Diagnostyka i leczenie dysfunkcji czaszkowo-żuchwowych w ujęciu holistycznym - spis treści

Spis treści Wykaz skrótów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Leczenie fibromialgii. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Podziękowania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Bruksizm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

O książce. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Leczenie bruksizmu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Przedmowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Bóle neuropatyczne jamy ustnej i części twarzowej czaszki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

Medycyna manualna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Bóle nerwowo‑naczyniowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Historia medycyny manualnej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Bóle neuropatyczne głowy i szyi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

Marcus Vitruvius . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Neuralgia nerwu trójdzielnego (V nerw czaszkowy). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

Leonardo da Vinci. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Leczenie neuralgii nerwu trójdzielnego. . . . . . . . . . . . . 56

Elementy terapii manualnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Neuralgia nerwu IX (językowo‑gardłowego). . . . . . . . . . . 56

Narząd ruchu i jego charakterystyka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Leczenie neuralgii nerwu IX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

Układ powięziowy w dysfunkcji narządu ruchu. . . . . . . . . . . 23

Bóle stawu skroniowo­‑żuchwowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

Układ poprzecznych płaszczyzn w ciele człowieka . . . . . . 24

Bóle receptorowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

Interakcja między płaszczyznami w modelu holistycznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Bóle neuropatyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

Sposoby leczenia w terapii manualnej . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Wskazania i przeciwwskazania do stosowania terapii manualnej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Stany zapalne stawu skroniowo‑żuchwowego. . . . . . . . . . . . . 65 Objawy bólu i leczenie. Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Farmakoterapia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Fizykoterapia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

Terapia edukacyjna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Dodatkowe formy fizjoterapii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

Istota i cele terapii edukacyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Techniki manualne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

Komunikacja w relacjach. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Manualna repozycja zablokowanego krążka. . . . . . . . . . . . . 73

Psychogenne wady postawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Manualna bierna repozycja krążka . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

Typy zawieszenia emocji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Manualna czynna autorepozycja zablokowanego krążka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

Postawy niskiej samooceny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Wzorce uczuciowo­‑emocjonalne i możliwości ich korygowania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Zasady zdrowego myślenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Troistość osobowości ludzkiej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Aktywna (czynna) repozycja krążka stawowego przy jego zablokowaniu przyśrodkowym. . . . . . . . . . . . . . 75 Postępowanie po odblokowaniu krążka stawowego. . . . . 75 Kinesiotaping. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 Kinesiotaping w obrębie głowy i szyi . . . . . . . . . . . . . . . . 78

Bóle w obrębie głowy i szyi – sposoby leczenia. . . . . . . . 45

Autoterapia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

Klasyfikacja bólu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Ćwiczenia Gerry’ego z koordynacją językowo‑żuchwową. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

Ból mięśniowy i sposoby jego leczenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Leczenie bólów ostrych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Rehydratacja krążka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

Bóle przewlekłe i ich leczenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Mobilizacja ruchów aktywnych kompleksu krążek–głowa stawowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

Fibromialgia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

10 Diagnostyka i leczenie dysfunkcji czaszkowo‑żuchwowych w ujęciu holistycznym

Manualna funkcjonalna analiza układu ruchowego narządu żucia według Bumanna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 Wprowadzenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 Badanie ogólne pacjenta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Wywiad specjalistyczny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Opis do kwestionariusza MPQ (testu bólu). . . . . . . . . . . . 82 Badanie kliniczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Badanie zewnątrzustne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Badanie wewnątrzustne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Analiza ruchów żuchwy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Badanie powierzchni stawowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Badanie torebki stawowej oraz więzadeł (bierna kompresja). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Kierunki badania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Sposób badania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Analiza testu biernej kompresji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 Badanie elastyczności stawu skroniowo‑żuchwowego. . . . . . 89 Test naciągnięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 Test translacji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Badanie mięśni żuchwowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Izometria mięśni przywodzących . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Izometria mięśni odwodzących. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 Izometria mięśni skrzydłowych bocznych. . . . . . . . . . . . . . . 92

