е даден и за „УЧК““, порача тогаш Чашуле. менуваше и неговата „експертиза“. Меѓутоа, денеска коалицијата на ДУИ и На пример, како министер во владата ВМРО-ДПМНЕ ја гледа како победничка на Љубчо Георгиевски, Слободан и нормална. Чашуле имаше одлична историска прашањето за Рамковниот можност да влијае да започне процесот По договор, низ текот на годините, на лустрација, но тоа не го правеше. Денес, Слободан Чашуле се промовира се менуваа и неговите ставови. По за најголем поборник за лустрацијата, потпишувањето на договорот, во една

10

BR.96 MAGAZIN

REVOLUCIJA


MAGAZIN REVOLUCIJA

Tema Na Nedelata

своја колумна во „Дневник“ тој буквално „Менувам партија за функција со напиша: „Рамковниот договор нема да доплата“, донесе мир - ќе донесе окупација, Но, колку и да се овие трансфери на делба и протекторат“. личности, партии, ставови и мислењаНо, како министер за надворешни чудни, па и забавни за читателите, работи, тој се предомисли и тврдеше колку тоа и да добар повод за дека негова примарна задача (и задача дневнополитичките трачеви, сепак, не е на Владата) ќе биде спроведувањето на добра работа за една демократија. рамковниот договор, кој е корисен за Ваквите трансфери и менувања на општеството. ставовите не покажуваат дека политиката За да подоцна, како пратеник на почнала да зрее, туку напротив дека опозицијата, повторно застане спроти е полна со незрелост. Но, зошто е тоа овој договор. така?! Затоа што некои политичари се научени да бидат функционери цел „Нам не ни треба Рамковен договор, живот?! нам ни треба историски договор, нешто што ќе биде ставено како темел, кој нема Доколку нивните преговори за пристап постојано да го поткопуваме затоа што не во некоја партија би се објавувале како сме задоволни од темелот, па на него да огласи во весник, би можеле да гласат градиме зграда. Еден од аспектите на тоа како „менувам партија за функција со можеше да биде историски договор околу доплата“, или „нудам партиски услуги тоа дека градиме граѓанско општество на цена по договор“. кое не му требаат рамки, не му требаат Образложението за трансферите, кое го проценти, каде што правата можат даваат на јавноста, пак, најчесто е да да бидат природно изведени.“- вака ги замачкаат очите и гласи „се борев за размислуваше во 2006-та пратеникот на поголема внатрепартиска демократија“, тогашната опозиција, Слободан Чашуле, „ја одбивам послушноста спрема за Рамковниот договор. лидерот, кој нé води во пропаст“, или За да во 2011-та како експерт- приклонет „партијата го загуби својот идеолошки на владата на Груевски, повторно компас“. застане во негова одбрана. Додека имаме вакви луѓе за сите „Со Рамковниот договор во кој се партии и политичари кои си го менуваат вметнати и природните права на мислењето и ставовите како чорапи, личноста ќе се зачуваат интересите на Македонија никогаш нема да биде македонскиот народ....ВМРО-ДПМНЕ го развиена демократија а со тоа ниту применува Рамковниот договор, нема пак економски развиена држава. Сепак негово проширување и тука нема ништо клучно е граѓаните да ги отфрлат овие незаконито“, вели Чашуле. луѓе како рецидив од транзицијата и да не ги подржуваат нив и тие во чие име Самиот Чашуле, пак, во една своја изјава зборувата и чии интереси застапуваат. тврди оти контраверзноста во изјавите, што му се припишува, ја создале некои негови колеги-новинари. Автор: Eлена Павловска

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

11


Tema Na Nedelata

MAGAZIN REVOLUCIJA

Filip Petrovski - primer od tranzicijata Филип Петровски долги години ја полнеше биографијата со политички активности. Но, тој беше толку „малер“ што каде и да отидеше го следеа некои контроверзни случувања. Дури и кога само ќе се појавеше, будеше некои реакции кај оние околу него. Како млад, тој сериозно навлезе во политиката како дел од студентските протести од 1997 година. Како „борец“ против законот за Педагошки факултет осо кој се предвидуваше настава и на албански јазик за наставници по албански јазик, тој си обезбеди златен билет за политичкиот свет. Една година порано, од страна на повеќето студенти бил промовиран за кандидат за Претседател на Студенскиот сојуз на Универзитетот Св. Кирил и Методиј, но како што кажавме, небаре е роден без к’смет, не му успеало тоа, бидејќи признал оти бил дел од политичка партија, што не било дозволено. За разлика од некои други македонски политички активисти, нему му било отворено и политичко досие „МАРТА“, каде е нагласено дека е опасен за уставниот поредок на Р. Македонија. Потоа, откако станал пратеник во Собранието, тоа било поништено.

Живот и кариера

во периодот од 1998 година. Брзо напредувал, па станал шеф на кабинет Филип Тихомир Петровски, роден на 28 на Претседателот на ВМРО ДПМНЕ. мај 1972 година во Куманово, е човек кој Соработувал со голем број на политичари добро знае како да си го зачува приватниот и тоа насекаде. живот. Сигурно до сега, малкумина би знаеле дека тој е оженет и е родител. Но, Во својата политичка кариера ја вбројува кога станува збор за неговата политичка и улогата на прв генерален конзул во активност, многумина би кажале дека тој Њујорк. Неговите колумни редовно е еден бунтовник, кој се бори за идеалите ги објавуваа весниците „Дневник“, и амбиците. Но, ЧИИ?! „Утрински весник“, „Фокус“, како и во списанието на УМС на ВМРО ДПМНЕ Долго време бил во УМС на ВМРО ДПМНЕ, „Завет.“ Освен во политиката тој бил каде едно време бил и претседател активен и во спортот, во македонската

12

BR.96 MAGAZIN

REVOLUCIJA


MAGAZIN REVOLUCIJA

Tema Na Nedelata

карате федерација, бил член на Комисијата за млади и спорт, член на управен одбор на кошаркарскиот клуб „Годел Работнички“.

