90 lat „Lekarza Wojskowego” 90 years of Lekarz Wojskowy Nasze czasopismo „Lekarz Wojskowy” będące zawsze najważniejszym naukowym czasopismem lekarzy wojskowych, obchodziło w 2010 roku swe 90‑lecie. Pierwszy numer „Lekarza Wojskowego” ukazał się 3 stycznia 1920 roku. Było to wtedy trzecie co do kolejności powstania polskie czasopismo medyczne i pozostało jako jedyne z trzech, które przetrwało do dziś, zachowując niezmienioną nazwę. Jest też jedynym czasopismem medycznym, które ukazuje się nieprzerwanie od 90 lat, również w okresie II wojny światowej. W okresie 90 lat istnienia „Lekarza Wojskowego” kierowało nim wielu wybitnych lekarzy wojskowych, takich jak: Jan Koelichen, Władysław Osmólski, Stanisław Konopka, Zygmunt Żołędziowski, Henryk Kompt, Michał Moguczy, Bolesław Szarecki, Stanisław Bober, Stanisław Czaplicki, Edward Stanowski, Marian Cholewa, Tadeusz Płusa itd. Wielu z nich to nie tylko wybitni polscy lekarze wojskowi, ale też wybitni przedstawiciele polskiej medycyny. Ich działanie złożyło się na trwanie tak pięknej i wyjątkowo długiej 90‑letniej tradycji. Przez cały okres istnienia „Lekarz Wojskowy” stwarzał dogodne warunki do publikacji osiągnięć polskich lekarzy, stanowił ważne forum wymiany myśli, poglądów i doświadczeń oraz dyskusji na tematy medyczne. Na długiej liście autorów publikujących w „Lekarzu Wojskowym”, w każdym czasie, można znaleźć nazwiska najwybitniejszych postaci polskiej medycyny. W okresie 90 lat na łamach „Lekarza Wojskowego” opublikowano ponad 11 tysięcy różnego rodzaju artykułów. Czasopismo wyróżniało się wśród innych tym, że publikowało artykuły o tematyce wojskowo‑medycznej oraz określanej mianem sanitarnej, szczególnie z zakresu organizacji zabezpieczenia medycznego wojsk, higieny, epidemiologii i chorób zakaźnych. Jest znamienne, że najwięcej artykułów o tej tematyce publikowano w okresie wojny, kiedy to „Lekarz Wojskowy”, dzięki wyjątkowej determinacji i zaangażowaniu lekarzy wojskowych, którzy znaleźli się poza granicami kraju, ukazywał się w Wielkiej Brytanii. Jednak podobnie jak w innych czasopismach medycznych w „Lekarzu Wojskowym” zawsze dominowały publikacje z zakresu medycyny niezabiegowej i zabiegowej, stanowiące cenne źródło wiedzy dla wszystkich lekarzy, nie tylko wojskowych. Było to w każdym okresie istnienia czasopisma powodem do ustawicznych narzekań na zbyt mały udział tematyki wojskowo‑medycznej. „Lekarz Wojskowy” w każdym okresie dobrze służył rozwojowi i kształceniu lekarzy w Polsce, zawsze propagując racjonalną wiedzę i nowe osiągnięcia medyczne 90 lat „Lekarza Wojskowego”
oraz zachowując wysoki poziom merytoryczny. „Lekarz Wojskowy” miał i ciągle ma szczególne znaczenie dla wojskowej służby zdrowia, zwłaszcza dla lekarzy wojskowych, dla których ciągle jest jednym z najważniejszych źródeł nowoczesnej wiedzy medycznej, uwzględniającym ważne dla nich aspekty przydatne w codziennym działaniu lekarza wojskowego. Obecny czas niesie wiele całkiem nowych wyzwań dla lekarzy wojskowych, którzy uczestniczą w misjach wojskowych i coraz częściej mają bezpośredni kontakt z zabezpieczeniem medycznym na najwyższym, światowym poziomie. Istotną część dorobku naukowego wszystkich wybitnych doktorów, docentów i profesorów wojskowych stanowią publikacje w „Lekarzu Wojskowym”. W dziale historycznym i wspomnieniowym czasopisma przedstawiano ważne fakty i wydarzenia składające się na określony, pozytywny do dziś wizerunek lekarza wojskowego. Przedstawiano też sylwetki wybitnych polskich lekarzy związanych z wojskową służbą zdrowia, których działanie w każdym okresie stanowiło istotny wkład w jej rozwój. Miało zawsze istotne znaczenie dla propagowania dobrych wzorców dla lekarzy wojskowych. „Lekarz Wojskowy” zawsze był czasopismem szczególnie przyjaznym i dobrą szkołą dla młodych lekarzy wojskowych, którzy chcieli publikować swe osiągnięcia naukowe. Czasopismo przechodziło różne okresy. Redaktorom kierującym pismem nigdy nie brakowało problemów. Nawet w trudnym czasie II wojny światowej znalazły się środki i odpowiednio zdeterminowane osoby, aby kontynuować tradycję wydawniczą. Radzono sobie też w ciężkich czasach powojennych. Paradoksalnie bardzo trudnym okresem okazało się ostatnie 20‑lecie, kiedy to celowość ukazywania się czasopisma budziła różnego rodzaju wątpliwości decydentów wojskowej służby zdrowia. Ich decyzje groziły przerwaniem pięknej tradycji i zaprzestaniem wydawania czasopisma, co jak wiadomo stało się udziałem wielu innych czasopism medycznych. Zawsze jednak lekarze wojskowi znajdowali rozwiązanie, które ratowało czasopismo. Trzeba było szukać nowych patronów. Obecnie „Lekarz Wojskowy” jest czasopismem naukowym Wojskowego Instytutu Medycznego – instytucji odpowiedzialnej za kształcenie lekarzy wojskowych oraz organem Sekcji Lekarzy Wojskowych Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Jest czasopismem w pełni profesjonalnym, zarządzanym nowocześnie z uwzględnieniem formalnych wymogów. O jego obliczu decyduje Rada Programowa i Kolegium Recenzenckie. Wydawcą czasopisma jest renomowane, wyłonione w wyniku 11