Rejestracja z łukiem twarzowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 Deprogramacja mięśni. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 Deprogramator Koisa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 Relacja centralna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 Rejestracja okluzji centralnej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 Podsumowanie – leczenie dysfunkcji URNŻ. . . . . . . . . . . . 143 Rejestracja ruchów ekscentrycznych (kąta strzałkowego i kąta Bennetta). . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 Badanie statycznego i dynamicznego wektora okluzji wg Bumanna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 Podsumowanie – leczenie ortodontyczne skojarzone z szynoterapią. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 Laboratoryjne metody rejestracji modeli w artykulatorze Girrbacha. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 System zamków bezligaturowych i „bity”. . . . . . . . . . . . . . . 150 Sposób wykonania bitów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 Mezjobity i posteriobity w klasie II. . . . . . . . . . . . . . . . . 151 Posteriobity w klasie III. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 Wax‑up i Mock‑up . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 Wax‑up. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 Mock‑up. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154 Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154 Przypadek 1. 11‑letni uczeń szkoły podstawowej. . . . . . 155

Badanie palpacyjne mięśni żujących i mięśni szyi. . . . . . . . . 93 Badanie długości struktur nadgnykowych. . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Badanie trzasków. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Trzaski grupy I – trzaski więzadłowe, krążek nadmiernie ruchomy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 Trzaski grupy II – częściowe i całkowite przemieszczenie krążka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Trzaski grupy III – adhezja i przerost krążka. . . . . . . . . . . . . 108 Trzaski grupy IV – nadwichnięcie bez przemieszczenia i z przemieszczeniem krążka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 Rokowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 Procedury dodatkowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 Przykłady destrukcji kłykci i dołów stawowych. . . . . . . . . . 114

Przypadek 2. 16‑letni uczeń szkoły średniej . . . . . . . . . . 163 Przypadek 3. 22‑letnia studentka dziennikarstwa. . . . . . 177 Przypadek 4. 24‑letnia pracownica firmy ubezpieczeniowej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183 Przypadek 5. 9‑letni uczeń szkoły integracyjnej . . . . . . . 189 Przypadek 6. 50‑letnia stomatolog. . . . . . . . . . . . . . . . . . 195 Przypadek 7. 16‑letni uczeń 2 klasy technikum mechanicznego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207

Inne procedury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 Dodatkowe testy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116

Przypadek 8. 22‑letnia studentka resocjalizacji . . . . . . . 215

Dodatkowe procedury lecznicze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 Przypadek 9. 48‑letni strażak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227 Szynoterapia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 Wskazania do stosowania szyn relaksacyjnych. . . . . . . . . . . . 119 Szyny repozycyjne (redukcyjne) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 Szyny standardowe i modyfikowane w połączeniu z ortodoncją. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121

Przypadek 10. 10‑letni uczeń szkoły podstawowej. . . . . 235 Załączniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245 Załącznik 1. Skala somatyzacji i skala depresji. . . . . . . . . . . . 246

Podsumowanie – szyny okluzyjne i repozycyjne. . . . . . . . . 132

Załącznik 2. Analiza pola zwarciowego. . . . . . . . . . . . . . . . . . 247

Procedury oparte na diagnostyce instrumentalnej przy wykonywaniu szyn indywidualnych. . . . . . . . . . . . . . . . . 132

Załącznik 3. Karta MFA – Manualna Funkcjonalna Analiza URNŻ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248

Spis treści 11

Załącznik 4. Badanie palpacyjne mięśni głowy i szyi wg Festy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 Załącznik 5. Analiza posturalna wg Langlade’a. . . . . . . . . . . . 250 Załącznik 6. Analiza kręgów szyjnych wg Langlade’a. . . . . . . 251 Załącznik 7. Neuro CMD – zmysły i równowaga. . . . . . . . . . . 252 Załącznik 8. Cechy okluzji wg Andrewsa. . . . . . . . . . . . . . . . . 253 Załącznik 9. Analiza dysfunkcji URNŻ wg Bumanna . . . . . . . . 254 Załącznik 10. Podsumowanie trzasków wg Bumanna. . . . . . . 255 Załącznik 11. Wskazówki do pozycjonowania zamków wg McLaughlina w dysfunkcji SSŻ w zależności od konfiguracji szkieletowej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256 Załącznik 12. Analiza Boltona. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257 Załącznik 13. Wskazówki do pozycjonowania zamków SWING System wg Frencka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258 Posłowie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259 Piśmiennictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261