ISSN 2084–6541 BEZWARUNKOWY GRANT EDUKACYJNY
Leczenie Bólu nr 5/2016 LEC ZENIE BÓLU 1
dwumiesięcznik
numer 5/2016 (15)
Przegląd badań
Diklofenak w porównaniu z innymi klasycznymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi i inhibitorami cyklooksygenazy 2 w leczeniu chorych na ChZS lub RZS Przegląd systematyczny z metaanalizą sieciową Omówienie artykułu: A. van Walsem i wsp.: Relative benefit‑risk comparing diclofenac to other traditional non‑steroidal anti‑inflammatory drugs and cyclooxygenase‑2 inhibitors in patients with osteoarthritis or rheumatoid arthritis: a network meta‑analysis. Arthritis Research & Therapy, 2015; 17: 66; doi: 10.1186/s13 075‑015‑0554‑0 Opracowali: Karolina Moćko, prof. Roman Jaeschke MD MSc Konsultował prof. dr hab. n. med. Piotr Głuszko, Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. E. Reicher, Warszawa Skróty: ChZS – choroba zwyrodnieniowa stawów, COX‑2 – cyklooksygenaza 2, CrI (credible interval) – przedział wiarygodności (w metaanalizie sieciowej odpowiednik przedziału ufności), GOPP – górny odcinek przewodu pokarmowego, NLPZ – niesteroidowe leki przeciwzapalne, RCT – badanie z randomizacją, RR – ryzyko względne, RZS – reumatoidalne zapalenie stawów, WOMAC – The Western Ontario and McMaster Universities Osteoarthritis Index (obejmuje 24 pytania dotyczące natężenia bólu [5 pytań], sztywności stawu [2 pytania] i ograniczenia czynności stawów [17 pytań], ocena w skali od 0 – niewystępowanie objawu, do 4 – największe nasilenie objawu, lub w VAS od 0 do 100 mm), VAS – analogowa skala wzrokowa (zakres od 0 do 100 mm, gdzie 0 oznacza niewystępowanie objawu, a 100 – maksymalne nasilenie objawu)
Wnioski U chorych na ChZS lub RZS: 1. Diklofenak w dawce 150 mg/d podobnie zmniejsza natężenie bólu w porównaniu z cele‑ koksybem (200 mg/d), naproksenem (1000 mg/d) i ibuprofenem (2400 mg/d), ale nie w porów‑ naniu z etorykoksybem (60 mg/d); diklofenak w mniejszej dawce (100 mg/d) ma podobny wpływ na natężenie bólu jak pozostałe NLPZ 2. Stosowanie diklofenaku (w dawkach 100 mg/d i 150 mg/d), w porównaniu ze stoso‑ waniem pozostałych NLPZ, wiąże się z podobną poprawą w zakresie sprawności fizycznej oraz skuteczności leczenia ocenianej przez chorego 3. Stosowanie diklofenaku wiąże się: a) w porównaniu ze stosowaniem NLPZ (kla‑ sycznych i inhibitorów COX‑2) – z podobnym ryzykiem zawału serca, udaru mózgu i zda‑ rzeń sercowo‑naczyniowych zakończonych zgonem (ocenianych łącznie) i poważnych zdarzeń sercowo‑naczyniowych b) w porównaniu z naproksenem i ibuprofe‑ nem – z mniejszym ryzykiem poważnych zdarzeń ze strony GOPP c) w porównaniu z etorykoksybem – z większym ryzykiem poważnych zdarzeń ze strony GOPP d) w porównaniu z celekoksybem i etorykok‑ sybem – z większym ryzykiem zaprzestania przyjmowania leku z powodu objawów nie‑ pożądanych.
nem) oraz inhibitorami COX‑2 (celekoksybem, etorykoksybem).
Populacja 146 524 chorych na ChZS lub RZS w wieku 17–75 lat; czas trwania choroby od 1 roku do 21 lat
Interwencja Diklofenak 75–200 mg/d, celekoksyb 100– 800 mg/d, etorykoksyb 30–90 mg/d, ibuprofen 1200–2400 mg/d albo naproksen 50–1500 mg/d
ciąg dalszy na stronie 2
Metodyka Przegląd systematyczny z metaanalizą sieciową 176 badań (174 RCT, 2 badania bez randomi‑ zacji); poniżej przedstawiono wybrane wyniki dotyczące porównania diklofenaku z innymi klasycznymi NLPZ (ibuprofenem, naprokse‑
© Medycyna Praktyczna, Kraków 2016 | Redaktor naczelny: dr n. med. Anna Przeklasa‑Muszyńska I Zespół redakcyjny: Małgorzata Ciupis, Krystyna Fedko, Piotr Lorens, Maciej Müller | DTP: Zofia Łucka | Redakcja: Cholerzyn 445, 32-060 Liszki, tel. 12 29 34 000