Alle Hens 1962 - Editie 7

Met de smaak van vandaag voor de mensen van vandaag

..,.s.

Foei , hoe suffend staal ge daarl

Natuurlijk I Vooruit naar het radios t ation. Dat cadeau komt nog op tiJd, daar zorgt de radloaurprlsedlenat voor. winkeIl even zorgvuldig als u zeil zou doen.

RAD.O-HOLLAND OOW rad i osurprisedienst ...,.

NIEUW VERPLAATSINGSKOSTENBESLUIT INGEVOERD

In hel Staatsblad (nr. 150 van 17 mei 1962) is h e t Verplaalsings ko s t c nbcsluit 1962 a fgekondigd . d at terugwerkende kracht zal hcbbc,n tot 1 maart 1962

Tegelijk m e t dit bes l uit tr eedt een doo r d e mini s ters \ ' an binnenlandse za ken e n van defen s ie ge meen s chappelijk vas tg es telde uit voeringsbesc hikking in werking.

verhuizïng van belanghebbende, even_ tueel via drie_ of veelhoeksruil. me e r verhuizingen binnen het raam van deze regeling mogelijk zullen zijn. zulks alles onde r an c!!!re met het oog o p de wenselijkheid van beperking van reis!! Il pens io n kostenve rgocdi ngen.

Ter toelichting op b es luit en besc hikking werd door de minis ter van wij het \ '01- binnenlandse zaken ge od e ontlen e n .

ecn circulaire uitgcg c \ 'c n, waaraan

• De nieuwe regelingen wijken op een aantal punte n sterk af van het Verplaatsingskosten besluit 1946. Tcn aanzien van lal van onderdelen worden nieuwe voorsch r iftc!n vastgesteld.

• Evena ls tot nu toe zulle n bij een verplaatsing in het belang van de dienst vergoed worden zowel d e ko s ten van het vervoer van de belanghebbende. zijn gezin en zijn inboedel. als een bedrag voor de installatie_ en andere kosten

Een belangrijk verschil met de oude regeling is eehter, dat de belanghebbende die in het belang van de dienst verplaat s t wordt, vo l gens artik el 3 van het bes luit aan s praak k rijgt op een vergoeding ( tenzij hem tij:lig is te kennen gegeven, dat hij ni et behoert te verhuizen), De belanghebbende d ie in dienst treedt krijgt deze aanspraak niet. Het toekennen van een ve rgoeding bij indiensttreding is facultatief

• Het bedrag der vergoeding voor installati e_ en andere kosten is in het nieuwe besluit vastgesteld o p IQ procent van de jaarwedde o p de datum van verhuizing ( l ol nog toe 5 % van de jaarwedde op de dag, vooraJgaande aan die van de ver plaatsing), wll arbij bepaald Is, dat de vergoeding minimaa l f 500._ zal bedragen. Onder jaarwedd e Uil voortaan mede worden begrepen de t oegekend e kinder.loelage en -toeslag of kinderbijslag.

• Vervallen is daarentegen de moge- lijkheid om, met meàewerking van de minister va n bjnnenlandse zaken, boven het vastgestelde bedrag een aan_ vullende vergoeding te verlenen. Hierdoor wordt het rijk veel corres pondentie e n administ rati e met de daaraan verbonden kosten bespaard. te rwijl de nieuwe reg eli n g aan de belanghebben _ de meer zeke r heid biedt. H ij kan immen nu reed s van te voren, althans

bij benadering, bere kenen. we lke vergoeding hem zal worden t oegekend.

• Aangezien d e belanghebbe nde bij elk ander snel opvolgende verplaatsingen in het algemeen ee rd er tot nieuwe aanschaff inge n moet overgaa n e n onvoldoende gelegenheid kr ijgt hiervoor gelden te reserveren, iJ voor die gevalle n het bedrag der vergoeding vast_ gesteld op 12 procent van de jaarwedde met een evenredig verhoogd minimum nl. I 600,-.

• Kos ten van noodzakelijke verbetering van de wonin g ("o pknopkosten"), die voorhee n uit de zgn. vaste vergoe_ ding moesten worde n bestrede n, worden in de nieu we regeling afzonderlijk bezien. Het is de bedoeling, da t bij de beoordeling van de noodzaak tot vergoeding dezer kosten, r ekening wordt gehouden met de vraag in hoeverre de dienst zal zij n gebaat met h et betrekken van de desbetref fen de woning door belanghebbend e. Van veel belang hierbij zal zijn, hoe groot het woningaanbod ter plaat se is en or door

• Om in aanmerking te komen voor de vergoedIng, moet de belanghebben. de een eigen huishouding voeren op de dag waarop de verplichting tot verhui%ing ontstaat. In het algemeen ontstaat deze verplichting op de datum van ingang van de ve rpl aatsing. Slecht s indien het bevoegde gezag aanvanke_ lijk te kennen heeft gegeven dat belanghebbende als gevolg van de verpl aalsing niet lbchoeft te ve r huizen, doch later al s nog opdracht geelt tot vera nd eri ng van woon p laats, ontstaat de verplichting tot verhuizi n g o p ee n later tijds l ip dan de datum van ingang van de verplaatsing.

• T e nslotte kan worden vermeid , dat a ls gevo lg van het nieuwe verplaats ingskost e nb esillit, aa n d e gehuwde militairen in N ederl a nd, di e iJliet d age lijk6 thuis kunn e n zijn, voortaan in plaa ts \' an driemaal , viermaal in elk tijdvak van vier weken vervoer v oor marinerekening zal wor d e n verleend bij p e rmis sie voor gezi nsbezoek .

MAANDBLAD

TER INTERNE VOORLICHTING

DER KONINKLIJKE MARINE

UITGEGEVEN ONDER VERANTWOOR DELIJKHEID VAN DE VLAGOFFICIER PERSONEEL

ADRES RED ACflE EN ADM INISTRATIE: Ministe ri e van Defe nsie, Koninginnegraeht 60 Tel. 8 1426 1 • T oe!I lc! 2345, l><!n H ug

ADVERTENTIE ADM INISTRATIE : Three Caslies N V , KerksIrlIlt 49 Amst erdam.C.

15e jaargang no. 12 juli 1962

BIJ OE VOORPLAAT :

Oppermach lnl.st G. A. Dijks tr a ve r te lt twee lee r linren van de T.O. K ,M in Amsterdam aan boord van de .,Van Kinsbergen" hoe men d e k etels moet (mtsteken. ( Zi e d e reportare hier _ naast)

Pak beet, 40 pagina's , m

• Leeuwa r den , G ouda , Wageningen , Dordrecht, Groningen en A rn hem krijgen bll!cloek van zei ondlepwale rm ij nen vegers (pag 10 en 11)

• Eerste schip van pla s tic

KunlllltoUen voor ICheeplbouw d oen hun Intrede bij de Koninkl ij k e m arine (pag 18 en 111)

• Marinier in steen

ROllerdam plaa ll l een beeld voor hel KOrP I dat d e achting van d e bevolking v e roverd heefl (pag. U)

• Opga ve voo r dames

H I w h een h l e opgave voo r d e ofllcieRn van Marva, MIlVa en Luva _ n een h l kleIn beetje ook voor de v enllaggever en fo tograa f van Alle Hen l (pag 1'/151

• En verd e r o.a. : E c ht e nam e n In MOK H ( pa g. , en 7). d e laat.le afleve_ r ln tl.vand e rubr ie k "Twintig Jaar gele d en" (pag. 30 en volgende ), Ju do (pag. 22 en 23), H r. GronIngen en G ronIng en (pag. 28 en 27)

êéN BLADZIJ TERUG : Nieuw verpJa ats ingskos1enbesJuit ingevoerd.

Bij TOKM smeed1 machinisten tO l

"Zestig uur s taa t ervoo r Ik be n al iets tijd , en dat k ost me wel wat punten, maar nu ben ik toch zo goed al s klaar, en ik geloo r wel dat h e t g oed geworden is." Dat vert el t me machinis t d e r eerste kla sse J. F. Verhoeven , terw ij l hij even opkijk t va n het we rkstuk waaraan hij op de draaibank de laats t e hand legt Een hard s tuk metaal , vorm e n groo t t e onge veer va n ee n sigare lte ndoosje, waaru it hij in he t midden , precies volgens op dracht. een veelhoekig gat heeft gemaak t, en dan dri e apart e stukjes metaal die precies in het gat vallen. Hee l precies zelfs. " Houdt u het maar eens tegen he t licht; er mag gee n grei ntj e licht doorvallen", zegt Ver h oeven. Ik pak het st uk j e m e taal o p , kijk - en s tel va s t dat, wat mij betreft, d eze ma c hini st die bij de TOKM (tec hn isc he o pl e idingen van de Kon inklijke marine) i n opleiding is VOOr ko r poraal. althans o p di t punt is g eslaagd

KUNSTIGE DINGEN

Even late r zwaait luitenant ter zee van d e t ec hni sc he dienst der tw eede kla sse oud ste categorie C. C Brandon Bravo ee n deur wagenwij d voo r m e o pen. " K ijk, hier hebben we een soort van tentoonst e llinkj e va n w er ks tukken d ie men tijdens de versc hillend e opleiding e n hier m oet maken." Er zijn kunstige d ingen bij, ve el vormig, grillig, met na a r ee n vakman, LTZVK 2 P. Boer, mij uitl egt, alle moeilijkheden en mogelijkheden van het lassen, het draaiwerk, er i n verw er kt.

H.ier kunn e n de =ensen di e bij de TOKM een mac hi nistenopleiding volge n a f en toe ee n k ij kj e nemen e n zie n hoe het werk st uk, waaraan ze bezig zijn , uiteindelijk worden moet.

Dat uitwerken van opdrach ten is een heel belangrijk aspect van de opleiding Nee m nu bijvoorbeeld d e ma n die op 16- à l7 -jarige leeftij d als machinis t d e r derde k lasse bij de mar in e gek om en is. ee n jaar of vi er. v ij f , missc h ien iets langer, heeft meegel open. die behoorlijk ui t z'n doppen heeft geke ken, inmiddel s to t de s tand der eerste klasse is opgeklommen cn bovendien h e t breve t olieman ergen s

men korporaals

aan boord heeft gehaa ld . Hij is d u s rijp voor ee n verzoekje geplaatst te wo rden bij de kor poraal so pl e id.in g.

H ij za l d an inmidd els ook w el geme rkt h ebb e n dat een korporaal-machinist ccn bela n g r ij k e \' ent aan boo r d iseen vent die wel iets o nd e r z' n mu ts en i n z' n vingers heeft.

Dat "iets" - da t word t 'm in t w eeënt wi ntig w eken bijgebrac ht o p d e TO K M i n Amst e r dam. E n dat is !!eht geen kleinigheid wa t hij daar binnen h et ha lf jaa r w eet op te steken.

Goed, ieder zijn vak. I k w eet min of mee r hoe je een nummer van All e H e n s moet fabriceren. Maar bij m'n geboorte heeft blijkbaar n iemand e r aa n gedacht me ook nog een t ech ni sc h e knobbel mee te geven. Dal zal wel de reden zijn dat ik altijd (figuurlijk dan) m' n PCt a fn eem lloor de mensen die daar diep in het schi p , aan de enorme technische wonderap pa raten s taan te sleutelen en e r , altijd

DIJ ut:: ' OTO'S :

II lerbo v.", : m aehl nl s t d e r eers te k lane olie man J. t '. Ve r hoeve n lert d e l aa tste hand a a n h e t w e rk stuk dat hem ruIm noUr; uur tUd ce k \n l he ef l.

1 lnks bo ve n : I) e motore n in d e Va n Kln s bu ge n "olH' n r;e werkt" n'en door het plex le l U d e wtrktn, kan zIen Adjudant Dijk , tra e n enk e le Iee r Ilnee n

M Idden boven: d e Werk PlaaU ·aar O.a het kope l"$ la a n wordt ce· l..erd.

w C(! r tot mij n ve r · en be w o nd eri n g, voor zorge n dat het sc hip vaart! Daarom ben ik naar A msterdam gegaan, niet om ze daar de kunst af te k ij k en, maar w el om tI;' zien wàt men daar lee rt , e n hoe.

Dat "wa t " is niet zo'n hC(!1 kle in b ee tje Om maar wat op te noemen van de opdrachten die de t oekomstige ko rp oraal_ machinis t en hebben u it t e voeren: die li ggen o p h et gebied van de metaalbew er king, h et bankwerk (da t is du s het vijlen, en het we r kstuk waarmee ik M,AC H I Verhocven bezig zag, be h oort daartoe), lassen en kopers laa n. Verder zijn c r de 'werkzaamheden aan de motoren (m ontage en demon t age dus) en aan stoom werktu igen, '3.a. het pas maken van metalen en koolrlngen.

En wat verder nog? E en kO rp oraal-machinist mOCl de nOI'mal e onderhoud swerkzaamheden aan motoren kunnen verrichten. hij moel de toestand van kleine motoren ku n nen beoordelen; oo k leert hij bij de TOKM manometers te \'erifiëren.

En dat is dan de p raktijk. Daarnaast zijn er uitera8l"d theoretische lessen. Want he t is du idelijk dat de korporaal. machinjs t het ee n en ander moet weten van motoren, turbInes, hul p werktuige n e n ketels; hij moel o p de hoogte zijn van ma t erialen e n ge r eedschappen. En bovendien leert hij wat algebra en r ekenen, natuurkund e en technisch tekenen

De koma ' s (sc hrik nie t van dat woord da t u waarschijn-

LInks: d e " Van Kln s b erre n"' , h e t Instruetluc:hip van de T .O. K.M In A mst e r dam.

,\ a n boo r d van d e " v a n K Insberge n " SI:.:t 1 een di ese l mo tor wauaa me n o.a. mo el lere n d e t e e:o nU ole r e n

lijk eerder bij de ziekenverplegers dan bij d e machinisten zou verwachten; he t betekent gewoon de mensen die in o pl e iding zijn voor ko rporaal- ma chinist) le r en vooral hel "hoe" van al deze technische dingen. Van he t "waa rom " wordt hen iets on thuld - de rest blij ll bewaa r d totdat ze, esen jaar of wat later, "semu" zijn (en dat zijn dus de korporaals in ople iding tot sergeant- ma chinist).

OPtNGEWERKT

Voor alle ople idinge n zwaait de commandan t van de TOKM, kapitein ter zee der technische dienst O H Pluim Mentz de scepte r over een groot complex gebouwen, werkplaatsen. het .,nieuwe" (dit woord met veel korreltjes zout te nemen) schoolgebouw; maar zijn g r ootste trots is zonde r twijfel het instruc ti eschi p, de voormalige H r. Ms. Van Kin s_ bergen. Het sch ip is een jaar of v ier, vijf geleden afgevoe r d va n de sterkte. Daarna hebben de mensen va n de T OKM e r met de grote handigheid die men van de technici van de Koni nk lijke marine kan verwachten , een onde r komen va n gemaakt dat bij uitstek geschikt is voor de opleiding van onze machi ni sten.

" VAN KI NS HERGE N"

LTZT 2 oe C. C. Brandon Bravo en oppermachinist G.

A. Dijk stra hadden er kennelijk plezier in me over de i,van Kinsbergen" (de naam gebruik t men nog altijd, al oo p t het officieel nict meer zo te bock) rond te leiden. Ze lieten me de ma c hinekamer zic n : het hele interieur dat vroeger het eens vermaarde schip ove r de wer e l dzeeën hecf t voor tgestuwd, s tond er nog. Alleen had men het heel vernuftig " opengewerkt" - het metaal vervangen door plexiglas, zodat alle technische wonde r cn in het binn enste van die krachtkolossen niet langer aan he t oog onttrokken worden. Voor mij een openbaring om al dat vernuft in w erking t e ti et l Ukt te n k ntoon s t t lll nll va n a bstrae: t e: kllml _ In we rk e lUkh e ltl h et " uk lllkJ e:5 d Ie de m ae: hlnlste n bU tie TO KM In Amster _ dam leren make n

Ook h e t s m e d en 15 ee n onde r w e rp dat d e ko r POraals·machln ls t ondcr de knI e moe te n krU ge n t' oto: Korpor aal·mach lnlst n i \ O r me l b uiS m et h e t s m ede n van ee n beite l

kunnen zien: voor de machinisten·in-opleiding, die cr natuurlijk vee l meer mee vertrouwd zij n, leerzaam en interessant.

Alles draait als ec ht _ al is er schroef mee r die aangedreven wordt. Wat er wèl is: een eigen aggregaat om elektrische st r oom op te wekken. zoveel dat h e t hele schip met al z'n apparaten er genoeg aan heeft.

"Het is een heidens lawaai wanneer we aUe apparaten bijzetten", vertelt LT ZT Brandon Bravo me. "Dat doen we 'altijd als e r oude r dag is . De ouders mog e n dan ook aan boord van de Van K insbergen, en het is altijd een enorm succes wanneer ze alles in beweging zien."

Omdat het schip geen varend schip meer is, werd veel van de ruimten overbodig. Het kombuis bijvoorbeeld. Daar_ om heen men de kookketels en wat er meer aan koksmate r iaal is, weggesleept, en cr machtige machines voor in de plaats gezet.

Zo is cr ook verder de ruimte uitgebuit. Een plaats waar heel wat "koma's" de be t ekenis doorkrijgen van veel dingen die ze gedurende hun diensttijd a ls machinist zonder rang m isschie n wel hadden gezien, maar waarvan ze nooit ten volle de zin. d e samenhang en de betekenis hadden beseft. Want kijk. een korporaal-mach inist i s wat aan boord. Maar niemand wordt dat maar zo. Men moel e r wat voor doen - maar waarom niet? Goddank , in deze wereld ga je niet dood zonder technische knobbel - maar de t Khnici onde r ons hebben nu eenmaal altijd een streepje voor. De korporaal-machinist zel fs vier: twee op elke mouw!

Fransen en Britten

Pa l na. h e bbe n ee n Fl"allAe vlootee nheid e n een Engels v looh'e rband viln d e BrltiAh IIGI1\Il Fleel In m e i Rotterdam be 10(:hl.

Op 22 mei II lo o md e h e l moderne Franse vlle«k a mp sc hlp Cie me n cta ll d e Nieuwe W t erwt, OP (foto bove n), gevo lld door het bevoorn.dl n guc h lp G us la ve Z i d ' e n d e fre,a Ue n Le Savoya rd , j'i\aen a!s, Le Uea rnal s, "Alutle n en L e Lorraln Der. t vlooteenheid b c ht onl"flVee r UOO " P omp6 r ou,"" - lloals d e nl el. Ir,raduee rd e F rarult sc h epe lIn , wordt ,enoemd - naar R o tterdam. WUr e h a r manie U aa rlenue bloemenmeisjes h en opwacht le n (folo ree h u).

lIe l buoek n A d e Britse t o rped oboo tJaa: ers WIS Jutl a nd , lUI S UatUeaxe en IIM S C r oubow ,old tevens Ils a fsc h e ldsbe. wek Viln ad mi ra i Si r Wllrrid J W Wood s K e U DSO N a to CommaDder Euln-n AtI.nUe Ar ea., "lUI d e Sede rl.ndg marineIluro ril e lte n

De Ro)'. ' Marine. b and .af op d e R o tt e rd amse Parkkad e ee n relreal " (fo lo o nd er). di e vee l belan.stellin. trok

L (va n Lage r)

h eeft afge daa n '

ECHTE NAMEN VOOR MOKH's

H ET we rd langzamerhand tc gek: dat de gebouwen van het Marineop leidin gskamp te H ilversum nog steed s namen droegen uit de Duitse tijd. Inde rda ad Duits. V r ijwel niemand die vlotweg over de slaapba rakk en als over "L 6", " L 12 ", enzovoorts, s prak, stond erbij stil dal deze L de afkorting was van " Lager", het woord dat de Duil'sc g rondl eggers van hel kamp voor de ba_ rakken gebruikt en.

GEBOUWEN

Maar d e commandant

van he t H ilversumse kamp, kapitein tCI' zee H J. Baaij , was dit al lang ecn doorn in hel oog. H ij heelt dan ook doorgezet dat , nog juist voor zijn vertrek (im-

mers de toekomsti ge command nnt der zeemacht in de Nederlandse Antill e n draagt op 6 juli h e t commando van het MOKH over aan kolonel S. H. de Boer) de ge bouwen in zijn kamp echie Nede r landse namen kregen. Echte marine namen ook: namen van vooraanstaande zee-oCCiciere n uit de tijd van luitenan t- admi r aal Michiel Adriaan szoon de Ruyt er en namen van schepen waarop de grote nd m iraal heert gevar en. Uiteraard heeft men vermeden de grote beke nden uit de gouden ee u wen la t er no g C(! ns te vernoeme n Immers namen als T romp, E vert5cn, Kortenaer en Van Spe ijk s ieren a l verschillend e van Hr Ms. oorlogssc hepen.

Nee, d e keu7.e iS ditmaal gevallen op iets minder be r oemde helden van de Ze<' Van der Hulst bijvoorbeel d, de Amsterdamse vi ce -admiraal die lC(! fd e van 1629 tot 1666, die zijn naam gaf aan de barak vroeger L 12 genoemd, waarin honderden beroeps schepe lingen hun militaire carrière zijn begonnen. Of schout bij nacht Middagh t en die zijn naam gaf

Alie- li ensfoto r ra.a l C, , ' an Gtmtrdcn vo nd de lO"lII:an l: t ot wat v r oerer h !!t " k an t oor_ KtbOuw" h ee lte, "ersperd. Voor got d b egr ip : hel bll r dje bOve n d t deur Is I: llIed nlcu",: h et grOlt bo r d ,'66 de deur 15 a l Jann In geb r uik.

nan L 6 (met d e bekende n ummerzolder van de millciens).

OO KII AT ROO S

Hel zijn niet alJeen v lagoUicleren wier namen ,.geleend" zijn voo\" de naamg eving. Er Is zelfs een matroos der eerste klasse bij , Christiaan Corneli s , die ee nmaal kans zag een door de Fran se n gekaapt Nederland s oorlogsschip t e rug te kape n In zijn tijd oogstte hij hiermee grnte lof in het vaderland; nu le<'ft zijn naam voort in hel gebouw van de Hilversumse kad e rschool (L 14) Het zijn du s ni et- zo-maar-nam e n die men daar in Hil versum h m! ft gebruikt. Men zou trouwen s ook niet anders verwachten: kapitein t er zee Baaij is goed thuis in de marin e -hi s torie. Im mers is hij niet de man die in de Winkier Prins _ encyclopedie de maritieme histori e voor zijn l'e kening neemt?

VOORRI:ELD

De dra g ers van a l di e gebruikte n ame n zijn all en waard als voorbeeld ge nom e n te worden , "D e mens lee rt het beste en meeste van een voorbee l d en waa r is ccn mooi er voorbeeld voor het heden dan het verled en? " , zo sla.1t t e lezen in een artik e ltje in MOKH's sc hccpskrant De Bosgeus waarin d e naamgeving wOl 'dt aangekondigd.

" We hebben cr noga l wat werk aa n gehad om passende namen te vinden ," zo vertelde Hilversums 0. , S. & O.-omcier, luitenant ter Ze<' van admini stratie der eers te kla sse K. D. Poll. Hij heeft de bedoelingen van zijn commandant nader uitgewerkt. Hij heert oo k ccn systeem gebracht in de naamgevin g

De gebouwen namelijk m et één bevolkingsgroep hebben alle n amen d ie met dezelfde letter beginnen. Voor de vaste bemanning bijvoorbeeld VB: Van Braam voor de korporaal s, Van Brakel voor de mtmsehappcn. De dl!rd e divisie heef t de M van milicien s (e n word t da arom schertsend wel eens de M-brigade ge-

I,I II kl: Ililvenuml 0., 8 • O.·ottlele., lul · Itl\.anl ter "te van ad m lnblratle der eentt klaue K P POli lelt aa n Itde , d ie h el horelI wil (I n dil IlIIva l ven LTZA J KM R Cl 11 G ll m mu vtt ll ) UIl dil De W Itte Omant, "'aa 'IIa u Ie k a n ti n e IUloe md Is et n vin de Ic hep e n 15 J;:e weest Un lullenan l -a dmlraal O t Ru yter. Bij d e In,I" , Vi n de kantine. n U5 1 d e p r ü :zenk ul, hl"):1 ten afbeeldi n , va n h el s(: h lp, duro llde. ee n best h, ijvlnc Vin de h is t or ie Bij schoon'IC h lp k 'U l t ook het Il leu· we II aa mb ord van bel Ic h oo lle bouw U il ,oed e beurt.

noemd); Middellandt. Mathijszen, Van Meeuwen, enz.

"EE NDR AC HT"

Voor de gebouwen die niet tevens slaapverblijven :tij n, heert LT'f;A 1 Poll namen gekozen van schepen waarop luite_ nant-admi raal De Ruyter heeft geva r en.

ZO is wat vroeger prozaisch het " Kantoorgebouw" (kortweg: k.g., of slordig: k.g.-gebouw) heette, nu omgedoopt tot "Eendracht". Het onderofficiersverblijf heet (met een knipoogje naar de gebruikelijke aanduiding op de vloot) naar De Ruyters sc hip "De Gouden Leeuw"; de wit tussen de groene bossen blinkende kantine, een kolos van ee n gebouw, heet naar een ander schi p ; " Witte Olifant".