Личните амбиции над партијата Очигледно својата биографија ја гледаше за премногу мала, па реши да ја прошири така што направи една голема промена во партиите. Филип Петровски беше добро познат по тоа што отсекогаш бил од страната на ВМРО ДПМНЕ, како во младоста- така и во подоцнежните години. Но, по некое време тој реши да му се приклучи на брат Љубе и неговата „Обединети за Македонија“ за заедно да ја остварат „мисијата“. Нешто не одеше како што треба, па медиумите ја проширија веста дека брат Љубе го избрка Филипчо од партијата. Да не остане покус, тој возврати дека Бошковски располагал со сомнителни пари од кои ја финансирал партијата. Во изјавата која ја даде Бошковски за медиумите, по одлуката да го исфрли Петровски од својата партија тој рече: „ зажал своите лични интереси и амбиции ги стави над интересите на партијата“. Петровски, разочаран и изреволтиран

од изјавата на Бошковски, јавно излезе и кажа:„ Благодарам за роденденската честитка. Ова за мене е очекувано. Јас му кажав на Бошковски дека не се согласувам со практикувањето на демократијата во партијата, а забележувам и на сомнителните фондови од кои се финансира партијата, како и за близината со СДСМ“. Но, според некои непознати извори, се смета дека Петровски е отфрлен од партијата поради својата колумна, која ја постави на Фејсбук, каде повикува на обединување на десницата, односно да се здружат Бошковски, Љупчо Георгиевски

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

13


Tema Na Nedelata

MAGAZIN REVOLUCIJA

и партијата „Достоинство“. Очигледно владеење.“ ни тоа не успеа, па доби клоца. Ривалството започна кога тој и Груевски Потоа се зафати со предизвикот беа носители на кандидатските листи на да основа своја партија која ја своите партии во Изборната единица број именува Демократска десница, која еден. На неколку наврати тој грубо се на парламентарните избори минатата обраќаше кон Груевски и му упатуваше година освои некој глас повеќе од 1000, „пораки“. и си подненсе оставка, најверојатно, Но, ако сега „прогуглате“ и сакате самиот на себеси. да најдете некое такво видео, ќе ја

Ни ваму ни таму Додека беше во „Обединети за Македонија“, Петровски често знаеше да даде став со кој сакаше да ја „закопа“ владеачката партија. Некогаш му успеваше тоа. Во едно обвинение од него насочено кон Груевски се вели: „Мојот тим откри дека во последните четири години (2007-2011), Никола Груевски има потрошено 4,1 милијарда евра повеќе, отколку што биле потрошени во четирите години претходно. Никола Груевски мора да си оди, бидејќи премногу скапо нé чини неговото

14

BR.96 MAGAZIN

пронајдете само оваа реченица, која ќе ви послужи како демотивација: „Видеото каде Филип Петровски зборува против Груевски е отстрането!“ Сега тој се врати во својата матична партија, онаму каде и што започна, во партијата кое едно време ја „плукаше.“ Тој се прикучи за ВМРО ДПМНЕ да може целосно да ја спроведе својата програма и да дојде до посериозни реформи. Стоп за квази политичарите! Aвтор: Емилија Петреска

REVOLUCIJA


Tema Na Nedelata

MAGAZIN REVOLUCIJA

Bocevski zmija go kasna, a magareto ne mu prosti Колкумина од политичарите знаат зошто се на политичката сцена и како треба да работат? Дали останувањето во политиката е нивна желба која треба да биде исполнета по секоја цена? Колку од нив всушност знаат за што треба да се залагаат? Дали сите овие прашања воопшто им се познати?

неговата неочекувана оставка, заврши во Либерално-демократската партија, барем засега уште е на оваа партиска станица од политичкото патување на овој типичен политичар за нашите транзицикси времиња.

Очигледно „НЕ“ на нашите политичари. Она што може да се најде во нашата политика се лица кои во повеќе наврати докажаа дека секој кој еднаш ќе седне во фотелјата на власта, повторно ќе ја посака. Политичари за кои моралот и вредностите се споредна работа, а за нивната големина не може да стане збор. Политичари подготвени да поминат во секоја партија, само да останат на власт... Еден од нив е поранешниот вицепремиер за евроинтеграции, Ивица Боцевски, кој почнувајќи од СДСМ – партијата со која беше многу близок, премина во владата на Никола Груевски и по Преминот во ВМРО ДПМНЕ – сензација на политичката сцена Во владата на СДСМ, во времето на премиерот Владо Бучлковски, до 2006тата година, Боцевски беше шеф на кабинетот на вицепремиертот Минчо Јорданов и доверлив соработник на премиерот Бучковски, а по смената на власта, службеник во Министерството за надворешни работи. Преминувањето

на

Боцевски

во

ривалската ВМРО-ДПМНЕ беше една од најголемите сензации на политичката сцена, поради неговата долгогодишна активност во СДСМ. Понатамошниот трансфер на портпаролското место, исто така, беше изненадување, поради тоа што тој важеше за близок соработник со левиот политички блок и, впрочем, беше дел од администрацијата на владата на Бучковски.

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

15


Tema Na Nedelata

MAGAZIN REVOLUCIJA

Боцевски мистериозно ја напушти одлуката за визна либерализација ВМРО-ДПМНЕ и евентуална препорака за почеток на преговорите со Европската унија, Откако Боцевски премина во ВМРОБоцевски, кој целиот период се ДПМНЕ, тој Груевски го сметаше за обидуваше да се претстави како лојалист и постојано истакнуваше дека промотер на западните вредности во има висока доверба во него. За Груевски, политиката, одеднаш неочекувано пак, Боцевски беше адут во Владата. поднесе неотповиклива оставка на Поради неговото претходно политичко функцијата во Владата на премиерот дејствување во левицата, ВМРО-ДПМНЕ Никола Груевски. му укажа доверба, бидејќи го сметаше за голем познавач на состојбите во СДСМ. „Експерт“ за опозициската СДСМ Тој не даде отчет пред јавноста за неговите причини. Во писмото до Боцевски практично преку ноќ се смести премиерот Груевски стоеше дека веднаш до премиерот. Најпрвин беше неговиот придонес во Владата е целосно владин портпарол, а подоцна беше исцрпен. именуван за заменик-премиер задолжен за евроинтеграции. Тој стана најжесток „Секоја генерација има своја битка критичар на Бранко Црвенковски, за Македонија, а на мојата генерација додека Црвенковски беше претседател и припаѓа обврската да се избори за на државата, а како дел од неговите европска и евроатланска Македонија. Јас критики, беше неговиот лидерски период ја имав должноста да бидам предводник во СДСМ. на овој генерациски проект на вашата Влада, што за мене претставуваше Во клучните моменти, кога се очекуваше

16

BR.96 MAGAZIN

REVOLUCIJA


MAGAZIN REVOLUCIJA

Tema Na Nedelata

врвен патриотски чин. Сепак, мојот придонес е целосно исцрпен и затоа Ве известувам дека поднесувам

причини за оставката на Боцевски и се надеваат дека соработката со него ќе продолжи на различни нивоа. Она што беше очигледно е дека со недели поранешниот вицепремиер за евроинтеграции целосно исечезна од јавноста. Се шпекулираше дека со семејството заминал во Америка, со цел да донесе одлука какви чекори ќе преземе понатаму. Секако, никој не поверува дека неговата оставка е случајна. Во делот на неговото образложение за повлекувањето, тој вели дека неговата улога како вицепремиер е исцрпена, иако беше јасно дека Македонија е на половина пат до Брисел. Визниот режим не беше укинат, ниту, пак, беше направен чекор напред според извештаите на Европската комисија или добивање датум за преговори.

неотповиклива оставка,“ стои писмото од Боцевски до Груевски.