AFBEELD INGEN

Hcel wat vondsten en vondst jes dus. Logisch da t men die niet ZoO maar uit zijn mouw sc hudt Het werd nog moeilijker omdat men niet wilde vo l staan met het geve n van de namen aan de "a. In d l .IISI ce lreden militaire n march ere n V." d er z aa" b lnntn _ het cebo u w d a t v r"lt r exe.cJUe h l l heette

gebouwen, maar men wilde de bewoners ook graag vertellen wie nu elge;Jlijk die naamgevers waren.

En, zoals d eze mod erne tijd eist, wilde men dat niet afdoen met woorden, maar ook afbeeldingen gebruike n In ieder gebouw ha ngen reprod ukties van sch ilderijen , etse n of tekeningen van de naamgeve r ol van het vernoemde schip. Vandaag heeft men bij de personeelsadministratie van het ministerie va n marine een foto van iedere marineman (en -vrouw). Maar In de go uden eeuw was dat anders. Sommige admiraliteiten waren schatrijk en gaven cr g raag handen vol geld voor uil om een vooraanstaande admiranl d oo r een gerenommeerde sc hild e r te laten portre teren. Maar in andere gewesten van de Verenigde Nederlanden kon dat geld er niet af.

ZO komt het dat Hilversums 0., S. & O.-oUieier dagenlange bezoeken aan musea en bibliotheken h eeft moeten brengen om een se rie goede afbee ldingen bij elkaar te zoeken. En het Is ook voorgekomen d a t men een uitgeko_ zen naam moest laten vallen eenvoudig omdat c r nergens een portret en voldoende gegevens van zo'n ads pirantnaamgever t e vinden waren.

VOLTOOID

Enfin, he t proj ect Is Inmiddels voltooid. A lle Hil versumse gebouwen die ervoor in aanme rkin g komen, hebben cc n pas_ se nd e naam. (Dat gebouwen als ziekenboeg, longroom en garage verder naam· loos bleven, is logisch; die woorden zijn zo ingeburgerd dat gccn zeeheld ze zal kunnen verdringen.)

Nadat de bemanning van het MOKH stap voor s tap was voorbereid op de naamgeving, heen d e eerste otrlcier, kapitein-luitenant ter zee H. J. Haakman, dezer dag en de namen o[[icleel gemaakt.

Ol men ze nu ook werkelijk gebruikt?

"De namen staan nu In d e dagelijkse orders en alle bekendmakingen " zei

D i t II b e t portre t ..an C h r lUlaa n Co rn tlh. man dI e ee n te il I chlp vin de t ' r a Dst" ttru ckaapte. ZUn n lam t il d it IU s t Je l i e r e n het cebo u w \ 'a n li e IlJl vers um n ka d erichooi overste Haakman, "maar ik dur! ze nu nog niet te vennelden zonder er tu ssen haakjes de oude benaming achter te ze tten".

CORRIt:EREN

Op het ogenblik zou waarschijnlijk de kreet "Branda lann in Houtt uyn" enige paniek geven. Maar aUe schepelingen die nu hun opleiding in Hilversum beginnen. kennen de oude benamingen niet meer. En wanneer een kwart ie rmeester hen bij vergissing naar " L 9" zou sturen in plaats van naar Tjerk Hiddesz, zouden ze hem zonder twijfel corrigeren. Het doel het eerste ogenblik missc.hlen even vreemd aa n , zulke namen In het opleidingskarnp. Maar waarom zouden ze wèl geschikt zij n voor schepen en niet voor gebo uwen ?

Eens trommelde commandant

zelf bemanning bij elkaar

Zijn lecture behoren te zün rei.be,elirijuinuen. h is torie van de koophandel ell volken, zijn vr(logboekje bellelze, behalve de nooiQltfe kunde van een zeeman , de daden onzer beroemde zeehelden, zijn pTintboeken, zijn allauen, kaarten, afbeeldingen van baaven, lIavens, zee.!lagen, dat de schilderijen daa.rvan zijn vertrek verdere", dat mell de leven.!beschrijvingen van onze groole De R Ullfe r, Tromp , Heemske r ck, Sween, Van Galen, Piet H eli" en. andere

Dit zijn woorden over schepelingen van luitenant -a dmiraal Cornells Schrijver (1686-1768), door MOKH's 0., S. & 0oWder L TZA I K O. Poll In een stoffig boek ontdekt toen hij spe ut<:l e naar naamgevers voor gebouwen in het marineopleidingskam p

"Je 7.ict, het Is niet origineel wa t wc hier gedaan hebben", zegt LTZAI Poll. " H et idee was al van admi r aal Sch r ijver."

"' •• L o . aAAN

Inderdaad blijkt Cornells Schrijver veel gedaan te h ebben voor een goede personeelswerving voor de vloot In een tijd dat h et helemaal niet UI best ging met de zeemac ht. Vóó r d e achttiende eeu w was er nooit s p rake van een systemallsche werv ing van personeel. Tijdens de tachtigjarige oorlog en in de tijd van luitenant.

admiraa l De Ruyter ging dat zo : Hel Haagse Besogne (voorloper van de admiralIteits ra a d) stelde het aantal schepe. n vast voor een campagne en gaf aan hoeveel schepe n Iedere admiraliteit in d ienst moest s t ellen. De admiraliteiten stelden dubbe ltallen van k a pit eins op, waaruit de prins of de staten - generaal zijn keuze bepaalde. BI"

De zo benoe md e kapiteins gingen er dan zelf op uit om mensen t e werven " bij omroeping e n trommels l ag", zoa ls d at heette En dan hing het maar van de kapitein ar or hij succes had. Bevelvoerders die goed voor hun bemanning zorgden, geluk hadden In he t gevecht, vaak buit en prijzen binnen brachten, konden zeke r zijn va n een overv loedIg e n bevaren volk.

Tegen h et einde van de 17e eeuw bl ijken d e oorlogssc h epen s teeds minder In t rek t e zijn. De marine moet er da ardoor noodgedwongen meer en meer toe ove r gaan buite nl anders (Denen, Noren, Zweden, Noordduilsers) te werven. Ook wordt het gebruikelijk rasph u izen leeg te halen en la ndl opers op te pakken en naar de v loo t te sturen. . .. O ... LI .. K

In het begin van de achttiende ee uw wordt h e t nog veel e r ger. D e admiralitei t e n bezuinigen op de vloot, n ie u we sc h epen worden nauwe lijks meer gebouwd , en er Is v r ijwel niemand met enige ca paciteiten meer te vinde n die o p d e

in gouden eeuw

oude wrakken wiJ varen. Ook het officierskorp s en de onderoffi. ciere n zijn gedemorali· seerd, de di sci pline is goeddeels verdwenen. De e r gerlijkste s taal t jes van d r onkenschap, diefstal van m ateriale n , enz zijn aan de orde van d e d ag, en 't is onmogelijk voo r goedwillende officieren hier paal en pcrk aa n te stellen. In 1740, als een oor log dreigt, is het onmoge l ijk een goede v loot bijeen te krijgen. Het Is aan de energie van Mn man te danken dat Nederland toch nog enige e s kader s in zee kreeg: de t oe nm alige Sc h out bij na cht Co r nelJ s Schrijver Toen Schrijver in 1748, toen vice-admiraal , voornaamste adv iseur In zeezake n van prin s Wlllem IV werd, wist hij enige belangrijke maatregelen doorgevoerd t e krijgen . ONG N B

Op het gebied van het zeevolk ging hij ertoe over te zoeken naar jongens van 12 tot 16 jaar uit de burgerij "Deze ;ongen, gewennen zich gemakkelijk aan de zee, hun zappen zijn noch door drank, noch door andere debauche bedorven, direct uit handen der ouders, Jamilien ol gods· huizen. geëngageerd zlllien zij gezonde r aan boord komen, zonder nog dat zij de kwaadzappigheid hebben gccontracleerd , welk. een gevalg b van de dieel en le ven,wijze welke men de vreemdelingen verplicht te houd en in. hunne , Iaap· .tteden."

Schrijver on t ried deze jongens direct naar zee te zenden, zoals toen a lgemeen gebruikelijk was. " Beter ware het een " H e t volm aa kt e sc hip ", ee n w er kt e k e n i n g waarvan sc h ee p s bo u w e rs In d e go uden ee uw maakten voor hun produkt.en

aa n d e h a nd k lant.en wa r m

wachtschip te bestemmen voor h1l1l onderdak en. hen daar Ie wennen. aan de discipline, hen lezen en 8chrijven en de Catechismus te leren."

" Hij moet van jongs af tot eeJt rechtschapen en kloek zeeman. worden toegerust, hierna dient de regel Zllner opvoE'dlng spedaal ingerich t. Hij moet geen zacht en. week leven. leiden., maar aan soberheid en. hardvogligheid gewend. Hij moet in. een ha ngmat sl apen, zijn slaap moet kort zijn. en. door wagthouden en somlijds een. alarm onderbroken."

" Men lere hem zich rein te houden, hetgeen. dikwijls tot de gezondheid aan boord bijdraagt," aldus gaat admiraal Schrijver verder. " Zijn kost moel eenvoudig dog gezond zijn en. in. dezelfde smaak al ., aan boord geschaft worden. ook in bakken ve rdeeld. Men lere hem de beginselen van zeulmaken, sc h eeps tirnmeren, mast maken, splitsen en knopen , het manoeuvreren met geschut en lIandgeweer, liet reven, los en vast maken. der zelJlen, het in liet wanl, elc."

Cornelis Schrijver onthult ook waaruit het scheepsvolk In zijn dagen was opgebouwd:

" Het grootste gedeelte bestaat uit baloonge of jonge loskoppen, losbollen en. vrijgeesten.; en. zoo men hun. vraagl: Wilt heeft U bewoogen. bijeen. te komen onder de Vaandel, die gil volg t? Waarom gaat gU naar liet gevecht? d·eene zal an twoorden., dat rnen. hem heeft bedroogen, d'ander dat hij niet weet w aar om , noch op welke wijze hij matroos is geworden., een derde dOL hij ' t niet zou zijn zoo hIJ had aeweten dot hIJ moest vegten, eindelijk een. vierde, dat hll nooit de ploeg ver lalen zou hebben, zoo hll had kUllnen. voorzien. dat men hem met een Wapen dat zoo veel zwaarder weegt zoude beladen. hebben, dat men hem Ie weinig geeft Om te leven Ind erdaad!)oo r vie r of vijl , Iuiver8 daags vindt men. geen. man die zich aan gevaren wit blootstellen, zoo hll niet is verleid doo r de aantrekkelijkheid der losbandigheid. H et is daarom dat men. onder de matrozen en soldaten zoo veel en. ziet welke vo l vrees zijn en tegen zi n in. dat beroep hebben, terwijl de a nde ren de Oorlog niet zoeke n dan om hunne schanddaden en misdaden of hunne fouten re ve rmenigvuldigen. Dit alles bewijst duidelijk dat er in. de ziet van onze matrozen geen drift bestaat die hun moed en liefde lot het algemeen we l zijn inboezemt."

Onderofficieren

- via HTS - naar officiersrang

VIJFTIEN ond e roffi ci e r e n zull e n in se ptembe r m e t e en studi e aan d e Ho gere Technische Sc h oo l Daarn l e e zette n zij a ls e e rsten e e n sta p op d e ni e uw e naar d e o rfl cle rsrangen bij de Koninklijk e marine,

Deze vijrtien onderofficieren hebben ongeveer ee n half jaar geleden , evenals vierentachtig anderen, gereageerd op een Maralg, waarin stond. dat jaarlijks bij bestaande be h oef te een beperkt aantal onderofficiere n in de gelegen_ heid zou worden gesteld op rijkskosten een o p le iding te volgen aan een H T.S

De 99 binnengekomen verzoeken zijn grondig bekeken door e en commissie, bestaande uit de I nspecteur Onde rwij s Zeemacht , schout- bij-nacht H. A. W. Goos se ns, de plaatsvervangend Vlagofficier Materieel , commandeur P. Cool , de plaatsvervangend Chef Marinestaf, commandeur J. G. Slegema n en de plaatsve r vangend Vlagoticier Personeel , kapit e in ter zee J B. M. J. Maas.

Deze commissie heeft met 53 onderofficieren een p e rsoo nlijk onderhoud gehad en vervolgens advi es uitgebracht aan de minister.

Deze h ee ft thans aangewezen:

• voor ele ktrotechni ek: SG T RR MNT B. van d e n Berg, SG T VGMRRRMNT A. H. T He r m scn. KPLRRMN T J. H Ol'Dstra. SGTVGMRRR MNT p, J K lap, SGTRRl\INT H J. Tegelaar e n KP L VGMRR R MNT H P. van Weerdt:

• voor sc hee p sbou w kunde: MJRSCHR T . H Brons, KPLELMNT D. van D ijk, KPLRRMNT W. A. T de H aan en KPLRRMNT J. W. J entjens:

• voor vliegtuigbouwkunde: SMJRV J. W . Bocle, SGTVGMRMlB A. T. J. Evers en SMJRV M. J , Hal i;

• voor werktuigkunde: KPLRRMNT H. A Brockho l z en KP LVGMR R RMNT J. P. M. de Nies,

4.1AAR

Deze vijftien w orden voor de studie vrijgesteld van alle an d ere diensten. De studenten in de elektrotechniek en de we r ktuigbouwkunde gaan naar de H .T.S. in Den Haag. d e schee p sbouwkundigen en de v liegtuigbouwkundigen naar H aar lem. Zij zullen ook wel met hun gezin ( twaalf van de vijftien zijn g e trouwd) naar die plaatsen gaan verhuizen. Over ongeveer vier jaar kunnen zij zover zijn dat zij aan de K roon kunnen worden voorgedragen voor een benoeming tot o ff icier van speciale diensten.

, land lope r s op t e pakken en na a r d e vloot te st u ren , . Schrijver wilde ook de invoering van een medische keuring. Tevoren keek de kapitein ol de oUicier die met de wervi n g belast was, wel ot de man die zich meldde, enigszins pleet was, maar ging het onderzoek niet.

Admiraal Schrijver wilde dat "bekwame chirurgijns van de a dmiraliteit" zouden leUen op het goed kunnen gebruiken van alle lede maten (blijkbaar werd daar nog al 's mee ges mokk eld), het geb ruik van be ide ogen en het bezit van tanden Dit laatste In v er band me t de zware schee p skost en het optreden van sc heurbuik.

CorneJis Schrijver vond ook een sche r p toezicht n odig o p de vrouwen die de zeeman naar d e kroeg dreven waar : tij erden geworven voor de v l oot.

Al met a l is deze lui tena nt-admiraa l de man beweest die, ruim tweehonderd jaar geleden, de eerste stoot heelt gegeven tot veel werk dat nu voor vanzelfsprekend wordt gehouden. In reite tekende hl; d e grondlijnen voor h et marine-op k omsten - opleidingskamp, a l had hij zich dit niet in Hilversum , maar aan boord van een wachtschip gedacht.

Als zij althans aan de verwachtingen hebben bea ntwoord W an t de s tudie aan d e H .T.S. is ni e t iets dat zonder moeite volbracht kan worde n De vijftien aangewezenen weten dat echter, en zij zijn allen vast bezield met het voornemen het er goed a f te brengen. Daarbij zal de K oninklijke marine hen zoveel als mogelijk is helpen, met extra schri ft elij k e cursussen en zo nodig .zelfs met privé-lesse n.

D ••••• N

Omdat het de bedoeling is deze mogelijkheid via de H T .S -studie een officiersrang t e bereiken, ook in de komende jaren open t e stelle n , laten we hier nog de eisen volgen:

• Bew ijs van overgang naar de vierde kla sse HBS 5-jarige cursus. of bewijs van overgang naar de vijfde klasse gymnasium, Of diploma Mulo-B , Of bewijs de schakelk l as van de HTS met goed gevolg doorlopen te h ebben,

• Bij het begin van de studie n og geen 32 jaar o ud zijn. Van d e ze eis kan echter word en afgeweken, en is ook inderdaad in drie gevallen afgeweken. De l eeftijd van de vijftien onderofficieren varieert van 23 to t 35 jaar.

• Gu n stig zijn beoordeeld.

• Tcn slottc: gegadigden moeten zich vrijwillig verbinden bij de zeemacht op basis van d r ie jaren per s tud iejaar met een maximum van tien jaar na afloop van de opleidi n g,

'1 Vaarprogramma is uilgeslippeld.

Zes ondiepwalermijnenvegers van squadron 20S gaan deze maand op:

Vlootbezoek • binnenland

" Het klinkt als het mi ni sterie van marine van Zwits erland" , zei ie mand die hoorde van de plannen der Konin k lijke marine voor een v lagve rl oo nrei s diep hel eigen land in.

De bema nn ing van Hr. Ms. K arel Doo rman zo u dan ook wel ee n keertje naar het voor h oofd wijzen wanneer ee n stad als Arnhem e r ge n s in een va arp rogramma ge noe md werd

Maar de co mmandante n van de ondie p wate rm ij ne nve gers uit de nu complete "Van Str ac lc n "·klasse kijken er nie t gek van op wannee r ze opdrac ht krijgen vlootbezoeken i n he l binnenland af t e leggen

Voor deze maand staat ee n dergelij ke vlagvertoonrei s o p hel programma. Het mijnenveegsquad r on 205, bestaande uit

H r Ms ondiepwa t ermij n en vegers H ou-

Iepen, Vun d er We l. Lacomblé, Van ' t Horr. Slilve rm an en Van Versendaal, z3 1 een zes t 31 stede n bezoeken - steden die alle 7.0 ve r van de kus t ligge n dat men er z(!lden le ts ziet van d e Ko ninklijke marine.

De zes sc hepen , die op maandagmorgen

9 j u li uit Den He lder zullen ve rtrekken, komen o p de platvoet va n die dag i n Leeuwarden aan In de F riese hoofdstad wOl'dt lig plaats gekozen i n de

H a rlin ge r trekva art bij de Hermesb r ug

Twee dagen la ter, o p woen s dagmorgen

11 juli, va ar t het sq uad ron do or n nar Gr o n i n gen, waal' 's middags afgemeerd wordt aan de Stationskade

Op de dagwacht va n v r ijdag de de rtiende ve r laat men Groningen en d aa rmee het noord e n. Na hel weekeinde, op dinsdag de 17e, vare n de zes sc he-

pen n na r de R ij nh ave n van Wageninge n , o m een dag later zo'n kil ometer of twintig s troomop in Arnhe m aan t e komen.

Na Gelre's hoofdstad komt Gouda aan de beurt, dat het squad ron een weeke nd lang gas tvr ijheid z al verlenen Hier wordt a fg emeerd aan de " Veerstal"

Dord r echt is de l aatste stad die &nngelope n word t Van maandag 23 juli, platvoet, tot woe nsdag d e 25e, voormiddag, ligt het s quadron i n de Buit enkalkhaven.

VORIG AR

Zo a lthans is het programma dat men hoopt t e kunnen u it voeren. Men herinnert zi e h dat vor ig jaar een bezoek va n enkele van de s chepen der Koninklijke ma r ine a an A rnhem doo r een uitzonderlijk lage w aterstand van d e R ijn afgelast moest worden. Ditmaal hoo pt men voo r d e r gelij ke ve rr a ss ingen bespaard te blijven.

Het is de tweede keer dat ondie p wllterm ij nen vege rs een dergelijke rei s g aa n ondernem en. Vo r ig jaa r waren het vier s che pe n , die n ogal de nandacht trokke n. Het squadron w erd toe n te Utrecht vereerd met een bezoek va n H M de K o ni ngin.

Zuidoostaziatische landen

\V IE de haU jaa rlijkse b alans vnn d e gebe urt enissen in de wereld van 1962 opmaakt, heelt w el e n ige moeite met het on t dekke n van een lichtple kje Ge w eld. bedreiging m et gewe ld en voorbereiding tot geweid vormen ee n hoofdbestandd eel van h et dagelijks nieuws.

Hoc he l geweld !ils a r gumem in d e "wcstie-Nieuw G uinca zich geleide l ijk heert uitgebreid, raakt ons zo rechtstreek s, dat er ni e t over uitg e w eid behoeft t ':! worden. O :>k de Hitleriaa n se pogi n g van d e OAS in Al gerije om de onve rmijdelijke n e derlaag bij voorbaa t Ic wre ken door h et land ten gronde tc r ichten. is ge n oegzaam bekend.

Da armee is de lijst helaa s bij lange na ni e t volledi g. I n Laos zijn de communisten w eer l ot de aanval overgegaan . D:ll was tc verwachten, n ie l alleen o mdat de communis t en stelschnat ig weigere n zich te sc hikken in een regeli n g, die hun activiteiten aan banden legt, maar oo k omdat hun kan sen te gunstig waren, toen d e pro-westerse groep onder onbekwame leiding te zwak bleek VOOr afdoende t!!genstand en de leide r van d e neutralis t en blijkbaar de hoop opgaf e n zich steeds meer gi n g onttrekken a an de Vf'r· wikkelingen, I n het aangrenzende Zuid-Vietnam heeft zich inmiddels ook een volslagen guerilla ontwikkeld tu sse n geïn f iltreerde communis t en u it het noorden en de regeringstroe pen. Daar hebben de Am erika n en nu e ttelijke d uizenden "adviseun", geoefe nd e rimboevec ht ers h ee n gelo nd en om doo r betel'e organ isatie en training het lege r wal m ee r ruggegraat t e gevell,

Tegelijkertijd worden poginien In het werk gestel d om de communistische gw!rlllastrijde r s te beroven van steun punten en bevoorradlngsbrcnnen door de bevolking bijeen te hrengen in versterkte en door bewapende mannen verdedl.ll:de dorpen.

Deze handelwijze is de stijds met s ucces door de En gelsen toegepast In Malakka, hoewel de definitieve uitschakelin.lt" van de commu n isten daar vele jaren in beslag heeft jtenomen.

P • .J. GRIEP DE WERELD WAARIN

WI.J LEVEN

Hct is trouwens nauwelijks aan te nemen, dat d e aClÎ('1I in Laos los slaan van die in Vietnam. Zo dringt het communisme langzaam, maar hardnekkig op i n Zuid oost A zië en de nieuwe bedreiging in Laos heeft de Amerikanen ertoe gebracht, haas tig een de el van de zevende vloot naar het aangrenzend T hailand te zenden en cr e n kele duizenden mariniers aan land te zetlen.

Engeland en Australië dat voorbeeld ge \ 'olgd, zij he t op kleinere sc haal, zodat het nu gaa t om cen actie van de ZOAVO, de Zuidoos t - Aziati sc h l! Verdragsorganisatie , waar Thailand bij aangesloten is,

Het is niet uitges lo t e n , dat het in La os n iet gaat om Ru ssisc he, maal· om Ch inese invloed. H oc groot di e invloed is, blijk t uit de vre es zi ch de vinge l'S te bra nden, die voo r de p r cmier van de Maleise F ede rati e. d.i. Malakka, aanle iding gewees t h e t zenden van ZOAVO -troepen via zijn land Ie verbieden.

Zulke hinderpa len, die me n niet op kan ru imen zonder de eigen zaak ernstig schade t e doen, be lemme r en te lk ens weer een effectieve bes t rijdi n g van het comm unisme, En tonder dat z.ijn de problemen al groot genoeg, In zo'n rimboe-oorlog zijn atoombommen van geen e nk e l be lang; het is een oorlog va n schimmen, , ·an kl e ine scherm ut seli ngen, van voo rt durende speldeprikken, die een georga ni seerd leger na ver loop van tijd volkomen kunnen ondermijnen, meer nog door h e t uitz.ichtloze van zijn taak dan door d aad_ we rk elijke nederlagen en verliezen.

H e t is dit soo rt g u e r îl1a, uitgew e rkt e n toegepast door Mao T se Toeng bij de verover in g va n de macht in China - en naar het sch ijn t ijve r ig bestudee rd doo r de Indonesiërsdat in lande n met voldOCn d e ruimte e n uitw ij kmogelij kheden gevaarl ijker is da n ee n grote oorlog.

ni e tigen, daarm ee een w ere ldoorlog ris k e r e n d.

De partij , die zich de tijd gunt en overhaasting vermijdt, blijft vrijwel ongrijpbaar en maakt met geduld en volharding een goede kans. 09 den duur zijn doel te bereiken. Deze strij d niet te winnen door .lt"rote man oeuvres en veldslagen. Dat kan maar op twee manIeren gebeuren: Of door de vijand o p zijn eigen manier e n met evenveel geduld en uithoudingsvermogen te bestr ijden, Ol door de uitrusting.!!- en bevoorradingsbnslssen ove r de grens te verIn Zuid-Vietnam zijn oo k zeke r gee n s n e ll e resultaten t e verw achten, temee r om d at d it land ua n c ommun is ti sc h gebied gre n st, wat i n Malakka n ic t h ct geval was.

Dat risico h eeft men de s tij d s in Korea ni et durven n emen, tocn t alloze Chinese .. vrijwillig e r s" de grensrivbr de J aloe ove rtr okken. De verdeling van K o r e a werd daardoor onvermij d e lijk en moest worden aanvaard.

H e t P l'oblecm Laos is nog las t iger dan dat va n Ko rea tien jaar ge l ede n en h et is de vraag of e r nog ie t s t e redd en valt, of dat za l mo:!ten worden volstaa n m et het indammen "an de dreigi n g langs de grenzen. Een wapen stilsta nd , ee n commissie van toezicht en een jaar lang conferere n hebben n iet kunn en ver h inde r en, dat de communisten alleen maar op een guns t ig momen t h e bben gewacht voor h et h e r vatten van hun o ff ens ie l , volgens de geij kte rode tacti ek.

Verwonderlijk is dat niet. H e t past allema al in het schema dat Mao Tse T oeng a l jaren geled en h ee ft opg e3leld voor het "estigen v a n de t'ommu ni stische h eerscha pp ij i n d e wereld komt Azi ë o p de eerste plaat s en ni et Eu ropa dat als h et eenmaal geïsoleerd en van de rest van de were ld afgesneden is, d:! rod e machthebbers a ls een rijpe vruc ht in de schoot zal vallen,

Nu Is cr ee n aanzienlijk verschil tussen een schema en d e verwerkelijking daarvan. Maar het is w el duidelijk, dat een s terke militaire macht, ook als stc un in de politieke strij d "ooralsnog onontbeerlijk is. Daar verandert geen Veiligheidsraad wat aan. zeker ni e t in d e huidige \'onn. W nt cr in de tegenwoordige oms t andigheèen van de V.N. t e verwachten is, is t rouwens wel gebleken uit d e reactie van d e sec r e taris-generaal, de heer Oe T hant, op de Nederlandse klachten inzake Nieuw Guinea. Hij heeft gewe igerd het neerlaten va n I n d o n esisc he parachutisten openlijk als agr ess ie te b es tempelen. W a l dan wel agressie is, i3 niet h elemaa l duidelijk.

Sede r t mei 1940 is e r blijkbaar een h e leboe l veranderd. In d e politi ek ge lde n ander e w e tt en dan in de gewone s:!.r:: enle ving.

9RIENTATIETOCHT VROUWEL!JKE OFF IC I ERÊN 2 JUNI 1962

Het was de omgekeerde wereld: in de longroom van het HÎ lversumse ma· rine-opleidingskam p, waar gewoonlijk één meis j e (de secretaresse command imt, QMARVA 2 KMR M. Molenscho t ) het hoofd boven water moet houden Ie midden van zo'n zeventig mannen, zat ik op die zaterdagavond in juni als enige man tussen bijna zeventig v ro uwen.

De hap was nass i goreng speciaal; het ges p rok van de avo nd : de prestati es van de dag. Want de dames om me heen hadden de nodige avontur en achter zich. Zij immers waren de d eelneemsters aan de zevende prestatiet ocht voo r vrouwelijke officieren.

Marva 's, milva's , luva's. Van 's morgens v roe g af waren ze in touw geW<!eSt. Om de eer van het blauw , het khaki, he t. g r ijs. Om hel oranje vaantje, beloni n g voor wjc het cr goed (o l minder goed) had afgebracht. En om., nou ja, gewoon, omdat het leuk was,

Twee aan twee waren ze de listen en lagen te lijf gegaan die de org anisatrices, OMARVA 1 B. van Hinloo· pen Labberion e n OMARVA 2 oe N. Kramers, op haal" weg hadden gelegd En 's avonds, bij de nassihap, kwamen de t onge n los, gonsde het van oe ve rh alen om me heen.

De brug bij Breukel e n hoorde ik voortdurend noemen, K ennel ijk hel struikelbl ok in zeventig kilometer pUl'2clrit per auto. jeep of scooter, waarmee de vijfentwintig equipes de (lag begonnen.

DI! KOE

Ik had ze veilig van achter de voorruit van mijn eigen Simca 1000

zien rijdcn doo r het v l akke land van Vecht en Gein; s ommigen voorzîchtiu: om hun eigen wagentje ietwat te spa· ren. ande ren scheurend in een mill· tai r e jeep, tot sch rik van I"ondschar· rclende kippen en tol verbazing van de matineuze boerenbevolking.

En tot bewondering van die koe. I k zag het voor m ijn ogen gebeuren: de chef van alle marva' s, HOMVA 2 KMn m r E. G. van Diemen·Mekking kwam, samen met haar luva·collega, lui te· na nt-kolonel A. W. Droog-Hartgerink , per jeep aanrijden over een smalle landweg, De jeep sto pte, de dame s s l aptcn uil o m zich aan de hand val! de kaart na uw keurig te oriënteren. T egelijkertijd kwam een boerenknecht aanwandelen, een rund meevoerend. Bij d e j ee p hield het d ie r halt. VOI·1. Piet, doorlopen", commandeerde de knecht. Maar de koe bleef hal"dnek· kig; zij wi s t wat ha ar te doen stond: ze maakte model front naar de milit aire leidsv ro uwen Aan de autorit der au t oriteiten wa-

L inks onder: de koe die halt en front maakte.

Rechts Ollder: HO MVA 2 K MR. mr. E. G. van Diemell·Mekkiug reikt de herillneriugsvaallt;es uit.

ren twee vragenlijsten verbonden. Een had betrekking op de te r ijden route. Zo zag ik de dames ijverig speuren naa r het bord waarOp Jac. Heus ge· sch ilderd had wat h ij ve r kocht: soep. En wat men bij West-End kan eten, .-:ntdekten ook (bijna) alle vrouwelijke officiere n Maa r ze gunden zich geen tijd om ervan te proeven Beidt uw tijd was de leus en in de kantine van het opkomstcentrum wachtten lunchpakket en npd l"ac ht voor de voettocht.

GEOICHTEN

Ee rst echter afmelden bij OMARVA 2 oe Krame rs. die ook de antwoorden op alle vragen en hel verplichte gedichtje van acht r egels op de twee I"Îvieren waarlangs de l"oule leidde, in onlvangst nam. Dit gediChtje bij voor· heeld van de officier milva genees· kundige dienst de l' Ze kla s se H v. d. Werer (zij won er de gedichtcllprijs mee):

"De weg langs de Vecht IOO/lt nu "!liet direct reCht. Ook de weg langs de Geill is geen kaarsrechte lijn. Ik vlieg met een zwiep haast weg uit de jeep, ' k Kl em me vast aan mijn kaan en blijf daardoor gespaard·',

OMARVA 2 oe A. /11. Gauw cont r olee rl de fietsers.

or - als bewijs dat ook in de ma· rl ne gerijmd kan wo rden - dil. van OMA RVA 2 oe J. M. va n den Berg: " Ged'Irende OIl ze puzzel/oe/u hebben we lo n gs d e Gein gezocht naar een gel'elsleen meI Ipreuk en zeven lIerren , re-uze leuk. l'eroolgens ging het langs de V echl me I lange wegen., krom en recht. We genolen vo lop van de naluur. gele Ien achI e r kaarl en Sluur".

's Middags heb ik de mei s jes met de ste rren, stl'epen, galons en wnl dies mCCI' zij weer opgezocht. Ze ti ppelden toen hun vijftien kilome t e r door de sc hitterende omgeving vall het mar incopleidingskamp -e n toonden daarbij heel opva ttingen van de prestatietoehl te hebL<!n. Het charmante duo OMA RVA 2 KMR M W J A. van den Clooster baronesse Sloet tot Everlo en OMAR · VA 3 KMR A G. M. Dolkemade, argeloos wcggewandeld uil het opleidin gska mp, hoorde bij een controlepost dat het als tweede pass eerd e. Een oan de jeeps bij de brug oall Br eu kelen.

Hoewel niemand beloond werd voor de sne lste ronde. werd toen de geest v:lard ig over de twcc meisjes: zij zett e n cr de pa s in. de milvaofficieren die op kop lagen, voorbij en rekenden hel tot eer va n het korps marva. ja van de hele K o ninklijke marine dat zij zieh als eersten terug konden melden.

Anders was de m entaliteit van die twee ofricieren milva - ik nocm dit keer geen nam e n - die geen gelegenheid voorbij lieten gaan en gccn café voorbij gingen a lvorens iets tot zich geno m e n te hebben. Hela as was de route niet uitgestippeld voor zo dorstig<!Il - reden waarom zij bij voorlduring iedereen aanklampten met de vraag: ,.Waar kan je hier Cl'gens iel s drinken".

Na de voettocht de fietsrou t e over de fietspad en van de Lage Vuursche. Twee aan twee, soms in iets grotere groepjes, peddelden ze over de lommerrijke paden beurtelings de vrij straffe wind in de rug en recht in het ge71eht.

I k zag nog jui s t hoe OMARVA 2 oe M . M . W itsenburg en OMARVA 2 KM R J Prinsen cc n no g al verborgen controlepost waarin OMARVA 2 OC A M. Gauw al s controlelL<;C 7.Îeh sc huB hie l d. pardoes voorbijreden. Dat op ditzelrde moment mijn elleboog toe\':lllig de claxon raakte. ontlokte aan de milva-overste de opmerking: Marva-voortrekkerij'. (Volledigheidshalve: de termijn om protest aan IC tekenen bij de jury is nu verstreke n).

's Avonds, in de longroom. de prijsuit l-ei king door hooldoffi cier-marva der 2e klasse K.MR mr. E. G. van Di em e n-Mekking, die ook zelf het autogedeelte van de pl'es t at ietochl had meegemaakt.

W innaressen waren kapit ei n milv a A M Th. Wind en ccrste luitenant luva H. J M. va n Warmel'dam. H e t beste marvaduo: OMARVA 2 OC G 1\1 Bcukhof en Oll.1ARVA 2 KMR K _ Calleruels.

Dankwoorden aan de organis atric es. ook aan OMARVA 2 KM:R M Mol e nsc hot. die de h ele i nw endige dienst voo rtvar e nd had geregeld (en die zich vocr het groots t e probleem van :te dag gesteld zag toen zij alle mannenogen verre mo es t houden van de douchegelegenheden. aan hel ei nde van de locht).

En daarna het napraten. U begrijpt het. ruim zestig vrouwen bij elkaal". Ik behoef dus ni e t s meer t e zeggen.

OMARVA 2 oe M. M. WifSC7lbl1TQ (Techts) en O/l1ARVA 2 KMR J Prinsen lijdens de wandeltOc/I!.

Tw ee kaar/lees/ers. OMA RVA 2 oe K/I1R M. Bakker en OMARVA Z KMR A. e. L. Kan. SliPl) elen de roU/e uit ooor de IwlotOc/It.

Nieuwe illst ruClies voor de berijdsIer v an het eendje". OMA RVA 2 oe Witsenbur g.

Lan g'lla me rh a nd beg int he t zee water la n gs o n ze ku s t we e r ee n 'Iloda ni ge t etllperaluur te krij ge n, d a t mo e di ge lie den zic h aan 'Ilwemmen gaa n wagen Naarmate he l badseizoe n vordert n ee mt iede r jaar ook het a a nt a l "ge m e n gd e ber ic htjes" in d e kr a nt e n t oe, waa rin m e ld ing wordt g e m aa kt van ve rdrinkin gs geva ll en e n redd ing e n op h e t nipp e rt j e I e d eree n kent wel d e t er m e n d ie in d e r ge l ijke be ri c ht e n opduiken: ,,afgedreve n '" " in e en mui geraa kt", " uit ge pu t " enz. Blijkb aar is zwemmen in 7;ee - ho e p le7; ie r ig ook _ niet hel e ma a l onge vaar lijk e n t reden e r verschijns e len op, waartege n 7;elfs e en e n ' a r e n 7;we mm e r ni et is opg e wasse n

Nu moeten we hierbij voorops t elle n , dat vele strando n geval.len niet zozeer het gevo l g zijn van roekeloosheid van de zwemmers, maar van ee n volkomen gebrek aan begrip van de verschijnselen d ie hem even t ueel in gevaar ku nn en brengen. De eerste reactie van iemand die dat hij in een st rom i ng is ge r aakt die hem wegvoe r t van de kust, is om zich om te draaien en t e trachten tege n stroom terug te zwemmen. Blijkt deze pog ing vruchte loos omdat de st r oming te sterk is, dan volg t een paniekstemming die uitputting bevordert.

K ennis van de oorzaken van een dergelijke s troming e n van de afmetingen en st roomsterkte ervan zou pa n iek vo ikomen overbodig kunnen maken , omdat men zich. doo r op de juiste wijze op te treden snel e n wnder OVE:l'malige inspanning aan het gevaar kan onttrekken. Er is dus alle reden voor om juist in deze lijd eens nadere aand a cht te besteden aan de beweging van het zeewater in de onmiddellijke nabij_ heid van onze kust.

KUSTZONE

Onder de ku stzone willen wij daarbij verstaan een s trook van ongeveel' 2 kilometer breedte, waarin zich de verschijnselen die wij wHien beschouwen gro t en d eels afspelen. Binnen deze kustzone kunnen we dan nog twee andere zones onderscheiden, namelijk de bra n:iings-zon e en de s tl'a ndzone.

De brandings-zone is dan de s trook waarin het omkrullen en b reken van de golven plaats vindt, de strandzone het gebied tussen de brekers en het st rand. De breedte van deze zone's kan van geval tot geval zeer verschillend zijn. Het optreden van b r anding is namelij k a f hankelijk van twee factoren, nl. de diépte van het water en d e golflengte van de aankomende golven. breken kan s lechts plaatsvinden waar de waterdiepte minder dan een halve golflengte wordt.

Wanneer <>r weini g wind staat en de zee vertoont slechts zeer kl e ine en lage gol fje s, dan za l de brandingszone pas bij zee r g eringe die p te liggen, vlak bij he t s trand en bovendien van geringe betekenis zijn. Hoe hoger golven, hoe verder de branding uit de kus t k o mt te l.i gge n.

Jammer ge noeg is er hiel' al dadelijk wee r sprake van complicaties. Wie r e-

gel matig aan onze stranden komt zal we t en, d at er ook bij betrekkelijk geringe wind soms een vrij zware branding. op flink e afs t and van het strand, kan optreden en bovendien dat we vaak meer dan een brandingszone kunnen waarnemen.

WIND- EN DEININGSGOLVEN

E e n van de oorzaken van de bovengenoemde com plicaties is, dat we, bij de besc hou w ing van de zeegolven, met 2 ve rschillende soorten rekeni n g moeten houden. Er zijn golven, die ontstaun door de ter plaatse o p trede nde wind (zeega ng). Zulke windgolven ontstaan overal waar de wi nd over he t zeeop p ervlak s t rijkt en hun afmetingen hangen samen met de k r ach t van de wind. Wanneer echter eenmnal een golfbeweging is onts t aan, zal deze zich, i n de r ich t ing waarheen de wind die ze opwekte waai t, vOOI tpla n ten. Daarbij k u nnen zij te n s lotte k o m e n tot ver buiten het gebied waarin ze zijn ontstaan. Vooral hoge golven, i n een stormveld ontstaan, kunnen zich to t op zeer gro t e afsta nden van het wind veld ve r wijde r en. Ze verliezen op hun tocht wel aan hoogte, maar hun golflengte en daarmee hun voort planlingssnelheid ondergaat weinig verandering zolang de diepte van de zee maa r vo ldoe nde groot is . Deze golven. buiten he t w ind-

vel d waarin ze zijn ontslaan noemt men deining.

Wanneer deiningsgolven in o ndiep water kom en wo r dt hun voo r tgan g, door wrijv ing met de bodem vertraagd. Hun hoog te neemt daardoor weer toe en er kom t een oge n blik dat ze gaan breken. Omdat hun golflengte meestal lang is. ka n dit breken plaats vinden bij een waterdiepte van soms e nige meIers. Dit verklaart het optreden van bra nding vrij ve r van het st rand en boven zandbanken, zoals we dat ook bij het meest ideale s trandw eer herhaaldelijk kunnen waarnemen. Wij me r kten zoj u ist op, dat de golven zich voortplanten met de wind mee. Dit betekent dat in open zee de go lf· kammen vrijwel loodrecht op de windrichting zullen s t aan. De brandin g zien wij ech t er altijd in een zone evenwijdig aan het strand, wat ook de windrichting mag zijn. Dit wordt veroorzaakt door het ve r band tu ssen de waterdiepte en het breken van de g olven. Wanneer een golfkam sc hui n op een langzaam glooie nde ku s t aankom t, zal de breking het eerst optreden aan die kant die zich het dichtst bij de kust bevindt. Het gevolg is, dat de aa nkomende golfkam als het ware " omzwe n kt"

KUSTSTROMING

Behalve met de g o lfbeweging van het wate r (waarop we straks terugkomen) hebben we in de ku stzo ne ook te maken met st r omingen. I edereen die wel eens in zee heeft gezwommen zal heb· ben ontdekt, dat hij vaak in een richting evenwijdig aa n het s t rand wo r dt meegevoerd. Dit geldt zowel b u iten als binnen de b r andingszone. We moeten hier een ondersc heid maken lussen de stroming buiten de branding. die we hier "kuststroming" zullen noemen en die. welke pl aats

KUST STROMING \ r / /"

vin dt tu ssen brandin g e n s trand en die we met "stra nd s I roming" zullen oanduiden. Be ide stromingen houden wel verband meI elkaar maar zijn loch niet identiek e n er is du s aanleiding om ze afzonderlijk te beschouwen.

De kuststrom i ng kan in s tand worden geho ud en door verschillende vaak gelijktijdig optredende verschijnselen. I n de eerste plaats is daar de getijdestroom, die dus samenhangt met eb en vloed, en onder invloed daarvan de ene tijd van de da g een andere richting kan hebben dan de andere.

Vervolgens t reedt stroming o p onder invloed van d e heersende wind (geheel afgezien van de golfbeweging die wordt o pgewekt) en tenslotte kunnen dichtheidsverschillen in het waler bv. onder inv loed van verschillend zoutgehalte in de nabijheid van riviermondingen enz. tot stromi ng aanleiding

Reven.

De verschillende oorzaken kunnen e lkaar versterken of te genwer ken, maar het resultaat Is toch doorgaans een stroming evenwüdig aan de kust, met een richting en s nelh eid die geheel van de omstandigheden afhangen. De aa nwezigheid van zo ndbanken evenwijdig aan de kust kan plaatselij k voor een aanmerke l ijke vers nelling vnn de kuststroom zo rgen. Bovendien z ullen , zoals hieronder zal worden uiteengezet, plaatselijke verstoringen van de ku ststroom voorkomen, onder invloed van de strandst romin g.

STRANDSTROMING

De stromingen die optreden in de zone tussen branding en stra nd zijn veel gecompliceerder van aard en veel minder uniform van richtin g en s ne l heid dan de kustst romin g. Hun voornaamste oo rzaak li gt in het feit dat de op de kust aankomende golve n en vooral de brekers. regelmatig een hoeveelheid water in de richting van het st rand stuwen. Dil water moet weer worden afgevoerd en dit gebeu r t op ve rschillende manieren. Voor een deel zal s troming langs het st r and ontstaan, vooral wanneer de windrichting niet loodrecht op de kust is, maar daarmee een vrij scherpe hoek maakt. Zo zal, bij een zuidelijke of zuidwestelijke wind langs onze k us t waterverplaatsinll: naar het noorden plaats vinden. Dit watertransport is echte r onvoldoende om alle aanvoer t e compenseren. Het restant vloeit af in smalle maar snelle stromingen loodrecht op de kust, die dus naar zee gericht zijn. Dit nu zijn de "muien ".

Plaa l s en s nelheid van deze muien zijn volstrekt niel constant. All ee n duidelijke obsta kel s als pieren en kers kunn e n hun o ptred en aan bepaalde plaatsen binden, maar ook langs een ongestoord strand treden ze op e n juist daar kunnen ze uiterst verraderlijk zijn. Ze kunnen name l ijk plotseli ng en op ieder willekeurig punt ontslaan!

Hel za l duidelijk z ijn. dal de intensitei t van de s tromingen in de s tr Dndzone afhankelijk zal zijn van de hoogte van de aankomende golvcn vnn de richting en kracht van de heersende wind en van de vorm e n helling van het stra nd , terwijl golfb rekers en pieren een verder compli ce r ende invloed hebb en. Di t betekent dus. dat men er goed aan doet de omstandig hed en eerl!t ru stig te bekij ken voordat men zich te water begeeft. Dit geldt natuurlijk voornamelijk aa n het "stille" strand, waar

Baro m e ri amaans v lootbetoek aa n het P aa.se beil a nd

geen toezicht wordt uitgeoefend en in hel bijzonder indien men zich ergens bevindt waar men de plaatselijke omstandigheden niet g rondi g kent. I n zo'n geval kan het zeer nuUig zijn eerst eens va n een duintop het aspect van de zcc te bekijken of bcter nog, zij n licht eens op te steken bij iemand die ter plaatse wel g ro ndig bekend is. Vooral een gesprek met iemand die gewend is ter plaatse aan de kust te vissen zal belangrijke aanwijzingen kunnen geven.

MUIEN

Het grootste gevua r voor een zwemmer, die zich zo ver van het stra nd begeeft dat hij niet meer kan staan. bestaat natuurlijk daarin dat hij in een

proberen ter plaatse rechtstreeks naar de kus t te zwemmen, want in de meeste gevallen zal de s troomsnelheid groter zijn dan de s nelheid die hij met zwemmen kan ontwikkelen. Het enige resultaat is dan dus, d at hij zich enorm gaat inspannen en niettemin steeds verder van de kust af raakt. De enige juiste methode is, om loodrecht o p de stroomric hting vnn de mui te gaa n zwemmen, om zo snel mogelijk u it de, in elk geval vrij sma lle zone te komen. Daa rbij kan hij no g zeer veel e n ergie spa ren door. i ndi e n de golven ter plaatse schuin op de kust aanlopen, met de golf richling mee te zwemme n en niet cr tegen in (Hier blijkt nog eens. hoe belang r ijk het kan zijn. voor het zwem_ men even rustig vast te stelle n hoe de windrichting is en welke richting de golven verder zeewaarts hebben). Zo lang hij zich in de mui bevindt zal hij. ook al zwemt hij evenwijdig aan de kust. nog steeds meegevoerd worden in de r ich t ing van de zee, maar daarover behoeft hij niet in paniek te raken. Op een gegeven ogenblik zal hij ontdekken dat hel afdrijven is opgehouden en weet hij, dat hij uil de stroming is gekomen e n nu veilig in de richting van het stra nd kan gaan zwemmen.

mui terecht komt, hetzij doordat deze p lotseling ontstaat o p het punt waar hij zich toevallig bevindt. of doo rdat hij er. zwemmend evenwijdig aan het strand. i n terecht komt In beide gevallen zal hij tot de ontdekking komen dat hij vrij snel afdrijft in de richting vnn de open zcc.

Uit het voorgaande zo u misschien kunnen worden afgeleid, dat het gevaar va n muien beperkt blijft l ot de zone binnen de branding. Dat is echter niet het geval. De snelle en doorgaans v rij smalle strome n (5 tot 20 meter breed) breken namelijk door de brandingslo ne he en e n dringen door in de kusts troming. Vlak achter de branding zijn ze daarbij nog op volle k r acht. Verder zeewaarts ve rvag e n zij maar zij kunnen toch nog tot o p een afstand van een of twee kilometer de kuststroming versto ren ! De snelheid loodrecht o p de kust is dan echter ge r i ng geworden en he t gevaar minder g root.

Wat moet nu de zwemmer doen. die merkt dat hij in een mui terech t is gekomen? Hel is misschien het beste te beginnen met te vertellen wat hij niet moel doen. Hij moet in elk geval niet

Zoals wij reeds opmerkten kan langs een st rand, waarlangs rich geen obstakel if bevinden. een mui vrijwel overal ontstaan. Een enkel woord echter nog voor die strandgedeelten waa r op regelmatige afstanden gOlfbrekers zijn aangelegd. De aanwezigheid van deze gol fbrekers duidt er reeds op. dat daarbuiten met het o ptred en van een krachtige kuststroming rekening moet worden gehouden (zie tekening). De golfbrekers zullen het optreden van een s tr andstrom ing langs de kust verhinderen en de afvoer van het door de golven aangebrachte water moe t hier dus loodrecht op de kust plaats vinden. Aan welke zijde van de golfb reker dit plaats v indt hangt van de r ichting af. waaruit de golven komen. Ga dus in elk geval niet aan de lijkant van de te water.

De kans dat juist daar de compcnsaliestroming optreedt is bijzonder groot. Mocht het ongeluk U echter eens treffen dat U in een van die verraderlijke stromingen terecht komt: Houdt het hoofd koel. Spaar Uw energie door in de juiste richting te gaan zwemmen en het ergste dat U kan overk omen is, da t U een heel eind van het punt waar zich Uw klerenbundeltje bevindt pas weer aan het strand komt. Maar dal eindje lopen is dan wel de moeite waard !

y I Hr. Ms. L9510

eerste

,, 1:l0/ld i u ::s i c h go e d va st " , we rd ik gew a a r &c huUJd.

Ik b evo nd m e aan boord. V Uil. Hr. M s. L 9 5 10- h e t protol,y p e van ee n /,la sUc l a mlin g sboot. lie t s c hip voe r m e t ee n sn e lh e id Vlm ZO ' " t uw al! kn o p e n p e r "fi T r ec lt t op d e dijk aan.

B oe lI g!