во

Истовремено владините кругови не сакаа да ја коментираат оставката. Немаше информации за тоа дали оставката била очекувана. Пратеникот Илија Димовски само соопшти дека длабоко ги почитуваат личните

Во јавноста се појавија безброј шпекулации, кои одеа од крајност во крајност. За многумина неговиот чекор предизвика сензација во политичките кругови, а за мал број луѓе оставката беше логичен крај на заладените односи меѓу него и премиерот. Неговото социјалдемократско минато не беше заборавено од членовите на ВМРО-ДПМНЕ, а очигледно неговите поранешни колеги од СДСМ не го заборавија неговиот премин и не застанаа во негова одбрана.

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

17


Tema Na Nedelata Единствениот коментар кој се појави во таквата ситуација беше коментарот на шефицата на парламентарната група, Цветанка Иванова, која истакна дека оставката на Боцевски е признавање на поразот на Владата за планот за евроинтеграција на државата. „Фактот што три години по ред Македонија добива негативни оценки од Брисел за напредокот во европските интеграции и неисполнувањето на критериумите, заради кои сè уште не добиваме датум за преговори, сам по себе зборува за незадоволителните резултати на Владата во целина, но и на вицепремиерот за евроинтеграциите посебно,“ изјави Иванова. Тоа следува кога некој седи на две столчиња или мисли дека без последици може да се преминува од една во друга

партија. Боцевски уште еднаш покажа дека никој не ги сака политичките сончогледи. Трета партија за Боцевски - ЛДП Сепак, по осум месеци апстинација,

18

BR.96 MAGAZIN

MAGAZIN REVOLUCIJA

Боцевски повторно се врати во политиката, но овој пат премина во редовите на либерал-демократите. Поранешниот лидер на ЛДП, Јован Манасиевски тогаш изјави дека причината за наливот на нови членови во партијата, меѓу кои и Ивица Боцевски, била разочараноста од режимот на премиерот Никола Груевски и од импотентната политика на лидерот на СДСМ Бранко Црвенковски. Затоа Боцевски осум месеци по оставката се одлучил да се врати во политиката, преку ангажман во ЛДП. „ЛДП жестоко застана на курсот на самостоен настап, при што без пардон ги критикува лошите политики на Груевски, но и импотентните политики на Црвенковски. Разочараноста на луѓето од актуелната владејачка политика и непостојаната политика на

опозицијата ги тера луѓето да бараат алтернативни решенија. Очигледно дека ваквиот наш храбар и чесен пристап кон работите создава во јавноста едно убаво расположение кон ЛДП.

REVOLUCIJA


MAGAZIN REVOLUCIJA

Tema Na Nedelata

Секој ден потпишувам по неколку нови пристапници. Една од тие нови пристапници што ја потшишав изминативе денови беше и за Боцевски. Нашата агенда е јасна: автентична самостоја опозициска партија што сака да го симне Груевски, но да не дозволи да се врати Црвенковски. Секој што се согласува со оваа платформа е добредојден,“ изјави Манасиевски. На забелешката дека партијата прибира разочарани политичари, со оглед на фактот дека Боцевски беше поддржувач на СДСМ, а потоа најголем апологет на политиката на Груевски, Манасиевски одговори:

гласачите дека оваа концепција може да постигне успех на наредните избори.“ Боцевски си најде ново место во партијата, како што рече тогаш Манасиевски, тој беше ангажиран на полето на кое може најмногу да придонесе – евроинтеграциите, иако во важен период тој поднесе оставка од функцијата вицепремиер за евроинтеграции.

Она што сега и во иднина ќе се поставува како прашање е: „До кога тој ќе остане во партијата?“. Премините на Боцевски не се единствени примери за премини на политичарите во различни политички партии. Без разлика на причините „Токму примерот на Боцевски го поради кои тие го прават тоа, она што покажува општото расположение. Ако е сигурно е дека таквите политичари се ЛДП сака да биде сериозно сфатена како подготвени да се свртат кон било која алтернатива и на режимот на Груевски и партија, само да имаат власт и да ги

на импотентната опозиција предводена задоволат сопствените интереси. од Црвенковски, има обврска да собере што повеќе луѓе за да направиме што посилна екипа со поголем кредибилитет, Автор: Симона Георѓиевска која ќе биде способна да ги убеди

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

19


Tema Na Nedelata

MAGAZIN REVOLUCIJA

„Poternica po idealen politi~ar“ Како изгледаат европските политичари? Кои се нивните манири? Кој е нивниот вокабулар? Која е нивната идеолошка матрица? Знам дека на многу од политичарите најлесно им е во секоја своја реченица да го употребуваат зборот Европа и европски. Знам дека на многу политичари зборот Европа им претставува прибежиште и тема, кога не знаат за што да им зборуваат на своите гласачи.

Фрлање шишиња, затворање врати, држење во заложништво на свои колеги, тегнење на раце- не се карактеристики на европските политичари. Второ, дали европските политичари ја

Но, во исто време знам дека нашите граѓани многу повеќе од политичарите се со европски манири, се со високо ниво на разбирање, се со високо ниво на истенченост на својот капацитет за перцепција на политичарите и политичките чинители во Република Македонија. Никој во оваа држава го нема ексклузивното право себеси да се прогласува за Европеец, а другите да ги оцрнува и деградира. Да потсетиме дека кога едните полтичари се бореа за Европа и НАТО, другите се бореа за разно разни платформи. Но, да го оставиме тоа за историчарите. Постојат повеќе прашања на кои политичарите мораат да одговорат. Постојат повеќе дилеми кои на граѓаните мораат да им бидат објаснети. Јас ќе се задржам на неколку. Прво, дали европските политичари физички се пресметуваат со своите колеги, односно колешки? Одговорот е НЕ! Тоа го можат само нашите политичари.

20

BR.96 MAGAZIN

блокираат работата на институциите на системот во сопствената држава? Одговорот е- НЕ! Тоа го можат само нашите политичари. Илјадници амандмани, бескрајни дискусии (по неколку пати по неколку часови), бегање и враќање во собраниската сала во зависност од распоредот на силите внатре. И најновата дисциплина е-земање збор со молчење. Тоа не се карактеристики на европските политичари. Трето, дали европските политичари ги кочат реформските процеси во сопствените држави? Одговорот е –НЕ!

REVOLUCIJA


MAGAZIN REVOLUCIJA

Tema Na Nedelata

Тоа го можат само нашите политичари. Го закочија формирањето нов државен универзитет за информатички технологии и формирањето на уште дваесетина нови факултети низ земјата, го закочија донесувањето на исклучително значајните- Закон за градба и Закон за градежно земјиште, го кочеа донесувањето на Законот за јавно-приватно партнерство, Законот за енергетика, Законот за здружување на земјоделците, Законот за судска служба, Законот за сточарство, Законот за контрола на опојни дроги и психотропни супстанции, Законот за гробишта и погребални услуги. Го кочеа формирањето на Министерство за информатичка технологија. За само еден

закон, Законот за високо образование, дискутираа триесет и пет дена. Закочија над 150 реформски проекти на Владата на Република Македонија. Тоа не се карактеристики на европските политичари. Четврто, дали европските политичари во својот вокабулар користат лични навреди, клевети, конструкции и навреди за своите колеги? Тоа го можат само нашите политичари. Сосема накратко ќе споменам, тоа што не доликува и е срамно за македонската демократија е користењето на: „гнаси“, „селани“, „земјоделци“, „провинцијалци“, „гниди“, „кокошки“, „куси панталончиња“ итн. итн.- ова се само дел од зборовите кои, за жал, нашите политичари ги користеа секојдневно во работата на Собранието на Република Македонија. Тоа не се карактеристики на европските политичари. Постојат уште многу прашања кои треба да бидат поставени до нашите политичарите.

Политички барометар Граѓаните се прашани кои европски вредности ги посакуваат кај нас, при што под „европски вредности“ требаше

да се подразбере некаков идеал на човекови права и политички слободи, со кои би требало да се карактеризира контекст што себеси се замислува за правичен и демократски (со сите неопходни резерви) и каков треба да е македонскиот политичар, кој треба да го обезбеди тој комплекс на вредности (со сите неизбежни стереотипизации). Споредените резултати покажаа дека граѓаните посакуваат политичар може да

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

21


Tema Na Nedelata ја обезбеди посакуваната европеизација чиј профил подразбира дузина човечки вредности, со морални вредности, образован без притоа да има склоност кон „мангупирање“. Имаме ли таков?

MAGAZIN REVOLUCIJA

него. Ова е многу интересен показател зашто упатува на сосема различен дискурс во поимањето на основните вредности кај политичарите во двете доминантни

Каков политичар сакаме? На прашањето „Каков треба да е македонскиот политичар“ испитаните граѓани им дадоа висок приоритет на две основни карактеристики - паметен и чесен. Дури 44 отсто од испитаниците сметаат дека политичарот треба да е чесен, а 22 отсто очекуваат да е паметен. На скалата на човекови доблести, кои се очекуваат од домашните политичари, следуваат: стабилен, снаодлив и исполнителен и две карактеристики, кои, во суштина, не се сметаат за високоетички, но се неопходни во домашниов гладијаторски контекст мангуп и пресметлив. Мал е процентот граѓани што ја искористиле опцијата „не знам“ како одговор на ова прашање, што зборува за високополитизираниот амбиент, кој ги има вовлечено сите граѓани во лавиринтите на секојдневната политика. Практично, речиси сите испитаници, или големо мнозинство од нив, точно знаат каков треба да е домашниот политичар! Споредбените анализи на добиените етнички заедници - велат истражувачите. резултати по етничка и по возрасна структура упатуваат на уште неколку Причините за ваквото разидување куриозитети. би можеле да се најдат во целосната компромитација, што политиката како Речиси половина од испитаниците од професија ја доживеа во домашниот македонската заедница сметаат дека амбиент во двете децении независност, политичарот треба да е чесен, додека по кои сите политичари, поради серија нецели 20 отсто од албанските испитаници скандали и афери, се гледаат како исти, ја очекуваат оваа карактеристика од

22

BR.96 MAGAZIN

REVOLUCIJA


MAGAZIN REVOLUCIJA

Tema Na Nedelata

корумпирани и нечесни. Претставниците на Албанците, кои имаат помасовно вклучување во просторот на јавната администрација по Рамковниот договор, практично имале

други карактеристики добија многу помала процентуална застапеност во одговорите. Идеален политичар Деновиве со прашањето за идеален политичар се занимаваше и белградска „Политика“, која изработи негов фоторобот. Идеалниот фоторобот на балкански политичар, според овој српски весник, е: образован и културен човек од социјалдемократска и европска провиниенција, кој ќе знае да ги разбере и својот народ и неговите потреби, но и потребата на целиот регион и кој, наместо судири, ќе произведува стабилност, безбедност и благосостојба. Има ли таков во поширокиот регион?

и двојно помалку време за сопствена компромитација во јавноста. Оттаму и оваа разлика во однос на очекуваната чесност кај политичарите, сметаат истражувачите. За разлика од чесноста, на испитаниците од албанската заедница им е најважно политичарот да е паметен. Сите

Има, иако тешко се наоѓаат. Од карактеристиките на неколку политичари може да се состави еден, според сите пропишани нишани. И, се чини, терминот „фоторобот“ е соодветно позајмен од криминалистичката терминологија - по таков треба да се распише потерница.

Автор: Олгица Петревска

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

23


Tema Na Nedelata

MAGAZIN REVOLUCIJA

Ni treba lider da ja nacrta realnosta Повторно ближат избори, истата сага, истите лица, а сепак нов мандат... Секојдневно слушаме за предвремени избори, за нов изборен законик, за луѓе кои сега ќе ги направат вистинските промени. Но, што е со оние кои досега прават промени, но само во својот живот, само во својот џеб? Лото избор за лична трка Изборот на претставници во законодавниот дом кај нас се одвива како еден вид лото систем. Односно, близината со претседателот на партијата, дадените услуги на некој претседател на општински комитет истуркуваат одредено име и тоа само му се сервира на народот. Изборот не е воопшто лесен, нели сите се блиски до претседателот на партијата?! Но, сепак, не одлучуваат квалитетите на личноста, капацитетите и секако што Политичари две децении а без навистина ќе може да допринесе за резултати државата, бидејќи тогаш изборот би бил прелесен, не постојат такви кандидати. Во нашата дведецениска самостојност, ние постојано се соочуваме со парадоксот А, народот, пак, преплашен за својата да гледаме едни исти личности на иднина, сонувајќи го сонот за подобро малите екрани, како мирно одмараат утре, за сигурно размислување, го во пратеничките фотелји?! Иако на заокружува бројот пред ова име на многумина им е доста од тоа, сепак, гласачкото ливче, не согледувајќи ги постои одредена група на луѓе која и реалните причини за тоа. понатаму им ја дава својата доверба и секако им го продолжува доживотниот Но, тоа не е најлошото во овој лото пратенички мандат. А, до кога така ќе систем, тоа допрва доаѓа. Токму оваа личност која не поседува никакви лични биде?! квалитети, ниту умствен капацитет да ја согледа важноста на функцијата која и е доделена, започнува еден вид на Континуираното споменување на лична трка, а тоа е трката наречена едни исти имиња, едни исти партиски – што подолго да се остане на висока фигури во пресрет на изборите е позиција. Моќта, власта, финансиитевистинско мачење за ушите, но треба започнуваат да бидат единствен мотив да биде вистински поттик за мозокот да за овој поединец, кој ни во најмалата размислува на темата: Зарем нема други секунда не помислува на ветувањата жители под ова сонце?!