S t evig zot d e v an h e t sc hip va.." op It e t zand . De Me p g in g tiaar b e n e ll e n e n H.· k on uitst a pp eIl

De motor lie t eve n :tijn dorre geluid ho r en - en w eg wa s hel sc hip van pl astic weer. Me t een vaa r t van derti en knopen schccl'd e he l over de ruw e watervlak t c. ging s<:: hcrp door de boch t , maakte zelfs. als hel moest, op d e plaa ts rcchtsomkeerd.

Of het schip o p d e lange duur ook za l blijken t e bevallen? Dat moe t natuurlijk word en a rgewac ht, al he bben de bouwers _ de R ijks w erf i n Den Helder - c r goed e hoop op. De mari· niers, die uit eraa rd met de landingsboot zullen moeten w e r ken, zijn o p het ogenblik, ccn half jaar lan g. bezig het plastic schip t e beproeven. En ze hoeven he lemaal niet zo voorzichtig met Hr Ms. L 9510 om te gaan: in d e werkelijkheid gebe u rt dat immers ook nie t, en men wil werkelijk weten wat men met dit sc hip e n vooral met di t mate r iaal, ka n d oe n .

Want d e nieuwigh eid zit nat uurlijk in het ma lcriaol. " P lastic" no e mt de leek al die eind eloze variëteiten kunst. s toffen, en da t werkt misschien een beetje ve rwar ren d - ook al denkt hij

b ij dit woord n ie t onmiddeJlijk aan het boterhamzakje w aari n men zijn lunchpakke t meeneemt.

SAN llWICIl

Voor d e bouw van ( k lei ne) sc hepen heeft men de laats t e jaren een heel n ieu we construc ti e ontwikkeld : d e sa nd w ich. De schee ps wand bestaat namelijk uit cc n laag plasticschui m, i n geslo t e n d oo r lagen polyeste r

Dat sch uim is iets he el bijzonders: ee n gehei m van d e Airex fabri eke n in Zwitserland. T e rw ijl namelijk alle an· d e re soorten sc huimplastic open ce ll en he bben, heeft Airex gesloten cellen . Dat wil zeggen: binnen de cellen zit s tiksto f dat e r ni e t uitkan. Wordt du s het sc huim inge duwd , dan oefe n t d e samenged rukt e s t iks t of ee n tegen· kracht uit, zodat de deuk na enige l ijd geheel ve rdw e ne n is.

Na d at d e heer L e o T aal de sand wichc ons tru ctie had ontwikkeld. is hij verdere toepassingsmogelijkheden gaan zoeken. Hij kwam b ij de K oni nk lijke mar ine. vanouds vooraan als het gaal om meuwe ontwikkelingèn , ( Voer de

IIiJ 1) ; OTO'S: Unk bO" e n : d e bouwen van hel sc hip "an pl u Uc. \'.I.n r d e e hd , 'an de arCle!!n/: Ic heeps bo u w .-a " d e RUk s" 'erf, I r C ll 11 RoUe r , de e .klul , · bouwkunCllu S C• .-all der lIIom en d e Ic hee pibo uwkundl,e r >'l eUe r llierboven: Twee o p na men Va n II r ;\11 I.JJ l t In de .-aart. ti e l K hlp Is on KU ' ee r H m e ter la n ,. meter breed en wordt "oo rtb e w ol;en door ee n chottel r otrpropeller. aa il ledre ve n door et n dle etmotor van 2" p k. n ee hl:5 boven: Il e opva r e nd en kun uen aan l a nd R ec IlIs: E e n o pna m e uit d e bOllw LlId. li et pl as ti c Is letterlUk op de n 1 !;ep l ak t , e n k a n wann ee r het dr OGl Is , ee n,'oudll word e n ,,, li c ht

plastic schip

Mttrilliers oefelIelI met de jongste aalnvillst vall de K ollillklU he marille

marine ook al niet met geheel gelaste onderzeeboten, tocn vele schecpswcr· ven zelfs nog geen lasap paraat bezaten?)

MARI NIERS

In 1958 begon de Rijkswerf in Den Heldel' met de ontwikkeling van hel proccdé. In mei van het vo rig e jaar was men zover dal de mal getimmerd kon worden waarop het schip zou WOTden gepink t. In se ptember werd de motol' geleverd. en al in november kon met de proefvaarten begonnen worden. Aan de pl'ocfvaarten h ebben de mari· niers ook al meegewerkt, maar in juni van dit jaar was het zover dat het schip als H r. Ms. L 9510 in handen van de mariniers gegeven kon worden.

Natuurlijk blUft de Rijkswerf nauwkeurig toezien welke resultaten de marÎniers zulle n behalen. Dat men met het sc hip meer kan doen dan met de tot nu toe in geb ruik zijnde houten landingsvaartuigen, gelooft men vast en zeker.

De belangstelling van de Koninklijke marine is er niet voor niets. In de Vere n igde Staten is het al zo dat bijna alle kleine vaartuigen (sloepen e.d .)

tegenwoordig van kun s t sto ffen gemaakt worden , e n bij ons gaal he t ook die kant op, ,.Ove r een jaa r of wa t is alleen de kon ingssloc p nog van hout", zo hoo rd e ik bij de Rij kswerf iema n d zeggen.

VOORD IUN

W at zijn d e voordele n van h et gebruik van kunststoffen voor schepen? B ij d e Rijkswerf weet men e r een la n ge reeks o p te noemen,

Zo zijn kun sts t offen zeer bestendig tegen (zee)water. Da t betekent dus weinig onderhoud e n reparatie.

Men h eeft een mooi voorbeel d daarva n i n een loodsj ol die al bijna vijf jaar geleden va n massief polyester was gebo uwd Deze jol heeft eerst a nd erhalf jaar i n Nederland bij de loodsdienst gevare n. Houte n l oodsjollen zijn gewoonlijk n a anderhalf jaar wel rijp om afgeschreven te wOluen: deze schee pjes worde n namelijk w einig zachtzin n ig behandeld Op woeste zeeën bo n ken ze r uw tegen g r ote han_ d elssche p en aa n Deze p last ic loods j ol bleek n a IV! jaar nog zo gaaf dat men hem rust ig naar Nieuw-Gu i nea zond waar hij d rie

jaar dienst deed bij de Kon inklijke marine zonder dal er ge legenheid was VOOI' onderhoud. T oe n hij terugkwam in Nederland zag h ij eruit om te huilen _ van het vuil. Maar nadat hij grondig gereinigd wa s. bleek hij nog bijna puntgaaf. Een houten of s talen schee pje zou na zo'n bestaan al lang bij de s loper liggen. Dit p lastic schip gaal echter nu weer terug naar de Nederlandse loodsdienst.

Verder zijn ue mecha n ische eigensch appen goed; hel materiaal is sterk, zoals vele proeven hebben uitgewezen. De duurdruk is n iet zo hoog (dat wil zeggen dat het materiaal een langdurige druk op ei n punt minder goed kan weerstaan ), maar de s t ootvas t heid is groot. D i t laatste m aakt h!!l materiaal zo uitermate geschikt voor landing s bol!!n. I mmers het schip mO!!l met grote sn!!lheid ook op een rotsachtige bodem kunnen lop!!n e n du s een behoorlijke o plawaaie kunnen weerstaan. Bovendien hebben sehi!! tpr oeven ui tg ewezen dat het materiaal sc h erven t!!genhoudt, wal dus een beveiliging bete k ent voor d e mensen aan boord.

H et soortelij k gewicht van het mate r iaal is laag, zodat h!!t h !!l c schip zeer licht is (leeg gewicht 8Yz ton in_ clusief d e b r andstof i n d!! !.ank). De landingsboot kan dan ook dertig volbe_ p akte mannen mtocnemen. zo nodig ook nog !!e n jee p met aanhanger.

Polyester is non-magnetisch, zodal men geen gevaar van magnetische mij· nen te duchten heeft.

Het materiaal kan voorts brandwerend worden gemaakt, en is zelfdovend.

Reparaties kunnen, wann!!e r die soms nodig zijn. heel makkelijk worden uitgevoe r d, althans bij een goede t empel'atuur en vochtgehalt!!, I n de werkplaats van de Rijk swe rf houdt men altijd een tem p!! r atuur van 17 graden en een vochtigheid van 65 prOC!!nt aan.

VOR MEN

De voordelen zijn nog niet uitgeput. H et is erg pl!!zi!! r ig dat men van dit materiaal makkelijk hee l mooie. ingewikkeld!! vormen kan maken. Wanneer men het namelijk venvarmt kan men het als het war e kneden zoals men het h ebben wiJ.

NIEUWEDIEPSE NOTITIES

Ve r sc hijnt m an nd d ijk $

Zo wordt de vee rha vc lI

Kroni e k uit ' t N i c liw e di c p s e e n w ijd e o m gev lIl g j u li 1962

Politie k e ve rhoudin gc ,r ;n lWclIwcdiep 'weinig ve rande rd

DRI E MARINEMANNEN

L_____

I N DE NIEUWE R AA D

DE n r kiu in gcn , 'oo r d e Ni""wcdiepse raad zij n d e ru g. Er ,..ltrCn dl!n,Qnl 3 1 t e , 'c rde le n lege n 29 i n 19 58. Tens lo Ue z ijn w e m Ci Io c t ove rsc hrijden vlln

:.0.0:10 Inwo n""".g...,n. hard be2ig """ g r ote g emeente t e wo r den En deze groei werd beloond mei twee extra 7.el.els. Waar hard om is gevochten, Wie 7-" gekregen heeft?

Oe v.v.o. viel 'C'''I van 8 op 4. zij hel dan, dal de vijfde ;wIel de volgelingen van p ror. OUd meI .'""htt 17 Il<!mmcn lekort door de neu. werd geboord.

Voor de PS.P.•01 ,..".. de "" tc mul ",n Ol""] ",orden J"""""- """rd In de .Md"·,,.,.d in, In ver,clijklni meI <Ie tatenvcrk!,,·

>:In,en k,..,.., de>.c "".Ii.!. die de atoombom ",huwl (manr wie. 0 wIe doel dal n lcl!) mct aH s lem_ men l<>eb nog een kleine stemmen minder De VOlgelIn,,,,, "an M<)/Ik"" ble_ ken cr nel geen 300 Ie "I,\n en w daon:loor rulm""hoou kano· 1000 vOOr Hn zelel. De Parll,\ "an de Arbeid ,·cr· ,.arde 10.t 17 .Iemmen en bl r d rmede 42 .Iemmen ""der bel gcta l van <I<> ",atcn,·crkle,ln,en. r...,h'cr wel oetcl vooru1l: van t3 OP 14 Met l".S 1'. ",n,,,n bo:lekcnl dM eeh\cr nOl g""n meoerdOTbeld In de raad. """ mocr<:lcrheld. ,Ue de l'.v d.A In verlooT. De K .V. I". kwam van "" 8

MISS MIRANDA . " Beren ?

• M M n _,

Oh om '" Zo _ ' ....,..,.,d : I'.V-d K V I'" (o p moa' gem• • I<' v""" Eigen S,oon>_' On""",,,,,,;n.) erul, ""n. Rijk$wa'"n,aa, I" Alk""'"r h""f, Cr ijv" r is het hoo fd over In d" polilieke v" rhoudlngen. ,n ,.,broken en het OOr Ie luisteren geleld bij TESQ v<x>rnoemd. Ko· de Nlcuw<>dIL'p$<> tttad weln lll I. ninklijk" "",rine en g"""",nlebes'uur '·erand","".

Op 22 Juni heert de nbcst.,.. ----------'---'--'--'-----------ding plaalsgevonden.

Het proj"'" omval 'even. de van he, anrulullende van de havendUk lot del_ tahooste mboven N.A.P".

Ten :r.uid<>n van de ,·.,rblnd lng._ dam naar het Haruen s _schl.,r_ eiland , d<> ("erl\oof:deJ havendijk lIeleld"tijk aan .nopen tot on8""""'" IeT waar nu d" liliPlaaU i. "an IIr. lIertol Hendrik

Weli s waar "'I de hele U'e',!.·e· rins tu ....,n ha"en"lein en vloBr_ slag (thans In aanbouw 'en noor_ den van de vadm. Moorrruonbru jj> op della-hooolte worden lebraeht. ",aar d= k,,·.,.Ue I vooralon.,. niet aan de orde, Aanbesl..,d zijn D08 nie t de wij.lglnien. die In de "-""<Is be''''a nde I ltualle moelen worden aangeb""'h \. De "erhoollde ha,·.",dijk m<>et rtamelijk zijn voortzetIIn, vinden in de op delta·h""!!te gebrachte Hoo fdgr.eh\. "'aar de zeewering eVen 'en westen van de plaa waar nu he t monumenl Voor hen die vielen" ok:h bevindl. haak zal afbuÎl!cn naar de Ni"u' "'<>diepse wewerini. He t besllUtnde met het laauelegen park...,rterreln. hel Pe perhuisje en Quasrs Lands End komen derh.!ve huilen de tocl<onu,iie verhoogde :wewering Ie l!lUIcn, Na tte "<>elcn du s (en da t wa altijd al zo). alo het wa_ Ier cens """,r dan drie meter boven N.A ,P komt. Hel monument ri Voor hen. die vielen" zal weer verpl•• ts, moet en worden De l<>egaD$en I<>t TESQ·veer· bool met kopladin, (thans Ic Zaandam in aanbou,,·) zal iehccl s=heiden .ijn van de loegang tot ha,·en,,,,,rein. d e marineInstemn,,,n aan de haven en hel II nscn • ...."hicreiland. De .anles·accomodalie met de """"'toepen. zoal. die th an. wordt lIebrui kl. blijven ter beo IChikklna van de IChepen met zijlading,

TAFELRONDE RON D ZESTIEN DE TA FEl, I N N IEUWEOIEP

v....,. d",u ' ''nl wu de op<! nln p v u.ellin" 10'<1 ..,n e r , Ieeln "",Jn X.da, MI wal .nel haar I..,,,wen "ad ,,,. ...."'d. rinJ hell kht ult. wull er "rn hMp<!1 brandend ,,,maakI. d" kurk van d" be n>.!n e " wal · ,,,loos bes"",'d en l<>en n de " p.:or

De krullen In de pls'e begonnen Ic branden, ook binnen de kooL.

Eigcn vlag voor Nic nw cdi cl'

Drie op >'Ode Dch'ergrond. .iedoa r hel NJ "'edi.". ue"' • • nle",open. "'al, " on, Je""d O4n de h•• 11 Inon. u rl \i d. .10'''''· dom vU de f:gmond

T<>en in Noo erland de """t iende latei werd opgericht dal in Om wa t dui delijker te zijn. we hebben hel

O"er de ze"ticnde afdeling van de Ned<>r\an<tse 'l'afe!r<>n<Ic. die .i"h kortgcl<>den zo bekwaam

Il«ft lekwelen van de organiM_ lie van de tlonale jaarvergader lD$. bijgewoond o.m. door de voorzitt e r van de we ldwijdc "Round Tabi"". de heer O !c k Miller. Er "'erd een mini·musical door de Nieuwediepoe tafel uilllev<>erd In CanNtrdia. Verantwoordelijke

L'lootprcdikanl J C. de Bruine blooo' nu no, van de vele 101_ lulginicn aan zijn adr Er wa o ook ""n "urtoc:h, met de TESO·boot; lunch en dr Wa· lemaker wa",n jui t Ol> tijd binnen en <Iaarom ook aan de." tocht al1e rpl "'<ierig.te indrukken.

C e.laagde excursi naar Ur.

M.,. Karel Doorman (voo r de o r-

,anloBtie waarvan de LTZ I W

C. Land t hotIelijk werd gcprezen ) cn hct Z wn"""'a",r in Callandooog. OnIL·angst. be' Iuunove:'dtttchl en Ar -

Ih u "', Nighl" in ri'l HUY I TydtL'erdryr·. Zoal bekend. de nach,en "an koning Ar,hur " 'a<en lani. daar kan het k anUne_persor.ecl "Bn maar hct w van tevoren a!t«!'Sproken. Ondank$ het KOSHEl.SE ""hennlestijn de VGlllende oc:h'end. Crote <lallen ,..,.,,,,, v<x>r I<>p. ".,ani I"•. <CSel"L'e marine·aru

A M.a <>e!' Wie cr ook waren' De com_ mandan, der m"riUeme middelen e n mevrouw Ma",u lIel ""h(. paar werd _ zjc la,,, - voorkomend onIL'angen door ,.Ielron· de', landelijke p id enl. de heer W P. J van Oi , (link') en de pl t'oorzîtter. de heer C. R. R"""nmöller.

B Boltlnl ,ooide zijn ja.je erop en loen nOj wal dek kl<>den EnIJn. het ''''1>. ondankJI even een /glllendel d""'i'ng van paniek. me' een II..., r af. T Mn kwam de demon" "c ,'an de makke beren. Dal Van Ria Kuijken a. een ",",val. een mi "ers",nd en dat zou chef domp teur Althof! oe n e.'Cn gaan bewijzen. Mei hcl klontje en het nesJe chocoli,demcJk glnll hel n.,. h",,1 g"..,IIÎ1!. maar '""n viel beer Mik e zijn baal anverh".",. aan. Ojen.ohijnlUk een olijk "<>el parlijI Je Maar da, Albert" AJtholi DleL lI ij Jocil Mik e oP .ijn pl t. en begon l<>en .• boe)" legen hem te roepen en i""J"hten te Irekken bovendien. om '·.n ""t manuanl nog maar t., >wijllen. Dat WOl "Iaee 10 fa"," werk.

Nou. beer Mike "boe") 'crull doen en hij trok cr met""" ""'ar een tttre bek bU ook. Oe eentl.,. die dit .pelletJe beion te """",Ien wao de beer. Hij Ilet zleh op d e heer Altholl vallen. liet het merk'eken van zijn vier tanden In die"" hal l achte. e n gal ""n klauwtje OP de dij "'"'. Met behulp vlln "anaen. directeur Boltlnl en de oppcnt talkn""ht W<lrd """ drama VOOrkomen. D<! gehele wllde_bee.te nv erlo_ nln g w overigen weini g "er· hellend. lIe hoel In teie not elJlng I<>t wal 01>1' Wolke mct zijn paor_ de n presleerde.

Zei MIM Mlronda In de pauze lij"""" hel voederen ha ar klauwende en brullende riAch, met die lf,..,uwen. dat I. alte. maal nlel zo e rg. maar mei be",n In de kool. nooit .·an mijn lev en )"

Of: uemo. "t...,lol/. di. dj[ ",.pen oP ."" ""1 vlok draaut. u,e d vOOr he, ee ' II"b."lkl bij e.n <'OOr lIoro Moj"''''t Koni ngi Wijh eimin.. Dot h. Ins Do viou b .cbler nim_ mor officie., "a"uroteld. 11 •• u ..011 a.ud, .0 r een "log.

/" ",.lk e ond bln n "/01""1><0 1(i<I "' ronderln u ",,"ot ko_ m_ Donk zij uloJ1Qe1lhndlur K. Slor k."", .e (; ro"I"ll'O'fI. Vo/ur'" all. reuel cu d. I><onl.oU.k Iniet te ""l&<Ir_ m •• de uHd"'kkl"u.•0 dlkwijl.l door on. VOOI'_ t'd/.'ijke ortiJlerla',,, "". be"gd) hul' d. (;' 0"'"11''' ""n de ,et of/kiële Vlag U K m.rlne·elem.", ''''']I<!_ v<><gd; 'W" gekr,,"" on· ke", in cl r keluo,miO ",,'d". AI dot ",,,,,r 11""" v er"", ,.,. Ing geefl bil bezo.,ken c"" mi"" ••, of ""a".«,._ 'orla.

S irandz cs d angsc 0 l) s mal.l c ba s is De trand.esdaa pe ui dil jaar vo or de vierde k"" r plaatJ;vinden Van 6 tl m 11 august u•. Zonder ,oes p raken en .tartMhaten vBn burgemees ters of andere aut ri_ leilen. In,u...,n p.akt;"'h volgeboekt

ROTTERDAM EERT MARINIERS MET MONUMENT

R OT'T'ERDAM cn zijn inwoners wcn. se n. volgens hun zeggen, .,een oude e re sc huld in te lossen", Op Oostplein. alwaar op 12 mei 1940 de histori sc he marinierskllzer nc in vlamme n opging, zal binnen niel al te lange tijd cc n majestueus monument verrijzen te r ere van het korpS mariniers Dit om de va n oudsher bestaande hechte band tu sse n dit korps en Rott e rdam nogmaal s te accentu e ren e n in s leen t e vereeuwigen.

Het best uur van de Stichting monument korps mariniers. di e is on ts taan ui l het reed s in 1955 als zodanig gevormde comitê, heeft de kleischets van de beel dhouwer Titus Leeser aanv aard. D it ontwer p om vat cen in volledige wapclluitrusting gestoken modern e marinier met het geweer in de draaghouding. H et is cc n sym boo l van paraatheid en waakzaamheid.

I n zijn atelier te Omm e n werkt deze beel dhouw e r nu aan he t gipsmodel,

dat in Parij s i n vergrote vorm in brons zal wordIm uitg evoe rd. Hel beeld zal een hoogte krijgen van 3.20 meter He t komt op een s okke l te s taan e n krijgt als achtergrond ecn mUl,lr, waarin de twaalt voornaamste wapenfeiten van het korp s zullen worden gebeiteld.

Men zal e rnaar streven het monument o p 12 mei 1963 te kunnen onthullen De stichti ng. waarvan mr. dr. K. P van der Mand cic ere-voorzitter is. beschikt r ee ds over ee n bedrag van ongevee r f 100.000.-. Aang ezi en de t otal e ko s ten op f 200.000,- geraamd worden , hoopt men het ontbreke nde bedrag van de Ro tt erda mme rs en de Rott erdamse bedrijven te krijg e n De inmiddels op 5 mei gehouden s traatco ll ecte, di e r 15 000,- o pbracht, laat d aa r aan geen twijfel besta an.

F o t O: Beeldh ouwe r LeeIer bij het ontwerp ven het monument in lijn werkploatl te Omm en.

Meer e n meer win t de de la a tste ja r en a a n po p ulari te it. Het aantal beoe f enaars wordt s teeds groter; ook binnen de Ko n inklijke marin e neemt de belangstelling voor deze sport s nel toc

He t vorige jaar s tond ze l fs voor hel eers t judo op het programma va n de ma l'i ll e-kampioenseh a ppcn; d it jaar is in U t recht om d e milita ire titels gestreden.

Wat is judo? Waarom wordt h e t zo populai r ?

I k ben het gaa n vragen aan de marineman die het weten kan: de mat roos de r derde kl a sse zeemilicie n J . Schaef e r Iiij immers werd bij d e militaire kampioenschappen dit jaar kampioen van de dang raden, de hoogste trap van kenni s va n het judo Eerder, in januari. had hij al de marin e titel behaald.

ANTON GEE SI N K

"

Na t uur l ijk hebben de pres tati es van Anton Gees ink mijn spor t popula ir gemaakt", vertelt mat ro os Schader d ie geplaa ts t i s bij het marine-opleidingskamp te H ilversum "Geesinks voorbeeld en :tijn pre s ta t ies op interna t ionaal n iveau werkten i n s pirere nd o p de jeugd, die zichzelf in zijn ideal e n enigszins vereenzelvigde met de grote Gccsink Hetzel fd e zagen we na de Olympi sc he Spelen in Londen , l oc n de a ll etieksport opbloeid e door de prestaties van Fann y Blan kers -Koen Maal' daama ast heef t het judo d,' aantre kk e l ijkhei-l. van de s nell e ac t ie. het bliksemsnel reagere n en de mogelijkhe id om mei een aangeleerde techni e k de baas t e blijven over veel sterkere lege ns tand ers. die de

MatrOOl 3 Z M ell illdoka J . Schaefer

ontwikkelt lichaam "' en geest

zegt. ",ari"eluIIII."Îoell

J. S c/IfI,eJ e r

niet machtig zijn, aldus vertelt matr oos Schaefer.

,.We moelen judo zien als een sport ter ontwikkeling \'an lichuam en geest. Daarnaast is voor de praktijk deze ,.kunst" - zoals insiders zegge:l _ zeer waardevol. I k denk daarbij niet direct aan het verdedigen tegen "en mogelijke aanvaller; maal' men leen vallen zonder zich er nst ig te bezeren."

,.Op de niet-kenner maak t de Oos t erse ceremonie bij het judo ccn enigszins vreemde indruk. maar wc moeten dit zicn nis een soort geestelijke stijl, die aan dit spel verbonden is", zOlcgt kampioen Schacfer uit.

MERKWAAJlOlG

Zijn intrede bij de marine was zeer merkwaardig, want toen hij op 27 maart 1961 het Marine-oplcidingskamp in Hilversum binn enkwam om met zijn eerste militaire vorming te gaan beginne n , sto nd hij di ezelfde dag al bij zijn divisiechef, om deze te vertellen, dat hij over veertien dagen naar MiJaan moest, H ij kwam eens informeren hoc dat nu moest. En hij ging naar Milaan

en met hem werd de Nederlandse judoploeg kampioen \ an Europa.

Vanaf deze dag was SchaeCer in het Marine-opleidingskamp bekend. SchaeCer begon op zijn vee r tiende jaar de judosport te beoefenen bij de judoschool Rooijakkers in Roe r mond; in drie jaar tijd ve rov e rde hij de bruin e band. Op zijn zestiende jaar we ·d hij al kampioen van Roermond in alle eategol"Îeën. In 1960 werd hij kampioen van Zuid-Nederland en daarna kampioen van Nederland bruine bande r s.