24

BR.96 MAGAZIN

REVOLUCIJA


MAGAZIN REVOLUCIJA

Tema Na Nedelata

кои ги дал. Кога наближуваат следните избори, истиот тој започнува да калкулира со опозициската партија, секако за да може да го осигура својот следен мандат. Односно, тогаш им текнува дека не се задоволни од раководството на оној кој по случаен избор им дал власт и моќ, тогаш сфаќаат дека со своја партија не може да постигнат нешто, дека им биле ставани рамки на дејствување и затоа тие не ги покажале своите вистински капацитети, секако за кои само тие се свесни дека постојат. Потоа добиваат и следен мандат, секако со друга партија, која „подобро“ ги застапува нивните интереси. Нивни единствени поддржувачи остануваат оние кои добиле вработување, ургенција за упис на факултет, поправање на некоја оцена. Токму нивните гласови допринесуваат во продолжувањето на моќта на овој поединец.

А сé започна со еден глас... И така до следните избори, кога истиот овој ќе се заканува со повлекување од политиката, каде секако допринел само со својот лик, а без некои дела. А, потоа, сепак, ќе се задоволи со некое директорско столче, од каде ќе го најавува своето големо враќање и променување на ситуацијата. И сé така започнува со еден лото систем, со едно гласачко ливче, со една личност која им припаѓа на сите, а најмногу си припаѓа себеси, и со еден уништен демократски систем, кој повеќе наликува на тортура во која сме осудени да гледаме само едни личности без никакви квалитети. И сега до кога ќе биде вака, знае ли некој?!

Автор: Наташа Димеска

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

25


Politika

MAGAZIN REVOLUCIJA

Intervju so iranskiot minister za nadvore{ni raboti Минатата недела, насилството во Сирија стаса блиску до истекување од границите на земјата и преминување во регионален конфликт. „Spiegel“ зборуваше со иранскиот министер за надворешни работи, Али Акбар Салехи, во врска со продолжената поддршка на неговата земја за сирискиот автократ Башар Асад, за деликатната улога на НАТО во регионот и нуклеарната програма на Иран. Франкфуртската резиденција на иранскиот генерален конзул е една жолта вила во богатото соседство Sachsenhausen, со вештачка трева пред влезот и персиски теписи во коридорите и собите. На масата во собата за рецепција има чинии со ф`стаци и смокви, а ѕидовите се украсени со фотографии од доцниот ирански револуционерен лидер, Ајатолах Рухолах Комеини, и неговиот наследник, Али Каменеи.

26

BR.96 MAGAZIN

Неколку часа минатиот четврток, оваа зграда служеше како седиште за иранскиот министер за надворешни работи, Али Акбар Салехи (63), кој на пладне беше пристигнал од Њујорк и престојуваше во Франкфурт на неговиот повраток назад во Техеран. Салехи само што беше присуствувал на Генералното Собрание на Обединетите Нации, а потоа се сретна и со неговите соработници од Египет, Турција и Саудиска Арабија, за да разговара за ескалацијата во Блискиот Исток. Овие четири нации го формираат така-наречениот Сириски квартет, кој настојува да стави крај на граѓанската војна во земјата. Салехи е еден од малкумината ирански врвни политичари кои се запознаени и со Западот и со Истокот. Тој студираше на Американскиот Универзитет во Беирут и се стекна со докторат по инжинерство

REVOLUCIJA


MAGAZIN REVOLUCIJA

Politika

од МИТ во 1997 година. Во 2009-та, тој стана шеф на иранската нуклеарна програма. Сега, тој е и претставник во странство на иранскиот претседател Махмуд Ахмадинеџад.

петокот низ границата прелета друга рунда минофрлачи. Се верува дека барем 34 сириски војници починале од одмазднички напади на турските војници. Турција е членка на НАТО, додека Сирија е соработник на Иран. Еден ден пред интервјуто, сириските Салехи ја доби клучната улога во трупи испукаа минофрлачи во турски конфликтот. граничен град, убивајќи пет лица, а во

Г-дине министер за надворешни работи, почнува да изгледа како да се спрема војна на границата на НАТО со Сирија. Колку е опасна ситуацијата во регионот? Салехи: Во име на Бога, милосрдниот и милостивиот, мора да ги спречиме катастрофите. Ги повикувам и двете страни да се воздржат. Во Сирија, илјадници луѓе се борат против владата на Башар ал-Асад, а тие се вооружени со најразвиените оружја. Ако Турција масивно се одмазди во неделите или месеците кои следуваат, тие ќе немаат никакви приговори. Сакаат да ги направат иницијативите за мир невозможни. Бараат ескалација.

Дали зборувате за вооружената сириска опозиција? Или за терористите од меѓународната АлКаеда мрежа? Салехи: Не сакам да ги поврзам сторителите на насилството со специфична земја или специфична организација. Но, една работа е сигурна: Воените сили кои ја инфилтрираат Сирија сакаат да го интернационализираат конфликтот. Нивните цели ќе бидат исполнети кога регионот ќе биде обвиткан во оган. Сепак, изгледа дека токму сириската војска беше онаа која испукува преку границата, а не бунтовниците или сторителите на насилство за кои

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

27


Politika

зборувате. Ги осудувате ли турските одмазнички напади? Салехи: Секоја земја има право да се заштити кога е нападната. Кога Сицијците застрелаа турски борбен авион во јуни, Анкара се воздржа од лансирање на противнапад. Тогаш јас ја искажав мојата почит спрема турскиот премиер, Реџеп Тајип Ердоган, токму поради ова. Овој потег беше државнички и мудар. Сега, мора да се задржи чувството за пропорционалност или ќе паднеме во стапица на екстремистите. Бидејќи Турција е членка на НАТО, организацијата стои зад неа и го осудува инцидентот како „агресивно дело.“ Салехи: Не би била моја работа да давам совети за западната воена алијанса. Но, НАТО не може да си дозволи да направи грешка и да ја влоши ситуацијата.

MAGAZIN REVOLUCIJA

Салехи: Ако го направи тоа, Западот би реагирал исто толку погрешно колку што реагираше и во 2011-та во Либија. Ова беше несоодветно мешање во внатрешните афери на суверена земја ... ...Но, веројатно спречи масакар во Бенгази и помогна на цел еден народ да се ослободи себе си од диктатор. Салехи: Треба да продолжиме според правилата на меѓународното право. Сирија е во средина на криза. Четири или пет од нејзините провинции се соочуваат со проблеми. Владата на Башар алАсад наголемо ја има ситуацијата под контрола. Вие ги минимизирате акциите на режимот кој го бомбардира својот сопствен народ - граѓанската војна веќе ги зеде животите на 30.000 луѓе.

Салехи: Она што сега се случува во Грешка како воспоставување на Сирија е трагично и не се само владините бафер- зона во северна Сирија и зона трупи одговорни. Асад не претставува забранета за летови за воздушните закана за регионот или за светскиот сили на Асад? мир. Ние не сме некритични кон него -

28

BR.96 MAGAZIN

REVOLUCIJA


MAGAZIN REVOLUCIJA

Politika

владата направи грешки. Првично имаше само повици за поголема демократија и промени. Но, тогаш движењето започна да биде наголемо контролирано од странство.