Een week later deed hij in Overveen examen voor zwarte ba n d en werd toen direct kampioen van Zuid -Nederland in die kla sse. Een kampioenschap dat hij prolongeerde i n 1961 en 1962.

Tot nu toe is hij er nie t in geslaagd het kampioenschap van Nederland zwarte band op zijn naam te brengen, maar hij hOOPt in 1963 zijn kans te krijgen.

AAN D E TOl'

Zijn judoprestaties brachten hem aan d e top in de judobond en hij mocht in 1960 bij de interlandwedstrijd te Anlwel·pen tegen de Belgen uitkomen. Hij ZOrgde voor het enige Nederlandse punt!

In 1961 deed hij mee in de wedstrijd teJlen West-Duitsland en in dat zelfde jaar volgde voor hem d e onvergetelijke reis naur Milaan. waar de Nederlandse ploeg Europees kampioen w e rd

Zijn persoonlijke succes waren groot en tr ots kon hij in hel Marinekamp de grote beker laten zien.

Enige dagen na de ma r i n ekam piocn_

rot o's op deze pagina: Matroos 3 ZM J. Schacfer tijdeIIs wedstrijden

sc happ en kwam hij uit tegen Frankrijk, waarbij hij de prachtige prestatie leverde ee n onbesliste part ij te draaien tegen de ste l·ke Fran sman GI·oussain. Me t de Zuid-Nede dand se ploeg tenslotte mocht hij in Eindhoven tegen de s terke Koreaan se ploeg meedoen, waarbij hij weliswaar verloor, maar toch de goede pres tat ie le verde om <H1 minuut s tand te houden. En wie de kracht van de Kor eanen kent, weet dat dit een prestatie is!

Vaak zien w c in de s portwereld, dat degenen die op jonge leeftijd tot de uitblinke.·s gaan behoz·cn, hierna een over het paard gl·tilde indruk maken. Hie r van is niets te merken bij Schaef e r hij is de e('nvoudige, I·ustige en behulp:wme sportjongen gebleven. H ij vindt in zijn SpO I ' cen vrijetijdbesteding, maar begrijpt hccl goed. dat er dingen in het le\"cn zijn, die belangrijker zijn dan prestaties op sportgebied.

GOED GETlI OFFEN

Hij vindt dat hij h e t wel goed getroffen heeft bij de Koninklijk e marine en is blij met zijn plaatsing in Hil ver_ sum. D aar kan hij ecnmaal per week trainen in de spor t school van H ellemond en hij zi t dichtbij Ov erveen, waar hij ieder w eekei nd e traint op CJ.O.S. Zijn ijver en toewijding w e rden beloond met zijn o pnam e in de Nederlandse ploeg voor de Europese kampioenschappen in Essen. Succes was daar echter niet voor hem wegg elegd.

Zijn grootste zOl"g is zijn gewicht. dat steeds boven de tachtig kilo dreigt te raken en tachtig kilo is d e grens tussen de middengcwichtsklasse en het zwaa r gewicht. ,.En daar zilten te grote jongens in; ik ben per slol van r e kening maar I meter 70."

KM - succes op wapenfeest

H e t 52s t e w a pellfees t van d e Koni nklij k '! Ond erofficieren Scherm b ond vo nd pla ats te Sch aars be r ge n . Voo r d e scherm e nd e onde r o ffi c ie r e n van de K onin klijk e m arine i.s het wape n rees t een w aa r s u cces gewees t Allereerst de korpswcdstrijden. Op fl ore t werd dat een ee r ste p l'ijS voor het Korps MaTinicrs; de sergeanten de r mariniers O. H .

M. KJ·aust. W. Koom cn en H Snijder wonnen ni et min. der dan de wisselbeker van Zijne Excellentie de minister van defensie.

Op degen werd het voo r de mariniers een derde prijs, terwij l de tweede pr ijs (van de 9 deelnemende korpsen) op sa be l be t ekende, dat h e t K orps Mariniers de gouden medaille ols Korp s prijs op alle wapens had gewonnen.

Slechts twee korpsen namen deel aan de korpswed_ s tr ijd gewccrschcrmen. Ook hier waren de zeesoldaten, i.e, de sergeanten der mariniers W I... en J. A. de Wijn, alsmede KPLMARNS C. J. va n Tol, heer e n mees ter. Person eel noret hoofdafd eling A (12 deelnemers) was voor SGTMARNS W L. d e Wijn, op de voel gevolgd door KPLMARNS C J. van T ol, die mel de tweede Pl'ij S naar huis toe ging, t er wijl S GTMARNS J. A d e Wijn op rIOI'et vijfde we r d. Oe ISle prijs floretschermen eersle a td eling werd uitgereikt aan SGTMARNS H Smjder.

KPI...MARNS C. J. van Tol stelde in de hoofdafdeling degen niet teleur en bleek van de 14 deelnemers de sterk ste, waarbij SG'I'MARNS W L. de Wijn h et presteerde om met de tw eede prijs schoot t e gaan.

In de hoofdatdeling B w as d e tweede prijs degen voor SGTMARNS W. Koomen , terwijl SGTMARNS O. H M. Krause de derde prijs ten dee l vie l in de eerste atdeIing person ee l degen.

Personeel sabe l hoo f dafdeling A eindigde met (!(!n tweede en een vijtde prijs respectievelijk voor Van Tol en voor J. A de Wijn, terwijl van de 22 deelnemers persor,.eel sabel eerste afdeling dc se r geanten der mariniers Krnusc. Snijder en Koomen het presteerden respect ievelij k de eerste drie prijzen in de wacht te slepen.

Personeel geweerschennen eindigde weli s waar niet met een eerste prijs voor een mari n ier, maar wel een tweede

Oefen en voor Kieier Woche

(J e se l ecUewedstrij d en In Oraak.'achte;n hebben tO t ,evo lt ,ellad. d a l KT''- W I' Coolh us, I T Z I C d t en LT'.r.S O J ""IK lI ommel mtl hun bema nnin ,e n de K Ie i er Woche mochten deel nem e n AI" elld tr ad OP LTZ I 11 P Van der S t eur terwijl als c bd de d e l elaUon (ook van de If ll te t plo , en d e kone r : bema n nin,en) wH aa n l weu n de 1I 'ko n"Ule marln -a t tacMi In Il o nn d e KLTZ ,\ " nl st.

SPORTPRAET

Alle NSF -proeven binn en 2 uur

" Op 47 jarige leeftijd w as ik n a ti o n aa l kampi oe n Oll der e n ". k a n kapit ei n t e r lI:el' van admin l· s t ratie F O van ze KKe n Onze sche rm - en vijlkampcra c k kan trots l!lijn op dit kampiM nsc h:lp, beh aa ld n a barrare me i d e he er M ak, di e m aar n et even m ee r d a n de helft van h e t aa nt a l j!lrt! 1I t e lt d an hijze lvo.

KOSHEl-toernooi

M eer da n h o nd e rd d ee ln e mers aa n h et sch e rmt oe rn ooi , dat d oo r d e K o n i nklijk e Officiers Sch e rmbond a Jd e li ng Den lIeld e r ( KO SIU : L ) was ,e orr:misee rd Veel publiek. veel geschreeuw (vooral van de s abelschermers) ; het werd erg laat. Di t laa tste vooral t e wijten aan een t ors aantal barrage-partijen. Er werd geschennd op sabel, degen (elektrisch) en floret voor dames (niet elektri sc h).

Om ook de wat zwakke r sc hijnende sterren een kans te geven. waren uitges loten degenen, die d eel uitmaken van de CIOS-tra i ning en zij, die behoren tot de hootdklasse pt!r wapen van de K.RA.S., d e KOS of de hoofdklasse A van de KOOS. Tweede prijs sabel werd gewonnen door de ini t iatiefn emer van d it reeds lot een r,r aditie gewol'de n sc hermtoernooi, KTZA J H. van de Wall. H ij pres tee. de h et om in enkele partijen met zo'n 4--1 achter te staan en dan no;.l' de kracht vaak weer te v inden om met 5-4 te winnen.

( W L de W ijn), een vierde (J A. de Wijn ) en vijfd e (Van To l). Er waren tien deeln e n:ers. Tussen de drie strijdkrachten kwam het ook nog tOt équipewedstrijden op drie wa p ens.

Op s abel en op floret allebei d c eers t e prijs en (heel merkwaa rd ig) op ons door. gaans sterkste wapen, t.W. degen, als hekkesluit e r geeindigd en geen prij s.

[)c('lnemeTS van marin :!zijde wuen allen mariniers. op twee man vlootpersoneel na, welke laatsten echter in de voo r ronden s neuvelden

Namens de comma n dant van h et Korp s Mariniers gaf de luite nant-k olonel der marinier s J. A_ van R eijn blijk van belangstelling. t erwijl dc LTZV I E. J Wil s d e commandant der zeemacht in Nederland vertegenwoor-digde.

TE VERWA C IIT EN S PORTEVENEM ENTEN :

2" 5 !8 juli juli juli

nationale vijfkamp miJ. atl. kampioenschappen mil. zwemkampioenschappen

Leiden Soestduinen.

In welke conditie KTZA Van K regten (foto links) verkeert moge blijken uil zijn verrichtingen tijdens hel atJeggen van de proeven voor het vaardigheid sdiploma va:'! de Nederlandse Spo r t Fede_ ratie. Binnen twee uur werden de procve n afgelegd. W k do e t hem dat na? Was het voor de KTZ A F. O van Kregten de twaalf. de maal. dnt hij, met goed gevolg. aan d e vaardigheids_ proeven van de Nederlandse Sport F ede r atie voldeed.

Tl.JNTMARNS M. S. de K or· ver van de Van Gh ent Kazerne deed het voor de tw ee· de maal.

L TZ VK 2 W. A. Aa lbersberg w as dagen t evoren bezig met de materiële voorbereidingen van het toernooi. Op de ochte nd van de uitvoerin.! (i.v.m. feest. avond mei laa t slot van Tafelronde) om half zes reeds in touw met de opbouw van een <) n andlf. Daarbij scco nd e ren. moeilijkheden op_ vangen. heen en weer draven. t o t middernacht toe. KOSHEI... kan d e he e r Aalbcrsberg dankbaar zijn.

D e prijzen werden door dc waarnemend commandant d e r .o:eemacht In Nederland uitgereikt, daarbij geassisteerd door de wethouder van spor t zaken van de Den Helder. Commandeur P. W C. de Vos en mr. Jules H Kr.üw er deden dat omstreeks half tien des avonds met (uiteraard) korte toe· s praken.

SCHERMEN : Belge n verslag e n

S c h e rm e n N ed e r land Uelgië In de Va n G h e nt k aze nl e te Ro tt e rdam E q uip es v a n vier. Op fl o r e t we rd h et ee n Nederla ndse :tege, dank :tij voora l h e t aa nd ee l v a n

SGTA RO J Sauerb ie r eo u -

v e , di e al :tijn vier

tijen won li et we rd 9-7

Op degen werd het een 8-6 overwinning. waal'bij het marine-aandeel al s volgt was: KTZA F O \"an Kreg · t en. de Nederlandse kam· pioen, won tw(.'e van zijn vier par t ijen. lel' wijl KPL-

M,ARNS C. J viln Tol een iets beter re s ultaat bereikte door cr maar een te verliezen.

Op sabel geen marine· deelnemers. Hel w erd 12--4 voor de Belgen. In tolaal dus een 2- 1 o'"erwinning voor de Nederlandse mililairen. W edstrijdleiding in handen v.:m L TZVK 2 AaIbersberg. Uitstekend verlopen De prijzen werden uitgereikt door de voorzitter van de Commissie Internationale Militaire Sportwedstrijden, kolonel Borghouts.

Team Hr . M s. He rtog He ndrik w e rd kampio e n ha ndbal

N ege n e l ft a lle n e n ee n k a m p iue nsc h a p hand ba l. De s t r ijd wer d ges tre d e n o p h et t erre in v a n h e t A n k e rp a r k e n binn e n de omh e inin g va n h et mari n e-s po r t p a r k aan d e Ruy g h weg t e De n He ld e r

H et begon i n drie poules. MVK Valkenburg bl:!ek de sterkste door de ARO 's met 15-3 en VBHKAZ met 6-4 te verslaa n. Dit laatste team WOII van de A R O's met 17-2. I n de tweede poule trok.ken de adelborsten aan het langste eind door o verwinningen op MVK De K ooy ( 7-4) en MOK H ilve r sum (6-3). DoOI' ee n zege ffiC!t 4--1 o p De Kooy werden de Hilversummers twcede.

Het team van H r. Ms. " Hertog Hendrik " (waarin, dit om mogelijke kritiek te voorkomen, slC'C hts drie sportinstructeurs war e n opgeste ld) vers loeg de ploeg vall ons vliegkampschip me t 13-5, speelde gelijk tegen VGKAZ 7- 7, maar omdat de Rotlerdammers h e l t egen de Doorman niet verder brachtcn dan 8-5, w erden de mannen van het wachtschi p no. I.

D e poule_ winnaa rs kwamen l een in een fmale-afde l ing, de nummers twee kwamen ook tC!g e n el kaar uit (om de vie r de tlrn zesde plaats) evenals dat het geval was met de hekkesl uit ers, die o nd er elkaar mochten uitmaken. wi e d e minst s terk e wa s.

En dit werd h et resultaat.

HER H EN k am l egen d ':! jonkers maa r nauw e lijks tot een overwinning (10-9), maar hun even be n auwde zege tegen d e Valkenburgers (6-5) wa s toch vol d oende vo or het kampioenschap.

MVK Valkenburg bleef met 11-7 de meerdere van de t oe k omstige officieren en veroverde dus de tw e ed e plaats vóó r de ad.elbors t en.

In de tweede poule was he t een merkwaardige zaak. De di sci pelen van LTZSD ! fo'. van den Heuvel Rijnd ers spee lden met 4-4 gelijk tegen de VBH Kaz er n e en t egen d e mariniers van het Rotte r damse Toepad we r d het eveneens een draw (5-5).

De mariniers uit D oor n maakten daarna vijf doelpunte n tegen vier van de collega's, die in de rol van de Van Gh cnt Kaz er ne lopen. Vierde plants in de eindrangsc hikking dus voor VBHKAZ en de vijfde MOK Hilve r sum, dat dezer dag e n kapitein ter zee S. H. de Boer als commandant krijgt. Van Ghent Kaz e rn e du s zesd,.

De ARO's s p eelden het klaar om van de blijkbaar nog ni et geheel aan de wal gewende handballers van Hr. Ms. "Karel Doorman" met 8-7 te winnen . gelijk te s pe len t e gpn h et MVK De Ko o y (5-5) en daardoor achtste te worden. D e mannen van overste Wou d stra maakten cr teg e n de "Doorman" namelijk 10--6 van en dat was genueg voor d e zevende plaats.

Kar e l Doorman dus hekk es! ui! er, maar de s portcommissie was erg v er h e ugd met de inschrijving van dit sc hip.

KAPTMARNS F. C. Vri esman had de wedstrijdleiding (vast) in handen.

De kapitein t er zee van adminis tratie J. H. va n de Wall reikt e n amens de commandant der zeemacht in Nederland de pr ijzen uit. Niet echtel' dan n a enk ele wels prekende zinnen te hebben uitgesproken.

Een opmerking bl ee f hangen. Dat was bij de uitre iking van d e derde prijs aan de adelborsten. De I nt e ndant der Z eemacht in Nederland rr.eende w el te begrijpen, waarom de jonker s geen kampioen waren geworden. "Met acht man gespeeld, zo t e zien", concludeerde kolonel Van der W alJ h et aantal aangetreden adelborsten in specte r ende, in de vaste ve r onderstelling, dat de on t bre kend e handballel"S reeds gestart waren m et het vrije weekeinde.

MYKKooy wint Re horst-toernooi

De s i r ijd in h e t Bu rge m ee s t e r Rehorst -v o e tbaltoernooi is wedero m ges t r ed e n . 'Marine-kampioe n l Sti I , ook dit jaar w ee r vero v eraar van d e ti te l , is t oe rnooi -wi n n a ar ge worden _ Zo n de r a l te v e e l moe it e v e roverde n de ke r els van De K oo y de beker.

Na d e tweede rond e waren de beide t eams van zow el h et Deibe lkamp als he t Marin e-vliegk amp De K ooy overgebleven. De s porteommissie van het Dc i belkamp besloot toen de finale meteen maar Ie laten spelen tu ssen de be ide eerste elft allen en om de derde en vierde plaa t s te laten voetballen tu ssen Deibelkamp 11 en Kooy 11.

Er was vrij we l publi e k, dat in den beginne all ee n maar oog had voor de cracks. Vooral toen de " puntmut-

'0 \ 0 ec h ts bo ve n : h a nd ba l · t ea m va n IIr MS. lI ertog lI e " -

!!. Ik t ege n d e a del bo ue n. O nd e : d e ka m ploen " n

se n" na een minuut s pelen een doelpunt hadden gepres_ teerd en Bakker van D e K ooy e nkel e ogenblikke n lat e r de partijen op gelijke voet bracht

Helaas werd het verder ee n vrij vervelende partij. Met de rust was het 4--1. Bij een score van 6--2 vond de schei d s recht er het welletjes.

To t die overt uiging waren de t oesc h o uw ers reeds veel eerder gekomen. De een na de ande r wa s namelijk naar h et andere veld getrokken. waar v ee l aantrekk elij k er, althans s pannender voetbal te zien w erd gegeven. Me t de r ust war en de doorbijters van 't Deibelkamp met l--{) in de meerderheid. Na de thee w erd h e t I - I. m a ar opni e uw kwamen de t ege ns tande rs van Kooy ti aan de leiding. Me t een fraai schot wenl. het echter. vlak voor hel eindsig naal w eer gelijk en dat betekende voor e l k vijf s trafschoppen van de elf meierstip. Laten ze er nu alle tien ingaan

W eer tw eemaal vij f pe/laltics. D eibelkamp miste cr twee, D e Kooy drie.

Zo werden d e be ide elftallen van het Marine vliegkamp De Kooy dus no. 1 en no. 4, t erw ijl de D e ibelkampers d e tweed e en derde plaats ve rov erden.

TROUW "- marsprij s voor Amst e rdammers

E r wordt than s druk gewandeld , vooral ook t e r voorbereiding van d e Vi erdaagse. Tot dit doe l n eem t men regelmatig deel aan wand el marsen. Voor een groot aantal (zie QBAZN no. l5a ) kan daarvoor vrij vervoer worden verstrekL De Trouw-marsen behoren niet tot dez e laatste cat:!gode. Voor he t detachement van d e Mal"Înekaze rn e Am-

sterdam en de T OKl\1 was dat in het geval van de mars van dagblad ,.Trouw" in de hoofdstad ook niet nodig.

H et detachement nam m et 18 w aardige wandelaars deel. All emaal vlootpersonee l onder leiding van SGTSD J. F F. Mooren. Behalve wand elen zagen wc de Kanenburgers ook af-

drogen. De meisjes van de soe p-halt e bij de manege in het Amsterdamse Bos hadden het dan ook zó d!"u k. Bovendien war en z e aardig. En of deze hulpvaardige geste in dire ct van invloed is gewe;:!st op de toekenning va n de prijs voor de beste militaire groep valt te be· twijfelen. Maar SGT Mooren mocht dit! prijs wèl in on tvangst nemen. H ulck>!

"

Ms. Groningen

iets terug voor

Het was een we i nig spraakzame ouà-commandant van Hr. Ms. Gron i ngen, met wie ik in de trein zat op weg naar de stad, die als naamgeefs te r van zijn vroege re schip elk jaar uitin g geeft aan de hoge opvatting, die zij van haar malronaat heeft.

Een kerstboom voor het sc hip , om naar oud-Gronin gs gebru ik in top te worden gehesen, voor iede r van de 270 opvare nden een levensgrote Gron inger koek, soms aan gevu ld met shag-tabak en andere versnaperingen, kortom ee n jaarlijks terugkerend kerst geschenk om U tegen te zegge n .

Ze zUn cr altijd een beetje stil va n, de mannen van Hr. Ms. Groningen, wanneer het de cember wordt en dez e l-egcn van goede gaven "uut Noord'n " op h e n neerdaalt. De klap op de vuu\'pijl wa s echte \' wel, da l het schi p na d e in 1960 ondernomen we reldr eis bij aankomst in Den Helder door een deputatie uil d e s tad GronÎn gen werd vel-welkomd, een aU e ntie , die vanz e lfspre ke nd op hog e prijs we rd ges t eld.

GRAAG AANVAARD

De toenmalige commandant, kapitein-l uit e nant ter zee C. E. Wolde rling, nam zich voor ee ns iet s t erug t e doen voor het vele goede , dat zijn schi p s teed s van Groningen m ocht ondervin_ den. Zijn aanbod, onder au s piciën van de Vereniging "Groninger Ha venbcl angen" een lezing met llchtbeelden over d e Koninklijke marin e en de vlagvert comeis van smaldeel 5 te komen houden, werd graag aanvaard.

De commandant werd inmiddels afgelost; de o ud e belofte heeft h ij cçhter ni et verg eten T e l'wijl de ove rste in d e trein de laa ts te hand legde aan zijn lezi ng p robee rd e ik ee n gesprekje a an te knopen.

W(lt kan die toren links R IL and ers zijn d(lll ja, nalUurlijk, u lie t het (11.

KERMIS

"Overste, u treft het ni et, er is deze week juist kermis in Groningen,"

" Wa t zou da t ?", vl'ocg de overste afwez ig, terwijl hij in zij n paperassen bladerend ijver ig notities maakte.

,,0. maar dan kent u d e Gro nin ger me i- ke r mis niet, dat is ie t s apal·ts, dan s taat he(! I G roningen op z'n kop. Dat is hee l anders dan bij ons in Den Haag, die paar tenten op het Malieveld. Moet u i n G r on i ngen komen. daar weten ze wat kenni s is! He(!! G roningen's intelligentia gaat er heen, De beroemde rederijkerskame rs s paren het hele jaar om cr te gaan po t verteren, Missc hien hebben ze ni et eens tijd om naar u w lezing te kome n luistere n "."

" HC! 1 valt missc hi C! n wel mee" sprak de overste, ijverig doorwerkend.

"Overste, is u van pl a n vanavond na uw lezing nog ' n piepslag te maken", v roeg ik, Ja , allic ht, hoezo? "

"Ver geet u d a l muar r us ti g. overs te, slap en is er vannacht niet bij. De vismar k t staat vo l draaimolens en vlak voor de deur van uw hotel speelt een draaiorgel de hele na c ht door! "

Maar de overs te liet zich niet ontmoedige n :

" Ik be n tensl otte gewe nd dool' het lawaa i van de diesels va n ee n o nder zceboo t he e n te slapen, wat kan zo'n pi erement mij nog deren 1" untwoordd e hij dapper. " En al s ik werkelijk ni et kan sla pen, s ta ik d es nood s weer o p. om ook naar de kermi s te gaa n !"

ZO NOORDELI.JK

Eindelijk, na 3 J.1 uur, kwam Groningen over de kim Een bestuurslid va n de vereniging "Groni n ger Hu venbelangen", die ove r ste WOlde r ling per auto van het s tation afhaalde, w ees h em -o nd e rwe g enkele bijzonderhed e n va n de st ad. O p de vraag of hij Groninge n reeds ke nde, zei d e overste dat h ij nog nooit zo noordelijk was geweest. Voor ingewijden klonk dit heel mer k waardig uit de mond van de man, onder wi e ns bevel Hr. Ms, DoU ij n ( de vroegere boot van de Engelse T -k l asse) in de winter van 1950, voor proefnemingen me t s nuiveren in het poo lgebied e n voor ee n onderzoek naar de uitwerking van extreem lage tempera tu _ ren o p mensen e n ma te r ieel, al s een der eers te geallieerde onderzeebo ten d e ijska p va n de Noordpoo l bereikte en tot de 78e bl'eedl eg r 8 ad dOOI 'dro ng. Er wa s nog tijd voo r een zoeks lag over de kermis, wa ar boe ren, bu r gers e n no tabe len op b r iese nde houten hengsien en glimmend vernis t e va rk ens gezele n, m e t de reg el maat van ee n v uurtorenlicht voorbij kwamen fli tse n ,

De beroemd e Martinitoren , indruk wekkend 13e-ee uw s symbool va n Groningen 's oude veste, zag on aandoenl ijk neer op het drukke gewoel aan zij n voet. Met moeite maak te i k me los van dez e bo nt e menigte me l haar brood en s p e len. Brood, nu ja koeken dan _ en wat voor koeken!

Langs ee n e re haag van zuu rs tangen en waf e ls be l-e ik te ik café-restaurant Ric he,

OOK

.JEUGD

De zaal had zich reeds met ee n talrijk publiek gevuld , Da a r waren vele promine nt e n uit de s tad en provincie, reders, sc hee psbo uw e rs, ee n bankdirec teu r, kops tu kken van handel en bedrijf. orriciële personen zowel als particuliel'en en - wa l bijzo nder ve r heugend wa s _ ce n groot aantal jongeren. T OL hen behoorde n h et co mplete Groninger ko rp s zeek adett en, al s mede de leerlinge n va n de zeevaart - en de machi nistenschool, waarvan de dircc t eu r ook aanwezig was.

ZESDE

Oversle WOld er ling begon zijn causerie m et een woord va n dank voor d<l gelegenheid als oud-comma ndant van Hr. Ms. Groningen iets te vertellen over dit zesde Nederlandse oor logschip, dat de naa m van deze stad en provi ncie draagt.

In het kort memoreerd e h ij de vij r vori ge n aamdl'agc l'S. wa:n-van de ee l's tc. in 1641 gebo uw d. Ilun de admiralit eit van Am sterd am toebehoorde en de tw eed e, die het eige ndom was van de admiraliteit va n Fri esland. op 8 november 1658 deelnam aan de slag in de So nt ,

De d erde Groningen nam d eel aan de Vi e rdaagse zeeslag

In 1666, de Tocht naar Chalham in 1667, de slag bij Schoonc_ vcid in 1672 en de s lag b ij Kijkduin in 1673

Deze e nk ele voo d lcelden t one n reeds aan, dat d e naam Gl'oningen door de eeuwen heen in de Ne d e r la ndse zeegeschiedenis ee n goede klank heert gehad.

Overs te Wolderling vertelde uitvoerig over de dige onderzeebootjage r , die op 12 september 1956 In dienst we rd gesteld.

Interessan t voor he t aandachtig lui ste rende publiek was de uit eenze tt ing o"er de taak van Hr. Ms. Gron ingen als

onderzeebootbestrijd Ings_ Jage r behorende tot cen zogenaamde " hunt er-klJlel' rorce", een taak die vool'tvloei t uit de marltlcme Inspanning van Nederland als lid van d e Noord Atlantische Ve rdr ags-Organisatle, Oe zeekadetten en de leerlingen van de :teevaar tsc hool volgde n met g rote belangstelling het e x_ posé, dat d e sp re ke r ga r van d e omva ng van het transport van grondstorfe n , levensmiddelen en oorlogsbehoefte n ovc r het tweeduizend mij l brede zeegebied tussen NoordAmerika en Europa In ee n eve nt uele oo rlog e n de bescherming van de:te konvooien van 40 tot 200 sche pe n legen vijandelijke ond erzeeboten. Oe nodig e pllraat heid vereist. deze specifi e ke oorl ogstake n i n vredestijd terdege wOl'dcn beoc fen d.

H er scheep.tembleem van Hr M.t, Groningen

VLAGVERTOON

Uitv oerig ging s preker in op d e grote waard e van vlagve r too n, da t veel meer omvat dan een buitenlandse haven binnenlopen en feesten organiseren, zoals cen veelverbrcid misverstand wil doen ge loven, Vlagvertoon heeft in het a lgemeen ten d oel h et co ntact tu sse n de volken nauw e r t e maken. Verd e r kan he t in som mig e gevallen als mach tso ntplooiing politieke be te kenis hebbe n.

Nadat de ove rs te nog het ee n en a nder o ver de smaldeel· reis uit 19 60 had ve l'teld, werd de cause r ie besloten fil et ve r toning va n de kleurenfilm Marc Liberum e n de film va n het be:toek aan Rio d e Jan eiro.

Een ent hous iast publiek , dat blijkbaar geen spijt had er de mei- kermis voo r te hebben verzuimd dankte de spreker me t ee n langdurig en harte lijk applaus.

Niettegenstaand e het vergevol'derde uur wilden de leerlinge n van de zeevaartschool nog veel meer weten en hi e lden de O"el'3t e Ilog dri e kwartier bezig met vragen. Ee n vermoeide, maUl' gelukkige oud -commu ndant van Hr. l\1.s , Groni ngen ke e rde na anoop naar djn hotel te r ug in het blijde besef. zijn vroege re .schip en cie Koninklijk e marine nade r te heb be n geb l'aeh t tot deze zccbe wust e stad en provincie

PLASTIC SCHIP

(vervolg va'l lJog. 19)

De werktijd nodig om d eze pla st ic boten tc maken is kleine r dan bij het. gebruik van andere materiale n , wal dus de kosten drukt. Bovendien ko st de mal voor ee n plastic boot s l ec hts ongeveer 1900,-. Wanneer men op zo'n mal een sc hip of tien maakt, zijn deze kosten te verwaarlozen. Bij gebruik van andere materialen komt een mal al gauw op ccn twaalfduizend gulden; wannee r m e n daaro p ccn dozijn boten bouwt, zijn de kosten altijd nog duizend gulden per boot.

Daar s taal echter tegenover dat het materiaal (polyester en Aircx schuim. plast ic) aanzienlijk duurder is dan andere gangbare materialen.

I n reile h ee rt de Koninklijke marine een prim eur m e t deze landingsboot:

volgens deze sandwich-constructie is nog niet cerder een zo groot schi p gebouwd.

H e t is d e bedoeling dal binnen cen jaar nog tien van derge l ijke sc hepen afge leverd zu ll en worden. Drie daar· van worden op de Rijk s werr gebouwd. De andere zeven worden aanbesteed bij andere werven. Die werven krijgen ook van d e Rijkswe rf te hor en hoe men hel procedé moet toepassen.

Trouwe n s, ieder die h e l w ete n wil kan van de Rijkswe t'r de technische gegevens krijgen. Er zij n da n ook al Noren. J apanners, Zweden , Brilten Amerikanen. Duitsers, Oos lenrllkers en Zwitsers een kijkje komen nemen in Den H e lder bij de bouw van de "landing crah assauJl" (L.C.A.).

Binnenkort komen er ook nog grotere plastic schepen: van 23M meter la n g, die wstien knopen kan lopen.

Maar wc behoeven ni et t e verwachten dat men s traks volgens deze m ethode bij voo r beeld een krui ser kan bouwen. zo venekerde men mij. DaarVool' is hel materiaal name l ijk te !lexi. bel. Men zou dan de schee p swa nden zo bijzonder dik moelen maken dat hel altijd voordeliger zal zijn staal t e gebruiken.

I n hoeverre kunststoffen in de komende jaren staal en hout zullen kun· nen verdringen als materiaal voor de scheepsbouw, zullen we moe t en afwachten. I n elk geval: hel ee r ste plastic sc hip van de Koninklijk e marine vaarL

Hl'n die behIng s tellen In de technische ontwlkkelln, van de plafUe Iandlnpboot. wij naar het arUkel " Development and con5tl'UcUO n of plafl.l.,. boIItti by the Royal Dutch Navy. door O Su"",,maker en L Taal In: Brlllsl\ Plafl.le. van deeember 196 1.

STEUNT HET

MARINE.KAMPIOENSCHAPPEN 1962

Pas toen de lee r lingen-ve rpleegste r van het Buss um se Ma jell a Zie kenhu is en hel H ilversumse sana torium

" Zon nes t raal" het marine op leiè ingskam p te H ilversum verlieten, waren d e marine - kamp ioensc h a ppen aUet hiek, voetbal, s l oeproeien en volley bal ( marva's ) helemaa l achte r de rug.

Directe ur - geneesheer J

C oe berg h va n de " Majella " had, als begeleide r vnn zijn meisjes, nog nooit zoiets meegemaakt e n zij n echtgenote verle Ide evenzeer te hebben ge not en van de davere nd e dansavond, die op de p r ijsu itre iki n g was g evolgd.

Kapitein ter zee H J Baa ij deelde gu l en opgewekt de prijze n uit.

SCHR 1 P S chelleken s mocht tweemaal op hel podium komen, De YES -er werd n am e l ijk zow el op de 100 m a ls op het dubbele van die a fsta nd kampio e n m et res p 11.8 en 24 .7 seco nd en.

Op de 400 m bleek T LG 3

ZM L J Th K uyk de s ne lste met 54 3 sec., terwijl

KP L MARNS G. J va n der

Heijden , die op deze afstand met de tweede plaa t s ge noegen moest nemen, de 800 m voo r zijn rekening nam in 1.59.4. precies v ijf seco nd en voor VGMRS I R. J L andrê. Op de 1500 m als grote favoriet gestart , bleek de 800 meter-kampioen ook v eru it de sne ls t e te zijn. Vier m inuten 9.6 sec. li e t K PLMARNS

Van der H eijde n voor zi ch a fdrukken , terwijl SCHR 3

ZM E. R. K leuver ( HERHEN) , loch ook ni et mis. 4 .29. 1 nodig had om rond te komen.

De 5.000 meter was, zoa l s gewoonlij k, het s lotnumme r van de atlet iek -kam p ioenschap p e n Het werd een se nsationele wed st r ij d , waarbij een zestal lopers tot een rond e voor het einde de kopgroep vormde.

Landrê eerste met 17.42 .2,

De k a mp Ioen , e r prln ge n K leuver ( k am pio en 1961 ). tweede en op de derde pl aats MARN 2 ZM J. L . Borggreve ( 17.48._), J UÎst één seco nd e voor ADB Borghouts.

De 4 x 100 m estafette verliep met wisse l ende kansen v a nwe g e slec hte wi ssels en st ruikel partijen.

Het K oninklijk Instituut w i st o p di t nummer echte r het (enige) kampi oensc hap Ie beha le n met de gast he r en op de t weede pl aats en de M V K. V.-ers als derde.

Ma r ine-kampioen vers pringen werd MARN 2 H C. Krediet met 6.1 4 m , 10 cm v erde l' dan MA TRSDO B. J

C oldenh o ff van het MO KHilve r s um SG T V Spelt (MVKV) wist hinkend e s ta p pende en s pringe nde 13 m en 20 em ver te komen Deze afs t and

bleek ruim voldoe n de voo r een zege bij de hink s taps p r o ng, want KP LMARNS L. Mulken s (MOK H ) bracht het niet verder dan 12.73 m. De hoogspringers kwamen ni e t v erder dan 1.65 m. Dat wa r e n SC H R 2 M R. IF. Munster ( MO KH ), KPLADB Sto rm van 's-Gravesa nd e en MARN 2 H. C. Krediet, die in deze vo l gorde beloond werden. Het podium boog even door , toen GSMKR 3 ZM P v an der Kruk he l podiu m bekl om om zij n kampioenstrofee te halen. Deze gewichtige kogelstoter kwam bij de kwalificatie o p de eerste dag 14.42 m ver e n dat be tek ende reed s een verbete r i ng van het marine-record. T ijdens de finale maakte hij er meteen maar 14 46 m van en deze afsta n d staat thans te boek als de verste t ijd ens marin e - kampi oe n sc h a p pen fo:estolen. VerhalI e moest met 13 .05 m genoege n nemen met de tweede plaats, zoals dat ook het geval was bij het discuswerpen. V a n der Kruk kwam toen 4 2 91 m ver, terwijl het lin t bij c r ack Ver· hall e's ve r ste wo rp ni et verder aangaf dan 42.30 m Veteraan SG T VGDWK J Levie werd op beide nummers derd e.

Speerwerp-kampioen 1962 is VGMRA I J. den Hollander ( MVK de Kooy ) gewor p en. Met 46.31 m. ru im 2 me t e r verde r dan SG T AROMARNS

J J _ P. M Wolfil (VB HK AZ) Ondanks mogelijke te ge nv allers (bijv. op discuswerpen) toch ee n k ampi oen · sc h a p voo r KPLMARNS

VerhaJle Op de vijfkamp. En meteen een recordver· betering ook. H ij vijzelde het marine-record met e nkele punten op to t 1943 pnt

Onde r : SloeproeIe n OP d e L OOS_ d rechl.se M OK " I voo r -

,\l le Uek. E e n va n d e "na ln h ar d lo pe n

Dank z ij vooral zijn fraaie prestatie o p de 1500 m wist CT 2 ZM J. A Pri ns ( MVKV ) me t 1767 p u nten tweede te worden. Zee· 'mach t -midvoor KPLMAR NS J , H Zwamborn ( MKERF) veroverde met 1410 punten de derde plaats

De Bevel heb ber der Zee· strijd kra chten was o.m. getuige van een fraaie finale sl oeproe ie n : 1.000 m zonder keerpunt. Op de Loosdrecht· se pl assen. De ploeg van de VBHKAZ roe ide goed, ma ar het tempo bleek te laag voo r de mannen van H r, Ms. Nep· tunus, di e de derde p rijs verwierven.

Na een uiterst s p an n ende strijd, wa a rb ij MOKH I en MOKH 2, beide i n een van de buitenbanen, beurtelings de leiding hadd en, bleek de eindsprint van de voor het merendeel uit K atwijkers bestaande plo e g van MO KHilversum 1 toch beslissend. De "bar oes" s prongen par· does in het 12 grad en koude wate r, zo groot was hun o v erwinni n gsv reu gde. De H a a gse marva's s peel den een p artij volleybal tegen hun Am sterd amse collega's, wonnen met 2-0 en kregen daarvoo r kampioensmedail· les. H et s pe lpeil was niet om ove r naar huis te schrij · ven en wa a rsch ij nl ijk zouden de Nieuwediepse marva's wat be i er voo r de da g z ijn gekome n. als zij gekomen waren. Van de " Schorp ioen" h elaas echte r geen i nschrijving.

• Lees v erd er OP pag. 35

Na 29 maandkronieken eindigt nu de rubriek

20 met een TERUGBLIK

Toen de schrijver van de rubri e k .,Twintig jaa r ge leden" eind 1959 door de toenmalige rM8ctie van "Alle Hens" werd 81mgczocht om ecn maandelijkse oorlogsrubriek te verzorgen, heeft hij zich daartoe eers t na lange aarzeling bereid verklaard. Toen hij cr eenmaal aan was begonnen zijn er nog wel momenten gewees t waarop hij zich afvroeg wat hij was begonnen en o f hij het eno r me werk we l zou kunnen voleindigen.

In ruim een jaar tijd was hij echter zove r, dat hij 68 maand· rubrieken in concept ge reed had. Eenmaal in de s tof ondergedoken. heeft het onderwerp hem zodanig gegrepen, dat het hem - buiten zijn beroepsbezigheden _ geheel in beo slag nam Het aantal boeken dat hij heert doorgewerkt en geraadpleegd heen hij niel geteld, maar het zijn er zeker mee r dan honderd geweest.

De sch rijver wiJ gaarne dank brengen aan dege nen di e hem bij dit werk te r zijde hebben ges taa n, waarvan hij moge noemen zijn vrouw, de heer Von Münching, bibliothecaris van de marineb ibliotheek en voorts de redact,iesecretaresse van " Alle He ns ". Ook wil hij zijn erken te l ijkheid betuigen voor de blijken van belangstelling en waardering, die hem van de zijde van enkele leze rs ten deel vielen.

De eerste aflevering we rd gepubliceerd in het nummer va n februari 1960 en sedertdien is de rubriek onafgebroken verschenen tot en met de vorige maand , zodat in totaal 29 maandoverzichten in Alle Hen s" we rden opgenom e n Na rijp overleg is de redactie echter tot de conclusie gekomen dat de rubriek in een blad a ls " Alle Hens" toch niet helemaal op haar plaats is. I n de eerste plaats laat de ge· sc hiedenis zich niet dwingen. I n sommige maan d e n is zoveel gebeurd, dat de rubriek zich, zonder onvolJedig te wO I'den, ni e t in de oorspronke l ijke gedachte één tot drie b ladzijden laat s amenpersen. Daardoor moet so ms een onevenredig deel van de beschikbare ruimte aan de historie worden besteed. te r wijl " A lJe Hens" toch in de eerste plaats op ac· tuele voorlichting is ge richt I n de tweede plaats is er in de Koninklijke marine zulk een sneUe personeelsdoorstrominll, d a t maar betrekkelijk weinigen in staa t zullen zijn om de ge hele rubriek te volgen.

Wie dat zou doen, zou een inzicht verkrijgen in de oorza ken van de situatie waarin de w e reld van heden zich bevindt. want die oorzaken wortel e n goeddeels in de gebeurtenissen van de latere oo r logsjaren, m aa r Iledeeltelijke o f versnipperde kenni sna me zou met name bij de jongeren tOl verkeerde conclusies kunnen leiden. Te n derde betwij fe l t de redactie of het jongere personeel _ en dat is verreweg in de meerderheid - nog wel voldoende belangstelling heeft voor gebeurtenissen, die het niet of altha ns niet bewu s t heen meegemaakt. Deze en nog enkele andere overwegingen hebben de redactie doen besluiten d e publikat ie van de rubriek te sta ke n, zo-

EN BALANS

da t de schrijver de se rie besluit op het momen t, althans in de peri ode, medio 1942, waa r in het dieptepunt van de grote wereldwo rsteling voorbij was en zoa ls Churchill zei. no g wel niet the beginning of the e nd" m aa r wel the end of the beginning" was bereikt De schrijver zou de waarheid gewe ld aandoen, i ndien hij zou verzwijgen dat hel hem s pijt dat de redactie dit besluit heen ge nom en, maar hij heeft er wel begri p voor e n moet er zich vanzelfs preke nd bij neerleggen Hij wil zijn werk echter niet a fbreken zonder het op passe nde wijze af te s luite n en daarmee vraagt hij deze maand nog een laa tste keer de aandacht voor de tweede wereldoorlog in een terugblik , een balans en een bes l uit.

T Rua_LIK

Bijna zes jaren heeft de tweede were ldoorlog geduurd Nadat Hill er reeds tevoren geweldige s uccessen had geboekt. daartoe in staat gesteld door de op zwakheid gebaseerde toegeeflijkheid van En geland en Frankrijk, werd het sein tot het uitbreken d er vijandelijkheden i n augustus 1939 gegeven , toen hij een ve rdrag sloot met R usland. Op 1 sep· tember viel hij P ole n binnen Op 3 se pte mber verklaarden Engela nd en Frankrijk d e oorlog aan Duitsland, spoedig gevolgd door de Britse dominions.

Hierop viel Rusland het z ieltogende Polen in de rug aan, waarna een periode van betrekkelijke ru s t volgde. w aarin een korte oorlog tussen Ru sla nd en Finland werd gevoe rd . De ru st pe riode werd afgebroken t ocn Hitler i n april 1940 zijn volgende zet uits peelde en Noorwegen en Denemarken aanviel. Een maand late r overweldigde hij ons land , Be l gië en Luxe!l\burg. Frankrijk werd in juni verslagen. Mu ssolini schaarde zich aan DuitslImd's zijde en vie l he l wankelende Frankrijk in de rug aan. Later probeerde hij het met Griekenland, maar met weinig s u cces.

Engela nd s tond nu alleen, maar o nder de bezielende leiding van Churchill sto nd het pal en het heeft daardoor de were ld gered. Het door stond de zwa re bombardementen en het zou een even tuele invasie manmoedig hebben a fgeslagen, maar zover kwam het niet. O ve r de zeeoorlog. die door de Duitsers van het begin af met grote heftigheid werd gevoerd. zullen "Nij onder een afzonderlijk hoofd nog een beschouwing geven. Amerika. i n naam no g s teed s neutraal , ging de zaak der vrijhe id gele idelijk aan mee r s teun ve r lenen Een groot deel va n het Franse overzeese rijk schaarde zich achter ge ner aal de Gau l le. Duitsland kwam Italië te hulp in het hachelijke avontuur op de Balkan ; Gri e kenland e n J oegoslavië we rden opgeslokt.

I n juni 1941 viel Hitler Ru s land aan, dat hij bijna overwel· di gde Van meet af aan verleenden En gela nd e n Amerik a

krachtige materiële ste un aan het nieuwe slachtoffer van Hitler's heerszucht. Twee maanden na de aanval formuleerden Church iU e n Roosevelt aan boord van het slagschi p H M.S. "Prince of Wales" het A tlantische handvest.

Op 7 december viel Japan de Verenigde Staten aan, waardoor d e Europese oorlog tot een were ldoorlog werd. Het bombardement op Pearl Harbor verschafte de Japanners tijdelijk het meesterschap ter zee, zodat zij zich in korte tijd van een o nmetelijk eilandengebied ko nden meester maken.

Het ging de eerste maanden van 1942 zeer slecht voor de geallieerden, maar dat jaar bracht later toch ook he t begin van de ommekeer, Midway, EI Alamein. G uadalcana l en de landingen in Noord-Afrika.

In 1943 kwamen de geallieerde tegenoffensieven goed op ga ng. Stalingrad luidde de terugtocht va n de Duitsers uit Rusland in. NOOl:d-Afr ika werd bevrijd, evenals Sicilië. Het Ita lië van Mu ssoli n i klapte in elkaar en Zuid-Italië werd veroverd. Het duurde echter lot mei 1944 aleer Rome werd bev r ijd en in Noord- Italië hielden de Duitsers zelfs tot de algemene ineenstorting sta nd Het jaar 1944 bracht de grote beslissende offensieven in Europa en Azië. De landingen in Normandië, j uni 1944, leidden tot de spoedige bevrijding van Frankrijk en Belgi ë en de gedeeltelijke bevrijding van OnS land, dat ten dele nog een hongerwinter moest doormaken. Duitsland moest in Oost- en Zuid-Europa geweldige gebieden prijsgeven. Een Duits tegenoffensief in de Ardennen misl u kte en de si tuati e, waarin Duitsland zich bevond, werd hoe langer hoe hachelijker. Ook de V-wapens konden daarin geen verander ing brengen, hoewel zij voor Engeland ee n nieuwe beproeving vormden.

In de Stille Oceaan was de strategie van het " island-hopping" zo s uccesvol , dat in oktober 1944 de eerste landingen in de Philippijnen werden verricht, die tO l de verovel'ing van de gehele archipel zouden leiden. Ook in Burma oogstten de geallieerde wapencn succes. Nede rland s- Indië w erd echter nagenoe g gepasseerd.

Het jaar 1945 b r acht het einde. Duitsland werd, nadat in maart de Rijnlinie was geforceerd, nagenoeg geheel onder de voet gelo pen en moest zich in mei gewo nn en geven. Het offensief tegen J apan was geleidelijk aan tot enorme propo r ties uitgegroeid en hoewel het land nog grote onve rslagen legers bezat, was de situatie door de nederlagen van de vloot toch reeds volkomen hopeloos toen in augustus de beide atoombommen vie l e n , die de stoo l gaven tot de capitulatie op 14 augustus.

Zo verliep , in grote trekken , de tweede we reldoorlog, die ten dele in deze. nu afgebroke n rubriek, hiervoor in 29 maandelijkse artike l en werd beschreven, van februari 1940 tot en met juni 1942.

De verwOU l l n l u.nlerlc hl d oo r de J apa n se aanvaL op p ea rL lI a rbor , Op d e voo r l rond de ve rnL e ld e to rp e d oJage,. ,.Do wn ul" e n "Cusin" ,

Chu r ch lU e n I{ o ose' el t d e le iders van d e geallieer d e oorlog svo e ring.

aALAN.

Men schat da l in de tweede wereldoorlog bijna 100 miljoen manncn (en v rouwen) i n militaire dienst zijn gew eest. I n 10taa 1 zijn ongevee r 30 miljoen mensen door de oorlol! omge komen , maar daarbij zijn ook de burgerslachtoffers inbegrepen. Er waren zeer veel burgerslachtoffers. D ie zijn e r in grote oorlogen altijd geweest, maar het was doorgaans toch maar een klein gedeelte van de bevolkingen, dat het oorlogsgeweld aan den lijve ondervond. De rest bleef buiten sc hot. Maar de " tota le" oo r log sc hakelde het g ro s der bevolkingen op de een of andere wijze in. Door de bombardementen raakte ook een veel g rot er deel van de burgerbevolkingen in gevaar. De tweede wereldoorlog brac ht nog een andere wee r zi nwekkende primeur, namelijk het op grote schaal en met geb r uikmaking van moderne methoden op sys tematisc he w ijze welbewust afmaken van miljoenen mensen. HitIer heeft zesmiljoen Joden uit veertien landen laten vermoorden. da t is 62 % va n het aantal Joden. dal in 1939 in die la nden aanwezig was. Voor Nederland zijn die eijfers : meer dan 100.000 en bijna 80 % , meer dan het gem iddelde du s. Behalve Jod en werden ook vele Zigeune rs, Polen en Russen op mi n of meer systematische wijze geliquideerd. De Japann ers legden het minder systematisch en grondig aan, ma ar met uithongeren, verwaarlozen, afbeulen en blootstellen aan ziekten hebben die toch ook hee l wat mensen d oe n omkomen.

De systematische beestachtigheid gaf aanleiding tot g rote ve ro ntwaardiging in de gehele wereld en het is mede naar aanleiding van deze tot normale rich tlijn verheven e:orcesscn , d at na de oo rl og veel werk is gemaakt van de berechting van oorlogsmisdadigers. Daarbij waren ook veel hoge staatsdie n are n e n militairen, die zich moesten verantwoorden voor het "voo r bereiden en voeren van een agressieve oorlog". Deze processen hebben ook wel kritiek uitgelokt. Hel is volgen s so mmi gen nam elijk nog de vraag of het juist is da t men zijn ove rw onnen te genstanders om deze redenen ter dood brengt of in de gevangenis sto pt. I n het bijzonde r ten aanzien van de maritieme en militair e bevelhebber s is het inderdaad een bedcnkelijke procedure , tenzij zij zich aanwijsbaar aan directe oorlogsmisdaden hebben schuldig gemaakt.