сé уште можат да посегнат по Асад. Зборувавте со сирискиот претседател пред повеќе од две недели во Дамаскус и тоа беа долги и интензивни разговори.

Зборувате ли за САД и Израел? Или Катар и Саудиска Арабија, кои ги вооружуваат силите на отпорот и повикуваат за арапска интервенирачка сила?

Салехи: Само што се бев вратил од состанок со нашата сириска група во Каиро, и на претседателот му претставив што ние четворицата очекуваме од него: реформи, концесии и искрени промени. Тој рече дека сака да работи заедно со Салехи: Каков и да е случајот, ние се конструктивна опозиција и да соработува соочуваме со надворешен притисок за со Обединетите Нации. промена на режимот. Нашите искуства во Ирак покажуваат дека некои сили И вие всушност му верувате? сакаат да се посегне по било кои средства Салехи: Во Дамаскус се состанав со и манипулации. За да се легитимизира претседател кој е сосема свесен за нивната војна против Багдад, САД го критичната ситуација. Тој не изгледаше обвини Садам Хусеин за производство како да е недостапен, туку полн со на оружја за масовно разорување. само-доверба и борбен. Претседателот Нешто слично не може да се дозволи да покажа дека верува дека може да победи се случи со Асад. во конфликтот во завојуваната Сирија. Веќе и нема високо-рангирани Секој ден има нови напади. меѓународни политичари кои Опозицијата сега може да нападне

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

29


Politika

MAGAZIN REVOLUCIJA

дури и клучни институции како на пример државната телевизија и седиштата на разузнавачката агенција. Градот Алепо, главниот финансиски и трговски центар е во оган.

присилија да изградиме своја сопствена одбранбена индустрија, која беше доста успешна во продавање на нејзините производи. Ова се целосно легални договори. Ние не го правиме ова на различен начин од оној на Германците.

Салехи: Претседателот е реален. Тој не верува дека Сирија може да се смири од еден за друг ден. Тој смета дека, како во Ирак, ќе продолжи да постои дополнителна неволја причинувана од опозицијата.

Каде, според вашето мислење, е црвената линија која Асад не смее да ја премине? Можеби користењето на хемиски оружја против опозицијата?

Салехи: Било која влада која користи оружја за масовно разорување против Со исклучок на Иран и можеби Русија својот сопствен народ го има и Кина, практично секоја влада во изгубено својот светот ургира Асад да се откаже од позицијата. Салехи: Претседателот е отворен за било какво внатрешно сириско решение, но тој категорично одбива станување од фотелјата, ако истото е предизвикано од надвор. Тоа е причината зошто тој ја одбива идејата за барање азил на друго место. Египетскиот претседател, Мохамед Морси, бара Техеран да размисли посебно за својата позиција. Според информации од западните разузнавачки агенции, сепак, вашата влада продолжува да праќа вооружени сили во Дамаскус и го поддржува режимот со воени советници и дури и елитни сили на Револуционерната Гарда. Салехи: Тоа е апсурдно. Сирија има армија од 500.000 мажи. Тие немаат потреба од никакви сили од нас. Но, секако, му продавме на Дамаскус оружје - пред кризата. Целосно е нормално за нас да праќаме воени советници во овој контекст: Секоја земја праќа такви експерти во соработничките влади. Меѓународните санкции против Иран нé

30

BR.96 MAGAZIN

REVOLUCIJA


Politika

MAGAZIN REVOLUCIJA

легитимитет. Ова се однесува на Сирија, а секако и на нас. Друга странска сила само што повлече црвена линија за вашата влада. Зборувајќи пред Генералното Собрание на Обединетите Нации, израелскиот премиер Бенџамин Нетанјаху држеше графикон наменет да илустрира кога Иран ќе има доволно збогатен ураниум за да изгради нуклеарна бомба и го искористи ова за да докаже дека вашата земја треба да биде нападната. Салехи: Презентацијата беше бизарна. Ми изгледаше детинесто држењето на карикатура од бомба. Ако Израелците сакаа да нé нападнат, и ако можеа да го сторат тоа, ќе нé нападнеа многу одамна. Во 1981-та, тие уништија ирачки реактор без предупредување. Но, тие ни се закануваа со години, на секој настан и тоа јавно. Тие знаат што ќе би се случило ако нé нападнат. Ние не сакаме војна, но ќе се браниме себе си. Агресорите ќе платат висока цена. Интернационалната

Агенција

за

Атомска Енергија во Виена има страници докази кои укажуваат кон „возможната воена димензија“ на вашата нуклеарна програма. Салехи: Ние инсистираме на право за збогатување со ураниум поради мирната употреба на нуклеарната енергија. Нема докази дека правиме нуклеарно истражување за воени цели. Веќе неколку месеци, одбивате да ñ дадете пристап на оваа агенција до воениот комплекс во Парчин. Салехи: Мора да правиме разлика помеѓу две работи овде: Прво, ние имаме свои должности според не-пролиферациониот договор, кои ги исполнуваме... Второ, постојат барања кои одат надвор од ова и кои не сме задолжени да ги почитуваме, како оние поврзани со воените комплекси како Парчин. Инспекторите се сомневаат дека научниците таму тајно ги тестирале нуклеарните боеви глави и Иран сега се обидува да ги отстрани сите

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

31


Politika

MAGAZIN REVOLUCIJA

траги од нив.

засили санкциите против Иран.

Салехи: Ова е смешно. Нуклеарните истражувања оставаат отпечатоци од прсти кои никогаш не можат да бидат елиминирани. Не сакам да ја исклучам можноста за изнаоѓање на начини за отварање на Парчин - на волонтерска база, како што го правевме тоа на други наврати во минатото.

Салехи: Не е голема работа. Санкциите создаваат непријатности. Веќе повеќе од 30 години живеевме со бојкотни мерки, кои ултимативно нé прават независни и силни.