Zes jaar hing totale oorlog, gepaa rd gaande met weerzinwekkende misdaden tegen de menselijkheid e n langdu r ige overheersing van naties, waar in het ondergronds verzet tot bloei kwam, waarbij he t hard tegen hard ging, hadden ook het normbesef n ie t onaangetast gelaten. Hier en daa r kon men wel van zedenverwildering spreken.

Behalve het eno rme verlies aan mensenlevens en d e daling der moraal heeft de oorlog ook geweldige materiële schade veroorzaakt. Alle oorlogvoerende landen. met als enige uitzo ndering de Verenigde Stalen van Amerik a. kwam en berooid en ontredderd u it de oorlog te voorschijn. De kapitaalsverliezen door ve r vuili ng en beschadiging waren schrikbarend hoog, terwijl eveneens gew eldige kapitalen in de oorlogstoe r usting waren geï nv esteerd. Een ruwe berekening leert, dat de oorlogvoerende landen 1500 miljard dollar aan de oorlogvoering besteedde n Een anoer cijfer: 5150 geallieerde en neutrale koopvaardijschepen werden tot tinken gebracht met in totaal een tonnage van 21 'h miljoe n ton.

Speciaal op het vasteland van Europa hadden d e bevolkingen te lijden door hulzengebrek en schaarste aan allerlei le v e ns noodzakeJijkhe d e n. De s ituatie werd nog vers lecht e rd doordat miljoenen men sen van huis en haard war e n verdrev e n Bij het einde van de oorlog in Europa waren e r naar schatting omstree ks 20 miljoen "displaccd perse ns". Velen hunner konden weer spoedig naar hun vade rland terugker e n , maar er waren ook miljoenen, voo r wie dat niet mogelijk zou bl ijken, onder meer wegens de Poolse grenswijzigingen Nog vele jaren zouden de kampen voor deze ongelukkigen bes t aan

Zo was het du s een ontredderde en berooide wereld, waarin de overwi n ningsfeesten we r den gevierd.

En hel waren bovendien niet alleen de rechtstreekse gevolgen van de oorlogsvoe r ing, di e de problemen vormden, (oT kwam nog meer bij. I n de eerste plaats de toepassing van de kernenergie. Het beschikbaar komen van de onvoorstelb a ar grote energ iehoeveelheden die in de materie besl o ten lig gen , o pende g rote perspectieve n voo r de t oekomst der mensheid. Teg elijkertijd vormde de toepassing van diezelJde mogelijkheden voor oorlogsdoeleinden, in handen van steeds meer afzonderlijke mogendheden, een angstig schrikbeeld.

Alleen al met he t oog hierop was het noodzakelijk om naar een wereldorgan isatie te streven , die gewapende botsingen tussen de grote mogendheden zou kunnen voorkomen. Het werd noodzakelijk om de absolute begri p pen omtrent de nationale s ouvereiniteit , e r fdee l uit vroeger eeuwen en we} s pec iaal uit de vorige eeuw , aan de n ieuwe omstandighede n aan te pass en.

Rechl tegen deze noodzaak in ging de neiging, die zich vooral openbaarde in communistische landen en ontvoogde koloniale €ebieden. om de nationale onarhankelijkheid. de souve reiniteit en daarmee de betekenis en apa r theid der ab.onderlijke s tat e n zo krachtig mogelijk te benad r ukken. Zo ges chiedde het dat in een wereld, die zeer duidelijk op g rot e re ee nh e id was aang e we zen. s t e eds meer a f:wnderlijke e n op hun pas verworven onafhankelijkheid, op hoe we inig ook gebaseerd , buitengewoon prat gaande staten activee rd e n. Oude banden werden geslaakt en op vele plaats en werd een vacuum gecreëerd, waardoor voor andere bind i ngsvormen de gelege nheid ontstond de oude te vervan g en.

Bij deze on t wikkeling heeft s peciaal Ru s la nd veel zij gesponnen I n de latere jaren van de oorlog werden de tegens tellingen tussen de communistische en de niet-communisti s che we r eld hoe la nger hoe duidelijker. Thans is die te g ens telling het groo ts te probl eem, waarmede de wereld wors telt.

Vele van de probleme n , die de wereld in· de jaren na 1945 moes t oplossen. zijn inmiddels verdwenen. andere zijn blijven bes taan. Wij zullen ons daar verder niet in verdiepen

N.D.RLAND

Ook zullen wij geen details vermelden van de geweldige verwoesting en uitplundering, waarvan het K onin krijk het s lachtorrer is g eworden. Evenmin zullen wij nader ingaan op het drama dat zich als erf enis van de Japanse bezetti n g in de naoo r logse jaren in Nederlands -I ndië zou gaan voltrekken. een drama, dat het eens zo welva r ende en gelukkige Indië tot honge rsnood en rampspoed heeft gebracht.

J apa nse m l nlue r , 'a n binnen lan d se ke n Shl,amltsle te k en t d e capi tul at i e a a n boo rd "an h et Am e rik aa n se Sla,sc hIp .,M lsio nr l"

O p ti nove mber ISU b rac bt IIr /l I s, 0 21 onde r co mm a nd o van LTZ I v a n Dui m d e Du lue on denee bool U 101 zin k e n Fo to: Ge r e dd e overl eve n de n va n d e U , ' tr ia t e n d e ,.0 21 " als kr U,s,evange n e n In Gib r a l t ar

Wel nog enkele opmerkingen over deze bijdrage aan de oorlog. De grootste bij d rage, die ons land heeft gel ev erd. was de volledige beschik-baars telling van de N e d e rl a nd se koopvaardijvloot.

Deze hee rt dan ook zwaar geleden. Van de 20.000 zeeliede n die deze koopvaardij bij het uitbreken van de oorl o g bemanden, zijn omstreeks 3300 man omgekom e n, van w ie bijna 2000 van Nede r landse nationaliteit. De verliezen aan scheeps r uimte waren onts t ellend: 490 schepen met 1.650 ,000 ton , meer dan de helft van het vooroo r logse tonnage. Wij hebben in de maandrubrieken meermalen vers lag gedaan van gebeurtenissen. waarbij de zeelied e n van onze koopvaardij een rol, en soms een held e nrol speelden Toch kunne n woorden slechls een nauwe afspiegeling z ij n v an de grote wors t eling, waarin deze koopvaardij zulk een eervolle rol vervulde.

Ook de K oninklijke marine hee f t zich goed va n haar la a k gekweten en de vijande n heel wat schade toe g ebracht , Z ij s peelde zeUs enige maanden een hoofdro l op het toneel van de zeeoorlog , maar was daarna grotendeels uitges chakeld Niettemin hebben H r. Ms. schepen van de eers te tot d e laatste dag hun bijdrage op de wereldzeeën g e leverd. Ook in de lucht was de marine de gehele oorlog actief Het korp s ma r i niers verloochende zijn roemvoll e traditi e niet. Zo we l de marine - luchtvaartdien s t en d e ond e r zee d ie ns t a ls hc t kor ps mariniers werden door Hare Majes teit de Koning in onderscheiden met de Militaire Willems orde. De marine had ongeveer 3000 doden te betreuren.

De a ndere mîlitaire verliezen waren: 2800 man van de Koninklijke landmacht , 1000 man van het Koninklijk Nederlands I ndische leger en 1100 man van de Binne nlands e Strijdkrachten. Met de burgerslachtoffers mee heef t de oorlog het K oninkrijk ten minst e 300.000 le ve ns gekost.

Wij hebben de ontreddering, waa r in de wereld zich bevond , reeds aa ngestipt en het Koninkrijk had daar z ij n deel van Om nog enkele voorbeelden te geven: bij het eind va n d e oo r log waren er nog 300.000 mensen. die zich gedwongen i n Duitsland bevonden ; ongeveer 10 % van de Nederland se bevolking bezat bij het eind van de oorlog in het geheel niets meer, was dus volkomen haveloos. He t is d a n oo k wel een wonder dat dit allemaa l zo goed in orde is g ekomen; een wonder, dat mede werd mogelijk g emaakt door de royale s t eun, die wij van de Amerikan e n moc ht e n o ntvangen. Helaas heeft het grootste deel van NederlandsI nd ië, sinds de 300 j aar oude banden meI Nederland werden verbroken. geen opgang maar verdere neer g ang mee g emaakt. Waren die bande n op de een or andere wijze blij v en bes t aan, welk een schone toekomst ware het Koninkrijk dan tegemoet gegaan . Maar wij zullen ons niet verd iepen in wat had kunnen maar helaas niet heeft mogen zijn. Nu in deze tijd de leuzen van de eenzijdi g e o ntw a penin g weer worden gehoord en ondermijnende kracht e n het westen trachten te verzwakken. is het goed nog e e n s in he rinne r ing te b r engen dat de v r ijheid in de wes tel ij ke wereld alleen nog bestaat omdat daa r in de tweede w e reld oo rlo g zes jaren lang hard voo r is gevochten. Met ChurchlJl 's woorde n : "slechts bloed , zweet en tranen zullen d e overwinnin g kunnen brengen"

Hadden de hierboven bedoe lde agitators hun zin gekregen, dan zou die vrijheid nooit zijn herwdnnen

En wat ons eigen land betreft :

" Dat Neêrland nooit vergeet wat arm het heefl ve rlo s t, En welk een zee van bloed zijn vrijheid heen ge k os t"

D. Z ••

Ofsc hoon zij s lechts een deel van de oorl og bes trij ke n is, naar de schrijver hoopt, uit de voor g aand e ru b riek e n t oc h

Vierentwintig mogelijkheden om VOOrt te bouwen a an een caTrière bij de Koninklijke marine word en in september, oktober en b€gin november geboden.

Dit zijn z e , de opleidingen. Ze beginnen op de tussen /taakjes vermelde data.

• Sergea nt z iek e n ve rple g e r (3 september)

• Sergeant t e l egra fi s t (1 oktobe r )

• Serge an t vu u r le idin gko nsta b e l (15 oktober)

• Se r geant vlieg tuigmaker-a lge m e e n (22 oktobe r)

• Se r g eant vlieg tuib'luake r-m e taalb e werker (22 ok tober)

• S e r gea nt wnp e nelektronicamonteur (5 novembe r)

• S e r gea nt machinis t (5 novembe r)

• Korporaa l vuur leidingkonstabel ( 3 septem ber)

• Korpora a l sc hrijver (3 se p tember )

• Korpora a l hofm ees ter ( 3 september)

• Korpora a l kok (3 septem b er )

• Korporaal e lektromonteur (17 se p t e mber )

• K o rporaal sein e r ( 17 septembe r)

• Korpor aa l mac hini st (1 7 september )

• Korp oraa l vliegtuigtelegrafist (17 septe m be r)

• Korpora a l vliegtuigmaker-c le ktromont e ur (17 se p tember )

• Korp o ra a l gesc hutkon s t a bel (2 4 september )

• Korp oraa l van d e on der zee bootbes tdjdillgsdien s t (2 2 oktobe r)

• KOI"!.o ra a l wapen e lektroni ca monteur (29 okto ber)

• Duiker der ee r s te klas se ( 3 september )

• Hulpduik e r (1 oktober )

• Ge rui s p e il e r der eers te kla s se ( 3 september )

• Ge rui spe il er d er tw eede k la sse (8 okto b e r)

• Vliegtuigollderzcebootbestrijder (1 0 sep t e mber)

wel duidelijk gebleken welke ee n voorname rol de zee· wegen in hel wereldconflic t hebben gespeeld. Uit vele oorlogsbocken blijkt dat niet zo duidelijk e n ze lfs in een land al s het onze, dat voor zijn w el vaart loch goeddeels afh a nke· lijk is van het v r ije gebruik de r wereldzeeën, wil men deze waarheid wel eens uit hel oog ver li ezen.

Daarom passen in dit slo t betoog nog een p aar opme r kingen over het maritieme karakte r van de oo r log.

Het feit, dat Engel and te r zee sterk was, en in verge l ijking met de Duitsers zeer sterk. hee f t het voor een i n vas ie behoed. H itler had, continentaal inges te ld als hij was, nie t veel begrip van de be teke n is van de wereldzee en het is gelukkig dat hij niet meer onderzeebote n had, toe n de oorlog uitb rak. Want al heeft het er enkele ma l en donker uitgezien. hij heefl niet kun n en verhinderen, dat de bevoor r adi n g van Engela nd, in konvooi na konvooi, ona f gebroken verzekerd bleef. Was hij er in geslaagd om deze levensstroom af te dammen , he t winne n van de oorl og ware slechts ee n kwes t ie van tijd voor hem geweest.

Het tegeno ff ensief , zowel dat in Afr ika als d at i n Europa, we rd geheel door het zeevervoer gevoed. De o pe r aties in Noo r d-Afrika en West-E uropa konden allee n en uitsluitend op basis van een r elatieve hee rschap p ij ter zee wo rden uit· gevoerd. I ndien de toevoer had kunnen wo rden afgeknepen, dan waren die offens ieven in korte tijd doodgelopen.

Ru sla nd was voo r de mate r iël e hul pverlening door Amerika en E ngela nd grotendeels o p de zeeweg aangewezen en vooral d e E ngelsen hebbe n zware offe r s gebracht om die open te houden.

De Japanners verzekerden zich door hun aanval op d e Amerikaanse vlootbasis Pearl Harbor van ee n t ijdelijk overwicht ter zee. T oen zij dit ee n maal hadde n . was er geen houden aan en veroverden zij i n enkele maande n een ha l f werelddeel. Eerst toen de Amerikaanse zeemacht weer meetelde bego n het tij te keren .

Het gehele offensief legen Japan is éé n grote mari t ieme operatie geweest. die stond of viel met de hee rschap p ij ter zee en de beschikbare scheepsruimte.

Zo zou men k u nnen doorgaan en de gehele oorlog in details uiteen rafelen. De schrij ver wil met he t bovenstaande n iet :wggen, dat het alleen d e zeeljêdlm met h un schepen en vliegtuigen zijn geweest, d ie de oo r log voor ons hebben gewonne n Da t is niet het geva l m a a r het is wel w aar, d at

KM nam deel aan "KIeier Woche"

Voor de vijfde achtereenvolgende maal na de oorlog heeft de Kon ink lijke marine deelgenomen aan de " KieIer Woche", die van 17 tot en me t 24 juni j.l. i n de Wcstduits e havenstad werd gehouden.

Voor de internationale drakenklasse had de Koninklijke marine ingeschreven met drie jachte n, Ie weten de ,.Halve Maen" (stuurman kapit e in ter zee W P. Coolhoas), de " Bonte Haen" (stuurman lui tenant ter :zee der eers te klasse J C. de Jong) en de " Goede Hoop" (stuurman luitenant ter zee (SO) der derde klasse KMR drs. P J Hommes). Al s ohef de délégation fungeerde kap!tein luitenant ter zee A. J J. Benis t ; als chef d'equipe luitenant ter zee der eerste klasse H. P. van der Steur.

De jach ten werden aan boord van het lan d ingsvaartuig Hr. Ms. L. 9606 naar Kiel overgebracht, evenals een burgerdrakenjacht, de "Dick Duyvel " van de heer P. de Poorter uit Alkmaar. Tijdens de ,,KieIer Woche" bracht Hr Ms. f r egat De Zeeuw voor de hele periode en Hr. Ms. opleidingsschip Ur ania voor enke le dagen een nI e t officieel bezoek aan KieL Drie marineploegen samengesteld uit opvar'Cnde n van H r. Ms. De Zeeuw, waaronder een ploeg bestaande u it jongstejaars adelborsten, nam deel aan de z.g. K o tterwedstrijden.

de geal1îee rde m ili ta ire ope r aties slechts kans van slagen hadde n o p basis van het v r ije gebr u ik der wereldzeeën. De beheersing der zeewege n was a ltijd de eerste, funda· mentele voorwaarde voor het s ucces der gealUeerde wapene n Zonder dat geb rui k was het niet mogelijk geweest om de oorlog tot een goed e i nde te brengen. Het is vnn belang d eze zaken nog eens naar vo ren te brengen omdat e r wat dit betreft in d e wereld niets is veranderd. Het Atlantische bondgenootsc hap, kern van de kracht e n , die zich tegen de nieuwe would-be wereldverove r aars verzetten. kan n iet fu nctionere n dan all e en op basis van het vermogen om d e zeeweg voor eigen doele inden te gebruiken en dit geb r u ik aan de vijand te o n tzegge n I ndi en daarvoor niet wo rdt gezorgd , is de zaak van het A tlantische bondgenootsc hap bij voorbaa t ve r loren Neder · land, met zijn g rote k oopvaa r dij, zijn scheepsbo u w, zijn g rote havens, zijn bijzo ndere ligging e n zijn kleine doch vanouds roemrijke ma r i ne, met grote maritieme belan ge n in de wereld, ka n en moet op maritiem gebied zijn s teentje b ij dr agen.

••• LUIT

De maandelijkse reportage ove r de tweede wereldoo rlog, die al wee r zo ve r achter ons l igt. wordt nu beëindigd. Gesch i edsch r ijving ka n nullig zijn voo r degenen. die er lessen uit kunnen c n willen putten. Want: in het verleden is het hede n , in het nu wat wo rden zal! De herinne r ing aan de ve r sc h rikkingen van die geweldige worsteling kan er toe bijdrage n om de westelijke wereld te waarschuwen zi c h niet wederom argeloos te laten verrassen. Wij zijn toen waarlijk doo r het oog van een naald gekropen.

Dat is éën kee r gelukt, maar het zou een volgende keer niet weer zo aflopen. Wie zij n vrijheid niet w i l of ka n ve rdedige n loo p t gro te kans die vrijheid te verliezen. Alleen op basis van een vol d oend ste r ke verdediging zal ku n nen worden voor komen dat o nze b eschaving weer aan zo'n verschrikkelijk e aanval word t bloo t gesteld. Zwakheid lokt zulk een aa n va l ui t.

Uit de beschrijving van de oorlog blijkt ook voortdurend wel k een hoog e n heilig goed de vrede tussen de vo l keren is. Daa r mee zU hel de schrijver vergund zijn oorlogsverslag te eind ige n met de v ur ige wens da t het ons moge gehlkken é n de v r ijheid én de vrede te bewaren .

AEROSHELL PRODUCTS

ALL OVER THE W ORLD.

Sma l d ee l 5, bes taande uil HR. MS.

VLIEGKAMPSCHIP KAREL nOORMAN, eDT KTZ R W. Baron van Lyndcn, tijdelijk to egevoegd aan Smaldee l L Voor oefening op zee tot 6 juli waarna i n onderhoud e n m e t ver lof.

SMALDEEL I commandant s maldeel

CDR H. M van den Wall Bake ( bevindt zich m e t zijn s taf a / b Hr. M s. de Ruyt e r ) bes taand e uit HR MS. KRUI -

SER DE RUYTER, CDT KTZ W C. de JOnge van Ellemeet, Hft. MS. JAGER HOLLAND , eDT KLTZ B. ter

Brake .

HR. MS DE ZEEUW, eDT LTZI R Ha rl o g, oe tent van 3 tot 26 ju li m et adelborsten op zee.

HR. MS KRUISER DE ZEVEN PROV INCiëN. eDT KLTZ A van Noortwijk, i. v .m. vcrwapening op de werf v an de Rotterdam se Droogdok Maats chapp ij te R o tterdam

HR. MS. ONDERZEEBOOT ZWAARD · VIS, eDT LTZ20C C. A. F van WeU Groencveld , insc hietboot.

HR. MS ROTTERDAM , CDT K LTZ J. W. v an de Graaf, ve r trekt op 24 juli na a r Nederland s Nieuw-Guinea.

HR. MS. JAGER CDT

KLTZ A. v an d e r Moe r , is op 15 jun i naar Ned e rland s N ie uw-Gu ine a v e rtr o kken Rout e v ia Panamakanaal.

HR. MS ONDERZEEBOOT ZEEHOND, CDT LTZI D S c hrijvers hof, voor proefneminge n met HR. MS. MERCUUR in de Clyde area

HR. MS. V PoN AMSTEL. CDT LTZI

A. J van Velthoven vertrekt op 3 juli na ar Ne d e r l and uit d e Nederland se An_ till e n, waa r zijn p l aats wordt ingenom e n d oo r HR. MS VAN EWIJCK. HR . MS. HYDROGRAAF, en HR. MS. ZEEFAKKEL, t b. V Che f Hydrografie

HR. MS . TIJGERHAAI , CDT LTZ20C

J. Vaesse n t b.v ople iding OZD

HR. MS. BULGIA , CDT L TZ20C J.

Marinekampioenschappen

(ve r vo lg ' fan p ag. 29)

Trouw e n s de ins chr ij vin g en va n mar v a-zijde v oor d e a UClie k-wed s trijden waren zo gering, d a t d e s portcommiss ie g edwongen was de marv a - kampioen schappe n a tl e tiek t e a nnuleren

Ten s lo tt e het kampioensc hap der v oe tballers De Kooy , VBHKAZ en MOKHil v ers um WaTcn reed s in de ha l ve finale gekomen en , via de herkans ing der al s no 2 geplaats ten, had VBHKAZ zijn kans ge g repen .

VAART EN VLIEGT

Brabander ges tationeerd in Vliss ing en , belas t met visserij-ins pectie in de zuidelijke wateren

HR MS FREGAT VOS. CDT LTZ I

W M, Gooss en s, ges tation ee rd in Den Helder, doet dienst al s vi sserij-politiekrui ser

HR MS. HEFRING , eDT LTZ20C H. Mak v a n Wa a y. o p 4 juli uil dien s t. HR. MS. FREYER, CDT LTZ20C G. A. v a n d e We g . op 4 J uli In dien st. HR. MS. MlJNENVEGER BORCU L O. CDT L TZ20C S. W. F Hendrikse van squadron 123, is gestationeerd in D e n Helder. Het s quadron 127 , CDT LTZI

H. van Hoeve n bestaat uit de mijnenve g ers 'HR. MS. AALSMEER. CDT LTZI V F T P la s, HR. MS MEP-

Klerk , HR MS VAN 'T HOFF CDT LTZ20C H C. Bes ancon, HR MS LACOMBLé. CDT LTZ2 F J. Haver Droeze, HR. MS STAVERMAN, CDT LTZ20C W K Verboeket. HR. MS. MA HU , CDT LTZ20C D. J van den Hoed , HR. MS HOUTEPEN CDT LTZ2 G. J H de Graaff, HR. MS VAN VERSENDAAL, C OT LTZ 2 J , A. C, Rutt e n , is g es tation ee rd in De n He l d e r. Zes van de ze o ndiepwat e rmünen ve g e r s bre ng e n dez e maand b e zoe k e n a a n z e s s teden in het binn e n land. (Zie a rtik el op pagina 10 en 1I van dit nummer ). HR. MS URAIN I A, ODT KLTZ H. W K eesom , maakt met ad el b orste n v an 9 t o t 26 juli een oefe nr e is i n d e Scandinavisc h e wat e r e n, m e t bezoe k e n a a n Oslo e n Kopenhagen.

Ten behoeve van de diver se wa lo pleidingen en hulpdi e n s t e n zijn in d ien s t HR. MS ZEESLEPER HERC U LES, HR. MS HOBEIN, HR. MS. MERCUUR, HR MS CERBERUS, CDT LTZ20C R. A. Weermeijer.

L 9606, CDT LTZ20C J W A. P ee ters, ler bes chikking transportopdrachten.

MARINE LUCHTVAARTDIENST

IIr M S, OverOud

PEL, CDT LTZ20C F. Goote, HR. MS. NAARDEN, CDT LTZ20C H. van Dijk HR. MS. GRUPS K ERK. CDT L TZ20C J A Zoethout. HR. MS. WAALWIJK CDT LTZ20C J L. v a n Dooremaal keert op 6 ju li in Den Held e r terug v a n ee n vi e rweek se oe fen rei s naar d e Scandinavisc h e wat e r e n. O.a. werden aang e lope n: Oden see, Frederikss tad en ArendaJ.

H et s quadron 128, CDT LTZ20C P. J. A. Wehr e n s bes taande uit mijnenvegers HR. MS NAALDWIJK , CDT L TZ20C

S. J de Jong, HR MS. OMMEN, CDT LTZ20C A. L Zange, HR MS. DRACHTEN, CDT LTZ20C W J. de Bruyn. HR MS GIETHOORN, CDT LTZ20C

H Mij s berg en HR. MS HOOGEVEEN, CDT L TZ20C A. J. H. v d. Meerendonk is ges tat ioneerd te Vlissingen HR. MS ONVERDROTEN, CDT LTZ I D. Llndner keert o p 11 juli in Den Held e r teru g van ee n oe fe nrei s In de zuidelijke w a t e ren , sa men met HR. MS. BORCULO. Het werk sehip mijnenvegers HR. MS. WILLEM VAN DER ZAAN, CDT LTZSDI A Lok. te V l issingen , Het squadron 205 , CDT LTZ20C H C. v d Lee. bes ta a nde uil ondiepwatermijnenvegers HR MS ALBLAS, CDT LTZ2 C. P. Klavert HR. MS_ VAN DER WEL, CDT LTZ2 A. Kamp , HR. MS. ZOMER, CDT LTZ2 A J. de

De halve finale 's hadden het volgende re s ultaat. De Kooy versloeg de mariniers van de Doorns e dreven met 5--1 , terwijl de Hilversummers o ver de Rotterdams e mariniers met niet minder dan 7---0 hun overwicht uitdrukten .

De finale werd vrijdagmiddag 8 juni ges peeld Getuig e n hiervan onder meer de commandant der zeemacht in Nederland en de commandanten van de beid e finalisten.

SQUADRON 860, CDT LTZI C , K. Krijger, uitgerust met Seahawk -s traaljagers, opereert vanaf het m a rine vliegkamp Valkenburg.

SQUADRON 4, CDT LTZVl J H Carpentier A1 t ing, is uitgerus t met Grumman S2F- I Tracker vliegtuigen voor onderzeebootbes trijding. Dit squadron is ges tationeerd op Hr. Ms. Karel Doorman.

SQUADRON 320, CDT LTZVl C G. Sm its beschikt over Grumman S2F patrouillev liegtuige n voor onderzee bootbes trüding. Tevens belast met OSRD.

SQUADRON 5, CDT LTZV l W J Vaal verzo r gt de opleiding voor waarnemers en telegrafisten met Beechcraft vliegtuigen, de omscholing op H04S3 heli.kopters, al s mede de convers ie v oor vliegers op de Neptune

SQUADRON 8, CDT L TZVl W. Duinker , is uitgerus t met HSSIN helikopters en opereert vanaf Hr. Ms. Karel Doorman.

Op het marine vliegkamp de Kooy is gestationeerd SQUADRON 9, CDT LTZVl H Minderhout, uitgerust met Fokker SU les vliegtuigen voor het geven v an vlieglessen aan adelbors ten De commandant der zeemacht in d e Nederland se Antillen heeft de besc h i kkin g over HR MS. VAN EWIJCK, CDT KLTZ W. P. Salm en SQUADRON 1, CDT KLTZV K. A Ia Bree v ll egend vanaf de Dr. PIes man vlieghave n. Dit squadron is tevens belast met de v oo rtgezette opleiding tot onderzeeboot bes trijdingsv lieger.

MOKHilversum trok zich niets aan van de roem der voetbal-reuzen van het marine-vliegveld ten zuiden van N ieuwediep.

Nam zelfs de leiding en de gelijkmaker, die to e n v o lgde wa s gezien de veldverhouding maar nauwelijk s verdiend, laat s taan de 2-1 voorsprong, die de MVK Kooyer s vlak voor de ru s t nog namen.

Na de ru s t blee k ee r s t

goed de kwalit e ite n van de o nd e r gesc hikt e n van KL TZA WoudSlra Ze ov e rs peeld e n de Hilvers umm e r s v o lko men e n drukten d oo r tot het 5--1 w e rd Toe n had MOKHilvers um p as h et jui s te tegen s p e l g evo nd e n Het werd n og 5--2 e n ze Us kwam er no g e e n d e rde tegenpunt, ma a r h e t t egenorfen s ief was te laat bego nn en en m e t 5--3 kwam h et einde, waarmede De K oo y z ijn kampioenschap, verd ie n d , had gecontinueerd.

Ontdek zó de fijne smaak van Drum!

ST EEK EE NS OP : een vers-ge rolde sigaret van Drum shag H oe smaakt d at? B ij zonder lekker vi ndt U niet? Za ch t en t oc h pittig. Ge e n wonder ook : U proeft een bonte mélange van l iefs t 17 soorten tabak , van goudgeel tot r ijpbruin , elke met z'n eigen k a r akter Samen geven ze D r um d ie aparte geur, die ve r rassend fijne smaak Geniet van Drum ... . half zwaar - héél lekker!

STEEDS MEER MANNEN ROKEN

BENOEMD

Tot lui tenant ter zee van d e technische di e ns t der Se kl asse KMK :

I r. J . G . C . de Gas t, I r . P. Los ( 16 a pr il 1962 )

Tot luite nant ter zee van d e e le klrote c hnisc he d ien s t der 3e kl asse KMR :

Ir F Ho ll, I r. M Groenenboom ( 16 a pr il 1962)

Tot luitenant t e r zee a r ts der 2e kla sse j on gs te ca t egorie KMR :

F. J Sto ls ( 16 ap r il 1962)

Tot l uitenant Ier zee tandarts der Ze

kla sse j ongste ca tegori e KMR:

S. C J. de Jon g (16 a pril 1962)

Tot lu itenant ter zee va n s peciale dien s ten der 3e kla sse K iUR:

Ir. A. J Bogers, D rs. E. M Horn sve ld.

Ir. L van Koeveri n ge, Ir J R. Selman. Ir T ten Wolde. Ir S. J. de L a nge ( 16 a pril 1962)

Tot tijdelijk vlootpredikant i n r a ng ge _ lijkges t e ld met luitenant ter zee d er Ie kl ass e :

Ds. S. Oegema (16 mei 1962)

Tot luit enant ter z e e van de loodsdienst d e r 2e kl ass e jongste c ategorie Kl'tIR : M. Ro orda , A E. Sich terma n, J . Ham (J mei 1962)

lTIulatles ollicieren

BEVORDERD

Tot luit e nant ter "tee der- Ie kla sse :

A M. G oosscns ( I mei 1962)

Tot lu itenant ter zee va n de technische dien s t der 2e kla sse jOngs te catego ri e

K!\IR:

Ir C. Koetzier ( I mei 1962 )

Tot lu itenant ter zee van s peciale di e n s ten der 2c kla sse jongste catego ri e:

H Will ems (1 me i 1962)

To t l uitenànt t e r zee van d e codedienst d er 2e klasse jongste categorie KMR :

A. J P oelman, M J van der Werf, W

J. P S cholt z, C. J M van G estel, P F Brouwers, H P ri nse n, J W Zu r haa r ,

H. Nolen, P . E. A . Kr etsehmer de Wilde (I me i 1962)

Tot lu itenant ter zee van de te c hnisc he dienst der 2e klasse jon gs te ca tegor ie KMR:

Ir. P. Hoede maker, I l". M. C. va n Veen , I r. A H Hoc fs loot, H. Swaap, F I zaksso n, C. P. van der Groen , T R. N. van Ncck. P Ka ts (16 juni 1962)

Tol luitenant t er zee van de elektrotechnische dienst der 2e klasse jongste ca te go r ie Kl\lR:

I r. S. J Valkenburg, H Blok, M A Rakie r L K uipers (16 juni 1962)

Tot luitenant ter zee arts der Ze k l a sse o udste categorie: G Wilhelmy DamSle (16 j uni 1962 )

Tot luit e nant Ie r zee arts der 2e kla sse o udste ca tegorie Kl\lR:

R. Vink , H H Klaasse n s (16 juni 1962 )

Tot luitenant ter zee \'3 n s pecia l e dien s t e n der 2e kla sse jongste c ategorie KMR:

Drs. G H K amph u is (1 6 j un i 1962)

VERLENING TITULAIRE RANG

Van kallilein - Iu itenant ter 'Zee bij d e Koninklijk e marine-rese rv e onbepaald ve r band:

aan J F A Pesie ( I mei 1962 )

EERVOL ONTSLAG

Aan luitenant ter zee van d e loodsd ie ns t d e r 2e k l a sse o ud s t e catego ri e Kl'IIR : J A. va n Dal se n ( I mei 1962 )

Aan co mma nd eur: o p ve r loek w ege n s la n g dur ige dienst

J F van D uim (I juni 1962)

Aan kapitein - luitena nt tcr zee ( titu _ la ir ) Kl'ttR, OV : , Op verzoek

J. F A P esie (I j un i 1962)

Aan eerste luiten a nt d e r marini ers

Kl\lR:

Wege ns medi sche o n geschiktheid

Mr. H L J Roelvi nk ( I juni 1962)

Aan kapitein ter zee:

Op ve noek w egens langdur ige dien s t

A. J. C. Bax (13 juni 1962)

lTIutaties onderofficieren

H uizen, G L. F. Hag enbee k, P C van d e n Hoft, J . L. P. G . Kor th a ls en C.

A. Bood (l mei 1962 )

Tot sergeant-majoor van de ondcrzeebootbestrijdJngsdJenst:

L J Oirickx (J mei 1962 )

Tot serge:mt- torpedomakcr :

.1. Sijnke (I mei 1962 )

Tot oppermachinist:

T. W. Sewalt ( I mei 1962 )

Tot majoor-machinis t:

Tot se r gea nt - \' liegiuigmakerinstrumentmaker:

A S J ongejan (I mei 1962)

Tot korporaal -vli egt ulgmaker -radloradarmonteur :

L. W Knu velde r (I mei 1962 )

Tot korporaa l -vllegtuif makerkon s ta bel :

W C. van Langeveld (I april 1962 )

Tot korporaal -vllegiuigmakerbekleder- parachutepakker :

BEVORDERD.

Tot opperschipper:

E va n de Water ( I mei 1962 )

Tot sc hipper :

J. va n den Boom , PDriesse n, C. H. We ij s t ers e n A. J G Radt (I mei 1962)

Tot bootsman:

H. W. Be r gman e n B. J P Steenwijk (1 ap ril 1962 )

A Vr ij ho f, H E vers en P. van Daal (J mei 1962 )

Tot se rgeant-vuurleidingkonslabel:

A. J . Vliek (1 mei 1962 )

Tot kOf1)Oraal-vu urleldingkonslabel:

H B van d er MeE, C. van Lu ij k en G.

E. van Wijk ( I april 196 2 )

Tot kOf1)Oraa l -wape n e lektro ni ea_

monteur :

T J S wiebel (J maart 1962)

Tot korporaa l - radlo-radarmonteur:

J. ,Jonker (J maart 1962 )

E H. E Ha g nau er e n M C. Boot (1 april 1962)

Tot s er«eant-tele«rarist:

D A de Vr ies (1 me i 1962 )

Tot komora a l-telegraris t:

A K uu rm a n, T Zwart , C. C. Bosc h, F.

C van Oorschot, R. C. Bekkers, B L

G. J Oudijk en A. van L eest (1 mei 1962 )

Tot se r gean t -mach inis t :

A. E Beems terboer, J J Di kma ns en T Buter (1 mei 1962 )

Tot korporaal -schrij\'er:

P Ve rd am, T Sluimer, M J M. Siero, A. M J Weerden, W F. Creutzburg, J C. SW8ving, A F Creutzbur g, L van Weijn e n R Wagen voor d e, G J Boss chart en H. Leembu r g . (I april 1962 )

Tot sergeant-:dekenverp leger:

J H van Ti enen (I mei 1962)

Tot majoor- bottelier :

H . A. va n Son (l mei 1962'

Tot se rgeant -bo tt e lie r :

P A va n Duijnhove n (I mei 1962 )

Tot opperma«azijnbehee r der:

P . D re\WS (I mei 1962)

Tot majoor -magazij n beh ee rder:

F G. W . van Leers um en W. L . van Dennen (I mei 19 62)

1 'ot se r j:"eant-magazijnbeh eerd e r :

J. F. Siesling en E C. P ott kamp (l apriJ 1962 )

Tot s ergea n t-v liegtuigmaker- a lgemeen:

M. Kam minga en A. J. D . Blom (J april 1962)

J W Walth er (] april 1962)

Tot se rfeant - vlicgverkeers lelder:

E. Prummel ( I mei 1962 )

Tot se rg ean t -maj oor der mariniers :

J Verbree e n A Brcdius (1 mei 1962 )

Tot korporaal der mariniers :

1' J W. Woonin ck e n J. A. A. L.

S meets ( I feb r uar i 1962 )

Tot s ergeant van de verbindingsdienst:

A. Vermeer (I mei 1962 )

Tot sergeant-muzikant:

B. M. J. va n den B urg (I mei 1962 )

Tot sergea nt van de motortransportdienst:

H. P ool (J me i 1962 )

EERVOL ONTSLAG.

Schipper:

J P. M K am man n ( 1 juli 19 62)

Kwartierme es t e r :

O. N. Voet (I april 1962)

K. Ha sselt (J mei 1962)

Serg eant-e lektromon teur:

T. J. Lap ( 1 ap r il 1962 )

Sergeant - r a dio ral l armonteur:

H Stevens (1 juni 1962)

J A. va n Ac h thoven (I j uni 1962 )

• Ver vo lg o p IXIa. 39

PASSAGIERS EN \lUCHTDIENSTEN

ROYAL INTEROCEAN LlNES

Koninklijkc

Java-China - Pakctvaart Lijncn N,V,

Ge r ege l de passa giers - e n vrac ht di e ns ten tu sse n

Verre Oosten _ ZlIld_Afrlka _ ZuId_Ame ri ka

Japan en Hong Kon !! _ Zuid_Afrika _ Wes t_Af r ik a ChIna ZuLd-Afrl ka We s t_Afrika

Verre Oosten _ 001Jt_Afrl ka _ ZlIld_AlTl ka

$ a 180n _ Ban gkok _ Oost_Afrika _ ZuId_Afr i ka

OoU_Afrlka _ Zuid_Afrika • Auu r a lli!

We t_Afrlka _ Zuid _Afrika _ Auslralli! _ NIeuw-zeeland

Ooi t- e n Wes t -AUS l ralLi! _ Malay a _ CoLombo _ W f!$ lkust Ind Ia

We st_ P akistan

Oost_Aus lratli! _ Nederlands _Nleuw_Gulnea _ Noord_Bor neo

Salgon Thailand

Nieuw-zeela nd _ Australl i! _ SlngapOrelM anl1l a Hon8 Kong _ China

Aus t ralli! _ Japan _ Hon g Kong - Australi ë

H oofdkantor e n :

Amsterdam , " H et ScheepvaarthuÎ s", T elefoon 64411

H ongkong _ In terocea n H ouse, 1 9 1 J ava R oad

Sch ee ps w e rf " DE WAAL" N.V. , ZALTBOMMEL

G e m eensc ha p pe lijk samenwerkende sc heepswerve n

G ebr. Nieste rn & Co. - Delfzijl

HEEFT U

OOK ZO'N GOED OOG 1

T<>< pm l .1 ',n "Spo,,!, 3 o...al " 5,,,,.," _4

• .., U , d.<."ft ttOftOtI'Il"' On 111,• • ,,",,,/00 on d. __ " od"Ioo<I ..,," ho , "' hlk OOI 1 1 Ho< )' Hm bo y 0 , nu.koIlJ".

bHI4" n 0 d , _ It.:

• d k ' •• I00<I. '" 0 11" d w. <tI, he b" ü. ",Id_

cI><.", op d b,ol , _ , ,,. h un " "hIH'",_ '11 hot

plol .o op het 11«14 ' ' oo< d kI n

• oH "' Iko. n 1>0<<141 _14,,"'" k un" lh••IW,lt

>,n ,lu.. wor""" '"p".ld

• do 10".11'"1 • n af •• •• 1 , ·• kIn op bel de ,,"1 4· , "".n., ok'liJk tik , pi , ..,.n

• <10 ,<b,.,k \Od HI d ' mer k.hlk

Noord-Nederland sche Schee ps wer ve n _ Groninge n Scheepsbou w Uni e N.V - Groninge n

N iestern Schee psbouw Unie N V _ He ll e vo e tsl u is ,

m s Y.m bla"

• All e s oorten vrac h t sc he pen

• Zees lee pbot e n

• Lichte rs

• Bagge r i ns tallaties

• Hellingen en droogd okken be schi k ba a r voor r e paratie va n sc hepen tot 3000 l o n

MARINE -AUTORITEITEN OP BEZOEK IN

NEDERLAND

NooSl de belangrijke bezocken van Britse en Franse vlooteenheden nlln Rotterdam, mochten wij In de afgelopen weken ook zeer be langrijke en hoge buitenlandse marine-autoriteiten in ons vaderland ontvangen.

Het bezoek van a:l.miraal Sir Wilfr id J W. Woods KeB, D50, commandcrin-ehic! of the British Home Fleel, l evens NATO-commander-in-chlef Eastern Atlantic Area. viel samen met het bezoek van d e Britse v loo t eenheden, die onder zijn bevel stonden.

Admiraal Robert L. Dennison USN, geallieerd op p·erbcvelhebber van de maritieme strijdkr achten in d e Atlanti sc h e Oceaan (kortweg du s opperbevelhebber AtlantIc genoemd) bracht zijn bezoek op 27 en 28 mei.

De admiraal arriveerde die zondag op hel marinevJlegkam p Valkenburg. waar hij onder meer on tvan gen werd door de toenmalige voorzitter van het com· mile Verenigde Chefs van Staven , lui· tenant-admiraal H H L. Pröpper, de che r van de marinestar. v ice admiraal L Brouwer. alsmede door de Amerikaanse marln e - attache Jn o n s land, ca ptain R. M Wright USN.

De vo lgende morgen bracht de Am erikaanse vlootvoogd bezoeken aun de minister van defensie ir. S. H . Visser en onze s t aatssecretaris, alsmede aan hel comité Verenigde Chefs van Staven. Later werd hij nog ar:wnderlljk ontvangen door admiraal Brouwer '. Middags ve rtrok admiral Dennlson weer vana f het vliegkam p Valkenburg met bestemming Oslo om aldaar een he7.OCk te gaan brengen aan de Noorse marlne-aut torItelten.

De tweede bezoeker was vice admir aal K A. Zenke r , chef-marinestaf van d e Duitse Bunde s marine die van 6 tot 8 juni een oriëntatiebezoek aan ons land bracht. Admiraal Zenker arriveerde per auto reeds een da g tevoren om op woensdag 6 juni. in gezelschap van de Westdu itse marin e - a tta ché in Ned erland, kapitein luitenant ter zee G von Rabenau en de Nederlandse marineattaché In .Bonn. kapitein luitenant ter zee A de Jong, allereerst d e gebruikelijk e officiële bezoeken a f t e leggen Deze go ld en Z. E de minister van detensie, Z. E. de Staatssecretaris van defensie (ma rine ). a lsmede Z E. de bevelhebber der zeestrijdkrachten tevens c he f van onze ma ri nestaf.

Een da g later, op d onderdag 7 juni, bracht admiraal Z enke r ' n bezoek aan de marinebasis Den Held er; hij werd daar bij zijn aankomst begroet door de commandant der zeemacht inNederland, schout bij nacht mr. A. N. baron de Vos van Steenwij k In de voormi dd ag werden achtefe(!nvolgens bezoeken ge_ bracht aan Hr. Ms. ondiepwatermijnenveger Zomer, aa n het havencomplex te Nieuwediep. aan Hr Ms ondenecdlenst en aan het K oninklij k Instituut voo r d e marine, om na de lunch nog een k ort bezoek te brengen aan d e dienst conservatle

Op vrij da g 8 juni embarkee r de d e hoge Duitse bezoeke r per helikopter aan boord van Hr Ms. vliegkampschip Karel Doorman, waar enige vllegopcraties werden bijgewoond.

TEVREDENHEIDSBETUUi INeiEN

voor LTZT 2 oe A. G. Gasseling

Oe commandant der zccmach t in Nederland, sc hout bij nacht mr. A. N. baron de Vos von SteenwUk , hccft de volgende tevredenheids be_ tuiging toegekend aan luit enant ter zee van de technische dien s t der tweede klasse oudste cale· gorie A. G. Gasseling :

"Uil verkregen inlichtingen iJ mij gebleken, dol u - belaSf met de Junclie van oudste olJider van de vliegdektechnilche diensl - door grofe toewijding en plicht.betrachting e r in bent geslaagd , de door een technisch mankement niet meer bruikbare achlerlijt van Hr Ms. Kar el DooNnan Ie herstellen.

Toen de voo r dit herltel noodz akelij ke r eSeTve ' ollderdelen aan boord niet aanwezig bleken, deed u deze met eigen middelen verva ardigen , hetgeen sl ec hts d4nk zij IIW groot vernuft en improvisatie. talent kon gelukken.

Door deze lo/waardige aClle wa.. de achterlift binnen enkele dogen wederom gebmiksgereed. waardoo r de operatieve gereedheid van het vliegkampschip geheet werd hersteld en het vliegbedrij/ nOTmaal voortgang kOn vinden. I k betuig u de.wege mün

en voor KPLMAeH e. A. v. d. Maagdenberg

De commandant der zeemacht in Nederland , sc hout bij nacht mr. A N. baron de Vos van Steenwijk, h eeft de volgende t evrede nheidsbe· tui gi n g toegekend aan korporaal - machinist C A van den Maagdenbcrg:

"Uil verk r egen inlichllngen b mij gebleken, dot u aan boord van Hr. Ms De RUl/ter, gemeerdliggende in de Nieuwe Ha ven te Den Helder, op Z1 februari 196 Z op een doortastende wijze benl opgetreden bij het bevrijden van de machinist der 3e klQue K. G. Mo uel , die z-ic h bij een ernstige .toomlekkage In de achteT machinekamer, aldaar bevond.

Toen verschillende personen, onde r wie de ma;oor-machinbt, chef van de wacht van de AMK en u ternauwernood uit het met hete stoom volgelopen compartiment waren ontsnapt, ver_ klaarde eerstgenoemde geen kans te hebben gezien machinbt Mond mee naar boven te nemen, zodat het vrijwel leker wa., dat deze zich nog in de AMK bevond.

U benl daarop, voonien van een lUurlfofappclraat, op eigen i niliatiej In de AMK a/gedoold om na enkele ogenblikken met Mouel, na deze uil lijn benarde pollilie Ie hebben bevrijd, naar boven te komen. U hebt deze menslievende handeling verricht, ondank. het gevaar voo r uw eigen leven.

I k betuig u dCl! wege mijn tevredenheid."

MUTATI ••

ONDEROPFICI.RII:N

(vervolg v an pag. 31J

K o rpora a l - torpedom a k e r :

H T on ( 16 se ptem be r 1962\

L Termijn (l november 1962 )

Korpor a al -ma c h i nist :

R. R van Middelkoop (25 ju ni 1962 )

l\I a joo t- ma, azljn b e h ee rd e r :

E Manuels (1 juli 1962)

Korporaal m a,a zijnbehee rd e r :

H van DUk (16 november 1962)

Se r gean t -hofm ees t e r :

P. P. J Odijk (l augustus 1962 )

Korpora a l , Ylle (tulgma ker -a1, emeen :

W . Grollé (JO augustus 1962 )

Op pe rvl le(tu lcma k e r-radlo·

ra darm o nt e ur :

J Blom (16 se ptember 1962)

Korpo raa l -v ll e rtulrmak e r - bekled e r

l)3rac bute p a kk e r :

J . C. H endriksen (22 juli 1962)

Adjud a nt -ond e rofficier d e r m a rlnl en:

G. F Kol ster (l juni 1962 )

Ser ,ea nt -m a joor d e r marlni ers:

J Buys (I september 1962)

Se rg ea nt d e r m a r ini e rs :

M. Geluk (1 juni

J van Veen (I juni

C. Harlsuiker (l juli

K o rpo ra a l der m a rin iers:

1962) 1962 ) 1962)

ft. A. van Been (1 juni 1962)

HERTEL & CO. N.v.

Ve rt e g e nwoordigers Va n :

N EWALLS INSULATION Co Ltd

Newthenn calcium s ilicaalisolalie Paxliles

J W ROBERTS Ltd " Limpel" Sprayoo Asbestos

OWENS- CORNING FlBEROLAS CORP Fiberglas producten

XZ IT CHEMICAL COMP A NY Serv i ron , Btick ses!, Vueale S.

BELDAM PACK I NG Ir: RUBBER Co . Lid . Pakkinge n voor alle doeleinden

VERSCHURE ' S 4500-tons drijvend dok

Dit nieuwe m odern e dok maakt het mo g elijk grotere sc he pe n aan de 'Zorg van Versc hure toe te ve rtrouw e n Er kunn e n sc he p e n in word e n gedokt en gere pareerd tot e en max imum lengte van 430', ee n breed te \' an 58' en ee n d ie pgang van 19' 6" .

VERSCHURE & CO ' S

Varnished cambrickabel

VOOf e le Cl risc he inSlaliat ie yan zeesc hepen.

Gr OTe d uurz a amh e id e n siroo mbelas ibaar heid

oo k b ij hoge omg evi ng ste m p er a tur e n

Eenvou d ige mo nla g e l eve rbaa r mei ka toe n- of me t

Be proe fd en g oed ge ke urd d oo r Lloy d s e n Ver ila s.

He l ontwerpen , zeilen en drukk en van uw drukwerk is bij ons in goede handen

Wij hebben ons bed ri jf in de loop der jaren gespecialisee rd in he l drukken van periodieken en handelsdrukwerk . Zowe l week. als maandbladen worden door ons punctueel verzorgd . Ons produklie·appar u l s lael bo rg voor een vlotte aflevering van uw ord e rs Wanneer u behoefte heeft aan goed drukwerk, dan wij hel zeer o p pr i js siellen. on s maohinepark en onze v a kbekwa a mheid voor u te mog a n i nschakelen

H r. Ms . Kruisers

N.V. NEDERLANDSCHE VEREENIGDE SCHEEPSBOUW BUREAUX

De RoUerdamsche Droogdok Mij N V - Rotterdam

Dok · e n Werf Mij W ilion Fijenoord N V Schiedam

Ned Dok en Mij V O F. - Amsterdam

N ,V Koninklijke Mij "De Schelde " Vlissingen

Werkspoor N .V.. Amsterdam

Den Haag

" D e R uyter "

" D e Z even P r ovinciën "