Навистина? Само минатата година, вашата валута загуби повеќе од две третини од нејзината вредност против Концесиите во нуклеарните доларот. Официјалната стапка на преговори ургентно се очекуваат инфлација е 25 проценти. Во Техеран, од вас. Помеѓу дипломатите, постои незадоволните стопанственици малку оптимизам дека конфликтот неодамна протестираа и извикуваа: околу вашата спорна нуклеарна „Долу влада!“ програма сé уште може на мирен Салехи: Иранското општество е навикнато начин да биде решен. да живее со проблеми - можеби повеќе Салехи: Јас овде сум пооптимистичен. од луѓето во Шпанија и Грција. Можеме Ако нашето право за збогатување да сметаме на издржливоста на нашиот биде признато, ние сме подготвени да народ. А, што е со вас во Европа? понудиме замена. Доброволно ќе го Г-дине министер за надворешни ограничиме количеството на нашата работи, Ви благодарам за ова програма за збогатување, но за возврат интервју. ќе имаме потреба од гарантирано снабдување на релевантните горива од Подготвил: Славе Ангелов странство. Извор: Spiegel Многу западни политичари веруваат дека само си играте за купување време. После долгите рунди санкции од ОН, Европската Унија сега планира на 15 октомври да ги

32

BR.96 MAGAZIN

REVOLUCIJA


MAGAZIN REVOLUCIJA

13 Oktomvri 2012

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

33


13 Oktomvri 2012

34

BR.96 MAGAZIN

REVOLUCIJA

MAGAZIN REVOLUCIJA


MAGAZIN REVOLUCIJA

Artvizor

Simbolikata na brojot 13 vo filmot „1408“ Воведни премиси

репутација на автор на хорор новели и на авантурист, кој е обземен од идејата Овој исклучително комплексен филм да истражува места, за кои се верува е дело на шведскиот режисер Микаел дека се опседнати и прогонувани од Хафстром, а изработен и осмислен нетелесни, демонски сили. според кусата новела на Стивен Кинг со истиот наслов. Филмот првпат се појави По чуден сплет на околностите, на во кино салите во Америка на 22-ри неговата адреса ќе пристигне, сосема јуни, 2007 година, и покрај претходно неочекувано – како за главниот лик, закажаната симболична дата на 13-ти така и за гледачите – разгледница од јули. њујоршкиот хотел „Делфин“, во која е наведена единствената реченица: „Не Жанровски лоциран во категоријата влегувај во собата 1408“. „хорор“, овој интригантен филм содржински и тематски е хибриден Но, прониклив каков што е, скептичниот и претставува исклучително храбро Еслин веднаш ќе помисли дека станува и бравурозно осмислен сплет на збор за некаква шега или за нечиј обид мистериозното, симболичното, одново да му се распламти потребата фантастичното, кои се во полза на од нова авантура и ново истражување ужасувачкото, како еден од главните и без оглед на своите иницијални ефекти на самиот филмски текст. размислувања и неверување, тој ќе се реши да го посети хотелот „Делфин“, Приказната е фокусирана на младиот само за да си ја задоволи сопствената писател Мајк Енслин (толкуван од Џон Кјузак), кој ужива

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

35


Artvizor

MAGAZIN REVOLUCIJA

самоувереност и за да се убеди, како или насетено, е името на главниот лик, чија што и размислува на почетокот, дека бил почетна буква е подведена на 13-то место невкусно измамен. во англиската азбука. Во хотелот ќе го дочека не само необичен, запрепастувачки, ужасно реален и питорескен склоп на настани кои ќе го натераат да се посомнева во сознанието дека бил измамен и тој ќе стане сведок, а подоцна и учесник, во морбидните сцени кои многу повеќе имаат призвук на визии или на халуцинации, отколку на реални збиднувања во стварноста. Тој ќе стане сведок на мистериозното испреплетување на симболичното со морбидното, на застрашувачкото со мистериозното, сите заедно и наеднаш Кога Еслин лоцирани и поврзани со собата со необичен ќе ја добие број. разгледницата од хотелот, неговиот Низ нумеричките лавиринти п р о н и к л и в Во неколку сегменти од филмот, очигледни ум веднаш ќе дури и за помалку компетентите и помалку воочи дека сконцентрираните гледачи, се провлекуваат разгледницата, алузии кон бројот 13, број за кој сè уште случајно или не, суеверно се верува дека е знак на зла коб смислено или и несреќа. не, е всушност на Првата најочигледна алузија е бројот на преплет н у м е р и ч к и самата соба, чиј збир од цифрите дава вкупен резултат од 13 (1408: 1+4+0+8=13), кодови, кои тој неслучајно сместена на 13-от кат од хотелот нема веднаш да ги детектира, „Делфин“. но кои подоцна Второто, исто толку, значајно упатување на ќе се расветлат овој број, а помалку експлицитно навестено расплетувањето на приказната.

36

BR.96 MAGAZIN

REVOLUCIJA

п р и


MAGAZIN REVOLUCIJA

Artvizor

Па така, во овој дух, Еслин веднаш ќе забележи дека резултатот од собирањето на бројките на

препораката) - „Don’t enter 1408“ – го дава, повторно, истиот резултат. Мистериозното во оваа приказна е што бројот 13 е присутен во филмот и во личната приказна на Мајкл Еслин, повеќе отколку што е тоа експлицитно претставено и функционира како совршена машина на ужасот, која генерира симболика повеќе врзана за мистериозното, отколку за ужасувачкото, на таинственото со неодгатливото. Присутноста на бројот е евидентна и во самата историја на хотелот „Делфин“. Хотелот бил отворен во 1912 година, информација која ја открива менаџерот на местото, Џералд Олин (толкуван од Семјуел Л. Џексон), и кој во себе ја содржи комбинацијата на бројки кои даваат збир од 13. Во една од сцените во која веќе почнува да се одмотува клопчето на ужасувачкото и веќе е навестен продорот на морбидното во она што се чини реално, камерата ќе му дозволи на гледачот да воочи дека температурата во фамозната соба се движи околу 4045 степени, чиј збир (4+5+4+0) го дава очекуваниот резултат.

хотелската соба ја дава фамозната 13-ка, исто како што собирањето на броевите од пораката (или

На еден од ѕидовите, исто така, стои запишано „Соби на 14от кат“, па, аналогно: 1400+1430 ја дава добитната комбинација. Од внатрешната страна на клучалката во

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

37


Artvizor ходникот кој води во собата, е втиснат бројот 6214, кој упатува на бројот 13, како предвестие на микро-космосот присутен во самата соба.

MAGAZIN REVOLUCIJA

за да го поправи очигледно расипаниот термостат (6 или 7 чекори), ја дава истата бројка која не само што функционира како мистичен сигнал во филмот, туку и како идиосинкретско обележје на самата соба, која, на моменти, престанува да биде мртва комбинација на предмети и молчалив сведок на неколкукратни убиства и самоубиства на нејзин терен, туку придобива своја сопствена свест и логика на време-просторот, кои се диспропорционални со физичките закони низ кои се одвиваат реалните случувања. Мајк Енслин, исто така, е носител на бројот 13 – што, на еден начин, го прави да биде предодреден, „избран“ како

Занимливо е што името на главниот лик – Мајк – почнува со буква од англиската азбука која го зазема 13-то место. Кога тој првпат ќе ја отвори Библијата, која е оставена во една од фиоките од собата 1408, таа ќе се отвори на второто поглавје на Самуел 11 (2+11=13). Кога ќе почнат да се случуваат низа запрепастувачки настани од кои излезот е невозможен, како начин да си помогне, Мајк ќе го искористи својот компјутер за да побара помош од неговата сопруга, велејќи ѝ да ја повика полицијата во хотелот поради неочекуваниот сплет настани. Адресата на полицијата е „2254, Лесингтон“ и не случајно, бидејќи збирот на бројките го дава резултатот од 13. Адресата, исто така, содржи 13 алфанумерички знаци: 4 нумерички и 9 латински знаци. Како што ништо не е случајно во оваа приказна, така не е ни чудно што збирот на бројот чекори што мајсторот треба да ги направи, а кој се појавува во собата

38

BR.96 MAGAZIN

сведок на ужасот на собата - бидејќи носи капа со знакот на Chicago White Sox. Тимот официјално го присвои името „White Sox“ во 1903 година (1+9+0+3=13). Кога температурата во собата ќе падне под нулата, Мајк ќе почне да гори карти за да го распали огнот во собата и за да се загрее. Ниту изборот на карти не е случаен, бидејќи нивниот конечен збир е повторно 13. Пред Мајк цврсто да одлучи дека е решен „да

REVOLUCIJA


Artvizor

MAGAZIN REVOLUCIJA

го заврши ова” непосакувано патешествие, тој ќе се јави во централата од каде што ќе чуе нечиј непознат женски глас, кој ќе

внимание кон деталите од страна на гледачот, со цел да се воочи мостот или „шифтирањето“ од реално-доживеаното и онирички насетеното, како што е судирот на потребата засекогаш да се избегне од проколнатата соба со реалните можности за остварување на таа потреба. Дури и патешествието на Мајк Енслин во одајата на стравот може да се толкува како метафора за еден сон, на едно мета ниво, бидејќи сè она што се збиднува во собата, повеќе одговара на логиката на сонот, на халуцинацијата и на незаузданата имагинација, отколку на логиката на стварноста која се темели на причинскопоследични релации. Преплетот на

почне неповрзано да вели: „Five... This is five... Ignore the siren... Even if you leave this room, you can never leave this room... Eight... This is eight... We have killed your friends; every friend is now dead...”, што ја дава комбинацијата 5+8, како дополнителен знак за сеприсутноста на бројот-предзнак. Па, дури и песната која првпат ќе се вклучи автоматски во собата при влезот на Мајк, како нејзин нов посетител, е од музичката група The Carpenters, чие име е составено од 13 букви. Латентната динамичност на границата Приказната не само што претставува фасцинантна комбинација на морбидното со мистериозното, туку развива релации на планот на живописната, егзотична, латентна врска меѓу субјективното доживување на хронотопот, преплетен од изблиците на ониричкото. Потребна

е

енормна

проникливост

и

морбидното со мистериозното не дозволува јасно декодирање на границата меѓу стварноста и сонот. Мистериозното, на друг план, е навестено преку сцените кои ја прикажуваат собата не само како хронотоп на злосторите, туку и како премин од овој кон другиот свет. Собата 1408 претставува есенцијална станица меѓу двата света и посредник во врските меѓу живите – Мајк Еслин во

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

39


Artvizor улога на спектатор и spiritus movens на сценаријата од минатото и сегашноста – и жртвите на злосторничките чинови одиграни во истата соба.

MAGAZIN REVOLUCIJA

Смислата и пораката се индивидуални за секој гледач, но едно нешто е сигурно – овој филм претставува возбудливо, гротескно, инспиративно, напнато патување низ сите светови на собата 1408, низ сите нејзини еволутивни стадиуми, така што самата соба добива своевидни димензии на иницијациски испит, кој главниот лик, а и самиот гледач, треба да го надмине за подобро да се запознае самиот себе.

Мошне симптоматично е и појавувањето на починатата ќерка на Еслин, која проблеснува придружена од бела светлина, што од неа прави слика на повторно повратената надеж, слика и прилика на потенцијалната можност за избавување од одајата на пеколот. Втурнат во светот на нечуеното, соочен со изблици на ужасот, кои имаат сила да Мистериозното, придружено од сенката на го растргнат дури и најхраброто срце, морбидното, постои само преку заемната гледачот постојано ќе се соочува со релација со второто, што пак го прави сопствените сомнежи и стравови, размисли невозможно разлачувањето меѓу свеста и доживувања, со потребата да го одгатне на главниот лик и свеста на самата соба, мистериозното и да изведе негово која придобива антропоморфен карактер, математичко решение, кое е единствениот така што е отежната можноста од начин да се објасни што всушност се случува разграничување меѓу двете. зад вратите на собата со суеверниот број. Треба да се заклучи дека симболиката на ова филмско ремек-дело го надминува прагот на бројот 13 и се шири низ недофатливи Автор: Кристина Димовска простори. „1408“ е снимена фантастика на ужасот, која допира до секој гледач, без разлика на неговите преференции, оставајќи го во бунило, недоумие и недореченост.

40

BR.96 MAGAZIN

REVOLUCIJA


MAGAZIN REVOLUCIJA

13 Oktomvri 2012

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

41


Artvizor

MAGAZIN REVOLUCIJA

Evergrin „na site vremiwa“: Odbrojuvawe...

Изборот за најдобар евергин, кој ќе биде одржан на 26 октомври во Универзална сала полека се ближи. Како едно мало потсетување, песните кои беа избрани да бидат во топ 20 листата беа избрани по пат на гласање од различни медиуми. Сега, на вас осанува да го одберете конечниот и сосема заслужениот победник. Магазинот „Револуција“ како дел од медиумските покровители на овој традиционален фестивал до сега ви ги презентираше најдобрите 124 песни. Не пропуштајте ја манфестацијата на која ќе се одреди најдобрата песна, која била во етерот порано и со која многумина сме пораснале и сè уште ја слушаме. Да го одбереме најдобриот евергин! Започнува последното одбројување. До тогаш, уживајте со дел од номинираните песни. Трајче Манев - Осамен Сам сум во ноќва тивка и сонувам со очи отворени го слушам твојот шепот мил. Сонувам за дните поминати, за тебе веќе одминати и како да сакаш да кажеш- не. Ти што ми ја украде душата ти што ми ја зароби младоста зашто ќе патам во животот за кого ќе дадам сé…

42

BR.96 MAGAZIN

REVOLUCIJA


MAGAZIN REVOLUCIJA

Artvizor Лева патика - Неправда Сакам БМВ Алпина но немам ни за Дрина мамо, мамо, спаси ме. Сакам женска луда фина да биде како Лина мамо, мамо спаси ме. Неправда, па тоа е неправда имаш ти, немам јас сите велат дека многу барам о, барам-барам, но немам…

Тоше Проески - Тајно моја

Твојот лик Јас го сонам како икона Нежна, блиска, далечна Моја прва платонска љубов чиста како солза. Сега кога пораснав сфатив што си ти. Дојдов пак, тајно моја ѕвезда праќам, да те повика. Ништо не е сменето шушка молика. Темно е, тајно моја, а во душа светат фенери. Сé што имав заложив да ти пеам, под пенџери…

Подготви: Емилија Петреска

BR.96 REVOLUCIJA MAGAZIN

43



Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.